s

تاوانونه توکو نشیی د : الکو العلی عبد کوونکی ترتیب

لیک لړسریزهنشه ای توکی څه شى دىنشه ای توکو توليدوونکی نباتات د ی اودهغوي تاوانونه نشه ای توکنشه ای توکی د داسالم له نظره نشه ای توکی د روغتیا له نظرهنشه ای توکی د قانون له نظره په نشه ای توکو اخته کیدلسپارښتني

سریزه

چه شو باعث ددي جنګونه دوامداره کي هيواد ګران په زمونږددي کړل،او واقع کي سطحه ټيټه په يي توليدات زراعتي

وړل،دتحقيق تاسيساتودمينځه دزراعتي علتونه عمدهلګيونه    Research  يا نيا او تخمونو شوو ،داصالح کيدل بطي

،امراض کول مراعت نه ابيار د سروکمبود ،کيمياوي کرل... نور داسي او اوآفات

رو دکوکنا بزګرانو هيواد ګران د زمونږ مخي داليلوله دهمدي. وکړ پيل باندي کښت په

دزياتوډولونومينځته حالت،دکوکنارو اقتصادي بزګرانو د چه   پراخه يي ساحه کښت د دکوکنارو غوري بي دولت د او راتګ

  اوضاعو.. سياسي او اجتماعي په افغانستان هيواد ګران د کړه . دوباره زراعت د او راوګرځوله ته ځان توجو نړيوالو د تغير کې

وکړه يي احيا

نشه ای توکی څه شى دى وي هرجانبه د چې تعريف بښوونکى قناعت او جامع يو کې حقيقت په

. د   او  توصيف يي ډول صحيح په چې نلري وجود لپاره توکو ای نشه .   . بلې اود دي لرونکي انواعو مختلفو دډيرو توکی ای نشه کړي روښانه

داستعمال خاص خاص او تاثيرونه بيل بيل استعمال د يو هر خواسره يودبل چې ده بيله بيله نتيجه داستعمال يو دهر او لري موارد

مشکل تعريف جامع او عمومي دې د يي امله دهمدې چې لري فرقؤ . عالم امريکايي يو چې اساس په عقيدې اوهانود د مګر دى کړى   قناعت يو j تقريبا چې وکړ تعريف يو يي کې باره په توکو ای دنشه

. دى تعريف شوى قبول او ورکوونکى

    د: توکی ای نشه يا  Opiumتعريف او پاڼى کوکا دمصنوعي د اميدون،ګيتوبيدون ،ايزو ميدول ،دبيرول ،نيپکائن کوکائن

. د يا او ده معنى ددې سره ترکيب د ددوى دى مشتق مرکبددې چې ياديږي نوم په اوبيات د کې قانونه فدرالي په امريکايي

يا مورفين هم او اعتياد سزاوار د او قابليت او استعداد د ده ۍمعنىلپاره مخدراتو د مقصد تعريف ددې کوي ارايه معنى شان په کوکائن . دمادې مورفين د تعويض او دي کيدل توسعه يا او پراخيدل ساحې د

. شي ورکړل انکشاف وخت په

 نشه ای توکو توليدوونکی نباتات د

: دخاشخاشبوټى په  : الف سره نظر غالب پهکي هيوادونو اسيا په اوهند دچين يي اوکښت دى پيداشوي

نه قرن داتلسم اوپس دي کړي مختګ پر او   Opium کيکړي پرمختګ کې شرق په سره وسعت ډير په تارياک

: دانه سياخشيشياشاه دچر علمي  :  ب چې  يي  Cannabis sativaنوم کورني  Cannabinaceaeاود  په

هغه چې دي څخه دجملي نباتاتو اودهغو لري اړه پوريبنګوچرس ، باديان ، شادانه ، دچرس چي دي يوکلن

ياديږي نومونو نورو اوپداسي

 نشه ای توکو توليدوونکی نباتات د

:تمباکو ييد (: Tobacco )ج نباتچېتاريخيسابقهلرياصليمبداامريکاکېمنځتهراغليدي ۍغربنيمهقارهدهاوکرنيزډولونهييپهمکسيکواومنځن

  پورې  Solanaceaeدىاود  Nicotiana tobacumچېعلمينوميي کورنۍ په  دتمباکودعلمينوماولهبرخه . چې  Nicotianaاړهلري لري ماده فعاله دنيکوټين

