การจัดการความรู้ในการสร้างสมรรถนะการปฏิบัติงานของผ้ตรวจการ...

การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง ในจงหวดปราจนบร

แสงสม เพมพล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน

พ.ศ. 2556 ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง

การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง ในจงหวดปราจนบร

ไดรบการพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล

วนท 5 เมษายน พ.ศ. 2556 .......................................................... นางแสงสม เพมพล ผวจย

.......................................................... อาจารย ดร.สพฒนา คาสอน วท.บ. (พยาบาล) วท.ม. (พยาบาลสาธารณสข) Ph.D. (Nursing Science) ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ

.......................................................... รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน วท.บ.(พยาบาล) เกยรตนยม ,M.S.

กรรมการสอบวทยานพนธ

.......................................................... รองศาสตราจารย ดร. รชน ศจจนทรรตน ค.บ., ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) DSN. (Administrator of Nursing) กรรมการสอบวทยานพนธ

.......................................................... .......................................................... อาจารย ดร. เสาวนย กานตเดชารกษ รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ค.บ., ค.ม.( การบรหารการพยาบาล ) วท.บ.(พยาบาล) เกยรตนยม ,M.S. ค.ด. ( การอดมศกษา ) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร คณบดบณฑตวทยาลย พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

วทยานพนธ

เรอง

การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง ในจงหวดปราจนบร

.......................................................... นางแสงสม เพมพล ผวจย

………………… อาจารย ดร.สพฒนา คาสอน

วท.บ. (พยาบาล, วท.ม. (พยาบาลสาธารณสข)

Ph.D. (Nursing) ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ………………………………………

รองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. (Nursing)

กรรมการสอบวทยานพนธ

.......................................................... อาจารยรอยตารวจโทหญง ดร. เจอจนทน วฒกเจรญ ค.บ., วท.ม. (พยาบาลศาสตร)

Ph.D. (Nursing Science) กรรมการสอบวทยานพนธ

.......................................................... .......................................................... อาจารย ดร. เสาวนย กานตเดชารกษ รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ค.บ., ค.ม.( การบรหารการพยาบาล ) วท.บ.(พยาบาล) เกยรตนยม ,M.S. ค.ด. (การอดมศกษา) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร คณบดบณฑตวทยาลย พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงได ดวยความกรณาจาก รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ประธานกรรมการทปรกษาวทยานพนธ อาจารยรอยตารวจโทหญง ดร. เจอจนทนวฒกเจรญ กรรมการทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.สพฒนา คาสอน ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และรองศาสตราจารย ดร. รชน ศจจนทรรตน กรรมการสอบวทยานพนธ ทไดใหขอเสนอแนะ แนะแนวคด แสดงความคดเหนตางๆ รวมทงใหกาลงใจตลอดระยะเวลาในการทาวทยานพนธ ผวจยรสกซาบซงในความกรณาของอาจารยทกทานเปนอยางยง จงใครขอกราบขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.จฬาลกษณ บารม หวหนากลมวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารย ดร.เสาวลกษณ จรธรรมคณ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล นางเกษร อมสข หวหนาพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร นางมธกร บญธรรมเจรญ ผชวยหวหนาพยาบาลฝายวชาการ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร และนางรววรรณ สนปาน หวหนาหอผปวย ไอซย อายรกรรม โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผทรงคณวฒทใหความกรณาในการตรวจสอบความถกตองและเหมาะสมของเครองมอในการวจยครงน ขอกราบขอบพระคณผอานวยการโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร นายแพทยเอนก พงผล ทสนบสนนและอานวยความสะดวกในการทาวจย ผบรหารทางการพยาบาล ผตรวจการพยาบาลทกทาน ทใหความรวมมอในการจดกลมสนทนาและเกบขอมลการวจย ขอกราบขอบพระคณหวหนาหอผปวย ทยดหยนเวลาปฏบตงานเพอการศกษาและทาวทยานพนธ คณทพวไล ชางส ทใหคาปรกษาและชวยเหลอตลอดการทาวทยานพนธ รวมถงเพอนรวมงานทกทานทใหกาลงใจมาตลอด เหนอสงอนใด ขอขอบพระคณมารดา ญาตพนอง สามและบตร ทใหกาลงใจตลอดเวลา จงทาใหงานวจยครงนสาเรจลลวงดวยด คณประโยชนทเกดจากงานวจยครงน ขอมอบแดบพการ คณาจารย ทกทาน

ง

544001 : สาขาวชา : การบรหารการพยาบาล ; พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) คาสาคญ : การจดการความร /สมรรถนะ / ผตรวจการพยาบาล แสงสม เพมพล : การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง ในจงหวดปราจนบร (Knowledge Management in the Development of the Practice Competency of Nursing Supervisors at a the Tertiary Level Hospital in Prachinburi Province) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน, วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S., อาจารย รอยตารวจโทหญง ดร.เจอจนทน วฒกเจรญ, Ph.D. (Nursing Science), 112 หนา แนวคดเรองการจดการความร ( Knowledge Management: KM) เปนแนวคดการจดการสมยใหมทๆไดรบการยอมรบอยางแพรหลายในองคการตางๆ ทมการนามาใชเพอขบเคลอนใหองคการบรรลเปาหมายเชงกลยทธ เปนการรวบรวมองคความรทมอยในองคกร ซงกระจดกระจายอยในตวบคคล อยในเอกสาร นามาพฒนาใหเปนระบบ ในการปฏบตงานการกาหนดสมรรถนะมความจาเปน สงผลใหผปฏบตงานมความมนใจ ไดรบการยอมรบ ผวจยจงสนใจศกษาการนาการจดการความรมาใชในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา มวตถประสงคเพอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดวยการจดการความรและเพอประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผวจยไดประยกตกรอบแนวคดการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน (Learning management, Knowledge organizing, Knowledge acting, Knowledge sharing, และ Knowledge assets: LKASA) ในการแลกเปลยนเรยนรใชรปแบบการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique) โดยผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรจานวน 14 คน ไดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ผวจยนาสมรรถนะการปฏบตงานทกาหนดเสนอใหผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ตรวจสอบและแสดงความคดเหน และนาความคดเหนวาจาเปนระดบมากขนไป มคาเฉลยมากกวา 3.5 ใหผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จานวน 33 คนประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานะของตนเอง ผลการวจยพบวามการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประกอบดวยสมรรถนะรวม 57 ขอ มทงหมด 6 ดาน คอ 1) ดานการบรหารจดการ 2) ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) ดานการนเทศ 4) ดานการแกปญหาและตดสนใจ 5) ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก และ 6) ดานการพฒนาคณภาพและรกษาจรยธรรม จากการตรวจสอบระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโดยผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน พบวา มความจาเปนระดบมากถงระดบมากทสดจานวน 51 ขอ และผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรจานวน33 คน พบวามสมรรถนะการปฏบตงาน 5 ใน 6 ดานอยในระดบสงมเพยงสมรรถนะการปฏบตงานดานการนเทศอยในระดบปานกลาง

จ

544001 : MAJOR : Nursing Management ; M.N.S. (Nursing Management) KEYWORDS : KNOWLEDGE MANAGEMENT/COMPETENCY/SUPERVISOR NURSE Saengaom Permpool : Knowledge Management in the Development of the Practice

Competency of Nursing Supervisors at a the Tertiary Level Hospital in Prachinburi Province. Thesis Advisors: Assoc. Prof. Sompan Hinjiranan, M.S., Pol.Lt. Dr. Jeuajan Wattakiecharoen, Ph.D. (Nursing Science), 112 Pages. Knowledge Management is a modern management concepts have been accepted widely in organizations, and is using to propel the organization to achieve its strategic goals. Knowledge Management collected the knowledge that exists in an organization and scattered individuals in the documents used to develop the system. The operational performance is an important that the officers have been established and accepted. The researcher was interested in the practical competency of nursing supervisor through knowledge management . The purposes of this research were to study the practical competency of nursing supervisor through knowledge management at Chaophaya Abhaibhubejhr Hospital in Prachinburi Province and to evaluate the level of The practice competency of nursing supervisor. The researcher applied Egg Model of knowledge management which include 5 steps,: 1) learning management (L), 2) knowledge organizing (K), 3) knowledge acting (A), 4) knowledge sharing (S), and 5) knowledge assets (A) : LKASA . The researcher used dialogue technique for sharing by fourteen supervisor- nurses. Five experts commented the practical competency of nursing supervisor. The data were analyzed by using median. The items were selected based on median which was more than 3.5. Thirty-three supervisor-nurses did self assessment of themselves. The results of this study were as follows: The practical competency of nursing supervisor at Chaophaya Abhaibhubejhr Hospital in Prachinburi Province were composed of 57 items and 6 competencies such as :1) administration and management, 2) human relationship and communication, 3) supervision, 4) problem solving and decision making, 5) clinical academic practice: and 6) quality improvement and maintence ethics. There were 51 items which median was more than 3.5 . Self-assessment had high score in five competencies and only 1 competency had moderate score this was the supervision competency.

ฉ

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ.......................................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย......................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ..................................................................................................................... จ สารบญ........................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ................................................................................................................................ ฌ สารบญภาพประกอบ...................................................................................................................... ฎ บทท 1 บทนา.................................................................................................................................. 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา.................................................................. 1 คาถามของการวจย................................................................................................... 5 วตถประสงคของการวจย......................................................................................... 5 กรอบแนวคดของการวจย........................................................................................ 5 ขอบเขตของการวจย................................................................................................ 7 นยามตวแปร............................................................................................................ 8 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ...................................................................................... 8 บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ.................................................................................... 9 การจดการความร..................................................................................................... 9 การจดกลมสนทนา.................................................................................................. 20 แนวคดเกยวกบสมรรถนะ....................................................................................... 23 สมรรถนะพยาบาลเวรตรวจการ.............................................................................. 26 บทท 3 วธดาเนนการวจย................................................................................................................ 30 ลกษณะของสถานททใชในการเกบขอมล .............................................................. 30 ลกษณะประชากรและกลมตวอยาง ......................................................................... 31 เครองมอทใชในการวจย.......................................................................................... 31 วธการสรางเครองมอ............................................................................................... 32 การหาคณภาพของเครองมอ ................................................................................... 35 การพทกษสทธผเขารวมการวจย.............................................................................. 36 การเกบรวบรวมขอมล............................................................................................. 36 การวเคราะหขอมล................................................................................................... 37 บทท 4 ผลการวจย......................................................................................................................... 39

ช

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 5 อภปรายผล........................................................................................................................ 59 บทท 6 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ..................................................................................... 63 สรปผลการวจย...................................................................................................... 63 ขอเสนอแนะ.......................................................................................................... 67บรรณานกรม................................................................................................................................ 69 ภาคผนวก...................................................................................................................................... 76 ก. รายนามผทรงคณวฒ.......................................................................................... 77 ข. การพทกษสทธผเขารวมวจย.............................................................................. 79 ค.ใบขออนญาตเกบขอมล...................................................................................... 82 ง.โครงสรางการบรหารงานบรการยาบาล.............................................................. 84 จ. เครองมอทใชในการวจย.................................................................................... 86 ฉ. แนวทางการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภย

ภเบศร....................................................................................................................

105 ประวตผวจย ............................................................................................................................... 112

ฌ

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1 จานวนและรอยละขอมลทวไปของกลมตวอยาง...................................................... 41 2 จานวนและรอยละขอมลทวไปของประชากร.......................................................... 43 3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การแปลผลคะแนนความคดเหนของผทรงคณวฒ

ตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จาแนกตามรายดาน............................................

45

4 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการบรหารจดการ.....................................

46

5 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานมนษยสมพนธและการสอสาร...................

47

6 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการนเทศ...................................................

48

7 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการแกปญหาและตดสนใจ........................

49

8 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก....................

50

9 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม....

51

10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การแปลผล ระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จาแนกตามรายดาน.............

52

ญ

สารบญตาราง (ตอ)

หนา ตารางท

11 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานบรหารจดการ...............

53

12 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานมนษยสมพนธและ การสอสาร................................................................................................................

54

13 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการนเทศ.....................

55

14 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการแกปญหาและตดสนใจ...................................................................................................................

56

15 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการเปนนกวชาการ เชงคลนก..................................................................................................................

57

16 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการการควบคมรกษาคณภาพและจรยธรรม..............................................................................................

58

ฎ

สารบญภาพประกอบ

หนา แผนภมท

1 กรอบแนวคดการวจย เรองการจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ประยกตจากแนวคดแบบจาลอง LKASA Egg Model....................................................................................

7

2 LKASA EGG Model............................................................................ 18

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ระบบบรการสขภาพของประเทศไทยมววฒนาการมาโดยตลอด นโยบายหลกของระบบบรการสขภาพ คอ ตองการใหประชาชนมสขภาวะทด รฐธรรมนญไทย ป พ.ศ.2550 เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการประเมนผลกระทบตอระบบสขภาพ (พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550) คณภาพของระบบบรการสขภาพเปนสงทสงคมคาดหวง ผรบบรการมความคาดหวงตอบรการทางสขภาพมากขน และแสวงหาสถานบรการสาธารณสขตามความคาดหวง (พวงทพย ชยพบาลสฤษด, 2551: 74-75) รวมทงปจจบนในยคของการแขงขน ยคโลกาภวตน (Globalization) มการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจและการเมอง ซงการเปลยนแปลงดงกลาวทาใหประชาชนไดรบความร ไดรบขอมลมากขนทงเปนทางการและไมเปนทางการและสงผลใหประชาชนเรยกรองสทธของบคคลตามทสมควรจะไดรบตามประกาศรบรองสทธผปวย (สถาบนวจยระบบสาธารณสข, 2543) จากผลกระทบของการเปลยนแปลงดงกลาวผบรหารของโรงพยาบาลจาเปนตองใหความสาคญกบการกาหนดนโยบาย วางแผนกลยทธ เพอพฒนาคณภาพการใหการบรการอยางตอเนอง (พรกล สขสด, 2546: 1) และผบรหารการพยาบาลจะตองมการพฒนาบคลากรทางการพยาบาลทงทางดานความร ทกษะ และทศนคตทดตอการใหบรการเพอการบรการพยาบาลทมคณภาพและเพอการคงอยขององคกร (พวงทพย ชยพบาลสฤษด, 2551: 171-177) บรการสขภาพเปนสงทมความซบซอน มความหลากหลาย สงเหลานทาใหเกดความเสยงและเหตการณไมพงประสงค แนวคดเรองการจดการความร (Knowledge Management : KM) ไดถกกาหนดเปนเกณฑหนงในการพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (Hospital Accreditation : HA) (สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล, 2549: 21) แนวคดเรองการจดการความรเปนแนวคดการจดการสมยใหมทๆไดรบการยอมรบอยางแพรหลายในองคการตางๆ ทมการนามาใชเพอ

  2

ขบเคลอนใหองคการบรรลเปาหมายเชงกลยทธ (คงขวญ บณยรกษ, 2552: 1) การจดการความรเปนการรวบรวมองคความรทมอยในองคกร ซงกระจดกระจายอยในตวบคคล อยในเอกสาร นามาพฒนาใหเปนระบบเพอบรรลเปาหมายอยางนอย 4 ประการ ไดแก 1) บรรลเปาหมายของงาน 2) บรรลเปาหมายการพฒนาคน 3) บรรลเปาหมายการพฒนาองคกรเปนองคกรแหงการเรยนร และ 4) บรรลความเปนชมชนเปนหมคณะ ความเอออาทรตอกนในหมคณะ (การจดการความรคออะไร (นยามเพอปฏบตการ), 2548 ) สานกการพยาบาลไดจดทายทธศาสตรการบรการพยาบาล พ.ศ. 2550 ขนเพอใหสอดคลองกบแนวคดและหลกการของแผนพฒนาสขภาพแหงชาตฉบบท 10 และนโยบายกระทรวงสาธารณสขป 2550 โดยเปาหมายสาคญในการจดทา เพอใหองคกรพยาบาลและเครอขายพฒนาคณภาพการพยาบาลใชเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพบรการพยาบาลสความเปนเลศ ยทธศาสตรทสาคญประเดนหนงคอสงเสรมการจดการองคความร และนวตกรรมทางการพยาบาลอยางเปนระบบ โดยมกลยทธอยางหนงคอสงเสรมการจดการความร การสรางองคความร และนวตกรรมทางการพยาบาล ผานการปฏบต การวจย การทดสอบ และการสะทอนผล (สานกการพยาบาล, 2550: 1-7) การจดการความรในองคกรจะประสบความสาเรจไดตองมการกาหนดวสยทศน พนธกจและกลยทธทชดเจน (วรวรรณ วาณชยเจรญชย, 2550: 9) ในองคกรพยาบาล ผบรหารทางการพยาบาลเปนผทมบทบาทสาคญในการจดการความรและเปนผรเรมในกจกรรมการจดการความร (Kerfoot K., 2003) งานบรการพยาบาลไมเพยงรบผดชอบเพยงการบรการพยาบาลเทานน รวมความรบผดชอบทงดานบรหารบคลากร เครองมอเครองใช การประสานงานทงกบผรบบรการภายในโรงพยาบาลและผรบบรการภายนอกโรงพยาบาล (มญชภา พลมณ, 2545: 1-3) การบรหารจดการทางการพยาบาลเปนกระบวนการทสาคญตอการปฏบตการพยาบาล และพยาบาลเปนบคลากรทตองปฏบตหนาทหมนเวยนตอเนองตลอด 24 ชวโมง (พวงเพชร สรยะพรหม และสขมาล ตอยแกว, 2553: 1-3) จงจาเปนตองมผรบผดชอบในการเปนตวแทนผบรหารในการปฏบตงานนอกเวลาราชการ ผตรวจการพยาบาลเปนผบรหารระดบตนทไดรบการแตงตงใหปฏบตงานเปนผตรวจการพยาบาลนอกเวลา มบทบาทเทยบเทารองผอานวยการพยาบาลหรอหวหนาพยาบาล รบผดชอบในการบรหารท งดานบรหาร บรการและวชาการ ประเมนคณภาพการพยาบาล ชวยแกไขปญหา แนะนา เปนทปรกษาและตรวจตรานเทศการทางานของบคลากรทางการพยาบาลใหมประสทธภาพ(พฒนา พงศร, 2554: 178-180) การแตงตงพยาบาลวชาชพเพอใหปฏบตหนาทเปนผตรวจการพยาบาลนอกเวลา จาเปนตองแตงตงผมความร ความสามารถ ทกษะและเจตคตทดตอการปฏบตหนาท ตองพจารณาอยางรอบคอบ จากงานวจยในหวขอสมรรถนะทพงประสงคของผปฏบตหนาท

  3

ผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการ โรงพยาบาลของรฐ (พรกล สขสด, 2546: 1-7) สรปสมรรถนะทพงประสงคของผปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการโรงพยาบาลของรฐมทงหมด 6 ดานดงน 1) ดานการบรหารจดการ 2) ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) ดานการนเทศ 4) ดานการแกปญหาและการตดสนใจ 5) ดานความเปนนกวชาการเชงเทคนค และ 6) ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม และกองการพยาบาล กาหนดบทบาทของผตรวจการนอกเวลาหรอผ นเทศนอกเวลาไวดงน 1) บทบาทผบรหารทางการพยาบาล 2) บทบาทผประสานงาน 3) บทบาทผ ชวยเหลอ 4) บทบาทของผสอนและผนาการเปลยน (คงขวญ บณยรกษ, 2552: 17) จากความสาคญดงกลาวผบรหารทางการพยาบาลทงภาครฐและเอกชนจงเหนความสาคญของการแตงตงผดารงตาแหนงผตรวจการพยาบาล แตในการคดสรรผทจะดารงตาแหนงผตรวจการพยาบาล สวนมากไมมการกาหนดคณสมบตทชดเจนและไมมการกาหนดบทบาทหนาทอยางชดเจน จากการศกษาในหวขอการเตรยมพยาบาลเวรตรวจการนอกเวลาราชการโรงพยาบาลวงน าเขยว จงหวดชยภม (มญชภา พลมณ, 2545: 1-3) พบวาโรงพยาบาลวงน าเขยว จงหวดชยภมจดใหมพยาบาลเวรตรวจการ โดยพยาบาลวชาชพทกคนหมนเวยนเปนพยาบาลเวรตรวจการตามตารางเวร ไมมการกาหนดคณสมบตอนๆ เพมเตม ไมไดกาหนดบทบาทหนาทเปนลายลกษณอกษรและไมไดมการเตรยมความพรอมของพยาบาลเวรตรวจการซงสอดคลองกบงานวจยในหวขอสมรรถนะของผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการตามการรบรของตนเองและพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลนครพงค (ภคพร กอบพงตน และชนกพร อตตะมะ, 2553: 27-29) พบวาไมมหลกฐานยนยนคณสมบตของผไดรบแตงตงเปนผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการวามความร ความสามารถในการบรหารงาน การนเทศงาน ทาใหประสบปญหาขณะปฏบตงาน คอไมเปนทยอมรบของผรวมงาน ขาดขวญและกาลงใจ และจากงานวจยในหวขอมมมองพยาบาลตรวจการใหมตอการนเทศทางการพยาบาล โรงพยาบาลสมเดจพระเจาตากสนมหาราช (พฒนา พงศร, 2554: 178-182) สรปปญหาของการเปนพยาบาลตรวจการ คอ ไมมเปาหมายและรปแบบทชดเจน ไมมคมอและผรบการนเทศไมเหนความสาคญของกจกรรมการนเทศ สานกการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข มเกณฑการประเมนการประกนคณภาพการพยาบาล เรองการปฏบตงานของผตรวจการบรหารนอกเวลาราชการ เพอใหความชวยเหลอ เปนทปรกษา ตดสนใจแกปญหาขอขดของทเกดขนในงานบรการพยาบาลตามความเหมาะสม เพอใหการบรการการพยาบาลผปวยถกตองตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ (“เรองแตงตงผตรวจบรหารทางการพยาบาลนอกเวลาราชการ” คาสงโรงพยาบาลเจาพระยาอภย ภเบศร ท 259/2554 ) กลมภารกจพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรจงจดใหมผตรวจการพยาบาล โดยแตงตงพยาบาลในตาแหนงหวหนาหอผปวย รองหวหนาหอผปวย หวหนางานและ

  4

รองหวหนางาน ใหปฏบตงานแทนหวหนากลมภารกจการพยาบาล โดยไมมการกาหนดบทบาทหนาททชดเจน และไมมการเตรยมความพรอมของผไดรบการแตงต งต งเพอดารงตาแหนงผตรวจการพยาบาล ในการศกษานารองของผวจยเกยวกบการปฏบตงานตามสมรรถนะผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยการสอบถามและสมภาษณผปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล และพยาบาลปฏบตการจานวน 30 คน ทไดรบการตรวจเยยมจากผตรวจการพยาบาล พบวาสมรรถนะผตรวจการพยาบาล ทมมากทสดคอดานมนษยสมพนธและการสอสาร สวนสมรรถนะผตรวจการพยาบาล ทมนอยทสด คอ ดานการบรหารจดการและดานวชาการ และจากการสอบถามพยาบาลปฏบตการ เกยวกบสมรรถนะหรอบทบาทของผตรวจการพยาบาลทตองการ พบวาตองการผมสมรรถนะในการเพมขวญและกาลงใจ การแกปญหาญาตผปวย ระบบการสงตอผปวย และพบปญหาในการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลคอไมทราบบทบาทของผตรวจการพยาบาลทางานตามคาแนะนา ตรวจเยยมและบนทกขอมลตามใบบนทกและตามคาสงของผบรหาร ขอมลสวนมากทผตรวจการพยาบาลสอบถามคอยอดผปวย ประเภทผปวย สอบถามปญหาทวไปและตรวจสอบการระบตวผปวย การแกปญหาขณะปฏบตหนาทพบวาไดปฏบตนอยเนองจากพยาบาลปฏบตการจะเขาใจแนวทางปฏบตของหนวยงานตนเองมากกวาผตรวจการพยาบาล และสวนมากจะแกไขปญหาเองกรณไมสามารถแกไขปญหาไดจะปรกษาพยาบาลหวหนาหอผปวยซงสอดคลองกบผลการสอบถามจากพยาบาลปฏบตการ การเตรยมความพรอมของผปฏบตหนาทผตรวจการตรวจการมความสาคญ (จนทรา วชราภากร, 2543: 3) อาจจะเตรยมความพรอมโดยวธการสงเกต อบรม แนะนา การเตรยมความพรอมของพยาบาลเวรตรวจการโดยการจดการความรเปนวธหนงทสามารถพฒนาสมรรถนะผตรวจการพยาบาลด การจดการความรเปนกระบวนการของการกาหนด การแสวงหา การสราง การจดเกบและการเผยแพรความร ความเชยวชาญ ทรพยสนทางปญญาเพอรกษาคณคาของความร(วรวรรณ วาณชยเจรญชย, 2550: 4-11) จากผลการวจยในหวขอบรรยากาศการเรยนร ขององค กรกบการจดการความร ตามการรบรของพยาบาลในโรงพยาบาลทเขารวมโครงการพฒนาการจดการ ความร (พชชานนท สรยรตน, 2551: ง) พบวา บรรยากาศการเรยนรขององคกรตามการรบร ของพยาบาลในโรงพยาบาลทเข รวมโครงการพฒนาการจดการความร อย ในระดบด การจดการความรตามการรบร ของพยาบาลในโรงพยาบาลทเขารวมโครงการพฒนาการจดการความร อยในระดบด และผ บรหารโรงพยาบาลและผบรหารทางการพยาบาล สามารถใช ผลจากการศกษาเปนขอมลพนฐานในการหาแนวทางในการวางแผนปรบปรง พฒนาองคกรใหมบรรยากาศการเรยนรทสงเสรมให การจดการความร ในโรงพยาบาลให มประสทธภาพและประสทธผลยงขน ผวจยจงสนใจทาวจยในหวขอการจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการ

  5

พยาบาล ใหผปฏบตงานมสวนรวม เกดการแลกเปลยนเรยนร เพอเปนการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล เตรยมความพรอมกอนปฏบตงาน และเปนแนวทางในการกาหนดคณสมบต บทบาทหนาทในการคดเลอกบคคลมาปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาลตอไป คาถามของการวจย 1. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประกอบดวยคณลกษณะใดบาง ก 2. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรอยในระดบใด วตถประสงคของการวจย กาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดวยการจดการความร กรอบแนวคดของการวจย สมรรถนะเปนสงสาคญสาหรบองคกร ความสามารถตามมาตรฐานตาแหนงงาน ตามวฒการศกษา หรอตามหนาททไดรบมอบหมายอยางเดยว ไมเพยงพอทจะทาใหบคคลปฏบตงานไดด รวมทงอาจไมตอบสนองตอภาวะการอยรอดขององคกรในสถานการณการแขงขนทองคกรตองเผชญได จงตองมการกาหนดคณลกษณะทพงประสงคทจะทาใหปฏบตงานไดผลสาเรจเปนอยางด และตอบสนองตอทศทางทองคกรมงหวงและการกาหนดสมรรถนะสามารถใชการจดการความรมารวมกนกาหนดได โดยการแลกเปลยนเรยนรของทงผบรหารและผปฏบต ในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผวจยไดประยกตกรอบแนวคดการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน(Learning management, Knowledge organizing, Knowledge acting, Knowledge sharing, และ Knowledge assets: LKASA) เพอสรางองคความร และในการแลกเปลยนเรยนรรวมกนของผบรหารและผปฏบตในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ผวจยใชรปแบบการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique) แนวทางการจดวงสนทนา (โสฬส ศรไสย, 2548: 111)

