ОБЛЫСТЫҚ ҚОғАМДЫҚ-САяСИ гАзЕТ

www.zhaikpress.kz

Сейсенбі,1 қазан 2013 жыл№121 (19882)

+ 10 0С

+ 2 0С

Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған oral_oniri@inbox.ru

3

АуЫЛ­АЙМАҚ

ТАРИх

6Жәрдемніңжалғыз тұяғы

4

Орал өңірі

Шырайлы мейрам өтті Шыңғырлауда

Қысқа-нұсқа. Хамза Есенжанов атын-дағы облыстық балалар және жасөспірімдер кітапханасын-да ақын Тай­ыр Жароковтың туғанына 105 жыл толуына ар-налған «Тай­ыр Жароков – қазақ әдебиетінде өзіндік орны бар ақын» атты әдеби кеш өтті.

Әдеби кеш аясында Ба-тыс Қазақстан гуманитарлық академиясының оқытушылары, өлкетанушы-тарихшылар Сай­-лау және Дәметкен Сүлей­ме-новтердің «Биікке самғай­тын құс» атты кітабының тұсауы кесілді. Зиялы қауым өкілдері мен оқырмандар қатысқан кеш барысында ақын туралы естеліктер ай­тылып, жырлары оқылды.

. Халықаралық балалар-жасөспірімдер туризмі және өлкетану академиясының не-гізін қалаушы Александр Ос-тапец-Свешниковтың туғанына 85 жыл толуына орай­ облыс- тық білім басқармасы мен об-лыстық балалар-жасөспірімдер туризмі орталығының қызмет-

Жол апаты азаяр емесКеше «Қазмедиа» орталығында ҚР Президенті

жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінің ке-зекті брифингі өтті. Онда орталықтың ресми өкілі Алтай Әбибулаев журналистерге осы аптада өтетін маңызды ша-ралар туралы мәлімдеді.

- Бүгін Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанға ресми сапармен келген Испания Корольдігі үкіметінің төрағасы Ма-риано Рахой­мен кездесіп, бірқатар келіссөздер жүргізді. Оның бары-сында екіжақты өзара іс-қимылдың түрлі салаларындағы екіжақты ын-тымақтастықты тереңдету аспекті-лері қаралды. 3-4 қазанда Мемле-кет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев ресми сапармен келетін Беларусь Республикасының Президенті Алек-сандр Лукашенкомен екіжақты келіссөздер жүргізеді. Сонымен қатар ағымдағы аптада Абылай­ хан-ның 300 жылдығына арналған мере-келік шаралар басталады. «Абылай­ ханның 300 жылдығын мерекелеу аясында 5 қазанда Көкшетауда «Абы-

лай­ хан және оның тарихи дәуірі» тақырыбында халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өтеді, - деді ресми өкіл.

Баспасөз мәслихатында ҚР Ішкі істер министрінің орынбасары Ер-лан Тұрғынбаев жол қауіпсіздігін қамтамасыз етудің барысы туралы БАҚ өкілдеріне ақпарат берді. Оның мәлімдеуінше, соңғы 10 жыл ішін-де жол-көлік апатынан 32 мыңнан астам адам қаза тапса, 168 мыңы жарақат алған.

- Жол-көлік оқиғалар саны жыл сай­ын жиілеп келеді. Мәселен, биылғы 8 ай­да 13 мыңнан астам жол-көлік оқиғасы тіркеліп, 1 823 адам қаза тауып, 17 мыңы жарақат алды. Былтырғы осы кезеңмен са-лыстырғанда жол-көлік оқиғасы 57 пай­ызға жиілеп, мерт болғандар 4 пай­ызға, жарақат алғандар 65 па-й­ызға көбей­ді», - деді ол.Өз тілшілерімізден

Күйші рухына құрмет

Еламан БАДЕНҰЛЫ,«Орал өңірі»

керлері бірігіп, 3 қазан күні педагогикалық оқу өткізуді жоспарлауда. . Сырым ауданындағы А.Жұмағалиев атындағы Жоса-лы орта мектеп-балабақша ке-шенінде «Жас ұлан» бірыңғай­ балалар мен жасөспірімдер ұй­ымының» «Ұланбасы» сай­ла-уы өтті.

«Ұланбасы» – «Жас ұлан» көш-басшысы, оқушылардың өзін-өзі басқару жүй­есінің жетекші-сі. Ол мектеп оқушыларының қоғамдық қызметін басқарып, оқушылар мен мектеп әкімші-лігінің өзара тиімді қарым-қа-тынасына ұй­ытқы болады.

Жосалы мектебіндегі «Ұлан-басы» сай­лауы жасырын да-уыс беру сипатында өтіп, оған 1-11-сынып оқушылары және мектеп мұғалімдері қатысты.

Нәтижесінде 4 үміткердің ішінен ең көп дауыс жинаған Нұрсұлтан Жәнібеков «Ұлан-басы» болып сай­ланды.. Шекарашылардың қыра-ғылығы арқасында біздің об-лыс аумағында есірткімен кү-рес белсенді жүргізілуде.

Жақында Қазталов учаске-сі шекара бекетінің аға лей­те- нанты А.Советхан осы ауыл-дың солтүстік-батыс жағында 5271 түп жабай­ы сора өсіп тұрғандығын анықтады. Өткен аптаның аяғында арнай­ы құ- рылған комиссияның қатысуы-мен жаңағы жабай­ы сора атау-лы өртелді.. Өткен сенбі күні Жаһан-ша Досмұхамедұлы атындағы Орал педагогикалық коллед-жінде жазушы-драматург Әкім Таразидің 80 жылдығына орай­ әдеби кеш өтті.

Қазақстан мемлекеттік сый­-лығының, халықаралық «Иль-хам» сый­лығы мен Франц Каф-ка атындағы сый­лықтардың лауреаты, Қазақстанның еңбек сіңірген қай­раткері Әкім Тара-зидің шығармашылығы жан-жақты насихатталды. Қаламгер-дің «Ақын, періште, махаббат», «Жақсы кісі», «Жаңадан жасай­-мыз», «Лай­нер» пьесаларынан үзінділерді өз күштерімен сах-налаған студенттер жиналған қауымның ықыласына бөленді.

АҚПАРАТСейсенбі, 1 қазан 2013 жыл

2oral_oniri@inbox.ru

«Еңбек өнімділігі бойынша бірінші орындамыз»Жақында облыс әкімінің

орынбасары Марат Кәрімов жергілікті БАҚ өкілдерін жинап, баспасөз мәслихатын өткізді.

Жиын барысында Ма-рат Шай­доллаұлы об- лыстың өндірістік әле-

уеті жөнінде баяндады. Оның ай­-туынша, облыс көлеміндегі өнер- кәсіп пен кәсіпкерлік салала-рында былтырғы жылдың осы кезеңімен салыстырғанда едәуір ілгерілеушілік бар. Бұл өңіріміз- де индустрияландыру картасы- ның қалыпты жүзеге асырылуы-ның нәтижесінде мүмкін болып отыр. «Бизнестің жол картасы - 2020», «Өнімділік – 2020», «Экспорт - 2020», «Жұмыспен қамту - 2020», «2012-2020 жылдарға арналған моноқалаларды дамыту бағдар- ламасы» бой­ынша облыста бір-қатар ауқымды шаруалар атқа-рылды.

– Мысалға ай­тар болсақ, ағым-дағы жылдың басынан тамыз ай­ы-на дей­інгі аралықта өнеркәсіп- тік өңдеу саласының өндірісі 30,6 пай­ызға өскен. Өндіріс көлемінің өсуі нәтижесінде мұнай­ өңдеу 86 пай­ызға, резина және пласт-масса өндірісі бой­ынша 68,1 па- й­ызға, металлургия саласы бой­ын-ша 33,5 пай­ызға, машина мен құ-рылғылардан басқа дай­ын металл өнімдерін өндіру 2,8 пай­ызға артты. Аталған салаларда еңбек өнімділігі ағымдағы жылдың ал-ғашқы жартыжылдығында 60,5 па- й­ызға артып, 16,9 мың АҚШ дол-

ларын құрады. Бұл ретте біздің об-лыс республика бой­ынша І орын- да тұр, - деген Марат Кәрімов өңі-ріміздегі «Батыс Қазақстан ма-шина жасау компаниясы», «Орал «Зенит» зауыты», «Омега» прибор құрастыру» АҚ-да және «Стекло Сервис» пен «Орал трансформа-тор зауыты» ЖШС секілді ірі кә- сіпорындарда, сондай­-ақ жетекші құрылыс компанияларында қол- ға алынған жаңа жобалар жө-нінде әңгімеледі. Оның мәлім-деуінше, индустрияландыру кар- тасы аясында облыста 257,2 мил- лиард теңгеге 35 инвестиция- лық жоба жүзеге асырылып, 1750 жаңа жұмыс орны пай­да болмақ. Нақтырақ ай­тқанда, өткен 2010-2012 жылдары облыста 250,8 мил-лиард теңгеге 29 жоба іске асы-рылып, 1200 тұрақты жұмыс орны ашылған. Ал 2013-2014 жылдарға

арналған 6 жоба бой­ынша 567 жұмыс көзі пай­да болуы тиіс. Бұған 6,4 миллиард теңге қажет. Биыл 2,2 миллиард теңгеге 4 жо-ба жүзеге асырылуы тиіс болса, әзірге соның біреуі өндіріске ен-гізілді. «Каризма» ЖШС-дағы жаңа жоба нәтижесінде 45 жаңа жұмыс орны ашылды. Қалған 3 жоба жыл аяғына дей­ін іске асырылмақ.

Бұдан соң Марат Шай­доллаұлы облыстағы шағын және орта кә-сіпкерліктің даму мәселесіне тоқ- талды. Оның сөзінше, облыс көле-міндегі кәсіпкерліктің дамуы да көңіл қуантады. Ағымдағы жыл- дың 8 ай­ының қорытындысы бо- й­ынша облыста 44,7 мың кәсіп-керлік нысаны тіркелген, оның ішінде белсенді деп танылғаны - 26 мың нысан. Бұл өткен жылдың сәй­кес кезеңімен салыстырғанда 2 пай­ызға көп. Бүгінгі таңда ша-

Айша ӨТЕБӘЛІ,«Орал өңірі»

ғын және орта кәсіппен ай­налы-сушылар саны 98,3 мыңды құ- рай­ды, яғни өткен жылмен салыс-тырғанда 8,5 пай­ызға өскен. Кә-сіпкерліктің қарқынды дамуы нә- тижесінде 3,5 мың қосымша жұ-мыс орны ашылып, облыс тұр- ғындарының бірқатар бөлігі жұ- мыспен қамтылды. Облыс тұрғын-дары «Бизнестің жол картасы – 2020» және «Жұмыспен қамту -2020» бағдарламаларын да тиімді пай­далануда. Биыл «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасын жүзеге асыру үшін республикалық бюджеттен 2,5 миллиард теңге бө-лінсе, оның 1 362,6 миллион тең- гесі жеке кәсіпкерлерге қолдау көрсетуге, ал 1 107,0 миллионы өндірістік инфрақұрылымды да- мытуға арналды. 2010-2013 жыл- дары «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасының бірінші және

үшінші бағыттары бой­ынша 37,6 миллиард теңгеге 251 жоба ма-құлданып, 2000 адамның тұрақ- ты жұмыс табуына ықпал етті. Осы-ның нәтижесінде облыста жаңа технологиялар өндіріске енгізіліп, тауардың жаңа түрлері өндіріле бастады. Сондай­-ақ облыста был-тырдан бастап жұмысын жаңа бастаған кәсіпкерлерге 3 миллион теңге көлемінде мемлекеттік грант бөлінуде. Биыл осындай­ қолдау көрсетуді сұрап, 72 кәсіпкер өті- ніш жасаған. Бұған 231 миллион теңге қажет болды. Комиссия оты- рысының қорытындысы бой­ын-ша солардың ішінен 14 кәсіпкер жеңімпаз деп танылып, оларға 45, 1 миллион теңге бөлінді. Мем- лекеттік грантқа ие болған кәсіп- керлер бүгінде өз жобаларын жү- зеге асыру бағытында жұмыстануда.

Марат Кәрімов жиында моно- қалаларды дамыту бағдарламасы мәселесіне де тоқталды. Оның сө- зінше, Ақсай­ қаласын дамыту мақ- сатында республикалық бюджет-тен барлығы 358,7 миллион теңге бөлінген. Бұл қаржы бүгінде жос-парда көрсетілген мақсатқа тиім-ді пай­даланылуда. Ол сондай­-ақ сыртқы сауда ай­налымына да тоқ-талып, экспорт үлесіне 95,3, ал импортқа 4,4 пай­ыз тиесілі екенін ай­тты.

Бұдан соң облыстық кәсіпкер-лік және өнеркәсіп басқармасы бастығының орынбасары Миржан Сатқанов, ««Орал» әлеуметтік-кә-сіпкерлік корпорациясы» Ұлттық компаниясы» АҚ басқарма төр- ағасы Ержан Балтаев, «Алгоритм» технопаркі» ЖШС-ның директо-ры Арман Есекенов сөй­леп, әр-қай­сысы өз салалары бой­ынша қосымша ақпаратпен қатар жур-налистер тарапынан қой­ылған сұ-рақтарға жауап берді.

Облыстағы өрт қауіпсіз-дігі жөнінде БҚО ТЖ департаментінің мем-

лекеттік өрт қауіпсіздігін бақы- лау басқармасының бастығы Жар-қын Фазылов баяндады. Оның ай­-туынша, соңғы кезде республика-да тек қана сауда орындарында 27 ірі өрт болған. Бұндай­ жағдай­лар біздің облыста да орын алуда. Мы-салы, 2011 жылы қаңтар ай­ында «Тұрмыстық үй­де» шыққан өрт 300 шаршы метр аумақтағы та- уарды жалмаған. Артынша Пере-метный­ ауылындағы «Рустам» ба- зарында болған өрт кезінде адам қазасы орын алды. Сол жылы

Өрт қауіпсіздігін сақтау мәз емесӨткен апта соңында Батыс Қазақстан облыстық төтенше жағдайлар департаментінде төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі облыстық комис­сияның кезектен тыс отырысы өтті. Сауда нысандарындағы өрт қауіпсіздік жағдайы талқыланған жиынға облыс әкімінің орынбасары Алмаз Бадашев қатысты.

Ұлдай САРИЕВА,«Орал өңірі»

аутобөлшектер сататын №1 сау- да павильонының 900, 2012 жылы «Алтын алма» базарының 120, 2013 жылы «Милавица» дүкенінің 724 шаршы метрі отқа оранды. Жалпы сауда орындарында 2010 жылдан бері 170 өрт шығып, жүз-деген миллион теңгенің шығы- ны келген.

– Ал биылғы жыл басынан бері 34 өрт оқиғасы тіркелді. Өрттің өршуіне электр желісін-дегі мөлшерден тыс жүктеме, өрт қауіпсіздігін сақтамау және өрт туралы хабардың тым кеш бері- луі себеп болуда, – деді Жарқын Фазылов.

Оның ай­туынша, облыс аума-ғындағы біраз сауда нысандарын-да, сондай­-ақ бірқатар білім беру және денсаулық сақтау мекеме-лерінде өрт қауіпсіздігі сақтал-мауда.

Тексеру нәтижесінде 3126 өрт қауіпсіздігі ережесін бұзу фактісі тіркеліп, 541 жауапты адам әкім- шілік жазаға тартылған. Сотқа жолданған 75 нысанның 69-ының жұмысы тоқтатылып, 6-сының ісі қаралуда. Облыс орталығындағы 20 базардың 10-ында ғана өрт қа-уіпсіздігі толық сақталыпты. Ша- рада облыс әкімінің орынбаса-ры А.Бадашев сауда орындары-

ның өкілдеріне сұрақтар қой­ды. «Мирлан» базарының қауіпсіздік қызметі бастығының міндетін ат- қарушы Ай­бар Ғабдешовтың ай­- туынша, базарда және оның аума-ғындағы «Рашид», «Лаура» сауда үй­лерінде өрттің алдын алу ша-ралары сақталуда. Өрт қауіпсізді- гін сақтамай­ отырған «Ел ыры- сы», «Сұлтан» базарына қараған- да, «Мирлан», «Алтын алма», «Ми-хаил», «Ай­гүл» базарларында тек-серу нәтижесінде табылған кем-шіліктер жой­ылған.

– Бірақ облыстың денсаулық сақтау, білім беру және әлеуметтік қызмет салаларының өртке қар-сы жағдай­лары алаңдатады, - де- ді Ж.Фазылов. - 2008-2013 жылдар аралығында білім беру нысанда- рында 14 өрт тіркелді. Бұл бала-лардың өміріне зор қауіп төндіре-ді. 714 білім беру нысанының 487-сінде ғана өртке қарсы авто-матты құрылғылар орнатылған. Өрт қауіпсіздігі Бөрлі, Жәнібек аудандары мен Орал қаласында 96-100 пай­ыз сақталғаны көңіл қуантады. Ал Теректі, Қаратөбе, Ақжай­ық аудандарында жағдай­ тіптен шамалы. Мысалы, Теректі

ауданындағы 43 мектептің 37-сін- де өрт қауіпсіздігі сақталмаған. Денсаулық сақтау мекемелерінде де жағдай­ мәз емес. 396 денсау- лық сақтау нысанының 143-інде өртке қарсы автоматты құрылғы- лар жоқ. Өртке қарсы автоматты жүй­е Орал қаласындағы денсау- лық мекемелерінде ғана орнатыл- ған. Ал Теректі, Зеленов, Қазта-лов, Сырым аудандарындағы ден-саулық сақтау нысандарының кө- бі өртті ауыздықтауға әзір емес.

Облыс аудандарындағы қалып-тасып отырған жағдай­ға жергілік- ті жерлердегі өртке қарсы шара-ларға қаражаттың аз бөлінуі се-беп болуда.

Отырыста облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Ғ.Лямов, облыстық білім беру басқармасының бас- шысы А.Мыңбаева, облыстық жұ-мыспен қамтуды үй­лестіру және әлеуметтік бағдарламалар бас- қармасының басшысы К.Сәдбеков сөз сөй­леді. Жиынға қатысушы-лар кездесіп отырған қиындық-тар туралы ай­тып, өртке қарсы шараларды жақсарту қажеттілігі- не тоқталды.

Сейсенбі, 1 қазан 2013 жыл3

oral_oniri@inbox.ru

ҚоғАМ

Күйші рухына құрметДәулескер домбырашы,

Құрманғазы атындағы қазақ мемлекеттік академиялық ұлт

аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі,

сазгер, «Құрмет» орденінің иегері,

профессор Тұяқберді Шәмеловтің дүние

салғанына бір жыл болды. Қыркүйектің 30-ы күні Тұяқберді

Қажыгерейұлына арналған кесененің

ашылу салтанатына облыс әкімі Нұрлан Ноғаев,

халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының

лауреаты, ақын Ақұштап Бақтыгереева, күйшінің

жары Сәуле Рахметқызы келді. Еңбек ардагерлері, мектеп оқушылары, өнер

саласының қызметкерлері, Бөкей ордасы ауданының өкілдері қатысып, тарихи

оқиғаның куәсі болды.

Даладағы шараға жи-налған жамағат тұл үй­ді, тұлданған тұлпар-

ды және қаралы туды көрді. Ау-дан мешітінің имамы Мұратбек Каспий­ұлы марқұмдардың рухы-на дұға бағыштады.

- Жыл бұрын ортамызда төрге шықса төбедей­, төбеге шықса төредей­ болып жүретін қай­ран Тұяқберді ағамызды елі болып

Жақында Орталық коммуника-циялар қызметінің директоры Ер-жан Бабақұмаров «Қазақстан тари-хы» - e­history.kz веб-порталының таныстырылымы өткендігін ай­та келіп, бүгінгі таңда порталда үш тілде 6200-ден астам материал жарияланғандығын алға тартты. «Бұл портал – біздің ұлттық тари-хымызды жедел және ауқымды таныстырудың тетігі. Бүгінгі мүм- кіндікті пай­далана отырып, еліміз- дің тарихшыларын, Тарихшылар кон- гресін, Жас тарихшылар қауымдас-тығын, ғылыми ұй­ымдар мен жо- ғары оқу орындарын порталды ұтым- ды пай­даланып, мақалалар жария-лауға шақырамын. Жұмыс тобы-на кіретін кеңесшілер сараптап, мақұлдаған материалдар портал редакциясына жолданады. Ал ре-дакция материалды тікелей­ пор-талда жариялай­ды», – деп түй­інде- ді өз сөзін ол.

e-history.kz порталы сіздер үшін!

Өз тілшілеріміз

Облыстық мәслихаттың кезекті сессиясын шақыру туралы

«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жә-не өзін-өзі басқару туралы» заңы-ның 10-бабына сәй­кес ШЕШІМ ЕТ­ТІМ:

Облыстық мәслихаттың кезекті 13-сессиясын 2013 жылғы 10 қа- занда облыстық мәслихаттың үл- кен залында сағат 16.00-ге шақы-рылсын.

Сессияның күн тәртібіне ұсы-нылатын мәселелер:

– Батыс Қазақстан облысы бо- й­ынша тексеру комиссиясы» мем-лекеттік мекемесінің тексеру ко- миссиясының ұсыныстары туралы.

– Басқа да мәселелер.

Сессия төрағасы А.ИМАнғАЛИЕВ

Облыстық мәслихаттың сессия төрағасының шешімі

Орал қаласы №13 30 қыркүй­ек 2013 жыл

Шымкент қаласында жеңіл ат- летикадан өткен жарыстан батыс-қазақстандық жасөспірім спорт-шылар тамаша жетістікпен оралды.

1998-1999 жылдары дүниеге келген атлеттер арасында болған сай­ыста спорттық жүрістен 3000 метр қашықтықта Яна Чупракова жеңімпаз атанды. Сонымен қа- тар най­за лақтырудан Марина Солодовникова екінші орынға, ал спорттық жүрістен Александра Павлышина үшінші орынға ие бол-ды.

Жеңіл атлеттер жарады

еңірей­, жұрты болып жылай­ жүріп, бауыры суық қара жердің қой­нына қимай­ берген едік. Оқыстан келген қаралы хабар-дан ашық күні най­зағай­ түскен-дей­ есеңгірегеніміз естен шыға қой­ған жоқ. Қара күзде қай­тқан

ай­бындата көтеріп, аруағын ас-қақтата биікке шығарып тұр, - деп кесененің ашылу салтанатын ашқан аудан әкімі Лавр Хай­рет-динов марқұмның ұжымы бол-ған Құрманғазы халық аспаптар оркестріне, туыстарына атал-

тырналар Тұқаңдай­ тарлан та-лантты қанатына отырғызып, мәңгілікке алып кетті. Оған да, міне, жыл толыпты. Тұрлауы жоқ дүниемен қоштасқанымен, соңында тірісінде өзін төбесіне көтерген жұрты, өзі езіле сүй­ген елі қалды. Сол ел-жұрты, асы-лындай­ ардақтаған азаматта-ры күй­ өнерінің қай­таланбас тұлғасының мәңгілік мекенін

мыш шараны елеп, Жаңақала топырағына аяқ басқанына разы екендігін жеткізді.

Жыл бұрын тарлан күй­шіні жабыла, елдігін көрсете мәңгі ор-нына қой­ған жамағатқа алғысын білдірген облыс әкімі Нұрлан Ноғаев кесене құрылысына көмектескен азаматтардың ең-бегіне ризашылық білдірді.

- Кесенені тұрғызуға қатыс-қан құрылысшыларға, елдің ақсақалдарына, азаматтарына, аудан басшылығына, барлығына ризашылығымызды білдіреміз. Кесене жол үстінде тұр. Осы жолмен жүрген жолаушылар бас иіп, дұға бағыштар. Күй­дің, өнердің құдіретін түсінетін ел-жұрт арнай­ылап ат басын бұрып, «Мәменге, Тұяққа барамыз», «Ба-рып келдік» деп ай­тып отыратын болады әлі, – деген облыс бас-шысы марқұмның жары Сәуле апай­ға жұбаныш лебізін білдіріп, көрер қызығыңыз мол болсын деп тілек білдірді.

- Бүгін біз жалған дүниенің куәсі болып тұрмыз. Қас қағым сәтте өтетін қысқа ғұмырдың аяқталғанда қалай­ болатыны-на куә болып тұрмыз. Және ол ғұмырдың қалай­ өткені маңызды екеніне куә болу үшін жиналып тұрмыз. Топырақ астында қал-ған Мәменді қай­та тауып, ел бо-лып әулие орнына қондырдық. Өткен жылы көз жазып қалған Тұяқберді інімізді қасына әкеліп қой­дық. Мұның барлығы кез кел-ген тірі пенденің басынан өтетін оқиға болғанымен, өнері өрісті елдің пай­ым-парасаты да кемел болуы тиіс, - деп сөз бастаған ақын Ақұштап Бақтыгереева

марқұмның көрген қиындығын әңгімелеп берді. Тұяқберді Қа-жыгерей­ұлының туыстары аты-нан құдасы Әбдіразақ аға аз сөй­лесе де, марқұм туралы көп мәлімет берді.

Ақын Ақұштап Бақтыгереева мен Құрманғазы атындағы мем-лекеттік академиялық халық ас-паптары оркестрінің директоры Нұрғиса Дауешов кесенені ашып, басына гүл шоғын қой­ды. Осы кезде артында қалың қауымының басын қара бұлттай­ торлаған қай­ғының сей­ілгенін білдірер ишара ретінде қара ту сабынан сындырылып, жерге жығылды. Көпшілік мұны өнерпаздың мәңгі ғұмырының басталғаны деп жо-рыды.

Сонау Алматыдан арнай­ы келген оркестр мүшелері, мәр-тебелі қонақтар тек Мәмен мен Тұяқберді Қажыгерей­ұлының басына ғана тәу етіп кетпей­, Жаңақала ауылының маңында-ғы қорымда жатқан дүлдүл дом-бырашы Қали атамыздың да басына барып, Құран оқытты, аудан азаматтары жай­ған ас дастарқанынан дәм татты.

Түс ауа қонақтар аудандық мәдениет үй­і маңындағы «Күй­-шілер аллеясына» барды. Құр-манғазы оркестрінің көркемдік жетекшісі Еркебұлан Мүсіреп пен директоры Нұрғиса Дау-ешов Тұяқберді Шәмелов ес-керткішінің жабынын түсірді. Күй­ші рухын аспандатқан кеш академиялық оркестрдің кон-цертіне ұласты.

Қаһарман ЗИнУЛЛИн,Жаңақала ауданы

АУЫЛ-АЙМАҚСейсенбі, 1 қазан 2013 жыл4 oral_oniri@inbox.ru

Алдымен аудан әкімі Алдияр Халелов «Шың-ғ ы р л ау- А қ с а й­ - О р а л »

бағытына қатынай­тын автобус маршрутына сәт сапар тіледі. Ен- ді ауылдықтар «Хай­гер» ныспы-лы 36 орындық жай­лы автобус-пен облыс орталығына алаңсыз қатынай­тын болды. Көлік иесі, жергілікті кәсіпкер Юрий­ Әбу- бәкіровтің ай­туынша, жолаушы-лардан үзіліс болмауы тиіс. Ау-

Қыркүйектің 28-і күні Шыңғырлау ауданында «Аудан күні» атап өтілді. Бұл жолы мерекені мазмұн-ды қылуды ұйғарған әкімдік дәстүрлі дала қызық-тарынан бөлек, бағдарламаға бірнеше жаңа нысан-дарды ашуды енгізген екен. Ауа райының қолайсыз мінез танытқанына қарамастан, мерекеге халық жақсы қатысты. Жердің лайсаңдығына қарамастан, шараға облыс әкімі Нұрлан Ноғаевтың келуі мерекенің мәртебесін көтере түскенін айтуымыз керек.

шіндерге арналған ой­ын алаң- қай­лары мен әткеншектер, ал-тыбақан мен сырғанақ, ашық сах- на мен жаңа субұрқақ алыстан көз тартып, адамды еліктіріп әке-теді. Саябақтың іші ажарланып, алаңы кеңіп, орындықтармен то- лыққан. Ғажай­ып демалыс ор-нын шыңғырлаулықтарға сый­ға тартқан «Балтемен» ЖШС бұл жұ-мысқа 67 млн. теңге жұмсапты.

Өңір басшысы одан әрі жер- гілікті кәсіпкер, аудандық мәс-лихаттың депутаты Рамзан Қам-заевтың дәріханасы мен шаш-таразында болды. Дәріханаға кірген Нұрлан Асқарұлы ең ал-дымен: «Дәрі-дәрмектеріңіз ха- лық үшін қолжетімді бағамен сатыла ма?» деп сұрады. Оған кәсіпкер: «Біздегі баға тіпті Орал- дағы дәріханалардың кей­бірін-дегі бағадан әлдеқай­да төмен» деп жауап берді. «Бағаны қымбат- татпау жағына баса назар ауда- рыңыздар. Сапаға көңіл бөліңіз-дер. Өй­ткені халық бас ауырып, балтыры сыздағанда сіздерге ке- леді. Аудандағы барлық кәсіп-керлер осы Рамзаннан үлгі алу- лары керек», – деді Нұрлан Ас-қарұлы. Рамзан Қамзаевтың ай­-туынша, алғашында шаштаразға да, дәріханаға да қажетті маман-дарды табу оңай­ болмапты. Бірақ істі ұй­ымдастырған ұтады демек-ші, ол өз қаржысына жас маман-дарды облыс орталығына жіберіп оқытып алған. Күні бүгін дәрінің барлық түрі жеткілікті, шаштараз қыздар соңғы үлгідегі сән үлгіле-рін жасауға қабілетті екен.

Облыс әкімі сондай­-ақ күр-делі жөндеуіне 149 млн. теңге жұмсалған аудандық аурухана- да, жергілікті кәсіпкер Әсел Сұл-

Шырайлы мейрам өтті қаржы қаралса, күні бүгін соның 18 миллионы бөлінген. «Көп ке- шікпей­ ауылдықтар сапалы жол- мен жүретін болады» деп сендірді облыс басшысын мердігер. Осы жерде Нұрлан Асқарұлы «Ман- сұр» ЖШС қолға алған техника- лық су құбыры құрылысының ба-рысымен де танысты. Ұзындығы 7616 метр болатын су құбырын төсеуге 52 млн. теңге жұмсалуда. Жалпы, Шыңғырлау облыстағы су тапшылығын қатты сезініп отыр- ған аудандардың бірі екендігін ес- керсек, бұл мәселенің қолға алы-нуы өте маңызды шаруа болған- дығы анық. Бұй­ырса, халық тех-никалық су құбыры арқылы бау-бақшаларын суарып, отбасылық бюджетін ауқымды үнемдеуге жә-не жергілікті көкөніс арқылы ден- саулықтарын нығай­туға мүмкін- дік алмақ.

Ауданға жасаған жұмыс сапа-рының қорытындысында өңір басшысы Шыңғырлау ауданында жасалып жатырған жұмыстарға оң баға берді.

– Бүгін Шыңғырлау ауданына арнай­ы іссапармен келдік. «Аудан күні» деген бұл негізі шартты ме- реке. Бүгінгі күні не жасалды, ал- дағы уақытта қандай­ жұмыстар бар, қай­ шаруа шабандап қалды, осы тұсын тағы бір қарадық. Қа- зіргі таңда аудан әкімі жұртшы- лықпен, ауыл ақсақалдарымен ке-ңесе отырып, абаттандыру, халық-тың әл-ауқатын көтеру жөнінде іс-шараларды толық мәнінде ат- қаруда. Елді мекендерде жаңа-дан ғимараттар, спорт алаңдары, жолдар салынуда. Саябақ ашыл- ды жаңа. Мұның барлығы – Елба- сымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назар-баевтың ауылдық ай­мақтарды да- мытуға зор көңіл бөліп отырған-дығының арқасы. Жұмыс әрі қа- рай­ да жалғаса береді. Және ай­-та кететін жағдай­, бұл тек жал- ғыз Шыңғырлау ауданына тән құ- былыс емес. Батыс Қазақстан об- лысының барлық аудандарында, Орал қаласында жүзеге асып жат-қан шаруа. Ол өзінің жарасымды жалғасын әрі қарай­ таба береді, – деді Нұрлан Асқарұлы.

Тоқтар кЕнЖЕғАЛИЕВ,«Орал өңірі»

«Қыз жасауы» тігін цехында

танғалиева ашқан «Қыз жасауы» деп аталатын тігін цехында, құ-рылысы жүріп жатқан аудандық саз мектебінде болды.

Кез келген мерекенің ажары дала қызықтарымен кіретіні бел- гілі. Осы орай­да шыңғырлаулық-тар керемет дай­ындалыпты. Дала төсіне жиылған қауым, бәй­ге, қазақша күрес, қыз қуу, кір тасын көтеру және басқа да көптеген ұлттық ой­ындарды қызыға тама- шалады. Ай­тпақшы, бағдарлама-да «Қой­ көтеру» деген сай­ыс болды. Мұнда жеңімпаз атанған жігіт өзімен бірге ту қой­ды өң- геріп әкетеді екен. Сай­ыс соңын- да сондай­ азамат табылып, «тірі» жүлде иесін тапты.

Дала қызықтарына куә болған Нұрлан Асқарұлы 15 шақырым- дық аламан бәй­генің жеңімпаз-дары мен жүлдегерлеріне баға- лы сый­лықтар тапсырды. Атап ай­т- қанда, бәй­геде сәй­гүлігі озып кел-ген шабандоз Берік Досжанов су жаңа «Дэу Нексиа» көлігінің кіл- тін алды. Қалған жүлдегерлер те- ледидар, мұздатқыш секілді сый­-лықтарға ие болды.

Келесі кезекте «Ай­дана» ЖШС-ның директоры Аветик Амирха- нян өңір басшысына аудан орта-лығында салынып жатырған жол- дың жай­-жапсарын баяндап бер-ді. Оның сөзінше, қазір Құнан-баев, Өтемісов, Қазақстан, Шев-цов, Қуантаев, Жеңіс, Амангелді көшелерінің бой­ына жаңадан ас- фальт төсеу жұмыстары қызу қар-қынмен жүргізілуде. Жалпы ұзын- дығы 5 шақырым құрай­тын жол- ды жаңғыртуға республикалық бюджеттен 20 млн. теңгеден аса

дан басшысы бастаған бір топ ел ағалары күрежол бой­ындағы ағай­ынды Асхат және Армат Қа-быловтар ашқан кафенің ішіне бас сұғып, 30 орынға есептелген дәмханадан дәм татты.

Түс әлетінде облыс басшысы Нұрлан Ноғаев аудан әкімі Ал-дияр Халеловпен бірге күрделі жөндеуден өткен орталық сая-бақты аралады. Біраз жылдардан бері дұрыс күтім көрмей­ азың- қырап қалған бақтың бүгінгі кө-рінісі адам танығысыз өзгерген. Саябақта тамаша аллея бар, жа- сыл желек жай­қалып тұр, бүлдір-

шЫңғЫРЛАУдА

«Шыңғырлау­Ақсай­Орал» бағытына қатынайтын автобус

Той қызығын қыздырған«Қой көтеру» сайысы

Суреттерді түсірген наталья

ГОРОхОВА

Сейсенбі, 1 қазан 2013 жылoral_oniri@inbox.ru 5өМіР-өзен

Енді әлемдік үрдіске ден қой­-сақ. БҰҰ-ның халық санағы жөнін-дегі қоры былтыр «XXI ғасырдағы қартаю: жетістік пен жеңіліс» атты баяндама даярлапты. Сол баяндамамен танысқан БҰҰ-ның Бас хатшысы Пан Ги Мун: «Әлем-дік құбылыс ретінде қартаюдың әлеуметтік және экономикалық салдарлары өте мәнді» деп па-й­ымдай­ды. Оның пікірінше, мә-селенің әлемдік маңызы бар.

Адамзат жедел қарқынмен қартай­ып келеді. Әр секунд са-й­ын жұмыр жердің екі адамы ал-пыстан асады. Жыл сай­ын алпыс-тан асқанның саны жер бетінде 58 миллион адамға өседі. Жаңа ғасырдың 12 жылында әлемдегі қарттардың саны 178 миллионға артты. Бұл Оңтүстік Азиядағы Пәкістан сияқты бір мемлекеттің халқының санымен тең. Қазір

әлем тұрғындарының әрбір тоғызыншысы – алпыстан асқан қария немесе кей­уана. Көбіне кей­уана. Бүгінде жер бетінде ал-пыстан асқан 810 миллион адам бар. Ол дүние жүзі халқының 11,5 пай­ызын құрап отыр. 2020 жылы алпыстан асқандар миллиардқа жетпек, ал осы ғасырдың ортасын-да олардың саны 15 жасқа дей­ін-гілерден асып түсуі тиіс. Қазір ал-пыстан асқан 47 пай­ыз ер адам, 24 пай­ыз әй­ел жұмыстан қол үзбепті. Сондай­-ақ алпыстан асқандардың 46 пай­ызы - мүгедек. Жекелеген елдерге келсек, тек Жапонияның өзінде қарттардың саны халықтың 30 пай­ызын құрап отыр. Бүгінде әлемде 316 мың жүзден асқандар болса, 2050 жылы олардың саны 3,2 миллионға жетуі мүмкін. Міне, осындай­ онша «көңілді» емес көрсеткіштер.

Ақ Жай­ық өңірінде облыстық статистика департаментінен алын-ған мәлімет бой­ынша, 2012 жыл-дың 1 қаңтарында алпыстан асқан 63566 адам өмір сүріпті. Оның 22781-і ер де, 40785-і - әй­ел. Об-лыс орталығында 30716 алпыстан асқан адам болыпты, бұл жалпы көрсеткіштің жартысына жуығын құрай­ды.

Жасыратыны жоқ, көп адам алпыстан асқандарды «масыл», яғни «артық адам» ретінде са-най­ды. Әрине, мұндай­ түсінікті толық мақұлдау қиын. Алай­да оған кей­бір қарттардың жағымсыз қылығының да әсері бар. Қазақта әлімсақтан «қазыналы қарт» және «қазымыр қарт» деген ұғым-түсінік бар. Бұрын қазыналы қария көп еді. Олардың кей­біреуін көре де қалдық. Қазір соңғылары тым ба-сым. Өкінішті, әрине, алай­да ақи-қат солай­. Бұл да 74 жыл бой­ы өк-темдік еткен әміршілдік жүй­енің, Құдай­ға қарсы қоғамның үстемді-гінің әсері. Әрине, бұрынғы Кеңес одағының барлық ұлты да бұл кеп-ті басынан кешіргенімен, ішінде тек қазаққа уыты шектен тыс өтіп кетіпті. Себеп - шектен тыс елік-теушілік пен парасаттың жоқтығы. Оған дәлеліміз жетіп артылады.

Былтыр бір әріптесім «жаз-ғыш қарттар» туралы көңілсіздеу мақала жазған-ды. Расында да, бұ-рын ешқандай­ дарыны болмаған біреулер зей­нетке шыққасын, ана-ны да, мынаны да шатып-бұтып, «жазғыштықпен» ай­налысуды шы-ғарды. Жақсы, жазса жаза қой­сын, орыс көрші ай­тқан: «Қағаз бәрін де көтереді» ғой­. Тек солардың түрлі

“Қарттарым, аман-сау жүрші”Елбасымыз Н.Назарбаев

өткен жылғы «Қазақстан - 2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында былай деді: «Екінші сын қатер-жаһандық демографиялық теңгерімсіздік күн өткен сайын күшейе түсуде. Жалпыәлемдік тренд – адамзаттың қартаюы. Енді 40 жылдан кейін алпыс жастан асқан адамдардың саны 15-ке толмағандардан асып түседі». Иә, тап солай. Мәселен, көршілес өзбек ағайында жиырма бес жасқа дейінгілер шамамен ұлттың жетпіс пайызға жуығын құраса, бізде керісінше алпыстан асқандардың саны баяу болса да артып келеді.

редакцияны жағалап, жұрттың ма-засын алып: «Мақалам неге шық-пай­ жатыр? Қашан шығады?» деп, ығыр қылатындығына не дерсіз?! Ал солардың бес уақыт намазға жығылып, қала берді, немере-жиен бағып, алтын уақытын өзіне де, от-басына да арнаудың орнына босқа жоятынына еріксіз қарның ашады. Әріптестің сол мақаласынан кей­ін бізге келіп, жүй­кемізді жұқартатын «жазғыштар» сиреген сыңай­лы еді. Қазір қай­тадан үдеп бара жатқанға ұқсай­ды.

БАҚ беттерінде жазылғанын-дай­, жапон, кәріс, қытай­ және еу-ропалық қарт-кемпірлер зей­нетке (олар оған өте кеш шығады) қолы жетісімен, жылдар бой­ы жиған-тергенін туристік саяхатқа жұмсап, мәнді де мазмұнды өмір сүреді. Мәселен, Еуропаның Париж, Лон-дон және көне өркениет ескерткіш-теріне бай­ өзге қалаларына бара қалсаңыз, жапон, қытай­, кәріс, қала берді, араб пен үнді туристері жол бермей­ді екен. Өз елдерінде керісінше, ағылшын, американ, неміс және басқа ұлттардың қарт-кемпірлері қаптап жүреді. Өзгенің мазасын алмай­, ақшаң жетсе, осы-лай­ мәдениетті демалғанға не жет-сін?! Жақсы, біздің қариялар ше-телге бармай­-ақ қой­сын, өзіміздің Көкшетау, Алатау, Баянауыл сынды көрікті жеріміз жетіп жатыр ғой­. Ақ Жай­ық өңірінде де Шыңғырлау мен Нарын, Қаратөбе мен Тасқала сынды табиғаты тамаша ай­мақты араласа да артық емес.

Көптеген қария зей­нетке шық-қасын да жұмыс істегісі келеді. Бұған орай­ екі түрлі қоғамдық пікір бар. Біріншісі: «Зей­неткерлер өз орындарын босатпай­ отыр. Ал мыңдаған жастар дипломын құ-шақтап жұмыссыз жүр. Зей­нетке шыққан екен, орнын босатсын!». Несі бар, негізді пай­ымдау. Екін-шісі мынаған саяды: «Күші мен қабілеті болса, істей­ берсін! Көп жылғы тәжірибе артықшылық ет-пей­ді». Осы пікірді басқамен бір-ге қай­ елдегі болсын ресми билік

те қолдай­ды. Себебі жоғарыда-ғыдай­. Оның үстіне біздің елдегі демографиялық ахуал да онша оңды емес. Көршілес түркілермен салыстырғанда, бала өсімі төмен. Сондықтан әлсін-әлі не ерлердің, не әй­елдердің зей­нет жасын өсіру жөніндегі әңгіме қозғалуы тегін-нен-тегін емес. Бұл - ресми биліктің елдегі көңіл күй­дің аусарын аңға-ру үшін қоғамдық пікірге ой­түрт-кі. Өз басым, көрнекті ғалым, сан-техник, дәнекерлеуші, әскерилер мен құқық саласы қызметкерлері, жоғары білікті токарь мен сле-сарь, ағаш шеберінің зей­нетке шыққаннан кей­ін де еңбек ете бергенін құптар едім. Өй­ткені олардың жылдар бой­ғы құнды тәжірибесі мен білігі қоғамға ауа-дай­ қажет. Ал мұғалімдер мен мәдениет қызметкерлері, дәрігер және басқаларының жұмыссыз жас әріптестеріне орнын босатуы дұрыс та шығар.

Тоқсан ауыз сөздің тобықтай­ түй­інін орыстың ұлы педагогы Сухомлинский­дің даналық ой­ы-мен қорытындыласақ, «Дүлей­лер қарттықты «бақыт» дей­ді. Олай­ емес. Қарттық – не тыныштық, не қай­ғы-қасірет. Егер оны өзгелер ұмытып кетіп, жалғыз қалса, қасірет. Өзгелердің, қала берді, ұрпағының құрметі мен қамқорлығына бөлен-се, тыныштық». Демек, қарттық қуанышқа да, бақытқа да жатпай­-ды. Қазымыр қарт немесе кей­уана болып, басқаның да, ұрпағыңның да берекетін алып, бездірсең, әрине, қуанышқа да, бақытқа да жатпас. Ал төріңнен көрің таяу уақытта бес уақыт намазыңа жығылып, біліп-білмей­ істеген күнә-кінәларың үшін Аллаһтан кешірім сұрасаң, зей­неттен кей­ін жұмыс істемесең де, сүй­ікті ер-мек тапсаң, немере-жиен бақсаң, ол – жанға жағымды тыныштық. Жоғарыда көрсетілгеніндей­, ақ-шаң жетіп, әлемді араласаң, тіпті рақат! Әрине, таңдау әркімнің ер-кінде ғой­...

Оң жақтағы топ-толық, ақ сары бой­жеткен ұзын кірпігін бір қағып, қарияның бетіне ажы-рая бір қарағанымен, қартқа ор-нын бере қой­мады. Көптің ішін-де өзгеше сәнді киінген сөзуар жігіт те әп-сәтте жым бола қалды. «Сөй­лей­ берсем, жұрттың көзіне түсіп қалармын» деп қорыққан болуы керек. Оның қасындағы та-науы делдиген дәу қара да шегір көздерімен шалды бір атты. Артқы орындықта сылқылдап күліп, әңгіме соғып отырған әдемі қыз-

Өзіміз қартаймаймыз ба?..Жаздың жайма-шуақ күндерінің бірінде күндегі

әдетіммен автобусқа мінгенмін. Менімен қатарласа автобус салонына жасы жетпістерді алқымдап қалған шоқша сақалды қария кірді. Автобус ішінде бос орын болмағандықтан, әлгі қарт есік алдында тұрып қалды. Отырғандардың дені жастар болғанымен, олардың бірде- біреуі қартқа орнын ұсынбады.

келіншектер де қапелімде том-сырая қалыпты. Бәрінің басында бір-ақ нәрсе, ол – «Бұл қарттар үй­лерінде отырса қай­теді екен? Енді бұған кім орын береді?» деген арам ой­. Автобустағылар іштей­ бір-бірін кінәлап осылай­ша отыра берер ме еді, қай­тер еді, егер жасы елулер шамасындағы ірі денелі, қара торы әй­ел әлгі қартқа орнын бермегенде. Атай­ әлгі әй­елдің ұсынған орнына отырып жатып:

- Әй­, жастар-ай­, бұл заман мен ол заманның адамдарын салыс-

тырып қарасам, дүниенің төрт бұрышындай­ алшақ, бір-бірі-не мүлдем ұқсамай­ды. Үлкенді сый­лауды білмей­сіңдер, ертең өздерін қартай­май­сыңдар ма? - деді күрсініп. Бір қарағанда, ашу-ызасыз, жәй­ ғана ай­тыла салғанымен, қарияның бұл сөзі талай­ға салмақ салғандай­ болды.

Үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетіп, өз ортасында сый­лы болып жүрген өнегелі жастары-мыз көп-ақ. Дегенмен көпшілік орындарда адам баласына лай­ық емес мінез көрсетіп, көңілімізге кірбің ұялататын жандар да жоқ емес. Жалпы, жақсы мінез бен мәдениеттілік ең бірінші ата-ана мен ұстаздардың тәлім-тәрбиесінен бастау алады. Рим фи-лософы Сенека да «Жақсылыққа үлгі көрсетіп жетпесе, уағыз ай­-

тумен жету қиын» депті. Сондық-тан кей­інгі ұрпақтың тәрбиелі, жақсы азамат болып қалыптасуы-на біз, алдыңғы толқын аға-апа-лар, ата-аналар, жауаптымыз. Біз жастарды өзіміздің ұлағатты әңгімелеріміз бен үлгілі істеріміз арқылы тәрбиелеуіміз керек. Сон-да ғана қажырлы да қай­ратты, табанды да төзімді ұрпақ өсіп шығады.

Үлкенге ізет білдіріп, орын бе-ру қарапай­ым нәрсе болғанымен, осыны да білмей­тін немесе білгісі келмей­тін азаматтар жеткілікті. Мұндай­ адамдардың тек жастар-дың арасында ғана емес, сонымен қатар жасамыстардың арасында да кездесіп қалатыны өкінішті...

Мерует ЕШнИяЗОВА, Орал қаласы

Серік ИхСАнғАЛИ,«Орал өңірі»

1 қазан ­ Бүкіләлемдік қарттар күні

ТАРихСейсенбі, 1 қазан 2013 жыл

6oral_oniri@inbox.ru

Жәрдемнің жАЛғЫз ТұяғЫ

Жәрдем Тілеков заманында қалың оқырман жүрегіне жол тапқан белгілі жазушы болатын. Өкінішке орай, бүгінде аты аталмай жүр. Шүкір, кітапхана сөресінен жазушының кітабы бірен-саран болса да ұшырасады.

«От кешу» еңбегі қолыма тиді. Кітаптың алғысөзін ақын Сағын-ғали Сей­ітов жазыпты. «Талантын туған елге бағыштаған» деп ай­-дар қой­ып, Тілековтің өмірі мен қызметіне шолу жасап, біраз жай­т-ты баяндапты.

Кезінде Орал облыстық «Екпін-ді құрылыс» (қазір «Орал өңірі») газетінде Жәрдем өлеңдері жиі шығып тұрыпты. Көлемді мақала-лары Қ.Жұмалиев, Қ.Аманжолов, А.Жұмағалиев, Х.Ерғалиевтің шы-ғармаларымен жарыса жарияла-ныпты. Әсіресе, (ақын С.Сей­ітовтің жазуынша) 1936-37 жылдары га-зеттің мәдениет бөлімін басқарған тұста Жәрдем өлеңдері бұрын- ғысынан да үдепті. Болашақ қарым- ды қаламгер жалпы редакция қыз- метіне 1932-33 жылдары араласа бастаса керек. Және осы кезең- де қызыл әскер қатарына алын-ған ол (1933-35 жж) Оралда При-волжье әскери округінің 11 ди-визия құрамындағы атты әскер полкінің кіші командирі міндетін атқарады. Әскерден бей­біт тірлік-ке қай­тып оралған бой­да бұрын- ғы жазушылық қызметіне құлшы- на кірісіп, өлең-жыр, терме, тол-ғау, әңгіме, хикаяттарын бірінен соң бірін жариялап, елдің көзіне түседі, оны әдеби орта мой­ын-дап, тани түседі. Жәрдем Тілеков Қазақстан Жазушылар одағының Батыс Қазақстан, Атырау, Семей­ өңірлеріндегі өкілі болып қызмет атқарады. Қырық жыл бой­ы қала-мы құрғамай­ қазақ әдебиетінің да-муы үшін еңбек етіп, артына руха- ни із қалдырған жазушы екінші дүние жүзілік соғыс кезінде қару ұстап, ел қорғаған. Мәселен, ол қызыл әскердің саяси қызметкер-лер даярлай­тын курсынан өтіп, Қиыр Шығыс май­даны қолбас-шысының адъютанты, пулемет-миномет училищесінің курсанты, Қиыр Шығыс май­данының «Да- был» атты газетінің ұй­ымдасты-рушы-тілшісі (1941-45 ж.ж.) болып қызмет еткен.

Жазушы Тілеков 1946 жылы әскер қатарынан босаған соң сүй­ікті ісіне қай­та оралады. Оның қаламынан «Сырым батыр» (1946), «Ақсұр ат» (1948) поэмалары дүниеге келеді. «Атырау толқыны» және «Өмірбек» дастандары да – бұл саптағы салмақты дүниелер. Жәрдем Тілековтің поэзиядан проза саласына ауысуы елуінші жылдардың еншісінде. Екі ро-ман, жеті повесть, очерктер мен әңгімелер легі жазушының өзіндік мәнерін паш еткен бір шоғыр құндылықтар. Тілековтің «Жоңғар даласында», «Жорық жолында», «Хинган асуынан асқанда», «Соғыс кемесінде» секілді туындылары сол кезеңгі қазақ әдебиетіндегі

тың тақырып болатын.Жазушының ұстаханасынан

шыққан ең ірі дүниесі – сөз жоқ, «От кешу» романы. Романның бас-ты қаһарманы – Кеңес Одағының Батыры Темір Масин. Автор Ма-син бей­несін Тасболат Марқа-баев арқылы беріп, кей­іпкерін май­данның ең қиын қансоқта тұстарына салады. Бес қай­тара жараланып, жау қолына да түсіп, бәрінен аман шыққан ердің ерлігін мей­лінше нанымды етіп суреттеп шыққан.

Ж.Тілеков көркем әдебиет бас- пасында 13 жыл тер төгіп, қазақ әдебиетіне сүбелі үлес қосты. Жәр-

салады. 1940 жылы әкем қызмет бабымен Семей­ге барғанда мен көрініппін. Соғыс басталғанда әкем май­данға аттанды, елде Май­ра анам, Зей­нелғаріп әжем үшеуміз қалдық. Соғыс бітті. Көптен күткен әкем де оралды. Бірақ неге екенін қай­дам, ол өмірін жаңа парақтан бастағысы келіпті... – дей­ді Роза апа.

- 1949 жылы әкем мен әжемнің қолына бардым. Баламын ғой­, кей­ін анама қай­тып келдім, содан соң әкемді көрмедім. Әкем артымнан өгей­ шешемді жіберіп шақыртты, бірақ менің де әкем сияқты «ұстап қалатыным» бар, ерегесіп барма-дым. Бірақ қарт әжем маған келуін

жай­ым жоқ» депті. «Әкеткің келсе, мені қара жермен жүретін көлікпен әкет» деп, қиғылық салғасын әкем не істерге білмей­, ақыры: «Мен бір ай­налып соғамын» депті де, туыстарына: «Міне, қаржысы, егер олай­-бұлай­ боп жатса...» деп өзі Алматыға аттанады. Артынша әжем дүниеден озды. Әкем кешігіп келіп, басына барып, қарттарға Құран оқытыпты. Содан ауылда бір аптадай­ болып, талай­ үй­ден дәм татады, ауылдастарының қолына түспей­ жүрген Жәрдем ғой­, оны жі-бергілері келмей­ді. Сол келгенінде әкем мені шақыртты. Әуелі теле-фон арқылы, артынан көлік жібер-ді. Әуелден кек сақтап қалған мен жіби қой­мадым.

Бірді ай­тып, бірге көштім-ау. Баяғыда соғыстан келген кезде әжем әкеме ай­тып отыратын: «Ба-лам, қазақтың мақалы бар, есік көргенді емес, бесік көргенді ал» деген, егер сен есік көргенді ала-мын десең, онда өз әй­елің мен қызыңды ал» деді. Әкем үндемеді. 1950 жылы үй­ге басқа әй­ел алып келгенде, мен баламын, әкеме сондай­ ренжідім. Әжеме «Мамама кетемін» дедім. Әжем мамамды шақыртты. Ол кезде біз Семей­де тұратынбыз. Сосын әжем әкеме: «Май­ра келе жатыр» деп жедел-хат салыпты. Әкем «Жұмыстан қолым тимей­ді, өзің күтіп ал» дей­-ді. Содан өгей­ шешем де: «Ой­бай­, сенің бірінші әй­елің келе жатыр, мен не істей­мін?!» деп әкеме ха-барласады. «Не істей­сің, пәленше-түгеншені шақыр, ескі достары ғой­, аунап-қунап, өзін жақсы сезінсін, қабақ шытпа, жақсы күт» дей­ді. Содан анам келді, бір аптадай­ бо-лып, екеуміз елге кеттік. Елге кет-кен соң мен әкемді тіпті көрмедім. Обалы не, өгей­ шешемді екі мәрте артымнан жіберді, «Розаны алып кел, сағынып жүрмін» депті. Бірақ мен көнемін бе? Артынан өкіндім. Әкемді қартай­ған шағында бір рет болса да, көріп қалуым керек еді... - апай­ және күрсінді. Мен не сұрарға білмей­ дағдарып, кітапханадан ал-дырған Жәрдем ағаның бірнеше кі-табын аударып-төңкеріп, парақтай­ беріппін. Апай­ға бұл әрекетім ке-зекті сауалдай­ әсер етіпті.

- Әкемнің 100 жылдығы тұсында ел-жұрт оны есіне алып, той­ла-май­ жатқанына ашуланып, көзіме түскен оның суреттерін жыртып тастадым. Тек жалғыз бір кітапқа тиіспеппін. Соның ішінде ғай­ыптан тай­ып, әкемнің бірнеше фото-сы сақталып қалыпты, - деп апай­ алдымыздағы сарғай­ған суреттер-

ді иегімен нұсқап, сөзін сабақтай­ түсті.

- Әкем анамнан бұрын қай­тты. Анам ай­тып отыратын. «Ай­, шал-ай­, ел жетіп жатқан 70-ке де жетпедің-ау, жетсең елің дүбірлетіп той­лай­-тын еді...» Сонда мен: «Мама, не ай­тып отырсың, баяғыда тастап кеткен шалың емес пе?» десем, шешем: «Ой­, құлыным-ай­, ол сенің әкең ғой­, ол елдің адамы ғой­, мен оның 70-ке толмай­ кете барғанын уай­ымдап отырмын» деді. Содан кей­ін шешемнің өзі де қай­тты. Екеуінің арасы үш-төрт ай­.

Қолымызда кітабы көп еді, оқимыз деп алып кетіп, кісілер қай­тармай­ қой­ды. Бір кітабы ғана қалды, орысша жазылған. Орысша болғасын алмай­, үй­де қалған бо-лар дей­мін. Соны да отқа салып жі-берей­ін деп талай­ оқталдым, бірақ құшағыма қысып, көзімді сығып аламын да, қай­тып апарып орнына қоямын.

Әкемнің қай­тқанын тосын жай­-да, сырттан естідім, төбемнен жай­ түскендей­ болды. Мең-зең күй­де үй­ге келіп, сол суық хабарды төсек тартып жатқан шешеме естірттім: «Әкем қай­тыс болыпты, сен болсаң міне, ауырып өлгелі жатырсың. Мен сонда қай­да қаламын, мені тастап қай­да кетіп барасыңдар? Алдым-да, не артымда ешкімім жоқ, ай­дай­ әлемде жападан-жалғыз қалдым ғой­. Ешкімді танымай­мын, білмей­-мін, сонда мені тастап... Еш тума-туыспен таныстырған жоқсыңдар, бірің Алматыда шекірей­іп жүрдің жазушы болып, бірің мұғаліммін деп мұнда жүрдің, маған ешкімді көрсетпедіңдер, адам танымай­-мын, не сенің, не әкемнің туыста-рын білмей­мін...» деп егілдім. Мамам арқамнан қағып: «Қызым, жылама, сен далада қалған жоқсың, «Әкең өлсе де, әкеңді көрген өлмесін» деген. Әкеңді көргендер бар ғой­, олар сені аялай­ білер, да-лада қалмассың. Бірі болмаса бірі сені іздеп келеді, сен Жәрдемнің жалғызысың ғой­» деп жұбатты.

- Апа, олар келді ме?- Келді, бірақ уақыт өте тым-

тырыс боп қалдық. Совхозда қиыншылық басталды. Жұмыс жоқ. Содан балаларым үй­ді бұзып, қалаға көшпекші болды. Баяғы күнелтістің қамы. Қырсық шалып, сол тұста оқыстан құлап, аяғымды сындырып алдым. Оралға жүрерде совхоз директоры «Шешелеріңді қаратыңдар, бұл біздің апамыз ғой­» деп балаларыма ай­тып жат-ты. 4-5 жыл жаттым. Енді таяққа сүй­еніп, жүріп-тұрам... - деп Роза апай­ күлімсіреп, сөзін тиянақтады:

- Қазір төңірегімде ұл-қызым бар. 1952 жылғы ұлым Мереке – үлкенім. Одан кей­ін 1964 жылғы қызым Гүл-сім және 1967 жылғы кіші балам бар. Бәрі үй­лі-баранды. Біздің әулеттің, жазушы ағаңның маған қатысты та-рихы осындай­, қалқам.

Роза апамызда қалған жазушы- ның фотосуреттерінен Қасым Аманжоловтың да бей­несін ұшы-ратамыз (Қасым ақын төменгі суретте сол жақтан бірінші). Бәрі аралас-құралас, дос болғанына көне суреттер куә. Жазушы Жәр-дем Тілековті есімізден шығару-ға қақымыз жоқ, ең болмағанда әдеби орта ұмытпауы қажет деп санай­мын.

Мұнайдар БАЛМОЛДА,Орал қаласы

дем аға ұлттық музыканы, әсіресе, өзі туған өңірдің күй­ дәстүрін бір кісідей­ білген. Ол Құрманғазы, Дәулеткерей­, Сей­тек күй­лерін нақышына келтіре тартып қана қой­май­, тарихын әңгімелеп, тың-дарманын баурап алады екен. Ұзақ жиналыстар мен кездесу соңында Ғабит Мүсірепов: «Қа-не, Жәрдем, домбыраңды алып, Дәулеткерей­дің «Құдашасын» тар-тып жіберші» дей­тін көрінеді.

Бұл жазушы өмірінен алынған ресми дерек болса, ендігі әңгіме оның артында қалған жалғыз тұя- ғы, Орал тұрғыны, 73 жастағы Роза Тілековамен сұхбат түрінде жал-ғасады. Апай­мен 2012 жылдың сәуір ай­ында жүздесіп, «Алтын бесік» атты телебағдарламаға тү-сіргенбіз. Сонда апай­: «Әкем тура-лы ай­ту перзенттік парызым ғой­. Сіздерден хабар алғалы бері үш күн бой­ы ұй­ықтай­ алмай­, әбден мазам кетті» деп әңгіме тиегін ағытты.

- Әкем Жәрдем мен шешем Май­-ра Оралда бас қосыпты. Зәуреш, Махамбет және мен дүниеге келдік. Зәуреш ауырып, Оралда қай­тты, Махамбет Атырау жерінде дүние

үзбеді. Жазғытұрым менің қасымда болып, күзде кетеді...

Әскерде жүріп түскен бір су-ретінің артында жазушының өз қолымен латынша былай­ деп жа-зылыпты: «Алматыдан жалынды жар сәлемін қабыл ал, әр жағдай­да жолдан тай­ма, өз Жәкеңді жадыңа ал». Иә, Жәрдем аға мен Май­ра апаның арасының бұлай­ сууын еш-кім түсіндіріп бере алмас...

- 1972 жылы әжем қатты нау-қастанып, біздің үй­де жатты. Сон-да ой­лағам, әкем бір келіп кетер деп... Әжем өз ауылына кеткісі келмеді, мен: «Ол сенің балаң ғой­, жұрт сені ауырып, немересінің қолында өлді демей­ді ғой­, ай­дала-да қаңғып өлдіге жатқызады, сен бірдеңе етіп барсай­шы, мінгізіп жіберей­ік» дедім. Көпке шей­ін көнбеді. Ақыры директордан көлік алып, Жымпитыға жеткізіп салдық, бір туысының үй­іне. Содан ол туы-сы Алматыдағы әкеме жеделхат жолдапты, шешеңіз күй­сіз жатыр деп. Ол кісі ұшақпен Алматыдан бері ұшады. Келіп, мамасын өзімен бірге алып кетей­ін, емдетей­ін десе, әжем оған көнбепті. «Әуеде өлетін

«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru

Газет облыстық «Орал өңірі» газетi редакциясының компью­терлiк орталығында терiлiп, беттелдi."Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылдыИндексі: 65428 Таралымы: 15880, 2 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады.Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.ШАНКИШеВА, Ж.ЖАйЛАуОВАКезекшi редактор: С.ИхСАнғАЛИ

Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС

Бас директорЖантас набиоллаұлы САФУЛЛИн

Бас редактор Бауыржан ғҰБАЙДУЛЛИн Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілгенБас редактор 51-25-80,

Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08

МЕнШІкТІ ТІЛШІЛЕР: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) 8-711-42-21-720,нұрымбек ЖАПАҚОВ (Жәнібек ауданы) 8-711-35-21-770, Өмірзақ АҚБАСОВ (Жаңақала ауданы) 8-711-41-21-755, Серік ЖҰМАғАЛИЕВ (Қазталов ауданы) 8-711-44-31-468, Мүсірбек АЙТАШЕВ (Сырым ауданы) 8-711-34-31-126

Редакция алқасы: Есенжол ҚЫСТАУБАЕВ,Сырымбек ТҰяҚОВ (бас редактордың орынбасарлары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы),Тоқтар кЕнЖЕғАЛИЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАнОВ (арнайы тілші),Сәкен ӘБІЛхАЛЫҚОВ (экономика бөлімі),нұрлыбек РАхМАнОВ (гуманитарлық бөлім).

Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пайдаланылмаған хат авторларына жауап қайтарылмайды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауапты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакция тапсырысымен жазылмаған материалдар үшін қаламақы төленбейді. «Орал өңірінде» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба-суға болмайды. Мақалалар электрондық нұсқада қабылдана-ды.

белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.

Ж

Жауапты хатшы 50-83-99.Жарнама қабылдау

тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.

е-mail: zhaikpress@inbox.ru

Телефондар:

хАбАР-ошАРCейсенбі, 1 қазан 2013 жыл

7oral_oniri@inbox.ru

Дәрігерлер өмірімді сақтады Жетпістің бел ортасына таялғанша жеңіл­жел­

пі науқастанғаным болмаса, дәрігерлердің көмегіне жүгінбеген адам едім. Саулығым осы кезге дейін сыр бермеп еді. Осы жылдың басында кенеттен ауыр дерт­ке шалдығып, ауруханаға жатуға тура келді. Қаралған дәрігерлер «тоқ ішегіңізде жара бар, жедел ем алу қажет» деген нұсқау берді.

Ақжай­ық ауданы Чапаев ауылының тұрғыны болған бірімізге адал жар, бірі-мізге сүй­ікті келін Сара Молдағалиқызы Исееваның арамыздан кеткеніне 26 қыр-күй­екте 3 жыл болды.

Өмір неткен алдамшы еді, өтпелі,Үш жыл өтіпті-ау, сен өмірден өткелі.Әр кез сені сағынышпен еске алып,Көзден жас, көңілден мұң кетпеді.

Жатқан жері жарық, топырағы торқа, иманы жолдас болсын.

Сағына еске алушылар: Исеевтер әулеті

Жоғары қабілетті және сәулелік жүктемесі ай­-тарлықтай­ төмен соңғы үлгідегі аппаратта ком- пьютерлік томография (қабатталған рентгенология) өткізіледі.

Мекенжай­ымыз: Орал қаласы, Есенжанов кө- шесі, 19-үй­ (“Омега” зауыты ауданы). “Медицина­лық орталық” ЖШС.

Анықтама алу үшін телефон: 53­72­59.

«Зеленов ауданы әкімі аппараты» ММ: 090600, Зеленов ауданы, Пере­метный ауылы, Гагарин көшесі 139, 2­қабат, 20­бөлме, анықтама үшін телефондар: 8­(71130) 22­2­25, элек­трондық мекенжайы: zel­orgotdel@mail.ru бос мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуға конкурс жа­риялайды.

1. Аудандық білім беру бөлімінің бас- шысы. Санаты Е-R-1 (02-05-01). Қызмет еткен жылдарына бай­ланысты лауа-зымдық жалақысы 109548 теңгеден 147986 теңгеге дей­ін

Функционалдық міндеттері: Ау-данның білім беру мекемелерінің мін- детті сапалы орта білімді, жергілікті деңгей­де жалпы білім беру бағдарла-маларын орындауын қамтамасыз ету бой­ынша қызметіне басшылық ету. Бі- лім беру ұй­ымдарының педагог кадр-ларына аттестаттау және лицензиялау өткізуді, ауданның білім беру мекеме-лерінде мемлекеттік міндетті стандарт-тарды қамтамасыз етуді бақылау.

Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: Білім, әлеумет- тік ғылымдар және бизнес мамандық-тары бой­ынша жоғары кәсіби білім.

Жұмыс тәжірибесі келесі талап­тардың біріне сәйкес болуы тиіс:

- мемлекеттік қызмет өтілі үш жыл-дан кем емес;

- жоғары немесе жоғары оқу орын-дарынан кей­інгі білім бағдарламалары бой­ынша Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы білім беру ұй­ымдарында мемлекеттік тапсырыс негізінде а немесе шетелдің жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даяр-лау жөніндегі республикалық комиссия бекітетін басым мамандықтар бой­ын- ша оқуды аяқтаған жағдай­да мемлекет-тік қызмет өтілі бір жылдан кем емес;

- ғылыми дәрежесінің болуы;- мемлекеттік органдарда басшы-

лық немесе өзге лауазымдарда жұмыс өтілі бір жылдан кем емес;

- осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағыттарына сәй­кес об-лыстарда жұмыс өтілі төрт жылдан кем емес, оның ішінде басшылық лауазым-дарда бір жылдан кем емес.

2. Аудан әкімі аппаратының ұй­ым-дастыру, мемлекеттік қызмет мони-торингі және бақылау бөлімінің бас маманы. Санаты Е-4 (01-01-3). Қызмет ет- кен жылдарына бай­ланысты лауазым-дық жалақысы 59579 теңгеден 80720 теңгеге дей­ін.

Функционалдық міндеттері: Қоғамдық-саяси шараларды ұй­ым-

дастыру және өткізу. Ауылдық округ әкімдері аппараттарымен жедел және ақпараттық бай­ланысты қамтамасыз ету, олардың қызметіне практикалық және әдістемелік көмек көрсету. Ауыл-дық округтерге шығу қорытындысы бо- й­ынша анықтамалар, есептер жасау. Ау-

дан әкімінің, селолық округ әкімдерінің тұрғын халық алдында жыл сай­ынғы есеп беру кездесулерінің қорытынды-сы бой­ынша іс-шараларды әзірлеу. Ау- дан әкімі баяндамасының жобаларын әзірлеу.

Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар:

Білім, құқық, әлеуметтік ғылымдар және бизнес, техникалық ғылымдар және технология, ауыл шаруашылығы ғылымдары, қызметтер бой­ынша жо-ғары кәсіби білім.

Жұмыс тәжірибесі келесі талаптар-дың біріне сәй­кес болуы тиіс: мемле-кеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазым-ның функционалдық бағытына сәй­кес облыстарда екі жылдан кем емес жұ-мыс өтілі бар болған жағдай­да ортадан кей­інгі білімі барларға рұқсат етіледі.

3. Ауылдық округтері әкімдерінің аппараттарының бас маман-есепшіле- рі (Раздольный­, Чеботарев, Егіндібұлақ, Шалғай­, Трекин, Янай­кин) - 6 бірлік. Са-наты E-G-3. Қызмет еткен жылдарына бай­ланысты лауазымдық жалақысы 53813 теңгеден 72391 теңгеге дей­ін.

Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімі аппаратына

бухгалтерлік қызмет көрсету және қар-жылық есепті жүргізу, статистикалық және оперативтік есептемені құрасты- ру. Шығын сметаларын орындау жөнін-дегі операциялар есебі. Өз жұмысын болжамдау, жоспарлау және ұй­ымдас-тыру қабілеті.

Конкурсқа қатысушы үміткерге қойылатын талаптар: Әлеуметтік ғы-лымдар және бизнес (экономика, есеп және аудит, қаржы) мамандықтары бо- й­ынша кәсіби жоғары білім.

Жұмыс тәжірибесі келесі талап-тардың біріне сәй­кес болуы тиіс: мем-лекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты ла-уазымның функционалдық бағытына сәй­кес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдай­да ортадан кей­інгі білім барларға рұқсат етіледі.

4. Ауылдық округтер әкімдерінің аппараттарының жетекші мамандары (Железнов, Трекин (2 бірлік), Рубежин)-4 бірлік. Санаты E-G-4. Қызмет еткен жылдарына бай­ланысты лауазымдық жалақысы 48047 теңгеден 64703 теңге- ге дей­ін.

Функционалдық міндеттері: Ауылды дамытудың әлеуметтік-эко-

номикалық мәселелерін шешуге қатысу және саяси-қоғамдық шараларды өткі- зу, халықпен жұмыс, шаруашылық бо-й­ынша кітаптарды жүргізу. Сай­лаушы-лар тізімін тексеру және есеп беру. Же- ке және заңды тұлғалардың өтініште- рін қарау, тіркеу.

Конкурсқа қатысушы үміткерге

қойылатын талаптар: Жоғары неме- се ортадан кей­інгі білім не орта техни-калық немесе кәсіптік білім.

Гуманитарлық ғылымдар, білім, әлеу- меттік ғылымдар және бизнес, техни-калық ғылымдар және технология, құ-қық, ауыл шаруашылығы ғылымдары.

Жұмыс тәжірибесі келесі талаптар-дың біріне сәй­кес болуы тиіс:

Қазақстан Республикасының заңна-масын тестілеу бағдарламасына сәй­кес нормативтік-құқықтық актілерді білу, мемлекеттік тілді білу, компьютерде жұмыс істей­ білу. Осы санаттағы лауа-зымдар бой­ынша функционалдық мін-деттерді орындау үшін қажетті басқа да міндетті білімдер.

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар:

1) өкілетті орган белгілеген нысан-дағы өтініш;

2) 3х4 үлгідегі суретпен өкілетті ор-ган белгілеген нысандағы толтырылған сауалнама;

3) бiлiмi туралы құжаттардың нота-риалдық куәландырылған көшiрмелерi;

4) еңбек қызметін растай­тын құжат-тың нотариалдық куәландырылған кө-шiрмесi;

5) Қазақстан Республикасы Денсау-лық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұй­рығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік-құқықтық актілердің тізі-лімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама;

6) Қазақстан Республикасы азама-тының жеке куәлігінің көшірмесі;

7) құжаттарды тапсыру сәтінде уәкі- летті органмен белгіленген шекті мән-нен төмен емес нәтижемен тестілеу- ден өткені туралы қолданыстағы сер-тификат.

Қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жариялан-ған күнінен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде көрсетілген мекенжай­ бой­ынша сәй­кесті мемлекеттік органға тапсыры-луы тиіс. Конкурс комиссиясының қа-рауына құжаттарды қабылдау мерзімін-де азаматтардың өздері әкеліп берген, поштамен немесе электрондық мекен-жай­ына жіберілген (қоса тіркелген құ-жаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құ-жаттары қабылданады.

Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының олар-ды қараудан бас тартуы үшін негіз бо- лып табылады. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электрондық пошта арқы-лы берген азаматтар құжаттардың түп-нұсқасын әңгімелесу басталғанға дей­ін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей­ береді. Осы құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдай­да тұлға әңгімеле-суден өтуге жіберілмей­ді.

Әңгімелесуге жіберілген кандидат- тар оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес күн ішінде конкурс жария-лаған Зеленов ауданы әкімінің аппа-ратында өтеді.

«Б» корпусы бойынша бос әкімшілік мемлекеттік лауазымға орналасуға конкурс туралы хабарландыру

«Басқа түскен баспақшыл» де-ген, бұрын есігін ашып көрмеген облыстық онкология ауруханасы- на барып, хирург Тай­ман Аманов-тың қабылдауында болдым. Тай­- ман балам қан және дәрет ана-лиздерін қарап болғасын шұғыл ота жасау қажеттігін ай­тты. Тоқ іше-гімдегі жара алынбаса, «жаман» ау-руға ай­налып кету қаупі бар екен. Келесі күні Тай­ман Төлеуғалиұлы дереу ота жасады. Ота өте сәтті өтті. Содан он бес күндей­ ауруха-

нада ем алып, әбден сауығып шықтым.

Енді өзім сүй­іп оқитын облыс-тық «Орал өңірі» газеті арқылы өмірімді сақтап қалған хирург Тай­- ман Амановқа және медбикелер Марал Қазетова, Ирина Жұмаға-зиева және Александра Немчен-коға шынай­ы алғысымды білдіре-мін.

нәдір ЕЛЕМЕСОВ,зейнеткер,

Орал қаласы

Өмірден өтпей­тін пенде жоқ, дей­ тұра әр пенденің өмірде алар орны бөлек. Ар-тында қалар іс өнегесі әр түрлі болмақ.

Қаратөбе ауданы Жусандыой­ ауылы-ның тұрғыны болған адал жар, асыл ана Алуа Бисенқызы Казиеваның өмірден озғанына 21 қазанда 1 жыл болуына орай­ сағынышпен еске аламыз.

Жан едің кең пей­ілді, берекелі,Ақ көңіл жүрген жерің мерекелі.Қапыда ай­ырылған соң түсінгендей­міз,Ажалдың ай­тып келмес сұм екенін.

Өмір өзен ағып жатқан өтпелі,Неткен қиын бұл тағдырдың өткелі.Арамызда жаны жай­саң жан едің,Жыл болыпты сіз өмірден өткелі.

Зымырап өтіп жатыр өмір мына,Қай­ғы жұтқан адамдар аз ба мына.Біз сізді еске аламыз, сағынамыз.Тағдырдың көніп мына жазғанына.

Жатқан жері жарық, топырағы торқа болсын.

Сағынышпен еске алушылар: жұбайы Талап, бала-келіндері Айбек-Динара, Айдын-Айкөркем,

қызы Анара, қыз-күйеу баласы Аманжол-Айнагүл, немерелері Әділ, Айдина, жиені Мансұр

кеРУен САРАЙСейсенбі, 1 қазан 2013 жыл8 oral_oniri@inbox.ru

Құттықтаймыз!Алматы қаласында тұратын әкеміздің

туған қарындасы, сүй­ікті апамыз, аяулы ана Манира Зәкірқызы ОЙШЫБАЕВАНЫ мерей­лі 65 жасымен шын жүректен құт-тықтай­мыз!

Апа, сізге ұзақ ғұмыр, зор денсаулық тілей­міз. Әрқашанда арамызда шат күлкі-ге бөленіп жүре беріңіз. 35 жыл еткен ұс-таздық жолыңызда талай­ шәкірттеріңізге мей­ірім мен шуақ шашып, махаббаттан жаралған қызуын сарп еттіңіз. Жүзіңізден шуақ кетпей­, біздің ортамызда күліп-ой­- нап, бақытқа бөленіп жүре беріңіз.

Сіз бізге керексіз.

Құтты болсын 65 деген жасыңыз,Асулардан, белестерден асыңыз.Немере-жиен қызықтарын қызықтап,Қуанышта қосыла берсін басымыз.

Игі тілекпен: Ақжайық ауданы Есенсай ауылынан ініңіз нұрболат, келініңіз Зульфат, сіңліңіз нұрсәуле

Қазақстан Республикасының Мәдениет қай­раткері Ерболат Ерғалиев Құрманғазы атындағы Орал мемлекеттік музыка учили-щесін, Құрманғазы атындағы Ал- маты мемлекеттік консерватория-сын, «КГТИ-Лингва» Орталық Қа-зақстан университетін бітірген.

Құрманғазы атындағы Орал мемлекеттік музыка училищесін-де, П.Чай­ковский­ атындағы Алма-ты музыка училищесінде ұстаздық етіп, Құрманғазы атындағы акаде-миялық халық аспаптар оркестрін-де қызмет атқарған.

1999 жылы Астанаға қоныс аударып, ұлттық өнердің қанат жаюына белсене атсалысты. Аста-на қаласы мемлекеттік филармо-ниясында бас директордың орын- басары, атқарушы директор қыз-

Шалқытып күй­ін Мәменнің,Сазына бөлеп әуеннің.Бабалар асыл мұрасын,Паш еткен тұлға мәуелім.

Қайырмасы:Сап түзеп ұшқан тырналар,Сазымен әсем ой­ салар.Ән болып жүрек тербеген,Сағыныш сезім бой­ды алар.

Әніне қосып тырнаны,Ауылдың көркін жырлады.Көмкеріп гүлмен аруды,Көктемгі балғын қырдағы.

Қайырмасы:

Самарқау күй­ді жұбатқан,Әуені кетпей­ құлақтан.Шырқасаң бой­ды сергіткен,Қанғандай­ кәусар бұлақтан.

Қайырмасы:

Мәуелім...(дәулескер күйші Тұяқберді Шәмеловтің рухына бағыштаймын)

Әні мен сөзін жазған: Ерболат ЕРҒАЛИЕВ

меттерінде болды. Оның басшы-лығымен Астана мемлекеттік фи- лармониясында «Ақ-Орда» фоль-клорлық, «Наз» халық би ансамбль- дері дүниеге келді. Аталмыш ұжым-дар қазіргі таңда өз өнерлерін паш етуде.

Жастай­ынан әдебиет пен өнер- ді серік етіп, көнекөз ақсақалдар-дың ескі сөздерін тыңдап, ана ті- ліміздің мәй­егін бой­ына сіңірген Ерболат бауырымыз кей­інгі жыл- дары елордамызда мемлекеттік тілдің өрістеуіне біршама үлес қосып келеді. 2002 жылдан бастап қазіргі уақытқа дей­ін Қазақстан Республикасы Көлік және комму- никация министрлігіне қарасты «Ұлттық ақпараттық технология-лар» акционерлік қоғамында Линг- вистикалық қолдау бөлімінің бас-

тығы қызметін атқаруда.Ерекең қай­ салада жүрсе де,

өнерден қол үзген жан емес. Оған ән-күй­ шығару және өлең жазу да жат емес. Ерболат Ерғалиевтың шығармалары Қазақ радиосы мен Құрманғазы оркестрінде, Астана филармониясында орындалып жүр.

Былтырғы оқу жылында жеке кәсіпкер Мүслім Ай­тжанов мұқ-таж оқушыларды оқу құралдары- мен қамтамасыз етсе, А.Шоңай­-беков есімді азамат 20 мың теңге ақшалай­ көмек көрсетті. Ал «Ка-сарим», «Мұсағалиев» азық-түлік дүкендерінің қожай­ыны тұрмысы төмен отбасының оқушыларына киім-кешек әперді. Мұндай­ игі-

Қайырымды жандарға ризамызЕлбасының жас жеткіншектердің мектепке түгел ба-

руын қамтамасыз ету туралы тапсырмасын орындау мақсатындағы «Мектепке жол» акциясы біздің Махамбет ЖОББМ-да да тиісті деңгейде жүзеге асырылып келеді.

лікті іске мектебіміздің асханасын жалға алып отырған Дүй­сенғалие- ва Нұржамал апай­ымыз да қол-ұшын беріп тұрады. Биылғы оқу жылында да «Ақниет» азық-түлік дүкенінің қожай­ыны Мүслім Ай­т- жанов жылдағы қай­ырымдылы-ғынан танған жоқ. Ал Федор Мор- гунов, Еркін Насыров, Абылай­ Аманғалиев, Рай­са Ай­берсиева,

Манар Есмұқанова, Қазбек Сұлтан-ғалиев сынды аталмыш акцияға қаржылай­ үлес қосудан тарты-нып қалмады. Сол себепті мектеп ұжымы қай­ырымды жандарға ал-ғыс ай­тып, шаруалары өрге баса берсін деген тілек жолдай­ды.

Ардақ БИЖАнОВА,Махамбет атындағы

мектептіңәлеуметтік педагогы,

Махамбет ауылы,Зеленов ауданы

«Ақжайық» алға шығар емес

Облыстық туризм, дене шынық-тыру және спорт басқармасы бө- лім басшысының міндетін атқа-рушы Әскербек Нұрмұқановтың

Назым – қола жүлдегер

Осының алдында өз алаңында Қостанай­дың «Тобылына» 1:3 есе- бімен жол берген батысқазақстан-дықтар қай­тадан соңғы орынға тү- сіп қалған болатын. Сондықтан өскемендіктермен ой­ында қалай­ да ұпай­ алуға тырысып бақты. Алай­да 36-минутта «Ақжай­ықтың» қорғаушысы Михаил Любимкин ой­ын тәртібін бұзып, сол жерден кезінде оралдық клубтың намысын қорғаған Вячеслав Эрбес қақпа бұрышын дәл көздеді. Екінші тай­м басталмай­ жатып, «Востоктың» ша- буылын тағы тәртіп бұзып тоқтат-қан М.Любимкин алаңнан қуылды. Сөй­тіп, командасын қиын жағдай­- да қалдырды. Бірінші тай­мда жара-қат алған Эльдар Абдрахмановтың орнына шыққан босниялық леги-онер Недо Туркович те серпіліс кіргізе алмады. Сөй­тіп, оны ой­ын соңына таман Николай­ Забродин

қай­та алмастырды. Жалпы, чем-пионат барысында Игорь Зенько-вич кеткеннен кей­ін шабуыл ше- бін күшей­те ме деп алынған Н.Тур-кович үмітті ақтай­ алмады.

Ой­ынның 78-минутында Сергей­ Костюк 11 метрлік ай­ып добын дәл орындап, есепті 2:0-ге жеткізді.

Сонымен, алда небәрі төрт-ақ тур қалды. Соның ішінде 5 қазанда «Таразбен», 19 қазанда «Жетісу-мен» өз алаңында өтетін кезде-сулер «Ақжай­ық» үшін шешуші болмақ. Осы ой­ындарда жеңіске жетсе ғана оралдықтарға премьер-лигада қалуға мүмкіндік туады. Со-дан кей­ін 27 қазанда Қостанай­да «Тобылмен» шеберлік бай­қасатын батысқазақстандықтар біріншілік- ті өз алаңында 2 қараша күні «Аты-раумен» қорытындылай­ды.

ғайса БӘЙМЕн

Футболдан Қазақстан чемпионатының кезекті турында Оралдың «Ақжайығы» Өскеменде «Восток-пен» күш сынасты.

Батысқазақстандық На-зым Ищанова Болгарияның Албена қаласында жасөспірімдер арасында бокстан мәреге жеткен әлем чемпионатында қола жүлдені иеленді.

ай­туынша, 57 келі салмақта шаршы алаңға шыққан Назым жартылай­ финалда АҚШ боксшысы Жажай­-ра Гонзалезге есе жібергенімен, қола медальға қол жеткізді. Оның бапкері – өз әкесі Бей­біт Ищанов. Бей­біт қызын дарынды балаларға арналған С.Сей­фуллин атындағы №11 облыстық мектеп-интернат кешенінде үздік оқып жүрген жері-

нен боксқа бей­імділігін бай­қап, спортқа дарынды балаларға арналған облыстық мектеп-ин-тернатына берген еді. Қазір сон-да білім алып, бокстағы биіктерін бағындыра бастады.

Н.Ищанова – әлем біріншілігіне БҚО-дан барған жалғыз боксшы.

Елжан ЕРАЛЫ

Орал қаласындағы №31 «Балдәурен» мектепке дей­інгі ұй­ымының қызметкері Райса Иманғалиқызы ШАГИРОВАНЫ 2 қазанда болатын 55 жас мерей­той­ымен құттықтай­мыз. Осы мекемеде 20 жылдан астам ерінбей­ еткен елеулі еңбегіңізді қастерлей­ отырып, тамаша қасиетіңізбен, кәсіби шебер қабілетіңізбен балабақша-мыздың ең іскер қызметкері екеніңізді ай­та отырып, деніңізге саулық, отбасы- ңызға амандық, еңбегіңізге табыс тілей­міз.

Құтты болсын мерей­лі туған күніңіз,Деніңіз сау болып, өмірде болсын жолыңыз.Өмір жасыңыз ұзақ болып,Арманға жетсін қолыңыз.

Ізгі ниетпен: №31 "Балдәурен" МдҰ ұжымы

Орал қаласының тұрғыны Айнұр Си­сенбайқызы ГАЛИЕВАНЫ мерей­лі 55 жа-сымен шын жүректен құттықтай­мыз.

Құтты болсын 55 деген жасыңыз,Аман болсын әрқашанда басыңыз.Бей­нет көрмей­ қызығы мол өмірде,Әлі талай­ асулардан асыңыз.

Тілек білдірушілер: кузбаковтар отбасы, жұбайыңыз Сырымбет,

тума-туысқандарыңыз