ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 0 8 6 9

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

УЛААНБААТАР2018.04.05

ЯЛИМГҮЙ ЦАСТАЙ

-6° -10°

УЛС ТӨРЕрөнхийлөгчид гадаадын най­ман улсын хавсран суух Элчин сайд нар ИЖБ-ээ өргөн барив.Хүүхдийн мөнгийг нийт хүүх­дийн 80 хувьд олгох шийдвэрийг Засгийн газар гаргалаа. УИХ­ын хаврын чуулган өнөөдөр нээлтээ хийнэ. “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК­ийн гүйцэтгэх захирлаар Б.Ганхуягийг томиллоо.

ЭДИЙН ЗАСАГМонголбанкны дэргэд Эдийн засгийн судалгаа сургалтын хүрээлэн байгуулагдлаа.Нийт 535 ББСБ 100 мянган байнгын зээлдэгчид 10 төрлийн үйлчилгээ хүргэж байна.Монгол орны нутаг дэвсгэрийн 37.4 хувьд геологийн зураглал, ерөнхий эрлийн ажил хийжээ. Японы төв банк мөнгөний хэт зөөлөн бодлогоо аажмаар чангат-гах асуудлыг хэлэлцэж байна. "ТОП 20" индекс 20100.55 нэгж болж, 2.27 хувиар буурав.

НИЙГЭМСонсголгүй, хэл ярианы бэрхшээлтэй иргэдэд НХС-гаас тэтгэмж олгодог болно. Нийслэлийн газрын албанаас үнэгүй газар өмчлүүлэх хугацааг сунгах хүсэлтийг ЗГ-т гаргав. 15­39 насныхныг элэгний В, С вирүсийн эрт илрүүлэг, шинжилгээнд хамруулж эхэллээ. 2017 онд уул уурхайн олборлолтоос болж 3,300 гаруй га талбай газар эвдэрсэн байна.

ДЭЛХИЙВашингтон Хятадын аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнд тариф ногдуулахаар төлөвлөжээ.Бээжин ДХБ­д хандаж, АНУ-ын протекционизмын эсрэг нэгдэхийг уриалав. Туркт анхны цөмийн реактор нээх ёслолд В.Путин оролцсон байна. Британийн лаборатори Скрипалыг хордуулсан бодис Оросынх гэдгийг нотолсонгүй. Ригад Оросоор хичээл заахыг хориглосон шийдвэрийг эсэргүүцсэн жагсаал боллоо.

2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Christian Dior­ын Ази дахь анхны хэрэглэгч нь монголчуудҮнэртэй ус бүхэн дахин давтагдашгүй нууц жортой учраас хэн ч дуурайж чадахгүй. > 6

Евразийн орнуудтай худалдаагаа өргөжүүлэх боломж нээгдэнэӨнгөрсөн онд Монгол, Казахстаны гадаад худалдаа өсжээ. > 2

Spotify эхний өдрийн арилжаагаар 26.5 тэрбумыг босгов

Amazon технологийн томоохон лобби бүлэг байгууллаа

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Төр шинжлэх ухаан хоёр хамт оршин байж улс хөгждөгШ.Бира

ЦАГ АГААР

Шийдвэр гаргагчид макро орчин, уул уурхайн тогтвортой бодлогын талаар эерэг байр суурь илэрхийлсэн ч хөрөнгө оруулалт татахын тулд эрх баригчид улам чармайх хэрэгтэйг ханган нийлүүлэгчид онцоллоо. 12

С.Батсайхан / ЗГМ©

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

ЭДИЙН ЗАСАГ

Монголчууд бол дэлхийн хамгийн шилдэг үндэстэн

Улсын хэмжээнд хагас сая га талбайд тариалалт хийнэ

Одоо ч иймэрхүү агуулгатай юм бичихээр дотор муухайрах болж дээ. Дээд тэнгэрээс заяатай, эзэн Чингисийн удам гэж залхтал цээжээ дэлдсээр байгаад өнөөх бахархам түүх маань ярихаас ч ичмээр зүйл болж хувирсныг хараад харамсах юм.

XIII зууны үед бидний өвөг дээдсийн бүтээсэн бүхэн яах аргагүй дэлхийн түүхэнд то моохон байр суурь эзлэх учиртай. Чухам монголчууд л Ази, Европыг холбосон худал­дааны аюулгүй зам бай гуулж,

Г.Баярсайхан@bayarsaikhanZGM

Б.Баяртогтох@bayartogtokhZGM

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2393.79 379.32 41.37

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД

99.230.06%

ХУРАЛДАЙ БОНД

112.550.08%6796

1.22%

ГЭРЭГЭ БОНД

100.440.00%

1346.900.72%

Mining on the rise: Sectorial representatives gather

Government officials assure commitment to long-term development in the mining sector. > 7ZG

M DA

ILY

шашин шүтэх эрх чөлөөг хүлээн зөвшөөрч, техник, тех но логийн шийдлийг очсон газар бүртээ түгээж, өртөө улааны ал быг санаачилсан гээд өнөөгийн даяаршлын эх үндсийг найман зууны тэртээ тавьжээ. Харин дэлхийн түүхийг бичсэн тэр цаг үеэс хойш бид юу хийж гийгүүлэв. Онцгойрч гайхуулах бүтээн байгуулалт хийж чадсан бил үү. Үнэнийг хэлэхэд тэр гээд нэрлэчих гавьяа олдохгүй юм. Харин эзэн Чингисийн удам гэж өөрсдийгөө хөөргөж, цээжээ дэлдэхийг бол үнэхээр сайн хийж чадаад байна аа.

3

Хаврын тариалалт эхлэх цаг хаяанд ирж байна. Манай улс энэ жил 390.4 мянган га­д улаанбуудай, 15.5 мянган га­д төмс, 8.4 мянган га­д хүнсний ногоо, 32 мянган га­д тэжээлийн таримал, 41.9 мянган га­д тосны ургамал тариална. Нийт 513.2 мянган га­д үр тариа тарихаар төлөвлөжээ. Газар тариалангийн бүс нутагт бэлтгэл ажил ид ундарч байна. Энэ онд улсын хэмжээнд үр тариа, тосны ургамлыг нийт 1500­гаад иргэн, аж ахуйн нэгж тарих гэж байгааг салбарын 11

яамнаас мэдээлэв. Харин төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэнийн тариалалтыг 470 гаруй аж ахуйн нэгж, хор шоо, 35 мянган иргэн тарих аж. Эдгээр тариалалтын үр дүнд ирэх намар 538 мянган тонн үр тариа, хүнсний ногоо хураан авах зорилт дэвшүүлжээ. Мөн “Атрын III” аяныг үргэлжлүүлэх бөгөөд тариалангийн салбарт эрх зүй, эдийн засаг, техник, технологийн шинэчлэл хийгдэхээр хүлээгдэж байна. “Газар тариалангийн тогт­вор той хөгжил” тариаланчдын улсын зөвлөгөөний үеэр энэ асуудлыг хөндсөн юм.

ХАНГАН НИЙЛҮҮЛЭГЧИД БОДИТ СЭРГЭЛТИЙГ ХҮЛЭЭЖ БАЙНА

МЭДЭГДЭЛ

2018 оны 04-р сарын 05 өдөр

“Зууны мэдээ” сонины Үндэсний мэдээллийн төвд 2018 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдөр “Иргэдийн шударга шүүх” ТББ-ын хийсэн хэвлэлийн хурлаар өгсөн үндэслэлгүй мэдээллийн тухай ХААН Банкнаас мэдэгдэл гаргаж байна.

Тус хэвлэлийн хуралд дурдагдсан албан бичиг нь 2008 онд ХААН Банкнаас Улсын дээд шүүхэд хүргүүлж байсан, анхан шатны шүүхээр хянан шийдвэрлэгдэж буй хэрэг маргаантай холбогдох гомдлын тухай байсан юм. Харамсалтай нь хэвлэлийн хурал зохион байгуулагчид тус албан бичгийн зөвхөн эхлэл болон төгсгөл хэсгийг онцлон дурдаж, ХААН Банк шүүгч нарт сарын 1.0% хүүтэй орон сууцны зээл олгож, давуу байдал үүсгэн банктай холбоотой шүүхээр шийдэгдэж буй хэрэг маргааныг банкинд ашигтайгаар шийдүүлдэг гэсэн ташаа ойлголтыг олон нийтэд тараасанд харамсаж байна.

Банк нь бизнесийн зорилгоор аж ахуйн нэгж, албан байгууллагуудтай хамтран ажиллах гэрээ байгуулан тухайн байгууллагын ажилтан, албан хаагчдын хэрэгцээнд нийцсэн хөнгөлөлттэй нөхцөл бүхий зээлүүд олгодог. Гэтэл хөнгөлөлттэй зээлийг зөвхөн шүүхийн байгууллагын ажилтнуудад олгож, улмаар шүүх эрх мэдэлд хууль бусаар хөндлөнгөөс нөлөөлсөн мэтээр гуйвуулан ярьлаа. Банк нь төрийн захиргааны болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, эдгээр байгууллагуудын ажилтан, албан хаагчдад харилцах хадгаламжийн үйлчилгээ, цалин, орон сууц, хэрэглээний зээл гэх мэт банкны бүх төрлийн үйлчилгээг хүргэдэг билээ. ХААН банк нь 2018 оны байдлаар нийт 4000 гаруй төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын ажилтнуудад хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр бүх төрлийн зээл олгож, иргэд харилцагчдын амьдралд эерэг хувь нэмэр оруулж байна. Үүнд:

Мөн хэвлэлийн хурлын үеэр ХААН Банкны нэхэмжлэлтэй хэргүүд бүгд банкинд ашигтайгаар шийдэгддэг гэх ташаа мэдээлэл өглөө. Банкны нэхэмжлэлтэй шүүхээр шийдэгддэг хэргүүд нь голчлон зээлийн гэрээний үүрэгтэй холбоотой байдаг тул банк хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгөн хөрөнгийг хамгаалах хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлж ажилладаг.

ХААН Банк, түүний хувь нийлүүлэгчид нь Монгол улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хууль тогтоомжийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулж, шүүхийн бие даасан хараат бус байдалд хууль бусаар нөлөөлөх оролдлого хийдэггүй болохыг хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна.

• Боловсрол, шинжлэх ухаан• Соёл урлаг • Эрүүл мэнд • Эрчим хүч• Байгаль орчин

• Зэвсэгт хүчин, шүүхийн шатны байгууллагууд• Нийгмийн даатгал, халамж • Хувийн аж ахуйн нэгжүүд • Хувьцаат компаниуд зэрэг байгууллагууд багтана.

МЭДЭГДЭЛ

2018 оны 04-р сарын 05 өдөр

“Зууны мэдээ” сонины Үндэсний мэдээллийн төвд 2018 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдөр “Иргэдийн шударга шүүх” ТББ-ын хийсэн хэвлэлийн хурлаар өгсөн үндэслэлгүй мэдээллийн тухай ХААН Банкнаас мэдэгдэл гаргаж байна.

Тус хэвлэлийн хуралд дурдагдсан албан бичиг нь 2008 онд ХААН Банкнаас Улсын дээд шүүхэд хүргүүлж байсан, анхан шатны шүүхээр хянан шийдвэрлэгдэж буй хэрэг маргаантай холбогдох гомдлын тухай байсан юм. Харамсалтай нь хэвлэлийн хурал зохион байгуулагчид тус албан бичгийн зөвхөн эхлэл болон төгсгөл хэсгийг онцлон дурдаж, ХААН Банк шүүгч нарт сарын 1.0% хүүтэй орон сууцны зээл олгож, давуу байдал үүсгэн банктай холбоотой шүүхээр шийдэгдэж буй хэрэг маргааныг банкинд ашигтайгаар шийдүүлдэг гэсэн ташаа ойлголтыг олон нийтэд тараасанд харамсаж байна.

Банк нь бизнесийн зорилгоор аж ахуйн нэгж, албан байгууллагуудтай хамтран ажиллах гэрээ байгуулан тухайн байгууллагын ажилтан, албан хаагчдын хэрэгцээнд нийцсэн хөнгөлөлттэй нөхцөл бүхий зээлүүд олгодог. Гэтэл хөнгөлөлттэй зээлийг зөвхөн шүүхийн байгууллагын ажилтнуудад олгож, улмаар шүүх эрх мэдэлд хууль бусаар хөндлөнгөөс нөлөөлсөн мэтээр гуйвуулан ярьлаа. Банк нь төрийн захиргааны болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, эдгээр байгууллагуудын ажилтан, албан хаагчдад харилцах хадгаламжийн үйлчилгээ, цалин, орон сууц, хэрэглээний зээл гэх мэт банкны бүх төрлийн үйлчилгээг хүргэдэг билээ. ХААН банк нь 2018 оны байдлаар нийт 4000 гаруй төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын ажилтнуудад хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр бүх төрлийн зээл олгож, иргэд харилцагчдын амьдралд эерэг хувь нэмэр оруулж байна. Үүнд:

Мөн хэвлэлийн хурлын үеэр ХААН Банкны нэхэмжлэлтэй хэргүүд бүгд банкинд ашигтайгаар шийдэгддэг гэх ташаа мэдээлэл өглөө. Банкны нэхэмжлэлтэй шүүхээр шийдэгддэг хэргүүд нь голчлон зээлийн гэрээний үүрэгтэй холбоотой байдаг тул банк хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгөн хөрөнгийг хамгаалах хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлж ажилладаг.

ХААН Банк, түүний хувь нийлүүлэгчид нь Монгол улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хууль тогтоомжийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулж, шүүхийн бие даасан хараат бус байдалд хууль бусаар нөлөөлөх оролдлого хийдэггүй болохыг хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна.

• Боловсрол, шинжлэх ухаан• Соёл урлаг • Эрүүл мэнд • Эрчим хүч• Байгаль орчин

• Зэвсэгт хүчин, шүүхийн шатны байгууллагууд• Нийгмийн даатгал, халамж • Хувийн аж ахуйн нэгжүүд • Хувьцаат компаниуд зэрэг байгууллагууд багтана.

ТОП­20 индекс(нэгжээр) 30,000

25,000

20,00015,00010,000

Өнгөрсөн онд Монгол, Казахстаны гадаад худалдаа өсжээ

Б.Баярмаа @bayarmaaZGM

Хоёр улсын Засгийн газар хооронд хоёр жил тутамд комиссын хурал хийх товтой ч дөрвөн жил завсарласан. Тиймээс улс төрийн айлчлалыг тогтмол-жуулах шаардлагатай гэж үзжээ.

2 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН 2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Улс төрУЛСТӨРЧ ЯРЬЖ БАЙНА

“Оюутолгой”­н гэрээ сайн, муу болсон гэж ярьдаг. “Оюутолгой”­д их хэмжээний хөрөнгө оруулалт оруулж байгаа. Уул уурхай гэдэг өөрөө их эрсдэл дагуулдаг. Эрсдэл дагуулж байгаа учраас мэдээж бүх зүйлээ найдвартай болгохыг бодно. Тиймээс ч уул уурхайд хөрөнгө оруулагч амар олддоггүй. “Оюутолгой”­н хөрөнгө оруулалтын гэрээг цаашид сайжруулаад аль аль талдаа ашигтай явах нь хамгийн зөв гэж бодож байна. Гэхдээ дахиад хэлэхэд Монгол Улсад ашигтай байх ёстой. “Оюутолгой”­н доор байгаа алт, зэсийн баяжмал, эрдэс баялгийг Монголын ард түмэн тэгш хүртэх ёстой юм.

Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга

Д.Дамба-Очир

ЗГМ ТОВЧХОН» ЗАСГИЙН ГАЗАРХүүхдийн мөнгийг 200 гаруй мянган хүүхдэд нэмж олгохоор Засгийн газрын хуралдаанаар шийдвэрлэлээ. Уг халамж хүүхдүүдийн 60 хувийг хамардаг байсан бол энэ сараас 80 хувь болж нэмэгдэж, 860 гаруй мянган хүүхдэд хүрэх юм.

» АЙЛЧЛАЛМонгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх энэ сарын 8-12-ны өдрүүдэд БНХАУ-д албан ёсны айлчлал хийнэ. Тэрбээр БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпинд бараалхахаас гадна тус улсын өндөр албан тушаалтнуудтай уулзаж, хэлэлцээ хийх юм.

» БҮЛЭГУИХ дахь Ардчилсан намын бүлгээс “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн төрийн өмчлөлийн 51 хувийг зээлийн баталгаанд гарган “Жаст” компани Өмнөд Африкийн “Стандарт” банкнаас зээл авсан асуудлаар шалгах Ажлын хэсэг байгуулах хүсэлтээ спикер М.Энхболдод хүргүүлжээ.

» ЖУРАМЗасгийн газрын хуралдаанаар “Инновацийн төсөлд грант олгох журам”-ыг баталлаа. Нэг төсөлд олгох тэтгэлэгийн хэмжээ нь төслийн нийт санхүүжилтийн 40 хувиас ихгүй, 60 сая төгрөгөөс хэтрэхгүй байхаар уг журамд заасан.

» АСУУЛГА УИХ-ын дэд дарга Я.Санжмятав Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд асуулга хүргүүлжээ. Асуулгад мал аж ахуйн болон газар тариалангийн салбарыг төрөөс хэрхэн дэмжиж байгаа, холбогдох хууль тогтоомжуудын хэрэгжилт ямар байгаад хариулт өгөхийг тусгасан байна.

» ТОМИЛГОО “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ТУЗ хуралдаж, тус компанийн Гүйцэтгэх захирал Д.Ариунболдыг өөрийнх нь хүсэлтээр чөлөөлсөн байна. Түүний оронд компанийн тэргүүн дэд захирлаар ажиллаж байсан Б.Ганхуягийг томилжээ.

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА

Уншигч та манай сонины мэдээ, нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай

санал, хүсэлт байвал

› INFO@ZASAG.CO

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

ЭШЛЭЛ

Худалдаа, эдийн засаг, шинжлэх ухаан, техникийн болон соёлын хамтын ажиллагааны Монгол-Казахстаны Засгийн газар хоорондын комиссын долдугаар хуралдаан өнгөрсөн долоо хоногт Астана хотод болсон. Комиссын Монголын хэсгийн дарга, Хөдөл-мөр, нийгмийн хамгааллын сайд С.Чинзоригтой ярилцлаа.

Евразийн орнуудтай худалдаагаа өргөжүүлэх боломж нээгдэнэ

-Астана хотод болсон хуралд Монголын талаас Евразийн эдийн засгийн комисстой чө-лөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулахад дэмжлэг хүссэн. Казахстаны тал ямар хариу өгсөн бэ?

­Монгол, Казахстаны Засгийн газар хоорондын хуралдаан дөрвөн жил завсарласны дараа өнгөрсөн долоо хоногт хуралдлаа. Манай улс худалдааны салбарт Евразийн эдийн засгийн комиссын гишүүн орнуудтай хамтран ажиллах сонирхолтой байгаа. Тарифын бус хоригуудаас шалтгаалж энэ бүсийн орнуудтай хийх худалдааны хэмжээ сүүлийн жилүүдэд багассан. Хэрэв Евразийн эдийн засгийн комисстой чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулж чадвал тариф буурч, стандарт, техникийн хөнгөлөлт эдлэх боломжтой. 2015 онд Засгийн газар Евразийн эдийн засгийн комисстой хамтран ажиллах санамж бичиг байгуулж, Чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулах зорилгоор хамтарсан судалгааны ажил

эхлүүлэх сонирхолтой байгаагаа мэдэгдсэн. Одоогийн байдлаар ОХУ болон Кыргызстан манай саналыг дэмжсэн. Харин энэ хурлаар Казахстан улс дэмжиж буйгаа Евразийн эдийн засгийн комисст ойрын хугацаанд илэрхийлнэ гэдгээ хэлсэн. Энэ ажил амжилттай болбол ОХУ, Армен, Беларусь, Казахстан, Кыр гыз зэрэг таван улстай худалдаагаа өргөжүүлэх боломж нээгдэнэ.

-Монгол, Казахстан хоёр улсын гадаад худалдаан эргэлт ямар хэмжээнд байдаг вэ?

­ Хоёр орны худалдааны эргэлт 2017 оны эцсийн байдлаар 36.6 сая ам.доллараар хэмжигдэж байна. Энэ бол өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 22 хувиар өссөн үзүүлэлт. Үүнээс Монголын экспорт 2.4 сая ам.доллар, Казахстанаас хийсэн импорт 34.2 сая ам.долларын дүнтэй гарсан. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад экспорт гурав дахин, импорт 16.6 хувиар өссөн дүн ч аль аль тал нь хангалттай хэмжээ биш гэж үзэж

байгаа. Цаашид экспортын бараа, бүтээгдэхүүний нэр төрлийг олшруулах, худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллахаар тохирсон. Харилцан экспортлох боломжтой бараа, бүтээгдэхүүний жагсаалт болон холбогдох аж ахуйн нэгжүүдийн мэдээллийг солилцсон.

Мөн “Цагааннуур” чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг сайж­руулах зорилгоор Казахстаны туршлагыг судлах, мөн тус бүсэд мэргэжилтэн урьж ажиллуулах хүсэлтээ манай тал илэрхийлсэн байгаа.

-Казахстан улсын ураны салбар хөрөнгө оруулагчдыг татаж байгаа. Харин манайд нөөц нь бий ч энэ салбар урагшлахгүй байна.

­Монгол Улсад уран боловс­руулах үйлдвэр байгуулах боломжийн талаар хамтарсан судалгаа хийx талаар ярилцсан. Мөн ураны олборлолт, боловс­руулалтын чиглэлээр хамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх, энэ салбарын инженер, техникийн ажилчдыг бэлтгэх, давтан сургах талаар

санал солилцсон байгаа. Уранаар зогсохгүй уул уурхайн салбарт харилцан ашигтайгаар хамтран ажиллах сонирхол хоёр талд аль алинд нь байгаа юм. Энэ удаагийн хуралдаанд мөн Уул уурхай, Хүнд үйлдвэрийн сайд Д.Сумъяабазар оролцож хэд хэдэн чухал асуудлыг хэлэлцэж тохироод ирсэн.

-Казакстан улсаас манай талд Астана-Улаанбаатар чиглэлийн нислэг нээх саналыг удаа дараа тавьж ирсэн. Энэ асуудлыг хурал даанаар хэлэлцсэн үү?

­Манай оронд 100 мянга орчим казах үндэстэн амьдардаг. Тиймээс агаарын тээврийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх шаардлага бий.

Астана­Улаанбаатар, Усть­Каменогорск­Өлгий­Ховд чиг лэлийн нислэг нээх асууд­лыг хэлэлцсэн. Нислэгийн хайлт болон аврах салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр байгуулахаар ажиллаж байгаа. Үүнийг үргэлжлүүлж, гэрээг эцэслэн байгуулахаар болсон. Мөн ОХУ­ын нутаг дэвсгэрээр

дайран өнгөрдөг авто замаар Казахстан болон Монгол Улсыг холбох оновчтой хувилбарын талаар санал солилцсон.

-Энэ жил Монгол, Казахстан улсууд дипломат харилцаа тогтоосны 26 жилийн ой тохиож байгаа. Дээд хэмжээний уулзалт зохион байгуулах төлөвлөгөө бий юу?

­Уг нь хоёр улсын Засгийн газар хооронд хоёр жил тутамд комис­сын хурлыг хийх тов той ч 2014 оноос хойш хийгээгүй үндсэндээ дөрвөн жил завсарласан. Хоёр талын харилцааг бүх чиглэлээр өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд улс төрийн харилцаа чухал ач хол­богдолтой. Цаашид хоёр улсын хоорондын дээд болон өндөр түвшний уулзалт яриа хэлэл­цээний давтамжийг хад галах, тогтмолжуулах шаард лага бий. Цаашид хэд хэдэн дээд хэм жээний уулзалт зохион байгуу лахаар санал солилцсон. Энэ оны сүүлээр Гадаад харил цааны сайд Д.Цогтбаатар Казахстанд албан ёсны айлчлал хийхээр болоод байгаа.

