Quản trị tài chính Doanh Nghiệp

ThS. Nguyễn Văn Nhật

Khoa Thị trường chứng khoán

Email: nguyenvn@vnn.vn1

1. Nguồn tài trợ ngắn hạn

2. Quản trị tài sản ngắn hạn

3. Cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp

4. Chính sách cổ tức và giá trị doanh nghiệp

5. Kế hoạch tài chính và dự báo tài chính

6. Mua bán, sáp nhập công ty

2

1.1 Vốn lưu động và chu kỳ vốn lưu động

1.2 Chính sách đầu tư và tài trợ tài sản lưu động

1.3 Nguồn tài trợ ngắn hạn

1.4 Dự kiến nhu cầu vốn lưu động

1.5 Lập ngân sách tiền mặt

Chương 1

NGUỒN TÀI TRỢ NGẮN HẠN

3

1.1 Vốn lưu động và chu kỳ vốn lưu động

Vốn lưu động (working capital): Là khoản vốn DN sử dụng với

mục đích tài trợ cho tài sản lưu động.

Toàn bộ giá trị tài sản lưu động (Tiền, Nợ phải thu, Hàng tồn

kho…)

Vốn lưu động thuần = Tài sản lưu động – Nợ ngắn hạn

Tài sản = Nợ + Vốn chủ sở hữu

Tài sản lưu động + Tài sản cố định = Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn + VCSH

TS lưu động –Nợ ngắn hạn = Nợ dài hạn + VCSH –TS cố định

Vốn lưu động thuần = Vốn dài hạn – TS cố định

4

Đvt: triệu đồng

Chỉ tiêu Số cuối kỳ Chỉ tiêu Số cuối kỳ

A. Tài sản ngắn hạn 1.209.528 A. Nợ phải trả 1.065.585

Tiền 66.099 Nợ ngắn hạn 845.461

Đầu tư tài chính ngắn hạn - Nợ dài hạn 220.124

Các khoản phải thu ngắn hạn 622.474 B. Nguồn vốn chủ sở hữu 660.836

Hàng tồn kho 490.095 Vốn chủ sở hữu 660.836

TS ngắn hạn khác 30.860 + Vốn góp của chủ sh 128.593

B. Tài sản dài hạn 516.893 Nguồn kp và quỹ khác -

Các koản phải thu dài hạn -

Tài sản cố định 433.383

Bất động sản đầu tư -

Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 75.550

Tài sản dài hạn khác 7.960

Cộng tài sản 1.726.421 Cộng nguồn vốn 1.726.421

Vốn lưu động thuần = 1.209.528 – 845.461 = 364.067

Vốn lưu động thuần = 660.836 + 220.124 – 516.893 = 364.067

5

Tieàn maët

Khoaûn phaûi thuNguyeân lieäu döï tröõ

SP hoaøn thieän

döï tröõ Saûn xuaátTieâu thuï

Thu nôï Mua NVL

Chu kyø saûn xuaát kinh doanh

Chu kyø luaân chuyeån tieàn maëtThôøi gian thanh

toaùn nôï phaûi traû

Thôøi gian thu nôïThôøi gian haøng toàn kho

Moâ hình luaân chuyeån voán löu ñoäng

Mua NVL Thanh toaùn tieàn

mua NVL

Tieâu thuï Thu tieàn

baùn haøng

Chu kỳ vốn lưu động

6

Chu kyø luaân chuyeån

voán löu ñoäng

=

Thôøi gian toàn kho + Thôøi gian thu nôï

– Thôøi gian traû nôï

ngaøybìnhtrungbaùnhaøngvoánGiaù

bìnhtrungkhotoànhaøngtròGiaù

khotoàngianThôøi

ngaøybìnhtrungthuDoanh

bìnhtrungchòubaùnthuDoanh

nôïthugianThôøi

ngaøybìnhtrunghaøngmuaTieàn

bìnhtrungtraûphaûikhoaûncaùctròGiaù

nôïtraûgianThôøi

7

Các giải pháp rút ngắn chu kỳ ngân quỹ

1. Rút ngắn thời gian tồn kho

2. Rút ngắn thời gian thu tiền

3. Kéo dài thời gian mua chịu

8

Chu kỳ ngân quỹ âm

9

1.2 Chính sách đầu tư và tài trợ tài sản lưu động

ROE = Tỷ suất LN biên x Vòng quay tài sản x Nhân tố đòn bẩy

Lãi ròngx

Doanh thux

Tài sản

Doanh thu Tài sản Vốn chủ SH

Chính sách rộng rãi

TS

lư

u đ

ộng

Chính sách vừa phải

Chính sách nghiêm ngặt

Doanh thu1000

10

Chính sách tài trợ tài sản ngắn hạn

Thường xuyên Tạm thời

Chính sách

mạo hiểm

Chính sách

phù hợp

Chính sách

thận trọng

Tài sản ngắn hạn

Chính sách tài trợ

Tài sản ngắn hạn

11

TSCÑ

TSLÑ thuôøng xuyeân

TSLÑ khoâng thuôøng xuyeân

Thôøi gian

Giaù

trò

Nguoàn ngaén haïn

Nguoàn daøi haïn

Chieán löôïc taøi trôï thậng trọng

12

Chieán löôïc taøi trôï maïo hieåm

TSCÑ

Thôøi gian

Giaù

trò

Nguoàn ngaén haïn

Nguoàn daøi haïn

13

Chieán löôïc taøi trôï phuø hôïp

TSCÑ

TSLÑ thuôøng xuyeân

TSLÑ khoâng thuôøng xuyeân

Thôøi gian

Giaù

trò

Nguoàn ngaén haïn

Nguoàn daøi haïn

14

1.3 Nguồn tài trợ ngắn hạn

Vay ngắn hạn ?

