การสํารวจทางธรณ ีฟิสิกส์ ·...

การสารวจทางธรณฟสกสความหมายของการสารวจทางธรณฟสกส (Geophysical exploration) คาวา “ธรณฟสกส หรอ Geophysics” เกดจากการผสมกนของคาวา “Geo” ทแปลวา โลก

กบคาวา “Physics” ทแปลวา วทยาศาสตรทเกยวกบสารพลงงานการเคลอนไหวและแรง จง

หมายถง “การศกษาทางวทยาศาสตรทเกยวกบสารพลงงานการเคลอนไหวและแรงทเกยวของกบ

วสดทประกอบกนขนเปนโลก”

ธรณฟสกสเปนการศกษาสวนตาง ๆ ของโลก ทงสวนทเปนเปลอกโลก (Crust) ประกอบดวยชนดน

และชนหน แมนเทล (Mantle) และแกนกลางของโลก (Core) โดยอาศยหลกการทวาวตถตางชนดกน

ยอมมคณสมบตทางกายภาพ (Physical properties) ทตางกน โดยการสารวจทางธรณฟสกสจะวด

ลกษณะความแตกตางกนทางคณสมบตทางกายภาพของสงตาง ๆ ทอยใตผวดนดวยเครองมอทมการ

ออกแบบมาเพอใหสามารถตรวจวดความแตกตางทางกายภาพเฉพาะตวของวตถตาง ๆ ได โดยการ

สารวจธรณฟสกสจะทาการตรวจวดทผวดนและแปลความหมายไปทระดบความลกตาง ๆ ใตผวดน

การสารวจดวยวธทางธรณฟสกสเปนการเพมขอบขายความสามารถของการสารวจใตผวดนท

ไมไดเหนไดทนท ชวยใหการเจาะหรอขดเพอพสจนทราบขอมลใตผวดนเปนไปไดอยางแมนยาขน ม

ผลใหชวยลดตนทนในการสารวจ อนงการสารวจดวยวธทางธรณฟสกสอาจไมใชวธทบอกผลท

ตองการไดทนท ตองอาศยประสบการณการแปลผลของผสารวจเปนสาคญ

เปาหมายในการสารวจดวยวธการทางธรณฟสกส ประกอบดวย- โครงสรางทางธรณวทยา (Geological structures)- สนแร (Ore)- ธรณวทยาของฐานราก (Geology of foundation)- คณสมบตทางกายภาพของหน (Physical properties of rock)

การสารวจทางธรณฟสกสจะวดคาคณสมบตทางกายภาพของวตถตวกลาง (Media) ทประกอบดวย

1. คาความยดหยน (Elasticity)2. คาความหนาแนน (Density)3. คาความเปนแมเหลก (Magnetization)4. ลกษณะทางไฟฟา (Electrical characteristics)5. คากมมนตรงส (Radioactive)

การสารวจทางธรณฟสกสทาไดหลายวธ แตละวธศกษาสมบตทางกายภาพของวตถทแตกตางกน วธเหลานแสดงในตาราง

วธการสารวจ คาทวด สมบตทางกายภาพ

คลนไหวสะเทอน(Seismic)

เวลาทใชในการเดนทางของคลนไหวสะเทอน

ความหนาแนนและสมบตความยดหยน

ความถวง(Gravity)

การเปลยนแปลงความเขมสนามแรงโนมถวงของโลก

ความหนาแนน

แมเหลก(Magnetic)

การเปลยนแปลงความเขมสนามแมเหลกโลก

คาความสามารถในการเปนแมเหลกและแมเหลกคงคาง

ความตานทานไฟฟาจาเพาะ(Resistivity)

ความตานทานไฟฟา ความสามารถในการนาไฟฟา

การเหนยวนาโพลาไรเซชน(Induced polarization)

ความตางศกยของการเหนยวนาโพลาไรเซชนหรอความตานทานไฟฟาของพนดนทขนกบความถ

ความสามารถในการเกบไฟฟา

ศกยไฟฟาธรรมชาต(Self-potential)

คาความตางศกยไฟฟา ความสามารถในการนาไฟฟา

แมเหลกไฟฟา(Electromagnetic)

คาตอบสนองตอสนามแมเหลกไฟฟา

ความสามารถในการนาไฟฟาและการเหนยวนา

กมมนตรงส(Radioactive)

การแผรงสแกมมาความสมบรณของนวเคลยสทแผกมมนตรงส

การสารวจทางธรณฟสกสโดยวธการวดความตานทานไฟฟาจาเพาะ

การสารวจทางธรณฟสกสโดยวธการวดคลนไหวสะเทอน

ตวอยางของลกษณะการสารวจทางธรณฟสกส

การสารวจทางธรณฟสกสโดยวธการวดคาแรงโนมถวง

การสารวจทางธรณฟสกสโดยวธการวดคาสนามแมเหลกไฟฟา

ตวอยางการสารวจทางธรณฟสกส

การสารวจทางธรณฟสกสทางทะเล

การสารวจทางธรณฟสกสโดยวธการวดคากมมนตรงส

ตวอยางการสารวจทางธรณฟสกส

เอกสารอางอง : กองเศรษฐธรณวทยา. (2544). เทคนคการสารวจธรณวทยาแหลงแร. กรงเทพฯ: กรมทรพยากรธรณ. 315 หนาสานกธรณวทยา.(2555). คมอการสารวจทาแผนทธรณวทยา. กรงเทพฯ: กรมทรพยากรธรณ. 100 หนาสานกวชาวศวกรรมศาสตร. (2551). เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 434308 การสารวจทางธรณฟสกส.นครราชสมา:

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารสานกเทคโนโลยธรณ. (2560). สอประกอบการบรรยายเรอง “Geophysical applications used in Thailand”.กรงเทพฯ : กรมทรพยากรธรณสานกสารวจและประเมนศกยภาพนาบาดาล. (2554).สอประกอบการบรรยายเรอง “การสารวจหาแหลงนาบาดาลโดยธรณฟสกส”. กรงเทพฯ : กรมทรพยากรนาบาดาลhttp://www.dmr.go.th/more_news.php?cid=214http://www.geol.science.cmu.ac.th/gs/courseware/205482/Geophysics1_Intro.htm