5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye

II.ÜNİTEADIM ADIM TÜRKİYE

GÜZEL ÜLKEM

Ülkemiz doğal varlıklar ve tarihi eserler yönünden çok zengin bir ülkedir. Her yeri doğal güzellikler ve tarihi eserlerle dolu ülkemiz bu sayede turizm faaliyetlerinde gelişme göstermiştir.

Doğal Güzellikler Oluşumunda insanların etkisinin olmadığı, doğanın kendisinde var olan gezilip görülebilecek unsurlara doğal güzellikler denir.

Doğal varlıklara örnekler:DağŞelaleMağaraGölIrmak

Pamukkale – Travertenler(Denizli)

Ölüdeniz – Muğla

Uludağ – Bursa

Peri bacaları – Nevşehir

Manyas Kuş Cenneti – Balıkesir

Tarihi Güzellikler Geçmişte yaşamış uygarlıkların meydana getirdiği ve günümüze kadar kalmış eserlerdir. Ülkemiz tarihi güzellikler açısından oldukça zengindir. Yerli ve yabancı turistler için oldukça cezbedici yerlerdir.•Saray .Kale

•Camii .Kilise

•Köprü .Anıt

•Çeşme .Külliye

•Heykel .Kule

Mevlana Türbesi – Konya

İshak Paşa Sarayı – Ağrı

Kız Kulesi – İstanbul

Topkapı Sarayı – İstanbul

Selimiye Camii – Edirne

Sümela Manastırı – Trabzon

Odun Pazarı Evleri – Eskişehir

Efes- Selçuk - İzmir

Nemrut Harabeleri – Adıyaman

ZENGİN KÜLTÜRÜMÜZKÜLTÜR: Bir toplumda nesilden nesile aktarılıp yaşatılan; gelenek, görenek, inanış, düşünce ve sanat varlıklarının tümüdür. Toplumun kendisine ait olan ve onu diğer toplumlardan farklı kılan değerler topluluğudur.

MEDENİYET(UYGARLIK): Binlerce yıl devam eden gelişmeler sonunda, insan aklının, bilim ve teknolojisinin katkısı ile ortaya çıkan ve tüm insanlığın eseri ve malı olan değerlerdir.

1 – Bizim Bayramlarımız

Bayramlar heyecanla beklediğimiz, milletçe kutladığımız ortak kültür öğelerimizdir. Bu öğeler ortak milli, dini ve kültürel değerlerden doğmuştur. Bayramlarda aileler, akrabalar, komşular bir araya geliriz. Milli ve dini duyguları, inançları, gelenekleri yaşar ve yaşatırız.

Bayramlarımızı;Dini bayramlarMilli bayramlarMevsimlik bayramlar olmak üzere üçe ayırıyoruz.

Dini Bayramlar

Kurban Bayramı

Ramazan Bayramı

Milli Bayramlar23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı

19 Mayıs Atatürk’ü Anma Ve Gençlik Spor Bayramı

30 Ağustos Zafer Bayramı

Mevsimlik Bayramlar

Çevre, iklim ve doğa koşullarına bağlı olarak kutladığımız bayramlardır.

Nevruz Bayramı (21 Mart)

Hıdırellez Bayramı (6 Mayıs)

2 – Halk Oyunlarımız

Zengin bir kültüre sahip ülkemizin hemen her yöresinde farklı halk oyunları oynanır. Halk oyunları milletimizin duygu, düşünce ve davranışlarını sergileyen kültürel değerlerimizden biridir.

Ülkemizin değişik yörelerinden halk oyunları:

Elazığ yöresi – ÇAYDAÇIRA

Karadeniz Bölgesi – HORON

Güneydoğu Anadolu

Bölgesi – HALAY

Trakya yöresi – HORA

Ege Bölgesi – Zeybek

Doğu Anadolu

Bölgesi – Kafkas

İç Anadolu Bölgesi – Kaşık

3 – El Emeğimiz Göz Nurumuz

El sanatlarımız toplumumuzun duygularını, beğenilerini, kültürünü yansıtan değerlerimizdendir. Yüzyıllar içinde çevre şartlarına göre değişerek günümüze kadar ulaşmış ve günümüzde de yaşatılmaya devam etmektedir. Örneğin,

Bakırcılık

Çinicilik

Halıcılık

4 – Dilimizdeki Kültür

Türkülerimizin her birinin hikayesi farklıdır. Kültürümüzün örnekleri olan türküler, doğdukları yerin özelliklerini taşırlar. Halkın kültürünü anlatır, yaşayışını aktarırlar. Sevinçlerimiz, üzüntülerimiz, isteklerimiz türküye dönüşür. Zamanla dilden dile dolaşır, halka mal olur.

