87
АУС М.Баянбат Б.Алтансувд У.Энхжин Б.Батхүү Умайн их биеийн хавдар

Умайн их биеийн хавдар

  • Upload
    -

  • View
    1.737

  • Download
    9

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Умайн их биеийн хавдар

АУС М.Баянбат Б.Алтансувд У.Энхжин Б.Батхүү

Умайн их биеийн хавдар

Page 2: Умайн их биеийн хавдар

Умайн хоргүй хавдарУмайн хоргүй хавдар нь даавраас

хамааралтай, хоргүй явцтай, булчингийн эдээс гаралтай хавдар юм.

Умайн хоргүй, булчингийн хавдар нь янз бүрийн хэмжээтэй зангилаануудаас тогтдог. Эдгээр зангилаанууд хөгжлийнхөө явцад хэд хэдэн шатыг дамжиж нэгэн зэрэг хэд хэдэн тоотой ургана.

Page 3: Умайн их биеийн хавдар

Хавдрын зангилаануудын 95% нь умайн биед , 5% нь умайн хүзүүнд байршина.

Page 4: Умайн их биеийн хавдар

Давтамж Хэт авиан шинжилгээнд хамрагдсан

нийт эмэгтэйн 20-30%-д миомын жижиг хэмжээтэй зангилаа илэрдэг

Зангилаанууд олон эсвэл нэг нэгээр байрласан, янз бүрийн хэмжээтэй

Ихэвчлэн 30-35настай эмэгтэйчүүдэд тохиолддог.

Page 5: Умайн их биеийн хавдар

Эмгэг жамУмайн хоргүй хавдар үүсч хөгжихөд

эстроген даавруудын метаболизмын өөрчлөлт ба шар биеийн ажиллагааны хямрал шийдвэрлэх үүрэгтэй

Мөн харааны товгор-өнчин тархи-өндгөвч –умайн тогтолцоонд гарсан дааврын хамааралтай шинэ үүсвэр чухал үүрэг гүйцэтгэнэ

Иймэрхүү хямрал анхдагч шинж чанартай эсхүл эргэх холбооны хуулийн дагуу эдгээр эрхтнүүд эмгэг процесст хоёрдогчоор хамрагдана.

Page 6: Умайн их биеийн хавдар

Үргэлжлэл Мөн бие махбодын дархлааны урвалж чанарын

өөрчлөлт, халдварын архаг голомттой байх, мөн удамшлын урьдал байдал багагүй нөлөөтэй

Умайн хоргүй хавдрын хөгжилд нөлөөлөх урьдчилсан хүчин зүйлс нь цус багадлын урьдал байдал, төмөр дутагдлын цус багадалт юм. Ийм хавдартай өвчтөний цусны элементүүдийн эмгэг хазайлтаас хамаарч эмэгтэйн бие дэх исэлдэн ангижрах процесст хямрал гарч, хавдрын өсөлт хурдсах боломж ихэснэ.

Иймээс хавдрын үед эмэгтэйн бие махбодын олон эрхтэн тогтолцоо эмгэг процесст хамрагдана.

Page 7: Умайн их биеийн хавдар

Шалтгаан Бүрэн судлагдаагүйБоловсрол багатай эмэгтэйчүүдУдамшилДааврын хамааралтай

Page 8: Умайн их биеийн хавдар

Илрэх шинж тэмдэг Шинж тэмдэг бүдэг Анхны биений юмны мөчлөгийн ажиллагаа өөрчлөлттэй, Салстын доороос түрсэн ургалттай байхад цус их

хэмжээтэй алдана-цус багадалт Өвдөлт – умайн хөндийн зангилаа томрохбэлгийн харьцаанд хямрал гарах нөхөн үржихүйн ажиллагаа багасах \үргүйдэл\хожуу цэвэрших зэрэг хазайлтууд гарна.Биений юм их хэмжээгээр ирэхУмайн миомын байршил – давсаг дарагдана эсхүл

бүсэлхий ууцаар өвдөнөХэвлийн доод хэсгээр өвдөхӨндөр биш халуурна г.м

Page 9: Умайн их биеийн хавдар
Page 10: Умайн их биеийн хавдар

1. интрамуральные узлы - interstitial (intramural)

2. субсерозная миома - subserous3. субсерозная миома на ножке

(брюшная миома) - pedunculated, subserous

4. субсерозная миома - subserous, displacing tube

5. интралигаментарная опухоль - intraligamentous tumor

6. шейная опухоль - cervical7. субмукозная миома на ножке

(маточная миома) - pedunculated, submucous

8. субмукозная миома - submucous

9. субмукозная миома на ножке (вагинальная миома матки) - pedunculated, submucous, frotruding through external os

