บทที่ 9 แรงจูงใจ

หลกการจดการPrinciples of Management

บรรยายโดย อ.ธรวรา บวชชยภม

อ.ธรวรา บวชชยภม

การจงใจ

บทท 9 แรงจงใจ


ความหมายของแรงจงใจ

• แรงจงใจ (Motive) เปนคาทไดความหมายมาจากคาภาษาละตน ทวา movere ซงหมายถง “เคลอนไหว (move)” ดงนน คาวาแรงจงใจจงมการใหความหมายไวตางๆกนดงน

* แรงจงใจ หมายถง แรงผลกดนตอบคคลหรอแรงผลกดนภายในตวบคคล ทสงผลใหบคคลมพฤตกรรมเฉพาะ ทมทศทางไปสเปาประสงค


• แรงจงใจ หมายถง ความเตมใจทจะใชความพยายามอยางมากเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ โดยมเงอนไขวา ความพยายามนนสามารถท าใหเกดความพงพอใจแกบคคลตามทตองการ


การจงใจ (Motivation) เปนเงอนไขของการไดรบการกระตนโดยมการใหความหมายไว ดงน

การจงใจ หมายถง “แรงขบเคลอนทอยภายในของบคคลทกระตนใหบคคลมการกระท า”

การจงใจเปนภาวะในการเพมพฤตกรรม การกระท าหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจ กระท าพฤตกรรม นนเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ


การจงใจ (Motivation) เปนเงอนไขของการไดรบการกระตนโดยมการใหความหมายไว ดงน

การจงใจ หมายถง “แรงขบเคลอนทอยภายในของบคคลทกระตนใหบคคลมการกระท า”

การจงใจเปนภาวะในการเพมพฤตกรรม การกระท าหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจ กระท าพฤตกรรม นนเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ


• สรปไดวา การจงใจเปนกระบวนการทบคคลถกกระตนจากสงเราโดยจงใจใหกระท าหรอดนรนเพอใหบรรลวตถประสงคบางอยาง ซงจะเหนไดวาพฤตกรรมทเกดจากการจงใจเปน พฤตกรรม ทมใชเปนเพยงการตอบสนองสงเราปกตธรรมดา แตตองเปนพฤตกรรมทมความเขมขนมทศทางจรงจง มเปาหมายชดเจนวาตองการไปสจดใด และพฤตกรรมทเกดขนเปนผลสบเนองมาจากแรงผลกดน หรอแรงกระตน ทเรยกวา แรงจงใจ ดวย


ธรรมชาตของแรงจงใจ (the nature of motivation)

การจงใจ หมายถงสภาวะทอนทรยถกกระตนหรอผลกดนโดยแรงจงใจ ใหแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงออกมา เพอบรรลเปาประสงคทหวงไว มค าหลายค าซงเกยวของกบการจงใจอยางใกลชด ความตองการ (Need) ความพยายาม(Striving) ความปรารถนา(Desire) แรงขบ (Drive) ความทะเยอทะยาน (Ambition) เปนตน แตละค ามความหมายทงเหมอนกน และแตกตางกนไมมากกนอย การจงใจมลกษณะทเดนชดสามอยางคอ


• อนทรย คาแปลท 1 [n.] intelligence [syn.] สตปญญา ตวอยางประโยค ฤาษทานนมอนทรยแกกลายงนก

• หมายเหต ความฉลาดทเกดจากการเรยนและคด• คาแปลท 2

[n.] mind and soul • ตวอยางประโยค ทานควรสารวมอนทรยใหเปนหนงเดยวกน เพอการปฏบตธรรมขนสงสด• หมายเหต

รางกายและจตใจ• คาแปลท 3 [n.] organism ตวอยางประโยค

ป ยชนดนเกดจากการทบถมของอนทรยทงหลายมาเปนเวลานาน• หมายเหต สงมชวตทงหลาย• อนทรย น. อวยวะทเปนใหญในตวคน คอ ตา ห จมก ลน กาย ใจ เชนลนเปนใหญในทางลมรสเปนตน (เหมอน

อนทรย).