Vay ngắn

hạn NH

Phát hành

tín phiếu

- Chi phí sử dụng nguồn vốn

- Khả năng thương lượng

Nhu cầu vốn

ngắn hạn

Tín dụng

thương

mại ?

Nợ tích

lũy

15

Chi phí sử dụng nguồn vốn

- Vay ngắn hạn

- Thương phiếu

- Tín phiếu

Khả năng thương lượng

16

1.4 Dự kiến nhu cầu vốn lưu động

1.4.1 Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu

1.4.2 Phương pháp hồi qui tuyến tính

1.4.3 Phương pháp ước lượng qua vòng quay vốn lưu động

17

1.4.1 Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu

Bước 1. Rút số dư của các tài khoản để lập bảng cân đối kế toán

năm báo cáo.

Bước 2. Chọn ra các khoản mục thuộc tài sản lưu động và nợ ngắn

hạn không phải trả lãi có quan hệ chặt chẽ với doanh thu. Xác định

tỷ lệ % của từng khoản mục so với doanh thu bán hàng năm báo

cáo.

Bước 3. Xác định nhu cầu vốn lưu động tăng thêm (hoặc giảm bớt)

của năm kế hoạch so với năm báo cáo.

Bước 4. Dự kiến nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động tăng

thêm.

18

NOWC

tăng thêm =

Tài sản lưu động

tăng thêm-

Nợ ngắn hạn không

phải trả lãi tăng thêm

19

Tài sản Nguồn vốn

Khoản mục Số tiền % Khoản mục Số tiền %

1. Tiền

2 .CK ngắn hạn

3 . Nợ phải thu

4. Hàng tồn kho

5. TSLĐ khác

6. TSCĐ thuần

20.000

10.000

70.000

90.000

10.000

150.000

4%

2%

14%

18%

2%

-

1. Vay ngắn hạn

2. Phải trả người bán

3. Phải nộp nhà nước

4. Phải trả CNV

5. Nợ dài hạn

6. Nguồn vốn CSH

70.000

50.000

10.000

20.000

50.000

150.000

-

10%

2%

4%

-

-

Tổng cộng 350.000 40% Tổng cộng 350.000 16%

Công ty ABC có các số liệu lấy từ các báo cáo tài chính thực tế và dự

kiến như sau:

•Năm báo cáo :

•Doanh thu bán hàng : 500.000 triệu đồng

•Doanh lợi tiêu thụ ( lợi nhuận sau thuế/ doanh thu bán hàng) : 5%

Trích số liệu trên bảng cân đối kế toán ngày 31/12/ năm báo cáo

20

1.4.2 Phương pháp hồi qui tuyến tính

Bước 1. Dựa vào số liệu thống kê của các năm trước gần nhất để xác

định mối quan hệ giữa doanh thu và vốn, xác định phương trình hồi

quy .

Bước 2. Căn cứ vào phương trình hồi quy và doanh thu dự kiến để

ước tính nhu cầu vốn năm kế hoạch.

21

Năm Doanh

thu

(Xi)

Hàng

tồn kho

(Yi)

% so

doanh

thu

X2i X­i . Yi

2005

2006

2007

2008

2009

2010

5.000

10.000

12.000

14.000

15.000

17.000

2.100

2.500

2.600

2.800

2.900

3.000

42%

25%

21.7%

20%

19.3%

17.6%

25.000.000

100.000.000

144.000.000

196.000.000

225.000.000

289.000.000

10.500.000

25.000.000

31.200.000

39.200.000

43.500.000

51.000.000

n = 6 73.000 15.900 979.000.000 200.400.000

Công ty ABC có các số liệu thống kê về doanh thu và hàng tồn kho

trong 6 năm gần nhất như sau (đvt: tr, đ):

22

1.4.3 Phương pháp ước lượng qua vòng quay

vốn lưu động

Vốn lưu động

năm kế hoạch=

Doanh thu năm kế hoạch

Số vòng quay VLĐ năm kế hoạch

23

2.1Quản trị tiền mặt

2.2Quản trị hàng tồn kho

2.3Quản trị nợ phải thu

Chương 2

QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN

24

2.1. Quản trị tiền mặt

Những lý do để phải giữ tiền mặt?

