บทที่ 9 แรงจูงใจ

Preview:

DESCRIPTION

หลักการจัดการPrinciples of Management

Citation preview

หลกการจดการPrinciples of Management

บรรยายโดย อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

การจงใจ

บทท 9 แรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

ความหมายของแรงจงใจ

• แรงจงใจ (Motive) เปนคาทไดความหมายมาจากคาภาษาละตน ทวา movere ซงหมายถง “เคลอนไหว (move)” ดงนน คาวาแรงจงใจจงมการใหความหมายไวตางๆกนดงน

* แรงจงใจ หมายถง แรงผลกดนตอบคคลหรอแรงผลกดนภายในตวบคคล ทสงผลใหบคคลมพฤตกรรมเฉพาะ ทมทศทางไปสเปาประสงค

อ.ธรวรา บวชชยภม

• แรงจงใจ หมายถง ความเตมใจทจะใชความพยายามอยางมากเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ โดยมเงอนไขวา ความพยายามนนสามารถท าใหเกดความพงพอใจแกบคคลตามทตองการ

อ.ธรวรา บวชชยภม

การจงใจ (Motivation) เปนเงอนไขของการไดรบการกระตนโดยมการใหความหมายไว ดงน

การจงใจ หมายถง “แรงขบเคลอนทอยภายในของบคคลทกระตนใหบคคลมการกระท า”

การจงใจเปนภาวะในการเพมพฤตกรรม การกระท าหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจ กระท าพฤตกรรม นนเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ

อ.ธรวรา บวชชยภม

การจงใจ (Motivation) เปนเงอนไขของการไดรบการกระตนโดยมการใหความหมายไว ดงน

การจงใจ หมายถง “แรงขบเคลอนทอยภายในของบคคลทกระตนใหบคคลมการกระท า”

การจงใจเปนภาวะในการเพมพฤตกรรม การกระท าหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจ กระท าพฤตกรรม นนเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• สรปไดวา การจงใจเปนกระบวนการทบคคลถกกระตนจากสงเราโดยจงใจใหกระท าหรอดนรนเพอใหบรรลวตถประสงคบางอยาง ซงจะเหนไดวาพฤตกรรมทเกดจากการจงใจเปน พฤตกรรม ทมใชเปนเพยงการตอบสนองสงเราปกตธรรมดา แตตองเปนพฤตกรรมทมความเขมขนมทศทางจรงจง มเปาหมายชดเจนวาตองการไปสจดใด และพฤตกรรมทเกดขนเปนผลสบเนองมาจากแรงผลกดน หรอแรงกระตน ทเรยกวา แรงจงใจ ดวย

อ.ธรวรา บวชชยภม

ธรรมชาตของแรงจงใจ (the nature of motivation)

การจงใจ หมายถงสภาวะทอนทรยถกกระตนหรอผลกดนโดยแรงจงใจ ใหแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงออกมา เพอบรรลเปาประสงคทหวงไว มค าหลายค าซงเกยวของกบการจงใจอยางใกลชด ความตองการ (Need) ความพยายาม(Striving) ความปรารถนา(Desire) แรงขบ (Drive) ความทะเยอทะยาน (Ambition) เปนตน แตละค ามความหมายทงเหมอนกน และแตกตางกนไมมากกนอย การจงใจมลกษณะทเดนชดสามอยางคอ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• อนทรย คาแปลท 1 [n.] intelligence [syn.] สตปญญา ตวอยางประโยค ฤาษทานนมอนทรยแกกลายงนก

• หมายเหต ความฉลาดทเกดจากการเรยนและคด• คาแปลท 2

[n.] mind and soul • ตวอยางประโยค ทานควรสารวมอนทรยใหเปนหนงเดยวกน เพอการปฏบตธรรมขนสงสด• หมายเหต

รางกายและจตใจ• คาแปลท 3 [n.] organism ตวอยางประโยค

ป ยชนดนเกดจากการทบถมของอนทรยทงหลายมาเปนเวลานาน• หมายเหต สงมชวตทงหลาย• อนทรย น. อวยวะทเปนใหญในตวคน คอ ตา ห จมก ลน กาย ใจ เชนลนเปนใหญในทางลมรสเปนตน (เหมอน

อนทรย).