  نوم د سفير د  Jean Nicotفرانسې څخهاخيستلشوىدى  Nicotکېد 

ی اودهغوي تاوانونه نشه ای توک

        نشهایتوکیزوړاوڅوکلنتاريخلريچېنيژدیدبشردپيداکيدودتاريخسرهسمونخوري     اودهماغهوختراهيسېدمختلفومقاصدولپارهاستعماليدهپهځانګړیتوګهددرداوارامتيالپاره

لپارهاستماليدهترهغېپورېچېخلکورسرهمعتادشواوپهغير ۍ،اودځينوامراضودتداو . قانونيډولداستفادېوړوګرځيدهمخکېتردېچېنړيوالددېپهمقابلکېمبارزهشروعکړي هغههيوادونهچېدتارياکوڅخهغنياوتارياکپهپراخهاندازهپکېکرلکيدهدغهتارياکيي دهغههيوادونوپهمقابلکېچېدتارياکومخنيوىييکاوهاسلحىپهډولوکاراوهاوهغهتعداد

هغودژوندمسالهبلکهنړيوالوتهلوى خلکچېپهدغهتارياکوباندېاختهؤنهيواځېد . ګواښؤاونهيواځېمنفيتاثيراتپههغهممالکوکېمحدودووچيرتهچېکښتصورتنيوه

. تهييهمډيرضررونهورسول مکالکېددغهتاکتيکداستفادې 1840 انګلستانپه ۍبلکهنړ . پهاساسوتوانيدچېدچينمهمصادراتيبندرونهدخپلتصرفالندېراولياوخپلنفوذييپه

. ټولوشرقيممالکوکېزياتکړ

ی اودهغوي تاوانونه ادامهنشه ای توک

عالم 1925په د چې شو کنفرانسجوړ المللي بين يو کال مڅخهييغوښتنهوکړهچېمخدراتدزهرناکاو ۍتوجهييځانتهراجلبکړهاودټولېنړ

بربادونکيمادېپهصفتوپيژنيکښتاوتجارتييبايدبندشيمګربدبختانهڅرنګهچې . . فکرکيدهدهغېدکښتاوتجارتبنديدليواسانهکارنهؤ

د توکی ای داسالم له نظرهنشه

( صحيح حديث حرام خمر کل و خمر مسکر ( کلشراب : ډول هر او دئ داسي شراب لکه توکی نشيي هر ژباړه

. دي حرام

زموږد ښايي شي پلې ډول بشپړ په که چي ده وينا نبوي هغه داوګورم ته حديث دې کله چي زه ، کړي هواري ستونزې ډېري ټولنې

د او بنسټ پر اجتهاد خپل د کوالی نو ادعا دا مخې له حدیث دی هنورو د همداسي دئ حرام تجارت شرابو د څرنګه لکه چي شم

راکړه ... - ، تجارت او نسوارو ، افيونو ، سګرېټ لکه توکو نشيينشيی هر دلته ځکه ، دي حرام څه هر ان او خوړل ، جوړول ، ورکړه

شراب چي حکم کوم يعني دي شوي ګڼل داسي شراب لکه توکیدئ هم توکو نشيي د حکم هماغه لري

نظره له روغتیا د توکی ای نشهتاثیرات بد ډیر باندی روغتیا پر انسان د توکی ای نشه

دی ډول الندی په څو یو څخه هغو چه لری مختلفو په دانسان خطرونه داستعمال دتارياکو

سستمونوباندی.دماغ 1.