Оюу толгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээ /2009/ болон Дубайн гэрээ /2015/ -тэй

холбоотой АТГ-ын мөрдлөгийн тухай

Монголын бизнесийн зөвлөл (МБЗ) нь тогтвортой, шударга, ил тод бизнесийн орчинг үргэлж дэмжин ажилладаг. Чухал үйл явдлуудыг цаг тухай бүрт мэдээлж байх нь манай гишүүдэд төдийгүй бизнесийн өргөн хүрээнд өндөр ач холбогдолтой билээ.

Өнгөрөгч Ням гарагт МБЗ-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга Б.Бямбасайханыг баривчилж, АТГ-ын өргөдлийн дагуу Монгол Улсын шүүхийн шийдвэрээр цагдан хорих хугацааг 30 хоногоор сунгасан. Одоогийн байдлаар АТГ-ын мөрдөн байцаалт явагдаж байгаа тул тодорхой мэдээлэл гармагц бид гишүүд та бүхэндээ цаг тухайд нь мэдээллэх болно.

Щвейцарын банкны асуудал болон Оюу толгойн Далд уурхайн бүтээн байгуулалт, санхүүжилтийн төлөвлөгөөг /Дубайн гэрээ/ АТГ-ын зүгээс хооронд нь холбоотой хэмээн хэвлэл мэдээллээр мэдэгдсэнд бид ихээр санаа зовж байна. Оюу толгойн Хөрөнгө оруулалтын гэрээ 2009 оны 10-р сард зурагдсан бөгөөд Б.Бямбасайхан нь 2010-р оны 8 сард буюу уг гэрээ байгуулагдсанаас хойш Монголд ирсэн гэдгийг мэдэгдье.

МБЗ-ийн Гүйцэтгэх хороо Б.Бямбасайханы ёс зүйт шударга занд бүрэн итгэж байгаа бөгөөд 2012 оноос хойш өнөөг хүртэл МБЗ-ийг удирдан ажиллаж байгаад талархалтай байдаг. Б.Бямбасайхан нь Монголын нийгэмд чухал хувь нэмэр оруулж байгаа манлайлагч төдийгүй хоёр намын удирдсан засгийн газруудад нэр төртэйгөөр зөвлөхөөр ажиллаж байсан.

Б.Бямбасайхан нь Эрдэнэс Монгол ХХК-

ийн гүйцэтгэх захирлын үүрэг болон Оюу Толгойн маргааныг эцэслэн шийдвэрлэх тал дээр зүй ёсоор ажилласан гэдэгт бид бүрэн итгэж байна. Оюу толгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалт, санхүүжилтийн төлөвлөгөө зурагдаагүй нөхцөлд 5 тэрбум ам.долларын төслийн санхүүжилт хийгдэхгүй, гүний уурхайн төслийг эхлүүлэхгүй байх байсан. Оюу толгойн хоёрдугаар шатны санхүүжилт, бүтээн байгуулалт эхэлснээр Монголын эдийн засаг сэргэх чухал тулгуур болсон гэж үзэж байна.

МБЗ-ийн гишүүд болон хамтрагч түншүүдээс Б.Бямбасайханд үзүүлж буй дэмжлэг мөн анхаарал тавьж буйд Гүйцэтгэх хорооны гишүүд Бид талархаж байгаагаа илэрхийлье.

Үүний зэрэгцээ гишүүн байгууллагууд болон нийгэм, эдийн засгийн эерэг үр дүнгийн төлөө МБЗ үйл ажиллагаагаа тогтвортой үргэлжлүүлж байгааг мэдэгдье.

МОНГОЛЫН БИЗНЕСИЙН ЗӨВЛӨЛИЙН МЭДЭГДЭЛ

МБЗ­ИЙН ГҮЙЦЭТГЭХ ХОРОО2018 ОНЫ 04­Р САРЫН 03

Монгол Улсад хавсран суух зарим орны Элчин сайдууд Ерөн­хийлөгч Х.Баттулгад Итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барьж, бараалхлаа. Тухайлбал, Холбооны Бүгд Найрамдах Нигери Улсаас Монгол Улсад хавсран суух Элчин сайд Баба Ахмад Жида, Испанийн Вант Улсаас Элчин сайд Алберто Карнеро Фэрнандэз, Исланд Улсаас суух Элчин сайд Гуннар Снорри Гуннарсон, Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсаас Монгол Улсад хавсран суух Элчин сайд Бахтиёр Саидов

нар Итгэмжлэх жуух бичгээ барьсан. Үүнтэй холбогдуулан Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Элчин сайдуудыг хүлээн авч уулзсан байна.

Монгол Улс Холбооны Бүгд Найрамдах Нигери Улстай 1971 онд дипломат харилцаа тогтоосон. 2013 оноос хойш Нью­Йорк дахь Монгол Улсын Байнгын төлөөлөгчийн газар тус улсыг хавсран хариуцаж байна. Нигери Улс нь Сахарын цөлийн өмнөд хэсгийн бүс нутаг дахь хамгийн том эдийн засагтай орон

бөгөөд газрын тосны экспортоор дэлхийд дээгүүр жагсдаг юм. Харин Испанийн хувьд 1977 онд манайхтай дипломат харилцаатай болсон. Манай улс Парис дахь Элчин сайдын яамнаас Испанид хавсран суудаг бол Испани Улс 1996 оноос Бээжин дэх Элчин сайдын яамаараа дамжуулан манай улсад хавсран сууж байгаа юм. Исландын тухайд Монгол Улс Их Британи Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсаас, Исланд Улс БНХАУ­аас манай улсыг тус, тус хавсран суудаг. Энэ өдөр мөн

Румын, Ирланд, Люксембургийн Их Гүнт Улс, Бүгд Найрамдах Азербайжан, Буркино Фасо Улсаас

Монгол Улсад хавсран суух Элчин сайдууд итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барьсан билээ.

ЕРӨНХИЙЛӨГЧ

Элчин сайдууд итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барив

ядруу улс гэдгээ л ойлгодог болмоор байна. Сайнаас агуу болохын тулд харгис үнэнтэй нүүр тул, хүлээн зөвшөөр гэж орчин цагийн дэлхийн шилдгүүд бичиж байна.

Харин бид муухай дээрээ улцан бол чихгүйн тулд одоо бодит байд­лаа хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй.

Нийт массаараа ийм харанхуй,

байдал. Ар гэрээ олигтойхон аваад явчихаж чадахгүй хэрнээ улс төр гэж мэдэмхийрсэн, түүх ярьж цээжээ дэлдсэн нөхөд таны эргэн тойронд дор хаяж нэг бий гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Хамгийн аймшигтай нь иймэрхүү нөхдийн эгнээ өдөр ирэх тусам хүрээгээ тэлэх төлөвтэй. Тэгсэн хэрнээ сэтгэл л байхад боловсрол тийм ч чухал биш гэсэн утгатай юм ярьж, бусдыг уриалан дуудах өнгө аястай.

Гаднынхантай уулзахдаа манай Чингис хаан танай улсыг эзлэн авч, боолчилж байсан ухааны юм ярьж, дээрэлхэх нь энгийн үзэгдэл. Гэтэл найман зууны тэртээх түүх гаднынханд ямар ч падлийгүй.

Бодит байдал гэвэл бид хөгжил дорой, бусдаас мөнгө гуйсан

2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Нийтлэлчийн булан

3ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

Монголчууд бол дэлхийн хамгийн шилдэг үндэстэн

1“Сая уран гулгалтаар олим­

пийн аварга болсон Алина Загитова монгол үндэстэн юм байна. Монголчууд ч үнэхээр ховорхон гентэй улс юм аа” гээд хэсэг хөөрөв. Татар гаралтай орос охин олимпийн аварга болсон нь уйгагүй бэлтгэл сургуулилт бус, хэн бүхэнд заяадаггүй генд нь байсан бололтой. Бид ингэж онгирох дуртай хэрнээ уран гулгалт, тэшүүрийн битүү дээвэртэй ордон барьж чадахгүй өчнөөн жилийг үдэв. Бүр олон улсын тэшүүрийн холбоо нь санхүүжилтээ гаргая, танайх газрын асуудлаа л шийдчих гээд байхад тухайн үеийн хотын удирдлага газар өгөлгүй луу унжсаар байгаад сайхан боломжийг салхинд хийсгэснийг сайн мэдэх юм.

Бид агуу үндэстэн гэж онгирох хэрнээ могойн зураг шэйр хийвэл аз авчирна, гэнэт баяжина гэсэн хөгийн юманд бөөнөөрөө итгэх. Хэрэв элдэв зураг facebook­тээ шэйрлээд баяждаг бол бид бөөнөөрөө Forbes­ийн тэрбумтнуудын жагсаалтад орчихсон байхсан. Мэс заслын эмч өчнөөн цаг ур чадвар гарган ажилласаар өвчтөнийг аврахад ар гэрийнхэн нь бөөд талархлаа илэрхийлдэг хэмээх яриа бага зэрэг дэгсдүүлсэн болохоос үнэний ортой.

Оны өмнөхөн дөө, нэгэн автомашины групп нээгдэж, элсэн орсон хүн бүхэн Prado жийп хожих сугалаанд оролцох эрхтэй болно гэж шууруулав. Хэдхэн хоногийн дотор өнөөх групп зуун мянгаар тоологдох гишүүнтэй болсон. Гэвч юуных нь машин хожих, зүгээр л олон хандалттай групп үүсгэх гэсэн оролдлого болох нь илэрсэн. Иймэрхүү давалгаа хэд хоногийн

Дэлхийн түүхийг бичиглэсэн тэр цаг үеэс хойш бид юу хийж гийгүүлэв

өмнө дахиад л өрнөлөө. “Та азтан болж иж бүрэн тавилгатай гурван өрөө байр хожмоор байна уу. Тэгвэл энэхүү зарыг шэйр хийхэд л хангалттай” гэсэн пост ямар их эрчээ авав аа. Бас л олон дагагчтай пэйж нээж, түүнийгээ дараа нь өндөр үнээр зарах луйврын шинжтэй арга. Гэхдээ энэ мэтийн марзан луйвраар монголчуудыг хошууруулахад дэндүү амархан гэдгийг цаадуул нь сайн мэднэ. Жи тайм тэргүүтэй элдэв сүлжээний хохирогчид бол бидний өнөөгийн байдлыг тод томруун харуулсан бодит жишээ. Наадах чинь луйвар шүү гээд цагдаагийн байгууллагаас анхааруулаад байхад л богино хугацаанд гэнэт баяжих гэнэн сэтгэлээр хамаг мөнгөө хийн алдаж орхино. “Ийм юманд итгээд байхдаа яах вэ дээ” гэж инээгээд явж байсан хүн хүртэл өнөөх сүлжээнд нь орж, мөнгөө тавиад туусныг мэдэх юм. Аль нь үнэн, аль нь худал мэдээлэл болохыг ялгаж сурахад тэнгэр заяа тусалдаггүй бололтой.

Гадаадад олон жил амьдарч байгаад ирсэн хүмүүс тол­гой сэгсэрдэг юм, монголчууд бүгд дарга болох сонирхолтой болчихож гэж.

“Нэг бол том бизнес, эсвэл даргын албан тушаал ярьсан хүмүүс л тааралдах юм. Эсвэл нам, улс төр ярина. Тэгсэн хэрнээ том том юм ярьсан хүмүүс гэртээ зүсэм талхгүй сууж байхтай таарч л байсан” хэмээн таньдаг эгч маань халаглаж байв.

Үнэхээр түүний хэлсэнчлэн бүгд дарга даамал болох сонирхолтой учраас энгийн хар бор ажил хийх хүн олддоггүй. Харин энэ орон зайг нь хятад, вьетнамчууд нөхөх болов. Харийнхнаар ажлаа хийлгэдэг бид тийм баян улс юм уу гэтэл үгүй. Хүн амын гуравны нэг нь ядуу гэсэн ангилалд багтдаг, ажилгүйдлийн түвшин өдөр ирэх тусам нэмэгдсээр байгааг бид мэднэ. Гэтэл нөгөө талд албан байгууллагууд ажиллах хүчний хомсдолд орчихсон. Ийм утгагүй урвуу хамааралтай улс тэнгэр заяат Монголоос өөр байдаг болов уу. Зүй нь цээжээ дэлдэн томорч суухын оронд өөрийгөө бага ч атугай хөгжүүлэхийг боддог бол энэ олон ажлын байр эзэнгүй байхгүй.

Биеэ засаад гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас гэж зүгээр ч нэг сургаагүй. Харин төрийн хэргийг нийтээрээ хамаарч, амьдралаа өөд татахыг төрөөс шаарддаг, төр нь энэ урвуу үзлийг өөгшүүлэн дэмждэг урвуу тогтолцоо хэнд ашигтай вэ. Социализмын үед бид Чингис хааныхаа тухай ярих ч хориотой байлаа. Дунд сургуулийн сурах бичгүүдэд тэр үеийг феодалын дарангуйлал гэсэн тайлбартайгаар товчхон үзээд өнгөрөөнө. Харин ардчилал гарснаас хойш бид эх түүхээ үнэн зөв, бодитойгоор харж, мэдэх боломж бүрдсэн. Гэвч монголчуудын цусанд нэвт шингэсэн туйлшрамтгай зан Чингис хаанаа, омог бардам өмнөх түүхээрээ хэт бахархах үзлийг бий болгожээ. Гэхдээ тэнгэр заяат монгол гэж 28 жил цээжээ дэлдсэн маань юунд хүргэв. Яг үнэндээ урьдын сайхан түүхээ ярихаас цаашгүй унхиагүй нөхөд болгож хувиргаа юу гэлтэй. Үүний илрэл нь хүн бүр дарга болох гэж тэмүүлдэг, энгийн ажил хийх хүн олддоггүй бидний өнөөгийн

Массаараа харанхуй, туйлшрамтгай

байгаа нь зөвхөн улстөрчдөд л

ашигтай

туйлшрамтгай байгаа нь зөвхөн улстөрчдөд л ашигтай. Нэг ёсон­доо тэдний толгойг яаж л бол яаж эргүүлнэ гэсэн үг. Сонгуу­лийн өмнө нэг дуулиант мэдээ цацахад л нийгэм тэр аяараа дагаж хошуураад л. Улстөрчид нь үүнийг хараад “Ард түмэн үнэхээр л цагаан цаас юм даа” гэчихсэн хоорондоо инээлдээд суудаг байх даа. Тиймдээ ч боловс ролын салбараа албаар дампууруулж, өөд татах гэж хуруу гаа ч хөдөл гөдөггүй байх. Нийтээ рээ ухамсар дорой байвал тэднийг яаж ч мунхруулж болно. Ингээд эцэст нь тэнгэр заяандаа итгэсэн, цээжээ дэлдэж хөөрсөн бүхэл бүтэн армиар улс орон минь дүүрнэ гэсэн гутранги бодол л төрөөд байх юм. Миний буруу байгаа сай билээ.

II улирлын нэмэлт захиалга үргэлжилж байна

ОНЛАЙН ЗАХИАЛГА ХЭВЛЭМЭЛ ЗАХИАЛГА ХОСОЛМОЛ ЗАХИАЛГА(Хэвлэмэл + Онлайн)

70103131 99903581zgm.mnzgm.mn zasagcoZGMmn

• УЛИРАЛД: 5000T (62 ДУГААР)• ХАГАС ЖИЛД: 10 000Т (124 ДУГААР)• ЖИЛД: 15 000Т (248 ДУГААР)

• УЛИРАЛД: 30 000Т (62 ДУГААР)• ХАГАС ЖИЛД: 60 000Т (124 ДУГААР)• ЖИЛД: 120 000Т (248 ДУГААР)

• УЛИРАЛД: 32 000Т (62 ДУГААР)• ХАГАС ЖИЛД: 65 000Т (124 ДУГААР)• ЖИЛД: 125 000Т (248 ДУГААР)

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

богдох албаныхнаас энэ талаар тодруулахад эрэн хайж байгаа, эсвэл одоо насанд хүрсэн, хө­дөлмөр эрхэлж байгаа гэсэн товчхон бөгөөд цааргалсан хариулт л өгдөг.

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 7 4

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР2017.11.30

ҮҮЛШИНЭ

-14° -24°

УЛС ТӨРЗөрчлийн тухай хуулийн Үндсэн хууль зөрчсөн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлэв. МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалан урд хөршид айлчлал хийхээр мордлоо. Монгол Улс төмөр замын дамжин өнгөрөх тээвэрт 25 жил тарифын хөнгөлөлт эдэлнэ. АН-ын бүлэг Төв банкны тухай хуулийн төслийг судлахаар болов. Монгол, Вьетнамын хооронд шууд нислэгтэй болох асуудлыг судална гэлээ.

ЭДИЙН ЗАСАГХөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс 1261.81 нэгж болж, 0.42 хувиар буурав. Монголбанк “төрц” алтыг дэлхийн зах зээлийн үнээс өндөр үнээр авч байна. “Банкийг дахин хөрөнгөжүү-лэх тухай хууль”-ийн төслийг боловсруулна.Зочид буудлын салбарын орлого 112.6 тэрбум төгрөгт хүрч, 4.1 хувиар өссөн байна.ОХУ-ын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 144.4 тэрбум ам.долларт хүрэв.

НИЙГЭМГССҮТ гэр бүлийн хүчирхийл-лийн 960 хохирогчид тусламж үзүүлжээ.Ирэх онд Зүүн дөрвөн замын давхар замын уулзварын ажлыг эхлүүлнэ гэв.Адууны махны экспортыг 10 мянган тонноор нэмэгдүүллээ. 33 дугаар сургуулийн хажууд олгосон газрыг хүчингүй болголоо. ЕБС-иуд спорт заалаа ашиг-луул сан мөнгөө тайлагнадаг болно.

ДЭЛХИЙПхеньяны шинэ туршсан пуу-жин АНУ-ын аль ч цэгт хүрэх чадалтай гэж мэдэгдэв. Будапештэд Зүүн Европ, Хятадын “16+1” бизнесийн зургаа дахь чуулган боллоо. Чилийн өмнөд нутагт мөсөн оргилоос 350х380м хавтан бутран унажээ. Крипто валют хэмээх бит-койны үнэ 10000 ам.долларын босгыг давлаа.

2017.11.30, ПҮРЭВ ~ №228 (774) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Эрдсийн ганзага дундраагүй

Эрдсийн орлого ДНБ-ий 6.2 хувийг бүрдүүлжээ. > 4

Ерөнхий сайдын “лүндэн” Ц.Нямдоржийг барьц алдуулавЕрөнхий сайд С.Зоригийн хэргийг яаралтай шийдэхийг үүрэгджээ. > 2

АНУ-д цохилт өгөх чадалтай пуужин туршлаа

Ikea дэлгүүрүүдээ хотын төвд шилжүүлнэ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnUbinfo.mn

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын тавдугаарт бичигдлээ.

Zaluu.comNews.mnMedee.mnDorgio.mnZindaa.mn

Эх сурвалж: Alexa.com©

Эх орон, газар шороондоо л хайртай яваарай. Д.Лувсаншарав

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,444.38 370.56 41.92

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

98.7701.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

12950.1%

1261.810.42%

100.190.03%

68051.9%

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар улс орон ядуу байх тусмаа иргэд нь улс төрийн өндөр идэвхтэй байдаг нь харагджээ. Харин монголчууд улстөржилтөөрөө Зүүн Европ, Төв Азийн 29 орноос хоёрдугаарт жагссан байна. 3

Улстөржсөн ард түмэн улс орноороо сүйрдэг

ЭДИЙН ЗАСАГЗГМ: ЦУВРАЛ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Хусмаар хуурах заль

Хамгаалал дутсан хүүхдээ төр хайхрах цаг болжээ

Г.Байгал@baigalZGM

Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

НӨАТ­ын хонжворт та хэр санаа тавьдаг вэ. Сар бүр су га лааны тохирол болдог. Удалгүй азтанууд тодорлоо хэмээн хэвлэлээр мэдээлдэг. Саяхан буюу энэ сарын 19­нд болсон НӨАТ­ын сугалааны тохирлоор нийт 523 сая төгрөг хонжворт олгохоор болсон байна. Аравдугаар сарын 1­нээс 31­ний хооронд нийт 14 сая ширхэг баримт НӨАТ­ын санд бүртгэгдсэнээс 13.9 мянган азтан тодорчээ. Ер нь сар бүрийн сугалааны тохирлын дүн хэдэн саяар хэмжигдэж, азтаны тоо нь олон мянгад хүрдэг. Энэ мэдээллийг ч татварын албаныхан сүр дуулиантайхан мэдэгдэж, тэрүүхэндээ олон хүний хорхойг хүргэдэг билээ. Сугалааны тохирлын дараа “НӨАТ­ын сугалаанд хожчих юмсан” гэх хүсэл, сэтгэгдэл цахим ертөнцөөр нэг хэсэг хөвөрдөг.

Нэг үе тав, арваараа хэл­хэлдсэн бүлэг хүүхэд хотын гудамжаар их харагддаг бай­сан. Орон сууцны хороолол, ►5

►11

дэлгүүр, худалдааны төв гээд олон нийтийн газраар дуу нь хадаж, нүд үзүүрлэгдэх нь их. Одоогоос арав гаруй жилийн өмнө ийн харагддаг бай сан эдгээр хүүхэд нэг л өдөр усанд хаясан чулуу шиг алга болчихсон. Хэн, хаашаа,

авч явсныг мэдэх ганц ч хүн алга. Явган яриагаар гад­нын оронд эд эрхтний донор болгон аваад явчихсан, хүний наймааны золиос болсон гэж цуу сонсдоно.

Цагдаагийн алба, хүүхэд хам гааллын байгууллага, хол­

Монголын ипотекийн корпораци©

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл

ОСИСТТБХ*

*- Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоо бүрдүүлэх хөтөлбөр

Бусад эх үүсвэр Банкны өөрийн хөрөнгө

2 сая хүртэлхтөгрөгийн

өрхийн орлоготой

Ипотекийн зээлтэй нийт зээлдэгчид байгаагийн

77%

3% 20%

64.9%

92,616

92.4% 6.3%

72.7%

1.3%

Нэг хамтранзээлдэгчтэй

Хамтранзээлдэгчгүй

2 болон түүнээсдээш хамтран зээлдэгчтэй байна

79.4%

15.7%

4.9%Нийтийн

зориулалттай орон сууц

Хашаабайшин

Амины орон сууц

Улаанбаатар хотод байршилтай орон

сууц худалдан авчээ

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

АНУ, Хойд Солонгосын зөрчил Хятадын хил дээр айдас төрүүлэв

Амин дэмийн үнийг 800 хувь өсгөжээ

Хятадын зүүн хойд нутгийн Чанбай хошуу далайн хүнс, уулсын дунд оршдогоороо алдартай. > 10

Avondale компани Niacor витамины жороор олгох хувилбарын үнийг өнгөрсөн сард 809 хувиар өсгөсөн байна. > 10

Ирэх оныг эрсдэлтэй болгож буй Хятадын нөхцөл

Холбооны нөөц бодлогын хүүгээ өсгөх дохио

Гадаадынханд үл хөдлөх худалдахгүй

Шинэ Зеланд иргэдээ орон байраар хангахад хүндрэл гарсан тул орон сууцны бодлогод эрс шинэчлэл хийхээр шийдвэрлэлээ. > 10

Сэм Флэминг АНУ­ын төв банкны үүрэг

гүйцэтгэгч Холбооны нөөцийн систем энэ долоо хоногт бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр гаргах төлөвтэй. Энэ удаа хүү өсөх аваас татварын хөнгөлөлт, АНУ­ын эдийн засгийн өөдрөг нөхцөлтэй уялдан ирэх онд бодлогын хүү дахиад хэд хэдэн удаа өснө хэмээн шинжээч нар таамаглаж байна.

Холбооны нөөцийн системийн тэргүүнээр ажиллах хугацаандаа хийж буй сүүлчийн том арга хэмжээ болгон Жанет Йеллен лхагва гарагт бодлогын хүүг гуравдах удаагаа 0.25 хувиар өсгөх бололтой. Энэ нь хүүг 1.25­1.5 хувьд хүргэх төв банкны зорилгод нийцүүлсэн арга хэмжээ болох аж.

Татварын шинэчлэлийн хуу лийг конг ресс шуур хай сайшаа сан тай зэрэг цэн Хол бооны нөө цийн бодлого тодорхойлогч нар санхүү­гийн түлхэц өгөх бодлогоо хойш тавьж дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний тооцоонд татварын хөнгөлөлтийн нөлөөг харгалзан үзэхээр төлөвлөжээ.

