Sa benh ly hach - nqk

05/02/23 1

SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN HẠCH BẠCH HUYẾTHẠCH BẠCH HUYẾT

BS. NGUYỄN QUÝ KHOÁNGBS. NGUYỄN QUANG TRỌNG

KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNHBỆNH ViỆN AN BÌNH – TP.HCM

05/02/23 2

DÀN BÀIDÀN BÀI

Đại cương.Đại cương. Cách khám siêu âm hạch.Cách khám siêu âm hạch. Hình ảnh siêu âm.Hình ảnh siêu âm. Nguyên nhân.Nguyên nhân. Cạm bẫy.Cạm bẫy.

05/02/23 3

DÀN BÀIDÀN BÀI


05/02/23 4

ĐẠI CƯƠNGĐẠI CƯƠNG

Hạch bạch huyết chứa các tế bào lympho và tế bào Hạch bạch huyết chứa các tế bào lympho và tế bào võng nội mô, có 3 chức năng:võng nội mô, có 3 chức năng:

1.1. Sản xuất tế bào lympho.Sản xuất tế bào lympho.2.2. Sản xuất các kháng thể.Sản xuất các kháng thể.3.3. Lọc dịch lympho (2 lít/24 giờ).Lọc dịch lympho (2 lít/24 giờ).

05/02/23 5

DÀN BÀIDÀN BÀI


05/02/23 6

CÁCH KHÁM SIÊU ÂM HẠCHCÁCH KHÁM SIÊU ÂM HẠCH

Khám toàn bộ ổ bụng, chú ý các mặt cắt dọc và ngang Khám toàn bộ ổ bụng, chú ý các mặt cắt dọc và ngang ĐMC bụng và TMCD.ĐMC bụng và TMCD.

Đầu dò 3,5MHz (khám sâu), 5 hay 7MHz (khám Đầu dò 3,5MHz (khám sâu), 5 hay 7MHz (khám nông).nông).

05/02/23 7

CÁCH KHÁM SIÊU ÂM HẠCHCÁCH KHÁM SIÊU ÂM HẠCH

05/02/23 8

DÀN BÀIDÀN BÀI


05/02/23 9

HÌNH ẢNH SIÊU ÂMHÌNH ẢNH SIÊU ÂM

Hạch có hồi âm mỏng so với mô mỡ sau phúc mạc Hạch có hồi âm mỏng so với mô mỡ sau phúc mạc xung quanh.xung quanh.

Có thể hoại tử trung tâm hay nang hóa (hạch viêm, Có thể hoại tử trung tâm hay nang hóa (hạch viêm, hạch lao).hạch lao).

Hạch có hồi âm gần như trống và không kèm tăng âm Hạch có hồi âm gần như trống và không kèm tăng âm phía sau (Lymphoma).phía sau (Lymphoma).

Hạch có hồi âm: do di căn.Hạch có hồi âm: do di căn.

05/02/23 10

HẠCH LÀNHHẠCH LÀNH HẠCH ÁCHẠCH ÁC

Chiều dọc /Chiều ngang > 2 Chiều dọc /Chiều ngang > 2 (khuynh hướng dẹt)(khuynh hướng dẹt)

Chiều dọc /Chiều ngang < 2 Chiều dọc /Chiều ngang < 2 (khuynh hướng tròn)(khuynh hướng tròn)

Vùng vỏ mỏng, hồi âm mỏng; Vùng vỏ mỏng, hồi âm mỏng; vùng rốn hồi âm dày.vùng rốn hồi âm dày.

Vùng vỏ rộng, lệch tâm, hồi âm Vùng vỏ rộng, lệch tâm, hồi âm mỏng; vùng rốn hẹp hoặc biến mỏng; vùng rốn hẹp hoặc biến mất, hồi âm dày.mất, hồi âm dày.

Kích thước nhỏ.Kích thước nhỏ. Kích thước to.Kích thước to.

Số lượng ít.Số lượng ít. Số lượng nhiều.Số lượng nhiều.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005.p443-482


05/02/23 11



VỊ TRÍVỊ TRÍ KÍCH THƯỚCKÍCH THƯỚC PHÂN LOẠIPHÂN LOẠI

VÙNG BỤNGVÙNG BỤNG - < 1cm< 1cm- > 1cm, đơn độc> 1cm, đơn độc- > 1,5cm, đơn độc> 1,5cm, đơn độc- > 1cm, đa hạch> 1cm, đa hạch

- Bình thường.Bình thường.- Nghi ngờ.Nghi ngờ.- Bất thường.Bất thường.- Bất thường.Bất thường.

