By ; By ; ออ..นำ�ขวญ วงศประทมนำ�ขวญ วงศประทม

บทท 4แรงจงใจในก�รเดน

ท�งทองเทยว

TopicTopic

• ความหมาย

แรงจงใจ : ตนกำ�เนดแหงพฤตกรรม

แรงจงใจ นกทองเทยว เกดจ�ก ?

แนวคดท�งจตวทย� (psychological)

แนวคดท�งสงคมวทย�

(sociological)+=

แรงจงใจท�งก�รทองเทยวหม�ยถง เครอข�ยทงหมดของพลงท�ง

วฒนธรรมและพลงชววทย�

คว�มหม�ยของ แรงจงใจ คอ ?

Longman dictionary of contemporary English“to provide [someone] with a [strong] reason for doing something”

Motive [n.] = a reason for action

ทฤษฎของ Maslow

พฤตกรรมนกทองเทยว

แรงจงใจบ�งอย�งเร�

เป�หม�ย

คว�ม กระตอรอรน

ขวนขว�ยทจะทำ�กจกรรมนนๆ ร�งวล

(reward)

แรงจงใจในก�รเดนท�งทองเทยว

ก�รจงใจหรอแรงจงใจ ( Motivation ) หม�ย ถง คว�มตองก�รทเกดขนจ�กก�รถก

กระตนหรอยวยใหบคคลเคลอนไหวหรอแสดง พฤตกรรม ไปยงจดหม�ยปล�ยท�งหรอเป�

หม�ยทกำ�หนดไว โดยมแรงจงใจเปนแรงผลก ดนใหพฤตกรรมแสดงออกม� เชน แรงจงใจ

ในก�รแสวงห�อ�ห�ร แรงจงใจในก�รไปเดนท�งพกผอน

The Colosseum, Romeอต�ล

Central Park, New Yorkสหรฐอเมรก�

ส�เหตของก�รเกดส�เหตของก�รเกดแรงจงใจแรงจงใจ

พบล ทปะป�ล (2545 ) กล�วถงส�เหตของแรงจงใจไวดงน1 ) แรงจงใจทเกดขนจ�กตวผลตภณฑ (Product Buying Motives )ไดแกแรงจงใจทเกดขนกบผบรโภคทตองก�รสนค�และบรก�รม�เพอตอบสนองคว�มตองก�รใหไดรบคว�มพอใจ

แมนำ� 5 ส ทโคลมเบย

ส�เหตของก�รเกดส�เหตของก�รเกดแรงจงใจแรงจงใจ

2 ) แรงจงใจทเกดจ�กเหตผล (Rational Buying Motives ) เปนแรงจงใจทเกดจ�กก�รพจ�รณ�ของผซออย�งมเหตผลกอนตดสนใจซอ แรงกระตนประเภทนไดแก- คว�มประหยด- ประสทธภ�พและสมรรถภ�พในก�รใช- คว�มเชอถอได- คว�มทนท�นถ�วรของสนค�- คว�มสะดวกในก�รใช

ส�เหตของก�รเกดส�เหตของก�รเกดแรงจงใจแรงจงใจ

3) แรงจงใจทเกดจ�กอ�รมณ (Emotion Buying Motives) ส�ม�รถแบงไดดงน- ก�รเอ�อย�ง แขงดกน เพอไมใหนอยหน�ผอน- ตองก�รเปนจดเดนเปนเอกเทศ- ตองก�รก�รคลอยต�มผอน- ตองก�รคว�มสะดวกสบ�ย ก�รพกผอน - ตองก�รคว�มสำ�ร�ญ สนกสน�น เพลดเพลนใจ

เก�ะน�ม ประเทศเก�หล

ส�เหตของก�รเกดส�เหตของก�รเกดแรงจงใจแรงจงใจ

4 ) แรงจงใจทเกดจ�กก�รอปถมภของร�นค� (Patronage Buying Motives) เกดจ�กส�เหตตอไปน- ใหบรก�รดเปนทพอใจ- ร�ค�ยอมเย�สมเหตสมผล- ทำ�เลทตงสะดวกในก�รทจะไปซอ- มสนค�ใหเลอกไดหล�ยอย�ง- ชอเสยงของร�นดเปนทเชอถอได- คว�มเคยชนในก�รซอ

อนดบท 2 สายการบนคาเธย แปซฟคอนดบท 3 สงคโปรแอรไลน 

แรงจงใจทกอใหเกดพฤตกรรมก�รตดสนใจในก�รเดนท�งของนทท.

สรรตน เตช�ทววรรณ (2545)1) สงกระตนคว�มตองก�รในก�รทองเทยว หม�ยถง สงจงใจต�งๆ ของสถ�นททองเทยวหรอชวงเวล�ทจงใจใหนทท.ตดสนใจไปเทยวได2) สงกลนกรองคว�มตองก�ร คอสงต�ง ๆ ททำ�ใหคว�มตองก�รถกระงบไปหรอทำ�ใหนทท.มคว�มรสกตอก�รเดนท�งลดนอยลง Ex. ปจจยท�งเศรษฐกจ ปจจยท�งสงคม ปจจยท�งจตวทย�

แรงจงใจทกอใหเกดพฤตกรรมก�รแรงจงใจทกอใหเกดพฤตกรรมก�รตดสนใจในก�รเดนท�งของนททตดสนใจในก�รเดนท�งของนทท..3 ) สงกระทบ หม�ยถง ขอมลข�วส�รต�ง ๆ ทนทท.ไดรบทงท�งตรง และท�งออม4 ) บทบ�ทของนทท . หม�ยถง สถ�นภ�พของนทท.ทแตกต�งกนในสถ�นก�รณหรอชวงเวล�ทแตกต�งกนและสงผลใหเกดพฤตกรรมก�รตดสนใจหรอรปแบบก�รทองเทยวนนแตกต�งกนออกไป

ทฤษฎแรงจงใจทฤษฎแรงจงใจ •ทฤษฎแรงจงใจแบงออกไดเปนทฤษฎใหญ ๆ คอ •ทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behavioral View of Motivation)

•ทฤษฎก�รเรยนรท�งสงคม(Social Learning View of Motivation)

