Íýã. Ýõ ãýæ þó âý ?

• “ Ýõ íü òºãñ óòãà ñàíààã èëòãýõ¿éö õýä õýäýí ºã¿¿ëáýðèéí öîãö … ”

/ Í.À.Ïë¸íêèí /• “ Ýõ íü ºã¿¿ëáýðèéã ó÷èð ç¿éí

äàðààëëààð õîëáîí ñàíààãàà èëýðõèéëñýí ºã¿¿ëáýðèéí äýýä ò¿âøèíä õàìààðàõ íýãæ þì. ”

/ Ä.Îòãîíñ¿ðýí /• “ Ýõ áîë þì ¿çýãäëèéí òóõàé òºãñ ñàíàà

á¿õèé çîõèîìæ … ” / Ì.Áàçàððàã÷àà /

• “ Ýõ íü õýëýõ¿éí òîäîðõîé íºõöºëèéí õ¿ðýýíä áîäèò áàéäëûã öîãöîëáîðîîð òýìäýãëýõ, ò¿¿íèéã èëýðõèéëýõ òºãñ äîõèî þì

/ Ç.Ãóëèðààíç /• “ Òºãñ ñàíàà á¿õèé õýðýã ÿâäëûí ó÷èð óòãà,

ò¿¿íèé çîãñîíãè õºäëºí㺠øèíæèéã óòãà ñî¸ëûí ¿¿äíýýñ òºðºëõ õýëýýðýý á¿òýýñíèéã ýõ ãýíý. ” / Ìîíãîë õýë – 10, 2006 /

• “ Òºãñ áà çîðüñîí ñàíàà á¿õèé õýðýã ÿâäëààñ á¿òýõ öîãöîëáîð, òýäãýýðèéí õàðüöààíû ÷óóëáàðûã ýõ ãýíý. ” / Ìîíãîë õýë – 10, 2006 /

• “ Õ¿ì¿¿ñ óã þìûã íýðëýýä, ò¿¿íèé ¿éëäýë õºäºë㺺íèéã ÿëãàí õýëäýã. ¯¿íèéã ¿éë ÿâäàë ãýõ áà îëîí ¿éë ÿâäëûí ó÷èã øàëòãààíààñ õýðýã ÿâäàë á¿õèé öîãöîëáîðóóä õºâºðíº. Ýíý íü ýõ áîëäîã àæýý…” /Ìîíãîë õýë – 6, 2006/

Ä¿ãíýâýë :

• Ýõ íü íýã òàëààñ, þì, ò¿¿íèé õºäºë㺺íèéã øèíæ ÷àíàð, õàðüöààòàé íü òóñãàíà.

• ͺ㺺 òàëààñ, ºã¿¿ëýã÷èéí òýäãýýðò ºãºõ ¿íýëýìæ, õàíäëàãûãèëýðõèéëíý.

Õî¸ð. Ýõèéí ñýäýâ, ãàð÷èã

Óóë ýõèéí ãîë óòãûã ãàðãàõ ãýæ ñýäýíäýâø¿¿ëñýí ñàíààã ñýäýâ ãýíý. ªºðººð õýëáýë,óã ýõýä äýâø¿¿ëñýí àñóóäëûã ñýäýâãýíý. Õàðèí óã ñýäâýýð ãàðãàñàí ä¿ãíýëòèéã ãîë ñàíàà ãýõ áóþó ñýäýâ áà ãîë ñàíààãàãóóëñàí õóðààíãóé íýðèéã ãàð÷èã ãýíý. Ñýäýâ íü ýõèéí íýð áóþó ãàð÷èãòàé òààðàõ ÷ áèé, òààðàõã¿é áàéæ ÷ áîëíî.

Ãóðàâ. Õýðýã ÿâäàë

Õýëíèé äýýä ò¿âøíèé íýãæ áîëîõ ºã¿¿ëáýð íü ¿éë ÿâäëûã èëýðõèéëäýã

áîë öîãöîëáîð /ýõ/ íü õýðýã ÿâäëûã èëýðõèéëíý. Õýä õýäýí ¿éë ÿâäëûí öîãöûã õýðýã ÿâäàë ãýíý.