VÙNG CHẬUVÙNG CHẬU - > 1,5cm> 1,5cm - Bất thường.Bất thường.

* Kích thước của hạch, theo quy ước chung, được đo theo trục ngắn.

05/02/23 12

05/02/23 13


Hạch sau phúc mạc thường gặp nhất trong bệnh Hạch sau phúc mạc thường gặp nhất trong bệnh Lymphoma.Lymphoma.

Hạch cạnh ĐMC thấy ở 25% bệnh nhân Hodgkin và Hạch cạnh ĐMC thấy ở 25% bệnh nhân Hodgkin và 50% ở bệnh nhân non-Hodgkin.50% ở bệnh nhân non-Hodgkin.

Siêu âm xác định chính xác từ 80-90% hạch sau phúc Siêu âm xác định chính xác từ 80-90% hạch sau phúc mạc trong bệnh Lymphoma, và hạch lymphoma trong mạc trong bệnh Lymphoma, và hạch lymphoma trong các tạng.các tạng.


05/02/23 14


Hình ảnh siêu âm thường thấy là khối hồi âm mỏng Hình ảnh siêu âm thường thấy là khối hồi âm mỏng hoặc hồi âm trống (không tăng âm phía sau) ở trước hoặc hồi âm trống (không tăng âm phía sau) ở trước và sau mạch máu lớn.và sau mạch máu lớn.

Đôi khi các hạch kết dính với nhau tạo thành một lớp Đôi khi các hạch kết dính với nhau tạo thành một lớp mô hồi âm mỏng bao quanh mạch máu lớn, đẩy mạch mô hồi âm mỏng bao quanh mạch máu lớn, đẩy mạch máu ra xa cột sống.máu ra xa cột sống.


05/02/23 15



HẠCH BAO QUANH TMCD

05/02/23 16


Hình ảnh này không đặc hiệu cho Lymphoma.Hình ảnh này không đặc hiệu cho Lymphoma. Một số u sau phúc mạc phát triển và lan tràn dọc theo Một số u sau phúc mạc phát triển và lan tràn dọc theo

các khoang sau phúc mạc, chen giữa các cấu trúc và các khoang sau phúc mạc, chen giữa các cấu trúc và không chèn ép các mạch máu. Ta gọi hình ảnh này là không chèn ép các mạch máu. Ta gọi hình ảnh này là dấu hiệu ĐMC nổi (floating aorta sign).dấu hiệu ĐMC nổi (floating aorta sign).

Các U có thể có dấu hiệu này: Lymphoma, Các U có thể có dấu hiệu này: Lymphoma, Lymphangioma, Ganglioneuroma.Lymphangioma, Ganglioneuroma.

Mizuki Nishino, MD et al. Primary Retroperitoneal Neoplasms: CT and MR Imaging Findings with Anatomic and Pathologic Diagnostic Clues. Radiographics. 2003;23:45-57.

05/02/23 17


Mizuki Nishino, MD et al. Primary Retroperitoneal Neoplasms: CT and MR Imaging Findings with Anatomic and Pathologic Diagnostic Clues. Radiographics. 2003;23:45-57.

LYMPHOMA

05/02/23 18


Khi mạc treo bị dày lên do hạch tạo thành lớp mô Khi mạc treo bị dày lên do hạch tạo thành lớp mô mềm dày. Mạch máu bắt thuốc chạy giữa 2 lớp mạc mềm dày. Mạch máu bắt thuốc chạy giữa 2 lớp mạc treo dày cho ra dấu hiệu bánh sandwich (sandwich treo dày cho ra dấu hiệu bánh sandwich (sandwich sign).sign).

Đây là dấu hiệu Đây là dấu hiệu đặc hiệuđặc hiệu cho Lymphoma mạc treo cho Lymphoma mạc treo (Mesenteric Lymphomas), bệnh này có thể gây ra (Mesenteric Lymphomas), bệnh này có thể gây ra từng mảng hạch phì đại như thế mà có thể chưa có từng mảng hạch phì đại như thế mà có thể chưa có triệu chứng lâm sàng.triệu chứng lâm sàng.

Seth M. Hardy, MD. The Sandwich Sign. Radiology 2003;226:651-652.

05/02/23 19


Các u ác tính khác thường nhanh chóng xâm Các u ác tính khác thường nhanh chóng xâm lấn thành ruột gây thủng ruột, xuất huyết, chứ lấn thành ruột gây thủng ruột, xuất huyết, chứ không tạo thành từng mảng hạch phì đại.không tạo thành từng mảng hạch phì đại.

Các bệnh Viêm nhiễm cũng không tạo nên Các bệnh Viêm nhiễm cũng không tạo nên từng mảng hạch phì đại như thế.từng mảng hạch phì đại như thế.