1. Giao dịch

2. Đầu cơ

3. Dự phòng

25

Chi

phí

giö

õ tie

àn m

aët

Qui moâ tieàn maët duy trì

Chi phí giao dòch

Chi phí cô hoäi

Toång chi phí giöõ

tieàn maët

C*C1 C2

Quyết định tồn quỹ tiền mặt

- Chi phí cơ hội của tiền

- Chi phí giao dịch chuyển đổi tài sản đầu tư sang tiền

26

Tieàn maët ñaàu kyø:

C = 1,2 tyû

Tieàn maët cuoái kyø: C = 0

Tieàn maët bình quaân:

C/2 = 600 trieäu

10 2 3 4 Tuaàn

2.1.1. Moâ hình Baumol

27

Tồn quỹ ban

đầu C

Tồn quỹ trung

bình C/2

Chi phí cơ hội

k = 10%

4.800 2.400 240

2.400 1.200 120

1.200 600 60

600 300 30

300 150 15

28

-

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0

Chi phí cơ hội, k = 10%/năm

Chi phí cơhội k = 10%

29

Tổng số tiền

cần bù đắp T

Tồn quỹ ban

đầu C

Chi phí giao

dịch (T/C)*F

31.200 4.800 6,5

31.200 2.400 13,0

31.200 1.200 26,0

31.200 600 52,0

31.200 300 104,0

30

-

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0

Chi phí giao dịch (T/C)*F

Chi phí giao dịch (T/C)*F

31

-

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0

Chi phí cơ hội k = 10%

Chi phí giao dịch (T/C)*F

Tổng chi phí

Tổng chi phí

32

.minFC

Tk

2

CTC

k

TF2C

33

Haïn cheá cuûa moâ hình Baumol

oCoâng ty aùp duïng tyû leä buø ñaép tieàn maët khoâng ñoåi

oKhoâng coù soá thu tieàn maët trong kyø hoaïch ñònh

oKhoâng coù döï tröõ tieàn maët cho muïc ñích an toaøn

oDoøng tieàn teä rôøi raïc chöù khoâng phaûi lieân tuïc.

34

Baøi 1.

Giaùm ñoác taøi chính coâng ty PRC keát luaän raèng neáu söû duïng moâ

hình Baumol thì toàn quyõ tieàn maët toái öu cuûa coâng ty neân laø 200 trieäu

ñoàng.

Laõi suaát haøng naêm cuûa caùc loaïi chöùng khoaùn ngaén haïn laø 7,5%.

Chi phí giao dòch moãi khi baùn chöùng khoaùn ngaén haïn laø 500.000

ñoàng.

Giaû söû raèng giao dòch thu chi tieàn maët cuûa PRC dieãn ra gaàn gioáng moâ

hình Baumol. Döïa vaøo nhöõng thoâng tin treân, haõy suy luaän xem möùc

boài hoaøn tieàn maët haøng tuaàn cuûa PRC laø bao nhieâu?

35

2.1.2. Moâ hình Miller - Orr

H

L

Z*d

Lk4

F3Z 3

2

.

...*

H* = 3Z* - 2L

F_ Chi phí giao dòch chöùng khoaùn

k– Laõi suaát ngaén haïn (ngày)

α_ cheânh leäch doøng tieàn roøng haøng ngaøy

36

Minh hoïa caùch söû duïng moâ hình Miller-Orr

Giaû söû baïn thu thaäp ñöôïc thoâng tin cuûa coâng ty XYZ cho bieát chi

phí giao dòch chöùng khoaùn ngaén haïn F = 1.000$, laõi suaát danh

nghóa laø 10%/naêm, ñoä leäch chuaån cuûa doøng tieàn teä roøng haøng

ngaøy laø 2.000$. Söû duïng moâ hình Miller-Orr xaùc ñònh toàn quyõ vaø

giôùi haïn treân cuûa toàn quyõ cuûa coâng ty XYZ.

37

Baøi 2. Moâ hình Miller Orr

Phöông sai cuûa ngaân löu roøng haøng ngaøy cuûa coâng ty TAI laø 144

trieäu ñoàng.

Chi phí cô hoäi cuûa vieäc giöõ tieàn maët laø 8%/naêm.

Chi phí giao dòch moãi laàn mua baùn chöùng khoaùn ngaén haïn laø

600.000 ñoàng.

TAI neân thieát laäp ñònh möùc toàn quyõ muïc tieâu vaø ñònh möùc toàn quyõ

toái ña laø bao nhieâu, neáu ñònh möùc toàn quyõ toái thieåu laø 2 trieäu ñoàng?

38

2.1.3. Quản trị thu chi tiền mặt

Quản trị tiền đang chuyển

+ Tiền đang chuyển

+ Chi phí do tiền đang chuyển

Đầu tư tiền nhàn rỗi

39

Thôøi ñieåm

khaùch haøng

phaùt haønh

cheque

Thôøi ñieåm

coâng ty nhaän

cheque

Thôøi ñieåm

coâng ty noäp

cheque

Thôøi ñieåm

coâng ty nhaän

ñöôïc tieàn

Thôøi gian

Treã do

chuyeån

cheque

Treã do

xöû lyù

cheque

Treã do

thanh

toaùn

cheque

Tieàn ñang

chuyeån do

chuyeån

cheque

Tieàn ñang

chuyeån do

xöû lyù

cheque

Tieàn ñang

chuyeån do

thanh

toaùn

cheque

Tieàn ñang

chuyeån do thu

Quaù trình thu nhaän, xöû lyù vaø thanh toaùn cheque

40

Minh hoïa caùch xaùc ñònh toån thaát do tieàn ñang chuyeån

Giaû söû Coâng ty ABC nhaän hai khoaûn thanh toaùn moãi thaùng nhö sau:

Soá tieàn Tyû troïng Soá ngaøy chaäm treã

Tieàn ñang chuyeån

Khoaûn thöù 1 500.000.000 5/8 3 1.500.000.000

Khoaûn thöù 2 300.000.000 3/8 5 1.500.000.000

Toång coäng 800.000.000 3.000.000.000

Xaùc ñònh toån thaát roøng do chaäm treã thanh toaùn haøng naêm cuûa coâng ty ABC

41

2.2. Quản trị hàng tồn kho

2.2.1. Ñaëc ñieåm haøng toàn kho

Vai troø:

-Ñaûm baûo hoaït ñoäng SX ñöôïc lieân tuïc

-Taêng chi phí

Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng:

-Loaïi hình DN

-Tính chaát cuûa qui trình saûn xuaát

-Chi phí ñaët haøng, chi phí löu kho

-Laïm phaùt, laõi suaát…

42

2.2.2. Moâ hình quaûn lyù haøng toàn kho hieäu quaû EOQ

(economic odering quantity)

Xaùc ñònh löôïng ñaët haøng toái öu

Q*

C

F

TC

C

F.S.2

*Q

S - Toång löôïng haøng tieâu thuï trong kyø

F - Chi phí cho moãi laàn ñaët haøng

C - Chi phí löu kho moãi ñôn vò haøng

Q

43

Xaùc ñònh löôïng ñaët haøng toái öu

Ví duï: Taïi Cty A coù nhu caàu söû duïng nguyeân lieäu X trong naêm laø

3.600 taán. Chi phí moãi laàn ñaët haøn laø 1 trieäu ñoàng, chi phí löu kho

0,5 trieäu ñoàng/taán/naêm. Thôøi gian giao haøng: 3 ngaøy.

44

Xaùc ñònh ñieåm ñaët haøng laïi

t

Q

Qt

45

t

Q

Qt

46

Löôïng toàn kho

taïi ñieåm ñaët

haøng laïi

=

Soá löôïng haøng söû

duïng moãi ngaøy

x

Ñoä daøi thôøi gian

giao haøng

47

VD: Cöûa haøng B baùn 240.000 tuùi xaùch moãi naêm, giaù baùn 56.000

ñoàng/tuùi. Chi phí löu tröõ laø 15% so vôùi giaù baùn, chi phí moãi laàn

ñaët haøng laø 785.575 ñoàng.

1. Tính löôïng ñaët haøng toái öu vaø chi phí toàn kho toái öu

2. Neáu thôøi gian giao haøng laø 2 ngaøy thì löôïng haøng toàn kho taïi

ñieåm ñaët haøng laïi laø bao nhieâu. Bieát cöûa haøng khoâng ñònh möùc

döï tröõ an toaøn.

48

2.3. Quản trị nợ phải thu

Chính saùch baùn chòu

Lôïi nhuaän taêng?

Ra quyeát ñònh

Theo doõi, quaûn lyù nôï

Taêng doanh

thu

Taêng khoaûn

phaûi thu khaùch

haøng taêng

chi phí

49

2.3.1. Xaây döïng chính saùch baùn chòu

Tieâu chuaån baùn chòu:

-ÖÙng xöû cuûa khaùch haøng

-Voán töï coù

-Khaû naêng traû nôï

-Taøi saûn theá chaáp

-Kinh teá vó moâ

Ñieàu khoaûn baùn chòu:

-Thôøi haïn baùn chòu

-Chính saùch chieát khaáu

50

Giaû söû raèng giaù baùn saûn phaåm cuûa coâng ty ABC Ltd. laø 10$/ ñôn

vò, trong ñoù chi phí khaû bieán tröôùc thueá laø 8$.

Hieän taïi coâng ty hoaït ñoäng chöa heát coâng suaát neân söï gia taêng

doanh thu khoâng ñoøi hoûi phaûi gia taêng chi phí coá ñònh.

Doanh thu haøng naêm cuûa coâng ty hieän taïi laø 2,4 trieäu $. Neáu nôùi

loûng chính saùch baùn chòu, doanh thu kyø voïng taêng 25%.

Giaû söû raèng ñôn giaù haøng baùn khoâng thay ñoåi vaø chi phí cô hoäi thöïc

hieän khoaûn phaûi thu taêng theâm laø 20%.

Phaân tích xem coâng ty ABC coù neân nôùi loûng tieâu chuaån baùn chòu

saûn phaåm hay khoâng? Bieát raèng kyø thu tieàn bình quaân cuûa khaùch

haøng môùi taêng theâm laø 2 thaùng.

