İŞGÖRENİN GÜCÜmabasar.com/OP.5a.pdf · Zeka Kuramları İki Etmenli Zeka Kuramı (Charles E....

İŞGÖRENİN GÜCÜ ve

GELİŞİMİ

BİREYİN GELİŞİMİ

BİREY

Bilişsel

Gelişim

Dil

Gelişimi

Cinsel

Gelişim

Devinsel

Gelişim

Ahlak

Gelişimi

Bedensel

Gelişim

İŞGÖRENİNİN GÜCÜ ve GELİŞİMİ

BİREY

Bilişsel

Gücü

Duyuşsal

Gücü

Toplumsal

Gücü

Devinsel

Gücü

Ahlaki

Gücü

İŞGÖRENİN BİLİŞSEL GÜCÜ

Bilişsel Gelişim Kavramı

Biliş;

duyular aracılığıyla gelen uyarıcıların algılanması, bellekte tutulması, bellekten çağrılarak düşünmede kullanılması sürecidir.

Bilişsel Gelişim ;

dünyayı algılama ve anlamaya dönük zihinsel süreç ve etkinliklerdeki gelişimedir.

Bilişsel Gelişim Kavramı

Bilişsel Sistemin Çevresi

Toplum Aile

Okul Doğa

Bilişsel Girdilerin İşlenmesi

Algılama Bellekte Tutma

Düşünme

Kavramlaştırma

Bilişsel Girdiler (Bilgi, Beceri,Tutum)

Piage’tin Bilişsel Gelişim Kuramı Vygotsky’nin Bilişsel Gelişimle ilgili görüşleri Bruner’in Bilişsel Gelişim Dönemleri

BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMLARI

İnsanın Bilişsel Gücü - Zeka

Bilişsel gücün temel kaynağı insanın zekasıdır. Zeka, bireyi amaçlı eyleme, ussal yargılamaya, çevresine uyuma yönelten bilişsel gizli gücün tümüne verilen addır.

Zeka; yeni karşılaşılan, alışılmamış durumlara uyum sağlama yeteneği olup, somut, soyut veya sözel biçimde sunulan problemleri çözebilme yeteneğidir.

Zeka Kuramları

İki Etmenli Zeka Kuramı (Charles E. SPEARMAN)

Çok Etmenli Zeka Kuramı (Edward L.THORNDIKE)

Üç Boyutlu Zeka Kuramı (J.P.GUILFORD)

Küme Etmen Zeka Kuramı (Luis L. THURSTONE)

Çoklu Zeka Kuramı (Howard GARDNER)

Duygusal Zeka Kuramı (Goleman) (Saolvey ve Mayer)

Bilişsel Gücün işlevi – İşgörenden Beklenen Davranışlar

Zamanı etkili kullanmalı.

Yenilikleri takip etmeli, kendini geliştirmeli.

Örgütte çıkan bir sorunun nedenlerini ortaya koyup, bunları irdeleyebilmeli.

Neden sonuç ilişkileri kurabilmeli.

Düşüncelerini açık ve rahat aktarabilmeli.

Ortaya çıkan sorunu çözmek için çeşitli seçenekler ortaya koyabilmeli.

Soruyu anlarız.

Bir cevap düşünürüz.

Cevabın desteklenebilir olduğunun nedenlerini düşünürüz.

Diğer olası cevaplar hakkında fazla düşünmeyiz.

Cevabımız doğru olduğundan, başka bir cevabın pek fazla

destek bulamayacağından kendimizi emin hissederiz.

Eğer birisi bizim akıl yürütmemizdeki eksiklikleri gösterirse,

bunlar hakkında eleştirisel düşünme yerine

kendi fikirlerimizi savunmaya çalışırız.

Birisi bize kendi cevabının niçin daha iyi olduğunu anlatmaya

çalışırsa, bu nedenlere kulak asmayız.

Bazen kendi cevabımız hakkında daha fazla düşünmekten kaçınmak

için konuyu değiştiririz.

Herşey başarısız olursa, bize soru sorulduğu için kızarız.

YANLIŞ DÜŞÜNME SÜRECİ

Soruyu anlarız.

Söylenen şey hakkında düşünürüz.

Mümkün olduğunca çok olası cevabı düşünürüz.

Her cevabın destekleyici nedenlerini düşünürüz (Gerçekler ve düşünceler).

Desteklenemeyen cevapları eleriz.

En iyi yargı tarafından desteklenen cevabı seçeriz.

Bir kimse bizim seçeneğimizle ilgili soru sorarsa,

cevabımızın nedenlerini sıralayabiliriz.

Birden fazla kabul edilebilir seçenek varsa, niçin birini diğerine

tercih ettiğimizi açıklarız.

Eğer o kişi bizim akıl yürütmemizdeki bir zayıf yönü gösterirse,

kararımızı değiştirip değiştirmemeye karar vermeden önce,

onun hakkında dikkatle düşünürüz.

Olası cevaplar üzerinde düşünmek için ek zaman ayırırız ve

mantıksal olarak ikna edilirsek, düşüncemizi değiştirmekte

tereddüt etmeyiz.

DOĞRU DÜŞÜNME SÜRECİ

DOĞRU DÜŞÜNME SÜRECİ Soruyu anlarız.

Söylenen şey hakkında düşünürüz.

Mümkün olduğunca çok olası cevabı

düşünürüz.

Her cevabın destekleyici nedenlerini düşünürüz

Desteklenemeyen cevapları eleriz.

En iyi yargı tarafından desteklenen cevabı

seçeriz.

Bir kimse bizim seçeneğimizle ilgili soru

sorarsa, cevabımızın nedenlerini sıralayabiliriz.

. Birden fazla kabul edilebilir seçenek varsa,

niçin birini diğerine tercih ettiğimizi açıklarız.

Eğer o kişi bizim akıl yürütmemizdeki bir

zayıf yönü gösterirse, kararımızı değiştirip

değiştirmemeye karar vermeden önce, onun

hakkında dikkatle düşünürüz.

Olası cevaplar üzerinde düşünmek için ek

zaman ayırırız ve mantıksal olarak ikna

edilirsek, düşüncemiz değiştirmekte tereddüt

etmeyiz.

YANLIŞ DÜŞÜNME SÜRECİ Soruyu anlarız.

Bir cevap düşünürüz.

Cevabın desteklenebilir olduğunun nedenlerini

düşünürüz.

Diğer olası cevaplar hakkında fazla düşünmeyiz.

Cevabımız doğru olduğundan, başka bir cevabın

pek fazla destek bulamayacağından kendimizi

emin hissederiz.

Eğer birisi bizim akıl yürütmemizdeki eksiklikleri

gösterirse, bunlar hakkında eleştirisel düşünme

yerine kendi fikirlerimizi savunmaya çalışırız.

Birisi bize kendi cevabının niçin daha iyi

olduğunu anlatmaya çalışırsa, bu nedenlere

kulak asmayız.

Bazen kendi cevabımız hakkında daha fazla

düşünmekten kaçınmak için konuyu değiştiririz.

Herşey başarısız olursa, bize soru sorulduğu için

kızarız.

Bireylerin ezberden uzaklaşıp, düşünme ve problem çözmelerini

geliştirici uygulamalara NEDEN gidemiyoruz?

Eğitim programlarımızın ve uygulamalarımızın; * okuryazarlık, * ezberleme, * genel anlayış, * kalıp algılamaya dayalı olması TEMEL nedenlerdendir.

Oysa, * bireysel yetenekler, * iletişim becerileri, * ekip çalışması yeterliği, * sezgi, * muhakeme, *yaratıcılık, * hayal gücü yeterlikleri eğitim uygulamaları ve değerlendirmelerinde dikkat alınmalı; DÜŞÜNME BECERİLERİ geliştirilmelidir.

DÜŞÜNME:

Gözlem, deneyim, sezgi, akıl yürütme ve diğer kanallarla

elde edilen içeriği/bilgiyi kavramsallaştırma, uygulama, analiz

ve değerlendirmenin disipline edilmiş şeklidir.

Varolan bilgilerden yararlanarak daha ileri noktalara ulaşma,

eldeki bilgilerin ötesine gitme.

DÜŞÜNME BİÇEMLERİ

Problem çözme

Bilimsel düşünme

Eleştirel düşünme

Analitik düşünme

Hüküm çıkarmaya yönelik (tümevarım, tümdengelim) düşünme

İlişkisel düşünme

Yaratıcı düşünme ................................................

İŞGÖRENİN

DEVİNİMSEL GÜCÜ

ve

GELİŞİMİ

-Devinimsel Gelişim-

İnsanın bedeni üzerinde denetim kurması ve

bu denetimini artırarak bedeninin devinimlerini

ulaşacağı amaca uygun olarak yönetmesidir.

* Bedenin olgunlaşmasını ve

İnsanın yapacağı devinimleri

öğrenmesini kapsar.

İŞGÖRENİN BEDENSEL GÜCÜNÜ ÜRETİMDE ETKİLİ KULLANMASI,

* Devinimsel gelişiminin ürettiği ürüne uygun olmasına

*İşine uygun becerileri öğrenmesine

*Üretim zamanını iyi kullanmasına bağlıdır.

ÜRETİMDE BEDENSEL GÜCÜN KULLANMASI

Çalışmaya Hazırlık Dönemi (15-20 yaş)

Yetişme Dönemi (20-30 yaş)

Uzmanlık Dönemi (30-50 yaş)

Sürdürme Dönemi (50-65 yaş)

Emeklilik Dönemi (65 yaş ve sonrası)

* Denetim Keskinliği

* Organların Eşgüdümü

* Devinimi Yönetme

* Tepki Süresi

* Kolun Devinim Hızı

* Hız Denetimi

* El Duyarlığı

* Parmak Duyarlığı

DEVİNİMSEL İŞLEVLER

* Kol ve El Durağanlığı

*Bilek ve Parmak Hızı

*Hedefe Yöneltme

*Kasal Güç

*Dikkat

*Denge

*Esneklik

İnsanın zamana göre gücündeki

iniş çıkışlardır.

1. Günlük İniş Çıkışlar

2. Haftalık İniş Çıkışlar

3. Aylık İniş Çıkışlar

4. Yıllık İniş Çıkışlar

BİYORİTİM

• İşgörenin biyoritmi doğal olduğu için değiştirilemez;

• ama örgütün çalışma programı yapay olduğu için değiştirilebilir.

• Özellikle iş kazalarının görülebileceği

• örgüt ortamında çalışma programının

• işgörenlerin biyoritmine göre ayarlanması

• gerekir.

• İşgören organizmasının doğal programı ile

• örgütün çalışma programının uyum içinde olmasının

• işgörenin verimini, işten doyumunu artırabileceğine

• sağlığını koruyabileceğine inanılmaktadır.

* Nazeninlik * Solaklık

* Şişmanlık * Görme Engelliler

* Sakatlık * İşitme Engelliler

* Beden Oransızlığı * Cinslerarası Ayrılıklar

* Süreğen Hastalıklar

(Sara, astım vb.)

DEVİNİMSEL GÜÇTE BİREYSEL AYRILIKLAR

Ahlak konusunda inandığım ilke şudur; bir şeyi yaptıktan sonra kendini iyi hissediyorsan o ahlakidir; eğer kendini kötü hissediyorsan o gayri ahlakidir.' Ernest HEMİNGWAY

AHLAKİ GELİŞİM

AHLAK

Ahlak en basit haliyle, neyin iyi, neyin kötü, neyin

doğru, neyin yanlış olduğuyla ilişkili olarak

ulaşılması gereken değerler bütünüdür.

Arapça kökenlidir ve tabiat, karakter, huy, yaratılış

anlamlarına gelir.

Batı dilindeki karşılıkları ise “morality, moralité,

moralischer” dir.

Bütün etkinlik ve amaçların yerli yerine

konulması;

neyin yapılacağı ya da yapılmayacağının;

neyin isteneceği ya da istenmeyeceğinin;

neye sahip olunacağı ya da

olunmayacağının bilinmesidir.

Niyetimiz ile yaptığımız arasındaki

aynılığı sağlamaktır.

ETİK

AHLAK

Gelenekseldir.

Doğru ya da yanlış davranışların pratiğidir.

Zaman içinde değişen şartlara göre değişebilir.

Kontrol merkezi dışsaldır.

ETİK

Evrenseldir.

Doğru ya da yanlış davranışların teorisidir.

Etik bir etkinlik alanı olarak bir ahlak felsefesi alanı;

ahlaki olanın özünü ve temellerini araştıran bir felsefe

etkinliğidir.

Etik; insanın kişisel ve toplumsal yaşamdaki ahlaki

sorunlarını ele alıp inceler.

Zaman içinde değişmesi çok zordur.

Kontrol merkezi içseldir.

Toplumun tüm değerlerine kayıtsız şartsız uymak

değil, toplumsal uyum için değerler sistemi oluşturma

sürecidir.

Bireyin toplumsallaşma süreci içinde neyin iyi, neyin

kötü olduğu konusunda bir bilinç geliştirme sürecidir.

Bireyin hayatının ilk yıllarında başlayan ve yaşamı

boyunca devam eden, içinde yaşadığı toplumun değer

yargılarını kabullenme ve sosyalleşirken o toplumun

iyi ve kötülerini öğrenme sürecidir.

AHLAK GELİŞİMİ VE ÖNEMİ

İçinde yaşadığı topluma sağlıklı bir şekilde uyum sağlar.

Toplumun değer yargıları doğrultusunda hareket eder.

Kendi ilgi ve ihtiyaçları ile toplumun istekleri arasında bir denge kurabilir.

Bunun sonucu olarak da sağlıklı bir kişilik yapısı geliştirir.

Ahlaki yönden gelişmiş bir birey;

İçinde yaşadığı topluma sağlıklı bir şekilde ayak uyduramadıkları için toplum tarafından dışlanırlar.

Toplumun doğru ve yanlışlarını benimsemezler.

Sosyopat ve psikopatik bir kişilik yapısı geliştirirler.

Ahlaki gelişimi geri kalmış bireyler;

AHLAK GELİŞİMİ KURAMLARI

DEWEY’ E GÖRE AHLAK GELİŞİMİ

PİAGET’E GÖRE AHLAK GELİŞİMİ

KOHLBERG’E GÖRE AHLAK GELİŞİMİ

GİLLİGAN’A GÖRE AHLAK GELİŞİMİ

İŞ AHLAKI

İş ahlakı, iş dünyasında davranışlarımıza yol

gösteren ahlaki ilkeler ve standartlardır.

İş dünyasının sağladığı olanaklar karşısında

sağduyulu seçimler yapmamızda bize yol

gösterecek olan değerlerdir.

İş ahlakı, genel ahlaktan ayrı ele alınamaz.

Bir ülkedeki iş ahlakı o ülkedeki

iş gücü kalitesinin önemli bir göstergesidir.

İş ahlakı, normatif iş ahlakı ve

betimleyici iş ahlakı olmak üzere ikiye ayrılır.

İş ahlakı neden

gereklidir ?

• Rekabetçi ekonomik düzen

• İstihdam ihtiyacı

• İnsan haklarına olan talep

• Çok uluslu firmalardaki kültürel

yapı

• Artan çevre kirliliği

Ahlaki yaklaşımların, karar

verme sürecindeki rolü;

Günlük hayatta verdiğimiz

kararlar, siyah ve beyazdan

ziyade gri tonlardadır.

Karar vericinin dürüstlüğü,

bilgisi ve ahlaki gücü bu

süreci etkilemektedir.

Vereceğimiz karar ahlaki

bakış açımıza göre

değişecektir.

İŞ AHLAKININ KAPSAMI

Meslek Ahlakı

İşletmecilik Ahlakı Çalışma Ahlakı

YÖNETİMDE AHLAK

Yönetsel ahlak:

Yöneticilerin eylem ve kararlarına

rehberlik eden ilkeler ve kurallardır.

Yöneticiler ve örgütler tarafından

kullanılan ahlaki yargılardır.

Yöneticiler için ahlaki kriterlere dayalı

bir sorumluluk anlayışının geliştirilmesini

öngörmektedir.

YÖNETSEL AHLAKI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Bir Kişi Olarak Yönetici

Ailevi etkiler

Dinsel değerler

Kişisel Standartlar ve Gereksinimleri

Örgütsel Faktörler

Politikalar, hareket kodları

Yöneticilerin davranışları

Akranların davranışları

Dışsal Çevre

Hükümet düzenlemeleri

Toplumun norm ve değerleri

Endüstrinin ahlaki iklimi

YÖNETİMDE ETİK İLKELER

● Adalet

● Eşitlik

● Dürüstlük

● Doğruluk

● Tarafsızlık

● Sorumluluk

● İnsan hakları

● Bağlılık

● Hukukun üstünlüğü

● Hoşgörü

● Tutumluluk

● Laiklik

● Demokrasi

● Hak ve Özgürlükler

● Olumlu İlişkiler

● Açıklık

● İnsancıl Çabalar

● Sevgi, saygı

AHLAKİ YÖNETİM İLKELERİ

• Yasalara itaat etmek.

• Doğruyu söylemek.

• İnsanlara saygı göstermek.

• Doğru insanları çalıştırmak.

• Babacan yönetime hayır demek.

• “Herkese iyilik yap” kaidesini koymak.

• Kurallardan ziyade standartlar koymak.

• İçsel ve dışsal çıkar gruplarıyla iletişim kurmak.

• Ahlaki acıdan örnek olmak.

• Genel ahlak anlayışını ilke edinmek.