8
НАШРИЯИ РАСМИИ ТОЉИКСОДИРОТБОНК №15 (42) П анљшанбе, 31 июли соли 2014 Ояндаро имрўз бояд сохт! Несмотря на такую не престижность профессии, я выбрала данный путь… Д ар Маркази матбуоти љумњуриявї нишасти матбуотии навбатии Бонки миллии Тољикистон оид ба љамъбасти натиљањои фа- ъолияти бонк ва низоми бонкии мамлакат дар нимсолаи аввали соли равон баргузор гардид, ки дар љараёни он татбиќи сиёсати пулию ќарзї, рушди низоми бонкї, сатњи таваррум, низоми пардохт, афзоиши пасандозњо, ќурби пули миллї ва дигар масъалањои соња маври- ди баррасї ќарор гирифтанд. Дар оѓози суњбат Раиси Бонки миллии Тољикистон Абдуљаббор Ширинов изњор дошт, ки дар нимсолаи якуми соли 2014 вазъи иќтисодиёти кишвар сарфи назар аз ноустуво- рии иќтисодиёти кишварњои минтаќаву љањон ва таѓйирёбии нархњои љањонии молу ашёи асосии содиротї дар сатњи нисбатан муътадил ќарор дошт, ки нишондињандањои муњими он аз љумла, чунин арзёбї гардид. ММД Дар давраи њисоботї њаљми ММД ба 17,9 миллиард сомонї баробар шуда, рушди воќеии он нисбат ба њамин давраи соли гу- зашта 6,7 %-ро ташкил намуд. Таваррум Тавре Раиси Бонки миллии Тољикистон иброз дошт, тибќи маълумоти Агентии омор дар нимсолаи аввали соли љорї меъёри та- варрум 4,5%-ро ташкил дод, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 2,9 банди фоизї зиёд мебошад. Нишондињандаи мазкур асосан аз њисоби болоравии нархи мањсулоти хўрокворї 7,0%, хизматрасонии пулакї 2,4% ва мањсулоти ѓайрихўрокворї 0,3% ба вуќуъ пайваст. Таварруми солона (барои 12 моњи охир) бошад, дар ин давра 6,6 %-ро ташкил намуд, ки назар ба њамин давраи соли гузашта 1,1 банди фоизї зиёд мебошад. (Барои маълумот: тибќи омори Бонки љањонї дар давраи баррасиша- ванда дар бозори љањонї нархи гандум нисбат ба аввали сол 5,1% ва нафт 1,1% боло рафт). Тањлилњои Бонки миллии Тољикистон нишон доданд, ки дар нимсолаи якуми соли равон сатњи таварруми аслї (бе дарназар- дошти таъсири омилњои беруна, мавсимї ва маъмурї) 2,4%-ро ташкил дод, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 2,7 банди фоизї зиёд мебошад. Тавозуни савдо Гардиши савдои хориљї дар давраи њисоботї 2’892,7 миллион доллари амрикоиро ташкил дод ва нисбат ба нимсолаи якуми соли гузашта 14,3% зиёд мебошад. Аз љумла, њаљми содирот 14,8% коњиш ёфта, ба 521,0 миллион доллари амрикої расид. Њаљми воридот бо- шад, 23,5% афзуда, 2’371,7 миллион доллари амрикоиро ташкил намуд. Касри тавозуни савдо ба 1’850,7 миллион доллари амрикої баробар шуда, назар ба нимсолаи аввали соли гузашта 41,4% зиёд шуд. Сиёсати пулию ќарзии БМТ Бонки миллии Тољикистон дар нимсолаи аввали соли 2014 бо дарназардошти вазъи иќтисодї сиёсати пулию ќарзиро барои иљрои дурнамои нишондињандањои пулї, таъмини пардохтпазирии низоми бонкї ва муътадилии њаљми пул дар иќтисодиёт равона намуд. Раиси БМТ махсус таъкид намуд, ки дар семоњаи аввали соли равон бо назардошти вазъи нишондињандањои макроиќтисодї ва таъмини рушди низоми бонкии кишвар меъ- ёри бозтамвил аз 5,5% то 4,8% солона паст карда шуд. Вале дар моњи май бинобар зиёд 21 июли соли 2014 15 нафар кормандони ЉСК «Тољиксодиротбонк» ба узвияти Њизби Халќии Деомократии Тољикистон шомил гардиданд.Шањодатномањои њизбиро муовини раиси Бонк Акбаршо Неъматов ба Гулова Р.С., Бегназаров Б.В., Самадов М.Љ., Самиева З.Љ., Дењотї Фотима, Давронова З., Раљабов А., Аюбова Ш., Шералиев С., Њаётбегими Худойназар, Ариљи Гулбањор, Шодмонбекова Ф., Машрабов М. ва Ќодирова З. дар фазои тантанавї таќдим намуд. Айни замон дар Тољиксодиротбонк ќисми зиёди аъзои њизбро занон ва љавонони фаъол ташкил менамоянд. Аъзои њизб дар тамоми чорабинињои сиёсиву фарњангї иштироки фаъолона дошта, њар яке аз онњо дар пешравии фаъолияти њизбї њиссагузор њаст. Лозим ба ёдоварист, ки дар чорабинии муњими сиёсии интихоботи Президенти Љумњурии Тољикистон, ки соли сипаригашта дар ќаламрави љумњурї баргузор шуд, аз љониби ташкилот корњои назаррасе ба сомон расонида шуд, аз љумла аъзоёни фаъоли њизб њамчун аъзои ситодњои љумњуриявї ва ноњиявї дар бурдани корњои ташвиќотию тарѓиботї сањми босазо гузоштанд. Аз љониби аъзои ситод бештар аз 17 вохўриву мулоќотњо бо ањолї доир карда шуд ва њар замон аз раф- ти мулоќотњо ва таклифу дархостњои ањолї ба унвони ситодњо маълумотњо пешнињод карда мешуд. Инчунин аъзои ташкилоти иб- тидоии њизбии Тољиксодиротбонк дар њайати комиссияњои участкањои интихоботї шомил буданд ва дар тамоми вохўрињои вобаста ба интихобот ширкати фаъолона доштанд. Аъзои ташкилоти њизбии «Тољиксодирот- бонк» њама ваќт кўшиш ба харљ медињанд, ки бањри тараќќиёт ва инкишофи минбаъдаи дав- лати соњибистиќлоламон сањмгузор бошанд. Саидова Њ.У. Узви ЊХДТ аз ташкилоти ибтидоии «Тољиксодиротбонк» Нишасти матбуотї А. Ширинов: САФИ АЪЗОИ ЊХДТ ДАР ТОЉИКСОДИРОТБОНК МЕАФЗОЯД М О К + ШИШ МЕКУНЕМ, ЦУРБИ СОМОНИРО УСТУВОР НИГОЩ ДОРЕМ

Шумораи 15 (42)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Шумораи 15 (42)

НАШРИЯИ РАСМИИ ТОЉИКСОДИРОТБОНК №15 (42) Панљшанбе, 31 июли соли 2014

Ояндаро имрўз бояд сохт!

Несмотря на такую не престижность профессии, я выбрала данный путь…

Дар Маркази матбуоти љумњуриявї нишасти матбуотии навбатии Бонки миллии Тољикистон оид ба љамъбасти натиљањои фа-ъолияти бонк ва низоми бонкии мамлакат дар нимсолаи аввали соли равон баргузор гардид, ки дар љараёни он татбиќи сиёсати пулию ќарзї, рушди низоми бонкї, сатњи таваррум, низоми пардохт, афзоиши пасандозњо, ќурби пули миллї ва дигар масъалањои соња маври-ди баррасї ќарор гирифтанд.

Дар оѓози суњбат Раиси Бонки миллии Тољикистон Абдуљаббор Ширинов изњор дошт, ки дар нимсолаи якуми соли 2014 вазъи иќтисодиёти кишвар сарфи назар аз ноустуво-рии иќтисодиёти кишварњои минтаќаву љањон ва таѓйирёбии нархњои љањонии молу ашёи асосии содиротї дар сатњи нисбатан муътадил ќарор дошт, ки нишондињандањои муњими он аз љумла, чунин арзёбї гардид.

ММД Дар давраи њисоботї њаљми ММД ба

17,9 миллиард сомонї баробар шуда, рушди воќеии он нисбат ба њамин давраи соли гу-зашта 6,7 %-ро ташкил намуд.

Таваррум Тавре Раиси Бонки миллии Тољикистон

иброз дошт, тибќи маълумоти Агентии омор

дар нимсолаи аввали соли љорї меъёри та-варрум 4,5%-ро ташкил дод, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 2,9 банди фоизї зиёд мебошад. Нишондињандаи мазкур асосан аз њисоби болоравии нархи мањсулоти хўрокворї 7,0%, хизматрасонии пулакї 2,4% ва мањсулоти ѓайрихўрокворї 0,3% ба вуќуъ пайваст.

Таварруми солона (барои 12 моњи охир) бошад, дар ин давра 6,6 %-ро ташкил намуд, ки назар ба њамин давраи соли гузашта 1,1 банди фоизї зиёд мебошад. (Барои маълумот: тибќи омори Бонки љањонї дар давраи баррасиша-ванда дар бозори љањонї нархи гандум нисбат ба аввали сол 5,1% ва нафт 1,1% боло рафт).

Тањлилњои Бонки миллии Тољикистон нишон доданд, ки дар нимсолаи якуми соли равон сатњи таварруми аслї (бе дарназар-дошти таъсири омилњои беруна, мавсимї ва маъмурї) 2,4%-ро ташкил дод, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 2,7 банди фоизї зиёд мебошад.

Тавозуни савдо Гардиши савдои хориљї дар давраи

њисоботї 2’892,7 миллион доллари амрикоиро ташкил дод ва нисбат ба нимсолаи якуми соли гузашта 14,3% зиёд мебошад. Аз љумла, њаљми содирот 14,8% коњиш ёфта, ба 521,0 миллион доллари амрикої расид. Њаљми воридот бо-шад, 23,5% афзуда, 2’371,7 миллион доллари

амрикоиро ташкил намуд. Касри тавозуни савдо ба 1’850,7 миллион доллари амрикої баробар шуда, назар ба нимсолаи аввали соли гузашта 41,4% зиёд шуд.

Сиёсати пулию ќарзии БМТ Бонки миллии Тољикистон дар нимсолаи

аввали соли 2014 бо дарназардошти вазъи иќтисодї сиёсати пулию ќарзиро барои иљрои

дурнамои нишондињандањои пулї, таъмини пардохтпазирии низоми бонкї ва муътадилии њаљми пул дар иќтисодиёт равона намуд. Раиси БМТ махсус таъкид намуд, ки дар семоњаи аввали соли равон бо назардошти вазъи нишондињандањои макроиќтисодї ва таъмини рушди низоми бонкии кишвар меъ-ёри бозтамвил аз 5,5% то 4,8% солона паст карда шуд. Вале дар моњи май бинобар зиёд

21 июли соли 2014 15 нафар кормандони ЉСК «Тољиксодиротбонк» ба узвияти Њизби Халќии Деомократии Тољикистон шомил гардиданд.Шањодатномањои њизбиро муовини раиси Бонк Акбаршо Неъматов ба Гулова Р.С., Бегназаров Б.В., Самадов М.Љ., Самиева З.Љ., Дењотї Фотима, Давронова З., Раљабов А., Аюбова Ш., Шералиев С., Њаётбегими Худойназар, Ариљи Гулбањор, Шодмонбекова Ф., Машрабов М. ва Ќодирова З. дар фазои тантанавї таќдим намуд.

Айни замон дар Тољиксодиротбонк ќисми зиёди аъзои њизбро занон ва љавонони фаъол ташкил менамоянд. Аъзои њизб дар тамоми чорабинињои сиёсиву фарњангї иштироки фаъолона дошта, њар яке аз онњо дар пешравии фаъолияти њизбї њиссагузор њаст. Лозим ба ёдоварист, ки дар чорабинии муњими сиёсии интихоботи Президенти Љумњурии Тољикистон, ки соли сипаригашта дар ќаламрави љумњурї баргузор шуд, аз

љониби ташкилот корњои назаррасе ба сомон расонида шуд, аз љумла аъзоёни фаъоли њизб њамчун аъзои ситодњои љумњуриявї ва ноњиявї дар бурдани корњои ташвиќотию тарѓиботї сањми босазо гузоштанд. Аз љониби аъзои ситод бештар аз 17 вохўриву мулоќотњо бо ањолї доир карда шуд ва њар замон аз раф-ти мулоќотњо ва таклифу дархостњои ањолї ба унвони ситодњо маълумотњо пешнињод карда мешуд. Инчунин аъзои ташкилоти иб-тидоии њизбии Тољиксодиротбонк дар њайати комиссияњои участкањои интихоботї шомил буданд ва дар тамоми вохўрињои вобаста ба интихобот ширкати фаъолона доштанд.

Аъзои ташкилоти њизбии «Тољик содирот-бонк» њама ваќт кўшиш ба харљ медињанд, ки бањри тараќќиёт ва инкишофи минбаъдаи дав-лати соњибистиќлоламон сањмгузор бошанд.

Саидова Њ.У.Узви ЊХДТ аз ташкилоти ибтидоии

«Тољиксодиротбонк»

Н иш а с т и м ат б у о т ї

А. Ширинов:

САФИ АЪЗОИ ЊХДТ ДАР ТОЉИКСОДИРОТБОНК МЕАФЗОЯД

МО К+ШИШ МЕКУНЕМ, ЦУРБИ СОМОНИРО УСТУВОР НИГОЩ ДОРЕМ

Page 2: Шумораи 15 (42)

Ояндаро имрўз бояд сохт!

2 31 июли соли 2014, №15 (42)

гардидани фишорњои таваррумї меъёри бозтамвил то 5,9%-и солона зиёд карда шуд.

“Бо маќсади таъмини пардохтпазирии низоми бонкї, дастгирии бахши воќеии иќтисодиёт ва мусоидат ба рушди соњаи ќарздињї меъёри захирањои њатмї бо пули миллї ва бо асъори хориљї бетаѓйир монда, мутаносибан дар сатњи 5,0% ва 7,0%-и со-лона нигоњ дошта шуд”, -гуфт Абдуљаббор Ширинов.

Инчунин, меъёри фоизи ќарзњое, ки ба-рои таъмини пардохтпазирии ташкилотњои ќарзї аз љониби Бонки миллии Тољикистон пешнињод мешаванд, вобаста ба пастшавии фоизи миёнаи ќарзњои байнибонкї аз 21,5% то 18% таѓйир ёфт. Њаљми пулњои захиравї њамчун нишондињандаи барномавї ба њолати 30 июни соли љорї, 5’627,2 миллион сомониро ташкил дод, ки нисбат ба њамин давраи соли гузашта 25,3% (1’ 137,6 миллион сомонї) зиёд аст. Дар ин давра дар муомилот 4,6 миллиард сомонї пули наќд ќарор дошт.

Рушди низоми бонкї Њамчунин дар нишасти матбуотї зикр

гардид, ки теъдоди ташкилотњои ќарзї ба њолати 1 июли соли равон 141 ададро ташкил дод, аз љумла: 17 бонк, 1 ташкилоти ќарзии ѓайрибонкї, 41 ташкилоти амонатии ќарзии хурд, 43 ташкилоти ќарзии хурд ва 39 фонди ќарзии хурд. Дар ин давра шумораи бонкњо нисбат ба њамин давраи соли гузашта 1 адад ва филиалњои бонкњо 6 адад зиёд гардиданд.

Дар интињои нимсолаи якуми соли љорї 1478 адад нуќтаи мубодилаи асъори ташкилотњои ќарзї ва шахсони воќеї ба ќайд гирифта шуд, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 117 адад зиёд мебошад. Инчунин, дар ќаламрави љумњурї 1 632 адад нуќтаи хизматрасонии интиќоли пул фаъо-лият дорад, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 461 адад зиёд аст.

Пасандозњо

Раиси БМТ диќќати ањли нишастро ба њаљми пасандозњо љалб намуд, ки он ба њолати 30 июни соли равон 5,9 миллиард сомониро ташкил дод. Ин нишондињанда нисбат ба њамин давраи соли гузашта 14,5% зиёд мебошад. Агар њиссаи пасандозњо бо пули миллї ва асъори хориљиро дар таркиби баќияи умумии пасандозњо тањлил намоем, маълум мегардад, ки онњо мутаносибан 32,4 ва 67,6%-ро ташкил доданд. Њаљми баќияи пасандозњо нисбат ба њамин давраи соли гузашта бо пули миллї 18,8% ва бо асъори хориљї 12,5% афзоиш ёфт.

Ќобили ќайд аст, ки пасандозњои шахсони воќеї 20,1% зиёд гардида, 4 миллиард со-мониро ташкил доданд. фоизи миёнавазни пасандозњои муњлатдор бо пули миллї 15,23 % ва бо асъори хориљї 11,99 %-ро ташкил дод, ки назар ба њамин давраи соли гузашта бо пули миллї 0,17 банди фоизї кам гардида, бо асъори хориљї 1,21 банди фоизї зиёд мебошад.

Ќарзњо Таъкид гардид, ки баќияи ќарзњои низоми

бонкї дар давраи њисоботї 34,0% зиёд шуда, ба 8,7 миллиард сомонї баробар шуд. Аз он 42,1 %-ро ќарзњо бо пули миллї ва 57,9 % боќимондаро ќарзњо бо асъори хориљї ташкил намуданд.

Њаљми ќарзњои додашуда дар ин давра 5,3 миллиард сомониро ташкил намуда, нисбат ба нимсолаи якуми соли гузашта 26% зиёд гардидааст.

Муњлати миёнаи ќарзњо дар нимсолаи якуми соли љорї барои шахсони воќеї 418 рўз ва барои шахсони њуќуќї 366 рўз ме-бошад. Фоизи миёнавазни ќарзњо бо пули миллї 25,79 % ва бо асъори хориљї 23,99 %-ро ташкил намуда, нисбат ба њамин давраи соли гузашта бо пули миллї 1 банди фоизї ва бо асъори хориљї 2,3 банди фоизї зиёд гардид.

Абдуљаббор Ширинов њаљми ќарзњои хур-ди додашударо мисол оварда, иброз намуд, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузаш-та он 31,5% афзуда, 2,9 миллиард сомониро ташкил намуд. Аз он љумла, ба ноњияњои дурдасти кўњистон 571,3 миллион сомонї ќарзњои хурд дода шудаанд, ки нисбат ба њамин давраи соли гузашта 28,4% зиёд аст.

Низоми пардохт Шумораи умумии пардохтњо дар љумњурї

дар нимсолаи њисоботї 47,7% зиёд гардида, ба 21,8 миллион адад баробар шуд. Њаљми умумии пардохтњо 241 миллиард сомониро ташкил дод, ки нисбат ба нимсолаи якуми соли гузашта 6,7% зиёдтар аст.

Дар љумњурї 14 адад бонкњо-эмитентњои кортњои пардохтї фаъолият намуда, дар давраи њисоботї 894 188 адад кортњои пардохтиро ба муомилот бароварданд, ки назар ба њамин давраи соли гузашта 44,9% зиёд аст. Шумораи дорандагони кортњои пардохтї 870 139 нафарро ташкил намуд, ки ин нишондињанда нисбат ба њамин давраи соли гузашта 45,8% зиёд мебошад.

Илова бар ин, дар шашмоњаи њисоботї зиёд шудани теъдоди банкоматњо то 656 адад, нуќтањои пешнињоди пули наќд то 964 адад ва терминалњо дар нуќтањои савдо ва хизматрасонї то 352 адад мушоњида шуд, ки афзоиши онњо назар ба нимсолаи аввали соли гузашта, мутаносибан 149 адад (29,4%), 379 адад (64,7%) ва 60 адад (20,5%)-ро ташкил намуд.

Хабарнигорони воситањои ахбори оммаи дохилию хориљї дар масъалањои низоми бонкї, аз ќабили андозаи захирањои тил-лоию асъории мамлакат, болоравии нархњо дар бозорњои дохилию љањонї, таѓйирёбии ќурби асъор, пулњои фарсуда, сатњи тавар-рум, интиќоли маблаѓњои муњољирини корї, ташкили бонкњои хориљї ва филиалњои онњо дар љумњурї, љалби маблаѓгузорињои хориљї ба иќтисодиёт, истифодаи кортњои пардохтї ва њаљми пули миллии дар муомилотбуда, ќарз ба соњаи кишоварзї, таъмини амнияти амонатњои шањрвандон, ќарзњои мушкилси-тон љавобњои мушаххас гирифтанд.

Абдуљаббор Ширинов дар мавриди пулњое, ки аз Тољикистон ба минтаќањои офшорї мераванд, изњори бехабарї кард. Вале ў таъкид намуд, ки на њама пулњое, ки ба минтаќањои офшорї мераванд, бо роњи љиноят ба даст оварда шудаанд. «Ман намегўям, ки њамаи он маблаѓњо бо роњи љиноят ба даст омадааст. Гап сари он аст, ки роњњои ба офшор рафтани пул гуногун аст. Њар њолат тадќиќро талаб мекунад. Гуфта наметавонам, ки чї ќадар маблаѓ дар офшор аст», -афзуд Абдуљаббор Ширинов зимни нишасти матбуотї.

Бино ба андешаи Раиси БМТ офшор элементи капитализми љањонї аст: «Офшор дар кадом мамлакатњо њаст, шумо медонед. Баъзе одамон маблаѓњои худро ба хотири канорагирї аз андоз, ба криминал вобаста, ё аз тарси он ки маблаѓњояшон аз дасташон меравад, дур мебаранд, њамин аст офшор”.

Боиси тазаккур аст, ки ширкатњои офшор дар минтаќањои имтиёздор ё беандозбандї бунёд мегарданд ва дар он љойњо тафтишоти молиявї вуљуд надорад. Фаъолияти чунин ширкатњое, ки андоз намесупоранд, ќонунї буда, усули маъмули содагардонии пешбур-ди тиљорат дар љањон унвон мешавад.

Ќурби пули миллї Ќурби расмии пули миллї дар нимсолаи

якуми соли љорї таѓйирёбии муътадил до-шта, нисбат ба доллари амрикої 3,5% паст гардид.

«Мо кўшиш мекунем, ки њадди пастравии ќурби сомониро нигоњ дорем. Лекин аз мо кам вобастагї дорад. Агар ќурби пули мо то 3% паст шуда бошад, аз Русия 7% паст шудааст. Мо њаракат мекунем, ќурби со-мониро устувор нигоњ дорем”, -гуфт Раиси Бонки миллї.

Дар моњи май бинобар зиёд гардидани фишорњои таваррумї меъёрњои бозтамвил то 5,9% солона зиёд карда шудааст. Тибќи маълумоти омор дар нимсолаи аввали соли равон меъёри таваррум 4,5%-ро ташкил дод, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузаш-та 2,9 банди фоизї зиёд аст. Нишондињандаи мазкур асосан аз њисоби болоравии нархи мањсулоти хўроковорї (7%), хизматрасонии пулакї (2,45%), мањсулоти ѓайрихўрокворї (0,3%) ба вуќўъ пайвастааст.

Раиси Бонки миллї ба хабарнигорон гуфт, ки ташкил, назорати фаъолияти нуќтањои мубодилаи асъор ба салоњияти Бонки миллї дохил аст. Бинобар ин, аз мар-дум таќозо шуд, ки бо саррофони сарироњї

муомилот накунанд: “Аз онњое, ки сари роњ маблаѓ иваз мекунанд, њазар намоед. Маблаѓро дар нуќтањои мубодилаи асъоре, ки иљозатнома доранд, иваз кунед. Бо иш-тироки кормандони Бонки миллї, Вазорати корњои дохилї, прокуратураву андоз дар нуќтањои мубодилаи асъор рейдњо мегуза-ронем. Натиљањои рейдњо њаст, ки чї ќадар нуќтањои мубодилаи асъорро бастем. Мута-асифона, дар баъзе мањалњо камбудињо љой доранд», -илова намуд раиси Бонки миллї.

Ў таъкид дошт, ки дар сурати мушоњида намудани ќонуншикании саррофон мар-дум ба телефонњои боварии Бонки миллї мурољиат намоянд, то нисбат ба ин афрод чора андешида шавад.

Бонки миллї меъёри талаботњои фарсу-дашавии пулро дигар намудааст. Меъёрњое, ки пул фарсуда мешуду дар истифода буд, бонк аз бањри он баромад: «Њаракат мекунем, ки њолати фарсудашавии пулро мошинњои пулњисобкунї муайян намоянд», -гуфт раиси Бонки миллии Тољикистон.

Дар ин нимсола пулњои фарсудаи коѓазии љамъовардаи БМТ 390 миллион сомониро ташкил додааст.

«Пул аз даст ба даст гузашта фарсуда мешавад. Ин пулњоро бо пули нав иваз кардан зарур аст. Пулњо аз лињози гигиенї бояд дар љомеа ќабул бошанд. Чунки пул фарсуда шуд, чирк аз даст ба даст мегузарад. Пештар бо даст пулро мешумурдем, њозир тавассути мошина њисоб мешавад, ки аз як љињат њосилнокии кори хазинчиёнро баланд мекунад. Пул бояд тоза бошад ва аз назари иљтимої мардумро бояд тарбия кунад», -афзуд Абдуљаббор Ширинов.

Тибќи иттилои Раиси Бонки миллии Тољикистон дар нимсола љињати ташкил ва таъмини босамари гардиши пул вобаста ба талаботи кишвар 1 миллиарду 120 миллион сомонї пули наќд ба муомилот бароварда шуд, ки назар ба соли гузашта 73 дарсад бештар мебошад. Њаљми пулњои захиравї њамчун нишондињандаи барномавї ба њолати 30 июни соли равон 5,627, 2 миллион сомониро ташкил дод, ки нисбат ба њамин давраи соли гузашта 25,3% зиёд мебошад.

Соли сипаришуда наздик ба 1 миллиард сомонї пулњои фарсудаву корношоям аз муомилот бардошта шуд.

Тибќи ќарорњои Раёсати Бонки миллии Тољикистон оид ба тартиби муайян наму-дани коршоямии пулњои коѓазї ва тангањо пулњои коѓазии чиркиншуда, рахшика-ста, ѓиљимшуда ва равѓанолуда ва дорои сўрохињои дар натиљаи хўрдашавии табиї бавуљудомада, чокњо ва ќисман сўхтагињо доѓњо аз моддањои рангї, навиштаљоти бегона, акси тамѓањо, набудани кунљњо, атроф ё риштаи њимоявї барои пардохт ва иваз намудан аз љониби Бонки миллї ва ташкилотњои ќарзї бояд ќабул гарданд, њатто боќимонда, ки 55% ва ё масоњати аз ин зиёдтари сатњи ибтидоии пулро ташкил медињад. Њамчунин дар њолати мављуд бу-дани ду ќисмати тарафњои дорои силсила ва раќамњои якхелаи пулњои коѓазї, агар дар якљоягї 55% ва аз ин зиёди сатњи ибтидоии онро ташкил намоянд. Яъне дарида ва аз ду нимаи арзиши якхела ширешкардашуда, ки њар кадом баробар ба 50% сатњи ибтидо-ии пул буда, дорои силсила ва раќамњои якхела коршоям мањсуб меёбанд.

Љамолиддин Нуралиев, муовини ав-вали вазири молияи Тољикистон зимни нишасти матбуотї ба хабарнигорон гуфт, ки фурўши сањмияњои нерўгоњи Роѓун ба 839 миллион сомонї расида, то имрўз 397 миллион сомонии он барои хариди таљњизот, 447 миллион сомонї дар бонкњои тиљоратї њамчун депозит бо фоизњои баланд гузошта шудааст. Ќисме аз маблаѓ дар сутањисоби махсуси Вазора-ти молия љойгир шудааст:

«Аз 1 миллиарду 340 миллион сомоние, ки дар буљаи соли 2014 барои ин нерўгоњ ба наќша гирифта шудааст, то имрўз 397 миллион сомонии он истифода шудааст, ки ба 27% баробар аст. Сабаби кам шу-дани маблаѓгузорї дар он аст, ки тибќи љадвали мувофиќашуда бо Бонки љањонї маблаѓгузорї сурат мегирад”- изњор дошт Љ. Нуралиев.

Тиќи иттилои муовини аввали вазири молия, дар ин нимсола на њамаи захирањои мављудаи молиявї ба буљет пурра ворид гардидаанд. Буљети давлатї аз рўи 6 на-муди андоз, аз љумла, андоз аз фоида 3,6 миллион сомонї ё ба андозаи 0,9%, андоз аз фурўш 35,1 миллион сомонї ё 48,0%, андоз аз истифодабарандагони роњњои автомобилгард 5,7 миллион сомонї ё 2,5 %, андоз аз арзиши иловашуда (дохилї) 8,3 миллион сомонї, бољи гумрукї 31,6 мил-лион сомонї ё 26,7 % ва андози иљтимої аз њисоби ташкилотњои ѓайрибуљетї 7,1 миллион сомонї ё 1,1 % таъмин нагар-дид, ки дар маљмўъ ба буљет аз њисоби пардохтњои андозї 91,4 миллион сомонї ворид карда нашуд.

Наќшаи воридоти даромадњои буљетњои мањаллї аз њисоби пардохтњои андозї ва ѓайриандозии дохилї дар нимсолаи аввали соли 2014 иљро гардида бошанд њам, як ќатор шањру ноњияњои љумњурї, аз љумла дар вилояти Суѓд ноњияи За-фаробод - 1,8 миллион сомонї (21,7 %), шањри Конибодом - 4,2 миллион сомонї (18,2 %), дар шањри Душанбе ноњияи Шоњмансур 2,5 миллион сомонї (6,8 %) дар шањру ноњияњои тобеи љумњурї шањри Турсунзода 16,8 миллион сомонї (35,0 %) ва ноњияи Њисор ба маблаѓи 9,7 миллион сомонї (23,0% ) наќшаи даромади буљети мањаллиро таъмин карда натавонистанд.

Ќисми харољоти Буљети давлатии Љумњурии Тољикистон дар нимсолаи якуми соли 2014 дар доираи даромадњои воќеии буљет амалї гардида, ба андозаи 91,7 % иљро шуда, ба иќтисодиёти кишвар зиёда аз 5,5 миллиард сомонї равона карда шудааст, ки ин нисбат ба њамин давраи соли гузашта 844 миллион сомонї зиёд мебошад.

С. Халил

НА ЊАМАИ ЗАХИРАЊОИ МАВЉУДАИ МОЛИЯВЇ БА БУЉЕТ ПУРРА ВОРИД

ГАРДИДААНД

Љ. НУРАЛИЕВ:

(Идома аз сањ. 1)

Н иш а с т и м ат б у о т ї

Боиси таассуф аст, ки ба асъори миллиамон, ки аз муќаддасоти миллї мањсуб меёбад, беэътиноиву беэњтиромї мекунем. Навиштаљот тавас-сути худкор дар пулњо, ришу айнаку мўйлаб мондан ба расми арбобони давлативу фарњангї, ки дар пули миллї таљассум ёфтаанд, хеле нигаронкунанда аст… Дар њоле, ки пули миллии Тољикистон дар хориљи кишвар чоп мешавад ва он њам на бо нархи арзон.

Page 3: Шумораи 15 (42)

3

Ояндаро имрўз бояд сохт!

31 июли соли 2014, №15 (42)

Содирот кам ва воридот зиёд мегардад

БЉ барои коњиши сатњи камбизоатии кишварњо 12 миллиард $ равона кардааст

Сохтмони роњи оњани Душанбе – Вањдат – Ёвон соли 2016 ба итмом мерасад

Дар давоми ним сол ММД-и кишвар беш аз 3,5 миллиард долларро ташкил дод

13 миллион сомонї-њаљми љаримањо барои вайрон кардани ќоидањои њаракат дар роњ

Коршинос: Беш аз 6 триллион $ дар офшорњо аз андозбандињо нињон шудааст

Нуфузи юан меафзояд

Маљмўи мањсулоти дохилї (ММД)-и Тољикистон дар нимаи аввали соли љорї наздики 17 миллиарду 880 миллион сомонї (беш аз 3,5 млрд. $)-ро ташкил додааст, ки он нисбат ба нишондињандаи њамин давраи соли гузашта 6,7% зиёд мебошад.

Бино ба маълумоти Агентии омори назди президенти ЉТ, дар сохтори ММД-и кишвар давоми моњњои январ-июни соли равон њиссаи савдо, таъмири автомобилњо, молњои маишї ва лавозимоти истифодаи шахсї, мењмонхона ва тарабхонањо беш-тар буда, он ба 17,6% баробар аст. Гуфта мешавад, ки њиссаи андоз – 16,4%, наќлиёт, алоќа ва хољагии анбор – 15,5%, саноат ва энергетика – 12,6%, сохтмон – 8,9%, бахши кишоварзї, шикор, хољагии љангал, моњидорї ва моњипарварї – 13,2 % - ро

ташкил медињад.Ё д о в а р м е ш а в е м , њ а љ м и М М Д

Тољикистон дар соли гузашта беш аз 40 миллиарду 524,5 миллион сомонї (беш аз 8,5 млрд. $)-ро ташкил дод, ки он нисбат ба нишондињандаи соли 2012 7,4% зиёдтар буд. Бояд гуфт, соли љорї ММД-и кишвар дар њаљми беш аз 46 миллиард сомонї пешбинї шудааст.

Бонки миллии Тољикистон (БМТ) дар њамкорї бо Бонки Аврупоии таљдид ва рушд, Љамъияти Олмон оид ба њамкорињои байналмилалї ва Корпоратсияи молиявии байналмилалї намудњои хизматрасонии бонкдории мобилї ё ба истилоњ “мобайлбан-кинг” –ро дар љумњурї љорї менамояд. Дар ин хусус хадамоти матбуоти БМТ иттилоъ медињад.

Гуфта мешавад, ки акнун шањрвандони Тољикистон бо истифода аз телефонњои мобилї метавонанд амалиёти бонкиро, чу-нончи интиќоли пул ба суратњисоби лозим, пардохти пули барќу пули хизматрасонињои маишї ва харидории молу колоро аз хона набаромада, анљом дињанд.

Мувофиќи маълумоти БМТ, бо ин

ташаббус Тољикистон дар минтаќаи Осиёи Марказї яке аз аввалин давлатњое до-ниста мешавад, ки бонкдории мобилиро љорї мекунад ва дар ин самт ташкилотњои ќарзии ЉСК “Агроинвестбонк”, ЉДММ ТАЌХ “Авфар”, ЉСП ТАЌХ “Самар” ва ЉСП ТАЌХ “Имон Интернешнл” аз авва-лин ташкилотњое мебошанд, ки хизмат-расонии бонкдории мобилиро аллакай ба шањрвандони Тољикистон пешнињод кардаанд.

Хизматрасониии бонкдории мобилї ба муштариён имконияти иљро намудани амалњо аз ќабили интиќоли маблаѓ аз як суратњисоб ба суратњисоби дигар, пардохти хариди мол ва хизматрасонињо, пардохт аз рўи њисобномањо, интиќоли маблаѓ ба гирандае, ки суратњисоб надорад, пардохти ќарз ва дастрас намудани маълумот оиди баќияи суратњисоб, ќурби асъор ва ѓайраро нињоят осон мекунад.

Бояд гуфт, барои зиёд гардидани њиссаи пардохтњои ѓайринаќдї татбиќи воситањои муосири пардохтии электронї, аз ќабили кортњои пардохтии бонкї, низомњои пар-дохтии мобилї (бонкдории мобилї) ва ѓайра зарур аст.

Дар Тољикистон бонкдории мобилї густариш меёбад

Њаљми муомилоти моли хориљии Тољикистон дар нимаи аввали соли равон њудуди 2,9 миллиард доллари амрикоиро ташкил дод, ки нисбат ба њамин давраи соли гузашта 14,3% ё худ беш аз 36 миллион доллари амрикої бештар аст.

Дар ин робита тавре Агентии омори назди президенти ЉТ иттилоъ дод, тавозуни савдо дар семоњаи аввали соли љорї манфї буда, наздики 185 миллион доллари амрико-иро ташкил додааст.

Тољикистон дар нимсолаи аввал бо 86 кишвари дунё, аз љумла 10 кишвари узви

Иттињоди Давлатњои Мустаќил ва 76 киш-вари хориљи дур муомилоти молї анљом до-дааст. Дар ин давра њаљми содироти мол 521 миллион $ ва њаљми воридоти мол њудуди 2,4 миллиард $ - ро ташкил додааст, ки дар ќиёс ба њамин давраи соли 2013 мутаноси-бан 14,8% кам ва 23,5% зиёдтар аст.

Ќобили зикр аст, ки соли гузашта њаљми муомилоти моли хориљии Тољикистон наз-дики 5 миллиарду 285 миллион доллари амрикоиро ташкил дода буд, ки он нисбат ба нишондињандаи соли 2012 2,9% ё худ 146,7 миллион $ зиёд дониста мешавад.

Њаљми умумии љаримањо дар пойтахт оид ба риоя накардани ќоидањои њаракат дар роњ тибќи лоињаи «Шањри бехатар» аз замони љорї шуданаш (31-уми июли соли 2013) то 1-уми июли соли равон беш аз 13 миллион сомониро ташкил додааст. Дар ин хусус вазири корњои дохилии Тољикистон Рамазон Рањимзода зимни нишасти матбуотї иттилоъ дод.

«Имрўз амалисозии лоиња амалан ба итмом расида, дар 71 кўча ва аксари хиё-бону майдонњои шањри Душанбе камерањои

мушоњидаи видеої насб шудаанд», - изњор дошт Рамазон Рањимзода.

Ба ќавли вазири корњои дохилї, аз замони роњандозии лоињаи «Шањри бе-хатар» нишондињандаи фавт дар роњњои Душанбе панљ маротиба коњиш ёфтааст. Ў њамчунин таъкид кард, ки барои мудом вайрон кардани ќоидањои њаракат дар роњ, ки тариќи ин камерањо дар роњњои пойтахт сабт шудаанд, 11 нафар корманди милиса аз кор озод шуда, 2 нафар аз мансаб сабукдўш гардидааст.

Дар ин робита, тавре Вазорати наќлиёти ЉТ хабар дод, айни замон дар иншооти маз-кур корњо идома дошта, танњо гузоштани шохаи роњи оњани ќитъаи роњи Вањдат – Ёвон боќї мондааст.

Бино ба маълумоти манбаъ, барои сох-тмони ќитъаи роњи оњани Вањдат – Ёвон Љумњурии Мардумии Чин дар њаљми ќариб 72 миллион доллари амрикої ќарз људо на-муда, њукумати Тољикистон низ ин лоињаро маблаѓгузорї мекунад.

Ёдовар мешавем, ки лоињаи бунёди роњи оњани Душанбе – Ќўрѓонтеппа њанўз соли 1967 тањия шуда буд, вале сохтмони он танњо пас аз 42 сол дар соли 2009 оѓоз гардид. Масофаи ќитъаи роњи оњани Вањдат – Ёвон 46,3 километрро ташкил медињад.

Дар ин ќитъа бунёди се наќб, панљ пули бузург ва дигар иншоот ба наќша гирифта шудааст.

Дар Вазорати наќлиёт њамчунин зикр карданд, ки бо анљоми сохтмони ин ќитъа ба пайваст кардани роњњои оњани дохили Тољикистон ќадами аввал гузошта меша-вад.

Гурўњи Бонки љањонї (БЉ) тайи як соли ахири молиявї, ки санаи 30-юми июни соли 2014 ба итмом расид, ба кишварњои Аврупо ва минтаќаи Осиёи Марказї (ОМ) њудуди 12 миллиард доллари амрикої маблаѓ људо кардааст. Дар ин бора хадамоти матбуоти Бонки љањонї хабар медињад.

Ин воситањо ба коњиши сатњи камбизоатї ва таъмини рушду некў-ањволии њамагонї аз њисоби баланд бар-

доштани мизони даромади ќишри ањолии камбизоати кишварњои минтаќа равона шудаанд.

Дар ин давра оид ба пешнињоди хизматгузорињои машваратї ба маблаѓи 45 миллион доллари амрикої 33 созиш-нома ба имзо расидааст, ки дар онњо му-соидати техникї ба ислоњот дар бахшњои таъмини нафаќа ва маориф, идоракунї ба бахши давлатї ва баланд бардоштани имконоти нињодї, тарњрезї ва идоракунии сармоягузорињо ба зербино ва њамчунин дигар соњањо пешбинї шудааст. Ба љуз ин, имсол Гурўњи Бонки љањонї миќёси кумакњо бо маќсади устувории иќтисод дар Украина ва дастгирии пешнињоди хизматгузорињои муњимтарини давлатї ба ањолиро зиёд кардааст.

Дар минтаќањои офшори тамоми љањон 7 600 миллиард доллари амрикої нигањдорї мешавад. Профессори мактаби иќтисодии Лондон Габриэл Зукман ба ин натиља расидааст. Ба њисоби ў, агар њамаи ин миллиардњо андозбандї мешуданд, пас як ќатор кишварњо метавонистанд даромади худро њамасола ба андозаи ќариб 200 миллиард доллар афзоиш дода, мушкилоти буљаро њал кунанд.

Бино ба маълумоти Зукман, 80 дар-сади ин воситањо (беш аз 6000 млрд.$) андозбандї намешаванд ва таќрибан 30 дарсади онњо дар суратњисобњои Швет-сария нигањдорї шуда, ин кишварро дар шумори бузургтарин “паноњгоњ” – и љањон аз андоз ќарор додааст. Воситањои боќимонда дар кишварњое чун Сингапур, Њонгконг, Люксенбург, љазирањои Богам, Кайман, Љерсї, гулўгоњи Ла – Манш ва ѓайра нигањдорї мешудаанд, ки баъзе аз онњо, амсоли воситањои дар Сингапуру Њонгконг ќайдшуда низ ѓолибан аз тарафи бонкњои Шветсария идора мешаванд.

Габриэл Зукман дар тањќиќоти хеш маълумоти умумии омориро, аз ќабили

маълумоти бонкњои марказї, Бонки њисоббаробааркунињои байналмилалї ва бюрои оморї ќиёс намуда, ошкор кар-дааст, ки соњибони ќисме аз воситањои офшорї махфї монда, эњтимол аз пардох-ти андоз канорагирї мекунанд. Ў афзуда-аст, ки зимни ин тањќиќот танњо коѓазњои ќиматнокро ба шумор гирифта, воситањои наќд, ќасрњо, киштињо ва ашёњои дига-ри гаронбањоро њисоб накардааст. Ба андешаи Зукман, агар њамаи онњоро ба назар гиранд, пас воситањои ѓайрирасмї метавонанд 11% сармояи хусусии љањонро ташкил дињанд.

Маврид ба зикр аст, ки Абдуљаббор Ширинов, раиси Бонки миллии Тољикистон зимни нишасти матбуотї оид ба пулњое, ки аз Тољикистон ба минтаќањои офшорї мераванд, изњори бехабарї кард, «Ман намегўям, ки њамаи он маблаѓњо бо роњи љиноят ба даст омадааст. Гап сари он аст, ки роњњои ба офшор рафтани пул гуногун аст. Њар њолат тадќиќро талаб мекунад. Гуфта наметавонам, ки чї ќадар маблаѓ дар офшор аст»-изњор дошт А. Ширинов

Теъдоди зиёди ширкатњои амрикоиву аврупоие, ки бо ширкатњои чинї њамкорї доранд, додугирифтро беш аз пеш бо юан ба роњ мемонанд. Дар ин хусус бонки HSBC гузориш дода, ќайд кардаст, ки зимни гузаронидани тањќиќот панљяки пурсидашудагон тиљорати худро аллакай бо асъори чинї ба роњ монда, сеяки дигар нияти дар давоми 1 сол ба ин асъор гузаш-танро изњор доштаанд.

Ба љуз Њонггонг, Сингапур ва Тайван, ки дар онњо юан дар тиљорат бо ширкатњои Чин расман мавриди истифода ќарор до-рад, боз 22% ширкатњое, ки бо Чин тиљорат мекунанд, њисоббаробаркунињоро аллакай бо юан ба роњ мондаанд, гуфта шудааст дар

гузориши бонки HSBC. Аснои тањќиќот њамагї 1,3 њазор ширкат бо гардиши беш аз 3 миллион доллар пурсида шуда-аст. Мувофиќи маълумоти SWIFT, 12% пардохтњо бо Чин ва Њонгконг дар давоми моњи июн бо юан анљом ёфтааст, ки он нис-бат ба соли гузашта 36% зиёдтар будааст. Аз рўи њаљми амалиёти савдои хориљї, юан соли гузашта аз евро пеш гузашта, љои дуввумро пас аз доллар ишѓол намуд.

Гузоришгарон омили асосии афзудани нуфузи юанро “кўшиши ширкатњои хориљї ба гирифтани имтиёз дар бозори Чин” номидаанд.

Тањияи К. Аюбї

Page 4: Шумораи 15 (42)

Ояндаро имрўз бояд сохт!

4 31 июли соли 2014, №15 (42)

…Прошло время… оглядыва-ешься назад на пройденный путь по дороге, которая называется дорога по «банковскому делу», на-считываемая 28 лет сложнейшего и ответственного труда.

Свой путь по банковскому делу я начала ещё тогда, когда в 1981 году поступила в Государственный университет имени Ленина на фи-нансово-экономический факультет в кредитную группу, что тогда озна-чало «будущий банкир». Если чест-но тогда такая перспектива была не престижна и после окончания ВУЗ-а все как могли, избегали быть «банкирами», потому-что в банках того периода была низкая оплата труда, одновременно требования к работе были наивысочайшие и вследствие этого в основном работали женщины. Например, если баланс банка по окончании дня не шел на 1 копейку, то никто не уходил домой пока не был све-ден баланс дебита с кредитом, то есть пока не проведена квитовка

баланса. Несмотря на такую не пре-стижность профессии – я, выбрала данный путь, потому что с детства от своей бабушки заворожено, слушала рассказы о работе своего прадедушки, который в 20-е годы прошлого века возглавлял Гоструд-сберкассу при Наркомфине Тад-жикской Автономной Советской Социалистической Республики, а в последующем и Таджикской ССР. И у меня не было сомнений в выборе профессии.

В 1986 году я по направлению университета пришла на работу в Железнодорожное отделение Госбанка ТССР в кредитный от-дел. Коллектив, который меня принял, отличался дружелюбием и терпимостью к новому работ-нику, который пришел познавать практические азы банковского дела. Моими первыми учителями в приобретении навыков банков-ского дела были: Кавмидинов Каюм Кавмидинович – препода-ватель по «Банковскому делу» и руководитель дипломной работы; Кабилова Мархабо Ибрагимовна – заместитель директора филиала; Чухнюк Мария Нестеровна – на-чальник кредитного отдела; Хаки-

мова Мавджуда Халимовна – мой старший наставник, товарищ по цеху; Вафоев Муроджон Саидович – директор филиала, от которого я очень многому научилась. Все они в плеяде банковского дела значат-ся профессионалами с большой буквы, с которыми я до сих пор в дружеских отношениях. Первое, что меня поразило это дисциплина, как на военных объектах. Банкир должен в 07-45 быть на рабочем ме-сте, подготовиться к рабочему дню, что означало: обязательно приве-сти в порядок свой внешний вид, привести в порядок рабочий стол, включить электрокалькулятор или подготовить счеты, просмотреть папки по кредитным делам и наме-тить – с каким клиентом работать в течение дня.

Структура банка того времени была конечно упрощенной по срав-нению со структу-рой банков сегод-няшних дней, но напоминает Фронт и Бэк офисы. Со-

стояли банки из трех основных подразделений:

• отдела «Кредитования, плани-рования и денежного обращения», в котором оформлялись кредит-ные договора, проверялось пра-вильность начисление процентов, проводились проверки целевого использования кредита, своевре-менность погашения кредитов, проверки кассовой дисциплины и составлялись планы по доходам и расходам банка;

• «Бухгалтерии», в которой проводились все операционные проводки клиентов, выдача кре-дитов на основании распоряжения кредитного отдела, начисление процентов по кредитам и закрытие баланса банка;

• «Кассы», которая состояла из: приходной кассы, расходной кассы, вечерней касса, оборотной кассы, кассы пересчета и храни-лища.

Конечно, кредитование с того времени претерпело большие изменения. Финансирование кре-дитования в то время проводилось государством, через банки, под оборотные средства предприятий, и государством спускались лимиты

отдельно на кредитование пред-приятий легкой промышленности, местной промышленности, сель-ского хозяйства, торговли, а также на финансирование капитального строительства каждого объекта в отдельности. Исходя из расчета, на недостающие средства по за-работной плате у предприятий и организаций, в кредитном отделе банка, оформлялся кредит под ре-ализацию будущей продукции или товара и в последующем строго отслеживалось погашение данного вида кредитования.

С 1985 года, в СССР начались большие преобразования в соответ-ствии с программой перестройки страны Советов, которая к концу 1986г. и начала 1987г. коснулись и банковской системы страны. Нача-лась реструктуризация банковской системы по специализированному отраслевому назначению. Это означало то, что клиентура банка перераспределилась в четыре направления и в связи с этим об-разовались следующие специали-зированные Банки:

• Банк жилищно-коммуналь-ного хозяйства и социального развития ТССР – «Жилсоцбанк»

ТССР, в котором обслуживались в основном клиенты, относящиеся: к легкой и местной промышлен-ности; предприятия, относящиеся к торговле и общепиту; часть жилищ-ного строительства; организации науки, искусства, медицины, изда-тельства, снабженческо-сбытовые организации и прочие;

• «Агропромбанк» ТССР, в котором обслуживались в основ-ном клиенты, относящиеся: к аграрному сектору производства; предприятия выпускаемые обору-дование для обработки продуктов сельского хозяйства; хлопкосею-щие хозяйства и так далее;

• «Промстройбанк» ТССР, в котором обслуживались клиенты, относящиеся к строительству по республике Таджикистан;

• Банк трудовых сбережений и кредитования населения ТССР –«Сбербанк»ТССР, который орга-низован на базе Сберегательной кассы ТССР.

Данная реструктуризация дава-лась очень тяжело, многие клиен-ты не согласны были уходить в дру-гие банки, но государственность диктовала свои правила. Днем и ночью банковские работники соз-давали списки клиентов и путем актов прием-передачи передавали документацию клиентов в другие банки по отраслевому назначению, и в свою очередь принимали кли-

ентов из других вновь организован-ных специализированных банков. Мне посчастливилось проработать целых 8 лет в коллективе филиала Железнодорожного отделения Жилсоцбанка, который был создан на базе Железнодорожного фили-ала Госбанка ТССР.

В связи с перестройкой страны и началом экономических взаимо-отношений со странами Европы, возникла потребность расчетов в иных иностранных валютах. В республике открылся филиал Внешэкономбанка СССР. Неда-ром говорят, что «…цивилизация – это стадия развития общества, на которой ничего нельзя сделать без финансирования». Меняется сознание общества и меняется эко-номическая среда и, конечно же, как посредник между обществом и экономикой меняется банковская система, которая является мобили-затором денежных ресурсов, необ-ходимых для развития, эволюции экономики.

Само время показало, что с

появлением ком-м е р ч е с к о г о и кооперативного движения появи-лась потребность

в дальнейшем преобразовании банковской системы, поскольку государство не могло уже кон-тролировать большое течение коммерческого движения. В конце 1990 года продолжилась реструк-туризация банковской системы и банкам дано право – становиться акционерными общест вами, и самое главное дано право в вы-боре клиентуры. Предоставляя всё новые виды услуг банки стали привлекать успешных клиентов, и в свою очередь клиент сам вправе был выбора банка. Как следствие между банками появляется кон-куренция за лучших клиентов. Данное обстоятельство подстег-нуло банки совершенствоваться в предоставлении новых бизнес продуктов для населения. Данная реструктуризация была толчком в преобразовании банков и банк, в котором я работала, преобразо-вался в АКБ «Таджикбанкбизнес», «Жилсоцбанк» был упразднен.

В 1991 году с распадом Совет-ского Союза банковская система пережила распад наработанной банковской системы. Вновь на-чалась сложная работа по восста-новлению банковской системы уже Республики Таджикистан. Несколько раз проводились де-нежные реформы, при которых все тяготы взаимоотношений с населением выпали на банковскую

систему.Сильный резонанс на банков-

скую систему Республики Таджи-кистан оказали военные действия 1993 года. Мы, банковские работ-ники на ровне с охранной банка, оберегали здание филиала – в особенности кассовое хранилище. В один из солнечных дней в наш филиал попал пушечный снаряд, и люди, которые ворвались по-сле взрыва, конечно же, искали деньги. Но чудом или впопыхах кассовое хранилище так и не было вскрыто, о чем мы узнали позже. В это же время мы банковские работники шли по домам пешком, хотя вокруг стреляли снайперы двух сторон противостояний и все чудом остались живы. Было страшное время….Я всегда буду благодарна нашему Президенту РТ, что он смог остановить этот беспредел и поставить точку во имя того, что мы сейчас живем в мирное время. Это может оценить только тот человек, который пере-жил военное время.

После того, как было поврежде-но здание филиала, и небезопасной стала дорога к банку, мне пришлось подыскивать работу поближе к дому, и я по приглашению пришла на работу в КБ «Сомон-Банк». Конечно, мне сложно было при-выкать к новому стилю работы в банке, во мне присутствовал госу-дарственный стиль работы, то есть все в рамках лимитов и ни шагу за пределы. В любом случае я благо-дарна, что получила опыт работы в коммерческом Банке, встретилась с новыми людьми, от которых для себя многому научилась... И все-таки, мне хотелось работать в престижном, авторитетном Банке – это Внешэкономбанке. В 1995 году я пришла на работу в ГАКБ «Внешэкономбанк». Стиль работы Внешэкономбанка был близок к Таджикбанкбизнесу, и мне не приш лось ни к чему привыкать.

С момента моего поступления на работу по сегодняшний день в Банке произошли большие изме-нения: Банк переименован в ОАО «Тоджиксодиротбанк»; в резуль-тате более чем 20-летней деятель-ности на таджикском банковском рынке – бренд ОАО «Тоджиксоди-ротбанк» приобрел известность и доверие. Доверие к бренду подкре-пляется тем, что на сегодняшний день Банк занимает лидирующие позиции в банковской системе республики по объему активов, размерам капитала и ссудного портфеля. Кроме того банк смог организовать достаточно крупную филиальную сеть и на сегодняшний день создано 86 филиалов, 115

Банк - это здравый смысл, трезвый подход

к действительности, к партнерам.

Ж. Вриньо

Несмотря на такую не престижность профессии,

(Идома аз сањ. 1)

Page 5: Шумораи 15 (42)

5

Ояндаро имрўз бояд сохт!

31 июли соли 2014, №15 (42)

Центров Банковского обслужи-вания, с общей численностью работников банка около 3-х тысяч человек.

Банк расширил своё присут-ствие на рынках финансовых услуг, приобретя пакет акций ЗАО «Банк развития Таджи-кистана», ставшим дочерним Банком. Успешно вышли на новый для нас рынок страхо-вания, создав ЗАО Страховую компанию «Кафил». Параллель-но Банк стал соучредителем ЗАО «Центр процессинговых технологий», ООО «Кредитно-информационное бюро Таджи-кистана», ОАО ГЭС “Рогун”, “Фонд гарантийных вкладов населения” и “Ассоциации бан-ков Таджикистана”. Сегодня в банке 228,0 тысяча активных банковских карт, более 170 банкоматов и 207 терминалов по всей стране. Банк занимает четверть внутреннего рынка по обслуживанию пластиковых карт. Сегодня Банк работает с 33 международными банками из 11 стран мира, платежный оборот по которым по итогам 2013 года достиг 5,8млрд. дол-ларов США.

Все достижения ОАО «Тод-жиксодиротбанк» показывают, что Банк является лидером на банковском рынке республики и все это по праву благодаря компетентному руководящему составу ОАО «Тоджиксоди-ротбанк» и в первую очередь Председателя Банка Тоджи-дина Пирзода. Руководителя, который смог вывести Банк на такой значимый уровень достижений. Я благодарна, что работаю именно в этом банке и приложу все усилия и знания для дальнейшего его совершен-ствования.

Укрепляя позиции банка, руководство Банка, проводит меры по совершенствованию структуры банка, посколь-ку с помощью оптимальной организационной структуры осуществляются все необходи-

мые действия, направленные на достижение целей, которые ставит перед собой банк. Таким образом, внесено изменение, в структуру Головного банка – разделив на Фронт и Бэк – офисы, и создана региональ-ная филиальная сеть. То есть проведено функциональное разделение банковских бизнес процессов.

Так, Фронт-офис функцио-нально отвечает за коммуни-кацию с клиентами, получение и ввод для последующей обра-ботки документов от клиентов, предоставление клиенту ин-формации, проводят проверку заёмщиков на кредитоспособ-ность, обеспечивает подготовку к принятию решений.

Бэк-офис – это совокупность бизнес-процессов, процедур, нормативных и локальных документов (регламентов), как правило, не контактируют непосредственно с клиентами, но при этом осуществляют операции, непосредственно свя-занные с клиентурой. Проводят учет и анализ операций совер-шенных клиентом, осущест-вляют ввод дополнительных данных о клиенте, не учтенных в информационной системе, контролируют риски, связан-ные с конкретной сделкой и в целом по банку.

Подразделение Бэк-офиса, которое я возглавляю, является аналитическим подразделени-ем, в котором подытоживается вся финансовая деятельность банка – это направление «Пла-нирования, бюджетирования и риск менедж мента». В данном подразделении проводятся все регуляторные мониторинги, мониторинги основных пока-зателей в разрезе филиалов и в целом по Банку, прогнозные показатели, коэффициентные анализы, проводится сравни-тельный анализ банков РТ, про-водятся анализы основных для банка рисков, отслеживается выполнение плана прибыли,

как в целом по Банку, так и в разрезе структурных подраз-делений. Кроме того прово-дится работа с региональными филиалами, направляются ре-гионам анализы их финансово-экономической деятельности и управления рисками с рекомен-дательным письмом и так далее. Данное подразделение состоит из четырех отделов, которые возглавляют профессионалы-практики. Основной состав подразделения это молодые, энергичные и инициативные экономисты, из которых 70% женщины.

Выделение в структуре Бан-ка БЭК-офиса требует эффек-тивной аналитической отдачи от вновь созданного подраз-деления. На мой взгляд, оно должно состоять из узконаправ-ленных ведущих специалистов-аналитиков, подготовленных и обученных из имеющихся специалистов Банка.

Также практика показывает, что назрела потребность в даль-нейшей оптимизации структуры банка, и организации:

• рабочего Казначейства БЭК-офиса с целью регулиро-вания-перераспределения вну-трисистемными денежными по-токами и ликвидностью Банка;

• отдельных подразделений по планированию и управлению рисками для углубленной анали-тической отдачи;

• подразделения по предо-ставлению услуг финансового управления активами населения или юридических лиц.

…оглядываешься назад на пройденный путь по дороге, которая называется дорога по «банковскому делу», и за это время многое прив несено существенного в банковскую систему, и путь, который я про-шла сложного и ответственного труда ещё для меня является счастливым и престижным.

Заместитель Управляющего Директора

БЭК-офиса Сайёра Мухамеджанова

я выбрала данный путь…Б у њ р о н

Барои идома додани “амалиёти зиддитеррористї” – е, ки њукумати Киев дар Шарќи Украина пиёда меку-над, боз 10 миллиард гривен ($1 - 12 гривен) лозим мешавад. Дар ин хусус вазири молияи Украина Александр Шлапак дар њузури вакилони парлу-мони кишвар изњор дошт. Шлапак аз љумла гуфт, ки дар зарфи як моњ барои амалиёти зиддитеррористї наздики 1,5 милли-ард гривен харљ мегардад ва дар ин робита њукумат ба зудї аз парлумон боз 9,1 миллиард гривен дархост хоњад кард.

“Мо нахуст 6,8 миллиард гривен људо намудем, баъдан боз 600 мил-лион гривен ва захирањои дигар низ људо кардем. Мо ба маблаѓгузорї то 1 июл умед доштем. Њоло дар моњи июл мо маблаѓгузориро аллакай аз њисоби пулњои иловагии хазинаи

эњтиётї анљом дода истодаем. Аммо, бо назардошти дар хазинаи эњтиётї боќї мондани њудуди 525 миллион гривен, мо барои идома додани ама-лиёти зиддитеррористї ба воситањои иловагї ниёз дорем, зеро мо барои амалиёти зиддитеррористї беш аз 1,5 миллиард гривен дар як моњ харљ мекунем. Аз ин лињоз, мо њадди камтарини маблаѓро дар њаљми 9,1 миллиард гривен муќаррар кардем, ки он то охири соли равон зарур аст”, - изњор дошт Александр Шлапак.

Нахуствазири Британиё Дэ -вид Кэмерон ба љорї намудани тањримоти сангини иќтисодї алайњи Русия даъват намуда, гуфт, ки “тадбирњои љиддии иќтисодї ягона забонест, ки Русия мефањмад”.

Пешвои Британиё зимни маќо-лае, ки дар рўзномаи New York Daily News нашр шудааст, изњор доштааст, ки Русия барои нооором кардани давлати соњибихтиёр, халалдор на-мудани якпорчагии њудуди он ва мусаллањ кардану тамрин додани људоихоњон кўшиш ба харљ медињад. Дар ин робита, ў аз кишварњои Иттињоди Аврупо минбаъд манъ кардани фурўши таљњизоти низомї

ба Маскавро дархост намуд.“Расонидани хисороти иќтисодї

ба Русия, ба иќтисоди мо низ баъзе паёмадњои иќтисодї хоњад дошт. Вале, тадбирњои љиддии иќтисодї ин ягона забонест, ки Русия мефањмад”, - навиштааст Кэмерон.

Бояд гуфт. њафтаи гузашта кишварњои Иттињоди Аврупо ба тавофуќ расиданд, ки рўйхати тањримотии зидди Русияро васеъ кунанд ва дар ин робита бо сабаби халалдор шудани якпорчагии њудуди Украина боз 15 нафар шахси воќеї ва 18 ширкату созмонњои дигарро ба ин рўйхат илова намуданд.

“Бояд коре кард, ки нерўи мо, таъсиру нуфуз ва тадбирњои мо бештар эњсос шавад. Аврупо њамроњ бо Амрико тамоми тадбирњои ло-зимаро бояд андешад, то ин ки алайњи Русия баромада, низоъро дар Украина хотима дињад ва пеши роњи ќурбон шудани одамони бегуноњро бигирад”, - таъкид намудааст пешвои Британиё.

Шумораи фаластинињое, ки бар асари амалиёти њарбии Исроил дар воњаи Ѓазањ ќурбон шудаанд, аз њазор гузаштааст.

“Раќами даќиќ њоло нест, вале бо боварии комил метавонам гуфт, ки шурўъ аз 7 июли соли равон(рўзи оѓози амалиёт) беш аз њазор нафар одам ба њалокат расида, наздики 6 њазор нафар љароњат бардоштааст”, - изњор дошт намояндаи расмии Вазорати тандурустии Фаластин Ашраф Алкидра. Ќаблан шумораи фаластинињои ќурбоншуда беш аз 900 нафар арзёбї шуда, инчунин гуф-та шуда буд, ки аз љониби Исроил 37 сарбозу афсар ва 3 сокини осоишта ба њалокат расидаанд.

Ба ќавли Алкидра, дарњол пас аз оташбас ба сардхонањои бемористонњо беш аз 110 љасаде, ки аз манзилњои валангоршудаи навоњии Шуљоия, Туфањ, Зайтун, шањрњои Байт Лањия ва Байт Хонун дарёфт кардаанд, оварда шудаанд. “Мутаассифона, артиши Исроил намегузорад, ки ба дењаи Хузаъа, ки дар ќисмати шарќии шањри Байт Хонун љойгир аст, ворид шавем. Онљо муњорибањои шадид ба вуќўъ

пайваста буд ва эњтимол љасадњои зиёд монда бошад”, - гуфт намояндаи вазорат.

Бино ба иттилои табибон, сеяки ќурбоншудагонро занону кўдакон ташкил медињанд. “Тамоми рўз ба назди мо љасадњои сўхташударо меоранд… Айни замон њаво низ гарм аст ва агар љасадњоро љамъ наорем, он метавонад боиси сар задани эпи-демия шавад”, - таъкид кард яке аз пизишкони калонтарин бемористони воњаи Ѓазањ Ањмад Доур.

Тањияи Р. Мирализода

Барои амалиёти зиддитеррористї дар Украина наздики $1 миллиард лозим аст

Та њ р и м о тКэмерон: Тањримот, ин ягона забонест,

ки Русия мефањмад

Шумораи ќурбониёни Фаластин аз 1000 гузашт

Да р г и р ї

Page 6: Шумораи 15 (42)

Ояндаро имрўз бояд сохт!

6 31 июли соли 2014, №15 (42)

(Идома аз шуморањои

гузашта)

ВАЛЮТНЫЕ ЦЕННОСТИ (CURREN-CY VALUES) – ценности, в отношении которых валютным законода-тельством страны установлен соответствующий режим об-ращения. К числу валютных ценностей относятся наличная иностранная валюта (банковские казначейские билеты и монеты иностранных государств), золото, серебро и пла-тина (в слитках и монете), платежные документы (чеки, векселя, тратты, депозитные сертификаты, аккредитивы и др.), выписанные в иностранной валюте, ценные бумаги (акции, облигации, купоны к ним, боны, казначейские векселя и др.) в иностранной валюте, а также сертификаты, облигации, варранты и другие ценные бумаги, номинал которых выражен в золоте

В А Л Ю Т Н Ы Й А Р Б И Т Р А Ж ( C U R R E N C Y ARBITRATION) – купля-продажа иностранной валюты с последующей обратной сделкой в целях получения прибы-ли от разницы валютных курсов по времени и за счет раз-личия в курсе данной валюты на разных валютных рынках.

ВАЛЮТНЫЙ БИЗНЕС (FOREIGN-EXCHANGE BUSINESS) – купля – продажа иностранной валюты.

ВАЛЮТНЫЙ БЛОК (CURRENCY BLOCK) – группи-ровка стран, зависимость которых в валютном и финан-совом отношениях от возглавляющей их страны-гегемона определяется следующими основными чертами: прикре-плением курса зависимых валют к доминирующей валюте (доллару США, фунту стерлингов, французскому франку), хранением валютных резервов стран-участниц в стране-гегемоне, обеспечением зависимых валют со стороны страны-гегемона. Во время и после второй мировой войны на основе валютных блоков образовались валютные зоны.

ВАЛЮТНЫЙ БРОКЕР (FOREIGN-EXCHANGE BROKER) – профессиональный агент по купле-продаже валюты, который может представлять правительство или валютного дилера например, коммерческий банк.

ВАЛЮТНЫЙ ВЕКСЕЛЬ (CURRENCY BILL) – термин, закрепившийся в современном финансовом лексиконе России за векселями, вексельная сумма на которых ука-зывается в иностранной валюте.

ВАЛЮТНЫЙ ДЕМПИНГ (CURRENCY DUMPING) – вывоз товаров по ценам ниже мировых из страны с обе-спеченной валютой в страны с более твердой валютой или менее обеспеченной валютой.

ВАЛЮТНЫЙ ДЕФИЦИТ (CURRENCY DEFICIENCY) – недостаток валютных ресурсов государства для обеспе-чения регулирования валютного рынка и осуществления расчетов и платежей.

ВАЛЮТНЫЙ КЛИРИНГ (CURRENCY CLEARING) – расчеты между странами на основе зачета взаимных требований с оплатой сальдо наличными деньгами.

ВАЛЮТНЫЙ КОНТРАКТ (CURREN-CY CONTRACT) – соглашение (договор) об обмене на установленную дату одной валюты на другую по установленному заранее курсу. Такие контракты заключаются для страхования на случай изменения валютных курсов.

ВАЛЮТНЫЙ КОНТРОЛЬ (EXCH-ANGE CONTROLS) – правительственный контроль за поступлением и расхо-дованием денежных средств.

ВАЛЮТНЫЙ КОЭФФИЦИЕНТ (CURRENCY FACTOR) – курсовое соотношение, используемое при пересчете цен и денежных сумм из одной валюты в другую, одна из форм курса иностранных валют.

ВАЛЮТНЫЙ КРИЗИС (CURRENCY CRISIS) – воз-никновение в валютной сфере, на валютных рынках крити-ческой ситуации, характеризуемой резкими колебаниями валютного курса, исчерпанием валютных резервов стран.

ВАЛЮТНЫЙ КУРС (EXCHANGE RATE) – соотноше-ние между денежными единицами разных стран, опреде-ляемое их покупательной способностью и рядом других Экономическая категория товарно-денежных отношений.

В А Л Ю Т Н Ы Й М Е Х А Н И З М ( C U R R E N - C Y MECHANISM) – часть валютной системы, представляю-щая собой совокупность правовых норм в данной области (главным образом содержащихся в международных соглашениях по валютным вопросам) и институтов, их представляющих (Международного валютного фонда, региональных финансовых учреждений и др.)

ВАЛЮТНЫЙ ОПЦИОН (CURRENCY OPTION) – Кон-тракт на право купить либо продать в течение договорного срока по договорной цене лот валюты.

1)Опцион, предусматривающий право выбора альтер-нативных валютных условий контракта.

ВАЛЮТНЫЙ ПАРИТЕТ (CURRENCY PARITY) – со-отношение между двумя валютами, устанавливаемое в законодательном порядке. Является основой валютного курса, который обычно отклоняется от паритета.

ДОРОИЊОИ АСЪОРЇ, ДОРОИЊОИ АРЗЇ – дороињое, ки ќонунгузории асъории кишвар нисбат ба онњо режими муносиби гардиш муќаррар намудааст. Ба дороињои арзї инњо дохил мешаванд: асъори наќди хориљї (билетњои хазинадории бонкї ва тангањои давлатњои хориљї), тилло, нуќра ва платина (дар шакли сабика ва танга), асноди пардохт (чек, вексел, барот, тасдиќномаи амонат, эътиборнома ва ѓ.), ки бо асъори хориљї навишта шудаанд, коѓазњои ќиматнок (сањмия, вомбарг, шањравои замима ба онњо, бон, векселњои хазинадорї ва ѓайра) бо асъори хориљї, њамчунин тасдиќнома, вомбарг, варрант ва коѓазњои ќиматноки дигар, ки арзиши исмии онњо бо тилло ифода ёфтааст.

ЊАКАМИЯТИ АРЗЇ, ЊАКАМИЯТИ АСЪОРЇ – хариду фурўши асъори хориљї бо муомилаи баръакси минбаъда бо маќсади гирифтани фоида аз фарќияти ќурбњои асъор аз рўи ваќт ва аз њисоби тафовути ќурби ин арз (асъор) дар бозорњои гуногуни асъор.

САВДОИ АСЪОР – хариду фурўши асъори хориљї.БЛОКИ АСЪОРЇ, БЛОКИ АРЗЇ – гурўњи кишварњое,

ки дар муносибатњои асъориву молиявї вобастагии онњо аз кишвари онњоро сарварикунанда – њукмрон бо хусусиятњои асосии зерин муайян карда мешавад: вобастагии ќурби асъори тобеъ ба асъори њукмфармо (доллари ИМА, фунт – стерлинг, франки Фаронса), нигањдории захирањои асъори кишварњои иштирокдор дар мамлакати њукмрон, таъмини асъори (арзњои) тобеъ аз тарафи кишвари њукмрон. Дар давраи љанги дуюми љањон ва баъди он дар асоси блокњои асъорї минтаќањои асъорї ташкил ёфтанд.

ДАЛЛОЛИ АСЪОР, ДАЛЛОЛИ АРЗ – намояндаи касбї оид ба хариду фурўши асъор, ки метавонад њукумат ё дилери асъорро намояндагї бикунад, масалан, бонки тиљоратї.

ВЕКСЕЛИ АСЪОРЇ, ВЕКСЕЛИ АРЗЇ – дар фарњанги молияи имрўзаи Русия векселњоеро ифода мекунад, ки дар онњо маблаѓи вексел бо асъори хориљї нишон дода мешавад.

ДЕМПИНГИ АСЪОР; АСЪОРИ ЌИМАТАШ ПАСТ– содироти амвол аз кишвар бо нархњои пасттар аз нархњои љањонї бо асъори таъмингардида ба мамлакатњои дорои асъори ќавитар ё асъори камтар таъмингардида.

КАСРИ АСЪОР, КАМБУДИ АРЗ – камбуди захирањои асъории давлат барои таъмини танзими бозори асъор ва анљом додани њисоббаробариву пардохтњо.

КЛИРИНГИ АСЪОР, КЛИРИНГИ АРЗЇ – њисобу китоб байни кишварњо дар асоси ба назар гирифтани тала-боти мутаќобила бо пардохти салдо дар шакли пули наќд.

ЌАРОРДОДИ АРЗЇ, ЌАРОРДОДИ АСЪОРЇ – со-зишнома (шартнома) дар бораи дар таърихи муќарраршуда аз рўи ќурби пешакї таъйингардида мубодила намудани як асъор бо асъори дигар. Чунин ќарордодњо барои худро пешакї њимоя намудан аз таѓйироти ќурбњои асъор баста мешавад.

НАЗОРАТИ АСЪОР, НАЗОРАТИ ПУЛ – назорати њукуматї ба воридот ва харољоти маблаѓњо.

ЗАРИБИ АСЪОРЇ, ЗАРИБИ АРЗЇ – таносуби ќурб, ки њангоми бозшумории нархњо ва маблаѓњо аз як асъор ба асъори дигар истифода мегардад. Яке аз шаклњои ќурби асъори хориљї.

БЎЊРОНИ АСЪОРЇ, БЎЊРОНИ АРЗЇ – дар соњаи асъор, дар бозорњои асъор ба миён омадани вазъияти бўњронї, ки дар якбора таѓйир ёфтани ќурби асъор, сарф гардидани захирањои асъори кишвар ифода меёбад.

ЌУРБИ АСЪОР, НАРХИ АРЗ – таносуб байни воњидњои пулии кишварњои гуногун, ки ќобилияти хари-дории онњо ва якчанд омилњои дигарро муайян менамояд. Категорияи иќтисодии муносибатњои моливу пулї.

МЕХАНИЗМИ АСЪОРЇ, МЕХАНИЗМИ АРЗЇ – ќисми низоми асъорї, ки маљмўи меъёрњои њуќуќиро дар ин соња (асосан дар созишномањои байналхалќї оид ба масъалањои асъорї мављудбударо) ва институтњои онњоро намояндагикунанда (Хазинаи байналхалќии асъ-ор, муассисањои молиявии минтаќавї ва ѓ.) – ро ифода менамояд.

ОПСИОНИ АСЪОРЇ, ОПСИОНИ АРЗЇ – ќарордод барои њуќуќи харидан ё фурўхтани лоти асъор дар давоми мўњлати шартнома ва бо нархи шартномавї.

1) опсионе, ки њуќуќи интихоби шароити алтер-нативии асъории ќарордодро пешбинї менамояд.

ЊАМПОЯГИИ АСЪОР, ЊАМПОЯГИИ АРЗ; БАРО-БАРИИ АСЪОР – таносуб байни ду асъор, ки ба тартиби ќонунї муќаррар карда мешавад. Асоси ќурби асъоре ме-бошад, ки маъмулан аз њампоягї (паритет) дур мешавад.

(Идома дорад)

Page 7: Шумораи 15 (42)

7

Ояндаро имрўз бояд сохт!

31 июли соли 2014, №15 (42)

Њаракати тундга-ро дар

Афѓонистон

Нидои љонсўз

Ќисми сергўшти

пой

Ќисми поёнии либос

Маъно

Њељ кас ... пеши худ

чизе нашуд

Рўзакушої

Вале, лекин

Нишонии чархболи

љангї

Љоизаи синамогаро-

ни рус

Иди саиди....

Њамќисмати мард

СоядастХеши падарї Њушёрї

Пешнамоз

Силоњи Анка

Манбаи нахи

абрешим

Ишора

Поягузори њизби комму-

нисти ЧинЉамъи фард

«То ... сухан нагуфта бошад»

Њавои тањхона

...и Ромит

Рамзи мењру муњаб

Фармон

Кўл дар Тољикистон

Зулфия...(Шоира)

«... нон роњати љон» Осудагї

Мевае ки хуни

инсонро зиёд мекунад

Њолати ин-сон баъди хархаша

«... сар ба сар тан

ба куштан дињем»

«сокин»-и доимии анбор

Адо

Шўро дар Украина

Шарики «стратегї»-и

бибї

Урдунї

Бибї ЊасратR дар RАР

Пешоянд

Дам гирифтан

Курчатов кї буд?

Дандони сунъї

Арал, Сиёњ Саргардон

Гази инертї

Муши муш-кини обї

Ноњия дар Хатлон

Калтакалос

Спирт

...Сой Шафќат

Калон

Категорияи ахлоќї

«Ў танњо ... дўст медо-

рад»

Боигарии кўњи

«Хољамумин»

Мотам

«... тољест аз нўри илоњї»

Љонваре ки моро «ба орзўњоямон мерасонад»

Падари љиян

Унсури кимиёвї

Њашароти зиёновар

Њуљљати расмии

дипломатї

Бежан ...Манижа

...де Жанейро

Мурѓиафсонавї

Шоњмотбози

њинду

Љойе ки китоб гузошта

мешавад

...Люксембург

Астар ва ... Яке аз рукнњои мусулмонї

Роњбалад

Љамъи рукн

Ранљу азоб

Кишвари африќої

Азми ќавї

Ёли аспМуаллифи балети

«Жизел!

Пойтахти Туркма-нистон

Адлпар-вар

Ќисми поёнии либос

Рисолаи ...

Яњуд

Сиёњпусти африќої

Бемории тиф

Пешванди сифат

соз

Аз усто метарсад

Асосгузо-ри њаљви муосири

тољик

Саргардон

Љумњурии ... Афѓо

нистонПарњез

Иброњим дар Инљил

Сайёраи хурд, астроид

Ќисми дастгоњи

бофандагїБозии

рўимизї

Ќанди «Кис-кис»

Зеб додани арча Серобта-

рин дарё дар љањон

Шарт

Башарият

...- манш (гулўгоњ)

Дандони сунъї

Мори калонтарин

Поягузори насроният

Мутеъ шудан

Романи Е. Замятин

...у услуб Сауна

НотаДалели беасос

Департамент дар Фаронса

Нигоњ кардан

Аз авлоди лубиё

Паррандањое, ки зеби дараи Ромитанд

Тамѓаи моеи зарфшўї

Хонум

Воњиди муќовимат

Давлат ва дарёи

африќої бо як ном

Системаи дохили сар

Гиёњи ороишї

Њамсари яњудии

Иброњим (а)

Агентии ахбори Бра-

зилия

Узви инсон

Љавоњир

Page 8: Шумораи 15 (42)

Ояндаро имрўз бояд сохт!

8 31 июли соли 2014, №15 (42)

Нашрия тањти раќами 0322/рз дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон аз 30 июли соли 2012 ба њисоб гирифта шудааст. Теъдод 5000 нусха.Дар матбааи “Мега-принт” ба чоп расидааст. Муассис: ЉСК «Тољиксодиротбонк»Нархаш шартномавї.Суратњисоби рўзнома: 20202972900000004475РМА: 020038447РМБ: 350101216Суратњисоби муросилотї 20402972312161

Нашрия дар заминаи гуногунандешь мацолащоеро низ ба нашр мерасонад, ки хилофи мавцеи бонк ва нашрия аст. Масъулияти дурустии аснод ва далели щамагуна маводи воридшуда ба дўши муаллифон аст. Дастхат ва аксщо баргардонида намешаванд.

СУРОЃА: ш. Душанбе, кўчаи Бењзод 47, Е-mail: [email protected], ТЕЛ:+992 (44) 600 40 10, Факс: +992(37) 221 47 38

Њайати мушовара:Тољидин Пирзода – Раиси ЉСК “Тољиксодиротбонк”Нуруллоев З. – Раиси Шўрои нозирони ЉСК “Тољиксодиротбонк”Рањматов Ќ. Р. – муовини аввали раиси ЉСК “Тољиксодиротбонк”Неъматов А.А. - муовини раиси ЉСК “Тољиксодиротбонк”Рашидова О. С. - муовини раиси ЉСК “Тољиксодиротбонк”Бердиев Ф.Н. - муовини раиси ЉСК “Тољиксодиротбонк”Рашидбеков С.Т. - директори молияи ЉСК “Тољиксодиротбонк”Восеев.Ќ.Ќ. - роњбари дастгоњи раиси бонк

Њайати тањририя:Сармуњаррир: Рањмоналї МирализодаКотиби масъул: Комил АюбїХабарнигорон: Марњабо Муродова, Марзия Ниёзова, Бањром БегназаровСањифабанд: С. Халил

ЉСК “Тољиксодиротбонк”Душанбе, кўчаи Бењзод, 47.

тел: (44) 600 40 39; 600 40 72

Агар Шумо барои харидорї намудани автомобил маблаѓи кофї надоред, ЉСК “Тољиксодиротбонк” ба Шумо ќарз барои хариди автомобилро пешнињод мекунад. Бо истифода аз ќарзњои бонкии мо, Шумо метавонед муддати тўлонї мунтазир нашуда, аз њоло фурсати соњиби автомобил шуданро дарёбед.Мувофиќи барномаи “Автокредит” – и мо, интихоби асъор ва муњлати дилхоњи

ќарзгирї (то 3 сол) ба интихоби Шумо вобаста аст. Дархостњои ќарзї дар муњлати кўтоњтарин баррасї мешаванд. Шартњои додани ќарз:Меъёри фоизї - 24 % солона Муњлати ќарз - аз 1 то 3 солЊаќќи хизматрасонї - 0Пардохти аввалия - 30 % аз арзиши автомобилТаъмини кредит: гарав гузоштани амволи ѓайриманќул

Дилери расмїKIA MOTORS дар ТољикистонТОЛОРИ АВТОМОБИЛИИ “KIA MOTORS”хиёбони Неъмат Ќарабоев, хонаи 4 тел: + 992 48 701 79 79тел: + 992 93 448 98 98www. Kia-global.tj