อ.ธรวรา บวชชยภม

การจงใจมลกษณะทเดนชดสามอยางคอ

1 สภาวะบางอยางทก าลงจงใจอยภายในคนๆนน ไดผลกดนใหเขาไปอยเปาประสงค

2 พฤตกรรมทแสดงออกมาเปนความพยายามเพอบรรลเปาประสงคนน

3 การบรรลผลส าเรจเปาประสงค ดงกลาว

ธรรมชาตของแรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ลกษณะสามประการของการจงใจนมกเกดขนเปนวงกลมหรอวฎจกร ดงในรปท 1 กลาวคอภาวะทก าลงจงใจกอใหเกดพฤตกรรม พฤตกรรมน าไปสเปาประสงค และเมอถงเปาประสงคแลวแรงจงใจจะหมดไปหรอลดลง อยางนอยกชวคราว

ธรรมชาตของแรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

รปท ๑ วฎจกรของการจงใจ

พฤตกรรม

ธรรมชาตของแรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ขนแรกของวฏจกรคอสงทเรยกวาแรงจงใจ(Motive)ค านมรากศพทมาจากภาษาละตน ซงแปลวาเคลอนไหว ดงนนการจงใจจงมลกษณะเหมอนตวเคลอนไหวของพฤตกรรม (Mover of behavior) มค าอกสองค าทถกน ามาใช เกยวกบเรองนคอ แรงขบ(Drive) และความตองการ(Need) แรงขบมกจะเกยวของกบแรงกระตนทางสรรวทยา

ธรรมชาตของแรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ขนทสองของวฎจกรคอพฤตกรรม (Behavior) ซงถกกระตนโดยแรงขบหรอความตองการพฤตกรรมเชนนบางทเรยกวา instrumental หรอ operant behavior เพราะมการมงไปทเปาประสงคจนกอใหเกดความพอใจแกแรงจงใจทแฝงอย

ธรรมชาตของแรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ขนทสามคอการบรรลเปาประสงค(Goal) เมอคนกระหายน าพบน า(เปาประสงค) เขาจะดมจนความกระหายหมดไป(Relief) ท าใหวฏจกรของการจงใจหยดลงชวระยะเวลาหนง

ธรรมชาตของแรงจงใจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

ลกษณะของแรงจงใจ

แรงจงใจม 2 ลกษณะ ดงน น .๑๑๖

1. แรงจงใจภายใน (intrinsic motives)

2 แรงจงใจภายนอก (extrinsic motives)

อ.ธรวรา บวชชยภม

• แรงจงใจภายในเปนสงผลกดนจากภายในตวบคคล ซงอาจจะเปนเจตคต ความคดเหน ความสนใจ ความตงใจ การมองเหนคณคา ความพอใจ ความตองการ ฯลฯ สงตางๆ ดงกลาวมาเหลานมอทธพลตอพฤตกรรมคอนขางถาวร เชน คนงานทเหนคณคาของงาน มองวาองคการคอสถานทใหชวตแกเขาและครอบครว เขากจะจงรกภกดตอองคการ กระท าการตางๆ ใหองคการเจรญกาวหนา หรอในกรณทบานเมองประสบปญหาเศรษฐกจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ในชวงเวลาของเศรษฐกจขาลง องคการจานวนมากอยในภาวะขาดทน ไมมเงนจายคาตอบแทน แตดวยความผกพน เหนใจกนและกน

• ทงเจาของกจการและพนกงานตางรวมกนคาขายอาหารเลกๆ นอยๆ ทงประเภทแซนวช กวยเตยว ฯลฯ เพยงเพอใหมรายไดประทงกนไปทงผบรหารและลกนอง และในภาวะดงกลาวนจะเหนวาพนกงานหลายรายทไมทงเจานาย ทงเตมใจไปทางานวนหยดโดยไมมคาตอบแทน ถาการกระทาดงกลาวเปนไปโดย เนองจากความรสก หรอเจตคตทดตอเจาของกจการ หรอดวยความรบผดชอบในฐานะสมาชกคนหนงขององคการ มใชเพราะเกรงจะถกไลออกหรอไมมทไป กกลาวไดวาเปนพฤตกรรมทเกดจากแรงจงใจภายใน

