บทที่ 1

บทท 1

บรรยากาศ

บทท 1 บรรยากาศ

บทท 2 ลมฟาอากาศ

บทท 3 การเคลอนท

บทท 4 หนวยของสงมชวต

บทท 5 การด ารงชวตของพช

1.1

ชนบรรยากาศ

โทรโพสเฟยร

สตราโตสเฟยร

มโซสเฟยร

เทอรโมสเฟยร

บรรยากาศ

อากาศ

ค าส าคญ

นกเรยนยนขน ใหสงเกตวามอะไร

รอบตวนกเรยนบาง ?

ขนน า

? บรรยากาศมประโยชนตอสงมชวต

ในดานใดอกบาง

ค าถาม

บรรยากาศนอกจากชวยใหอณหภมของโลกเหมาะตอ

การด ารงชวตของสงมชวตบนโลกแลว ยงชวยท าใหวตถในหวง

อวกาศทเขามาในบรรยากาศเกดการเผาไหมหมดหรอเหลอเปน

วตถขนาดเลก ทไ ม เ ปนอนตรายตอ สงม ช วตบนโลก และ

บรรยากาศยงปองกนอนตรายจากรงสตางๆจากดวงอาทตย

? บรรยากาศมองคประกอบอะไรบาง

ค าถาม

บรรยากาศ ประกอบดวย แกสไนโตรเจน

แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซค ฝนละออง ไอ

น าและแกสอน ๆ อกเลกนอย ส าหรบไอน าในอากาศ

จะม สดสวนไ มคง ท คดเ ปน รอยละ 1-4 ของ

องคประกอบของบรรยากาศ

? เหตใดปรมาณไอน าในอากาศจงม

สดสวนไมคงท

ค าถาม

ปรมาณไอน าขนอยกบแหลงน าในพนท อณหภมอากาศ

เหนอพนผวดนและอณหภมอากาศเบองบนซงมกจะเปลยนแปลงได

ตลอดเวลาขนอยกบสภาพอากาศโดยรอบ ดงนนปรมาณไอน าใน

อากาศในพนทเดยวกนในชวงเวลาทตางกนจะมสดสวนไมคงท

? แกสในบรรยากาศชนดใดมปรมาณ

มากทสด

ค าถาม

แกสไนโตรเจน 78.084%

? บรรยากาศชนใดมอณหภมต าสด

และมคาประมาณเทาใด

ค าถาม

มโซสเฟยร ประมาณ -80๐C

? บรรยากาศแตละชนมความส าคญ

ตอสงมชวตอยางไรบาง

ค าถาม

ชนโทรโพสเฟยร เปนชนทสงผลตอการด ารงชวต

วฒนธรรม ความเปนอย และการประกอบอาชพของสงมชวต

โดยเฉพาะมนษย เนองจากเกดปรากฏการณลมฟาอากาศตาง ๆ

ในชนน

ชนสตราโตสเฟยร เปนชนทชวยใหสงมชวตบน

โ ล ก ป ล อ ด ภ ย จ า ก อ น ต ร า ย ท เ ก ด จ า ก ร ง ส

อลตราไวโอเลต เนองจากในชนนมปรมาณโอโซนทม

คณสมบตในการดดกลนรงสอลตราไวโอเลตจากดวง

อาทตย

ชนมโซสเฟยร เปนชนทชวยใหสงมชวตบนโลก

ปลอดภยจากวตถนอกโลก เนองจากเปนชนสดทายท

สงจากผวโลกและยงคงมแกสตาง ๆ เปนองคประกอบ

ของอากาศ ซงสงผลใหวตถนอกโลกทผานเขามาเกด

การเผาไหมจนหมดหรอเหลอเปนวตถขนาดเลกทไม

สามารถท าความเสยหายแกสงมชวตบนโลกได

ชนเทอรโมสเฟยร เปนชนทชวยในการสอสาร

ของมนษยโลก เนองจากเปนชนทอากาศแตกตวเปน

ประจ และสามารถสะทอนคลนวทยไดด

กจกรรมเพมเตม

ใหนกเรยนวาดภาพหรอท าแผนภาพ

ปรากฏการณทเกดขนในชนบรรยากาศ

ชนตาง ๆ ของโลก

1.2 ผลของรงสจาก

ดวงอาทตยส

บรรยากาศ

การสะทอน

การดดกลน

รงสจากดวงอาทตย

ค าส าคญ

รงสจากดวงอาทตย

กจกรรม 1,1 จดประสงค

1. ท าการทดลอง บนทกขอมลและน าเสนอขอมลอยางเปนระบบ

เกยวกบการดดกลนรงสจากดวงอาทตย และการคาย

พลงงานความรอนของดน น า ทราย ไดอยางชดเจน

2. เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลาของ

การดดกลนรงสจากดวงอาทตย และการคายพลงงานความ

รอนของดน น า ทราย

3. แปลความหมายขอมล อธบาย และสรปเกยวกบการดดกลน

รงสจากดวงอาทตยและการคายพลงงานความรอนของผว

โลก ทมลกษณะตางกนได

4. อธบาย และสรปเกยวกบลกษณะของผวโลกทแตกตางกน จะ

สงผลใหอณหภมของอากาศเหนอบรเวณนนแตกตางกนได

วสดอปกรณและสารเคม

1. ขนพลาสตกขนาดเทากน 3 ใบ

2. ดนบดละเอยด 500 cm3

3. น า 500 cm3

4. ทราย 500 cm3

5. เทอรมอมเตอร 3 อน

6. กระดาษกราฟ 1 แผน

7. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ผลการท ากจกรรม

ภาชนะ อณหภมเรมตน (๐C) เมอวางภาชนะกลางแดด (๐C)

