سوزیها آتش در تهویه

مفاهیم

كه صورتي در هوا در اشتعال قابل بخار يا در تقابل گاز آنهايك كه زماني يعني سوخت، خواهد بگيرد قرار معيني حد

يا اشتعال قابل نسبت كه گردد مي مشتعل بخار يا گاز . باشد آورده بوجود را انفجار

درصد به بستگي قابليت تقابل اين گازو گرفتن با قرار آن. دارد هوا

يا افروزش باشد كم خيلي يا زياد خيلي سوخت اگرشود مي گفته صورت اين در و شد نخواهد انجام انفجار

خود درصدكه انفجار يا اشتعال حدود از باالتر يا تر پايينقابليت حد ترين پايين و باالترين را حدود اين و است

نامند مي اشتعال

انفجار يا اشتعال حدود

عبارت انفجار يا اشتعال حد ترين پايينشعله باعث كه تراكم حد كمترين از است

گردد انفجار يا

تراكم حد بيشترين از است عبارت اشتعال حد باالترينيا ) ( شعله ايجاد باعث كه بخار يا گاز تراكم حد باالترين

گردد انفجار

اشتعال حدود

هميشه ماده يك سوختن چگونگي يا احتراق مراحل . با يك هر نيز مختلف سوختهاي نيست شكل ويك يكسانوضـع اما كنند مي اثر حريق توسعه بر خاص مشخصاتياست شكل اين به همواره زمان به نسبت حرارت درجه

تحت تدريج به شود، مي آغاز اشتعال نقطه از كهتا M غالبا نهايي حد به رسيدن با رود، مي باال شرايطي

سوخت، مقدار شدن كم از پس و ماند مي ثابت حدوديكند مي طي را نزولي سير

احتراق : مراحل

: اولیه سوزی کند یا اول مرحله کافی کم%- 21اکسیژن حرارت: وری شعله یا دوم مرحله کافی زیاد%- 21اکسیژن حرارت: ثانویه سوزی کند یا سوم مرحله – - اشتعال قابل بخارات تولید زیاد حرارت کم اکسیژن

احتراق مراحل

مدت از بعد دارد وجود آتش كه بسته محيط يك دراكسيژن ها پنجره و دربها بودن بسته علت به زماني

ناقص نتيجه در و يابد مي كاهش سوختن براي نياز مورد . اثر در است ممكن حتي شود مي آغاز سوخت سوزيسوزي كند و شده خاموش آتش شعله اكسيژن كمبودبه را محيط تواند مي سوز نيم مواد و نمايد پيدا ادامه

و پركند اشتعال قابل گازهاي و بخارات با خطرناكي طوريك ) شدن باز واسطه به M مثًال كافي هواي رسيدن با

(درب

درفت بكBack draught

سوزي آتش دچار داغ اشتعال قابل گازهاي و بخارات . گوي يك اوقات گاهي شوند مي انفجار حتي يا و ناگهاني

اين و آيد مي بيرون به اتاق به هوا ورود محل از آتشينبراي را اتاقها كه نشاني آتش مأموران براي ويژه بهبسيار دهند مي قرار بازرسي مورد بازماندگان نجات

. هاي اتاق به ورود از قبل بايد رو اين از است خطرناكنمود تهويه اي شده كنترل شكل به را آنها بسته،

درفت بكBack draught

شود مي گفته اي مرحله به گرفتن گر يا ورشدن شعلهمواد تمامي جانبه همه و سريع حركت يك با آتش كه

. بخارات ابتدا كند مي مشتعل يكپارچه را فضا و سوختنيشده متصاعد كه سطحي نزديكي در سوخت از حاصل

هواي مقدار عادي طور به فاصله اين در و سوزند مي اند . زمان اين در است نياز مورد مقدار از بيش دسترس

ماده سطح مساحت احتراق، سرعت كننده كنترل عامل . متعددي عوامل به رشد دوره تداوم است سوختي

كه رسد مي فرا وقتي بحراني لحظه اما دارد، بستگي . برسند سقف به آتش هاي شعله

آور فالشFlash Over

دچار كه مساحتي سقف، زير سطح به آتش گسترش بامي افزايش زيادي مقدار به است شده سوزي آتش

قابل. مواد سطح طرف به حرارت تابش نتيجه در يابداتاق يك در يابد مي افزايش محسوسي طور به احتراقدر اتفاق اين معمولي دكوراسيون و مبلمان با معمولي،

حدود . 550دماهاي اينجا در دهد مي رخ سانتيگراد درجهخود آتش دماي به سرعت به سوختي مواد باقيمانده

ظرف و شوند 4-3رسيده مي مشتعل ثانيه

آور فالشFlash Over

سوزي آتش گسترش از جلوگيري

حرارت و دود از ناشي خسارات كاهش

اطفاء و محل در نشانان آتش به كمكسوزي آتش

پذيرد مي انجام تهويه عمده دليل چندين :به

مي پذيرد انجام صحيح طرز به تهويه انجام اگر بنابراين،و دهد كاهش را حرارت و دود از ناشي خسارات تواند

سبب دارد امكان نپذيرد انجام صحيح تهويه اگر بالعكس،. گردد كنترل قابل غير سوزي آتش گسترش

بايد مسئول فرمانده تهويه عمل ايمن و مؤثر انجام برايراههاي و اشتعال درحال ساختمان وضعيت از خوبي آگاهيخوبي به را تهويه عمل بتواند تا باشد داشته آن به دستيابي

. هاي روشنايي هاي دريچه طريق از بطورمثال دهد انجامنحوه در تجربه و محل موقعيت و شرايط البته ساختمان،عمليات بنابراين بود، خواهد موثر مسئول فرمانده عمل

. بود خواهد متفاوت گوناگون هاي حريق در تهويه

تهویه ضرورت

دود از محيط پاكسازي براي مناسب ارزيابي اينكه براييك از دود توليد نرخ از كه دارد ضرورت باشسم داشته

گازهاي . حجم باشيم داشته آگاهي معمولي حريقحجم با مقايسه در اشتعال حال در ماده از ناشي توليدي

ناچيزمي M كامًال شود مي وارد حريق محل به كه هواييتوليد نرخ كه كرد فرض طور اين توان مي بنابراين باشد،

ستون وارد كه هوايي نرخ با M تقريبا آتش توسط دوداست گرددبرابر مي ها شعله و داغ گازهاي

دود حركت و توليد نحوه

حريق متر Mشعاع حرارت توليد مقدار حريق سطح از دود اليه ارتفاع

زير دود نرخ موارد به بستگيدارد

دود تهويه دستگاه ترين قوي كه باشيد داشته خاطر بهتواند كن 5مي تخليه را دود ثانيه در مكعب دمتر

فضا يك در دود توليد نرخ زير درجدولدماي با اي شعله حرارت اساس بر را

محيط 800 دماي سانتيگراد 500درجهدهد مي نشان را سانتيگراد درجه

حجم نرخ توليد دود )مترمكعب بر ثانيه( (Mشعاع حريق ) (Mارتفاع اليه روشن )

1/132/262550

3333

12122020

؟ كنيم مي تهويه به اقدام دليل چه به

و باشد رساننده آسيب يا و روغني خورنده، تواند مي دودحريق كه آن محتويات يا و ساختمان به نشود كنترل اگر

عًالوه به رساند؛ مي آســيب باشد، نكرده سرايت آنها بهاگر

داشته ادامه زيادي مدت به و وسيع طور به سوزي آتشگرفته انجام سوزي ناقص اكسيژن كمبود علت به باشد

. شود مي توليد ناقص سوختهاي زيادي مقادير نتيجه در و و شده جمع سقف زير در تواند مي سوخته گازهاي اين

. بدترين به كار اين اوقات گاهي شوند مشتعل نتيجه درپديده به كه شود مي انجام آن Flashoverوجه

. است معروف

خسارت كاهش و جلوگيري

و هاي دريچه طريق از حريق از ناشي داغ خيلي توليداتاگر و كنند مي حركت باال سمت به عمودي هاي شفت

سقف با برخورد از پس باشد نداشته وجود خروجي راهبه را حريق است ممكن آمده، در قارچي بصورت

اين درحقيقت و دهد گسترش ساختمان ديگر قسمتهايدر سوزي آتش گسترش اصلي علتهاي از يكي عامل

تهويه . فاقد كه سقفي در شعله طول است ها ساختماندر كه است مقداري از بيشتر برابر هفت باشد مي

دارند وجود حريق سطح باالي در تهويه داراي سقفهاي

حريق گسترش از جلوگيري

اي عديده مشكًالت باشد داشته وجود غليظ دود كه هايي محل دراز : عبارتند كه آمد خواهد وجود به نشانان آتش براي

ـ حريق الف كانون سريع كردن پيدا ـ ؟ ب چيست حريق به حمله شيوه بهترين كه اين ارزيابي ـ مجاور ) ج هاي مكان خطرناك مكانهاي يا مصدومين محل يافتن

مي ايجاد حريق براثر كه ديگري خطرناك هاي مكان يا و حريقشوند(.

خطر و مشكل با نشانان آتش شود تهويه حريق محل هرگاهاطفاء مؤثر بطور را حريق قادرند و بود خواهند روبرو كمتري

از فرار هاي پله پاكسازي بلند هاي ساختمان در وهمچنين نماينداز بسًالمت مردم تا باشد مي تهويه ديگر اهداف در نيز دود

. شوند خارج ساختمان

اطفاء در نشانان آتش به كمك حريق

واقع عمل موثر تا داد انجام سريعتر چه هر بايد را تهويهتصميم به بستگي مساله اين هرحال به ولي شود،به تصميم صحيح غير عجله با اگر و دارد مسئول فرماندهسريع گسترش به منجر تواند مي بگيرد محل تهويه انجام

پديده همراه به خطرات Flashoverحريق همچنين وساختمان به سنگين مادي خسارات و ساكنين براي جانيتجهيزات با بايد افراد تهويه، عمل به شروع از قبل گردد،از مانع شوندتا مستقر خاص مكانهاي در مربوطه

حريق گردند گسترش

نمود؟ تهويه به اقدام بايد زماني چه

طريق از دود و حرارت راندن يعني تهويه اصولي بطورهواي كردن جايگزين و ساختمان در موجود هاي دريچه

باشد مي آن جاي به تازه

تهويه : روشهاي

) عمودي ) ساختمان باالي از تهويه ـ الف بلندترين از بايد تهويه عمل طبقه چند هاي ساختمان در

شفت و ها پلكان شفت مانند شود شروع نقطهمؤثر زماني دادن انجام تهويه طريق اين و آسانسورها

كه بود خواهدو باشد داشته وجود تازه هواي جهت كافي هاي وروديدود تخليه ظرفيت و بود نخواهد مؤثر باال از تهويه گرنه

. امكان كه آنجا تا بايد ها ورودي اين يافت خواهد كاهشديگر كه زيرا شوند، انتخاب زمين سطح نزديك دارد

تر پايين طبقات از ناشي دود و داغ گازهاي ورود خطرندارد وجود

طبيعي - تهويه

غير درساختمانها تهويه عمل انجام هرعلتي به هرگاهعملي

شكل اين هرگاه گيرد قرار توجه مورد افقي تهويه بايد بودپذير انجام تهويه داز

مي برخوردار زيادي اهميت از باد جهت و جوي وضعيتباشد

افقي ) ( كنار از تهويه

. است بيشتر سوزي آتش گسترش خطر از دود شدن خارج از تواند مي باد وزش جهت تغيير

آتش سوي به را آن و آورد عمل به جلوگيري ساختمان . و باراني هوا اگر برگرداند ساختمان ساكنين و نشانان

خارج ساختمان از كمتري دود باشد زياد آن رطوبتبيشتري هاي دريچه كه باشد مي نياز بنابراين، شد خواهد

. پذيرد انجام مؤثري بطور تهويه تا نمود باز از

داد قرار توجه مورد تهويه عمل افقي انجام در بايد كه را مهمي نكاتاز : عبارتند

باد- الف سرعت و جهت

- دارد ب قرار باد وزش درجهت ساختمان را ضلع كدام

- هوا ج حرارت درجه و رطوبت 

گرفتن نظر در بدون نشانان آتش بنابرايندهند انجام را افقي تهويه نبايد زير نكات

: ساختمان تجهيزات باشد مكانيكي تهويه سيستم به مجهز ساختماني هرگاه

جهت به نشانان آتش به شاياني كمك حريق بروز درهنگاميا ها سيستم اين نمود، خواهد حريق موقع به و مؤثر اطفاءكه نمايند مي عمل اتوماتيك صورت به يا و دستي بصورت

. نمود دستي توان مي نياز درصورت نيز را اتوماتيك سيستم M كامًال بايد مكانيكي تهويه سيستمهاي از استفاده هنگام در

از بايد باشد، داشته امكان اگر و بود جوانب كليه مواظبآتش گسترش خطر كاهش جهت ساختمان مسئول مهندس

جست سود مكانيكي تهويه از استفاده هنگام در سوزي

مكانيكي هاي تهويه هاي سيستم

: وجود عدم علت به زيرزمينها، مانند ها حريق از بعضي. باشند مي دارا را خاصي مشكًالت طبيعي تهويه

طبيعي تهويه است ممكن ها سوزي آتش ديگر در البته. نباشد مؤثر M كامًال جوي شرايط علت به نيز

تجهيزات و وسايل از است ممكن مواقعي چنين درنمود استفاده تهويه انجام براي نشاني آتش سازمان

نشاني آتش سازمان تجهيزات و وسائل از استفاده با تهويه انجام

ـ محل الف از كه فك يا و جت سرلوله يك از استفادهشود مي گرفته كار به بيرون سوي به ساختمان دريچه

ساختمان از خارج به آب جريان توسط دود ننتيجه در كهشود . مي رانده

مي اما نباشد خوبي روش است ممكن روش اين البتهآن تراز پيشرفته تجهيزات و وسائل رسيدن تا تواند

. نمود استفاده

آتش سازمان تجهيزات و وسايلتهويه انجام براي نشاني

ـ وسايل ب به مجهز نشاني آتش سازمانهاي از تعداديها سوزي آتش از برخي در آنها از و باشند مي دود تهويه

كنند مي استفاده مطلوب نحو به شد بيان M قبًال كهرا ) ( عمل اين توانند مي توربكس ساز كف ژنراتورهاي

. دهند انجام بخوبي مي افتد مي كار به آب نيروي توسط كه وسيله اين با

نمود تخليه را دود صورت دو به توان

سازمان تجهيزات و وسائل از استفاده با تهويه انجامنشاني آتش

درون به تازه هواي متنابهي مقادير كردن وارد با ـ جمي خارج ساختمان از دود آن متعاقب كه ساختمان

مثبت) فشار ( . Positive Pressureشود تازه هواي آن متعاقب كه دود مستقيم ساختن خارج ـ د

شود مي دود جانشين خود به خود (منفي ( . Negative Pressureفشار 

سازمان تجهيزات و وسائل از استفاده با تهويه انجامنشاني آتش

قابل بخارات از ناشي انفجار خطر از نشانان آتشو هوا با مخلوط و اشتعال قابل مايعات از ناشي اشتعال

پديده آن . Flashoverمتعاقب آنها هستند آگاهدر كه اشتعال قابل دودهاي جدي خطر از بايد همچنين

. باشند آگاه نيز شوند مي جمع بسته فضاهاي مي شوند مخلوط هوا با كه هنگامي دودها گونه اين

بودن ) با شوند منفجر شديد و ناگهاني بطور توانند) باشد مي Mخطرناك كامًال كه كافي حرارت

 دود : Smokeانفجارات

Explosions

فومهاي كه درمحلهايي تواند مي انفجارات قبيل اين. شود انجام كنند مي دود الستيكي

قابل دودهاي زيادي مقادير توانند مي مواد گونه ايننمايند . توليد متفاوت مولكولي هاي وزن با و اشتعال

در دارند سبكتري مولكولي وزن كه هايي دود است بديهيوزن كه دودهايي به نسبت بسته فضاي باالي سطح

عمل اين كه گيرند مي قرار دارند تري سنگين مولكوليتوليدمي رنگي سفيد دود و گرديد هوا رطوبت جذب سبب

پديده و شود منفجر تواند مي رنگ سفيد دود اين شود،يا و دود انفجار

Smoke Explosion. آورد بوجود را

دود : انفجارات Smoke Explosions

كه آنهاست بودن خنك دودها نوع اين شاخصه مهمتريناز پس باشند؛ مي خود محيط دماي از گرمتر كمي فقطمي رنگ زرد و اي قهوه به مايل دود اين رنگ دقيقه چندغيره و اطراف ديوارهاي سطح روي است ممكن و شود

منبع . يك با دود نوع اين اگر بنشيند رنگ اي قهوه دوديا ) و خارجي حرارتي منابع توسط كند برخورد حرارتي

به كافي اكسيژن كه هنگامي به داخلي حرارتي منابع ) خواهد عمل انفجاري بصورت آنگاه ، شود رسانده محل

نمود

دود : انفجارات Smoke Explosions

دود از ناشي انفجارات دليل به نشان آتش زيادي تعدادبودند باور اين بر آنها زيرا اند، داده دست از را خود جان

يا و اند شده خاموش M قبًال شوند مي وارد كه مكانهايي كهسوخته خود به خود كافي اكسيژن نبود در سوختني مواد

بكارگيري با و صحيح تهويه با بنابراين اند، شده تمام ورا انفجارات نوع اين خطر توان مي مناسب روشهاي

داد كاهش

دود : انفجارات Smoke Explosions