อ.ธรวรา บวชชยภม

แรงจงใจภายนอกเปนสงผลกดนภายนอกตวบคคลทมากระตนใหเกดพฤตกรรม อาจจะเปนการไดรบรางวล เกยรตยศชอเสยง คาชม การไดรบการยอมรบยกยอง ฯลฯ แรงจงใจนไมคงทนถาวรตอพฤตกรรม บคคลจะแสดงพฤตกรรมเพอตอบสนองสงจงใจ

ดงกลาวเฉพาะในกรณทตองการรางวล ตองการเกยรต ชอเสยง คาชม การยกยอง การไดรบการยอมรบ ฯลฯ ตวอยางแรงจงใจภายนอกทมอทธพลตอพฤตกรรม เชน การทคนงานทางานเพยงเพอแลกกบคาตอบแทนหรอเงนเดอน การแสดงความขยนตงใจทางานเพยงเพอใหหวหนางานมองเหนแลวไดความดความชอบ เปนตน

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎการจงใจ

ทฤษฎการเสรมแรง

ทฤษฎเชงเนอหาหรอทฤษฎความพอใจหรอทฤษฎความตองการ

ทฤษฎกระบวนการ

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎความตองการตามล าดบขน (Need

Hierarchy Theory)

• Abraham Maslow ใหความสาคญกบแหลงทมาของแรงจงใจ เชน ความตองการดานชววทยาหรอสญชาตญาณ อะไรคอสาเหตใหคนประพฤตตวตามความพงพอใจของตนเอง ซงความตองการอยางหนงไมไดสงผลตอพฤตกรรมในระยะยาว และความตองการอนกจะเขามาแทนท คนเรามกจะเสาะหาสงตาง ๆ เพอสนองความตองการ เพราะความตองการทจะสมหวงยอมไมมทสนสด โดยไดเสนอความตองการเปน 5 ขน ไดแก

อ.ธรวรา บวชชยภม

1. ความตองการทางกายภาพ (Physiological needs) เปนความตองการขนพนฐานทสด เพอความมชวตอยรอด ไดแก อาหาร, อากาศ, นา การนอน และแรงขบทางเพศ เปนตน

2. ความตองการความปลอดภย (Safety needs) เปนความตองการแสวงหาความปลอดภยทางดานทพกอาศยและความมนคง

อ.ธรวรา บวชชยภม

3.ความตองการความรกและการยอมรบ (Belonging and love needs) เปนความตองการทตองการการยอมรบทางสงคมในดานความรก มตรภาพ บทบาทหนาท และการมสวนรวม

4.ความตองการไดรบการยกยองนบถอ (Self-esteem needs) เปนความตองการทางดานความคดภายใน เชน เปนทชนชอบและไดรบการยกยองนบถอจากผ อน

อ.ธรวรา บวชชยภม

5. ความตองการความสาเรจในชวต (Self-actualization) เปนความตองการสงสดในชวตของคน เปนการเขาใจและตระหนกในความสามารถของตน จงตองการจะใชความสามารถนนตอบสนองความตองการของตน โดยไมสนใจวาจะตองไดรบผลตอบแทน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• .6.ความตองการทางการร (cognitive needs) : การร การเขาใจและการสารวจ 7.. ความตองการทางสนทรยภาพ (aesthetic needs) : สมมาตร ความมระเบยบและความงาม

อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ทฤษฎ ERG (ERG Theory : Existence Relatedness Growth Theory)

• เปนทฤษฎท Clayton Alderfer พฒนามาจากทฤษฎความตองการตามลาดบขนของ Maslow โดยไดใหขอเสนอเกยวกบความตองการพนฐาน 3 อยาง ดงน

อ.ธรวรา บวชชยภม

ความตองการด ารงชวต (Existence needs) เปนความตองการทจะตอบสนองเพอใหมชวตอยตอไป ไดแก ความตองการอาหาร นา ทพกอาศย ความปลอดภยทางรางกาย

อ.ธรวรา บวชชยภม

ความตองการมสมพนธภาพกบคนอน (Relatedness needs) เปนบทบาททซบซอนเกยวกบคนและความพงพอใจ การปฏสมพนธกนในสงคมนามาสเรองเกยวกบอารมณ การเคารพนบถอ การยอมรบ และความตองการเปนเจาของ ทาใหเกดความพงพอใจในบทบาทการทางานกบตวพนกงานเองรวมทงครอบครวและเพอน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• การตองการความเจรญกาวหนา (Growth needs) เปนความตองการสงสด เชน ไดรบการยกยอง, ประสบความสาเรจในชวต, ความเจรญกาวหนา ซงตองใชความสามารถอยางเตมท ความตองการน ประกอบดวย การทาทาย อสรภาพของตวเองทจะทาใหความสามารถนนเกดความเปนจรงได

อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎแรงจงใจของ Frederick Herzberg

การจงใจของ Herzberg

1. ปจจยจงใจ (Motivation Factor)2. ปจจยคาจน (Maintenance Factor)

อ.ธรวรา บวชชยภม

ปจจยจงใจ (Motivation Factor)

• 1. ความสาเรจในการทางานของบคคล หมายถง การทบคคลสามารถทางานไดเสรจสนและประสบความสาเรจอยางด เปนความสามารถในการแกไขปญหาตาง ๆ การรจกปองกนปญหาทจะเกดขน เมอผลงานสาเรจจงเกดความรสกพงพอใจและปลาบปลมในผลสาเรจของงานนน ๆ

อ.ธรวรา บวชชยภม

2. การไดรบการยอมรบนบถอ หมายถง การไดรบการยอมรบนบถอไมวาจากผบงคบบญชา การยอมรบนอาจจะอยในการยกยองชมเชยแสดงความยนด การใหกาลงใจหรอการแสดงออกอนใดทสอใหเหนถงการยอมรบในความสามารถ เมอไดทางานอยางหนงอยางใดบรรลผลสาเรจ การยอมรบนบถอจะแฝงอยกบความสาเรจในงานดวย

อ.ธรวรา บวชชยภม

โอลลซา

อ.ธรวรา บวชชยภม

3.ลกษณะของงานทปฏบต หมายถง งานทนาสนใจ งานทตองอาศยความคดรเรมสรางสรรคทาทายใหตองลงมอทา หรอเปนงานทมลกษณะสามารถกระทาไดตงแตตนจนจบโดยลาพงแตผ เดยว

อ.ธรวรา บวชชยภม

• 4. ความรบผดชอบ หมายถง ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานใหม ๆ และมอานาจในการรบผดชอบไดอยางด ไมมการตรวจหรอควบคมอยางใกลชด

อ.ธรวรา บวชชยภม

5. ความกาวหนา หมายถง ไดรบการเลอนตาแหนงสงขนของบคคลในองคการ การมโอกาสไดศกษาเพอหาความรเพมเตมหรอไดรบการฝกอบรม

อ.ธรวรา บวชชยภม

ปจจยค าจนหรอปจจยสขอนามย • ปจจยคาจนหรอปจจยสขอนามย

หรออาจเรยกวา ปจจยสขอนามย หมายถง ปจจยทจะคาจนใหแรงจงใจในการทางานของบคคลมอยตลอดเวลา ถาไมมหรอมในลกษณะไมสอดคลองกบบคคลในองคการ บคคลในองคการจะเกดความไมชอบงานขน และปจจยทมาจากภายนอกบคคล ไดแก

อ.ธรวรา บวชชยภม

3. ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน หมายถง การตดตอไปไมวาเปนกรยา หรอวาจาทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน สามารถทางานรวมกนมความเขาใจซงกนและกนอยางด4.สถานะของอาชพ อาชพหมายถง อาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคมทมเกยรต และศกดศร

อ.ธรวรา บวชชยภม

• 1.เงนเดอน หมายถง เงนเดอนและการเลอนขนเงนเดอนในหนวยงานนน ๆ เปนทพอใจของบคลากรในการทางาน2.โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต นอกจากจะหมายถง การทบคคลไดรบการแตงตงเลอนตาแหนงภายในหนวยงานแลว ยงหมายถงสถานการณทบคคลสามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพดวย

อ.ธรวรา บวชชยภม

• 5.นโยบายและการบรหารงาน หมายถง การจดการและการบรหารองคการ การตดตอสอสารภายในองคการ6.สภาพการทางาน หมายถง สภาพทางกายภาพของงาน เชน แสงเสยง อากาศ ชวโมงการทางาน รวมทงลกษณะของสงแวดลอมอน ๆ เชน อปกรณหรอเครองมอตาง ๆ อกดวย

