แนวทางปฏิบัติ หลวงพ่อลี 1 LP_Lee_vipassana_P78_107

8/7/2019 1 LP_Lee_vipassana_P78_107

http://slidepdf.com/reader/full/-1-lpleevipassanap78107 1/30

78 อาน าปา นานุสรณ์ ตอน ต้น

แนวทางปฏิบัติวิป สสนา - กัมมัฏฐาน

อานาปานานุสรณ ตอนตนของ

“พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร”

วัดป่ าคลองกุ ้ ง, จันทบุ รี ๑๕ เม.ย. ๙๖“ความตั ้งใจ” เมื่อเรามีเจตนาตั้งใจจะ สิ่งใดสิ่งหนึ ่งเราจะ

ตอง ใหเปนไปตามความตัง้ใจนัน้ ใหรักษาเจตนาของตนไวใหมั ่นคง

อยา ลายการฟงธรรมนั ้ น ถึงแมจะไมเขาใจ แตถาตั ้งใจฟงแลวก็ยอมเกิดประโยชน



79 อานา ปานา นุสรณ์ ตอนต้น

พระอ าจา รย์ ลี ธ มฺมธ โร

“ยาพษิ” ไม ไดเปนโทษอยู ท ่ียา มันเปนโทษที ่ตัวเราเองหรอืผู ท ่ี

กินเขาไป เพราะ “ความโง” คืออวิชชาไมรูจักพิจารณาวาส ่ิงใดดี

หรอืชั ่ว คอืผู ไมรู เทาในอารมณ ๕

“อนิทรยีสังวร” กค็อืใหระวังในอารมณ ๕ ที่ผานเขามา ผู ไม

ระวังรักษาในอารมณ ๕ เรียกวา ศีลไมบริสุทธ ิ์น ่ีเปนศีลของผูมีจิต

ชั ้ นสูง สวนศีล ๕ นั ้ น คนพาลหรอืบัณฑติก็ ได

“กลวย” สอรสหวานของมันออกมาท ่ีเปลือกนอกถาสีเหลือง

นอกถาสเีหลอืงก็รู วาหวาน ถาสเีขยีวก็แสดงวามันฝาด เหมอืนคนท ่ีมีจติเลวทราม ชั ่วหรอืดี กย็อมสอออกมาที ่ กายวาจาภายนอก

“อายตนะ” เปรยีบดวยเปลอืกนอก, “เจตสกิ” หรอืกระแสจติ

เปรียบดวยกระพี้ “ดวงจิต” เปรยีบดวยแกน ผูฉลาด ยอมรูจักใช

๓ ส ่ิงน ้ีใหเปนคุณประโยชนเมื่อประสพอารมณดหีรอืชั ่ว ก็ตองรูจักใชความรูพิจารณา ชั ่วก็คือดี ดีก็คือชั ว่อันเดยีวกัน รูแลวก็ใหปลอย

ใหวางสละคนืใหหมด เปน มหาปรจิจาโค ปฏนิิสสัคโค ปลอยไปตาม

สภาพของมัน มุตฺติ อนาลโย ปดทิ ้ งไปเลย ขอ คัญอยา อาหารที ่เปนพษิไปใหดวงจติบริ โภค เพราะจะ ใจใหเศราหมองเปนทุกข





“สพฺพาปาปสฺส อกรณํ” อยาใหบาปทัง้หลายมาแผวพานเลย

“กุสลสฺสูปสมฺปทา” จง กุศลใหสมบูรณ “สจิตฺตปริโยทปนํฯ”

จง จิตใหขาวรอบบริสุทธิ ์ “เอตํ” พุทฺธานสาสนํฯ” นี ่แหละเปนสอนของพระพุทธเจาทั ้งหลาย

“อานิสงสของการเจริญเมตตา” ไดเลาเร ่ืองนายพรานผูถือ

อาวุธจะออกไปประหารสัตวที่มากัดตาขายไปพบพระเดินจงกรมอยู

จึงเขาไปขอ ดื่ม พระองคนั้น ลังเจริญเมตตาอยู กระแสจิตของ

ทาน ใหนายพรานใจออน เลยละความชั ่วยอมถวายอาวุธหอกดาบ

บูชาพระพทุธ พระธรรม พระสงฆ หมด

อกีเรื ่องหน ่ึง เลาถงึตายาย ๒ คน เปนคนยากจนมาก ผานุ ง

ก็มีแตขาดๆ มีผาดีอยู ผืนเดียว ตองเปลี ่ยนกันหมไปฟงเทศน ตาไป

ตอนหัว ยายก็ไปตอนดกึ วันหนึ ่งขณะท ่ีตานั ่งฟงพระพุทธเจาทรง

แสดงธรรมอยู รู สกึจับใจกค็ดิถงึเมียอยากให ไดมาฟงบางแตกจ็นใจคดิ ไมตกเพราะมีผาหมอยู ผืนเดยีว ในที่สดุก็พจิารณาวา อะไร ใหเปนทุกข? อะไร ใหยากจน?ก็ไดความวา ความจนเกิดเพราะความ

ตระหนี่นี้เอง คดิไดทันใดนัน้ก็ อยากจะบรจิาคอะไรเปนทานขึ้นมาทันที

แตจะมองหาส ่ิงอื ่นใดท ่ี จะบรจิาคก็ไมมีเลย นอกจากผาหมผืนเดยีวท ่ีมี



81อานา ปานา นุสรณ์ ตอนต้น


อยู กับตัวดังนัน้ก็เลยตัดสนิใจสละผาผืนนัน้ออกจากตัว ยกขึ้นจบบน

ศีรษะแลว เขาไปถวายพระพุทธเจา ขณะที ่แกคิดวาจะสละผานั้น

แกไดอุทานขึ้นดังๆ กลางท ่ีประชุมฟงธรรมวา “ไชโยๆ เราชนะแลวๆ” พระพุทธเจาทรงทราบวา แกชนะความตระหน ่ีของแกได

ก็ทรงสรรเสรญิ สวนคนทั ้ งหลายเห็นแกเปลอืยกายเชนนั ้นก็เกดิเมตตา

สงสาร เลยพากันใหทานเสื้อผามากมาย น่ีเปนตัวอยางของการจริง ยอมใหผลจรงิ ดังน ้ี

วัดเขาแก ้ ว, จันทบุ รี ๑๓ เม.ย. ๙๖

“สุ โข ปุญฺสสฺ อจุจฺโย” “ผู สั ง่สมบญุยอม มาซึ่งความสุข”บุญภายนอกเปรียบเหมือนเปลือกผลไม เชน ขนุน มะมวง ทุเรียน

เปนตน บุญภายในเปรยีบเหมอืนเนื ้อหนัง เราจะอาศัยบุญภายในอยาง

เดยีว หรอืภายนอกอยางเดยีวไม ได จะตองอาศัยซึ ่งกันและกัน ผลไม

ถาไมมีเปลอืกนอก ก็เปนเนื ้ อเปนหนังข ้ึ นมาไม ได หรอืมีแตเปลอืกไมมีเนื้อใน ก็กินไมไดฉะนั้น บุญภายนอกตองอาศัยบุญภายใน ดวย

เปนการชวยเหลอืกัน แตคุณภาพตางกัน บญุภายนอกเปนเครื ่องหอหุ มบญุภายใน





“บุญภายนอก” ไดแกวัตถุ กายตองอาศัยวัตถ,ุ อาหารเรยีก

วาปจจัย ๔ แตจะเปนสขุเพราะอาหารอยางเดยีวก็ ไม ได ถาเรากนิแต

อาหารแลวไมนุ งผาหรือไมมีที่อยู อาศัย ตองเปยก เปยกฝน ฯลฯ

หรอืเจ็บไขไมมียารักษากเ็ปนทุกข ตัวเราคอืธาตุ ๔ น ้ี ตองอาศัย

วัตถุภายนอกคอืปจจัย ๔ ดวย จงึจะประกอบบญุกุศลได เร็จเต็มท ่ี

เหตุนั้น พระพุทธเจาจึงทรงสอนใหบริจาควัตถุเหลานี้ ก็จะ เร็จ

ประโยชนชาตนิ ้ีและเบื ้องหนา

“บุญภายใน” ไดแก การดัดตัวของเราเองใหเปนบุญกุศล

ตัวเราเปรยีบเหมอืนตนไม ในปา เชน ตนตะโก ถาเรา มาใสกระถางดัดแปลงก ่ิ งกานใหสวยงามก็จะมีราคาสูงขึ้น คนที่ไมดัดกายวาจาใจ

ของตัวเอง ก็เรยีกวาเปนคนท ่ี มีราคา เราควรดัดมอืดัดแขนใหรู จัก

ไหวกราบพระ ดัดเทาใหรูจักเดนิไปวัด ดัดหูใหรูจักฟงธรรมและ ที ่

เปนคุณเปนประโยชน ดัดตา หู จมูก ล ้ิ น กาย ใจ ของเราใหส ่ิงที่

ไหลเขาไปลวนแตเปนบุญเปนกุศล จมูกก็อยาหายใจเปลา ใหหายใจเอา “พทุโธ” เขาออกเหมอืนกับน ้ ที ่ ไหลเขาไปในรางกาย ใจของเรา

ก็จะเย็นสบายเปนสุข, ปาก ก็หมั ่นสวดมนตภาวนาอยาดาแชงเสียดสี

หรือพูดเท็จตอใคร กลาวแตส ่ิงที่เปนธรรมและไมด ่ืมเหลาเมายา





ใหเก็บบุญเอาตามตัวของเรามีมือเทาแขนขาตาหูจมูกลิ้นเหลานี้เปนตน สวน “แกนของบุญ” นัน้คอื “ใจ” ตอง ใจของเราให

สงบระงับจาก โลภะ โทสะ โมหะ ทางอายตนะนั ้นเปรยีบดวยเปลอืก

หรือกระพี้ ก็ ประโยชนไดเหมอืนกัน ถาตัวเรารูจักสะสมความดกี็

เปนประโยชนแกตัว คนมั ่งมีคือคนที ่ บริจาคเสมอ สวนคนจนก็คือคนที ่ไมบริจาคใหทานอะไร พระพุทธเจาจึงทรงสรรเสริญคนมั ่งมีวา

มดีวงใจเปนแกวประดับ คอื รัตนะ ๓ ไดแก พุทฺ ธรตนํ ธมฺมรตนํ

สงฺ ฆรตํ นื ้เปนใจที ่มีศรัทธา

“โรคทางกาย” ไม คัญเทาใด เพราะเมื ่อเราตายแลวถึงจะรักษาหรอืไมรักษามันกห็าย สวน “โรคทางใจ” นัน้ เราตายแลวมันก็ยังไมหาย ใหตองเวยีนตายเวยีนเกิดอกีหลายชาติหลายภพ

“รางกาย” เปรียบดวยบาน “ใจ” เปรียบดวยคนที่อาศัย

ทรัพยสมบัตเิงินทองบานชองไรนาและลูกหลานเหลานี้เราจะตองละทิ้ง ไปทั้งนั้น จึงควรรีบสะสมบุญกุศลไวและบริจาคส ิ่งท่ีเปนทานอันเปนสิ ่งที ่เราจะ ไปดวยได นั ้ นเสยีแต ในขณะทีเ่รามีชวีติอยู นี้ เถดิ





“ความบรจิาค” น ้ีก็เรยีกวาเปน “บุญ” อันหน ่ึง เพราะเมื่อ

คิดขึ้นทีไร ก็ ใหใจเปนสุข ชุ มช ่ืนและอ ่ิมเอิบอยู เสมอ “บุญ”

เปนทรัพยท ่ีใครจะลักขโมยหรือปลนชิงเอาไปไมได ทั้งเปนของเบา

ไมตองหาท ่ีเก็บท ่ีซอนใหยาก บาก สวนทรัพยสนิเงินทองหรอืความมี

ตางๆ เปนของหนักและมีอันตราย ทั้ง ใจของเราใหเดือดรอนไม

สบายดวย เพราะเมื่อคิดถึงบานก็หวงบาน คิดถึงเงินทองก็หวงเงิน

ทอง คดิถงึลูกหลานกห็วงลูกหลาน ลวนแต ให ใจของเราเปนทุกข ไป

ทัง้นัน้ วัตถุภายนอกเหลานี ้มใิชเปนส ิ่งที ่เราจะ ติดตัวไปดวยได ถาเราไมทิ ้งมันไปมันก็ทิ้งเราไปวันหนึ ่ง ฉะนั้นจึงควรรีบสะสมแต

“บญุภายใน” ไว ใหมาก เพราะเราจะได ติดตัวไปดวย

“บุญ” เปรียบเหมือนเปนครูอาจารยหรือบิดามารดาของเรา

ทานเหลาน ้ียอมจะอปุการะชวยเราได ในยามคับขันส ้ินทา เชน ถงึคราว

ปวยไขหรอืใกลจะตาย บดิามารดากจ็ะปอนขาว น ้ หยูกยา ซักผาข ้ี

เยี ่ยวให หรอืใหเราขึ ้นข ่ีคอแบกใสบาไปก็ ได สวน “บาปอกุศล” นั ้ นเปรียบเหมือนศัตรูหรือคนราย ซ ่ึงมันคอยแตจะปลนฆาเราทาเดียว

คนท ่ี บุญกุศลไวนอย พอถึงคราวทุกขประสพภัย บุญจึงชวยไมได

เพราะเขาไมถึง พวกโจรมีมากกวาอยู ขอบใน บุญมีนอยก็ชวยไดแต

หางๆ ฉะนัน้จงึใหพวกเราพากันสับสรางบุญกุศลไวไดมากๆ เปน





ขอบในอยาใหเปนขอบนอก บดิามารดาครูอาจารยท ่ีเคยดุวาเฆี ่ยนตี

นั ้ น ก็เพราะหวังดีตอเราภายหนา แตเมื่อถงึคราวเราคับขันสิ้ นทาแลว

ทานกจ็ะตองาชวยเราเสมอ

วัดป่ าคลองกุ ้ ง จันทบุ รี ๒๙ ม.ีค. ๙๖ “สังขาร” แปลวา “ความปรุงแตง” เรา เปนจะตองเรยีนรู

ในเร ่ืองของสังขารใหรู แจงเห็นจรงิและรูเทาทันมันดวย “สังขารโลก” ไดแกลาภ ยศ สุข สรรเสรญิ ความปรุงแตงอันน ้ีเกดิแลวยอมเสื่อม

ไป “สังขารธรรม” ไดแกตัวเราเอง คอื ธาตุ ขันธ อายตนะ เกดิแลวก็เสื ่ อมไปเชนเดยีวกัน ฉะนัน้เมื ่อเรามีใหรีบใชใหเกิดประโยชนเสีย

มิฉะนั ้นมันจะกลับมาฆาเราเอง “สังขารธรรม” ก็อาศัยความปรุงแตง

สงอาหารไปเลี้ยง เชนขาวก็ รุงธาตุดินพริก รุงธาตุไฟ ขิง ขา

กระเทียม ไพล รุงธาตุลมสังขารนี้แบงออกเปนสอง คือ

“รูปธรรม” กับ “นามธรรม” ถาเราไมดัดแปลงแกไขมันก็เปน“ธรรม” อยู เฉยๆ ถาเราตกแตงขัดเกลา มันก็สูงขึ้นดีขึ้น เหมือน

กอนดินที่เรารูจักใช ก็อาจมา เปนหมอหุงขาวตมแกงได สูงขึ้นกวา

หมอก็ เปนกระเบื้อง หรับมุงหลังคา ถาเราเคลือบสีดวยก็ยิ ่งมี

ราคาขึ้นอกี ทัง้นี้แลวแตใครจะมีปญญารูจั กดัดแปลงของนั ้ นๆ กจ็ะมี

ราคาสงูข ้ึ นกวาเดมิ





“ตัวเรา” เปรียบเหมือนตนไม “ความยึดถือ” คอืเถาวัลย

ถาเรายินดีในรูป มันก็มัดตา, ยินดีในเสียงมันก็มัดหู, ฯลฯ ยินดีใน

ธัมมารมณ มันกมั็ดใจ เมื ่อเราถูกมันมัดทั ้ งหมด เราก็ตองตายบางคนตายไมทันใจ ยังตองมัดคอตัวเองกมี็

“ผู ไมมีความยึดถือ” ยอมจะเขาถึง “พุทธะ” มีอายุยืนไม

ตาย พระพุทธเจาเสด็จดับขันธปรินิพพานมาตั ้งสองพันกวาป คนก็ยัง

“สาธุ สาธ”ุ อยู พระองค ไมตองการในวัตถหุรอือามิสใดๆ ตอบแทน

เลย นอกจาก “ปฏิบัตบิูชา” เหมือนกับตัวอาตมาเอง ก็ ไมอยาก

ไดอะไรเปนสวนตัวเลย นอกจากจะมุ งใหคนอื่นดีแทๆ ตองการ ใหเขา จิตใจใหเปนสมบัติของเขาเองคนที่ไม หัวคันนาไวใหดี

ก็จะพัดเขานาพังหมดเรยีนแลวไมปฏิบัตไิมมีเครื ่ องมือพอ กิเลสมา

ตึงเดียวลมพินาศหมด จึงใหหมั ่นหัด ไวบอยๆ จะไดเปนนสิัย ตัวก็

เบาใจกเ็บา ใครมาบอกบุญก็ ไมหนักอกหนักใจ ไมกลัวยากกลัวจน

“พรหม ๔ หนา” คอื “เมตตา” ไดแกปฐมฌาน “กรุณา” ไดแกทุติยฌาน “มุทิตา” ไดแกตติยฌาน “อุเบกขา” ไดแก

จตุตถฌาน แตเหลานี้ กเ็ปนเพยีงกะพี้ หรอืเปลอืก ตอง ใหสุดยอดถงึ

แกนคือ “พระนิพพาน” ทุกส ิ่ งทุกอยางยอม เร็จท่ีใจ ไมใช





ปฏบิัติที ่ภายนอก คอื ตา หู จมูก ปาก มอื เทา ศีล บรสิุทธ ์ิ

ก็พนทุกขกาย สมาธ ิ พนทางวาจาไมตองพูดพลาม สงบปากสงบคอ

ปญญา พนทุกข ใจ

“ความยึดถือ” เปนเหตุใหเกิดทุกขโทษภัยผูไมมีปญญายอม

เห็นสังขารเปนตัวเปนตน และยึดถือไวไมปลอยไมวาง (เลาถึงเรื ่อง

ทหารญ่ีป ุ นซึ่งแตงงานใหมๆ แลวถูกเกณฑไปสงคราม วันหนึ ่งคิดถึง

ภรรยามาก ไดแอบตัวหลบหนจีากกองทัพไปหาภรรยาที่ บาน ภรรยา

เห็นสามีแอบมาเชนนั้น แทนท ่ี จะเห็นใจวารักตัว กลับเห็นวาสามีนัน้

เปนคนท ่ี มีใจไมดี เห็นผูหญิงคนเดียว คัญยิ ่งกวาชีวิตของคนทั้งประเทศ ก็ลงโทษวาเขาเปนคนท ่ี ทรยศตอประเทศชาติของตน ไม

สมควรท ่ี จะใหมีชีวิตตอไป เลยควาปนมายิงเสียตาย น่ีเปนตัวอยางของความรักความยดึถอืเปนเหตุ มาซึ ่งความทุกข)

“สติ” คือตัว “มรรค” จะอย ู ในอารมณดีหรือชั ่วก็ตามขอใหมสีติอยู เปนใช ได

“จิต” ท ่ี พนโลก คอือยู เหนือเหตุเหนือผลหมายถึงอารมณ ๕

ดวย







“รางกาย” เปนผูไมรับทุกขรับสุขอะไรกับเราดวยเลย ตัวจติ

ผูเดียวเปนผูรับ เหมือนคนที่เอามีดไปฟนเขาตาย เขาจะไมจับมีดไป

ลงโทษ แตเขาจะตองจับตัวคนที ่ฆาไป

“กายสุข” ระงับเวทนา “ใจสุข” ระงับนวิรณ

วัดป่ าคลองกุ ้ ง จันทบุ รี ๒๑ เม.ย. ๙๖ “ความปลอยวาง” จุด คัญที ่พระพุทธเจาทรงแสดงธรรมก็

คือ ทรงสอนใหปลอยใหวาง ไมยึดถือ คนรูมากก็ปลอยไดมากรูนอยก็ปลอยไดนอย ขั้นแรกทรงสอนให “บริจาคทาน” เพื่อเปน

อบุายอันหนึง่ทีจ่ะใหปลอยใหวางได ตอมาก ็ “จาคะ” คอื “ความสละ”

แตเปนขั้นที่สูงกวาใหทาน และยังมีคั ่นละเอียดท ่ีสูงขึ้นไปอีกเชน

“การละอุปธ”ิ คอื คนจนเห็นแลวจงึสละ

“ทาน” หมายถงึ การสละวัตถุ ถาเราไมสละมันก็จะปลอยได

ยาก คือวัตถุสวนใหญที่เราไมไดใหก็ยังยึดสิทธิ์อยู วาเปนของเรา

ถาสละแลวก็หมดสิทธ ์ิ ของส ่ิงใดที่เรายึดอยู ยอมใหโทษ ประการท่ี ๑ ให โทษแกตัวเราเอง ประการที ่ ๒ ให โทษแกผู ที ่มาลักเอาวัตถุ





ของเราไป ประการที ่ ๓ เมื ่อลักไปแลว เขาก็ยดึสทิธิ ์วาเปนของเขาอกี พระพทุธเจาทรงเห็นโทษดังน ้ี จงึทรงสอนให ทาน สละเสีย

ซ ่ึงวัตถสุ ่ิ งของ ถาใครเปนผูเคยชินอยู ในการสละ ยอมมีอานสิงสดังนี้

๑.เปนผู มีเพ ื่ อนฝูงมาก ๒.ทานท่ีตนไดบริจาคไปนั ้น ใหผลเปน

๒ ชนดิ คอื ผลปจจบุัน และ อนาคต ผู นั ้ นจะเปนคนที ่มีผู เชื่อถอื

ไววางใจ มีความเบาใจไมมีหวงกังวลในวัตถุสิ ่ งของตางๆ อันตนได

บรจิาคไปแลว ผลขางหนากค็งไดอยางเดยีวกันตัวอยางเชนเรามีขาวอยู

ลังเดยีว ถา ไปหวานในนา เราจะไดขาวตั ้ ง ๑๐ ถัง บญุกุศลที ก่อสราง ในชาตินี ้ก็เชนเดยีวกัน ยอมไดผลลนตัว ผู มีปญญายอมมองเห็นดังนี ้

“จาคะ” เปนบันไดขัน้ที่ ๒ มีความหมาย ๒ ชนิด หรับ

“ทาน” นั้น คนบาเขาก็ใหทานได ไมพิถีพิถัน สวน “จาคะ”เปนการใหของบัณฑติ ยอมขาดไปดวยกันพรอมกับการให โดย

ไมยดึสทิธิ์เลย เห็นวัตถุเปนของกลาง ไม ใชของเราของเขา ถาเห็นวา

เปนของเราก็เปน “กามสุขัลลิกานุโยค” ถาเห็นเปนของเขาก็เปน“อัตตกลิมถานุโยค” เพราะเราเกดิมาก็ไมได อะไรมา ไปก็ตองไมมี

อะไรไป จะมีอะไรเปนของเรา? ตองขาดจากใจเสียกอนจงึจะเรยีกวา “จาคะ” อยางท ่ี ๓ เรยีกวา การสละในอกในใจ เราจะใหหรอื

ไมใหก็ตามเราสละทุกวัน ของที ่มีอยู ก็สละ ไมมีก็สละ เหมือนคนกิน





อาหารแลวตองลางปากลางมือทุกวัน จึงจะเปนคนสะอาดอยู เสมอ

ไมยอมใหสิ ่งตางๆ มาเปนขาศกึแกตัว คอื “มัจฉรยิะ” ถาเราไม

อยางนี้ เรยีกวาเรากนิแลวไมลางปากลางมือ เปนผู ไมสะอาด เปนผู

หลับไมต ่ื น แตการสละอยางนี้ ไดเปนบางครัง้บางคราว สวนขัน้สูง

เรยีกวา “วริาคธรรม” เราถกูมัดถูกตถีกูขันดวยตะปู แกยาก ตอง

อาศัยปญญาคือวิชาชั้นสูง เรียก “ภาวนามยปญญา” จึงจะถอน

หรอืคายพวกปมเหลาน ้ี ได “จาคะ” อาศัยปญญา ซึ่งเกดิจากวชิาชั ้ น

สูงคือภาวนานี้ เปน “วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน” จึงจะเขาส ู “วิราคธรรม” เปนธรรมท ่ีมีรสอรอยถาใครไมเขาถึงก็เทากับไดกินแตเปลือก

ไมรู รส เนื้อผลไมนั้นสวนอรอยมันอยู ลึก “อุปธิกิเลส” ไดแก อวชิชา ตัณหา อุปาทาน ถาใครมีปจจัตตัง กร็ั บผิดชอบในตัวเอง

ไดเหมือนลนุติิภาวะ ถาเรา จติเขาถงึปฐมฌาน ก็คลายนวิรณ ไป ๕

ตัว คนเราทุกวันน ้ีเหมอืนเด็กไมรูภาษา ใหกนิปลาก็กนิทั ้ งกาง ใหกนิ

ไกกก็นิทั ้ งกระดกูเพราะไมมี “วปิสสนาญาณ” ปญญานั ้นกลายิ ่งกวา

แสงไฟ แหลมยิ ่ งกวาหอก เนื ้อก็กินได แกลบ ก็กนิได กนิไดทุกส ่ิงทุกอยาง บดละเอียดหมด เพราะมีปญญา รูป เสียง กล ่ิ น รส

โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ ดีเลวกินไดทั้งหมดไมเลือก ใชไดทุกอยาง

เขาวาดีก็เปนบุญ เขาติก็เปนบุญ แมท ่ีสุดจนรางกายจะเจ็บอยาง

สาหัสก็สบายใจ เพราะมีเครื่องตน เครื่องบด เครื ่องนวดพรอม





“ตะปู” ไดแกอุปาทานขันธทั ้ ง ๕, “เมฆหมอก” คืออวิชชาก็คลาย, “เชือก ๓ เปลาะ” คือ รักผัว รักลูก รักสมบัติ,“โซ ๘ เสน” ไดแก โลกธรรม ๘ ก็จะหลุดหมด คนโงเห็นการตดิ

คุกติดตะรางเปนความสบายไมอยากออก ก็ ความทุจริตเพิ ่มขึ้นอีก

คนโงก็เหมือนกับนักโทษที ่ ไมอยากออกจากคุก เพราะเห็นวาโลก

เปนสุข ผูมีปญญา ตัวเหมือนนกกระทา ตองตื ่นที่จะออกจากโลก

พนิจิพจิารณาหาทางทีจ่ะหลดุพน โซก็จะหลดุออกไปทลีะเปลาะๆ คน

โงเห็นโซเปนทอง ประดับตัว แทจรงิโลกธรรม ๘ นี้เหมอืนโซที ่เขา

ผูกมัดไว ลวนเปนเครื่องผูกรัด จติใจของเราใหเศราหมองทั ้ งส ้ิ น ถา

เปนนักโทษก็ขนาด ๘ หุนทเีดยีว เมื่อโซ ๘ เสนนี้ ผูกใครเขาแลวก็ไปไหนไมรอด เพราะกลัวจะเส ่ื อมลาภ กลัวจะเสื่อมยศ กลัวทุกข

กลัวนินทา คนติดสุขจะมาวัดก็มาไมได คนกลัวนินทาก็มาวัดไมได

พระพทุธเจาทรงเห็นพวกเราเหมอืนกับ “ลงิที ่ติดโซ” ถาใครไมเขาถงึ

“วิปสสนาญาณ” ก็จะติดโซอยู ไมเขาถึง “วิราคธรรม” ได

ขั ้นแรกละชั ่ว ดีขั ้นสองละชั ่วละดบีาง ขั ้นสามละหมดทั ้งชั ่วทั ้งดี เพราะมันเปน “สังขาร” ไมมีอะไรแนนอน ดีแต ไม ใหตดิ ตองละดวยความฉลาดไม ใชละแบบฉิบหาย คอืไม ดีเลย แมแตความคดิ

ความเห็นก็ไมยึด จะยึดอะไรกับวัตถุ ดีก็คิดวา ใหสัตวโลก

หามาไดก็ใหลูกใหหลาน ใหสมบูรณทุกสิ ่ งทุกอยางแตไมยึด เพราะ





เปนสังขารไมเที่ยง ใจของเราก็จะแจมใสเหมอืนรัตนะ เสยีงติเสยีงชม ใครยดึก็เทากับคนโง กินลมปาก ลายของเขา ถูก เขาวาถูก

กมี็ผิดกมี็ ผิด เขาวาถกูกมี็ผิดกมี็ดหีรอืชั ่วมันกเ็ปน “สังขาร” ทั ้ งสิ ้ น

ความ แก เจ็บ ตาย เปน “ดอกไมของพญามาร” ท ่ี มา

บูชาพระศาสนา ความสุข เปน “ความหลอกลวง”

วัดป่ าคลองกุ ้ ง จันทบุ รี ๒๓ เม.ย. ๙๖

“สุ โข วิเวโก ตุ ฏ ฐสฺสฯ” พระพทุธเจาทรงตรัสวา “ความสุขเกิดจากความสงบ” ธรรมะชอบอยู กับผู สงบ เหมอืนปลาชอบอยู

นิ่งๆ ผู สงบยอมมองเห็นธรรมทั ้งชั ่วและดี “ความชั ่ ว” เหมือน

ตะกอน “ความสงบ” เหมือน นิ ่งอยู ในขันหรอืตุ ม ยอม ใหมอง

เห็นตะกอนทีขุ่ นอยู คอืสวนชั ่ว สวนใสกค็อืความด ี

“มนุษย” ยอมปรารถนาความดคีวามสขุ ถาใครขาดการศกึษาอบรมทางจติใจ ยอมประสพความดคีวามสุขไดยาก ความไมสงบ

เกดิขึ ้ นจากความคดิความโง คอือวชิชา ถารู จรงิแลวก็ ไมตองคดิ สิ ่งใด

ท ่ียังไมเห็นไมรู ตองดู ฟง ใหรู ดวยตา หู ใจ ดูมัน ฟงมัน นกึคดิ





พจิารณาใหมันแจมแจง ถาความคดิ เริบก็ ใหมันรู แลวมันกจ็ะไมคดิ

“ความสงบ” ขั้นหยาบคือ กาย วาจา เราไม ความชั ่วให

เกิดขึ้น เปนการสงัดจากบาป “กายวิเวก” เปนความสงบดวยศีล

และสมถะ คือสงบสงัดจาก รูป เสียง กลิ่น รส ฯลฯ ในที่สงัด

“ธดุงค” สงัดในสถานที ่เปนขั ้ นฝกหัดไม ใชขั ้ นเขาสนาม กอนเขาสนาม

จะตองฝกหัดเสียกอนให ชอง นิ นาญแตก็ไมควรประมาทใน

ขนบธรรมเนยีมประเพณ ี กายสงัดก็ยังไมมีประโยชนอะไรแกเรานักตอง

“จติตวเิวก” ใหหางจาก “นีวรณธรรม” จงึเปนประโยชนแกตัว

“จิตตวิเวก” คือปฐมฌาน (เอกัคคตา) จิตเท ่ียวอยู ในขอบเขตบาน ไมหนีจากปจจุบันไมเที่ยวไปในอดีตยกจิตข ้ึนส ูอารมณ ไดแกลมหายใจ