Kültürel özelliklerimizden mizah sanatının unsurları da fıkralardır. Fıkra denince ilk akla gelen Nasrettin Hoca’dır.

Yemesi Kolay Olsun

Timur'un defterdarları hesapta bir yanlışlık yapar. Bunun üzerine Timur çok kızar ve o defterdara kağıtları yedirir, işten de kovar.Yerine Nasrettin Hoca'yı alır. Nasrettin Hoca, hesapları yufka üzerine yapmaya başlar. Timur, durumu görünce haliyle sebebini sorar.Cevap da tam Hoca'dan beklenildiği gibidir:-Yemesi kolay olsun diye Hünkarım!

5 – Yemek Kültürümüz

Yurdumuzun farklı yörelerinde farklı yemeklerin yapılmasında;

•Beslenme alışkanlıkları,

•Bölgenin iklimi,

•Bölgenin coğrafi yapısı etkili olmuştur.

Bazı yemeklerimiz ve tatlılarımız adeta bazı bölgelerimizle özdeşleşmiştir.

1. Dondurma a. Adana 2. Mantı b. Malatya3. Cağ Kebabı c. Van 4. Tantuni d. Kahramanmaraş 5. Baklava e. Erzurum 6. Otlu peynir f. Kayseri7 . Fındık g. Gaziantep 8. Etli ekmek h. Giresun 9. Kayısı I. Mersin 10. Çay i. Rize 11. Kebap j. Konya 12 . Künefe k. Afyon 13. Hamsili pilav l. Hatay 14. Kaymak m. Karadeniz 15. Höşmerim n. Balıkesir

ETKİNLİKAşağıdaki yiyecek türlerini tanındığı yörelerle eşleştiriniz.

Aşağıdakilerden doğal güzellik olanları “D” ile tarihi eser olanları “Y” gösteriniz.

ETKİNLİK

Doğal Güzellik

Tarihi Güzellik

PalandökenAyasofya Selimiye CamiiPamukkale TravertenleriMevlanaSümela ManastırıPeribacalarıManavgat ŞelalesiUludağ İshakpaşa SarayıSafranbolu EvleriTruva AtıTopkapı SarayıAspendos

Test 1. Ankara’da öğrenim gören Alperen ve Mehmet kardeşler, Sosyal Bilgiler dersinde öğrendikleri tarihî mekânlarımızdan Sultan Ahmet Camisi’ni ve Sümela Manastırı’nı merak ediyorlardı.

Bu tarihî yerleri görmek isteyen kardeşlerin, aşağıdaki illerimizden hangilerine gitmeleri gerekir?

A) İstanbul – Konya B) İzmir – İstanbul

C) Erzurum – Sivas D) İstanbul – Trabzon

2. Şubat tatilimi geçirmek için Erzurum’a gittim. Erzurum’un güneyinde merkeze 10 dakika uzaklıkta bir yay gibi uzanan dağlar vardır. Burada kayak pistleri ve konaklama yerleri bulunur. Turistlerin de çok tercih ettiği bir kayak merkezidir. Bu anlatılan yer neresidir? A) Ağrı Dağı B) Kaz Dağları C) Palandöken Dağları D) Nemrut Dağı

3. Yandaki resim ile aşağıdaki illerden hangisi arasında ilişki kurulabilir?

A) Nevşehir B) İstanbul C) Şanlıurfa D) Adıyaman

5. Ülkemizde çok sayıda tarihî eserin bulunması aşağıdaki alanlardan hangisine öncelikle katkı sağlar?