  6

กลาวไวภายใตคาพดสนๆ วา “SPEAKING” โดยมรายละเอยด คอ 1) S=Setting หมายถง ฉากวาดวยสถานท และเวลา ควรจดทนงใหเปนวงกลม ใหทกคนในวงสนทนาหนหนาเขาหากน เพอใหสามารถมองเหนหนากนหมดทกคน 2) P=Process หมายถง กระบวนการ Dialogue เปนไปตามเหตและปจจย ไมสามารถคาดการณไดลวงหนา 3) E=Ends หมายถงเปาหมาย เพอการฟง เรยนรตนเองและเรยนรจากผอนเทานน 4) A=Attitude หมายถง การมเจตนคตทดตอคนอน ม “Openness” คอจตใจทเปดกวาง 5) K=Key Actor หมายถง คณะทางานทอยเบองหลง ทาหนาทเปนผประสานงาน สรางบรรยากาศ และคนหาผทเหมาะสมทควรจะมานงพดคยกน 6) I=Instrument หมายถง เครองมอ ซงในทนหมายถง ภาษา จะตองลดทอนความเปนทางการของการใชภาษาใหมากทสด หลกเลยงถอยคาแบบตดสน 7) N=Norms of Interaction หมายถง บรรทดฐานของการปฏสมพนธภายในวงสนทนา ซงจะตองมความเทาเทยมกน ทงในแงของคาพดและการปฏบต และ 8) G=Genre หมายถงประเภทของการพดคย วงสนทนา เปนการพดคยแบบเปด เรมตนจากความไมร เพอคนหาความรระดบญาณสานก (Intuitive knowledge) และการสรางความหมายรวมกน (Shared meaning) แตถาหากตองการจะมเปาหมาย กอนญาตใหมไดเพยงอยางเดยวคอ เปาหมายเพอการมาฟงเสยงของตนเองและเสยงของผอน จากการทบทวนวรรณกรรมและการตดสนใจเลอกการจดการความรโดยประยกตกรอบแนวคดการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) และนาการจดกลมสนทนามาใชในการแลกเปลยนเรยนรเพอกาหนดสมรรถนะพยาบาลเวรตรวจการ โดยเรมจากการจดการใหเกดการเรยนร มนโยบายและกลยทธขององคกรพยาบาล และจดการประชมเรองการจดการความรในโรงพยาบาล เพอใหเกดความรความเขาใจเกยวกบการจดการความร หลงจากนนเรมจดกลมสนทนา โดยใชแนวคาถามเพอใหเหนความสาคญของการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลและมความเหนรวมกนในการใชการจดการความร ผวจยศกษาการจดทากลมสนทนา จากการทบทวนวรรณกรรม และปรบปรงใหสอดคลองตาม LKASA Model เปนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบปญหาอปสรรคในการปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล และขอมลเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยการสรางแนวคาถามแนวคาถามหลก คาถามรอง และคาถามเจาะลก การสรางแนวคาถามแตละครงของการจดกลมสนทนาเนนตามวตถประสงคของการจดกลมสนทนา โดยกาหนดการจดกลมสนทนารวมทงหมด 3 ครง ในการจดกลมสนทนาเพอแลกเปลยนเรยนรความรทไดทงความร ฝงลกและความรจากการคนความาจดทาเปนขอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร และจดทาเปนแนวทางปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒและมการทดลองนาไปใช พรอมทงปรบปรงแกไขให

  7

จดเปนขอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เพอเปนแนวทางปฏบตสาหรบผตรวจการพยาบาลและเปนแหลงเรยนร มการเตรยมแหลงคนควาหรอเกบองคความรเพอใหผทเกยวของและผทสนใจเขาถงความร ทงเปนเอกสารและทางเวบไซด ของกลมการพยาบาล ตามกรอบแนวคดทแสดงดงกลาว

13

5K.Assets

Dialogue     technique

1Learning

Management

2K.Organizing

3K.Acting

E GG M o d e l

4K. Sharing

สมรรถนะการปฏบตงาน

ผตรวจการพยาบาล

นโยบายการจดการความรในองคกรจดเกบองคความร-หองสมด หองกลมการพยาบาลเวบไซด Intranet

จดกลมสนทนานาเสนอผทรงคณวฒทดลองนาไปใช

นาไปปฏบตจรง

แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย เรองการจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ประยกตจากแนวคดแบบจาลอง LKASA Egg Model (พเชฐ บญญต และคณะ, 2550: 875-887) ขอบเขตของการวจย การวจยครงนเปนการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โดยการจดการความรตามแนวคดแบบจาลอง LKASA และแลกเปลยนเรยนรโดยใชแนวคดการจดกลม

  8

สนทนา กลมตวอยางในการวจยครงน เปนผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร จานวน 14 คน ระยะเวลาในการทาวจยตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2555 ถงเดอนตลาคม พ.ศ. 2555 นยามตวแปร 1. ผตรวจการพยาบาล หมายถง พยาบาลวชาชพทไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ ชนหนง ทไดรบการแตงตงใหปฏบตงานแทนหวหนากลมภารกจการพยาบาลในภารกจทไดรบมอบหมาย 2. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล หมายถง พฤตกรรมการแสดงออกของผตรวจการพยาบาลในการปฏบตหนาท ครอบคลมทงดานความร ทกษะและเจตคตในการปฏบตงาน 3. การจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน (Learning management, Knowledge organizing, Knowledge acting, Knowledge sharing และ Knowledge assets: LKASA) เพอสรางองคความร โดยใชการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique) เพอรวบรวมองคความรทมอยในองคกรซงกระจดกระจายอยในตวบคคลหรอเอกสารมาพฒนาใหเปนระบบ เพอใหเกดประโยชนสงสดตอบคลากร องคกร และผรบบรการ 4. การจดกลมสนทนา (Dialogue Technique) เปนกระบวนการสอสาร ปฏสมพนธ ในแนวระนาบ (Non-hierarchical communication) แนวทางการจดวงสนทนา ใชคายอวา SPEAKINGโดยมคาเตม คอ 1) S=Setting 2) P=Process 3) E=Ends 4) A=Attitude 5)K=Key Actor 6) I=Instrument 7) N=Norms of Interaction และ 8) G=Genre ประโยชนทคาดวาจะไดรบ การจดการความรในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เปนแนวทางในการคดสรรบคลากรเพอดารงตาแหนงผตรวจการพยาบาล การเตรยมความพรอมของของผตรวจการพยาบาล ปฐมนเทศของผตรวจการพยาบาลใหม และเปนแนวทางปฏบตงานสาหรบของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

บทท 2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาวจยเรองเรองการจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงน 1. การจดการความร (Knowledge Management)

2. การจดกลมสนทนา (Dialogue technique) 3. แนวคดเกยวกบสมรรถนะ (Competency) 4. สมรรถนะผตรวจการพยาบาล (The Competency of nurse supervisor) การจดการความร (Knowledge Management) การจดการความรมประโยชนเพอเพมประสทธภาพขององคกร ปองกนการสญหายของ ภมปญญา สามารถนาความรทมอยมากมายมาใชใหเกดประโยชนสงสด และเพมศกยภาพในการแขงขน (สายณห แสงสรยนต, 2552) ความรประกอบไปดวยขอเทจจรง ทฤษฎ ความคดเหนหลกการ และกรอบแนวคด รวมถงทกษะ ประสบการณ ทมอยมากมายและกระจดกระจายอยในหลายรปแบบ การปฏบตหนาทหรอการดาเนนชวตประจาวน จาเปนตองใชความรเพอการตดสนใจ ความหมายของการจดการความร ปจจบนเปนโลกยคสงคมเศรษฐกจฐานความร ทกสงคมจะตองมความสามารถในการนาความร มาสรางนวตกรรม สาหรบใช เปนพลงขบเคลอนการพฒนาสงคม ความร และนวตกรรมทสรางขนนน จะตองกอใหเกดประโยชนตอสงคมสวนตางๆ ทมความแตกตาง และขบเคลอนทงเศรษฐกจเพอการแขงขน การทมความสามารถในการจดการความร จะมความสามารถในการแขงขนสง มความสามารถในการปรบตว นาไปสการพฒนาอยางย งยน (จรประภา อครบวร, 2554: 67-74)

10

การจดการความร (วจารณ พานช, 2548: 3; พรธดา วเชยรปญญา, 2547: 32-33) หมายถง การรวบรวม การจดระบบ การจดเกบ และการเขาถงขอมลเพอสรางเปนความร และเกยวของกบการแบงปนความร (Knowledge sharing) ตลอดจนสามารถนาไปใชประโยชนไดจรงในทางปฏบต เพอเพมความสามารถในการพฒนาผลผลตและองคการ วรวธ มาฆะศรานนท (2549, 77-78) กลาวถงการจดการความร เปนกระบวนการบรหารรปแบบใหมทเนนดานการพฒนากระบวนงาน ควบคไปกบการพฒนากระบวนการเรยนร โดยทกกระบวนการจะตองสมพนธกบความคดสรางสรรค ประสานความรอบร รวมถงการคดอยางมวจารณญาณ เกดขนทวทงองคกรและเกดขนตลอดเวลา ซงเทากบวา องคกรทมการบรหารจดการความรอยางเปนระบบ เปนโอกาสอนสาคญตอการพฒนาใหเปนองคกรทเปยมไปดวยการทางานอยางฉลาดคดและสรางสรรค และสงผลใหองคกรนนสามารถเผชญกบการแขงขนและการเปลยนแปลงในทกๆ รปแบบ และเปนองคกรทประสบความสาเรจในทสด สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร., 2555) ไดใหคาจากดความของการจดการความร หมายถง การรวบรวมองค ความรทมอยในสวนราชการซงกระจดกระจายอยในตวบคคล มาพฒนาใหเปนระบบเพอใหทกคนในองคกรสามารถเขาถงความรและสามารถพฒนาตนเองใหเปนผร รวมทงปฏบตไดอยางมประสทธภาพ อนจะสงผลให องค กรม ความสามารถในเชงแขงขนสงสด จากการศกษางานวจยเกยวกบการจดการความร ไดมผใหความหมายของการจดการความรทคลายคลงกนดงน การจดการความร หมายถงกระบวนการรวบรวมขอมลอยางเปนระบบ และนามาสรางความรและสามารถนาความรมาใชเพอใหเกดประโยชนสงสดตอองคกร (ฉววรรณ ลวสกล, 2548: ; พชชานนท สรยรตน, 2551: ; รวงผง ทาชาง, 2548: ) จากขอมลดงกลาวผวจยขอสรปความหมายของการจดการความร หมายถง กระบวนการเพมประสทธภาพขององคกร โดยการรวบรวม การจดระบบ การจดเกบและการเขาถงขอมล รวมถงการแบงปนความร โดยผมความสามารถ ผเชยวชาญแตละสาขา ใหคาแนะนา และสามารถนาไปใชเพอประโยชนสงสดตอองคกร องคประกอบของการจดการความร ความสาเรจของการจดการความรเกดจากการผสมผสานขององคประกอบทสาคญๆ คอ การทางานของคน (People) กระบวนการ (Process) และเทคโนโลย (Technology) (นาทพย วภาวน, 2547: 17-21) 1. ดานคน หวใจของการจดการความร คอการรวบรวมความร (Gathering information) และการวเคราะห สงเคราะหความร (Synthesizing) รวมถงการนาความรนนไปใชตามโมเดลของการ

11

จดการความร คอ การสราง (Creating) การจดการ (Organizing) และการนาไปใช (Applying Knowledge) ดงนน กลยทธหลกทองคกรธรกจนามาใชเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนในทศวรรษนมงทความสามารถของคน การพฒนาคนในองคกรจงมความสาคญเปนอนดบแรก การจดการความรเปน กลยทธ กระบวนการ และเทคโนโลยทใชในองคกรเพอแสวงหา สราง จดการ แลกเปลยน และทาใหความรทตองการไดรบผลสาเรจตามวสยทศนทองคการตองการ เปนการผสมผสานความรจากหลายศาสตร เชน การบรหารจดการ (Management science) ปญญาประดษฐ (Artificial intelligence) และพฤตกรรมองคกร (Organization behavior) 2. ดานกระบวนการ กระบวนการของการจดการความร ประกอบดวย แนวทางและขนตอนของการจดการความร โดยตองระบประเภทของสารสนเทศทตองการ ทงจากแหลงขอมลภายในและภายนอกเปนการแยกแยะวาความรชนดใดทควรนามาใชในองคกร แลวนาความรนนมากาหนดโครงสราง รปแบบ และตรวจสอบความถกตอง กอนทจะนามาผลตและเผยแพรโดยการบรหารกระบวนการนน จะตองเขาใจวสยทศนทชดเจนขององคกรวาตองการใหบรรลเปาหมายอะไร 3. ดานเทคโนโลยสารสนเทศ การจดการความรมการใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอ เพอพฒนาโครงสรางพนฐานของความรในองคกรใหเปนความรทเกดประโยชนตอบคคลนน ในเวลาและรปแบบทแตละองคกรตองการ เทคโนโลยทใชในการจดการความรมความหมายกวางกวาเทคโนโลยและความรของบคคล โดยใชเทคโนโลยเปนเครองมอ เพอใหบคลากรทกคนในองคกรสามารถสอสารและแลกเปลยนความคดเหน กระบวนการในการจดการความร นกวชาการทางดานการจดการความรไดนาเสนอกระบวนการการจดการความรไวหลาย แนวทาง ซงผบรหารควรมการวางแผนการจดการความรในองคกร ดงน (จรนทร อาสาทรงธรรม, 2548: 44-45) 1. การสารวจและวางแผนความร (Knowledge planning) เปนการสารวจสภาพแวดลอมขององคกรในปจจบน เพอทราบวามองคความรในองคกรมากนอยเพยงใด จากนนตงวตถประสงคขนเพอใหเกดความชดเจนในการไปใหถงเปาหมายนนๆ ควรมการจดแผนปฏบตเกยวกบแหลงพฒนาความร ตองทราบแหลงความร ระยะเวลาและคาใชจายทตองใชตลอดจนการถายทอดความร ตองทราบความร จะใหผใดหรอหนวยงานใดรบผดชอบ ในการรวบรวมหรอกระจายความร ใชสอใด งบประมาณเทาใด เปนตน 2. การพฒนาความร (Knowledge generation) เปนการทาใหองคความรภายในองคกรสามารถเพมขน ซงสามารถพฒนาไดจากการซอ เชน การซอซอฟตแวรสาเรจรปรนใหมเขามาปฏบตงานในฝายบญช เปนตน หรอจากการเชญวทยากรผเชยวชาญมาใหความร หรอการจางคน

12

ภายนอก (Outsourcing) มาจดการในสวนทองคกรไมจาเปนตองเขาไปบรหาร เชน ธนาคารเอเชยไดจดจางบรษทไอบเอมเขาไปจดการระบบการวางคอมพวเตอร เนองจากทางธนาคารจะเนนธรกรรมการบรการกบลกคามากกวาจะพฒนาระบบการจดการคอมพวเตอรขนมาเอง เปนตน นอกจากนยงสามารถพฒนาความรจากภายในหนวยงาน เชน อาจไดจากการจดบนทก ตลอดจนการจดเกบไวใหเปนระบบจะชวยใหผทตองการความรนนๆ สามารถหยบใชไดอยางรวดเรว บางองคกรอาจมหนวยงานทรบผดชอบ เชน ฝายวจยและพฒนา เปนตน 3. การถายทอดความร (Knowledge transfer) เปนกระบวนการทเผยแพรไปสบคคลทตองการความรนนจรงๆ ผบรหารควรกาหนดกลยทธกอนวาเปาหมายคอใคร ปรมาณความรมากนอยหรอไม เนอหามความสาคญหรอไม มความเรงดวนเพยงใด เพอทาใหการกาหนดรปแบบในการถายทอดไดอยางถกตอง ตรงตามกลมเปาหมายผทตองการความรนนๆ กระบวนการจดการความรดงกลาวอาจพบกบอปสรรค ปญหาบางประการ อาท ปญหาจากผถายทอดความร ผถายทอดความรอาจจะ “อมภม” ไมอยากถายทอดไปใหผอนเพราะอาจจะทาใหตนเองหมดความสาคญลง ปญหาจากผรบการถายทอดความร อาจจะเกดจากการไมยอมรบในตวผถายทอด เนองจากทางานในระดบเดยวกน คดวาตนเองมประสบการณมากกวา ขาดความกระตอรอรนในการหาความใหมๆ ปญหาจากบรรยากาศ เชน แหลงในการคนหาความร สงอานวยความสะดวกพนฐานอนๆ เปนตน

การจดการความรในองคกร กกกกกกกก โนนากะ และทาเกซ (Nonaka and Takeuchi) เสนอวธการจดการความรในองคกร 6 ประการ (วจารณ พานช, 2555) กลาวคอ 1. การสรางวสยทศนเกยวกบความร ผบรหารระดบสงมหนาทสรางวสยทศนเกยวกบความร ทเปนความรแหงชวตหรอความรหลกขององคกร สาหรบใชเปนเขมทศในการจดการความรขององคกร การจดการวสยทศนเกยวกบความรตองไมใชเพยงแคสราง แตจะตองเรยงถอยรอยคาใหกนใจ และเขาใจไดงายแลวสอสารใหเปนทรบรและซาบซง จนเกดเปนความเชอและคานยมรวมกนทวทงองคกร วสยทศนดงกลาวตองมความชดเจนในระดบทเหมาะสม คอ ชดเจนในระดบทมองเหนทศทางและขอบเขตรวมกนได แตไมควรชดหรอมรายละเอยดมากเกนไปจนทาใหปดกนความคดสรางสรรคของพนกงาน วสยทศนดงกลาวจะตองเปดโอกาสใหพนกงานในแตละหนวยยอยรวมกนตความ นาไปสวสยทศนและพนธกจของหนวยยอยภายใตรมของวสยทศนของภาพรวม ทาใหเกด ความรสกผกพนทมเททจะทางานรวมกนเพอบรรลวสยทศนนน

13

2. การสรางทมจดการความร การจดการความรเรมทตวบคคล แตในทสดแลวตองดาเนนการเปนทม และเหนระบบทวทงองคกร จงจะเกดพลงของการจดการความรอยางเตมท สมาชกขององคกรจะตองเขาใจบทบาทของตนเองในดานการจดการความร การสรางทมจดการความรขององคกรประกอบดวยบคคล 3 กลม แตละกลมมบทบาทหนาททแตกตางกน ดงน 2.1 ผปฏบตจดการความร (Knowledge practitioner) ทาหนาทหลกเกยวกบการเสาะหา การสราง การสงสมและการใชความร ผปฏบตจดการความรประกอบดวยคน2 กลม คอ ผปฏบตจดการ ความร และผเชยวชาญความร (Knowledge specialist) กลาวคอ ผปฏบตจดการความร เปนผทางานหลกขององคกร และสงสมประสบการณจากการปฏบตงานนน ความรทเกดขนในตวพนกงานอยในรปของทกษะและบทบาทหลกของการจดการความรในองคกรของคนเหลานจะเกยวของกบความรฝงลก (Tacit knowledge) ของตนเองและขององคกรเปนสวนใหญ การจดการความรของผ ปฏบตจดการความรเนนทขนตอนการเอาความรทเปดเผยชดแจงมาปฏบต (Internalization) และนาเอาความรฝงลกของตนมาแลกเปลยนเรยนรระหวางกน (Socialization) และผเชยวชาญความร (Knowledge specialist) ทาหนาทเกยวกบความรทเปดเผยชดแจง (Explicit knowledge) และสามารถนาไปเกบไวในคอมพวเตอรใหคนหา จดหมวดหม และจดสงใหแกผปฏบตไดงาย เนองจากการวจยและพฒนาเปนการสรางความรทเปดเผยชดแจง บคลากรทเกยวของกบการวจยและพฒนาทงหมดจงถออยในกลมผเชยวชาญความรดวย ผเชยวชาญความรทาหนาทสรางความรทชดแจงจากความรฝงลก (Tacit knowledge) และนาความรทชดแจงมาสงเคราะห จดหมวดหมหรอสรางความรทยกระดบขน 2.2 วศวกรความร (Knowledge engineer) เปนภารกจของผบรหารระดบกลาง หนาทหลก คอ การตความและแปลงความรฝงลกใหเปนความรทเปดเผย จบตองได และนาไปปฏบตไดงาย วศวกรความรทาหนาทเชอมโยงระหวางผบรหารระดบสงกบพนกงานระดบปฏบต โดยตความวสยทศน เกยวกบความรขององคกรทผบรหารระดบสง ยกราง ขน และอยในสภาพทเปนความรฝงลกไมชดแจง ใหเปนความรทเปดเผยชดแจง สอดคลองกบงานของพนกงานระดบปฏบต เอามาพดคยทาความเขาใจกบพนกงานระดบปฏบต เพอใหพนกงานระดบปฏบตเกดวสยทศนความรของตนในระดบบคคล และในระดบทมงานหรอหนวยงานยอย วศวกรความรจงแสดงบทบาทหลกในการนาความรฝงลกออกมาเปนความรชดแจง นอกจากนน วศวกรความรยงมหนาทหลกอก 3 ประการ โดยททง 3 หนาทเปนเรองเกยวกบการหมนวงจรยกระดบความรในลกษณะของ เกลยวความร (Knowledge spiral) เกลยวความรแรกคอ เกลยวของวงจร SECI (Socialization, Externalization, Combination และ Extemalization) เกลยวท 2 คอ เกลยวความรขามระดบชนภายใน

14

ระดบกลาง และระดบขององคกร เกลยวท 3 เปนเกลยวความรขามหนวยงาน ขามภารกจภายในองคกร เชน เชอมตอระหวางฝายขาย ฝายบรการหลงการขาย ฝายบญช ฝายวจยและพฒนา ฝายผลต เปนตน 2.3 ผบรหารความร (Knowledge administrator) ทาหนาทกาหนดเปาหมายขององคกร ในทนหมายถง เปาหมายภาพใหญของการจดการความรขององคกร คอ กาหนดวสยทศนเกยวกบการจดการความรขององคกรนนเอง สรางบรรยากาศและกฎเกณฑ กตกาขององคกรใหเออตอการแลกเปลยนเรยนร และคอยจบ ความรททรงคณคา ทพฒนาขนในกระบวนการเกลยวความร (Knowledge spiral) ของความร และนามาสอสารเพอกระตนใหเกดการตความตอเนองเกดบรรยากาศทนาตนเตน เราใจและภาคภมใจ ผบรหารความร ควรมคณสมบตและความสามารถในดานการเรยงถอยรอยคาและสอสารวสยทศนความรใหกนใจ เกดความมงมนทวกนในองคกรในลกษณะทเรยกวาเกด Sense of direction ความสามารถในการสอสารวสยทศนความรและวฒนธรรมองคกรไปสสมาชกของทมจดการความร (Project team) ความสามารถในการประเมนคณภาพของความรทสรางขนในกระบวนการจดการความรขององคกร ทงนโดยประเมนตามเกณฑทกาหนดภายในองคกร ความสามารถในการเลอกคนสาหรบทาหนาทผนาของทมจดการความร ความสามารถในการ สรางความปนปวนอยางสรางสรรค (Creative chaos) ใหแกทมจดการความร เชน การกาหนดเปาหมายทยากและทาทาย มทกษะในการเขาไปรวมกระบวนการจดการความรกบพนกงานระดบกลางและระดบลาง เพอสรางความมงมนเอาจรงเอาจง (Commitment) ของการจดการความร ตลอดจนความสามารถในการจดการภาพรวมของการจดการความรขององคกร 3. การสรางบรรยากาศของการแลกเปลยนเรยนร บรรยากาศทสาคญทสด คอ สภาพทพนกงานสามารถหาประสบการณตรงสาหรบใชในการทางาน คอ เนนทความรจากประสบการณตรงไมใชความรจากตารา โดยไมปฏเสธหรอละเลยความรจากตารา แตเนนความรจากประสบการณตรงมากกวา ประสบการณตรงมาจากการสมผสโดยตรงดวยตนเอง เชน การไปดงาน การไปพดคยแลกเปลยนประสบการณ และทสาคญทสด การทดลองหรอฝกปฏบตดวยตนเอง ดงนน ความรทแลกเปลยนเรยนรทตองเนนเปนพเศษ คอ ความรฝงลก ความรทเกดจากการตดตอสอสารภายนอกองคกร เชน ลกคาหรอผใชบรการ ผทาธรกจกบองคกร เปนความรทสาคญตอความสามารถในการแขงขนและการดารงอยขององคกร จงเปนความรจากประสบการณตรงทสาคญยง 4. การจดการความรควบคไปกบการพฒนาสนคา หรอรปแบบการทางาน ในทางธรกจของตางประเทศ การจดการความรมกควบคหรอสมพนธอยางแนบแนนอยกบการพฒนาสนคาใหม หรอพฒนาวธการผลต แตในองคกรทมเปาหมายเชงสงคม หรอดานการ