http://guru.sanook.com/search/ʵԻѭ��/

การจงใจมลกษณะทเดนชดสามอยางคอ

1 สภาวะบางอยางทก าลงจงใจอยภายในคนๆนน ไดผลกดนใหเขาไปอยเปาประสงค

2 พฤตกรรมทแสดงออกมาเปนความพยายามเพอบรรลเปาประสงคนน

3 การบรรลผลส าเรจเปาประสงค ดงกลาว

ธรรมชาตของแรงจงใจ


• ลกษณะสามประการของการจงใจนมกเกดขนเปนวงกลมหรอวฎจกร ดงในรปท 1 กลาวคอภาวะทก าลงจงใจกอใหเกดพฤตกรรม พฤตกรรมน าไปสเปาประสงค และเมอถงเปาประสงคแลวแรงจงใจจะหมดไปหรอลดลง อยางนอยกชวคราว



รปท ๑ วฎจกรของการจงใจ

พฤตกรรม



• ขนแรกของวฏจกรคอสงทเรยกวาแรงจงใจ(Motive)ค านมรากศพทมาจากภาษาละตน ซงแปลวาเคลอนไหว ดงนนการจงใจจงมลกษณะเหมอนตวเคลอนไหวของพฤตกรรม (Mover of behavior) มค าอกสองค าทถกน ามาใช เกยวกบเรองนคอ แรงขบ(Drive) และความตองการ(Need) แรงขบมกจะเกยวของกบแรงกระตนทางสรรวทยา



• ขนทสองของวฎจกรคอพฤตกรรม (Behavior) ซงถกกระตนโดยแรงขบหรอความตองการพฤตกรรมเชนนบางทเรยกวา instrumental หรอ operant behavior เพราะมการมงไปทเปาประสงคจนกอใหเกดความพอใจแกแรงจงใจทแฝงอย



• ขนทสามคอการบรรลเปาประสงค(Goal) เมอคนกระหายน าพบน า(เปาประสงค) เขาจะดมจนความกระหายหมดไป(Relief) ท าใหวฏจกรของการจงใจหยดลงชวระยะเวลาหนง



ลกษณะของแรงจงใจ

แรงจงใจม 2 ลกษณะ ดงน น .๑๑๖

1. แรงจงใจภายใน (intrinsic motives)

2 แรงจงใจภายนอก (extrinsic motives)


• แรงจงใจภายในเปนสงผลกดนจากภายในตวบคคล ซงอาจจะเปนเจตคต ความคดเหน ความสนใจ ความตงใจ การมองเหนคณคา ความพอใจ ความตองการ ฯลฯ สงตางๆ ดงกลาวมาเหลานมอทธพลตอพฤตกรรมคอนขางถาวร เชน คนงานทเหนคณคาของงาน มองวาองคการคอสถานทใหชวตแกเขาและครอบครว เขากจะจงรกภกดตอองคการ กระท าการตางๆ ใหองคการเจรญกาวหนา หรอในกรณทบานเมองประสบปญหาเศรษฐกจ


• ในชวงเวลาของเศรษฐกจขาลง องคการจานวนมากอยในภาวะขาดทน ไมมเงนจายคาตอบแทน แตดวยความผกพน เหนใจกนและกน

• ทงเจาของกจการและพนกงานตางรวมกนคาขายอาหารเลกๆ นอยๆ ทงประเภทแซนวช กวยเตยว ฯลฯ เพยงเพอใหมรายไดประทงกนไปทงผบรหารและลกนอง และในภาวะดงกลาวนจะเหนวาพนกงานหลายรายทไมทงเจานาย ทงเตมใจไปทางานวนหยดโดยไมมคาตอบแทน ถาการกระทาดงกลาวเปนไปโดย เนองจากความรสก หรอเจตคตทดตอเจาของกจการ หรอดวยความรบผดชอบในฐานะสมาชกคนหนงขององคการ มใชเพราะเกรงจะถกไลออกหรอไมมทไป กกลาวไดวาเปนพฤตกรรมทเกดจากแรงจงใจภายใน