A) Tarıma B) Sanayiye C) Turizme D) Eğitime

6. Aşağıdakilerden hangisi Türk el sanatları arasında yer almaz?

A) Telkari B) Dokumacılık

C) Demircilik D) Origami

7. Ülkemizde çok farklı toplumlara ve uygarlıklara ait tarihî eserler vardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu eserleri korumak amacıyla oluşturulmuştur?

A) Kütüphaneler B) Müzeler

C) Okullar D) Üniversiteler

8. Aşağıdaki doğal güzelliklerimizin bulunduğu yer eşleşmelerinden hangisi doğrudur? A) Peri Bacaları – Eskişehir B) Paşa Yaylası – Denizli C) Palandöken – Erzurum D) Ayder Yaylası – Bolu

9. Aşağıdakilerden hangisi bizim kültürümüze ait bir unsur değildir? A) B)

C) D)

10. Aşağıdaki görsellerden kaç tanesi doğal unsur değildir?

A)1 B) 2 C) 3 D) 4

11. Ülkemizdeki tarihi eserler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) Ülkemizde bir çok medeniyetin kalıntıları mevcuttur.B) Saraylar, tiyatrolar, kaleler,camiler, kervansaraylar tarihi eserlere örnek verilebilir.C) Ülkemizin hangi yöresine gidersek gidelim çok sayıda tarihi eserle karşılaşmak mümkündür.D) Ülkemizdeki tarihi eserlere Peri Bacaları , Ölü Deniz, Pamukkale Travertenleri örnek verilebilir.

12. I – Aydın’da zeybek oyunu oynanırken, Trakya’da hora oynanması,

II – Akdeniz’de muz,turunçgiller ve yer fıstığının yetiştirilmesi,

III – Türkiye’de doktorluk , mühendislik , öğretmenlik gibi farklı mesleklerin olması,

Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri ülkemizdeki kültürel çeşitliliği göstermektedir?

A) Yalnız I B) II – III

C) I – III D) Yalnız III

13. 1) Kız Kulesi 2) Yedigöller 3) Peri bacaları 4) Topkapı Sarayı 5) Sümela Manastırı Ülkemize gelen bir turistin gezdiği

yerlerden hangileri tarihi güzelliklerdendir?A) 1 – 2 – 3 B) 1 – 4 – 5C) 2 – 3 – 4 D) 3 – 4 – 5

14. “Yöresel yemeklerimiz, el sanatlarımız, bayramlarımız,türkülerimiz…………………..örnektir.”

Yukarıda verilen ifade aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanmalıdır?

A) ihtiyaçlarımıza B) isteklerimize C) Kültürel öğelerimize D) duygularımıza

15. Selimiye Camii Manavgat Şelalesi Nemrut Harabeleri Yukarıda verilen yerlere ailesiyle giden

Arda, hangi ilimize gitmemiştir? A) Edirne B) Antalya C) Adıyaman D) Konya

ATATÜRK’Ü ANLAMAK Yıl 1905……Mustafa Kemal, Harp Akademisini bitirerek askerlik görevine başladı. İlk görev yeri olan Şam’a gitmeden önce arkadaşlarıyla bir araya geldi.Bakalım, Mustafa Kemal arkadaşlarıyla ülkenin durumu hakkında neler konuşmuş:

Arkadaşlar, Osmanlı Devleti gün geçtikçe zayıflıyor ve parçalanıyor. Devletin içindeki farklı milletler kendi devletlerini kurmak için ayaklanıyor ve bağımsızlıklarını elde ediyorlar. Devlet adamlarımız, yıkılmayı önlemek için çözümler üretemiyor. Başta bulunan padişah tüm yetkileri elinde tutuyor.Halkımızın herhangi bir söz hakkı yok.Devletimiz büyük dış borçlar almış ve bunları ödeyemez hale gelmiş. Milletimiz fakir, sanayi ve üretim yetersiz.Batılı devletler bilim ve teknik alanında ilerlemekte, ülkemiz ise bu gelişmeleri takip edememekte. Bu durumda asıl mesele, yıkılmak üzere olan imparatorluktan bir Türk devleti çıkarmaktır.” Falih Rıfkı ATAY, Çankaya(Düzenlenmiştir.)