15

บรการ การจดการความรควรควบคหรอแนบแนนอยกบการพฒนาคณภาพงาน หรอพฒนาประสทธผล (Effectiveness) ของงาน ซงในการจดการสมยใหมเรานยามคาวาประสทธผลวา หมายถง เปาหมาย 4 ประการ คอ ตอบสนองตรงเปาหมาย (Responsiveness) ของลกคา และตรงเปาหมายขององคกร มนวตกรรม (Innovation) มการพฒนาและใชศกยภาพ (Competency) อยางเตมท และมประสทธภาพ (Efficiency) 5. การจดการองคกรแบบใชพนกงานระดบกลางเปนพลงขบเคลอน ในตาราดานการจดการมกเอยถงวธการจดการแบบ บนลงลาง (Top-down) กบแบบ ลางขนบน (Bottom-up) แตโนนากะ และทาเกซ (Nonaka and Takeuchi, 1995) แนะนาไววา รปแบบของการจดการองคกรทเหมาะสมตอการจดการความรคอ แบบ กลาง-ขน-ลง (Middle-up-Down) ซงเนนการใชพนกงานหรอผบรหารระดบกลางเปนพลงหลกในการขบเคลอน โดยทพนกงานระดบกลางจะเปนผเชอมโยงวสยทศนหรอความฝนของผบรหารระดบสง เขากบความเปนจรงหรอการปฏบตของพนกงานระดบลาง ในตาราบรหารของโลกตะวนตก มกกลาววาผบรหารระดบกลางเปนพนกงานกลมทเรยกวา เสยงตอการสญพนธ แต โนนากะ และทาเกช (Nonaka and Takeuchi, 1995) เชอในทางตรงกนขาม คอ ในยคของการจดการความร ผบรหารระดบกลางจะเปนกาลงหลกในการเชอมโยงใหเกดการจดการความรททรงพลงและกอใหเกดการเปลยนแปลงภายในองคกร 6. การสรางเครอขายความรกบโลกภายนอก การสรางเครอขายความรกบโลกภายนอก ในเรองทเกยวกบงานหลกขององคกร ควรจะมระบบการรบร ระบบการตรวจสอบขาวสาร และความกาวหนาของความร การแลกเปลยน การเรยนรกบภาคหรอเครอขายทมงทาประโยชนหรอทาความดใหแกสงคม การเชอมโยงและ “สกด” ความรจากลกคาหรอผใชบรการ โดยเฉพาะความรฝงลกทเกดจากการบรโภคสนคาหรอใชบรการขององคกร อยางไรกตาม กจกรรมทง 6 ประการดงกลาว เปนเพยงขอเสนอแนะเพอเลอกใชเปนแนวทางของการดาเนนการจดการความรในองคกร การเลอกใชกจกรรมทง 6 ประการอาจมขอจากดในเรองของระบบการทางาน งบประมาณ เทคโนโลย ตลอดจนบคลากรและการสรางทมงาน เนองจากแตละองคกรมความแตกตางในเรองของโครงสรางองคกร ระบบการบรหาร การจดการและลกษณะการดาเนนธรกจ ดงนน แตละองคกรควรพจารณาเลอกนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบสภาพความเปนจรง และมความเปนไปไดในการจดการความรในองคกรอยางมระบบและประสบความสาเรจ ปจจยทสงเสรมใหการจดการความรในองคกรประสบความสาเรจ ความสาเรจของการจดการความรเกดจากการผสมผสานการทางานของบคลากรในองคกร กระบวนการตลอดจนปจจยตางๆ ททาใหการจดการความรในองคกรประสบความสาเรจ กลาวคอ

16

1. วฒนธรรมและพฤตกรรมของคนในองคกร คนในองคกรตองมเจตคตทดในการแบงปนความร และนาความรทมอยมาเปนฐานในการตอยอดความรของคนรนใหมตอไป องคกรเองตองมวฒนธรรมภายในแหงความไวเนอเชอใจและใหเกยรตกน เคารพในสทธและความคดของผรวมงานในทกระดบ แมเปนบคลากรระดบลางกตาม การเรยนรสามารถเกดขนไดกบทกเรอง แมแตสงทเปนขอผดพลาดในอดต 2. ผนาและการสรางกลยทธ ผบรหารระดบสงตองมความเชอในคณคาของคนและความรทมในองคกร เขาใจในลกษณะของปญหาและพนธกจขององคกร สงเสรมและสนบสนนความเปนมออาชพในดานตางๆ ใหเกดขนคนหาและเชดชกระบวนการทางานทเปนเลศจากหนวยงานภายใน เปนตนแบบแหงการเปนผรเรม ในการแบงปนและเรยนร กาหนดทศทางในการพฒนาระบบการจดการความรภายใน วางกลยทธในการจดทาระบบการจดการองคความรทจะประสบผลสมฤทธ เชน เลอกทาอยางไรใหคนในองคกรอยากนาเรองทตนรออกมาแบงปน โดยไมหวาดระแวงวาจะเสยผลประโยชน ถกแอบอางผลงาน ถกเพอนรวมงานไมพอใจทตนมความรมากกวา เปนตน องคกรทจะประสบความสาเรจในเรองนตองสรางอยบนพนฐานของความไวเนอเชอใจ (Trust) และการใหเกยรตซงกนและกน (Mutual Respect) โดยกญแจสาคญทจะไขประตสโลกทเปดกวางนคอ ผบรหารสงสดขององคกรนนเอง 3. เทคโนโลย ความพรอมของอปกรณของเทคโนโลยททนสมยทสามารถสนบสนนการทางานและการเรยนรของคนในองคกรได การสรางฐานขอมลและการจดการระบบฐานขอมล ตลอดจนวธการทจะทาใหคนยอมใชคอมพวเตอรเพอเปนสอกลางในการรวบรวมและสงตอขององคความรทสาคญคอ สรางระบบการปองกนไมใหคนนอกเขามากอกวนและทาความเสยหายแกระบบฐานขอมลภายในได ขณะเดยวกนการจดการความร กไมไดหมายความวาตองใชเครองมอและอปกรณแพงๆ เพอสรางฐานขอมลขนาดยกษแตไมเออประโยชนตอการใชงานของคนสวนใหญในองคกร ผทดแลระบบนตองมใจเปดกวางและมความเพยรพยายามทจะใหบรการแกผใช เพอใชฐานขอมลและระบบคอมพวเตอรเออประโยชนใหคมคาเงนทลงทนไป 4. การวดผลและการนาไปใช การจดทาระบบการตดตามและวดผลการจดการความรและประโยชนจากการนาไปใช การวางระบบการบรหารการจดการ การรวบรวมขอมล และการรายงานผลการดาเนนการตางๆ ทจะเออใหแผนงานของการจดการความรประสบผลสาเรจ เพอสรางแรงขบเคลอนใหคนในองคกรมความกระหายอยากเรยนร และอยากมสวนรวมในการสรางฐานความรใหเกดขนอยางตอเนอง

17

การจดการความรทางการพยาบาล การจดความรทางการพยาบาลเปนความสามารถขององคกรในการแสวงหาความร สรางสรรคนวตกรรม จดระบบการเรยนรและเผยแพร (วรวรรณ วาณชยเจรญชย, 2550: 6) เพอพฒนาทกษะของผปฏบตงานทางการพยาบาลทกระดบ เปนการพฒนาองคความรและนาไปใชในการปฏบตงาน ทาใหเกดการพฒนางานทางการพยาบาลใหมคณภาพ และสมฤทธผลยงขน รวมทงชวยทาใหองคกรมศกยภาพ การดาเนนงานเกดประสทธภาพและประสทธผลมาก บทบาทของพยาบาลในการจดการความร บทบาทของพยาบาลในการจดการความรแบงได 3 บทบาท (วรวรรณ วาณชยเจรญชย, 2550: 11) คอ 1. บทบาทผนาทม พยาบาลทเปนผนาจะตองยอมรบสมาชกทกคนในทม มการกระตนใหสมาชกแสดงออก แลกเปลยนความคดเหนและใชความรความสามารถเตมท สรางบรรยากาศทเปนมตรและอบอน มอบหมายหนาทอยางเหมาะสม เปนผใหคาแนะนา ชแนะ แกปญหาและรวมตดสนใจกบสมาชกได 2. บทบาทสมาชกทม พยาบาลทเปนสมาชกทมตองเปดใจกวางทจะเรยนร ชวยกนสงเสรม สนบสนนและกระตนการเรยนรของสมาชกอยางตอเนอง มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและตอการทางานของทม มแนวคดทสอดคลองและมจดมงหมายไปในแนวทางเดยวกน 3. บทบาทของวทยากรกระบวนการ พยาบาลททาหนาทเปนวทยากรกระบวนการจะตองมทกษะการฟงและสงเกตทด ทบทวน เชอมโยงและสรปประเดนสาคญได กระตนการทางานและมบทบาทประสานงานกบสมาชกในทมและผเกยวของความรเปนสงทมคณคา มประโยชนมหาศาล การจดการความรเพอนาความรทมมากมายมาใชใหเกดประโยชน เปนสงจาเปนในสงคมปจจบนทเปนสงคมแหงการเรยนรและการเปลยนแปลง การตดการความรทจะประสบความสาเรจ จาเปนตองอาศยความรวมมอกนจากทกๆ ฝายทางานอยางเชอมโยงและเปนระบบ เพอประโยชนสงสดของผรบบรการ ผมสวนเกยวของและองคกร โมเดลไข (LKASA Egg Model) จากการศกษางานวจยแบบมสวนรวม (Participate action research) กรณศกษาการพฒนาสองคการแหงการเรยนรทโรงพยาบาลบานตาก (พเชฐ บญญตและคณะ, 2550) พบวา ปจจยแหงความสาเรจของการสรางองคการแหงการเรยนรคอการจดการความรแบบบรณาการหรอ LKASA EGG Model สงผลใหโรงพยาบาลบานตากผานเกณฑการประเมนตางๆ ในระดบดเลศ

18

ไดรบรางวลมากมาย เปนองคการทมการพฒนางาน พฒนาคน พฒนาวธการทางานและสรางนวตกรรมอยางตอเนอง โดยมขนตอนดงน

แผนภมท 2 LKASA EGG Model ทมา : พเชฐ บญญตและคณะ, 2550: 885

1. การจดการใหเกดการเรยนร (Learning management: L) เปนหนาทหลกของผบรหารองคการและผบรหารจดการความร (หรอคณเออ) ทตองทาใหทกคนมและมองเปาหมายเดยวกน วาองคการกาลงจะไปทางไหน มองเหนภาพใหญทงระบบขององคการ พยายามทาใหกจกรรมและเครองมอตางๆ ในการพฒนาองคการสอดแทรกไปกบงานประจา สรางสภาพบรรยากาศขององคการใหเออตอการเรยนร เนนใหมวนย 5 ประการของปเตอร เซงเก (Peter Senge) ทตองใฝรใฝเรยน คดสรางสรรค มองเปาหมายรวม มองเชงระบบ และเรยนรจากทมสงเสรมการเรยนรของบคลากร ทงการฝกอบรม ศกษาดงาน การอานและการเรยนรจากการปฏบต ภายใตการมความคดสรางสรรค 4 แบบ คอ คดเชงบรณาการ คดเชงระบบ คดเชงบวก และคดเชงรก คดนอกกรอบทสาคญตองมความเหมาะสมและตอเนอง 2. การจดการใหเกดองคความร (Knowledge organizing: K) การนาความรในแตละดานมาประกอบกนเปนแนวทางปฏบตทด เกดเปนองคความรในแตละเรอง เปนสงสาคญทจะทาใหองคการฉลาดขน ทาใหองคการสามารถทจะเรยนร เขาใจ หรอ

19

จดการกบสถานการณทใหมหรอยากลาบากไดความฉลาดขององคการจะทาใหองคการมขดความสามารถหลก (Core competency) ทจะกลายเปนปจจยสาคญแหงความสาเรจได กรณแยกขดความสามารถหลกออกมา ถาองคการมความรกหมนเกลยวความรตาม SECI Model ถาไมมกไปสบคนความรจากภายนอก ในขนตอนนวศวกรความร (หรอ คณประกอบ) จงตองนาความร ทม และ ทคนความา มาประกอบกนเปนองคความรทนาไปสการปฏบตงานทด ภายใตบรบทในองคการของเราเอง องคความรเหลานจงเรยกไดวาเปน “ภมปญญาสถาบน” 3. การจดการใหเกดการใชความร (Knowledge acting: A) เปนขนตอนททาใหสามารถนาความรทสรางขนมาใชปฏบตจรง คนในองคการจงตองเชอใจไวใจกน เพราะถาสรางความรแลวไมนามาใชจะไมกอใหเกดประโยชน และเมอนามาใชตองมการทบทวนหลงปฏบต และกจกรรมผดเปนคร เพอปรบเปลยนองคความรใหเหมาะสมยงขน จดกจกรรมใหมการแกปญหาเปนกลม การสอนงานกน เปนพเลยงกน และสรปสงดๆ เกบไว การจะปฏบตสงเหลานไดดกตองกระตนใหเกด “วฒนธรรมทบทวน” เพอลดความเสยงและเรยนรจากขอผดพลาด “วฒนธรรมประกนคณภาพ” เพอใหตวเองและลกคามนใจในผลงาน “วฒนธรรมคณภาพ” เพอใหดขนเรอยๆ “วฒนธรรมสรางสขภาพ” เพอใหเกดความสข และ “วฒนธรรมเรยนร” เพอจะไดไมหยดนง 4. การจดการใหเกดการแลกเปลยนเรยนร (Knowledge sharing: S) เปนหวใจสาคญของการจดการความรทขาดไมได จงเปนเสมอน “ไขแดง” ทจะทาใหไขฟกเปนตวได การแลกเปลยนเรยนรมหวใจสาคญ คอ “การนาสงททาแลวสาเรจ มาเลาสกนฟง” การบอกวาดหรอไมจงตองใชการเทยบเคยงมาตรฐานปฏบต (Benchmarking) และคนทจะเปน “ตวกลาง” ใหเกดการแลกเปลยนกคอ “คณอานวย” ทจะมาชวยใหผปฏบตไดแลกเปลยนความรกน โดยเฉพาะคนหวงวชาและคนขอายทมสงดๆ อยในตว คณอานวยจงควรเอออานวย 4 อยาง คอ 1) เออโอกาส (Learn) โดยจดเวลาหาเวทให 2) เอออาทร (Care) คอ สรางความสมพนธในกลม ใหรกกน เชอใจกน จรงใจกน ผานกจกรรมกลมสมพนธรปแบบตางๆ 3) เอออาร (Share) กระตนใหคนอยากแบงปนกน และ 4) เออเอนด (Shine) ใหกาลงใจ เตมไฟ ใสฟน สาหรบรปแบบการแลกเปลยน มทงผปฏบตกบผปฏบต หวหนากบลกนอง แผนกกบแผนก องคการกบลกคา องคการกบองคการ โดยนาเครองมอแลกเปลยนเรยนรรปแบบตางๆ มาใช เชน เรองเลาเราพลง (Story telling) สนทรยสนทนา (Dialogue) ยอนรอยกรรม (Retrospect) เพอนชวยเพอน (Peer assist) คนหาสงด (Appreciative inquiring) สมหว (Brainstorming) พสอนนอง (Coaching)

20

การเทยบเคยงมาตรฐานระหวางแผนกหรอหนวยงาน สามารถใชเครองมอชด “ธาร-ปญญา” ชวยได โดยกาหนดประเดนทสนใจและปจจยสาคญแหงความสาเรจ นาหนวยงานทมผลงานดมาแลกเปลยนและสรปเปน “แกนความร” นาไปสการกาหนด “วธปฏบตทเปนเลศ” (Best practice) แลวใหแตละหนวยนาไปปรบใชตามความเหมาะสมของแตละองคการ หลงจากนนระยะหนงจงกลบมาประเมนเทยบเคยง และแลกเปลยนกนตอไปเรอยๆ กจะไดการปฏบตทดขนเรอยๆ 5. การจดการใหเกดขมทรพยความร (Knowledge assets: A) การจดทา “คลงความร” หรอ “ขมปญญา” เพอใหมการเกบสงสม องคความรทสามารถปรบใหเหมาะกบสถานการณและเปลยนใหสอดคลองกบความตองการของลกคาได นอกจากน ยงตองจดการใหเขาถงงาย นามาใชงาย ตรวจสอบ ทบทวน ตอยอดไดงาย การแยกประเภทองคความรอาจแบงเปน คมอการปฏบตงาน นวตกรรมทงสงประดษฐ เชงระบบบรการ เชงระบบบรหาร สถานทเกบอาจเปนในรปแบบ “เอกสาร” ทหนวยงาน ศนยคณภาพหรอศนยสารสนเทศ หรอในรปแบบ “อเลกทรอนกสไฟล” ในระบบอนทราเนตหรออนเทอรเนต จดผดแลระบบเปนบรรณารกษความร กาหนดการเขาถง ทงสทธและวธการเขาถงของบคคลทงภายในภายนอก เพอใหเกดการเคลอนยาย กระจายความรทมอย กาหนดการทบทวนปรบเปลยนองคความรทมใชอยางเหมาะสม เพอกระตนใหเกดการตอยอดองคความรได วธวดผลการจดการความร จากตวแบบการจดการความรขางตน เมอนาไปใชแลว องคการสามารถวดความสาเรจได 2 แนวทาง คอ 1. วดวาองคการมการนาการจดการความรมาใชหรอไม ทาอะไรบาง มากนอยแคไหน ทาหรอไมทา มการวดตวเครองมออยางไรบาง 2.วดวาการจดการความรใหผลสมฤทธทดอะไรบางแกองคการ ลกคา และพนกงาน ถอ วาเปนการวดเปาหมายหรอวตถประสงคของการจดการความร ซงเรองนสาคญมาก การจดกลมสนทนา (Dialogue technique) การสนทนาเปนกระบวนการสอสารปฏสมพนธในแนวระนาบ (Non-hierarchical communication) แบบมนษยสมผสมนษย (โสฬส ศรไสย, 2548) โดยผรวมสนทนารวมมอกนทกวถทาง เพอเปดโอกาสใหความแตกตางหลากหลายในมตตางๆ เชน คณวฒ วยวฒ ตาแหนงหรอฐานะทางเศรษฐกจ สงคม ศรทธาและความเชอทมอยเดม เกดการคลคลาย ไหลเวยน แลกเปลยนความหมาย และการดารงอยของกนและกนอยางอสระ เพอกลบคนสความรสกเปนหนงเดยวตามธรรมชาต

21

แนวทางการจดวงสนทนา โสฬส ศรไสย ไดเสนอเปนตวยอ “SPEAKING” (ศรสดา คลายคลองจตร, 2550) โดยแตละตวอกษรทาหนาทเปนตวแทนของปจจยตางๆ ดงน S=Setting หมายถง ฉากวาดวยสถานท และเวลา ถอวาเปนปจจยทมความสาคญตอความสาเรจหรอความลมเหลว การจดสถานท ควรจดทนงใหเปนวงกลม ใหทกคนในวงสนทนาหนหนาเขาหากน เพอใหสามารถมองเหนหนากนหมดทกคน และใหมพนทวางพอทจะใหทกคนสามารถเคลอนไหวไปมาไดโดยสะดวก ถาหากมทวทศนทสวยงามทเปน “ตนทน” ทางธรรมชาตทดอยแลวควรใชใหเปนประโยชนใหมากทสด โดยเปดมาน เพอใหผรวมวงสนทนาสามารถมองเหนววทวทศน เพอปลดปลอยอารมณและเปนทพกสายตา ควรหลกเลยงการจดสถานทแบบเอาโตะมาวางเรยงเปนแนวเดยวกน ทกคนหนหนาไปในทศทางเดยวกนหมด เพราะจะทาใหผเขารวมสนทนาไมสามารถใชภาษากาย (Body language) เชนการใชสายตา การแสดงออกทางสหนา ปฏสมพนธซงกนและกนได นอกจากน เรองเวลา ถาเปนไปได ควรเปนเวลาหลงจากทผเขารวมสนทนาไดพกผอนเตมท หรอเปนเวลาทปลอดจากการรบกวนของความรสกกงวลเรองงานประจาทรมเรา เชนเวลาเยนหลงเลกงาน หรอเวลาททกคนเดนทางไปพกผอนตางจงหวดพรอมๆกน เปนตน P=Process หมายถง กระบวนการ Dialogue เปนเรองของกระบวนการ (Process determinism) ซงเปนไปตามเหตและปจจย ไมสามารถคาดการณไดลวงหนาวาอะไรจะเกดขนในแตละชวงเวลาแตผเขารวมวงสนทนาจะตองมสต ตนอยเสมอ สงทพดออกมาไมมการสรป หรอสรางความคดรวบยอด เพอหาคาตอบสดทาย และใหทกคนคดเหมอนกนหมด แตถาหากผเขารวมวงสนทนาเชอมนในเรองของกระบวนการ จะเหนวา คาตอบจะเกดขนเปนระยะๆ และเปนหนาทของผเขารวมวงสนทนาจะทาความรจกกบคาตอบนนดวยตนเอง คาตอบบางอยางรไดเฉพาะตว อธบายใหใครฟงไมได E=Ends หมายถง เปาหมายไมอนญาตใหแตละคนนาเปาหมายสวนตวหรอวาระสวนตว (Personal agenda) เขาไปใช นอกจากเปาหมายเพอการฟง เรยนรตนเองและเรยนรจากผอนเทานน นอกจากน จะตองหลกเลยงมใหมการตง “Out put” ไวลวงหนา โดยหวงจะใหเกดสงนนสงนอยางเปนรปธรรมตามมา นอกจากหวงใหคนมานงฟงซงกนและกนสามารถพดคยกนไดอยางสนต โดยไมนาสงทเชออยในใจออกมาโตแยงประหตประหารซงกนและกน dialogue จงเหมาะสมสาหรบเรมตนทางานทมความซบซอน หลากหลาย หรอตองการแกไขปญหาทยากๆรวมกน ไมมการคยโวโออวด (Advocate) ไมแนะนาสงสอนหรอหวง “จดประกาย” ใหคนอนคดตาม รวมทงไมโตแยง หรอยกยอปอปน หรอตาหนตเตยน เพราะการฟงอยางเดยวกถอวาเปนวตถประสงคทยงใหญพอแลว สาหรบวงสนทนาในหมคนไมกคน

22

A=Attitude หมายถง การมเจตนคตทดตอคนอน ม “Openness” คอจตใจทเปดกวาง มความสขทไดยนไดฟงและไดเรยนรจากผอน วง Dialogue คอ ชมชนสมมาทฐ ไมเรมตนดวยการประณามคนอน การเสนอแนะใหคนอนทาสงนนสงน หรอแมกระทงการพดถงปญหา เพราะถาหากกาวลวงไปถงสงเหลานน จะทาใหเกดการโตเถยง การปกปอง และการมงเอาชนะกน K=Key Actor หมายถง คณะทางานทอยเบองหลง ซงทาหนาทเปน “Back stage performer” ซงทาหนาทเปนผประสานงาน สรางบรรยากาศ และคนหาผทเหมาะสมทควรจะมานงพดคยกน เพอวตถประสงครวมกน อยางใดอยางหนง Key actor จงรวมความถง Dialogue facilitator ผทาหนาท “อานวย” (Conduct) ใหเปนไปตามหลกการของกระบวนการ หากมปญหาเฉพาะหนาเกดขน Dialogue facilitator ตองสามารถแกไขไดทนทวงท โดยสภาพ และไมทาใหผรวมวงสนทนารสกเสยหนา หรอรสกเจบปวดจากการเขาไปแทรกแซงจดการของ Dialogue facilitator I=Instrument หมายถง เครองมอ ซงในทนหมายถง ภาษา จะตองลดทอนความเปนทางการของการใชภาษาใหมากทสด หลกเลยงถอยคาแบบตดสน เชน ผด ถก ชว ด สวย ขเหล ฯลฯ หรอถอยคาประเภทเรยกรอง วงวอน เสนอแนะ รวมทงการใชคาวา“ขออนญาตพด” เพราะการพดในวง dialogue ไมจาเปนตองขออนญาตใคร หากผพดคนกอนพดจบ และมความเงยบเกดขน กสามารถแทรกตนเองขนมาเปนผพดไดโดยอตโนมต แตมสงทจะตองระวงคอ พดสงใดออกไป สงนนกจะยอนกลบเขาสตวเอง ทาใหรสกไดภายหลง ถาจะใหดยงขน ถาหากผทรวมวงสนทนา พดภาษาถนอยแลว กสามารถใชภาษาถนไดเลย เพราะการใชภาษาถน จะทาใหวงสนทนามอรรถรส และเขาถงจตใจกนมากยงขน แตถามคนอนทไมเขาใจเขาไมถงความลกซงของภาษาถนนนๆ รวมอยดวย กอาจจาเปนตองใชภาษากลาง N=Norms of Interaction หมายถง บรรทดฐานของการปฏสมพนธภายในวงสนทนา ซงจะตองมความเทาเทยมกน ทงในแงของคาพดและการปฏบต กลาวคอ จะตองหลกเลยงคาพดและการกระทาทางวาจาใดๆ ทแสดงใหเหนวาตนเองเหนอกวา หรอดอยกวาคนอน วจนะกรรม (speech act) ทแสดงความเหนอกวาไดแก คาพดแบบแนะนา อบรม สงสอน โออวด ยกตนขมทาน สวนคาพดทแสดงความดอยกวาคนอนไดแก คาพดแบบวงวอนรองขอ คาแนะนาและความชวยเหลอจากผอน ซงจะตองหลกเลยงทงสองประเภท เพราะจะทาใหขาดความเสมอภาค G=Genre หมายถง ประเภทของการพดคย วงสนทนา ไมใชการพดคยแบบหาเหตผลมาหกลาง การพจารณาถกเถยงหรอโตแยง (Discussion & debate) ไมใชการบรรยาย (Monologue) ไมใชการประชมทมประธานทาหนาทวนจฉยสงการ (Formal meeting) หรอมวาระ(Agenda) เปาหมาย(Goal) ไวลวงหนา แตสนทรยะสนทนา เปนการพดคยแบบเปด เรมตนจากความไมร เพอคนหาความรระดบญาณสานก (Intuitive knowledge) และการสรางความหมายรวมกน (Shared meaning) เปาหมายเพอการมาฟงเสยงของตนเองและเสยงของผอน สนทรยะสนทนามเปาหมายเพอเขาไปสกระบวนการทางความคดทงมวล ( เดวด โบหม, 2554: 54)

23

แนวคดเกยวกบสมรรถนะ (Competency) ในชวงตนของศตวรรษท 1970 นกวชาการชอ David McClelland ไดทาการศกษาวจยวาทาไมบคลากรททางานในตาแหนงเดยวกนจงมผลงานทแตกตางกน ศกษาโดยแยกบคลากรทมผลการปฏบตงานดออกจากบคลากรทมผลการปฏบตงานพอใช แลวจงศกษาวาบคลากรทง 2 กลม มผลการทางานทแตกตางกนอยางไร ผลการศกษาทาใหสรปไดวา บคลากรทมผลการปฏบตงานดจะมสงหนงทเรยกวาสมรรถนะ (จรประภา อครบวร, 2549: 58) จงเปนจดกาเนดของแนวคดเรองสมรรถนะทสามารถอธบายบคลกลกษณะของคนวาเปรยบเสมอนกบภเขาน าแขง (Iceberg) (ชชย สมทธไกร, 2550: 29) อธบายวาคณลกษณะของบคคลนนเปรยบเสมอนภเขาน าแขงทลอยอยในน า โดยมสวนหนงทเปนสวนนอยลอยอยเหนอน าซงสามารถสงเกตและวดไดงาย ไดแก ความรสาขาตางๆ ทไดเรยนมา (Knowledge) และสวนของทกษะ (Skill) ไดแก ความเชยวชาญ ความชานาญพเศษดานตางๆ สาหรบสวนของภเขาน าแขงทจมอยใตน าซงเปนสวนทมปรมาณมากกวานน เปนสวนทไมอาจสงเกตไดชดเจนและวดไดยากกวา และเปนสวนทมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลมากกวา ไดแก บทบาททแสดงออกตอสงคม (Social role) ภาพลกษณของบคคลทมตอตนเอง (Self image) คณลกษณะ สวนบคคล (Trait) และแรงจงใจ (Motive) สวนทอยเหนอน าเปนสวนทมความสมพนธกบเชาวนปญญาของบคคล ซงการทบคคลมความฉลาดสามารถเรยนรองคความรตางๆ และทกษะไดนน ยงไมเพยงพอทจะทาใหมผลการปฏบตงานทโดดเดน จงจาเปนตองมแรงผลกดนเบองลก คณลกษณะสวนบคคล ภาพลกษณของบคคลทมตอตนเอง และบทบาททแสดงออกตอสงคมอยางเหมาะสมดวย จงจะทาใหบคคลกลายเปนผทมผลงานโดดเดน ความหมายของสมรรถนะ มผใหความหมายของสมรรถนะในความหมายลกษณะเดยวกน กลาวคอ สมรรถนะ หมายถง พฤตกรรมการแสดงออกของบคคล ทมอยในตวบคคลหรอจาเปนตองมตามลกษณะงาน เพอใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดตอหนวยงานหรอองคกร (Bom & Sparow , 1992 : 123-133 ; David D Dubois. et al, 2004 : 27-46) และความหมาย ของสมรรถนะอกลกษณะหนงทกลาวถงแรงผลกดนในตวบคคล คณลกษณะ แรงจงใจ รวมถงความร ทกษะและเจตคตในการปฏบตงานทจาเปนตองมในการปฏบตงาน (Boyatzis, R.E. 1982:489-49 ; David D Dubois. et al, 2004 :27-46) ซงสอดคลองกบนกวชาการในประเทศไทยไดใหความหมายของสมรรถนะ คอ ทกษะ ความรและ ความสามารถ หรอพฤตกรรมของบคลากร ทจ า เ ปนในการปฏบตงาน ซ งความสามารถเหลา น มผลตอความสา เ รจตามเปาหมาย