•ทฤษฎพทธนยม (Cognitive View of Motivation)

•ทฤษฎม�นษยนยม (Humanistic View of Motivation)

ทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behavioral View of

Motivation) ทฤษฎ น ใหคว�มสำ�คญกบประสบก�รณในอดต

(Past Experience) ว�มผลตอแรงจงใจของบคคลเปนอย�งม�ก ดงนนทกพฤตกรรมของมนษยถ�วเคร�ะหดแลวจะเหนว�ไดรบอทธพลทเปนแรงจงใจม�จ�กประสบก�รณใน อดตเปนสวนม�ก โดยประสบก�รณในด�นดและกล�ยเปนแรงจงใจท�งบวกทสงผลเร�ใหมนษยมคว�มตอง ก�รแสดงพฤตกรรมในทศท�งนนม�กยงขนทฤษฎนเนนคว�มสำ�คญของสงเร�ภ�ยนอก (Extrinsic Motivation)

ทฤษฎก�รเรยนรท�งสงคมทฤษฎก�รเรยนรท�งสงคม (Social Learning View of (Social Learning View of

Motivation)Motivation)

ทฤษฎนเหนว�แรงจงใจเกดจ�กก�รเรยนรท�งสงคม โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รสร�งเอกลกษณและก�รเลยนแบบ (Identification and Imitation) จ�กบคคลทตนเองชนชม หรอคนทมชอเสยงในสงคมจะเปนแรงจงใจทสำ�คญในก�รแสดงพฤตกรรมของบคคล

ทฤษฎพทธนยม (Cognitive View of Motivation)

• ทฤษฎนเหนว�แรงจงใจในก�รกระทำ�พฤตกรรมของมนษยนนขนอยกบก�รรบร (Perceive) สงต�ง ๆ ทอยรอบตว โดยอ�ศยคว�มส�ม�รถท�งปญญ�เปนสำ�คญ มนษยจะไดรบแรงผลกดนจ�กหล�ย ๆ ท�งในก�รแสดงพฤตกรรม ซงในสภ�พเชนน มนษยจะเกดสภ�พคว�มไมสมดล (Disequilibrium) ขน เมอเกดสภ�พเชนว�นมนษยจะตอง อ�ศยขบวนก�รดดซม (Assimilation) และก�รปรบ (Accomodation) คว�มแตกต�งของประสบก�รณทไดรบใหมให เข�กบประสบก�รณเดมของตนซงก�รจะทำ�ไดจะตองอ�ศยสตปญญ�เปนพนฐ�นทสำ�คญทฤษฎนเนนเรองแรงจง ใจภ�ยใน(intrinsic Motivation) นอกจ�กนนทฤษฎนยงใหคว�มสำ�คญกบเป�หม�ย วตถประสงค และก�รว�งแผน

•ทฤษฎนใหคว�มสำ�คญกบระดบของคว�มค�ดหวง (Level of Aspiration) โดยทเข�กล�วว�คนเร�มแนวโนมทจะตง คว�มค�ดหวงของตนเองใหสงขน เมอเข�ทำ�ง�นหนงสำ�เรจ และตรงกน ข�มคอจะตงคว�มต�ดหวงของตนเองตำ�ลง เมอเข�ทำ�ง�นหนงแลวลมเหลว

ทฤษฎม�นษยนยมทฤษฎม�นษยนยม (Humanistic View of (Humanistic View of

Motivation)Motivation)แนวคว�มคดนเปนของ[[ม�สโลว ]](Maslow) ทไดอธบ�ยถงลำ�ดบคว�มตองก�รของมนษย โดยทคว�มตองก�รจะเปน ตวกระตนใหมนษยแสดงพฤตกรรมเพอไปสคว�มตองก�รนน ดงนถ�เข�ใจคว�มตองก�รของมนษยกส�ม�รถ อธบ�ยถงเรองแรงจงใจของมนษยไดเชนเดยวกน

นกจตวทย�ปจจบนไดศกษ�และสรปว� องคประกอบของแรงจงใจ ม 3 ด�นคอ

- องคประกอบท�งด�นก�ยภ�พ (Biological Factor) ในองคประกอบด�นนจะพจ�รณ�ถงคว�มตองก�รท�งก�ยภ�พของมนษย เชน คว�มตองก�รปจจย 4 เพอจะดำ�รงชวตอยได

- องคประกอบท�งด�นก�รเรยนร (Learned Factor) องคประกอบด�นนเปนผลสบเนองตอจ�กองคประกอบขอ 1 ทงนเพร�ะมนษยทกคนไมส�ม�รถไดรบก�รตอบสนองคว�มตองก�รในปรม�ณ ชนด และคณภ�พต�มทตนเองตองก�ร และในหล�ย ๆ ครง สงแวดลอมเปนตวว�งเงอนไขในก�รสร�งแรงจงใจของมนษย

- องคประกอบท�งด�นคว�มคด (Cognitive Factor)

องคประกอบของแรงจงใจองคประกอบของแรงจงใจ

ประเภทของแรงจงใจ นกจตวทย�ไดแบงลกษณะของแรงจงใจออกเปนประเภทใหญ ๆ ไดดงน

กลมท1 แรงจงใจฉบพลน (Aroused Motive) คอแรงจงใจทกระตนใหมนษยแสดงพฤตกรรม ออกม�ทนททนใด แรงจงใจสะสม (Motivational Disposition หรอ Latent Motive) คอแรงจงใจทมอยแตไมไดแสดงออกทนท จะคอย ๆ เกบสะสมไวรอก�รแสดงออกในเวล� ใดเวล�หนงตอ

ประเภทของแรงจงใจ กลมท 2 แรงจงใจภ�ยใน

(Intrinsic Motive) คอแรงจงใจทไดรบอทธพลม�จ�กสงเร�ภ�ยในตวของบคคลผนนแรงจงใจภ�ยนอก (Extrinsic Motive) คอแรงจงใจทไดรบอทธพลม�จ�กสงเร�ภ�ยนอก

กลมท 3 แรงจงใจปฐมภม (Primary Motive) คอแรงจงใจอนเนองม�จ�กคว�มตองก�รทเหนพนฐ�นท�งร�งก�ย เชน คว�มหว, กระห�ย แรงจงใจทตยภม (Secondary Motive) คอแรงจงใจทเปนผลตอเนองม�จ�กแรงจงใจขนปฐมภม

