หน่วยที่ 1 ระเบียบวิธีวิจัย

บทท 1 ระเบยบวธวจย

การทมนษยตองมการศกษาหาความรความจรงตาง ๆ นนเปนเพราะมนษยมความอยากรอยากเหน ประสบกบปญหา และตองการแกปญหา จงเปนแรงจงใจททาใหมนษยเราพยายามหาวธทจะศกษา พฒนาองคความรของศาสตรหรอวชาชพในสาขาตาง ๆ ใหกาวหนายงขน สถาบน องคกรตาง ๆ จงเหนความสาคญของการวจย เพราะการวจยจะเปนกระบวนการททาใหเกดปญญาทาใหเขาใจในปรากฏการณทเหนหรอนามาแกปญหาได ดงทไดกลาวมานจะเหนไดวาการวจยในปจจบนนมความสาคญมากในทกดานและทกสาขาวชา สาหรบในบทนจะกลาวถงความหมายของการวจย การแสวงหาความร ประโยชนของการวจย ประเภทของการวจย ลกษณะของการวจย จรรยาบรรณของนกวจย ขนตอนของการดาเนนการวจย ดงตอไปน 1. ความหมายของการวจย

คาวา “การวจย” (research) มาจากภาษาองกฤษ 2 คาคอ Re ทแปลวา การทาซากบคาวา search ซงแปลวา คนหาหรอตรวจสอบ เมอรวมคาทงสองเปน research แลวจงแปลวาการคนควาหรอการตรวจสอบททาซา ๆ กน ดงนนการวจยจงหมายถงการคนควาหรอการตรวจสอบททาซา ๆ กนเพอใหไดคาตอบทตองการ

สาหรบในภาษาบาลคาวา “วจย” ตรงกบคาวา “วจโย” และคาทมความหมาย เหมอนคาวาวจยในภาษาบาลอกคาหนงคอคาวา “ปญญา” ดงนนวจยจงเหมอนลกษณะหนงของการใชปญญา หรอทาใหปญญาพฒนามากขน ทานเจาคณพระธรรมปดก (วฒพงศ เตชะดารงสน, 2545, หนา 1) กลาวไวในการศกษากบการวจยเพออนาคตของประเทศไทยวา ความหมายของคาวาวจยตามรปศพท แปลงาย ๆ วา “เฟน” เฟนเปนการคนหาหรอสบคนจะเอาสงทตองการใหไดหรอเทยวสอดสายและสอดสองหาใหเจอสงทตองการ เพราะฉะนนการวจยจงเปนเรอง

e-Version 2009 Tiradate Pimtongngam

4

ของการคนหา ตรวจสอบ พสจน จดสาคญของการวจยคอการคนหาความจรงใหพบอยางมขนตอน

นงลกษณ วรชชย (2543, หนา 47) ใหความหมายของการวจยวา หมายถงการแสวงหาความรความจรงดวยวธทมระบบ มความเชอถอไดโดยอาศยระเบยบวธทางวทยาศาสตรเพอใหไดความรใหมทเปนคาตอบปญหาตามวตถประสงคทกาหนดไวอยางชดเจน

ยทธพงษ กยวรรณ (2543, หนา 15) ไดใหความหมายของคาวาการวจยวาการวจยเปนกระบวนการหรอเทคนควธในการแสวงหาความรความจรงทนาเชอถอไดโดยมจดมงหมายทแนนอนซงมลกษณะทสาคญอย 3 ประการคอ มงศกษาคนหาขอเทจจรง ศกษาคนควาอยางมระเบยบหรอมขนตอนและมจดมงหมายทแนนอน ซสเลอร (Schuessler, 1964, pp. 2) ไดใหความหมายของการวจยวา เปนกระบวนการคนหาความรความจรง (reliable knowledge) เพอนาผลของการคนความาแกปญหาหรอตดสนใจอยางมประสทธภาพ พชต ฤทธจรญ (2543, หนา 14) ไดใหความความหมายของการวจยวาหมายถง กระบวนการศกษาหาความรความจรงในสงทยงไมร หรอการแกปญหาดวยวธทเปนระบบ หรอวธการทางวทยาศาสตร ซงเปนวธการทเชอถอได และเมอมองรปขององคประกอบเชงระบบแลว การวจยจะประกอบไปดวย 1.1 ปจจยนาเขา (input) ไดแกปญหาวจย ซงหมายถงสงทไมร ทเปนขอสงสยหรอสงทตองการร ตองการคนควาหาคาตอบ 1.2 กระบวนการ (process) ไดแกกระบวนการศกษาคนควาเพอหาคาตอบ หาความรหรอแกปญหาดวยวธการทเปนระบบเชอถอได 1.3 ผลลพธ (output) ไดแกผลผลตหรอผลงานวจย ทเปนคาตอบหรอขอความรทไดจากการวจย

จากการใหความหมายของนกวจยและผทรงคณวฒดงทกลาวมานนพอสรปไดวา การวจยคอ วธการหรอกระบวนการทใชในการคนหาหรอสบคนหรอแสวงหาความรใหม ๆ หรอ ขอเทจจรงอยางมระบบมขนตอนทชดเจน คอจะตองมองคประกอบเชงระบบคอ มปจจยนาเขา กระบวนการและมผลลพธ หรอสามารถนาไปสการแกปญหาทปรากฏอยในเวลานนและ เชอถอได


5

2. วธการแสวงหาความร ในการศกษาแสวงหาความรของมนษยเรานนมมาตงแตโบราณเพอใหรถง ปรากฏการณทางธรรมชาตทอยรอบ ๆ ตวเรา วาเกดขนไดอยางไร ทาไมจงเกดขน เพอ ความอยรอดและพฒนาการในดานตาง ๆ โดยมวธการตาง ๆ พอสรปไดดงตอไปน

2.1 ถามจากผร (by authority) วธทงายทสดในการแสวงหาความรคอการถามจากผรหรอผเชยวชาญ เชน อยากรเรองลมฟาอากาศกไปถามเจาหนาทอตนยมวทยา

