การแยกผปวยและการปองกนการแพรกระจายเชอ ราชวถโรค

การแยกผปวย และ การปองกนการแพร กระจายเชอในโรงพยาบาล

วารจย ชจตร โรงพยาบาลราชวถ

วตถประสงค

เพอใหทราบหลกการแยกผปวย การใชอปกรณปองกนรางกาย และการปองกนการแพรกระจายเชอโรคในสถานพยาบาล

ในอดตผปวยโรคตดเชอมการปฏบตโดยการแยกผปวยไปอยโรงพยาบาลโรคตดเชอเชน โรงพยาบาลส าหรบผปวยวณโรค นคมผปวยโรคเรอน และสถาบนบ าราศนราดร แตยงมการระบาดของโรคเหลานและโรคตดเชออนๆในโรงพยาบาล

ใน ค.ศ. 1970 ศนยควบคมและปองกนโรคแหงสหรฐอเมรกาไดจดท าแนวทางการแยกผปวยเปนครงแรกโดยมวธการแยกผปวยตามกลมโรคเชน

- Strict isolation เชนโรคทแพรทางอากาศ และการสมผส

- Respiratory isolation เชนโรคทแพรกระจายในลกษณะdroplet nuclei เชนปอดอกเสบ กลองเสยงอกเสบจากเชอ Hemophilus influenzae เปนตน

ใน ค.ศ. 1980 – 1983 ประสบภาวะเชอดอยา เกดโรค

ใหมๆหลายโรค โรคเอดส CDC จดท าแนวการแยกผปวยขนใหมดงน การแยกผปวยออกตามกลมโรค เชนขยายขอบเขตโรคในกลมของ Blood precautions โดยการรวมโรคเอดสและตอมาไดรวมสารน าจากรางกายอาจเปนสงปนเปอนเชอ HIV,HBV อยโดยไมแสดงอาการเพราะการตรวจหารองรอยของเชอนอาจใหผลลบ จงตองระวงในผปวยทกรายเรยกมาตรการสากล (UP) และการแยกผปวยตามโรคแตละชนด โดยจ าแนกเปนรายโรคชดเจนแตมปญหาทางการปฏบต

ใน ค.ศ. 1996 CDC จดท าแนวทางแยกโรคใหมคอมาตรการขนพนฐานและการปฏบตทวไป (Standard Precautions) และมาตรการตามวธการแพรกระจายของเชอโรค(Transmission-Based Precautions)

การแยกผปวย และการปองกน การแพรกระจายเชอโรคในสถานพยาบาล

ปองกนการแพรกระจายเชอ จากบคคล .. - ผปวย - ผใชบรการ

- ญาตผปวย - บคลากร

สบคคล และสงแวดลอมในหอผปวย .. หรอโรงพยาบาล

หลกการพนฐานในการแยกผปวย และการ ปองกนการแพรกระจายเชอโรค

1. การลางมอและการสวมถงมอ 2. การจดสถานทใหผปวย 3 การเคลอนยายผปวยทมการตดเชอ 4. การสวมอปกรณปองกน 5. การจดการสงของและอปกรณทใชกบผปวย 6. การจดการเครองผาและการซกผา 7. การจดการอปกรณทใชในการรบประทานอาหาร 8. การท าความสะอาดสงแวดลอม

แหลง : อะเคอ อณหเลขกะ”‘การแยกผปวย” ความรในการปองกนการตดเชอในโรงพยาบาล: 2548 และการประชม IFIC,2007 บดาเปสต สาธารณรฐ ฮงการ , 2008 ชล สหรฐอเมรกาใต

การปองกนและควบคมการแพรกระจายเชอโรคผปวยทกราย

มาตรการขนพนฐานStandard precautions

เพมมาตรการขนพเศษ ตามการแพรกระจายของเชอโรค(Transmission based precautions)

ละอองฝอยขนาดเลกAirborne

precautions

ละอองฝอยขนาดใหญ Droplet precautions

การสมผสContact precautions

Standard Precautions

ใชในการดแลผปวยทกรายไมวาจะมการตดเชอ

หรอไม

ใชในการปองกนการตดเชอจากเลอด สารน าในรางกาย สารคดหลง ผวหนงทมบาดแผล เยอบตาง ๆ

Standard precautions

หลกการ ผปวยทกรายมเชอโรคทสามารถแพรสผอนผานทางเลอดหรอสารคดหลง ทงนเพราะเชอโรคHIV,HBV,HCV สวนมากไมมอาการ และการเจาะเลอดเพอสบคนกไมถกตองเพราะผปวยอาจอยในระยะwindow period ยาวนานได 3 weeks - 6 months (1year)