นาทท 5 นาทท 10 นาทท 15

ดน

น า

ทราย

สรปผลการท ากจกรรม

ดน น า ทราย มสมบตในการดดกลนและเปลยน

รงสดวงอาทตยเปนพลงงานความรอนแตกตางกน ดงนน

พนผวโลกทมลกษณะแตกตางกน เชน เปนบรเวณทมแหลง

น า มตนไม หรอเปนบรเวณดนทรายแหงแลง หรอเปน

บรเวณทโลง กจะเปนบรเวณทสะสมพลงงานความรอนไว

แตกตางกน ซงนาจะสงผลใหอณหภมของอากาศเหนอ

บรเวณนนแตกตางกนไปดวย

? รงสจากดวงอาทตยแผมาถงภาชนะ

แตละใบเทากนหรอไม อยางไร

ตอบค าถาม

เทากน เนองจากภาชนะแตละใบวางอย

ในบรเวณเดยวกนและมแดดสองเทากน

? จากการทดลองใหเรยงล าดบภาชนะ

ทมอณหภมเพมขนจากมากไปนอย

ทราย ดน น า

? จากพนผวโลกเปนดน น า และทรายไดรบ

แสงแดดเทากน นกเรยนคดวาอณหภมอากาศเหนอ

พนผวดงกลาวจะเหมอนหรอตางกนอยางไร ตางกน เนองจากดน น า และทราย เมอไดรบรงสจากดวง

อาทตย จะเปลยนเปนพลงงานความรอนสะสมไวไดไมเทากน สงเกตจาก

อณหภมทรอนขนในกจกรรม ดงนนเมออณหภมอากาศ ณ บรเวณ

ดงกลาวลดลง ดน น า ทราย จะคายความรอนสอากาศไดไมเทากน

สงผลใหอณหภมอากาศเหนอบรเวณดงกลาวแตกตางกน

1.3 องคประกอบของ

ลมฟาอากาศ

อณหภมอากาศ

ความดนอากาศ

ความชนอากาศ

ลมฟาอากาศ

ค าส าคญ

เมฆ

ลม

ฝน

1.3.1 อณหภมอากาศ

อณหภมอากาศ

กจกรรม 1,2 จดประสงค

1. ใชเทอรมอมเตอรธรรมดาและเทอรมอมเตอรชนดวดอณหภม

สงสด-ต าสด วดอณหภมอากาศไดถกตอง

2. ทดลอง บนทกขอมลและน าเสนอขอมลอยางเปนระบบเกยวกบ

อณหภมอากาศในชวงเวลาทก าหนดให

3. เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมอากาศกบเวลา

4. แปลความหมายขอมลและอธบายความแตกตางของอณหภม

อากาศในเวลาทแตกตางกน

วสดอปกรณและสารเคม

1. เทอรมอมเตอรธรรมดา 1 อน

2. เทอรมอมเตอรชนดวดอณหภมสงสด-ต าสด 1 ชด

3. ขาตงพรอมทจบ 2 ชด

4. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ผลการท ากจกรรม

อณหภมอากาศ (๐C)

06:00

น.

07:00

น.

08:00

น.

09:00

น.

10:00

น.

11:00

น.

12:00

น.

13:00

น.

14:00

น.

15:00

น.

16:00

น.

17:00

น.

18:00

น.

24.0 24.0 24.0 25.0 26.0 26.5 27.5 28.0 29.0 29.5 29.5 29.0 28.0

อณหภมอากาศวดโดยใชเทอรมอมเตอรแบบธรรมดา เมอวนท

...............ท................... ไดขอมลดงตาราง

เมอน าขอมลอณหภมอากาศทวดไดมาเขยนกราฟ ไดดงภาพ

0

5

10

15

20

25

30

35

06:00 น.

07:00 น.

08:00 น.

09:00 น.

10:00 น.

11:00 น.

12:00 น.

13:00 น.

14:00 น.

15:00 น.

16:00 น.

17:00 น.

18:00 น.

กราฟแสดงอณหภมอากาศตงแตเวลา 06:00 - 18:00 น.

ผลการท ากจกรรม

อณหภมอากาศเมอวดโดยใชเทอรมอมเตอรชนดวดอณหภม

สงสด-ต าสด เมอวนท...........................ท.......................ไดคาดงตาราง

อณหภมสงสด อณหภมต าสด

29.5 ๐C 24.0 ๐C

สรปผลการท ากจกรรม

รงสจากดวงอาทตยเปนปจจยส าคญ

ปจจยหนงทมผลตออณหภมอากาศ

? จากกราฟบอกการเปลยนแปลงของ

อณหภมอากาศจากชวงเวลา 06:00-18:00 น.

ตอบค าถาม

อณหภมอากาศในชวงเวลา 06:00 น. มคา 24๐C

และอณหภมจะคอยๆสงขน และสงทสดในชวงเวลา

15:00-16:00 น. หลงจากนนอณหภมจะคอยๆลดลงจน

เมอเวลา 18:00 น. อณหภมอากาศมคา 28๐C

? คาอณหภมสงสด-ต าสดทอานไดจาก

กราฟใกลเคยงกบคาทอานไดจากเทอรมอมเตอร

ชนดวดอณหภมสงสด-ต าสด หรอไม อยางไร

และอยในชวงเวลาใด ตรงกน คอ อณหภมต าสด 24๐C เวลา 06:00 น.

และคอยๆเพมจนอณหภมสงสด 29.5๐C เวลา 15:00 น.