“Эдийн засаг сайжирч байгаа нь яах аргагүй бодит байдал” хэмээн Орегоны их сургуулийн Холбооны нөөцийн бодлого судлаач эксперт Тим Дью өгүүлэв. Санхүүгийн зах зээл тогтворжиж, татварын хөнгөлөлт олгохоор зэхэж байгаа нь ирэх шинэ онд бодлогын хүүг улам нэмэх нөхцөл болно хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Бүгд найрамдахчуудын дэв­шүүлж буй татварын багц хууль нь эдийн засгийн өсөлтөд дунд зэрэг нөлөөтэйг шинжээч нар тайлбарлав. Уг хууль 2018, 2019 онд эдийн засгийг тус бүр ердөө 0.3 хувиар өсөх нөхцөл болно хэмээн Goldman Sachs тооцоолжээ.

Юутай ч АНУ­ын эдийн засаг ажиллах хүчийг бараг бүрэн дайчилж, дэлхийн нийт эдийн засаг тогтворжин, инфляц өсөх магадлал ихсэж, ойрын богино хугацаанд татварын хөнгөлөлттэй нөхцөл бүрдэх гэж буйгаас үүдэн ирэх онд хүү өсөх магадлал өндөр байна. “Ирэх долоо хоногт гарах эдийн засгийн урьдчилсан тооцоогоор ажилгүйдлийн хувь

хэм жээ есдүгээр сарын таам гаас бага, дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний өсөлт ч илүү гарах шинж тэй. Энэ хоёр үзүүлэлт аль аль нь бодлогын хүүг хэвийн хэмжээнд сэргээхэд дэмжлэг болж байна” хэмээн JPMorgan Chase­ийн эдийн засагч Майкл Фероли тайлбарлав.

Ажилгүйдлийн түвшин 2000­аад оны эхэн үеэс хойш тохиол дож байгаагүй 4.1 хувь хүртлээ буурлаа. Харин Холбооны нөөцийн систем ажилгүйдлийн хэмжээг ирэх оны эцэс гэхэд ийм үзүүлэлттэй болно хэмээн тооцоолж байсан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн статистикаас үзвэл ажил олгогч нар 11 дүгээр сард 228 мянган ажлын байр шинээр үүсгэжээ. Холбооны нөөцийн систем есдүгээр сард гаргасан тооцоондоо 2018 онд бодлогын хүүг нийт гурван удаа нэмнэ хэмээн таамаглаж байв. Холбооны нөөцийн системийн тэргүүний хувиар лхагва гарагт сүүлчийн удаа хийх хэвлэлийн хурлын үеэр хатагтай Йелленээс татварын шинэчлэл эдийн засаг, мөнгөний бодлогод хэрхэн нөлөөлөхийг асууцгаана.

Холбооны нөөцийн системийн өөрийнх нь тооцоогоор ирэх онд өсөлт сайн байх төлөвтэй. Хатагтай Йелленийг залгамжлах Жэй Пауэлл ирэх 2018, 2019 онд эдийн засаг 2.5 хүртэлх хувиар өснө хэмээн тооцоолж буйгаа өнгөрсөн сард тайлбарласан. Хол бооны нөөцийн систем есдүгээр сард дундаж тооцоо гаргахдаа энэ оны эдийн засгийн өсөлтийг 2.4, ирэх оныхыг 2.1 хувьтай төсөөлсөн. Хувьцааныхыг оролцуулаад хөрөнгийн үнэ өсөх нь эдийн засагт цаашид улам түлхэц өгнө. Чикагогийн Холбооны нөөцийн банкны санхүүгийн нөхцөлийн индекс 1990­ээд оны дунд үеэс хойш тохиолдож байгаагүй сайн үзүүлэлтэй гарлаа.

Гэхдээ инфляцын хэмжээ бага, цалин өсөлт үлбэгэр бай­гаа тай уялдан АНУ­ын төв банк бодлогын хүүг шуурхай нэмэхээс цааргалсаар байгаа юм.

банкны үйл ажиллагааг нухчин дарах ажиллагаа өрнөж, хөрөн гийн менежментийн бүтээг дэхүүнд саяхнаас нэмэлт зохицуулалт үүсгэсэн”­ийг State Street­ийн макро стратегич Бэн Люк өгүүллээ.

БНХАУ­ын засгийн газрын бондын өгөөж эрс өссөн нь хөрөнгө оруулагч нарын итгэлийг сулруулах юм уу үгүй болгож, улмаар зарах ажиллагааг гааруулах эрсдэлтэйг тэрбээр анхааруулав. “Эрх баригчдын арга хэмжээ чангарч, бондын өгөөж өсөн, АНУ­д саяхнаас технологийн компаниудын хувьцааг зарах хандлага ихэссэн нь Хятадын онцлог бүхий өвөрмөц нөхцөл үүсгэлээ” хэмээн ноён Люк тайлбарласан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт цохил­тод ноцтой өртсөн авто машин үйлдвэрлэлийн салбар эргээд сэргэж байна. Шинээр автомашин худалдан авагсад эдэлдэг хоёр жилийн хугацаат татварын хөнгөлөлт ирэх онд төгсөхтэй уялдан тус салбарын ирээдүй тун бүрхэг болж байгааг зарим

шинжээч дурдлаа. “Худал даж авахад үнэтэй авто машин гээч барааг авахад олгодог татварын хөнгө лөлтийг сунгахгүй л бол байдал эрсдэлтэй” хэмээн ноён Чуй өгүүлэв.

Удааширч буй Хятадын эдийн засаг ирэх онд Ази дахь бусад бүс нутагт нөлөөлж болзошгүйд эдийн засагч нар түгшиж байна. Bank of America Merrill Lynch­ийн эдийн засагч “Дотоодын хөрөнгийн зах зээлд хөшүүргийн механизм суларсны дүнд Хятадын эдийн засаг саарах аваас нийт Азид өсөлт сулрах аюултай”­г саяхан тайлбарласан.

Бодлого тодорхойлогч нар хэт чанга арга хэмжээ авч буйтай зэрэгцэн үл хөдлөх хөрөнгө үүс гэх ажиллагаа багасах аваас БНХАУ­д эдийн засгийн удааш­рал тооцоолсноос ч ноцтой болж хувирна хэмээн тус банкны эдийн засагч нар сэрэмжлүүлсэн юм.

Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн салбар ирэх онд анхаарлын төвд байх төлөвтэй. Үүний нэг шалтгаан нь нь түрээсийн салбарт өсөлт үүсгэх зорилгоор орон сууцны зах зээлд шинэчлэл

Сайн дурынхан өмнөд Английн Плимүт дахь эрэг хавийн хуванцар хог хаягдлыг цэвэрлэж байгаа нь.

BBМ©

хийх төсөл юм. ХКН­ын аравдугаар сарын их хурал дээр тус улсын дарга Ши Жиньпин эдийн засгийн шинэчлэлийн талаар үг хэлэхдээ орон сууц нь “үнэ хөөргөдөх бус” хүн амьдрах зориулалттайг анхааруулж байв.

Хятадад хоосон орон сууц ихсэж буй сөрөг үзэгдэл байрны түрээсийн шинэчлэлтэй хосолс­ноор үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд төдийгүй төмөрлөгийн эрэлт нийлүүлэлтэд сөрөг нө лөөлж бол зошгүйг зарим ажиг лагч сэрэмжлүүлсэн юм. “Хоосон орон сууц ны нөөц 25 хувиар өс сө нийг бид тооцоолоод байна. Гэтэл бусад хөгжингүй улсад энэ үзүүлэлт 8­10 хувьтай” хэмээн Liberum банкны шинжээч нар хөрөн гө оруулагч нартаа мэдэгд жээ. “Хукоу” буюу өрхийн бүрт гэлийн шинэчлэл, хөрөнгө нөөцийг үр ашигтай зарцуулах бодлогын үр дүнд ирэх арван жилд үл хөдлөх хөрөнгийн эрэлт гурван тэрбум хавтгай дөрвөл­жин метрээр буурна хэмээн тус банкны шинжээч нар үзэж байна.

Далай тэнгисийн амьсгааг боогч хуванцарТа бидний далай тэнгис

хуванцраар дүүрлээ. Британийн байгаль судлаач, нас сүүдэр 90 гарсан Дэвид Аттенборо BBC­гийн “Цэнхэр гараг II” (The Blue Planet II) баримтат цувралаар хуванцарт хахсан салхич шувууны ангаахайг телевиз үзэгчдэд харуулсан. Уг бичлэгээс хойш британичуудын олонх нь өдөр бүр үй олон хуванцар уут сав хаядагтаа үнэнхүү сэтгэл зовж эхэлсэн юм. Хөгжингүй ертөнцийг нийтэд нь хамраад байгаа ижил төстэй арга хэмжээнүүд бүгд хэрэглэгчийн ухамсрыг дээшлүүлэх зорилготой. Нийт 60 гаруй жилийн турш хог тариад сурчихсан та бидний соёлын үлдэгдэл манай гарагийн алслагдмал өнцөг буланд урсан очиж овоорсоор.

Далай тэнгист хөглөрч буй асар их хуванцар хогийг (ойрол цоогоор 800 сая тонн) цэвэрлэх, хог хаягдал үүсгэж буй тогтолцоог цөөлж багасгах нь тулгамдсан шаардлага боллоо. Энэхүү шаардлагыг улс орнуудын засгийн газар, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аль аль нь ухамсарлаж эхэллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт НҮБ­аас баталсан шийдвэрийг дэлхийн 200 гаруй улс орон

дэмжиж байна. Сайн дурын шинжтэй, зарим зүйлс нь бүрхэг уг санаачилга дэлхийн улс орнуудад тодорхой үүрэг хүлээлгэж, хамтын арга хэмжээ авахад чиглүүлэх зорилготой.

Юутай ч зарим улс хуванцар гялгар уут сав, микро үрлэнцэр (microbeads) гэгддэг нэг мил­лиметр үл хүрэх хэмжээтэй хуванцар үйлдвэрлэх, хэрэг лэхийг хориглож эхэллээ. Мөн ком паниуд дахивар боловс руу лах, дахин ашиглах тогтолцоо үүсгэхээр амлаж буй нь бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд бага ч болов хувь нэмэр оруулж буй хэрэг юм.

Хүрээлэн буй орчныг хамгаалах кампани өрнүүлэгчдийн шахал­тад өртсөн олон үндэстний авар га компаниуд сайн дураараа санаа чилга өрнүүлэхээ мэдэгдэж эхэллээ. Coca­Cola, Unilever хоёр 2025 он гэхэд бүх савалгаагаа дахин ашигладаг болгохоор төлөвлөв. Procter & Gamble зарим брэндийн бүтээгдэхүүнээ “далайн хуванцар”­ыг дахин боловсруулах аргаар бүтээсэн лонхонд савлаж байна.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, жижиглэнгийн худалдаач нар баглаа боодлоо хүрээлэн буй орчинд ээлтэй болгох арга

гаанаас бүрмөсөн татгалзаж картон гэх мэт байгальд эргэн шингэдэг материал ашиглахыг хэрэглэгчдийн зарим хэсэг сайшаадаггүй. Уг салбарт техно­логийн хувьсгалт эргэлт хийхээр оролдох компанид мөнгө орлого төдийгүй зах зээлээ алдах аюул нүүрлэдэг. Энэ бол зохицуулах байгууллагад хөндлөнгөөс орол­цох ёстой чухам тэрхүү нөхцөл юм.

Нэг удаагийн хэрэглээний хуванцарт оновчтой татвар оноож, арай үнэтэй ч хүрээлэн

буй орчинд уршиг бага тарьдаг материал ашиглах компаниудын сонирхлыг хөхүүлэн дэмжих, хуванцар орлох бүтээгдэхүүний судалгаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй.

Бодлого тодорхойлогч нар иргэдийн соёлыг өөрчлөхөд ч ихийг хийх ёстой. Нөөц эргүүлж ашиглах схем буюу хэрэглэгч нар хуванцар лонх эргүүлж тушаахдаа анх төлсөн мөнгөнийхөө багахан хэсгийг эргүүлж авдаг тогтолцоотой улсуудад дахивар эргэлт хавьгүй

өндөр байдаг. Хөгжингүй баян орнуудад олон

нийтийн ухамсар дээшлэх нь эргээд засгийн газруудад тодорхой арга хэмжээ авах шахалт болно. Харин хөгжиж буй оронд байдал илүү түвэгтэй. Далайд хаягдаж буй хуванцрын голлох хэсэг нь ердөө Азийн тавхан улсаас үүдэлтэй. Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлөөс шалтгаалан өөр гарц хайж буй газрын тосны компаниуд хөгжингүй зах зээлд хуванцрын хэрэглээ өсөх ёстой гэсэн тооцоо гаргаад байна.

Юутай ч хөгжиж буй улс орнууд арга хэмжээ авах өөрийн гэсэн учир шалтгаантай. Үерлэх аюул, хогийн уулан овоолго нурж хүмүүсийн аминд хүрдэг ослын шалтгаан хэмээн үзсэний улмаас Шри Ланка есдүгээр сард нэг удаагийн хэрэглээний хуванцрыг хориглов.

Илүү эрс арга хэмжээг БНХАУ саяхан авлаа. Дэлхийн бусад улсын хуванцрын хаягдлыг олон жилийн турш импортоор авч ирсэн тус улс энэ оны эцэс гэхэд хуванцар хог хүлээн авахаа зогсоохоор болов. Энэ бүхэн өрнөдийн бодлого тодорхойлогч нарт ч шийдвэрлэх ёстой асуулт болж байна.

Эмма ДанклиЭдийн засгийн удаашрал,

хэрээс хэтэрсэн өр зээлийг шийдвэрлэх арга хэмжээтэй уялдан Хятадын ирээдүй бүрхэг боллоо.

Сүүлийн хоёр долоо хоног хагасын хугацаанд Хятадын хувьцааны зах зээл таван хувиар унаж, тус улсын Засгийн газрын бондын өгөөж эгзэгтэй дөрвөн хувийн хязгаарыг давсан нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшүүлэв.

Хятадад хөрөнгө зарах ажил­лагаа эрчээ авсан нь дэлхийн хувьцааны зах зээлийн өнөөгийн нөхцөлөөс зөрүүтэй байгаа юм. Эх газрын Хятадын CSI 300, Хонконгийн Hang Seng индекс саяхан унасан нь дунд зэрэг өсөлттэй S&P 500, Euro Stoxx 50 индексээс эсрэг хандлага тодорхойлж байна.

Хятадын хувьцааны зах зээл дэх уналт нь сөрөг муу үзэг дэл биш, ердөө л өсөлтийн он жилүү­дийн дараа хөрөнгө оруулагч нар ашгаа хүртэж буйн тусгал хэмээн зарим хөрөнгө оруулагч тайлбарлах аж.

“Борлуулалтын ихэнх нь хүмүү сийн сэтгэлийн хөдөл­гөөнөөс үүдэлтэй. Энэ онд зах зээл ингэж их өссөн юм чинь ашгаа олж авцгаая гэж буй хэрэг” хэмээн Aberdeen Standard­ын сангийн менежер Николас Чуй тодотгов. “Хятадын онцлогтой өвөрмөц үзэгдэл. Дээр нь тат варын шинэчлэлийн хууль АНУ­д сэргэлт үүсгэчихлээ” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүллээ.

CSI 300, Hang Seng аль аль нь олон жилийн турш тус бүр 31 болон 20 хувийн жилийн дундаж өсөлттэй явж ирсэн юм. Жилийн эцсээр ихэвчлэн арилжаа намждаг тул зарим шинжээч нар хөрөнгө оруулагчдад мөнгөө хадгалж түр хүлээхийг зөвлөдөг.

Гэтэл өөр нэг хэсэг нь саяхны борлуулалтыг зарчмын шинж чанар бүхий, ирэх жил дуустал үргэлжлэх урт хугацааны хүчин зүйлээс шалтгааллаа хэмээн тайлбарлаж сууна. “Сүүдрийн

хэрэгсэл хайсаар цөөн бус жилийг үдлээ. Шил, хөнгөн цагаантай харьцуулахад хуванцрыг дахин ашиглах нь түвэгтэй. Газрын тосны үнэ хямд нөхцөлд дахивар ашиглан үйлдвэрлэсэн хуван цар нь цоо шинэ PET буюу полиэ тилен терефталатаас хамаа гүй үнэтэй. Ургамлын гаралтай “биохуванцар” хүртэл байгаль орчин бохирдуулагчид тооцогд дог. Хуванцар уут савыг хэт нимгэн хийвэл урагдаж цоорчихно.

Компаниуд хуванцар савал­

АНУ, БНХАУ-ын хувьцааны зах зээлийн индекс

XI 2017 XII

105CSI 300

S&P 500

104

103

102

101

100

99

98

богдох албаныхнаас энэ талаар тодруулахад эрэн хайж байгаа, эсвэл одоо насанд хүрсэн, хө­дөлмөр эрхэлж байгаа гэсэн товчхон бөгөөд цааргалсан хариулт л өгдөг.

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 7 4

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР2017.11.30

ҮҮЛШИНЭ

-14° -24°

УЛС ТӨРЗөрчлийн тухай хуулийн Үндсэн хууль зөрчсөн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлэв. МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалан урд хөршид айлчлал хийхээр мордлоо. Монгол Улс төмөр замын дамжин өнгөрөх тээвэрт 25 жил тарифын хөнгөлөлт эдэлнэ. АН-ын бүлэг Төв банкны тухай хуулийн төслийг судлахаар болов. Монгол, Вьетнамын хооронд шууд нислэгтэй болох асуудлыг судална гэлээ.

ЭДИЙН ЗАСАГХөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс 1261.81 нэгж болж, 0.42 хувиар буурав. Монголбанк “төрц” алтыг дэлхийн зах зээлийн үнээс өндөр үнээр авч байна. “Банкийг дахин хөрөнгөжүү-лэх тухай хууль”-ийн төслийг боловсруулна.Зочид буудлын салбарын орлого 112.6 тэрбум төгрөгт хүрч, 4.1 хувиар өссөн байна.ОХУ-ын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 144.4 тэрбум ам.долларт хүрэв.

НИЙГЭМГССҮТ гэр бүлийн хүчирхийл-лийн 960 хохирогчид тусламж үзүүлжээ.Ирэх онд Зүүн дөрвөн замын давхар замын уулзварын ажлыг эхлүүлнэ гэв.Адууны махны экспортыг 10 мянган тонноор нэмэгдүүллээ. 33 дугаар сургуулийн хажууд олгосон газрыг хүчингүй болголоо. ЕБС-иуд спорт заалаа ашиг-луул сан мөнгөө тайлагнадаг болно.

ДЭЛХИЙПхеньяны шинэ туршсан пуу-жин АНУ-ын аль ч цэгт хүрэх чадалтай гэж мэдэгдэв. Будапештэд Зүүн Европ, Хятадын “16+1” бизнесийн зургаа дахь чуулган боллоо. Чилийн өмнөд нутагт мөсөн оргилоос 350х380м хавтан бутран унажээ. Крипто валют хэмээх бит-койны үнэ 10000 ам.долларын босгыг давлаа.

2017.11.30, ПҮРЭВ ~ №228 (774) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Эрдсийн ганзага дундраагүй

Эрдсийн орлого ДНБ-ий 6.2 хувийг бүрдүүлжээ. > 4

Ерөнхий сайдын “лүндэн” Ц.Нямдоржийг барьц алдуулавЕрөнхий сайд С.Зоригийн хэргийг яаралтай шийдэхийг үүрэгджээ. > 2

АНУ-д цохилт өгөх чадалтай пуужин туршлаа

Ikea дэлгүүрүүдээ хотын төвд шилжүүлнэ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnUbinfo.mn

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын тавдугаарт бичигдлээ.

Zaluu.comNews.mnMedee.mnDorgio.mnZindaa.mn

Эх сурвалж: Alexa.com©

Эх орон, газар шороондоо л хайртай яваарай. Д.Лувсаншарав

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,444.38 370.56 41.92

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

98.7701.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

12950.1%

1261.810.42%

100.190.03%

68051.9%

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар улс орон ядуу байх тусмаа иргэд нь улс төрийн өндөр идэвхтэй байдаг нь харагджээ. Харин монголчууд улстөржилтөөрөө Зүүн Европ, Төв Азийн 29 орноос хоёрдугаарт жагссан байна. 3

Улстөржсөн ард түмэн улс орноороо сүйрдэг

ЭДИЙН ЗАСАГЗГМ: ЦУВРАЛ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Хусмаар хуурах заль

Хамгаалал дутсан хүүхдээ төр хайхрах цаг болжээ

Г.Байгал@baigalZGM

Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

НӨАТ­ын хонжворт та хэр санаа тавьдаг вэ. Сар бүр су га лааны тохирол болдог. Удалгүй азтанууд тодорлоо хэмээн хэвлэлээр мэдээлдэг. Саяхан буюу энэ сарын 19­нд болсон НӨАТ­ын сугалааны тохирлоор нийт 523 сая төгрөг хонжворт олгохоор болсон байна. Аравдугаар сарын 1­нээс 31­ний хооронд нийт 14 сая ширхэг баримт НӨАТ­ын санд бүртгэгдсэнээс 13.9 мянган азтан тодорчээ. Ер нь сар бүрийн сугалааны тохирлын дүн хэдэн саяар хэмжигдэж, азтаны тоо нь олон мянгад хүрдэг. Энэ мэдээллийг ч татварын албаныхан сүр дуулиантайхан мэдэгдэж, тэрүүхэндээ олон хүний хорхойг хүргэдэг билээ. Сугалааны тохирлын дараа “НӨАТ­ын сугалаанд хожчих юмсан” гэх хүсэл, сэтгэгдэл цахим ертөнцөөр нэг хэсэг хөвөрдөг.

Нэг үе тав, арваараа хэл­хэлдсэн бүлэг хүүхэд хотын гудамжаар их харагддаг бай­сан. Орон сууцны хороолол, ►5

►11

дэлгүүр, худалдааны төв гээд олон нийтийн газраар дуу нь хадаж, нүд үзүүрлэгдэх нь их. Одоогоос арав гаруй жилийн өмнө ийн харагддаг бай сан эдгээр хүүхэд нэг л өдөр усанд хаясан чулуу шиг алга болчихсон. Хэн, хаашаа,

авч явсныг мэдэх ганц ч хүн алга. Явган яриагаар гад­нын оронд эд эрхтний донор болгон аваад явчихсан, хүний наймааны золиос болсон гэж цуу сонсдоно.

Цагдаагийн алба, хүүхэд хам гааллын байгууллага, хол­

Монголын ипотекийн корпораци©

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл

ОСИСТТБХ*

*- Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоо бүрдүүлэх хөтөлбөр

Бусад эх үүсвэр Банкны өөрийн хөрөнгө

2 сая хүртэлхтөгрөгийн

өрхийн орлоготой

Ипотекийн зээлтэй нийт зээлдэгчид байгаагийн

77%

3% 20%

64.9%

92,616

92.4% 6.3%

72.7%

1.3%

Нэг хамтранзээлдэгчтэй

Хамтранзээлдэгчгүй

2 болон түүнээсдээш хамтран зээлдэгчтэй байна

79.4%

15.7%

4.9%Нийтийн

зориулалттай орон сууц

Хашаабайшин

Амины орон сууц

Улаанбаатар хотод байршилтай орон

сууц худалдан авчээ

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

АНУ, Хойд Солонгосын зөрчил Хятадын хил дээр айдас төрүүлэв

Амин дэмийн үнийг 800 хувь өсгөжээ

Хятадын зүүн хойд нутгийн Чанбай хошуу далайн хүнс, уулсын дунд оршдогоороо алдартай. > 10

Avondale компани Niacor витамины жороор олгох хувилбарын үнийг өнгөрсөн сард 809 хувиар өсгөсөн байна. > 10

Ирэх оныг эрсдэлтэй болгож буй Хятадын нөхцөл

Холбооны нөөц бодлогын хүүгээ өсгөх дохио

Гадаадынханд үл хөдлөх худалдахгүй

Шинэ Зеланд иргэдээ орон байраар хангахад хүндрэл гарсан тул орон сууцны бодлогод эрс шинэчлэл хийхээр шийдвэрлэлээ. > 10

Сэм Флэминг АНУ­ын төв банкны үүрэг

гүйцэтгэгч Холбооны нөөцийн систем энэ долоо хоногт бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр гаргах төлөвтэй. Энэ удаа хүү өсөх аваас татварын хөнгөлөлт, АНУ­ын эдийн засгийн өөдрөг нөхцөлтэй уялдан ирэх онд бодлогын хүү дахиад хэд хэдэн удаа өснө хэмээн шинжээч нар таамаглаж байна.