“วิตก” คือสังเกตตัวลม “วิจาร” คือ รูลมเขาออกสั้นยาวรูจัก

เขาใจขยับขยาย รู ลักษณะของลม “ปติ” คอืความ อ ่ิมกาย อิ่มใจ

ระงับเวทนาของกายเปน “สุข” ปจจุบันของรูปเปนเอกัคคตาคือ

“กายสังขาร” (ลมหายใจ) ปจจบุันของนามคอืตัว “สติ” หายใจเขาเปน “ประการธรรม” หายใจออกเปน “นามสกุล” เปน “อุปการ

ธรรม” จิตเปน “ช ่ือ” สติ เปน “นามสกุล” ความรูความคิดเห็น

ตางๆ เปน “คนใช” ของเรา อยาไปยึดถอืมัน กายวเิวก จติตวเิวกอุปธวิเิวก ไมยดึทั ้งเหตุทั ้งผล ปลอยไปตามสภาพของความเปนเอง





วัดป่ าคลองกุ ้ ง จันทบุ รี ๑๒ พ.ค. ๙๖ “บุคคลผู รวมระวังดแีลว ยอมพนจากบวงของมารไดฯ”

บุคคลยอมตองการความดแีละความบรสิุทธิ์ ความดแีละความบรสิุทธิ์

น ้ี จะมีข ้ึนไดกด็วย “ความ รวมระวัง” คือ ระวังกายระวังจติ ถามี

ความ รวมระวังกเ็รยีกวา “ศีล” คอืมี ความปกติ กาย วาจา ใจ

เรยีกวา “สติสังวร”

อะไรเปนตัวมาร? มารภายในไดแก “กิเลส” มารภายนอก

ไดแก ตา หู จมูก ล ้ิ น กาย ธาตุดนิ น ้ ลม ไฟ ก็เปนตัวมาร ถาเราไปยึดวามันเปน “เรา” เปน “เขา” รูป เสียง กล ่ิ น รส

โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ ถาเราไมยึดวามัน “ด”ี หรอื “ชั ่ว” ก็เปน

ตัวมาร ความดแีละความชั ่ วเปนเครื่องมอืของพญามารทัง้สิ้น ถาเรา

ไปถือดีถือชั ่ วเขา มันเปนเลนงานเราแน ใหถือกลางๆ ไว เพราะมัน

เปน “สังขารธรรม” ใหระวังกายของเราซึ่งกวางศอก ยาววา หนาคืบนี้ใหดี อยาใหมารมาลวงไดมารไมไดอยู ท ่ี คนอ ื่น แทจริงก็อยู ใน

ตัวเรา นี้เอง จงระวังตรวจตราตัง้แตเบื้องลาง คอื แตเอวลงไปถงึ

ปลายเทา สวนกลางแตไหลลงไปจดเอว เบื้องบนแตคอหอยถึงปลาย

ผม นี ่แหละเปนการ รวมระวังท่ีจะใหพนจากบวงของมารได





วัดป่ าคลองกุ ้ ง จันทบุ รี ๑๓ พ.ค. ๙๖ แสดงใน “พุทฺ ธํ ธมฺมํ สงฺ ฆํ สรณํ คจฺฉามิ” วา ธเิบต จนี

ญี ่ป ุน ไทย ญวนเหลาน ้ี ศาสนาแพรมาจากประเทศอนิเดยี พระพุทธ

ศาสนาในอนิเดยีเริ่มเสื่อมตั ้งแต ๘๐๐ ป ตอมาจนถงึ ๑๐๐๐ ป ก็

หมดแทบหาพระไมไดบางทีเดิน ๕ วัน แทบจะไมเห็นพระสักองค

เดยีว

“พระ” นั้นมีหลายอยาง บางองคพูดจาเปนปราชญแตการ

ปฏิบัตเิปนพาล บางองคพดูไมดแีตการปฏิบัตดิี บางองคทั ้ งพูดกด็แีละ

ปฏิบัตกิ็ดี

“ปุญญกิรยิาวัตถุ” คอืตอง เพ็ญทาน ศีลภาวนา ใหถงึพระพทุธ พระธรรม พระสงฆ จรงิๆ จงึจะสมบรูณ

๑. วัตถุ คอื เรื ่องราวหรอืส ่ิงของ ที่มองเห็น

๒. กิรยิา คอื อาการของ กาย วาจา ท ่ีแสดง๓. ปุญญ คอื ความอิ่ม เย็นใจ เบกิบานสบาย

“ทานมัย” วัตถุมี ๒ ชนดิ คอื วัตถุสมบัติ และ วัตถวุบิัติ





๑. วัตถุ ท ่ี ใหทานเปนของบรสิทุธ ์ิ ของดี ของเลศิ ไดมาโดย

สุจรติ

๒. กิริยา ท ่ี ใหนอบนอมคารวะ วาจาท ่ีกลาวก็เคารพ สุภาพ

ออนหวาน ไม รากขู กรรโชก

๓. ปุญญ ใจท ่ี ใหเบิกบานไมมีเจตนาโลภะ โทสะ โมหะ

ปฏิฆะ (พยาบาท) วหิิงสา (เบยีดเบียน) การ เพ็ญทาน ตองถงึพรอมดวยคุณสมบัติ ๓ ประการนี ้จงึจะเรยีกวา เขาถงึพระพทุธพระธรรม พระสงฆจรงิๆ

(เลาเร ่ื องเศรษฐี มหาบริจาคกับยาจก ๒ คนผัวเมียถวายทานตอพระพทุธเจา)

“สลีมัย” “สเีลน” แปลวา ด ี งาม บริสุทธิ์ ๑. วัตถ ุ ไดแก

สกิขา กรรมบถ, ๒. กิรยิา ไดแกความสงบ รวม กาย วาจา,

๓. ปุญญ ไดแก ใจปกต ิ เย็น อ ่ิม

“ภาวนามัย” คอื สมถะ วปิสสนา

๑. วัตถุ ไดแก กัมมัฏฐาน ลมหายใจ

๒. กิริยา ไดแกการนั ่งขัดสมาธิ เทาขวาทับเทาซาย มือขวา





ทับมอืซาย กายตั ้งตรงไมเอนเอยีง

๓. ปุญฺ ไดแกการสงบใจจากนวีรณธรรมอกศุลวติกพยาบาท

วหิิงสา มี ใจหนักแนนมั ่นคง

“ลม” เปนชีวติของรางกาย หรอือาหารของรางกาย “สติ”เปนชีวิตของจิต หรืออาหารของจิต ถาขาดสติก็ลืมลม เรียกวา