? แนวโนมของอณหภมอากาศในชวงเวลา

กลางคน ควรเปนอยางไร

ต ากวากลางวน เนองจากในเวลากลางคนพนโลกไดรบ

รงสจากดวงอาทตยคดเปนปรมาณตอพนทลดลงเรอยๆ จนเกอบ

ไมไดรบ ซงถงแมวาทบรเวณผวโลกยงคงมพลงงานความรอน

สวนหนงสะสมไว และยงคงคายพลงงานความรอนใหอากาศเหนอ

บรเวณนน แตกไมมากเทาในเวลากลางวน

? จากกราฟเวลาเทาใดทอณหภมของ

อากาศมคาสงสด และต าสด ตามล าดบ

สงสดในเวลา 15:30 น. (29๐C)

ต าสดในเวลา 06:30 น. (21๐C)

? แนวโนมการเปลยนแปลงอณหภมของแตละภาค

ในประเทศไทยเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร

เหมอนกน คอ ในเดอนมกราคม อณหภมอากาศ

ต าสด และอณหภมอากาศจะเรมสงขนเรอยๆ ตงแตเดอน

กมภาพนธ จนกระทงถงเดอนเมษายน อณหภมอากาศจะ

สงสด หลงจากนนอณหภมอากาศจะคอยๆลดลงจนต าสดใน

เดอนมกราคม

? อณหภมอากาศในแตละภาคในชวงใดม

คาสงสด และต าสด และในแตละภาคเปนชวงเดยวกน

หรอไม อยางไร

ในแตละภาคของประเทศไทยอณหภมอากาศสงสดใน

เดอนเมษายน และอณหภมอากาศจะต าสดในเดอนมกราคม

เหมอนกนทกภาค

1.3.2 ความดนอากาศ

สงเกตกระปอง

อณหภมกบความดนอากาศ

กจกรรม 1,3 จดประสงค

1. อธบายความสมพนธระหวางอณหภมอากาศกบการเคลอนท

ของโมเลกลอากาศ

2. ทดลองและสรปไดวาจ านวนโมเลกลของอากาศในปรมาตร

หนงมผลตอความดนอากาศของพนทนน

3. ทดลองและสรปไดวาโมเลกลอากาศมแรงดนและความดน

อากาศมความสมพนธกบอณหภมอากาศ

วสดอปกรณและสารเคม

1. ลกโปง 1 ใบ

2. น าอน (60๐C-70๐C) 500 cm3

3. ขนน าพลาสตก 1 ใบ

สรปผลการท ากจกรรม

อณหภมอากาศมผลตอการเคลอนทของ

โมเลกลของอากาศและความดนอากาศ

? จ านวนโมเลกลของอากาศในลกโปงกอน

และหลงวางบนน ารอนเทากนหรอไม

ตอบค าถาม

เทากน เนองจากหลงจากทเปาลมใสในลกโปงจะมด

ปากลกโปงแนน จนโมเลกลของอากาศไมสามารถออกมา

จากลกโปงได

? เมอวางลกโปงบนน ารอน ขนาดของลกโปง

เปลยนแปลงอยางไร ขยายใหญขน เนองจากอากาศภายในลกโปงเมอไดรบพลงงาน

ความรอนจากการถายโอนพลงงานความรอนจากน ารอนในภาชนะ ท า

ใหโมเลกลของอากาศมพลงงานมากขน จงเคลอนทเรวขนอยภายใน

ลกโปงชนผนงลกโปงทกทศทกทางบอยครงขน มแรงดนบนพนผวลกโปง

มากขน สงผลใหความดนอากาศภายในลกโปงเพมขนและมากกวาความ

ดนอากาศภายนอก ผนงลกโปงยดออกตามแรงดนอากาศทอยภายใน

ขนาดลกโปงจงขยายใหญขน

? อะไรเปนสาเหตทท าใหขนาดของลกโปงเปลยนแปลงไป

ปรมาตรอากาศภายในลกโปงซงอยในระบบปด เมอ

ขยายตว เนองจากโมเลกลอากาศไดรบพลงงานมากขน เคลอนท

ชนผนงลกโปงมากขน ผนงลกโปงจะยดหรอขยายออกตาม

แรงดนของโมเลกลอากาศทอยภายในลกโปง ท าใหปรมาตร

อากาศภายในลกโปงมปรมาตรเพมขน ลกโปงมขนาดใหญขน

ตามล าดบ

? ความดนอากาศบนยอดดอยอนทนนทมคา

มากกวาหรอนอยกวา 760 mmHg

นอยกวา เนองจากบนยอดดอยอนทนนทมความ

สงมากกวาระดบน าทะเล

1.3.3 ลม

การวดอตราเรวลมและทศทางลม

กจกรรม 1,4

จดประสงค

1. ประดษฐเครองมอวดอตราเรวลมและทศทางลม

อยางงายได

2. อธบายหลกการท างานของเครองมอทสรางขนได

วสดอปกรณและสารเคม

1. กระดาษ A4 ขนาด 120 gm 1 แผน

2. ไมมความยาว 20 cm 1 อน

3. วงเวยน 1 อน

4. กระดาษวาว ขนาด 1x10 cm 1 แผน

5. เทปใส 1 มวน

6. กาว 1 หลอด

7. กรรไกร 1 อน

8. ดายเยบผาขนาดเลก 1 หลอด

ผลการท ากจกรรม

บรเวณ ระดบอตราเรวลม ทศทางลม

หนาเสาธง ระดบ 4 ตะวนออกเฉยงใต

กลางสนาม ระดบ 5 ตะวนออกเฉยงใต

หลงตกอ านวยการ ระดบ 2 ตะวนออก

สรปผลการท ากจกรรม

เครองมอวดอตราเรวลมและทศทางลม

อยางงายทประดษฐขนนน สามารถใชวด

และเปรยบเทยบอตราเรวและทศทางลมได

ดงตวอยางคอ......