แรงจงใจภายนอกเปนสงผลกดนภายนอกตวบคคลทมากระตนใหเกดพฤตกรรม อาจจะเปนการไดรบรางวล เกยรตยศชอเสยง คาชม การไดรบการยอมรบยกยอง ฯลฯ แรงจงใจนไมคงทนถาวรตอพฤตกรรม บคคลจะแสดงพฤตกรรมเพอตอบสนองสงจงใจ

ดงกลาวเฉพาะในกรณทตองการรางวล ตองการเกยรต ชอเสยง คาชม การยกยอง การไดรบการยอมรบ ฯลฯ ตวอยางแรงจงใจภายนอกทมอทธพลตอพฤตกรรม เชน การทคนงานทางานเพยงเพอแลกกบคาตอบแทนหรอเงนเดอน การแสดงความขยนตงใจทางานเพยงเพอใหหวหนางานมองเหนแลวไดความดความชอบ เปนตน


ทฤษฎการจงใจ

ทฤษฎการเสรมแรง

ทฤษฎเชงเนอหาหรอทฤษฎความพอใจหรอทฤษฎความตองการ

ทฤษฎกระบวนการ


ทฤษฎความตองการตามล าดบขน (Need

Hierarchy Theory)

• Abraham Maslow ใหความสาคญกบแหลงทมาของแรงจงใจ เชน ความตองการดานชววทยาหรอสญชาตญาณ อะไรคอสาเหตใหคนประพฤตตวตามความพงพอใจของตนเอง ซงความตองการอยางหนงไมไดสงผลตอพฤตกรรมในระยะยาว และความตองการอนกจะเขามาแทนท คนเรามกจะเสาะหาสงตาง ๆ เพอสนองความตองการ เพราะความตองการทจะสมหวงยอมไมมทสนสด โดยไดเสนอความตองการเปน 5 ขน ไดแก


1. ความตองการทางกายภาพ (Physiological needs) เปนความตองการขนพนฐานทสด เพอความมชวตอยรอด ไดแก อาหาร, อากาศ, นา การนอน และแรงขบทางเพศ เปนตน

2. ความตองการความปลอดภย (Safety needs) เปนความตองการแสวงหาความปลอดภยทางดานทพกอาศยและความมนคง


3.ความตองการความรกและการยอมรบ (Belonging and love needs) เปนความตองการทตองการการยอมรบทางสงคมในดานความรก มตรภาพ บทบาทหนาท และการมสวนรวม

4.ความตองการไดรบการยกยองนบถอ (Self-esteem needs) เปนความตองการทางดานความคดภายใน เชน เปนทชนชอบและไดรบการยกยองนบถอจากผ อน


5. ความตองการความสาเรจในชวต (Self-actualization) เปนความตองการสงสดในชวตของคน เปนการเขาใจและตระหนกในความสามารถของตน จงตองการจะใชความสามารถนนตอบสนองความตองการของตน โดยไมสนใจวาจะตองไดรบผลตอบแทน


• .6.ความตองการทางการร (cognitive needs) : การร การเขาใจและการสารวจ 7.. ความตองการทางสนทรยภาพ (aesthetic needs) : สมมาตร ความมระเบยบและความงาม



• ทฤษฎ ERG (ERG Theory : Existence Relatedness Growth Theory)

• เปนทฤษฎท Clayton Alderfer พฒนามาจากทฤษฎความตองการตามลาดบขนของ Maslow โดยไดใหขอเสนอเกยวกบความตองการพนฐาน 3 อยาง ดงน


ความตองการด ารงชวต (Existence needs) เปนความตองการทจะตอบสนองเพอใหมชวตอยตอไป ไดแก ความตองการอาหาร นา ทพกอาศย ความปลอดภยทางรางกาย


ความตองการมสมพนธภาพกบคนอน (Relatedness needs) เปนบทบาททซบซอนเกยวกบคนและความพงพอใจ การปฏสมพนธกนในสงคมนามาสเรองเกยวกบอารมณ การเคารพนบถอ การยอมรบ และความตองการเปนเจาของ ทาใหเกดความพงพอใจในบทบาทการทางานกบตวพนกงานเองรวมทงครอบครวและเพอน