Quyeát ñònh tieâu chuaån baùn chòu

51

Giaû söû raèng giaù baùn saûn phaåm cuûa coâng ty ABC Ltd. laø 10$/ ñôn

vò, trong ñoù chi phí khaû bieán tröôùc thueá laø 8$. Hieän taïi coâng ty hoaït

ñoäng chöa heát coâng suaát neân söï gia taêng doanh thu khoâng ñoøi hoûi

phaûi gia taêng chi phí coá ñònh. Doanh thu haøng naêm cuûa coâng ty

hieän taïi laø 2,4 trieäu $. Giaû söû coâng ty thay ñoåi thôøi haïn baùn chòu töø

“net 30” thaønh “net 60” – töùc laø gia taêng thôøi haïn baùn chòu töø 30

ngaøy leân thaønh 60 ngaøy. Söï thay ñoåi naøy ñöa ñeán keát quaû laø kyø thu

tieàn bình quaân taêng töø 1 thaùng leân thaønh 2 thaùng vaø doanh thu baùn

haøng taêng theâm 360.000$. Chuùng ta phaân tích xem söï thay ñoåi naøy

aûnh höôûng nhö theá naøo vaø coâng ty coù neân thay ñoåi thôøi haïn baùn

chòu hay khoâng?

Phaân tích vaø quyeát ñònh chính saùch thôøi haïn baùn chòu

52

Giaû söû raèng coâng ty ABC Ltd. coù doanh thu haøng naêm laø 3 trieäu $

vaø kyø thu tieàn bình quaân laø 2 thaùng. Coâng ty hieän ñang aùp duïng

ñieàu khoaûn baùn chòu laø “net 45”. Neáu coâng ty thay ñoåi ñieàu khoaûn

baùn chòu thaønh “2/10 net 45” thì kyø thu tieàn bình quaân kyø voïng

giaûm coøn 1 thaùng vaø öôùc tính coù khoaûng 60 phaàn traêm khaùch haøng

(töông öùng 60% doanh thu) seõ laáy chieát khaáu . Vôùi nhöõng thoâng

tin ñaõ cho, phaân tích xem coâng ty coù neân thay ñoåi tyû leä chieát khaáu

hay khoâng? Bieát raèng chi phí cô hoäi cuûa khoaûn phaûi thu vaãn ôû möùc

20%.

Phaân tích vaø ra quyeát ñònh thay ñoåi tyû leä chieát khaáu

53

Aûnh höôûng cuûa ruûi ro baùn chòu

Chính saùch Hieän taïi A B

Nhu caàu, doanh thu baùn chòu 2.400.000 3.000.000 3.300.000

Doanh thu taêng theâm 600.000 300.000

Toån thaát do nôï khoâng theå thu hoài

Doanh thu goác 2%

Doanh thu taêng theâm 10% 18%

Kyø thu tieàn bình quaân

Doanh thu goác 1 thaùng

Doanh thu taêng theâm 2 thaùng 3 thaùng

54

Chæ tieâu Chính saùch A Chính saùch B

1. Doanh thu taêng theâm

2. Lôïi nhuaän taêng theâm do taêng doanh thu

(Doanh thu taêng theâm x laõi goäp)

3. Khoaûn phaûi thu taêng theâm

(Doanh thu taêng theâm/Voøng quay khoaûn

phaûi thu môùi)

4. Ñaàu tö khoaûn phaûi thu taêng theâm

(Khoaûn phaûi thu taêng theâm x giaù voán)

5. Chi phí cô hoäi do ñaàu tö theâm vaøo khoaûn

phaûi thu (20%)

6. Toån thaát do nôï khoâng theå thu hoài

(Doanh thu taêng theâm x tyû leä nôï khoâng

theå thu hoài)

7. Toång thieät haïi ( doøng 6 + 7)

8. Lôïi nhuaän taêng theâm sau khi tröø thieät

haïi: (3) – (8)55

Thoâng tin

veà khaùch haøng

-Baùo caùo taøi chính

-Xeáp haïng tín duïng

-Kieåm tra cuûa ngaân haøng

-Kieåm tra thöông maïi khaùc

Uy tín

cuûa

khaùch

haøng

Töø choái baùn chòu

Quyeát

ñònh

baùn

chòu

khoâng

coù

2.3.2 Phaân tích uy tín taøi chính

cuûa khaùch haøng mua chòu

56

3.1 Khái quát về cấu trúc vốn

3.2 Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu

3.3 Lý thuyết lợi nhuận hoạt động ròng

3.4 Lý thuyết của Modiliani và Miler về cơ cấu vốn

Chương 3

CẤU TRÚC VỐN VÀ GIÁ TRỊ

DOANH NGHIỆP

57

Cô caáu voán (capital structure) laø quan heä hay tyû leä giöõa nôï vaø

voán chuû sôû höõu, bao goàm voán coå phaàn öu ñaõi vaø voán coå phaàn

thöôøng, trong toång nguoàn voán cuûa coâng ty.

Lieäu coâng ty coù theå taùc ñoäng ñeán giaù trò vaø chi phí söû

duïng voán cuûa noù baèng caùch thay ñoåi cô caáu nguoàn voán

hay khoâng?

Toång giaù trò coâng ty vaø tyû suaát lôïi nhuaän yeâu caàu seõ thay

ñoåi theá naøo khi tyû leä nôï vaø voán chuû sôû höõu thay ñoåi?