? จากขอมลบรเวณทมอตราเรวลมมากทสด

คอบรเวณใด

ตอบค าถาม

บรเวณกลางสนาม

? ขอมลอตราเรวลมและทศทางลมมประโยชน

อยางไรบาง

ท าใหเราสามารถวางแผนการใชประโยชนจากลมไดถก

ทศทาง และคมคากบการลงทนในงานนนๆ เชน การสรางกงหน

ลมเพอใชในการเกษตร การผลตกระแสไฟฟา เปนตน

1.3.4 ความชนอากาศ

ความชนอากาศ

กจกรรม 1,5

จดประสงค

1. ออกแบบการทดลองโดยใชสารละลายโคบอลต

(II) คลอไรด

2. ตรวจสอบความชนอากาศทบรเวณตางๆใน

โรงเรยนหรอทบาน

วสดอปกรณและสารเคม

1. กระดาษกรอง 1 แผน

2. สารละลายโคบอลต (II) คลอไรด 5% 10 cm3

3. บกเกอร 100 cm3 1 ใบ

4. ปากคบโลหะ 1 อน

5. เทปใส 1 มวน

6. เครองเปาผม 1 อน

7. กรรไกร 1 อน

ผลการท ากจกรรม

สถานทตรวจวด สของกระดาษชบโคบอลต (II) คลอไรด

ในหองปรบอากาศ มวง

ในเรอนเพาะช า ชมพ

กลางแจง น าเงน

ระเบยง มวง

หองน า ชมพ-มวง

1. กระดาษกรองชบสารละลายโคบอลต (II) คลอไรด

ขณะเปยก จะมสชมพ

ขณะแหง จะมสน าเงน

2. สกระดาษกรองทวางไวบรเวณตาง ๆ

หมายเหต เกบขอมลวนท............

สรปผลการท ากจกรรม

ในบรเวณสงแวดลอมตางกนจะมจ านวนไอน าใน

อากาศหรอความชนอากาศตางกน สถานททใกลแหลง

น าและอณหภมอากาศสงยอมท าใหน าระเหยกลายเปน

ไอน าในอากาศไดมากกวาดงเชนใน......สวนบรเวณท

แหงหรอไมมแหลงน ายอมจะมน าระเหยกลายเปนไอน า

ในอากาศไดนอย ดงเชน.....

? ความชนของอากาศมผลตอสของโคบอลต

(II) คลอไรด อยางไร

ตอบค าถาม

เป ลยนจากสารละลายส น า เ งน เ ปน

สารละลายสชมพ

? ความชนอากาศทบรเวณตาง ๆ เหมอนหรอ

แตกตางกนอยางไร

แตกตางกน บรเวณทมความชนมาก เชน หองน า เรอน

เพาะช า กระดาษทชบสารละลายโคบอลต (II) คลอไรด จะ

ยงคงเปนสชมพ สวนบรเวณทมความชนนอยมาก เชน ทระเบยง

และทกลางแจง น าจะระเหยออกจากกระดาษชบสารละลาย

โคบอลต (II) คลอไรด และเปลยนเปนสน าเงน

? ปจจยใดสงผลตอความชนอากาศบาง

ปรมาณไอน าในอากาศ ซงขนอยกบแหลง

น าและอณหภมอากาศ

อากาศอยในสภาวะอมตวดวยไอน า คอ

สภาวะทอากาศรบไอน าไดปรมาณสงสด ณ

อณหภมอากาศขณะนน

ปรมาณไอน าอมตว คอ ปรมาณไอน า

สงสดทอากาศสามารถรบไวได

? เปรยบเทยบปรมาณไอน าอมตวในอากาศ

ทอณหภม 30๐C และ 40๐C

อณหภม 30๐C จะมปรมาณไอน าอมตวใน

อากาศนอยกวา ทอณหภ ม 40๐C อ ย 20

g/m3

? จากกราฟอณหภมและปรมาณไอน าอมตว

ในอากาศมความสมพนธอยางไร

เมออณหภมอากาศมากขนจะท าใหปรมาณ

ไอน าอมตวในอากาศมากขนดวย

การหาความชนสมพทธ

กจกรรม 1,6

จดประสงค

1. ทดลองและอธบายการหาคาความชนสมพทธดวย

ไซครอมเตอร

2. แปลความหมายและอธบายคาความชนสมพทธของ

อากาศทวดได

วสดอปกรณและสารเคม

1. ไซครอมเตอร 1 อน

2. กระบอกฉดยาขนาด 20 cm3 1 อน

3. น า 20 cm3

ผลการท ากจกรรม

สถานทตรวจวด อณหภม (๐C) ผลตางของ

อณหภม (๐C)

คาความชน

สมพทธ(รอยละ) กระเปาะแหง กระเปาะเปยก

ในหองปรบอากาศ 25 22 3 76

ในเรอนเพาะช า 32 29 3 79

กลางแจง 33 28 5 67

ระเบยง 30 26 4 72

หองน า 29 27 2 85

การวดความชนสมพทธโดยใชไซครอมเตอร ในพนท..............

เมอวนท..............

