Đọc XQ phổiMột số điểm cần chú ý:

Chụp XQ phổi bao gôm chụp phim thăng va nghiêng. Co hai ngoai lê để không chụp phim nghiêng:+ Ngoai phim thăng, cac ky thuât chụp khac kho khăn hoăc không thể thưc hiên đươc.+ Mục đich sang lọc (u, lao ...) hoăc* Tiêu chuân đanh gia một phim chuân đat yêu cầu vê ky thuât chụp:- Cân đối: đương liên mom gai cột sống chia đôi đương nối 2 đầu trong xương đon.- Xương ba vai ra ngoai lông ngưc.- Trông thây đốt sống cổ VI - VII ơ phia trên; phia dươi thây 2 goc sươn hoanh, xương sươn XII; hai bên thây phần mêm lông ngưc.- Bênh nhân hit sâu: vom hoanh phai ngang mưc cung sau xương sươn X; Bênh nhân nin thơ: không rung, bơ xương ro net.- Tia không non, không gia: trông thây 4 đốt sống ngưc đầu tiên. Phim nghiêng: bơ xương ưc, xương sươn ro, net.

Cach đọc XQ phổi1. Nhưng điểm cần xac đinh trươc khi đọc phim Xquang phổi:1.1. Xac đinh họ tên, bênh nhân va ngay chụp.1.2. Xac đinh chât lương phim chụp: một phim chuân cần co:- Mưc độ tia chụp:+ Tia vưa: thây ro đươc hoan chinh 3 đốt sống DI – III.+ Tia cưng (gia): thây > 3 đốt sống.+ Tia mêm (non): thây < 3 đốt sống.- Tư thê: đưng thăng, không nghiêng, không chêch- Kich thươc: trên, dươi va 2 bên phai đu hoan chinh ca hinh anh ngưc.

2. Cac bươc đọc phim phổi thăng:2.1. Xac đinh vi tri tổn thương:- Theo giai phâu Xquang: thuy va phân thùy- Theo vùng Xquang:+ Vùng rốn phổi: chô chia nhanh cua động mach phổi (Cac đương chay xuống dươi) va tinh mach phổi (Cac đương chay ngang)

+ Tư cưc trên va cưc dươi cua rốn phổi 2 bên, ke 2 đương ngang chia phổi ra

3 vùng: vùng đinh, vùng giưa va vùng đay phổi. Con co thể chia vùng trên đon, vùng dươi đon va vùng canh tim…Nêu đọc theo vùng, thi cần xac đinh theo cac khoang gian sươn phia trươc

2.2. Mô ta tinh chât cua tổn thương:- Tổn thương sang hoăc mơ: nêu la tổn thương ơ nhu mô phổi thi co liên quan đên cac vân ơ phổi. Nêu la tổn thương ơ mang phổi, thi không co cac vân phổi.

3.5.1 Cac phương phap:- Chiêu điên: nh xuống dươi hoăc cac nốt mơ nho không đêu nhau lan tran ơ thuy dươi(lan tran theo đương phê quan). Cac nốt vôi hoa(đâm độ băng xương)

- Bong mơ thâm nhiêm: bong mơ đk > 10mm

- Đương mơ: day tư 1-3mm lan toa ra rốn phổi tơi vùng thâm nhiêm dươi xươgn đon, cac đương xơ, cục xơ

- Hang lao: hang nho đk 4cm, hang khổng lô ddk> 6cm, hang lao it khi co mưc nươc. Hang xơ la hang co thanh day xơ hoa meo mo. Hang đầy la do phê quan dân lưu bi chip hep hoan toan, tư hang đầy se co vo bọc hinh thanh u lao. Hang phông la hang riêm mong lúc thi ro ra lúc thi nho lai do ơ phê quan dân lưu bi tổn thương lao tao nên cơ chê van

- Tổn thương lao co 4 đăc điểm:+ Hay ơ 1/2 trên phổi: vùng đinh, dươi xương đon va canh rốn phổi. Tổn thương ơ thuy dươi hay găp ơ bênh nhân HIV/AIDS+ Đối xưng 2 bên phổi nêu tổn thương lan tran đương mau, tổn thương cheo nhau giưa 2 phổi nêu lan tran đương phê quan+ Tổn thương xuât tiêt, tăng sinh, va xơ hoa nghia la xen ke giưa tổn thương tiên triển va tổn thương ổn đinh+ Đap ưng vơi thuốc lao ngoai 1 thang điêu tri

3.5.3 Nguyên tăc đọc phim:- Không co hinh anh XQ nao đươc coi la đăc hiêu cua lao phổi ma chi co nhưng hinh anh gơi ý la lao phổi bơi vây khi đọc XQ lao phổi phai- Kêt hơp vơi lâm sang- kêt hơp vơi cơ chê bênh sinh