3.1. Khái quát về cấu trúc vốn và giá trị công ty

58

Một số giả định:

-Không có cổ phần ưu đãi

-Thay đổi cơ cấu bằng cách phát hành trái phiếu để mua lạu cổ

phiếu hay ngược lại.

-Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận bằng 0

-Chia toàn bộ lợi nhuận cho cổ đông.

-Thị trường tài chính hoàn hảo

59

Tyû suaát sinh lôïi cuûa nôï hay chi phí söû duïng nôï (rB)

vay nôï cuûa tröôøng thò trò Giaù

naêm haøngvay Laõi

B

IrB

Nôï vay (B) cuûa coâng ty laø nôï do phaùt haønh traùi phieáu khoâng coù

thôøi haïn (perpetual bond)

60

Tyû suaát sinh lôïi cuûa voán coå phaàn hay

chi phí söû duïng voán coå phaàn (rS)

haønhlöu ñang thöôøng phieáucoå cuûa tröôøng thò trò Giaù

thöôøng ñoâng coå cho chia nhuaän Lôïi

S

ErS

61

Tyû suaát lôïi nhuaän chung cuûa coâng ty (rV)

ty coâng cuûa tröôøng thò trò Giaù

roøngñoäng hoaït nhuaän Lôïi

V

RrV

62

3.2. Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu

Lyù thuyeát cô caáu voán toái öu (Optimal capital

structure) cho raèng coù moät cô caáu voán toái öu ôû ñoù

ban quaûn lyù coâng ty coù theå gia taêng giaù trò cuûa coâng

ty baèng caùch söû duïng tyû soá ñoøn baåy phuø hôïp

Cô caáu voán toái öu laø cô caáu voán caân ñoái ñöôïc giöõa

ruûi ro vaø lôïi nhuaän vaø, do ñoù, toái ña hoaù ñöôïc giaù caû

coå phieáu coâng ty.

63

B rB

S rS

B/(B+S) S/(B+S) rB(1-T) r

V=WACC Giaù (P)

0 8.0 100 16.0 0.00 1.00 5.76 16.00 78.20

5 8.0 95 16.0 0.05 0.95 5.76 15.49 80.79

10 8.0 90 16.0 0.10 0.90 5.76 14.98 83.56

15 8.0 85 16.0 0.15 0.85 5.76 14.46 86.52

20 8.0 80 16.0 0.20 0.80 5.76 13.95 89.71

25 8.0 75 16.0 0.25 0.75 5.76 13.44 93.13

30 8.0 70 16.0 0.30 0.70 5.76 12.93 96.83

35 8.0 65 16.0 0.35 0.65 5.76 12.42 100.84

40 8.0 60 16.0 0.40 0.60 5.76 11.90 105.19

45 8.0 55 16.0 0.45 0.55 5.76 11.39 109.94

50 10.0 50 19.0 0.50 0.50 7.20 13.10 95.56

55 12.0 45 22.0 0.55 0.45 8.64 14.65 85.41

60 14.0 40 25.0 0.60 0.40 10.08 16.05 77.96

65 16.0 35 28.0 0.65 0.35 11.52 17.29 72.36

70 18.0 30 31.0 0.70 0.30 12.96 18.37 68.08

75 20.0 25 34.0 0.75 0.25 14.40 19.30 64.80

80 22.0 20 37.0 0.80 0.20 15.84 20.07 62.30

85 24.0 15 40.0 0.85 0.15 17.28 20.69 60.44

90 26.0 10 43.0 0.90 0.10 18.72 21.15 59.12

Quan heä giöõa chi phí söû duïng voán, giaù coå phieáu vaø cô caáu voán

64

Quan heä giöõa giaù coå phieáu, chi phí söû duïng voán vaø cô caáu voán

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

80.00

90.00

100.00

110.00

120.00

0.00 0.05 0.10 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.40 0.45 0.50 0.55 0.60 0.65 0.70 0.75 0.80 0.85 0.90

Cô caáu voán

Gia

ù CP

WACC rS rB P

65

Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï löïa choïn cô caáu voán

- Rủi ro của công ty

- Thuế thu nhập công ty

- Sự chủ động về tài chính

- Phong cách và thái độ của ban quản lý công ty

66

3.3. Lý thuyết lợi nhuận hoạt động ròng (NOI)

Lyù thuyeát lôïi nhuaän hoaït ñoäng roøng cho raèng chi phí

söû duïng voán trung bình vaø giaù trò cuûa coâng ty vaãn

khoâng ñoåi khi tyû soá ñoøn baåy taøi chính thay ñoåi.

Giaû ñònh coâng ty hoaït ñoäng trong ñieàu kieän khoâng coù

thueá.