“คนตาย” จะนั ่งอยู ก็ตาย จะนอนก็ตาย จะยืนเดินก็ตาย คนที ่ไม

ตายยอมมีอิทธิฤทธิ์ สามารถ อะไรๆ ให เร็จไดเพราะความดีมี

นาจย่ิงกวาสิ ่ งใดๆ ทั้งสิ้น นายพรานมีลูกศร มือเดียวจะตองเล็ง

ยิงใหแมนจึงจะไดนก คือตองพิจารณาใหแนนอนเสียกอนวาสิ่งใดเปนบุญเปนกุศลแลวจงึ

ระวังอยาใหจติสายไปในสัญญาอดตีอนาคต กอนท ่ีเราจะพึ ่ง

ใคร เราตอง ความดีใหเขาเสียกอนเขาจึงจะใหเราพึ่งได คนไมดี

อาศัยวัดๆก็ ไม ใหอยู จะไปอาศัยใครๆ เขาก ็ไมรับ คนท ่ีจะพึ ่งกันไดนั ้ นจะตอง ความดีตอกัน เหมอืนพระ (เคร ่ืองราง) ถาเราไมปลกุเสกให

อาหารทาน (คือสวดมนตภาวนา) ทานก็ไมมาชวยเราไดฉันใด,

เมื ่อเราจะพึ ่งพระพทุธ พระธรรม พระสงฆ เราก็จะตอง ความดตีอทานเสยีกอน







“พระพุทธศาสนา” เดิมเปนของพระพุทธเจาแตเม ่ือพระองค

ทานเสด็จดับขันธปรินิพพานแลวก็ตองเปนหนาที่ของเราเหลาพุทธ

บรษิัท มี ภกิษุ สามเณร อุบาสก อุบาสกิา ซึ ่งจะตองเปนผู รง

รักษาใหพระพทุธศาสนาเจรญิถาวรสบืไป

ศาลาอุ รุพงศ์, วัดบรมนิ วาส ๑๐ ส.ค. ๙๖

หนาที ่ของเราในการ สมาธิมีอยู ๔ อยาง คอื ๑. รู ลม

เขาออก ๒. รูจักปรับปรุงลมหายใจ ๓. รูจักเลือกวาลมอยางไหน

สบายไมสบาย ๔. ใชลมท ่ีสบายสังหารเวทนาที ่เกดิขึ้ น

รู ลมเปน “วิตก” รู ลักษณะของลมเปน “วิจาร” ปลอยใหกระจาย

ซาบซานไปทั ่วเปน “ปติ” สบายกายสบายจติเปน “สุข” จติอยู กับลมเปน

อันเดยีว ขาดจากนวิรณ เปน “เอกัคคตา” (เขาในสตสิัมโพชฌงค)

ลมหนักหายใจแคบก็ได ถาลมเบาตองหายใจใหกวาง ถาเบา

มากจนละเอียด ไมตองหายใจทางจมูกเลยจะรู ลมเขาออกไดทุกขุมขน ทั ่วสรรพางคกาย

ลม ปราบเวทนา สติ ปราบนวิรณ





ลม เหมอืนสายไฟ สติเหมอืนดวงไฟฟา ถาสายไฟดี ดวงไฟก็

สวางแจม

“การ เนินทางศาสนา”เทากับเดิน ๒ ขา คือ ปรยิัติ ขาหน ่ึง ปฏบิัติ ขาหนึ่ง ถาเราเดินแตขาเดียวก็ตองลมแน ฉะนัน้

ตองยันใหเต็มท ่ีคอืเดนิ ๒ ขา จงึจะควร

เนกขัมมาภิ รมยสถาน, วัดบรมนิ วาส ๑๐ ส.ค. ๙๖

“ทานเจาคุณใหญ” (เจาคุณอุบาลีคุณูปมาจารย (สิริจนฺโท)ทานวาจรงิของทาน “ถาเราดคีนเดยีวแลวคนทั ้งโลกดหีมด”

“ความสุข” เหมือนกับแกงอยู ในหมอ หรืออาหารที ่อยู ใน

ภาชนะ “ความสบาย” เหมือนกับไอที่ระเหยกระจายออกไปใน

อากาศ ไมตดิไมของกับอะไรทั ้ งหมด

“ขี ้ ตากอนเทาภูเขา ขี ้หูก็เต็มชอง” หูเปนหูปุงกี๋ท ่ีเขาโกย

เอาแตเศษอาหารและส ่ิ งของเนาๆ ไปทิ ้ ง ไม ไดแคะขี้ตาขี้ หู จะไมมอง

เห็นและไดยินไดฟงของดอีะไร





“พระพุทธเจา” เหมือน “พระราชา” พวกเราก็เหมือน

“กรรมกร” ท ่ีทานจางมา งาน บางคนก็ โกงเวลา โกงงาน โกงเงิน

ถาพระโกงเวลา โกงความดีก็เหมือนโกงพระพุทธเจา เวลาท ่ีจะ

ความดีบอกวาไมมีเวลา ไปนั ่ งคุยกันเสียตั้ง ๔-๕ ชั ่วโมง ศีลท ่ีพระพุทธเจาบอกให ระก็ไม ระสมาธิ บอกให ก็ไม

ปญญา บอกให ใหแจงก็ไม เนินตาม อยางนี้เราไปสนับสนุนก็

นรกกนิหมด

เวลาอาตมาปวยหนักใกลจะตาย จะไมใหพระหรือเณรเขาใกล

เลยสักคน ใตถุนก็ ไม ให ใครเขามาอยู การที ่ ไม ใหคนเขาใกลเพราะอะไร?เพราะเหตุวา ขณะท ่ีเรา ลังปลอยกระแสธาตุออกไป พอมีคนเขามา

ใกลลมปะทะเขามา ลายหมด เหมือนเหล็กไฟรอนๆ พอถูก เย็น

เขาก็จะ “แฉ” ขึ้นมาทันที ฉะนั้นขณะท ่ีเราปลอยกระแสธาตุเย็น

ออกไป พอปะทะคนรอนเขามา ก็มีลักษณะเชนเดยีวกัน เวลาใกลจะ

ตายนั ้นเราจะตองระเบดิความดใีนตัวออกใหหมด

ถาอยู บานสบาย พระพุทธเจาจะตองไปบวช ไม? ยิ ่งอยู ปา

ยิ ่งสบายกวาอยู วัดหลายเทา พระอยู ปาก็เทากับโยมอยู วัด พระอยู วัดก็เทากับโยมอยู บาน นั ่นแหละ