สรปผลการท ากจกรรม

อากาศในหองน ามปรมาณไอน าจรงในอากาศ

ใกลเคยงกบปรมาณไอน าอมตวมากกวาอากาศบรเวณ

กลางแจง ซงมปรมาณไอน าจรงในอากาศแตกตางกบ

ปรมาณไอน าอมตวคอนขางมาก คาความชนสมพทธ

ของอากาศในหองน ามคาสงกวาคาความชนสมพทธท

บรเวณกลางแจง

? คาความชนสมพทธทวดไดจากบรเวณท

ตางกนมคาเปนอยางไร

ตอบค าถาม

ตางกน คอ อากาศในหองน ามคาความชน

สมพทธสงกวาอากาศในเรอนเพาะช า ในหองปรบ

อากาศทระเบยง และบรเวณกลางแจง ตามล าดบ

? ถาวดคาความชนสมพทธในชวงเวลาตางกนในสถานท

เดยวกน คาความชนสมพทธแตกตางกนหรอไม อยางไร

แตกตางกน เพราะในสภาพปกตแตละวนอณหภมอากาศ

จะมการเปลยนแปลง ในชวงเชามดอณหภมอากาศจะต า อากาศ

มประมาณไอน าอมตวนอย สวนในตอนบายอณหภมอากาศจะสงขน

อากาศมประมาณไอน าอมตวมากกวา คาความชนสมพทธของอากาศใน

ตอนเชาจะมคาสงกวาคาความชนสมพทธในตอนบาย

? ถาอณหภมกระเปาะแหงอานได 28๐C และอณหภม

กระเปาะเปยกอานได 24๐C คาความชนสมพทธจะเปนเทาใด

ผลตางของอณหภม คอ 4๐C

อานคาจากการเทยบหาจดตดระหวางคาอณหภมกระเปาะ

แหงกบผลตางอณหภม (28,4) จะไดคาความชนสมพทธ

=72%

1.3.5 เมฆและฝน

? กอนฝนตกสงเกตเหนเมฆบนทองฟาม

ลกษณะอยางไร

เหนเปนกอนหรอแผนหนาทบสเทาเขม

? ท าไมเมฆจงมรปรางลกษณะแตกตางกน

เนองจากไอน าในอากาศเกดการควบแนน

ในระดบความสงแตกตางกน และระยะเวลาใน

การควบแนนตางกน

มาดเมฆกน

กจกรรม 1,7 จดประสงค

1. สงเกตและอธบายรปรางลกษณะของเมฆบนทองฟา

2. สงเกต จ าแนกและอธบายชนดของเมฆ และ

ปรมาณเมฆในทองฟา

3. เปรยบเทยบและอธบายชนดของเมฆในทองฟากบ

แผนภาพจากเมฆในหนงสอ

วสดอปกรณและสารเคม

1. กระดาษวาดรป 2 แผน

2. แผนภาพเมฆ 1 แผน

ขอแนะน า

1. ในการสงเกตลกษณะรปรางเมฆควรสงเกตใหละเอยดในเวลา

เดยวกนกอนจะบนทกโดยการวาดรป เนองจากเมฆจะ

เปลยนแปลงรปรางเรวมาก

2. ในการสงเกตปรมาณเมฆในทองฟา ควรเรมจากการแบง

ขอบเขตทรงกลมทองฟาออกเปน 4 สวน

3. สงเกตเมฆทละสวน

4. บอกลกษณะทองฟาโดยอางองกบตารางในหนงสอ

สรปผลการท ากจกรรม

ทองฟาในวนท...........ณ......... มลกษณะเปน

ทองฟาโปรง มเมฆนอย เพยง 2/10 ของทองฟา

และเมฆอยในระดบสง ขนาดเลก ๆ ทงนอาจ

เนองมาจากในอากาศมปรมาณไอน าในอากาศนอย

ความชนสมพทธต า อากาศจะคอนขางเยนและแหง

เนองจากอยในชวงฤดหนาว

ซรโร (CIRRO) เมฆระดบสง เปนรว ๆ

อลโต (ALTO) เมฆระดบกลาง

ควมลส (CUMULUS) เมฆเปนกอน เปนแผน

สเตรตส (STRATUS) เมฆเปนชน ๆ

นมบส (NIMBUS) เมฆทกอใหเกดฝน

กลมค า

? สงเกตเมฆลกษณะอยางไรบาง

ตอบค าถาม

สวนใหญเมฆอยในระดบสงมทงทมรปรางเปน

กอนเลกๆ และเปนแผนบางๆ กระจายอยบนทองฟา

? ขณะทสงเกตเมฆมการเปลยนแปลง

ลกษณะและปรมาณหรอไม อยางไร

มการเปลยนแปลงรปรางไปบาง สวน

ปรมาณไมคอยเปลยนแปลง

? นกเรยนคดวาสถานะของละอองน าในเมฆทอย

ในทสงๆ กบทอยในทต า เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร

เมฆทอยระดบสงจะประกอบดวยผลกน าแขงเกอบทงหมด

เพราะอณหภมทระดบสงต ากวาจดเยอกแขง สวนเมฆทระดบปาน

กลางจะประกอบดวยผลกน าแขงและละอองน า เนองจากเมฆม

อณหภมไมต าพอทจะเปนผลกน าแขง ส าหรบเมฆทระดบต าจะ

ประกอบดวยละอองน าเกอบทงหมด

? ในทองฟาทมปรมาณแสงอาทตยเทากน เมฆทเหน

เปนสขาว และเมฆทเหนเปนสเขม เมฆกลมใดมจ านวน

ละอองน ามากกวากน

เมฆทเหนเปนสขาวจา แสดงวากลมของละอองน าในเมฆ

มนอยดดแสงไวนอยแลวสะทอนแสงจ านวนมากมาเขาตา แตถา

สงกระทบเมฆแลวท าใหเราเหนเปนแสงเขม แสดงวากลมของ

ละอองน าในเมฆมมาก ดดแสงไวไดมากแลวสะทอนแสงจ านวน

นอยมาเขาตา จงเหนเปนแสงสเขม

? ถาละอองน าหรอเกลดน าแขงในเมฆมขนาดใหญขน

จะเกดการเปลยนแปลงอยางไร

อากาศทบรเวณดงกลาวไมสามารถตานหรอพยงกลมของ

ละอองน าหรอน าแขงไวได น าหรอน าแขงกจะตกลงมากยงผวโลก

ในรปตางๆ เชน เปนฝน หมะ หรอลกเหบ ซงเรยกวา น าฟา

? น าฟาทตกในประเทศไทย ไดแกอะไรบาง

สวนใหญจะเปนฝน ลกเหบ เพราะอากาศของประเทศไทย

ทบรเวณผวโลกสงกวาจดเยอกแขง

? ปรมาณฝนเฉลยมากทสดและนอยทสดมคา

เทาใด และตรงกบเดอนใด

ในชวงเดอนกนยายนมปรมาณฝนเฉลยมาก

ทสด 252.5 มลลเมตร และในเดอนมกราคมม

ปรมาณฝนเฉลยนอยทสด 16.8 มลลเมตร

? เดอนทมปรมาณฝนเฉลยมากตรงกบฤดฝนของ

ประเทศไทยหรอไมอยางไร

มถนายน-ตลาคม ตรงกบฤดฝนของประเทศ

ไทย

การวดปรมาณน าฝนอยางงาย

กจกรรม 1,8

จดประสงค

1. อธบายหลกการของเครองวดปรมาณน าฝน

2. ทดลองสรางเครองวดปรมาณน าฝนอยางงายและ

แสดงวธการวด

วสดอปกรณและสารเคม

1. ขวดน าดม ขวดปากกวาง

กระปองรปทรงกระบอก 3 ใบ

ขนาดตางๆ ทท าดวยพลาสตกใส (ชนดละ 1ใบ)