Холбооны нөөцийн системийн тэргүүнээр ажиллах хугацаандаа хийж буй сүүлчийн том арга хэмжээ болгон Жанет Йеллен лхагва гарагт бодлогын хүүг гуравдах удаагаа 0.25 хувиар өсгөх бололтой. Энэ нь хүүг 1.25­1.5 хувьд хүргэх төв банкны зорилгод нийцүүлсэн арга хэмжээ болох аж.

Татварын шинэчлэлийн хуу лийг конг ресс шуур хай сайшаа сан тай зэрэг цэн Хол бооны нөө цийн бодлого тодорхойлогч нар санхүү­гийн түлхэц өгөх бодлогоо хойш тавьж дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний тооцоонд татварын хөнгөлөлтийн нөлөөг харгалзан үзэхээр төлөвлөжээ.

“Эдийн засаг сайжирч байгаа нь яах аргагүй бодит байдал” хэмээн Орегоны их сургуулийн Холбооны нөөцийн бодлого судлаач эксперт Тим Дью өгүүлэв. Санхүүгийн зах зээл тогтворжиж, татварын хөнгөлөлт олгохоор зэхэж байгаа нь ирэх шинэ онд бодлогын хүүг улам нэмэх нөхцөл болно хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Бүгд найрамдахчуудын дэв­шүүлж буй татварын багц хууль нь эдийн засгийн өсөлтөд дунд зэрэг нөлөөтэйг шинжээч нар тайлбарлав. Уг хууль 2018, 2019 онд эдийн засгийг тус бүр ердөө 0.3 хувиар өсөх нөхцөл болно хэмээн Goldman Sachs тооцоолжээ.

Юутай ч АНУ­ын эдийн засаг ажиллах хүчийг бараг бүрэн дайчилж, дэлхийн нийт эдийн засаг тогтворжин, инфляц өсөх магадлал ихсэж, ойрын богино хугацаанд татварын хөнгөлөлттэй нөхцөл бүрдэх гэж буйгаас үүдэн ирэх онд хүү өсөх магадлал өндөр байна. “Ирэх долоо хоногт гарах эдийн засгийн урьдчилсан тооцоогоор ажилгүйдлийн хувь

хэм жээ есдүгээр сарын таам гаас бага, дотоодын нийт бүтээг­дэхүүний өсөлт ч илүү гарах шинж тэй. Энэ хоёр үзүүлэлт аль аль нь бодлогын хүүг хэвийн хэмжээнд сэргээхэд дэмжлэг болж байна” хэмээн JPMorgan Chase­ийн эдийн засагч Майкл Фероли тайлбарлав.

Ажилгүйдлийн түвшин 2000­аад оны эхэн үеэс хойш тохиол дож байгаагүй 4.1 хувь хүртлээ буурлаа. Харин Холбооны нөөцийн систем ажилгүйдлийн хэмжээг ирэх оны эцэс гэхэд ийм үзүүлэлттэй болно хэмээн тооцоолж байсан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн статистикаас үзвэл ажил олгогч нар 11 дүгээр сард 228 мянган ажлын байр шинээр үүсгэжээ. Холбооны нөөцийн систем есдүгээр сард гаргасан тооцоондоо 2018 онд бодлогын хүүг нийт гурван удаа нэмнэ хэмээн таамаглаж байв. Холбооны нөөцийн системийн тэргүүний хувиар лхагва гарагт сүүлчийн удаа хийх хэвлэлийн хурлын үеэр хатагтай Йелленээс татварын шинэчлэл эдийн засаг, мөнгөний бодлогод хэрхэн нөлөөлөхийг асууцгаана.

Холбооны нөөцийн системийн өөрийнх нь тооцоогоор ирэх онд өсөлт сайн байх төлөвтэй. Хатагтай Йелленийг залгамжлах Жэй Пауэлл ирэх 2018, 2019 онд эдийн засаг 2.5 хүртэлх хувиар өснө хэмээн тооцоолж буйгаа өнгөрсөн сард тайлбарласан. Хол бооны нөөцийн систем есдүгээр сард дундаж тооцоо гаргахдаа энэ оны эдийн засгийн өсөлтийг 2.4, ирэх оныхыг 2.1 хувьтай төсөөлсөн. Хувьцааныхыг оролцуулаад хөрөнгийн үнэ өсөх нь эдийн засагт цаашид улам түлхэц өгнө. Чикагогийн Холбооны нөөцийн банкны санхүүгийн нөхцөлийн индекс 1990­ээд оны дунд үеэс хойш тохиолдож байгаагүй сайн үзүүлэлтэй гарлаа.

Гэхдээ инфляцын хэмжээ бага, цалин өсөлт үлбэгэр бай­гаа тай уялдан АНУ­ын төв банк бодлогын хүүг шуурхай нэмэхээс цааргалсаар байгаа юм.

банкны үйл ажиллагааг нухчин дарах ажиллагаа өрнөж, хөрөн гийн менежментийн бүтээг дэхүүнд саяхнаас нэмэлт зохицуулалт үүсгэсэн”­ийг State Street­ийн макро стратегич Бэн Люк өгүүллээ.

БНХАУ­ын засгийн газрын бондын өгөөж эрс өссөн нь хөрөнгө оруулагч нарын итгэлийг сулруулах юм уу үгүй болгож, улмаар зарах ажиллагааг гааруулах эрсдэлтэйг тэрбээр анхааруулав. “Эрх баригчдын арга хэмжээ чангарч, бондын өгөөж өсөн, АНУ­д саяхнаас технологийн компаниудын хувьцааг зарах хандлага ихэссэн нь Хятадын онцлог бүхий өвөрмөц нөхцөл үүсгэлээ” хэмээн ноён Люк тайлбарласан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт цохил­тод ноцтой өртсөн авто машин үйлдвэрлэлийн салбар эргээд сэргэж байна. Шинээр автомашин худалдан авагсад эдэлдэг хоёр жилийн хугацаат татварын хөнгөлөлт ирэх онд төгсөхтэй уялдан тус салбарын ирээдүй тун бүрхэг болж байгааг зарим

шинжээч дурдлаа. “Худал даж авахад үнэтэй авто машин гээч барааг авахад олгодог татварын хөнгө лөлтийг сунгахгүй л бол байдал эрсдэлтэй” хэмээн ноён Чуй өгүүлэв.

Удааширч буй Хятадын эдийн засаг ирэх онд Ази дахь бусад бүс нутагт нөлөөлж болзошгүйд эдийн засагч нар түгшиж байна. Bank of America Merrill Lynch­ийн эдийн засагч “Дотоодын хөрөнгийн зах зээлд хөшүүргийн механизм суларсны дүнд Хятадын эдийн засаг саарах аваас нийт Азид өсөлт сулрах аюултай”­г саяхан тайлбарласан.

Бодлого тодорхойлогч нар хэт чанга арга хэмжээ авч буйтай зэрэгцэн үл хөдлөх хөрөнгө үүс гэх ажиллагаа багасах аваас БНХАУ­д эдийн засгийн удааш­рал тооцоолсноос ч ноцтой болж хувирна хэмээн тус банкны эдийн засагч нар сэрэмжлүүлсэн юм.

Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн салбар ирэх онд анхаарлын төвд байх төлөвтэй. Үүний нэг шалтгаан нь нь түрээсийн салбарт өсөлт үүсгэх зорилгоор орон сууцны зах зээлд шинэчлэл

Сайн дурынхан өмнөд Английн Плимүт дахь эрэг хавийн хуванцар хог хаягдлыг цэвэрлэж байгаа нь.

BBМ©

хийх төсөл юм. ХКН­ын аравдугаар сарын их хурал дээр тус улсын дарга Ши Жиньпин эдийн засгийн шинэчлэлийн талаар үг хэлэхдээ орон сууц нь “үнэ хөөргөдөх бус” хүн амьдрах зориулалттайг анхааруулж байв.

Хятадад хоосон орон сууц ихсэж буй сөрөг үзэгдэл байрны түрээсийн шинэчлэлтэй хосолс­ноор үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд төдийгүй төмөрлөгийн эрэлт нийлүүлэлтэд сөрөг нө лөөлж бол зошгүйг зарим ажиг лагч сэрэмжлүүлсэн юм. “Хоосон орон сууц ны нөөц 25 хувиар өс сө нийг бид тооцоолоод байна. Гэтэл бусад хөгжингүй улсад энэ үзүүлэлт 8­10 хувьтай” хэмээн Liberum банкны шинжээч нар хөрөн гө оруулагч нартаа мэдэгд жээ. “Хукоу” буюу өрхийн бүрт гэлийн шинэчлэл, хөрөнгө нөөцийг үр ашигтай зарцуулах бодлогын үр дүнд ирэх арван жилд үл хөдлөх хөрөнгийн эрэлт гурван тэрбум хавтгай дөрвөл­жин метрээр буурна хэмээн тус банкны шинжээч нар үзэж байна.

Далай тэнгисийн амьсгааг боогч хуванцарТа бидний далай тэнгис

хуванцраар дүүрлээ. Британийн байгаль судлаач, нас сүүдэр 90 гарсан Дэвид Аттенборо BBC­гийн “Цэнхэр гараг II” (The Blue Planet II) баримтат цувралаар хуванцарт хахсан салхич шувууны ангаахайг телевиз үзэгчдэд харуулсан. Уг бичлэгээс хойш британичуудын олонх нь өдөр бүр үй олон хуванцар уут сав хаядагтаа үнэнхүү сэтгэл зовж эхэлсэн юм. Хөгжингүй ертөнцийг нийтэд нь хамраад байгаа ижил төстэй арга хэмжээнүүд бүгд хэрэглэгчийн ухамсрыг дээшлүүлэх зорилготой. Нийт 60 гаруй жилийн турш хог тариад сурчихсан та бидний соёлын үлдэгдэл манай гарагийн алслагдмал өнцөг буланд урсан очиж овоорсоор.

Далай тэнгист хөглөрч буй асар их хуванцар хогийг (ойрол цоогоор 800 сая тонн) цэвэрлэх, хог хаягдал үүсгэж буй тогтолцоог цөөлж багасгах нь тулгамдсан шаардлага боллоо. Энэхүү шаардлагыг улс орнуудын засгийн газар, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аль аль нь ухамсарлаж эхэллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт НҮБ­аас баталсан шийдвэрийг дэлхийн 200 гаруй улс орон

дэмжиж байна. Сайн дурын шинжтэй, зарим зүйлс нь бүрхэг уг санаачилга дэлхийн улс орнуудад тодорхой үүрэг хүлээлгэж, хамтын арга хэмжээ авахад чиглүүлэх зорилготой.

Юутай ч зарим улс хуванцар гялгар уут сав, микро үрлэнцэр (microbeads) гэгддэг нэг мил­лиметр үл хүрэх хэмжээтэй хуванцар үйлдвэрлэх, хэрэг лэхийг хориглож эхэллээ. Мөн ком паниуд дахивар боловс руу лах, дахин ашиглах тогтолцоо үүсгэхээр амлаж буй нь бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд бага ч болов хувь нэмэр оруулж буй хэрэг юм.

Хүрээлэн буй орчныг хамгаалах кампани өрнүүлэгчдийн шахал­тад өртсөн олон үндэстний авар га компаниуд сайн дураараа санаа чилга өрнүүлэхээ мэдэгдэж эхэллээ. Coca­Cola, Unilever хоёр 2025 он гэхэд бүх савалгаагаа дахин ашигладаг болгохоор төлөвлөв. Procter & Gamble зарим брэндийн бүтээгдэхүүнээ “далайн хуванцар”­ыг дахин боловсруулах аргаар бүтээсэн лонхонд савлаж байна.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, жижиглэнгийн худалдаач нар баглаа боодлоо хүрээлэн буй орчинд ээлтэй болгох арга

гаанаас бүрмөсөн татгалзаж картон гэх мэт байгальд эргэн шингэдэг материал ашиглахыг хэрэглэгчдийн зарим хэсэг сайшаадаггүй. Уг салбарт техно­логийн хувьсгалт эргэлт хийхээр оролдох компанид мөнгө орлого төдийгүй зах зээлээ алдах аюул нүүрлэдэг. Энэ бол зохицуулах байгууллагад хөндлөнгөөс орол­цох ёстой чухам тэрхүү нөхцөл юм.

Нэг удаагийн хэрэглээний хуванцарт оновчтой татвар оноож, арай үнэтэй ч хүрээлэн

буй орчинд уршиг бага тарьдаг материал ашиглах компаниудын сонирхлыг хөхүүлэн дэмжих, хуванцар орлох бүтээгдэхүүний судалгаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй.

Бодлого тодорхойлогч нар иргэдийн соёлыг өөрчлөхөд ч ихийг хийх ёстой. Нөөц эргүүлж ашиглах схем буюу хэрэглэгч нар хуванцар лонх эргүүлж тушаахдаа анх төлсөн мөнгөнийхөө багахан хэсгийг эргүүлж авдаг тогтолцоотой улсуудад дахивар эргэлт хавьгүй

өндөр байдаг. Хөгжингүй баян орнуудад олон

нийтийн ухамсар дээшлэх нь эргээд засгийн газруудад тодорхой арга хэмжээ авах шахалт болно. Харин хөгжиж буй оронд байдал илүү түвэгтэй. Далайд хаягдаж буй хуванцрын голлох хэсэг нь ердөө Азийн тавхан улсаас үүдэлтэй. Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлөөс шалтгаалан өөр гарц хайж буй газрын тосны компаниуд хөгжингүй зах зээлд хуванцрын хэрэглээ өсөх ёстой гэсэн тооцоо гаргаад байна.

Юутай ч хөгжиж буй улс орнууд арга хэмжээ авах өөрийн гэсэн учир шалтгаантай. Үерлэх аюул, хогийн уулан овоолго нурж хүмүүсийн аминд хүрдэг ослын шалтгаан хэмээн үзсэний улмаас Шри Ланка есдүгээр сард нэг удаагийн хэрэглээний хуванцрыг хориглов.

Илүү эрс арга хэмжээг БНХАУ саяхан авлаа. Дэлхийн бусад улсын хуванцрын хаягдлыг олон жилийн турш импортоор авч ирсэн тус улс энэ оны эцэс гэхэд хуванцар хог хүлээн авахаа зогсоохоор болов. Энэ бүхэн өрнөдийн бодлого тодорхойлогч нарт ч шийдвэрлэх ёстой асуулт болж байна.

Эмма ДанклиЭдийн засгийн удаашрал,

хэрээс хэтэрсэн өр зээлийг шийдвэрлэх арга хэмжээтэй уялдан Хятадын ирээдүй бүрхэг боллоо.

Сүүлийн хоёр долоо хоног хагасын хугацаанд Хятадын хувьцааны зах зээл таван хувиар унаж, тус улсын Засгийн газрын бондын өгөөж эгзэгтэй дөрвөн хувийн хязгаарыг давсан нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшүүлэв.

Хятадад хөрөнгө зарах ажил­лагаа эрчээ авсан нь дэлхийн хувьцааны зах зээлийн өнөөгийн нөхцөлөөс зөрүүтэй байгаа юм. Эх газрын Хятадын CSI 300, Хонконгийн Hang Seng индекс саяхан унасан нь дунд зэрэг өсөлттэй S&P 500, Euro Stoxx 50 индексээс эсрэг хандлага тодорхойлж байна.

Хятадын хувьцааны зах зээл дэх уналт нь сөрөг муу үзэг дэл биш, ердөө л өсөлтийн он жилүү­дийн дараа хөрөнгө оруулагч нар ашгаа хүртэж буйн тусгал хэмээн зарим хөрөнгө оруулагч тайлбарлах аж.

“Борлуулалтын ихэнх нь хүмүү сийн сэтгэлийн хөдөл­гөөнөөс үүдэлтэй. Энэ онд зах зээл ингэж их өссөн юм чинь ашгаа олж авцгаая гэж буй хэрэг” хэмээн Aberdeen Standard­ын сангийн менежер Николас Чуй тодотгов. “Хятадын онцлогтой өвөрмөц үзэгдэл. Дээр нь тат варын шинэчлэлийн хууль АНУ­д сэргэлт үүсгэчихлээ” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүллээ.

CSI 300, Hang Seng аль аль нь олон жилийн турш тус бүр 31 болон 20 хувийн жилийн дундаж өсөлттэй явж ирсэн юм. Жилийн эцсээр ихэвчлэн арилжаа намждаг тул зарим шинжээч нар хөрөнгө оруулагчдад мөнгөө хадгалж түр хүлээхийг зөвлөдөг.

Гэтэл өөр нэг хэсэг нь саяхны борлуулалтыг зарчмын шинж чанар бүхий, ирэх жил дуустал үргэлжлэх урт хугацааны хүчин зүйлээс шалтгааллаа хэмээн тайлбарлаж сууна. “Сүүдрийн

хэрэгсэл хайсаар цөөн бус жилийг үдлээ. Шил, хөнгөн цагаантай харьцуулахад хуванцрыг дахин ашиглах нь түвэгтэй. Газрын тосны үнэ хямд нөхцөлд дахивар ашиглан үйлдвэрлэсэн хуван цар нь цоо шинэ PET буюу полиэ тилен терефталатаас хамаа гүй үнэтэй. Ургамлын гаралтай “биохуванцар” хүртэл байгаль орчин бохирдуулагчид тооцогд дог. Хуванцар уут савыг хэт нимгэн хийвэл урагдаж цоорчихно.

Компаниуд хуванцар савал­

АНУ, БНХАУ-ын хувьцааны зах зээлийн индекс

XI 2017 XII

105CSI 300

S&P 500

104

103

102

101

100

99

98

Та QR кодыг уншуулан гүйлгээний утга хэсэгт и-мэйл хаяг эсвэл утасны дугаараа бүртгүүлэн Засгийн газрын мэдээ сониныг өөрийн хүссэн хэлбэрээрээ захиалаарай.

QR код ашиглахгүйгээр төлбөр хийх бол:

тоот дансанд мөнгөө тушаана уу.2600079789

• А.Загитова монгол гаралтай гэж онгирох хэрнээ уран гулгалт, тэшүүрийн битүү дээвэртэй ордон барьж чадахгүй өчнөөн жилийг үдэв.

• Ар гэрээ олигтойхон аваад явчихаж чадахгүй хэрнээ улс төр гэж мэдэмхийрсэн, түүх ярьж цээжээ дэлдсэн нөхөд таны эргэн тойронд дор хаяж нэг бий гэдэгт эргэлзэхгүй байна.

• Элдэв зураг фэйсбүүктээ шэйрлээд баяждаг бол бид бөөнөөрөө Форбесийн тэрбумтнуудын жагсаалтад орчихсон байхсан.

2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)4 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

Мөнгөний урсгал

0 0 8 6 9

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАВААДОРЖ

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Даваатогтох

Утас: 99901637

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.Баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Утас: 99903581 99903578 99909472 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Б.Энхжаргал

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕДАКЦ

ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА

ХАЯГ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

“Forbes” сэтгүүл тооноос илүү чанарыг эрхэмлэсэн 25 компанийг онцолдог “Бяцхан аваргууд” жагсаалтаа хоёр дахь жилдээ танилцуулж байна. Тэд өсөн дэвших дургүйдээ биш, харин ямар ч хамаагүй аргаар амжилтад хүрэхийг урьтал болгодоггүй. Эерэг хандлагатай, тайлангийн үзүүлэлтүүд нь тогтвортой, ашиг орлого нь найдвартай гэж үзсэн хувийн өмчит компаниудыг бид энэ удаагийн жагсаалтдаа онцоллоо. Орон нутагтаа хувь нэмэр оруулдаг, салбарын өрсөлдөгчдийнхөө хүндлэлийг хүлээсэн эдгээр компаниас суралцах зүйл их бий.

STICKERGIANT.COMЛонгмонт, КолорадоҮүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал: Жон ФишерОрлого: 10.2 сая ам.доллар Ажилтны тоо: 39

Наалддаг зураг ашиглан дэлхийн хамгийн том бөмбөлөг бүтээсэн Stickergiant компани энэ жилийн жагсаалтад багтагсдаас Гиннессийн рекорд эвдсэн ганц компани нь юм. Наалддаг зураг, шошго зэргээс бүтсэн Саул гэх энэхүү бөмбөлөг Үндэсний хуанлийн тэмдэглэлт өдрүүдэд нэгдүгээр сарын 13­ны өдрийг

Үндэсний наалддаг зургийн өдөр болгон тэмдэглэхэд хүргэжээ. Гэхдээ энэ нь StickerGiant­ийн хамгийн тэмдэглүүштэй амжилтад тооцогдохгүй. Үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал Жон Фишерийн хэлж буйгаар StickerGiant сүүлийн жилүүдэд нийгмийн сүлжээнд оновчтой ажилласныхаа ачаар “худалдан авагч цуглуулагч машин” болсон аж. “Машиндагчид” долоо хоног бүр хуралдаж, зорилгынхоо хэрэгжилтийг хянаж, хэлэлцдэг байна. Одоогийн байдлаар тэд долоо

хоногт 400 шинэ үйлчлүүлэгч татах зорилготой. (Өнгөрсөн жил тэд нэг долоо хоногт 300 шинэ үйлчлүүлэгчтэй болж байсан.) Энэ хурлын араас үргэлжилдэг нийт ажилчдын хурал дээр тэд санхүүгийн асуудал хэлэлцэх, үйлчлүүлэгчдийн санал хүсэлттэй танилцах, бие биедээ санал гомдлоо илэрхийлэхээс гадна баярлаж, талархсанаа дамжуулдаг байна. Үр дүнд нь компанийг амжилтад хүргэхээ бүрэн ухамсарласан, зангидсан гар мэт нэгдмэл хамт олон, ажлын хүч бий болжээ.

MOTAWI TILEWORKSЭнн Арбор, МичиганҮүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал: Навал МотавиОрлого: 3 сая ам.долларАжилтны тоо: 33

Мичиганы их сургуулийг шаазан урлалын чиглэлээр дүүргэж, Детройт дахь Pewabic Pottery­ийн дугуйлангаас хавтан хийхийг сурч байсан өдгөө 52 настай Навал Мотави 25 жилийн тэртээ гоёл чимэглэлийн зориулалттай шаазан хавтангийн

компани байгуулжээ. Уран бүтээлчээс бизнес эрхлэгч болсон түүний зам дардан байгаагүй ч “Би захиалгаа цагтаа амжиж гүйцэтгэдэггүй, бичиг цаасандаа дарагдсан, чамирхсан урлантай болохыг хүсэж байгаагүй” гэв. 2003 онд тэрбээр бизнестээ Toyota компанийн үйлдвэрлэлийн зарчмыг нэвтрүүлж, бэлэн болоогүй нөөц бүтээгдэхүүн үй олноор нь үйлдвэрлэх бус зөвхөн тодорхой хэмжээний хэрэгцээтэй хавтан л үйлдвэрлэх болсон нь

олон төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг жижиг компанийн хувьд хачирхалтай шийдэл байсан юм. 2009 онд орлогын доголдлоос болж хэд хэдэн үзэсгэлэнгийн танхимаа хааснаас болж анх хамтарч ажиллаж байсан ахтайгаа ажил хэргийн холбоогоо тасалжээ. Өдгөө 100 хувь Мотавигийн эзэмшилд шилжсэн тус компанийн дансны мэдээлэл нийт ажилчдад нээлттэй байдаг ба тэднийг үр дүнгийн урамшууллаар хангадаг.