Page 11: Умайн их биеийн хавдар

Оношлогоо Эмэгтэйчүүдийн үзлэг-умайн хэмжээгээрээ

томорсон, хөдөлгөөнтэй, хөндүүр, хатуу цуллагтай, зангилаат гадаргуутай байх шинж илэрнэ

Өндгөвчний даавар ялгаруулах ажиллагааны идэвхийг судлах

ДурандахГистеросальпингографийн шинжилгээЧанд авиа болон рентген \бага аарцгийн

эрхтэн\Радиоизотоп шинжилгээ

Page 12: Умайн их биеийн хавдар
Page 13: Умайн их биеийн хавдар

Hysteroscope

Page 14: Умайн их биеийн хавдар

Эмчилгээ 1. Консерватив 2. Мэс заслын

Page 15: Умайн их биеийн хавдар

Консерватив эмчилгээний заалт:Хавдрын хэмжээ багаЦусны гаралт багаБулчин хоорондын ба гялтан доороос

түрж ургасан зангилаатайУмайн хоргүй хавдартай атлаа эрхтэн

тогтолцооны ээнэгшилгүй шатанд орсон дагалдах өвчнүүдтэй байхад

Page 16: Умайн их биеийн хавдар

Эмийн эмчилгээУмайн миомын хэмжээг багасгах, мэс

засалд бэлтгэхийн тулд богионо хугацаанд ганодотропин-рилизинг дааврын агонист \залодекс, декапептилдепо, дифрелин\-ийг хэрэглэж болно

Үр дүнд эстрогений дутмагшил үүсэн улмаар судас хөдөлгүүрийн шинж буй болно, үтрээн салст хуурайшна

Ихэнхдээ нийцэмжгүй

Page 17: Умайн их биеийн хавдар

Мэс засал эмчилгээУмайн хөндийг дурандаж салстын

доороос түрж ургасан зангилааг авна. Лапарскопигоор булчин хоорондын

эсвэл гялтан доороос түрж ургасан зангилааг авах боломжтой

Хэвлийг нээх, дуранАхимаг насны үйлчлүүлэгчид хавдрын

хэмжээнээс хамаарч хэвлийн эсвэл үтрээн хүрцээр умайг бүрэн авах мэс засал хийнэ

Page 18: Умайн их биеийн хавдар

Умайн хавдрын судас бөглөх эмчилгээМиомын хэмжээг багасгаж,

судасгүйжүүлж, сөнөрөлд оруулах үүднээс умайн артерийн судсыг бөглөх эмчилгээ хийдэг

Үйлчлэгч умайн миомыг эсвэл умайг, хавдрын хамт авахуулах мэс заслаас татгалзаж буй миомын шинж илэрч буй өвчтөнд эмчилгээг сонгоно

Page 19: Умайн их биеийн хавдар

Эмчилгээний зарчимТайвшруулах, өвдөлтгүй болгох эм

тарьсны дараа ангиографийн аргаар мэргэжлийн эмч зориулалтын тасагт үйлчлүүлэгчийн гуяны артерийн судсанд катетр тавина. Дараа нь заавал өвдөлт намдаах эм хэрэглэнэ.

Дараагийн ээлжит үзлэгээр тэжээлийн цусны судасгүй болсон миомын загилаанд үхжил явагдана, үе үе өвдөлт үүснэ, өндгөвчийн үйл ажиллгаа буурна

Page 20: Умайн их биеийн хавдар

Чухал санамжЦэвэршсэний дараах үедээ байгаа умайн

миоматай эмэгтэйд орлуулах дааврын эмчилгээ хийж болдог. Умайн том хэмжээтэй миоматай зарим эмэгтэйд шинж тэмдэг, зовиур илрэхгүй. Үйлчлүүлэгчид умайн миома хорт хавдарт шилжих тохиолдол хамгийн бага байдаг

Page 21: Умайн их биеийн хавдар

Умайн их биеийн хорт хавдар

Page 22: Умайн их биеийн хавдар

Тархалт АНУ-д эмэгтэйчүүдийн хорт хавдрын дотор

1-р байранд ордог.2004 онд 40320 хүн шинээр өвчилж,

түүнээс 7090 гаруй хүн нас баржээ.Шинээр илэрсэн 6 хүн тутмын 1 нь эхний

жилдээ нас бардаг гэсэн судалгаа байдаг.ОХУ-д эмэгтэйчүүдийн хорт хавдрын дотор

2-р байранд орж, 60,8%-г эзэлж байгаа бөгөөд хөхний өмөнгийн дараа орж байна.