Mustafa Kemal , her zaman çevresindeki siyasi, sosyal, kültürel ve bilimsel gelişmeleri yakından takip etmiştir.Öğretmenlerinin fikirlerinden, okuduğu Türk ve yabancı düşünürlerin kitaplarından etkilenmiştir.Kitap okumayı seven bir lider olan Atatürk’ün kütüphanesinde dört bine yakın kitap vardır.

Atatürk’ün etkilendiği bazı yazarlar:Mehmet Emin YurdakulNamık KemalTevfik FikretZiya GökalpJ.Jacgues RousseauVoltaireNot: Atatürk kitap okurken önemli gördüğü yerleri mavi ve kırmızı kalemle çizmiş, kendi fikirlerini de not düşmüştür.

Atatürk, Türk milletini ekonomide, bilimde, sanatta, siyasi ve sosyal alanda dünyadaki en ileri milletlerden biri haline getirmek istiyordu. Onun bu alanlardaki hedefleri Atatürkçü Düşünce sistemini ortaya çıkardı.Bu düşünce sisteminin diğer adı da ATATÜRKÇÜLÜKTÜR.

Kelime anlamıyla, temel düşünce, prensip demektir.

Cumhuriyet ve demokrasinin temelinde Atatürk İlkeleri vardır.

Toplum düzenini ve yapısını daha iyi duruma getirmek için yapılan köklü değişiklik ve iyileştirmelerdir.

İLKE:

İNKILAP(DEVRİM):

ATATÜRK İLKELERİ Atatürk düşüncelerini altı temel ilkesiyle açıklamıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temeli de Atatürk’ün bu altı ilkesine dayanmaktadır.Bu ilkeler:

Cumhuriyetçilik ilkesi

Milliyetçilik ilkesi

Halkçılık ilkesi

Devletçilik ilkesi

Laiklik ilkesi ve

İnkılapçılık ilkesidir.

Atatürk İlkelerinin Ortak ÖzellikleriKaynağı Türk milli kültürüdür.Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuştur.Evrensel ve barışçıdır.Hak ve hürriyetleri koruyucudur.Akla ve mantığa uygundur, bilimseldir.Birbirleriyle uyumlu ve tamamlayıcıdır.Temelinde milli egemenlik ve bağımsızlık vardır.

Halkın Yönetimi: CUMHURİYETÇİLİK

Osmanlı Devleti’nde başta bir padişah bulunuyordu. Bu yönetim biçiminde halkın herhangi bir söz hakkı yoktu. Padişahın yetkileri oldukça fazlaydı. Milletimiz, günümüzde sahip olduğu hak ve özgürlüklerin birçoğundan yoksundu.Bu nedenle Atatürk, padişahlık yönetimine son vermiş,Türk milletini layık olduğu haklara kavuşturmuş, CUMHURİYETİ ilan etmiştir.

Cumhuriyet yönetiminde halk, seçimler yoluyla kendisini yönetecek kimseleri belirlemektedir. Seçilenler belli bir süre için iş başına gelmektedir. Cumhuriyetle demokratik katılım sağlanmış, millet devlet yönetiminde söz sahibi olmuştur. Vatandaşların hak ve hürriyetleri devlet güvencesi altına alınmıştır.

Anayasamızın birinci maddesinde “Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.” ve ikinci maddesi içinde “…….demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” ifadeleri yer alır.

Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili anahtar kavramlar:

Ulusal (milli ) egemenlikMilli irade SeçimÇok partili rejimSeçme ve seçilme hakkı

Cumhuriyetçilik İlkesi ile Yapılan İnkılaplar Saltanatın kaldırılması Cumhuriyet’in ilan edilmesi Halifeliğin kaldırılması TBMM’nin açılması Birden fazla siyasi partinin kurulması Kadınlara seçme ve seçilme haklarının verilmesi

“EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR.”

