1- Toplum otoritesinin kaynağı nedir? Toplumun belirlediği iyi ve kötü yargıları insanın daha özgür kılınmasını mı, yoksa özgürlüğünün elinden alınmasını mı sonuç verir?

2- Bütün insanların ittifak edip, onaylayabilecekleri ortak davranış tarzları var mıdır? Yoksa kişiden kişiye, toplumdan topluma değişen relatif bir durumdan mı söz edilebilir?

3- İnsanın her zaman ve mekanda değişmeden kalan insani bir özü var mıdır? Yani ortak bir insan tabiatından söz edilebilir mi? Eğer böyle ise, insanın bu tabiatı ahlaklı bir varlık olmasına elverişli midir? Ya da insanın tabiatı bencil mi, yoksa toplumsal mıdır?

4- İnsan davranışlarında hür müdür, yani insanın hür bir iradesi var mıdır? Yoksa insan belli duygu ve tabiat ilkeleri tarafından sınırlandırılmış mıdır?

5- Davranışlarımızı belirleyen ahlâk prensipleri ile düşünce ile bilgi arasında bir ilişki var mıdır? Varsa bu ilişkide hangisi önce gelir. Ahlaki davranışlarımız ve eylemlerimiz bilgi ile temellendirilebilir mi?

6- İyilik ve kötülük kavramları hakkında ortaya atılan; iyilik ve kötülük bir davranışın ya da varlığın özünde var olan bir özellik midir; yoksa bir eylemi veya varlığı biz iyi ya da kötü olarak nitelendirdiğimiz için mi öyledirler?

Sokrates'in sürekli tekrar ettiği "ey insan kendini bil!" 

"Kim erdemli ve adil ise, mutludur. Adil olmadan mutlu olunamaz." (Platon)

İyi insan aynı zamanda bilgili ve akıllı insandır. "Davranışı herhangi bir şekilde kurala bağlı olmayan bir insan, insanlar topluluğuna akıllı bir varlık olarak iştirak edemez."

Aristo'ya göre mutluluk ruhun tam erdeme göre etkinliğidir, erdem ise ruhun akla göre etkinliğidir." Bu nedenle erdem mutluluğun temel şartıdır.

Erdem duygularımızın istekleri karşısında gösterdiğimiz özgürlüktür.

Akla uygun yaşamak, erdemli olmanın, erdemli yaşamak ise mutlu olmanın tek yoludur. Erdemli olmanın yolu da logosa, yani bilgeliğe sahip olmaktan geçer.

OKU !!!!

Etik sözcüğü yunanca “karakter”, “âdet”, “usul”,veya “gelenek” anlamına gelen “ETHOS” sözcüğünden türetilmiştir.

ETİK

ETİK

Etik, en genel anlamda DOĞRU-YANLIŞ, İYİ-KÖTÜ ile ilgili

değerler, ilkeler ve kurallar demektir. Etik, insanın kişisel ve toplumsal

yaşamdaki ahlaki sorunlarını ele alıp inceler.

Etik, Bütün etkinlik ve amaçların yerli yerine

konulması; neyin yapılıp yapılmayacağının neyin istenip istenmeyeceğinin neye sahip olunup neye sahip

olunmayacağının bilinmesidir.

Etik,insanların kendine ve diğer insanların kişiliklerine iyi davranmasıdır.

İyi olmak için uymak zorunda hissettiği manevi görev ve kurallardır

Etik belirli bir davranışı değil,doğru olduğu kabul edilen davranışı gösterir

ETİK VE AHLAK

Etik ve ahlak birbirinden farklı kavramlardır. Ancak çoğu zaman bu kavramların aynı anlamda kullanıldığını görmekteyiz.

Etik kuramlar: Ahlakın özü,kökeni ve toplumsal

yaşamdaki işlevi İnsanların birlikte yaşayabilmesinin

gerekleri Toplumsal yaşamın kural ve değerleri Kişilerle toplum arasındaki ilişkiler Bireysel yaşamın amacı ve anlamı

üstüne görüşleri dile getirir.