แรงจงใจภ�ยในและภ�ยนอก

(Intrinsic and Extrinsic Motivation)นกจตวทย�หล�ยท�นไมเหนดวยกบทฤษฎ

พฤตกรรมนยมทอธบ�ยพฤตกรรมดวยแรงจงใจท�งสรระและแรงจงใจ ท�งจตวทย�โดยใชทฤษฎก�รลดแรงขบ เพร�ะมคว�มเชอว� พฤตกรรมบ�งอย�งของมนษยเกดจ�กแรงจงใจภ�ยใน

แรงจงใจภ�ยใน หม�ยถง แรงจงใจแรงจงใจภ�ยใน หม�ยถง แรงจงใจทม�จ�กภ�ยในตวบคคล และเปนแรงทม�จ�กภ�ยในตวบคคล และเปนแรงขบททำ�ใหบคคลนนแสดงพฤตกรรมขบททำ�ใหบคคลนนแสดงพฤตกรรมโดยไมหวงร�งวลหรอแรงเสรมโดยไมหวงร�งวลหรอแรงเสรมภ�ยนอกภ�ยนอก คว�มมสมรรถภ�พ คว�มมสมรรถภ�พ ((Competence) Competence) ไวท ไดอธบ�ยว�ไวท ไดอธบ�ยว�คว�มมสมรรถภ�พเปนแรงจงใจคว�มมสมรรถภ�พเปนแรงจงใจภ�ยใน ซงหม�ยถงคว�มตองก�รทจะมภ�ยใน ซงหม�ยถงคว�มตองก�รทจะมปฏสมพนธกบสงแวดลอมไดอย�งมปฏสมพนธกบสงแวดลอมไดอย�งมประสทธภ�พไวทถอว�ประสทธภ�พไวทถอว�มนษยเร�มนษยเร�ตองก�รปรบตวใหเข�กบสงแวดลอมตองก�รปรบตวใหเข�กบสงแวดลอมม�ตงแตวยท�รกม�ตงแตวยท�รกและพย�ย�มทจะและพย�ย�มทจะปรบปรงตวอยเสมอคว�มตองก�รมปรบปรงตวอยเสมอคว�มตองก�รมสมรรถภ�พจงเปนแรงจงใจภ�ยใน สมรรถภ�พจงเปนแรงจงใจภ�ยใน

คว�มอย�กรอย�กเหน คว�มอย�กรอย�กเหน ((Curiosity) Curiosity) คว�มอย�กรคว�มอย�กรอย�กเหนเปนแรงจงใจภ�ยในทอย�กเหนเปนแรงจงใจภ�ยในททำ�ใหเกดพฤตกรรมทอย�กทำ�ใหเกดพฤตกรรมทอย�กคนคว�สำ�รวจสงแวดลอม ดงคนคว�สำ�รวจสงแวดลอม ดงจะเหนไดจ�กเดกวย จะเหนไดจ�กเดกวย 2-32-3 ขวบขวบจะมพฤตกรรมทตองก�รจะจะมพฤตกรรมทตองก�รจะสำ�รวจสงแวดลอมรอบ ๆ ตว สำ�รวจสงแวดลอมรอบ ๆ ตว โดยไมรจกเหนดเหนอย โดยไมรจกเหนดเหนอย

มอวและมอว (Maw and Maw, 1964, 1965) ไดเนนคว�มสำ�คญของคว�มกระตอรอรนว�เปนองคประกอบสำ�คญของก�รเรยนร คว�มคดสร�งสรรค และสขภ�พจต คว�มตองก�รพฒน�ตน (Growth Needs) กเปนคว�มตองก�รททำ�ใหเกดแรงจงใจภ�ยใน

รปแบบของแรงจงใจ

• บคคลแตละคนมรปแบบแรงจงใจทแตกต�งกน ซงนกจตวทย�ไดแบงรปแบบ แรงจงใจของมนษยออกเปนหล�ยรปแบบทสำ�คญ มดงน

• 1. แรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement Motive) หม�ยถง แรงจงใจทเปนแรงขบใหบคคลพย�ย�มทจะประกอบพฤตกรรมทจะประสบสมฤทธผลต�มม�ตรฐ�นคว�มเปนเลศ (Standard of Excellence) ทตนตงไว บคคลทมแรงจงใจใฝสมฤทธจะไมทำ�ง�นเพร�ะหวงร�งวล

• แตทำ�เพอจะประสบคว�มสำ�เรจต�มวตถประสงคทตงไว ผมแรงจงใจใฝสมฤทธจะมลกษณะสำ�คญ ดงน

1. 1. มงห�คว�มสำ�เรจ มงห�คว�มสำ�เรจ ((Hope of Hope of Success)Success) และกลวคว�มลมเหลว และกลวคว�มลมเหลว ((Fear of Failure) Fear of Failure)

2 . 2 . มคว�มทะเยอทะย�นสง มคว�มทะเยอทะย�นสง 3 . 3 . ตงเป�หม�ยสง ตงเป�หม�ยสง 4 . 4 . มคว�มรบผดชอบในก�รง�นด มคว�มรบผดชอบในก�รง�นด

5 . 5 . มคว�มอดทนในก�รทำ�ง�น มคว�มอดทนในก�รทำ�ง�น 6 . 6 . รคว�มส�ม�รถทแทจรงของรคว�มส�ม�รถทแทจรงของ