2. สายพลาสตกพรอมทรดน าตนไม 1 ชด

? ภาชนะทใชในการทดลองนแตกตางกน

อยางไร

ภาชนะมขนาดแตกตางกน

? ปญหาของการทดลองนคออะไร

ขนาดของภาชนะมผลตอระดบความสง

ของน าในภาชนะหรอไม

? จากปญหาของการทดลองดงกลาว ตว

แปรตน ตวแปรตม ตวแปรควบคม คออะไร

ตวแปรตน คอ ขนาดของภาชนะ

ตวแปรตาม คอ ระดบความสงของน าในภาชนะ

ตวแปรควบคม คอ ภาชนะรปทรงกระบอกมลกษณะใส,

การฉดน าเปนฝอยเหนอภาชนะทกใบอยางสม าเสมอ, ภาชนะทก

ใบวางตงฉากกบพน

? สมมตฐานการทดลอง คออะไร

ขนาดของภาชนะไมมผลตอระดบความสงของ

น าในภาชนะ

ผลการท ากจกรรม

ความสงของน าในภาชนะทรงกระบอก (cm)

ใบท 1 ใบท 2 ใบท 3

1.0 1.2 1.1

สรปผลการท ากจกรรม

ขนาดของภาชนะทรงกระบอกไมมผลตอความสง

ของระดบน าในภาชนะ ดงนนในการสรางเครองมอ

วดปรมาณน าฝนในธรรมชาตจงนยมใชภาชนะ

ทรงกระบอกปากกวางขนาดใหญ เพอสามารถวด

ระดบความสงของน าฝนทตงฉากกบพนผวกนภาชนะ

ทรองรบน าฝนทตกลงมาในชวงเวลาทก าหนด โดยไม

มการระเหยหรอซมลงไปในพนดน

? ปรมาณน าฝนในภาชนะทมขนาดตางๆ

แตกตางกนหรอไม อยางไร

ตอบค าถาม

แตกตาง กน เพราะภาชนะ มขนาดของ

พนทหนาตดตางกนตามขนาดของภาชนะ

? ความสงของน าในภาชนะตางๆ แตกตาง

กนหรอไม อยางไร

แตกตางกนเลกนอย

Post-test

ถาอากาศมความชน 20 กรมตอลกบาศกเมตร ทอณหภม

30๐C และทอณหภม 40๐C มความชนสมพทธเปนเทาใด

ตามล าดบ ก าหนด

ทอณหภม 30๐C มปรมาณไอน าอมตวท 20 กรมตอ

ลกบาศกเมตร

ทอณหภม 40๐C มปรมาณไอน าอมตวท 40 กรมตอ

ลกบาศกเมตร

ความหนาแนนของอากาศทระดบสงกวาน าทะเล

ขนไปเรอย ๆ จะมสภาพอยางไร

ก. เพมขนไมแนนอน

ข. คงท

ค. ลดลง

ง. เพมขนอยางรวดเรว

1

ความดน 1 บรรยากาศ มคาเทากบขอใด

ก. 760 มลลเมตรของปรอท

ข. 660 มลลเมตรของปรอท

ค. 560 มลลเมตรของปรอท

ง. 460 มลลเมตรของปรอท

2

เครองมอวดความกดดนอากาศคอขอใด

ก. ไฮกรอมเตอร

ข. บารอมเตอร

ค. เทอรมอมเตอร

ง. วนเนอรมเตอร

3

ขอใดถกตอง

ก. ทความสงเดยวกน ความดนอากาศจะตางกน

ข. ทความสงเดยวกน ความดนอากาศจะเทากน

ค. ทความสงเทากน อากาศจะมความดนไมคงท

ง. ขอ ก และ ค ถกตอง

4

ในระดบสงขนไปเรอย ๆ อณหภมของอากาศจะ

เปนเชนใด

ก. เพมขน ข. ลดลง

ค. คงท ง. ลดลงเรอย ๆ

5

กาซโอโซนมประโยชนอยางไรตอมนษย

ก. ดดกลนรงสทมาจากนอกโลก

ข. การคมนาคมในอากาศ

ค. หอหมโลกเพอปองกนรงสทรายแรง

ง. ขอ 1 และ 3 ถกตอง

6

การสอสารโดยใชคลนวทยตองอาศยบรรยากาศ

ชนใด

ก. ไอโอโนสเฟยร ข. โอโซโนสเฟยร

ค. สตราโตสเฟยร ง. เทอรโมสเฟยร

7

นกบนจะทราบไดอยางไรวา เครองบนอยสงจาก

ระดบน าทะเล 10000 ฟต

ก.อานจากเทอรโมมเตอร

ข.อานจากบารอมเตอร

ค.อานจากอลตมเตอร

ง.อานจากไฮโกรมเตอร

8

ปรมาณของกาซโอโซนในชนบรรยากาศลด

นอยลง เปนผลเนองมาจากสารใด

ก.สารพวซ

ข.สารซเอฟซ

ค.สารพเอฟซ

ง.สารคารบอน

9

ความชนของอากาศเกยวของกบการระเหยของน า

อยางไร

ก. ความชนของอากาศนอย น าระเหยไดเรว

ข. ความชนของอากาศมาก น าระเหยไดเรว

ค. ความชนของอากาศนอย น าระเหยไดชา

ง. ความชนของอากาศไมเกยวของกบการระเหย

10

บรรยากาศชนใดทชวยดดซบรงส

อลตราไวโอเลตจากดวงอาทตย

ก.ชนสตราโทสเฟยร

ข.ชนไอโอโนสเฟยร

ค.ชนโทรโพสเฟยร

ง.ชนมโซสเฟยร

11

เครองมอในขอใดทไมใชหลกการในเรองความ

ดนของอากาศ

ก.แอลทมเตอร

ข.บารอมเตอร

ค.ไฮโกรมเตอร

ง.แอนรอยดบารอมเตอร

12

ขอใดเปนความหมายของ "ความดนอากาศ"