Ahlak günlük yaşam içinde bireylerin nasıl yaşamaları gerektiğini ince ayrıntılar içinde pratik açıdan düşünür.

Belli bir dönemde,belli türden eğilim,düşünce,inanç,töre,gelenek vs göre biçimlenmiş ,buyruk,yasak ve kurallardan oluşan yerleşmiş yaşam biçimidir.

İnsan neye kime karşı ahlaklı olmalıdır? 1-Yaratana karşı ahlak 2-Varlığını borçlu olduğu doğaya karşı ahlak 3-Bireyin kendine karşı sorumlulukları 4-Diğer insanlarla ilişkilerinde ortaya çıkan

ahlak "Kuşkusuz biz Âdem oğlunu şerefli kıldık" (el-İsrâ 17/70)

HUKUK VE AHLAK KURALLARININ FARKLILIKLARI

Hukuk kuralları yazılıdır. Hukuk kuralları devlet tarafından oluşturulur. Hukuk kuralları devlet tarafından uygulanır. Hukuk kurallarının yaptırımı maddidir. Hukuk kuralları olumsuz durumları, yani

suçu tanımlar.

HUKUK VE ETİK KURALLARININ BENZERLİKLERİ

Hukuk ve Etik (ve de Din) aynı değerlere, ilkeleredayanır. Adalet (adil olma hakça davranma) Eşitlik-Tarafsızlık (eşit davranma,

nesnellik,ehliyeti-liyakatı esas alma) Doğruluk-Dürüstlük (içi dışı bir olma, “hilesiz”

olma) Sorumluluk (bencillik ve kişisel çıkarlardan uzak

olma, sorumlu davranma)

Bunların içine/altına aşağıdaki davranışlar konulabilir:

OLUMLU OLUMSUZ - sözünde durmak - yalan söylemek - onurlu olmak - hile yapmak - açık olmak - hırsızlık yapmak - tutarlı olmak - hasetlik yapmak - kişisel bütünlük - dedikodu yapmak - insancıl olmak, insanlara - açgözlü olmak yardımcı olmak - dalkavukluk - emaneti ehline teslim etmek - rüşvet almak

Bu örnekler çoğaltılabilir, ancak tüm bunların özü, 4 temel değer veilkede toplanır.

KURALLARTÜRÜ KAYNAĞI UYMA NEDENİ

DİN TANRI İNANÇ-GÜNAH KORKUSU

AHLAK TOPLUM VE VİCDAN İNANÇ-AYIPLANMA KORKUSU

HUKUK DEVLET İNANÇ-MADDİ YAPTIRIM

KORKUSU

Bütün denetim mekanizmaları yolsuzluk ortaya çıktıktan sonra onu tespit etmeye yöneliktir.

Yolsuzluğu ortaya çıkmadan önlemeye yönelik bir araç gerekli:

ETİK

YOZLAŞMA

Kül

türe

l Yoz

laşm

a

Ahlaki Yozlaşma

Toplumsal Yozlaşma

Politik Yozlaşma

Mes

leki

Yoz

laşm

a

TOPLUMSAL YOZLAŞMA

“Ahlaka aykırı” sayılan davranışların toplumda yaygınlık ve saygınlık kazanması

Daha da ciddi olan ve bunlara yol açan sorun, artık neyin ahlaklı neyin ahlaksız olduğu konusundaki ölçülerin yitirilmeye başlamasıdır. Ahlaklı ve ahlaksız davranışı birbirinden ayırmakta zorluk çekilmektedir.

Kamu kaynaklarının özel çıkarlara yönelik olarak kullanımı ve suistimali

Toplumun ahlaki değerlerinin sapması Sosyal davranış kalıplarındaki bozulma

1-Ekonomik Sebepler: Bir ülkede ekonominin kötüye gidişi fertleri de etkiler.Zamanla yoksullaşma artabilir.Yoksulluk başta eğitim olmak üzere pek çok alanı etkiler.Fiziksel ve ruhsal anlamda sağlıklı bireyler yetişmesi güçleşeceğinden ahlaki yozlaşmanın alt yapısı oluşur.

