Hatalı Havalandırma Uygulamaları Etkilenmelerin Nedeni Olabilir mi? Vaka sunumu: Geri akım için sıvı dışında taşıyıcı düşünülebilir mi?

Dr. Özkan Kaan KARADAĞ (MD)

İş Sağlığı Bilim Uzmanı (MSc)

Kamu Yönetimi Bilim Uzmanı (MSc)

İSTANBUL MESLEK HASTALIKLARI HASTANESİ

Geri Akım

Su tesisatlarında, suyun istenmeyen akışı olarak bilinir.

Bileşik kaplar esasına göre tesisat dışına çıkan sıvının tesisat dışı kirleticilerle geri dönüşü backsifonaj olarak anılır.

Geri Akım

Geri Akım

Backpressure geri akım. Sistemin sonunda yer alan ünitenin basıncında artış akımı tersine çevirir.

Tesisat içi basınç değişikliği

Akımın yönünün değişmesi ve istenmeyen kirleticilerin dolaşımı söz konusudur.

Havalandırma sistemleri

Basitçe, Temiz hava sağlamakOrtam kirleticilierini uzaklaştırmak

amacını güder Az bilinen şekliyle

Hava akımını yönlendirirlerBirbirlerine bağlı odalar arasında

basınç farkları oluştururlar

Negatif basınç

Egzosla kontrollü bir biçimde hava çıkışı sağlamak için kullanılır. Dış ortam temiz oda kirlidir.

Pozitif Basınç

İç ortam temiz dışarısı kirlidir. İçeriye akışa engel olur.

Tıp camiasının tanışık olduğu örnekler

Tıp camiasının tanışık olduğu örnekler

Vaka 1

Banka genel merkezi.

Ofiste elektrik hatlarından kaynaklanan basit bir yangın ortaya çıkar.

Duman ve koku. Yangın müdahalesi Hatların değişimi Kaplamaların tekrar

döşenmesi

Vaka 1

Bir gün içerisinde tekrar kullanılmaya hazır hale gelir

Beyaz yakalı personelin hemen tümünde baş ağrısı, hafif bulantı, gözlerde yanma yakınmaları görülür.

Yanma devam ediyor Hoş olmayan yanık kokusu Döşemelerde kullanılan kimyasallar Topluluk psikolojisi

Vaka 1

Duman mı var? Koku mu var? Çekelim o zaman…

Temizlik deposu Asansör boşluğu Teknisyen odası Baca eksozu Garaj …..

Vaka 2

İşyeri iki bodrum kat ve ofis katlarından oluşmaktadır. Her iki bodrum kat atık su sisteminin seviyesinin altında yer aldığından atık suları depo-tahliye kuyusunda biriktirilmekte gerekli olduğu zaman otomatik çalışan pompa vasıtasıyla atık su uzaklaştırılmaktadır.

Her iki bodrum kat kozmetik ilaç üretiminde kullanılmıştır. HEPA filtreli sistemle yüksek volümlü temiz hava taşınmakta pozitif basınç altında tavanlarda bulunan mazgallarla hava sirkülasyonu sağlanmaktadır.

Vaka 2

Vaka 2

Kozmetik imalat şirketinin boşalttığı bina 6 ay boş kaldıktan -2.Katı depo, -1. Katı teknik servis, çağrı operasyon odası olarak kullanmayı amaçlayan bir pazarlama firmasınca tutulur. HEPA filtreli besleyici sistem kozmetik imalat şirketince kaldırılmış, boşaltıcı sistem yerinde bırakılmıştır.

Vaka 2

(0. Gün) Bodrum katlar depo kullanımına uygun biçimde raflarla döşendiğinde yada depo malzemeler taşındığında herhangi bir sorun saptanmamıştır

(1. Gün)Bodrum katlarda var olan hafif rahatsız edici kokunun uzaklaştırılması için havalandırma çalıştırılmıştır. Havalandırmanın çalıştırılmasından bir süre sonra -2.Katta çalışan üç işçide boğaz kuruluğu, yanma, gözlerde yanma, mide bulantısı, kusma, hafif bilinç bozukluğu belirtileri ortaya çıkmış yakın sağlık birimlerinde gözetim altında tutulmuşlar, besin zehirlenmesi, zehirlenme düşünülmüş ancak neden saptanamamıştır.