2005 оны байдлаар 100,000 хүн амд 13,9% оногдож байна.

Page 23: Умайн их биеийн хавдар

Тархалт Залуу насны эмэгтэйчүүдийн дунд

тасралтгүй өсч байна. 40-49 насанд 29,3%50-59 насанд 34,9% Манай оронд сүүлийн жилүүдэд

нэмэгдэж байна.

Page 24: Умайн их биеийн хавдар

Эрсдэлт хүчин зүйлсЭрсдэлт хүчин зүйлс

Эрсдэл нэмэгдэх Эрсдэл багасах

Нас 60-65 40 доошАмьдарч буй орон нутаг

Европ, хойд Америк Ази, Африк

Өндгөвчний олон уланхайт өөрчлөлт

Тийм Үгүй

Биеийн жин Тарган ТуранхайТөрөлт Байхгүй, үгүй 4 ба түүнээс дээшСарын тэмдэг зогссон нас

55 ба түүнээс дээш 40 наснаас доош

Жирэмслэлтээс хамгаалах хавсарсан эм уусан

Үгүй 4 ба жил түүнээс бага

Медроксипрогестрон

Үгүй Тийм

Томоксифен Тийм Үгүй

Page 25: Умайн их биеийн хавдар

Шалтгаан, эмгэг жам Умайн их биеийн

өмөн даавар хамааралт хавдар бөгөөд дотор давхарга /эндометр/ нь бэлгийн дайврын бай эд болдог. Энэ нь эстроген дааварт маш мэдрэг.

Page 26: Умайн их биеийн хавдар

Шалтгаан, эмгэг жам Энэ даавар нь хэвийн үедээ умайн

дотор давхаргад эсийн ургалтын өөрчлөлтийг үүсгэж байдаг. Энэ нөхцөлд прогестерон даавар бүрэн дутагдсан суурин дээр эстроген даавар удаан хугацаагаар нэг хэмийн байдлаар их бага хэмжээгээр ялгарч байдаг. Умайн дотор давхаргад эсийн үржил ихэссэнээр өндгөвчинд мөн адил эсийн хэт олшролт үүсдэг.

Page 27: Умайн их биеийн хавдар

Ангилал Гистологийн/эд эсийн / байдлаар умайн

эндометрийн давхаргыг: Булчирхайлаг өмөн Тунгалаг цайвар эсийн булчирхайлаг өмөн Хавтгай эсийн Булчирхайлаг хавтгай эсийн Ялгаралгүй өмөн

Page 28: Умайн их биеийн хавдар

Эмнэлзүйн ангилал Умайн эндометрын өмөнгийн ургалтын

хэлбэрүүд:Экзофит /хөндийрүү ургасан/-95%Эндофит /нэвчсэн буюу холимог хэлбэр / -

5% эзэлнэ.Экзофит ургалттай өмөн эндофит

ургалттай өмөнг бодвол тунгалгийн замаар үсэрхийлэх нь 2 дахин бага байна.

Өвчний тавиланг тодорхойлох гол хүчин зүйл бол эсийн ялгарлын зэрэг байдаг.

Page 29: Умайн их биеийн хавдар

Эсийн ялгарлын зэрэгЯлгарлын зэрэг

Илрэлт Нэвчиж ургах чадвар

Тунгалгийн замаар үсэрхийлэх чадвар

Таван жил амьдрах хугацаа

G1 66% Бага Бага 85-90%

G2 20% Дунд Дунд 65-70%

G3 0 Их Их 45-50%

Page 30: Умайн их биеийн хавдар

Умайн их биеийн хорт хавдрын үе шат/FIGO 1988/

Үе шат Тархалт

I AG 1, 2, 3 Хавдар умайн дотор давхаргын хүрээнд \эндометр\

I BG 1, 2, 3 Нэвчилт булчинт давхаргын 1\2 хүртэлI CG 1, 2, 3 Нэвчилт булчингийн 1\2 хамарч серозон бүрхүүл хүртэл

гүнийг хамарсанII AG 1, 2, 3 Хавдар зөвхөн умайн хүзүүний доторх булчирхайг

хамарсанII BG 1, 2, 3 Хавдар хүзүүний сувгийн холбогч эд рүү нэвчсэн III AG 1, 2, 3III BG 1, 2, 3III CG 1, 2, 3IV AG 1, 2, 3IV BG 1, 2, 3