W.S. BADGERГилсум, Нью­ХэмпширҮүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал: Билл УайтОрлого: 16 сая ам.долларАжилтны тоо: 100

“Дорго Билл” хочит Уайт өөрийн бэрхшээлийг шийдэх гэж яваад бизнесийн ертөнцөд санамсаргүй хөл тавьжээ. Нэгэн цагт мужаан байсан Уайтын гар, хурууных нь арьс Нью­Хэмпширийн хүйтэн өвөл үргэлж хагардаг байсан тул түүнийгээ зөгийн лав, оливын тосоор зөөллөх гэж үздэг байжээ. Харин 1995 оноос тэрбээр гэртээ Badger Balm түрхлэгийг үйлдвэрлэн, модон хайрцагт савлаж дэлгүүрүүдэд нийлүүлдэг болов. “Намайг дэлгүүрийн үүдээр ороход тэд “Бидэнд Burt`s bee байгаа” гэж хэлдэг байв. Харин хариуд нь намайг ‘Миний бүтээгдэхүүн түүнээс чинь илүү чанартай’ гэж хэлэхэд бурхан шашныг нь доромжилсон мэт үзэн дэлгүүрээсээ хөөн гаргадаг байсан” гэж тэрбээр дурсав. Өнөөдөр W.S Badger арьс арчилгааны бүх төрлийн органик бүтээгдэхүүнүүдээ өөрийн нэрийн дэлгүүрээр болон Whole Foods, Cracker Barrel зэрэг жижиглэнгийн сүлжээ дэлгүүрүүдээр борлуулж байна. 2011 онд W.S Badger байгаль орчин, нийгэмд эерэг нөлөөтэй ашгийн төлөө (B corp.) компанийн батламж гардан авчээ. Тэдний хамгийн бага цалинтай ажилтан цагт 15 ам.доллар авдаг нь Нью­Хэмпширийн доод цалингаас даруй хоёр дахин өндөр бол хамгийн өндөр цалинтай ажилтан энэ хэмжээг тав нугалсантай адил хөлс авдаг. Ашгийн багагүй хэсгийг тэд ажилчдад олгох урамшуулал (7%), буяны үйлд (10%) зарцуулдаг.

NIGHTLIGHT PEDIATRICШугар­Ленд, ТехасҮүсгэн байгуулагчид: Др.Анастасия Жентльс, Завади Брайант (гүйцэтгэх захирал), Конни КасаресОрлого: 7 сая ам.долларАжилтны тоо: 71

Арван жилийн өмнө Анастасия Жентльс гэх бүсгүй хичээл тарсны дараа буюу ерөнхий эмч нарын эзгүйд эмнэлгийн түргэн тусламжийн өрөөнд бөөн бөөнөөрөө зэрэгцэн тарчлах халуурч бүлээрсэн, чих нь үрэвссэн хүүхдүүдийг олон цагийн турш хүлээн авч, үздэг байв. Түүнд зөвхөн хүүхдэд зориулсан яаралтай үзлэгийн төв байгуулах санаа төрж, сүмийн найз, тухайн үед BP­ийн гүйцэтгэх удирдлага байсан, одоогийн Nightlight Pediatric­ийн гүйцэтгэх захирал Завади Брайанттай санаагаа хуваалцжээ. Өдгөө тэд Конни Касарестай хамтран Техас даяар жилд 50,000 өвчтөнд үйлчилдэг таван төв ажиллуулж буй ба хоёр салбар шинээр байгуулах ажил ид дундаа явагдаж байна. Nightlight эрүүл мэндийн даатгал ашиглан гишүүнчлэлийн үйл ажиллагаа явуулахаар зэхэж байгаа бөгөөд сар бүр багахан хураамж төлөөд эмнэлгийн үйлчилгээ авах боломжтой. Компани гаднын хөрөнгө оруулагчдаас татгалзсан

Чанарыг эрхэмлэгч

ч одоогоор хувийн өмчит зарим компанитай хэлэлцээ хийж байна. “Том тоглогчид хүчээ нэгтгэж эхэлтэл бидэнд гурваас

дөрвөн жилийн хугацаа байна. Бид өөрсдөө том тоглогчдын нэг болмоор байна” гэж Брайант өгүүлэв.

DANSKO Вест­Гроув, ПенсильваниҮүсгэн байгуулагчид: Мэнди Кабот, гүйцэтгэх захирал (асан), Петер КейллерупОрлого: 120 сая ам.долларАжилтны тоо: 150

1990 онд Мэнди Кабот нөхрийнхөө төрж өссөн Дани улсын үндэсний гутлаас санаа авч битүү артай модон улт гутал урлаж эхэлжээ. Машин дотроосоо гутал борлуулж эхэлсэн бизнес нь өнөөдрийн байдлаар жилийн 120 сая ам.долларын орлоготой углааш, гутал, шаахай зэрэг олон нэр төрлийн бүтэгдэхүүнтэй бизнес болж өргөжөөд байна. 2005 онд тэд компаниа Timberland­д 150

сая ам.доллараар худалдахаар тохирсон байсан ч эцсийн мөчид бодлоо өөрчилж, оронд нь ажилчдадаа хувьцаа эзэмшүүлэхээр шийджээ. Ажилчдын сэтгэл ханамж, ил тод байдлыг сахих, үйлдвэрлэлийн өндөр стандарт мөрдөх, байгаль орчны нөлөөллийг багасгах зорилтуудыг чандлан сахисан Dansko­ийнхан B ангиллын компани болж чадсан юм. Байгаль орчин, эрчим хүчний тэргүүлэх төлөвлөлт буюу LEED стандартаар барьсан удирдлагын төв байрны дээврийг 1,100 ширхэг нарны зайн хавтангаар хийсэн ба дээр нь ургуулсан зүлэг, бут дулаан тусгаарлагчийн үүрэг гүйцэтгэдэг байна.

Энэ онд “Дугуйн зам хөтөлбөр”-ийн хүрээнд нийт 10.4 км зам байгуулна

Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Нийгэм

5ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

"ДЦС-4" ТӨХК-ийн аудитлагдсан санхүүгийн тайлан

Сүүлийн жилүүдэд нийслэлийн иргэд унадаг дугуй унах нь олширсон. Үүнийгээ дагаад иргэдийн аюулгүй байдлыг хангасан, олон улсын стандарт шаардлагад нийцсэн зориулалтын дугуйн зам үгүйлэгдэж буй. Уг нь нийслэлээс унадаг дугуйн зам гаргасан хэдий ч будаг нь халцарсан, эсвэл дундаасаа тасарсан болон байшин барилгад тулчихдаг. Тэгвэл энэ жилээс нийслэл хотыг холбосон “Дугуйн зам хөтөлбөр”-ийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэхээр болсон. Энэ талаар нийслэлийн Хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн мэргэжилтэн Ц.Түмэн-Одоос тодрууллаа.

-“Дугуйн зам хөтөлбөр”-ийн

зураг төсөл хийгдчихсэн үү?­Хөтөлбөрийн хүрээнд Улаан­

баатар хотод барих дугуйн замын зураг төсөл бэлэн болчихсон байна. Зураг төслийг Улаанбаатар хотыг тойруулж, хооронд нь холбох байдлаар хийсэн. Нийт

Нийслэлд 162.8 км дугуйн зам шаардлагатай

162.8 км, 50 амралтын цэгтэй унадаг дугуйн зам барихаар зураг төсөл гарсан. Урьд нь иргэд дугуй унах гэхээр зарим газар огт байдаггүй байсан. Тэгвэл энэ удаа хотын захаас ч хүн унадаг дугуйтайгаа хотын төв рүү ажил, сургуульдаа ирэх боломж бүрдэнэ гэсэн үг.

-Тэгвэл хөтөлбөрийн хүрээнд энэ жил нийт хэчнээн км дугуйн зам барихаар зураг төсөлд тусгасан бэ?

­Энэ жил 10.4 км унадаг дугуй­ны зам барихаар төлөвлөсөн. Ерөнхийдөө өмнө нь баригдсан замаас гадна Бага тойруу болон Зайсангийн Богд уулын автозамын дагуу унадаг дугуйн зам барихаар зураг төслөө хийж гүйцэтгэсэн.

-Нийт хэчнээн төгрөг зар-цуулахаар төлөвлөсөн бэ?

­Нийслэлийн төсвөөс энэ жил хийгдэх “Дугуйн зам хөтөлбөр”­т нийт 300 сая төгрөг зарцуулахаар төлөвлөсөн.

-Иргэд эхнээсээ унадаг дугуй-гаа унаад эхэлчихсэн байна. Замын барилгын ажил хэдий хэр хугацаанд үргэлжлэх бол?

­Одоогийн байдлаар барилгын ажил хэзээ эхлэх нь тодорхойгүй байна. Уг ажилд нийслэлийн Автозамын хөгжлийн газар хяналт тавина. Харин бидний хувьд зөвхөн зураг төслийг хийж гүйцэтгээд байгаа.

-Өнөөдөр хотод байгаа уна-даг дугуйн зам зарим газраа тасарсан, эсвэл ямар нэг газар очоод мухардчихдаг. Тэгвэл энэ жил уг асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх вэ?

­Олон улсад унадаг дугуйн замын стандарт шаардлага гэж бий. Харин Монгол Улсын хувьд мөрдөгддөг стандарт дутмаг. Монгол Улсын хэмжээнд хэрэгжүүлж, хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй дугуйн зам төлөвлөх стандарт байдаг. Үүнд замын урт, өргөн зэрэг ерөнхий шаардлага л бий. Харин хийц, бүтцийг тодорхой заасан нарийн стандарт байхгүй. Иймээс унадаг дугуйн замын зураг төслийг гаднын туршлага дээр үндэслэн замын зураг төслийг гаргасан. Өнгөрсөн хугацаанд нийт 60.5 км дугуйн зам байгуулсан боловч зарим хэсэгтээ тасрах, мухардах асуудал гардаг байсан. Тэгвэл энэ жилийн хувьд аль болох замыг тасалдуулахгүй байдлаар зураг төслийг хийсэн. Явган хүний замын хажуугаар зэрэгцүүлэн хийхээс гадна зарим тохиолдолд автозамаас шалтгаалан замын дундах ногоон байгууламжийн голоор дугуйн зам гаргахаар төлөвлөсөн. Харин зам тасарсан газруудад нөхөж хийнэ. Энэ жилийн хувьд ганцхан зам гаргах биш амрах цэг, гэрэлтүүлэг гээд тохижилтыг шийдэж цогцоор нь хийхээр зураг төсөл гаргаад байна.

-Хийцийн хувьд ямар ма те-риалаар, өнгө загвар тайгаар хийх бол?

­Шинээр зам тавих шаард­лагатай газруудад бетоноор зам барина. Харин хуучин хийгдсэн ч шаардлага хангаж буй газруудыг өнгө зүсийг нь засаж, урьдын адил зориулалтын будгаар будаж янзална.

-Манайд дугуйн зам барих боломж бүрдсэн юм уу?

­Улаанбаатар хотын хатуу хучилттай авто зам барих зураг төсөл хийгдсэн байдаг боловч унадаг дугуйн зам огт тусгагдаагүй байдаг. Иймээс унадаг дугуйн барихад бэрхшээл тулгарч байгаа юм. Мэдээж хэрэг бэрхшээл тулгарна. Тухайлбал, автозам, явган хүний замаас багасгах боломжгүй газар их байдаг. Ийм тохиолдолд замын голд байрлах ногоон байгууламжийн голоор дугуйн зам гаргана. Мөн авто замын орц гарц дээр дугуйтай хүнд зориулан замын бродюрыг авч, налуу болгох гэх мэтээр аль болох саадгүй болгох талаас нь анхаарсан. Гэхдээ нөөц бололцоо, боломжоо ашиглаж хотын хэмжээнд дугуйн зам барих бүрэн боломжтой.

-“Дугуйн зам хөтөлбөр” хэрэг жүүлсэн ч мөрдөгдөх боломжтой юм уу?

­Сүүлийн жилүүдэд иргэд дулааны улиралд өдөр тутамдаа унадаг дугуйтай явах нь ихэссэн. Одоо ч гадаа гудамжинд унадаг дугуйтай хүмүүс явж л байна. Тэгэхээр иргэдийнхээ унадаг дугуйтай зорчих боломжийг бүрдүүлснээр хөтөлбөр хэрэгжих бүрэн боломжтой болно.

Автозамаас шалтгаалан замын

дундах ногоон байгууламжийн

голоор дугуйн зам гаргана

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

С.Батсайхан / ЗГМ©

Шинээр хийгдэх дугуйн замын зураг төсөл

Хотын төвд нийт 162.79 км зам барина.

Хотоос гадна:

Үүнээс: Сүхбаатарын талбай-Офицеруудын ордон-15.99 км

Зайсан, Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн-5.39 км

Туул, Сэлбэ, Тэрэлж, Хөлийн голын дагуу нийт 184.4 км зам барина.

Улаанбаатар-Арвайхээр чиглэлийн 12 жилийн насжилттай 122 км

Их тойруу -16.37 км

Нарны зам -15.33 км

Драгон авто вокзал-Сонсголон-Нисэх-Яармаг-18.67 км

Туул, Тэрэлж, Хөлийн гол-160.4 км

Үүнээс: Сэлбэ гол -27 км

Нийслэлийн Ерөнхий төлөвлөгөөний газар©

Баянбүрдийн тойрог-Чингисийн өргөн чөлөө -20.30 км

Улиастайн гүүр -Драгон авто вокзал - 13.96 км

Долоон буудал, 32-ийн тойрог-17.25 км

Бусад- 34.49 км

6 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН 2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Зах зээл

Christian Dior бол ХХ зууны шилдэг загвар зохион бүтээгчдийн нэг. Тэрбээр хувьсгалч, шинийг санаачлагч, эмэгтэй хүний мөн чанарыг ойлгож, мэдэрч чадсан хүн байв. Christian Dior 1942 онд өөрийн лабораторидоо анхны үнэртнээ бүтээсэн түүхтэй. Энэ үеэс хойш түүний бий болгосон брэнд худалдан авалтын хэмжээгээр ижил төрлийн бусад үйлдвэрлэгчид дундаа дөрөвдүгээрт жагсах хэмжээнд хүрчээ. Олон жилийн агуу түүхтэй энэхүү брэнд манай оронд албан ёсоор нэвтэрснээс хойш 30 гаруй жил өнгөрөөд байна. Монгол дахь Christian Dior­ын салбарыг энэ

Christian Dior-ын Ази дахь анхны хэрэглэгч нь монголчуудҮнэртэй ус бүхэн дахин давтагдашгүй нууц жортой учраас хэн ч дуурайж чадахгүй

М.Мөнхзул@munkhzulZGM

Үнэртэй усны зах зээл 2022 он гэхэд

51.3 тэрбум ам.долларт хүрнэ

29.6%7.3%

АНУ-д 29.6% Дундад Азид 7.3%

Хамгийн алдартай эмэгтэй үнэртэй усны брэндүүд

Үнэртэй усны төрөл ба үнэрээ барих хугацаа

"J’adore" Dior ХХ зуун, 1999 он

"Angel" Thierry Mugler-1992

After Shave Splash Eau Fraiche Eau De Cologne (EDC) Eau De Toilette (EDT) Eau De Parfum (EDP) Perfume (Parfum)

"Chanel N5" Chanel-1921

"Coco Mademoi-selle" Chanel-1925

"La Petite Robe Noir" Guerlain-

2012

"Shalimar"Guerlain-1925

1 цаг 4-6 цаг3 цаг 6-8 цаг 3-4 цаг 12 -оос дээш цаг

анх үүссэнээс хойш байнгын шинэчлэлийг хийсээр ирсэн. Тиймээс зах зээлийн үзүүлэлт нь буурсан түүх байдаггүй.

-Dior-ын нэр төрөл хэр олон бэ. Энэ оны трэнд үнэрийг сонирхуулахгүй юу?

­Christian Dior үнэртэй уснаас гадна дээд зэрэглэлийн үнэт эдлэл, гэр ахуйн хэрэгсэл, шилмэл загвар, арьс арчилгаа, нүүр будалт гээд олон төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэдэг. Энэ бүгдийг эхлүүлээд 80 гаруй жил өнгөрчээ. Энэ жилийн зах зээлийн үзүүлэлт урьд өмнө байгаагүй өндөр гарна гэж тооцоолж байгаа.

Өнгөрсөн жил чихэрлэг, нялуун үнэр моодонд орж байсан бол энэ жил цитрусын төрлийн нимбэг, апельсин гэх мэт жимсний сэнгэсэн үнэр трэнд болж байна.

-Dior-ын усыг ихэвчлэн ямар насны хүмүүс хэрэглэж байна вэ?

­Манай хэрэглэгчдийн бүтэц их сонирхолтой. Насны анги­лал байхгүй. Залуу, хөгшин, амьдралын түвшин муу, сайн гээд бүх л давхаргын хүмүүс үйлч лүүлдэг. Үнэртэн, арьс арчилгаа нь хүний амьдралын салшгүй нэг хэсэг. Тиймээс энэ нь өөртөө барьж буй нэгэн төрлийн урамшуулал, бэлэг гэсэн үг.

-Үнэртэй усны зөв хэрэг-лээний талаар манай уншигчдад товчхон ойлголт өгнө үү?

­Аливаа зүйлийг хэтрүүлэн хэрэглэх нь тохиромжгүй уч раас тааруулан хэрэглэх хэрэг тэй. Үнэртэй усыг лугших хэсэг тээ түрхэх нь хамгийн тохиромж­той байдаг. Мөн үсний мистийг

Манайд зарагдаж байгаа үнэртэн 170 мянган төгрөгөөс дөрвөн сая хүртэл үнэтэй зарагддаг.

ашиглах нь манай орны уур амьсгалын хувьд илүү тохиромж­той. Үнэртэй усны соёлыг улам гүнзгий хөгжүүлэхэд бусад соёл их нөлөөлнө. Тухайлбал, оройн зоог барих, эдэлж хэрэглэж буй зүйлдээ анхаарал тавих зэргээс үнэртэй усны соёл эхэлдэг.

-Монголд Christian Dior-ын зах зээлийн жилийн орлого бусад оронтой харьцуулахад ямар вэ?

­Мэдээж Европын орнуудтай харьцуулахад манай улс амьд­ралын түвшин доогуур. Гэхдээ нийт борлуулалтын хэмжээ бусад орноос дутахгүй, ер нь

ижил түвшинд байдаг. Одоогоор Dior­ын үнэртэй ус, арьс арчилгаа, нүүр будалт гэсэн гурван төрөл борлуулагдаж байгаа. Монголчууд ихэвчлэн 30­50 мл­ын ус худалдан авдаг.

Манайд зарагдаж байгаа хамгийн хямдхан ус 170 мянгаас эхэлнэ. Харин хамгийн үнэтэй нь дөрвөн сая төгрөг. Францад шинээр гарч байгаа улс Азийн орнуудаас Монголд хамгийн түрүүнд орж ирдэг юм. Япон, Солонгост бүр дөрөв, таван сарын дараа нэвтрэх жишээтэй. Бид ирэх наймдугаар сард шинэ үнэртэй ус оруулж ирэх гэж

байгаа. Dior­ын тооцож буйгаар энэ ус борлуулалтаараа эхний гуравт орж магадгүй. Дашрамд сонирхуулахад дэлхий даяар үнэртэй усны зах зээл 2012­2014 онд 60 гаруй тэрбум ам.доллараар хэмжигдэж байв. Харин 2015 оноос хойш аажим өссөөр өнгөрсөн онд 70 орчим тэрбум ам.долларт хүрчээ. Энэхүү өсөлт ирэх жилүүдэд ч хадгалагдах төлөвтэйг салбарын шинжээчид хэлж байгаа юм. Улмаар 2024 он гэхэд энэ зах зээл 92 тэрбум ам.долларт хүрэх таамгийг зах зээл судалгааны statista.com сайт гаргажээ.

Dior-ын зах зээлийн

үзүүлэлт нь буурсан түүх байдаггүй

С.Батсайхан / ЗГМ©

ҮНЭРТНИЙ ТАЛААР СОНИРХУУЛАХАД

мisseva.ru©

удаагийн “Зах зээл” буландаа онцлов.

Ингээд Christian Dior-ын Монгол дахь албан ёсны дэлгүүрийн брэнд менежер З.Мишээлтэй ярилцлаа.

-Christian Dior брэндийн Монгол дахь салбарыг хэрхэн оруулж ирснийг сонирхуулахгүй юу?

­Аав маань 1976 онд Парисын Сорбонны их сургуульд суралцахаар явсан юм. Франц хэлэндээ сайн байсан болохоор Засгийн газар хоорондын орчуулгыг хийдэг байсан. Тэр үедээ л Монгол, Европын хамтарсан компани байгуулах боломж олдсон. Түүнээс хойш 1987 онд Christian Dior­оос Мария Кристиан Брюс гэдэг хүн холбогдоод хамтран ажиллах санал тавьсан юм билээ. Тэр саналыг нь хүлээн авч, Christian Dior­ын Монгол дахь салбарыг нээсэн.

1990­ээд он хүртэл үнэртэн жинхэнэ тансаг хэрэглээ болж байлаа. Учир нь, хэн хүссэн нь өнөөдрийнх шиг дуртай үнэртнээ хэрэглэж, уруулаа будах эрхгүй байсан үе. Харин 1998 оноос франц үнэртэй усны өвөрмөц рекламуудыг телевизээр цацаж эхэлсэн нь хүмүүст маш хүчтэй нөлөөлсөн гэж боддог. Энэ үеэс хойш Christian Dior хэрэглэдэг бүсгүйчүүдийн тоо нэмэгдсэн гэж болно.

-Christian Dior олон жилийн турш зах зээл дэх байр сууриа хадгалж байгаагийн нууц нь юу вэ?

­Гол шалтгаан нь орц, найрлага. Үнэртэй ус бүхэн нь дахин давтагдашгүй нууц жортой учраас хэн ч дуурайж чадахгүй. Гурван мянган метрийн өндөрт байрлах Альпийн нуруу, Мадагаскар, Буркино Фасо, Чили болон хүн очих боломжгүй ширэнгэн ой гэх мэт онгон дагшин байгалиас үнэртэй усныхаа орцыг цуглуулдаг. Christian Dior

APU JSC's net profit results MNT 24.8 billion in 2017

ZGM: HIGHLIGHTS

ZGM DAILY2018.04.05, THURSDAY ~ №070 (869) 7THE OFFICIAL GAZETTE

Mongolia Mining­2018 expokicks­off

National forum on agriculture takes place

Government officials assure commitment to long-term development in the mining sector.

Simultaniously with the forum, the Vegetable Program and Fruit programs were launched.

Top 20 Index falls 2.27 percent, to 20100.55

APU JSC releases 2017 financial statement

Market cap stands at MNT 2.43 trillion. The company produced 97.2 million liters of 166 different types of beverages last year.

Mongolia Mining 2018, an inter­national mining and oil expo com­menced yesterday at the Buyant Ukhaa Sports Palace. Proclaiming as the biggest exhibition in Mon­golia, the event is being organized for the 8th year.

Opening the three­day event, the Minister of Mining and Heavy In­dustry Sumiyabazar Dolgorsuren assured that the Government of Mongolia is committed to the long­

term sustainable development of the mining sector, maintain eco­nomic growth, increase compet­itiveness and to become a manu­facturer rather than a raw material supplier. “The mining sector plays an important role in the country's economy, singlehandedly forming 90 percent of exports, 74 percent of industrial products, 22 percent of GDP and 64 percent of foreign investments in 2017,” informed the minister and remarked that Mongo­lia Sustainable Development Vision 2030 states to intensify geological survey and exploration in mineral

deposits, commence new construc­tions of major mining projects and develop infrastructure.

“The restoration in mining sec­tors intensified supplying busi­nesses as several mining equip­ment suppliers have participated in the event to demonstrate their cutting­edge technology. For in­stance, the distributor of Transwest and Komatsu brands have intro­duced their brand new bulldozer at the event. This is one of the significance of the event as it help manufacturers to learn advanced technology without having to study

the practices of other countries and receive wide range of information in one place,” emphasized Battulga Tumurdash, CEO of Minex Mongo­lia LLC, the organizer of the event.

“Although commodity prices are flourishing in the global market af­ter plunging for 5­6 years straight, the growth remains sluggish due to several internal factors. This includes the instability of policy and lack of infrastructure, which are limiting the investment in the sector,” noted Purevsukh Purev­suren, Sales Manager of Mekhlopat LLC.