อ.ธรวรา บวชชยภม

• 7.ความเปนอยสวนตว หมายถง ความรสกทดหรอไมดอนเปนผลทไดรบจากงานในหนาทของเขาไมมความสข และพอใจกบการทางานในแหงใหม8.ความมนคงในการทางาน หมายถง ความรสกของบคคลทมตอความมนคงในการทางาน ความยงยนของอาชพ หรอความมนคงขององคการ9.วธการปกครองของผบงคบบญชา หมายถง ความสามารถของผบงคบบญชาในการดาเนนงานหรอความยตธรรมในการบรหาร

อ.ธรวรา บวชชยภม

• แรงจงใจใฝสมฤทธของแมคเคลแลนด

อ.ธรวรา บวชชยภม

แมคเคอแลนด (McClelland) ไดกลาววา ประเทศทมความเจรญทางเศรษฐกจ และอตสาหกรรมสวนมาก คนในประเทศจะมแรงจงใจใฝสมฤทธสงกวาประเทศทดอยพฒนาผลจากการศกษา วจยในเรองแรงจงใจใฝสมฤทธ พอจะสรปไดวา ผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธคอ ผ ทมความตองการทาอะไรใหประสบความสาเรจ เครองลอใจของผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงคอ "การท าอะไรใหดยงขน" (Doning Someting Better) ส าหรบพวกทมแรงจงในใฝสมฤทธสง การท าอะไรใหดยงขน กเพอความสขของตนเอง (Intrinsic Satisfaction) ในเรองการอบรมเลยงด เพอสงเสรมแรงจงใจใฝสมฤทธใหกบเดกนนไดพบวา การฝกใหเดกเปนอสระ (Independence Training) ใหพงพาตนเองไดตงแตเยาววยจะท าใหเดกคนนนมแรงจงใจใฝสมฤทธสงขน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• แมคเคอแลนด (McClelland) ไดกลาววา ประเทศทมความเจรญทางเศรษฐกจ และอตสาหกรรมสวนมาก คนในประเทศจะมแรงจงใจใฝสมฤทธสงกวาประเทศทดอยพฒนาผลจากการศกษา วจยในเรองแรงจงใจใฝสมฤทธ พอจะสรปไดวา ผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธคอ ผ ทมความตองการทาอะไรใหประสบความสาเรจ เครองลอใจของผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงคอ "การท าอะไรใหดยงขน" (Doning Someting Better) ส าหรบพวกทมแรงจงในใฝสมฤทธสง การท าอะไรใหดยงขน กเพอความสขของตนเอง (Intrinsic Satisfaction) ในเรองการอบรมเลยงด เพอสงเสรมแรงจงใจใฝสมฤทธใหกบเดกนนไดพบวา การฝกใหเดกเปนอสระ (Independence Training) ใหพงพาตนเองไดตงแตเยาววยจะท าใหเดกคนนนมแรงจงใจใฝสมฤทธสงขน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง แรงจงใจทเปนแรงขบใหบคคลพยายามทจะประกอบพฤตกรรมทจะประสบสมฤทธผลตามมาตรฐานความเปนเลศ (Standard of Excellence) ทตนตงไว บคคลทมแรงจงใจใฝสมฤทธจะไมท างานเพราะหวงรางวลแตท าเพอจะประสบความส าเรจตามวตถประสงคทตงไว

อ.ธรวรา บวชชยภม

• คนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมลกษณะดงตอไปน 1.เปนผ มความรบผดชอบพฤตกรรมของตนและตงมาตรฐานความเปนเลศ (Standard of Excellence) ในการทางาน 2.เปนผ ทตงวตถประสงคทจะมโอกาสจะทาไดสาเรจ 50-50 หรอเปนผ ทมความเสยงปานกลาง 3.พยายามทจะทางานอยางๆไมทอถอยจนถงจดหมายปลายทาง 4.เปนบคคลทมความสามารถในการวางแผนระยะยาว 5.ตองการขอมลผลยอนกลบของผลงานททา6.เมอประสบความสาเรจมกจะอางสาเหตภายใน เชน ความสามารถและความพยายาม