• การตองการความเจรญกาวหนา (Growth needs) เปนความตองการสงสด เชน ไดรบการยกยอง, ประสบความสาเรจในชวต, ความเจรญกาวหนา ซงตองใชความสามารถอยางเตมท ความตองการน ประกอบดวย การทาทาย อสรภาพของตวเองทจะทาใหความสามารถนนเกดความเปนจรงได





http://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.tratechamber.com/images/1214876727/1214877088tratechambercom1.jpg&imgrefurl=http://www.tratechamber.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538709894&Ntype=2&usg=__ojB7VDOx1zJRBwROgT3SlbGQXsg=&h=422&w=500&sz=52&hl=th&start=5&zoom=1&tbnid=7BcbzXziEYibsM:&tbnh=110&tbnw=130&ei=E3ZTTobcDYfOrQecjbHiDg&prev=/search?q=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8&um=1&hl=th&sa=N&tbm=isch&um=1&itbs=1

ทฤษฎแรงจงใจของ Frederick Herzberg

การจงใจของ Herzberg

1. ปจจยจงใจ (Motivation Factor)2. ปจจยคาจน (Maintenance Factor)


ปจจยจงใจ (Motivation Factor)

• 1. ความสาเรจในการทางานของบคคล หมายถง การทบคคลสามารถทางานไดเสรจสนและประสบความสาเรจอยางด เปนความสามารถในการแกไขปญหาตาง ๆ การรจกปองกนปญหาทจะเกดขน เมอผลงานสาเรจจงเกดความรสกพงพอใจและปลาบปลมในผลสาเรจของงานนน ๆ


2. การไดรบการยอมรบนบถอ หมายถง การไดรบการยอมรบนบถอไมวาจากผบงคบบญชา การยอมรบนอาจจะอยในการยกยองชมเชยแสดงความยนด การใหกาลงใจหรอการแสดงออกอนใดทสอใหเหนถงการยอมรบในความสามารถ เมอไดทางานอยางหนงอยางใดบรรลผลสาเรจ การยอมรบนบถอจะแฝงอยกบความสาเรจในงานดวย


โอลลซา


3.ลกษณะของงานทปฏบต หมายถง งานทนาสนใจ งานทตองอาศยความคดรเรมสรางสรรคทาทายใหตองลงมอทา หรอเปนงานทมลกษณะสามารถกระทาไดตงแตตนจนจบโดยลาพงแตผ เดยว


• 4. ความรบผดชอบ หมายถง ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานใหม ๆ และมอานาจในการรบผดชอบไดอยางด ไมมการตรวจหรอควบคมอยางใกลชด


5. ความกาวหนา หมายถง ไดรบการเลอนตาแหนงสงขนของบคคลในองคการ การมโอกาสไดศกษาเพอหาความรเพมเตมหรอไดรบการฝกอบรม


ปจจยค าจนหรอปจจยสขอนามย • ปจจยคาจนหรอปจจยสขอนามย

หรออาจเรยกวา ปจจยสขอนามย หมายถง ปจจยทจะคาจนใหแรงจงใจในการทางานของบคคลมอยตลอดเวลา ถาไมมหรอมในลกษณะไมสอดคลองกบบคคลในองคการ บคคลในองคการจะเกดความไมชอบงานขน และปจจยทมาจากภายนอกบคคล ไดแก


3. ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน หมายถง การตดตอไปไมวาเปนกรยา หรอวาจาทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน สามารถทางานรวมกนมความเขาใจซงกนและกนอยางด4.สถานะของอาชพ อาชพหมายถง อาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคมทมเกยรต และศกดศร


• 1.เงนเดอน หมายถง เงนเดอนและการเลอนขนเงนเดอนในหนวยงานนน ๆ เปนทพอใจของบคลากรในการทางาน2.โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต นอกจากจะหมายถง การทบคคลไดรบการแตงตงเลอนตาแหนงภายในหนวยงานแลว ยงหมายถงสถานการณทบคคลสามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพดวย


• 5.นโยบายและการบรหารงาน หมายถง การจดการและการบรหารองคการ การตดตอสอสารภายในองคการ6.สภาพการทางาน หมายถง สภาพทางกายภาพของงาน เชน แสงเสยง อากาศ ชวโมงการทางาน รวมทงลกษณะของสงแวดลอมอน ๆ เชน อปกรณหรอเครองมอตาง ๆ อกดวย