APU JSC, MSE-listed firm with the highest market value, has re­leased its 2017 financial statement. Last year, the company produced a total of 97.2 million liters of 166 different types of beverages, a four percent growth compared to the previous year. APU JSC is consid­ered the country’s largest brewer and beverage producer and has paid a total of MNT 129.4 billion to taxes in 2017, with MNT 24.8 billion revenue. According to the company, the M&A with Heineken brought an opportunity to expand its market to Southeast Asia, Eu­ropean Union and North America. The company has fulfilled MNT 43.9 billion repayment laoned from international banking and financial organizations last year, as well as investing MNT 3.5 billion for its operations. In addition, the com­pany's sales volume increased by 5 percent with a total sales of 93 million liters in 2017. APU JSC solely accumulated 1.6 percent of budget revenue, 2.1 percent of tax earnings, 18.3 percent of excise tax profit and 1.3 percent of VAT income.Additionally, the compa­ny separated its milk business as an independent venture last year. The company concluded that this separation will allow investors to evaluate their businesses seperate­ly. The M&A with Heineken, which sells its products to over 170 coun­tries, was finalized in the begin­ning of this year. As a result of the deal, APU JSC aims to introduce a know­how of the Heineken global beer and upgrade its products and services. In addition, it made esti­mations to expand its production and distribution network, reduce its production cost and management expenditure by using Heineken’s international trading opportunity and grow its profit by increasing its sales.

Currently, the company exports its products to Russian Federation, Inner Mongolia of China, Japan and South Korea.

Sustainable Agricultural Devel­opment 2018 national forum took place yesterday. Over 700 farmers representing farmers and agrarians from all 21 aimags of the country gathered for the event to discuss facing issues related to the coun­try’s agriculture development. Prime Minister Khurelsukh Ukh­naa and Minister of Agriculture and Light Industry participated in the forum.

In his speech, Prime Minister noted, “To ensure food safety, an important part of the national se­curity, is a prioritized objective, obligation and responsibility of a government. Therefore, the Government of Mongolia set an objective to supply the citizens with healthy and safe food and to become a food exporter by developing agricultural products and food industry, meeting the intensifying demand of the two neighbors. In order to achieve this objective, agriculture development and farmers' involvement are very important.”

He emphasized that the forum is taking place in a critical time of turnaround, implementing new optimal policy and bringing a res­olute change in the agricultural sector. In addition, he expressed his confidence towards farmers’ hardwork and efforts in imple­menting government policy on agricultural sector development, and carrying out intensive actions.

In 2019, Mongolia will cel­ebrate the 60th anniversary of cultivation of virgin lands and development of agriculture as an independent sector.

In the first 30 years of this six decades, the sector had been de­veloped based on science and had significant achievements, allowing the country to become an exporter of crops. However,

Tugsbilig.B@tugsbiligZGM

Tugsbilig.B@tugsbiligZGM

POLITICSNon-resident ambassadors of Nigeria, Spain, Iceland and Uzbekistan present their letters of credence to the President of Mongolia Battulga Khaltmaa.

Parliament Speaker receives the organizers of public demonstration against violence on children.

Prime Minister of the Republic of Turkey Binali Yıldırım to pay an official visit to Mongolia on April 6-8, at the invitation of his Mongolian counterpart Khurelsukh Ukhnaa.

Minister of Energy Gantulga Tudevkhuu receives Ambassador of Romania to China Basil Constantinescuto exchange views on restoring cooperation between nuclear energy agencies of the two countries and implement new major project within the frame.

ECONOMYCabinet approves a Regulation on Issuing Grant to Innovative Projects. The grant amount will be 40 percent of total financing of the project and not more than MNT 60 million.

CEO of Erdenes Tavantolgoi JSC Ariunbold Dorj dismissed from his seat in connection to a different appointment.

According to Material Impex JSC, annual cargo imports increased by 62 percent in 2017.

Top 20 Index falls 2.27 percent, to 20100.55. MSE A Index plummets 6.43 percent, to 9441.33. MSE B Index grows 1.62 percent, to 10166.36. Market cap stands at MNT 2.43 trillion.

SOCIETYAsian Development Bank and Government of Mongolia sign three loan and one grant agreements totaling USD 207 million to help improve air quality and quality of life in Ulaanbaatar, sustain people’s access to quality education and improve inclusivity by providing better opportunities for people with disabilities in the country.

National Union of Waste Recycling reports, construction waste form around 40 percent of solid waste in Ulaanbaatar.

Mongolian team claims a gold and silver medals from Cadet European Judo Cup Tula 2018.

National Program on Mongolian Studies Development approved.

William Shakespeare's Hamlet to be perfomed at the National Academic Drama Theatre between April 13 and 5. Scan the QR code to purchase the ticket.

ZGM: INFOGRAPHIC

National Statistics Office©

AGRICULTURE INDUSTRY(SOWING, THOUSAND TONS)

(BY REGION AND TON)

Grain Potato Cattle feed plant

483.5

53.4

165.3

94.4

2,959.7

48,980.4

4,081.5

9,055.9

17,024.5

Vegetables

2016

796.6VEGETABLE SOWING

WESTERN

KHANGAI CENTRAL

ULAANBAATAR

EASTERN

238.1

47.9

121.8

82.1

2017

489.9IN TOTAL

Marko DimitrijevicGeneral Manager of B&R En-

closures Co.,LtdThanks to the fast growth in Mon­

golia's mining sector, we plan on expanding operations in not only Oyu Tolgoi, but other directions. We are interested in expanding scope in Mongolia. We have operated here for around half a year. Sales are good so far. Our customers are satisfied with the product quality. Demand is surging not only in the mining, but in other sectors.

Enkhdelger Enkhbold Director of RUN Division of

Wagner Asia Equipment LLCStatistics show that mining equip­

ment market has doubled in 2017. Our sales also exceeded expectation by 20 percent. Since the economy is performing better than the early 2017; thus, we planned our target positively. However, the number of new customers are still low. We serve around 800­900 customers annually. The number fell to 500­600 in 2015 and 2016 respectively. It only grew by 10 percent last year.

Mongolia aims to restore its agricultural exporter status in greater extent

no research, no integrated policy were conducted since then and soil degradation increased up to 60­70 percent. Also, volume and quality of harvest have became unstable. Study shows that two tons of fertile soil per hectare are degraded annually. There is a risk of losing resources worth approximately MNT 2­3 billion as estimated by global market price.

“Sustainable agriculture devel­opment depends on many factors,” highlighted the Prime Minister. “Specially, it directly depends on natural disasters and weather con­ditions, as well as difficulties in operating profitable eco-farming business as frequency of early ex­treme coldness, drought, extreme heating caused by climate changes is increasing in recent years,” Mr. Khurelsukh stressed out.

Therefore, in the priority of the policy on science­led agricultural industry development, the gov­ernment will follow a policy to integrate and intensify sectorial scientific organizations and in­stitutions in coordination with the policy of the related ministry and create sustainable farming indus­try pillared on agronomic science and research and ecological green agribusinesses.

“In the framework of this pol­icy, the Government will pay special attention to train skilled workforce and to introduce fruitful technology and smart equipment to boost productivity in the sector.

Currently, the government granted a total of MNT7.8 bil­lion incentives to companies for suppliying the flour producers with crops from their 2017 har­vest and allocated MNT 7 billion for a discount on 31.5 thousand tons of seed crops to be granted by the Farming Support Fund for the 2018 crop cultivation.

Simultaniously with the forum, the Vegetable Program and Fruit programs were launched yester­day.

AGRICULTURE STOCK MARKET

Mining on the rise: Sectorial representatives gather

TOP­20 index(unit) 30,000

25,000

20,00015,00010,000

Batsaikhan.S / ZGM©

8 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН 2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Өдрийн хэмнэлТВ ХӨТӨЛБӨР

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ЗУРХАЙ

Өмнөх дугаарын хариу / 04.04

БОСООГООР:1. Намар ногооноороо байгаа өвс, ургамал, шим шүлт

2. Дэлхийн бөмбөрцгийн хамгийн чухал давхарга3. Монголын спортын оны

шилдгүүдэд олгодог шагнал, цом4. Сүвэгчинд нь утас үлдсэн зүү5. Омог

ОНЦЛОХ ҮЗВЭР

“Novel melody” концертХаана: Улсын филармониХэзээ: 04.16-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 25 мянга

“Гамлет” жүжигХаана: УДЭТХэзээ: 2018.04.13-15Тасалбарын үнэ: ^ 10-30 мянга

"Уран хас" балетХаана: УДБЭТХэзээ: 2018.04.14Тасалбарын үнэ: ^ 10-20 мянга

“Том хамартай одой” хүүхдийн жүжигХаана: Хүүхэлдэйн театрХэзээ: 2018.04.07-08-ны 14.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 5 мянга

“Эцсийн зогсоол зөвхөн чи” инээдмийн жүжигХаана: УДЭТХэзээ: 2018.04.07-ны 18.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 10-20 мянга

“Чингис хаан” дуурьХаана: УДБЭТХэзээ: 2018.04.07-08-ны 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 10-20 мянга

8. Сэцэн ханы даншигийн ах дүү аваргын эцэг, даншигийн заан 10. Ухаалаг, ажилсаг адгуус 12. СГЗ, телевизийн нэрт хөтлөгч13. Францын алдарт зохиолч Жюль Вернийн төрсөн хот (хэдэн зууны өмнө Британийн гүнт улсын нийслэл байсан)14. Хойд Солонгосын

6

1

3

6

1

7

9

5

2

94

8

84

9

2

5

47

67

52

1

675234819

946351782

182596347

738942651

394718265

251867934

423189576

819675423

567423198

ЗГМ: СҮДОКҮ

(Өмнөх дугаарын хариу)

ЦАГ АГААР

УВС -1o

-13o

ХОВД 2o

-13o

ЗАВХАН -7o

-18o

БАЯНХОНГОР 2o

-13o

ГОВЬ-АЛТАЙ -2o

-18o

ӨВӨРХАНГАЙ -4o

-12o

АРХАНГАЙ -4o -13o

ХӨВСГӨЛ -2o

-13o

БУЛГАН -2o

-12o

ТӨВ -3o

-13o

ДУНДГОВЬ -1o -10o

ӨМНӨГОВЬ 0o

-9o

ГОВЬ-СҮМБЭР -5o

-10o

ДОРНОГОВЬ 4o

-5o

СҮХБААТАР 2o

-8o

ХЭНТИЙ -1o

-11o

СЭЛЭНГЭ -3o

-11o

ОРХОН -5o

-12o

ДАРХАН-УУЛ -3o

-9o

ДОРНОД 1o

-9o

БАЯН-ӨЛГИЙ 4o

-14o

УЛААНБААТАР IV.09 7o

-2o 9 м/с

6 м/с

IV.06 1o

-14o 9 м/с

6 м/с

Ялимгүй цастай Үүлшинэ

IV.05 -6o

-10o 13 м/с

12 м/с

IV.08 12o

-5o 8 м/с

5 м/с

Ялимгүй хур тунадас Ялимгүй хур тунадас

IV.07 9o

-7o 9 м/с

5 м/с

Багавтар үүлтэй

ЗГМ: КОМИК

07.00

11.00

16.00

19.05

21.05

22.10

“Өглөө” хөтөлбөр

“Монголын мэдээ” мэдээллийн хөтөлбөр /шууд/

Хөгжлийн замаар: “Мэргэжил олгох курс”

“Хүрээлэн” амьд ертөнцийн цуврал

“Соёл-Эрдэнэ” хөтөлбөр

“Екатерина-2” олон ангит уран сайхны кино төгсгөлийн 12-р анги

12.00

06.30

16.55

18.30

20.00

22.30

Өнөө өглөө

Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

“Зоригт нохой” анимейшн

Наашаа Цаашаа

Оргил цаг мэдээллийн хөтөлбөр

“Empire” ОАК /season-2/ 8-р анги

07.00 “Технологийн шийдэл” нэвтрүүлэг

09.00

15.00

22:00

21.00

“Бизнесийн хэмнэл” хөтөлбөр

“Бизнесийн төв цэг” хөтөлбөр

“#MadeInMongolia: Ариунаа Сүри Брэнд” нэвтрүүлэг

“Мөнгөний урсгал” хөтөлбөр

22.30 “Танилц: Япон” нэвтрүүлэг

11.20

15.10

20.40

22.00

00.45

Үүнийг хэрхэн хийдэг вэ?

“Япон хэлний” /Анхан шат № 21/ алсын зайн сургалт

“Аугаа уран зургууд” нэвтрүүлэг

“Көсем” ОАК 2.67-р анги

“Монголчууд XX зууны эхэнд” нэвтрүүлэг

08.05 “Бяцхан оцон шувуу Пороро” хүүхэлдэйн кино 4.14-18-р анги

Билгийн тооллын 20Хаврын дунд хөхөгчин туулай сарын нэг цагаан мэнгэтэй улаагчин туулай өдөр. Үс засуулбал: Өлсөж ундааснаНаран ургах, шингэх: 06.25-19.25Барилдлага: Үл тохирохШүтэн барилдлага: ТөрөхүйСуудал: Хий

Аргын тооллын дөрөвдүгээр сарын 5. Бархасвадь гараг. Билгийн тооллын 20. Эрхтэний тэнгэрт одтой, улаагчин туулай өдөр. Өдрийн наран 06.25 цагт мандан, 19.25 цагт жаргана. Тухайн өдөр гахай жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба үхэр, луу, хонь, нохой жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр хууль цааз гаргах, батлах, хэрэглэх, хулгай дээрмийг номхтгох, гэмтнийг шийтгэх, мал, адгуус номхруулах, угаал үйлдэх, мал аж ахуйн үйл, удирдлагын суудалд суух, хийморийн дарцаг хатгахад сайн. Газар хагалах, ус булгийн эх малтах, уул овоо тахихад муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, бар, туулай, морь, хонь, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод урагш мөрөө гаргавал зохистой. 04.11 цагт ханш нээгдэнэ.

ГАЛТ ТЭРЭГНИЙ ЦАГИЙН ХУВААРЬ

БЭЭЖИН-МОСКВА 07.45 14.28 МОСКВА-УБ 21.35 07.30 УБ-ЭРЭЭН 20.00 10.25 УБ-БЭЭЖИН 07.15 14.04 УБ-ЭРХҮҮ 21.10 02.40 ЭРХҮҮ-УБ 15.35 06.20УБ-СҮХБААТАР 21.15 05.12СҮХБААТАР-УБ 20.55 05.03УБ-ЭРДЭНЭТ 20.30 07.45ЭРДЭНЭТ-УБ 19.10 05.48УБ-ЗАМЫН-ҮҮД 17.20 07.05ЗАМЫН-ҮҮД-УБ 17.35 08.55

НИСЛЭГИЙН ЦАГИЙН ХУВААРЬ

УБ-МОСКВА 09.15 10.55МОСКВА-БЕРЛИН 11.55 13.35БЕРЛИН-МОСКВА 14.55 18.30МОСКВА-УБ 19.40 06.55УБ-БЭЭЖИН 17.55 20.10БЭЭЖИН-УБ 21.10 23.40УБ-ХОНКОНГ 06.25 10.55ХОНКОНГ-УБ 12.05 16.45УБ-БУСАН 07.30 12.05БУСАН-УБ 13.05 16.10УБ-ТОКИО 13.35 19.30ТОКИО-УБ 20.30 01.05

Mr. Баагийгийн ПАЯН....

САТАИ

Ү

А

ЖЭХЭ

ХАНОИ

Ө

Б

К

ЛОГО

АА

ЯМ

Ж

А

А

ӨШӨӨ

ТАТАР

Ө

А

О

ӨРНӨ

РОМАН

1

7

14

18

8

2

6

11

12

17

13

15

19

16

3 4

9 10

5 удам залгасан коммунист удирдагчдын овог16. Ааш...

ХӨНДЛӨНГӨӨР:1. Ялааны чоно гэгдсэн, нисдэг махчин шавьж4. Улаанбаатар хотын хамгийн том гамшиг7. Хонжворт, тааварт тоглоом9. Хамгийн сахилгагүй төл мал11. Газар орон

12. Үндэсний хөгжмийн зэмсэг14. Эквадор улсын нийслэл, 3000м өндөрт орших хот15. Цай, хоолны хэрэгсэл

17. Оросын пролетарийн хувьсгалын удирдагч18. Шуудангаар илгээх захидалд наадаг зүйл19. Хөл муутай хүний туслах

“Чингис хаан” монгол анимэйшн

“Өргөө” кино театрт цацагдаж байгаа бусад киноны трэй лерийг энэхүү QR кодыг уншуулж үзнэ үү.

Дэлхийн түүхэнд дахин давтагдаагүй, цор ганц, хамгийн их газар нутгийг захиран өөрийн улсыг байгуулж чадсан цэргийн гарамгай жанжин, хаадын хаан бол Чингис. Түүний алдар суу түүхийн нугачаанд үл бүдгэрэх агаад харин ч улам тодрох аж. “Чингис хаан” анимэйшн нь анх удаа түүний бодит түүхээр хийгдсэн бүрэн хэмжээний анимэйшн бүтээл юм. XIII зууны үеэс зөвхөн хаад л унших эрхтэй байсан түүхэн их шастир “Нууц товчоо” номноос сэдэвлэн бүтээсэн энэхүү бүтээл нь түүний төрсөн газар, он цаг, үйл явдал бүхнийг жинхэнэ бодит түүхийн судалгаанд тулгуурлан хийсэн дэлхийн анхны цорын ганц анимэйшн гэдгээрээ онцлог. Дэлхийг байлдан дагуулсан түүний уналт сэргэлт, хайр дурлал, хүсэл мөрөөдөл, зорилго болон түүний дэлхийг байлдан дагуулах болсон шалтгааныг мэдэхийг хүсвэл та “Чингис хаан” анимэйшнийг үзэхэд л хангалттай. 95 минут үргэлжлэх уг дэлгэцийн бүтээлийн найруулагчаар Б.Тэнгис ажиллажээ. Дүрүүдийг МУГЖ Ж.Дарамсүрэн, Ө.Наранбаатар, Н.Нэргүйбаатар, Т.Цэмпилмаа нар амилуулсан байна. Энэхүү бүтээл Өргөө кино театрт гарч байна.

Анхилуун аа, яагаад

гуниглана вэ?

Аан онцгүй байна аа.

Дахиад жингээ

үзээ юү?

Барни ЖопсонОнлайн худалдааны тэргүүлэгч

Amazon компани улс төр, бизнесийн сорилтуудаа давахын тулд технологийн салбарт өмнө байгаагүй хамгийн том лобби групп байгууллаа. АНУ­ын ерөнхийлөгчөөр Дональт Трамп сонгогдоход 14 лоббист үндсэн ажилтнаар ажиллуулж байсан бол үүнээс хойш аажмаар тоог нь өсгөсөөр, 28 лоббисттой болоод байна. Энэ нь Google­ийн 13, Face­book ба Apple­ын тус бүр найман хүнтэй багийн дэргэд томоохон хүч юм. Ноён Трамп тус компанийг хараандаа авч, АНУ Шуудангийн албанаас хөнгө лөлт эдэлдэг атлаа татвараас зайлсхийдэг хэмээн буруутгаж байгаа юм.

Facebook­ээс хувийн мэдээлэл алдагдаж, нийгмийн сүлжээний ардчилалд гүйцэтгэх үүргийн талаар маргаан өрнөж буй үед Цагаан ордон Amazon­ы эсрэг дайралт хийж эхэлсэн нь технологийн компаниуд улс төрийн золиос болох нь гэсэн айдас үүсгэсэн. Энэ нь хөрөнгө оруулагчдыг түгшээв. Amazon­ы лобби багийн өргөтгөл эдний үйл ажиллагаа конгрессын хууль болон засаг захиргааны зохицуулалтаас хамааралтайг харуулж байна. Тус компани дрон, автомат машин, агаарын карго, цахим аюулгүй байдал, батлан хамгаалахын худалдан авалт, татвар болон хүнсний талон гэх мэт салбар бүрт лоббийн ажилтан томилсон байна.

Өөр шалгуураар үзэхэд Google Вашингтонд хамгийн том хүч хэвээр байна. Google­ийн толгой компани болох Alphabet гаднын лоббистуудыг хөлслөхөд илүү мөнгө зарцуулдаг ба 2017 онд 18 сая ам.доллар гаргасан нь Am­azon­ыхаас зургаан саяар илүү байжээ. Гэвч Amazon Обамагийн захиргааны сүүлийн жилээс лобби зардлаа эрс өсгөх чиг баримтлав. Тухайлбал, гаднын ба өөрийн

үйл явц хувийн эзэмшилд байдаг өндөр үнэлгээтэй технологийн компанид шинэ жишиг тогтоож магадгүй юм.

Учир нь эхний хөрөнгө оруу лаг чид IPO­ын журмыг гүйцэт гэлгүй гээр мөнгөө тата­хыг хүссэн аж. Эхний өдрийн арил жааны дүнд 26.5 тэрбум ам.дол лараар үнэлэгдсэнээр Spo­

tify АНУ­ын технологийн салбарт бүрт гэлтэй топ 10 компанийн эгнээнд багт саныг Dealogic сайт мэдээлэв. Тус компанийн санхүүгийн зөвлөх Morgan Stan­ley, биржийн танхим дахь диллер Citadel Securities компаниуд хамтран ажиллаж, худалдан авах сонирхол болон хөрөнгө оруулагчдын зарах хүсэлтийг

харгалзан нээлтийн үнийг тохируулсан байна. Уг үйл явц Нью Йоркийн хө рөн гийн бирж дээр саатал үүсгэж, худалдаачид Citadel­ийн мене же рүүд болон терминалыг тойрон шавжээ.

Зах зээлд оролцогчид тогтвор­жуулах арга хэрэглэхгүй бол Spotify­ын эхний өдрийн арил жаа технологийн өмнөх

Amazon технологийн хамгийн том лобби бүлэг байгууллаа

Youtube-д халдсан этгээд амиа хорлосон байж болзошгүй

лоббистуудын өртөг, иргэдийг бодлого боловсруулагчидтай уулзуулах арга хэмжээ зэргийг оруулаад нийт зардал нь 2014 оны эхний улирлаас 2017 оны сүүлийн улирал хүртэл дөрөв дахин нэмэгдсэн байна.

Хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах Public Citizen төвийн Засгийн газрын асуудлаарх лоббист Крэг Холман технологийн авар гууд Вашингтонд хүч түрэн орж ирж байгаа нь гайхалтай гэжээ. Тэрбээр “Тэд хэдхэн жилийн өмнө бараг лобби хийдэггүй байсан атал одоо тайзан дээр зонхилох боллоо” хэмээн тайлбарлав. 2014 оны эхээр Amazon байнгын бүртгэлтэй гурван лоббисттой байсныг сенатын баримтад тэмдэглэжээ. Одоо 28 хүнтэй баг нь Уол Стритийн томчууд болох JPMorgan, Citigroup банкуудын арав орчим хүнтэй багуудаас давж гарлаа.

Ноён Трамп мягмар гарагт Ama­zon АНУ­ын Шуудангийн албаны хүргэлтийн үйлчилгээг ашиглахдаа асар их хохирол учруулж байгаа хэмээн шүүмжилсэн. Шуудан өнгөрсөн жил гурван тэрбум ам.долларын алдагдал тайлагнасан агаад Amazon­ы илгээмж хүргэлт болон бусад үйлчилгээ тэдний бизнесийн нэлээн хэсгийг эзэлдэг гэжээ. Гэвч тус албаны хувьд

илгээмж хүргэлтийг өөрийн өртгөөс доогуур үнээр гүйцэтгэх нь хууль бус юм.

Ноён Трамп twitter­тээ энэ талаар “Би Amazon АНУ­ын Шуу дангийн албаны хүргэлтийг ашиглаж асар их алдагдал учруулж байгаа тухай ярьж байна. Amazon үйлчилгээний өртгийг (нэмж) төлөх ёстой бөгөөд Америкийн татвар төлөгчдөд дарамт болох ёсгүй. Олон тэрбум ам.доллар. Шуудангийн дарга нар үүнийг мэдэхгүй байна уу. (Эсвэл мэдэх үү?)” хэмээн бичжээ. Amazon­ыг үндэслэгч бөгөөд ерөнхий захирал Жефф Безос Washington Post сониныг мөн эзэмшдэг тул Трамп энэ хэвлэлийг Amazon­ы лоббист гэж буруутгасан. Сонин хариуд нь бие даан ажилладаг хэмээн өчжээ.