کيدل  ښکيل      خوبوړي يي خوا له اودورځي خوبي بي خوا له دشپي

  بدلونونه کي شخصيت په  اونارامي  خپګان

  کيدل  جنجالييا د پيژندل نه دخطرناکوناروغيو کبله له دکموالي داحساس درد

کيدل پاتي  پټاومړينه سدي بي کي صورت په داستعمال مقدار ير دډ

ادامه نظره له روغتیا د توکی ای نشههاضميجهاز . :٢

·  اوکانګي        بدوالي زړه  ستونځي·        کي هضم اودخوړوپه سوزيدل دمعيدي

  کميدل·        دفعاليت غټوکولمو او دکوچنيو  کموالي·        وزن اود اشتهايي بي

تغذيه·        ) سوءيي  (خوارځواکي  قبضيت·        اوځنډني

زړه: ٢:       ·  زياتيدل ټکان دزړه

  بدلونونه·        کي فشار دوينيامکان·        دسکتي ه  دزړ

ادامه نظره له روغتیا د توکی ای نشه

٤. سږي:  ·. بنديدل       او پړسوب الرو دتنفسي

. کيدل·        رامنځته ۍدسابندناتواني·        . سږو د کې مبارزه ضد دمکروبونو

. کيدل·        مکروبي او پړسوب الرو دتنفسيدسږوسرطان·       

٥. جنين: ·. انتقال    دزهرو چرسو د ته بدن دجنين

  نمو·  ناقصه دجنينکيدل·  اطراح کې شيدو دمورپه

ادامه نظره له روغتیا د توکی ای نشه

خطرونه: ب : دتمباکو

. سرطان·        دسږو

. نفستنګي·       

دمعدېسوزش·       

. زخم·        دسينې او ټوخى دوامداره

. دوريوسرطان·       

خرابيدل·        ..دغاښونو

نظره له قانون د توکی ای نشه دي خالف قانون داساسي زمونږ کښت دکوکنارو

بند دويم ماده اومه قانون اساسي دافغانستانتروريستي ) راز دهر دولت کوي صراحت داسي

اود اوقاچاق دکرلو موادو دمخدره ، اعمالوحکومت ( کوي مخنيوي اواستعمال دتوليد مسکراتوالرې ټولې غرض په دتطبيق قانون د چې لري دندهخالف قانون د چې څه هغه او واچوي کار په چارېچې شي وويل بايد ډول لنډ په ونيسي مخه کيږيقانوني د نو وکړي کار خالف مادې ددې څوک هر

. لکه شي ونيول به الندې مجازاتوبند

نقديجريمه. کرلشويکوکناردحاصلاخيستلونهمخکېلهمنځهوړل . دسرمائيضايعکيدل

کیدل اخته توکو ای نشه پهپه   چې  دى افت خطرناک ټولوغټ تر کيدل اخته توکو ای نشه

مربوط نفروپوري اوڅو شخص يو داپه چې لري تاثير منفيطرف په ګروپ يو اويا شخص يو کي ټولنه په بلکي وي

  نشه په چې کسان هغه تشويقوي سره بختي اوبد دنابودي   رکسان نو چې کوي کوشش هميشه دوي وي اخته توکو ای     دغه چې ځکه کړي اخته توکو ای نشه په شان په دځان همګويا چي کوي معرفي زړور ځان خلکوته هميشه معتادين

  ای نشه د سطحه جهاني په اواسانتياوي ښيګڼي ټوليداسي  په يي ځان کي حال داسي په راځي ته الس څخه توکونودده کوي پاګند پرو ورپسي خلک چې دي کړي اخته بدبختي

ي لر ژوند خراب همدارنګه نشته الره کومه دنجات لپاره   يي اوهميشه دي زيات ګټي دايي چې نه دهغي يي اومصرف

دخپل چې ده وجه همدا ده تنزل په مخ وضعه اقتصادي ، ،قتل غال لکه الروڅخه دناروا پسي راوړلو ته دالس مصرف

په کي نتجه په چه پيداکوي نه نوروالرو اوداسي ماري لوټبدنوم په کي ټولنه په کورني اوخپله کوي پيدا فساد کي ټولنه

يادوي

سپارښتنيسپين ( ۱ د   زما دا  څخه نو سرپرستا د کور د او ږيرو

نيکه الندي الس خپل د ته ماشومانو خپل چه دي خواهيشتر چه وهڅوي لور په دمکتب يي هميشه او ورکړي تربيه

شي . وساتل څخه کارونو ناوړه او ګرځيدو خوشي څودصنعتي (۲ نورو د ته بزګرانو عوض په دتارياکو بايد دولت

اقتصادي بزګرانو د طرفه ديو چه ورکړي تخمونه نباتاتوکړي محدوده ساحه دکوکنارو طرفه بل له او ښه .حالت

۳ )   وکړي مرسته شکل په دکريډت سره بزګرانو بايد دولت.

او ( ۴ ،تلويزون دراديو ضررونه موادو دمخدره بايد دولتڅو تر وښاي ته والو هيواد الري له کانفرانسونو او دمرکو

وساتي ځانونه يي نه ضررونو .د

پوښتنی