• 7.ความเปนอยสวนตว หมายถง ความรสกทดหรอไมดอนเปนผลทไดรบจากงานในหนาทของเขาไมมความสข และพอใจกบการทางานในแหงใหม8.ความมนคงในการทางาน หมายถง ความรสกของบคคลทมตอความมนคงในการทางาน ความยงยนของอาชพ หรอความมนคงขององคการ9.วธการปกครองของผบงคบบญชา หมายถง ความสามารถของผบงคบบญชาในการดาเนนงานหรอความยตธรรมในการบรหาร


• แรงจงใจใฝสมฤทธของแมคเคลแลนด


แมคเคอแลนด (McClelland) ไดกลาววา ประเทศทมความเจรญทางเศรษฐกจ และอตสาหกรรมสวนมาก คนในประเทศจะมแรงจงใจใฝสมฤทธสงกวาประเทศทดอยพฒนาผลจากการศกษา วจยในเรองแรงจงใจใฝสมฤทธ พอจะสรปไดวา ผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธคอ ผ ทมความตองการทาอะไรใหประสบความสาเรจ เครองลอใจของผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงคอ "การท าอะไรใหดยงขน" (Doning Someting Better) ส าหรบพวกทมแรงจงในใฝสมฤทธสง การท าอะไรใหดยงขน กเพอความสขของตนเอง (Intrinsic Satisfaction) ในเรองการอบรมเลยงด เพอสงเสรมแรงจงใจใฝสมฤทธใหกบเดกนนไดพบวา การฝกใหเดกเปนอสระ (Independence Training) ใหพงพาตนเองไดตงแตเยาววยจะท าใหเดกคนนนมแรงจงใจใฝสมฤทธสงขน


• แมคเคอแลนด (McClelland) ไดกลาววา ประเทศทมความเจรญทางเศรษฐกจ และอตสาหกรรมสวนมาก คนในประเทศจะมแรงจงใจใฝสมฤทธสงกวาประเทศทดอยพฒนาผลจากการศกษา วจยในเรองแรงจงใจใฝสมฤทธ พอจะสรปไดวา ผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธคอ ผ ทมความตองการทาอะไรใหประสบความสาเรจ เครองลอใจของผ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงคอ "การท าอะไรใหดยงขน" (Doning Someting Better) ส าหรบพวกทมแรงจงในใฝสมฤทธสง การท าอะไรใหดยงขน กเพอความสขของตนเอง (Intrinsic Satisfaction) ในเรองการอบรมเลยงด เพอสงเสรมแรงจงใจใฝสมฤทธใหกบเดกนนไดพบวา การฝกใหเดกเปนอสระ (Independence Training) ใหพงพาตนเองไดตงแตเยาววยจะท าใหเดกคนนนมแรงจงใจใฝสมฤทธสงขน


• แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง แรงจงใจทเปนแรงขบใหบคคลพยายามทจะประกอบพฤตกรรมทจะประสบสมฤทธผลตามมาตรฐานความเปนเลศ (Standard of Excellence) ทตนตงไว บคคลทมแรงจงใจใฝสมฤทธจะไมท างานเพราะหวงรางวลแตท าเพอจะประสบความส าเรจตามวตถประสงคทตงไว


• คนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมลกษณะดงตอไปน 1.เปนผ มความรบผดชอบพฤตกรรมของตนและตงมาตรฐานความเปนเลศ (Standard of Excellence) ในการทางาน 2.เปนผ ทตงวตถประสงคทจะมโอกาสจะทาไดสาเรจ 50-50 หรอเปนผ ทมความเสยงปานกลาง 3.พยายามทจะทางานอยางๆไมทอถอยจนถงจดหมายปลายทาง 4.เปนบคคลทมความสามารถในการวางแผนระยะยาว 5.ตองการขอมลผลยอนกลบของผลงานททา6.เมอประสบความสาเรจมกจะอางสาเหตภายใน เชน ความสามารถและความพยายาม