24

ของงาน (ณรงควทย แสนทอง, 2547: 10-11; ฐตพฒน พชญธาดาพงศ, 2549: 16-23; น าทพย วภาวน, 2547 : 3) สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ., 2553) กลาววา “สมรรถนะ” คอ คณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ทกษะ/ความสามารถและคณลกษณะอนๆ ททา ใหบคคลสามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอนๆ ในองคกร กลาวคอ การทบคคลจะ แสดงสมรรถนะใดสมรรถนะหนงได มกจะตองมองคประกอบของทงความรทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอนๆ ตวอยางเชน สมรรถนะการบรการทด ซงอธบายวา สามารถใหบรการท ผรบบรการตองการได นน หากขาดองคประกอบตางๆ ไดแก ความรในงานหรอทกษะทเกยวของ เชน อาจตองหาขอมลจากคอมพวเตอรและคณลกษณะของบคคลทเปนคนใจเยน อดทน ชอบ ชวยเหลอผอน ประเภทของสมรรถนะ สมรรถนะในตาแหนงหนงๆ จาแนกไดเปน 3 ประเภท (จรประภา อครบวร, 2549: 68) ไดแก 1. สมรรถนะหลก (Core competency) คอ พฤตกรรมทดททกคนในองคการตองม เพอแสดงถงวฒนธรรมและหลกนยมขององคการ 2. สมรรถนะบรหาร (Professional competency) คอ คณสมบตความสามารถดานการบรหารทบคลากรในองคการทกคนจาเปนตองมในการทางาน เพอใหงานสาเรจ และสอดคลองกบแผนกลยทธ วสยทศน ขององคการ 3. สมรรถนะเชงเทคนค (Technical competency) คอ ทกษะดานวชาชพทจาเปนในการนา ไปปฏบตงานใหบรรลผลสาเรจซงแตกตางกนตามลกษณะงาน โดยจาแนกได 2 สวนยอย ไดแก สมรรถนะเชงเทคนคหลก (Core technical competency) และสมรรถนะเชงเทคนคเฉพาะ (Specific technical competency) ณรงควทย แสนทอง (2546: 259) ไดแบงประเภทของสมรรถนะ ตามแหลงทมาออกเปน 3 ประเภท คอ 1.สมรรถนะสวนบคคล (Personal competencies) เปนความสามารถทมเฉพาะตวของบคคลหรอกลมบคคลเทานน เชน ความสามารถในดานการวาดภาพของศลปน การแสดงกายกรรมของนกกฬาบางคน นกประดษฐคดคน สงตางๆ เหลานถอเปนความสามารถเฉพาะตวทยากตอการเรยนรหรอลอกเลยนแบบได 2. สมรรถนะประจากลมงาน (Job competencies) เปนความสามารถเฉพาะบคคลทตาแหนงหรอบทบาทนนๆ ตองการเพอทาใหงานบรรลผลสาเรจตามทกาหนดไวเชน ความสามารถ

25

ในการเปนผนาทมงานของผบรหารตาแหนงหวหนากลมงาน ความสามารถในการวเคราะหวจยในตาแหนงงานทางดานวชาการ เปนความสามารถทสามารถฝกฝนและพฒนาได 3. สมรรถนะองคการ (Organization competencies) เปนความสามารถทเปนลกษณะเฉพาะขององคการทมสวนทาใหองคการนนไปสความสาเรจและเปนผนาในดานนนๆ ได การแบงประเภทของสมรรถนะของระบบราชการพลเรอนไทย (คมอสมรรถนะขาราชการพลเรอนไทย, 2548: 11) ประกอบไปดวยสมรรถนะ 2 สวน คอ 1. สมรรถนะหลก คอ คณลกษณะรวมของขาราชการพลเรอนทกตาแหนงทงระบบ กาหนดขนเพอหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมทพงประสงครวมกนประกอบดวย 5 สมรรถนะ คอ 1.1 การมงผลสมฤทธ (Achievement motivation) 1.2 การบรการทด (Service mind) 1.3 การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise) 1.4 จรยธรรม (Integrity) 1.5 ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork) 2. สมรรถนะประจากลมงาน คอ สมรรถนะท กาหนดเฉพาะสาหรบแตละกลมงานเพอสนบสนนใหขาราชการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมแกหนาทและสงเสรมใหสามารถปฏบตภารกจในหนาทไดดยงขน องคประกอบของสมรรถนะ องคประกอบของสมรรถนะประกอบดวย 5 สวน (เทอน ทองแกว, 2555) คอ 1. ความร (Knowledge) คอ ความรเฉพาะในเรองทตองร เปนความรทเปนสาระสาคญ 2. ทกษะ (Skill) คอ สงท ตองการใหทาไดอยางมประสทธภาพ เชน ทกษะทางคอมพวเตอร ทกษะทางการถายทอดความร เปนตน 3. ความคดเหนเกยวกบตนเอง (Self –concept) คอ เจตคต คานยม และความคดเหนเกยวกบภาพลกษณของตน หรอสงทบคคลเชอวาตนเองเปน 4. บคลกลกษณะประจาตวของบคคล (Traits) เปนสงทอธบายถงบคคลนน เชน คนทนาเชอถอและไววางใจได หรอมลกษณะเปนผนาเปนตน 5. แรงจงใจ/เจตคต (Motives/Attitude) เปนแรงจงใจ หรอแรงขบภายใน ซงทาใหบคคลแสดงพฤตกรรมทมงไปสเปาหมาย หรอมงสความสาเรจ เปนตน

26

สมรรถนะผตรวจการพยาบาล (The Competency of nurse supervisor) การพยาบาลเปนการใหการบรการหรอการดแลสขภาพของผรบบรการ โดยใหการดแลแบบองครวม การมความรความเขาใจในผรบบรการอยางถกตองและเพยงพอ ชวยใหพยาบาลสามารถวางแผนการพยาบาล เปนผสนบสนนและตอบสนองความตองการของผรบบรการรวมทงสามารถปฏบตงานรวมกบบคลากรอนในทมสขภาพไดอยางมประสทธภาพและกอใหเกดประโยชนสงสด แกรบใชบรการ มผใหความหมายของสมรรถนะพยาบาล หมายถงพฤตกรรมการแสดงออกถงความสามารถของพยาบาลวชาชพทเกยวกบความร ความสามารถ ทกษะ เจตคต ตลอดจนบคลกลกษณะ ในการปฏบตการพยาบาล สามารถปฏบตงานตามบทบาทหนาทได อยางมประสทธภาพ สอดคลองกบความตองการของสงคมและวชาชพ ซงสอดคลองกบคาจากดความสมรรถนะพยาบาลของสานกการพยาบาล โดยสมรรถนะจะสงเสรมการปฏบตงานของพยาบาลชวยใหบรรลวสยทศน พนธกจ และภารกจขององคกร (สมรรถนะพยาบาล, 2555) สภาการพยาบาลไดกาหนดสมรรถนะหลกของผประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภตามความหมายของ พระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528 และทแกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2540 นน หมายถง บคคลซงไดขนทะเบยนและรบใบอนญาตเปน ผประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ จากสภาการพยาบาล ซงสภาการพยาบาลไดกาหนดสมรรถนะหลกของผประกอบวชาชพการพยาบาลและผดงครรภชนหนง ไวดงน สมรรถนะท 1 การปฏบตการพยาบาลอยางมจรยธรรม ตามมาตรฐาน และกฎหมายวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภและกฎหมายอนทเกยวของ สมรรถนะท 2 ปฏบตการผดงครรภอยางมจรยธรรม ตามมาตรฐาน และกฎหมายวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภและกฎหมายอนทเกยวของ สมรรถนะท 3 สงเสรมสขภาพบคคล กลมคน และชมชน เพอใหเกดการเรยนร สามารถดแลสขภาพตนเองไดในภาวะปกต และภาวะเจบปวย และลดภาวะเสยงการเกดโรค และเกดความเจบปวย สมรรถนะท 4 ปองกนโรคและเสรมภมคมกนโรค เพอลดความเจบปวยจากโรคทสามารถปองกนได สมรรถนะท 5 ฟนฟสภาพบคคล กลมคน และชมชนทงดานรางกาย จตสงคม เพอใหสามารถดาเนนชวตไดอยางเตมศกยภาพ สมรรถนะท 6 รกษาโรคเบองตน ตามขอบงคบของสภาการพยาบาล

27

สมรรถนะท 6 รกษาโรคเบองตน ตามขอบงคบของสภาการพยาบาล สมรรถนะท 7 สอนและใหการปรกษาบคคล ครอบครวกลมคน และชมชน เพอการมภาวะสขภาพทด สมรรถนะท 8 ตดตอสอสารกบบคคล ครอบครว กลมคน และชมชนไดอยางมประสทธภาพ สมรรถนะท 9 แสดงภาวะผนาและการบรหารจดการตนเอง และงานทรบผดชอบไดอยางเหมาะสม สมรรถนะท 10 ปฏบตการพยาบาลและการผดงครรภตามจรรยาบรรณวชาชพ โดยคานงถงสทธมนษยชน สมรรถนะท 11 ตระหนกในความสาคญของการวจยตอการพฒนาการพยาบาล และสขภาพ สมรรถนะท 12 ใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอสนบสนนการปฏบตการพยาบาล สมรรถนะท 13 พฒนาตนเองอยางตอเนอง เพอสรางคณคาในตนเอง และสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาล สมรรถนะท 14 พฒนาวชาชพใหมความเจรญกาวหนา และมศกดศร เทเลอร (Taylor, 1995) กลาววาพยาบาลควรมสมรรถนะพนฐานรวมทงสน 4 สมรรถนะ ดงตอไปน 1. สมรรถนะดานสมพนธภาพระหวางบคคล (Interpersonal competence) เปนความ สามารถในการสรางและรกษาไวซงสมพนธภาพในการบรการทชวยใหการปฏบตงานประสบผลสาเรจตามเปาหมายทตงไว 2. สมรรถนะดานสตปญญา (Intellectual competence) เปนความสามารถในการใหเหตผลอยางเพยงพอ ทงเหตผลทางวทยาศาสตร การคดอยางมวจารณญาณ มวธการคดอยางมระบบมจดมงหมายในความคดและคดอยางรอบคอบ มความสามารถในการแกไขปญหาไดอยางสรางสรรค 3. สมรรถนะดานเทคนคปฏบต (Technical competence) เปนความสามารถในการใชอปกรณ เครองมอเครองใชตางๆ ถกตอง เหมาะสมอยางชานาญ เปนผทสามารถปฏบตงานทใชเทคนคตางๆ ไดอยางสรางสรรค และตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ 4. สมรรถนะดานศลธรรมจรรยา (Moral competence) เปนความสามารถในการดารงชวตอยในแนวทางทถกตองตามหลกศลธรรม และเหมาะสมกบบทบาทหนาทของแตละบคคลเปนผท

28

4. สมรรถนะดานศลธรรมจรรยา (Moral competence) เปนความสามารถในการดารงชวตอยในแนวทางทถกตองตามหลกศลธรรม และเหมาะสมกบบทบาทหนาทของแตละบคคลเปนผทไดรบความไววางใจในการปฏบตงาน เปนผทมความรบผดชอบ สามารถจดการกบความขดแยงทางจรยธรรม ปฏบตการพยาบาลดวยความซอสตย ปจจบนการใหบรการสขภาพมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ตลอดจนการเปลยนแปลงท งทางดานสงคม เศรษฐกจ การแขงขน นโยบายรฐบาลและนโยบายกระทรวงสาธารณสข ทาใหพยาบาลตองปรบปรงทงทางดานวธปฏบตการพยาบาล การบรหารจดการเพอใหเกดคณภาพทางการพยาบาลอยางสงสด การบรหารจดการทางการพยาบาลจงเปนกระบวนการทสาคญตอการปฏบตการพยาบาล (ภคพร กอบพงตนและชนกพร อตตะมะ, 2553: 28) องคกรพยาบาลเปนองคกรทตองปฏบตหนาทหมนเวยนตอเนองตลอด 24 ชวโมง (พวงเพชร สรยะพรหมและสขมาล ตอยแกว, 2553: 1-3) จงจาเปนตองมผรบผดชอบในการเปนตวแทนผบรหารในการปฏบตงานนอกเวลาราชการ จากความสาคญของผตรวจการพยาบาลดงกลาว จงมผศกษาเกยวกบสมรรถนะผตรวจการพยาบาลมากมายและมการใหความหมายและกาหนดบทบาทหนาทของผตรวจการพยาบาลดงน ความหมายของผตรวจการพยาบาล จากการทบทวนงานวจยทเกยวของกบผตรวจการนอกเวลาราชการ พบวามการใหความหมายของผตรวจการนอกเวลาราชการในลกษณะเดยวกน (พฒนา พงศร, 2554: 178-181; พรกล สขสด, 2546: 7; ภคพร กอบพงตน และชนกพร อตตะมะ, 2553: 28; มญชภา พลมณ, 2548: 3; ละมตร ปกขาม, 2552) กลาวคอ ผตรวจการนอกเวลาราชการ หมายถงพยาบาลวชาชพทไดรบใบประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภชน1 ทไดรบการแตงตงหรอมอบหมายใหปฏบตงานเปนผตรวจการพยาบาลนอกเวลาแทนผบรหารระดบสงทางการพยาบาล และปฏบตหนาททกแผนกทงโรงพยาบาล สาหรบโรงพยาบาลบางแหงมการแตงตงผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการเฉพาะแผนกเชน ฝายการพยาบาลโรงพยาบาลศรนครนทรมผตรวจการนอกเวลาแผนกการพยาบาลศลยกรรมและออรโธปดกส ทไดรบมอบหมายใหทาหนาทผตรวจการแผนกฯ นอกเวลาราชการโดยทาหนาทบรหารงานภายในแผนกการพยาบาลศลยกรรมและออรโธปดกส ตอเนองตลอด 24 ชงโมง จากการทบทวนงานวจยดงกลาว จงสรปความหมายของผตรวจการพยาบาล หมายถงพยาบาลวชาชพทไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ ชนหนง ทไดรบการแตงตงใหปฏบตงานแทนหวหนากลมภารกจการพยาบาลนอกเวลาราชการ

29

การทบทวนวรรณกรรมเรองสมรรถนะผตรวจการพยาบาล สมรรถนะเปนการผสมผสานความร ความสามรถ ทกษะและเจตคต ไมสามารถแยกจากกนได มผศกษาเกยวกบสมรรถนะทจาเปนสาหรบผตรวจการนอกเวลาหรอพยาบาลเวรตรวจการและพบวาสมรรถนะผตรวจการพยาบาลทผลการศกษาสอดคลองกนดงน จากงานวจยของ พรกล สขสดและชนกพร จตปญญา ไดสรปสมรรถนะทพงประสงคของผปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการ โรงพยาบาลของรฐมทงหมด 6 ดานดงน 1) ดานการบรหารจดการ 2 ) ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) ดานการนเทศ 4) ดานการแกปญหาและการตดสนใจ 5) ดานความเปนนกวชาการเชงเทคนค และ 6) ดานการควบคมรกษาคณภาพและจรยธรรม (พวงทพย ชยพบาลสฤษด, 2551: 173) สวนในภาคเอกชนมการศกษาในหวขอการพฒนาและตรวจสอบคณภาพแบบประเมนสมรรถนะของผจดการพยาบาลโรงพยาบาลเอกชน (จารวรรณ ธาน, 2554: ง) พบวาสมรรถนะทจาเปนสอดคลองกนมการใชภาษาเขยนทแตกตางกน กลาวคอสมรรถนะของผจดการพยาบาลโรงพยาบาลเอกชนมดงน1) ดานการจดการเชงกลยทธ 2) ดานความฉลาดทางอารมณ 3) ดานการตดตอสอสารและการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล 4) ดานการจดการทรพยากรมนษย 5) การพฒนาบคลากรพยาบาลทมศกยภาพสง และ 6) ดานการใชเทคโนโลย สารสนเทศ สมรรถนะของหวหนากลมการพยาบาลเฉพาะสาขาหรอผตรวจการพยาบาล มดงน 1) ภาวะผนา 2) การบรหารจดการและการพฒนาคณภาพ 3) การสอสารและการสรางสมพนธภาพ 4) จรรยาบรรณวชาชพ จรยธรรมและกฎหมาย และ 5) นโยบายและสงแวดลอมดานสขภาพ (สจตรา เหลองอมรเลศ และ วาสน วเศษฤทธ, 2556) ซงสอดคลองบทบาทของพยาบาลเวรตรวจการของฝายการพยาบาลโรงพยาบาลราชวถ คอ 1) บทบาทผบรหาร 2) บทบาทผนเทศ 3) บทบาทผประสานงาน และ 4) บทบาทผใหคาปรกษาและแนะนา จากการทบทวนวรรณกรรมพบวามการกลาวถงสมรรถนะทจาเปนสาหรบผตรวจการพยาบาลใกลเคยงและสอดคลองกน ผวจยจงขอสรปและใชสมรรถนะของผตรวจการพยาบาล 6 ดาน คอ 1) สมรรถนะดานการบรหารจดการ 2) สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) สมรรถนะดานการนเทศ 4) สมรรถนะดานการแกปญหาและการตดสนใจ 5) สมรรถนะดานความเปนนกวชาการเชงคลนก และ 6) สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม  

บทท 3

วธการดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and development) มวตถประสงคเพอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโดยการจดการความร ผวจยไดประยกตกรอบแนวคดการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน (Learning management, Knowledge organizing, Knowledge acting, Knowledge sharing, และKnowledge assets: LKASA) เพอสรางองคความรในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โดยใชการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique) โดยมรายละเอยดการดาเนนการวจยดงน 1. ลกษณะของสถานททใชในการเกบขอมล 2. ลกษณะประชากรและกลมตวอยาง 3. เครองมอทใชในการวจย 4. วธการสรางเครองมอ 5. การหาคณภาพของเครองมอ 6. การพทกษสทธผรวมการวจย 7. การเกบรวบรวมขอมล 8. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย ลกษณะสถานททใชในการเกบขอมล ในการวจยครงน ผวจยทาการศกษาและเกบขอมลในโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร ซงเปนโรงพยาบาลศนยขนาด 509 เตยง เกบขอมลในกลมภารกจการพยาบาล ซงมโครงสรางการบรหารตามโครงสรางการบรหารการพยาบาลของสานกการพยาบาล (ภาคผนวก ง)(สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, 2552: 2)

  31

ลกษณะประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรสาหรบการวจยครงน คอ พยาบาลวชาชพตงแตระดบชานาญการทไดรบการแตงตงใหดารงตาแหนงผตรวจการพยาบาลของโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ตงแตวนท 3 ตลาคม พ.ศ.2554 จานวน 36 คน ขณะทาการวจยมผตรวจการพยาบาลลาออก 1 คน ไปราชการ 1 คนและผวจยเปนผตรวจการพยาบาลดวย จงมประชากรในการวจยครงนรวมทงสน 33 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางในการจดกลมสนทนา เปนผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภย ภเบศรทมประสบการณในการปฏบตหนาทตงแต 1 ปขนไป และเขารวมการจดกลมสนทนาทกครง รวมมกลมตวอยางในการจดกลมสนทนาทงสน14 คน

เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงนนอกจากตวผวจยซงเปนเครองมอทสาคญแลว ผวจยมเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย 5 เครองมอ คอ 1. แบบสอบถามปจจยสวนบคคลสาหรบกลมตวอยางทเขารวมการจดกลมสนทนา ซงมคณสมบตดงนคอ เปนผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรทมประสบการณในการปฏบตหนาทตงแต 1 ปขนไป และเขารวมการจดกลมสนทนาทกครง แบบสอบถามประกอบดวย อาย วฒการศกษา ตาแหนงปจจบน ระยะเวลาในการปฏบตงานตาแหนงพยาบาลวชาชพ ระยะเวลาในการปฏบตงานในตาแหนงผตรวจการพยาบาล การอบรมดานการบรหารทางการพยาบาล 2. คมอการจดทากลมสนทนา เปนคมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบปญหาอปสรรคในการปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล และขอมลเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ประกอบดวยแนวคาถามหลก คาถามรอง และคาถามเจาะลก ใชแนวคาถาม (Interview guide) ซงผวจยสรางขน เพอใหไดขอมลทครบถวนผวจยใชเครองบนทกเสยงบนทกขณะการทากลมสนทนา และสรปผลทไดจากการทาสนทนากลม ลงในแบบบนทกทผวจยสรางขน 3. แบบบนทกขอมลจากการจดกลมสนทนา 4. แบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผทรงคณวฒทงหมด 5 ทาน

  32

(ภาคผนวก ก) ดงน คณบดคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา อาจารยประจาภาควชา การพยาบาลรากฐานคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล หวหนาพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผชวยหวหนาพยาบาลดานวชาการ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร และผชวยหวหนาพยาบาลดานบรการโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร 5. แบบสอบถามระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาล เจาพระยาอภยภเบศร โดยสอบถามจากผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จานวน 33 คน วธการสรางเครองมอ 1. เนองจากการวจยครงนเปนการวจยและพฒนา เกบรวบรวมการจดการความรตามแบบจาลองไข (Egg Model:LKASA) โดยการใชวธการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique)ดงนนตวผวจยจงเปนเครองมอทสาคญในการเกบรวบรวมขอมล จงมการเตรยมตวผวจยดวยการศกษาคนควาความรเฉพาะดานทสาคญ ดงน 1.1 การจดการความร โดยเนนจดการความรตามแบบจาลองไข 1.2 การจดกลมสนทนา 1.3 สมรรถนะผตรวจการพยาบาล 2. การจดทาเอกสารเพอการเกบรวบรวมขอมล 2.1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลสาหรบกลมตวอยาง ประกอบดวย อาย วฒการศกษา ตาแหนงปจจบน ระยะเวลาในการปฏบตงานตาแหนงพยาบาลวชาชพ ระยะเวลาในการปฏบตงานในตาแหนงผตรวจการพยาบาล การอบรมดานการบรหารทางการพยาบาล 2.2 คมอการจดทากลมสนทนา ซงผวจยสรางขนจากการทบทวนวรรณกรรม และปรบปรงใหสอดคลองตาม LKASA Egg Model เปนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบปญหาอปสรรคในการปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาลและขอมลเกยวกบสมรรถนะทตองการในการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยการสรางแนวคาถาม ใชแนวคาถาม ซงผวจยสรางขน นาเรยนปรกษาอาจารยทปรกษาเพอปรบปรงใหถกตองและเหมาะสม และเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 ทาน เพอใหแสดงความคดเหน แนะนาและปรบปรงเนอหาใหถกตอง เหมาะสม การสรางแนวคาถามแตละครงของการจดกลมสนทนาเนนตามวตถประสงคของการจดกลมสนทนา โดยกาหนดใหทาการจดกลมสนทนารวมทงหมด 3 ครง รายละเอยดดงน

  33

ครงท 1 เปนการแนะนาตวผวจย แจงวตถประสงคของการทาวจย รวมแลกเปลยนเรยนรหลกการของการจดการความรตามแนวคด LKASA Egg Model การจดกลมสนทนาและแลกเปลยนเรยนรเกยวกบคณสมบต บทบาทของผตรวจการพยาบาล ปญหา อปสรรคทพบพรอมทงแนวทางแกไขขณะปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล ครงท 2 เปนการจดกลมสนทนา เพอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร รวมแลกเปลยนเรยนรในการกาหนดเนอหา ความร รายละเอยดของขอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร หลงจากไดความรฝงลกของแตละบคคลแลวให แสวงหาความรเพมเตมเพอมารวมเปนแนวทางในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร รวบรวมความรทไดท งความรฝงลกและความรจากการคนความาจดทาเปนขอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร และจดทาแนวทางปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ครงท 3 เปนการนาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลทจดทาเปนหมวดหมรวมทงหมด 6 หมวดหม 6 ดานดงน 1) สมรรถนะดานการบรหารจดการ 2)สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) สมรรถนะดานการนเทศ 4) สมรรถนะดานการแกปญหา และตดสนใจ 5) สมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก และ 6) สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม รวม 57 ขอ และแนวทางการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรนาเสนอตอกลมสนทนาเพอพจารณาความถกตอง เหมาะสมของเนอหาพรอมทงการแสดงความคดเหนเพมเตม เพอปรบปรงแกไขและนาเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 ทาน

2.3 แบบบนทกขอมลจากการจดกลมสนทนา โดยผวจยสรางขนเพอสรปขอมลทไดรบจากการจดกลมสนทนา โดยระบจานวนผรวมเขากลม และสรปเปนประเดนสาคญจากการจดกลมสนทนา 2.4 แบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยผวจยสรางคาถามปลายปด เปนแบบสอบถามประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ นาเสนอตอผทรงคณวฒเพอพจารณาในประเดนความคดเหนเกยวกบระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรและแสดงความคดเหนเพมเตม ซงมรายละเอยดของคะแนนแตละระดบดงน (ประคอง กรรณสตร, 2542)

ระดบคะแนน 5 หมายถง ผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะการปฏบต งานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนมากทสด

  34

ระดบคะแนน 4 หมายถง ผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะการปฏบต งานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนมาก

ระดบคะแนน 3 หมายถง ผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะการปฏบต งานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนปานกลาง

ระดบคะแนน 2 หมายถง ผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะการปฏบต งานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนนอย

ระดบคะแนน 1 หมายถง ผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะการปฏบต งานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนนอยทสด

หลงจากนนผวจยไดนาระดบความคดเหนทงหมดของผทรงคณวฒมาหาคาเฉลยตามรายขอโดยวเคราะหตามเกณฑ ดงน 

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง ผทรงคณวฒเหนดวยวาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนระดบมากทสด

คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง ผทรงคณวฒเหนดวยวาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนระดบมาก

คาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง ผทรงคณวฒเหนดวยวาสมรรถนะการปฏบตงาน ของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนระดบปานกลาง

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ผทรงคณวฒเหนดวยวาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนระดบนอย

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ผทรงคณวฒเหนดวยวาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลมความจาเปนระดบนอยทสด

2.5 แบบสอบถามระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาล เจาพระยาอภยภเบศร โดยผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยผวจยสรางขนจากการวเคราะหแบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เลอกในรายขอทมคาคะแนนเฉลยตงแต 3.5 ขนไป และปรบปรงเนอหาตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ เปนแบบสอบถามปลายปด สอบถามเกยวกบระดบความสามารถในสมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

คะแนน 5 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะในการปฏบตงานของตนเอง อยในระดบสงทสด

  35

คะแนน 4 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะในการปฏบตงานของตนเอง อยในระดบสง

คะแนน 3 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะในการปฏบตงานของตนเอง อยในระดบปานกลาง

คะแนน 2 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะในการปฏบตงานของตนเอง อยในระดบตา

คะแนน 1 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะในการปฏบตงานของตนเอง อยในระดบตาทสด

กกกกกกกก หลงจากนนผวจยไดนาระดบคะแนนทงหมดของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาล เจาพระยาอภยภเบศร มาหาคาเฉลยตามรายขอ โดยวเคราะหตามเกณฑ ดงน

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานอยระดบสงทสด

คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานอยระดบสง

คาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานอยระดบปานกลาง

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานอยระดบตา

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานอยระดบตาทสด

การหาคณภาพของเครองมอ การตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) (พนนทร คงคาเพชร, 2552: 124-130) โดยผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ตรวจสอบความครอบคลม เหมาะสม ความชดเจน ของ

  36

แบบสอบถามและปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒทมความคดเหนสอดคลองกนเลอกรายขอทมคาเฉลยตงแต 3.5 ขนไป นามาเรยบเรยงและตรวจสอบความเทยงของแบบสอบถาม (Reliability) โดยนาแบบสอบถามไปทดลองใชกบผตรวจการพยาบาลในโรงพยาบาลระดบใกลเคยงกน จานวน 20 คน จากนนนามาวเคราะหหาความเทยงโดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบราค (Conbrach’s Alpha Coefficient) ไดคาความเทยงของแบบสอบถามดงน แบบสอบถามสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลทงฉบบไดคาความเทยง .94 เมอจาแนกสมรรถนะแตละดาน มคาความเทยงของแบบสอบถามสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดงน ดานบรหารจดการ .77 ดานมนษยสมพนธและการสอสาร .76 ดานการนเทศ .74 ดานการแกปญหาและตดสนใจ .87 ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก .75 และดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม .80 การพทกษสทธผเขารวมการวจย ผวจยพทกษสทธผใหขอมลตงแตเรมตนกระบวนการเกบขอมล จนกระทงนาเสนอผลการวจยผวจยใหขอมลและแจงใหทราบถงวตถประสงคและขนตอนของการเกบขอมล โดยไมปดบง พรอมทงแจงใหทราบถงลกษณะการเกบขอมลโดยใชการตอบแบบสอบถามและการจดกลมสนทนา ในการเกบรวบรวมขอมลการบนทกเสยงและการจดบนทก ผวจยขออนญาตจากผรวมวจยทกครง ขอความรวมมอจากกลมตวอยางในการตอบแบบสอบถามและรวมแสดงความคดเหนในการจดกลมสนทนา ในระหวางการตอบแบบสอบถามหรอรวมสนทนา หากกลมตวอยางมขอคาถามใด ไมสะดวกใจทจะตอบ กลมตวอยางมอสระทจะไมตอบ รวมทงสามารถยตการใหความรวมมอในขนตอนใดของการวจยกได และขอขอมลกลบคนไดตลอดเวลา โดยไมตองบอกเหตผล และสามารถสอบถามขอของใจกบผวจยได ขอมลทไดจะนามาวเคราะหและเสนอผลการวจยในภาพรวม เพอใชเปนประโยชนในดานการศกษาวจยเทานน ในการวจยครงน กลมตวอยางทกคนมความเขาใจชดเจนในกระบวนการเกบรวบรวมขอมลและยนยอมเขารวมเปนกลมตวอยางในการวจย การเกบรวบรวมขอมล ผวจยเปนผเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองทงหมด สวนขอมลเชงคณภาพจากการจดกลมสนทนา ผวจยถอดขอความการสนทนาจากเครองบนทกเสยง ระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล

  37

เปนเวลา 4 เดอน คอชวงเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2555 ถงเดอนตลาคม พ.ศ. 2555 โดยมขนตอนการเกบรวบรวมขอมลดงน 1. ผวจยขอหนงสออนญาต เกบขอมลจากคณบดบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน ถงผอานวยการโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เพอชแจงวตถประสงคของการวจย ขออนมตการเกบรวบรวมขอมลจากโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร 2. เมอไดรบหนงสออนมตจากผอานวยการโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เรยบรอยแลว ผวจยขออนญาตเขาพบรองผอานวยการฝายการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เพอชแจงวตถประสงคของการวจย และขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลการวจย 3. ผวจยตดตอผชวยหวหนาพยาบาลฝายวชาการโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร เพอขอขอมลรายชอผไดรบการแตงตงใหปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล คาสงวนท 3 ตลาคม พ.ศ. 2554 4. ผวจยชแจงวตถประสงคของการวจยและการพทกษสทธของผเขารวมวจยผานทางเอกสารคาชแจงเพอใหผเขารวมวจยเขาใจและลงนามกอนเขารวมวจย

5. ผวจยขออนญาตรองผอานวยการฝายการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ในการจดกลมสนทนาเพอรวมกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร รวมทงหมด 3 ครง 6. ผวจยสรปประเดนสาคญจากการจดกลมสนทนาในแบบบนทกขอมลจากการจดกลมสนทนา โดยผวจยสรางขนเพอสรปขอมลทไดรบจากการจดกลมสนทนา 7. ผวจยนาแบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของ สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร นาเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 ทาน เพอพจารณาในประเดนสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรวามความจาเปนระดบใดและแสดงความคดเหนเพมเตมอยางไร 8. ผวจยนาแบบสอบถามระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ใหผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ทงหมด 33 คน ประเมนสมรรถนะการปฏบตงานของตนเองวาอยในระดบใด การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามทตอบสมบรณแลวมาวเคราะห ประมวลผลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป ดงน

  38

1. ขอมลเชงคณภาพจากการจดกลมสนทนาเรองสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร นามาจดหมวดหมของขอมลและวเคราะหเนอหา (Content analysis) 2. ขอมลสวนบคคลไดแก อาย วฒการศกษา ตาแหนงงานปจจบน ระยะเวลาในการปฏบต งานตาแหนงพยาบาลวชาชพ ระยะเวลาในการปฏบตงานในตาแหนงผตรวจการพยาบาล การอบรมดานการบรหารทางการพยาบาลวเคราะห วเคราะหโดยการแจกแจงความถ รอยละ และคาเฉลย   3. แบบประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยผวจยสรางขนจากผลการวเคราะหแบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ซงเปนแบบสอบถามประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ ผวจยนามาหาเฉลยตามรายขอ หลงจากนนนารายขอทมคาเฉลยตงแต 3.5 จดทาเปนแบบประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร  

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and development) มวตถประสงคเพอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลดวยการจดการความร ผวจยไดประยกตกรอบแนวคดการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน (Learning management, Knowledge organizing, Knowledge acting, Knowledge sharing และ Knowledge assets: LKASA) เพอสรางองคความร โดยใชการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique) มผเขารวมกลมสนทนา 14 คน และจดกลมสนทนาทงหมด 3 ครง หลงจากสรปผลจากการจดกลมสนทนาไดเปนสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผวจยไดนาเสนอใหผทรงคณวฒแสดงความคดเหนและนามาวเคราะหโดยพจารณาจากคาเฉลยทมคาตงแต 3.5 ขนไป แสดงวาผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนในสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลรายขอนน สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลทมคาเฉลยตงแต 3.50–4.49 แสดงวาผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะนนมความจาเปนมากและสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลทมคาเฉลยตงแต 4.50–5.00 แสดงวาผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลนนมความจาเปนมากทสด ผวจยไดนาสมรรถนะการปฏบตของผตรวจการพยาบาลใหผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรจานวน 33 คนประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของตนเอง สรปผลการวเคราะหขอมล ประกอบดวยสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลในดานตางๆ ดงตอไปน 1) สมรรถนะดานการบรหารจดการ 2) สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) สมรรถนะดานการนเทศ 4) สมรรถนะดานการแกปญหาและตดสนใจ 5) สมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก และ 6) สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม นาเสนอผลการวจยดงตอไปน

40

1. สรปผลการจดกลมสนทนา 2. ผลการวเคราะหขอมลดวยตารางประกอบการบรรยายตามหวขอ สวนท 1 ขอมลทวไปของกลมตวอยางทเขารวมการจดกลมสนทนา สวนท 2 ขอมลทวไปของผตรวจการพยาบาลทประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของตนเอง สวนท 3 ผลการศกษาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร 3.1 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล 3.2 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร สรปผลจากการจดกลมสนทนา การจดกลมสนทนาครงท 1 เปนการแนะนาตวผวจย วตถประสงคของการจดกลม สนทนาและรวมวเคราะหเพอใหไดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โดยการนาการจดการความรตาม LKASA Model และนาการจดกลมสนทนามารวมในการจดการความร ผเขารวมกลมสนทนาไดแสดงความคดเหนเกยวกบบทบาททไดปฏบตขณะขนปฏบตงานเปนผตรวจการพยาบาล รวมถงปญหา อปสรรคขณะปฏบตงาน และตกลงใหมการกาหนดคณสมบตของผทจะ เปนผตรวจการพยาบาล รวมทงกาหนดขอบเขตบทบาทของผตรวจการพยาบาลใหชดเจน และไดมการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล การจดกลมสนทนาครงท 2 เปนการจดกลมสนทนาเกยวกบรายละเอยดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร รวมแลกเปลยนเรยนรในรายละเอยดของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร รวบรวมความรทไดทงความรฝงลกและความรจากการคนความาจดทาเปนสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร และจดทาแนวทางปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร การจดกลมสนทนาครงท 3 เปนการนาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลทจดทาเปนหมวดหมรวมทงหมด 6 ดานดงน 1) สมรรถนะดานการบรหารจดการ 2)สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) สมรรถนะดานการนเทศ 4) สมรรถนะดานการแกปญหาและตดสนใจ 5) สมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก และ6) สมรรถนะดานการควบคม รกษา

41

คณภาพและจรยธรรม รวม 57 ขอ และแนวทางการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรนาเสนอตอกลมสนทนาเพอพจารณาความถกตอง เหมาะสมของเนอหาพรอมทงการแสดงความคดเหนเพมเตม เพอปรบปรงแกไขและนาเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 ทาน สวนท 1 ขอมลทวไปของกลมตวอยางทเขารวมการจดกลมสนทนา ตารางท 1 จานวนและรอยละขอมลทวไปของกลมตวอยาง (n=14)

ขอมลทวไป จานวน รอยละ อาย (ป) 40-45 2 14.30 46-50 5 35.70 51-55 7 50.00 คาเฉลย 49.71 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.19 สงสด 55 ป ตาสด 41 ป วฒการศกษา ปรญญาตรหรอเทยบเทาปรญญาตร 13 92.90 ปรญญาโท 1 7.10 ตาแหนงทางการพยาบาล พยาบาลวชาชพชานาญการ 13 92.90 พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ 1 7.10 ประสบการณในการทางาน(ตงแตไดรบเงนประจาตาแหนง) 10-15 3 21.40 16-20 6 42.90 21-25 1 7.10 26-30 4 28.60 คาเฉลย 19.36 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 6.92 สงสด 30 ป ตาสด 10 ป ตาแหนงปจจบน หวหนาหอผปวย/หวหนาหนวยงาน 8 57.10 รองหวหนาหอผปวย/รองหวหนาหนวยงาน 6 42.90

42

ตารางท 1 จานวนและรอยละขอมลทวไปของกลมตวอยาง (n=14) (ตอ)

ขอมลทวไป จานวน รอยละ แผนกทปฏบตงาน อายรกรรม 3 21.40 ศลยกรรม 5 35.70 สตนรเวชกรรม 1 7.10 ผปวยวกฤต 3 21.40 อนๆ 2 14.30 ประสบการณในการเปนผตรวจการพยาบาล 1-3 8 57.10 4-6 3 24.40 7-10 2 14.30 11-12 1 7.10 คาเฉลย 3.28 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.09 สงสด 9 ป ตาสด 1 ป การอบรมเกยวกบการบรหารการพยาบาล ผานการอบรม 12 85.70 ไมผานการอบรม 2 14.30 การไดรบการเตรยมความพรอมในการเปนผตรวจการพยาบาล ไดรบ 3 21.40 ไมไดรบ 11 78.46  

จากตารางท 1 พบวากลมตวอยางทศกษาจานวน 14 คน มอายระหวาง 41- 55 ป อายเฉลย 49.71 จานวนมากทสดมอายระหวาง 51-55 ป จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 50 ระดบการศกษาสงสดปรญญาตร จานวน 13 คน คดเปนรอยละ 92.90 ปจจบนดารงตาแหนงพยาบาลวชาชพชานาญการจานวน 13 คน คดเปนรอยละ 92.90 ประสบการณในการทางาน (ตงแตไดรบเงนประจาตาแหนง) ตงแต 10-30 ป คาเฉลย 19.36 จานวนมากทสดมประสบการณในการทางาน (ตงแตไดรบเงนประจาตาแหนง) อยในชวง 16-20 ป จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 42.90 ตาแหนงงานในปจจบนหวหนาหอผปวย/หวหนาหนวยงาน จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 57.10 ปฏบตงานในแผนกศลยกรรมมากทสด จานวน 5 คน คดเปนรอยละ35.70 ประสบการณในการเปนผตรวจการพยาบาลระหวาง 1-9 ป เฉลย

43

3.28 จานวนมากทสดอยในชวง 1-3 ป จานวน 8 คน คดเปนรอยละ57.10 ผานการอบรมเกยว กบการบรหารการพยาบาลจานวน 12 คน คดเปนรอยละ 85.70 และไมไดรบการเตรยมความพรอมในการเปนผตรวจการพยาบาล จานวน11 คนคด เปนรอยละ 78.46 สวนท 2 ขอมลทวไปของผตรวจการพยาบาลทประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของตนเอง ตารางท 2 จานวนและรอยละขอมลทวไปของประชากร (n=33)

ขอมลทวไป จานวน รอยละ อาย (ป) 40-45 3 9.10 46-50 14 42.40 51-55 16 48.50 คาเฉลย 49.94 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.53 สงสด 55 ป ตาสด 41 ป วฒการศกษา ปรญญาตรหรอเทยบเทาปรญญาตร 32 97.00 ปรญญาโท 1 3.00 ตาแหนงทางการพยาบาล พยาบาลวชาชพชานาญการ 30 90.90 พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ 3 9.10 ประสบการณในการทางาน(ตงแตไดรบเงนประจาตาแหนง) 10-15 8 24.20 16-20 16 48.50 21-25 2 6.10 26-30 7 21.20 คาเฉลย 19.21 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 6.63 สงสด 31 ป ตาสด 10 ป ตาแหนงปจจบน หวหนาหอผปวย/หวหนาหนวยงาน 17 51.50 รองหวหนาหอผปวย/รองหวหนาหนวยงาน 15 45.50 พยาบาลประจาการ 1 3.00

44

ตารางท 2 จานวนและรอยละขอมลทวไปของประชากร (n=33) (ตอ)

ขอมลทวไป จานวน รอยละ แผนกทปฏบตงาน อายรกรรม 6 18.20 ศลยกรรม 9 27.30 สตนรเวชกรรม 3 9.10 กมารเวชกรรม 1 3.00 ผปวยวกฤต 4 12.10 ผปวยนอก 4 12.10 อบตเหต-ฉกเฉน 1 3.00 อนๆ 5 15.20 ประสบการณในการเปนผตรวจการพยาบาล 1-3 18 54.50 4-6 5 15.20 7-10 7 21.20 11-12 3 9.10 คาเฉลย 3.79 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.26 สงสด 10 ป ตาสด 1 ป การอบรมเกยวกบการบรหารการพยาบาล ผานการอบรม 29 87.91 ไมผานการอบรม 4 12.10 การไดรบการเตรยมความพรอมในการเปนผตรวจการพยาบาล ไดรบ 8 24.30 ไมไดรบ 25 75.70

จากตารางท 2 พบวาผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรทงหมด จานวน 33 คน มอายระหวาง 41- 55 ป อายเฉลย 49.94 จานวนมากทสดมอายระหวาง 51-55 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 48.50 ระดบการศกษาสงสดปรญญาตร จานวน 32 คน คดเปนรอยละ 97.00 ปจจบนดารงตาแหนงพยาบาลวชาชพชานาญการจานวน 30 คน คดเปนรอยละ 90.90 ประสบการณ

45

ในการทางาน (ตงแตไดรบเงนประจาตาแหนง) ตงแต 10-31 ป คาเฉลย 19.21 จานวนมากทสดมประสบการณในการทางาน (ตงแตไดรบเงนประจาตาแหนง) อยในชวง 16-20 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 48.50 ตาแหนงงานในปจจบน หวหนาหอผปวย/หวหนาหนวยงาน จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 571.50 ปฏบตงานในแผนกศลยกรรมมากทสด จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 27.30 ประสบการณในการเปนผตรวจการพยาบาลระหวาง 1-10 ป คาเฉลย 3.79 จานวนมากทสดอยในชวง 1-3 ป จานวน 18 คน คดเปนรอยละ 54.50 ผานการอบรมเกยวกบการบรหารการพยาบาล จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 87.91 และไมไดรบการเตรยมความพรอมในการเปนผตรวจการพยาบาล จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 75.70

สวนท 3 ผลการศกษาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ตารางท 3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การแปลผลคะแนนความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จาแนกตามรายดาน

ลาดบ สมรรถนะ X S.D. ระดบความจาเปน 1 ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 4.62 1.01 มากทสด 2 ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก 4.53 1.12 มากทสด 3 ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม 4.43 1.37 มาก 4 ดานการบรหารจดการ 4.40 1.03 มาก 4 ดานการแกปญหาและตดสนใจ 4.40 1.16 มาก 6 ดานการนเทศ 3.89 1.71 มาก

จากตารางท 3 พบวาผลการแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ระดบความจาเปนมากทสด คอสมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร คาเฉลย 4.62 สวนเบยงเบนมาตรฐาน1.01 และสมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก คาเฉลย 4.53 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.12 และระดบความจาเปนมาก คอ สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ดานการบรหารจดการดานการแกปญหาและตดสนใจ และดานการนเทศ คาเฉลย 4.43 , 4.40, 4.40 และ3.89 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.37, 1.03, 1.16 และ 1.17 ตามลาดบ

46

ตารางท 4 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของ ผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร ดานการบรหารจดการ

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบความจาเปน 1 ประเมนอตรากาลงและภาระงานของแตละหนวยงาน

ไดตามเกณฑมาตรฐาน 4.80

มากทสด

1 จดบคลากรทดแทนในหนวยงานทขาด จดอตรากาลง

ฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ 4.80

มากทสด

3 สรางแรงจงใจใหผปฏบตงานสามารถปฏบตงานได

อยางมประสทธภาพ เชนการยกยองชมเชย 4.60

มากทสด

4 ประสานงานกบบคคลทงภายในและภายนอก

โรงพยาบาล เพอประสทธภาพสงสดในการปฏบตงานนอกเวลา

4.40

มาก

4 ควบคม กากบ การปฏบตงานของบคลากรใหเกดประสทธภาพสงสด

4.40

มาก

4 ตรวจสอบ ดแลและประเมนสงแวดลอมเพอปองกนภยนตรายทงตอผปฏบตงานและผรบบรการ

4.40

มาก

7 จดสรรทรพยากรทมอยนอกเวลาไดอยางคมคา 4.20 มาก 8 ประเมนและจดหาเครองมอเครองใชใหเพยงพอ 3.60 มาก

จากตารางท 4 พบวาสมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการดานการบรหารจดการ ประกอบดวย สมรรถนะทงหมดจานวน 8 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 3 ขอ (ลาดบท 1-3) สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 5 ขอ ( ลาดบท 4-8 )

47

ตารางท 5 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร ดานมนษยสมพนธและการสอสาร

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบความจาเปน 1 ปรบตวใหเขากบบคลากรทกระดบ 5.00 มากทสด 1 มทกษะในการโนมนาวใหเกดความรวมมอระหวาง

ผปฏบตงาน 5.00 มากทสด

3 ใชคาพดทชดเจน ตรงประเดนและเขาใจงายในการสอสาร

4.80 มากทสด

3 เขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคลและปรบปรงเสมอ

4.80 มากทสด

5 ยอมรบขอคดเหนและขอเสนอแนะของผรวมงาน 4.60 มากทสด 5 ยอมรบขอผดพลาดของตนเอง พรอมในการแกไข 4.60 มากทสด 7 ถายทอดขอมลทไดรบสผปฏบตไดอยางถกตอง

รวดเรว 4.40 มาก

7 มความพรอม กระตอรอรนในการปฏบตหนาท และการใหคาแนะนา ชวยเหลอผปฏบตงาน

4.40 มาก

9 การบนทกและรายงานถกตอง ชดเจน ตรวจสอบขอมลยอนหลงได

4.20 มาก

จากตารางท 5 พบวา สมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการ ดาน มนษยสมพนธและการสอสาร ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 9 ขอ สมรรถนะท ผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 6 ขอ (ลาดบท 1-5) สมรรถนะทผทรง-คณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 3 ขอ (ลาดบท 7-9)

48

ตารางท 6 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของ ผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร ดานการนเทศ

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบความจาเปน 1 เนนการนเทศทใหขอมล แนวทางปฏบตงานท

ใหม มมาตรฐาน ยอมรบได มหลกฐานอางอง 5.80

มากทสด

2 มการตดตามประเมนผลหลงการนเทศ 4.60

มากทสด

3 มวธการนเทศททาใหผรบการนเทศพงพอใจ 4.40 มาก 3 นากลยทธ เปาหมาย นโยบายคณภาพของ

โรงพยาบาลมาใชในการนเทศ 4.40 มาก

5 นาภาระงานและความตองการการพยาบาลในชวงนอกเวลาของแตละหนวยงานมาวางแผนการนเทศ

4.20 มาก

6 นเทศตรงกบนโยบายและมาตรฐาน วธปฏบตงาน 4.00 มาก 6 สรางแนวทางการนเทศททาใหเกดการเรยนร

รวมกน 4.00 มาก

จากตารางท 6 พบวา สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการนเทศ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 7 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 2 ขอ (ลาดบท 1-2) สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 5 ขอ (ลาดบท 3-7 )

49

ตารางท 7 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร ดานการแกปญหาและตดสนใจ

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบความจาเปน 1 มทกษะในการเจรจาตอรองเพอคลคลายสถานการณ และลด

ความรนแรงของปญหา 4.80 มากทสด

1 วเคราะหสถานการณและปญหานอกเวลาไดอยางเปนระบบ 4.80 มากทสด 1 นาระเบยบ วธปฏบต นโยบายขององคกรมาระกอบการ

แกปญหาและตดสนใจ 4.80 มากทสด

4 รายงานและสงตอปญหา สถานการณไปยงผทมอานาจโดยตรง 4.60 มากทสด 4 หาแหลงชวยเหลอหรอแหลงขอมลเพอนามาใชในการตดสนใจ 4.60 มากทสด 6 ตดสนใจแกปญหาในสถานการณหรอปญหาเรงดวนไดอยาง

รวดเรวทนเหตการณ 4.40 มาก

6 ประสานงานทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลเพอการตดสนใจแกปญหาอยางมประสทธภาพ

4.40 มาก

6 ควบคมตนเองเมอเผชญกบปญหา สถานการณตางๆ และยอมรบผลจากการตดสนใจของตนเอง

4.40 มาก

9 วเคราะหสถานการณ ปญหา ความรนแรง และจดลาดบความ สาคญไดอยางถกตอง

4.00 มาก

9 ดาเนนการเฉพาะหนาเพอแกไขและคลคลายปญหา รายงานสถานการณ ปญหาทเกดขน

4.00 มาก

10 นอกเวลาไดอยางครบถวน ถกตอง ชดเจนและทนสมย 3.60 มาก

จากตารางท 7 พบวา สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจกรพยาบาล ดานการแกปญหาและตดสนใจ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 11ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 5 ขอ (ลาดบท 1-4) สมรรถนะทผทรงคณวฒ มความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 6 ขอ (ลาดบท 6-10)

50

ตารางท 8 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบความจาเปน 1 มการพฒนาตนเองเกยวกบความรความสามารถ

ทางการพยาบาลอยางตอเนอง 5.00

มากทสด

2 มทกษะทจาเปนในการปฏบตงาน เชน การชวยฟนคนชพ

4.80 มากทสด

2 ชแนะผปฏบตงานในการนากระบวนการพยาบาลมาใชในการปฏบตงาน

4.80 มากทสด

2 นาองคความรทเกดจากงานวจยมาประยกตใชในการปฏบตงาน

4.80 มากทสด

2 ยอมรบแนวทางปฏบตงานใหมๆและปรบตวเขากบการเปลยนแปลงได

4.80 มากทสด

6 ใชเทคโนโลย สารสนเทศในการบรหารงานนอกเวลาราชการ

4.60 มากทสด

7 นาทกษะเชงวชาชพมาใชในการปฏบตงาน 4.20 มาก 7 นาเสนอขอมลทไดจากการปฏบตงานนอกเวลา

ราชการและแสดงความคดเหนตอผบรหารได 4.20 มาก

7 มการคนควาหาขอมลทางการพยาบาลททนสมยและนามาแลกเปลยนกบผปฏบตเพอใหเกดการพฒนาคณภาพการบรการพยาบาล

4.20 มาก

จากตารางท 8 พบวา สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 9 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 6ขอ (ลาดบท 1-6) สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 3 ขอ (ลาดบท 7)

51

ตารางท 9 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสาคญของความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบความจาเปน 1 กระตนใหผปฏบตงานใหบรการโดยยดผมารบบรการ