สาเหต อน : false negative ประมาท ฉกเฉน ผลตอจตใจของผปวย และตองเซนยนยอม

ลางมอกอนและหลงสมผสผปวยและถอดถงมอ

สวมอปกรณปองกนรางกายตามความเหมาะสม

ระวงอบตเหตจากของมคม

ท าความสะอาดสงแวดลอมทเปอนเลอดและสารคดหลง

ท าความสะอาดและท าลายเชอหรอท าใหปราศจากเชอในอปกรณทกชนทใชกบผปวย

บรรจผาเปอนในถงพลาสตกและปดปากถงใหแนน

Standard Precautions

การใชอปกรณปองกนรางกาย

จานวนเชอโรคทตรวจพบในสารนาจากรางกายVERY HIGH จานวนมากทสด CSF

HIGH จานวนมาก BLOOD, SEMEN, FLUID

MODERATE จานวนปานกลาง VAGINAL FLUID, CERVICAL SECRETIONS และนานม

VERY LOW จานวนนอย นาตา นาลาย ปสสาวะ อจจาระ สงคดหลงจากจมก เสมหะ อาเจยน

TYPES OF TRANSMISSION BASED

PRECAUTIONSCONTACT PRECAUTIONS

DROPLET PRECAUTIONS

AIRBORNE PRECAUTIONS

CONTACT PRECAUTIONS

การปฏบตเพอลดการรบเชอซงเกดจากการสมผสเชอโรค

ทางตรง เชน สมผสผวหนงทมบาดแผล หรอสารคดหลง ปนเปอน

เชอโรค

ทางออม เชน สมผสกบสงของเครองใชทปนเปอนเชอโรค

DROPLET PRECAUTIONS

การปฏบตเพอปองกนการแพรกระจายเชอโรคทมขนาดใหญกวา 5 ไมครอน สมผสเชอบรเวณเยอบตา จมกและปาก ฝอยละอองมขนาดใหญ จงลอยในอากาศไมนาน และมระยะการกระจายเชอประมาณ 1 เมตร

DROPLET PRECAUTIONS

1. การจดหอง หองแยก

หองรวม ระยะเตยง > 1 เมตร

2. การใชอปกรณ ถงมอ แวนตา MASK , GOWN

3. การลางมอ

4. การจดการมลฝอย และผาเปอน

5. การเคลอนยายผปวย

6. การใหค าแนะน าญาต

7. การใหวคซน

การปฏบตเพอลดการแพรกระจายของเชอทาง

อากาศ ซงเกดจากฝอยละอองทมเชอโรคขนาดนอย

กวา 5 ไมครอน สามารถลอยในอากาศไดนานและไป

ไดไกลมากกวา 1 เมตร จากแหลงก าเนด เมอผปวยสด

หายใจเอาเชอโรคเขาไปและกอใหเกดการตดเชอได

AIRBORNE AIRBORNE PRECAUTIONS

AIRBORNE INFECTION ISOLATION ROOM : AIIR

1. การจดหอง หองแยกความดนลบ

2. การหมนเวยนอากาศ 6-12 เทาของปรมาตรหอง ตอชวโมง

3. ก าหนดทศทางการไหลของอากาศสะอาดไปสบรเวณทปนเปอน

4. การกรองอากาศทออกจากหอง 5. ภายในหองมรรวทยอมรบได 0.5 ตารางฟต 6. ประตหองปดตลอดเวลา 7. มอางลางมอ และหองน าภายในหอง

AIRBORNE PRECAUTIONS

เจาหนาทสวมอปกรณปองกน N 95 ,GLOVE , GOGGLE , GOWN ,BOOTS

การเคลอนยายผปวย การจดการผาเปอน การจดการมลฝอยตดเชอ การจดการสงสงตรวจ การจดการอาหารและน าดม การใหค าแนะน าผปวยและญาต การท าลายเชอและการท าใหปราศจากเชอในอปกรณ การตรวจสขภาพประจ าปของเจาหนาทผปฏบตงานในหอผปวย