• แมคเคลแลนด เชอวา แรงจงใจใฝสมฤทธเปนสงทเรยนร การศกษาเกยวกบการอบรมเลยงดไดพสจนความคดเหนของแมคเคลแลนด เดกทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มกจะมาจากครอบครวทพอแมตงมาตรฐานความเปนเลศในการทางานและบอกใหลกทราบวา ตนมความสนใจในสมฤทธผลของลก อบรมลกใหเปนบคคลทชวยตวเองได และสงเสรมใหเปนอสระ วธการทใชในการอบรมคอนขางจะเขมงวดใหรางวลเวลาลกทาไดสาเรจตามมาตรฐานทตงไวและลงโทษถาทาไมได แตในขณะเดยวกนกใหความรก ความอบอน และแสดงใหลกเหนวา ทเขมงวดกเพราะความรกลกอยากใหลกมความสาเรจ สรป แรงจงใจใฝสมฤทธเปนผลของสงคมประกต (Socialization) ของพอแมทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง


• ความตองการ 3 อยาง ทเกยวกบพฤตกรรมองคการคอ

1. ความตองการความสาเรจ 122

2. ความตองการความรกใครผกพน

3. ความตองการมอานาจ


• ทฤษฎน คาดวา

• คนจะเกดแรงจงใจเมอไดคนพบและทางานทตรงกบ ความตองกาของตน กลาวคอ คนทมความตองการดานความสาเรจสง จะเหมาะกบงานดานการตลาด หรอพนกงานขาย หรอผประกอบธรกจอสระของตน เนองจากงานเหลานตองการไดขอมลปอนกลบ ตองอาศยความรบผดชอบสวนตวสง


ทฤษฎความเสมอภาค (Equity Theory)


เจ สเตซ อดมส J. Stacy Adams เปนผพฒนาทฤษฎน โดยมพนฐานความคดวา บคคลยอมแสวงหาความเสมอภาคทางสงคมโดยพจารณาผลตอบแทนทไดรบ (output) กบตวปอน (input) คอพฤตกรรมและคณสมบต ในตวทเขาใสใหกบงาน ความเสมอภาคจะมเพยงใดขนอยกบการเปรยบเทยบการรบรความสอดคลองระหวางตวปอนตอผลตอบแทน เมอเราทราบระดบการรบรความเสมอภาคของบคคลใด กสามารถทานายพฤตกรรมการทางานของเขาได



• การเปรยบเทยบตวเองกบผอนททางานในระนาบเดยวกน ทาใหเกดการรบร 3 แบบ คอ ผลตอบแทนเหมาะ ผลตอบแทนตาไป ผลตอบแทนสงไปผลตอบแทนเหมาะสม (Equitably Rewarded)

พนกงานรบรวาตวปอนและผลตอบแทนมความเหมาะสมกน แรงจงใจยงคงมอย เชอวาคนอนทไดผลตอบแทนสงกวาเปนเพราะเขามตวปอนทสงกวา เชน มการศกษาและประสบการณสงกวา เปนตน


• ผลตอบแทนต าไป (Under-rewarded) เมอพนกงานคนใดรบรวาตนไดรบผลตอบแทนตาไป เขาจะพยายามลดความไมเสมอภาคดวยวธตาง ๆ เชน พยายามเพมผลตอบแทน (เรยกรองคาจางเพม) ลดตวปอน (ทางานนอยลง มาสายหรอขาดงานบอยครง พกครงละนาน ๆ ฯลฯ) อางเหตผลใหตวเอง เปลยนแปลงตวปอนหรอผลตอบแทนของคนอน (ใหทางานมากขน หรอรบคาจางนอยลง) เปลยนงาน (ขอยายไปฝายอน ออกไปหางานใหม) เปลยนบคคลทเปรยบเทยบ (ยงมคนทไดรบนอยกวา)


• ผลตอบแทนสงไป (Over-rewarded) การรบรวาไดรบผลตอบแทนสงไปไมมปญหาตอ พนกงานมากนก แตอยางไรกตาม พบวาพนกงานมกจะลดความไมเสมอภาคดวยวธเหลาน คอ เพมตวปอน (ทางานหนกขน และอทศเวลามากขน) ลดผลตอบแทน (ยอมใหหกเงนเดอน) อางเหตผลใหตวเอง (เพราะฉนเกง) พยายามเพมผลตอบแทนใหผอน (เขาควรไดรบเทาฉน)


