Хавсаргын тогтолцоо

АУС-319 М.ДулмааБ. Баярцэнгэл

Д. БямбадоржБ. Нандин-Эрдэнэ

Б. ХалиунааБ. Цэвэгмэд

• Бүтэц , биологийн идэвх, дархан төрх шинжээрээ бусад уургуудаас ялгаатай ,захын цусны уургийг хавсаргын тогтолцоо гэнэ.

• Хавсаргын тогтолцооны үндсэн үүрэг 1. Нянг хучих2. Хемотаксис3. Бай эсийг хайлуулах

• Хавсарга нь 3 замаар идэвхижинэ.1. Сонгомол зам2. Лектин3. Альтернатив зам

Сонгомол замын идэвхижил

А. Уусамтгай IgM (чөлөөт хэлбэр) Үгүй

Б.Антиген холбоот IgM (үндсэн) Тийм

Г. Уусамтгай IgG (моно бүтэцтэй) Үгүй

Д. Антиген-холбоот IgG Тийм

Хавсарга идэвхижих лектины зам

Хавсарга идэвхижих альтернатив зам

Төгсгөлийн уургуудын идэвхижил буюу мембран довтлогч бүрдэл

C1 саатлуур

• Серпины бүлийн 140kD м.ж-тэй гликопротейн• C1INH нь C1r ба C1s-тэй ижил бүтэцтэй• C1r,C1s-тэй ковалент холбогдож C2,C4 уургийг

задалж идэвхгүй болгоно• C1 молекул C1INH-тэй холбоот байдлаар байна• Харин C1q дархан бүрдэлтэй нэгдэхэд C1 бүрдэл

C1INH-ээс салж хавсарга сонгомол замаар идэвхждэг

С3конвертаза саатлуур

МАС үүсэлтийн зохицуулга

• Эсийн гэмтлээс хамгаалж байдаг• МАС үүсэлтийг дарангуйлж байдаг 2 гол

уураг бол CD59 болон HRF• Фибронектин уураг S• SP40

Хавсаргын рецептор

• 1. Идэвхжүүлэгч гадаргуутай холбогдогч C3-ийн рецептор

• 2.анафилотоксин (c3a c5a) рецептор• 3.хавсаргын өвөрмөц уурагтай нэгдэн

идэвхийг нь дарангуйлагч рецептор

Хавсаргын биологийн үүрэг

• Хавсаргаар нөхцөлдсөн эс задрал• Опсонизаци• Анафилотоксин ба үрэвслийн хариу урвал• Дархан бүрдэл зайлуулагдах

Салстын өвөрмөц дархлаа

• Салстын хамгаалах тогтолцоо нь хүний биеийн дотоод гадаргууг гадаад орчноос тусгаарлан, хамгаалж байдаг.

• Салст бүрхүүл нь эмгэг төрүүлэгч нянгийн эсрэг идэвхтэй дархлааны урвал өрнүүлж, хоол хүнсний болон хэвийн бичил биетнүүдэд мэвчил үүсгэх зэргээр дархлаа зохицуулгад чухал үүрэгтэй.

Салстын хамгаалах тогтолцоо• Салстын хамгаалах тогтолцооны эдүүд нь

бие махбодид анатомын тодорхой бүтцийг үүсгэн оршдог. Үүнийг дотор нь:

Лимфоид эд (МАLT- салст холбоот линфоид эд, GALT, BALT, NALT)

Салст бүрхүүлд тархан байрласан гадаргуугын хучуур эд

Холбогч эдэн бүтэц гэж ялгана.

Салстын хамгаалах тогтолцоо

• Салстад тархан байрласан хучуур болон хучуурын доорхи холбогч эдэн давхаргад хэсгийн дархлааны урвалд оролцдог эффектор эсүүд байршсан байдаг.

GALT (Гэдэсний лимфоид эд)

• Пейрийн товруу• Гэдэсний лимфоид фолликул• Мухар олгой• Гүйлсэн булчирхай, залгиурын зангилаа

Пейрийн товруу

• Их хэмжээний В эсийн үржлийн төв бүхий фолликул, фолликулын завсараар байрлах Т эсийн бүс, сэртэнт эсээр баялаг төвгөр хэлбэр бүхий лимфоид эд болон гэдэсний хөндийг зааглаж фолликул холбоот хучуур (FAE) оршино.

M эс

• М эс хоол боловсруулах фермент, салс ялгаруулдаггүй, гадаргуудаа хуниас үүсгэсэн гликокаликс бүрхүүлгүй эс учраас гэдэсний хөндийгөөр орж ирсэн эмгэгтөрүүлэгч бичил биетэн болон бусад антиген Пейрийн товрууд орж ирэх үүд болж өгнө.

• GALT-н бичил орчин нь лимфоид эсүүд, гормон, иммуномодулятор хүчин зүйлээс бүрдсэн өөрийн шинж чанартай байдаг

• Дархлааны эффектор эсүүд салст бүрхэвч рүү нүүдэллэн дархлааны хамгаалах өвөрмөц хариу урвалыг өдөөнө.

• Эмгэгтөрөгчийн антиген хучуур эсийн хоригийг давж, салстын тунгалагнай эдэд (MALT) хүрэн илчлэгдэнэ.

• MALT-д антнген олзлох, байгалийнж дархлааны урвал өрнөх, санамжийн болон эффектор эсүүд үүсэх зэрэг нь өвөрмөцөөр явагдана.

Антнгенийг олзлох ба салстын эдэд илчлэх

• Олон давхраат хучуур ба амьсгалын замын дан хучуур эс ээр бүрхэгдсэн эдэд сэртэнт эс антигенийг олзолно

• Нарийн гэдэс, амьсгалын замын MALT-д М эс

• Дан хучуур эд- өөрөө антиген олзолно

Хучуур эс антиген олзлохХучуур эс

MHC II базолатериал мембран

CD4; CD8+T

NOD1,2 рецептор +PAMPs

Цитокин; Хемокин

TLR-5 рецептор+бактерийн шүлбүүр

М эс антиген олзлохМ эс суурийн

хэсэг мембран халаас

Лимфоцит сэртэнт эс

Антиген

Макрофаг базолатерал мембран TLR

MALT+ чацархайн

тунгалагийн Т эс

илчлэгдэнэ.

Сэртэнт эс/макрофаг антиген олзлох