Mustafa Kemal ATATÜRK

Birlik ve Beraberlik: MİLLİYETÇİLİK

Atatürk’e göre millet, bir arada , aynı vatanda yaşayan ve aralarında dil, kültür, duygu birliği bulunan insan topluluğu anlamına gelir. Yine o “Ben Türk’üm.” diyen herkesi Türk kabul eder.İnsanlar arasında ayrım kabul etmez. Atatürk milliyetçiliği milletini sevmek, milletini yüceltmek ve bu yolda çalışmaktır. Milliyetçilik, milli birlik ve beraberliğimizin temel taşıdır. Birleştirici ve Türk milletini bir arada tutar.Milliyetçilik ilkesi insana ve insanlığa değer verir. Savaşa karşıdır. Daima barışın yanındadır.

Atatürk’ün milliyetçilik anlayışına göre milli birliğimizi kuvvetlendiren unsurlar:Dil, tarih ve gaye birliğiManevi değerlerMilli eğitim Milli kültür

Milliyetçilik ilkesi ile ilgili anahtar kavramlar:Milli birlik ve beraberlikUlusal (milli) bağımsızlıkOrtak dilOrtak tarihtir.Milliyetçilikte din ve ırk birliği şart değildir.

Milliyetçilik İlkesi ile İlgili Yapılan İnkılaplarYeni Türk Devleti’nin kurulmasıYeni Türk harflerinin kabulüTürk Tarih Kurumu’nun kurulmasıTürk Dil Kurumu’nun kurulmasıİstiklal Marşı’nın kabulüKabotaj Kanunu’nun kabulü (Denizcilikte millilik)

Eşit Vatandaşlık: HALKÇILIK Halk, bir ülkede yaşayan, o ülkeyi vatan bilen insan topluluğudur.Halkçılık ilkesi hiç kimseye ayrıcalık tanımadan herkesin devlet hizmetlerinden Eşit yararlanmasını amaçlar.Her vatandaş kanun önünde eşittir.

Vatandaşlar haklarını yasaların emrettiği yollardan arama hakkına sahiptir.

Atatürk: “Bizim görüşümüz ki halkçılıktır, hakimiyetin, idarenin doğrudan doğruya halka verilmesidir.”

Halkçılık ilkesi ile ilgili anahtar kavramlar:EşitlikAyrıcalıkların kaldırılmasıSosyal dayanışmaTopluma hizmet Sosyal adalet

Halkçılık İlkesi ile Yapılan İnkılaplar Saltanatın kaldırılıp, cumhuriyetin ilan edilmesiTürk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesiKadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesiSoyadı Kanunu’nun kabulüKıyafette değişiklik, Şapka Kanunu’nun kabulüHalk için yapılan her şey

Halk ve Devlet El Ele Güçlü Ekonomiye:DEVLETÇİLİK

“Siyasal, askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsunlar, ekonomik zaferlerle taçlandırılamazlarsa meydana gelen zaferler devamlı olamaz, az zamanda söner.”

Atatürk

Atatürk’e göre güçlü bir devlet için güçlü bir ekonomiye sahip olmak gerekir. Büyük önder bu konuda şöyle der: “Yaşamak demek, ekonomi demektir.........Yaşamak için, kuvvetli bir devlet yapmak için ekonomi esastır.”

Devletçilik ilkesi ile ilgili anahtar kavramlar:EkonomiParaBankaYatırımKalkınma

Devletçilik İlkesi ile İlgili Yapılan İnkılaplarSümerbank ve Etibank gibi devlet bankalarının açılmasıDenizbank’ın kurulmasıMaden Tetkik ve Arama Enstitüsü’nün açılması (MTA)Devlet öncülüğünde çeşitli fabrikaların açılmasıTarım,sanayi,ticaret ve ulaşım alanlarında devlet tarafından çeşitli yatırımların yapılması

Aklın ve Bilimin Rehberi: LAİKLİK Osmanlı Devleti’nde padişahlar din işlerini de devlet işleri ile beraber yürütüyorlardı. Millet egemenliğinin olmadığı bu devlet düzenine, “Saltanat ve Halifeliğin Kaldırılması” ile son verildi.

Atatürk cumhuriyet yönetimi ile din ve devlet işlerini birbirinden ayırdı.Devlet işlerinin yürütülmesinde din kurallarının yerini akıl ve bilime dayalı laik hukuk kuralları aldı.