ตนเอง ตนเอง 7 . 7 . เปนผททำ�ง�นอย�งมก�รเปนผททำ�ง�นอย�งมก�ร

ว�งแผน ว�งแผน 8 . 8 . เปนผทตงระดบคว�มค�ดหวงเปนผทตงระดบคว�มค�ดหวง

ไวสง ไวสง

2.2...แรงจงใจใฝสมพนธแรงจงใจใฝสมพนธ (Affiliative Motive)(Affiliative Motive) ผทมผทมแรงจงใจใฝสมพนธ มกจะเปนผแรงจงใจใฝสมพนธ มกจะเปนผทโอบออมอ�ร เปนทรกของทโอบออมอ�ร เปนทรกของเพอน มลกษณะเหนใจผอน ซงเพอน มลกษณะเหนใจผอน ซงเมอศกษ�จ�กสภ�พครอบครวเมอศกษ�จ�กสภ�พครอบครวแลวผทมแรงจงใจใฝสมพนธมกแลวผทมแรงจงใจใฝสมพนธมกจะเปนครอบครวทอบอน จะเปนครอบครวทอบอน บรรย�ก�ศในบ�นปร�ศจ�ก ก�รบรรย�ก�ศในบ�นปร�ศจ�ก ก�รแขงขน พอแมไมมลกษณะขมข แขงขน พอแมไมมลกษณะขมข พนองมคว�มรกส�มคคกนด ผมพนองมคว�มรกส�มคคกนด ผมแรงจงใจใฝสมพนธจะมลกษณะแรงจงใจใฝสมพนธจะมลกษณะสำ�คญ ดงน สำ�คญ ดงน

1. เมอทำ�สงใด เป�หม�ยกเพอไดรบก�รยอมรบจ�กกลม 2. ไมมคว�มทะเยอทะย�น มคว�มเกรงใจสง ไมกล�แสดงออก 3. ตงเป�หม�ยตำ� 4. หลกเลยงก�รโตแยงมกจะคลอยต�มผอน

3. แรงจงใจใฝอำ�น�จ (Power Motive) สำ�หรบผทมแรงจงใจใฝอำ�น�จนน พบว� ผทมแรงจงใจแบบนสวนม�กมกจะพฒน�ม�จ�กคว�มรสกว� ตนเอง "ข�ด " ในบ�งสงบ�งอย�งทตองก�ร อ�จจะเปนเรองใดเรองหนงกไดทำ�ใหเกดมคว�มรสกเปน "ปมดวย " เมอมปมดวยจงพย�ย�มสร�ง "ปมเดน " ขนม�เพอชดเชยกบสงทตนเองข�ด ผมแรงจงใจใฝอำ�น�จจะมลกษณะสำ�คญ ดงน

1. ชอบมอำ�น�จเหนอผอน ซงบ�งครงอ�จจะออกม�ในลกษณะก�รก�วร�ว 2. มกจะตอต�นสงคม 3. แสวงห�ชอเสยง 4. ชอบเสยง ทงในด�นของก�รทำ�ง�น ร�งก�ย และอปสรรคต�ง ๆ 5. ชอบเปนผนำ�

4 .แรงจงใจใฝก�วร�ว (Aggression Motive)ผทมลกษณะแรงจงใจแบบนมกเปนผทไดรบก�รเลยงดแบบเขมงวดม�กเกนไป บ�งครงพอแมอ�จจะใชวธก�รลงโทษทรนแรงเกนไป ดงนนเดกจงห�ท�งระบ�ยออกกบผอน หรออ�จจะเนองม�จ�กก�รเลยนแบบ บคคลหรอจ�กสอต�ง ๆ ผมแรงจงใจใฝก�วร�ว จะมลกษณะทสำ�คญดงน 1. ถอคว�มคดเหนหรอคว�มสำ�คญของตนเปนใหญ 2. ชอบทำ�ร�ยผอน ทงก�รทำ�ร�ยดวยก�ยหรอว�จ�

5. แรงจงใจใฝพงพ� (Dependency Motive)ส�เหตของก�รมแรงจงใจแบบนกเพร�ะก�รเลยงดทพอแมทะนถนอมม�กเกนไป ไมเปดโอก�สใหเดกไดชวยเหลอตนเอง ผทมแรงจงใจใฝ พงพ� จะมลกษณะสำ�คญ ดงน 1. ไมมนใจในตนเอง2. ไมกล�ตดสนใจในเรองต�ง ๆ ดวยตนเอง มกจะลงเล 3. ไมกล�เสยง4. ตองก�รคว�มชวยเหลอและกำ�ลงใจจ�กผอน

Philip Pearce (นกจตวทย�สงคม)

เชอว�ไมมทฤษฏใดโดด ๆ ม�อธบ�ยพฤตกรรมของนกทองเทยวไดอย�งชดเจนแตถ�

ทฤษฎระมดแหงแรงจงใจของ Maslow ทฤษฏแรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement motivation)

ทฤษฏมลเหตแหงแรงจงใจ (attribution theory)

+ +

เข�ใจแรงจงใจของนทท.ได

บนได บนได 5 5 ขน แทนลำ�ดบขนคว�มขน แทนลำ�ดบขนคว�มตองก�รของมนษย ต�มทฤษฎตองก�รของมนษย ต�มทฤษฎ

ของม�สโลวของม�สโลว

ลกษณะของแรงจงใจ •แรงจงใจเกดเนองจ�กคว�มตองก�รทยงไมไดรบก�ร

ตอบสนอง•แรงจงใจเปนตวกระตนใหเกดก�รกระทำ�หรอแสดง

พฤตกรรม•แรงจงใจเปนตวกำ�หนดพฤตกรรมต�งๆ ทแสดงออกม�•แรงจงใจจะเปนตวลดคว�มเครยดหรอคว�มไมสมดล•แรงจงใจจะแตกต�งกนในแตละบคคลและในเวล�ท

เปลยนแปลง

ªµ¤ o° µ¦ ɥŤnÅo� � � � � � � ¦´ µ¦ ° °� � � � � �(Unfilled Needs)

ªµ¤Á¦¥� � � (Tension)

¦ ´� � � (Drive)

¡§ ·¦¦¤� � (Behavior)

Ájµ®¤µ¥� (Goal)

µ¦Á¦¥ ¦¼o� � (Learning)

¤Ã£µ¡ µ ªµ¤ ·� � � � � � (Cognitive Processes)

¨ ªµ¤Á¦¥� � � �

(Tension Reduction)

แรงจงใจททำ�ใหคนเดนท�ง ม 2 ประเภท

- แรงผลก Push Factors คว�มตองก�รทเกดขนจ�กสภ�วะภ�ยในทตองก�รอย�กเดนท�งทองเทยวและ- ในขณะเดยวกนสงทดงดดใหเลอกเดนท�งไปยงจดหม�ยปล�ยท�งใดนนขนกบ แรงดงPull Factors ซงทง 2 ปจจยนถอว�

เปนปจจยหลกททำ�ใหคนเดนท�งทองเทยว

แรงผลก Push Factors • คว�มตองก�รท�งก�ยภ�พ physical

เชน ห�กเร�ตองทำ�ง�นหนก ร�งก�ยกยอมตองก�รพก ผอน ก�รเดนท�งทองเทยวจงเปนท�งเลอกหนงในก�ร

พกผอน• หลกหนคว�มจำ�เจ คว�มเครยด Escape เชน

ก�รเดนท�งไปทำ�ง�นและกลบบ�น ทำ�ง�นเหมอนเดม ทกๆ วน ก�รเจอสภ�พรถตด กอย�กหลกหนสงเดมๆ

ไปในทแปลกๆ ใหมๆ• ตองก�รพบสงใหมๆ สถ�นทใหมๆ Novelty

• คว�มภมใจทไดไปในสถ�นทใหมๆ Esteem / Resting

• ก�รเดนท�งซงเกดจ�กคว�มตองก�รทจะศกษ�เรยนร เกยวกบวฒนธรรม ชนช�ต ก�รดำ�รงชวตทแตกต�ง

ไปจ�กทอยเดม To know and to understand / Educational Vacation

• คว�มตองก�รเดนท�งเพอใหโอก�สในก�รเข�สงคม และห�โอก�สทจะตดตอสมพนธกบเพอนใหมๆ

Social interaction

•แรงผลกข�งตนเปนเพยงส�เหตทจดชนวนคว�มตองก�รในก�รเดนท�งทองเทยว

•ก�รตดสนใจในก�รเลอกเดนท�งไปยงทใดนน ขนอยกบลกษณะเฉพ�ะของแหลงทองเทยว ซงจะดงดดใหนกทองเทยวเดนท�งไป ณ จดหม�ยปล�ยท�งเหล�นนเพอตอบสนองคว�มตองก�รทเกดขนปจจยเหล�นคอ

แรงดง Pull Factorsแรงดง คอ ปจจยทดงดดใหนกทองเทยวเข�

ไปในแหลงทองเทยวนนๆ ดวยวธก�รใดวธก�รหนง เพอชวยใหนกทองเทยวตดสนใจไดง�ยขนในก�รเลอกจดหม�ยปล�ยท�ง Ex. ก�รประช�สมพนธก�รทองเทยว ก�รลดร�ค�โรงแรมชวงหน�ฝน เทศก�ล

ง�นสำ�คญต�งๆ ลวนแตเปนเปนแรงดงสำ�คญททำ�ใหนกทองเทยวเดนท�ง

มลเหตจงใจใหคนทองเทยว

ซงประกอบทงแรงผลกดนและแรงดงดด ไดแก• ตองก�รหลกหนชวตประจำ�วนอนสบสนวนว�ย

ชวระยะเวล�หนง•ก�รเอ�อย�งกน คนอนนำ�ม�เล�ใหเกดคว�ม

ตองก�รอย�กทองเทยว•ตองก�รแสงอ�ทตย โดยเฉพ�ะประเทศทอย

ท�งซกโลกเหนอ•แสวงห�คว�มสขท�งเพศรส

มลเหตจงใจใหคนทองเทยว•ฐ�นะท�งเศรษฐกจด คนมร�ยไดสง

ทำ�ใหคนอย�กทองเทยวม�กขน•ตองก�รคว�มตนเตน ผจญภย•ตองก�รพกผอนห�คว�มสนกสน�น

เพลดเพลน•เยยมชมสถ�นทต�งๆ เชน อนส�วรย

สถ�นทท�งประวตศ�สตร คว�มแปลกประหล�ดและคว�มง�มของธรรมช�ต

แรงจงใจในก�รทองเทยวทสำ�คญ และกระตนใหคนเดนท�งทองเทยวม�กขนไดแก1. แรงจงใจด�นก�ยภ�พ และจตวทย� (Physical

and Psychological Motive) ไดแก คว�ม ตองก�รก�รพกผอนทงร�งก�ยและจตใจ เพอหลกหนจ�ก

คว�มจำ�เจ และคว�มยงย�กต�งๆ ไปห�มมสงบเพอรกษ� สขภ�พ อ�บนำ�แร รกษ�โรคต�มคำ�แนะนำ�ของแพทย เลนกฬ� ว�ยนำ� เลนสก เลนเรอใบ ตกปล� ก�รเทยว

ชมธรรมช�ต ก�รซอของ ก�รทองเทยวเพอแสวงห� คว�มเพลดเพลน และไดพกผอนจตใจของตนเองดวย

“ ” เชน ก�รไปทวร สม�ธ (Meditation Tour)

2. แรงจงใจท�งด�นวฒนธรรมและก�รศกษ�(Culture / Personal Education Motive) เปนแรงจงใจ ในคว�มอย�กร อย�กเหน อย�ก

รจกคน สถ�นท และประเทศทไมเคยรจกม�กอน สนใจอย�กรเกยวกบศลปะ วฒนธรรม ดนตร

สถ�ปตยกรรม น�ฏศลป ศลปะพนบ�น เทศก�ล สถ�นทสำ�คญท�งประวตศ�สตร ธรรมช�ต และเพอ

ก�รศกษ�ใหมคว�มรคว�มเข�ใจว�เชอช�ตอนๆ ม คว�มรคว�มเข�ใจว�เชอช�ตอนๆ มคว�มเปนอย

อย�งไรทำ�ใหเกดกจกรรมก�รทองเทยวเชงอนรกษ(Eco-Tourism) อย�งแพรหล�ยในปจจบน

3. แรงจงใจท�งด�นสงคมและคว�ม สำ�คญระหว�งบคคล (Social /

Interpersonal / Ethnic Motive) ไดแก ก�รไปพบปะ เยยมญ�ตหรอเพอน

เยยมสถ�นทเกด ไปเปนเพอนผอน ก�รได พบหรอรจกกบมตรใหม ซงอ�จจะต�งเชอ

ช�ต ศ�สน�กบตน เปนก�รแสวงห� มตรภ�พ ประสบก�รณ และสงแวดลอม

ใหมๆ โดยหลกหนจ�กสงแวดลอมทคนเคยเปนก�รชวคร�ว

4. แรงจงใจท�งด�นก�รทำ�ง�นและธรกจ(Business / Work Related Motive)