2.2 ประสบการณ (personal experimental) การเรยนรของมนษยเรานนบางครงกมาจากประสบการณของเราเอง ซงในบางครงกไดจากการลองผดลองถก เมอเกดปญหา กลองหาวธการแกปญหาหลาย ๆ วธแลวมาสรปวาวธใดไดผลดมากทสดกเลอกวธนนมา แกปญหานน ๆ ได 2.3 ความรทไดจากขนบธรรมเนยมประเพณ (by tradition) เปนความรทไดจากการกระทาทมมาจนเปนทยอมรบในสงคมนน ๆ เชน การมสมมาคารวะตอผใหญ การรวมงานประเพณตาง ๆ เปนตน 2.4 วธนรนย (deductive method) เปนวธการทอรสโตเตล (Aristotle) นามาใชในการคนหาความรหรอขอเทจจรงเชงเหตผล โดยคดจากขอเทจจรงใหญ (major premise) ไปสขอเทจจรงยอย (minor premise) ซงมอย 3 ประการคอ 2.4.1 ขอเทจจรงใหญ เปนขอตกลงทเปนเกณฑ 2.4.2 ขอเทจจรงยอย เปนเหตทตองการทราบความจรง 2.4.3 ขอสรป (conclusion) เปนขอสรปทไดจากความสมพนธของขอเทจจรงใหญกบขอเทจจรงยอย ในทนขอยกตวอยางวธการนรนยดงน

ขอเทจจรงใหญ : ผทนบถอศาสนาอสลามไมทานหม ขอเทจจรงยอย : วทยาไมทานหม

ขอสรป : วทยานบถอศาสนาอสลาม ฟรานซส เบคอน (Francis Bacon) (ยทธพงษ กยวรรณ, 2543, หนา 17) ไดใหความคดเหนเกยวกบวธการนรนยของ อรสโตเตลวามจดบกพรอง 2 ขอ ขอแรกขอสรปทไดจะอยภายใตเงอนไขของขอเทจจรงใหญและขอเทจจรงยอย แตถาขอเทจจรงยอยไมเกยวกบขอเทจจรงใหญอยางแทจรงจะทาให ขอสรปไมถกตอง ดงตวอยางขางตนจะเหนไดวา วทยาไมทานหมวทยาไมจาเปนตองนบถอศาสนาอสลามกได เพราะคนทไมทานหมอาจจะเปนคนท


6

ทานมงสวรตกได ดงนนขอสรปนอาจจะไมถกตองกได และขอทสองวธการอปมานไมไดกอใหเกดความรไหม เพราะเปนการสรปจากภายในขอบเขตของขอเทจจรงใหญเทานน

2.5 วธการอปนย (inductive method) เปนวธการแสวงหาความรของฟรานซส เบคอน (Koul, 1983) เพอใชในการแกขอจากดในวธการนรนย โดยฟรานซส เบคอน ไดใหขอเสนอวา ในการแสวงหาความรนนจะตองศกษารวบรวมขอเทจจรงยอย ๆ แลวจงสรปเปนขอเทจจรงใหญ โดยแบงออกเปน 3 แบบดวยกนคอ (พชต ฤทธจรญ, 2543, หนา 7)

2.5.1 วธอปนยแบบสมบรณ (perfect inductive method) เปนวธการแสวงหาความรจากขอเทจจรงยอย ๆ ทกหนวยของประชากร (population) วเคราะหและสรปไปส ขอเทจจรงใหญ วธนจะทาใหไดรบความร ความจรงและเชอถอไดมากทสด แตทาไดยากตองใชงบประมาณ เวลาและแรงมาก 2.5.2 วธอปนยแบบไมสมบรณ (imperfect inductive method) เปนการศกษาขอเทจจรงยอยจากกลมตวอยาง วเคราะหและสรปไปยงขอเทจจรงใหญหรอประชากร การแสวงหาความรดวยวธอปนยแบบไมสมบรณ กมขอบกพรองอยเหมอนกน เพราะถาขอเทจจรงยอย ๆ ทรวบรวมมานนมความคลาดเคลอน กจะทาใหขอสรปสดทายมความคลาดเคลอนไปดวย อยางไรกตามการแกความคลาดเคลอนนอาจจะทาไดโดยใชกลมตวอยางทมจานวนมากพอ หรอกลมตวอยางทนามาใชเปนตวแทนนนมความแปรปรวนนอย หรอไมมความแปรปรวนเลย ถงแมนใชกลมตวอยางเลกนอยกอาจจะไดขอสรปสดทายทถกตองได เชน การตรวจเลอดในรางกาย อาจตรวจเลอด 1 – 2 หยด กสามารถบอกไดวา เลอดในรางกายเปนอยางไร การตรวจความสะอาดของนากเหมอนกน ผตรวจกไมจาเปนตองเอานามาจานวนมากมายเพอมาวเคราะห อาจจะสมสวนหนงวเคราะหและกจะสามารถบอกไดวา สะอาดหรอไมสะอาด เปนตน 2.5.3 วธอปนยแบบเบโคเนยน (Baconian induction) เปนเทคนคการตรวจสอบหรอวเคราะหขอมล โดยพจารณาจาก 3 กรณคอ 1) การพจารณสวนทเหมอนกน (positive instance) เปนการพจารณาวาขอมลใดทมลกษณะเหมอนกนหรอรวมกนไดบาง 2) การพจารณาสวนทตางกน (negative instance) เปนการพจารณาวาขอมลใดทมลกษณะใดทแตกตางกนบาง 3) การพจารณาสวนทแปรเปลยนไป (alternative instance) เปนการพจารณาวาขอมลใดทมลกษณะเหมอนกนในบางครงและขณะเดยวกนกมสวนใดท แตกตางกนบาง


7

2.6 วธการทางวทยาศาสตร เปนวธการท ชารล ดาวน (Charles Darwin) ไดปรบปรงวธนรนยของอรสโตเตล และวธอปนยของ ฟรานซส เบคอน เขามาผสมผสานกนดงแสดงในภาพท 1.1 เรยกวาวธดงกลาววา วธการนรนยและอปนย ซงมวธการนจอหน ดวอ (John Dewey) เรยกวา “ความคดแบบใครครวญรอบคอบ” อนเปนตนตอของวธการทางวทยาศาสตร วธการทางวทยาศาสตรเปนวธการแสวงหาความรทใชทงวธการนรนยและวธการอปนยรวมกน กลาวคอ เมอตองการจะหาความรเรองใดจะเรมดวยการมปญหาของเรองนน ๆ กอนแลวจงคาดเดาคาตอบซงเปนวธการของวธการนรนย เมอคาดเดาคาตอบไวแลว จากนนกทาการรวบรวมขอมล เพอตรวจสอบคาตอบทคาดเดาไวแลววาถกตองหรอไม ซงวธการ ดงกลาวกเปนวธการอปนย

มปญหา คาดเดาคาตอบไวกอน วธนรนย

วธอปนย

วเคราะหขอมล

รวบรวมขอมลจากขอเทจจรงยอย

สรป

ภาพท 1.1 แสดงการแสวงหาความรดวยวธการนรนยและการอปนย ทมา : (ยทธพงษ กยวรรณ, 2543, หนา 19) วธการนรนยและอปนย เปนวธการแสวงหาความรทเปนวธการทางวทยาศาสตร ซงประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน 2.6.1 ขนมปญหา (problem) เปนขนเรมตนทกอใหเกดการแสวงหาคาตอบตอสงนนวาคออะไร เปนอยางไร หรอพดงาย ๆ กคอ สงทสงสยใครร 2.6.2 ขนตงสมมตฐานหรอขนคาดเดาคาตอบ (hypothesis) ขนนเปนขนตอนทตอจากขนมปญหา กลาวคอ เมอมขอสงสยอะไรขนมาแลวมนษยกมกจะคดวา เปน


8

เพราะสงนนสงน ซงในความหมายกคอ การเดาคาตอบกอนทจะมการรวบรวมขอมลมาวเคราะหการคาดเดาคาตอบน อาจจะถกหรอผดกได 2.6.3 ขนรวบรวมขอมล (gathering data) ขนนเปนขนตอนทจะพยายามหาความกระจาง ความชดเจนจากขอมลยอย ๆ หรอจากขอเทจจรงยอย ซงวธการอาจจะไดจากการสงเกต สอบถามใหไดขอมลมาอยางเพยงพอ เพอจะนาไปวเคราะหในขนตอไป 2.6.4 ขนวเคราะหขอมล (analysis) เปนขนตอนทนาขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหแยกแยะเพอใหทราบผลวาขอมลทนามาวเคราะหเปนอยางไร 2.6.5 ขนสรปผลจากการวเคราะหขอมล จะนาไปสการสรปรวมหรอตอบ คาถามจากปญหาในขนตอนท 1 วาปญหาทสงสยใครรนนจรง ๆ แลวเปนอยางนนอยางน นอกจากนขนสรปยงเปนขนทสนบสนนหรอปฏเสธสมมตฐานทกาหนดไวไดดวย 3. ธรรมชาตของการวจย

วธการวจยเปนวธการทยดถอและปฏบตตามลาดบขนตอนของวธการทาง วทยาศาสตรเปนหลก ดงนน การวจยมลกษณะและธรรมชาตดงน (เชดศกด โฆวาสนธ, 2527 อางถงใน ยทธพงษ กยวรรณ, 2543, หนา 20 - 21) 3.1 การวจยมกเปนการศกษาคนควาหาขอเทจจรง เพอใชอธบายปรากฎการณพฒนา กฎเกณฑ ทฤษฎ หรอตรวจสอบทฤษฎ การพยาการณปรากฏการณตาง ๆ และนาขอคนพบไปแกปญหาตาง ๆ 3.2 การวจยจะตองใชความพยายาม วรยอตสาหะ ซอสตย ขยนอดทน เฝา ตดตาม บนทก รวบรวม งานวจยจานวนไมนอยจะตองใชระยะเวลาทยาวนาน ถาหากผวจยขาดความเอาจรงเอาจง ขาดความอดทน งานวจยกไมสามารถทาสาเรจได 3.3 การวจยตองอาศยความกลาหาญเดดเดยวของผวจย งานวจยบางเรอง ขอคนพบอาจจะขดตอความเชอของสงคม ซงการนาเสนอผลงานวจย ผนาเสนออาจจะถกตาหน ถกโจมต หรออาจถกตงกรรมการสอบสวนทางวนยได ดงนนงานวจยเปนสงททาทาย ผวจยจะตองใชความกลาหาญในการเสนอผลงานวจยตามความจรงทคนพบอยางตรงไป ตรงมา 3.4 การวจยเปนการศกษาคนควาทตองอาศยความร ความชานาญในเนอหาหรอเรองทจะศกษาและเปนไปตามระเบยบวธวจยอยางถกตอง


9

3.5 การวจยเปนกระบวนการทมเหตผลและมเปาหมาย ขอคนพบหรอขอสรปตองนาเสนอโดยปราศจากอคตใด ๆ และเปนการนาเสนอขอมลความจรงอยางตรงไปตรงมา 3.6 การวจยจะตองมการจดบนทกและเขยนรายงานผลอยางละเอยด เพราะบางครงสงทเหนวาไมเปนประโยชนในขณะทาวจยนนอาจจะกอใหเกดประโยชนในโอกาสตอไป กได 3.7 การวจยตองอาศยเครองมอ หรอเทคนคในการเกบรวบรวมขอมลทมความเทยงตรง และเชอถอได 3.8 การวจยเปนกระบวนการเกบรวบรวมขอมลใหม หรอถาหากนาขอมลเกาทมอยแลวมาใช จะตองเปนการนามาใชเพอจดประสงคใหม 4. ประเภทของการวจย

ในการจาแนกประเภทของงานวจยนนสามารถจาแนกไดในหลาย ๆ แบบดงน 4.1 จาแนกตามลกษณะขอมลเนอหา และขอบเขตของศาสตร แบงออกเปน 2

ประเภทคอ 4.1.1 การวจยทางวทยาศาสตร (scientific research) เปนรปแบบของการวจยทมงเนนศกษาคนควาเพอหาคาตอบของหตการณหรอปรากฏการณทเกดขนตาม ธรรมชาต หรออาจเปนปรากฏการณทางวทยาศาสตรทเกดจากการกระทาของมนษย เชน การวจยทางวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร การแพทย การเกษตร เปนตน 4.1.2 การวจยทางสงคมศาสตร (social research) เปนรปแบบของการวจยทมงเนนศกษาคนควาเพอหาคาตอบของหตการณ หรอปรากฏการณทเกยวของกบพฤตกรรมชองมนษย เชน การวจยทางดานรฐศาสตร นตศาสตร ภาษาศาสตร ศกษาศาสตร เปนตน

4.2 จาแนกตามลกษณะการเกบรวบรวมขอมล แบงออกเปน 2 ประเภทคอ 4.2.1 การวจยเชงคณภาพ (qualitative research) เปนการวจยทไมเนนการใชขอมลทเปนตวเลขเปนหลกในการวเคราะห เปนการทมรปแบบทเนนการคนหารายละเอยดในประเดนปญหาตาง ๆ ในเชงลก โดยขอมลทใชในการศกษาอาจไดมาจากการสงเกต หรอศกษากบหนวยศกษาเพยงไมกหนวย ขอสรปหรอขอคนพบไมเนนการนาไปใชอยางกวางขวางทวไปแตเปนการศกษาในเชงลกของเหตการณ หรอพฤตกรรมของมนษยเปนสาคญ บางครงจงเรยกวา การวจยทางมนษยวทยาหรอการวจยเจาะลก


10

4.2.2 การวจยเชงปรมาณ (quantitative research) เปนการวจยทเนนการใชขอมลทมลกษณะหรออยในรปแบบทเปนตวเลขมาใชในการวเคราะหสรปผลเพอยนยนความถกตองของสงทคนพบ หรอขอสรปตาง ๆ ของปญหาวจย การวจยเชงปรมาณจงตองมการใชสถตตาง ๆ ในการวเคราะหขอมลทเปนตวเลขเหลานน ขอสรปหรอขอคนพบทไดจากการวจยประเภทนสามารถนาไปใชไดอยางกวางขวาง

4.3 จาแนกตามแหลงขอมลทไดรบ แบงออกเปน 2 ประเภทคอ 4.3.1 การวจยเชงปฐมภม (primary research) เปนการวจยทผวจยเกบ ขอมลจากประชากรโดยตรง 4.3.2 การวจยเชงทตยภม (secondary research) เปนการวจยทผวจยเกบขอมลจากขอมลเกาทมอยแลวนามาวเคราะหตอ

4.4 จาแนกตามเหตผลการวจย หรอตามประโยชนของการวจย แบงออกเปน 3 ประเภทคอ 4.4.1 การวจยพนฐานหรอการวจยบรสทธ (basic or pure research) เปนการวจยทมงเนนศกษาคนควาเพอศกษาหาความรความจรงของเหตการณหรอปรากฏการณเพอตอบสนองตอความอยากรอยากเหนและเปนการเพมพนความรของมนษย เพอนาขอคนพบทไดไปตงเปนกฎ สตร หรอ ทฤษฎของศาสตรสาขาใดสาขาหนงใหกวางขวางออกไป มไดมความตองการใชประโยชนจากผลการวจยนน ตวอยางเชน การวจยเพอคนหาสงมชวตในหวงอวกาศ การวจยเพอสรางทฤษฎพนฐานทางเคม ชววทยา และฟสกส 4.4.2 การวจยประยกต (applied research) เปนการวจยทมงศกษาคนควาเพอคนหาความรความจรงทไดไปทาประโยชนใหแกมนษย เพอทาใหการดาเนนชวตมนษยมความสขและสะดวกสบายยงขน ตวอยางเชน การวจยในสาขาวทยาศาสตรประยกต ไดแก การแพทย วศวกรรมศาสตร เกษตรศาสตร เปนตน การวจยในสาขาสงคมศาสตร ไดแก การศกษา กฎหมาย รฐศาสตร เปนตน 4.4.3 การวจยเชงปฏบตการ (action research) เปนการวจยทมงหาวธแกปญหาเฉพาะเรองใดเรองหนงทเกดขนในขณะนนเปนเรอง ๆ หรอครง ๆ ไป ผลการวจยไมสามารถอางองใชกบกลมอนได เพราะเปนการศกษาในขอบเขตจากด ตวอยางเชน การวจยในชนเรยนของคร เพอคนหาวธการแกปญหาเกยวกบการเรยนการสอน เปนตน ซงเราถอวาเปนการวจยประยกตวธหนง


11

4.5 จาแนกตามลกษณะการควบคมตวแปร แบงออกเปน 2 ประเภทคอ 4.5.1 การวจยเชงทดลองแทจรง (true - experimental research) เปนการวจยทผวจยสามารถกาหนดรปแบบของการวจยททาใหทาการและควบคมตวแปรตาง ๆ ไดอยางสมบรณตามทตองการ และกาหนดใหมการสมอยางสมบรณ 4.5.2 การวจยกงทดลอง (quasi – experimental research) เปนการวจยเชงทดลองทผวจยไมสามารถกาหนดรปแบบการวจยททาการควบคมตวแปรตาง ๆ ไดอยางสมบรณตามทตองการได เชน ไมสามารถทาการสมเลอกกลมตวอยางไดอยางสมบรณ จงทาใหไมสามารถควบคมผลผลตทเกดจากตวแปรทผวจยไมตองการศกษาได ตวอยางเชน การทดลองเปรยบเทยบวธสอน 3 วธ แตไมสามารถทาการสมเลอกนกเรยนทละคนเพอจดเขากลมทดลองได จงใชการสมเลอกนกเรยนทงหองจานวน 3 หองเรยน มาเปนกลมทดลอง

4.6 จาแนกตามระเบยบวธวจย ในการวจยนนตองมระเบยบหรอรปแบบในการ แสวงหาความรความจรงตาง ๆ หลาย ๆ รปแบบ ดงนนผวจยจะตองเลอกรปแบบใดนนจะตองใหเหมาะสมกบวตถประสงคของการวจยและธรรมชาตทจะตองศกษาซงในทนแบงตามระเบยบวธวจยออกเปน 3 ประเภทคอ 4.6.1 ระเบยบวธวจยเชงประวตศาสตร (historical research) เปนการวจยทศกษาขอเทจรงหรอความสมพนธของขอเทจจรงทเปนเรองราวเกยวกบอดต มกจะศกษาจากรองรอยหลกฐานเอกสารตาง ๆ ทางประวตศาสตร เพอเปนการอธบายหรอคนหาทฤษฎ ความรความจรงหรอคาตอบทถกตองกบเหตการณในอดต หรอทานายเหตการณในอนาคต โดยอาศยแนวโนมของเหตการณในอดต เพอวเคราะหเหตการณในอนาคตไดใกลเคยงกบความจรงมากขน ซงในการศกษาอาจจะศกษาเปนรายกรณ ศกษาพฒนาการหรอศกษาความเปลยนแปลงโดยเปรยบเทยบกบลกษณะการเปลยนแปลงในเรองราวหรอเหตการณ 2 ครงในเวลาทตางกน 4.6.2 การวจยเชงสารวจ (survey research) เปนประเภทหนงของการวจยทางสงคมศาสตรทมงทจะศกษาหรอเสาะเเสวงหาคาตอบจากสงทยงไมรในสภาพปจจบน โดยมการศกษาความสมพนธของตวแปรหรอปรากฏการณทางการศกษา สงคมวทยาและจตวทยา ไมมการจดกระทากบตวแปร อาจจะเปนการวจยเพอบรรยาย พรรณนาหรออธบาย ความสมพนธระหวางตวแปรตงแต 2 ตวแปรขนไป ระเบยบวธวจยเชงสารวจ ซงมขนตอน คอ มการวางแผน การสมตวอยาง โดยการสรางแบบสอบถามหรอแบบสมภาษณ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล การสรปผลและการเขยนรายงาน


12

4.6.3 การวจยเชงทดลอง (experimental research) เปนการวจยทมงศกษาแสวงหาความรความจรงดวยวธวทยาศาสตรอยางหนง ซงมการจดกระทาหรอใหมการทดลองอยางมระบบและม แบบแผนภายใตการควบคมสภาพการณ ตวแปร หรออทธพลตาง ๆ ทเกยวของ มการสงเกตหรอการวดผลทไดจากการทดลอง บนทกผล วเคราะห สรปผล การทดลอง และเขยนรายงาน การวจย

4.7 จาแนกตามแบบการวจย แบงออกเปน 5 ประเภทคอ 4.7.1 การวจยเชงบรรยาย (descriptive research) เปนการวจยทศกษาขอเทจจรงหรอสบคน และเพอสารวจมกจะศกษาจากรองรอยหลกฐานเอกสารตาง ๆ ทางประวตศาสตร 4.7.2 การวจยเชงอธบาย (explanaritory research) เปนการวจยทศกษาเพอทอธบายถงความสมพนธ ความแตกตาง สาเหตและผลทเกดขนอยางเปนระบบ 4.7.3 การวจยประเมน (evaluation research) เปนการวจยทมงทจะตรวจสอบประสทธภาพ ประสทธผลหรอคณภาพของการดาเนนงาน เชน แผนงาน โครงการ และหลกสตร เปนตน 4.7.4 การวจยเชงพฒนา (research and development : R&D) เปนงานวจยทศกษาเพอหาแนวคดเกยวกบการพฒนาเพอแกปญหา สนองความตองการหรอแนวทาง ดาเนนการในรปแบบใหม ๆ โดยมงคนคดประดษฐสรางสงใหม ๆ หรอนวตกรรมใหม แลว ทาการตรวจสอบคณภาพในสงทประดษฐหรอคดคนหาวธในการพฒนา แลวปรบปรงแกไข 4.7.5 การวจยสงเคราะห (synthesis research) หรอการสงเคราะหงานวจย โดยมงสรปหรอหาขอยตปญหาใดปญหาหนงจากการวเคราะหและประมวลผลจากผลงานวจยหลายชนทศกษาปญหานน ซงงานวจยทนามาวเคราะหนนจะตองเปนเรองเดยวกน แตอาจแตกตางกนในเรองของกลมตวอยาง สถานท เครองมอทใชในการวจย เปนตน โดยมการสรปไดทงในรปปรมาณและคณภาพ 5. ประโยชนของการวจย

วธการวจยเปนวธการแสวงหาความรวธหนงทใหความเชอถอไดมาก ผลของการวจยจะนามาใชประโยชนตอมนษยชาตมากมาย ซงอาจสรปไดดงน


13

5.1 การวจยจะทาใหเกดความรใหม เพมพนวทยาการของศาสตรตาง ๆ ใหกวางขวางมากยงขน 5.2 นาผลการวจยไปแกปญหาได คาตอบทไดจากการวจยจะทาใหมนใจและนาผลการวจยไปใชแกปญหาหรอพฒนาสงประดษฐใหม ๆ ได เชน นาผลการวจยไปใชในดานสงคมศาสตรหรอพฤตกรรมดานการแพทย ดานธรกจการคา ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน

5.3 ชวยปรบปรงการทางานใหมประสทธภาพ 5.4 ชวยในการพสจน ตรวจสอบ ทฤษฎ กฎเกณฑตาง ๆ 5.5 ชวยใหเขาใจ ปรากฏการณ หรอสถานการณตาง ๆ 5.6 ชวยในการพยากรณ สถานการณ ปรากฏการณ พฤตกรรมตาง ๆ ไดอยางถกตอง หรอใกลเคยงกบสถานการณจรงมากทสด 5.7 ผลทไดจะนาไปประกอบการตดสนใจ 6. จรรยาบรรณของนกวจย

นกวจยทดจะตองมจรรยาบรรณทเปนหลกความประพฤตอนเหมาะสมอนแสดงถง คณธรรมและจรยธรรมในการประกอบอาชพทกลมบคคลแตละสาขาวชาชพประมวลขนไว เปนหลกเพอใหสมาชกในสาขาวชาชพนน ๆ ยดถอปฏบต เพอรกษาชอเสยงและสงเสรม เกยรตคณของสาขาวชาชพของตน (สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2541, หนา 2) จรรยาบรรณในการวจยจดเปนองคประกอบทสาคญของระเบยบวธวจย เนองดวยในกระบวนการคนควาวจย นกวจยจะตองเขาไปเกยวของกบสงทตองศกษาอยางใกลชด ซงอาจจะสงผลกระทบตอผลการศกษาได ผลงานวจยทมคณภาพขนอยกบความรความสามารถของนกวจยในเรองทศกษา และขนอยกบคณธรรม จรยธรรมของนกวจยในการทาวจยดวย ผลงานวจยทดอยคณภาพดวยสาเหตใดกตาม หากเผยแพรตอสาธารณชน อาจเปนผลเสยตอวงวชาการและประเทศชาตได ดวยเหตนสภาวจยแหงชาตจงไดกาหนดจรรยาบรรณนกวจย ไวเปนแนวทางสาหรบนกวจยถอปฏบต เพอใหการดาเนนงานวจยตงอยบนพนฐานของจรยธรรมและหลกวชาการทเหมาะสม เอาไว 9 ประการ ดงน (สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2541)


14

6.1 นกวจยตองซอสตยและมคณธรรมในทางวชาการและการจดการ นกวจยตองมความซอสตยตอตนเอง ไมนาผลงานของผอนมาเปนของตน ไมลอกเลยนงานของผอน ตองใหเกยรตและอางถงบคคลหรอแหลงทมาของขอมลทนามาใชในงานวจย ตองซอตรงตอการแสวงหาทนวจย และมความเปนธรรมเกยวกบผลประโยชนทไดจากการวจย โดยมแนวทางปฏบต ดงน

6.1.1 นกวจยตองมความซอสตยตอตนเองและผอน 1) นกวจยตองมความซอสตยในทกขนตอนของกระบวนการวจยตงแตการเลอกเรองทจะทาวจย การเลอกผเขารวมทาวจย การดาเนนการวจย ตลอดจนการนาผลงานวจยไปใชประโยชน 2) นกวจยตองใหเกยรตผอน โดยการอางองถงบคคลหรอแหลงทมาของขอมลและความคดเหนทนามาใชในงานวจย 6.1.2 นกวจยตองซอตรงตอการแสวงหาทนวจย นกวจยตองเสนอขอมลและแนวคดอยางเปดเผย และตรงไปตรงมาในการเสนอโครงการวจยเพอขอรบทน 6.2.3 นกวจยตองมความเปนธรรมเกยวกบผลประโยชนทไดจากการวจย

1) นกวจยตองจดสรรสดสวนของผลงานวจยแกผรวมวจยอยาง ยตธรรม 2) นกวจยตองเสนอผลงานอยางตรงไปตรงมา โดยไมนาผลงานของ ผอนมาอางวาเปนของตน 6.2 นกวจยตองตระหนกถงพนธกรณในการทางานวจย ตามขอตกลงททาไวกบหนวยงานทสนบสนนการวจย และตอหนวยงานทตนสงกด นกวจยตองปฏบตตามพนธกรณ และขอตกลงการวจยทผเกยวของทกฝายยอมรบรวมกน อทศเวลาทางานวจยใหไดผลดทสด และเปนไปตามกาหนดเวลา มความรบผดชอบไมละทงงานระหวางดาเนนการ โดยแนวปฏบตดงน

6.2.1 นกวจยตองตระหนกถงพนธกรณในการทาวจย 1) นกวจยตองศกษาเงอนไข และกฎเกณฑของเจาของทนอยางละเอยดรอบคอบ เพอปองกนความขดแยงทจะเกดขนในภายหลง 2) นกวจยตองปฏบตตามเงอนไข ระเบยบ และกฎเกณฑตามขอ ตกลงอยางครบถวน


15

6.2.2 นกวจยตองอทศเวลาทางานวจย นกวจยตองทมเทความร ความสามารถและเวลาใหกบการทางานวจย เพอใหไดมาซงผลวจยทมคณภาพและเปนประโยชน 6.2.3 นกวจยตองมความรบผดชอบในการทางาน 1) นกวจยตองมความรบผดชอบ ไมละทงงานโดยไมมเหตผลอนควรและสงงานตามกาหนดเวลา ไมทาผดสญญาขอตกลงจนกอใหเกดความเสยหาย 2) นกวจยตองมความรบผดชอบในการจดทารายงานการวจยฉบบสมบรณ เพอใหผลอนเกดจากการวจยไดถกนาไปใชประโยชนตอไป

6.3 นกวจยตองมพนฐานความรในสาขาวชาการททาวจย นกวจยตองมพนฐานความรในสาขาวชาการททาวจยอยางเพยงพอ และมความร ความชานาญ หรอมประสบการณเกยวกบเรองททาวจยเพอนาไปสงานวจยทมคณภาพและเพอปองกนปญหาการวเคราะห การตความหรอการสรปทผดพลาด อนอาจกอใหเกดความเสยหายตองานวจย โดยมแนวทางในการปฏบตดงน 6.3.1 นกวจยตองมพนฐานความร ความชานาญ หรอประสบการณเกยวกบเรองทวจยอยางเพยงพอเพอนาไปสงานวจยทมคณภาพ

6.3.2 นกวจยตองรกษามาตรฐาน และคณภาพของงานวจยในสาขาวชาการนน ๆ เพอปองกนความเสยหายตอวงการวชาการ 6.4 นกวจยตองมความรบผดชอบตอสงทศกษาวจยไมวาจะเปนสงทมชวตหรอไมมชวต นกวจยตองดาเนนการดวยความรอบคอบ ระมดระวง และเทยงตรงในการทาวจยทเกยวของกบคน สตว พช ศลปวฒนธรรม ทรพยากรและสงแวดลอม มจตสานกและมปณธานทจะอนรกษศลปวฒนธรรม ทรพยากรและสงแวดลอมโดยมแนวทางปฏบต ดงน 6.4.1 การใชคนหรอสตวเปนตวอยางทดลอง ตองทาในกรณทไมมทางเลอกอนเทานน 6.4.2 นกวจยตองดาเนนการวจยโดยมจตสานกทจะไมกอความเสยหายตอคน สตว พช ศลปวฒนธรรม ทรพยากรและสงแวดลอม 3) นกวจยตองมความรบผดชอบตอผลทจะเกดแกตนเอง กลมตวอยางทใชในการศกษาและสงคม

6.5 นกวจยตองเคารพศกดศรและสทธของมนษยทใชเปนตวอยางในการวจย นกวจยตองไมคานงถงผลประโยชนทางวชาการ จนละเลยและขาดความเคารพในศกดศรของ


16

เพอนมนษย ตองถอเปนภาระหนาททจะอธบายจดมงหมายของการวจยแกบคคลทเปนกลมตวอยาง โดยไมหลอกลวงหรอบบบงคบ และไมละเมดสทธสวนบคคลโดยแนวทางปฏบต ดงน

6.5.1 นกวจยตองมความเคารพในสทธของมนษยทใชในการทดลองโดยตองไดรบความยนยอมกอนทาการวจย 6.5.2 นกวจยตองปฏบตตอมนษยและสตวทใชในการทดลองดวยความเมตตา ไมคานงถงแตผลประโยชนทางวชาการ จนเกดความเสยหายทอาจกอใหเกดความขดแยง 6.5.3 นกวจยตองดแลปกปองสทธประโยชน และรกษาความลบของกลม ตวอยางทใชในการทดลอง

6.6 นกวจยตองมอสระทางความคด โดยปราศจากอคตในทกขนตอนของการทาวจย นกวจยตองมอสระทางความคด ตองตระหนกวา อคตสวนตนหรอความลาเอยงทางวชาการ อนเปนเหตใหเกดผลเสยหายตองานวจยโดยมแนวทางปฏบต ดงน 6.6.1 นกวจยตองมอสระทางความคด ไมทางานวจยดวยความเกรงใจ 6.6.2 นกวจยตองปฏบตงานวจยโดยใชหลกวชาการเปนเกณฑ และไมมอคตมาเกยวของ 6.6.3 นกวจยตองเสนอผลงานวจยตามความเปนจรง ไมจงใจเบยงเบนผลการวจย โดยหวงประโยชนสวนตว หรอตองการสรางความเสยหายแกผอน 6.7 นกวจยพงนาผลงานวจยไปใชประโยชนในทางทชอบ นกวจยพงเผยแพรผลงานวจยเพอประโยชนทางวชาการและสงคม ไมขยายผลขอคนพบจนเกนความเปนจรง และไมใชผลงานวจยไปในทางมชอบ โดยมแนวทางปฏบต ดงน 6.7.1 นกวจยพงมความรบผดชอบ และรอบคอบในการเผยแพรผลงานวจย 6.7.2 นกวจยพงเผยแพรผลงานวจยโดยคานงถงประโยชนทางวชาการ และสงคม ไมเผยแพรผลงานวจยเกนความเปนจรง โดยเหนแกประโยชนสวนตนเปนทตง 6.7.3 นกวจยพงเสนอผลงานวจยตามความเปนจรง ไมขยายผลขอคนพบโดยปราศจากการตรวจสอบ ยนยนในทางวชาการ 6.8 นกวจยพงเคารพความคดเหนทางวชาการของผอน นกวจยพงมใจกวางพรอมทจะรบขอมลและขนตอนการวจย ยอมรบฟงความคดเหน และเหตผลทางวชาการของผอน และพรอมทจะปรบปรงแกไขงานวจยของตนใหถกตอง โดยมแนวทางปฏบต ดงน


17

6.8.1 นกวจยพงมมนษยสมพนธทด ยนดแลกเปลยนความคดเหนและสรางความเขาใจในงานวจยกบเพอนรวมงานและนกวชาการอน 6.8.2 นกวจยพงยอมรบฟง แกไขการทาวจยและการเสนอผลงานวจยตาม ขอแนะนาทด เพอสรางความรทถกตองและสามารถนาผลงานวจยไปใชประโยชนได 6.9 นกวจยพงมความรบผดชอบตอสงคมทกระดบ นกวจยพงมจตสานกทจะอทศกาลงสตปญญาในการทาวจย เพอความกาวหนาทางวชาการ เพอความเจรญและประโยชนสขตอสงคมและมวลมนษยชาต โดยมแนวทางปฏบตดงน

6.9.1 นกวจยพงไตรตรองหาหวขอการวจยดวยความรอบคอบ และทาการวจยดวยจตสานกทจะอทศกาลงสตปญญาของตนเพอความกาวหนาทางวชาการ เพอความเจรญของสถาบนและประโยชนสขตอสงคม 6.9.2 นกวจยพงรบผดชอบในการสรางสรรคผลงานทางวชาการ เพอความเจรญของสงคม ไมทาการวจยทขดกบกฎหมาย ความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน

6.9.3 นกวจยพงพฒนาบทบาทของตนใหเกดประโยชนยงขน และอทศเวลา นาใจการกระทาสงเสรมพฒนาความร จตใจ พฤตกรรมของนกวจยรนใหมใหมสวนสรางสรรคความรแกสงคมสบไป

7. ขนตอนการดาเนนการวจย ในการวจยจาเปนตองมขนตอนตาง ๆ ไมวาจะเปนการวจยประเภทใด ซงจะแตกตางกนไปตามลกษณะของงานวจยประเภทนน ๆ ในทนจะขอกลาวถงขนตอนการวจยทสาคญ ดงน 7.1 ขนการเลอกหวขอทจะทาการวจย (selecting a topic) เปนขนตอนทผวจยจะตองรวาตวเองจะทาอะไร ซงในการเลอกหวของานวจยนน อาจเกดจากการคนควา ปญหาทเกดขน ความอยากร การฟง การสนทนาหรอจากสภาพแวดลอมทว ๆ ไป 7.2 ขนกาหนดประเดนปญหาในการวจย (issue the research problem) เมอผวจยเลอกหวขอทจะวจยไดแลวจะตองกาหนดประเดนปญหาวาตองการวจยหรอศกษาอะไร มขอบเขตแคไหน โดยศกษาจากเอกสารทเกยวของได


18

7.3 ขนตงวตถประสงค (objective) เปนการกาหนดรายละเอยดของหวขอทจะทาการวจยออกมาเปนประเดนโดยกาหนดเปนขอ ๆ 7.4 การตงสมมตฐาน (constructing a hypothesis) เปนขนตอนทผวจยอาศยหลกการนรนย คอคาดเดาไวกอนวาจะเกดผลอยางไร เพอเปนการบอกทศทางของการวจยวาจะไปในทศทางใด ทาใหผวจยสามารถเกบขอมลไดตรงกบสงทตองการและสะดวกขน 7.5 การออกแบบการวจย (research design) เปนการวางโครงสรางและแนวทางในการดาเนนการวจย เพอใหตอบปญหาการวจยไดอยางมประสทธภาพ การออกแบบการวจยและการวางแผนการวจยจะตองมความสมพนธตอเนองกนกลาวคอ การออกแบบการวจยจะเปนการวางกรอบการวจย สวนการวางแผนการวจยจะปรากฏในรปของโครงการวจยและเปนรายละเอยดภายใตกรอบการวจย 7.6 การรวบรวมขอมล (data collection) การวจยจะตองมการเกบขอมลจากประชากร ดงนนในการวจยจะใชการรวบรวมขอมลวธใดนนขนอยกบรปแบบการวจย วาจะเกบดวยวธใด ซงเกบไดหลายวธ เชน การตอบแบบสอบถาม การสมภาษณ การสงเกต หรอการใชเครองมอทางวทยาศาสตร เปนตน 7.7 ขนการวเคราะหขอมล (data analysis) เปนขนตอนทเกดขนเมอมการเกบรวบรวมขอมลเรยบรอยแลว และผวจยจะดาเนนการคดเลอกขอมลเหลานนมาวเคราะหดวยเครองมอหรอดวยคอมพวเตอร 7.8 การแปลความหมายและการตความขอมล (interpretation) เปนการนาตวเลขทไดจากการวเคราะหขอมลมาแปลความหมาย 7.9 สรปผล เปนขนตอนสดทายของการวจยกอนการเขยนรายงานการวจย ในขนตอนนผวจยจะนาผลการตความจากการวเคราะหขอมลมานาเสนอและสรปเปนภาพรวมใหผอานเหนวางานวจยชนนมการคนพบอะไร อยางไร ซงในการสรปผลการวจยผวจยควรนาทฤษฎและงานวจยทเกยวของมาเปนขอสรป เพอใหงานวจยของเรามนาหนกเปนทยอมรบ 8. สรป

การวจยเปนวธการหรอกระบวนการทใชในการคนหาหรอสบคนหรอแสวงหาความรใหม ๆ หรอ ขอเทจจรงอยางมระบบมขนตอนทชดเจนหรอสามารถนาไปสการแกปญหาทปรากฏอยในเวลานน ซงการแสวงหาความรนนมมาตงแตสมยโบราณโดยมวธการคอ การ


19

ถามจากผร จากประสบการณ วธการอปนย วธการนรนย และวธการทางวทยาศาสตร ซงในการวจยนนจะใชวธการทางวทยาศาสตร

ในการจดประเภทของการวจยนนมหลายแบบคอ จาแนกตามลกษณะขอมล จาแนกตามลกษณะการเกบรวบรวมขอมล จาแนกตามแหลงขอมลทไดรบ จาแนกตามนยของเหตผลการวจย จาแนกตามลกษณะการควบคมตวแปร จาแนกตามระเบยบวธวจย และจาแนกตามแบบการวจย นกวจยจะตองมจรรยาบรรณในการวจย ดงนนสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดจดทาจรรยาบรรณของนกวจยไว เพอเปนแนวทางไวใหนกวจยปฏบต 9 ประการ

ในการวจยนกวจยจะตองมเเนวทางและมขนตอน เพอใหการวจยดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ซงขนตอนทสาคญมดงน ขนการเลอกหวขอทจะทาการวจย ขนกาหนดประเดนปญหาในการวจย ขนตงวตถประสงค ขนตงสมมตฐาน ขนการออกแบบการวจย ขนการรวบรวมขอมล ขนการวเคราะหขอมล ขนการแปลความหมายหรอการตความขอมล และขนสรปผล

9. แบบฝกหดทายบท 1. จงบอกความหมายของการวจยมาสก 5 ความหมาย 2. จงอธบายถงลกษณะทสาคญและประโยชนของการวจย 3. วธการนรนย วธการอปนย และวธทางวทยาศาสตรมความสมพนธกนหรอไมอยางไร

อธบายมาใหเขาใจ 4. ธรรมชาตของการวจยมอะไรบาง 5. จงอธบายความหมายของคาตอไปน

ก. การวจยเชงปรมาณ ข. การวจยเชงคณภาพ ค. การวจยประยกต ง. การวจยเชงทดลอง จ. การวจยบรสทธ ฉ. การอปนยแบบสมบรณ ช. การอปนยแบบไมสมบรณ


20

6. วธการวจยทางวทยาศาสตรมขนตอนกขนตอน อะไรบางพรอมทงอธบายมาพอสงเขป 7. จงอธบายถงประเภทของการวจยตอไปนมาใหเขาใจ

ก. จาแนกตามลกษณะขอมล ข. จาแนกตามลกษณะการเกบรวบรวมขอมล ค. จาแนกตามแหลงขอมลทไดรบ ง. จาแนกตามนยของเหตผลการวจย จ. จาแนกตามลกษณะการควบคมตวแปร ฉ. จาแนกตามระเบยบวธวจย

8. จรรยาบรรณของนกวจยมอะไรบาง 9. จงบอกถงขนตอนทสาคญของการวจย


21

เอกสารอางอง

คณะกรรมการการวจยแหงชาต, สานกงาน. (2541). แนวทางปฏบตจรรยาบรรณนกวจย. ผแตง.

นงลกษณ วรชชย. (2543). “ระเบยบวธวจย” ใน พรมแดนความรดานการวจยและสถต รวมบทความทางวชาการของ ดร. นงลกษณ วรชชย. หนา 47 – 81. ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.

พชต ฤทธจรญ. (2543). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพมหานคร: สถาบนราชภฏพระนคร.

ยทธพงษ กยวรรณ. (2543). พนฐานการวจย. กรงเทพมหานคร: สวรยาสาสน. วฒพงษ เตชะดารงสน. (2545). บทบาทของสถตตองานวจยเกยวกบสงคมไทย. ใน การประชม

ทางวชาการสถตประยกตภาคเหนอ ครงท 4 วนท 23 – 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2545. (หนา 1-23). เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

Koul, L. (1983). Methodology of Education in Social Research. (3rd. Ed.). New York: Harper & Row.

Schuessler, K. F. (1964). Social Research Method. Bangkok Thailand: Thammasart University.


Documents

หน่วยที่ 1 ระเบียบวิธีวิจัย