Хавдар умайн серозон давхаргыг хамарсан буюу дайвруудыг гэмтээсэн, үтрээндээ үсэрхийлэлтэйАарцаг эсвэл аорт орчмын тунгалгийн булчирхайнд үсэрхийлэлтэйӨмөн давсганд буюу шулуун гэдсэнд үсэрхийлсэн алсын үсэрхийлэлтэй, хэвлийн хөндий дотор буюу цавьны тунгалгийн булчирхайнд үсэлхийлэлтэй

Page 31: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат I A, B

Page 32: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат II

Page 33: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат III A

Page 34: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат III B

Page 35: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат III C

Page 36: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат IV A

Page 37: Умайн их биеийн хавдар

Үе шат IV B

Page 38: Умайн их биеийн хавдар
Page 39: Умайн их биеийн хавдар

Умайн их биеийн хорт хавдрын үе шат, TNM системийн ангилалТ1-Хавдар умайн их биенд байрланаТ1а-хавдар умайн дотор ханандТ1b-хавдар булчинт давхаргын ½-ээс

бага хэсгийг хамарсанТ1с-хавдар булчин давхаргын ½-ээс их

хэсгийг хамарсанN0 Орчны тунгалгийн булчирхайд

үсэрхийлэлгүй

Page 40: Умайн их биеийн хавдар

Үргэлжлэл Т2-Хавдар умайн хүзүүний хэсэгт

нэвчсэн гэхдээ умайн хүрээнээс халиагүй байна.

Т2а-Хавдар умайн хүзүүний дотор талын эпителийн булчирхайнд байрлана. Тулгуур холбогч эд рүү нэвчээгүй байна.

Т2b-Хавдар умайн хүзүүний тулгуур холбогч эд рүү нэвчсэн байна.

Page 41: Умайн их биеийн хавдар

үргэлжлэлТ3-Хавдар хэсэг газар тархсан байна.Т3а-Хавдар гялтан хальс, дайвар рүү

тархсан, хэвлийн шингэн, хэвлийн угаасан шингэнд өмөнгийн эс илэрнэ.

Т3b-Хавдар үтрээ рүү хэвчиж ургасан.Т3с- N1 Бага аарцгийн ба гол судасны

орчмын т/б үсэрхийлэлтэй

Page 42: Умайн их биеийн хавдар

үргэлжлэлТ4-Хавдар давсагны салст бүрхүүл ба

бүдүүн гэдэсний салст руу нэвчиж тархсан

Т4а-М1-Алсын эрхтэнд үсэрхийлэлтэй

Page 43: Умайн их биеийн хавдар

Үсэрхийлэлт, тархалтУмайн их биеийн өмөн 3 үндсэн замаар

тархдаг.1.Тунгалгийн замаар \аарцагны, ташаа,

хүйсний хонхрын гадна, дотор, ерөнхий\2.Цусны эргэлтээр \уушги, элэг, ясанд\3.Хүрэлцэх замаар \хэвлий болон

эрхтнүүдийг хучсан гялтанд үсэрхийлнэ\

Page 44: Умайн их биеийн хавдар

Өвчлөлийн зэрэг нь дараах хүчин зүйлүүдээс хамаарнаАнхдагч халдварын тархалтУмайн аль хэсгийг гэмтээснээс умайн

хүзүүний суваг руу тархсан эсэхХавдрын эсийн ялгарлын зэрэгНэвчилтийн зэрэгУргалтын хэлбэр

Page 45: Умайн их биеийн хавдар

Эмнэлзүйн шинжХамгийн элбэг тохиолддог шинж

умайгаас цус алдах юм \75-80%\. Энэ шинж бол өмөнгийн сонгомол шинж биш, эмэгтэйчүүдийн бусад олон өвчний үед ч илэрдэг.

Шинж тэмдэг илрээд эмчид ирж буй өвчтөний ихэнх нь өвчин хүндэрсэн шатандаа орсон байна.

Page 46: Умайн их биеийн хавдар

Оношлогоо Бичил хусуураар умайн дотор талаас

шинжилгээ авахХэт авиан оношлогоо \умайн салстын

зузааны хэмжээг тодорхойлж салстаас эдийн шинжилгээ авах Пайпел оношлогооны арга хэрэглэж байна\

Компьютер томографи, MRIУмайг дурандан эдийн шинжилгээ авахУмайн салстын өмөнг түүний хөндийгөөс

хусаж юмуу соруулж авсан эдийн шинжилгээгээр эцэслэн оношлоно

Page 47: Умайн их биеийн хавдар
Page 48: Умайн их биеийн хавдар

Хэт авиан оношлогоо Умайн их биеийн өмөн Умайн салстын доорхи булчингийн

хоргүй хавдарДотор талын эндометриозУмайн гадуурах жирэмслэлт Өндгөвчний хавдар Цэврүүний үүсэлтийн явцыг ажиглах

зэргийг оношлоход чухал арга юм.