Vaka 2

(3. Gün) etkilenen iki kişi Meslek Hastalıkları Hastanesine yönlendirilmiş tetkiklerinde sık rastlanan kimyasallarla ilgili sonuç elde edilememiştir. Ortam ölçümleri, özellikle tahliye kuyusunun varlığı bilinmediği halde semptomlarla uyumu nedeniyle hidrojen sülfür aranması önerilmiştir. İşyerinde bulunanların göz yanması, boğaz kuruluğu ve kötü hissetme şeklinde şikayetlerinin ara sıra ortaya çıktığı anlaşılmıştır.

Vaka 2

(7. Gün) Bir gün önce -1.Kat ofislerine yerleşen 3 çağrı elemanında aynı belirtiler ortaya çıkmış, bir gün müşahade edildikleri acil serviste işyeri kaynaklı zehirlenme tanısıyla taburcu edilmişlerdir. Havalandırmanın temizlik amacıyla uzun süre çalıştırıldığı öğrenilmiştir..

Vaka 2

(10. Gün) Ortam ölçümleri için numune alınabilmiştir. Hidrojen sülfür dahil içerisinde ağır metallerin de olduğu çok sayıda kimyasal madde ortamda taranmış, sonuç elde edilememiştir

Vaka 2

-1. katta 5 farklı noktadan, -2. katta 7 farklı noktadan VOC analizi (Uçucu Organik Bileşikler) için XAD ve KARBON tüpleri kullanılarak, eser elementler için 0,5 µ filtreler kullanılarak numuneler alınmıştır. Muhtelif alanlarda elektrokimyasal sensörlü cihaz ile ortamda H2S aranmıştır. Havalandırma sistemi açıkken ve kapalıyken olmak üzere 2’şer defa numune alımı yapılmıştır.

GC/MS cihazında taraması yapılan organik maddeler ve sonuçları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Vaka 2

1,1,1-Trichloroethane

2,2,4-Trimethylpentane

4-Methylheptane

Cyclopentane

n-Butylbenzene

1,1,2,2-Tetrachloroethane

2,2,5-Trimethylhexane

4-Methyloctane

Cyclopentene

Nonane

1,1,2-Trichloroethane

2,2-Dimethylbutane

Acetylene

Decane

n-Propylbenzene

Dibromomethane

o-Xylene

1,2,3-Trimethylbenzene

2,2-Dimethylpropane

Bromochloromethane

Dichloromethane

p-Cymene

1,2,4-Trichlorobenzene

2,3,4-Trimethylpentane

Bromodichloromethane

Dodecane

Pentane

1,4-Dichlorobutane

2-Methyl-2-butene

cis-1,2-Dimethylcyclohexane

Heptane

trans-1,4-Dimethylcyclohexane

1,4-Diethylbenzene

2-methyl-2-Pentene

cis-1,3-Dichloropropene

Hexachlorobutadiene

trans-2-Butene

1-Butene/Isobutene

2-Methylheptane

cis-1,3-Dimethylcyclohexane

Hexane

Civa

Kurşun

Kadmiyum

Vaka 2

Bu arada iki gün önce bina sahibi tarafından herhangi bir talep söz konusu olmadığı halde tahliye kuyularının temizlendiği öğrenilmiştir.

Etkenin tespit edilememesi önlem almayı imkansızlaştırmış, olayın bir daha tekrarlamayacağı yönünde görüş bildirilememiştir. İşletme, 15.Günden itibaren binayı boşaltma kararı almıştır.

Vaka 2 SONUÇ

İşyeri kaynaklı, giriş yolu solunum olan bir etkilenmenin söz konusu olduğu tartışmasızdır. Bir önceki firma tarafından bırakılmış olabilecek kimyasal maddeler taranmış sonuç elde edilememiştir.

Vaka 2 SONUÇ Geliştirilen en akla

yakın varsayım tek yönlü çekiş sağlayan havalandırmanın çalıştırılmasıyla oluşan negatif basıncın, zemin mazgalları üzerinden, tahliye kuyusundaki çürüşme gazlarının bodrum katlara akmasını sağladığı olmuştur.

Vaka 2 SONUÇ

Çürüşme gazları havadan ağır yapılarıyla tavandaki havalandırmaya ulaşamamış, iç ortamda havalandırma çalıştığı sürece gittikçe artmıştır

TEŞEKKÜR EDERİM…