ªã¿¿ëýãäýæ áóéþì

ñýäýâ Òóëãóóð ¿ã

Õýðýã ÿâäëûí òóõàé ºã¿¿ëýõ

ñàíàà Ò¿ëõ¿¿ð ¿ã

Ãàð÷èã

ĺðºâ. Ýõèéí ñàíàà

òºðñºí ñàíàà ãîë ñàíàà

çîðüñîí ñàíàà øèíý ñàíàà

• Àëèâàà õýðýã ÿâäëûí òàëààð õýëýõ, áè÷èõ ñàíàà ¿¿äýæ ãàðàõûã òºðñºí ñàíàà ãýíý.

• Óã ñýäâýýð ãàðãàñàí ä¿ãíýëòèéã ãîë ñàíàà ãýíý.

• Óðàí ÿðóó ¿ãèéã îíîâ÷òîé ñîíãîõ íü øèíý ñàíàà áîëíî.

• ªã¿¿ëýã÷ýýñ õýðýã ÿâäàëä ºãñºí ¿íýëýõ¿¿í íü çîðüñîí ñàíàà áîëíî.

Òàâ. Ýõèéí õîëáîöÝõèéí äîòîðõ öîãöîëáîð, ìº÷ëºã çýðýã

íü äàâòñàí, ýñ äàâòñàí àëü íýã íýãæ¿¿äýýð

ººð õîîðîíäîî õîëáîãääîã. ¯¿íèéã ýõèéí õîëáîö ãýíý. Ýõèéí õîëáîö íü õýëíèé íýãæ¿¿äèéã èæèëñ¿¿ëýí äàâòàæ õîëáîõîîñ ãàäíà îíäîîøóóëàí õîëáîäîã. Æèøýýëáýë: èæèëññýí íü: “Õ¿í ¸ñ äàãàíà, íîõîé ÿñ äàãàíà “, îíäîîøñîí íü: Ìîíãîë àðäûí äóó “Ñ¿íæèäìàà”

Çóðãàà. Ýõèéí á¿õýëëýã øèíæ

ªã¿¿ëáýð áà öîãöîëáîðò òóëãóóð ¿ãñ

óòãààðàà àëãàñàí õîëáîãäîæ, òóõàéí ýõèéã

íýãýí á¿õýë áîëãîäîã. ¯¿íèéã ýõèéíá¿õýëëýã øèíæ /öåëüíîñòü/ ãýíý.

Äîëîî. Ýõèéí òºãñ øèíæÝõ / öîãöîëáîð / íü íèéëìýë

ºã¿¿ëáýðýýð õýëõýãäýí õýðýã ÿâäëûã èëýðõèéëíý. Èéíõ¿¿ õýä õýäýí íèéëìýë ºã¿¿ëáýð õýëõýãäýõäýý ÿíç á¿ðèéí õîëáîöîîð õîëáîãäîíî. Õîëáîö ãýäýãò öîãöîëáîðóóäûã õîëáîæ áóé ãàäààä õîëáîîñ, òºëººíèé ¿ãñ, äàâòàëò çýðãèéã õàìðóóëíà.

Ò¿¿í÷ëýí ýõèéí òºãñ ñàíàà, òºãñ øèíæèéã á¿ðä¿¿ëýõýä õ¿ñýë ñýòãýëèéí àÿñ áóþó áàéìæ, ¿íýëýìæ ÷óõàë

¿¿ðýãòýé. ¯¿íýýñ ¿çâýë, ýõèéí òºãñ øèíæ íü ýõèéí ñàíàà, ¿ã ºã¿¿ëáýðèéí òºãñ õýëáýðæèëò /òºãñãºõ íºõöºëººð õýëáýðæèõ/, ºã¿¿ëýã÷èéí òóõàéí ç¿éëäýý õàíäàõ õàíäëàãààð èëýðõèéëýãäýíý.