67

3.4. Lý thuyết M&M

Lyù thuyeát naøy do hai nhaø nghieân cöùu Franco Modigliani vaø

Merton Miller ñöa ra trong baøi baùo coù töïa ñeà: "The Cost of

Capital, Corporate Finance and the Theory of Investment", Taïp

chí American Economic Review soá 48, thaùng 6 naêm 1958 (thöôøng

ñöôïc goïi taét laø lyù thyeát M&M)

68

Giá trị cổphần

Giá trị nợ Giá trị cổphần

Giá trị nợ

Giá trị công ty trong hai trường hợp là bằng nhau

69

Kinh doanh cheânh leäch giaù laø hoaït ñoäng kinh doanh baèng caùch

tìm kieám hai taøi saûn hoaøn toaøn gioáng nhau veà moïi maët nhöng coù

giaù cheânh leäch nhau vaø quyeát ñònh mua taøi saûn naøo rẻ ñeå baùn

laïi vôùi giaù cao hôn.

Coâng ty U Coâng ty L

R Thu nhaäp roøng $10.000 $10.000

I Laõi traû nôï vay 0 3.600

E Lôïi nhuaän daønh cho coå ñoâng (R - I) 10.000 6.400

rE

Tyû suaát lôïi nhuaän voán chuû sôû höõu 0,15 0,16

S Giaù thò tröôøng voán chuû sôû höõu (E/rS) 66.667 40.000

B Giaù trò thò tröôøng cuûa nôï 0 30.000

V Toång giaù trò coâng ty (S + B) 66.667 70.000

rV

Chi phí huy ñoäng voán noùi chung [rB(B/V) + r

S(S/V)] 0,15 0,143

B/S Tyû soá nôï so vôùi voán 0 0,75

70

Lyù thuyeát M&M döïa treân nhöõng giaû ñònh raèng khoâng coù

thueá thu nhaäp caù nhaân vaø thueá thu nhaäp coâng ty, khoâng

coù chi phí khoán khoù veà taøi chính, vaø coâng ty vaø nhaø ñaàu

tö caù nhaân ñeàu coù theå ñi vay vôùi laõi suaát nhö nhau.

1. Giaû ñònh veà thueá

2. Giaû ñònh veà chi phí giao dòch

3. Giaû ñònh veà chi phí khoán khoù taøi chính

4. Giaû ñònh veà thò tröôøng hoaøn haûo.

71

3.4.1 Lý thuyết M&M trong trường hợp không có thuế

Meänh ñeà I – Giaù trò coâng ty

Trong ñieàu kieän khoâng coù thueá, giaù trò coâng ty coù vay

nôï (VL) baèng giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù vay nôï

(VU), nghóa laø V

U= V

L

72

Meänh ñeà II – Chi phí söû duïng voán

Lôïi nhuaän yeâu caàu treân voán coå phaàn coù quan heä

cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi chính

hay tyû soá nôï.

S

Brrrr BS 00

rS

= lôïi nhuaän yeâu caàu hay lôïi nhuaän kyø voïng treân voán coå phaàn

rB

= laõi suaát vay hay chi phí söû duïng nôï

r0

= chi phí söû duïng voán neáu coâng ty söû duïng 100% voán coå phaàn

B = giaù trò cuûa nôï hay traùi phieáu cuûa coâng ty phaùt haønh

S = giaù trò cuûa voán coå phaàn cuûa coâng ty.

73

3.4.2 Lý thuyết M&M trong trường hợp có thuế

Meänh ñeà soá I – Giaù trò coâng ty trong tröôøng hôïp coù thueá

Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, giaù trò coâng ty coù

vay nôï baèng giaù trò coâng ty khoâng coù vay nôï coäng vôùi hieän giaù

cuûa laù chaén thueá.

VL

= VU

+ TCB

74

Meänh ñeà soá II – Chi phí söû duïng voán trong tröôøng hôïp coù thueá

Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, lôïi nhuaän yeâu caàu treân

voán coå phaàn coù quan heä cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi

chính hay tyû soá nôï.

S

BTrrrr CBS 100

75

3.4.3 Aûnh höôûng cuûa thueá vaø chi phí khoán khoù taøi

chính leân giaù trò coâng ty vaø chi phí söû duïng voán

Treân thöïc teá khoâng phaûi giaù trò coâng ty taêng maõi khi tyû

soá nôï giaù taêng, bôûi vì khi tyû soá nôï gia taêng laøm phaùt

sinh moät loaïi chi phí, goïi laø chi phí khoán khoù taøi chính

(financial distress costs), laøm giaûm ñi söï gia taêng giaù

trò cuûa coâng ty coù vay nôï.

76

Nôï (B)

Giaù trò coâng ty (V)

0

Hieän giaù cuûa

laù chaén thueá

Hieän giaù cuûa

chi phí khoán kho

taøi chính

Giaù trò cuûa coâng ty

theo MM khi coù thueá

vaø nôï

VL = VU + TCB

V = Giaù trò thöïc cuûa coâng ty

VU = Giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù nôï

B*

Giaù trò

cao nhaát

Löôïng nôï toái öu

Taùc ñoäng ñoàng thôøi cuûa thueá vaø chi phí khoán khoù taøi chính

leân giaù trò coâng ty

77

Chương 4

CHÍNH SÁCH CỔ TỨC VÀ

GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP

4.1 Các hình thức và cách thức chi trả cổ tức

4.2 Chính sách cổ tức và giá trị công ty

4.3 Chi trả cổ tức bằng cổ phiếu và chia tách cổ phần

4.4 Mua lại cổ phần

78

Traû coå töùc baèng tieàn maët

Cash devidend

4.1.1 Caùc hình thöùc chi traû coå töùc (Dividend)

4.1 Caùc hình thöùc vaø caùch thöùc chi traû coå töùc

Traû coå töùc baèng coå phieáu

Stock devidend

79

Caùc chæ tieâu:

Coå töùc treân coå phaàn

DPS (dividend per share)

Tyû leä chi traû coå töùc

Dividend yield

4.1.2 Caùch thöùc chi traû coå töùc

80

Coâng boá

Xaùc laäp

quyeàn

höôûng

coå töùc

Khoaù soåChi traû

coå töùc

MCP

Ngày đăng ký cuối cùng trả cổ tức đợt I năm 2008

Loại chứng khoán: Cổ phiếu phổ thông

Mệnh giá: 10.000 đ

Ngày giao dịch không hưởng quyền: 18/11/2008

Ngày đăng ký cuối cùng: 20/11/2008

Tỷ lệ cổ tức đợt I/2008: 10% (1.000 đồng/cổ phiếu)

Ngày chi trả cổ tức: 10/12/2008

30/10 18/11 20/11 10/12

4.1.3 Qui trình chi trả cổ tức

81

4.2 Chính saùch coå töùc

Lôïi nhuaän

(cổ phần thường)

Lôïi nhuaän giöõ laïi Chia coå töùc

Phaùt haønh coå phaàn môùi

hay söû duïng lôïi nhuaän giöõ laïi?

82

Caùc yeáu toá aûnh höôûng chính saùch coå töùc

1. Caùc haïn cheá phaùp lyù:

-Khoâng ñöôïc duøng voán ñeå traû coå töùc

-Coå töùc chæ ñöôïc chi traû töø lôïi nhuaän roøng

-Khoâng theå chi traû coå töùc khi DN maát khaû naêng thanh

toaùn

83

2. Chính saùch thueá:

-Coå töùc bò ñaùnh thueá thu nhaäp caù nhaân

-Coù theå coù qui ñònh haïn cheá vieäc khoâng chi traû coå töùc

ñeå traùnh thueá thu nhaäp caù nhaân

84

3. Khaû naêng thanh khoaûn:

-Coù theå DN coù lôïi nhuaän cao nhöng vaãn khoâng coù khaû

naêng chi traû coå töùc.

-Caùc DN ñang taêng tröôûng nhanh thöôøng coù nhieàu cô

hoäi ñaàu tö sinh lôïi nhöng vaãn phaûi ñaûm baûo tính thanh

khoaûn.

85

4. Khaû naêng vay nôï vaø tieáp caän caùc thò tröôøng voán:

-Khaû naêng thanh khoaûn raát caàn cho DN ñeå baûo veä DN

khi gaëp khuûng hoaûng taøi chính vaø taän duïng caùc cô hoäi

ñaàu tö kòp thôøi.

-Coù theå ñi vay ñeå laøm gia taêng tính thanh khoaûn töùc

thôøi

-Lôïi nhuaän giöõ laïi laøm gia taêng tính thanh khoaûn cuûa

DN.

86

5. Oån ñònh thu nhaäp:

Caùc DN lôùn thöôøng duy trì möùc chi traû coå töùc ñeàu

ñaën hoaëc taêng theâm

DN hoaït ñoäng oån ñònh

Taïo nieàm tin cho thò tröôøng

6. Trieån voïng taêng tröôûng:

DN taêng tröôûng nhanh thöôøng caàn soá voán lôùn ñeå

taøi trôï caùc döï aùn haáp daãn coù nhu caàu giöõ laïi lôïi

nhuaän.

87

7. Baûo veä choáng loaõng giaù:

Khi chi traû coå töùc nhieàu thì sau ñoù thöôøng phaûi

phaùt haønh coå phaàn môùi ñeå huy ñoäng voán, hoaëc ñi vay

voán.

8. Laïm phaùt:

DN phaûi chuaån bò voán ngaøy caøng nhieàu hôn ñeå ñaàu

tö vaø moät taøi saûn do laïm phaùt cao Nhu caàu tieàn maët

taêng giöõ laïi LN.

88

4.3 Chi traû coå töùc baèng coå phieáu vaø chia taùch coå phaàn

89

4.4 Mua laïi coå phaàn

+ Thể thức mua lại cổ phần

+ Các tác động của thuế

+ Các tác động phát tín hiệu

90

5.1 Dự báo doanh thu

5.2 Lập báo cáo tài chính dự kiến

5.3 Dự toán nhu cầu ngân quỹ

5.4 Phát triển kinh doanh và nhu cầu ngân quỹ

5.5 Phát triển kinh doanh và tài trợ từ bên ngoài

Chương 5

KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH VÀ

DỰ BÁO TÀI CHÍNH

91

6.1 Khái niệm về sáp nhập và mua lại doanh nghiệp

6.2 Xác định giá trị gia tăng khi sáp nhập và mua lại

6.3 Xác định giá trị công ty sau khi sáp nhập và mua lại

Chương 6

SÁP NHẬP VÀ MUA LẠI

DOANH NGHIỆP

92