Page 49: Умайн их биеийн хавдар

Хэт авиан оношлогооны давуу талУмайн эндометрийн өмөнг 2см хүртэл

буюу 0,5 см хүртэл өнгөц нэвчилтийг эрт үед нь илрүүлэх боломжтой.

Page 50: Умайн их биеийн хавдар

Умайн хөндийн хэт авиан хэмжээНасны байдлаас хамаарч янз бүр байдаг. Төрөх насны эмэгтэйчүүдийн дундаж

хэмжээ- 10-16 мм Биений юм зогссоны дараах үе шатанд-

3-4 мм / 5мм байвал хэвийн гэж үздэг/ Умайн дундаж хэжээ – 6-7 мм байвал

хавдар байж магадгүй гэж сэжиглэнэ./ ийм эмэгтэйчүүдийг хяналтанд авч 3-6 сар тутам шинжлэх шаардлагатай/

Page 51: Умайн их биеийн хавдар

Эдийн шинжилгээ хийх заалт Биений юм зогссон эмэгтэйчүүдэд бага хэмжээгээр

хүрэн бор өнгөтэй ялгадас байдлаар цус алдаж байгаа, хэрэв умайн цус алдаж байгаа бол умайн дотор талыг хусч ялгадаснаас шинжилгээ авна.

40 хүртлэх насны эмэгтэйчүүдэд үйл ажиллагааны хямралын бага хэмжээний цус алдалттай бол

Прогестин, даавар агуулсан эмүүд хэрэглэж байгаа, спираль хэрэглэж байгаа эмэгтэйчүүдэд цус алдаж байгаа бол

Умайн дотор давхрагын байдалд үнэлэлт дүгнэлт өгөх зорилгоор нэг удаагийн буюу олон удаа ашигладаг гуурс хэрэглэх

Page 52: Умайн их биеийн хавдар

Хийх дараалалҮтрээний үзлэг хийх үтрээний хөндий, умайн хүзүүг

хлоргексидины уусмалаар цэвэрлэж ариутгах шаардлагатай

Умайн хүзүүг суман хавчуураар барьж эмч өөрлүүгээ татахад умайн их бие хүзүүний хоорондын булан тэгширч зонд орох нь чөлөөтэй болно.

Page 53: Умайн их биеийн хавдар

Үргэлжлэл Умайн хүзүүг зонд оруулж түүний уртыг

хэмжинэ. Усайн хөндийд гуурсыг тойрог маягийн

хөдөлгөөнөөр оруулж 20мл тариураар умай дахь агууламжийг соруулж авна.

Тариураар авсан материалдаа хүзүүний дотор талын эсийг холилдуулахгүйн тулд тариурыг капюлаас нь салгана.

Page 54: Умайн их биеийн хавдар

Үргэлжлэл Авсан сорьцоо формалинтай саванд хийнэУмайн дотор ханын тархсан хавдраас

соруулж шинжилгээ авахад түүний шинжилгээ авахад түүний мэдээллийн чанар нь 90% болдог.

Давтан шинжилгээ авах нь үр дүнг төдий чинээ нэмэгдүүлдэг.

Эрт үедээ умай томроогүй байдаг учраас 2 гараар тэмтэрч үзэхэд онц өөрчлөлт мэдэгддэггүй.

Page 55: Умайн их биеийн хавдар

СТ, MRI Хавдар умайн орчны эд рүү нэвчиж,

зэргэлдээх эрхтнүүд, ташааны тунгалагийн булчирхайнуудад үсэрхийлэл өгч өвчлүүлсэн бол үтрээг ЧАНД АВИАГААР ХАРАХ БОЛОМЖГҮЙ байдаг тул КТГ эсвэл MRI хийлгэх шаардлагатай байдаг.

Page 56: Умайн их биеийн хавдар

Умайг дурандан эдийн шинжилгээ авахУмайн бүх хөндийг харж, байрлалыг

тогтоох, эмгэгийн тархалтын зэргийг тодорхойлдог.

Умайн дурандалтын оношлогооны магадлал 100% гэж үздэг. Дурангаар умайг хэсэгчлэн тус тусад нь хусаж шинжилгээ авч оношлодог.