05/02/23 20



SANDWICH SIGN

05/02/23 21

05/02/23 22

05/02/23 23


Biểu hiện Lymphoma ngoài hạch điển hình cũng có Biểu hiện Lymphoma ngoài hạch điển hình cũng có hồi âm mỏng, và có thể lan truyền trực tiếp từ hạch hồi âm mỏng, và có thể lan truyền trực tiếp từ hạch qua các tạng đặc. Điều này thường thấy ở bệnh nhân qua các tạng đặc. Điều này thường thấy ở bệnh nhân AIDS-related lymphoma hoặc lymphoma ở bệnh nhân AIDS-related lymphoma hoặc lymphoma ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch.suy giảm miễn dịch.

Biểu hiện của hạch ác tính không phải là Lymphoma Biểu hiện của hạch ác tính không phải là Lymphoma thường có hồi âm dày hơn và không đồng nhất so với thường có hồi âm dày hơn và không đồng nhất so với Lymphoma.Lymphoma.

Có thể hoại tử trung tâm hay nang hóa (hạch viêm, Có thể hoại tử trung tâm hay nang hóa (hạch viêm, hạch lao).hạch lao).


05/02/23 24



HẠCH DI CĂN SAU PHÚC MẠC

05/02/23 25


Marylin J. Siegel et al. Pediatric Sonography. 3rd edition. 2002. p475-523

HẠCH DI CĂN TỪ TESTICULAR EMBRYONAL CELL CARCINOMA

05/02/23 26

K ỐNG TIÊU HÓA DI CĂN GAN, LÁCH, HẠCH

05/02/23 27

DÀN BÀIDÀN BÀI


05/02/23 28

NGUYÊN NHÂNNGUYÊN NHÂN Hạch viêm:Hạch viêm: do vi trùng sinh mủ hay do lao. do vi trùng sinh mủ hay do lao. Hạch do phản ứng viêm:Hạch do phản ứng viêm: Sarcoidose, Viêm gan, Viêm Sarcoidose, Viêm gan, Viêm

đường ruột, AIDS.đường ruột, AIDS. Lymphoma:Lymphoma: Non-Hodgkin hay Hodgkin. Non-Hodgkin hay Hodgkin. Hạch di căn:Hạch di căn:

Quanh ĐgM thân tạng, tụy: K dạ dày, K tụy.Quanh ĐgM thân tạng, tụy: K dạ dày, K tụy. Quanh rốn thận: K thận, K tinh hoàn.Quanh rốn thận: K thận, K tinh hoàn. Vùng bẹn: Sarcoma chi dưới, Squamous cell Vùng bẹn: Sarcoma chi dưới, Squamous cell

carcinoma của âm hộ, K dương vật, K 1/3 dưới âm carcinoma của âm hộ, K dương vật, K 1/3 dưới âm đạo, K hậu môn.đạo, K hậu môn.

05/02/23 29

DÀN BÀIDÀN BÀI


05/02/23 30

CẠM BẪYCẠM BẪY

Hạch có thể lầm với:Hạch có thể lầm với: Nang (nhất là Lymphoma).Nang (nhất là Lymphoma). TM, dãn TM, phình ĐgM.TM, dãn TM, phình ĐgM. Máu tụ khu trú.Máu tụ khu trú. Tăng sinh hồng cầu ngoài tủy (extramedullary Tăng sinh hồng cầu ngoài tủy (extramedullary

hematopoiesis).hematopoiesis). Ruột (tá tràng D3).Ruột (tá tràng D3). Lách phụ.Lách phụ.

05/02/23 31

CẠM BẪYCẠM BẪY

Khắc phục:Khắc phục: Cắt theo nhiều mặt phẳng với kỹ thuật đè ép.Cắt theo nhiều mặt phẳng với kỹ thuật đè ép. Dùng Doppler màu.Dùng Doppler màu. Cảnh giác các cạm bẫy khi làm siêu âm.Cảnh giác các cạm bẫy khi làm siêu âm.

05/02/23 32

TÀI LIỆU THAM KHẢOTÀI LIỆU THAM KHẢO

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005.p443-482 Marylin J. Siegel et al. Pediatric Sonography. 3rd edition. 2002. p305-323 Mizuki Nishino, MD et al. Primary Retroperitoneal Neoplasms: CT and MR Imaging Findings

with Anatomic and Pathologic Diagnostic Clues. Radiographics. 2003;23:45-57. Seth M. Hardy, MD. The Sandwich Sign. Radiology 2003;226:651-652.

Health & Medicine

Sa benh ly hach - nqk