เปนศนยกลางและมการพทกษสทธผมารบบรการ 5.00

มากทสด

1 บรหารจดการใหผรบบรการไดรบการดแลอยางทวถง เปนธรรม

5.00

มากทสด

3 ชแนะผปฏบตงานใหทราบถงความเสยงตางๆ ทอาจเกดขน และมการหาแนวทางรวมกนในการหาแนวทางปองกนและแกไขความเสยง

4.80 มากทสด

3 มทกษะในการชแนะใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐานและมการนากระบวนการพยาบาลมาใชในการปฏบตงาน

4.80 มากทสด

3 ประเมนการปฏบตงานของบคลากรทางการพยาบาลทปฏบตงานนอกเวลาราชการวามคณภาพตามมาตรฐานของหนวยงานหรอไม

4.80 มากทสด

3 มรปแบบการคนหาความเสยงททาใหผปฏบตงานสะดวกในการคนหาความเสยง

4.80 มากทสด

7 บรหารความเสยงทเกดนอกเลาราชการและรายงานไดถกตองตามขนตอน

4.60 มากทสด

8 มรปแบบการรายงานความเสยงททาใหผปฏบตงานกลารายงานความเสยง

3.80 มาก

จากตารางท 9 พบวา สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 8 ขอสมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 7 ขอ (ลาดบท 1-7) สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 1 ขอ ( ลาดบท 8)

52

ตารางท 10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การแปลผล ระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จาแนกตามรายดาน

ลาดบ สมรรถนะ X S.D. ระดบสมรรถนะ 1 ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3.86 .56 สง 2 ดานการควบคม รกษาคณภาพ

และจรยธรรม 3.84 .57 สง

3 ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก 3.68 .58 สง 4 ดานการแกปญหาและตดสนใจ 3.66 .63 สง 5 ดานการบรหารจดการ 3.61 .74 สง 6 ดานการนเทศ 3.50 .64 ปานกลาง

จากตารางท 10 พบวาผลการประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จานวน 33 คน สมรรถนะระดบสง ไดแก สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก ดานการแกปญหาและตดสนใจ และดานการบรหารจดการ คาเฉลย 3.86, 3.84, 3.68, 3.66 และ 3.61 สวนเบยงเบนมาตรฐาน .56, .57, .58, .63 และ .74 ตามลาดบ และสมรรถนะระดบปานกลาง ไดแก สมรรถนะดานการนเทศ คาเฉลย 3.50 สวนเบยงเบนมาตรฐาน .64

53

ตารางท 11 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานบรหารจดการ

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบสมรรถนะ 1 สรางขวญและกาลงใจแกผปฏบตงาน 3.85 สง 1 ยกยองชมเชยแกผปฏบตงาน 3.85 สง 3 ตรวจสอบ ประเมนและดแลสงแวดลอมให

ปลอดภยทงตอผปฏบตงานและผรบบรการ 3.82 สง

4 ประสานงานกบบคคลทงภายในและภายนอกโรงพยาบาล เชน การสงตอไปรกษา สงไปตรวจพเศษ ไดอยางมประสทธภาพ

3.73

สง

5 ควบคม กากบ การปฏบตงานของบคลากรพยาบาลใหสาเรจดวยด

3.61

สง

6 บรหารจดการเครองมอใหเพยงพอนอกเวลาราชการ 3.58 สง 7 ประเมนอตรากาลงของแตละหนวยงานไดตาม

เกณฑมาตรฐาน 3.42

ปานกลาง

8 จดอตรากาลงฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ เชนการหมนเวยนบคลากรระหวางหนวยงาน การจดอตรากาลงเสรมกรณจาเปน

3.03 ปานกลาง

จากตารางท 11 พบวาระดบสมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการ ดานการบรหารจดการ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 8 ขอ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบสง 6 ขอ (ลาดบท 1-6สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเอง อยในระดบปานกลาง 2 ขอ (ลาดบท 7-8 )

54

ตารางท 12 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานมนษยสมพนธและการสอสาร

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบสมรรถนะ 1 ยอมรบขอบกพรองของตนเองและพรอมแกไข 4.06 สง 2 ใชคาพดในการตดตอสอสารทเหมาะกบแตละบคคล 4.00 สง 2 รบฟงความคดเหนหรอขอเสนอแนะของผปฏบตงาน 4.00 สง 4 ใชคาพดชดเจน ตรงประเดนและเขาใจงาย 3.97 สง 5 เขาใจและยอมรบในความแตกตางของแตละบคคล 3.94 สง 6 ปรบตวใหเขากบบคลากรทกระดบ 3.85 สง 7 บนทกรายงานไดอยางถกตอง ชดเจน 3.82 สง 8 ถายทอดขอมลขาวสารสผปฏบตงานไดอยางถกตอง

และรวดเรว 3.76 สง

8 มความพรอม กระตอรอรนในการปฏบตหนาท 3.76 สง 8 สอน แนะนา ใหคาปรกษาแกผปฏบตงานอยางเหมาะสม 3.76 สง

11 มทกษะในการโนมนาวใหเกดความรวมมอในการ ปฏบตงาน

3.58 สง

จากตารางท 12 พบวา ระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดาน

มนษยสมพนธและการสอสาร ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 11 ขอ สมรรถนะท ผตรวจการพยาบาลประเมนตนเองอยในระดบสงทงหมด 11 ขอ

55

ตารางท 13 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการนเทศ ลาดบ สมรรถนะ X ระดบสมรรถนะ

1 เลอกเทคนคหรอวธการนเทศทเหมาะกบผรบการนเทศ เชน นเทศรายบคคล รายกลม สงเกตหางๆ

3.67 สง

2 นเทศตามนโยบาย เปาหมายขององคกร 3.62 สง 3 มเทคนคหรอวธการนเทศทผรบการนเทศเกดความ

พงพอใจ 3.48 ปานกลาง

3 ใชหลกฐานเชงประจกษเปนแนวทางในการนเทศการ

ปฏบตงาน 3.48 ปานกลาง

5 สามารถสรางแนวทางการนเทศทกอใหเกดการเรยนร

รวมกน 3.42

ปานกลาง

6 มการตดตามประเมนผลหลงการนเทศ 3.27 ปานกลาง

จากตารางท 13 พบวา ระดบสมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการ ดานการนเทศ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 6 ขอ สมรรถนะทพยาบาลเวรตรวจการประเมนตนเองอยในระดบสง 2 ขอ (ลาดบท 1-2) สมรรถนะทพยาบาลเวรตรวจการประเมนตนเองอยในระดบ ปานกลาง 4 ขอ (ลาดบท 3-6)

56

ตารางท 14 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการแกปญหาและตดสนใจ

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบสมรรถนะ 1 ยอมรบผลการตดสนใจของตนเอง 3.97 สง 2 รายงานสถานการณไปยงผบรหารไดอยางเหมาะสม 3.88 สง 2 ตดสนใจแกปญหาในสถานการณหรอปญหาเรงดวน ได

รวดเรว ทนเหตการณ 3.82 สง

4 มการนาระเบยบวธปฏบต นโยบายขององคกร และจรยธรรมทางการพยาบาลมาประกอบการแกปญหา และตดสนใจ

3.79 สง

5 ควบคมตนเองไดเมอเผชญกบสถานการณ หรอความรนแรงของปญหา

3.76

สง

6 หาแหลงขอมลหรอแหลงชวยเหลอเมอเผชญกบสถานการณหรอความรนแรงของปญหาไดอยางรอบคอบ

3.67 สง

6 วเคราะหสถานการณหรอปญหาไดอยางเปนระบบ 3.67 สง 8 ตดสนใจแกปญหาในสถานการณหรอปญหาเรงดวน ได

รวดเรว ทนเหตการณ 3.61

สง

9 ประสานงานทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลเพอการตดสนใจทมประสทธภาพ

3.51

สง

10 ประเมนสถานการณ ปญหาทเกดขน ไดอยางครบถวน ถกตอง

3.48 ปานกลาง

11 มทกษะในการเจรจาตอรองเพอคลคลายสถานการณหรอความรนแรงของปญหา

3.27 ปานกลาง

จากตารางท 14 พบวา ระดบสมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการ ดานการแกปญหาและตดสนใจ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 11 ขอ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบสง 9 ขอ (ลาดบท 1-9) สมรรถนะทพยาบาลเวรตรวจการประเมนตนเองอยในระดบปานกลาง 2 ขอ (ลาดบท 10-11)

57

ตารางท 15 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก

ลาดบ สมรรถนะ X ระดบสมรรถนะ 1 ยอมรบแนวทางปฏบตงานใหมๆทไดจากหลกฐาน

เชงประจกษ 3.91

สง

2 มการพฒนาตนเองดานความรความสามารถทางการพยาบาลอยางตอเนอง

3.73

สง

2 ชแนะผปฏบตงานในการนากระบวนการพยาบาลมาใช 3.73 สง 4 มทกษะจาเปนในการปฏบตงานในสถานการณฉกเฉน

เชน การ CPR 3.69

สง

4 นาขอมลจากการปฏบตงานนอกเวลาราชการมาแสดงความคดเหนตอผบรหารได

3.69

สง

6 นาหลกฐานเชงประจกษมาประยกตใชในการปฏบตงาน 3.64 สง 7 ใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงาน 3.42 ปานกลาง

จากตารางท 15 พบวา ระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 7 ขอ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาลประเมนตนเองอยในระดบสง 6 ขอ (ลาดบท 1-6) สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบปานกลาง 1 ขอ (ลาดบท 7)

58

ตารางท 16 คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะการปฏบตงานของ ผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ดานการการควบคมรกษาคณภาพและจรยธรรม ลาดบ สมรรถนะ X ระดบสมรรถนะ

1 ดแลใหมการพทกษสทธผมารบบรการ 4.03 สง 2 กระตนใหผปฏบตงานยดผมารบบรการเปนศนยกลาง 3.97 สง 3 ชแจงใหผปฏบตงานทราบถงความสาคญของความ

เสยง 3.85 สง

4 สรางแรงจงใจใหผปฏบตงานเหนความสาคญของการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง

3.82

สง

4 บรหารจดการใหผมารบบรการไดรบการดแลอยางทวถง เปนธรรม

3.82

สง

6 ประเมนการปฏบตงานของผใหบรการตามมาตรฐาน

3.79

สง

7 ทาใหผปฏบตงานมสวนรวมในกระบวนการความเสยง เชน คนหา แบงประเภท จดการและรายงานความเสยง

3.76 สง

7 มทกษะในการชแนะใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐาน 3.76

สง

จากตารางท 16 พบวาระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ประกอบดวย สมรรถนะทงหมดจานวน 8 ขอ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาลประเมนตนเองอยในระดบมากทงหมด 8 ขอ

บทท 5

อภปรายผล

อภปรายผล ผลการศกษาวจยครงน ผวจยไดประยกตรปแบบการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (LKASA Egg Model) ในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน โดยใชการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique)ในการแลกเปลยนเรยนร ตามขนตอนของกรอบแนวคด สรปผลไดดงน การจดการใหเกดการเรยนร (Learning management: L) โดยผบรหารเหนความสาคญของการเรยนร ใหการสนบสนนการจดการเรยนร และเออตอการเรยนร มการจดตงชมชนแหงการเรยนร โดยใหบคลากรทางการพยาบาลเลอกตามความสนใจและเหมาะสมกบงานทไดรบอบหมาย ทาใหไดกอตงชมชนแหงการเรยนรของผตรวจการพยาบาลโดยสมาชกคอผบรหารในกลมภารกจการพยาบาลและผปฏบตงานในตาแหนงผตรวจการพยาบาล การจดการใหเกดองคความร (Knowledge organizing: K) เรมตนจากการจดโครงการประชมวชาการเรองการจดการความรในองคกรพยาบาล โดยไดรบการสนบสนนจากผบรหารของโรงพยาบาลและวทยากรจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน การเกดองคความรทงจากการสกดความรทมอยในตวบคคลโดยการแสดงความคดเหนในการจดกลมสนทนาและจากการรวมกนคนควาความรจากภายนอกมารวมจดการใหเกดองคความร เชนเดยวกบการหมนเกลยวความรตาม SECI Model การจดการใหเกดการใชความร (Knowledge acting: A) จากการจดกลมสนทนาครงท 1 และครงท 2 โดยการโดยใชการจดกลมสนทนา ทาใหผเขารวมจดกลมสนทนามการคนควาขอมล มการแลกเปลยนเรยนรโดยมการอางองขอมลจากการคนควาหรอจากประสบการณเดม เกดการนาความรมาใช ทาใหขอมลนาเชอถอ

60  

การจดการใหเกดการแลกเปลยนเรยนร (Knowledge sharing: S) ทกครงของการจดกลมสนทนาเกดการแลกเปลยนเรยนร หวใจสาคญของการแลกเปลยนเรยนร คอ การนาสงททาแลวประสบความสาเรจ มาแลกเปลยนใหผเขารวมกลมสนทนารบทราบและประยกตใชตามสถานการณ การจดการใหเกดขมทรพยความร (Knowledge assets: A) หลงจากการจดกลมสนทนาไดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ผานการแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒ ผวจยไดรวบรวมความร ขอมล ประเดนปญหาในการปฏบตงาน และแนวทางแกไข จดทาเปนแนวทางการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จดเกบทกลมภารกจการพยาบาลและททกหอผปวย เพอความสะดวกในการเขาถงขอมล จากการจดกลมสนทนาไดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผานการแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒ ทาใหไดสมรรถนะการ ปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ทงหมด 6 ดานดงน 1) สมรรถนะดานการบรหารจดการ 2) สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) สมรรถนะดานการนเทศ 4) สมรรถนะดานการแกปญหาและตดสนใจ 5) สมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก และ 6) สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ซงสอดคลองกบการศกษา ของสภาณ ออนชนจตร และสนนท ศรวรตน (2550: 415-424 ) พบวา ผบรหารทางการพยาบาลในระดบหวหนาฝายการพยาบาล ผตรวจการพยาบาลและผนเทศ มบทบาทสาคญ 5 บทบาท คอ 1) บทบาทผบรหาร ซงเปรยบไดกบ สมรรถนะดานการบรหารจดการ ดานมนษยสมพนธและการสอสารและดานการแกปญหาและตดสนใจ 2) บทบาทผนเทศ ซงเปรยบไดกบ สมรรถนะดานการนเทศ 3) บทบาทผประสานงาน ซงเปรยบไดกบ สมรรถนะดานการแกปญหาและตดสนใจ 4) บทบาทดานการจดการขอมลขาวสาร ซงเปรยบไดกบ สมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชง คลนก และสมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร และ 5) บทบาทดานการเปนผนาแบบอยาง ซงเปรยบไดกบสมรรถนะดานการบรหารจดการ และสมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ซงรายละเอยดทผทรงคณวฒแสดงความคดเหนถงระดบความจาเปนของสมรรถนะตงแตระดบมากขนไปรวม 52 ขอ สมรรถนะทมความจาเปนมากทสด 29 ขอ และสมรรถนะทมความจาเปนมาก 23 ขอ ซงผวจยนามาอภปรายโดยภาพรวมดงน ผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวาสมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร และสมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก มระดบความจาเปนมากทสด วเชยร วทยอดม (2550: 224 ) กลาววา การสอสารทมประสทธผลและมประสทธภาพเปนองคประกอบทสาคญสาหรบการเปนผบรหาร วรช สงวนวงศวาน (2547: 115) ใหความหมายการสอสารไวดงน การสอสาร คอการถายโอน (transfer and understanding of meaning) ดงนน การตดตอสอสารจะประสบความสาเรจ

61  

กตอเมอสามารถสงผลตอความหมายและผรบเกด ความเขาใจอยางถกตอง การสอสารอาจมลกษณะเปนการสอสารระหวางบคคล (interpersonal communication) และเปนเครอขายองคกรหรอทเรยกกนโดยทวไปวาการตดตอสอสารขององคกร (organization communication) สรพงษ โสธนะเสถยรและวลลย ศรประภาภรณ (2553: 38 ) ไดกลาววา ความสาเรจในการสอสารคอการทาใหคนในองคกรสามารถเปลยนแปลงองคกรและวฒนธรรมขององคกรใหไปในทศทางเดยวกบสารทสงออกไป สาหรบสมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก อธบายไดวา ผบรหารระดบตน ไมไดมภารกจดานการบรหารเพยงอยางเดยวตองรบผดชอบดานบรการพยาบาลและดานวชาการดวย (อวยพร สมใจ และคณะ, 2552: 45) และผทรงคณวฒความคดเหนสอดคลองกนวา สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ดานการบรหารจดการ ดานการแกปญหาและตดสนใจและ สมรรถนะดานการนเทศ มความจาเปนระดบมาก เนองจากปจจบนสถานบรการสขภาพทกระดบมงพฒนาคณภาพระบบการบรการรกษาพยาบาลอยางตอเนอง พยาบาลระดบบรหาร เปนผมบทบาทสาคญและเปนแกนหลกในการคด วเคราะห วางแผนพฒนาคณภาพและปองกนความเสยง ซงการดาเนนงานทมประสทธภาพจาเปนตองมระบบบรหารจดการทเหมาะสม ทนสมย และผบรหารทมความร ความชานาญในการบรหารจดการ (สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, 2548: 1)ผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการเปนผบรหารระดบตนทไดรบการแตงต งมอบหมายการปฏบตงานจากหวหนาพยาบาล เปนผปฏบตหนาทแทนหวหนาพยาบาลนอกเวลาราชการ (ภคพร กอบพงตน และชนกพร อตตะมะ, 2553: 28) ผทจะเปนผบรหารทางการพยาบาลจาเปนจะตองมความสามารถดานการบรหาร (พวงทพย ชยพบาลสฤษด, 2551: 147) สาหรบสมรรถนะดานการนเทศซงเปนบทบาทของผตรวจการพยาบาลทพบไดบอย การนเทศทางการพยาบาล หมายถง กระบวนการในการทางานรวมกนของเจาหนาทพยาบาลทใชการนเทศเปนการสอสาร แนะนา และเปนเครองมอในการบรหารงานอยางมประสทธภาพ (Kron, 1987: 53) ซงสอดคลองกบวาร วณชปญจพล (2547: 105) การนเทศ ทางการพยาบาลเปนบทบาททสาคญของพยาบาลระดบบรหารในโรงพยาบาล หลงจากผทรงคณวฒแสดงความคดเหนผวจยไดนาขอแสดงความคดเหนไปปรบปรงตามความเหมาะสมและใหผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของคนเอง ประกอบดวยสมรรถนะทงหมด 6 ดานรวมเปน 51 ขอ ผลการประเมนพบวา ระดบสมรรถนะสง 42 ขอ และระดบสมรรถนะปานกลาง 9 ขอ ซงผวจยนามาอภปรายไดดงน ผลการประเมนตนเองเกยวกบระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล มสมรรถนะการปฏบตระดบสง 5 ดาน คอ ดานการบรหารจดการ ดานมนษยสมพนธและการสอสาร ดานการแกปญหาและตดสนใจ ดานการเปนนกวชาการเชงคลนกและดานการควบคม รกษา

62  

คณภาพและจรยธรรม อาจเนองจากกระแสการเปลยนแปลงตางๆ ไดผลกดนใหองคกรมการตนตวและปรบตวใหพฒนาขนเพอตอบสนองผรบบรการและประชาชน ทาใหการบรการพยาบาลมคณภาพตามนโยบายการรบรองคณภาพของโรงพยาบาล (สถาบนรบรองและรบรองคณภาพโรงพยาบาล, 2551) และจากขอมลทวไปของผตรวจการทางการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร อธบายไดวา ผตรวจการทางการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรสวนมากอายเฉลย 49.94 จานวนมากทสดมอายระหวาง 51-55 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 48.50 ตาแหนงงานในปจจบน หวหนาหอผปวย/หวหนาหนวยงานจานวน 17 คน คดเปนรอยละ 71.50 และผานการอบรมเกยวกบการบรหารการพยาบาล จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 87.91 ซงสอดคลองกบการศกษาของอวยพร สมใจ และคณะ (2550: 51) พบวา ระดบสมรรถนะของหวหนาหอผปวย อยในระดบสงทงภาพรวมและรายดาน และการผานการอบรมเปนวธการหนงในการเสรมความร ความเขาใจ เปนการเพมสมรรถนะของหวหนาหอผ ปวย และผลการประเมนตนเองของผตรวจการทางการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร พบวาสมรรถนะการปฏบตระดบปานกลาง 1 ดาน คอ ดานการนเทศ ซงสอดคลองกบจากการศกษาของละมตร ปกขาว (2552: 59) พบวาสมรรถนะของผตรวจการพยาบาลในโรงพยาบาลปทมธาน โดยรวมอย ในระดบปานกลาง (μ=3.31, σ=0.82) และจากงานวจยของ อลสา ชวงอรณ (2548, บทคดยอ) พบวา งานนเทศทางการพยาบาลของผตรวจกานพยาบาลนอกเวลาราชการเปนงานทชวยสนบสนนและสงเสรมการปฏบตงานทใหแกผปวยโดยตรง ผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการทาหนาทชวยชแนะ ใหคาปรกษา ชวยแกปญหาใหทนเหตการณ การศกษาของศศธร ศรภษณาพรรณ (2542: 36-37) พบวาพฤตกรรมการนเทศดานการสอนของพยาบาลตรวจ

การอยในระดบปานกลาง (X =2.87, S.D.=.63) และพฤตกรรมการนเทศดานการสอนของพยาบาล

ตรวจการตามการรบรของพยาบาลประจาการอยในระดบตา (X =2.18, S.D.=.59) นอกจากนจากผลการวจยเพอศกษาและเปรยบเทยบความพงพอใจของพยาบาลประจาการตอการนเทศงานของผตรวจการพยาบาลเวรนอกเวลาราชการ (สดใจ พาณชกล, 2546: 64-65) พบวาความพงพอใจของพยาบาลประจาการตอการนเทศงานของผตรวจการพยาบาลเวรนอกเวลาราชการกอนและหลงการ

ทดลองอยในระดบปานกลาง (X =2.69, S.D.=.83, X =2958, S.D.=.74 ตามลาดบ) ซงแตกตางจากผลการศกษาของ พรทวา คาวรรณ (2542: 40-41) พบวาพฤตกรรมการนเทศของพยาบาลตรวจการ

ตามการรบรของตนเองโดยรวมอยในระดบสง (X =3.64, S.D.=.42) แตพฤตกรรมการนเทศของ

พยาบาลตรวจการตามการรบรของพยาบาลประจาการโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X =2.64, S.D.=.56)

บทท 6

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and development ) มวตถประสงคเพอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลดวยการจดการความร ผวจยไดประยกตกรอบแนวคดการจดการความรตามแบบจาลองของโมเดลไข (Egg Model) เปนรปแบบการจดการความร 5 ขนตอน(Learning management, Knowledge organizing, Knowledge acting, Knowledge sharing, และKnowledge assets: LKASA) เพอสรางองคความรในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โดยใชการจดกลมสนทนา (Dialogue Technique)ในการแลกเปลยนเรยนร หลงจากสรปผลจากการจดกลมสนทนาไดเปนสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ผวจยไดนาเสนอใหผทรงคณวฒแสดงความคดเหนและนามาวเคราะหโดยพจารณาจากคาเฉลย หากคาเฉลยมคาตงแต 3.5 ขนไป แสดงวาผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนในสมรรถนะรายขอนน สมรรถนะทมคาเฉลยตงแต 3.50–4.49 แสดงวาผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะนนมความจาเปนมากและสมรรถนะทมคาเฉลยตงแต 4.50–5.00 แสดงวาผทรงคณวฒมความคดเหนวาสมรรถนะนนมความจาเปนมากทสด สรปผลการวจยสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ประกอบดวยสมรรถนะทงหมด 6 ดาน ดงตอไปน 1) สมรรถนะดานการบรหารจดการ 2)สมรรถนะดานมนษยสมพนธและการสอสาร 3) สมรรถนะดานการนเทศ 4) สมรรถนะดานการแกปญหาและตดสนใจ 5) สมรรถนะดานการเปนนกวชาการเชงคลนก และ6) สมรรถนะดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม และไดนาสมรรถนะการปฏบตของผตรวจการพยาบาลใหผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรจานวน 33 คน ประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของตนเอง ดงรายละเอยดตอไปน

  64

1. สมรรถนะดานการบรหารจดการ ประกอบดวย สมรรถนะทงหมดจานวน 8 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 3 ขอ ไดแก ความสามารถในการประเมนอตรากาลงและภาระงานของแตละหนวยงานไดตามเกณฑมาตรฐาน จดบคลากรทดแทนในหนวยงานทขาด จดอตรากาลงฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ และสรางแรงจงใจใหผปฏบตงานสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ เชน การยกยองชมเชย สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 5 ขอ ไดแก ประสานงานกบบคคลทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลเพอประสทธภาพสงสดในการปฏบตงานนอกเวลา ควบคม กากบการปฏบตงานของบคลากรใหเกดประสทธภาพสงสด ตรวจสอบ ดแลและประเมนสงแวดลอมเพอปองกนภยนตรายทงตอผปฏบตงานและผรบบรการ ใชทรพยากรทมอยนอกเวลาไดอยางคมคาและประเมนและจดหาเครองมอเครองใชใหเพยงพอ ผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาล ในระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการบรหารจดการ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบสง 6 ขอ ไดแก สรางขวญและกาลงใจแกปฏบตงานยกยองชมเชยผปฏบตงาน ตรวจสอบ ประเมนและดแลสงแวดลอมใหปลอดภยทงตอผปฏบตงานและผรบบรการ ประสานงานกบบคคลทงภายในและภายนอกโรงพยาบาล เชน การสงตอไปรกษา สงไปตรวจพเศษไดอยางมประสทธภาพ ควบคม กากบ การปฏบตงานของบคลากรพยาบาลใหสาเรจดวยด และบรหารจดการเครองมอใหเพยงพอนอกเวลาราชการ และสมรรถนะทพยาบาลเวรตรวจการประเมนตนเองอยในระดบปานกลาง 2 ขอ ไดแก ประเมนอตรากาลงของแตละหนวยงานไดตามเกณฑมาตรฐาน และจดอตรากาลงฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ เชนการหมนเวยนบคลากรระหวางหนวยงาน การจดอตรากาลงเสรมกรณจาเปน 2. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานมนษยสมพนธและการ สอสาร ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 9 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 6 ขอ ไดแก ปรบตวใหเขากบบคลากรทกระดบ มทกษะในการโนมนาวใหเกดความรวมมอระหวางผปฏบตงาน ใชคาพดทชดเจน ตรงประเดนและเขาใจงายในการสอสาร เขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคลและปรบปรงเสมอ ยอมรบขอคดเหนและขอเสนอแนะของผรวมงาน และยอมรบขอผดพลาดของตนเอง พรอมในการแกไข สวน สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 3 ขอ ไดแก ถายทอดขอมลทไดรบสผปฏบตไดอยางถกตอง รวดเรว มความพรอม กระตอรอรนในการปฏบตหนาท และการใหคาแนะนา ชวยเหลอผปฏบตงาน และการบนทกและรายงานถกตอง ชดเจน ตรวจสอบขอมลยอนหลงได ผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาล ในระดบสมรรถนะการ