Page 57: Умайн их биеийн хавдар

Хамгийн найдвартай оношлогооны мэдрэмж чадварыг намэгдүүлдэг аргуудыг хослуулахХэт авиаг доплер тоон өнгөт эхо-той

хамт хэрэглэн шинжилгээ хийхЭндометрээс соруулж биопси авахУмайн их бие ба хүзүүг дурандаж,

хэсэгчилсэн эдийн шинжилгээ хамт авнаУмай хөндий, умайн хүзүүний сувгийн

хөхлөгүүдээс эд эсийн шинжилгээ авна. Оношыг улам батлахын тулд КТГ, MRI

Page 58: Умайн их биеийн хавдар

ЭмчилгээИж бүрдэл аргаар эмчилнэМэс заслын аргаТуяа эмчилгээХими эмчилгээДаавар эмчилгээ

Page 59: Умайн их биеийн хавдар

Эмчилгээний үр дүнд нөлөөлөх хүчин зүйлүүд

Тавиланд нөлөөлөх хүчин зүйл

Сайнаар Муугаар

Өвчний үе шат I III-IVӨмөнгийн эсийн бүтэц Булчирхайлаг хорт

хавдар Тунгалгийн эсийн булчирхайлаг хорт хавдарБулчирхайлаг хавтгай эсийнСерозны, муцинозны өмөн

Хавдрын эсийн ялгарал

G1 G2, G3

Умайны их бие рүү нэвчиж цөмөрсөн гүний хэмжээ

Булчингийн зузааны 1\3-с бага

Булчигийн зузааны 1\3-с их ба дээш

Судсан дахь хавдрын бүлэн

Байхгүй Судсанд бүлэнтэй

Өвчилсөн талбайн хэмжээ

Умайны их биеийн ёроол гуурсны булан хүрсэн

Умайн хүзүүний суваг руу шилжсэн тархсан 50% дээш

Page 60: Умайн их биеийн хавдар

Мэс засал эмчилгээ Энэ арга нь хавсарсан эмчилгээний гол арга

юм. 1. Нөлөөлөх хүчин, эрсдэлт зүйл бага өвчтөнд

умайг дайвартай нь хамт өргөжүүлэн авахад тавилан сайн

2. Нөлөөлөх хүчин, эрсдэлт зүйл их өвчтөнд умайг дайвартай нь хамт өргөжүүлэн авахад тавилан муу

3. Өвчтөнд эмэгтэйчүүдийн бус эмгэг байвал умайг дайвартай нь хамт аарцагны тунгалагийн булчирхайг түүж энгийн байдлаар авна. (лимфодиссекци )

Page 61: Умайн их биеийн хавдар
Page 62: Умайн их биеийн хавдар

Туяа эмчилгээний аргаТархсан өмөнг эмчлэх 2догч

бүрэлдэхүүнд хийгддэг. Умайн дотор салстын өмөнгийн ихэнх тохиолдол нь туяанд их мэдрэг байдаг онцлогтой. Шарах талбайд бага аарцагны хэсэг, үтрээ, мэс заслын үр дүн, шинжилгээнээс хамаарсан тунгалагын булчирхайн замуудыг оруулна.

Page 63: Умайн их биеийн хавдар

Урьдчилан сэргийлэх туяа эмчилгээ хийх заалтуудЗайн туяа эмчилгээ

Хосолсон туяа эмчилгээ

Булчинруу 1/3 ба түүнээс бага нэвчсэн

Хавдар умайн дээд, дунд хэсэгт байрласан

Хавдрын эс их буюу дунд зэргийн ялгаралтай /G1-G2/

Хавдар умайн доод хэсэгт байрласан умайн хүзүүний сувагруу шилжсэн

Хавдар булчинруу гүнзгий нэвчсэн

Хавдрын эсийн ялгарал бага зэрэгтэй

Page 64: Умайн их биеийн хавдар

Урьдчилан сэргийлэх туяа эмчилгээ хийх заалтуудТуяа эмчилгээг дангаар нь хийхМэс засал хийх боломжгүй, хавдрын бус хүнд өвчтэйЧихрийн шижинТаргалалтын 2 ба 3-р зэрэг Цусны даралт ихдэх өвчний 3-р үе шат Судасны хатуурал ЗС ба элэг, бөөрний хурц дутагдалтай Нас өндөр Хавдрын 3-р үе шатХавдар үтрээрүү тархаж шилжсэн Умайн холбооснуудад болон умай орчмын эслэг