ตวอยาง

• ไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทนอยกวา (Underpayment inequity)คอ เมอตวเองรวาไดผลลพธจากงานต ากวาคนอน เมอเปรยบเทยบจากขอมลทใหไป ตวอยางความไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทนอยกวา คอ ตวเอง 50:50 คนอน 50:75• ไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทสงกวา (Overpayment inequity) คอ เมอตวเองรวาไดผลลพธทสงกวาคนอน เมอเปรยบเทยบจากตนทนทใหไป ตวอยางความไมเทาเทยมดวยคาตอบแทนทสงกวา คอ ตวเอง 50:75 คนอน 50:50


• เรากจะอยในระดบทเสมอภาคเปนธรรม ประกอบดวยหลก 4 สวน ไดแก

• คนเราเหนตวเองโดยการเปรยบเทยบคนอน คนใดททาการสงเกตจะเรยกวา ตวเอง (Person)

• คนเราเปรยบเทยบตวเองกบอกคนหนง คน ๆ นนเรยกวา คนอน (Other)

• ทรพยสนทกอยางทคนนามาใชในงาน หมายถง ตนทน (Input) ไดแก ความรสวนบคคล สตปญญา ประสบการณ ทกษะ ความอาวโส ระดบความพยายาม และสขภาพ เปนตน

• ประโยชนทคนไดจากการทางานเปรยบเปนผลลพธ (Outcome) ไดแก เงนเดอน ผลประโยชน สภาพการทางาน สถานภาพ และขอไดเปรยบโดยอาวโส เปนตน


• การทเราจะพยายามมากขนหรอนอยลงเพอลดความไมเสมอภาค เรยกวา การกระท า (Behavioral) แบงเปน 3 วธ ดงน

• ปรบระดบความพยายามหรอการเปลยนตนทนของคน เปนเหมอนทฤษฎการคาดเดา

• ปรบเปลยนตนทนของตน เชน เรยกรองเพอขอคาตอบแทนทสงขนเมอมความรสกวาคาตอบแทนนอยเกนไป

• ไปหาผ อนเพอเปลยนตนทนหรอผลลพธของเขาโดยใชความเปนเพอนกน กดดนคนอนใหทางานเรวขนหรอชาลง


• อยางไรกตาม วธคด (Cognitive) เพอลดความไมเสมอภาค หมายถง ตวเราไมตองทาอะไร แตเราสามารถลดความไมเสมอภาคผานทางจตใจได มหลายวธ ดงน

• บดเบอนมมมองทมตอตนทนหรอผลลพธของตวเอง เชน ฉนไมไดทางานหนกขนาดนน หลงจากฉนใชเวลาไปพอสมควรในการคยกบเพอน และผลลพธอาจจะบดเบอนไดในลกษณะเดยวกน


• บดเบอนขอมลของผ อน เชน ทาไมเธอตองพยายามทาใหนายขนาดนน ฉนไมเหนตองทาเลยเหนไดวาการสรางความยากในการเปรยบเทยบระหวางการทางาน การบดเบอนในตนทน (เชน เวลาและความพยายาม) เกดขนบอยกวาการบดเบอนผลลพธ (เชน เงนเดอนเพมขนหรอการเลอนตาแหนง) สดทาย ถาคนอนทาใหเรารสกไมเทาเทยม เราอาจหาวธเปรยบเทยบกบคนอน ๆ ตอไป “คนอน” อาจจะเปนตวเราเองในงานทเคยทามากอนหนาน, เพอนรวมงานในองคการเดยวกน หรอคนทอยคนละหนวยงานกน


• ทฤษฎความเสมอภาคสนบสนนการคาดเดา ปญหาไมไดเกดเพราะความผดพลาดของทฤษฎ แตเพราะขอสนนษฐานกบการคาดเดาไมเทยงตรง มหลายวธในการลดความไมเสมอภาคและทฤษฎกไมไดชชดวาควรใชวธไหน ทฤษฎความเสมอภาคจะถกนามาใชเมอเรารสกถงความไมเสมอภาคหรอไมพงพอใจ เพอลดหรอปลดปลอยความไมพงพอใจนน