อ.ธรวรา บวชชยภม

• แมคเคลแลนด เชอวา แรงจงใจใฝสมฤทธเปนสงทเรยนร การศกษาเกยวกบการอบรมเลยงดไดพสจนความคดเหนของแมคเคลแลนด เดกทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มกจะมาจากครอบครวทพอแมตงมาตรฐานความเปนเลศในการทางานและบอกใหลกทราบวา ตนมความสนใจในสมฤทธผลของลก อบรมลกใหเปนบคคลทชวยตวเองได และสงเสรมใหเปนอสระ วธการทใชในการอบรมคอนขางจะเขมงวดใหรางวลเวลาลกทาไดสาเรจตามมาตรฐานทตงไวและลงโทษถาทาไมได แตในขณะเดยวกนกใหความรก ความอบอน และแสดงใหลกเหนวา ทเขมงวดกเพราะความรกลกอยากใหลกมความสาเรจ สรป แรงจงใจใฝสมฤทธเปนผลของสงคมประกต (Socialization) ของพอแมทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ความตองการ 3 อยาง ทเกยวกบพฤตกรรมองคการคอ

1. ความตองการความสาเรจ 122

2. ความตองการความรกใครผกพน

3. ความตองการมอานาจ

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ทฤษฎน คาดวา

• คนจะเกดแรงจงใจเมอไดคนพบและทางานทตรงกบ ความตองกาของตน กลาวคอ คนทมความตองการดานความสาเรจสง จะเหมาะกบงานดานการตลาด หรอพนกงานขาย หรอผประกอบธรกจอสระของตน เนองจากงานเหลานตองการไดขอมลปอนกลบ ตองอาศยความรบผดชอบสวนตวสง

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎความเสมอภาค (Equity Theory)

อ.ธรวรา บวชชยภม

เจ สเตซ อดมส J. Stacy Adams เปนผพฒนาทฤษฎน โดยมพนฐานความคดวา บคคลยอมแสวงหาความเสมอภาคทางสงคมโดยพจารณาผลตอบแทนทไดรบ (output) กบตวปอน (input) คอพฤตกรรมและคณสมบต ในตวทเขาใสใหกบงาน ความเสมอภาคจะมเพยงใดขนอยกบการเปรยบเทยบการรบรความสอดคลองระหวางตวปอนตอผลตอบแทน เมอเราทราบระดบการรบรความเสมอภาคของบคคลใด กสามารถทานายพฤตกรรมการทางานของเขาได

อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

• การเปรยบเทยบตวเองกบผอนททางานในระนาบเดยวกน ทาใหเกดการรบร 3 แบบ คอ ผลตอบแทนเหมาะ ผลตอบแทนตาไป ผลตอบแทนสงไปผลตอบแทนเหมาะสม (Equitably Rewarded)

พนกงานรบรวาตวปอนและผลตอบแทนมความเหมาะสมกน แรงจงใจยงคงมอย เชอวาคนอนทไดผลตอบแทนสงกวาเปนเพราะเขามตวปอนทสงกวา เชน มการศกษาและประสบการณสงกวา เปนตน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ผลตอบแทนต าไป (Under-rewarded) เมอพนกงานคนใดรบรวาตนไดรบผลตอบแทนตาไป เขาจะพยายามลดความไมเสมอภาคดวยวธตาง ๆ เชน พยายามเพมผลตอบแทน (เรยกรองคาจางเพม) ลดตวปอน (ทางานนอยลง มาสายหรอขาดงานบอยครง พกครงละนาน ๆ ฯลฯ) อางเหตผลใหตวเอง เปลยนแปลงตวปอนหรอผลตอบแทนของคนอน (ใหทางานมากขน หรอรบคาจางนอยลง) เปลยนงาน (ขอยายไปฝายอน ออกไปหางานใหม) เปลยนบคคลทเปรยบเทยบ (ยงมคนทไดรบนอยกวา)

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ผลตอบแทนสงไป (Over-rewarded) การรบรวาไดรบผลตอบแทนสงไปไมมปญหาตอ พนกงานมากนก แตอยางไรกตาม พบวาพนกงานมกจะลดความไมเสมอภาคดวยวธเหลาน คอ เพมตวปอน (ทางานหนกขน และอทศเวลามากขน) ลดผลตอบแทน (ยอมใหหกเงนเดอน) อางเหตผลใหตวเอง (เพราะฉนเกง) พยายามเพมผลตอบแทนใหผอน (เขาควรไดรบเทาฉน)