эдүүдэд тус тус үсэрхийлэл өгсөн байх

Page 65: Умайн их биеийн хавдар

Даавар эмчилгээМэс засал ба туяа эмчилгээ хийх

боломжгүйХавсарсан хүнд өвчтэйНас өндөрНас залууНөхөн үржихүйн үйл ажиллагааг хэвийн

хадгалж байх зорилгоор

Page 66: Умайн их биеийн хавдар

Үргэлжлэл Медроксипрогестерон /2-3 жил/Эхний 1 жилд

Хагалгааны дараа 500 мг 7 хоногт 3 удаа, 3 сар

500мг 7 хоногт 2 удаа, 6 сар 500мг 7 хоногт 1 удаа, 6 сар

2ба 3 дахь жилд дэмжих тунгаар 500мг 7 хоногт 1 удаа, 6 сар 250мг 7 хоногт 1 удаа, 6 сар

Page 67: Умайн их биеийн хавдар

Урьдчилан сэргийлэх даавар эмчилгээЭмчилгээ хийхийн өмнө Прогестеронд хавдар хир мэдрэгийг

тодорхойлох Хавдар дахь дааврын өгүүлэмж Эсийн ялгарлын зэргийг харгалзан

үзнэ.

Page 68: Умайн их биеийн хавдар

Ia үе шат G1 буюу G2 Умайг дайвартай нь хамт бүрэн авахIa үе шат G3 вариантанд дотуур шарлага

эмчилгээ /умайн доод сегмент, дотор амсарт

ойрхон байрласан, гэмтсэн талбайн хэмжээ 50% их/

Page 69: Умайн их биеийн хавдар

Ib үе шат G1 - G2 Умайг дайвартай нь хамт авахДотор шарлага эмчилгээ хийнэ.Ib үе шат, G3, lc үе шат G ямарч байна,

умайг дайвартай хамт өргөжүүлэн авна. Лимфодиссекци хийнэ.

Вариантууд - Хосолсон туяа эмчилгээ - Үтрээний үлдэгдэл хэсгийг шарах

Page 70: Умайн их биеийн хавдар

ll үе шатУмайг дайвартай нь хамт өргөжүүлэн

авахАарцагны тунгалгийн булчирхайг түүх

/лимфодиссекци/Вариантууд - Аортын орчмын тунгалгийн

булчирхайнуудыг түүх, лимфодиссекци - Урьдчилан сэргийлэх эмчилгээ / мэс заслын өмнөх туяа эмчилгээ

хийгээгүй бол/

Page 71: Умайн их биеийн хавдар

lla үе шатБулчин руу ˂ 50 % бага нэвчсэн, G1, G2

дотуур туяа эмчилгээ Булчин руу > 50 % их нэвчсэн, G3

хосолсон туяа эмчилгээ llb үе шат Хавсарсан туяа эмчилгээ

Page 72: Умайн их биеийн хавдар

lll үе шатМэс засалТуяаДаавар Хими эмчилгээ

Page 73: Умайн их биеийн хавдар

Мэс заслын эмчилгээ

Умайг дайвартай нь хамт бүтэн авах ба лимфодиссекци хийнэ.

Вариантууд - Сэмжийг авах - Аортын орчмын тунгалгийн

булчирхайг түүх, лимфодиссекци - Төгс эмчилгээ хийх боломжгүй бол хавдрыг багасгах буюу умайг авах

Page 74: Умайн их биеийн хавдар

Урьдчилан сэргийлэх эмчилгээlllA үе шат, хувилбаруудГадуур шарлага эмчилгээБага аарцгийн ба аортын орчмын

тунгалгийн булчирхайг шарахХими эмчилгээ

Page 75: Умайн их биеийн хавдар

lllB үе шатХосолсон туяа эмчилгээ

lllB үе шатАарцгийн тунгалгийн булчирхайд

үсэрхийлсэн.- Хосолсон туяа эмчилгээ- Хувилбарууд - Бага аарцаг ба аортын орчмыг шарах- Хавсарсан туяа эмчилгээ /аарцаг, гол

судас орчмын/

Page 76: Умайн их биеийн хавдар

lV үе шатХөнгөвчлөх туяа ба даавар эмчилгээ

хийнэ.Аарцагны эрхтнүүдийг авах экзентераци

ба лимфодиссекци хийнэ.ХувилбаруудХосолсон туяа эмчилгээАортын орчмын тунгалгийн булчирхайг

түүх, лимфодиссекциДаавар ба хими эмчилгээ хийнэ.