ไดแก ก�รไป เจรจ�ตดตอธรกจทงภ�ครฐและ เอกชนตลอดจนก�รตดต�มผล ก�รเข�รวม

ประชม สมมน� ก�รเดนท�งไปโดยมภ�ระง�น เกยวของเปนบ�งสวนดวย หรอกงทำ�ง�นกง

เทยวEx. เปนผสอข�วง�นกฬ�เอเชยนเกมส

- ก�รตดตอธรกจเนองจ�กจะใชเทคโนโลยททน สมยแลว

- ก�รไดพบปะพดจ�ดวยตนเองในสถ�นทของค เจรจ�ฝ�ยใดฝ�ยหนง ยอมขย�ยผลคว�มสำ�เรจ

ของธรกจออกไป- กจกรรมก�รทองเทยวกอนและหลงก�รประชม (Pre and Post Tour) เปนกจกรรมทข�ดไมไดในก�รประชมน�น�ช�ตของโลก

5. แรงจงใจท�งด�นก�รบนเทงและสงเพลดเพลน(Entertainment / Amusement / Pleasure / Pastime Motive)

ไดแก ก�รไปเทยวชมสวนสนก(theme parks) สถ�น ทบนเทงต�งๆ ก�รไดดกฬ�และกจกรรมบนเทง ซงให

คว�มเพลดเพลน – เชน ขบวนพ�เหรดรถบปผ�ช�ต ก�รแสดงแสง เสยง

ก�รแขงรถ ก�รไดไปเทยวย�มว�ง ก�รแสวงห�สง เพลดเพลนของแตละบคคลทมลกษณะหล�กหล�ย ก�รได

ดชมธรรมช�ต ชวตสตว ยงเปนกจกรรมก�รทองเทยวท นกทองเทยวชนชอบม�ก ก�รพฒน�อนรกษแหลงทอง

เทยวไวใหด จะเปนแรงจงใจใหนกทองเทยวทกตล�ดหลก ยงคงม�เทยวตอไป และถอไดว�เปนปจจยทสำ�คญททำ�ให

ก�รทองเทยวยงยน

6. แรงจงใจในด�นศ�สน� (Religious Motive) ไดแก ก�รมโอก�สไดไป

รวมแสวงบญ ศกษ�ธรรมะ ฝกสม�ธเข�รวมพธกรรมท�งศ�สน�ทตนเค�รพ

นบถอ ก�รไดไปเค�รพสถ�นทศกดสทธ ต�งๆ ก�รทำ�บญทำ�ท�น บรจ�ค ชวยให

เกดคว�มสขท�งใจแกนกทองเทยว และถอว�เปนก�รพกผอนท�งจตใจด�ย

7. แรงจงใจท�งด�นสถ�นภ�พและเกยรตภม(Presetting and Status Motive)

ก�รเดนท�งไปบ�งครงอ�จสร�งชอเสยง ยกฐ�นะ และเกยรตภมของตนใหสงขน

เชน ก�รเดนท�งไปประชมสมมน� ตดตอ ธรกจ หรอศกษ�ตอในต�งประเทศ ฯลฯ

ก�รไดมโอก�สเดนท�งไปทำ�กจกรรมต�งๆเหล�นจะทำ�ใหเปนคนมเกยรตและสงคมดขน

ก�รเดนท�ง ทองเทยวอ�จมไดเกดขนเพร�ะแรงจงใจอย�งใดอย�งหนงเพยงอย�งเดยว แตอ�จเกดจ�กแรงจงใจหล�ยอย�งผสมผส�นกนไป Ex. ก�รไปศกษ�ห�คว�มร และมโอก�สไดรบสขภ�พในเวล�เดยวกน ดงนนจงไมมแรงจงใจใดเปนแรงกระตนทเดนชดทสด

• คว�มสะดวกเกยวกบก�รจองตวและก�รจด บรก�รของบรษทนำ�เทยว ซงส�ม�รถจดไดทง

สวนบคคล เปนหมคณะ และก�รจดทวรแบบ เบดเสรจ (Package)

• ก�รคมน�คมสะดวกรวดเรว• รวมกจกรรมกฬ�• ศกษ�คนคว�ท�งด�นวฒนธรรมและโบร�ณคด• ก�รศกษ�• เยยมญ�ตหรอเพอน• ธรกจ ประชม สมมน�

แรงผลก แรงดงนทท.

อย�กเดนท�งเดนท�ง

ประเมนผลพงพอใจ

ไมพงพอใจ

ทฤษฎมลเหตแหงแรงจงใจ (determinant)

ไดแก 1 ) โชค 2 ) โอก�ส 3 ) คว�มเพยรพย�ย�ม 4 ) คว�มอย�กลำ�บ�กของง�น

เปนปจจยทผสมผส�นกนกอใหเกดพฤตกรรมของนทท.ซงโดยสวนใหญแลวจะเกดแรงจงใจในระยะย�ว (Long-Term motivation) > แรงจงใจระยะสน ๆ (short-term motivation)

ประสบก�รณแบงได ประสบก�รณแบงได 2 2 แบบคอแบบคอ•Positive Experience (ประสบก�รณบวก)

ไดแก สงต�งๆ ทนกทองเทยวไดรบหรอสมผส ในสวนทเปนทพอใจ กอใหเกดคว�มประทบใจ

•Negative Experience (ประสบก�รณลบ) ไดแก เหตก�รณหรอสงต�งๆ ทนกทองเทยวไดรบหรอสมผสในสวนทไมเปนทน�พอใจไมว�จะ

เปนก�รบรก�ร ก�รปฏบตตนของเจ�ของสถ�นทหรอสงแวดลอมต�งๆ

สรปสรปก�รทบคคลไดรบก�รกระตนเพอใหเกดก�รกระทำ�หรอพฤตกรรมบ�งอย�งทตองก�ร ซงเกยวของกบก�รตดสนใจเดนท�งทองเทยว โดยมองคประกอบหลกทสำ�คญคอ 1 ) สงกระตนใหเกดก�รทองเทยว 2 ) แรงจงใจหรอสงทกระตนใหคนเดนท�ง ซงเกดจ�กปจจยผลก และปจจยดง