อ.ธรวรา บวชชยภม

ตวอยาง

• ไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทนอยกวา (Underpayment inequity)คอ เมอตวเองรวาไดผลลพธจากงานต ากวาคนอน เมอเปรยบเทยบจากขอมลทใหไป ตวอยางความไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทนอยกวา คอ ตวเอง 50:50 คนอน 50:75• ไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทสงกวา (Overpayment inequity) คอ เมอตวเองรวาไดผลลพธทสงกวาคนอน เมอเปรยบเทยบจากตนทนทใหไป ตวอยางความไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทสงกวา คอ ตวเอง 50:75 คนอน 50:50

อ.ธรวรา บวชชยภม

• เรากจะอยในระดบทเสมอภาคเปนธรรม ประกอบดวยหลก 4 สวน ไดแก

• คนเราเหนตวเองโดยการเปรยบเทยบคนอน คนใดททาการสงเกตจะเรยกวา ตวเอง (Person)

• คนเราเปรยบเทยบตวเองกบอกคนหนง คน ๆ นนเรยกวา คนอน (Other)

• ทรพยสนทกอยางทคนนามาใชในงาน หมายถง ตนทน (Input) ไดแก ความรสวนบคคล สตปญญา ประสบการณ ทกษะ ความอาวโส ระดบความพยายาม และสขภาพ เปนตน

• ประโยชนทคนไดจากการทางานเปรยบเปนผลลพธ (Outcome) ไดแก เงนเดอน ผลประโยชน สภาพการทางาน สถานภาพ และขอไดเปรยบโดยอาวโส เปนตน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• การทเราจะพยายามมากขนหรอนอยลงเพอลดความไมเสมอภาค เรยกวา การกระท า (Behavioral) แบงเปน 3 วธ ดงน

• ปรบระดบความพยายามหรอการเปลยนตนทนของคน เปนเหมอนทฤษฎการคาดเดา

• ปรบเปลยนตนทนของตน เชน เรยกรองเพอขอคาตอบแทนทสงขนเมอมความรสกวาคาตอบแทนนอยเกนไป

• ไปหาผ อนเพอเปลยนตนทนหรอผลลพธของเขาโดยใชความเปนเพอนกน กดดนคนอนใหทางานเรวขนหรอชาลง

อ.ธรวรา บวชชยภม

• อยางไรกตาม วธคด (Cognitive) เพอลดความไมเสมอภาค หมายถง ตวเราไมตองทาอะไร แตเราสามารถลดความไมเสมอภาคผานทางจตใจได มหลายวธ ดงน

• บดเบอนมมมองทมตอตนทนหรอผลลพธของตวเอง เชน ฉนไมไดทางานหนกขนาดนน หลงจากฉนใชเวลาไปพอสมควรในการคยกบเพอน และผลลพธอาจจะบดเบอนไดในลกษณะเดยวกน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• บดเบอนขอมลของผ อน เชน ทาไมเธอตองพยายามทาใหนายขนาดนน ฉนไมเหนตองทาเลยเหนไดวาการสรางความยากในการเปรยบเทยบระหวางการทางาน การบดเบอนในตนทน (เชน เวลาและความพยายาม) เกดขนบอยกวาการบดเบอนผลลพธ (เชน เงนเดอนเพมขนหรอการเลอนตาแหนง) สดทาย ถาคนอนทาใหเรารสกไมเทาเทยม เราอาจหาวธเปรยบเทยบกบคนอน ๆ ตอไป “คนอน” อาจจะเปนตวเราเองในงานทเคยทามากอนหนาน, เพอนรวมงานในองคการเดยวกน หรอคนทอยคนละหนวยงานกน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ทฤษฎความเสมอภาคสนบสนนการคาดเดา ปญหาไมไดเกดเพราะความผดพลาดของทฤษฎ แตเพราะขอสนนษฐานกบการคาดเดาไมเทยงตรง มหลายวธในการลดความไมเสมอภาคและทฤษฎกไมไดชชดวาควรใชวธไหน ทฤษฎความเสมอภาคจะถกนามาใชเมอเรารสกถงความไมเสมอภาคหรอไมพงพอใจ เพอลดหรอปลดปลอยความไมพงพอใจนน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ความเสมอภาคระหวางหญงและชาย: มตใหมของยทธศาสตรการวางแผน