Laik anlayışta din, kişilerin kendi vicdanlarına bırakıldı. İnsanların din ve vicdan hürriyeti anayasa ile güvence altına alındı.

Anayasamıza göre, “Herkes vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir.”

Atatürk’ün bu konudaki düşünceleri şöyledir: “ Din ve mezhep herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiçbir kimse hiçbir kimseyi ne bir din ne de mezhep kabulüne zorlayabilir. Din ve mezhep hiçbir zaman siyaset aracı olarak kullanılamaz.”

Laiklik ilkesi ile ilgili anahtar kavramlar:HoşgörüAkılcılıkDin ve devlet işlerinin ayrılmasıAklın ve bilimin öncülüğünde gelişmeAtatürk’ün ‘Hayatta en hakiki mürşit ilimdir fendir.’ sözü

Laiklik İlkesi ile Yapılan İnkılaplarSaltanatın kaldırılmasıHalifeliğin kaldırılmasıTekke, zaviye ve türbelerin kapatılmasıMedreselerin kapatılmasıMedeni Kanun’un kabulü

Yeniye,İyiye,Güzele Doğru İlerlemek:İNKILAPÇILIK

Atatürk, Türk milletinin çağa ayak uydurması gerektiğine inanmıştır.Gelişmelere ayak uyduramayan devletlerin zaman içinde yok olacağını söylemiştir.Osmanlı Devleti yüzyıllarca güçlü bir devlet olarak varlığını sürdürmüştür.Ancak zaman içinde ilerleyen bilimsel ve teknolojik gelişmelere ayak uyduramamıştır.

Atatürk, inkılapları gerçekleştirirken Batı’yı körü körüne,her yönüyle taklit etmeyi reddetmiştir. Bununla ilgili olarak şöyle demiştir: “Biz, Batı medeniyetini,bir taklitçilik yapalım diye almıyoruz.Onda, iyi olarak gördüklerimizi, kendi bünyemize uygun bulduğumuz için, dünya medeniyet seviyesi içinde benimsiyoruz.”

Toplumsal yaşamda de birtakım düzenlemeler yapılması gerekiyordu. Osmanlıda kullanılan takvim, saat ve ölçüler günümüzde kullandıklarımızdan farklıdır. Diğer devletlerle olan ticari ve resmi ilişkilerde problemlere neden olduğu için birtakım değişiklikler yapıldı.

İnkılapçılık ilkesi ile ilgili anahtar kavramlar:DeğişimYenilikÇağdaşlaşmaDinamiklik

İnkılapçılık İlkesi ile İlgili Yapılan İnkılaplarİnkılapçılık ilkesi Atatürk ilkeleri ve inkılaplarının tümünü kapsar.Saltanatın ve halifeliğin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Harf İnkılabı, Soyadı Kanunu gibi bütün inkılaplar, inkılapçılık ilkesinin gereği olarak yapılmıştır.

Atatürk’ün Son Günleri

Hayatını milletini hizmet için adayan Atatürk’ün sağlığı 1937 yılından itibaren kötüleşmeye başlamıştı. Buna rağmen ara vermeden çalışmaya devam etti. O yıllarda Hatay ili, sınırlarımız dışında bulunuyordu. Atatürk, Hatay’daki Türklere desteğini göstermek için ülkenin güney illerini kapsayan bir geziye çıktı. Bu geziden Atatürk’ün rahatsızlığı arttı.Doktorların tüm uyarılarına rağmen ülke işleriyle ilgilenmeye devam etti. Son günlerinde hazırladığı vasiyeti ile servetinin bir bölümünü kurulmasına öncülük ettiği Türk Dil ve Türk Tarih Kurumlarına bıraktı.