การใหความรททนตอเหตการณและการแพรระบาดของโรคตดตอ

Airborne

Infection

Isolation Room (AIIR)

การจดพนทในหอผปวย

Cohort Ward

Personal Protective Equipments

PPE

ใชเพอปองกนตวเองและผอน

การใชอปกรณปองกนรางกาย

ผาปดปากและจมก

• หมวก

• ถงมอ

• เสอกาวน

• รองเทา

หลกการใชอปกรณ

กรณจ าเปน๏ เฉพาะภารกจเดยว๏ คณภาพด ประหยด๏ เหมาะสมกบกจกรรม

การใชอปกรณปองกนรางกายทถกตอง

MASK ปองกนTBไมได

N 95 กรองอนภาค1micronได > 95% ในภาวะทมflow rate 50L/min

การใชผาปดปากและจมกทไมถกตอง

การใชผาปดปาก – จมก และถงมอทไมถกตอง

การคดกรองผปวยโรคตดตอระบบทางเดนหายใจ

เทคนคการแพทย ถายภาพเอกซเรยปอดผปวยทสงสยโรคไขหวดนก

แพทยโรคตดเชอ ตรวจเยยมผปวยสงสยโรคไขหวดนก

การเคลอนยายผปวยโรคตดตอระบบทางเดนหายใจ

MASKตามมาตรฐานNIOSH 42 CFR 84

1. ชนดธรรมดาม 2 ลกษณะคอแบบผาและเสนใยสงเคราะห

2. ชนดกรองพเศษ กรองเชอโรคขนาด 3 ไมครอน

การเลอกใชอปกรณปองกนโรคตดเชอระบบทางเดนหายใจ

1.รชนดและขนาดของเชอโรคหรอสารเคมทตองสมผส

2.รความถและความรนแรง

3.รจกชนดและความสามารถในปองกนของเครองปองกน

ทดสอบเชงปรมาณและการการทดสอบเชงคณภาพดวยสาร SACCHARIN , BITREX ,ISOAMYL ACETATE , IRRITANT SMOKE

การทดสอบความกระชบของ MASK

NIOSH

The National Institute for Occupational Safety and Health, Department of Health and Human Services

เปนองคกรทท าหนาทก าหนดมาตรฐาน ทดสอบ และรบรองคณภาพและประสทธภาพของอปกรณปกปองระบบทางเดนหายใจ

OSHA

The Occupational Health and Safety Administration, Department of Labour

เปนองคกรทท าหนาทก าหนดประเภทของอปกรณปกปองระบบทางเดนหายใจทเหมาะสมส าหรบอนตรายแตละชนด

ขอก าหนดมผลบงคบใชเปนกฎหมาย

กระบวนการผลต รบรอง และใชงานของอปกรณปกปองระบบหายใจ

SURGICAL MASK

- ท าจากวสดเสนใยสงเคราะหชนดโพลโพรพลน(Polypropylene) น ามาเยบทบซอนกนจ านวน 3 ชน

- ชนกลาง ผานการทดสอบจากหองปฏบตการอสระ Nelson Laboratory โดยม Bacterial Filtration Efficiency ไมต ากวา 98%

- ปองกนการซมผานของของเหลว 100%

1 2

3 4

5 6

7 8

9

5

พยาบาลใหการพยาบาลผปวยสงสยไขหวดนก

แพทยสอบถามอาการผปวยสงสยไขหวดนก

1 2

3

ถงมอ

หลงถอดแลวควรลางมอเพราะอาจมรรวทมองไมเหน 1.5-5%

สวมชนเดยวมรรว17.5%

รพ.บาราศนราดรพบสวม2ชน-ชนนอกมรรว81.8%และชนใน4.5%และ 13.7%มรรวตรงกน เนองจากถกเขมตา

จานวนผรวามรรวทถงมอเพยง40% ดงนนควรลางมอหลงถอดถงมอ

4 5

การทงเสอกาวนหลงการใชงาน

6

7

8

10

9

Gloves ถงมอ การสวมเพอปกปองมอ

หลกการ : สวมเมอ .. มอ .. อาจสมผสเลอด และสงคดหลง ประเภทของถงมอ และการใชถงมอแตละประเภท

วธก าจด : ระบการทงทถกตอง (ประเภทมลฝอย)