• เชน

• วางแผนพฒนาบทบาทหญงและชาย เพอสรางความมนใจใหกบสงคมเมอไดใหโอกาสผหญงไดมอานาจในการตดสนใจ มศกยภาพ ละความสามารถในการพงพาตนเองไดแลว สงคมยอมมความมนใจวาผหญงจะไดรบ

• ความเสมอภาคและสทธทเทาเทยมกบผชาย

อ.ธรวรา บวชชยภม

• การวางแผนพฒนาบทบาทหญงชาย (Gender Planning) ไดกาหนดเปาหมายไวดงน 1. เพอสรางความเสมอภาคและสงเสรมสถานภาพใหกบสตร เนองจากแผนพฒนาทผานมาจะละเลยการสรางความเสมอภาคใหกบสตร 2. เพอพฒนากระบวนการวางแผน โดยเฉพาะการนามตทางการเมองมาเปนขอกาหนดในสวนของกระบวนการวางแผน

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ทฤษฎการก าหนดเปาหมาย (Goal – Setting Theory)

• Edwin Locke นกปราชญชาวองกฤษ ประยกตและกลาวถงสถานททางานเปนหลก โดยเหนวาแรงจงใจเปนสงทสาคญทสดในฐานะตาแหนงการทางาน เปนการศกษาความสมพนธระหวาง เปาหมาย, ความตงใจ และผลการทางาน

อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎการก าหนดเปาหมาย• Locke and Latham

อ.ธรวรา บวชชยภม

Locke and Latham

• คาวาเปาหมาย หมายถง วตถประสงคทตองการการทางานใหสาเรจ

• การกาหนดเปาหมายขององคการมสองประการ คอ

• ประการแรก ใชเปนกรอบเพอจงใจในการบรหารงาน ผบรหารและพนกงานสามารถทจะกาหนดเปาหมายของตนเอง แลวดาเนนการใหบรรลตามเปาหมายนน

• ประการทสอง เปาหมายสามารถใชเปนเครองมอและควบคมไดอยางมประสทธผล การควบคมถอเปนหนาทอยางหนงของการบรหาร ทชวยกากบใหการปฏบตงานขององคการเปนไปดวยด

อ.ธรวรา บวชชยภม

• ตวอยางเชน ถาเปาหมายขององคการ คอ การเพมยอดขายขนอก ๑๐ เปอรเซนต ผบรหารสามารถใชเปาหมายของพนกงานแตละคนรวมกนเปนเปาหมายขององคการ

• เปาหมายน อาจเกดความรสก ๒ อยาง

• ถาถงเปาหมายแลวจะรสกภมใจ แตถาตรงกนขามเมอเปาหมายลมเหลวกจะรสกผดหวงหรออบอาย

อ.ธรวรา บวชชยภม

คณสมบตของเปาหมาย ๔ ประการ• ความยากของเปาหมาย หมายถง ระดบความนาทาทายของเปาหมาย

และความพยายามทตองใช

• ลกษณะเฉพาะของเปาหมาย หมายถง ความชดเจนแนนอนของเปาหมาย

• การยอมรบตอเปาหมาย หมายถง การทพนกงานยอมรบเอาเปาหมายทกาหนดไปเปนเปาหมายของตน

• การมงมนตอเปาหมาย หมายถง ระดบความมงมนของบคคลทมตอเปาหมาย

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎการเสรมแรง• เชอวาพฤตกรรมของมนษยทเปลยนไปจากแรงจงใจ

• การเสรมแรงเปนพฤตกรรมทเกดจากผลของการกระทา

• ซงแบงออกเปน ๔ อยาง

1. การเสรมแรงจงใจในทางบวก

2. การเสรมแรงจงใจในทางลบ

3. การเพกเฉย

4. การลงโทษ

อ.ธรวรา บวชชยภม

ทฤษฎการเสรมแรง

การเสรมแรงจงใจในทางบวก 1

การเสรมแรงจงใจในทางลบ2

3

การลงโทษ4

การเพกเฉย

อ.ธรวรา บวชชยภม

www.themegallery.com

อ.ธรวรา บวชชยภม

Q & A

อ.ธรวรา บวชชยภม

Recommended