2002/3 ба 2007/8 оны хооронд ядуурал буурсан уу?

Дэлхийн Банк

2010 оны 10-р сар

Илтгэлийн тойм

• Эдийн засаг өсч байхад ядуурал

буураахгүй байгаа нь санаа зовоож

байна

• Ядуурлын хандлагыг хэмжих аргууд

• Ядуурлын хандлагыг хэрэглээнд

суурилсан аргаар хэмжсэн нь

• Амьжиргааны түвшнийг хэрэглээний бус

аргаар тооцсон нь

22

ҮСХ-ны тайлан: Монголд 2002/3 оноос 2007/8

хүртэл ядуурал бараг буураагүй

33

2002/03 2007/08

Poverty Poverty

Headcount Gap Severity Headcount Gap Severity

National 36.1 11.0 4.7 35.2 10.1 4.0

Urban 30.3 9.2 4.0 26.9 7.7 3.1

Rural 43.4 13.2 5.6 46.6 13.4 5.2

Source: HIES/LSMS 2002/03 and HSES 2007/08.

Үндэсний

хэмжээнд

Хотод

Хөдөөд

Ядуурлын Хурц

хэмжээ Зөрүү байдал

Ядуурал Ядуурал

Ядуурлын Хурц

хэмжээ Зөрүү байдал

Ядуурал буураагүй гэх нь эргэлзээ төрүүлж байна, учир нь 2002-

2008 хооронд эдийн засаг эрчимтэй, тогтвортой өссөн

• Нэг хүнд ногдох ДНБ жилд 4-9% өссөн

• Олон улсын судалгаанаас харахад ядуурлын түвшин ба эдийн

засгийн өсөлтийн хооронд урвуу хамаарал байдаг.

4

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1400000

1600000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Mongolia GDP per capita(in 2005 Tugrug)

Монголын нэг хүнд ногдох ДНБ

(2005 онд, ₮)

Монголд малын тоо өссөөр ирсэн...

55

.0

5,000.0

10,000.0

15,000.0

20,000.0

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Number of livestock in Mongoliaby species

Horse

Cattle

Sheep

Goat

Малын тоо толгой

төрлөөр

Адуу

Үхэр

Хонь

Ямаа

... мөн түүхий эдийн бодит үнэ өссөн

66

80

100

120

140

160

180

200

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Real commodity prices (normalized = 100 in 2002)

Male Goat

Beef

Түүхий эдийн бодит үнэ

(2002 оныг 100 гэж нормчлов)

Эр ямаа

Үхэр

0

50000

100000

150000

200000

250000

overall urban rural

in 2

00

7/8

Tu

gru

gs

Average Monthly Real Consumptionby region

2002/3 2007/8

Мөн энэ хугацаанд өрхүүдийн нэг хүн амд

ногдох бодит хэрэглээ бараг 2 дахин өссөн

7

Жич: 2002/3 ба 2007/8 судалгаанд Хэрэглээний

нийт дүнг нэг аргачлалаар тодорхойлсон

Сарын дундаж бодит хэрэглээ

(бүс нутгаар)

Нийт Хотод Хөдөөд

Ядуурал буураагүй мэт харагдаж байгаад

ямар шалтгаан байж болох вэ?

Эдийн засгийн

өсөлтийн зэрэгцээ

баян ядуугийн

ялгаа нэмэгдсэн

• Gini коэффициент

0.33-с 0.36 болж өссөн

• ГЭВЧ, доод интервалд

өсөлт нэмэгдсэн

0

50000

100000

150000

200000

250000

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

in 2

00

7/8

Tu

gru

gs

Average Monthly Real Consumptionby quintile

2002/3 2007/8

Сарын дундаж бодит хэрэглээ

(интервалаар)

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Ядуурал буураагүй мэт харагдаж байгаад

ямар шалтгаан байж болох вэ?

Эдийн засгийн

өсөлтийн зэрэгцээ

инфляц нэмэгдсэн

Эдийн засгийн

өсөлтийн зэрэгцээ

баян ядуугийн

ялгаа нэмэгдсэн

• Gini коэффициент

0.33-с 0.36 болж өссөн

• ГЭВЧ, доод интервалд

өсөлт нэмэгдсэн

Инфляцийг тооцож

үзвэл бодит хэрэглээ

өссөн байна

Ядуурал буураагүй мэт харагдаж байгаад

ямар шалтгаан байж болох вэ?

Эдийн засгийн

өсөлтийн зэрэгцээ

инфляц нэмэгдсэн

Ядуурлын

түвшинг тогтоох

аргачлал

Эдийн засгийн

өсөлтийн зэрэгцээ

баян ядуугийн

ялгаа нэмэгдссэн

• Хэрэглээний нийт дүн

• Ядуурлын шугам!

• Gini коэффициент 0.33-

с 0.36 болж өссөн

• ГЭВЧ, доод интервалд

өсөлт нэмэгдсэн

Инфляцийг тооцож

үзвэл бодит хэрэглээ

өссөн байна

Ядуурлын шугамыг тооцож гаргах нь:

2 арга

11

Арга 1: Хэрэглээний

үнийн индексийг

ашиглан инфляцийг

тооцох (бодит

ядуурлын шугам

тогтмол) 0

1cdf

Яд

. ш

уга

м

Ядуурлын

хэмжээ

Ядуурлын шугамыг тооцож гаргах нь:

2 арга

12

Арга 2: Ядуурлын

шугамыг шинээр

тооцоолж гаргах

0

1cdf

2 яд. шугам

Ядуурлын хэмжээ

Хоёр аргын давуу ба сул талууд

13

Арга 1:

Хэрэглээний үнийн

индексийг ашиглан

инфляцийг тооцох

(бодит ядуурлын

шугам тогтмол)

Арга 2: Ядуурлын

шугамыг шинээр

тооцоолж гаргах

Ядуурлын

шугам тогтмол

тул нийгэмд гарч

буй өөрчлөлтийг

харьцуулж болно

(+) Давуу тал

Бүтцэд

томоохон

өөрчлөлт ороход

хуучин ядуурлын

шугам хүчингүй

болно

Урт хугацаанд,

эсвэл судалгааны

арга нилээд их

өөрчлөгдсөн

тохиолдолд

хэрэглэхэд

тохиромжтой

Ядуурлын

хандлагыг

судлах

боломжгүй ба

богино

хугацааны

анализ хийхэд

тохиромжгүй

(-) Сул тал

1-р арга: хандлагыг харж

болдог учир олон улсын

хэмжээнд өргөн

хэрэглэгддэг

14

Арга 1:

Хэрэглээний үнийн

индексийг ашиглан

инфляцийг тооцох

(бодит ядуурлын

шугам тогтмол)

Монголд энэ аргыг

хэрэглэж үзвэл...

2002/3 2007/8 2002/3 2007/8

Urban 30.3 26.9

Rural 43.4 46.6

Total 36.1 35.2

Urban 54.1 26.9

Rural 69.7 46.6

Total 61.1 35.2

Inflation

adjusted

povline

36179 62494

Recalculated

povline24743 62494

Table 2: Maintain NSO's poverty line of 2007/8

Poverty line (Tugrug per

cap per month)

Poverty headcount

(%)

2-р хувилбар: 2007 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон

авч, инфляцийг тусган урагшаа шилжүүлэн тооцох

замаар 2002 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох

15 15

=62494/cpi

growth

Хүснэгт 2: ҮСХ-ны 2007/2008 оны ядуурлын шугамыг баримтлав

Дахин тооцсон

ядуурлын

шугам

Инфляц

тооцсон

ядуурлын

шугам

Ядуурлын шугам

(₮, сард)

2-р хувилбар: 2007 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон

авч, инфляцийг тусган урагшаа шилжүүлэн тооцох

замаар 2002 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох

16

2002/3 2007/8 2002/3 2007/8

Urban 30.3 26.9

Rural 43.4 46.6

Total 36.1 35.2

Urban 54.1 26.9

Rural 69.7 46.6

Total 61.1 35.2

Inflation

adjusted

povline

36179 62494

Recalculated

povline24743 62494

Table 2: Maintain NSO's poverty line of 2007/8

Poverty line (Tugrug per

cap per month)

Poverty headcount

(%)

Хүснэгт 2: ҮСХ-ны 2007/2008 оны ядуурлын шугамыг баримтлав

Ядуурлын шугам

(₮, сард)

Дахин

тооцсон

ядуурлын

шугам

Инфляц

тооцсон

ядуурлын

шугам

Ядуу хүний тоо

(%)

Хотод

Хөдөөд

Нийт

Хотод

Хөдөөд

Нийт

Үндсэн дүгнэлт:ядуурлын шугамын сонголтоос үл хамааран

Ядуурал үлэмж хэмжээгээр буурчээ

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

Urban Rural Total

%

Poverty headcount by region

2002/3 2007/8

Ядуу хүний тоо (%), бүс нутгаар

Хотод Хөдөөд Нийт

Ядуурал буурсан гэх дүгнэлт нь

амьжиргааны түвшний бусад

үзүүлэлтүүдээр нотлогдох болов

уу?

Өрхүүдийн малын тоо толгой үлэмж хэмжээгээр

өссөн

19

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

Nu

mb

er

Per Capita Consumption Quintiles - Rural

Livestock Headcount (Bods) - Rural Only

2002 2007

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

Urban Rural Total

Livestock headcount (bods)

2002 2007

Малын тоо толгой (бод)

Хотод Хөдөөд Нийт

Малын тоо толгой (бод) интервалаар – хөдөөд

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Иргэдийн хадгаламж их хэмжээгээр өссөн

20

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

% Households with Savings Accountby quintile

2002 2007

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

Urban Rural Total

% Households with Savings Account

2002 2007

Хадгаламжийн данстай өрхийн тоо, %

Хадгаламжийн данстай өрхийн тоо,

интервалаар, %

Хотод Хөдөөд Нийт

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Боловсролын үзүүлэтүүд харьцангуй сайжирсан

21

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

% Household heads with at least secondary education

by quintile

2002 2007

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

Urban Rural Total

% Household heads with at least secondary education

2002 2007

Хотод Хөдөөд Нийт

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Өрхийн тэргүүлэгч нь бүрэн дунд ба

түүнээс дээш боловсролтой, %

Өрхийн тэргүүлэгч нь бүрэн дунд ба

түүнээс дээш боловсролтой, %

интервалаар

Хөдөөд болон ядуусын дунд өвчлөл буурсан

22

0.0

5.0

10.0

15.0

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

Illness incidence (% individuals reporting health problem last month)

by quintile

2002 2007

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

Urban Rural Total

Illness incidence (% individuals reporting health problem last month)

2002 2007

Хотод Хөдөөд Нийт

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Өвчлөл (өнгөрсөн сард эмнэлэгт

хандсан иргэдийн тоо, %)

Өвчлөл (өнгөрсөн сард эмнэлэгт

хандсан иргэдийн тоо, %) интервалаар

Нарны эрчим хүчний хүртээмж сайжирсан

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

% Households with solar energyby quintile

2002 2007

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

45.0

Urban Rural Total

% Households with solar energy

2002 2007

Хотод Хөдөөд Нийт

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Нарны батарейтэй өрхийн тоо, %

Нарны батарейтэй өрхийн тоо, %

интервалаар

Харилцаа холбооны хүртээмж сайжирсан

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

100.0

Poorest 2nd 3rd 4th Richest

% Households with landline/mobile telephoneby quintile

2002 2007

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

100.0

Urban Rural Total

% Households with landline/mobile telephone

2002 2007

Хотод Хөдөөд Нийт

Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян

Суурин/үүрэн телефонтой өрхийн тоо, %

Суурин/үүрэн телефонтой өрхийн тоо, %

интервалаар

25

ЯДУУРАЛ

БУУРСАН

Гэвч сүүлийн үед гарсан ахиц нь

бардамнах шалтгаан болж чадахгүй

• Маш олон Монголчууд ядуу хэвээр байна

• Нийгэмд тэгш бус байдал хэвээр байна, ялангуяа:

– Хөдөөгийн оршин суугчид

– Шинээр хотод шилжин суурьшигчид

• Ядуу болон ядуувтар иргэд эдийн засгийн хямрал, зуд г.м. үзэгдэлд тун эмзэг хэвээр байна

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД

БАЯРЛАЛАА!

2727

Хүнс тэжээлд суурилсан ядуурлын шугамыг бий

болгох нь

2828

Хүнс

Reference groupFor food(e.g. bottom 40%)

Caloric equivalence of ref. group’s food

bundle

Food povline = cost of food bundle at 2100 cal/cap/day

Хүнс бус

HH around

food povline(upper/lower)

Food and non-food shares

(Engel curve)

Non-food povline=non-food

consumption

POV

LINE+ =

1-р аргыг 2 янзаар хэрэглэж болно

• 1 дэх нь: 2002 оны

ядуурлын шугамыг

суурь болгон авч,

инфляцийг тусган

хойшоо шилжүүлэн

тооцох замаар 2007

оны ядуурлын

шугамыг шинэчлэн

тогтоох

2929

0

1cdf

Яд

. ш

уга

м

1-р аргыг 2 янзаар хэрэглэж болно

• 2 дахь нь: 2007 оны

ядуурлын шугамыг

суурь болгон авч,

инфляцийг тусган

урагшаа шилжүүлэн

тооцох замаар 2002

оны ядуурлын

шугамыг шинэчлэн

тогтоох

3030

0

1cdf

2002 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон авч,

инфляцийг тусган хойшоо шилжүүлэн тооцох замаар

2007 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох

31

2002/3 2007/8 2002/3 2007/8

Urban 30.3 26.9

Rural 43.4 46.6

Total 36.1 35.2

Urban 30.3 11.1

Rural 43.4 19.8

Total 36.1 14.8

Table 1: Maintain NSO's poverty line of 2002/3

Poverty headcount

(%)Poverty line (Tugrug per

cap per month)

Recalculated

povline24743

Inflation

adjusted

povline

24743

62494

42740

=24743*cpi

growth

Хүснэгт 1: ҮСХ-ны 2002/2003 оны ядуурлын шугамыг баримтлав

Ядуурлын шугам (₮,

сард)

Дахин тооцсон

ядуурлын

шугам

Инфляц

тооцсон

ядуурлын

шугам

2002/3 2007/8 2002/3 2007/8

Urban 30.3 26.9

Rural 43.4 46.6

Total 36.1 35.2

Urban 30.3 11.1

Rural 43.4 19.8

Total 36.1 14.8

Table 1: Maintain NSO's poverty line of 2002/3

Poverty headcount

(%)Poverty line (Tugrug per

cap per month)

Recalculated

povline24743

Inflation

adjusted

povline

24743

62494

42740

2002 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон авч,

инфляцийг тусган хойшоо шилжүүлэн тооцох замаар

2007 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох

32

Хүснэгт 1: ҮСХ-ны 2002/2003 оны ядуурлын шугамыг баримтлав

Ядуурлын шугам

(₮, сард)

Дахин тооцсон

ядуурлын

шугам

Инфляц

тооцсон

ядуурлын

шугам

Ядуу хүний тоо

(%)

Хотод

Хөдөөд

Нийт

Хотод

Хөдөөд

Нийт