8 Kasım günü komaya giren Atatürk 10 Kasım 1938 günü saat 09:05’te hayata gözlerini yumdu.

ATATÜRK İNKILAPLARISiyasi Alanda Yapılan İnkılaplarSaltanatın kaldırılmasıHalifeliğin kaldırılmasıCumhuriyetin ilanı

Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar1924 Anayasası’nın kabulüTürk Medeni Kanunu’nun Kabulü

Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılaplarEğitim ve Öğretim Birliğinin sağlanması (Tevhidi Tedrisat Kanunu)Yeni Türk harflerinin kabulüTürk Tarih ve Dil Kurumları’nı kurulması

Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplarKıyafette değişiklik yapılmasıTakvim,saat ve ölçülerde değişiklik yapılmasıSoyadı kanunu

Ekonomik Alanda Yapılan İnkılaplar• İzmir İktisat Kongresi

•Aşar vergisinin kaldırılması

•Tarım kredi kooperatiflerinin kurulması

•Kabotaj Kanunu

•Sümerbank’ın kurulması

•İş Bankası’nın kurulması

Aşağıda verilen Atatürk ilke ve inkılaplarını eşleştiriniz.

1) Türk Dil Kurumu

2) Soyadı Kanunu

3) Tekke ve zaviyelerin kapatılması

4) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi

5) Halifeliğin kaldırılması

6)Saltanatın kaldırılması

7) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü

a)İnkılapçılık

b) Laiklik

c) Halkçılık

d) Milliyetçilik

e) Laiklik

f) Halkçılık

g) Cumhuriyetçilik

ETKİNLİK

Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanın yanına “D”, yanlış olanın yanına “Y” yazınız.

a.Soyadı Kanunu’nun kabulü toplumsal alanda yapılan inkılaplardan biridir. (………)

b.23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur.(……..)

c.Halifeliğin kaldırılması laiklik ilkesiyle ilişkilidir.(……..)

d.Atatürk ilke ve inkılapları Batı’yı örnek alır. (……..)

e.Cumhuriyet döneminde kapatılan bir eğitim kurumu da medreselerdir. (……..)

f.Devletin ülke ekonomisinde etkin rol oynaması laiklik ilkesi ile ilgilidir.(……..)

ETKİNLİK

TEST

1. TBMM’nin açılması

Cumhuriyet’in ilanı

Halifeliğin kaldırılması

Yukarıdaki inkılaplar, Atatürk ilkelerinden daha çok hangisi ile ilgilidir?

A) Milliyetçilik B) Laiklik

C) Cumhuriyetçilik D) Halkçılık

2. Atatürk’ün yaptığı aşağıdaki inkılaplardan hangisi, Türkiye’nin çağdaş batı ülkeleri ile ekonomi alanındaki ilişkilerini kolaylaştırmıştır?

A) Cumhuriyet’in ilanı B) TBMM’nin açılması

C) Kılık kıyafette yapılan yenilikler D) Takvim ve ölçülerin değiştirilmesi

3 . - Takvim, Saat ve Ölçüde değişiklik yapılması- Kılık, Kıyafette düzenleme yapılması- Medeni Kanunun kabul edilmesi

Yukarıdaki devrimler Atatürk'ün hangi ilkesi doğrultusunda yapılan yeniliklerdir?

A) Milliyetçilik B) Halkçılık C) İnkılapçılık D) Devletçilik

4. Eğitim birliği hangi kanunla sağlanmıştır? A) Tevhid-i Tedrisat B) Üniversite reformu

C)Yüksekokullar D) Ceza kanunu

5. Atatürk'ün yaptığı aşağıdaki inkılaplardan hangisi daha çok sayıda vatandaşın yönetime katılmasını sağlamıştır?

A)Ekonomik yenilikler B)Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi C)Herkesin bir soyadı alması D)Miladi takvimin kabul edilmesi

6. Atatürk; “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir.” sözünü hangi ilkeye yönelik söylemiştir?

A)Cumhuriyetçilik B) Devletçilik C) Halkçılık D) Laiklik

7.I.Öğretim birliğinin sağlanması II. Türk alfabesinin kabul edilmesi III. Millet mekteplerinin açılması Yukarıdaki yenilikler hangi alanda yapılmıştır? A) Siyasi B) Eğitim C) Toplumsal D) Ekonomik

8. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk ilke ve inkılaplarının dayandığı temel esaslardan biri değildir?