- Kêt hơp vơi cac phim đa co tư trươc(đọc phim chuôi): tổn thương xoa nhanh thi rât it kha năng do lao, nêu tôn tai ngoai 3-4 tuần thi co kha năng la lao haơc một bênh phổi man tinh khac- Tư mô ta hinh anh tổn thương đên phân tich tổng hơp thanh hội chưng XQ phổi rôi biên luân chân đoan. Chi co XQ không thi không đu cơ sơ đanh gia tổn thương lao đang hoat động hay ổn đinh

3.5.4 Chân đoan phân biêt vê XQ:- Lao phổi vơi ung thư phổi: u lao dê nhầm vơi u phổi: đôi khi co thể vưa lao phổi vưa K phổi, di căn hat kê co trhể nhầm vơi lao tna man- Lao phổi vơi nhiêm khuân phổi- Viêm phổi châm hâp th co thể nhầm vơi lao thâm nhiêm- Phê quan phê viêm ơ ngươi lơn co thể nhầm vơi lao tan man- Apxe phổi co thể nhầm vơi hang lao- Bênh nâm phổi Blastomyces co thể nhầm vơi lao thâm nhiêm co hang; u nâm Candida Albicans co thể nhầm vơi u lao- Lao phổi co hang vơi gian phê quan- Hang lao vơi:+ Ken phê quan: riêm mong, tron đêu+ Hang ung thư: thanh day, bơ trong lôi lom, gô ghê+ Hinh anh nốt nho rai rac 2 bên phổi co rât nhiêu nguyên nhân dê bi nhầm vơi lao tan man man tinh

3.6. Hinh anh cac hang phổi:- Ken khi: riêm mong, đơn độc hoăc rât nhiêu- Lao hang: hinh hang co rât it thâm nhiêm ơ xung quanh.- Lao thâm nhiêm pha huy: trên nên phổi bi thâm nhiêm co 1 hoăc nhiêu hang.- Lao xơ hang: hang xơ thanh nhăn, meo, xung quanh tổ chưc phổi xơ man tinh.- Hang ung thư: khối u bi pha huy lêch tâm, bơ trong gô ghê, vo dầy.- ap xe phổi: hinh hang co mưc khi dich.

3.7. Cac u phổi: u lanh thương tron hoăc bầu dục. U ac thương co nhiêu cung, xung quanh co cac vân phổi lan toa ra.3.8. Hen phê quan: phổi tăng sang ngoai vi, mach phổi thưa thơt. Vom hoanh ha thâp, gian khoang gian sươn. Nêu chi như vây trong cơn hen, gọi la gian phổi câp. Nêu thương xuyên như vây la khi thung phổi.

4. Đọc mâu 1 phim phổi lao:

- Phim cua bênh nhân Nguyên Văn A. 25 tuổi chụp ngay…- Chât lương phim chụp tốt.- Vi tri tổn thương ơ thuy trên phổi phai, vơi tinh chât mơ tương đối thuần nhât, co hinh hang 3 cm ơ gian sươn II. Vùng dươi xương đon trai co đam mơ không thuần nhât. Khi quan, tim, trung thât vân ơ vi tri binh thương. Rốn phổi phai bi keo lên gian sươn II. Vom hoanh phai bi keo lên nhe. Cac goc tâm hoanh, sươn hoanh va cac khoang gian sươn binh thương.- Tom lai đây la một tổn thương phổi man tinh co pha huy, khu trú ơ thuy trên phai, lan tran dươi xương đon trai. Tổn thương đo nghi đên do lao.- Chân đoan: lao thâm nhiêm thuy trên phổi phai giai đoan pha huy va lan tran.

5. Một vai kinh nghiêm phat hiên tổn thương PGS Nguyên Xuân Triêu - Bộ môn lao bênh phổi -viên 103-HVQY)Nêu nhin không thây tổn thương trên phim, thi tim ki tư trên xuống dươi , tư ngoai vao trong, đối xưng 2 bên ơ tưng khoang gian sươn, tai cac ô không co xương. Nêu thây co tư 1 nốt mơ trơ lên, thi đo chinh la tổn thương. Sau đo khoanh gộp toan bộ vùng đa đọc thanh vi tri tổn thương.

Bai thơ đọc phim:

Nhin khăp hinh phổi trên phimTổn thương không thây hay tim như sauTư trên xuống duơi, tư ngoai vao trongHai bên đối xưng chô nao không xươngNêu thây 1 nốt bât thươngThi coi la chinh tổn thương gộp vao