• ความเสมอภาคระหวางหญงและชาย: มตใหมของยทธศาสตรการวางแผน

• เชน

• วางแผนพฒนาบทบาทหญงและชาย เพอสรางความมนใจใหกบสงคมเมอไดใหโอกาสผหญงไดมอานาจในการตดสนใจ มศกยภาพ ละความสามารถในการพงพาตนเองไดแลว สงคมยอมมความมนใจวาผหญงจะไดรบ

• ความเสมอภาคและสทธทเทาเทยมกบผชาย


• การวางแผนพฒนาบทบาทหญงชาย (Gender Planning) ไดกาหนดเปาหมายไวดงน 1. เพอสรางความเสมอภาคและสงเสรมสถานภาพใหกบสตร เนองจากแผนพฒนาทผานมาจะละเลยการสรางความเสมอภาคใหกบสตร 2. เพอพฒนากระบวนการวางแผน โดยเฉพาะการนามตทางการเมองมาเปนขอกาหนดในสวนของกระบวนการวางแผน


• ทฤษฎการก าหนดเปาหมาย (Goal – Setting Theory)

• Edwin Locke นกปราชญชาวองกฤษ ประยกตและกลาวถงสถานททางานเปนหลก โดยเหนวาแรงจงใจเปนสงทสาคญทสดในฐานะตาแหนงการทางาน เปนการศกษาความสมพนธระหวาง เปาหมาย, ความตงใจ และผลการทางาน



ทฤษฎการก าหนดเปาหมาย• Locke and Latham


Locke and Latham

• คาวาเปาหมาย หมายถง วตถประสงคทตองการการทางานใหสาเรจ

• การกาหนดเปาหมายขององคการมสองประการ คอ

• ประการแรก ใชเปนกรอบเพอจงใจในการบรหารงาน ผบรหารและพนกงานสามารถทจะกาหนดเปาหมายของตนเอง แลวดาเนนการใหบรรลตามเปาหมายนน

• ประการทสอง เปาหมายสามารถใชเปนเครองมอและควบคมไดอยางมประสทธผล การควบคมถอเปนหนาทอยางหนงของการบรหาร ทชวยกากบใหการปฏบตงานขององคการเปนไปดวยด


• ตวอยางเชน ถาเปาหมายขององคการ คอ การเพมยอดขายขนอก ๑๐ เปอรเซนต ผบรหารสามารถใชเปาหมายของพนกงานแตละคนรวมกนเปนเปาหมายขององคการ

• เปาหมายน อาจเกดความรสก ๒ อยาง

• ถาถงเปาหมายแลวจะรสกภมใจ แตถาตรงกนขามเมอเปาหมายลมเหลวกจะรสกผดหวงหรออบอาย


คณสมบตของเปาหมาย ๔ ประการ• ความยากของเปาหมาย หมายถง ระดบความนาทาทายของเปาหมาย

และความพยายามทตองใช

• ลกษณะเฉพาะของเปาหมาย หมายถง ความชดเจนแนนอนของเปาหมาย

• การยอมรบตอเปาหมาย หมายถง การทพนกงานยอมรบเอาเปาหมายทกาหนดไปเปนเปาหมายของตน

• การมงมนตอเปาหมาย หมายถง ระดบความมงมนของบคคลทมตอเปาหมาย


ทฤษฎการเสรมแรง• เชอวาพฤตกรรมของมนษยทเปลยนไปจากแรงจงใจ

• การเสรมแรงเปนพฤตกรรมทเกดจากผลของการกระทา

• ซงแบงออกเปน ๔ อยาง

1. การเสรมแรงจงใจในทางบวก

2. การเสรมแรงจงใจในทางลบ

3. การเพกเฉย

4. การลงโทษ


ทฤษฎการเสรมแรง

การเสรมแรงจงใจในทางบวก 1

การเสรมแรงจงใจในทางลบ2

3

การลงโทษ4

การเพกเฉย


www.themegallery.com


Q & A


Documents

บทที่ 9 แรงจูงใจ