A) Akılcılık B) Bilimsellik C) Çağdaşlık D) Durağanlık

9. 1. Türk dil Kurumunun kurulması 2. Türk Tarih Kurumunun kurulması Yukarıdaki inkılaplar aşağıdaki ilkelerden

öncelikle hangisine bağlı olarak gerçekleştirilmiştir?

A) Cumhuriyetçilik B) Milliyetçilik C) Halkçılık D) Laiklik

10. Yeni Türkiye Devletinde halkın yeterli sermaye birikimine sahip olmaması aşağıdaki ilkelerden hangisinin benimsenmesine neden olmuştur? A) Devletçilik B) İnkılapçılık C) Milliyetçilik D) Laiklik

11. Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını ön gören Atatürk ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Devletçilik B) Cumhuriyetçilik C) Halkçılık D) Laiklik

12. Toplumun ihtiyaçları doğrultusunda, akıl ve bilimin gerektirdiği yenilikleri en kısa zamanda yapılmasının savunan ilke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Devletçilik B) İnkılapçılık C) Halkçılık D) Cumhuriyetçilik

13. Türk toplumunda birey, aile, zümre ve sınıf egemenliğinin olmayacağını, bütün bireylere eşit davranılacağını esas alan ilke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cumhuriyetçilik B) Halkçılık C) Devletçilik D) Laiklik

14. Milli birlik ve beraberliğimizin temel taşı olan Atatürk ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Devletçilik B) Cumhuriyetçilik

C) Milliyetçilik D) Laiklik

15. Cumhuriyet’in kurulduğu yıllarda çiftçiye yem, gübre, tohum ve ilaçları uygun fiyatlarla temin etmek amacıyla kooperatifler kuruldu. Bu hangi alanda yapılmış bir yeniliktir?

A) Sosyal B)EğitimC) Hukuksal D) Tarım

16. Atatürk'ün önderliğinde, siyaset, hukuk, eğitim gibi birçok alanda yapılan yeniliklere ne ad verilir? A) İnkılap B) İlke C) Kültür D)Medeniyet

17.Ailenin kuruluşu, evlenme, boşanma, miras konularında kadın ve erkeklere eşit haklar verilmiştir. Kadınlar bu hakları aşağıda verilen kanunlardan hangisi ile elde etmiştir?

A) Türk Medeni Kanunu B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu C) Kabotaj Kanunu D) Borçlar Kanunu

Aşağıda tabloda verilen inkılapların ilgili olduğu alana “ X” işareti yazınız.ETKİNLİK

Hukuk Siyasal Ekonomik Toplumsal Eğitim – kültür

Halifeliğin kaldırılması

Türk Tarih Kurumu

Cumhuriyet’in ilanı

Kabotaj Kanunu

İlk Anayasa’nın Kabulü

Soyadı Kanunu

Kılık kıyafette yenilik

Teşvik – i Sanayi Kanunu

Türk Medeni Kanunu

Saltanatın Kaldırılması

Miladi Takvimin Kabulü

Yeni Türk Harfleri

Aşar vergisinin Kaldırılması

Tevhid-i Tedrisat Kanunu

Verilen Atatürk ilkelerini ilgili oldukları kutucuklarla eşleştiriniz.Cumhuriyetçilik

Milliyetçilik Halkçılık Devletçilik Laiklik İnkılapçılık 1 –Din ve devlet işlerinin ayrı olmasını , din ve inanç özgürlüğümüzü sağlayan ilkedir.

2 – Yurdumuzun her bölgesinin ekonomik açıdan kalkınmasını sağlayan ilkedir.

3 – Milletimizi sevmek ve onun yüceltilmesinde ; ülkemizin bütünlüğünün korunmasında ve bağımsızlığın kazanılmasında büyük rolü olan bir ilkedir.

4 – Türk halkının yönetime demokratik katılımı sağlanarak, kişinin hak ve özgürlükleri anayasa ile güvence altına alınmıştır.

5 – Halkın yararına olan, refah ve mutluluğunu artıran, eşitlik, hak ve adaleti sağlayan ilkedir.

6 – Türk milletinin gelişmesini engelleyen kurumlar kaldırılmış, yerine çağdaş ve modern kurumların açılmasını sağlayan ilkedir.

ETKİNLİK