Íàéì. Ýõèéí ºã¿¿ëýãäýõ¿¿í, á¿òýö, çîõèîìæ, ÿâäàë

ºã¿¿ëýãäýõ¿¿í/ñþæåò

á¿òýö/ñòðóêòóðà/

ßâäàë/ôàáóëà/

Çîõèîìæ/êîìïîçèöèÿ/

Àñóóäàë äýâø¿¿ëñýí ñýäâèéí äàãóó õýðýã ÿâäëûã á¿òýýõýä ºã¿¿ëýãäýæ áóé þìûã / áàðèìò õýðýãëýãäýõ¿¿í / ºã¿¿ëýãäýõ¿¿í, ñýäâèéí äàãóóõ ñàíààã òºãñ òºãºëäºð áîëãîõûã ÿâäàë, ºã¿¿ëýãäýæ áóé þìñûí çýðýãöýý õàðüöààã á¿òýö, ýõýä ãàð÷ áàéãàà õýðýã ÿâäëûí öóâàà õàðüöàà áóþó äýñ äàðààã çîõèîìæ ãýíý.

Åñ. Ýõèéí ¿éëäýã÷èä / ýíãèéí áà ýðõèí ¿éëäýã÷ …

/Õýðýã ÿâäàë íü àìüòàé àìüã¿é

¿éëäýã÷ áîëîí ò¿¿íä ºðòºã÷, ò¿¿íä õàìààòàé þìñûí ¿éëäýë õºäºë㺺í, òýäíèé õàðüöààíààñ ¿¿äýí ãàðäàã. Ýõèéí äîòîðõ óõààí òºãºëäºð àìüòíûã ýðõèí ¿éëäýã÷, ò¿¿íýýñ áóñäûã ýíãèéí ¿éëäýã÷ ãýäýã.

Àðàâ. Ýõèéí õýâ ìàÿã

òîî÷èìæ /àëáàí áè÷èã/

ýðãýö¿¿ëýìæ/øèíæëýõ óõààí/

õ¿¿ðíýìæ /óðàí çîõèîë/

Òàéëáàðëàìæ /ñîíèí íèéòëýë/

• Òîî÷èìæ íü þìñûí øèíæ ÷àíàðûã çóðàãëàäàã. /ßìàð?/

• Ýðãýö¿¿ëýìæ íü þìñûã õàðüöóóëàí îþóí ä¿ãíýëò ãàðãàäàã. /ßàãààä?/

• Òàéëáàðëàìæ íü þìñûã äýëãýðýíã¿é òîäîðõîéëäîã. / ßìàð ó÷ðààñ?/

• Õ¿¿ðíýìæ íü þìñûí õºäºë㺺íèéã ä¿ðñýëäýã. / ßàâ?/

Õºðºã çóðàã Õèéñâýð çóðàã

Öóâðàë çóðàã Óõóóëãûí çóðàã

• Õ¿¿ðíýìæ, òîî÷èìæ íü þìûã ¿çýãäýõ òàëààñ íü çóðàãëàí ºã¿¿ëäýã áîë ýðãýö¿¿ëýìæ, òàéëáàðëàìæ íü þìûã äîòîîä òàëààñ íü ó÷èð øàëòãààíûã íýýí ¿ç¿¿ëäýã.

• Òîî÷èìæ íü ç¿éë÷èëñýí àíãèëàë, òýäãýýðèéí äîòîîä ãàäààä øèíæýýñ á¿ðýëääýã áîë òàéëáàðëàìæ íü þìñûí ó÷èð øàëòãààíû õîëáîîíîîñ ¿¿äýëòýé øèíý øèíý òºñººëºë, ñàíàà çýðãýýñ á¿òäýã. Õ¿¿ðíýìæ íü çàíãèëàà, ºðíºë, òóéë, òàéëàë ãýñýí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áîë ýðãýö¿¿ëýìæ íü óõàãäàõóóí, áîäîìæ, îþóí ä¿ãíýëò ãýñýí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé.

Ä¿ãíýâýë :

• Ýõ íü íýã òàëààñ, þì, ò¿¿íèé õºäºë㺺íèéã øèíæ ÷àíàð, õàðüöààòàé íü òóñãàíà.

• ͺ㺺 òàëààñ, ºã¿¿ëýã÷èéí òýäãýýðò ºãºõ ¿íýëýìæ, õàíäëàãûãèëýðõèéëíý.