เนกขัมมาภิ รมยสถาน ๑๙ ส.ค. ๙๖ “การ สมาธิ”นั ้นดอียู ๒ อยาง ๑. ไดรู ในสิ่งที ่ ไมเคยรู

ไดเห็นในสิ ่งที ่ ไมเคยเห็น ๒. ดทีี ่จติไมหวั ่นไหว มคีวามเปนอสิระ(ไมตกเปนทาสของกิเลสและอารมณ) อยางท ่ี ๑ คือดีในเหตุในผล

ด ีในกจิกการที ่ ได ดี ในเหตุที ่ประกอบไปดวยมรรคและก็ ไดรับผล ในเหตุอันนั ้น

“ความทุกข” หรือ “พยาธิ” ท ่ี มาเยือนเรานั้น ตองจัดวา

เปน แขกที ่มบีุญคณุอยางยิ ่ง เพราะ ใหเราไมประมาทไดเตรยีมตัว ไวตอสู และไดรู จักตัวทุกข

นัก “ประชมุนาร”ี ราชบุ ร,ี สิ งหาคม ๙๖

ศัตรู ๓ พวก นั้นไดแก โลภ โกรธ หลง พวกหน ่ึง, นิวรณ ๕ พวกหนึ่ง, และ อวชิชา ตัณหา อุปาทาน อกีพวกหนึ ่ง

ปาก จมูก เปนประตู, หู ตา เปนหนาตาง, เราตองคอยปดเปดใหถูกกาลเวลา จงึจะไดรับประโยชนและปลอดภัย





ลมหายใจเขาเปนความดี ลมหายใจออกเปนความชั ่ ว เราตอง

ถายความดีเขาไปลางความชั ่ วออกใหหมด จึงจะไดรับผล คือ

ความบรสุิทธิ ์

เนกขัมมาภิ รมยสถาน, วัดบรมนิ วาส ๑๘ ก.ค. ๙๖

อยู ปาสบายที ่สุด สุขท ่ีสุด อยู กรงุเทพฯ ทุกขท ่ีสุด ทุกขทั ้งกาย

ทุกขวาจา ทุกข ใจ

“จติตสังขาร” เปนตัวทุกข “สังขาร” เปนสมบัติของคนโงฯตองเอาควันออกจึงจะเห็นไฟ จิตก็ตองเอา “สังขาร” ออกจงึจะเห็น

“วสิังขาร”

สุขในวัง เหมอืนสุกขาวสุก กนิแลวก็หมดไปสุขอยู วัด เหมอืน

สุกผลไม ใช ไดทั ้งเปลอืกทั ้งเนื ้อ เมลด็ก็ยังปลกูได

ลูกศิษยของเราไมใชลูกศิษยพระอรหันต จะใหดีไปเสียหมดได

อยางไร เมื อ่มสีวนไดก็ตองมสีวนเสยีจะเอาแต ได ไปทกุอยางยอมไม ได





คุณพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ ที่เกิดขึ้นกับคนอื่น กับที ่

เกดิข ้ึนกับตัวเราเองนั ้ นไมเหมอืนกัน ท ่ีเกดิกับตัวเรา “พุทธะ” เปนตัว

ศีล “ธรรมะ” เปนสมาธ ิ และ “สังฆะ” เปนตัวปญญา

สอนหนังสือสบายกวาสอนธรรมะ การสอนธรรมะบางส ่ิงตอง

พูดกลางที ่ประชุม บางสิ่งตองพูดกับตัวเขาโดยเฉพาะ บางคนตองขม

บางคนตองสงเสริมคนเราก็มีผิดมีถูกปนกัน จะกลาวถึงคนอ ่ืนไปไย

แตตัวเจาของเองก็ยังมีผิดมีถูก พระอรหันตก็ยกใหเปน “วิบาก”

คนธรรมดาผิดมันเปน “กรรม” แตก็อ ุนใจอยู อยางหนึ่งวา เมื่อ

เจตนาจะ ดีแลวในท่ีสุดมันตองดี แตไมวายที่จะมีเลนครอบหัว(ลูกเศรษฐผีลาญพอของตนไมเปนไร ไม ใชคนอื ่นผลาญ)

ความชั ่วมีอยู ๒ อยาง ชั ่ วใหเราตกนรกกับ ชั ่วใหเราเสียเกียรติ คิดถึงดีมันตองดูชั ่ ว ชั ่วมามันก็ตองปะทะ ไมนานดอกขออยู

สัก ๕๐ ปก็พอ แลวก็ตองขอตัว คิดถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระจอมเกลาฯ กับสมเด็จพระมหาสมณเจาฯ ซึ่งเปนผู ประทาน เนิด สอนแกเรามา เราไมเคยไปกราบฝาพระบาทขอความดีจากพระองคทาน แตเราจะ ความดีนี ้เพ ื่อบูชาทานท ่ีจรงิอาตมากอ็ุ นใจอยู กับคุณ (คุณทาวสัตยานุรักษ) เทานั ้ น ท ่ีพอจะ




์ โ

เปนหลัก, ที ่พ ึ่งนั ้ นมีแลว ตองการท่ีพิงอาศัย เวลานี้ ลังอยู ใน

คล ่ื นลม มองไปทางไหนก็ไมมีที ่พ ่ึ ง นอกจาเทวบุตรเทวดาผีหาผีเหว

และพระพุทธพระธรรมพระสงฆเทานั้น ทางโลกเขาก็เหยียบ ทาง

ธรรมเขากย่็ (ทานปรารถถงึความหวงใยในพระศาสนา)

ความ แก เจบ็ ตาย เปน “สมบัต”ิ ของ ผู ดเีปน “อรยัิสัจจ”

หรอื “อรยิทรัพย ” ถาเปนคนเราจะไปกราบตนีมันทุกวัน ที่ เราอยู ใน

ผาเหลอืงนี้ ไดก็เพราะเจาตัวเจบ็ปวยนี ่แหละ

เวลาอาตมาบวชไมมีอะไรบวช สบายท ่ีสุดมีโยมผูชายคนเดียวกระทงดอกไมก็เก็บดอกเข็มแดงๆ ท ่ี ขางวัด (“บูรพาฯ” จ.ว.อุบลฯ)

นั ้ นแหละ พอบวชเสร็จวันนั ้ นกอ็อกปาวันนั ้ น ถอืบาตรไปเลย

Documents

แนวทางปฏิบัติ หลวงพ่อลี 1 LP_Lee_vipassana_P78_107