ก. แรงดนอากาศ/หนงหนวยพนท

ข. แรงดนอากาศ/หนงหนวยมวล

ค. แรงดนอากาศ/หนงหนวยปรมาตร

ง. แรงดนอากาศ/หนงหนวยความยาว

13

อากาศในถงกาซมความดน 304 เซนตเมตร

ของปรอทมคาความดนเปนกบรรยากาศ

ก. 0.4 บรรยากาศ

ข. 2 บรรยากาศ

ค. 3 บรรยากาศ

ง. 4 บรรยากาศ

14

ถาความดนของปรอทลดลงไป 20 มลลเมตร

แสดงวาความสงขณะนนเปนเทาใด (ทกๆ ความ

สงจากระดบน าทะเล 11 เมตร ระดบปรอทจะ

ลดลงจากเดม 1 มลลเมตรปรอท)

ก.11 เมตร ข. 110 เมตร

ค. 220 เมตร ง. 330 เมตร

15

ถาอาคารเรยนอยสงจากระดบน าทะเล 1,540

เมตร ความดนอากาศจะมคาเทาใด

ก. 620 มลลเมตรของปรอท

ข. 720 มลลเมตรของปรอท

ค. 900 มลลเมตรของปรอท

ง. 920 มลลเมตรของปรอท

16

กาลอากาศ หมายถงอะไร

ก.อากาศทงหมดทหอหมโลกของเราไว

ข.การเกดลมพายเนองจากจากเปลยนแปลงความกดดนของ

อากาศ

ค.เกณฑเฉลยของอากาศในทแหงใดแหงหนง ในชวงเวลา

พอสมควร

ง.สภาวะของอากาศในทแหงใดแหงหนงในชวงเวลาอนจ ากด

ซงไมยาวนก

17

ขอใดไมใช ประโยชนของบรรยากาศทหมหอโลก

ก.ชวยกนรงสคลนสน

ข.ชวยกรองรงสอลตราไวโอเลต

ค.ดดกลนและท าลายวตถทพงเขาหาโลก

ง.ชวยลดความรอนใหแกบรรยากาศบนโลก

18

ชนบรรยากาศของโลกไมฟงกระจายออกไปส

อวกาศเนองจากอะไร

ก.ชนโอโซนกนไว

ข.เรอนกระจกกนไว

ค.แรงดงดดของโลก

ง.แรงดงดดจากดวงอาทตย

19

สวนประกอบของอากาศทมปรมาณมากทสด คอ

อะไร

ก.กาซอารกอน

ข.กาซออกซเจน

ค.กาซไนโตรเจน

ง.กาซคารบอนไดออกไซด

20

บรรยากาศชนทมความแปรปรวนตลอดเวลา คอ

ขอใด

ก.เอกโซสเฟยร

ข.โทรโพสเฟยร

ค.สตราโตสเฟยร

ง.ไอโอโนสเฟยร

21

อณหภมของอากาศบนยอดเขาเยนกวาทเชงเขา

เพราะเหตใด

ก.บนยอดเขามเมฆมากกวา

ข.บนยอดเขามปามากกวา

ค.บนยอดเขามฝนตกชกกวา

ง.บนยอดเขาอยสงจากผวโลกมากกวา

22

ขอใดเปนความสมพนธระหวางความดนอากาศ

กบความหนาแนนอากาศ

ก.ความดนมาก ความหนาแนนมาก

ข.ความดนมาก ความหนาแนนนอย

ค.ความดนนอย ความหนาแนนมาก

ง.ความดนคงท ความหนาแนนนอย

23

เครองเขยนทใชหลกของความกดอากาศ คออะไร

ก.ดนสอ ข.ชอลก

ค.พมพดด ง.ปากกาหมกซม

24

ในกรณทอณหภมเทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกและกระเปาะ

แหงของไฮโกรมเตอรมคาเทากน ควรจะบอกลกษณะของ

อากาศไดวาอยางไร

ก.ตากผาจะแหงชากวาปกต

ข. ตากผาจะแหงเรวกวาปกต

ค. ความชนสมพทธต ามาก

ง. ปรมาณไอน าในอากาศมนอยมาก

25

ความชนสมพทธ 60 % หมายความวาอยางไร

ก. อากาศมไอน าอมตวอย 60 %

ข. อากาศมไอน าอมตวอย 40 %

ค. อากาศมไอน าอย 40 % ของไอน าอมตว

ง. อากาศมไอน าอย 60 % ของไอน าอมตว

26

สวนทเปนอากาศหอหมโลกอยนเรยกกนวา

อยางไร

ก. กาลอากาศ

ข. ความกดอากาศ

ค. บรรยากาศ

ง. ภมอากาศ

27

บรเวณทมหยอมความกดอากาศต าพดผาน

ลกษณะอากาศจะเปนอยางไร

ก. ทองฟาแจมใส อากาศรอนอบอาว

ข. ทองฟามเมฆมาก อากาศหนาวเยน

ค. ทองฟามเมฆฝน อากาศรอนอบอาว

ง. ทองฟาแจมใส อากาศหนาวเยน

28

ขอใดกลาวถงลมทะเลถกตอง

ก. เกดในเวลากลางวน พดจากชายฝงไปสทะเล

ข. เกดเวลากลางคน พดจากชายฝงไปสทะเล

ค. เกดเวลากลางวนพดจากทะเลสชายฝง

ง. เกดเวลากลางคนพดจากทะเลสชายฝง

29

อากาศมแรงดนทกทศทกทางพสจนไดจาก

ก. วตถจมลงในน า

ข. ไมมขอใดพสจนได

ค. เปาลกโปงจนแตก

ง. วาวลอยอยในอากาศ

30

การเกดลม มหลกการอยางไร

ก. อากาศรอนลอยตวสงขน อากาศเยนไหลเขามาแทนท

ข. อากาศเยนลอยตวต าลง อากาศรอนไหลเขามาแทนท

ค. อากาศรอนลอยตวต าลง อากาศเยนไหลเขามาแทนท