Page 77: Умайн их биеийн хавдар

Төгсгөл, тавилан, хяналтЭхний жил дөрвөн сард 1 удаа, 2дахь

жилд 6 сард 1 удаа, дараа нь уил бүр тогтмол үзүүлж байх

СА 125 хавдрын маркер ба ЭХО шинжилгээг 4 сар тутамд, цээжний рентген шинжилгээг жилд 1 доошгүй удаа үзүүлэх

Эмчилгээ дуусмагц эхний 3 жилд 75%-ийн дахилттай

Page 78: Умайн их биеийн хавдар

Тавилан I, II үе шатандаа эчлэгдвэл өвчтөний

амьдрах хугацаа уртIII, IV үе шатанд тохиолдвол энэхүү

үзүүлэлт гэн хэвийн бага байна.Төгс эмчилгээний дараа I – 5 жил

амьдрах хугацаа 86-98%, II – 70-71%, III – 32,1%, IV – 5,3%

Page 79: Умайн их биеийн хавдар

Урьдчидсан сэргийлэлтАнхдагч Хоёрдогч

Хоол дааврын байдлыг хянаж байх

Даавар агуулсан эм, хоол хүнсийг болгоомжтой хэрэглэж нарийвчилсан заалт гаргах

Гадаад орчны хорт хавдар үүсгэгч бодисоос болгоомжлох

Даавар төст үйлчилгээтэй пестицидээс хамгаалах, болгоомжлох

Дааврын тэнцвэр алдагдалтын болон эмэгтэйчүүдийн хавдрын биш өвчинг илрүүлж эмчлэх /BRCA мутаци гентэй/

Таргалалттай тэмцэх Элэгний архаг өвчнийг

эрт илрүүлж эмчлэх Умайн дотор ханын

хоргүй өөрчлөлтүүдийг илрүүлж эмчлэх

Page 80: Умайн их биеийн хавдар

Умайн махангар /саркома/

Page 81: Умайн их биеийн хавдар

Саркома Холбогч эдээс гаралтай хорт хавдар/1.5-

2%/Саркома нь булчинт давхаргын ялгарч

хөгжөөгүй булчингийн холбогч эдээс, салстын холбогч эдээс үүсч хөгжинө

Ихэвчлэн умайн биеийг гэмтээх боловч их бие, хүзүүнд үүсч болно

Page 82: Умайн их биеийн хавдар

Эмнэлзүй-анатомын ангилал Iшат-хавдар умайн биеэр хязгаарлагдана Ia-салст эсвэл булчин давхаргаар хязгаарлагдана Ib-салст ба булчинд тархана II-умайн бие хүзүүг гэмтээсэн атлаа умайгаас халиагүй III-умайгаас халина, гэхдээ бага аарцгийн хүрээнд байна IIIa-умайн гялтан давхаргыг хамарна,эсвэл дайвруудад

тархана IIIb-өөхлөгийг хамарсан,үтрээнд эсвэл тунгалгын

зангилаануудад үсэрхийлнэ IV-ойр орчмын эрхтэнг хамарч гэмтээх ба эсвэл аарцгийн

хүрээнээс халина IVa-ойр орчмын эрхтэнд тархаж гэмтээнэ IVb-алсын үсэрхийлэлтэй байна

Page 83: Умайн их биеийн хавдар
Page 84: Умайн их биеийн хавдар

Эмнэлзүйн шинжИхэвчлэн 41-50насныханд тохиолддогӨвчний эхний шатанд эмнэлзүйн ш/т

багатайМөчлөгтэй, мөчлөггүй цус алданаХэвлийн доод хэсгээр өвдөнөЯлзарсан үмхий үнэртэй цагаан юм гарнаХожуу шатанд бие суларна, хоолонд

дургүй болж турж эцнэЦус алдалттай холбоогүйгээр цус багадна

Page 85: Умайн их биеийн хавдар

Оношлогоо Эмнэлзүйн шинж тэмдэгЭмэгтэйчүүдийн үзлэгГистероскопийн аргаУмайн хөндийг хаймсуурдах болон умайн

хүзүүний суваг,умайн хөндийн зураг авах,биопси авч шинжлэх

Ангиографи, лимфографийн шинжилгээ хийнэЭцсийн оношийг умайн хөндийн салстаас

хусам авч, эсвэл мэс заслаар авсан материалд гистологийн шинжилгээ хийж тавина.

Page 86: Умайн их биеийн хавдар

ЭмчилгээУмайн махангартай байхад умайг

дайвруудын хамт авах өргөтгөсөн мэс засал хийнэ

Туяа химийн эмчилгээнд үр дүн багатай

Page 87: Умайн их биеийн хавдар

Анхаарал хандуулсанд баярлалаа