กจกรรมท�ยบท บทท 4 ใหอ�นแลวจำ�แนกว�ขอไหนเปน positive

experience หรอ negative experience พรอมทงบอกประเภทของนกทองเทยว

1. นกศกษ�หญงช�วนวซเเลนด เดนท�งม�พกอยกบครอบครวของเพอนทเปน

ช�วไทย 3 วน พอ แมของเพอนช�วไทย คนนนกใหก�รตอนรบพดคยดวยเปนอย�งด

เธอเองกชอบอ�ห�รไทยและกไดบอกเจ�ของ บ�นดวยว�ชอบอ�ห�รม�ก วนรงขนเธอไดไป

พดคยกบส�วใชเกยวกบอ�ห�รและชวตคว�ม เปนอย คนนนเองเพอนคนไทยกเลยตอว�

และขอรองใหเธอออกจ�กบ�นเปนก�รดวน

2. นกทองเทยวหนมส�วแคน�ด�ไดแสดงทศนของตนในก�รเดนท�งทองเทยวป�รส ดงน ประสบก�รณก�รทองเทยวของเจ�ภ�พคอก�รไดไปทองเทยวทหอเอฟเฟลเปนครงแรก ข�พเจ�คดว�หอเอฟเฟลเปนเสมอนสญลกษณระหว�งช�ต ข�พเจ�มคว�มรสกเหมอนไมใชตวของข�พเจ�ขณะทยนอยบนนน มนดสะอ�ดกว�ทคดและมคนม�เทยวไมม�ก นกทองเทยวคนอนๆ สงเสยงรบกวนบ�ง แตข�พเจ�ไมรสกเพร�ะเกดคว�มรสกคมค�ประทบใจกบทวทศนรอบๆ ตว ข�พเจ�ใชเวล�อยทนนเปนเวล� 2 ชวโมง โดยไมเบอหน�ย

3. นกทองเทยวหญงสงอ�ยช�วองกฤษไดเดนท�ง จ�กประเทศสงคโปร บรรย�ยคว�มรสกของตนทได “เยยมชมสถ�นทต�งๆ ว� ฉนไมชอบสภ�พทสบสน

จำ�เจ รถนำ�เทยวกรอนม�กและมคคเทศกกพย�ย�ม ห�ผลประโยชน โดยก�รทตอนรบนกทองเทยวใหไป

ซอของทร�นของเพอนตนเอง นอกจ�กนนกทอง เทยวคนอนกมสวนทำ�ใหฉนประส�ท พวกนจะ ไม

สนใจคนอนแยงกนซอของและปลอยใหคณะทวรรอ น�นกว� 2 ชวโมง

4. นกทองเทยวช�วอเมรกน อ�ย 54 ป เปนรองประธ�นของบรษทททำ�เกยวกบง�นวจยคนคว�แหงหนงไดไปเทยวประเทศจน ไดบรรย�ยประสบก�รณของตนดงน

ก�รทกลมช�วจนใหคว�มสนใจและกระตอรอรนทจะรจกช�วอเมรกน ก�รไปไหนมคนคอยต�มมอง ข�พเจ�คดว�เปนสงวเศษสด ก�รไปเมองจนคร�วนจำ�ใหข�พเจ�รสกว�ตนเหมอนเปนคนทมชอเสยงทงๆ ทไมใชเลย

5. นกทองเทยวช�วอเมรกน อ�ย 37 ป ทำ�ง�นเกยวกบง�นโฆษณ� ไดบรรย�ยประสบก�รณของเธอ ดงน

เดอนพฤษภ�คม 1979 ฉนไดเดนท�งจ�กฮองกงไปเทยวกว�งตงเปนเวล� 4 วน โดยไปกบกลมนกทองเทยวทมช�ตต�งๆ และอ�ยต�งๆ กน ถงแมว�ฉนจะไมเปนชนชอบก�รไปไหนกบกลมคนม�ก แตก�รทศน�จรครงนกทำ�ใหฉนสนกได ฉนคดว�คนจนใหบรก�รนกทองเทยวดเยยม เหนไดจ�กก�รพย�ย�มทจะเอ�ใจนกทองเทยวทกคน มคคเทศกกใหบรก�รและพย�ย�มตอบคำ�ถ�มทกคน (ทงๆ ทพดภ�ษ�องกฤษไมใครด ) เอ�ใจแมกระทงนกทองเทยวททำ�คว�มรำ�ค�ญใหคนอน

6. นกก�รธน�ค�รช�วอเมรกนไดเดนท�งไปเยยมน�สะใภทสโมสรแหงหนงในประเทศองกฤษ หลงจ�กทถกแนะนำ�ตวแลว สม�ชกทสโมสรกเล�ใหฟงเกยวกบเรองร�วต�งๆ ในประเทศองกฤษ เชน รกบฟตบอล ก�รพนน อ�ห�ร และแฟชนเปนตน ก�รพดคยหยอกลออย�งเปนกนเอง มก�รถกปญห�ในเรองทเกยวกบฉน ประเทศอเมรก�และอนๆ

ฉนคดว�วธทจะทำ�ใหนกทองเทยวกลบไปอกกคอ ก�รใหคว�มเปนเพอนเพร�ะนกทองเทยวมคว�มรสกตองก�รคว�มเท�เทยมกน ไมอยโดดเดยวหรออยอย�งคนแปลกหน�

7. นกศกษ�ช�วแคน�ด�ไดร�ยง�นเหตก�รณทเกยวของกบคว�มสมพนธระหว�งนกทองเทยวกบเจ�ของประเทศ

ประสบก�รณทดทสดของฉนเกดขนทเมอง Antilles ประเทศฝรงเศส ทนนฉนไดพบกบส�มภรรย�ช�วดชท เข�

กระตอรอรนและสนใจทรจกพวกเร� เข�กำ�ลงจะไปมอลศล� โลในวนรงขน และเข�ยนดทจะใหพวกเร�รวมเดนท�งไปดวย

เร�นงเบยดกนม�กในรถของเข�และไดเยยมชมสถ�นท สำ�คญและศกษ�เรองร�วของประเทศนน ในระหว�งนนพวก

เร�พย�ย�มทำ�คว�มรจกกน เปนประสบก�รณอนวเศษทได รจกเข� และเข�ปฏเสธทจะใหเร�ออกค�ใชจ�ยเรองนำ�มน

8. นกทองเทยวช�วอเมรกนหญงสงอ�ยไดเล�ประสบก�รณไปองกฤษของเธอ ดงน ข�พเจ�เดนท�งไปทองเทยวทเมองเลกๆ เมองหนงในมลฑลเวลล และมโอก�สไดแวะดมนำ�ช�ทร�นแหงหนง ข�พเจ�ใชเวล� 1 ชวโมง พดคยและรบประท�นขนม ดมนำ�ช�กบเจ�ของร�นซงเปนสภ�พสตรชร� 2 คน ทง 2 คน ใหก�รตอนรบจนข�พเจ�รสกเหมอนกบไดแวะเยยมบ�นเพอนเก�

9. นกทองเทยวช�วอเมรกนหญงอ�ย 30 ป เดน ท�งไป Virgin Island ไดเล�ประสบก�รณของตน

ดงน ฉนรสกไมสบ�ยใจม�กทเหนคว�มแตกต�งอย�ง

เปนไดชดระหว�งช�วพนเมองและกลมนกทองเทยว ทำ�ใหฉนรสกมคว�มผดทม�ห�คว�มสนก ในขณะท

เจ�ของประเทศเองอยในสภ�พทเลวร�ยม�กและไมม คว�มสะดวกเอ�ซะเลย เพร�ะถกพวกเร�รกสถ�นททำ�

ม�ห�กนของเข�

10. นกทองเทยวช�วอเมรกนเปนผจดก�รฝ�ยก�รตล�ด ไดเขยนเล�ประสบก�รณของตนเกยวกบคว�มย�กจนทไดพบเหนทประเทศฟลปนส ดงน ประสบก�รณอนแปลกประหล�ดของฉนคอ ก�รไดเหนคนเปนพนๆ คนอ�ศยอยในบ�นทมลกษณะเปนหองสเหลยมแคบๆ ทำ�ดวยกลองกระด�ษในมะนล� ซงห�งจ�กบรเวณน 100 คห� ทจะเปนบ�นสวนตวใหญโตหรหร�ของคนมเงน ฉนรสกเศร�ทฉนไมส�ม�รถจะชวยเหลอคนเปนพนๆ ทอยในสภ�พทหมดหวงในชวต ฉนเตมใจทจะใหเข�ในสงทฉนม ถ�ฉนจะทำ�ได

11. นกธรกจช�วออสเตรเรยคนหนงไดเดนท�งม�ประชม ณ ประเทศไทยเปนเวล� 5 วน และไดพกอยในโรงแรมทมชอแหงหนง วนหนงเข�รบทจะเข�ประชมใหทนเวล� จนกระทงลมกระเป�เงน ซงมเงนจำ�นวนม�กและเอกส�รสำ�คญๆ ไวในหองพก เมอเข�นกไดก กลบม�ยงหองพกปร�กฏว�หองพกไดถกจดไวเรยบรอย และกระเป�เงนของเข�ว�งอยหน�กระจกแตงตว โดยททกอย�งในกระเป�เงนอยครบ ทำ�ใหเข�รสกว�พนกง�นทำ�คว�มสะอ�ดหองเปนคนซอสตย ทงทมโอก�สแตกไมทำ�

12. Mr. John นกทองเทยวช�วอเมรกนไดเดนท�งม� เทยวในเมองไทย โดยม�พกอยกบเพอนทเปนคนไทย เข�

ไดรบก�รตอนรบจ�กเพอนช�วไทยเปนอย�งด เพอนช�ว ไทยพ�ไปเทยวสถ�นทต�งๆ ทำ�ให Mr. John ไดเหน

ศลปะวฒนธรรมของไทย รวมทงไดรจกกบคนไทยอกหล�ย คน และรสกประทบใจในคว�มโอบออมอ�รและคว�มมนำ�ใจ

ของคนไทยเปนอย�งม�ก และกล�วกบเพอนของตนว�ถ�มโอก�สจะม�เทยวเมองไทยอกและจะชวนเพอนม�ดวยและ

ยนดตอนรบ ถ�เพอนช�วไทยจะไปเทยวทอเมรก�

13.นกทองเทยวช�วญปนกลมหนงไดเดนท�งม�กบบรษททวร และมโอก�สไดแวะชมวดพระศรรตนศ�สด�ร�ม เข�เหล�นนรสกตนต�ตนใจในคว�มง�มอนออนชอยของศลปกรรมของไทย และขณะทกำ�ลงชวยกนถ�ยรปกไดยนตะโกนอย�งเกรยวกร�ดของเจ�หน�ทดแลวดบอกใหถอยม�จ�กสถ�นทนน เพร�ะเปนเขตหวงห�ม นกทองเทยวช�วญปนกปฎบตต�มแตโดยดแตกรสกว�ไมอย�กเดนไปไหนตอ

ก�รบ�น1 . เขยนเล�ประสบก�รณเดนท�งทองเทยว

หรอใชบรก�ร (เชน โรงแรม ร�นอ�ห�ร ฯลฯ )2 . วเคร�ะหโดยใชทฤษฎของ Maslow (ดง ตวอย�งในต�ร�ง ) ว�ประสบก�รณครงนน ตอบสนองคว�มตองก�รขนไหน/ตอบสนองตอ คว�มรสกอะไร อย�งไร

แบงกลมกลม ละ แบงกลมกลม ละ 2-3 2-3 คน ศกษ�คน ศกษ�ขอมล ขอมล

ง�นวจยทเกยวของกบแรงจงใจง�นวจยทเกยวของกบแรงจงใจในก�รทองเทยวในก�รทองเทยว• ชอเรอง

• วตถประสงคในก�รศกษ�• กลมเป�หม�ยในก�รศกษ�•พนทศกษ�• กรอบวจยในก�รศกษ�• ผลก�รวจย