ง. อากาศเยนลอยตวสงขน อากาศรอนไหลเขามาแทนท

31

ความชนสมพทธมผลอยางไรในชวตประจ าวน

ก. ความชนสมพทธต า เสอผาจะแหงชา

ข. ความชนสมพทธสง จะรสกเหนยวตว

ค. ความชนสมพทธสง เสอผาจะแหงเรว

ง. ความชนสมพทธต า อากาศจะรอนอบอาว

32

บรเวณใดตอไปนมความดนอากาศสงทสด

ก. ไหลเขา

ข. หบเขา

ค. คอเขา

ง. ยอดเขา

33

ถาความกดดนอากาศสองบรเวณมความแตกตางกน

มาก มโอกาสเกดเหตการณใดตามมามากทสด

ก. ฝนตกฟาคะนอง

ข. พายรนแรง

ค. ความกดอากาศสงขนอยางรวดเรว

ง. ปรมาณไอน าในอากาศมากขน

34

ขอใดไมถกตอง

ก. อากาศทอยในสภาวะทมความชนมากทสด เปนอากาศทอมตวดวย

ไอน ามากทสด

ข. เมอระดบความสงเพมขน ความดนของอากาศลดลง เพราะความ

หนาแนนของอากาศเพมขน

ค. ความแตกตางของอณหภมกระเปาะเปยกและกระเปาะแหงมมากขน

คาความชนสมพทธจะนอยลง

ง. น าคางเกดจากอากาศมไอน ามากเยนตวลงจนไมสามารถรบไอน าได

อกจงเปลยนเปนหยดน าเลก ๆ

35

ขอใดไมถกตอง

ก. ความหนาแนนของอากาศจะคอย ๆ ลดลงเมอสงจากผวโลก

มากขน

ข. ในบรรยากาศของโลก อณหภมจะลดลงตามระดบความสง

ค. มปจจยหลายอยางทท าใหอณหภมในทตาง ๆ แตกตางกน

ง. ความดนของอากาศจะลดลงตามระดบความสง

36

ขอใดไมจดเปนหยาดน าฟา

ก. ฝน

ข. หมะ

ค. ลกเหบ

ง. น าคาง

37

บรรยากาศคอขอใด

ก. สภาพแวดลอมรอบโลก

ข. สงทมองเหนเปนทองฟา

ค. อากาศเหนอกอนเมฆทงหมด

ง. อากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลก

38

บรรยากาศชนทมเมฆ หมอก ฝน และพาย ม

ระดบความสงจากพนดนไปเทาใด

ก. 10 กโลเมตร

ข. 20 กโลเมตร

ค. 30 กโลเมตร

ง. 40 กโลเมตร

39

บรเวณทสงขนไปจากผวโลก อากาศจะมลกษณะ

อยางไร

ก. ความหนาแนนลดลง ความดนลดลง

ข. ความหนาแนนลดลง ความดนเพมขน

ค. ความหนาแนนเพมขน ความดนลดลง

ง. ความหนาแนนเพมขน ความดนเพมขน

40

บรรยากาศคอความดนอากาศทระดบความสง

จากน าทะเลเทาใด

ก. 0 กโลเมตร ข. 1 กโลเมตร

ค. 2 กโลเมตร ง. 3 กโลเมตร

41

42 ขอใดกลาวถงบรรยากาศใกลผวโลกถกตอง

ก. ความสงนอย อณหภมต า

ข. ความสงมาก อณหภมสง

ค. ความสงนอย ความดนนอย

ง. ความสงมาก ความดนนอย

43

บรรยากาศชนทเราอาศยอยเรยกวาชนอะไร

ก. เทอรโมสเฟยร

ข. มโซสเฟยร

ค. โทรโพสเฟยร

ง. สตราโตสเฟยร

44

ลกษณะส าคญของบรรยากาศชนทเราอาศยอย

เปนอยางไร

ก. อณหภมคงทอยตลอดเวลา

ข. อณหภมเพมเมอความสงเพม

ค. อณหภมลดลงเมอความสงเพม

ง. อณหภมลดลงเมอความสงลดลง

45

เครองมอทใชวดความดนอากาศคอขออะไร

ก. บารอมเตอร

ข. อะนโมมเตอร

ค. แอลตมเตอร

ง. ไฮกรอมเตอร

46

ชาวประมงใชลมชนดใดในการออกเรอไปหาปลา

ในทะเล และลมนเกดในเวลาใด

ก. ลมบก เวลากลางวน

ข. ลมบก เวลากลางคน

ค. ลมทะเล เวลากลางวน

ง. ลมทะเล เวลากลางคน

47

CFC คอสารประกอบทประกอบดวยธาตใด

ก. คารบอน ฟลออรน ปรอท

ข. คารบอน คลอรน ไนโตรเจน

ค. คารบอน ฟลออรน คลอรน

ง. คารบอน ซลเฟอร แมงกานส

48

อะไรเปนสาเหตส าคญทท าใหอณหภมของโลก

เปลยนแปลงไปจากเดมมาก

ก. การทดลองนวเคลยร

ข. การเผาท าลายบอน ามน

ค. การท ากจกรรมของมนษย

ง. การเกดพบตกบธรรมชาต

49 ถาโลกของเราไมมชนบรรยากาศหอหมจะเกดสงใด

ก. เกดเมฆ ลม ฝน พายตลอดเวลา

ข. เครองบนและเครองรอนบนอยไมได

ค. ผวโลกจะเรยบไมมหลมและบอเหมอนผวของดวง

จนทร

ง. โลกจะมอณหภมสงตลอดเวลาและอณหภมสงเทากน

ทวโลก

50

ความดน 1 บรรยากาศ มคาเปนกบาร

ก. 1 บาร

ข. 1.013 บาร

ค. 2 บาร

ง. 2.013 บาร