osnovi transportnih sistema

TRANSPORT I ODRŽIVI RAZVOJ

Mentor: Prof. dr. Ibrahim Jusufranić Buljubašić Haris

UVOD

Ideja o samom transportu seže u daleku prošlost, te kroz cijelu ljudsku povijest ne gubi na značenju

Kontinuirani rast svjetskog gospodarstva, praćen sve većim porastom razmjene roba i usluga između nacionalnih i/ili regionalnih gospodarstava, zahtijeva dalju izgradnju transportnog sistema, namećući novu dvojbu koja glasi: transport i održivi razvoj

Transport je specijalizirana djelatnost koja prometnom suprastrukturom i prometnom infrastrukturom omogućuje proizvodnju transportnih usluga

TRANSPORT I RAZVOJ Održivi transport

Održivi transport je aspetk globalne održivosti koja podrazumjeva da zadovoljenje egzistencijalnih potreba sadašnjosti ne ugožava mogućnost budućih generacija da zadovolje svoje potrebe

Slika 1. Zavisnost održivosti u odnosu na druge faktore

Kanadski centar za održivi transport dao je definiciju održivog transporta, te pod ovim pojmom smatra se takav

sistem

koji omogućava bezbjednu realizaciju prevoznih potreba pojedinaca i društva ne ugrožavajući zdravlje ljudi i ekosistem, uz jednakost unutar i između generacija,

koji je ekonomski dostupan, efikasan, nudi izbor između vidova transporta i održava promjenjivu privredu,

koji smanjuje emisije i otpad u okviru mogućnosti planete, minizira potrošnju neobnovljivih resursa do granica njihove održive proizvodnje i

ponovo koristi i reciklira svoje komponente i minimizira korišćenje zemljišta i nivoa buke.

Definicija transporta prema OECD

Održivi transport je transport koji ne ugrožava zdravlje ljudi i ekosistem i koji realizuje transportne zahtjeve tako da:

upotrijebi obnovljive resurse na nivou koji je ispod stope njihove regeneracije i

upotrijebi neobnovljive resurse na nivou koji je ispod stope razvoja obnovljivih supstituta

Slika 2. Primjer aerodinamičnosti i boljeg iskorištenja tovarnog prostora

Slika 3. Različiti scenariji za „uštedu energije“ u transportnom sektoru BiH

Održivi razvoj

Razvoj koji zadovoljava sadašnje potrebe bez ugrožavanja mogućnosti da buduće generacije zadovolje svoje sopstvene potrebe predstavlja održivi razvoj. To znači da istovremeno treba ispuniti četiri ne uvijek komplementarna cilja :

obezbijeđenje društvenog napretka koji uvažava potrebe svih,

obezbjeđivanje efikasne zaštite životne sredine, pažljivo korištenje i trošenje prirodnih resursa i održavanje visokog stabilnog nivoa ekonomskog rasta i

zaposlenosti

Slika 4. Učešće u emisiji CO2 u EU tokom 1999 godine

Slika 4. Učešće u emisiji CO2 u EU tokom 2009 godine

Slika 5. Emisija CO2 iz novih automobila u EU

ZAKLJUČAK

Transport kao tradicionalna ljudska djelatnost od svojih prapočetaka pa sve do današnjih dana, ne samo da ne gubi na značenju, već i dalje ostaje osnovnim preduvjetom efikasnog obavljanja svih gospodarskih aktivnosti i aktivnim promotorom gospodarskoga i društvenoga razvitka, a time i kreiranja bogatstva u svim gospodarskim sektorima

Održivi razvoj se u budućnosti ogleda u pronalaženju novih tehnoloških dostignuća, kada govorimo o transportu : brzina prevoza i prenosa, sigurnost u transportu, smanjenje štete po okoliš, globalizacija, ekonomičnost, reproduktivnost i reciklaža, dostupnost itd.

HVALA NA PAŽNJI