Ерөнхийлөгч түүнчлэн Amazon орон нутгийн захиргаанд бага буюу тэг татвар төлдөг, бодит дэл гүүрүүдийг хоосрууллаа хэмээн шүүмжилж буй. Amazon­ы талаар Трампын шүүмжлэл шинэ зүйл биш. Тэрбээр сонгуулийн сурталчилгааны үеэр, мөн Ерөн­хийлөгч болсныхоо дараа ч ийм зүйл ярьж байсан. Гэвч түүний сүүлийн жиргээ компанийн хувьцааны үнийг доош цохисон юм. Amazon тайлбар өгөхөөс татгалзлаа.

Spotify анхдагч зах зээлд 26.5 ам.доллараар үнэлэгдэв

Amazon­ы лоббийн зардал 2014 оноос хойш дөрөв дахин өсөв(Улирлын зардал сая ам.доллар)

3

2

1

0

5

4

6

201620152014 2017 2018

Google Facebook Amazon Apple

Төлбөртэй хөгжмийн үйлчилгээнд тэргүүлэгч Spotify(хэрэглэгчийн тоо саяар, 2017)

Spotify

0 20 40 60 80

FT©

Apple MusicAmazon

QQ Music

Deezer

Google Play Music

Saavn

MelONPandora

Тим Брэдшо, Жессика ДайКалифорни мужийн Сан

Бруно хот дахь YouTube­ийн төв байранд халдлага үйлдсэн гэгдэх эмэгтэй тэр дороо амиа егүүтгэсэн хэмээн үзэж байна. Цагдаа нар энэ тухай мягмар гарагийн үдээс хойш мэдэгдлээ.

Бууны суманд өртсөн дөрвөн хүнийг орон нутгийн хотын эмнэлэгт хүргээд байгаа. Тухайн үед хүмүүс үймэлдэн бужигнаж, Youtube­ийн төв байрны эргэн тойронд эмх замбараагүй байдал үүссэн байсан гэж цагдаа нар сур­валжлагчдад ярьжээ. Харин Сан Франциско хотын Төв эмнэлгийн зүгээс мягмар гарагт гурван өвчтөн л хүлээж авсан. Хэрэг явдлаас болж гэмтэж бэртсэн өөр ямар ч хүн ирээгүй гэсэн юм.

Өвчтөнүүдээс 32 настай нэгэн эмэгтэйн биеийн байдал хүнд, 27 настай эмэгтэйнх хөнгөн байжээ.

Харин гурав дахь өвчтөн болох 36 настай эрэгтэй туйлын хүнд байдалтай ирсэн байна. Мөн өөрийгөө буудаж егүүтгэсэн эмэгтэй олдсон бөгөөд цагдаа нар түүнийг халдлага үйлдэгч байсан гэж сэжиглэж буй. Гэхдээ хэргийг мөрдөн байцааж буйгаа цагдаа нар хэлсэн байна.

YouTube­ийн толгой ком­пани Google­ийн холбогдох албаныхан ажилчдаа бүгдийг нь төв байрнаас Bay Area­д шилжүүлснээ мэдээллээ. You­Tube­ийн төв байрны гадаа одоо ч гэсэн галын машин, цагдаа нар ажиллаж буй аж. Google компани Twitter хуудсандаа “Бид орон нутгийн эмнэлэг, цагдаа нартай нягт хамтран ажиллаж байгаа. Манай хамгаалалтын албаныхан орон нутгийн удирдлагатай хамтран ажилчдаа нүүлгэн шилжүүлсэн. Одоо ч гэсэн

ажилчдынхаа аюулгүй байдлыг ханган ажиллаж байна” хэмээн жиргэжээ.

Сан Бруно хот Сан Франциско хотоос урд зүгт хэдхэн милл зайтай. Тодруулбал, Цахиурын хөндий дэх Facebook, Apple, Goo­gle компанийн төв байрны чанх хойно оршдог. Apple компанийн гүй цэтгэх захирал Tim Cook “Ком панийнхаа ажил тан бү­рийн өмнөөс харамсаж буйгаа илэр хийлж байна. Бид YouTube, Google, ялангуяа хохирогчид, тэдний ар гэрийнх нийг дэмжиж ажиллана” хэмээн Twitter хуудсанд бичсэн байна. Харин АНУ­ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп “Та бүхэнтэй сэтгэлээ ху ваал цаж, гашуудан залбирч байна” хэмээн жир гэж, хэрэг явдлын талаарх байр сууриа маш товч хон илэрхийлжээ.

BBM©

BBM©

Apple компани Googlе-ийн хиймэл оюун ухааны захирлыг ажилд авсан нь iPhone үйлдвэрлэгчийн хувьд чухал алхам болов. > 10

Google хиймэл оюун ухааны захирлаа Apple­д алдлаа

Британийн Санхүүгийн тайлангийн зөвлөл аудитын хариуцлагыг өргөжүүлэхийг зорьж байна. > 10

Британийн аудиторуудад эргэлзэж эхэлжээ

Тус компани 170 сая ам.долларын тусламж авсны дараа жил хүрэх гүй хугацаанд өсөлтийн зорилтоо биелүүллээ. > 10

SoundCloud өсөлтийн горимд оров

Николь БаллокОнлайн дуу, хөгжмийн үйл чил­

гээ үзүүлдэг Spotify компани зарим хүндрэлийг давж, хувьцаагаа хө­рөнгийн зах зээлд гаргаж чадлаа. Ингэснээрээ АНУ­ын технологийн то пуудын тоонд багтлаа. Хувь­цааны анхны үнэ 165.9 ам.доллар байсан нь хувийн арилжааны 132 ам.долларын түвшнээс нэ­лээн дээгүүр үзүүлэлт бол жээ. Арилжааны явцад үнэ доошил­соор 149.1 ам.доллар дээр ирсэн авч нийт үнэлгээ 26.5 тэрбумд хүрэв. Amazon, Facebook, Twitter зэрэг технологийн компаниудын хувьцааны үнэ унаж, хэдэн тэр бу­мын алдагдал хүлээсэн хоёр долоо хоногийн дараа Spotify арилжааны нээлтээ амжилттай хийв.

Эдний арилжаа эхлэхэд бир­жийн худалдаачид алга ташин баяртай хүлээн авсан байна. Spotify уламжлалт нээлтийн арилжааны оронд Нью Йоркийн биржид шууд бүртгүүлэн хувь­цаагаа худалдахаар шийдвэрлэсэн нь тодорхойгүй байдал үүсгээд байв. Анхны арилжааг ийм ер бусын байдлаар эхлүүлсэн тус компани шинэ хувьцаа гаргаагүй аж. 12 жилийн өмнө Spotify­ийг үндэслэсэн Даниел Эк, Мартин Лорентзон нар эзэмшлээ худалдах төлөвлөгөөгүй байсныг учир мэдэх хүмүүс ярьжээ. Эдний бүртгүүлэх

арил жаануудаас илүү хэлбэл­зэлтэй болж магадгүй хэмээн анхааруулж байсан. Тус компани зохицуулалтын тайландаа уг эрсдэлийг тусгаж, хувьцааны үнэ бүртгэлийн үед огцом унаж болзошгүйг сануулжээ. Арилжаа эхлэхэд хувьцааны үнэ хүлээлттэй нийцэж, 150­169 ам.долларын хооронд хэлбэлзэж байсан юм. Ноён Эк “Бид анхны өсөлтийг нэг их анхаарахгүй. Маргааш бидний зорилгыг хэрэгжүүлэх бас нэг өдөр болно” хэмээн онцлов.

Дижитал эринд зохицож чадаагүй медиа бизнесийн нэг

нь хөгжим гэгдэж, арван жилийн турш алдагдал хүлээж байсны дараа Spotify компани хөгжмийн бизнесийг сэргээж чадсан гэж үздэг. Шведийн гарааны компани дэлхийн технологийн томчуудтай өр сөл дөх хүнд зам дээр гарсан юм. Одоо эднийх 71 сая хэрэг лэгчтэй агаад оны эцсээр 100 саяд хүрнэ гэж тооцож буй. Apple 36 сая хэрэглэгчтэйгээр дараа нь ордог бол Amazon даваа гарагт өөрийнх нь хөгжмийн үйлчилгээ хэдэн арван сая хэрэглэгчтэй хэмээн зарласан юм.

Тим БрэдшоуApple компани авьяастнуудыг

татаж чаддаггүй гэсэн шүүмж­лэлийг няцаав. Тус компани Googlе­ийн хиймэл оюун ухааны захирлыг ажилд авсан нь iPhone үйлд вэрлэгчийн хувьд чухал алхам болсон юм. Alphabet­ын харьяа Googlе компани даваа гарагт 2016 оны зургадугаар сараас хойш судалгааны хэлтсийн тэргүүнээр ажилласан Жон Жианнандраа албан тушаалаа өгч буйг зарлажээ. Түүний дараагийн зогсоол мягмар гарагт ил болсон нь Googlе­ийн гол өрсөлдөгч байв. Ноён Жианнандраа Apple­ын машины танихуй ба хиймэл оюун ухааны стратегийг толгойлох ба ерөнхий захирал Тим Кукт тайлагнадаг удирдлагын багт оржээ.

Ноён Кук ажилтнууддаа “Манай технологид бидний нан дигнан авч явдаг үнэт зүйл маань тусгалаа олох ёстой. Компьютерийг улам

ухаалаг болгож, хувь хүний хэрэгцээнд нийцүүлэх манай хянуур хандлага болон хувийн нууцыг хариуцлагатай хадгалах соёлыг Жон ойлгодог” гэсэн мэйл бичсэнийг New York Times сонин нийтэлжээ. Сүүлийн өдрүүдэд

тэрбээр Apple компани хувийн өгөгдөлд Googlе, Facebook зэрэг өрсөлдөгчидтэй харьцуулахад хавьгүй анхаарал болгоомжтой ханддагийг онцолж байсан. Cam­bridge Analytica­д хэрэглэгчдийнхээ өгөгдлийг алдсан гэх Facebook­ийн

дуулианы үеэр тэдний ийм зарчим давуу тал болж харагдсан юм. Гэхдээ хувийн нууцад хэт төвлөрөх нь асар их өгөгдөл дээр туршилт хийх ёстой хиймэл оюун ухааны судалгааг хойш татаж байна гэж үздэг тал бий.

Creative Strategies фирмийн шинжээч Бен Бажарин Twitter­тээ “Apple­ын хувьд том ялалт боллоо. Эдний өгөгдлийн бод логын улмаас хиймэл оюун ухааны топ мэргэжилтнүүд тэнд ажиллахыг хүсдэггүй гэсэн маргааныг эцэс болгох байх” гэж бичсэн байна. Шотландаас гаралтай ноён Жианнандраа Цахиурын хөндийд хэдэн арван жил ажиллаж, тэндээс нэр хүнд олсон хүн. 1990­ээд онд Silicon Graphics компанид инженерээр ажиллаж байсан. Харин дараа нь гарт багтах тооцооллын хэрэгсэл бүтээх анхны оролдлого хийж байсан General Magic­т иржээ. Улмаар 1994 онд Netscape­д орж хайлтын системийн анхдагч компанийн түргэн өсөлтийн жилүүдэд ажиллаж байв. Netscape­г үндэслэгчдийн нэг Марк Андрессен түүнийг “Цахиурын хөндийн технологийн зөнч” гэж нэрлэсэн байдаг.

Ноён Жианнандраа 2010 онд Googlе­ийн багт нэгдэж, хоёр жилийн өмнөөс хиймэл оюун ухааны судалгааны хэлтсийг тол гойлсон юм. Тэрбээр одоо iPhone­ын дуу хоолойн нэмэлт болох Siri технологийг сайж­руулах ажлыг хариуцна. Мөн Apple­ын бүтээгдэхүүнд хиймэл оюун ухааны нэмэлтүүд суулгах зорилтыг хэрэгжүүлнэ. Ноён Жианнандраа өндөр албан тушаалаа үл харгалзан хиймэл оюун ухаанаас хэт их зүйл хүлээхгүй байхыг анхааруулдаг аж. Тэрбээр “Машины танихуй ба хиймэл оюун ухаан асар чухал агаад олон салбарт хувьсгал хийнэ. Гарсан дэвшилд миний сэтгэл хөдөлж байгаа. Гэвч энэ бол хэрэглээний чиглэлтэй, туслах чанарын дэвшил юм. Би хиймэл оюун ухаанаас үүсэж бол зошгүй сүйрэлд ердөө ч итгэдэггүй” гэсэн юм.

Анна НиколауСаяхныг хүртэл SoundCloud

компани дампуурлын ирмэгт байсан. Цахим дуу хөгжмийн үйлчилгээ үзүүлэгч тус компани 170 сая ам.долларын тусламж авсны дараа нэг жил хүрэхгүй хугацаанд урьдчилан тооцоолсон санхүү болон хэрэглэгчдийн өсөлтийн түвшингээ биелүүллээ.

Vimeo видео хуудасны гүйцэтгэх захирал асан Керри Трэйнор өнгөрсөн наймдугаар сард АНУ­ын Raine Group, Сингапурын хөрөнгө оруулалтын Temasek компанитай хамтран хөрөнгө босгосон билээ. Тэрбээр Sound­Cloud­ийн 2017 оны борлуулалтын орлого урьдчилан төлөвлөсөн 100 сая ам.доллараас хол давсан хэмээн мэдээлсэн. Тус компанийн

хэрэглэгчдийн тоо сүүлийн жилүүдэд буураад байв. Тэгвэл өнгөрсөн гурван улирал дараалан өслөө. Хэдийгээр тус компани алдагдалтай ажиллаж, хэтийн төлөв нь тодорхойгүй байсан ч энэхүү хэрэглэгчдийн өсөлт нь өнгөрсөн зунаас уналтад ороод буй дуу хөгжмийн салбарыг сэргээж эхэллээ. Нийт ажилчдынхаа 40 хувийг цомхотгож, дампуурлаа зарлахаас хэдхэн сарын өмнө SoundCloud­ийн үүсгэн байгуулагчдын өмнө бий болсон сонголтын нэг нь компаниа зарах байв. Эсвэл хөрөнгө босгож дуу хөгжмийн салбарт нэг үе хөдөлгөгч хүч байсан Spotify, Apple компаниудад шахагдан гарч буй зах зээлд илүү үр дүнтэй бизнесийн загвар хайх байсан юм.

Трайнор менежментийн баг болон хөрөнгө оруулагчдад SoundCloud бол дахин нэг оролдоод үзэхүйц үнэлүүштэй компани гэдгийг ятган ойлгуулж компанийг гартаа авсан. Улмаар тус компанийн хамтран үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал Алекс Жун ТУЗ­ийн даргаар томилогдсон. Долоон сарын дараа түүний хэлснээр Sound­Cloud санхүүгийн хувьд хэзээ ч ийм эрүүл байгаагүй гэх болсон гэдэг. MySpace нуран унасны дараа уран бүтээлч, подкастеруудын бүтээлээ туурвих цахим талбар болсон SoundCloud нэр хүндийн алдарт хүрч дуу хөгжмийн Youtube болтлоо өргөжжээ. Стокгольмд анх үүсгэн байгуулагдсан тус компани Берлинрүү нүүн хэдэн

зуун сая хэрэглэгчдийг цуглуулан, авьяас чадварыг нээн илрүүлж хөгжмийн олон шинэ дэд урсгал бий болгосон юм. Гэвч цахим дуу хөгжмийн эрин зуунд Sound­Cloud өөрийн байр сууриа олж тогтвортой бизнесийн загвар бүтээх бэрхшээлтэй тулгараад байгаа. Томоохон хөгжмийн компаниуд subscription буюу урьдчилсан захиалгад тулгуурлан ажиллах болсон. Шалтгаан нь хэдэн тэрбум хүмүүсийг уг салбар луу эргүүлэн татсан тэрхүү формат нь Spotify, Apple, Amazon зэрэг хэдхэн тоглогч давамгайлдагтай холбоотой юм.

Өөрийн захиалгын бүтээгдэхүүн боловсруулахаас өөр сонголтгүй болоод байх үед Трайнор “Sound­Cloud араагаа сольж Spotify­ийг

дуурайхаа больж уран бүтээлчдийн үндсэн зах зээлд анхаарлаа хандуулахаар шийдсэн” хэмээжээ. SoundCloud нь уран бүтээлч, подкастеруудад жилийн 70 болон 100 ам.доллараар сонсогчийн хүсэл сонирхол эсвэл нэмэлт санах ой зэрэг арга хэрэгсэл борлуулдаг аж. SoundCloud­ийн хувьд ашиг нь хоёр дахин их. Тэдгээр уран бүтээлчид үйлчилгээндээ мөнгө төлж, өөрсдийн платформд сонсогчийг татдаг. Трайнор SoundCloud­д 177 сая дуу хөгжим байдгийг онцолсон нь бусад ямар ч дуу хөгжмийн үйлчилгээнээс их бөгөөд Spotfiy л гэхэд ердөө 40 сая дууны сан санал болгодог аж.

SoundCloud­ийн хамгийн том найдвар нь Spotify­д таарахуйц хангалттай сайн болж өргөжих.

2016 онд Spotify SoundCloud­тай байгуулсан гэрээгээ цуцалж байсан юм. Трайнор хэлэхдээ одоогоор гэрээ хэлэлцээрт төдийлэн анхаарахгүй байгаа ч “Бид яваандаа сонирхол татаж эхэлнэ” хэмээв. Spotify энэ тал дээр хариу өгөхөөс татгалзсан. Тус компанитай ойр байдаг хүний мэдээлж байгаагаар бүх анхаарал нь IPO­д төвлөрсөн байгаа аж. “Шулуухан хэлэхэд арав гаруй жил хүмүүс хөгжим сонсохын тулд дахин мөнгө төлөх шаардлага байгаа эсэхэд эргэлзэж байсан. Харин одоо үүнийг мар таж чадаж байгаа нь сэтгэл хөдөлгөм хэрэг” хэмээн хөгжмийн салбарын мэргэжилтэн 20 настай Трэйнор хэллээ.

Британи аудиторуудад эргэлзэж эхэлжээМэдисон Марриж

Британийн Санхүүгийн хянал тын алба аудитын хариуц­лагыг өргөжүүллээ. Улмаар компаниудын жилийн тайлан, тооцооны бүрэн бүтэн байдлыг шалгах үүрэг өгснөөр аудитын үйл явцад хувьцаа эзэмшигчдийн итгэх итгэлийг дээшлүүлэх зорилго тавьж байна. Санхүүгийн тайлангийн зөвлөл хэмээх энэ байгууллага компаниудын стратегийн тайлан, захирлуудын тайлан, компанийн удирдлагын мэдэгдэл зэргийг хянаж үзсэнээр худал мэдээлэл орсон эсэхийг тогтоох үүднээс аудиторуудын

SoundCloud өсөлтийн горимд оров

Google хиймэл оюун ухааны захирлаа Apple-д алдлаа

хийсэн ажлыг шалгахаар төлөв­лөжээ. Тус зөвлөлийн захирал Стефен Хаддрилл “Авч үзэж буй нэг зүйл бол компанийн тайлан, тооцоонд эхнээс нь аваад дуустал аудит оруулах ёстой гэдэг асуудал” хэмээн тайлбарлав.

Энэ нь аудиторууд санхүүгийн мэдэгдэл түүний дотор жилийн тайланг албан ёсоор шалгадаг боловч захирлуудын тайланг хянадаггүй байсан өнөөгийн тогтолцооноос нэлээд ялгаатай юм. Ноён Хаддрилл цааш нь “Жилийн тайланд нягтлан бодох бүртгэлийн стандартад үл нийцэх олон тоо байдаг. Эдгээр өгөгдөл хөрөнгө

оруулагчдад хэрэгтэй байж болох. Гэвч аудитаар хянагддаггүй бөгөөд стандартад үл нийцдэг. Иймээс үүнийг ирээдүйд аудитаар шалгах ёстой юу? Миний бодлоор хөрөнгө оруулагчид тэр тоог ашигладаг учир шалгах шалтгаан бий” гэжээ. Супермаркет мэтийн жижиглэн худалдаачид жилийн тайландаа шоо метрт ногдох борлуулалт зэргийн тоо оруулдаг. Харин түүнийг нь албан ёсоор аудит хянадаггүй учир санхүүгийн мэдэгдэлд ордоггүй байна.

Сангийн менежерүүд түүнчлэн аудитад ороогүй тоо нийтэлж, зорилтоос давсан хөрөнгийн

хувийг мэдээлдэг. Гэвч шинжээчид болон хувьцаа эзэмшигчид ийм өгөгдлийн найдвартай байдалд ихээхэн эргэлздэг аж. Ноён Хаддрилл “Захирлуудын дунд засаглал болон эрсдэлийн талаар яригдаж байгаа зүйлс аудитын үйл явцад багтдаггүй учир үүнийг сөхөж үзэх ёстой. Аудиторууд хавтсан дотор байгаа бүх зүйлийг ширхэгчлэн шалгаж үзэх ёстой гэж бодож байна” гэв. Ийм хандлага томоохон компаниуд дампуурснаас улбаалсан байна.Тухайлбал, Засгийн газрын гэрээт Carillion компани нэг дүгээр сард дампуурсан. Энэ нь санхүүгийн

мэдэгдлийн найд вартай болон аудитын шалгалтын үр дүнгийн талаар ноцтой асуулт үүсгэсэн юм. Түүнчлэн зарим хөрөнгө оруулагч болон судлаачид Санхүүгийн тайлангийн зөвлөл томоохон аудит тооцооны фирмүүдэд хэт зөөлөн хандаж, нухацтай шинэчлэл хийхээс зайлсхийж байна гэсэн хатуу шүүмжлэлийн дунд дээрх төлөвлөгөө яригдаж байна. Бизнесийн сайд Грег Кларк өнгөрсөн сард хяналтын байгууллагын бие даасан бай­дал ба чадварт бие даасан шалгалт хийхийг уриалжээ. Гэвч Санхүүгийн тайлангийн

зөвлөл саяхнаас байр сууриа чангатгаж, буруу үйлдэл хийсэн аудитын томоохон фирмүүдэд 10 сая фунтээс дээш торгууль ногдуулахыг санал болгосон байна.

Ноён Хаддрилл Британийн өрсөлдөөнийг хянах албатай хамтран том дөрөв гэгддэг KP­MG, PwC, Deloitte, EY аудитын фирмүүдэд шалгалт хийх, эрх ашгийн зөрчлөөс зайлсхийх болон өрсөлдөөнийг нэмэгдүүлэхийн тулд тэднийг задлах асуудлыг ярилцаж байгаа аж. Британийн Aberdeen Standard Investments сангийн удирдах зөвлөлийн тэргүүн Эван Стирлинг “Ауди­торуудаас илүү шалгалт хийхийг шаардах нь хөрөнгө оруулагчид болон олон нийтийн зүгээс тэднээр хийлгэхийг хүссэн зүйл болон албан ёсоор тэдний хийж байгаа зүйл хоорондын ялгааг багасгаж магадгүй юм” хэмээн өгүүлжээ. Гэвч аудиторууд жилийн тайланг эх нээс нь аваад эцсийг хүртэл шал гахад өртөг зардлаас эх лээд асуудал үүснэ хэ ­мээн болгоомжилж байна.

Bill Butcher / FT©

Шотландаас гаралтай ноён Жианнандраа Цахиурын хөндийд хэдэн арван жил ажиллаж, тэндээс нэр хүнд олсон хүн.