  65

ปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานมนษยสมพนธและการสอสาร ผตรวจการพยาบาล ประเมนระดบสมรรถนะตนเองอยในระดบสงทงหมด 11 ขอ 3. สมรรถนะการปฏบตงานของผ ตรวจการพยาบาลดานการนเทศ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 7 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 2 ขอ ไดแก เนนการนเทศทใหขอมล แนวทางปฏบตงานทใหม มมาตรฐาน ยอมรบได มหลกฐานอางอง และมการตดตามประเมนผลหลงการนเทศ และสมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 5 ขอ ไดแก มวธการนเทศททาใหผรบการนเทศพงพอใจ สามารถนากลยทธ เปาหมาย นโยบายคณภาพของโรงพยาบาลมาใชในการนเทศ นาภาระงานและความตองการการพยาบาลในชวงนอกเวลาของแตละหนวยงานมาวางแผนการนเทศ และสามารถสรางแนวทางการนเทศททาใหเกดการเรยนรรวมกน และผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาล ในระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการนเทศ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบสง 2 ขอ ไดแก เลอกเทคนคหรอวธการนเทศทเหมาะกบผรบการนเทศ เชน นเทศรายบคคล รายกลม สงเกตหางๆ และนเทศตามนโยบาย เปาหมายขององคกร และสมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบปานกลาง 4 ขอ

ไดแก มเทคนคหรอวธการนเทศทผรบการนเทศเกดความพงพอใจ ใชหลกฐานเชงประจกษเปนแนวทางในการนเทศการปฏบตงาน สามารถสรางแนวทางการนเทศทกอใหเกดการเรยนรรวมกนและมการตดตามประเมนผลหลงการนเทศ 4. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการแกปญหาและตดสนใจ ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 11 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 5 ขอ ไดแก มทกษะในการเจรจาตอรองเพอคลคลายสถานการณและลดความรนแรงของปญหา วเคราะหสถานการณและปญหานอกเวลาไดอยางเปนระบบ นาระเบยบ วธปฏบต นโยบายขององคกรมาประกอบการแกปญหาและตดสนใจ รายงานและสงตอปญหา สถานการณไปยงผทมอานาจโดยตรง และหาแหลงชวยเหลอหรอแหลงขอมลเพอนามาใชในการตดสนใจ และสมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 6 ขอ ไดแก ตดสนใจแกปญหาในสถานการณ หรอปญหาเรงดวนไดอยางรวดเรวทนเหตการณ ประสาน งานทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลเพอการตดสนใจแกปญหาอยางมประสทธภาพ ควบคมตนเองเมอเผชญกบปญหาหรอสถานการณตางๆและยอมรบผลจากการตดสนใจของตนเอง วเคราะหสถานการณ ปญหา ความรนแรงและจดลาดบความสาคญไดอยางถกตอง ดาเนนการเฉพาะหนาเพอแกไขและคลคลายปญหาและรายงานสถานการณ ปญหาทเกดขนนอกเวลาไดอยางครบถวน ถกตอง ชดเจนและทนสมย และผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาล ในระดบสมรรถนะการ

  66

ปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการแกปญหาและตดสนใจ สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบสง 9 ขอ ไดแก ยอมรบผลการตดสนใจของตนเอง รายงานสถานการณไปยงผบรหารไดอยางเหมาะสม ตดสนใจแกปญหาในสถานการณหรอปญหาเรงดวน ไดรวดเรว ทนเหตการณ มการนาระเบยบวธปฏบต นโยบายขององคกรและจรยธรรมทางการพยาบาลมาประกอบการแกปญหาและตดสนใจ ควบคมตนเองไดเมอเผชญกบสถานการณหรอความรนแรงของปญหา หาแหลงขอมลหรอแหลงชวยเหลอเมอเผชญกบสถานการณหรอความรนแรงของปญหาไดอยางรอบคอบ วเคราะหสถานการณหรอปญหาไดอยางเปนระบบ ตดสนใจแกปญหาในสถานการณหรอปญหาเรงดวน ไดรวดเรว ทนเหตการณ และประสานงานทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลเพอการตดสนใจทมประสทธภาพ และสมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบปานกลาง 2 ขอ ไดแกประเมนสถานการณ ปญหาทเกดขน ไดอยางครบถวน ถกตอง มทกษะในการเจรจาตอรองเพอคลคลายสถานการณหรอความรนแรงของปญหา 5. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 9 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 6 ขอ ไดแก มการพฒนาตนเองเกยวกบความรความสามารถทางการพยาบาลอยางตอเนอง มทกษะทจาเปนในการปฏบตงาน เชน การชวยฟนคนชพ สามารถชแนะผปฏบตงานในการนากระบวนการพยาบาลมาใชในการปฏบตงาน สามารถนาองคความรทเกดจากงานวจยมาประยกตใชในการปฏบตงาน ยอมรบแนวทางปฏบตงานใหมๆและปรบตวเขากบการเปลยนแปลงได และสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงานนอกเวลาราชการ และสมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 3 ขอ ไดแก สามารถนาทกษะเชงวชาชพมาใชในการปฏบตงาน สามารถนาเสนอขอมลทไดจากการปฏบตงานนอกเวลาราชการและแสดงความคดเหนตอผบรหารได และ มการคนควาหาขอมลทางการพยาบาลททนสมยและนามาแลกเปลยนกบผปฏบตเพอใหเกดการพฒนาคณภาพการบรการพยาบาล และผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาล ในระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบสง 6 ขอ ไดแก ยอมรบแนวทางปฏบตงานใหมๆทไดจากหลกฐานเชงประจกษ มการพฒนาตนเองดานความรความสามารถทางการพยาบาลอยางตอเนอง สามารถชแนะผปฏบตงานในการนากระบวนการพยาบาลมาใช มทกษะจาเปนในการปฏบตงานในสถานการณฉกเฉน เชน การ CPR นาขอมลจากการปฏบตงานนอกเวลาราชการมาแสดงความคดเหนตอผบรหารได และนาหลกฐานเชงประจกษมาประยกตใชในการปฏบตงาน และสมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบปานกลาง 1 ขอ ไดแก ใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงาน

  67

6. สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม ประกอบดวยสมรรถนะทงหมดจานวน 8 ขอ สมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมากทสด 7 ขอ ไดแก กระตนใหผปฏบตงานใหบรการโดยยดผ มารบบรการเปนศนยกลางและมการพทกษสทธผมารบบรการ บรหารจดการใหผรบบรการไดรบการดแลอยางทวถง เปนธรรม ชแนะผปฏบตงานใหทราบถงความเสยงตางๆทอาจเกดขน และมการหาแนวทางรวมกนในการหาแนวทางปองกนและแกไขความเสยง มทกษะในการชแนะใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐานและมการนากระบวนการพยาบาลมาใชในการปฏบตงาน ประเมนการปฏบตงานของบคลากรทางการพยาบาลทปฏบตงานนอกเวลาราชการวามคณภาพตามมาตรฐานของหนวยงานหรอไม มรปแบบการคนหาความเสยงททาใหผปฏบตงานสะดวกในการคนหาความเสยง และบรหารความเสยงทเกดนอกเลาราชการและรายงานไดถกตองตามขนตอน และสมรรถนะทผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวามระดบความจาเปนมาก 1 ขอ ไดแก มรปแบบการรายงานความเสยงททาใหผปฏบตงานกลารายงานความเสยง และผลการประเมนตนเองของผตรวจการพยาบาล ในระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดานการควบคมรกษาคณภาพและจรยธรรม สมรรถนะทผตรวจการพยาบาล ประเมนตนเองอยในระดบมากทงหมด 8 ขอ ไดแก ดแลใหมการพทกษสทธผมารบบรการ กระตนใหผปฏบตงานยดผมารบบรการเปนศนยกลาง ชแจงใหผปฏบตงานทราบถงความสาคญของความเสยง สรางแรงจงใจใหผปฏบตงานเหนความ สาคญของการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง บรหารจดการใหผมารบบรการไดรบการดแลอยางทวถง เปนธรรม ประเมนการปฏบตงานของผใหบรการตามมาตรฐาน ทาใหผปฏบตงานมสวนรวมในกระบวนการความเสยง เชน คนหา แบงประเภทความเสยง จดการความเสยงและรายงานความเสยง และมทกษะในการชแนะใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐาน ขอเสนอแนะ 1. ควรนาการจดการความรมาเปนสวนหนงของนโยบายของโรงพยาบาลเพอการพฒนาคณภาพขององคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนร 2. ผบรหารทางการพยาบาลทกระดบควรมการฟนฟและพฒนา เพมพนความรเกยวกบการจดการความร เพอเปนแกนนาในการพฒนาคณภาพของโรงพยาบาล 3. ควรถอดบทเรยนจากการศกษาวจยครงน นาการจดการความรมาพฒนาและแลกเปลยนเรยนรในประเดนปญหาหรอสงทตองการพฒนาตอไป 4. ควรนาการจดการความร การแลกเปลยนเรยนรเขามาเปนสวนหนงในการปฏบตหนาทประจาวน

  68

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรนาผลการวจยไปใชในการกาหนดคณสมบตของผตรวจการพยาบาล เพอการคดสรรผทจะมาปฏบตหนาทในตาแหนงผตรวจการพยาบาล 2. ควรนาผลการวจยไปใชในการสรางรปแบบการเตรยมความพรอมของผตรวจการพยาบาล เพอเสรมสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล 3. ควรนาผลการวจยไปจดการเสรมความร ทกษะ ในสมรรถนะทผปฏบตงานยงขาดความร ความมนใจในการปฏบตงาน 4. ควรทาการศกษาสมรรถนะในแตละดานอยางละเอยด เพอการพฒนาและเสรมสรางสมรรถนะของผตรวจการพยาบาล อยางตอเนอง 5. ควรมการจดทารปแบบการนเทศการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล และรปแบบการประเมนผลงานอยางเปนรปธรรม

  69

บรรณานกรม ภาษาไทย

กลยา วานชย บญชา. (2550). สถตสาหรบงานวจย.(พมพ ครงท 3). กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. คงขวญ บณยรกษ. (2552). ประสบการณการมสวนรวมในชมชนนกปฏบตเพอการพฒนาคณภาพ บรการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ฃจตรา อนตะพรม. (2549). สมรรถนะภาวะผนาของพยาบาลตรวจการโรงพยาบาลเชยงราย. วทยานพนธ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยเชยงใหม. จตรพร เครอศร และจตรว เลกอดากร. (2552). ความพงพอใจต อพยาบาลเวรตรวจการโรงพยาบาล ประสาท จงหวดสรนทร. สบคนเมอ 22 ตลาคม 2555.จาก http://www.ra2.mahidol.ac.th . จนทนา สขธนารกษ. (2550). ปจจยทมอทธพลตอการจดการความรทางการพยาบาลตามการรบร ของพยาบาลหวหนาหนวยงานโรงพยาบาล จงหวดชลบร วทยานพนธปรญญา พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. จนทรเพชร บษบงไพรวลย. (2542). อตมโนทศนของพยาบาลปฏบตหนาทผตรวจการเวรบายดก งานการพยาบาลผปวยกมารเวชศาสตร โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม. วทยานพนธ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยเชยงใหม. จนทรา วชราภากร. (2543). การเสรมสรางการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการ ประจาแผนกการพยาบาลสต-นรเวชกรรม โรงพยาบาลศรนครนทร. วทยานพนธ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. จรประภา อครบวร. (2554). พฒนาคนบนความยงยน. กรงเทพฯ: สานกพมพเตา (2000). จารวรรณ ธาน.(2554).การพฒนาและตรวจสอบคณภาพแบบประเมนสมรรถนะของผจดการ พยาบาลโรงพยาบาลเอกชน.วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เฉลมวทย ฉมตระกล. (2550). สมรรถนะหลกของผบรหารกจการนกศกษา สาหรบสถาบนอดมศกษา

ในประเทศไทย . ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา   มหาวทยาลยเซนตจอหน.  

  70

ฉววรรณ ลมสกล. (2548). การพฒนาการจดการความรของกลมการวสญญพยาบาล โรงพยาบาล ตะกวปา โดยการเทยบรอย .วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ จดการคณภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. ชชย สมทธไกร. (2550). การสรรหาการคดเลอกและการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: บรษททว พรน (1991). ฐรพฒน พชญธาดาพงศ.(2549).ยทธวธการใชระบบสมรรถนะในการบรหารทรพยากรมนษย เพอ ผลกดนองคกรสความเปนเลศเหนอคแขง.วารสารดารงราชานภาพ, 6(20): 16-63. ณรงควทย แสนทอง. (2547).มารจก COMPETENCY กนเถอะ.กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร เดวด โบหม. (2554). วาดวยสนทรยสนทนา. แปลโดย เพชรรตน พงษเจรญสข. กรงเทพฯ: หจก. ภาพพมพ. ทศนาลย หรญโรจน . (2544 ). การนเทศการพยาบาลของผ ตรวจการนอกเวลาราชการ โรงพยาบาล ค ายสรนาร จงหวดนครราชสมา. การศกษาอสระปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชา มหาวทยาลยขอนแกน. ทพวรรณ หลอสวรรณรตน. (2553). องคกรแหงการเรยนร: จากแนวคดสการปฏบต. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: บรษท แซท โฟร พรนตง จากด. เทอน ทองแกว. (2550). สมรรถนะCompetency: หลกการและแนวปฏบต. สบคนเมอ6 กรกฎาคม 2555 จาก http://www.safetynewlook.com/private_folder/competency.pdf. ____________ (2555). องคประกอบของสมรรถนะสมรรถนะ. สบคนเมอ 5 เมษายน 2556. จาก www.competency.mju.ac.th/doc/22141.doc. น าทพย วภาวน. (2547). การจดการความรกบคลงความร. กรงเทพมหานคร: เอสอาร พรนตงแมส โปรดกส. นรวรรณ อณหะนนทน. (2551). ปจจยสวนบคคล ความเชอถอไดของหวหนาหอผปวย การแลกเปลยน ระหวางหวหนาหอผปวยและพยาบาลประจาการ กบความพงพอใจในการ สอสารของ พยาบาลประจาการ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาพยาบาล- ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. บญใจ ศรสถตย นรากร. (2550). ภาวะผนาและกลยทธการจดการองค การพยาบาลในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ประคอง กรรณสตร. (2542). สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ .

  71

ประชด ศราธพนธ.(2555).สมรรถนะพยาบาล.สบคนเมอ 19 มกราคม 2556. จาก http://www.ns.mahidol.ac.th ปเตอร เอฟ ดรคเกอร. (2554). การจดการความร. แปลโดย ณฐยา สนตระการผล.กรงเทพฯ: บรษท ส. เอเชยเพลส (1998) จากด. ปรญญา แสงรตนา. (2544). การพฒนารปแบบการนเทศของพยาบาลตรวจการนอกเวลาราชการ โรงพยาบาลนาน.วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ ศกษา สถาบนราชภฎอตรดตถ. พชชานนท สรยรตน. (2551). บรรยากาศการเรยนรขององคกรกบการจดการความร ตามการรบร ของพยาบาลในโรงพยาบาลทเขารวมโครงการพฒนาการจดการความร. วทยานพนธ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลย เชยงใหม. พเชฐ บญญตและคณะ. (2550). LKASA Egg Model :กรณศกษาการพฒนาสองคการแหงการเรยนร ทโรงพยาบาลบานตาก. วารสารวชาการสาธารณสข, 16(6), 875-887. พฒนา พงศร. (2554). มมมองพยาบาลตรวจการใหมตอการนเทศทางการพยาบาล โรงพยาบาล สมเดจพระเจาตากสนมหาราช. พทธชนราชเวชสาร, 28(2), 178-183. พนนทร คงคาเพชร. (2552). การวจยปฏบตการในชนเรยน.กรงเทพฯ: บรษท แดเนกซ อนเตอร คอรปอเรชน จากด. พรกล สขสด. (2546). สมรรถนะทพงประสงคของผปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาลนอกเวลา ราชการ ในโรงพยาบาลของรฐ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรทวา คาวรรณ. (2542). พฤตกรรมการนเทศของพยาบาลตรวจการตามการรบรของตนเองและ พยาบาลประจาการโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห. วทยานพนธปรญญา พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยเชยงใหม. พรธดา วเชยรปญญา. (2547). การจดการความร:พนฐานและการประยกตใช .กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท. พวงทพย ชยพบาลสฤษด. (2551). คณภาพการบรหารการพยาบาล. กรงเทพฯ:โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. พวงเพชร สรยพรหมและสขมาล ตอยแกว. (2553). การพฒนารปแบบการบนทกทางการพยาบาล กลมการพยาบาล โรงพยาบาลนาน.วารสารกองการพยาบาล, 37(2), 1-14.

  72

ภคพร กอบพงตน และชนกพร อตตะมะ. (2553). สมรรถนะของผตรวจการพยาบาลนอกเวลา ราชการตามการรบรของตนเองและพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลนครพงค. วารสาร กองการพยาบาล, 37(2) , 27-37. มญชภา พลมณ. (2545). การเตรยมพยาบาลเวรตรวจการนอกเวลาราชการโรงพยาบาลภเขยว จงหวด ชยภม. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ พยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. มณฑนา รงสาย. (2545). การพฒนารปแบบการนเทศทางการพยาบาลผ ตรวจการพยาบาล โรงพยาบาล เขาสวนกวาง จงหวดขอนแกน. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การพยาบาล มหาวทยาลยขอนแกน. เยาวลกษณ เมณฑกานวงษ. (2555). ความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอานาจในงานกบการ ปฏบตกจกรรมการนเทศตามการรบรของผ ตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการ โรงพยาบาลทวไป ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขา การบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยขอนแกน. รวงผง ทาชาง. (2551). ปจจยทานายการแลกเปลยนเรยนรของพยาบาลในโรงพยาบาลทเขารวม โครงการพฒนาการจดการความร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยเชยงใหม. ละมตร ปกขาว. (2552). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล แรงจงใจใฝสมฤทธ และการรบร  บทบาทการนเทศการพยาบาลกบสมรรถนะของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาล   ปทมธาน. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ พยาบาล มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย. วจารณ พานช. (2548). การจดการความร: เสนทางสความเปนเลศทางการพยาบาล. นครปฐม:สถาบน พฒนาการสรธารณสขอาเซยน มหาวทยาลยมหดล. ____________(2548). การจดการความรคออะไร (นยามเพอปฏบตการ).สบคนเมอ 10 มนาคม 2556 จาก http://www.kmi.trf.or.th/document/aboutKM/abount.KM.pdf. ____________(2555). วธดาเนนการจดการความรในองคกร ตามแนวทางของ Nonaka & Takeuchi.

สบคนเมอ 27 มนาคม 2556, จากhttp://www.kmi.trf.or.th/document/aboutKM/abount.KM.pdf. วเชยร วทยอดม. (2550). การพฒนาองคการ : Organization Development. . กรงเทพฯ: บรษท ธนชชการพมพ จากด. วรช สงวนวงศวาน. (2547). การจดการและพฤตกรรมองคการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : เพยรสน เอดดเคชน อนโดไชนา.

  73

วรวธ มาฆะศรานนท. (2549). องคการเรยนรสองคการอจฉรยะ. พมพครงท5. กรงเทพฯ : เอกซเปอร- เนท. วาร วณชปญจพล. (2547). การนเทศการพยาบาล. การอบรมหลกสตรการบรหารการพยาบาลแนวใหม สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. วรวรรณ วาณชยเจรญชย. (2550). การจดการความรทางการพยาบาล. วารสารพยาบาลศาสตร, 5(1), 4-12. วรฬ ลมสวาท.(2552).การอภบาลระบบสขภาพแหงชาตของประเทศไทย หลงการประกาศใช พ.ร.บ. สขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550.วารสารวจยระบบสาธารณสข,3(3),419-433. วศษฐ วงวญญ. (2548). สนทรยสนทนา. กรงเทพฯ: สานกพมพเงนมนา. ศรสดา คลายคลองจตร. (2550 ). Dialogue: สนทรยสนทนา. สบคนเมอ 27 มนาคม 2556, จาก http://www.ns.mahidol.ac.th/english/KM/article003.htm . ศศธร ศรภษณาพรรณ. (2542). พฤตกรรมการนเทศของพยาบาลเวรตรวจการตามการรบรของตนเอง และพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลลาปาง.วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหา- บณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยเชยงใหม. สกญญา รศมธรรมโชต. (2547). Competency เครองมอการบรหารทปฏเสธไมได. Productivity World. 9(53):44-51. ___________________ (2548). แนวทางการพฒนาศกยภาพมนษยดวย Competency. กรงเทพฯ: ศรวฒนาอนเตอรพรนทจากด (มหาชน). สจตรา เหลองอมรเลศ และ วาสน วเศษฤทธ.(2556). อนาคตของผบรหารและผนาทางการ พยาบาล.เอกสารประกอบการประชมวชาการผบรหารการพยาบาล ระดบชาต ครงท 2 เรองการพฒนาสมรรถนะผบรหารการพยาบาลประเทศไทย.โรงแรมเดอะทวนทาวเวอร กรงเทพมหานคร, 15 มถนายน. สดใจ พาณชยกล.(2546).ผลการใชรปแบบการนเทศทางการพยาบาลของผตรวจการพยาบาลเวร นอกเวลาราชการตอความพงพอใจของพยาบาลประจาการและผตรวจการพยาบาลเวร นอกเวลาราชการ.วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ บรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล. (2549). มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบ ฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพ โรงพยาบาล.

  74

สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล. (2551). มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบ ฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป. นนทบร: หนงสอดวนจากด. สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, 2552: 2 สานกการพยาบาล. (2549). หนาทความรบผดชอบหลกและสมรรถนะพยาบาลวชาชพ. นนทบร: สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. (2550). ยทธศาสตรการบรการพยาบาล พ.ศ.2550. กรงเทพฯ: สามเจรญพาณชย. สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2551).แผนยทธศาสตรการพฒนา ระบบราชการ ไทย (พ.ศ.2551-พ.ศ.2555).กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. สานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต. (2550).พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ.2550. กรงเทพฯ : หจก.สหพฒนไพศาล. สานกงานประกนสขภาพ. (2555). ระบบหลกประกนสขภาพ. กรงเทพฯ: สานกพมพ สานกงาน หลกประกนสขภาพแหงชาต. สภาณ ออนชนจตร และสนนท ศรวรตน.(2550).บทบาทของผบรหารการพยาบาลดานการจดการ เพอสงเสรมสขภาพ.สงขลานครนทรเวชสาร, 25(5), 415-424. สายนต แสงสรยนต. (2552). วธการจดการความร. สบคนเมอ 17 มนาคม 2556, จาก http://gotoknow.org/blog/sayan2550. สรพงษ โสธนะเสถยร และ วลลย ศรประภาภรณ. (2550). การจดการทางการสอสารในคณะแพทย ศาสตรสรราชพยาบาล. กรงเทพฯ: สานกงานสนบสนนกองทนวจย 2550. โสฬส ศรไสย. (2548). วธการสนทนาแบบมนษยสมผสมนษย และการเปลยนวธคดดวยการฟงอยาง ลกซง.สานกงานทรานสทม เครอขายการวจยบรณาการลมนาทาจน-แมกลอง . อธพงษ ฤทธชย. (2554). แนวคดเรองสมรรถนะ. สบคนเมอ 21 มนาคม 2556, จาก  http://www.jobpub.com/articles/showarticle.asp?id=2213. อลสา ชวงอรณ. (2548). การพฒนางานนเทศทางการพยาบาลของผตรวจการพยาบาลนอกเวลา

ราชการ กลมการพยาบาล สถาบนมะเรงแหงชาตกรมการแพทย ประเทศไทย พ.ศ. 2548 . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวทยาศาสตร (การบรหาร

โรงพยาบาล). มหาวทยาลยมหดล. อวยพร สมใจและคณะ. (2550). ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะของหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาล จงหวดภาคใตตอนลางของประเทศไทย. วารสารกองการพยาบาล, 22(2), 44-56. อษา ราชปรชา. (2550). วเคราะหภาระงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลจฬาลงกรณ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

  75

ภาษาองกฤษ Boam, R. and Sparrow, P. (1992).Designin and Achieving Competency.McGraw-Hill: Reading.

Boyatizis, R.E. (1982). The Competent Manager. New York: McGraw-Hill.

Boyatizis, R.E., Goleman, D., & Rhee, K. (2000). Clustering competence in emotional

intelligence : Insights from the Emotional Competence Inventory (ECI). Bar-On,

R. & Parker, D. A. (Eds.), Handbook of Emotional Intelligence. San Francisco:

Jossey-Bass

Carroll , T.L.( 2005). Leadership skill and attributes of women and nurse executives Challenges

for the 21stcentury. Nursing Administration Quarterly, 29(2), 146-153.

David Bohm.(2004). On Dialogue. (2nd ed.).London : Routledge.

D. David Dubois. et.al. (2004). Competency-Based Human Resource Management. Califonia :

Davies Black Publishing.

Dessler. G. (2000). Human resource management. (8 thed.). New Jerrssy : Prentice-Hall.

Gilles, D.A. (1944). Nursing Management: A System Approach. (3rded.). Philadelphia:W.B. Saunders.

Hall, D. S. (2007). The relationship between supervisor support abs registered nurse outcomes in

nursing care unit. Nursing Administration Quarterly, 31(1), 68-80.

James. J. Stapleton. (2003). Executive’s Guide to Knowledge Management. USA: John Wiley &

Sons, Inc.

Kerfoot K. (2003). The leader as chief knowledge officer. สบคนเมอ 5 เมษายน 2556, จาก

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11892548.

Kron, T. (1987). The management of Patient care. Philadelphia W.B. Saunders.

Marquis B.L. and Huston C.J. (2000). Leadership roles and management function in nursing.

Theory and application. 3 rd, New York: Lippincortt.

Mcconnel E.A. (2001). Comparsion VS. Competency. Journal of Nursing Management, 35( 5). 14.

  76

Mitrani, A., Dalziel, M., and Fitt, D. 1992. Competency based human resource management:

Value driven strategies for recruitment, development, and reward. London: McGraw-

Hill.

Nanata I and Takeuchi.(1995).The Knowledge-Creating Company. New York: Oxford

University Press.

Nanata. I, Toyoma. R., Konna. N. (2000). SECI, BA and Leadership: A Unified Mode of

Dynamic Knowledge Creation. Long Range Planning, 33(1), 5-34.

Spencer, L. M and Spencer, M.S. (1993). Competence at work: Models for Superiors Performance. New York: John Wiley & Sons.

Swansburg, R.C.(1990).Management and Leadership for Nurse Manager. Boston: John and Barlett Publishers. Taylor C.(1995).Rethinking nursing’s basic competencies. Journal of Nursing Care Quality. 9(4), 1-13.