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri(1)

Kayıt dışı ekonomi(faturasız işlem-kara para aklama-hayali ihracat-sigortasız işçi

Gelir farklılığında oluşan uçurum ve bu uçurumu özellikle politikacı ve bürokratların ceplerini doldurma,kendisini ve ailesini güvence altına alma arzusu

Normal ve namuslu “memurluk” yaparak yaşamanın zorlaşması

“Eğitim” ve “sağlık” hizmetlerini serbest piyasa mekanizmasının belirlemesi

2- Bürokratik Yapı: Kamu halka hizmet veren tüm devlet organlarıdır.Burada çalışanlara kamu görevlisi denir.Tüm yetki ve görevler kamu (halk)yararına kullanılmalıdır.

- Mevzuat ne olursa olsun,vatandaşın işinin görülmesi memurun davranışına ve merhametine bağlıdır.

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri(2)

-Bürokratik yapı devletin vatandaşa güvensizliği üzerine kurulu olduğundan yasakçıdır.İşlerin “normal” olarak yürütülebilemsi için bile yardım ve desteğe ihtiyaç vardır.

Memurların yaşam standartları çok düşüktür.Reel ücretler zaman içinde düşme eğilimindedir.

Hem kültürel hem de siyasi yapı memurları rüşvet almaya teşvik etmektedir.Bu yap rüşveti besler hale gelmiştir.

Adam kayırmacılığıAkraba, eş-dost kayırmacılığı(Nepotizm),hemşehricilik,Siyasal kayırmacılık (siyasal patronaj)Hizmet kayırmacılığıLobicilikAracılar yoluyla işlerin yürütülmesi Rant kollama ve vurgunculukRüşvet ,zimmet Hediye alma

Kamusal Yozlaşma Çeşitleri(1)

Kamusal Yozlaşma Çeşitleri(2)

Verimsizlik, etkinsizlik, israfYetersiz hazırlanma,Sorumluluktan kaçma/sorumluluğu yaymaDeğişime gönülsüzlük/direnç

Toplum çıkarlarını kendi çıkarları önünde tutmak,

Kendilerini mali bakımdan başkalarına bağımlı kılacak bağlantılara girmemek,

Tarafsız olmak, Hesap verebilir olmak, Saydamlık, Açıklık ve dürüstlük, davranışlarla bu ilişkileri

yaşatmak.” şeklinde tanımlanabilir.

Kamu Yönetiminde Etik Davranış

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri(3)3-Siyasal Sebepler: En yaygın hali yolsuzluk.Seçmen,politikacı ve

bürokratın çıkar sağlama gayesiyle toplumda mevcut olan kuralları ihlal etmek ulusal kaynakların yağmalanmasıkavgasına girişmek

Küresel boyutta bir hastalıktır. İnsanların düşünce,tutum ve

davranışlarında ,geleneklere,genel ahlaka,yasalar ve hukuk kurallarına aykırı hareket etmesidir.

Kamu hizmetlerinde sosyal fayda yerine kişisel çıkarları ön planda tutmaktır.

Politik süreçte yer alan aktörler konumlarının kendilerine sağladığı gücü menfaatleri için kullanırlar.

Tüm bu olaylar ve karar alma süreci halkın gözü önünde gerçekleştiğinden bu davranış ve olumsuzluklar kısa sürede toplumu etkilemekte ve hukuk,ahlak ve geleneklerde sapmalar görülmektedir

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri(4)4-Toplumsal Sebepler: Eşitliğin zedelenmesi

kişilerin kendisini ifadesini kısıtlayabilir.Bu huzursuzluk toplumda çatışma ve yozlaşma yaratır

Toplumda oluşan kültürel bozulma da yozlaşma sebebidir.

Türkiye’de özellikle iç göçün başladığı,hukuk devleti kurallarının hiçe sayıldığı ve gecekondulaşmanın başladığı 1950’li yıllarda ivme kazanmıştır

Sanayileşme yerine tarımda makineleşmeye dayalı bir göç yaşanmıştır.

Kırsaldan gelerek hazinenin,belediyenin hatta özel şahısların müljiyetini gasp eden ve böylece zenginleşen aileler bu yöntemi yaşamın tüm alanlarında kullanmaya başlamışlardır.Bu aileler daha sonra ulusal parti politikalarına egemen olmuş ve tüm sistemi denetlemeye başlamışlardır.Bu durum hukuk devletinden sapmalar ve demokrasinin yozlaşmasına sebep olmuştur

Eğitimsizlik,Aile yapısı,sınıf farklarıtüketim alışkanlıklarıKadına ve çocuğa şiddetAlkollü araç kullanımıTöre cinayetleri

Örnekler, Çankırı’nın Çerkeş ilçesinde eşi tarafından

darp edildiği iddia edilen Nebiye Özdemir kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. R. Özdemir’in, eşi Nebiye Özdemir’in kardeşi Songül Ö. (31) ile de aynı evde dini nikahla yaşadığı öne sürüldü.

ERZURUM (İHA) - Erzurum'un Oltu İlçesi'nde kendisine ait arazide hayvanların izinsiz otlatılmasına öfkelenen vatandaş, sustalı ile üç adet sığırı bıçakladı.

ADANA’da, zihinsel özürlü 15 yaşındaki İ.D.’ye tecavüz ettiği iddia edilen Mehmet Yazbahar (49), 12 yıl hapse mahkum edildi. 12 yıl hapse mahkûm edilen tecavüzcüye, kaçtığı için ceza indirimi uygulanmadı.

Samsun’da, 21 yaşındaki Ali Bayram ile zorla ve imam nikahı ile evlendirilen 17 yaşındaki N.K., düğünde takılan takılarla birlikte ortadan kayboldu.

GAZİANTEP (İHA) - Gaziantep'te, gürültü yaptığı için ismini tahtaya yazdığı gerekçesiyle tartıştığı arkadaşını bıçakla öldürdüğü iddiasıyla yargılanan öğrenci, 8 yıl 4 ay hapisle cezalandırıldı.

ESKİŞEHİR (İHA) - Eskişehir'in Günyüzü İlçesi'nde, arkadaşına olan borcunu 100 YTL'yi fotokopiyle 44 adet çoğaltarak ödeyen şahıs yakalandı.

BURSA (İHA) - Bursa'da tartıştığı eşi evi terk edince bunalıma giren bir kadın, 1 yaşındaki çocuğunu döverek hastanelik etti.

BİLECİK (İHA) - Bilecik'in Gölpazarı İlçesi'nde soba yakmadığı için tartıştığı kızını bıçaklayan baba gözaltına alındı.

ETİK DEĞERLERE AYKIRI DAVRANIŞLARIN BEDELİ

BİREYSEL KURUMSAL TOPLUMSALİşini kaybetme Saygınlığını yitirme Yozlaşmanın

kurumsallaştırılması

Saygınlığını kaybetme Müşterisini kaybetme Etik değerlerin önemini yitirmesi

Toplumdan soyutlanma İmajının zedelenmesi Olumsuz davranışların yaygınlaşması

Güvenirliğini yitirme İşbirliğinin zayıflaması Kamu Görev. güvensizlik

Kişisel benliğin zarar görmesi

Grup çalışmalarının etkililiğini yitirmesi

Ekonomide düşüş

Mesleksel ve örgütsel bağlılığın zayıflaması

Kurum içi iletişimin zarar görmesi

Kültürel yozlaşma

Özsaygının yitirilmesi Örgütsel bağlılığın zayıflaması

Verimliliğin düşmesi

Çalışma arkadaşlarıyla ilişkilerin bozulması

Kişisel imajın bozulması

Tarihimizde Etik Lider Gerek etkileyici kişiliği,gerekse ahlaki

meziyetleri ile dünyanın kalbine taht kurmuş,eşsiz bir liderdir.Çökme arifesinde olan,kölelik tehdidiyle karşı karşıya kalan bir imparatorluğun milletini esaretten kurtarmak için, milli kurtuluş hareketini başlatmıştır ve özgür Türkiye Cumhuriyetini kurmuştur..

MESLEK ETİĞİ

Günümüzde meslek etiğine olan ilginin giderek artmasının nedeni kimi mesleklerde karşılaşılan etik sorunların artmasıdır (Tepe,2000,1).

Bir meslek üyesinin yaptıkları diğer meslektaşlarını da yakından ilgilendirir.

Yanlış davranış sadece o kişiyi küçük düşürmez,toplumun o mesleğe saygısını yitirmesiyle de sonuçlanır

Meslek elemanı: Açık sözlü Doğru Çıkarlar doğrultusunda hareket etmeyen İşinin her aşamasında mesleki başarıyı

düşünen Mesleğinin önemini ve ciddiyetini karşı

tarafa hissettiren kişidir.

Toplumun gözünde düşmüş bir meslek gelişme potansiyelini kaybeder.

Verimlilik ve kalitenin artması için meslek etiği gereklidir.

Meslek etiği genel ahlak kurallarıyla birlikte mesleki bilgi ve standardizasyon için gerekli uzmanlığın sorumluluğunu da almayı gerektirir.

Meslek Etiği, tüm ilişkilerde dürüstlük,güven saygı ile ve hakça davranmaktır

İş etiği genel etik ilkelerin iş hayatındaki uygulamasıdır.

Toplumun beklentileri,adil rekabet,reklam,halkla ilişkiler,sosyal sorumluluk, tüketicinin bağımsızlığını dikkate almalıdır.

Sadece kendi personelimizin değil diğer insanların da iyiliğini göz önünde bulundurmaktır.

Mesleki etik , Bireylere emreden, Onları belirli şekilde davranmaya zorlayan Kişisel eğilimlerine bir sınır çizen ve daha

ileri gitmelerine engel olan kurallardan oluşmuştur

Meslek etiğinin temelinde insanlarla ilişkiler yatar.

Aynı meslekten bireylerin birbirleri ile ilişkilerinde belli davranış kalıplarına uymaları meslek etiğinin gereğidir.

Meslek etiğinin en önemli yanlarından biri,dünyanın neresinde olursan olsun,aynı meslekte çalışan bireylerin bu davranış kurallarına uygun davranmalarının gerekli olmasıdır. (Kuçuradi,1988,21).

Toplum içinde mesleki etik ilkelerini oluşturacak ve bu ilkelerin yürütülmesini denetleyecek özel bazı guruplara gereksinim vardır.

Mesleki guruplar ne kadar sağlam ve örgütlü olurlarsa,mesleki etik de o kadar gelişir ve saygınlık kazanır.

İş etiği iki yönde çalışırYöneticiyi dizginlemek Günlük işlerde yaşanan ahlaki sorunları

çözmek

Mesleki etik kuralları olarak belirlenen,üyelerinin genel ve ortak olan davranışbiçimlerini tanımlayan ilkelerin dörttemel işlevi vardır.

1. Yetersiz ve ilkesiz üyeleri ayırmak2. Meslek içi rekabeti düzenlemek3. Hizmet ideallerini korumak4. Grubun diğer üyeleri ve toplum

arasındaki ilişkileri düzenlemek

Genel Müdürün emekli olduktan sonra şirket kurarak eski kurumundan ihale alması.

Emekli tapucunun emlakçılık yapması. Öğretmenin kendi öğrencilerine özel ders

vermesi. İl milli eğitim müdürünün yeğenini, okulun kayıt

sınırları içinde olmamasına rağmen, şehrin en meşhur ilkokuluna kaydettirmesi.

Merkez Bankası başkanının devalüasyon olacağını yakınlarına haber vermesi

İmar müdürünün yapılacak imar değişikliği ile yeşil alanın ticaret alanına dönüştürüleceğini bir yakınına haber vermesi.

Kurumla iş ilişkisi içinde olan bir firmanın, kurum yöneticisinin çocuğuna burs vermesi.

Mesleki Etik İlkeler

Adalet :Yöneticiler çalışanların görev,yükümlülük ve sorumluluklarını eşit olarak dağıtmalıdır.Hak dağıtırken adaletin olmaması durumunda zarar gören, bu durumun düzeltilmesini bekler.

Dürüstlük ve Doğruluk: Doğru sözlülük ve güvenilirliği ifade eder.İçten ve dürüst davranmayanlar kendi sonlarını hazırlarlar.

Güveni ortadan kaldıran en önemli davranış korku ve güvensizlik nedeniyle yalan söylemektir.Kişiler yalandan uzak durarak astlarına ve üstlerine tam bir güven sağlamak zorundadır.

Doğruluğun eyleme dönüşmesinde en başta dile hakimiyet gerekir.Dil düşüncenin hakimiyet aracıdır.İyi insan söz söylerken doğruyu söyler,gereksiz konuşmaz,kötü söz söylemez

Doğruluk düşüncede ,niyette,sözde ve eylemde doğruluk şeklinde olmalıdır.

Düşünce ve eylem birliği doğruluğun esasıdır.

Yasallık: Her türlü mal ve hizmetin üretiminde ve çalışanlarla ilgili problemlerin çözümünde yasalara bağlı kalmak mesleki etik ilkelerdendir.

Hukuken suç teşkil eden emirlerin yerine getirilmemesi konusunda yöneticiler kesin tavır içinde olmalıdır.Emirlerin hukuka aykırılığı da üst yönetime hatırlatılmalıdır.

Hukukun toplumda egemen kılınması,hukuk üzerinde politik baskı olmaması,kişilere göre çifte standartlı uygulanmaması,suçlunun kısa sürede yakalanıp cezalandırılması,yargısız infaz ve uygulama yapılmaması topluma güven,huzur,mutluluk ve rahatlık verir.

Mesleğe Bağlılık: Kişinin yaptığı işi en iyi şekilde ve önemseyerek yapması,kendini ve diğer meslektaşlarını eğitimlerle geliştirmesidir.Kişinin işini sevmesine,huzurlu ve verimli çalışmasına ,o işyerinde kalmak istemesine katkıda bulunur.

Tarafsızlık: Çalışanların,tüm bireyleri kendi korkuları ve isteklerinin dışında,olduğu gibi görüp davranabilmesidir.Kamu çalışanları vatandaşlarla ilişkilerinde özellikle siyasal tarafsızlıkla davranmalıdır.Yöneticilerin çalışanlara taraflı davranması adalet ve güven duygusunun zedelenmesine yol açar.

İnsan Hakları: İnsanın insan olması nedeniyle sahip olduğu dokunulamaz,devredilemez ve vazgeçilemez haklara saygılı olmak önceliklidir.

İNSAN HAKLARI Bütün insanlar özgür, onur ve haklar

bakımından eşit doğarlar Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği

herkesin hakkıdır Hiç kimse kölelik veya kulluk altında

bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır

Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir.

Herkesin anayasa ya da yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır

Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez

Kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

Kimsenin özel yaşamına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz

Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

Herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir

Yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

Evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır

Aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır

Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır

Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz. Herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş

temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır

Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.

Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.

Herkes eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. İlköğretim zorunludur

Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

Yeterlik :İş hayatındaki yenilikleri takip etmek,kendini yenilemek en önemli mesleki etik kuralıdır.Alanında “uzman” , “yetkili” olmak toplumsal statü kazandırır.Bu nedenle meslek elemanları iyi bir eğitimden geçmelidir.Yeterlik aynı zamanda sorumluluk alabilmek,inisiyatif kullanabilmektir.Kişilerin üstlerine hesap vermesi “sorumlu olma”sı ,bir işi yapmayı üstlenmesi “sorumluluk alması” olarak ifade edilir.Sorumluluk, görevin istenilen kalite ve miktarda yerine getirilmesidir.

Saygı: İnsanın değeri ve onuru insan ilişkilerinde çok önemlidir.Saygı kişiden korkmak veya çekinmek değildir.Saygı insanın kişiliği ve biricikliğini fark etmek demektir.

Sevgi:İnsanın kendisi ve başkalarıyla olumlu ve yaratıcı ilişki kurması demektir.Sevgi sorumluluğu,ilgi ve bakımı,saygı ve bilgiyi,başkasının gelişme yetişmesi için de istekli olmayı içerir.Yoğun stres altında çalışabilmeye dayanıklılığın temeli meslek sevgisidir.

Hoşgörü : Yasalara ve kurallara aykırı olmadıkça,sevilmeyen ya da onaylanmayan şeylere tahammül göstermektir.Hoşgörü, karşımızdaki ile empati içinde olmayı,belli sınırlar içinde ona kusurlu davranma hakkı tanımayı ifade eder.Hoşgörüde iç hesaplaşma daima olmalıdır ki yerini ilkesizlik ve bağnazlığa bırakmasın.

Açıklık : Karşılıklı iletişimi gerektirir.Yöneticiler açık davranabilmeli,eleştirilere de açık olmalıdırlar.Eleştiriler,çıkarsız,somut , kişiye ve o olaya özel olmalıdır.

Laiklik : Din ve inançlar konusunda seçim,kişinin iç dünyasının en dokunulmaz alanıdır ve öyle olmalıdır.Yönetici yetkisini dinden değil halktan alır.Laiklikte herkes istediği dine ve inanca sahip olabilir.Yöneticiler çalışanların din ve inanç özgürlüğüne karışmamalıdır ve bu özgürlüğü kısıtlamamalıdır.

Tutumluluk: İşyerindeki kaynakların amaçlara uygun tüketilmesi,araç ve gereçlerin kullanışlı ve lüksten uzak seçilmesini ifade eder.Yöneticilerin en önemli sorunu kırtasiyeciliğin azaltılmasıdır.

Emeğin Hakkını Verme : Emek, çalışanın kendisinden istenilen görevi yerine getirmek için harcadığı kafa ve kol gücüdür ve karşılığı işyerinin yaptığı ödemedir.Ödeme harcanan emeğin hak ettiği değeri karşılamalıdır.

Olumlu İnsan İlişkileri: Girişkenlik,nezaket,ince düşünceli olmak,dinlemesini bilmek,önemliyi önemsizden ayırt etmek

Etik değerlere uygun çalışma ortamı yaratmak için yapılması gerekenler ise:

Etik değerlere bağlı kalmaya kararlı olmak Davranışlarla örnek olmak İşyerinin ve mesleğin etik kurallarını belirlemek Etik değerleri açıkça belirtmek Çalışanları eğitmek Açık iletişimi desteklemek Tutarlı olmak

İŞ YAŞAMINDA TEMEL ETİK DIŞI KONULAR

İş kalitesini önemsememe Rüşvet isteme ya da verme Kurum varlıklarının kötü biçimde kullanımı İşyerinde ayrımcılık yapma Özel yaşama müdahale etme Çevre kirliliğine duyarsız kalma

İşyerinde hırsızlık yapma Kurumun olanaklarını kişisel amaçlar için

kullanma Kayıt ve raporlar üzerinde tahrifat yapma Hediye alma ve ağırlama Yanlış bilgilendirme ya da bilgi saklama Yerel yetkililerle etik dışı ilişkiler kurma Çıkar çatışmalarına girme Ticari ya da mesleki sırları sızdırma

Rakiplerle ilgili bilgilerini toplanmasında etik dışı yöntemler kullanma

Ürün sorumluluğunu ve güvenliğini önemsememe

Çalışanlara eşit davranmama Ast – üst ya da çalışma arkadaşlarını

sömürme İşyerinde arkadaşlarını yıldırma -korkutma Görevini ihmal etme İşyerinde bencil davranma

Çalışanlara işkence – eziyet etme İş ilişkilerine politik düşünceler katma İşyerinde yaranma ve dalkavukluk yapma Cinsel tacizde bulunma Hakaret ya da küfür etme, argo bir dil

kullanma Yetkisini kötüye kullanma Alkol ve uyuşturucu kullanma

Çalışma arkadaşları ile ilgili söylentiler çıkarma ve dedikodu yapma

Farklılıklara hoşgörülü davranmama Zimmet ve görevin suistimali

İnsanlar Neden Etik İlke ve Değerlere Aykırı Davranırlar?

İyi niyetle Benlik güç gösterisi Aç gözlülük Arkadaşlık İdeolojik inanç ve adanma Kişisel ya da ailevi kazanç sağlama Ekonomik sorunlar ve baskılar Acil gereksinmeler

Yasaların, kuralların ve yöntemlerin bilinmemesi

Birlikte hareket etme Yalnızca emirleri yerine getirme Bulunduğu konumu korumak endişesi Kısa yoldan köşeyi dönme Servet açlığı Hırs

TÜRK KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ

Görevin ifası sırasından kamu hizmeti bilinci. Topluma hizmet bilinci. Hizmet standartlarıyla uyum. Amaç ve Misyona bağlılık. Bütünlük ve Tarafsızlık. Saygınlık ve güven. Ilımlılık ve Saygı. Yetkili Makamlara Bildirim. Çıkar çatışmalarından kaçınma

Hediye alma ve çıkar elde etmenin önüne geçilmesi

Kamu alan ve kaynaklarının kullanımı. İsrafın önlenmesi. Bağlayıcı açıklamalar ve düzmece beyan. Beyan, şeffaflık ve katılım. Hesap verme konusundaki yöneticinin

sorumluluğu. Eski kamu görevlileri ile ilişkiler. Mal beyanı Çıkar sağlamak için görev ve yetkilerin

kötüye kullanılmaması.

SEKRETERLİK ETİK İLKELERİ Mesleğini vicdan ve onurla yapar Din,dil,milliyet,ırk,siyasi düşünce,ekonomik

ve sosyal durum ayrımı yapmaz Sekreterlik konusunda eğitimini yaşam

boyu sürdürür Görevini boşlayarak,kötüye

kullanarak,örgüt zararına ve kendi çıkarı doğrultusunda çalışmaz

Zaman ve yeteneklerinin yetmediği işi kabul etmez Her türlü mekanda meslek onuru ve ağır başlılığına

uygun hareket eder Meslek itibarını zedeleyen her türlü davranıştan

kaçınır,özel yaşantısında da buna dikkat eder. Her koşulda çalıştığı insanların güvenini kazanacak

şekilde davranır Toplum çıkarlarını da korur Görevinde anlaşmazlık yaratacak bir dil kullanmamaya

özen gösterir. Mevcut ve geçmiş yöneticilerine sadakatle çalışır. Geçmiş ve mevcut yönetici ve iş yerleri ile ilgili ömrü

boyunca sır tutar.İşten ayrılmak bu yükü sona erdirmez

Üzerinde “özeldir”,”gizlidir” yazan yazışmalar tarafların rızası olmadan açıklanamaz

Herhangi bir meslektaşı için küçük düşürücü konuşmaz

Ahlaki olmayan ve insan onurunu zedeleyen her türlü girişime katılmaktan sakınır

Stajyer kabul eder ve iyi yetişmesi için çaba sarfeder.