2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Эдийн засаг

11ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

ЗГМ ТОВЧХОН

АНУ-ын доллар 2,390.79

Евро 2,938.88

Японы иен 22.53

ОХУ-ын рубль 41.37

БНХАУ-ын юань 379.32

БНСУ-ын вон 2.25

ВАЛЮТЫН ХАНШ

1Тариалан эрхлэлтийг дэмжих

сангаас энэ хаврын тариа­лал тад зориулан 31.5 мянган тонн үрийн буудайн үнийн хөнгөлөлтөд долоон тэрбум төгрөг зарцуулжээ. Өнгөр сөн оны ургацаас гурил үйлдвэрлэлд нийлүүлсэн хүнс ний улаан­буудайд 7.8 тэрбум төгрөгийн мөнгөн урамшуулал олгосон байна. Хүн амын талх, гурилын хэрэгцээг хангахад энэ онд 60 гаруй мянган тонн буудайн үр шаардлагатай бөгөөд үүний 24 мянгыг аж ахуйн нэгжүүд өөрсдөө нөөцөлжээ.

Харин Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангаас 25.8, ОБЕГ­ын нөөцөнд гурван мянган тонн үр бүрдүүлээд байна. Тэрчлэн төсвийн хөрөнгөөр 4.8 мянган тонн элит үрийг нийлүүлэхээр төлөвлөжээ. Хаврын тариалалтад олгох импортын элит үрийн худалдах үнийг 660 мянган төгрөгөөр тогтоосон байна. Мөн үр болон шатахуун, үр ариутгал, ургамал хамгааллын бодисыг 30­50 хувийн урьдчилгаатай зээлээр тариаланчдад олгож намрын ургацаас нөхөн бүрдүүлэхээр шийдвэрлэжээ.

Монголчууд атар газар эзэм­шиж эхэлснээс хойш 60 жил өнгөрсөн байна. Үүнийг угтаж Засгийн газраас “Атар­60” бү тээлч ажлын төлөвлөгөө бат лан гаргажээ. Энэ хүрээнд газар тариа лангийн бүс нутгийг зааг лан тог тоож, хөрсний үржил

Улсын хэмжээнд хагас сая га талбайд тариалалт хийнэ

207 сая ам.долларын төсөл болон зээлийн гэрээг баталгаажууллаа

Импортын элит үрийн худалдах үнийг 660 мянган төгрөгөөр тогтоолоо

шимийг хамгаалах, ойн зурвас байгуу лахаар төлөвлөж байна.

Мөн усалгаатай тариалангийн хэмжээг 80 мянган га­д хүр гэхээр зорьж буй. Хаврын тариалалттай зэрэг цээд “Хүнс ний ногоо” болон “Жимс жимс гэнэ” дунд хуга цааны хөтөл бөрийн хэрэгжилт энэ онд эрчимжих нь.

Тухайлбал, “Хүнсний ногоо”

хөтөлбөрийн хүрээнд дунд оврын трактор, бага дунд ов­рын тракторт тохирох хүнсний ногооны иж бүрдэл тех никийг 10 хувийн урьдчилгаа төлбөртэй, долоон жилийн хугацаатай хүүгүй зээлээр олгохоор болс­ныг салбарын сайд онцол сон юм. Харин “Жимс жимсгэнэ” хөтөлбөрийн хүрээнд чацаргана, алим, чавга, үхрийн нүд зэрэг жимс жимсгэнийн 191 мянган ширхэг суулгацыг зээлээр ол­гохоор болжээ.

БНХАУ­ын хөнгөлөлттэй зээ лээр трактор, хадлан тэжээ­лийн зориулалттай техник, тоног төхөөрөмж нийлүүлэх ажил үргэлжилж байна. Газар тариа лангийн үйлдвэрлэлд нийт

22 мянган тонн шатахууны хэрэгцээ байгаа. Тэгвэл хав рын тариалалтад 7.8 мянган тонн дизель түлшний онцгой албан татварыг тэглүүлэх са налыг салбарын яамнаас боловс руулан Засгийн газарт тавьжээ. Сүүлийн жилүүдэд тариалангийн хөрсний үржил шимийн доройтол эрчим ­жиж 60­70 хувь буурч, ур гацын хэмжээ, чанар тогтворгүй болсон.

Судалгааны дүнгээс харахад, тариалангийн талбайд нэг га тутмаас хоёр тонн орчим үржил шимт хөрс хийсэн, элэгдэлд нэрвэгдэж байгааг тариаланч­дын улсын зөвлөгөөний үеэр Ерөнхий сайд Ч.Хүрэлсүх хэлсэн үгэндээ дурдсан юм.

С.Батсайхан / ЗГМ©

Хаврын тариалалтад олгох импортын элит үрийн худалдах үнийг 660 мянган төгрөгөөр тогтоосон байна.

»АРИЛЖАА

2.4 Их наяд төгрөг. Монголын хөрөнгийн бирж лхагва гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 39 хувьцаат компанийн 1,598,139 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр 15 компанийн хувьцааны ханш өсөж, 19 компанийнх буурсан бол таван компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 2.4 их наяд төгрөгтэй тэнцлээ.

» МОНГОЛБАНКМонголбанкны дэргэд Эдийн засгийн судалгаа сургалтын хүрээлэн шинээр байгуулагдлаа.

» УУЛ УУРХАЙ

37.4 Хувь. Монгол орны нутаг дэвсгэрийн 37.4 хувийг геологийн зураглал, ерөнхий эрлийн ажилд бүрэн хамруул-сан бол таван хувьд судал-гааны ажил үргэлжилж байна.

» СТАТИСТИК

6.9 Хувь. Улсын хэмжээнд инфляц 6.9 хувьтай тэнцэж байна. Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улс хэрэглээний сагс нийт 12 бүлгийн 329 бараа, үйлчилгээнээс бүрдэж байна.

» ТӨЛБӨРИЙН ТЭНЦЭЛ

152.8 Сая ам.доллар. ОУВС-гийн “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-ийн хүрээнд 30.55 сая ам.долларын санхүү-жилт Монголбанкны дансанд шилжин орлоо. Тус хөтөл-бөрийн хүрээнд Монгол Улсад олгосон санхүүжилтийн дүн 152.8 сая ам.долларт хүрэв.

Глобал олон улсын дунд сургууль Америкийн нэгдсэн улсын 5363 ахлах сургуулиас сургалтын чанараараа 41т жагсдаг Васач Академи/Wasatch Academy/-тай хамтран ахлах сургуулийн хос дипломын хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр болж, хамтын гэрээ байгууллаа. Америк, Монголын ахлах сургуулийн боловсролын хос дипломын хөтөлбөр хэрэгжсэнээр Монгол сурагчид эх орондоо АНУ-ын ахлах боловсролын AP хөтөлбөрийн 24 кредитийн хичээлийг үзэж, хос гэрчилгээтэй төгсөнө. АНУ-ын Васач академийн нийт сурагчдын 40 хувь нь 40 өөр улсын сурагчид байдгаараа онцлогтой. Иймд Монгол сурагчид Васач академийн солилцооны хөтөлбөрт хамрагдах боломжтой юм.

Васач академийн байнгын төлөөлөгч, зөвлөх багш нар Монголд ирж хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт тавихаас гадна Монгол сурагчдыг дэлхийн шилдэг их сургуульд элсүүлэхэд бэлтгэх “Карьер төв”-ийг ажиллуулна.

Ийнхүү Глобал олон улсын дунд сургууль олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн сургалтыг эхлүүлж, эх орныхоо ирээдүйн эздийг Монголд анх удаа АНУ-ын ахлах сургуулийн хос гэрчилгээтэй төгсгөх түүхэн үйлийг түүчээлж байна.

Хамтын гэрээнд гарын үсэг зурах ёслолд АНУ-ын Васач Академийн захирал ноён Лофтин, Васач академийн ТУЗ-ийн дарга ноён Мөрфи, хөтөлбөр хариуцсан захирал ноён Жесси, Aзийн хөтөлбөр

хариуцсан захирал ноён Доулинг болон Глобал олон улсын дунд сургуулийн захирал С.Батсүх нар оролцлоо.

Васач академийн тухай 5 баримт:• АНУ-ын 5363 ахлах сургуулиас чанараараа 41т жагсдаг.• Төгсөгчид нь 100% коллеж, их дээд сургуульд элсдэг.• SAT оноо нь АНУ-ын дунджаас өндөр /1600 оноо/• Сурагчдын 40 хувь нь 40 өөр улсаас ирсэн олон улсын сурагчид байдаг.• Нэг ангид дунджаар 9 хүүхэд суралцдаг, нийт сурагчдын 80 хувь нь хотхондоо байрладаг.Хос дипломын хөтөлбөр хэрэгжсэнээр:• Монгол сурагчид эх орондоо АНУ-ын ахлах

боловсролын хөтөлбөрийг эзэмшиж, хос гэрчилгээтэй төгсөнө.

• Монгол сурагчид солилцооны хөтөлбөрт хамрагдах боломж бүрдэнэ.

• Америк, Монгол зөвлөх багш нарын ажиллуулах “Карьер төв”-ийн тусламжтайгаар Дэлхийн шилдэг их, дээд сургуульд элсэх боломж нээгдэнэ.

Глобал олон улсын дунд сургуульУтас: 7721-2288, 9916-5742И­мэйл: info@global.edu.mnВэбсайт: www.global.edu.mn

МОНГОЛ СУРАГЧИД АХЛАХ СУРГУУЛИА ХОС ГЭРЧИЛГЭЭТЭЙ ТӨГСӨНӨ

Монгол Улсын Засгийн газар, Азийн хөгжлийн банк нийт 207 сая ам.долларын санхүүжилттэй гурван зээл, нэг буцалтгүй тусламжийн гэрээнд гарын үсэг зурлаа. Ингэснээр боловсролын чанар болон хүртээмжийг тогтвортой байлгах, хөгжлийн

бэрхшээлтэй иргэдийн нийгмийн оролцоог нэмэгдүүлэх, нийслэлийн агаарын чанарыг сайжруулах төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжих нөхцөл бүрдлээ. Азийн хөгжлийн банкны Монгол Улс дахь Суурин төлөөлөгч Ёланда Фернандез Ломмэн “Эдгээр төслүүд нь ард иргэд, тэр дундаа хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд тэгш боломж олгох, хүртээмжтэй өсөлтийг хангахад чиглэсэн”

хэмээн тодотгов. Тэрбээр “Бид боловсролын чанар болон хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, мөн улс орны өмнө тулгарч буй агаарын бохирдлыг шийдвэрлэхэд Засгийн газартай нягт хамран ажиллах болно” гэв.

Агаарын чанарыг сайжруулах бодлогын зээлийн хүрээнд агаарын бохирдол, хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахад чиглэсэн эрх зүйн орчныг

боловсронгуй болгоход бодлогын шинэчлэлийг өрнүүлэх аж. Уг төсөлд 130 сая ам.долларыг хоёр үе шаттай зарцуулах бол боловсролын салбарт хэрэгжих төслөөр сургууль, цэцэрлэгийн хүүхэд хүлээн авах хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх төдийгүй боловсролын чанар, хүртээмжийг сайжруулах юм. Төслийн хүрээнд шинээр баригдах болон өргөтгөх 34 сургууль, цэцэрлэгт элсэн суралцах

15 мянга гаруй хүүхэд тус төслийн үр шимийг шууд хүртэх аж. Харин гурав дахь төслийн хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэх, нийгмийн суурь үйлчилгээ авах боломжийг нэмэгдүүлэхэд анхаарах юм байна. Тэрчлэн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийг эрт илрүүлэн тэдэнд эрүүл мэнд, нийгмийн үйлчилгээг цаг алдалгүй хүргэхэд онцгой анхаарал хандуулах аж.

Б.МөнхЗГМ

Огноо: 2018 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: Суурь машины металл боловсруулах багаж нийлүүлэхТендер шалгаруулалтын дугаар: МС­2018/39­01

“ДЦС­4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Суурь машины металл боловсруулах багаж” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож

буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2016, 2017 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал

болгож буй үнийн дүнгийн 50-аас багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Ижил төстэй ажил гэрээгээр

гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 2016, 2017 он тус бүрээр /нотлох баримтын хамт/ сүүлийн 2 жилийн дүн Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй гэрээт ажил гүйцэтгэсэн байна.

Тендерийн хамт тендерт төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцэх дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ.

Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 05 дугаар сарын 07­ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх

ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 05 дугаар сарын 07­ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй.

Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС­4” ТӨХК­ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 312, 313 тоот өрөө

Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018­1309, 7000­1357, 7017­1357, Факс 7018­1309 7000­1357

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

• Газар тариа лангийн үйлдвэрлэлд нийтдээ 22 мянган тонн шатахууны хэрэгцээ байгаа. • Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангаас 25.8, ОБЕГ­ын нөөцөнд гурван мянган тонн үр бүрдүүлээд байна.

• Улсын хэмжээнд үр тариа, тосны ургамлыг нийт 1500­гаад иргэн, аж ахуйн нэгж тарих гэж байгааг салбарын яамнаас мэдээлэв.

Үрийн буудайн үнийн хөнгөлөлтөд

долоон тэрбум төгрөг зарцуулжээ

ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ГОЛ ҮЗҮҮЛЭЛТ:

SHANGHAI COMPOSITE

HANG SENG KOSPIS&P 500 TOPIX

1.92%

DOW JONES FTSE 100 NIKKEI 225

0.59% 0.18% 2.19% 1.41%0.14%

1.46%0.13%

Өдөр -2.90% Сар Жил

АПУ ХК ГОВЬ ХК МАХИМПЕКС ХК МОНГОЛ ШУУДАН ХК

Өдөр -0.26% Сар Жил Өдөр -2.78% Сар Жил Өдөр 0.85% Сар Жил

660 23.824

590585580575

3.33.4

650 23.63.2640 23.43.1630 23.2

23III/25

III/11

III/25 III/25 III/25III/29

III/25

III/29 III/29 III/29IV/2

IV/1

IV/3 IV/3 IV/3

Prophecy Development Торонто

Өдөр -5.32% Сар Жил

2.612.903.19

III/11 III/25 IV/1

Entree Resources Торонто

Өдөр -3.23% Сар Жил

0.550.520.48

III/11 III/25 IV/1

Turquoise Hill Resources Торонто

Өдөр -3.10% Сар Жил

4.214.043.86

III/11 III/25 IV/1

Rio Tinto Лондон

Өдөр -2.38% Сар Жил

3703.003635.503568.00

Түргэн элэгдэх эд анги нийлүүлэгч Mekhlopat компанийн

борлуулалтын менежер П.Пүрэвсүх

­Манайхан уул уурхайн талаар буруу ойлголттой байд­гаас олборлох, ашиглах үйл ажил лагаанд илт дургүйцдэг. Улс төрийн нөхцөл байдал тогтворгүй, хөрөнгө оруулагчдад хандаж буй хандлага нь уул уурхайг тогтвортой явуулах боломж олгохгүй байгаа учраас харилцагчийн хүрээгээ тэлэхэд сөргөөр нөлөөлж байна. Мөн дэд бүтэц үнэхээр сул байгаа учраас гаднын хөрөнгө оруулагч Монголд мөнгөө хийх боломжийг боомилж байгаа шүү дээ. 2017 онд бидний борлуулалтын хүлээлт өндөр байсан. Харамсалтай нь хил гаалийн асуудлаас болоод нүүрсний экспорт сүүлийн хоёр улиралд зорилтдоо хүрээгүй. Бидний үйл ажиллагаа уул уурхайг дагаж явдаг учраас манай эцсийн хэрэглэгчийн борлуулалт хэр сайн байж, асуудал бэрхшээл

Turkuaz Mashinery Mongolia компанийн худалдааны

төлөөлөгч Ц.Сүхмагнай­Бид дэлхийн брэнд

Shell­ийг 2011 оноос хойш Монголд төлөөлж байна. Turkuaz компаний Төв Азийн зургаан оронд энэ брэндийг худалдаалдаг. Зах зээл дээр голлон гидр, гидрийн шингэн, моторын тос, кропны тосыг түлхүү нийлүүлдэг. 2014, 2015 онд уул уурхайн салбар дахь манай бүтээгдэхүүний борлуулалт маш сайн байсан ч 2016 онд навс унасан.

Компанийн дундаж орлого жилд хоёр тэрбум төгрөгөөр хэмжигдэж байсан бол 2016 онд 200­300 сая болтлоо буурсан даа. Уналтын үед жижиг, том гэлтгүй бүх компани л төлбөр тооцоогоо барагдуулахгүй уддаг, шүүхээр явж байж олж авдаг байсан.

2017­2018 онд бол харьцангуй сайн байна. “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Дархан төмөрлөг”, “Баян Айраг”, “Тавантолгой”­н уурхай

“Вагнер Ази тоног төхөөрөмж” ХХК-ийн

Худалдаа, түрээсийн газрын захирал Э.Энхдэлгэр

­Өнгөрсөн онд ханган нийлүү лэгч, олборлогчдын аль аль нь үйл ажиллагаагаа маш болгоомжтой төлөвлөж, зардлаа хянаж байсан ч уул уурхайн тоног төхөөрөмжийн зах зээл хоёр дахин нэмэгдсэн тоо бий. Манай борлуулалт ч төлөв­лөснөөс 20 хувь давж биелсэн.

Одоогоор боломжийн, тогт вортой байгаа ч шинэ харил цагчийн тоо төдий л нэмэгдэхгүй байна. Бид жилд дунджаар 800­900 харилцагчтай харилцдаг бөгөөд талаас илүү хувь нь уул уурхайн компани байсан. Харин уналтын үед энэ тоо 500­600 болж буурсан. 2017 оны байдлаар харилцагчийн тоо 10 гаруй хувиар өссөн ч давтан харилцагчид зонхилж байна. Түүнээс биш уул уурхайн салбарт шинэ төсөл, хөрөнгө оруулагч нэмэгдэх явц оргил

Австралийн цахилгааны тоног төхөөрөмжийн B&R

компанийн ерөнхий менежер Марко Димитриевич

Бид олон сувгаар Монголд бараагаа нийлүүлдэг. Одоогоор “Оюутолгой”­н төсөлтэй хамтарч ажиллаж байна. Гэхдээ Монголын уул уурхайн салбар эрчимтэй сэргэж байгаа учраас “Оюутолгой” төдийгүй бусад чиглэлээр үйл ажиллагаагаа өргөтгөхөөр ирсэн. Монголд цар хүрээгээ аль болох тэлэх сонирхолтой байна.

Бид энэ онд борлуулалтаа өнгөрсөн оноос 50 хувь нэмэгдүүлэхээр төлөвлөсөн. Анх хоёр жилийн өмнө Монголын зах зээлд хөл тавихаар шийдэж, бэлтгэл ажилдаа орсон. Энд борлуулалтаа эхлээд бараг жил хагас болж байна. Хэрэглэгчид манай бүтээгдэхүүний чанарт сэтгэл хангалуун байгаа. Мөн зөвхөн уул уурхай гэлтгүй өөр олон салбарт манай тоног төхөөрөмж эрэлттэй байна.

12 ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН 2018.04.05, ПҮРЭВ ~ №070 (869)

Эдийн засаг

Уул уурхайн салбарын араа шүд болсон ханган нийлүүлэгчдийг худалдан авагчид буюу уул уурхайн ашиглалт, хайгуулын компаниудтай холбодог Mongolia Mining 2018 үзэсгэлэн Буян­Ухаа спорт цогцолборт хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна.

Түүхий эдийн үнийн сэргэлт, “Оюутолгой”­н далд уурхайн бүтээн байгуулалтын хөрөнгө оруулалт ханган нийлүүлэгчдийн борлуулалтыг нэмэгдүүлж, бас шинэ компаниудыг ч татаж буй аж. Өнөө жил уул уурхайн ханган нийлү үлэгчдийн үзэсгэлэнд 20­иод орны 130 орчим компани оролцож байна. Энэ нь өмнөх хоёр жилтэй харьцуулахад оролцогчдын тоо 10­20 хувиар нэмэгдсэн үзүүлэлт юм. “Хангалттай зай талбайтай бол оролцогчдын тоо үүнээс ч олон байх байлаа. Уул уурхайн салбарын өсөлтийг дагаад

Ханган нийлүүлэгчид бодит сэргэлтийг хүлээж байнаХөрөнгө оруулагчдыг гадаад орчин далласан ч дотоод орчин эрсдэлтэй хэвээр гэв

З.Цэлмэг@tselmegZGM

Тос тосолгоо, химийн бодис, бага оврын сэлбэг, цахилгааны кабель болон хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны хувцас тоноглолын борлуулалт 2015, 2016 онтой харьцуулахад сайжирч байгааг үзэсгэлэнд оролцогчид хэлж байна.

С.Батсайхан / ЗГМ©

ЗГМ СУРВАЛЖИЛГА

БАЙР СУУРЬ

засварлаж, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн зах зээлд гаргах хүчин чадлаа ойрын жилүүдэд

дөрөв дахин нэмэгдүүлэхээр төлөвлөсөн байна.

Гэхдээ ханган нийлүүлэгчид бодит өсөлтийг хүлээж байна. Уул уурхайн үйл ажиллагаа идэвхжиж, борлуулалт тодорхой хэмжээгээр нэмэгдэж байгаа ч уналтын үед сул зогссон уурхайнууд банкны шалгуурт

тэнцэхгүй байгаа. Тиймээс томоохон худалдан авалт хийх санхүүгийн эх үүсвэрийн хүрэлцээ муу байна. Үүний улмаас зах зээл дээр эрэлттэй том оврын, хүнд даацын машин механизмын борлуулалт сайнгүй байгааг компаниуд онцолж буй юм. Харин тос тосолгоо, химийн бодис, бага оврын сэлбэг, цахилгааны кабель

болон хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны хувцас тоноглолын борлуулалт 2015, 2016 онтой харьцуулахад сайжирч байгааг үзэсгэлэнд оролцогчид хэлж байна.

Улсын хэмжээнд ил болон далд уурхайд 2000 гаруй тоног төхөөрөмж хэрэглэж байгааг Ашигт малтмал газрын тосны газрын ахлах мэргэжилтэн

Б.Бямбадагва товч танилцуулсан. Нийт тоног төхөөрөмжийн 40 гаруй хувь 10 ба түүнээс дээш жилийн насжилттай аж. Эдгээрийн дийлэнхийг алтны шороон ордод ашигладаг байна.

Mongolia Mining 2018 үзэс­гэлэнгийн нээлтээр салбарын яамны удирдлага уул уурхайд тогтвортой хөгжүүлэх бодлого баримтлахаа хэлсэн. Мөн

МҮХАҮТ­ын ерөнхийлөгч Б.Лхагважав эдийн засгийн макро орчны талаар эерэг хүлээлт тэй байгаагаа оролцогч­дод илэрхийлсэн ч хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг сэргээхэд төр засгийн зүгээс улам их хичээл зүтгэл шаардаж байгааг оролцогчид онцолж байсан. Дэл хийн зах зээл дээр манай экспортын голлох бүтээг дэхүү­

АМГТГ©

8 %6 %6 %

5 %

10 %8 %

15 %

45 %

Уул уурхайн тоног төхөөрөмж нийлүүлэгч улс(хувиар)

БНХАУАНУОХУ

ХБНГУ

ЯпонБусад

ШведБНСУ

Дотоод нөхцөл байдлыг ханган

нийлүүлэгчид эрсдэл гэж харж

байна

ханган нийлүүлэгчдийн бизнес ч өргөжиж байгаа нь үзэсгэлэнгээс харагдаж байна” хэмээн зохион байгуулагч Minex Mongolia компанийн гүйцэтгэх захирал Т.Баттулга онцлов.

Уул уурхайд хэрэглэгддэг сэлбэг хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжтэй олон оронд очихгүйгээр танилцаж, нэг дор мэдээлэл авдаг уг үзэсгэлэнд нэлээд олон дэвшилтэт т ех нолог и д су у ри лса н бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний борлуулалт хөшигний ард явагдах нь тодорхой байна. Тухайлбал, Transwest Mongo­lia компани алдарт Komatsu брэндийн урьд өмнө манайд байгаагүй асар том бульдозер танилцуулж байгаа бол “Вагнер Ази тоног төхөөрөмж” ХХК тоног төхөөрөмжийн ухаалаг менежмент хэрэглэгчдэдээ

санал болгож буй аж. Тус компани машин механизмын эд ангийн элэгдэл хорогдол, гэмтэл зэргийг тосны найрлагаар нь шинжилж, шинжилгээний хариуг электрон хэлбэрээр авч, дата анализ хийдэг болжээ. Ингэснээр харилцагчдынхаа үйл ажиллагааг тасралтгүй хангах боломжтой болж буй аж. Мөн агрегат эд ангийг сэргээн