ภาคผนวก

77

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

รายนามผทรงคณวฒ

1. ผชวยศาสตราจารย ดร. จฬาลกษณ บารม หวหนากลมวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยบรพา

2. ผชวยศาสตราจารย ดร. เสาวลกษณ จรธรรมคณ อาจารยประจาภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

3. นางเกษร อมสข หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร พยาบาลวชาชพเชยวชาญ

4. นางมธกร บญธรรมเจรญ ผชวยหวหนาพยาบาลดานวชาการพยาบาล หวหนาหองคลอด โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ

5. นางรววรรณ สนปาน ผชวยหวหนาพยาบาลฝายบรการพยาบาล หวหนาหอผปวยไอซย อายรกรรม โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ

ภาคผนวก ข แบบพทกษสทธผเขารวมวจย

แบบพทกษสทธผเขารวมการวจย

การวจยเรอง “สมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการดวยการจดการความร ในโรงพยาบาลระดบตตยภม จงหวดปราจนบร”

เนองดวยดฉน นางแสงสม เพมพล นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน กาลงทาวจยเรอง “สมรรถนะการปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการดวยการจดการความรในโรงพยาบาลระดบตตยภม จงหวดปราจนบร” โดยมวตถประสงคเพอกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดวยการจดการความร กกกก ทานมสทธตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมวจย หรอสามารถยกเลกการเขารวมวจยไดตลอดเวลา โดยไมมผลตอการทางานททานปฏบตอย ขอมลตางๆ ในการวจยครงนนาเสนอในภาพรวม ไมมการเผยแพรแตอยางใด หากมขอสงสยเกยวกบงานวจย สามารถสอบถามผวจยไดตลอดเวลา ดงนนดฉนหวงวาคงไดรบความรวมมอจากทานเปนอยางดและขอขอบคณมา ณ โอกาสน หากผเขารวมวจยมขอสงสยเกยวกบการวจยหรอแบบสอบถาม สามารถตดตอสอบถามไดท นางแสงสม เพมพล หมายเลขโทรศพทตดตอ 0868491117 การวจยครงนไดรบการพจารณารบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยของมหาวทยาลยครสเตยน 144 หม 7 ถนนพระประโทน-บานแพว ตาบลดอนยายหอม อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม 73000 โทร 0-3422-9480 โทรสาร 0-3422-9499 หากทานไดรบการปฏบตไมตรงตามทระบไว ทานสามารถตดตอประธานกรรมการหรอผแทน ไดตามสถานทและหมายเลขโทรศพทดงกลาว นางแสงสม เพมพล ผวจย สาหรบผตอบแบบสอบถาม ขาพเจาไดรบคาชแจงตามรายละเอยดขางตน ขาพเจายนดทจะเขารวมการวจยในครงน ลงชอ………………………………… (……………………………….) วน/เดอน/ป …………………………

ภาคผนวก ค ใบขออนญาตเกบขอมล

ภาคผนวก ง โครงสรางการบรหารงานบรการพยาบาล

- - - - - - -- - - -

ผอานวยการโรงพยาบาล

หวหนาพยาบาล

คณะกรรมการบรหาร

องคกรพยาบาล

ผชวยหวหนาพยาบาล / ผตรวจการ / หวหนางานการพยาบาลเฉพาะทาง

หวหนาหอผปวย / หนวยงาน

APN พนกงานทาความสะอาด RN TN PN NA

ภาคผนวก จ เครองมอทใชในการวจย

เรอง ขอความอนเคราะหประเมนความถกตองและเหมาะสมของเนอหา เรยน ผทรงคณวฒ เอกสารแนบ 1. คมอการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล 2. แบบประเมนสมรรถนะ การปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ดฉน นางแสงสม เพมพล นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน กาลงอยในระหวางการตรวจสอบความถกตองและเหมาะสมของเนอหา ทใชเปนแนวคาถามในการจดกลมสนทนาเพอเกบรวบรวมขอมล สาหรบวทยานพนธเรอง “การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบตตยภม จงหวดปราจนบร” ซงมเครองมอทสรางขน ไดแก 1. แบบสอบถามปจจยสวนบคคลสาหรบกลมตวอยาง ประกอบดวย อาย วฒการศกษา ปฏบตงานในตาแหนง ระยะเวลาในการปฏบตงานตาแหนงพยาบาลวชาชพ ระยะเวลาในการปฏบตงานในตาแหนงผตรวจการพยาบาล การอบรมดานการบรหารทางการพยาบาล 2. คมอการจดทากลมสนทนา เปนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบปญหาอปสรรคในการปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล และขอมลเกยวกบสมรรถนะผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดยการสรางแนวคาถามแนวคาถามหลก คาถามรอง และคาถามเจาะลก ใชแนวคาถาม และสรปผลทไดจากการทาสนทนากลมลงในแบบบนทกทผวจยสรางขน 3.แบบบนทกขอมลจากการจดกลมสนทนา 4. แบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ในการนดฉนใครขอความอนเคราะหจากทานโปรดพจารณาประเมนความถกตองและเหมาะสมของเนอหาของคมอการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล และแบบประเมนระดบความจาเปนของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ลงในแบบประเมน ดวยความเคารพ แสงสม เพมพล

แนวคาถาม ในการจดกลมสนทนา ครงท 1

แนวคาถาม ประเดนสาคญทตองการ ความเหนของผทรงคณวฒ ขอเสนอแนะ

ของผทรงคณวฒ

เหนดวย ไมเหนดวย

1. ทานไดปฏบตงานในบทบาทของผตรวจการพยาบาลอะไรบาง 2. มบทบาทใดบางทสามารถปฏบตไดด และบทบาทใดบางทยงปฏบตไดไมดเทาทควร 3. ทานคดวาในการปฏบต งานในตาแหนงผตรวจ การพยาบาล มปญหา อปสรรค อะไรบาง 4. ทานคดวาปญหาทพบมสาเหตจากอะไร และจะมแนวทางปองกน และแกไขไดอยางไร

1. แนะนาตวผวจย ชแจงเกยวกบวตถประสงคการ ทาวจย 2. คนหาปญหา อปสรรค ในการปฏบตหนาทพยาบาลเวรตรวจการ และแนวทางปองกน แกไขปญหา 3. รวมวเคราะหเพอใหได แนวทางการกาหนดสมรรถนะผตรวจการ พยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

แนวคาถาม ในการจดกลมสนทนา ครงท 2

แนวคาถาม ประเดนสาคญทตองการ ความเหนของผทรงคณวฒ ขอเสนอแนะ ของ

ผทรงคณวฒ เหนดวย ไมเหนดวย

1. ทานคดวาผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ควรจะมคณสมบตอยางไรและควรมสมรรถนะในดานใดบาง 2.แนวทางปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ควรมรายละเอยดอะไรบาง

1. คนหาความรทมอยของ ผรวมกลมสนทนา 2. ตกลงรวมกนในการจดทาแนวทางปฏบตงานของพยาบาลเวรตรวจการ 3. คนควาหาความรจาก ภายนอกเพมเตมเพอนามาพจารณารวมกนในการกาหนดสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจ การพยาบาล และจดทาแนวทางปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยา อภยภเบศร

แนวคาถาม ในการจดกลมสนทนา ครงท 3

แนวคาถาม ประเดนสาคญทตองการ ความเหนของผทรงคณวฒ ขอเสนอแนะ

ของผทรงคณวฒ

เหนดวย ไมเหนดวย

1. ทานคดวาสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล และแนวทางปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยา-อภยภเบศร ควรจะปรบปรง แกไข เพมเตมในสวนใดบาง

1. ผรวมกลมสนทนานาความรจากการคนความา รวมแลกเปลยนเรยนรและพจารณารายละเอยดของสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล และแนวทางปฏบตงาน ของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยา- อภยภเบศร

แบบสรปผลการจดทากลมสนทนา การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล

โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

ครงท 1 วนท............ เดอน .................................พ.ศ........................... รายชอผเขารวมกลมสนทนา 1. ………………………………………………………………………………………………….2. ………………………………………………………………………………………………….3. ………………………………………………………………………………………………….4. ………………………………………………………………………………………………….5. ………………………………………………………………………………………………….6. ………………………………………………………………………………………………….7. ………………………………………………………………………………………………….8. ………………………………………………………………………………………………….9. ………………………………………………………………………………………………….

10. ………………………………………………………………………………………………….11. ………………………………………………………………………………………………….12. ………………………………………………………………………………………………….13. ………………………………………………………………………………………………….14. …………………………………………………………………………………………………. วตถประสงค.................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

ผลการจดกลมสนทนา .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

แบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความจาเปนของ สมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

ระดบคะแนน 5 หมายถง สมรรถนะการปฏบตงานมความจาเปนมากทสด ระดบคะแนน 4 หมายถง สมรรถนะการปฏบตงานมความจาเปนมาก ระดบคะแนน 3 หมายถง สมรรถนะการปฏบตงานมความจาเปนปานกลาง ระดบคะแนน 2 หมายถง สมรรถนะการปฏบตงานมความจาเปนนอย ระดบคะแนน 1 หมายถง สมรรถนะการปฏบตงานมความจาเปนนอยทสด

รายการประเมนสมรรถนะ ผตรวจการพยาบาล

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒ 5 4 3 2 1

ดานบรหาร 1. ประเมนอตรากาลงและภาระงานของแตละหนวยงานไดตามเกณฑมาตรฐาน

2. จดบคลากรทดแทนในหนวยงานทขาดจดอตรากาลงฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ

3.สรางแรงจงใจใหผปฏบตงานสามารถปฏบต งานไดอยางมประสทธภาพ เชนการยกยองชมเชย

4. ประสานงานกบบคคลทงภายใน และภาย นอกโรงพยาบาล เพอประสทธภาพสงสดในการปฏบตงานนอกเวลา

5. ควบคม กากบ การปฏบตงานของบคลากรใหเกดประสทธภาพสงสด

6.ตรวจสอบ ดแล และประเมนสงแวดลอม เพอปองกนภยนตรายทงตอผปฏบตงานและผรบบรการ

7.จดสรรทรพยากรทมอยนอกเวลาไดอยางคมคา

8.ประเมนและจดหาเครองมอเครองใชใหเพยงพอ

รายการประเมนสมรรถนะ พยาบาลเวรตรวจการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒ 5 4 3 2 1

ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 1.ปรบตวใหเขากบบคลากรทกระดบ 2. มทกษะในการโนมนาวใหเกดความรวมมอ ระหวางผปฏบตงาน

3.ใชคาพดทชดเจน ตรงประเดนและเขาใจงาย ในการสอสาร

4. เขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคลและปรบปรงเสมอ

5. ยอมรบขอคดเหนและขอเสนอแนะของ ผรวมงาน

6. ยอมรบขอผดพลาดของตนเอง พรอมในการ แกไข

7. ถายทอดขอมลทไดรบสผปฏบตไดอยาง ถกตอง รวดเรว

8. มความพรอม กระตอรอรนในการปฏบต หนาท และการใหคาแนะนา ชวยเหลอ ผปฏบตงาน

9. การบนทกและรายงานถกตอง ชดเจน ตรวจสอบขอมลยอนหลงได

ดานการนเทศ 1. เนนการนเทศทใหขอมล แนวทางปฏบตงาน ทใหม มมาตรฐาน ยอมรบได มหลกฐาน อางอง

2. มการตดตามประเมนผลหลงการนเทศ 3. มวธการนเทศททาใหผรบการนเทศพงพอใจ 4. นากลยทธ เปาหมาย นโยบายคณภาพของ โรงพยาบาลมาใชในการนเทศ

รายการประเมนสมรรถนะ พยาบาลเวรตรวจการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒ 5 4 3 2 1

5. นาภาระงานและความตองการการพยาบาล ในชวงนอกเวลาของแตละหนวยงานมาวาง แผนการนเทศ

6. นเทศตรงกบนโยบาย และมาตรฐาน วธปฏบตงาน

7. สรางแนวทางการนเทศททาใหเกดการเรยนร รวมกน

ดานการแกปญหาและตดสนใจ 1. มทกษะในการเจรจาตอรองเพอคลคลาย สถานการณ และลดความรนแรงของปญหา

2. วเคราะหสถานการณและปญหานอกเวลาได อยางเปนระบบ

3. นาระเบยบ วธปฏบต นโยบายขององคกรมาประกอบการแกปญหาและตดสนใจ

4. รายงานและสงตอปญหา สถานการณไปยงผทมอานาจโดยตรง

5. หาแหลงชวยเหลอหรอแหลงขอมลเพอ นามาใชในการตดสนใจ

6. ตดสนใจแกปญหาในสถานการณ หรอ ปญหาเรงดวนไดอยางรวดเรวทน เหตการณ

7. ประสานงานทงภายในและภายนอก โรงพยาบาลเพอการตดสนใจแกปญหาอยางม ประสทธภาพ

8. ควบคมตนเองเมอเผชญกบปญหา สถานการณตางๆ และยอมรบผลจากการตดสนใจของตนเอง

9. วเคราะหสถานการณ ปญหา ความรนแรง และจดลาดบความสาคญไดอยางถกตอง

รายการประเมนสมรรถนะ พยาบาลเวรตรวจการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒ 5 4 3 2 1

10. ดาเนนการเฉพาะหนา เพอแกไขและ คลคลายปญหา

11. รายงานสถานการณปญหาทเกดขนนอก เวลาไดอยางครบถวน ถกตอง ชดเจนและทนสมย

ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก 1. มการพฒนาตนเองเกยวกบความร ความ สามารถทางการพยาบาลอยางตอเนอง

2. มทกษะทจาเปนในการปฏบตงาน เชน การ ชวยฟนคนชพ

3. ชแนะผปฏบตงานในการนากระบวนการ พยาบาลมาใชในการปฏบตงาน

4. นาองคความรทเกดจากงานวจยมาประยกต ใชในการปฏบตงาน

5. ยอมรบแนวทางปฏบตงานใหมๆ และ ปรบตวเขากบการเปลยนแปลงได

6. เทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงานนอกเวลาราชการ

7. นาทกษะเชงวชาชพมาใชในการปฏบตงาน 8. นาเสนอขอมลทไดจากการปฏบตงานนอก เวลาราชการและแสดงความคดเหนตอผบรหาร ได

9. มการคนควาหาขอมลทางการพยาบาลท ทนสมย และนามาแลกเปลยนกบผปฏบต เพอใหเกดการพฒนาคณภาพการบรการพยาบาล

รายการประเมนสมรรถนะ พยาบาลเวรตรวจการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒ 5 4 3 2 1

ดานการควบคม รกษาคณภาพและจรยธรรม 1. กระตนใหผปฏบตงานใหบรการโดยยดผมารบบรการเปนศนยกลางและมการพทกษสทธ ผมารบบรการ

2. บรหารจดการใหผรบบรการไดรบการดแล อยางทวถง เปนธรรม

3. ชแนะผปฏบตงานใหทราบถงความเสยงตางๆ ทอาจเกดขน และมการหาแนวทางรวมกนในการหาแนวทางปองกนและแกไขความเสยง

4. มทกษะในการชแนะใหบคลากรปฏบตตาม มาตรฐานและมการนากระบวนการพยาบาล มาใชในการปฏบตงาน

5. ประเมนการปฏบตงานของบคลากรทางการ พยาบาลทปฏบตงานนอกเวลาราชการวาม คณภาพตามมาตรฐานของหนวยงานหรอไม

6. มรปแบบการคนหาความเสยงททาใหผปฏบตงานสะดวกในการคนหาความเสยง

7. บรหารความเสยงทเกดนอกเลาราชการและ รายงานไดถกตองตามขนตอน

8. มรปแบบการรายงานความเสยงททาให ผปฏบตงานกลารายงานความเสยง

แบบสอบถาม เรอง การประเมนระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล

โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

เรยน ผตอบแบบสอบถาม

แบบสอบถามฉบบนเปนสวนหนงของวทยานพนธเรอง “การจดการความรในการสรางสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบตตยภม จงหวดปราจนบร” การใหขอมลของทานจะเปนประโยชนอยางยงตอการทาวจย และมประโยชนตอการนาไปพฒนาคณภาพการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล ตอไป คาชแจงเกยวกบการตอบแบบสอบถาม มดงน 1. แบบสอบถาม ประกอบดวย 2 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล ตอนท 2 แบบสอบถามระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล 2. ผวจยขอรบรองวา คาตอบของทานจะไมมการนาไปเปดเผยในทใดๆ ผลการวจยจะเปนขอมลในภาพรวมเพอประโยชนทางวชาการและไมกอใหเกดผลเสยใดๆ ตอตวทานและหนวยงาน 3. ผวจยไดขออนญาตผบรหารทางการพยาบาลเปนทเรยบรอยแลว จงขอความรวมมอจากทานในการตอบแบบสอบถาม ขอใหทานแสดงความคดเหนตรงกบความเปนจรงมากทสดและตอบแบบสอบถามครบทกขอจงจะเปนประโยชนสาหรบการนาไปวเคราะห หลงจากเสรจสนการวจยขอมลในการตอบแบบสอบถามจะถกทาลายทนท ผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความรวมมอจากทาน และขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน ขอแสดงความนบถอ นางแสงสม เพมพล ผวจย

นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน หมายเหต ตดตอสอบถามขอสงสยไดทเบอรโทรศพท 037 – 211088 ตอ 2306 และ 2308

ขาพเจายนยอมเขารวมวจย ลงนาม....................................... (..................................................) วนท.................................

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล คาชแจง : โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง ( ) หนาคาตอบตามความเปนจรงและเตมขอความลง ในชองวางทเวนไวในแตละหวขอดงน

1. ปจจบนทานอาย....................ป 2. ระดบการศกษาสงสด ( ) ปรญญาตรหรอเทยบเทาปรญญาตร

( ) ปรญญาโท (โปรดระบสาขา )............................................... ( ) อนๆ ( โปรดระบ )...............................................................

3. ปจจบนทานดารงตาแหนง ( ) พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ ( ) พยาบาลวชาชพชานาญการ

4. ประสบการณในการปฏบตงาน (นบตงแตดารงตาแหนงพยาบาลวชาชพชานาญการทไดรบเงนประจาตาแหนง ) รวม...................ป..................เดอน 5. ตาแหนงงานในปจจบน

( ) หวหนาหอผปวย / หวหนาหนวยงาน ( ) รองหวหนาหอผปวย / รองหวหนาหนวยงาน ( ) พยาบาลประจาการ ( ) อนๆ ( โปรดระบ )...............................................................

6. หนวยปฏบตงานของทาน ( ) อายรกรรม ( ) ศลยกรรม ( ) สตนรเวชกรรม ( ) กมารเวชกรรม ( ) ผปวยวกฤต ( ) ผปวยนอก ( ) อบตเหต – ฉกเฉน ( ) อนๆ ( โปรดระบ )........................

7. ประสบการณในการปฏบตหนาทผตรวจการพยาบาล รวม...............ป...............เดอน 8. ทานเคยไดรบการอบรมเกยวกบการบรหารการพยาบาลหรอไม ( ) เคย ระบ.................................................................................................................. .................................................................................................................. ( ) ไมเคย 9. ทานไดรบการเตรยมความพรอมในการปฏบตงานในตาแหนงผตรวจการพยาบาล หรอไม ( ) ไดรบ ระบหวขอ....................................................................................... ( ) ไมไดรบ

ตอนท 2 แบบสอบถามระดบสมรรถนะการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล

คาชแจง : โปรดอานขอความตอไปนและทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความจรงของทานมากทสด โดยมรายละเอยดดงตอไปน คะแนน 5 หมายถง ทานมความสามารถในการปฏบตงานตามขอความนมากทสด คะแนน 4 หมายถง ทานมความสามารถในการปฏบตงานตามขอความนมาก คะแนน 3 หมายถง ทานมความสามารถในการปฏบตงานตามขอความนปานกลาง คะแนน 2 หมายถง ทานมความสามารถในการปฏบตงานตามขอความนนอย คะแนน 1 หมายถง ทานมความสามารถในการปฏบตงานตามขอความนนอยทสด

รายการประเมนสมรรถนะ ระดบคะแนน

หมายเหต 5 4 3 2 1

ดานบรหาร 1. สรางขวญและกาลงใจแกผปฏบตงาน 2. ยกยองชมเชยแกผปฏบตงาน 3. ตรวจสอบ ประเมนและดแลสงแวดลอมใหปลอดภยทงตอผปฏบตงานและผรบบรการ 4. ประสานงานกบบคคลทงภายในและภายนอกโรงพยาบาล เชน การสงตอไปรกษา สงไปตรวจพเศษ ไดอยางมประสทธภาพ 5. ควบคม กากบการปฏบตงานของบคลากรพยาบาลใหสาเรจดวยด 6. บรหารจดการเครองมอใหเพยงพอนอกเวลาราชการ 7. ประเมนอตรากาลงของแตละหนวยงานไดตามเกณฑมาตรฐาน 8. จดอตรากาลงฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพ เชน การหมนเวยนบคลากรระหวางหนวยงาน การจดอตรากาลงเสรมกรณจาเปน

รายการประเมนสมรรถนะ ระดบคะแนน

หมายเหต 5 4 3 2 1

ดานมนษยสมพนธและการสอสาร 1. ยอมรบขอบกพรองของตนเองและพรอมแกไข 2.ใชคาพดในการตดตอสอสารทเหมาะกบแตละบคคล 3. รบฟงความคดเหนหรอขอเสนอแนะของผปฏบตงาน 4.ใชคาพดชดเจน ตรงประเดนและเขาใจงาย 5. เขาใจและยอมรบในความแตกตางของแตละบคคล 6. ปรบตวใหเขากบบคลากรทกระดบ 7. บนทกรายงานไดอยางถกตอง ชดเจน 8. ถายทอดขอมลขาวสารสผปฏบตงานไดอยางถกตองและรวดเรว 9. มความพรอม กระตอรอรนในการปฏบตหนาท 10. สอน แนะนา ใหคาปรกษาแกผปฏบตงานอยางเหมาะสม 11. มทกษะในการโนมนาวใหเกดความรวมมอในการ ปฏบตงาน

ดานการนเทศ 1. เลอกเทคนคหรอวธการนเทศทเหมาะกบผรบการนเทศ เชน นเทศรายบคคล รายกลม สงเกตหางๆ 2. นเทศตามนโยบาย เปาหมายขององคกร 3. มเทคนคหรอวธการนเทศทผรบการนเทศเกดความ พงพอใจ 4.ใชหลกฐานเชงประจกษเปนแนวทางในการนเทศการปฏบตงาน 5. สรางแนวทางการนเทศทกอใหเกดการเรยนรรวมกน 6. มการตดตามประเมนผลหลงการนเทศ

รายการประเมนสมรรถนะ ระดบคะแนน

หมายเหต 5 4 3 2 1

ดานการแกปญหาและตดสนใจ 1. ยอมรบผลการตดสนใจของตนเอง 2. รายงานสถานการณไปยงผบรหารไดอยางเหมาะสม 3. ตดสนใจแกปญหาในสถานการณหรอปญหาเรงดวน ไดรวดเรว ทนเหตการณ 4. มการนาระเบยบวธปฏบต นโยบายขององคกรและจรยธรรมทางการพยาบาลมาประกอบการแกปญหาและตดสนใจ 5. ควบคมตนเองไดเมอเผชญกบสถานการณหรอความรนแรงของปญหา

6.หาแหลงขอมลหรอแหลงชวยเหลอเมอเผชญกบสถานการณหรอความรนแรงของปญหาไดอยางรอบคอบ 7.วเคราะหสถานการณหรอปญหาได

อยางเปนระบบ 8.สามารถควบคมสถานการณเมอเผชญสถานการณหรอความรนแรงของปญหา 9.ประสานงานทงภายในและภายนอกโรงพยาบาลเพอการตดสนใจทมประสทธภาพ 10.ประเมนสถานการณ ปญหาทเกดขน ไดอยางครบถวน ถกตอง 11.มทกษะในการเจรจาตอรองเพอคลคลายสถานการณหรอความรนแรงของปญหา

รายการประเมนสมรรถนะ ระดบคะแนน หมายเหต

5 4 3 2 1

ดานการเปนนกวชาการเชงคลนก 1.ยอมรบแนวทางปฏบตงานใหมๆทไดจากหลกฐานเชงประจกษ 2.มการพฒนาตนเองดานความรความสามารถทางการพยาบาลอยางตอเนอง 3.ชแนะผปฏบตงานในการนากระบวนการพยาบาลมาใช 4.มทกษะจาเปนในการปฏบตงานในสถานการณฉกเฉน เชน การ CPR 5.นาขอมลจากการปฏบตงานนอกเวลาราชการมาแสดงความคดเหนตอผบรหารได 6.นาหลกฐานเชงประจกษมาประยกตใชในการปฏบตงาน 7.ใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงาน ดานการควบคม รกษาคณภาพ และจรยธรรม 1.ดแลใหมการพทกษสทธผมารบบรการ 2.กระตนใหผปฏบตงานยดผมารบบรการเปนศนยกลาง 3.ชแจงใหผปฏบตงานทราบถงความสาคญของความเสยง

รายการประเมนสมรรถนะ ระดบคะแนน หมายเหต

5 4 3 2 1 4.สรางแรงจงใจใหผปฏบตงานเหนความสาคญของการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง 5.บรหารจดการใหผมารบบรการไดรบการดแลอยางทวถง เปนธรรม 6.ประเมนการปฏบตงานของผ ใหบรการตามมาตรฐาน 7.ทาใหผปฏบตงานมสวนรวมในกระบวนการความเสยง เชน คนหา แบงประเภทความเสยง จดการความเสยงและรายงานความเสยง 8.มทกษะในการชแนะใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐาน

ภาคผนวก ฉ แนวทางการปฏบตงานของผตรวจการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

แนวทางขนตอนรายงานของผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

มสถานการณสาคญ อบตเหตหม, ฆาตวตายในโรงพยาบาล, ผปวยคดมสอมวลชนและอนๆ

ผตรวจการพยาบาล สรปเหตการณในแบบรายงานและรายงานสถานการณตอ

ผบรหารทางการพยาบาลในวนทาการ

รายงานผตรวจการพยาบาล

ผตรวจการพยาบาล มาหนวยงานทรายงาน

ผตรวจการพยาบาล ใหคาปรกษา วนจฉย สงการ และดแลใหพยาบาล

ประจาหนวยงานรายงานตามขนตอน

ประวตผวจย

ชอ นางแสงสม เพมพล วน เดอน ปเกด วนท 16 ธนวาคม พ.ศ. 2513 ประวตการศกษา ประกาศนยบตรพยาบาลศาสตร วทยาลยบรมราชชนนพระพทธบาท สระบร ป พ.ศ.2536 อบรมพยาบาล ไอ.ซ.ย. ป พ.ศ. 2539 ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ปฏบตงานตาแหนง พยาบาลวชาชพชานาญการ รองหวหนาหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร