ОБЛЫСТЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ гАзЕТ

www.zhaikpress.kz

Бейсенбі,10 қазан 2013 жыл№125 (19886)

+ 14 0С

+ 5 0С

Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған oral_oniri@inbox.ru

8-9

ҚОҒАМ

КЕРУЕН САРАЙ

Шөпшек сүюді армандайтын әже

АҚПАРАТТАР АҒЫНЫ

Францияда желтоқсан айында Мұхтар Әбілязовты экстрадиция-лау бойынша сот мәжілісі бастала-ды деп хабарлайды украиндық ақ- парат порталы. Соттың алғашқы отырысы 5 желтоқсанға белгіленген.Экс-ан-Прованс қаласының апелля-

циялық соты қашқын бизнесменнің өзін ешқайда кетпеу қолхатымен боса-ту туралы өтінішін қанағаттандырмай, қамақта қалдырды. Бұған дейін Украина бас прокуратурасының француз жағына экстрадициялауға қатысты барлық құ-жаттарды ұсынғаны хабарланған еді.

Естеріңізге сала кетсек, БТА бан-кі директорлар кеңесінің төрағасы, Қазақстан азаматы Мұхтар Әбілязов 31 шілде күні Францияның Кан қаласына жақын жерде ұсталған болатын. Оны тұтқындауға ордерді Украина берген.

күн тәртібінде:Әбілязовты

экстрадициялау

АСТАНА. (8 қазан. ҚазАқпарат) - Ең-бекшілердің демалысы үшін қолайлы жағдайлар жасау және 2013 жылғы қа-зандағы жұмыс уақытын ұтымды пайда-лану мақсатында ҚР Премьер-министрі Серік Ахметов демалыс күнін 2013 жыл-ғы 12 қазан сенбіден 14 қазан дүйсен- біге ауыстыру туралы Үкімет қаулысына қол қойды.

Қаулыға сәйкес қажетті өнім шығару, қаржы қызметтерін қоса алғанда, қыз-меттер көрсету, сондай-ақ құрылыс объектілерін іске қосу үшін еңбек, материалдық және қаржы ресурста-рымен қамтамасыз етілген ұйымдарға кәсіподақ ұйымдарымен келісім бойын-ша 2013 жылғы 14 қазанда жұмыс жүр-гізуге құқық беріледі.

Құрбан айттың құрметіне

Қазақстан Республикасының «Ді- ни қызмет және діни бірлестік туралы» заңын және қоғамдағы діни ахуалды түсіндіру бағытында жасақталған жұмыс жоспарына сәйкес Батыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары Бақтияр Мә-кеннің бұйрығымен ақпараттық- насихат тобы құрылды.

Ақпараттық-насихат жұмысының мақ-саты – жастарға дәстүрлі дін мен жалған ағымдардың айырмашылығын ұғындыру. Аталмыш ақпараттық-насихат тобы арнайы кестеге сәйкес Орал қаласындағы жоға- ры және орта арнаулы оқу орындары- ның І курс студенттері мен ұстаздарымен кездесуді кеше бастап та кетті.

Студенттерге түсінік берілмек

Жәнібек ауданының орталығынан жаңа азық-түлік дүкені ашылды. Жәнібек ауылының тұрғыны, кәсіп-кер Өтеғаным Сайхаденова банктен 4 миллион теңге несие алып, игі бас-таманы биылғы сәуір айында қолға алған екен.

- Бір дүкенші және бір күзетшіні жұ-мысқа алдық. Алғашқы тауарды Орал қаласынан әкелдік. Көше тұрғындарын күнделікті қажет азық-түлікпен қамта-масыз етпекпіз, - дейді жаңа ашылған «Береке» азық-түлік дүкенінің иесі Өтеғаным Сайхаденова.

«Берекенің» берері мол болсын!

Орал өңірі

Еңбек ардагеріне құрмет

24

3

Көктем мен күздің арасы...

ақпаратБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

2oral_oniri@inbox.ru

Сейсенбіде «ҚазАрмаПром» ЖШС-ында Елбасының Қазақстан халқына арнаған «Қазақстан-2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Жолдауын түсіндіру мақсатында облысымызға іссапармен келген ҚР Президенті Әкімшілігінің Қазақстан халықтары ассамблеясы хатшылығының сектор меңгерушісі Нәзипа Шанай және БҚО Қазақстан халқы ассамблеясы төрағасының орынбасары Ғайса Қапақов зауыт ұжымымен кездесті.

Барлық тұрғынға қолжетімді пошта

- Еліміздегі пошта байланы-сы әлемдік пошта қауымдас-тығымен бірге дамып, шетел-дік әріптестердің тәжірибесіне сүйене отырып өркендеу үстінде. Реформалаудың күрделі кезең-дерінен өтіп, көрші елдермен бір-лескен жобалар іске асырылуда. Кәсіпорынның коммуникациялық мүмкіндіктері кеңейтіліп келеді. Жаңа технологиялардың арқа-сында бірнеше мемлекеттің сұра-ныстарын қанағаттандыруға ба- ғытталған қызмет түрлерінің пай-да болуы бірыңғай пошта кеңіс- тігінің дамып отырғанын көр-сетеді. Барлық әлемде пошта қызметі қажетті түрлі қызметтерді көрсететін болды. Пошта еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуы-на өзінің лайықты үлесін қосып отыр, - деген «Қазпошта» АҚ БҚО филиалының директоры Бауыр-жан Қанешев әріптестерін, сала ардагерлерін, кеш қонақтарын ме-рейтоймен және пошта күнімен құттықтап, жылы лебізін білдірді.

Пошта қызметкерлерін және сала ардагерлерін айтулы мереке-

Тәрбиелі қоғамның келешегі зор

Нәзипа Ыдырысқызы кезде-су барысында «Қазақстан-

2050» стратегиясы» құжатының негізгі бағыттарына тоқталып, стратегиялық бағдарламаны іс-ке асырудағы әрбір азаматтың жауапкершілігін баса көрсетті. Сондай-ақ ол күрделі экономика-лық терминдерді, статистикалық мәліметтерді көп қолданбай-ақ, жаңа әлеуметтік саясаттың са-раптамаларына сүйене отырып, қазақстандық патриотизм, жал-пы адамзаттық құндылықтар мәні жайында аудиторияға ұғынық-ты тілмен тереңірек әңгімеледі. Президент Әкімшілігінің өкілі қоғамдағы отбасы институты беделінің төмендеуі, жастарды елімізге қажетті мамандықтарға оқыту, жас буынның арасына діни экстремизмді таратуға жол бермеу сықылды көкейтесті мә-селелерді көтерді.

- Туындаған қайсыбір күр-делі мәселелерге жауап таба алмасаңыздар, өңірдегі Қазақ-стан халқы ассамблеясына шы-ғуларыңызға болады. Ассам-блеялар - билік пен азаматтық қоғам арасындағы, сипаты саяси емес, түйткіл мәселені шешу жолдарын қарастыру үшін жоғарыға жеткізетін орган. Сіздің зауытта қоғамдық келісім кеңесі құрылғанын білеміз. Ол не үшін құрылды? Аға ұрпаққа төзімділікті, қоғамдық келісімді айтпасаңыз да, олар оның не екенін бастарынан өткерді, жақсы біледі. Олар көршінің өзге ұлттан

екенін сезіне бермейді. Ал келесі бізден кейінгі жас буын алдыңғы толқындай бола ала ма? Бәріміз бірге, бір отбасындағыдай ішкі түйткілдерді бірлесе шешу-ге ұмтылуымыз керек. Міне, қоғамдық келісім кеңесі сол үшін құрылды. Барлық мәліметтерде, соңы ұлтаралық дүрдараздыққа соқтыратын келеңсіз оқиғалар тізімінде сіздің облыстың болма-уы мені қуантады. Осының өзі - тек басшылықтың емес, мына отырған сіздердің достық қарым-қатынастарыңыздың нәтижесі. Енді сол рухани негізді келесі ұрпақтың бойына сіңіруіміз ке-рек, - деді Нәзипа Шанай.

Жұмысшылар өздерін маза-лаған сауалдарын қойып, тиісті жауаптарын алды. Зауыттың бас инженері Виктор Смирнов жылы шырайлы кездесу үшін Астана-дан келген қонаққа зауыттықтар атынан алғыс айтты.

Басқосуды қорытындылаған БҚО Қазақстан халқы ассамблея-сы төрағасының орынбасары Ғайса Қапақов зауыттың алдағы жылы 100 жылдық мерейтойы-на дайындық жұмыстары бас-талғанын, қоғамдық келісім ке- ңестерінің жұмысшыларға қо-лайлы еңбек жағдайын қалып-тастыру бағытында жұмыстануы қажеттігін, ұжымдардағы кор-поративтік рухты қалыптастыру-дың маңыздылығын еске салды.

Гүлбаршын ДЫБЫСҚАЛИҚЫЗЫ

Бағаны негізсіз көтеруге жол жоқ

Сейсенбі күні облыстық монополияға қарсы инспекцияда нан өнімдерін өндіретін және астық сақтайтын кәсіпорындардың негізсіз бағаны көтеруіне жол бермеуіне қатысты жиын өтті.

Жиынды ашқан инспек- ция басшысы Уәлихан Разов бүгінгі таңда өңі-

рімізде астық өнімдерін қабыл-даумен айналысатын 9 кәсіпорын бар екенін жеткізді. Олардың бе-сеуі нарық субъектілерінің мем-лекеттік тізбесінде тұр. Нақтылап айтсақ, «Желаев АӨК» АҚ, Белес-Агро», «Пойма АӨҚК», «Ақсай элеваторы», «Шыңғырлау АӨҚК» ЖШС-лар аталмыш саланың до- минанттары болып саналады. Осы кәсіпорындар астық сақтау-ға байланысты бағаны негіз-сіз көтерсе, ол монополияға

Кеше облыстық қазақ драма театрында қазақстандық поштаның 20 жылдық мерейтойына арналған салтанатты шара өтті.

Жастарды қолдау аясы кеңеюде

Кеше Бөкей ордасы ауданының Хан ордасы ауылында облыс әкімі жанындағы жастар ісі жөніндегі кеңестің кезекті көшпелі отырысы өтті.

Облыс әкімінің орынбаса-ры Бақтияр Мәкеннің

төрағалығымен өткен жиынға Жәнібек, Жаңақала, Қазталов және Бөкей ордасы аудандарын-дағы жастар қоғамдық ұйым-дарының өкілдері келді. Б.Мә- кен өз сөзінде жастар ара-сында жұмыссыздықты жою маңызды мәселе екендігін ай-тып, осыған орай мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыру бағытында түсінік жұмыстарын жүргізу, шараларға белсене қатысу қажеттігін атап көрсетті.Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағ-дарламалар басқармасының бас-

шысы Кемел Сәдбеков жастар арасында жұмыссыздық дең-гейін төмендету бағытында алы-нып жатқан шараларға тоқталды. Бөкей ордасы ауданының әкімі Нұрлан Рақымжанов аудан кө-лемінде мемлекеттік жастар сая-сатының жүзеге асуын баяндады. Жастар ұйымдарының өкілдері мемлекет тарапынан жастарды қолдау шаралары жыл өткен сайын артып келе жатқанын айт-ты.

Бұл жиынның толық нұсқасын газетіміздің келесі санынан оқи аласыздар.

Өз тілшіміз

қарсы заңбұзушылық болып та- былады. «Бұл тарифті көтеру- ге болмайды деген сөз емес, - деді Уәлихан Әлиханұлы. - Егер электр қуаты, газ бағасы қым-баттаса, қызметкерлердің жа- лақысын көтеру қолға алынса не-месе түрлі шығындар көбейген жағдайда бағаны жоғарылатуға болады. Ал астық тапсырғысы ке-летін диқандардың қарасының көбейгенін пайдаланып, сол сәтте тарифті көтеруге жол берілмейді. Өткен жылдың қыркүйек айында «Желаев АӨК» АҚ ұн бағасын негіз-сіз өсіріп жіберген болатын. Соған

орай 1,7 млн. теңге көлемінде кәсіпорынға айыппұл салынды. Биыл әзірше бұл мәселеге қатысты бізге арыз-шағым түскен жоқ».

Жиын барысында астық сақ-тайтын кәсіпорындардың өкіл-дері жұмыс барысында орын алып отырған мәселелерді баян-дап, аталмыш инспекция тиісті заңнамаларға өзгертулер мен толықтырулар енгізілуіне өз тара-пынан ұйытқы болса деген тілек-терін білдірді.

Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ

мен облыс әкімі Нұрлан Ноғаевтың атынан облыс әкімінің орынбасары Марат Кәрімов құттықтады. «Жаңа технологиялар, прогресс, иннова-циялар заманында байланыстың түрлі құралдары дамыған. Соған қарамастан Қазақстан поштасының байланыс саласында өзіндік орны айқын. Елімізде 2020 жылға дейін поштаны дамыту бағдарламасы қабылданып, көптеген шаруалар атқарылуда. Тәуелсіздік алған жылдардағы қиыншылықтан абы-роймен, өз еңбектеріңізбен шық-тыңыздар. Бүгінде елімізде барлық тұрғындарға қолжетімді болып, қызмет көрсетіп отырған жалғыз компания - пошта», - дей келе Марат Шайдоллаұлы поштаның еліміздің, өңіріміздің дамуына қомақты үлес қосып отырғанын атап көрсетті.

Бұдан кейін облыс әкімінің орынбасары облыстық пошта филиалының бірқатар қызмет-керлеріне облыс әкімінің Құрмет грамоталарын табыс етті. Сон-дай-ақ пошта байланысына ең-бек сіңірген бірқатар мамандар «Самұрық-Қазына» әл-ауқат қоры-ның, «Қазпошта» АҚ-ның және облыстық филиалдың тарапынан марапатталды.

Пошташыларды мерекемен пошта байланысы саласы арда- герлерінің атынан Дәржан Ис-қақова және кеш қонақтары, түрлі компаниялардың өкілдері құттықтады.

Кеш соңы облыс көркемөнер-паздарының концертіне ұласты.

Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА,«Орал өңірі»

қоғамБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

3oral_oniri@inbox.ru

Салтанатты шараны ашқан аталмыш серіктестіктің бас ди- ректоры Алтай Тұяқов құрылыс компаниясының бүгінгі жетіс-тіктерінің бәрі Құсайын Бақтияр-ұлымен тығыз байланысты еке- нін айтты. Себебі ол серіктес-

Қысқа-нұсқа

еңбек ардагеріне құрмет Кеше Оралдағы «Әлім» ЖШС-ның ұжымы

еңбек ардагері Құсайын Бақтиярұлының 60 жасқа толуына орай иығына шапан жауып, ат мінгізді.

тіктің іргетасын қалаған азамат. Бүгінде серіктестіктің құрметті президенті болып табылатын оны еңбек ұжымы, әсіресе, жастар өздерінің ақылшы, жанашыр ағасы ретінде құрмет тұтады. Осы шараға арнайы келген

2008 жылы ескі құрал-жабдық тауып, сөйтіп, үйінің жанынан шағын орында іске қосты. Жеке кәсіпкерлік өнімдерін Бөрлі ау-данындағы Ақсай құрама жем зауытына және Орал құс фаб- рикасына өткізетін. Алайда жер-дің шалғайлығына байланысты жол шығыны кәсіпкердің ады-мына тұсау болды. Елімізде ин-дустриялдық-инновациялық да-му бағдарламасы аясында жаңа өндірістік орындар іске қосыла бастады. Соңғы жылдары жақын жерден Зеленов ауданындағы Щапов ауылы маңындағы «Ща-пов» шаруа қожалығының шош- қа фермасы және Янайкин ауы-лындағы мал бордақылау кеше- ні салынып, жұмыс істей баста-ғанда кәсіпкердің айы оңынан туды. Сөйтіп, ол жаңа мал шар-уашылық кешендерінен тұрақты тапсырыстар алуға көшті. Алда-ғы жылы Үлкен Шаған ауылы маңынан құс фабрикасы ашыл- са, онда кәсіпкерлікке тапсы- рыс берушілер қатары толыға- ды деп күтілуде.

Мұхтар замандасымыз биыл мамыр айында «Ауыл шаруашы-лығын қаржылай қолдау қоры» АҚ-ның біздің облыстағы филиа-лы арқылы «Жұмыспен қамту - 2020» мемлекеттік бағдарлама-сы шеңберінде бизнесін кеңей-ту мақсатында 2 млн. 700 мың теңге несие алды. Несиені ауыл-дағы жеке үйін кепілдікке салып, 6,5% пайыздық мөлшерлеме -

мен 4 жылға алды. Несие төлем-дерін өтеуге 6 ай каникул беріл-ді, енді ол қараша айынан бас-тап несиені өтейді. Мұхтардың жолы болды деуге де болады. Ол қалдықсыз өндіріс үрдісі бойынша жұмыс істейтін су жа-ңа жабдықты Орал қаласының

май мен күнжара өндіруде Орал қаласының әкімшілік-аумақтық құрамына кіретін

Круглоозерный кентіне қарасты Серебряков ауылының тұрғыны Мұхтар Табенов бұрын бақша өнімдерін өсірумен айналысты. Алайда жұмыс күші жетіспей қатты қиналатын. Содан бақшаны қойып, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу саласына бет бұрды. Ізденістің арқасында майлы дақылдарды өңдеп, мал азығы құрама жемге қосылатын шаруашылық майын және күнжара (жмих) өндірудің қыр-сырын бір кісідей меңгерді.

Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА,«Орал өңірі»

тұрғынынан нарықтағыдан әл-деқайда арзан бағаға сатып алды. Бұрын Оралдағы зауыттар мұндай жабдықты астық кәсіп-орындары үшін шығаратын. 1998 жылы шығарылған тұқым тазалағыш (ОВС-4) қондырғы, күнбағыс тұқымын өңдеп, май сығатын бұл кешенді жабдық оған 1,5 млн. теңгеге түсті. Сөй- тіп, несиеге жабдық алып, ескі ғимараттан цех ашты. Қаражат- тың қалғанына күнбағыс тұқы-мын алды. Мұхтардың өзі бұл жабдықтарды: «Шағын цех үшін таптырмайтын құрал-жабдық, маған оның үлкен көлемде өнім өндіретіні керек емес. Өйткені құрғақшылық жылдары майлы дақылдардан өнім аз болып жат-са, цехтың жұмысын тоқтатып қоюға осы шағыны лайықты. Азық-түліктік мақсаттағы май- ды өндіруге көп күш керек. Оған арнайы ыдыс, аппараттар керек. Ал шаруашылық майын бөшкелерге құйып, жөнелте бересің», - деп қояды.

- Қазір айына 20 тонна май шығарудамыз. Бес адам тұрақты жұмыс істеуде. Майлы дақыл- дардан 300 тоннадай өнім алсақ және тапсырыстар молырақ бо- латын болса, мына жаңа жаб-дыққа қоса екінші ескі жабдық-ты да іске қосар едік. Ондай жағдайда қосымша үш адамды жұмысқа аламыз. 300 тонна күнбағыс дақылынан 120 тон-надай шаруашылық майын, 180 тонна күнжара өндіреміз деп есептеп қойдық, - деді Мұхтар Мақсотұлы. Оның айтуынша, же-ке кәсіпкерлік биыл «Табиғат» ЖШС-мен бірігіп 300 гектар ал- қапқа майлы дақылдар екті. Бү-гінде соның 16 гектарынан 24 тонна күнбағыс дақылы жинал-

ды. Шаруа адамы өңдеуге әке-лінген күнбағыс тұқымының са- палысын элиталық «Родина» тұқымын жинап алып, егіске пайдаланған. Шамамен егістіктің әр гектарынан кем дегенде 7-8 центнерден аламыз деп отыр. Май өңдейтін цех жиналған күн-бағыс дәнін күнделікті өңдеп әрең үлгеруде. Өйткені мұндағы өнім түрлерін тапсырыс беру- шілер күн сайын «қағып» әкетеді.

Мұхтар кеңестік заманда Орал маңындағы ауылдарда, осы Серебряков ауылындағы «Рас-свет» кеңшарында сиыр фер-масында веттехник болып ең- бек етті. Кейін «Ақас» шаруа қо- жалығында жұмыс жасады. Сон-дықтан келешекке құрған жос-пары мал шаруашылығымен байланысты. Алдағы жылы май шығаратын цех жанындағы бос жерге шағын сүтті сиыр ферма-сын ашуға қам жасауда. Биыл қажетті құжаттарын жинастыру-да. «Сиырды өзіміз сауып, сүтін өзіміз өңдейтін боламыз. Шағын сүт тасымалдаушы көлікпен тап-сырыстар бойынша сүт және сүт өнімдерін жеткізетін бола-мыз», - деді ол сенімді үнмен.

Биыл өнім өнікті болса, жаңа комбайн сатып алғысы келеді. Алдағы жылы «Табиғат» шаруа- шылығымен бірге сол шаруа-шылықтың 800 гектар алқабына майлы дақылдарды егуді жос-парлады. Сонда Серебряков ауылынан Атырау қаласына де- йінгі аумақты шаруашылық ма-йымен және жмихпен еркін

қамтитын болады. «Щапов» ша-руа қожалығы да, «Кроун Ба-тыс» мал бордақылау кешені де әрқайсысы жылына 300 тонна-дай күнжараға тапсырыс беру-де. Сондықтан әлі 1000 тонна-дай шикізат қажет. Шикізаттың өзінен болуы өнім өндіруде ір-кіліссіз жұмыс істеуге мүмкіндік бермек.

...Егін алқабына барғанымыз-да, егістікте жалғыз комбайн «жүзіп» жүргендей көрінді. Бір трактор тасымалда жүр. Ауа райының ашықтығын пайдала-нып, пісіп, күнге қураған күнба- ғыс дақылын жинауға техника неге көбірек тартылмаған деген ой басымызға келді.

– Бізде комбайншылар, трак- торшылар жетіспейді. Екінші комбайншы ауырып қалып, егін оратын адам таппай отырмыз. Комбайншыға ай сайын 80 мың теңге, тракторшыға 60 мың теңге, май сығатын операторларға 50 мың теңгеден тұрақты жалақы төлейміз. Цехта көрдіңіз, үш адам жұмыс істейді. Ауылдағылар қа-ра жұмысты жасағысы келмей- ді, бірақ бәріне бірдей кеңсе-дегідей таза жұмыс табыла қой-майды ғой, - деді кәсіпкер.

Мұхтардың зайыбы Айнагүл – ерінің қас-қабағына қараған жан. Сүттей ұйыған отбасының қызы Әлфия бала-шағасымен Астана қаласында тұрады. Олар әке-шешесін Елордада тұруға үнемі шақырады. Бірақ Мұхтар бауыр басқан Серебряков ауылынан ешқайда кеткісі жоқ.

мерейтой иесінің достары, әріп-тестері еңбек жолын жүргізуші болып бастаған оның көптеген игі іс атқарғанын жеткізді. Кезін-де Жымпитыда болғанында өз қолымен сәулетті үй салды, көп- теген тал-терек екті, қайырым-дылық шараларына ұйытқы бол- ды, қажылыққа барды. Енді, міне, бүгін зайыбымен ұл-қызының, не- мере-жиендерінің қызығын кө-ріп отыр.

Сәкен МұРАтұЛЫ

Қазанның 10-ы күні сағат 10.00-де «Нұр Отан» ХДП-ның облыстық бө- лімшесі ғимаратында Қазақстан мұ- сылмандары діни басқармасының ұйымдастыруымен барша мұсыл-манның ұлық мейрамы - Құрбан айт- қа дайындық жұмысы жайында бас- пасөз мәслихаты өтеді. Оған Қазақ- стан мұсылмандары діни басқарма-сы облыстық бөлімшесінің, дін іс- тері басқармасының, мемлекеттік органдар мен БАҚ өкілдері қаты- сады. Шараны жаңадан тағайын-далған ҚМДБ-ның Батыс Қазақстан облысы бойынша өкілетті имамы Руслан Сұлтанов жүргізеді.

* * * Облыстық жұмыспен қамтуды

үйлестіру және әлеуметтік бағдар-ламалар басқармасы басшысының орынбасары Самат Хангеревтің ха-барлауынша, кедейлік шегін анық- тау ережесіне және Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министр-лігінің тиісті бұйрығына сәйкес 2013 жылдың үшінші тоқсанына ең төмен- гі күнкөріс деңгейі орташа есеппен жан басына шаққанда 17850 теңгені құрады. Соған байланысты биылғы жылдың төртінші тоқсанына белгі-ленген кедейлік шегі 7140 теңгені және азық-түлік себетінің құны 10710 теңгені құрайды.

* * * ҚР Тілдер күніне арналған тіл

фестивалі аясында Батыс Қазақстан гуманитарлық академиялық акт за-лында Жұбан оқулары өтті.

* * * Қазанның 3-і күні Батыс Қазақстан

облысы бойынша қаржы полициясы департаменті қызметкерлері жедел-іздестіру шараларын өткізу бары-сында мұнайгазконденсаты тиелген «КАМАЗ» ныспылы 2 көлікті ұстады.

Жалпы көлемі 51 шаршы метр, құны 5,2 млн. теңгені құрайтын мұнай «Жайықмұнай» ЖШС-ға тие-сілі «Чинарево-Белес» магистралды мұнай құбырынан қымқырылғаны анықталды.

* * * Жәнібек ауданының ауылдық ок-

руг әкімдері тұрғындарға есеп бер-ді.

Аудан әкімі Мұрат Мұқаев 7-9 қазан күндері барлық ауылда өткі-зілген есепті кездесулерге қатыс- ты. Ауылдық округ әкімдері 9 айлық мерзім ішінде атқарған жұмыста- рын баяндап, алдағы жұмыс жос-парларымен бөлісті.

Облысымыздың оңтүстік аудан-дарының инфрақұрылымын жақсар-ту мақсатында соңғы жылдары көптеген жұмыстар атқарылуда. Со- ның бірі – Чапаев-Жалпақтал-Қазта-лов-Жәнібек тас жолының салынып жатқаны. Бұл жол құрылысының аяқталуы тек аудан тұрғындары үшін емес, еліміздің транзиттік әлеуетін-де де маңызды орын алатыны сөз-сіз. Елбасы Жолдауын түсіндіруге республикалық ақпараттық-насихат тобының құрамында облысымызға келген Көлік және коммуникация министрлігі Автомобиль жолдары комитетінің төрағасы Замир Сағы-нов Қазталов ауданында болды.

* * *

Бейсенбі, 10 қазан 2013 жыл4

oral_oniri@inbox.ru

дала-қала

Адамдар бір-біріне гүл сыйлап жатады. Со-нау Иран халқында гүл туралы көптеген аңыз бар екен. Мәселен, раушан гүлін Алла тағала Флора патшалығына жіберген екен. Ал Конфу-ций еңбектерінде раушан гүлі туралы 600 кітап жазылған көрінеді. Бұл - тек қана бір гүл туралы әңгіме. Ал жер бетінде қаншама мыңдаған гүл бар? Біз бүгін сол гүлді аялап, сүйікті ісіне айналдырып жүрген апамыз туралы айтпақпыз.

Гүл өсірген БАҒИЛА АПА

«Гүл өсірудің шебері» атанған Бағила Қажымова апамыз жар-ты ғасырдан астам уақыттан бе-рі осы іспен айналысып келеді. Әсем гүлдерін көру үшін үйіне әдейі барғанымызда, апамыз гүл-дерін суарып жүр екен.

- Менің мамандығым – агро-ном, - деді ол. - Гүлді жастайым-нан жақсы көрдім. Содан үй ішін-де гүл өсіруді қолға алып, күні бүгінге дейін оның 75 түрін өсіріп келдім. Мына көріп отырған гүлде-ріңіз сары өрік, мандарин, құрма дәндерінен өсірілген гүлдер. Ал алоэ мен кактус гүлдерінің емдік қасиеттерін білесіздер. Гүлге жақсы күтім жасасаң, сұлуланып, хош иісін төгіп тұрады. Сондай-ақ қамқоршысының көңіл күйін де сезінеді деуге болады. Мәселен, үйдегі адамдардың бір нәрсеге көңіл күйлері болмай тұрса,

гүлдер де мұңайып тұрғандай көрінеді.

Апамыз агроном болғаны-мен, ауылда кітапханашы болып 20 жыл істеген. Сол жылдары кітапхананы гүлмен толтырып қойыпты. Есіктен кірген оқыр-мандар кітап алуды ұмытып, гүлдерді қызықтап кетеді екен.

- Гүл өсіру адамдарды әдемілікке, талғампаздыққа же-телейді ғой. Демек, мұның өзі тәрбие. Мәселен, әдемілікке талпынған адам еш уақытта да жаман іске бармайды. Сондық-тан қоғамдық орындарда, мек-тептерде гүл өсіру жүйелі жолға қойылса, осының өзі – жастарға үлгі-өнеге, - дейді Бағила апа.

Гүлфия кӨшБАЕВА,

Қазталов ауданы

Қазіргі таңда Қазақстанның сот жүйесі азаматтардың құқық-тары мен бостандығының, ұйым-дар мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерінің сот-та тиімді қорғалуын қамтама-сыз етудің қажеттіліктеріне сай келеді. Бұл – талайдан бері жүргізіліп келе жатырған сот-құқықтық реформалардың нә-тижесі. Биліктің бір тармағы са-налатын сот саласында елеулі өзгерістердің болып жатқанына, тәуелсіз, бейтарап және әді-летті төреліктің жүзеге асырыла бастағанына қарапайым жұрт-шылықтың көзі жете бастады.

XIX ғасырдың бас кезіне дейін қазақ қоғамында дәстүрлі би-лер соты болды. Қазақ билері елдің тұтастығын, бірлігі мен ын-тымағын сақтау жолында, әділ-дік пен құқықтық принциптерді ұстанып, қазақ елінің саяси жүйе-сінің қалыптасуына зор үлес қосты. Би бабаларымыз Тәуке ханның тұсында қазақ халқының дәстүрлі әдеп-ғұрып заңдары-ның жиынтығы – «Жеті жарғыны» қабылдауға ат салысып, хандық биліктің нығаюына күш салды. «Заң жүйесі қазақ халқының өмірлік мәселелерін барлық жағынан қамтып, соның нәтиже-сінде Тәуке ханның билік еткен тұсы Қазақ хандығының барынша күшейіп, дәуірлеген кезі болды», – деген тарихи жазбалар бар.

СОТ ТӨРЕЛІГІНІң НЕГІЗІ – әділдік

Мемлекеттің егемендігі мен тұтастығы конституциялық заң-наманы сақтау және оны дұрыс қолдану практикасын жетілдіру-мен байланысты. Бас құжаттың не-гізгі принциптері – адам және оның құқықтары мен бостандықтарын сақтау. Ал сот – адам құқықтары мен бостандықтарын қорғайтын басты институт. Шын мәнінде, құқықтық мемлекет құрудағы сот-тың рөлі ерекше. Қазіргі уақытта барлық ел азаматтарының құ-қықтары мен бостандықтары, қо-ғамдық қатынастар, мемлекеттің мүдделері сотта қорғалады. Бү-гінде сот билігі қызметін тәуелсіз жүзеге асыру мүмкіндігімен толық қамтамасыз етілген.

Мемлекет басшысының тапсыр-масы негізінде және сот жүйесін нығайту мақсатында республика-да экономикалық, әкімшілік, әске-ри, кәмелеттік жасқа толмағандар, аса ауыр қылмыстық істерді қарай-тын мамандандырылған соттар құрылып, бүгінде сәтті қызмет ету-де. Сот практикасына ақпараттық технологиялар енгізіліп, судьялық лауазымға іріктеп алу жүйесінде ауқымды шаралар қабылданды. Міне, бұл шаралардың барлығы еліміздің тәуелсіздігін нығайтуға, ел азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын қорғауға бағытталған. Болашақта салық, кедендік қатынастардан туындай-тын дауларды қарайтын және

барлық қалаларда кәмелеттік жасқа толмағандардың мамандан-дырылған соттарын құру қолға алынды.

Биыл ел болып Тәуелсіздігіміз-дің 22 жылдығын тойламақпыз. Елбасымыз айтқандай, «Бұл – біз үшін мерейтойлық оқиға ғана емес, жетістігімізді де, кемшілігі-мізді де саралайтын, болашақты бағдарлайтын кез». Бізді мына заманның жаһандық қақтығыс-тарына қақтырмай, өз елін аман-есен әкеле жатқан Елбасының кемеңгер саясатын құрметтейміз.

М.ИМАНБАЕВ,Орал қаласының

мамандандырылған әкімшілік сотының

төрағасы

Елбасының өткен жылғы 24 тамыздағы «Қазақстан Республикасының 2010 жылдан 2020 жылға дейінгі кезеңге арналған құқықтық саясат тұжырымдамасы туралы» Жарлығы сот билігінің қызметін толық, объективті және бейтарап жария етуін бағдарлады. Халықтың сот қызметі туралы ақпаратқа қол жет-кізуін ұсыну арқылы сот жүйесінің ашықтығы мен айқындығын арттыруды мақсат етті. Сот жүйесін жоспарлы түрде ақпараттандыруды, сот төрелігін іске асыру процесінде жедел ақпараттық-құқықтық қамтамасыз етуді, істерді қарау мерзімдерін қысқартуды, сот шешімдерінің орындалуы тиімділігін арттыруды жүктеді.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігі БҚО-дағы тәртіптік кеңесінің 8 қазан күнгі кезекті отырысында бір топ мемлекет-тік қызметшілер мен оларға теңестірілген тұлғалардың істері қаралды.

Отырыста алдымен «Мем-лекеттік қызмет туралы», «Сы-байлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заң және мем-лекеттік қызметшілердің Ар-

Біреуді құтқарып, өзі орға түстінамыс кодексінің сақталу ба-рысына жүргізілген тексеру қорытындысы бойынша Қара-төбе ауданы әкімінің орынбаса-ры Рашит Иманғалиев есеп бер-ді. Аталған заңнамаларды сақтау бағытында ауданда бірқатар кемшіліктердің орын алғаны айтылып, алдағы уақытта мем-лекеттік қызметшілердің жауап-кершілігін арттыру бағытында шаралар қолдану қажеттігі атап көрсетілді.

Қазталов ауданы прокура-турасының ұсынысы негізінде аудандық балалар-жасөспірім-дер туризмі және экология орталығының директоры Эльми-ра Хайруллина мен оның орын-басары Аслан Сәрсембиевтің

тәртіптік істері талқыға салынды. Аталған мекемеде ҚР Еңбек кодексі талаптарының бұзылуына жол беріл-ген. Анығырақ айтқанда, шаруашы-лық меңгерушісі қызметін атқарып жүрген адам болса да, сол орынға ашық конкурс жарияланып, қызмет-керді заңсыз жұмысынан босатып жіберген. Кейін ол прокуратураның ұсынысымен өз орнына қайта орна-ласып, конкурс қорытындысы заң-сыз деп табылған. Құқықбұзушылық болған кезде директор міндетін атқарған А.Сәрсембиевке «Сыбай-лас жемқорлыққа қарсы күрес ту-ралы» заң талабын бұзғаны үшін тиісті тәртіптік жаза қолдану тура-лы ұсыныс жасалса, тәртіптік кеңес мүшелерінің көпшілік даусымен Э.Хайруллинаға қатысты істі тоқтату

жөнінде шешім қабылданды. Жымпиты ауылы тұрғында-

рының арызына сәйкес Сырым ауданы әкімінің орынбасары Төле-ген Төреғалиев, аудан әкімдігін-де құрылған тәртіптік комис-сия төрағасы Әділ Жоламанов, мүшелері Ерлан Сәрсенов, Өркен Бектеновтің істері қаралып, мы-надай жай анықталды. Аталған мемлекеттік қызметкерлер «Же-ке және заңды тұлғалардың өті-ніштерін қарау тәртібі туралы» ҚР заңының талаптарын әлденеше рет бұзған аудандық мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Нұржан Тасболатовқа тәртіптік жазаны дұрыс қолданбай, оның жауапкершіліктен құтылып ке-

туіне жол берген. Әсіресе, сол мезгілде аудан әкімінің міндетін атқарған Т.Төреғалиев тексеру жүріп жатқанына қарамастан, Н.Тасболатовты өз еркімен қыз-метінен босатып жіберген. Сон-дықтан Т.Төреғалиевті «Сыбай-лас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңға сәйкес сыбайлас жемқорлыққа жағдай жасайтын құқықбұзушылыққа барғаны үшін қызметінен босату, ал тәр-тіптік комиссия төрағасы, аудан әкімінің орынбасары Ә.Жолама-нов, мүшелері, аудан әкімі аппа-ратының басшысы Е.Сәрсенов, аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бө-лімінің басшысы Ө.Бектеновке қатысты мәні бойынша шешім қабылдау жөнінде аудан әкіміне ұсыныс берілді.

Арман БОЛАтұЛЫ

5депутатoral_oniri@inbox.ru Бейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

Әлеуметтік-экономикалық даму мониторингінің қорытындылары бойын-ша елімізде 6936 ауылдық елді мекен бар, оларда 7,6 млн. адам тұрады.

Бүгінде көптеген ауылда шағын және орта бизнес нысандары орналасқан. Сөйтіп, олар ел экономикасының дамуына елеулі үлестерін қосуда.

Ауылдық елді мекендерді тұтастай алғанда, қазіргі таңда олар білім беру және денсаулық сақтау нысандарымен қамтамасыз етілген, іс жүзінде

елді мекендердің барлығы электр қуатымен және телефон байланысы-мен қамтылған. Ауылдық аумақтарды дамыту қолданыстағы мемлекет-тік, салалық бағдарламалардың және облыстардың аумақтарын дамыту

бағдарламаларының шеңберінде іске асырылып жатқаны белгілі. Ауылдың әлеуетін арттыру бағытында халық қалаулылары не істеп жатыр? Осы

мақсатта облыстық мәслихаттың депутаттарына сауал жолдағанбыз.

мақсат – ауылдың әлеуетін арттыру

- Бүгінгі таңда Елбасының бас-тамасымен халыққа пайдасы мол көптеген бағдарламалар өмірге еніп, ел игілігін көруде. Орта және шағын бизнесті меңгерген кәсіпкер ретінде бұл бағдарламалармен жете танысып, қыр-сырына жіті үңілемін. Мұны өзім игеріп қана қоймай, ел ішіндегі кәсіпкерлік-пен айналысамын деп тырысқан жандарға көмек көрсетіп, бағыт-бағдар беруге атсалысып жүрмін.

Аудан бойынша өткен жылы мал шаруашылығын дамытуға

республикалық бюджеттен 96 млн. теңге демеуқаржы бөлініп, игерілді. Үстіміздегі жылы ол 105 млн. теңгеге дейін көбейді. Үкімет тарапынан мал шаруашылығын өркендетуге жасалынып жатырған көмек көп. Мысалы, биыл Ақоба ауылдық округі бойынша шаруа қожалықтары 29 млн. теңгеге дейін демеуқаржы алуға қол жеткізіл-се, Ұзынкөл, Күйгенкөл ауылдары сәйкесінше 17 және 16 млн. теңгеге жуық демеуқаржы алды.

Бұл күндері өзім жетекшілік жасайтын «Символ» ЖШС құры-лысшылары Күйгенкөл ауылдық округіне қарасты Көлтабан, Құрсай елді мекендеріндегі тұрғындарды табиғи газбен қамтамасыз ету мақ-сатында үйлеріне көгілдір отын тартып беруде. Бұл жұмыстарды қыркүйекте бастағанбыз, бұйырса, жаңа жылға дейін бітіреміз. Алдағы

жылы Ұзынкөл ауылындағы ауыз су құбырын ұлғайтуды жоспарлап отырмыз. Мұның бәрі ауылдың әлеуетін арттыруға бағытталған мемлекеттік және салалық бағ-дарламалардың жемісі екені сөз-сіз.

Ауданда қолға алынып жатқан игілікті жұмыстар көп. Келер жылы аудан орталығында үлгі жобадағы балабақша құрылысын салу, Қамысты ауылында ауыз суды тұщыту қондырғысын орнату жұмыстары жүргізіледі. Сондай-ақ көршілес Ресейдің Вишнев-ка селосынан өзіміздің Ұзынкөл ауылына дейін асфальт салыну көзделінуде. Биыл сондай-ақ аудан орталығындағы көшелердің жол-дары да жөнделуде. Болашақта шағын және орта бизнесті дамыту бағытындағы іргелі істер жалғасын таба бермек.

- Ауданымызда мемлекет-тік бағдарламалардың орын-далу қарқыны жаман емес. Халықтың тұрмысын жақсарту-ға, мәдениетін көтеруге әсер ететін газбен, ауыз сумен қамту бағдарламалары көңілден шы-ғады. Биыл аудандағы Перемет-ный ауылының көгілдір отын кіргізілмеген кейбір көшелеріне газ құбыры тартылды. Бұрынғы ферма орталығы болған шағын Қаражар ауылына да газ кірді. Бүгінде аудан халқы толығымен газдың қызығын көруде. Өткен жылы (бұрынғы Пермьский) қазіргі Шалғай және Зеленый ауылдарына ауыз су құбыры жүргізілді. Кейбір тұрғындар өз қалауларымен суды үйлеріне кіргізіп, қуанысып жатыр.

Биыл әлеуметтік нысандарды жаңғырту жұмыстары жалғасуда.

Переметный ауылындағы «Зо-лотая рыбка» балабақшасы мен саз мектебінің ғимараттары күр-делі жөндеуден өтуде. Олардың жөндеу жұмыстары көп ұзамай аяқталады.

«Дипломмен – ауылға», «Жас-тар тәжірибесі» бағдарламала-ры бойынша ауылдық жерлерге жастар жұмысқа көптеп келуде. Мысал ретінде айтсам, біздің шаруа қожалығына бухгалтер жас маман келіп, орнығып қал-ды. Кейде шаруашылыққа жұмыс қолы жетіспей қиналатынымыз бар. Биыл аудандағы кәсіптік лицейден бір топ жас өндіріс-тік тәжірибеден өтуге келіп, қолымыз ұзарып қалды.

Биыл егін өнікті, алайда күздегі үздіксіз жауын-шашыннан егін орағы қиындықпен өтті. Егіні жиналуға тиіс орақ түспеген 2 мың гектар алқаптың 70%-ы ысы-рап болды. Аудандағы диқандар да мол егінді қамбаға ысырапсыз құйып алып, көңілдерін бірлей-тін кез алыс емес. Тек тоқшылық, тыныштық болсын деңіз.

- Ауылға деген қолдау мен қамқорлық Елбасымыздың ұдайы назарында болып келеді. Оның нақты мысалын шалғайдағы Тайпақ ауылының бүгінгі тыныс-тіршілігінен де көруге болады. Бүгінгі ауыл тұрғындарының арасында Ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың сараб-дал саясатын қолдау көріністері, ертеңгі күнге деген сергек сенім айқын байқалады. Өткен жылы Тайпақ ауылдық округіне қарасты Томпақ ауылы газға қосылып, округ түгелдей көгілдір отынмен қамтылды. Енді Жайықтың бұқар бетіндегі Базартөбе, Базаршо-лан, Қарауылтөбе ауылдарына газ жүргізілді. Есенсайда газ тарту жұмыстары қолға алын-ды. Ауыз суды Тайпақ ауылы-нан арнайы көлікпен тасып ішіп отырған Томпақ, Тайпақ ауылда-рын «Ақбұлақ» бағдарламасына қосу мәселесі алдағы уақытта шешімін табады деп отырмыз.

Ел-жұрттың игілігіне айнал-

ған «Жұмыспен қамту - 2020» мемлекеттік бағдарламасы бо- йынша тек биылғы жылдың өзін-де Тайпақ ауылдық округінен 12 адам 20 миллион теңгеге жуық несиеге қол жеткізді. Одан басқа кәсіпкерлікті дамыту ба-ғытында ауқымды жұмыстар атқарылуда. Атап айтқанда, же-ке инвестициялық қаражаттар есебінен автокөліктерді жөн-дейтін техникалық станса, мал өнімдерін сатып алатын ор-талық, тойхана және жанармай бекеті салынып, пайдалануға бе-ріледі деп күтілуде. Тайпақтағы мәдениет үйіне күрделі жөндеу жүргізу үшін оның жобалау-сметалық құжаттары әзірленді.

Тағы бір қуанышты жағдай – Тайпақ ауылының тірек елді мекендердің қатарында тұруы. Айталық, Өңірлік даму министр-лігі арқылы бөлінген қаражатқа ауылды абаттандыру мен кө-ріктендіру жөніндегі қозғалыс өткен жылдың өзінде баста-лып кетті. Биыл осы мақсатқа қосымша тағы да жеті миллион теңге қарастырылды. Осындай бағыт-бағдар ұстанған алтын бесік ауылдарымыздың ажарла-нып, дами беретіні кәміл.

- Бөрлі ауданының 14 ауылдық округіне қарасты 29 елді мекен және Ақсай қаласына қарасты 3 елді мекен бар. Солардың 14-інің даму әлеуеті жоғары, 13 елді мекеннің әлеуеттік-экономикалық жағдайы орташа болып табыла-ды. Мұның өзі аудандағы мемле-кеттік және салалық бағдарлама-лардың ойдағыдай жүзеге асып жатқандығының бір дәлелі болса керек. Мәселен, бүгінде ауданның Данилякөл және Бесағаш елді мекендерінен басқасының бәрі көгілдір отынға қосылды немесе бөрліліктердің 74 пайызы отын із-деп, күл шығармайды. «Ақбұлақ» бағдарламасы бойынша 2011-2013 жылдары Приурал, Жарсуат, Пуга-

чев және Аралтал ауылдарындағы су құбыры қайта жаңғыртылып, үйлерге су құбырлары тартыл-ды. Бұйыртса, келер жылы ақ-сулық, жаңаталаптық, қанайлық ағайындардың осындай қуанышқа кенелуіне ықпал етпекпіз. «Өңір-лерді дамыту» бағдарламасы бо-йынша биыл 16650 мың теңге бө-лініп, 18 елді мекеннің көшелері жарықтанды. Ал келер жылы 6 ауылға балалардың ойын алаңын салу жоспарда бар. «Қолжетімді баспана - 2020» бағдарламасы бойынша Ақсай қаласында ке-зекте тұрғандар үшін 75 пәтерлік және жас отбасылар үшін 90 пәтерлік үйлердің құрылыста-ры жүруде. «Дипломмен – ауылға» бағдарламасына сәйкес, 2009-2012 жылдары аралығында 165 маман көтерме жәрдемақы алып, 18 тұрғын үй сатып алса, биылғы жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша 30 жас маман көтерме жәрдемақыға ие болды, оның алтауы қоныс тойын тойла-

ды. «Моноқалаларды дамыту» бағ-дарламасы негізінде өткен жылы Ақсай қаласын абаттандыруға және қоқыстарды шығаруға 132140 мың теңге бөлінді. Биыл кәсіпкерлікті дамытуға, орта және шағын биз-нес нысандарына инфрақұрылым тартуға, тұрғын үй-коммуналдық кешен қызметін жетілдіруге 452805 мың теңге көлемінде қаралған қаржы қазір игеріліп жатыр.

Аудандағы ең күрделі мәселе – жол. Ақсай қаласының қай ба-ғытына шықсақ та дұрыс жол жоқ. Мысалы, Ақсай-Бөрлі 35, Ақсай-Приурал 35, Ақсай-Жымпиты (Александров ауылына дейін 60), Ақсай-Шыңғырлау (Березов ауы-лына дейін 35) шақырым жолдың бәрі күрделі жөндеуді қажет етеді. Бұлар облыстық маңызы бар жол-дар болғасын, біз аудан басшы-ларымен бірлесіп осы жолдарды қалыпқа келтіру үшін облыстық жолаушылар көлігі және авто-мобиль жолдары басқармасына өтініш білдіріп келеміз.

Әлібек СӘТБАЕВ,облыстық мемлекеттік қызметшілерді қайта даярлау,біліктілігін арттыру және мемлекеттік тілді оқытуорталығының директоры, облыстық мәслихаттың депутаты:

Ескендір ЕЛЕМЕСОВ, облыстық мәслихат депутаты, «Символ» ЖШС-ның президенті, Жәнібек ауданы:

Жаслан ЖАҚЫПОВ,№2 Тайпақ сайлау округінен сайланған облыстық мәслихаттың депутаты,«Батыс Пауэр» ЖШС-ныңбас директоры:

Валентина КАРКУЛА,№10 Переметный сайлауокругі бойынша облыстық мәслихаттың депутаты,«Валентина» шаруа қожалығының жетекшісі:

оқырманБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

6oral_oniri@inbox.ru

Елбасы соңғы жылдары мемлекеттік қызмет көрсету сапасын көтеру, кадрлар-ды қарым-қабілетіне қарай лайықты іріктеу және жоғарылатуды жетілдіру, мемлекеттік қызметшінің әдептілігін арттыру бойын-ша талаптар қойып, мем-лекеттік қызметтің жаңа үлгісінің тұжырымдамасын бекітті.

Батыс Қазақстан облысы әкім-дігінің «Мемлекеттік қызметшілер-ді қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру аймақтық орталығы» мемлекеттік комму-налдық қазыналық кәсіпорнында өз білімін жетілдіргендер мем-лекеттік қызметкерлерге талап-тың күшейтілгенін, мамандар білімі мен біліктілігі, қызметтік қа-білетіне қарай сүзгіден өткізіліп, сұрыптала бастағанын айқын се-зінеді. Біз мемлекеттік қызметте

жүргендіктен, күнделікті қоғам-да болып жатқан өзгерістерге, заңдардағы өзгертулер мен то-лықтыруларға тіптен еліміздің сыртқы, ішкі саясатындағы бо-лып жатқан әрбір жаңалыққа, облыстың, ауданның өміріндегі қоғамдық-саяси, әлеуметтік-эко-номикалық, мәдени оқиғаларға сергек қарап, өз пікірімізді біл-діріп, халықтың пікіріне де мұқият қараймыз. Сондай-ақ аталмыш орталықтағы оқытушылардың әр дәрісінің мемлекеттік қызметкер-лердің білім-білігін көтеруге не-гізделгендігін айқын сезіндік.

Соңғы уақытта «Болашақ» бағ-дарламасымен және ҚР Прези-денті жанындағы мемлекеттік басқару академиясында оқып келген жастардың мемлекеттік қызметте жүргендері, әрине, құп-тарлық құбылыс. Біз жақында ғана облысымыздағы мемлекет-тік қызметкерлерді оқыту орта-лығында өз білімімізді жетілдіріп қайттық. Мұндағы оқытушылар деңгейінің жоғарылығы, заманауи

талаптарға сай жауап беретін оқу кабинеттері мен құрал-жаб-дықтардың жеткіліктілігі қуант-ты. Мемлекеттік қызметкердің ұнамды болмысын қалыптастыру, ар-намысының биік болуына негіз-делген лекциялар тыңдадым. Мем-лекеттік тілді оқыту мәселесіне де айрықша мән берілген. Сол се-бепті осындай іргелі істерді жүйелі жолға қойған оқыту орталығының ұжымына алғыс білдіргенді жөн көрдім.

Мемлекеттік қызметте 20 жыл-дан астам еңбек өтілі бар тәжі-рибелі маман ретінде алдымен мемлекеттік қызметкер мемле-кетшіл болуы шарт деп есептей-мін. Өйткені мемлекетшіл адам халқына адал қызмет етеді. Адал қызметшінің абыройлы болары анық.

Нұрмұхамбет БОЛАтБАЕВ,Ақсуат ауылдық округінің

жетекші маманы, мал дәрігері,

Ақжайық ауданы

мемлекеттік қызметшімемлекетшіл болуға міндетті

Қатенің қайдан дері бар ма?! Шілденің соңғы күнінде Бөрлі ауылының тұрғыны Жүсіпова Катюшаның тұрғын үйі өртке оранып, дүние-мүлкі түгелімен жанып кетті. Тек құжаттарын ғана алып шығуға мүмкіндік болыпты.

Баспанасыз қалу кім-кімге де оңай емес. Ауыл тұрғындары, шаруа құрылымдары, мекеме қызметкерлері миллион теңгеден астам ақша жинап, ашық аспан астында қалған отбасына көмек қолдарын созды. Тамыз айында-ақ жаңа үйдің іргетасы қаланып, қыркүйектің басында қабырғасы тұрғызылды. Бұл іске округтегі ша-руа қожалық иелері М.Мұсағалиев («Жаннат» ш/қ), Д.Мұқашев («Ар-шай»), А.Бекқалиев («Қайрат»), Т.Рамазанов («Тайман»), Б.Қатепов

(«Қадырман»), Б.Боқаев («Биғали»), Қ.Жақыбалиев («Жетіжылдық»), М.Ишанова («М.Ишанова»), А.Ха-таев («Жақсылық»), М.Оразов («Райымбек»), Ж.Ғамматов («Шаф-хат»), С.Байсүндетов («Рыс-бек»), И.Айтмұқашев («Игібай») және А.Айтмұқашев пен өзге де азаматтардың үлкен үлес қос-қанын, сондай-ақ құрылыс мате-риалдарын қаладан өз техникала-рымен жеткізіп берген Саралжын ауылдық округіндегі «Ринат» шаруа қожалығы жетекшісі Юрий Кусма-нов пен ауыл тұрғыны, автокөлік жүргізуші Аязби Ахоновтың, Орал қаласының тұрғыны Сапарғали Қабдығалиевтің есімдерін ерекше атап өткеніміз жөн шығар.

Құрылыс жұмысын аудандық жұмыспен қамту орталығының жолдамасымен келген ауыл жігіт-тері Ерқуат Жомартов, Радик Хам-зин, Қадырболат Қожанов, Аспан-дияр Сәрсенбековтер атқаруда. Үй иесі Катюша Жүсіпова мен

оның үлкен ұлы Серік Омаров та сол нысанның басы-қасында, іске құрылысшылармен бірдей ара-ласып жүр. Айта кетелік, құрылыс материалдарының өзі қазіргі за-манауи бұйымдар. Есік-терезе-лер пластикалық. Үйдің шатыры профлистпен жабылмақ. Қоныс тойы осы қазан айында тойлана-ды деп күтілуде. Қоныс тойы де-мекші, үй иелерінде әзірге ыдыс-аяқ, дүние-мүлік те жоқтың қасы. Ауылымызға келіп, К.Жүсіпова-ның жағдайымен танысқан аудан әкімі Нұрлан Сағынтайұлы аудан әкімшілігі тарапынан да қол-даудың ұйымдастырылатынын жеткізді. Үй иелері жәрдемдесіп жатқан жандарға алғыс жаудыру-да. «Жұмыла көтерген жүк жеңіл» деген осы.

Меңдібай ҚИтАНОВ, т.Масин ауылдық

округінің әкімі,Бөкей ордасы ауданы

Жұмыла көтерген жүк жеңіл

Ұстаз - мағынасы кең қасиетті ұғым. Ұстаз дегенде көз алдымызға жүзінен мейірім шуағы төгілген, өмірі шәкіртім деп өрілген, көркем мі-незді, өз шәкірттерімен қоса бүкіл халықты құрметтеп, сыйлайтын адамдар елестейді.

Сондай ұстаздардың бірегейі - Батыс Қазақстан облысы, Ақ-жайық ауданы, Бітік орта жалпы білім беретін мектеп-балабақша-сының бастауыш сынып мұғалімі Шолпан Құмарғалиқызы Мыр-зағалиева.

Шолпан Құмарғалиқызы Алма- ты облысының Қаскелең педаго-гикалық училищесінің мектеп жа- сына дейінгі балалар тәрбиесі бө- лімін, Батыс Қазақстан гумани-тарлық университетінің ПИМИО

бөлімінің педагогика және баста-уыш оқыту әдістемесі маманды- ғын алып шықты.

Талай жылдан бері ұстаздық етіп, жас бүлдіршіндердің бойы-на ойлау қабілетін жетілдіріп, тіл байлығын қалыптастырып, еге- менді еліміздің саналы ұрпағын тәр- биелеуде үлкен үлес қосып жүр- ген ұстаз-аналарымыздың бірі. Өзінің әдіс-тәсілдері арқылы оқу- шының ой-өрісін дамытуға те-рең де тиянақты білім беруде. «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» дегендей, Шол-панды ұстаздар мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз. Еңбе-гіңізге шығармашылық табыс тілейміз. Әрбір арайлап атқан таң шаңырағыңызға құт-береке әкелсін.

Мазасыз өтті талай күндерің де,Сыныппен алдың талай жүлдені де.Құшағыңыз әрқашан толы болсын,Сыйлаған шәкірттердің гүлдеріне.Әрдайым абыроймен нық тұрыңыз,Ұлағатты ұстаздың мінберінде.

Ізгі тілек, игі ниетпен әжелер атынан алғыс айтамыз.

Сандуғаш әже, Ырсай әже,первомай ауылы,Ақжайық ауданы

ұлағатты ұстаз

малдың амандығыветеринарға Байланысты

Ауылға ветеринар мамандарды тарту, оларға қажет жағдай жасау мал шаруашылығының өркендеуіне өз септігін тигізері сөзсіз. Бүгінде бұл іске мемлекет та-рапынан жете көңіл бөлініп отыр. Дегенмен алдағы уақытта атқаруға тиісті шаралар да аз емес.

Оның қатарына ветеринарлық инспекция қызметін жаңа сапалы деңгейге көтеру, ветеринар ма-мандарын ауылдық жерге тарту және қоныстандыру мәселесін шешу, препараттарды, вакцина-ларды, диагностикалық штам-дарды өзімізде өндіріп жатқан отандық кәсіпкерлерге қолдау жасау сынды істерді жатқызуға бо-лады. Осындай игі бастамалардың жүйелі жүзеге асуы үшін білікті де білімді мамандар қажет екендігі сөзсіз. Елімізде аграрлық салада маман даярлау ісінде үздік таны-лып жүрген іргелі оқу орындары жоқ емес. Жастарға сапалы білім мен саналы тәрбие берудегі озық оқу ордасының бірі - Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграр-лық-техникалық университеті.

Бүгінде біздің университетте 7 мыңнан астам студент оқып-тоқуда. БҚАТУ-дың 8 оқу-зерт-ханалық ғимараты, «Парасат» мультимедиялық зертханасы, ветеринарлық клиника, машина

жасау факультетінің оқу-өнді-рістік орталығы, ғылыми-зерттеу орталығы, инженерлік бағыттағы биотехнология зертханасы сту-денттердің білімді де білікті ма-ман болып қалыптасуына жағдай жасайды.

Университеттің «Ветеринар-лық медицина және биотехно-логия» факультетінде ветеринар-лық медицина, ветеринарлық санитария, биотехнология, мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы және балық шар-уашылығы мен өнеркәсіптік ба-лық аулау мамандықтарының қыр-сыры оқытылады.

Балауса ЕРтІЛЕУОВА,Жәңгір хан атындағы

БҚАтУ-дың аға оқытушысы,

Гүлмара ДӘУЛЕтОВА,студент,

президенттік шәкіртақы иегері

Ж

тарихБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

7oral_oniri@inbox.ru

Тың игеру: + , - ...

Ұлы Отан соғысынан кейін ауыл шаруашылығы саласында техника- ның жетіспеуі, жұмыс күшінің аз- дығы, әміршілдік-әкімшілік жүйе- нің ықпалы, экономикалық заңды-лықтармен есептеспеу сынды жайттар дағдарыстың алғышарт-тарын жасады. Соған орай 1946 жылы орын алған осынау ауыр жағдайды жою туралы қаулы қа- былданды. Аталмыш қаулыға сәй- кес, ауыл шаруашылығын жаңа техникамен қамту басталды. 1946- 1950 жылдары республикамыз-дың ауыл шаруашылығы саласын- да 50683 трактор, 16 мыңнан ас- там комбайн, ондаған мың авто- машина, шөп шабатын және бас- қа техникалар болды. 1950 жылы еліміздегі колхоздардың 76 пайы- зында МТС-тар жұмыс істеді.

Көп кешікпей азық-түлік тап-шылығын шешу, астық өндіруді арттыру мақсатында тың және тыңайған жерлерді игеру идеясы пайда болды. 1954 жылы КОКП ОК Пленумы «Елімізде астық өн-діруді одан әрі арттыру, тың және тыңайған жерлерді игеру туралы» қаулы қабылдады. Қаулыға сәй-кес, еліміздің Көкшетау, Ақмола, Солтүстік Қазақстан, Қостанай, Торғай, Павлодар облыстарында тың игеру белгіленді.

1954-1959 жылдары тың және тыңайған жерлерді игеруге 20 млрд. сом жұмсалды. Республикамызға 2 миллионға жуық тың көтеруші келді. 1954 жылы Кеңес Одағында 13,4 млн. гектар жаңа жер, оның ішінде Қазақстанда 6,5 млн. гектар жер игерілді. 1956 жылға қарай КСРО-да егістік көлемін 28-30 млн. гектарға жеткізу көзделді. Тың жер-лерді игеру өте жедел қарқынмен,

Елбасы Жолда-уында республикамыз астық дақылдарын ірі көлемде экспорттай-тын елдердің қатарына енгендігін айтты. Біз осындай жетістік-ке бүгінде 60 жыл толып отырған тың және тыңайған жерді игерудің нәтижесінде қол жеткіздік.

...1955 жылы 475 млн. пұт астық жи-наса, келер жылы бұл

көрсеткіш 1 млрд. пұтқа жетті. Қазақстан 6 рет

мемлекет қоймасына 1 млрд. пұт астық өткізді.

Осынау алғышарттың негізінде еліміз қазіргі

таңда әлемдік астық экспорттаушылардың

үздік ондығына кіріп отыр.

тым асығыс жүргізілді. 1955 жылы 9,4 млн. гектар жер жыртылды. Ал жоспар бойынша 7,5 млн. гектар жыртылуы тиіс болатын. Десек те тың игерудің пайдасы да жоқ емес. Соның арқасында елімізде егістік жерлердің аумағы ұлғайды. Астық өндіру көлемі жағынан республи-камыз КСРО бойынша 2-орынға шығып, Орта Азия мен Сібірді, Оралды астықпен қамтамасыз етті. Тың игеру жылдарында Қазақстан көп ұлтты республикаға айналды.

Бұл үрдіс экономиканың басқа салаларының дамуына да әсер ет-ті. Ел аумағында көптеген тұрғын үй, әлеуметтік нысан салынды. Он мыңдаған шақырым жол төселді. Жүздеген совхоз құрылып, елді мекендер көбейді. Халықты азық-түлікпен қамтамасыз ету біршама жақсарды. Тың игеру жылдары республикамыз астық жинауда айтарлықтай көрсеткіштерге қол жеткізді. Мәселен, 1955 жылы 475 млн. пұт астық жинаса, келер жылы бұл көрсеткіш 1 млрд. пұтқа жетті. Қазақстан 6 рет мемлекет қоймасына 1 млрд. пұт астық өт-кізді. Осынау алғышарттың негі-зінде еліміз қазіргі таңда әлемдік астық экспорттаушылардың үздік ондығына кіріп отыр.

Енді тың игерудің кері әсерін баяндайық. Көп жылдар бойы тың жерлерді игеру партия көреген-

дігі, мемлекет жеңісі ретінде дә-ріптеліп келді. Ал оның көлеңкелі жағы туралы ештеңе айтылмады. Ең алдымен сырттан келушілердің көптігінің салдарынан қазақтар атақонысында азшылыққа айнал-ғанын айту керек. 1954-1962 жыл-дары сырттан 2 млн. адам келді. Сол кезде жергілікті ұлт өкілдері республика тұрғындарының үштен бірінен де аз болды. Халқымыз-дың салт-дәстүрі, мәдениеті еске-рілмеді. Қазақ тіліндегі мектеп, балабақша, газет-журналдар азай- ды. Ана тіліміздің қолдану аясы тарылды. Осының барлығы қан-дастарымыздың біраз бөлігінің өз ана тілін ұмытуына әкеп соғып, ұлттық намыс біртіндеп жоғала бастады. Тың игеруші деп әкел- гендердің біразы арамтамақ пен қылмыскер болды. Бұл қоғамдық тұрақтылыққа елеулі нұқсан кел-тірді. Тың игеруге байланысты жайы-лымдар мен жемшөп дайын-

дайтын алқаптардың көлемі та- рылды. Мал шаруашылығының дамуы тежелді. 1970-1985 жылдар аралығында Қазақстан Одақтық қорға келісі 2 сомнан аспайтын 300 мың тонна ет жөнелтіп отыр-ды. Бұдан түскен пайда 9 миллиард сомды құраса, ет өндіруге кеткен шығын 18-27 миллиард сомға тең болды. Соның салдарынан 1986 жылы Қазақстандағы колхоз-сов-хоздардың көпшілігі өздерінің ай- налымдылық қаржысынан толық-тай айырылып, өндірістік қызме- тін несие есебінен жүргізе бас-тады. Экологиялық жағдай күрт нашарлады. Біраз жер жарамсыз болып қалды. Топырақ эрозияға ұшырап, жердің құнарлылығы

азайды. Еліміз бұл олқылықтардың зардабын әлі де тартып келеді.

Осындай оң мен кері әсері бірдей тың игеру кезеңі бүгінде тарихқа айналды. Қалай десек те, сол кезеңдегі маңдай терін көл қылған диқандарымызды ұмытпай, олардың еңбек майданындағы ер-ліктерін де айта жүрейік.

Нағым ҚИСМЕтОВ,Батыс Қазақстан

инженерлік-гуманитарлық университетінің

профессоры, тарих ғылымдарының

кандидаты,Орал қаласы

ХV ғасырда бүгінгі Қазақстан аума-ғында Шыңғыс хан ұрпақтарының – Ор-да, Шибан және Тоқай-Темір әулеттері арасында күрес жүріп жатты. Жошының бесінші ұлы Шибан ұрпақтары үшін бұл күрес неғұрлым табысты болды. Шибан әулетінің өкілі Әбілхайыр 1428 жылы жаңа саяси құрылымның билеу-шісі болып жарияланды, бұл мемле-кет тарихи әдебиетте хандықтың не-гізін салушының есімімен «Әбілхайыр хандығы» немесе «Көшпелі өзбектер мемлекеті» деген атау алды. 1459 жылы Әбілқайырмен болған көпжылғы күрес- тен кейін, Жошы ханның үлкен ұлы Ор-да Еженнің ұрпақтары, Орыс ханның немерелері, Керей мен Жәнібек қол астындағы тайпалармен Жетісу жері-не көшіп кетті. Олар 1465/1466 жылдар шамасында Қазақ хандығын құрды. 1468

жылы қарсыластарының күшейіп ке-туінен қорыққан Әбілқайыр хан қазақ хандарына қарсы жорыққа шықты, алайда жолда ауырып, қайтыс болды. Ол өмірден өткеннен кейін Әбілқайыр хандығы құлады. Бұл жағдай 1469-70 жылдары қазақ хандарының Шығыс Дешті Қыпшақ жеріне қайта оралуына мүмкіншілік берді. Бұл жерде оларға қарсылық ұйымдастыру Әбілқайырдың немересі Мұхаммед Шайбанидың ғана қолынан келді. Қазақ хандарының оны-мен күресі алма-кезек нәтижемен ХV ғасырдың соңына дейін созылды. Өзбек тайпаларының бір бөлігін басқарған Шибан ұрпақтары Мұхаммед Шайбани басшылығымен ХVІ ғасырдың басында Қазақстан аумағынан Орта Азияға кетті, онда олар Әмір Темірдің ұрпақтарын талқандап, жаңа мемлекет құрды.

ХV ғасырдағы ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫ

ХV ғасырдың орта шені –

орыс Ханның ұрпақтары меншайбанид әбілқайыр арасындағы тартыс

1459 жыл –керей мен жәнібек сұлтандардыңқол астындағы ру-тайпаларымен жетісуғақоныс аударуы

1465/66 жылдары –қазақ Хандығы құрылуы

1468 жыл –шайбанид әбілқайыр Ханныңқазақ Хандарына қарсы жорығы

1469/70 жылдары –

қазақ Хандарының дешті қыпшаққа оралуы

1470 - 1500 жылдары –шығыс дешті қыпшақ пен түркістан үшінқазақ Хандығының шайбанилармен күресі

ХV ғасырдың соңы - ХVі ғасырдың басы –шайбанилықтардың басшылығыменөзбек тайпалар бөлігініңқазақстан аумағынан орта азияға кетуі

XV ғасырдағы Қазақ хандығы

Бейсенбі, 10 қазан 2013 жыл8 өмір-өзен

oral_oniri@inbox.ru

Мен сіздің өлең-жыры-ңызбен сонау 1980 жылы шыққан «Жиыр-

ма бесінші көктем» атты жина-ғыңыз арқылы таныстым, аға. Ол кезде мен он бесте едім. Кластағы ең үздік оқитын әрі ең әдемі құрбымызға ғашық болып жүрген бала махаббат – бозбала кезіміз ғой. Сіздің жыр жинағыңызды мен алғаш парақтағанда көктем еді, қазір де көктем.

Алма ағаштар гүлін ашты,Аппақ гүлге толды қыр.Бозторғайлар әнге басты,Аспан асты болды жыр.

Соқса самал, өрік гүліТөгіледі шашудай.Аспан, аспан көріп мұныТұрар қайтіп ашылмай.

Ашылды аспан көкпеңбек боп,Көркімді көр дегендей.Бірде бар боп, бірде жоқ боп,Желпінеді жел өлмей.

Мен де тұрдым, жандым ба деп,Өңім бе бұл, түсім беЖоқпын ба деп, бармын ба деп,Мынау көктем ішінде?..Неге күдіктендіңіз екен, Тұм-

аға? Барсыз ғой сіз, сіздің өлең-жырыңызсыз қазақ даласына көктем келуші ме еді? Сіз барлық көктемде барсыз, аға!

Көктемді қондырып қанатына,Құс қайтып келеді Алматыма...Бәлкім келген көктеммен бірге

туған жерге алты айшылық жылы жақтан іңкәр сағынышпен оралған құстарға ілесіп сіз де ораларсыз, Тұмаш аға?..

Алматы жылдың қай мезгілінде де әдемі ғой, шіркін! Ал көктемде бақытына жолыққан бойжеткен-дей гүл-гүл жайнап шыға келеді. Әсіресе, жастық шақтың мәңгі жа-сыл жайлауындай КазГУградтың көктемін айтсаңшы! Жоқ, оны сөзбен жеткізу әсте мүмкін емес, КазГУградтың көктемін көзбен көріп, жан дүниеңмен сезіну ке-рек. Көңілден өмірі өшпес сол бір кезең, сол бір көктемдер-ай!..

Алатаудан алыс кетсем,жеткенімше асықпын,

Алатаудың таң нұрына, жаңбырына ғашықпын.

Жаз айында құяды-ай кеп, құяды-ай көк нөсер,

Осы бір шақ, бақытты шақөз басымнан мен кешер.

Ақ қайыңмен қатар тұрыпжуынамын нөсерге,

Нөсер жусын пәк денемдіжер бетінен кешерде.

Алатаудан алыс кетсем,түсімде де тау көрем,

Алатауды ұнатпаған жұрттың бәрін жау көрем.

Таудың күзі сабырлы күз,таудың күзі сары күз

Күзді көрмей ұйықтамайық,о, достарым бәріміз, - деп

тебірене өзіңіз өлеңге талай өзек еткен Алатаудың баурайында сіздің саяжайыңыз болды. Менің Ермахан досым екеумізді сенбі-жексенбі күндері сіз аппақ «Волга-ңызбен» КазГУградқа келіп, сонда алып кететінсіз. «Тұманбайдың өзі келіп, көлікпен алып кететіндей, мына екеуі қай керім?» дегендей жан-жақтан қаумалаған жатақха-налардың балкондарынан талай қыз-жігіт бізге қарап қалатын. Ол кезде төрт қызыңыздың ішіндегі жалғыз ұл – Дәуреніңіз Мәскеудің техникалық бағыттағы жоғары оқу орындарының бірінде біз сияқты студент еді. Сол себепті сіз Ерма-хан екеумізден саяжай мәселесі бойынша өзіңізге қолғабыс болу-ды өтінген едіңіз. Ал сіздей ағаның бір айтқанын екі етіп, бізге не көрініпті?!

Саяжайыңызға жетіп, жеміс ағаштарын баптап, біраз еңбек еткеннен кейін Күлтай жеңешеміз бізге арнайы беріп жіберген дәм-мен сіз дастарқан қамдайтынсыз. Алатаудың баурайында таудың саф таза жұпар ауасын жұта отырып ішкен шайдың өзі қандай керемет! Ал бізге ең керегі әдебиетіміздің әлеуетті өкілдері туралы сіз айтар естеліктер. Мәселен, сіздің толқын әдебиетке түйдек-түйдегімен кел-генде «Жыл келгендей жаңалық сезінемін» деп қуанған Мұхтар Әуезов, «Әдебиеттің мүддесіне жұмсайтын алтын уақыттарыңды карта ойнап, қор қылмаңдар» деп ақыл-кеңес айтқан Сәбит Мұқанов, ХХ ғасырдың екінші ширегінде ел ішін саяси қуғын-сүргін жайлағанда «Егер Бейімбет Майлин жау болса, онда мен де жаумын!» жазықсыздарды жаппай жазалау науқанына қазақы қайсар

мінез танытқан Ғабит Мүсірепов, өзіңіз сол жылдары жиі-жиі хабар-ласып, амандық-саулығын біліп тұратын Әбділдә Тәжібаев және балалар әдебиетінің классигі Бер-дібек Соқпақбаев туралы біз сіз-ден біраз ғибрат естідік. Сондай-ақ саяжайда болған сәттерде сіз Алатаудың мұзарт шыңдарына көз тіге өлең оқитынсыз:

Тырна даусын жатырқамай, жатсынбай,

Тыңдайды ұйып, биік құздар,ақ шыңдар

Көктем келді,Көкірегімнің құстары,Қиқуламай неғып ұйықтап

жатсыңдар?!?Бұл Әбділдә ақынды ерекше

сүйсінткен өлеңдеріңіздің бірі ғой. Жыр анасы, бөбегіңе бер

қуат,Жаныма кел, мен жылаған

кезде уат,Жасқап кетсең, тастап кетсең

сен меніНе күтемін, мен бітемін

сол күні-ақ.Жыр анасы, майданыңа

сал қайрап,Еркелетіп бермей-ақ қой

бал-қаймақМен кеткенде өз үйіңнен

соңғы рет,«Жан балам» деп жоқтар-

мысың айғайлап?

Бала кезден жаным саған көшелес,

Біздер ерте жолығыстық,кеш емес

Атақ үшін сағанбала боп жүрген,

Көп жүгермек Тұманбайғадос емес...

Бұл - сіздің өлең өлкесіндегі,

поэзия патшалығындағы, әдебиет әлеміндегі өмірлік ұстанымыңыз-ға айналған өлеңнен үзінді. Өлең оқып, жаңа ғана желпініп отырған сіздің жүзіңізді бір сәт мұң торлар еді:

Қозың ем ғой,көрмесе маңыраған,

Қайдан келе қалды екенсабыр маған?

Шаршағанда шашымнан сипайтұғын,

Саусағыңды сағындым жаным, анам...Тура осы жыр жолдары ананың

аялы алақанын аңсаған сәттерде, анам жарықтық түсіме енген түндерде мен үшін іштей күбірлер дұғаға айналды, аға...

Сіз жандүниесі таудың мөлдір бұлағындай лириксіз һәм махаббат жыршысыз ғой. Сіз туралы толғана отырып, мәңгілік тақырып – махаб-батты айналып өту мүмкін бе?! Бұл бағытта сіз жазған қаншама өлең туған жердің аспанында ән болып қалықтап жүр.

Елестетер көктемді гүл ашқан,Көздеріңе ғашықпын

нұр шашқан.Алыстарға жетеле, еремінСені ғана бақыт деп сенемін,

еркем.

Арманымдай алдағы, Ақ шуақтай таңдағы Аялай бер, ардағым, аялай бер,Сандуғаштар жырлағанКөктемдерге бір барамШақырады біздерді

көкорай бел...Тал бойында бір мін жоқ сым-

батты сұлудай, тұла бойында бір қырым артық ет жоқ жаратылған жүйріктей өлеңінде де, әнінде

де еш кемдік жоқ «Шақырады көктем» ғой бұл! Біздің бала кезімізде аға-әпкелеріміз жиі шырқайтын бұл ән ешқашан көнермесі кәміл. Сіз үшін Алатау мен Алматы – егіз ұғым. Сондықтан да ән жазылған екі өлеңіңіздің бірінде Алатау, бірінде Алматы:

Алатаудың етегінде туыпсың,Алатаудың бұлағындай

тұнықсың,Тау секілді мінезің бар, аяулым,Саған үнсіз қызығумен

қараймын немесеКел, билейік,

кетпе менің қасымнанҚызғалдағым таң нұрымен

ашылғанСезім, шіркін, ақ жаңбырға

ұқсайдыАлматыда жаңа жауып, Жаңа жауып басылған...Ал енді, Құрбым, жан құрбым,

бала кезімнен,Бақыт көруші ем қара көзіңненКеттің ұмытып, мүлдем

ұмыттың,Жібін үздің ғой нәзік үміттің. Әнім сен едің кешке салатын,Содан жас жаным ләззат

алатын.Шамын басқа үйдің жақтың,

аяулымСендей бақытты қайдан та-

бамын?.. – деп сұлу вальстің әуенімен әдемі үндесетін «Әнім сен едің...» – біздің бәріміз басы-мыздан кешкен бала махаббатқа арнап тәтті мұң мен өшпес сағыныштан өрілген ән-естелік, ән-ескерткіш.

Көктем мен күздің Бауыржан ҒұБАйДУЛЛИН, «Орал өңірі»

Осыдан тура екі жыл бұрын, яғни 2011 жылғы қазан айының онында қазақтың аса көрнекті ақыны Тұманбай Молдағалиев өмірден озды...

Тұмағаңмен Елтінжалда жүздескен сәт. 2002 жыл

өмір-өзенБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

9oral_oniri@inbox.ru

Менің балалар әдебиетіне жа-саған алғашқы қадамымды қуана құптағаныңыз әлі күнге жадымда. 1989 жылдың сәуір айы болатын, бұл біздің ҚазМУ-дың журналис-тика факультетінің бірінші кур-сын тәмамдап қалған кезіміз еді. Бүгіндері сатирик-жазушы ретінде кең байтақ Қазақстанға танылған досым Ермахан Әбдіраман бір күні бастама көтерді: - Ертең Тұм-ағаңа, «Балдырғанға» барайық. Және құр қол бармайық, балаларға арнап жазғандарымызды алып барайық.

Ертеңіне сабақтан соң, түс ауа көк базарға қарама-қарсы сол кездері көптеген газет-журнал-дың редакциясы қоныстанған көп қабатты зәулім ғимараттың табалдырығын аттап, лифтімен то-ғызыншы қабаттағы «Балдырған-ның» редакциясына көтерілдік. Cіз орныңызда екенсіз, қуанып кеттік. Өзімізді таныстырып, аты-жөнімізді айтып, әкелгендерімізді ұсындық. Журфактың студент-тері құр қол келмегендігіне енді сіз қуандыңыз. Әуелі Ермахан досымның жазған-сызғанын қа-рап шығып, мақтадыңыз. Сосын менің балаларға арналған «Ба-лақан мен ботақан», «Сыйлық» және «Кім ұтты?» атты үш өлеңімді оқып шығып, «Сенің әзілдерің әдемі екен!» деп сүйсіндіңіз. Іле-шала «Фамилияңа қарағанда батыстансың-ау?» деп сұрадыңыз. «Иә, аға, Орал облысынанмын», - дедім мен (ол кезде біздің облыс осылай аталатын. Б.Ғ).

- Ә-ә, менің Қадыр құрдасым-ның бауыры болдың ғой.

Сол күні досым екеуміз сіздің алдыңыздан қанаттанып аттан-дық. Өйткені сіз қоштасарда, «Екеуіңнің де әкелгендерің «Бал-дырғанның» табиғатына сай,

міндетті түрде шығады», - де-генсіз. Айтқандай араға бірер ай салып апарғанымыздың бәрі жарық көрді. Осылайша біз «Балдырғанның» белсенді автор-ларына айналдық. Сондықтан да Ермахан екеумізді көргенде сіз «Менен кейінгі «Балдырғанның» бас редакторлары» деп ерекше мейірленетін едіңіз. Ол кезде яки біздің студенттік дәуренімізде қазіргідей емес, Алатаудың ерке самалы Алматының кең көшелерін әлі де кезетін. Бәлкім Алатау мен Алматыны қоса жырлайтын сіздей шайыр болғандықтан шығар...

Әдебиетке келгенде әңгіме, әрине, қызметте емес. 1994 жылдың қоңыр күзінде мен Жоғарғы Кеңестің жолдамасымен жас маман ретінде туған өлкеме оралдым. Содан бері сізді көруім сиреді. Алайда Алматыға жол түскен сайын сізге амандасып шығатынмын. 2002 жылдың мау-сым айында Ғабит Мүсіреповтың ғасырлық мерейтойына барған кезімізде Қызылжарда, Солтүстік Қазақстан облысында жолықтық. Сөз зергерінің туған ауылы Елтінжалға барған сапарда сіз «Жазуды сиреттің, сенің қазір бауырыңды жазып, нағыз көсіле шабатын кезің», - деп қайраған едіңіз.

Сізді соңғы рет 2011 жылдың жайнаған жазында, Мұқағалидың 80 жылдық мерейтойында, арқалы ақынның туған ауылы – Қарасазда көрдім. Ол жолы емен-жарқын әңгіменің сәті түспеді. Ағылған халық, келімді-кетімді кісі көп еді әрі сізге арнайы бұрылып, амандасушыларда да есеп болма-ды. Бұл менің сізді ең соңғы рет көруім екендігін тап сол сәт сезген жоқпын...

арасы...

Тұм-аға, сізге деген сағыныштан өрілген үшбу мақаламды көктемде бастап, күзде тәмамдадым. Дәл осылай жоспарламап едім, бәлкім бұған сіздің гүл көктемде жарық дүниеге көрініп, күрең күзде өмірден озғандығыңыз сеп болған шығар. Ал көктем мен күздің ара-сы жайнаған өмір, жадыраған жаз ғой. Көктем мен күздің арасы кей-де қас-қағым сәт, ал кейде жүзден асқан қарияның ғұмырындай тым ұзақ көрінеді. Жауқазын енді бүр жарғанда көктем өтпестей, жаз бітпестей, күз келместей көрінетіні бар. Ақыр соңында көктемге қоса, жаз да өте шығып, күрең күз келіп жеткенде жаныңның жайлауында мұң-жабағы жайылып, көңіл-күй- сандықтың пернелерімен қимас-тықтың қарлығашы қалықтайды екен...

Көк жүзінде барады қаздарқайтып,

Күндер солай өтеді шалқып, шалқып.

Сағыныш қой, Сағыныш қой, Сары ала жапырақтар, Жақсылықтың жолында Жатқан балқып

Ақ қайыңдар қаладыдір-дір етіп,

Жанымызды бір кездекүлдіретін.

Жазғы бақта, Жазғы бақта, Саулайды жапырақтар, Өз өмірін соңғы рет, Бір жыр етіп

Жайнап тұрған кешегі күнескіріп,

Қара суық хабары тұр естіліп.

Қаздар ұшып, Қаздар ұшып, Барады оралмайтын Қанатына Көктемді ілестіріп...Иә, солай, өткен көктем, кет-

кен күн оралмайды екен, аға. Сірә, өмірдің ең басты қасиеті де, қасіреті де өткен күннің оралмайтындығында болса керек.

«Көктем келешекті елестетеді, ал күз өткен шақты еске түсіреді» деген екен бір данышпан. Айна-қатесіз ақиқат. Сіздей көктем жыр-шысын айналаны сағыныштың са-ры түсіне армансыз бояған күзде аңсап отырғанымыздың өзі және бір керемет көктем мен жайма-шуақ жаздың өте шыққандығының айғағы. Көктемде қиқулай ән са-лып туған жерге оралған құс біт-кен әне, ұзатылар қыздай сыңсып көк жүзінде жылы жаққа қайтып барады. Дауыстары көктемдегідей көңілді емес, құмығыңқы. Құдай біледі, олар көктем мен махаббат-тың жыршысы сізді жоқтап барады, аға. Байқайсыз ба, аспан әлемінде де сіз өмірге келген жазғытұрым кездегідей жарқындық жоқ...

Жаз өмірін,мәз өмірін қысқартып,

Бара жатыр, бара жатырқұс қайтып.

Зымырайды меніңбала кезімдей

Бір жалт етіп, өте шыққан, Өте шыққан сезімдей. Құстар, құстар сызылтып

ән салады,Сол әнімен тербетеді даланы.Ал адамдар күліп бастап өмірін,Кетерінде жылай да алмай, Жылай да алмай қалады...Студент кезімізде өзіміз талай

әсерлі күндер мен әдемі түндер өткізген Алматыда тұратын Ер-махан досымнан естідім, келмес сапарға кетеріңізде сіз де жылай да алмай қалыпсыз, аға. Дәл осылай боларын ақын жүрек бірнеше жыл бұрын сезген ғой. Есесіне, көптің жасын көл қылып, ел-жұртыңызды жылатып кеттіңіз. Сөйте тұра жыл-дар бойы ел-жұртын өлеңімен өбектеп, халқын әнге айналған жырларымен әлдилеген шайыр ретінде сіз екі дүниеде бірдей бақытты ақынсыз, аға.

Сіз өзіңізден кейінгілерді көк-темнің майда желі мен жайдары жаздың жібек самалындай желпіп, жігерлендіріп жүретін жан едіңіз, Тұм-аға. Алматы мен ауылдың һәм Астананың арасын жол қылып жүріп, біз де елуге келіп қалыппыз. Әрине, елу жардың шеті, жердің түбі болмаса керек. Бірақ соңғы кездері мені «Өзімізден кейін-гілерге біз де сіздей шуақты бола алар ма екенбіз?» деген ой жиі мазалайтын болып жүр...

2013 жылдыңкөктемі мен күзі

Тұманбай МОЛДАҒАЛИЕВ

Жыр-анаЖыр анасы, бөбегіңе бер қуат, Қасыма кел, мен жылаған жерде уат.Жасқап кетсең, тастап кетсең сен меніНе күтемін, мен бітемін сол күні-ақ.

Жыр анасы, майданыңа сал қайрап,Еркелетіп бермей-ақ қой бал қаймақ.Мен кеткенде өз үйіңнен соңғы рет«Жан балам» деп жоқтармысың айғайлап?

Бала кезден жаным саған көшелес,Біздер ерте жолығыстық, кеш емес,Атақ үшін саған бала боп жүргенКөп жетімек Тұманбайға дос емес.

Өрге тартты өмір жолы бұралаң,Талай жерде ол да мені сынаған.Қозы бағып жүргенімде жайлаудаКөзің маған түсіп пе еді, жыр-анам.

Күндіз-түні қиял болды ергенім,Көңілімді аялады сергек үн.Сағынғанда әкем менен шешемдіМаңдайымнан сипадың ба сен менің?

Қирағам жоқ, қиялыма ергеліАтым шаршап, тоным тозып көрмеді.Жетім жүрек жылап жүрген шағындаЖұбатуға келдің бе екен сен мені.

Жыр анасы, анық маған келгенің,Ертіп алдың, еркімді алдың сен менің.Бар дүние тұра қалды ән айтып,Жақындаған секілденді жерге күн.

Бірге келді махаббат та, жалын да,Кеттім еріп жеткізбейтін сағымға.Ақын деген атақ маған жабыстыӘжептәуір әкім болар шағымда.

Қалың елден қайырымды дос таптым,Жау да таптым, жәбірлер деп қашпаппын.Асқақ көңіл ақын аздай қазақтаАрман жырын мен де жаза бастаппын.

Аяулы жар«Сүйем» деп айтпай, сүйеді,«Күйем» деп айтпай, күйеді.Ренжіп тұрып аяйды ол,Кештетіп келсе күйеуі.

Көрмесең сағындырады,Үндемей бағындырады.Ап-ашық күнді кей-кейдеТолассыз жауын қылады.

Бір жылы сөзге тояды,Алдыңа барын қояды.Көрінбес көзге арқанменӨзіңді байлап қояды.

Арыңды шашып, төкпейді,Алдыңды кесіп өтпейді.Көзіңді ғана байлауғаҚұдыреті оның жетпейді.

Өкпелет тіпті көп мейлі,Ортаймас оның тоқ пейілі.Басыңа қиын іс түссе,Бауырың да оған жетпейді.

Қаттырақ айтсаң, жылайды,Ақырын айтсаң, шырайлы.Өзі үшін емес, сен үшінТағдырдан бақыт сұрайды.

Жоғыңа үнсіз шыдайды,Оғыңнан үнсіз құлайды.Жігіттер, ізде іздесең,Осындай ғана жұбайды!

Бейсенбі, 10 қазан 2013 жыл10

oral_oniri@inbox.ru

иман

Тура жолдан таймайықҚазір қоғамдағы дін

төңірегіндегі түйткілдің басым бөлігі діни білімнің таяздығынан. Сол себепті де діни сауаттылықты үнемі жетілдіріп отыру қажет. Осы бағытта облыстық дін істері басқармасы тарапынан теріс діни ағымдардың алдын алу және дәстүрлі сенім-имам ағзам Әбу-Ханифа бағытын халыққа түсіндіру бойынша нақты шаралар атқарылды.

Мәселен, биыл наурыз айында об- лыс әкімдігінің қолдауымен ҚР Дін іс-тері агенттігі тарапынан құрылған ақ- параттық-насихаттау тобы жастар ара-сында дін саласындағы ақпараттық-ағарту, дәстүрлі ислам дінінің құнды- лықтарын түсіндіру, түзету мекемеле-ріндегі бас бостандығынан айырылған-дар арасында ақпараттық-насихат жұ- мысын жүргізу мақсатында бізде ісса-пармен болды. Ал мамыр айының 22 күні Ғ.Құрманғалиев атындағы облыс- тық филармонияның үлкен залында «Дін - ұлттың діңгегі» атты жастар ара-сында ұйымдастырылған онкүндіктің нәтижесі бойынша жеңімпаздарды ма-рапаттау салтанаты облыс әкімінің орын-басары Серік Сүлейменнің қатысуы- мен өтті. «Дініңді сақта, салтыңды сат-па, сенімді ақта – ел болашағы жастар!» атты қорытынды концертте тақырып-қа сәйкес, үздік сурет, авторлық өлең, мақала (немесе шағын әңгіме) конкур-сына аудан және қала оқу орындары-нан жеңімпаз оқушылар мен жастар туындыларымен шақырылды. Онкүндік аясында студенттердің, оқушылардың рухани және діни сауаттылық деңгейін көтеріп, сенімді теріс түсінбеуін қалып-тастыру мақсатында барлық қала және аудандық оқу орындарында «Балаңды аман сақта жат діннен!» тақырыбында ата-аналар арасында сауалнама өткі-зіліп, теріс ағымдар туралы бейнетаспа талқыланды. Бұдан бұрын өңірге әлем- ге әйгілі исламтанушы, Иман Валерия Порохованың ресми іссапары ұйым-дастырылды. Облыс әкімдігі және ҚР Дін істері агенттігінің арнайы шақыруы- мен келген ғалым жастармен, халықпен кездесті. Кездесу барысында жұртшы-лықтың көкейінде жүрген түрлі сұраққа жауап беріп, ел ықыласына бөленді. Ол БАҚ өкілдеріне құнды ақпараттар беру мақсатында «Жайық Пресс» ақпарат орталығына, «Қазақстан-Орал» телеар-насына, облыстық радиоға сұхбат бер- ді. Сондай-ақ қыркүйек айында Жаңа-қала ауданының Жаңақала ауылында облыстық дін істері басқармасының басшысының төрағалығымен құзырлы мемлекеттік органдарының діни жүген-сіздіктің алдын алу саласындағы оң тәжірибені өңірлер арасында тарату және алмасу семинары өтті. Дәл осын-дай тақырыптағы семинар Бөрлі ауда-нының Ақсай қаласында оздырылды. Семинарға облыстық құқық қорғау ор-гандарының өкілдері, Бөрлі, Зеленов, Қаратөбе, Сырым, Тасқала, Теректі жә-не Шыңғырлау аудандары әкімдерінің орынбасарлары, ішкі саясат, ішкі істер, білім бөлімінің жетекшілері, жергілік-ті атқарушы орган қызметкерлері, ау-дандық арнайы орта білім беру меке- мелері және түрлі қоғамдық бірлес-тіктер мен БАҚ өкілдері қатысты.

Биылғы қыркүйектің 17-сі күні об-лыс әкімі Н.Ноғаевтың төрағалығымен әкімдік жанындағы діни бірлестіктер-

Сауалнама1. Дәстүрлі емес діни ағымдардың

Отанымыздың келешегіне қатерін қалай бағалар едіңіз?

2. Қоғамға селкеу түсірер көрініске қарсы мемлекет пен дәстүрлі дін қызметкерлері-нің бірлескен әрекетіне көңіліңіз тола ма?

Амангелді ШАХИН,облыстық соттыңбаспасөз хатшысы:

- Әрине, қатерлі. Алысқа бар- май-ақ, араб әлеміндегі бір- неше жылға ұласқан қазіргі дүрбелеңнің өзі неге тұрады?! Лайым, елімізді сондайдан сақ- тасын! Бүгінгі исламның атын жамылған жат ағымдар еркіндікті есіруге пайдалану- да. Оның бастауы 1991 жылы қабылданған “Діни бір-лестіктер туралы” заңның солқылдақтығынан еді. Ал қазір сол олқылықты түзету мемлекет пен дәстүрлі діндердің басшы-қосшысына оңай емес. Сөз жоқ, үгіт-насихат жұмысы қалыпты, талапқа сай. Бірақ ке- селге қарсы күрес тактикасын өзгерту және үнемі жетілдіру қажет. Мәселен, қазақ ұлтының ежелгі мә- дени дәстүрлері мен рухани мұрасын кеңінен наси- хаттау керек. Қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесі берік орнықсын! Әрі үгіт-насихат пәрменді болса, алынбас асу бола қоймас.

Жәнібек ЕСМЫРЗИН,М.Өтемісов атындағыБҚМУ-дың аға оқытушысы,тарих ғылымыныңкандидаты:

- Өкініштісі сол, зардапты қауіп бар. Себебі, біріншіден, тәуелсіздік алғаннан кейін Ата Заңдағы «Қазақстан – зайырлы мемлекет» деген ұғым сол кездегі саяси қажеттіліктен туған еді. Оны айыптауға болмайды. Гәп мынада, соны желеу еткен жат ағымдар елімізде қаптап кетті. Әрі олардың белсенділігінің бәсеңдемеуі еріксіз алаңдата-ды. Тек ислам ғана емес, христиандықтың протестант, католик бағыттарының атын жамылғандар мен криш-наиттер де қазақ ұлтының рухани тұтастығына зиянын тигізуде. Демек, «Жау жоқ» деме, жар астында». Екінші сауалға айтарым, мемлекет соңғы кезде дін мәселесіне дұрыстап ден қоя бастады. Діни наным-сенім мен діни қызметке қатысты заң жетілдіріліп, діни бірлестіктер-мен жұмыс нақтылана түсті. Қоғам да дабыл қағып, адасқан бауырларды арамызға қайтару ісіне қолғабыс жасауда. Мұның өзі үмітімізді үкілейді. Олай болса, келе-шекте де ата-бабадан рухани мирас ретінде қалған Әбу-Ханифа мәзһабын қатаң ұстанып, тура жолдан таймаған дұрыс. Үгіт-насихат жұмысын күшейту керек. Елімізде-гі рухани кеңістікті бос қалдыруға болмайды. Тілегі- міз – ҚМДБ және оқымысты имамдар жұмысын одан әрі ширата түссін!

Алтынгүл ҚАЙЫРЛИЕВА,Ж.Досмұхамедов атындағыпедагогикалық колледждиректорының тәрбие ісіжөніндегі орынбасары:

- Күнделікті жұмысым жас- тармен тығыз болғандықтан, діни жат ағымдардың ел бола- шағына кесірлі екенін үнемі сезінемін. Өйткені жас- тардың, тіпті олардың ата-аналарының да дәстүрлі діндер туралы түсінігі таяз, кейбірі мүлдем хабарсыз. Қуантатыны сол, біздің студенттер арасында жат ағым- ның шырмауына түскендер атымен жоқ. Дегенмен жайбарақаттықтан аулақпыз. Мемлекеттік мүдделі тараптардың қолдауымен түсінік жұмыстары басты назарда. Қазіргі жат діни ағымдарға қарсы күреске көңілім толады. Алайда әлі діни сауаттылықты көтеру қажет. Ата-аналармен жұмысты та ұмытпау қажет. Үгіт-насихат жұмысын бір сәт те босаңсытуға болмайды. Себебі жат ағымдардың сойылын соғушылар үнемі жұмысын жетілдіріп отырады. Соны есте сақтайық.

Сауалнаманы жүргізгенСерік ИХСАНҒАЛИ

мен байланыс жөніндегі кеңестің ке-зекті отырысы да нақты талдау мен құнды ұсыныстар, кеңестерді қабыл-дау ахуалы жағдайында оздырылды. Қорытынды хаттамаға ұсыныстар ен- гізіліп, тиісті құзырлы мемлекеттік ор-гандарға нақты тапсырмалар берілді. Атап айтсақ:

1) Діни жүгенсіздік пен әсіре идея- лардың таралуының алдын алу, теріс діни ағымдардың қызметінен жапа шеккендерге көмек көрсету, мұқтаж адамдар мен ұйымдарға құқықтық ке- ңес беру және өзге де көмек көрсету мақсатында «Батыс Қазақстан облысы дін істері басқармасының «Ақпарат-тық-талдау орталығы» мемлекеттік коммуналдық мекемесін құру туралы сынысының ұйымдастыру-қаржылық және өзге де қажетті құжаттарын әзір- леп, облыс әкімшілігіне ұсыну;

2) Тұрғындардың сауаттылығын арт- тыру, жүгенсіздіктің алдын алу, дәс- түрлі құндылықтарды насихаттау, ке- ңінен түсіндіру бойынша дін сала-сындағы ақпараттық-ағарту жұмысын жүргізу үшін облыстық және аудан орталығынан 5-7 адамнан тұратын, кем дегенде екі топ, әр ауылдан 3-5 адам-нан тұратын бір ақпараттық-насихат топ (АНТ) құрамын бекіту;

3) Дінтанушы мамандарды тарта оты- рып, өңірдегі діни ахуалды ақпарат- тандыратын жергілікті БАҚ журналис- терінің, мемлекеттік қызметкерлер- дің, мектептердегі дінтану пәні мұға- лімдерінің, жоғарғы оқу орындарын-дағы дінтану кураторларын, ақпарат- тық насихат топтары мүшелерінің, құ- қық қорғау органдарының дін мәсе-лесімен айналысатын қызметкерле- рін, жалпы дін мәселесі бойынша жұ-мыс жасайтындардың діни біліктілігін арттыру және оқыту курстарын өткі- зуді ұйымдастыру;

4) Тұрғындар, атап айтқанда, мешіт жамағаттары арасында орын алатын түрлі жағдай бойынша ақылдасу, ке- ңесу және шешудің жолдарын қарас-тыру мақсатында Орал қаласы, аудан және ауыл әкімдері жанынан әкімнің өзі төрағалық ететін, қоғамдық негіз- де жұмыс жасайтын ақсақалдар кеңесін құру, қызметі мен міндеттерін белгілеу.

Біздің басқарма 2014 жылы бюджет-тен бөлінетін қаражаттан мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс арқылы елеулі әлеуметтік маңызды жобаларды жүзе-ге асыруды жоспарлауда. Соның ішін-де облыс аумағында кеңес беру-оңал- ту орталығын құру және оған мемле- кеттік әлеуметтік тапсырыс беру көз-делген. Егер қаражат бөлінсе, аталмыш кеңес беру-оңалту орталығы арқылы келесі мақсаттар іске асуы керек:

Маман-дінтанушыларды тарта оты-рып, өңірдегі діни ахуалды ақпараттан-дыратын жергілікті БАҚ журналисте-рінің, мемлекеттік қызметкерлердің, имамдардың, ақпараттық-насихат топ мүшелерінің біліктілігін арттыру және оқыту курстарын жүйелі түрде өткізу.

Тұрғындардың діни сауаттылығын арттыру, жүгенсіздіктің алдын алу, дәстүрлі діни құндылықтарды наси-хаттау бойынша АНТ-тың ауыл-аймақ-тарға баруын қаржыландыру.

Ислам діні жолындағы жастарға дәстүрлі Әбу-Ханифа мәзһабының құн-дылықтары туралы дәйекті ақпаратты жеткізу үшін араб тілін үйретуге ар-налған 3-6 айлық курс өткізу.

ҚР Дін істері агенттігі тарапынан дін-тану сараптамасынан оң қорытынды алған белгілі дінтанушы мамандардың және ҚР Дін істері агенттігі дайындаған баспа өнімдерін (кітап, брошюра, бук-лет, журнал т.б.) шығару, қайта басу және тарату.

Облыстағы діни ахуал жөнінде және теріс діни ағымдардың ықпалын талдау арқылы әлеуметтік зерттеу жүргізу.

Күні кеше ғана Орал қаласында об- лыс әкімдігі, дін істері басқармасы жә- не облыстық прокуратураның ұйым-дастыруы және облыс әкімінің орынба-сары Б.Мәкеннің төрағалығымен «Діни экстремизм: мәні және қарсы тұрудың түйткілді мәселелері» тақырыбында- ғы республикалық ғылыми-машықтық конференция өтті. Сондай-ақ 23-24 қыркүйекте аталмыш конференция аясында Атырау облысының дін істе- рі басқармасының басшысы Е.Шохаев-тың, Атырау облыстық «Ақпараттық талдау орталығы» МКМ директоры, теолог Е.Әміренің, ҚМДБ-ның бөлім басшысы, исламтанушы С.Сейітбеков- тың, Ақтөбе облысы дін істері басқар-масының бас маманы Т.Талдыбаевтың дәріс сабақтары оздырылды. Біз бұл бағыттағы жұмысты одан әрі жалғас-тырамыз. Өйткені ол бір күнде бітпей- ді, яғни төзім мен уақыт керек. Әрине, кез келген саланың өз маманы бо- лады. Сол секілді дін саласының да ма- мандары бар. Баса айтқым келетіні, әр-кім мамандығы бойынша іспен шұғыл-дану керек. Дінге қатысы жоқ, саладан хабарсыз адам қанша жаны ашыса да, жағдайды жақсарта алмайды. Бүгінгі кейбір діни шиеленістердің күрделі-ленуінде діннен бейхабар жандардың да үлесі бары жасырын емес. Дін саласы өте нәзік, оған қатысты іс-шараны тек мамандармен ақылдасып жасау қажет.

талғат НЫҒМЕт,облыстық дін істері

басқармасының басшысы

ел жӘне ӘлемБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

11oral_oniri@inbox.ru

Баршаңызды «ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ Батыс Қазақстан өндірістік филиалы атынан, өз атымнан мұсылманның ең қасиетті де ұлық мей-рамы – Құрбан айт мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!

Әлемдік деңгейде мәртебесі биік діни мереке саналатын Құр- бан айт бірлік, бейбітшілік және Алла алдындағы теңдік мейрамы деп есептеледі. Сонымен қатар адамдарды бір-біріне қайырым- ды болуға, жанашыр, кешірімшіл болуға үндейтін, қанағатты арт-тыратын мейрам.

Осы Ұлық мереке еліміз тұрғындарының ынтымағын жарас- тырып, адамдардың қайыр-шарапатын арттыруға да ықпал етеді деген сенімдемін. Өйткені бүкіл әлемге өркениет шашқан ис-лам дінінде мейірімділік, имандылық пен кішіпейілділік - басты

құндылық. Ендеше, Алла Тағала баршамыздың айттан айтқа аман жетуімізді жазсын, ағайын! Келешегімізді кемел, жүзі-

мізді жарқын етсін. Шын ықыласпен жасалған амал- дарыңыз бен шалған құрбандықтарыңыз сауап-

қа жазылып, еліміз аман, жұртымыз тыныш, бірлігіміз бекем, бауырымыз бүтін болсын!

Құрбан айт мүбәрак болсын!

Селекторда баяндама жасаған Ауыл шаруашылығы министрі Асылжан Мамытбеков еліміздің ауыл шаруашылығы және азық-түлік өнеркәсібі өнімдерінің Ке-дендік одақ елдеріне экспорттық көлемі арта түскенін айтты. Мыса-лы, сыртқа нарыққа шыққан өнім түрлері өткен жылдың сәйкес мерзімімен салыстырғанда 72%-ға көбейген.

Бұл салаларда жұмыс жасайтын кәсіпорындар саны 1370-ке жет-кен.

- Бүгінде қанттың 61 пайызы, ірімшік пен сүзбенің 55 пайызы сырттан тасымалданады. Ал бұл өнімдерді негізінен өзіміз де шы-ғара аламыз. Ұн, кондитерлік өнім-дер, өсімдік майының экспортын ұлғайтуға әлеуетіміз толық жет-кілікті. Осы мақсатта министрлік 7 бағытта жұмыс атқаруды жос-парлауда. Оның ішінде сүт, ет, би-дайды тереңдете өңдеу, қант, май, тері және жүн өңдеу түрлері бар. Осылардың ішінде сүт өңдеуге

қатысты кеңірек тоқтала кетейін.Статистикаға жүгінсек, бүгінде

елімізде 4,8 млн. тонна сүт өңде-леді. Оның ішінде экпорт көлемі 22 мың тонна болса, импорт 903 мың тоннаны құрайды. Бұл жерде-гі сандардың алшақтығының сыры сүт сапасының төмендігі мен ірі қаралардың басым бөлігінің жеке меншік қолда болуымен тікелей байланысты. Оған қоса шаруа қожалықтарының аздығы да қалың бұқараны ақпен қамтамасыз ету-ге кері әсерін тигізіп отыр, - деді Асылжан Мамытбеков.

Жиынды қорытындылаған Пре-мьер-министр қаржы, экономика және бюджеттік жоспарлау ми-нистрліктеріне ауыл шаруашылы-ғы өнімін қайта өңдеушілерге са-лынатын салық мәселесін шешуді тапсырды. Оның айтуынша, отан-дық өнімді өткізуге кедергі бо-лып отырған салық салу мәселесі шешілмейінше, агроөнеркәсіп ке- шенін дамыту бағдарламалары тиімді іске асырылмайды.

“Қазмедиа орталығында” өткен басқосуға Хакасия Республика-сының өкілі Сергей Нарылков, тау-лы Алтай Республикасының өкілі Елена Назаренко, түркітанушы, фи-лология ғылымдарының докторы, Еуразия ұлттық университетінің профессоры Қаржаубай Сартқо-жаұлы, әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің ғы- лыми қызметкері Ахметжан Қалиол- ла, Ә.Марғұлан атындағы архео- логия институты Астана бөлімше-сінің профессоры Зейнолла Сама- шев, «Россотрудничество» меке-месінің Қазақстандағы өкілдігінің жетекшісі Виктор Шулика қатысты. «Хакасия мен Алтайдың петро- глифтеріндегі түркі іздері» тақы-рыбымен ұйымдастырылған бас-пасөз мәслихатында ғалымдар түркі дүниесіне ортақ тастағы таңбалар жайлы ойларын ортаға салды. Тілшілердің қойған сауалда-рына көбіне тарқатып жауап бер-ген Қаржаубай Сартқожаұлы тасқа қашалған сақ дәуірінің жазулары табылып жатқанынан хабардар етті. Ғалымның айтуынша, соңғы үш жылда Моңғол Алтайынан табыл- ған үш жазу әкелінген. Алда олар-

ды оқу мақсаты тұр. «Есіктен та-былған жазу – сақ дәуірінің жа-зулары. Бірақ оны ғалымдар Ор- хон-Енисей жазуының ережесі-мен оқымақшы болды. Оған кел-мейді. Қазір арнайы әдістемені әзірлеудеміз. Бұл жазулардағы сырды да білетін боламыз», - дейді.

Жиында ғалымдар түркілердің тастағы сызба өнері өте көне екенін, тастағы суреттер қазір Ха-касияда, Оңтүстік Сібір, Моңғолия және Алтайда көп сақталып отыр-ғанын айтты. Аталған суреттер ар- қылы мамандар сол дәуірдегі адамдардың шаруашылығын, та- ным-түсініктерін, тұрмыс-тіршілі-гін білуде. Таңбалар артынан жа-зуға айналған. Бесінші-алтыншы ғасырдан бастап жазудың ереже-сі пайда болды дейді жиынға қа-тысушылар. Сондай-ақ жиында тастағы таңбалардың ашық аспан астында тұрғандықтан бұзылып жатқаны, оған адамдардың әсері де жоқ еместігі айтылды. Олардың қорғауға ілінгені де, ілінбегені де бар екен. Көне заман адамдары-ның қолтаңбасын ірі туризм ны-сандарына айналдыру мәселесі де назардан тыс қалмады.

Ғасырлардан жеткен сыр

Кеше Астанада «Хакасия және Алтай жартас өнері» көрмесі ашылды. Көрмеге қатысты ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметі баспасөз мәслихатын өткізіп, оған онлайн режимде облысымыздың тарихшылары, кітапханашылары қатысты.

Нұрлыбек РАХМАНОВ,«Орал өңірі»

Өңдеу өнеркәсібін жандандыру керек

Сейсенбі күні Премьер-министр Серік Ахметовтің төраға-лығымен өткен Үкімет отырысында ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеудің жай-күйі сөз болды. Онлайн тәртібінде өткен жиынға облыс әкімі Нұрлан Ноғаев қатысты.

Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ,«Орал өңірі»

Әзірбайжанда президент сайлауы Әзірбайжанда президент сайлауы өтеді.

Жергілікті және шетелдік бұқаралық ақпарат құралдары қазіргі президент Ильхам Алиевтің жеңісіне сенімді.

Президенттікке үшінші мәр- те үміткер атанған қазіргі пре-зидент Ильхам Әлиевтің бір же- тістігі - мұнайдан түскен пайда- ны тікелей халықтың игілігіне жұмсауы. Осыған мысал, Әзір-байжанда 2003 жылдан бастап 2013 жыл аралығында жан ба-сына шаққанда ЖІӨ 626 еуро- дан 5774 еуроға дейін көтеріл- ген. Бұл әлемдегі ең үздік көр-сеткіш болып саналады.

Президент Ильхам Әлиев 2003 жылдан бас-тап елді басқарып ке-леді. Ол басқару тізгінін 23 жыл Әзірбайжанды басқарған әкесі Гейдар Әлиевтен алған бола-тын. 2008 жылы И.Алиев екінші мерзімге сайланған. Са- рапшылардың пайымдауынша, президенттікке үміткер басқа үміткерлердің жеңіске жетуі

екіталай. Өз жеңісіне нық се-німді Әлиевтің сайлауалды пі- кір алмасуларға қатыспауы – осының айғағы.

мадонна қасиетті Құранға ден қойды Әйгілі поп-жұлдыз Мадонна (Мария-Луиза Чикон-

не) қасиетті Құранға ден қойғанын жария етті.

«Мен мұсылман елдерінде қыз балаларға арналған мектеп-тің құрылысымен айналысып жатырмын әрі Құранды оқу үс-тіндемін. Маған барлық қасиет- ті кітаптар маңызды», - деді ол.

Мадонна тағы бір сөзінде досының «жақсы мұсылман жақ-сы иудей де, жақсы иудей өз ке-зегінде жақсы христиан да бола алады» деген сөзін келтіре кетті. Мадонна өміріне үлкен өзгеріс әкелген иман нұрына байла-

нысты, яғни темірден жасалған «ниқаб»-қа ұқсас киім үлгісіне қатысты өз тыңдармандарының наласы мен назасына қалған еді. Оның бұл суретінің төменгі жағында «Махаббат революция- сы… ИншаАллаһ» деген жазу тыңдармандарының наразылы-ғына тап болған. Жұлдызды тұлғаның асыл дінімізге деген қызығушылығын Брахим Зайбат есімді мұсылманның оятқанын айта кету керек.

Бангладеште 9 адам қаза болдыБангладештегі тігін фабрикасындағы өрттен кемінде тоғыз адам қаза болып,

50-ге жуық жұмысшы ауыр жараланды.

Өрт Газипур қаласынан 40 шақырым қашықтықтағы Aswad Composite Mills фабрикасында орын алған. Ресми мәліметтерге

қарағанда, «тілсіз жау» төрт қа-батты ғимаратта, үзіліс кезінде тұтанған. Дегенмен фабрика ішінде белгіленген уақыттан

тыс жұмыс жасап жатқан жұ-мысшылар болған. Өрт себебі тексерілуде.

Құрметті отандастар, мұсылман қауымы!

«ҚазтрансГаз Аймақ» АҚ Батыс Қазақстан өндірістік филиалы

директоры Равиль ИСМАИЛОВ

сұхБатБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл12 oral_oniri@inbox.ru

– Нариман Төреғалиұлы, «Жақсы сөз – жарым ырыс» деген, сіз басқаратын аудан-да кәсіпкерлік ілгерілеп, жер-гілікті жұртты жұмыспен қамту жақсара түсті деп естідік. Енді осы бағытта аудан басшылығы ұйытқы болған жұмыстың жай-жапсарын тарқатыңқырап ай-тып берсеңіз?

– Ауданымыздың тоғыз жолдың торабында орналасқаны белгілі. Бұл, әрине, кәсіпкерлікті дамытуға ықпал етері кәміл. Бұрынғы «Өзен жағалағанның өзегі талмайды» де-генді бүгінде жолға қатыстырып айтсақ жарасатындай. Өйткені жол бойында шағын кәсіпкерлік-пен айналысып, бизнес жүргізуге мүмкіндік мол.

Бізде кәсіпкерлік нысанда-рының саны өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 8,2 пайызға көбейді. Бұл тұрғында-рымыздың өз кәсібіне, игілігіне бет бұрып, кәсіпкерлікпен айна-лысуларына ынталарының ар-туынан болып отыр. «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасының екінші бағыты бойынша жыл са-йын бөлінген қаржыны толықтай игерудеміз. Қаржы болса, жүзеге асыратын бизнес-жобаларымыз әлі де баршылық. 2012 жылы ауданда 256 адам біріккен 80 не-сие серіктестігі құрылып, 480 млн. теңге көлемінде несие алса, биыл 78 тұрғынымыз 159,4 млн. теңге қаржыға қол жеткізді. Айталық, былтырғы несиеге 853 ірі қара, 241 жылқы, 4940 қой-ешкі сатып алын-ды. Бұлардан 67 бұзау, 23 құлын, 1923 қозы-лақ өрді. Сондай-ақ 18 шағын өндіріс нысаны ашылды. Ал 10 нысанды алдағы уақытта ашуды жоспарлап отырмыз. Ал биылғы

несиеге 181 ірі қара, 41 жылқы, 1580 қой-ешкі сатып алынса, Есен-сай, Қабыршақты ауылдарында наубайхана, Чапаев ауылында автокөлік жөндеу нысаны ашыл-ды. Берілген қаржының арқасында 5 тұрғынымыз өз кәсібін кеңейту-ге мүмкіндік алып, 5 нысанның құрылысы жүргізілуде.

Аталған бағдарлама аясында соңғы екі жылда берілген несиенің арқасында 108 жұмыс орны ашы-лып, оған 345 адам жұмысқа орна-ластырылды.

«Сыбаға» бағдарламасы бойын-ша айталық, 9 шаруа қожалығы 76,5 млн., «Сәтті» шағын несие бағдарламасының «Мурабаха» шағын несие өнімі бойынша 3 шаруа қожалығы 8,73 млн., жуыр-да құрылған «Ақжайық-Агро» не-сие серіктестігі арқылы 5 шаруа қожалығы 7,7 млн. теңге несие алып, өз қажеттеріне тиімді жа-ратуда. Осы несие серіктестігі арқылы тағы 3 шаруа қожалығы 15 млн. теңгеге құжаттарын тапсы-рып қойды.

Сонымен қатар ауданның 2013-2017 жылдарға арналған ауыл шаруашылығы, шағын және орта бизнесті дамыту мен қолдаудың «Жол картасы» жасақталды, осының алғашқы жылдағы орын-далуы жақсы деңгейде екендігі байқалуда. Біз бұл бағдарлама арқылы әрбір ауылдық округте шағын және орта кәсіпкерліктің тетіктерін дамытуға күш салуда-мыз.

– Ақжайық аумағы мен халқының саны жағынан об-лыстың ең ірі аудандарының бірі екендігі мәлім. Ауданға бүгіндері қандай сала бойын-ша қанша маман жетіспейді? Сонымен қатар «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы аясын-да келген мамандарға нендей жақсылық, қандай жағдай жа-салуда?

– Маман тапшылығынан біржо-ла құтылдық деп айта алмаймыз. Бі-лім саласында математика, химия, орыс тілі пәндерінің мұғалімдері жетіспейді. Ал денсаулық саласы-на жалпы тәжірибедегі дәрігер-лер, педиатр, фтизиатор, рентге-нолог, терапевт керек. Әсіресе, бұл мамандар Тайпақ ауылындағы аудандық ауруханаға қажет. Биыл

оларға 30,9 млн. теңге көтермеақы берілді. 106 маман 186,2 млн. теңге тұрғын үй несиесін алды.

– Халқыңыз жат діни ағым-дарға арбалудан аман ба? Ауданның демографиялық аху-алы жайында не айтар едіңіз?

– Ауданымызда діни ахуал тұрақты. Бірақ «Жау жоқ деме, жар астында, бөрі жоқ деме, бөрік астында» деген емес пе. Тоғыз жолдың торабында орна-ласқандықтан, бізге ұдайы сақ болуға тура келеді.

Қазіргі таңда ауданымыздағы бес ауылда (Ақжол, Алғабас, Есен-сай, Тайпақ, Чапаев) мешіт бар. Аудан орталығында православие-лік приход жұмыс жасайды, ал мұсылмандар мешітінің іргетасы қалануда.

Мешіті жоқ елді мекендерде 40-қа жуық жерлесіміз молдалық қызмет атқарып жүр. Олардың 9-ы Орал медресесі жанындағы семи-нар-курстарда білімдерін жетіл-дірді. Дегенмен сауатты имамдар-ға қажеттілік әлі де сезілуде.

Бүгінгі күні бір түлегіміз Астана қаласында, төртеуі Орал медре-сесінде діни білім алуда. Ынтасы бар жастарды анықтап, оқыту жөніндегі жұмысты жандандыра-тын боламыз.

Діни қызмет пен діни на-ным-сенімге қатысты жаңа заң-ға сәйкес, діни әдебиеттерді және діни мазмұндағы өзге де ақпараттық материалдарды, зат-тарды тарататын арнайы орын бекітіліп, қолданыстағы барлық діни әдебиеттер (751 кітап) са-раптамадан өтті. Сөйте тұра, исламның дәстүрлі емес ағымы-ның шылауына іліккен тұрғындар да баршылық. Олармен ұдайы түсінік жұмыстары жүргізіліп ке-леді. Сондықтан соңғы жылдары бөгде діндегілердің қатарына қосылғандар, шүкір, жоқ.

Қазіргідей ақпараттық техно-логия заманында Елбасымыз атап көрсеткендей, «сүзгі» адамның ішінде болуы керек. Бұл адамға мектеп жасынан бастап түсінік жұмыстарын жандандыруды та-лап етеді. Осы орайдағы істер өрістеуде.

Ал аудандағы демографиялық жағдай жылдан-жылға жақсарып, халық саны да өсе түсуде.

– Алғашында тұрғындар та-рапынан түсініспеушіліктер бол-ғанымен, қазіргі таңда 2020 жылға дейінгі «Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты жаңғырту» бағ-дарламасы сәтті жүзеге асырылу-да. Аудан орталығында 1 екі қабат-ты тұрғын үй жөндеуден өткізілсе, 1 бес қабатты тұрғын үйдің жөн-деу жұмыстары аяқталуда. Ал 18 үйдің құжаттарын әзірлеп қойдық, қаржы бөлінсе, жөндейміз деген ойымыз бар.

Бүгінгі таңда аудандағы 25 елді мекенге газ құбыры тартылды. Ондағы 5087 үйдің тұрғындары көгілдір отынның игілігін көруде. Осыдан екі жыл бұрын Жайықтың сол жағалауындағы елді мекен-дерді газдандыруды бастаған бо-латынбыз, бұл іс биыл жалғасын табуда.

Ақжайық ауданының 17 елді ме-кеніне таза су құбыры тартылып, 2555 үй су құбырына қосылды. Ал «Ақбұлақ» бағдарламасы бойын-ша 3 ауылға (Жанама, Жаңабұлақ, Ілбішін) су құбырын тартуға жо-балау-сметалық құжаттамаларын дайындап қойдық. Су құбырын тарту жұмыстары осымен тоқтап қалмайды, биылғы жылы 5 ауылға «Ақбұлақ» бағдарламасы бойын-ша таза су құбырын тартуға жоба-лау-сметалық құжаттамаларын да-йындау үшін қаржы бөлінді.

– Былтыр сіздің ауданның, әсіресе, Тайпақ жағының бағ-бандары өнім өткізуден қи-налғаны мәлім. Биыл осы шаруаның оңтайлы шешілуіне ұйытқы бола алдыңыздар ма?

– Әрине, өнім өндіруде қашанда қиындықтар бар екені белгілі. Бағбандықты кәсіп еткен жігіттер оңтүстіктен келетін өнімнің ал-дын алу мақсатында биыл ерте қамданды. Соның арқасында шіл-де айынан бастап өнім алып, қала базарларында, одан қалды аудан, ауыл-аймаққа, көрші облыстарға өнімдерін өткізді. Қала әкімдігінің ұйымдастыруымен орталық ба-зардан сауда сөрелері берілді. Біздің бағбандар бүгіндері облыс, аудан көлеміндегі жәрмеңкелерге де белсене қатысуда.

теңге көлемінде қаржы алуға құжаттарын тапсырып қойды. Ал селекциялық және асылданды-ру жұмыстарын жүргізгені үшін берілетін субсидияны былтыр 40,5 млн. теңге көлемінде 44 шаруа қожалығы алса, биыл 85 шаруа қожалығы 81,1 млн. теңге алуды жоспарлауда.

Ауданда жылқы өсіретін 3 асыл тұқымды шаруашылық болса, биыл «Сәбит», «Аманер», «Дөңгелек», «Атамұра» шаруа қожалықтары «Қазақтың асыл тұқымды ақбас ірі қарасы» республикалық палата-сының құрамына енді.

«Аманер» шаруа қожалығы ше-телден асыл тұқымды мал сатып алуға дайындық жұмыстарын біті-ре келді. Ал «Дөңгелек», «Сұлтан» шаруа қожалықтары да осындай мал сатып алуға ниет білдіруде.

18 ауылдық округте 26 қолдан мал ұрықтандыру қосындары жұмыс жасауда. Эмбрионды кө-шіру арқылы «Батыргерей» шаруа қожалығы 40 бас аналық малға эм-брион енгізіп, оның 20-сынан асыл тұқымды төл алды.

Қой шаруашылығын дамытуға да нықтап көңіл бөлінуде. Қой тұқымын асылдандыру жұмыста-рын ынталандыру үшін берілетін субсидия талаптарына өзгерістер-дің енгізілуі қожалықтарға үлкен серпіліс беріп отыр. Бүгінгі таңда асыл тұқымды қошқар сатып алу үшін асыл тұқымды қой шар-уашылықтарымен келіссөздер жүр-гізудеміз.

Сонымен қатар жеке сектор-дағы малдарды асылдандыруға бетбұрыс жасауымыз керек. Бұл бағытта да атқарылар шаруа же-терлік. Біріншіден, мал бағымын ұйымдастырып, отар-табындарға аталық малдарды қосуды және сол аталықтарды асыл тұқымды қошқар-бұқалармен алмастырып, асылдандыру жұмыстарын жүзеге асыру қажет. Бұл шаралардың да алғышарттарын қолға алуда-мыз. Бұған тұрғындар тарапынан ықылас-қолдау болатындығына сенімдімін.

СұхбаттасқанБауыржан

ФАйЗОЛЛАұЛЫ

Ақжайық ауданының әкіміНариман ТӨРЕҒАЛИЕВ:

“кәсіпкерлікке ынтаартып келеді”

ауданымызға 4 дәрігер келді. Қызметке келген дәрігерлерді бірінші кезекте тұрғын үймен қамтуға маңыз берілуде.

Қазіргі таңда медициналық білім беру орындарында оқып жүрген 156 ұл-қызымыз бар, бола-шақта сол жерлестерімізді ауданы-мызға келіп, қызмет жасауға тарта-тын боламыз.

Ал «Дипломмен – ауылға» бағ-дарламасына келетін болсам, бұл ауылдық жерде жас мамандарды тұрақтандыруға зор септігін тигі-зуде. Бағдарлама іске қосылғаннан бері ауданымызға 295 маман келіп,

Өткен жылмен салыстырғанда ауылдарымызға келгендер саны 10,6 пайызға, өмір есігін ашқан сәбилеріміз 4,3 пайызға көбейсе, тиісінше аудан аумағынан кет-кендер 9,5 пайызға, ал дүниеден озғандар 0,4 пайызға азайды. Осының нәтижесінде табиғи өсім көрсеткіші 257 адамды құрап отыр.

– Тұрғын үй қорын жаңғырту, елді мекендерге газ тарту, са-палы ауыз су жеткізу секілді күретамыр шаруалар қалай жүруде?

– Шаруа баққан ағайын мал асылдандыру мәселесін ұмы-тып кеткен жоқ па?

– Жоқ, әрине. Бұл шаруа бір-неше бағыт бойынша жүзеге асу-да. Ағымдағы жылдың 8 айын-да ауданымыздағы 61 шаруа қожалығы 241 бас асыл тұқымды ірі қара сатып алды. Соның ішінде 114 басы аталық болса, 127-сі – аналық түлік. Сондай-ақ 9 бас асыл тұқымды айғыр, 10 бас тек-ті қошқар алынды. Бұл жұмыстар әлбетте, жалғасын табары сөзсіз.

Асылдандыруға берілетін де-меуқаржыға қол жеткізу үшін шаруа қожалықтары тынбай жұ-мыстануда. Асыл тұқымды төл сатып алғаны үшін былтыр 36 шаруа қожалығы 14,5 млн. теңге демеуқаржыға қол жеткізсе, биыл 61 шаруа қожалығы 29,2 млн.

Жазира Жайықты жағалай қонған жалпақ ел – Ақжайық ауданының бүгінгі тыныс-тіршілігі ертеңінен мол үміт күттіреді. Ең бастысы – аудан халқы шаруаларын ширатуға қарай түбегейлі бет бұрып, ол жолда нақты жұмыстарды қолға алған. Бұл туралы аудан әкімі Нариман Төреғалиевпен әңгіме төмендегіше өрбіді.

Бейсенбі, 10 қазан 2013 жылoral_oniri@inbox.ru 13ел-жұрт

Біздің ауылда қазір мал ұстамайтын отбасы

жоқтың қасы. Мұның өзі мал иесінің жұмыспен

қамтылуы деп түсінген жөн. Қолдағы мал

көбейген сайын оның ты-нымсыз жұмысы да жиілей

түседі. Яғни жемшөп дайындау, қора-қопсыны қамдау, мал төлдету, қой

қырқу сықылды қарайған шаруа отбасын адал

еңбексіз қалдырмайды.

Бізде сондай-ақ 2013 жылы тұрғындар несиеге жоспар бо-йынша 30 бас (аналық) ірі қара мал сатып алу керек болса, ол 146 басқа орындалды. Бұған қоса 10 бас бұқа да алынды. Бұл бағытта шаруа қожалықтары да ширақ қимылдауда. Ірі қарадан 25 бас аналық алу керек болса, бұл 129

... керім болар еді

басқа орындалып, қора-қопсы малға толды. Мал басын асыл-дандыру үшін де тым тәуір қам-қарекет жасалуда. Округ бойын-ша тұрғындар өз қаражаттарына 8 бас асыл тұқымды сиыр, 2 бас

аталық, 75 бас қой, 36 қошқар алды.

Қылышын сүйретіп келе жат-қан қысқа да әзірміз. Жемшөп қоры толық жасақталды. Әлеу-меттік сала нысандарының көгіл-дір отын құбырлары мен жылу қазандықтары да сақадай сай. Шалғай Қосшығыр елді мекенін-де 9 түтін бар. Олар да отын және мал азығымен қамтылып болды. Барлық қыстақтағы қора-қопсылар жөнделді. Бір қинай-тын жайт - округ орталығындағы 1997 жылы салынған Мәдениет үйіне күрделі жөндеу қажет. Осы мәселе тезірек ескерілсе, тіпті керім болар еді.

Сәлімгерей СИРАЖЕВ,Жаңабұлақ ауылдық

округінің әкімі

Жастайынан қара жұмысқа араласып, еңбекпен көзін аш-қан ол ірілі-ұсақты тірлікті бі-раз дөңгелетіп алды. Жылдар жылжыған сайын, әрине, тәжі-рибе молайды.

Қыркүйектің тамылжыған кү-ні «Бірлестіктің» шабындығында болған едік. Күз лебіне жонын төсеген қыр төсі қандай кере-мет десеңізші. Десте-десте шөп тайлағыштың көмейіне «сүңгісе», артынша «КамАЗ»-ға тиелуде. Бір-шама техниканың жаңа екенін байқадық. 400 гектардай алқапта 7 техника жүрсе, су жаңа 2 «МТЗ-82» тракторы мен шөп тайлағыш үшін бұл алғашқы науқан екен. Нұрболаттың осылай сақадай сай болуының себебін әкесі Зайдағалидың «темір-терсекке» шеберлігінен деп білеміз. Келе жатқан трактор моторының үні-нен-ақ ақауын танып-білетін ин-женердің қолындағы құралына мұқияттылығы көзкөргендер ара-сында әлі күнге аңыз боп айтыла-ды. Қайран әке, ертерек бақилық боп кетті... Бірақ ұрпағына адал еңбектің түбі зейнет екендігін ұғындырып үлгерді.

Сол тәлім-тәрбиенің мәуелі жемісі ғой, Зайдағали әке мен Шәрбану анадан тараған алты ұл-қыздың әрқайсысы бүгінде өз алдарына отау тігіп, перзент тәрбиелеп, ауыл-аймаққа сый-лы жанұяға айналып үлгерді. Кенжесі - осы Нұрболат. Ажар екеуінің бір ұл, екі қызы бар. Тұңғышы Аяжан жоғары оқу ор-нын тәмамдап, көршілес Теректі

Берекелі «Бірлестік»

Көнеккеткенде 1998 жылы іргесі қаланған «Бірлес-тік» шаруа қожалығының иесі Нұрболат Қадырғалиев бүгіндері алдағы қысқа дайындықтың қызу қам-қарекетімен жүр. Алғашында мал басын көбейтіп, ата кәсібімізді нәсіп етемін деп тәуекел еткен жас жігітке күмәнмен қарағандар аз болмағаны рас. Әрине, сайын даладағы бейнеті, машақаты мол еңбек шынтуайтында, темірдей жүйкені, тосын қиындыққа дайындықты талап ететінін айтып жату артық шығар. Азамат соның бәріне әзір еді.

ауданында эпидемиология са-ласы бойынша қызмет атқарса, Дилярасы облыс орталығында білімін жалғастыруда, сүт кенже-сі Санжар – 2-сынып оқушысы. Отағасы оларды бала жасынан-ақ маңдай термен келген бере-ке-несібенің қадірін түсінуге, еңбекқорлыққа баулыды. Сан-жарына темір тұлпардың тізгінін ұстатып, қыр төсіндегі тірлікпен таныстыру – әкенің бір игі ар-маны.

Биылғы шөп шығымының сұйықтығы көп жерге тән. Алай-да гектарына 6 центнерден мал азығын жинаған Нұрболаттың көңілі тоқ. Иелігіндегі 100-ден астам ірі қара, 300 бас қой-ешкі, 30 шақты жылқысына жетер-лік пішен әзір. Ағайын-тума, қожалық қызметкерлерінің де қоралары шөпке толы. Яғни қыстың қытымырлығына қарсы тұрар қауқар бар.

Нұрболаттың көптен ойын-да жүрген жоспары – қазақтың ақбас тұқымды сиырын өсіру.

ағайынның көпшілігінің ауласы-на жемшөп жеткізуде. Қазірдің өзінде Көнеккеткен, Қызылжар, Қамыстыкөл, Чапаев ауылдарын-да «Бірлестіктің» 300-ден астам тайланған шөбі саудаға түсті.

«Бірлестіктегі» механизатор-лардың ішіндегі Сансызбай Лұқ-пановтың трактор рөліне отыр-ғанына өткен тамызда 40 жыл болыпты. Көктемнен қоңыр күзге дейін трактордан түспей, жау-апты науқанда тыным таппай-тын ол - «темір тұлпардың» тілін жетік білетін мамандардың бірі. Сол шеберлігінің, еңбекқорлығы-ның арқасында несібесі де мол. Бес қыз, бір ұлды тәрбиелеп, қанаттандырды. Перзенттерін жоғары білімге де жеткізді.

Әлия шӘРАпИЕВА,Болат ҚОСЖАНұЛЫ,көнеккеткен ауылы,

Ақжайық ауданы

Суретті түсірген таңатар тАЛҒАтұЛЫ

Алғашқы қадамын да жаса-ды: асыл тұқымды мал зауы-тынан екі аталық сатып алды. Аналықтарды жемшөпке ауыс-тыру жөнінде келісімі бар. Алған бағытынан таймай, еңбегін есе-лете бермек, сонда күні ертең-ақ қазақтың асыл тұқымды ақбас ірі қарасын өсіретін іргелі шаруашылықтардың қатарына қосыларына сенімі мол.

Бүгінде қожалық иесі ауылдағы

Біздің ауданымызда да сан алуан ұлт өкілі тұрады. Олардың арасында, әрине, сыйластық салтанат құрып отыр. Ненің арқасында?

Мемлекет басшылығының ба-йыпты да парасатты саясатының жемісі бұл. Дәстүрлі барлық дін-ге құрмет жөнінде Қазақстан жаһанға өнеге болып отыр. Ал әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының сиезін әр үш жыл сайын ару Астанамызда өткізуге қол жеткізіп, ғаламшар-дағы тұрақтылыққа, тыныштық-қа сүбелі үлесімізді қосуымыз бәрімізге ортақ мерей-мақтаныш емес пе! Бір айтайын дегенім, дінаралық, ұлтаралық қарым-қа-тынасқа байланысты таным-тү-сінігімізді толықтыруда аталған форумдардың маңызы шын мәнін-де, ұшан-теңіз. Алғашқы сиездің онжылдығына орай біздің ауда-

Ақжайық ауданындағы жұмыспен қамту орталығы 2013 жылдың 9 айы ішін-де 157 жасты “Жастар тәжірибесі” бойынша әрқайсысын 6 айдан еңбекпен қамтыды.

Бертін келе солардың алтауы уақытша қызметке тұрған ме-кемелерінде тұрақты жұмысқа қалыпты. Жоғары оқу орында-рына түскендері де бар. Кейбі-рі сырттай оқу орнында білім-дерін жалғастыруда. Аудан орталығындағы “Ақбота” балабақ-шасына тәрбиеші болып еңбекке алғаш араласқан Сандуғаш Есен-келдіқызына жолыққанымызда: “3 ай болды, осында тәрбиеші болып қызмет істеудемін. Орал-дан педколледж бітірдім. Бүл-діршіндермен жұмыс жасаудың өзіндік қызығы да, қиыншылығы да бар. Балдырғандардың бал-дай тәтті тілі мен қылығына күні бойы куәміз. Қиыншылығы – сәл нәрсеге көңілдері қалады. Міне, осының бәріне тәжірибе керек.

“Жастар тәжірибесі” –

ҚАМҚОРЛЫҚ КӨРІНІСІ

Олардың көңіл күйлерін зер-делеп отыру өзімнің баламен жұмыс жасаудағы басты борышым деп білемін”, - дейді жас маман. Ол балабақша меңгерушісі Ай-жан Нысанбаеваның іскерлігін, қамқорлығын, талапшылдығын да айтып өтті.

Ал Мерген ауылдық округін-де “Балбөбек” балабақшасына технолог болып «Жастар тәжіри-бесімен» жұмыс жасайтын Айкөр-кем Бауыржанқызымен дидарлас-қанымызда: “Мен балабақшаның асханасында технолог болып ең-бекке араластым. Еліміздің жас мамандарға деген қамқорлығына ризамын. Аспазға көмектесемін. Балаларға берілер тағам түрлерін, сапасын үнемі бақылап отыра-мын”, - дейді жас маман.

Осы балабақша 50 балдырғанға арналғандықтан, штаттық кестеде технолог ескерілмеген екен. «6 айдан соң Айкөркем жұмыссыз қалар ма екен?» деген ой да қылаң береді...

тілес ЖАЗЫҚБАй

Ынтымақ –Ең БАСТЫ АМАНАТ

нымызда да ұйымдастырылған іс-шаралардан сол тағы да айқын көрінді. Аудан орталығындағы «Радуга» славян мәдени орталығы-ның мүшелері де бұл мерейтойға қатысты көптеген іс атқарды. Яғ-ни ынтымақ пен жасампаз еңбек қағидаларын кеңінен насихаттап келеміз.

Барша адам баласы үшін, әрине, Жаратушы – жалғыз. Жер, дүние, аспан ортақ. Демек, бес күндік жалғанда береке-бірлікпен ғұмыр кешкенге не жетсін. Ауданымызда осындай достық пейіл, ынты-мақты ахуал орныққан. Жарқын болашақтың, кемел келешектің кепілі халықтар достығы мен отандастар ынтымағын нығайтып, жетілдіре түсу - жас ұрпаққа ең басты аманат.

Борис ХОРОшкИН,мұғалім,

Чапаев ауылы

Сандуғаш Есенкелдіқызы сәбилер арасында

өнерБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

14oral_oniri@inbox.ru

«Жайық жұртының пейіліне тәнтімін»- Еркебұлан Саламатұлы, Ақ

Жайық өңіріне қош келдіңіз. Ел іші қашан да ұлттық өнердің қара шаңырағы – Қазақтың мем-лекеттік академиялық халық ас- паптары оркестрінің концертін аңсап, күтіп отырады. Өңірлер-ге сапарыңызды сиретіп кеткен жоқсыздар ма? Бұл жолы жұрт-тың өнерге деген ықыласын се-зіндіңіз бе?

- Айтатыны жоқ, қай жерге бар-сақ та, халықтың бізге деген, өнер- ге деген ықыласы зор. Соның ішін- де қасиетті Ақ Жайық өңірі жұрты-ның орны бөлек. Өйткені бұл өлке Құрманғазы бабамыз бен Дина әже-міздің, Сейтек, Оқап, Мәмен мен Қалидың, қала берді күні кешеге дейін арамызда болған Тұяқберді бауырымыздың туған өлкесі, күйдің отаны. Осыдан болар, қанша кел-сек те, жергілікті жұрт пен облыс басшылары құшақ жайып, құрақ ұшып қарсы алады. Ақ Жайық өңі-рінің халқы біздің өнерімізге тән-ті болса, мен Жайық жұртының

Еркебұлан МҮСІРЕП,Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, қазақтың Құрманғазы атындағы мемлекеттік академиялық халық аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі:

Еламан ӘйпІшЕВ,«Орал өңірі»

пейіліне тәнтімін. Бұл жолғы сапа- рымыздың басты мақсаты - әріп-тесіміз, бүкіл саналы өмірін қазақ-тың күй өнерін насихаттауға жұм-саған, Қазақстанның халық әртісі Тұяқберді Шәмеловтің рухына тағ- зым ету. Өзі пір тұтқан Мәмен ба-бамыздың қасынан мәңгілік мекен тапқан Тұяқбердінің кесенесі мен ескерткішінің ашылу салтанатына қатысып, күй құдіретіне бас иген Жайық жұртының күйшіге деген құрметін көрдік. Көріп қана қой-май, елдің елдігін танытатын игі істі тындырған ел ағаларының ең-бектеріне разы болдық. Осы сәтті пайдаланып мен облыс басшысы Ноғаев Нұрлан Асқарұлына, Жаңа-қала ауданының әкімі Хайретди- нов Лавр Рашидұлына, жалпы Жа-йық жұртына ұжым атынан рақ- мет айтамын.

- Сіз біраз жылдан бері осы оркестрдің ыстық-суығына тө-зіп келесіз. Бүгінде еліміздің Ата

оркестрі саналып жүрген ұжым-да қанша өнерпаз қызмет етіп жүр? Оркестр жаңа, жас буын өкілдерімен толықтырылған шығар?

- Бұл Ахмет Жұбанов атамыз-дың бастамасымен құрылған ор-кестр ғой. Алғашында осы ұжым 11 адамнан құрылған. Қазір ор-кестр құрамында 80-ге жуық адам өнер көрсетіп жүр. Бүгінгі таңда оркестрдің құрамында 4 Қазақстан- ның еңбек сіңірген әртісі, 4 Қазақ- стан Республикасының еңбек сіңір-ген қайраткері, 17 Қазақстанның мәдениет қайраткері және мем-лекеттік «Дарын» сыйлығының бірнеше лауреаты бар. Оркестр жыл сайын жоғары оқу орында-рын бітірген талантты жастармен толығып отырады. Олардың ара-сында сіздердің жерлестеріңіз де бар. Солардың бірі Нұрғиса Дауе- шов бүгінде үлкен ұжымды басқа-рып отырса, Батыржан Мықтыбаев оркестрдің бас концертмейстрі болып тағайындалды. Сол сияқты

Қуанышбек Мұханғалиев, Мұхам- бет Ешмұқанов, Жалғас Егізбаев деген оралдық жастар - оркестрдің белді мүшелері.

- Теледидардан немесе газет беттерінен оркестрдің шет ел-дерге, еліміздің аймақтарына сапарлары туралы естіп-біліп отырамыз. Ал биылғы жылы қазақ өнерін дәріптеудегі са- парларыңыз қалай өтті? Репер-туарыңызда өзгеріс бар ма?

- Биылғы жыл да біз үшін табыс-ты жыл болды. Атырау, Қостанай облыстарында гастрольдік сапар- да болдық. Австриядағы Қазақстан-ның мәдениет күндері аясында Вена қаласында және Украинаның астанасы Киевте, Францияның 3 қаласында концерт бердік. Сол сияқты Түркияның Ыстамбұл ша- һарында өнерімізді түрік бауыр-ларымыздың назарына ұсындық. Қараша айында Қытайға барып,

Пекин қаласында екі концерт беру жоспарымызда бар. Репертуарға келер болсақ, Құрманғазы оркест-рі бүгінде орталық лабораторияға айналды. Ұжым репертуарында 4 мыңнан астам ән-күй бар. Соны-

мен қатар біз облыстардағы ор-кестрлерге тәжірибе жағынан, ре-пертуар жағынан да өз көмегімізді көрсетіп келеміз.

- Еркебұлан Саламатұлы, са-бақты ине сәтімен дейді ғой, марқұм Тұяқберді туған өлкеге келген бір сапарында оркестрдің мәртебесін көтеру жөнінде жә-не “Құрманғазы оркестрі секілді қара шаңырақ өнер ордасының орны – Астана төрі емес пе?!” деген пікірін білдірген еді. Бұл мәселе жоғары жақтан қолдау та-буда ма?

- Кезінде бұл мәселені мен де көтергенмін. Тұяқберді бауырымыз Астанаға барған сайын министр- ліктегі жігіттерге өз ұсынысын ай- тудан танған жоқ. Жылдар бойы қа-зақ өнерінің мерейін асқақтатумен келе жатқан, домбыраның ғажап үнін бүкіл әлемге танытқан бас ор-кестрімізді ұлықтап, оған ұлттық

деген мәртебе беріп жатса, сөз жоқ, ол біз үшін үлкен абырой бо-лар еді. Министрліктегілер біздің ұсынысымызды қолдап, қажетті құжаттарды жинақтап-жасақтауда. Әрине, оркестрді Астанаға көшіру

қаржыға байланысты болар. Бірақ жақында министріміз Мұхтар Абрарұлы бұл мәселе таяу уақыт- та шешілетінін айтты. Ендеше, Тұяқ-бердінің арман-тілегі орындалар күні алыс емес деген ойдамыз.

- Келесі жылы оркестрге 80 жыл толады, болашақ жоспар-ларыңыз туралы не айтар еді-ңіз?

- Жоғарыда айтып өткенімдей, біздің оркестр Ахмет Жұбановтың ұйымдастыруымен 1934 жылы құ-рылды. Иә, келесі жылы 80 жыл то-лады. Оған дайындықты қазірден қолға алудамыз. Мерекелі жылы атқарылатын жұмыстардың жос- парын жасадық. Алдымен оркестр-дің әкесі саналатын Ахастың елі Ақтөбе облысында есепті концерт береміз. Одан кейін бірқатар об-лыстарда және Астанада оркестр күндерін өткізуді белгілеп отыр- мыз. Әрине, 80 жылдыққа арнал-

ған басты шара Алматыда өтеді. Амандық болса, алдағы жылы Ақ Жайық өңіріне тағы да келеміз, сондықтан оралдықтарға әзірше мерейтой жылы жүздескенше дей-міз.

Зағип балаларға арналған ин-тернатта тәрбиеленген «Сәт» тобы- ның құрылуы өнерге деген ің-кәрліктен туындаса керек. Қамқор ағалары мен ұстаздарының арқа-сында өнер әліппесін үйреніп, биік шыңға қанат қаққан «Сәттің» бүгінде тыңдарманы аз емес. Ден-саулығына байланысты өнер сапа-рынан қол үзген Тұрарды да дос- тары естен шығармай, бірге жүр- ген қызықты сәттерді еске түсіріп, сөз етті.

Қақ бөлейік қайғыны,Келісеміз. Алауын да, уын да тең ішеміз.Кезбе бақыт кездесіп қалса бізге,Тепе-тең ғып біз үшке тең

бөлеміз! – деп әндеткен жастар- дың халықтың қошеметіне бөлен-

Өнерліге дүние жарықКөрермен қауымға «Көнеміз ғой» әнімен етене таныс «Сәт» тобы біздің ауыл-аймаққа келіп, концерт береді дегелі елеңдеп күттік. Тағдырдың тәлкегіне мойынсұнбай, өнерде жұбы жазылмаған өрімдей жігіттердің дүниенің жарық сәулесін көре алмауы өкінішті.

геніне бес жыл болыпты. - Осы уақыт ішінде жігіттер көп-

теген өнер байқауының жүлдегері атанып үлгерді. Оның ішінде рес- публикалық «Жұлдыз-ай», «Балдәу-рен», «Балауса» ән байқаулары бар. Ресейде болып, Дмитрий Мали-ков, Дима Билан, Диана Гурцкая сықылды жұлдыздармен бірге ән шырқауға мүмкіндік алды. Мені олардың тағдыры ойлантады. Бү-гінде олар студент, болашақта үй-лену, одан соң баспана мәселесі бар дегендей, өмірлері қалай қа- лыптасар екен деп алаңдаймын. Алла сәтін салса, келер жылы Ас-тана қаласындағы Конгресс-хол- да шығармашылық концерт берсек деген жоспарымыз бар, - дейді топ продюсері Нұржан Қожабеков.

Мерекелік кеште «Cәт» тобы «Жылама», «Жан анашым», «Сен

дегенде», «Алтын бесік», «Мінәжат», «Сезім» әндерін шырқап, көрермен-нің ілтипатына бөленді. Олардың көңілдерді баурағаны соншалық, кө- зіне еріксіз жас алғандар да болды. Азаттың бойында ақындық пен сазгерлік ұштасқан екен. Оған осы кеште шырқалған «Қош, махаббат», «Сезім» әндері дәлел.

Концерт ақын Мұқағалидың өлеңіне жазылған «Көнеміз ғой» әнімен аяқталды. Өнер тобының шашбауын көтере келген шымкент-тік әншілер Ақниет Олжа мен Қа- мар да кеш шырайын кіргізді. Қара-төбе ауданының әкімі Асхат Шаха-ров өнерпаз жігіттерге алғысхат пен ескерткіш сыйлық табыс етті.

Ертай БИМұХАНОВ,Қаратөбе ауданы

Бейсенбі, 10 қазан 2013 жыл15

oral_oniri@inbox.ru

тағзым

Ол алдымен ауыл шаруашы-лығы саласында еңбек етумен есейді. Тапсырылған іске жауап-кершілігі артып, іскерлік қабі-летімен айналасындағыларға та- нылды. Жұмағали ауданның ке-ңес-партия органдарында он жыл мінсіз қызмет атқарып, бүк-песіз адалдығымен танылып, нәтижелі істер тындырды. Бұл азамат Ұлы Отан соғысы жыл-дарында және одан бұрын да аудандық кеңестің ауыл шаруа-шылығы бөлімін басқарып, сын сағатта өзінің іскерлік қабілетін көрсете білді. Сол бір қиын ке-зеңде ауданда ірілі-ұсақты 47 колхоз (оның 27-сі шашыраңқы құмды өңірде орналасқан) бола-тын. Қоғамдық малды өсіріп, оның өнімін арттыру үшін 170-тен ас-там мал фермасын басқару ауыл шаруашылығы бөлімінің міндеті еді. Шаруашылықтар малға қоса, егіншілікпен де айналысты.

Жұмағали басқарған ауыл шар-уашылығы бөлімінің ұжымы әр фермаға, әр шаруашылыққа аяқ-тай барып, үй шаруасында отыр-ған әйелдерді, жасөспірімдерді еңбекке көтеріп, майданға кет-кендердің орнын толықтырды. Ол ауыл шаруашылығы бөлімі жанынан қысқа мерзімді малдә-рігерлік-санитарлық курс ашып, оны бітіргендер мал фермаларына орналасты.

Саралжын МТС-на барып, қысқа мерзімді механизаторлар курсын ашып, курстың меңгерушісі етіп аг-роном І.Қазимовты тағайындады.

Механизаторлар курсын бітірген Б.Кереева, Ә.Уапова, Ә.Еслямға-лиева, Қ.Есімәлиева, О.Шоңбаева, Д.Тілеубергенова, Қ.Ғұмарова, Ұ.Қуанышова және т.б. Еңбек, Жаңаталап, Колхозшы, Есендік, Жемісті, Киров, Калинин, К.Маркс атындағы шаруашылықтарда жем-шөп дайындаумен егіс даласында жемісті еңбек етті.

Аудан жұртшылығын азық-түлікпен қамтамасыз ету мақса-тында құмаршық қағуды, сиыр, қой саууды ұйымдастырып, ай-ран, сүт, май, құрт, ірімшік дайын-далуын қамтамасыз еткен де осы Жұмағали ағамыз болатын. Дайындалған сүт өнімдері және жылы киім майданға жөнелтіл-ді, қалғаны аудан орталығында ұйымдастырылған колхоз база-рына шығарылып отырды. Аудан-ның табиғи байлығын жете білетін Жұмағали ағамыз Сүлеймен, Хиуа сияқты қарияларды басшы етіп өзен-көлдерден балық аулауды да ұйымдастырды.

Мына бір жайтты айта кетудің

орайы келіп тұр. Бұрын осы ау-данда жұмыс істеген, есімі байтақ республикамызға таныс, ұзақ жыл дайындау министрі болған Мұза-фар Дайыров сексеннің сеңгіріне шыққанда, ауданға арнайы келіп, жүздесу сәтінде былай деген-ді:

- Мен Жаңақалаға 26 жасым-да келдім. Соғыс жылдарында аупарткомның бірінші хатшысы болып жұмыс істеуге тура кел-ді. Ол уақыт өте ауыр еді. Аудан жұртшылығын бар-жоғына қара-мастан ерлік еңбекке жұмыл-дырумен қатар оларды ашаршы-лыққа ұшыратпаудың барлық шарасын жасадық. Жаңақаланың балығы бізді сақтады. Осында отырғандардың ішінде бірге жұ-мыстас болып, салмақты жүкті бір-ге көтергендердің көбі жоқ, - деп марқұмдарды еске алған еді. Аудан еңбеккерлерінің соғыс жылдарында мал шаруашылығын өркендетудегі және оның өнімін еселеп арттырудағы жанқиярлық еңбегі жоғары бағаланды. Ау-данға КСРО мемлекеттік Қорға-ныс Комитетінің ескерткіш Қызыл Туы берілді. Ал соғыстан кейінгі 1946-1947 жылдардың қорытын-дысымен ауданға КСРО Минис-трлер Кеңесі мен БК(б)П Орталық Комитетінің ауыспалы Қызыл Туы беріліп, ауыл шаруашылығы сала-сында тер төккен он бір адам Со-циалистік Еңбек Ері атағын иелен-ді. 14 адам Ленин орденімен, 137 адам орден-медальдармен мара-патталды.

Ауданға берілген екі Қызыл Туды алып келу үшін аудандық ауыл шаруашылығы бөлімінің бастығы Жұмағали Сүлекешов, «Новый путь» колхозының басқар-

ма төрағасы Дүйсенбай Суханов Мәскеу қаласына жіберілді. Тулар-ды қабылдау рәсімінде Жұмағали «Правда» газеті редакция алқасының мүшесі, журналист, жазушы Васи-лий Величкомен танысады. Сөйлесе келе олар бір-біріне қатты ұнайды. Рәсім біткен соң Василий Величко Жұмағали мен Дүйсенбайды үйіне шақырады. Ас үстінде Жұмағали мен Василий ақиреттік дос болуға уағдаласады. Қонақасы бітіп, аттанар шақта Василий қазақы дәстүрмен екеуінен «қандай өтініштерің бар» деп сұрайды.

- Үйіңізді көрдік, азамат екеніңізді білдік, достастық, басқа қызмет жоқ, - дейді қонақтар. Үй иесі сұрағын қайталайды.

- Қолқалап отырсыз ғой, - деп сөз бастайды Жұмағали. – Екеуміз де шаруаның адамымыз. Біздің ауы-лымызға келуіңізді өтінеміз. Ауыл тірлігі арқылы бүкіл қазақ халқының жасампаздығын, салт-дәстүрін га-зетке жазуыңызды қалаймыз.

- Өтінішің орынды, жарайды, - деп Василий келісе кетеді.

Жұмағали сол жылдары малы көп, бірақ ұйымдастыру жұмысы артта қалған «Бірлік» колхозын басқаруға келді. Ол шаруашылықты ілгеріле-туге бар күш-жігерін жұмсады. Бірінші кезекте мал тұқымын асыл-дандыру жұмысын қолға алды. Жалпақтал мал тұқымын асылдан-дыру стансасымен келісім жасап, қой малын іріктеп, генетикалық жұмыс жүргізіп, нәтижесінде еділ-бай тұқымды қой өсіретін ферма ұйымдастырды. Қойларды асыл-дандыру нәтижесінде алынған «Элита» 1-класты аталық малдар басқа фермаларға таратылды. Кешікпей сиыр мен жылқы мал-

Жайсаң жан едіКезінде дауылдатқан атағы, күркіреген даңқы шықпаса да, қаумалаған халқына жүрегінің жы-луын беріп, ел құрметіне бөленген жандардың бірі Жұмағали Сүлекешов дер едім.

дарын асылдандыру жұмысы жүргізілді.

«Берілген уәде – қағылған қазық» деген қағида бар. Сөзіне берік «Правда» газетінің тілшісі В.Величко Жұмағали басқарған «Бірлік» колхозына келді. Шалғай-дағы қазақ ауылының тұрмысы, әдет-ғұрпымен танысты. Еңбек адамдарымен әңгімелесті. Ел тір-шілігін өз көзімен көрді.

Кейін В.Величко «Правда» газетінде «Өрлеу» («Рост») де-ген тақырыппен үлкен очерк жариялады. Ол кейін автордың «Көкжиек» («Новый горизонт») кітабына енді.

Елде ұсақ шаруашылықтарды ірілендіру жұмысы жүріп жатқан шақта ауатком мен аупартком Ж.Сүлекешовке Ленин атындағы шаруашылыққа басшылық етуді ұсынды. Денсаулығының сыр беріп жүргеніне қарамаған Жұ-мағали берекеті кетіп, еңбек тәртібі бұзылған шаруашылықты ретке келтіру үшін көп күш жұмсады.

Адамдардың тұрмыстық жағ-дайы жақсарды. Қажеттілік атау-лының бәрі шешілді. Жұмағали аға Өтебай, Ащықұдық, Сарал-жын, Павел көлі нүктелерінен шатырлы ақшаңқан үйлер тұр-ғызды. Оған малшылар жайғас-ты. Шаруашылық орталығында электр желілері тартылып, астық тартатын диірмен, монша іске қосылды. Іскер басшыға ауыл-дастары сенім көрсетіп, оны Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне де-путат етіп сайлады.

Бүгінде оны мәңгі есте қал-дыру үшін аудан орталығында бір көше Жұмағали Сүлекешов есімімен аталады.

Мәжит ЖАДАНОВ,Қазақстанның құрметті

журналисі

«Батыс Қазақстан облысының қаржы басқармасы» ММ «Б» кор-пусының бос мемлекеттік әкімшілік лауазымдарына орналасуға конкурс жариялайды.

090000, Орал қаласы, Ж.Дос-мұхамедов көшесі, 45, 2-қабат, 213-бөлме, анықтама үшін телефондар: 8 - (7112) 50-54-06, факс: 8 - (7112) 50-65-06, email: bajtabyn@mail.ru

1. Мемлекеттік сатып алу мо-ниторингісін жүргізу бөлімінің бас маманы (уақытша, негізгі қызмет-кердің бала күту демалысынан шығу уақытына дейін), Д-О-4 санаты, ла-уазымдық жалақысы қызмет өткер-ген жылдарына байланысты 64063 теңгеден 86485 теңгеге дейін.

Функционалдық міндеттері:Қазақстан Республикасының Қар-

жы министрлігіне және сұраныс бойынша басқа да мемлекеттік ор-гандарға мемлекеттік сатып алу жөніндегі ақпаратты жинақтау, жиынтықтау және ұсынуды жүзеге асырады;

мемлекеттік сатып алу заң-намасына өзгерістер мен толық-тырулар енгізу жөніндегі ұсыныс-тарды жинау, жиынтықтау және талдау және жалпылауды жүзеге асырады;

мемлекеттік сатып алу веб-пор-талында мемлекеттік мекемелермен және кәсіпорындармен, мемлекеттің қатысу үлесі бар заңды тұлғалармен мемлекеттік сатып алу жылдық жос-парларын орналастыруына талдау жасайды;

жергілікті қамту көлемі туралы ақпараттар бойынша мәліметтердің толық болуын қамтамасыз етеді;

мемлекеттік сатып алу бойынша облыстың бюджеттік бағдарламалар әкімшілерімен жоспарланған және өткізілген конкурстар туралы дерек-терді жинау және жиынтықтауды жүзеге асырады.

Конкурсқа қатысушыларға қо-йылатын талаптар:

Жоғары білім. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ор-тадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Мамандықтар «Әлеуметтік ғылымдар және бизнес» (экономика, қаржы, есеп және аудит, мемлекеттік және жергілікті басқару, менедж-мент).

2. Қаржы-шаруашылық қамта-масыз ету бөлімінің бас маманы Д-О-4 санаты, лауазымдық жалақы-сы қызмет өткерген жылдарына бай-ланысты 64063 теңгеден 86485 тең-геге дейін.

Функционалдық міндеттері:мемлекеттiк сатып алуды ұйым-

дастыру және өткiзу рәсiмiн орын-дайды, алда болатын мемлекеттік сатып алуда басқарманың мүддесін білдіреді;

мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәсілдерін анықтайды;

басқарманың лауазымды тұлға-ларымен ұсынылған тауарлардың, қызметтердің және жұмыстардың

сипаттамалары негізінде заңнамада белгіленген мерзімде бюджеттік өтінімге сәйкес: мемлекеттік сатып алу жоспарын жасайды, уәкілетті ор-ганды хабарлаумен және басқарма басшысының бұйрығы негізінде оған қажетті өзгерістер мен толықтыру-лар енгізеді, оны жүзеге асырумен айналысады;

тауарлар, қызметтер және жұмыс-тарды жеткізушілерге басқарманың лауазымды тұлғаларымен ұсынылған біліктілік талаптары (техникалық си-паттамалары) негізінде құжаттарды дайындайды, жосықсыз жеткізуші-лер тізілімімен салыстыруды жүзеге асырады, Веб-порталында хабарлан-дыру орналастырады және мемле-кеттік сатып алудың қорытындысын дайындайды;

қолданыстағы заңнама талап-тарына сәйкес мемлекеттік сатып алу туралы шарт жобасын жасай-ды, оның парақтарына қол қоюмен оны тауарлар, қызметтер және жұ-мыстар жеткізушілерге жолдайды және шарт және шарттық міндетте-мелер талаптарының орындалуын бақылауды жүзеге асырады;

мемлекеттік сатып алудың жо-сықсыз қатысушыларына қатысты кінараттық претензиялық талап-тардың жобаларын дайындау және жазбаша хабарлама жолдау жұмыс-тарын жүргізеді;

заңды күшіне енген сот шешімі негізінде мемлекеттік сатып алудың жосықсыз қатысушылары тізілімін дайындайды және оны уәкілетті органға жолдайды;

мемлекеттік сатып алу саласын-дағы істер жағдайына талдау жүр-гізеді және уәкілетті органға мем-лекеттік сатып алу туралы есептер ұсынады.

басқарманың тауарлар, орын-далатын жұмыстар (қызметтер) мемлекеттік сатып алуы бойынша құжаттардың заңдылығын, уақты-лылығын және дұрыстығын қамта-масыз етеді.

Конкурсқа қатысушыларға қо-йылатын талаптар:

Жоғары білім. Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда ор-тадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Мамандықтар «Әлеуметтік ғылымдар және бизнес» (экономи-ка, қаржы, есеп және аудит, мемле-кеттік және жергілікті басқару, ме-неджмент). Техникалық ғылымдар және технологиялар (ақпараттық жүйелер).

Конкурс «Бос әкiмшiлiк мемлекет-тiк лауазымға орналасуға конкурс өткiзу және конкурс комиссиясын қалыптастыру қағидаларын бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк қызмет iстерi агент-тiгi төрағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 бұйрығымен бекітілген бос әкiмшiлiк мемлекеттiк лауазымға орналасуға конкурс өткiзу қағидалары негізінде жүргізіледі.

Конкурсқа қатысуға конкурс өткi-зу туралы хабарландыру жариялан-ған күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде мынадай құжаттарды тапсы-рады:

1) осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысандағы өтiнiш;

2) 3х4 үлгiдегi суретпен осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысанда толтырылған сауалнама;

3) бiлiмi туралы құжаттардың нотариалдық куәландырылған кө-шiрмелерi;

4) еңбек қызметiн растайтын құжаттың нотариалдық куәланды-рылған көшiрмесi;

5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекiтiлген (Қазақстан Республикасының Нормативтiк-құ-қықтық актiлердiң тiзiлiмiнде 2010 жылы 21 желтоқсанда № 6697 болып тiркелген) нысандағы денсаулығы ту-ралы анықтама;

6) Қазақстан Республикасы аза-матының жеке куәлiгiнiң көшiрмесi;

7) құжаттарды тапсыру сәтiнде уәкiлеттi органмен белгiленген шектi мәннен төмен емес нәтижемен тестi-леуден өткенi туралы қолданыстағы сертификат.

Әңгімелесуге жіберілген кан-дидаттар оны кандидаттарды әңгi-мелесуге жiберу туралы хабардар етілген күннен бастап 5 жұмыс күн iшiнде конкурс жариялаған «Ба-тыс Қазақстан облысының қаржы басқармасы» ММ-да өтеді.

шарайна16oral_oniri@inbox.ruБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

аҚШ дағдарыста АҚШ-тың мемлекеттік меке-

мелері өткен аптада өз жұмысын тоқтатты. Жаңа жылға АҚШ мем-лекеттік бюджетсіз кіргелі отыр. Одан, әсіресе, федералдық үкіметте қызмет істейтіндер зардап шегуде.

Көптеген мемлекеттік қызметкер ақысыз еңбек демалысына кетуге мәжбүр. Заң бойынша демалысқа кеткен қызметкер тегін қызмет етуге құқығы жоқ, ол жұмыс орнын тастап кетуге тиіс. Үкіметтің жабылуы 1 млн. адамды жұмыссыз қалдыруда. Олардың ішінде салық инспекторлары, қарулы күштердің азаматтық қызметкер- лері мен шенеуніктер бар. АҚШ-қа барған туристер дүкен аралап қана қайтатын болды. Себебі мәдени мекемелер, музейлер мен ұлттық парктер де жабылды.

Кейбір бақалар аузымен естиді екен. Пуатье университетіндегі француз биологтары Сейшель ара-лын мекендейтін гарднер бақасын зерттеді.

Бұл мақұлықтың құлағы қалқиып көрініп тұрмаса да, басқа бақалардың «бақылдауын» аузы арқылы еститін көрінеді. Бақаны рентгенге түсірген мамандар оның құлағы басының ішінде екенін, сыртқы дыбыс оның аузы арқылы берілетінін анықтаған.

адам ұрлағыш мексика

Мексиканың федералдық полицейлері Тамаулипас шта-тындағы Рейнос қаласындағы бір үйден 73 ұрланған адам-ды тапты. Олар Мексика, Гон- дурас, Гватемал және Сальва-дордың тұрғындары екен.

Олардың ішінде кәмелетке толмағандар да бар көрінеді. Қылмысқа қатысты үш адам тұтқындалған. Ұрланған адам-дардың алды тұтқында 4 ай болған. Адам ұрлаумен аты шыққан Тамаулипас штатын-да жыл сайын 20 мыңнан ас- там заңсыз мигрант ұрланады екен. Оларды босату үшін қыл-

мыскерлер адам басына 2 мың доллар ақша талап еткен.

Соңғы кездері әлемнің әр түкпірінде болып жатқан апаттарға байланысты ұшақ қауіпті саналуда. Оны айтпа-ғанның өзінде ұшаққа қатыс-ты тосын жағдайлар да көп кездесуде.

Испанияның Аликанте қа-ласының әуежайында бес ай- лық сәби жол сөмкесімен бір- ге жүк контейнерімен бірге кетіп қалып, қаза тапты. Ал Австралияның «Qantas» авиа-компаниясының «Boeing 747» ұшағына кіріп кеткен жылан-ның кесірінен 370 жолаушы ұшақтан түсіріліп, ұшу бір күнге шегерілген. Бұдан сәл

бұрынырақ тап осы компания ұшағының қанатына 3 метрлік питон оралып қал- ған екен. Ал орекеңдер қайда жүрсе де, буы бұрқырап жүреді емес пе?! Бангкок- тың әуежайында Ресейдің екі азаматын мас күйінде ұшақтан түсіріп алған. Неше түрлі әрекеттерге барған мастарды елдің полициясы тұтқындапты. Соңғы кезде- рі ұшаққа мас болып мінетіндердің көбеюіне байланысты бұл келеңсіз жағдай- ды терроризммен теңестіріп, қатаң жаза қолдану үшін заңды қайта қарау туралы жиі айтылуда.

Белоруссияда әлемдегі ең үлкен жүк көлігі жасалды. “БелАЗ-75710” аталатын, 450 тоннаға дейін жүк көтеретін алып көлікті Гиннестің ре- кордтар кітабына ұсынуда.

«Бұған дейін қолданыста бар, 360 тонна көтеретін кө-лік жаңа туындының қасында ойыншық болып қалды» - дей-ді зауыт жұмысшылары. Алып көліктің салмағы - 810 тонна, оның 8 доңғалағы және екі дизельді қозғалтқышы бар. Ол сағатына 64 шақырым жол жүреді.

Дайындаған ұлдай ҚАБОшҚЫЗЫ

аузымен еститін бақа

«ақшаң болса қалтаңда…»

Ақтау қаласының байлары кеш-кі тамақты Баку қаласынан ішсе, ал сенбі-жексенбі күндері Грузияға ұшып баратын көрінеді.

- Ақтауда әуе билеті бір апта бұ-рын сатылып кетеді екен. Ақтаудан

Бакуге дейін ұшақ 40 минут қана ұшады. Сол себепті ақтаулық байлардың бәрі Бакуден кешкі асын ішіп, демалыс күндерін Грузияда өткізеді, - деді ҚР Парламен- ті Мәжілісінің депутаты Рауан Шаекин. Оның айтуынша, осы себепке байланысты Астана мен облыс орталықтарына ұшатын ұшақ саны азайған.

Жер бетіндегі ең қарт адам

Боливияда жер бетінің ең қарт тұрғыны табылды. Кармело Фло-рес Лаура 123 жаста. Таулы ауылда тұратын жергілікті үнді шаруасы жер еденді, сабан шатырлы күркеде тұрады.

Сауатсыз және аузында ақ тісі жоқ шал таяққа сүйенбейді, көзі де жақсы көреді. Бұдан он жыл бұрын әйелінен айырылған қарт ұзақ өмір сүруінің сырын үнемі жаяу жүру және қант пен макарон тағамдарын пайдаланбауымен байланыстырады. «Әйелім екеуміз қолымызға не түссе, сонымен тамақтандық» - дейді ол. Қарт аштық- қа төзім беретін коки ағашының жапырағын талғажау етіп жүреді екен. Ол жапырақ-ты басқа да боливилер тәрізді өмір бойы аузынан тастамай келіпті.

ұшақтағы тосын жайлар

Әлемдегі ең алып көлік

17oral_oniri@inbox.ru

тылсымБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

«Шайтан қаққан»Өткен ғасырдың алпысыншы

жылдарының басы. Біздің үй ор- талықтан үш шақырымдай қашық-тықта орналасқан. Мектепке ар-найы көлікпен қатынаймыз. Көлік болмаған күні жаяу қайтамыз. Жолдың бойы сай-салалы, ойлы-шұқырлы, сортаңды жерлер. Ауыл- ға бір шақырымдай қалғанда жол-дың бойын пойыздың рельстері көлденең кесіп өтеді. Қорқыныш, талай адамның зәре-құтын қашыр-ған оқиғалардың көбісі осы темір-жолдың маңында болады.

Сабақ басталып, оқу жылы аяқ-талғанға дейін үй мен мектепке топтасып қатынайтынбыз. Жалғыз жүруге қорқамыз. Күн сайын кеш-кісін үйге қайтар тұста әлгі темір-жолдың жанында 9-10 айлық бір-неше сәбидің тыржалаңаш ойнап отырғанын көреміз. Адамдарды көрсе сықылықтап күліп, түрлі да- уыстар шығарып, мәз-мейрам бо-ла қалады. Кейде әлгі бейне қой-ешкінің кейпіне еніп, маңырайды.

Шайтанның арбауы

Подстепный селолық округі әкімінің орынбаса-ры, Е-G-1 санаты, лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдарына байланысты 94172 теңге- ден 126845 теңгеге дейін.

Функционалдық міндеттері:Ауыл әкімі, ауыл әкімі аппаратының қызметін қам-

тамасыз ету жөніндегі жұмысына басшылық жасауды жүзеге асырады. Ауыл әкімі аппаратының жұмысын үйлестіріп, бағыт беріп бақылайды.

Қазақстан Республикасы Президенті мен Үкіметінің актілерін, әкімдік қаулыларын, облыс, аудан және ауыл әкімінің шешімдері мен тапсырмаларын уақытында орындауды қамтамасыз ету. Әкімнің шешімдері мен өкімдерінің жобаларын дайындауда пайда болған ке- ліспеушіліктерді жою үшін кеңестер ұйымдастыру. Аудан әкімі аппаратымен, аудандық мәслихат аппара- тымен, бұқаралық ақпарат құралдарымен және халық-пен өзара әрекеттестігін ұйымдастыру. Әкім аппара-тында мемлекеттік қызмет туралы заңнаманың орын-далуын бақылау. Қолданыстағы заңнамаларға сәйкес, кадрлық саясатты жүзеге асыру жөніндегі жұмыс- ты ұйымдастыру және қамтамасыз ету. Мамандардың қызметтерін ұйымдастыру және олардың міндеттері-мен еңбек тәртібін бақылау.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі - жоғары кәсіптік. Ауыл шаруашылығы ғылым-

дары, әлеуметтік ғылымдар және бизнес, құқық, гума- нитарлық ғылымдар, техникалық ғылымдар және тех-нология.

Жұмыс тәжірибесі келесі талаптардың біріне сәй- кес болуы тиіс: мемлекеттік қызмет өтілі екі жылдан кем емес, не мемлекеттік тапсырыс негізінде мемле- кеттік қызметшілерді даярлау және қайта даярлаудың мемлекеттік бағдарламалары бойынша немесе шетел- дің жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даяр- лау жөнiндегі республикалық комиссия бекітетін ба- сым мамандықтар бойынша оқуды аяқтаған жағдай- да (бакалавриат) бір жылдан кем емес мемлекеттік қызмет өтілінің, не мемлекеттік органдарда басшылық немесе өзге лауазымдарда бір жылдан кем емес жұ-мыс өтілінің, не осы санаттағы нақты лауазымның функ-ционалдық бағыттарына сәйкес облыстарда үш жыл- дан кем емес, оның ішінде бір жылдан кем емес бас- шылық лауазымдарда жұмыс өтілінің бар болуы, не мемлекеттік тапсырыс негізінде мемлекеттік қызмет-шілерді даярлау және қайта даярлаудың мемлекеттік бағдарламалары бойынша немесе шетелдің жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау жөнiнде- гі республикалық комиссия бекітетін басым мамандық-

тар бойынша оқуды (магистратура) аяқтауы. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар:Өкілетті орган белгілеген нысандағы өтініш және

сауалнама, білімі туралы құжаттардың, еңбек қызметін растайтын құжаттардың нотариалдық куәландырыл-ған көшірмелері, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген нысандағы денсаулық жағдайы туралы анықтама, Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі, құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен бекітілген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені ту-ралы қолданыстағы сертификат.

Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс өткізу тура-лы хабарландыру соңғы жарияланған күннен бастап 10 жұмыс күнінің ішінде көрсетілген мекенжай бойын-ша сәйкесті мемлекеттік органға тапсырылуы тиіс.Конкурс комиссиясының қарауына құжаттарды қабыл-дау немесе поштамен жіберілген (қоса тіркелген құ-жаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттарды қабылданады.

Әңгімелесуге жіберілген кандидаттар оларға хабар- дар етілген күннен бастап бес жұмыс күн ішінде Под- степный селолық округі әкімі аппаратында әңгімеле-суден өтеді.

«Б» корпусының бос әкімшілік мемлекеттік лауазымына орналасуға конкурс туралы хабарландыру «Подстепный селолық округі әкімінің аппараты» ММ, 091115,Подстепный ауылы, Мәметова көшесі, №19 үй, анықтама

алу үшін телефондар: 8-711-32-36-4-61 (факс), 8-711-32-4-43 (факс), электр. мекенжай: terekti-podstepnoe@mail.ru бос мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуға конкурс жариялайды.

Анам шаруадан қолы қалт етсе, қызықты әңгімесімен бізді үйіріп алатын. Туып-өскен жері – Атыраудың Доссоры. Колхоз-совхоз жаңа құрыла бастаған кезде нағашы атам жұмыс барысымен Доссорға қоныс теуіп, сол жақта тұрақтапты. Туған ауылы туралы сыр шерткен-де, бала күнгі қызықты оқиғаларын қайта-қайта айтқыза беретінбіз. Естігенде қорқынышты болғандықтан шығар, анамның бұл әңгімелері құлағымда сол қалпы жатталып қалыпты. Со-нымен, анам айтады...

Ләззат шАҒАтАй,«Орал өңірі»

Басқа айналып өтер жол болма-ғасын, үлкендерден үйренген «бис- симилаһиімізді» қайталап, «кет, малғұн!» деп айқайлаймыз. Сол кез-де манағы «періштедей» көрінген сәбилер мен қой-ешкілер көз алдымызда әп-сәтте ғайып бо-латын. Шындығында, Доссордың жері сортаң, тұзды болғандық-тан, ұсақ мал асырауға келмейді. Ауыл түйе бағып, күн көреді. Сон-дықтан қой-ешкілердің малғұн екенін бірден білеміз. Ал бұ- дан хабары жоқ адамды осы тұстан «шайтан қағып», әп-сәт- те жынды қылатын. Түнде жолау-шылаған, яки жұмыстан кеш қай-татын бірнеше адам шайтанның арбауына ілігіп, іргедегі ауылдан адасып, сорға батып кеткені жай-лы әңгіме ауыл ішінде жиі айты-латын. Мен білетін ауылдағы жал- ғыз дүкенші апай да шайтанға іле- сіп, сорға батып кеткені әлі есім-де. Содан шығар, бір адамның жо-ғалғандығы туралы хабар естілсе, ауыл болып із кесуге шығатын. Кейде ізім-ғайым жоғалған адам- ды ауыл шетіндегі тоғайдан қол-аяғы матаулы, жағы қарысқан, тілсіз күйінде тауып әкелетін-ді. Сол жылдардың бірінде, мына оқиғадан біраз күн бұрын әкем ма-засызданып, дел-сал күйде жүрге-

ні есімде. Күз мезгілінің бірінде әкем қа-

сында інісі мен бір топ ауылдас-тары бар машинамен шөп тасуға шығады. Көліктің тіркемесіне шөп- ті тиеп, іңір қарая ауылға бет ала-ды. Шамалы уақыттан соң руль-де отырған әкем жүйткіп келе жатқан мәшиненің өз-өзінен іркіп, темірлердің шылдырлай бастаға-нын сезеді. Қапелімде сынуға тиіс- ті емес көліктің бұлайша сыр бер-геніне сене қоймайды. Көлікті тоқтатып, әкемнің інісі каби- надан түсіп, ақауларды тексер- мекші болады. Артынша қалған-дары да бойы жазуға сыртқа шыға бастайды. Сол арада көзді ашып- жұмғанша бой тасалайтын бір та- лы жоқ жазық далада інім ұшты-күйлі жоғалып кетті. Шайтан ілес-тіріп әкетті», - деп іздеп таба ал- май, таңсәріде сілелері құрып үй- ге келді. Ертесі ауыл іші азан-қазан болып оны іздеуге шығады. Үшін- ші күн дегенде, жаяу адам жете алмас алыс маңдағы тоғайда ағаш басында бүрісіп отырған жерінен тауып алады. Есі кіресілі-шығасы- лы, тілі жоқ, бетіне адам қарай ал-мады. Молдаларды әкеп оқытты, бірақ беті бері қарамастан, сол күйі жарық дүниемен қош айтыс-қан еді...

Қорғаушы итШайтандар адамдардың түсіні-

гінде тек қорқынышты бейне бо- лып елестейді. Ал оның адамдар-дың назарын өзіне аударып, қы-зықтыратын ерекше қырлары да бар көрінеді...

Ауыл жастары кешкісін әңгіме айтып, гитара тартуға көшеге жи-налатынбыз. Күн сайын мезгіл қарайған шақта дәл қасымыздан 300-400 метрдей жерде әп-сәтте бірнеше қабатты үйлер пайда бо-лып, терезедегі шамдар қызылды-жасылды түрленіп кететін. Құлақ салып тыңдасаң, кәдімгі би кеші өтіп жатқандай түрлі аспаптардың дыбысы мен музыка есіңді ала-ды. Кейде қызық көріп, әуендерін тыңдап отыратынбыз. Шыр-пы жағылып, от тұтанса, бес қабатты үй лезде ғайып болады. Ал кей күндері ауылдағы зират жақтан жарығы жарқырап, зуыл-дап келе жатқан мотоциклдің үні шығады да, он метрдей жер қалғанда жарығы сөніп, жоқ боп кетеді. Бұл бір күнде бірнеше рет қайталанады. Бұның бәрі шайтан-ның ісі екеніне бойымыздың әб-ден үйреніп кеткені сонша, өсе келе мән бермейтін болдық.

Ал мынау оқиға тіптен қызық. Туған әпкем мектепте мұғалім бо-лып жұмыс істеді. Ерте кетіп, жай келетін. Мектеп пен үйдің арасы біраз жер. Шайтан үйірілген сол бір теміржолдың тұсы көп адам- ның құтын қашырғаны рас. Жұ-мыстан кеш шыққан күндері бір үйдің балалары жиналып алып, әпкемізді алдынан күтіп аламыз. Амал жоқ, кейде жалғыз өзі ке-леді. Сондай күндері әпкем өзінің бойынан ұзын, ақсары иттің бір-ге ілесіп жүретінін байқайды. Ал-ғашқыда мына малғұн тағы не іс-темекші екен деп қатты қорқады. Бірте-бірте қорқынышы сейіліп, әбден үйренісіп кетеді. Әпкем үй-ге жақындағанда, әлгі төрт аяқты жоқ боп кетеді. Ит әпкемнен бас-қа ешкімнің көзіне көрінбейді. Оған әбден бауыр басқаны сон-ша, бір күні әпкем: «Енді мені күтіп алмаңдар, өзім жетем. Менің қорғаушым бар», - деген еді. Бір-неше жыл бойы жолсерік болған «алып ит» 3-4 жылдан кейін өз-өзінен көрінбей кетеді. Расымен, сол иттің арқасында әпкем бірне-ше рет жамандықтан аман қалған еді. Бәлкім, бұл адамдарды қор- ғап жүрген шайтанның арбауы- нан қаза болған жандардың аруа- ғы ма екен?..

«Бизнестің жол картасы – 2020» мемлекеттік бағдарламасы

кәсіпкерлер назарына!

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қо- ры» АҚ-ның Батыс Қазақстан облысы бойынша аймақтық филиалының кәсіп-керлікті қолдау орталығы шағын және орта бизнес субъектілерін қолдау меха-низмдері бойынша ТЕГІН кеңес береді.

Кәсіпкерлер немесе ісін жаңадан бастаған кәсіпкерлер үшін «Даму» қоры жүзеге асыратын бағдарлама-лар бойынша қаржылық және қар- жылық емес қолдау тетіктері ұсыны-лады.

Толық ақпаратты Достық даңғылы, 185/1, «Темірбанк» АҚ филиалы ғима-ратының 3-қабатында немесе 50-52-25, 50-52-90, 50-48-26 телефондары арқылы ала аласыз (жеке куәлік немесе көшір- месі болу керек).

Кәсіпкерлікті қолдау орталығының кеңесшілері Берік,

Айнагүл, ресми веб-сайт: www.damu.kz

денсаулық18oral_oniri@inbox.ruБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

Жүктілік жәнеУДз-скринингінің көмегі

Жас келіншектің жүктілік кезеңі – оның өміріндегі керемет шағы. Ең алғаш бойыңда нәресте-тіршіліктің бар екенін сезініп, оны көтеріп жүру – әйел үшін ең бақытты сәттердің бірі. Сондай кезеңде жүкті әйелдің кеңес беретін дәрігерлік мекемеде бақылауда болғаны дұрыс. Тек дәрігердің кеңесімен ағзаның жалпы жай-күйі мен оның ерекшеліктері нақты есеп-ке алынады, жүктіліктің барысы мен ауытқушылығы ескеріледі, ауырған болса, дер уақытта қандай ем қолдануға болатындығы айтылады.

Жүктіліктің бірінші аптасынан бастап әйелдерге кеңес беретін мекемеге барып, белгіленген уа-қытта ұмытпай, дәрігерге тексе-ріліп тұру керек. Жүктіліктің бі- рінші жартысында бір айда бір мәрте, содан соң жетінші-сегізін-ші айларында бір айда екі рет, соңғы айда немесе босанар ал-дында апта сайын дәрігерге ба-рып көрініп тұру ана мен сәби- дің амандығы үшін қажет.

Әйелдің жүктілігі анықталған-нан кейін, дәрігердің оған ультра дыбыстық зерттеуге жолдама бе-ретіні баршамызға аян. Ультра ды- быстық зерттеу медицинаға ен-геніне көп болмаса да, қазіргі

таңдағы гинекологияда алар ор- ны зор. Ультра дыбыстың көмегі- не жүктілік кезінде үш рет қана жолдама беріледі. УДЗ-скринингі мынадай үш кезеңнен тұрады: бі- рінші зерттеу 10-14 апта аралы- ғында, екінші зерттеу 20-24 апта аралығында, үшінші зерттеу 30- 33 апта аралығында. Бұл үш ке- зең жатырдағы сәбидің дұрыс дамуын, қандай да бір асқынулар-дың алдын алуға мүмкіндік береді.

Отбасында дені сау ұрпақтың болуын ана мен әке оны жүкті-лікке дейін ойлауы керек. Алдын ала емделіп, тексерілуі қажет. Қан аздығының себептері әр түрлі, ал- дымен соны анықтаған жөн. Қор-

шаған ортадағы судың сапасыз-дығы мен тағамымыздың құнар- сыздығынан болар, бүгіндері бүй- рек дертіне шалдығу жиілеп тұр. Бүйректе қан қысымының жоға- рылауы пайда болады. Қан қысы- мы көтеріліп, бүйрек істемей қа-лады. Іштегі болашақ бөпе де ауру-ға шалдығады. Кейде уақытынан бұрын босандыруға тура келеді. Жүкті әйелдерде үшінші орында көп кездесетіні - қалқанша безі- нің патологиясы. Күнделікті пай-даланылатын ауыз суымызда, та- ғамымызда йодтың болмауы ағ-заға әсер етеді. Құрсақта толық дамымаған, жетілмеген, қанмен, қоректік заттармен қамтамасыз етілмеген нәрестенің туғаннан кейінгі денсаулығы нашар бола-тыны белгілі. Болашақ нәресте денсаулығын ананың өзі де алдын ала ойлауы керек.

Жүктілік кезіндегі темекі ше-гу нәрестеңізге күлдей зиян. Те- мекі түтінінің құрамында фор- мальдегид, бензол және көмір- тегі монооксиді бар. Темекінің құрамындағы никотин құрсақта-ғы нәрестеге қатерлі әсерлер бе- реді, оны гипоксияға душар ете- ді. Алкоголь де құрсақтағы нәрес-

теге зиянын тигізеді. Алкоголь пла- цента арқылы өтіп, нәрестенің қан айналысына түсіп, баланың денесін улай бастайды. Маскү- нем әйелден туған бала басқа ба-лаларға қарағанда ауытқушылық өзгерістерімен туылады.

Есірткілер ағзаның инфекция-ны қабылдап алуын арттырады, әр түрлі асқынуларға әкеледі, сонымен қатар жүктіліктің қалып - ты дамуына кері әсер етеді. Зиян- ды әдеттен аулақ болыңыз. Бір қарағанда, мұның барлығы жай ғана болмашы нәрсе көрінгені-

мен, баланың толыққанды денсау- лығы мықты болып қалыптасуын- да алар рөлі орасан. Сондықтан әр ана сәбилі болмас бұрын, әуелі өзіне жүктелетін үлкен жа-уапкершілікті сезінуі керек.

Н.БЕктАСОВА,«№3 қалалық

емханасы» Мкк-ныңУДЗ медбикесі

Вирусты гепатитті жұқты-рудың жалғыз көзi – сау жұқпа тасымалдаушы не-

месе ауру адам. Бұл дерт сау адам-ға лас қол, ластанған тамақ және сырқат адам тұтынған ыдыс-аяқ, киім-кешек, орамал, төсек-орын сықылды тұрмыстық заттар арқы-лы жұғады. Жұқпа тасымалдаушы немесе ауру адаммен тiкелей тығыз байланыс кезiнде де ауру жұқтыру

Сары аурудан сақтанайық!“А” гепатитi – жұқпалы дерт. Оны ел ішінде сары ауру

деп те атайды. Жұқпа ағзаға түскеннен кейiн бауыр-ды зақымдайды. Яғни сау бауыр жүзеге асыратын зат

алмасулардың барлық түрiн жойып, бауырдың улы заттарды залалсыздандыратын қасиетiн жоғалтады.

қаупі зор. Қайнамаған суды, әсiресе, орталықтандырылмаған су көздерiн (өзен, бұлақ, құдық, арық) пайдаланғаннан да ауру жұқтыру қаупі артады. Гепатит ке-зiнде ауруды тасымалдау бiрнеше айдан 5-6 жылға немесе одан да көп уақытқа созылуы мүмкiн. Өкпесi ауыратындар немесе сарғаюсыз өтетiн аурудың жасырын түрi ең көп қауiп тудырады.

Сары аурудың алғашқы белгi- лерi пайда болғаннан толық сауық-қанға дейiн айналадағыларға жұ- ғу қаупi жоғары. Гепатит, әсiресе, мектепке дейiнгi және мектеп жа-сындағы балаларды зақымдайды. Әдетте аталмыш дерт бас ауруы-нан, жалпы әлсiздiктен басталып, жүрек айну, тәбеттiң жоғалуы, жа- рықтан қорқу, жасаурау, тұмау, жөтел, кейде құсудың пайда бо-луымен жалғасады. Арасында де-не қызуы көтерiлiп, iш ауырып, кейде өтуi де мүмкін. Несептiң қою сары түске айналуы гепатит-ке тән негізгі белгiнiң бiрi болып табылады. Нәжiс түссiзденiп, сұр балшыққа ұқсайды, одан ары тү- сiн мүлде жоюы мүмкiн. Әдеттегі сары аурудың алғашқы белгiлерi көздiң сiлемейлi қабатының, ауыз қуысының, терi қабығының сар-ғаюы болып табылады.

Сарғаюмен қатар ұйқысыздық, тәбеттiң төмендеуi, бауыр аума-ғының ауырсынуы білінедi. Сарғаю 2-4 аптаға созылады, содан кейiн бiртiндеп жоғалады. Уақытында басталған ем жұқпалы гепатит-тен сауықтырады. Тек ем-домды уақтылы қабылдап, дәрігердің

ақыл-кеңесін мүлтіксіз орындау шарт. Суық пен ыстық температу- ра, ішімдік ішу мен диетаны бұ-зудың кесірінен ауру қайталануы және өршуi мүмкiн. Өршу гепатит- тiң созылмалы түрiне әкеп соқты-рады, бұл кейде бауыр циррозына ұласады. Басқа да асқынулар та- рауы мүмкiн, оның ең қауіптісі ба-уыр дистрофиясы бауырдың за- лалсыздандыратын қызметi жойы-лып, оның кейбiр аумағының жан-сыздануы болып табылады.

Гепатиттен сақтану үшiн ауру-дың алдын алуға әсер ететiн ша-раларды орындау қажет. Ал олар өте қарапайым әрi тиiмдi: бала емiзудiң алдында, бақта жұмыс iстегеннен кейін, дәретханаға бар-ғаннан соң, далада серуендеген-нен кейiн, тамақ iшердiң алдында қолды жиi және мұқият жуу қажет. Ашық су қоймасы мен белгiсiз жерлерден су iшпеңіз. Арнайы бөтелкелердегі немесе қайнаған су iшкен дұрыс. Суға шомылғанда суды жұтпау, тоңазытқышта азық-ты сақтағанда дайын тағамдар мен шикi тағамдарды қатар қой-мау, саудаға рұқсат етiлмеген жер-лерден азық-түлік сатып алмау,

пайдаланбас бұрын көкөнiстерді мұқият жуып, соңынан оларды қайнаған сумен шаю ауруды жұқ- тырмауға себеп. Егер жақын адам- дарыңыз ауырып қалса, отбасы-ның басқа мүшелерiне жұғуын болдырмауға тырысыңыз. Гепатит-пен ауырған адам бiрiншi күннен бастап жұқпаны тарата бастайды. Сондықтан ауру адамды айнала-сындағылардан ертерек оқшаулау шарт. Әсiресе, балалармен қарым- қатынасын шектеу керек. Отба-сында және ұжымда гепатит тара-луының алдын алуда алғашқы жә- не маңызды қадам науқасты ауру-ханаға жатқызу және дертті ба-рынша ерте анықтау болып табы-лады. Науқасты күтушi жеке бас гигиенасының ережесiн мұқият сақтауы тиiс: жылы сумен қолды сабындап жуу, мұны, әсіресе, та- мақ iшер алдында ұмытпау қажет. Науқаста жеке ыдыс болу керек. Күту құралдары, ыдыстар, ойын-шықтарды қайнаған сумен шаю керек. Науқас жатқан бөлменi күнделiктi жуып отыру қажет. Дертке шалдыққан адамды ауру- ханаға жатқызғаннан кейiн бөл-меде және заттарға, төсек орны- на, күту құралдарына, ыдыстары-на, ойыншықтарына дезинфекция жүргiзу шарт.

Қарлыға АЖИМОВА,терапевт-дәрігер,

Орал қаласы

19oral_oniri@inbox.ru

көкейкестіБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

Батыс Қазақстан облысында жылыту маусымына дайындық және өткізу қағидасы

Тексеру нәтижесінде жеке жә-не заңды тұлғалар әкімшілік жа-уапкершілікке тартылып, оларға жалпы шамасы 13 млн. 388 мың 900 теңге айыппұл салынды. Со- нымен қатар инспекция тарапы- нан тексеруге жататын субъекті-лердің бірі - жергілікті атқарушы органдар. Бұл ретте инспекция жоспарлы және жоспардан тыс ауылдық округтердің әкімдерінің, аудандық, қалалық әкімдіктердің, аудандардағы және қалалық жер қатынастары бөлімдерінің заң нормаларының сақтауына 72 тек- серу жұмысын жүргізді. Оның ба-рысында 44 жергілікті атқарушы органға 162 шешімнің (қаулының) күшін жою немесе өзгеріс енгізу жөнінде инспекциямен нұсқама-лар берілді. Бүгінде 51 шешімнің күші жойылып, 90 шешімге өзге-ріс енгізілді. Сонымен қатар жер учаскесін беру туралы арыздың уақытында қаралмағаны анықта-лып, жергілікті атқарушы билік органдарының 3 жауапты лауа-зымды тұлғасына ҚР ӘҚБ кодексі-

Жерге жанашырлық жетіспейді БҚО бойынша аумақтық жер инспекциясы

ҚР Жер кодексін және «ҚР Мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» заңын басшылыққа алып, алдын ала жасалған жоспар бойынша және жеке, заңды тұлғалардың арыздары негізінде де тексеру жұмыстарын жүргізеді. Биылғы жылдың 9 айында аумақтық жер инспекцисы жер заңдылықтарының сақталуына қатысты 672 тексеру жұмыстарын жүргізді.

нің 256-бабына сәйкес әкімшілік жаза қолданылып, 30 АЕК мөл-шерінде айыппұл салынды.

Бұдан басқа инспекция нұсқа-масының орындалмауына байла-нысты Орал қаласы әкімінің жер беру туралы бір шешімінің күшін жою туралы, сондай-ақ 3 жер учас-кесін сатып алу - сату шартын жә- не бір жер учаскесінің сәйкестен-діру құжатын (жер актілерін) жа-рамсыз деп тану туралы сотқа та- лап-арызбен жүгінген инспекция-ның талабы қанағаттандырылды. Облыстық, қалалық және аудан- дық прокуратураның, қаржы поли-циясының жер заңдылығының сақталуына бірлесіп тексеру жүр- гізу жөніндегі қаулыларына сәй-кес Орал қаласы, Бөрлі, Теректі, Тасқала аудандары әкімі аппарат-тарына және Орал қалалық, Те- ректі, Тасқала аудандық жер қа- тынастары бөлімдеріне инспек-цияның мамандарымен бірлескен тексеру жұмыстары жүргізілді.

Мемлекет басшысының 2012 жылғы қаңтардың 27-сіндегі ҚР

Үкіметінің кеңейтілген отырысын-да берген тапсырмалары шеңбе-рінде жеке тұрғын үй құрылысы үшін берілген жер учаскелеріне түгендеу жұмыстарын жүргізу үшін облыстық және аудандық (қалалық) жұмыс топтары құры-лып, түгендеу жұмыстарын жүр- гізген болатын. Аудандық, қала- лық жұмыс топтарының құжатта- ры негізінде 2012 жылы аумақтық жер инспекциясы облыс аумағын- дағы барлық ауданда және қала-дағы жеке тұрғын үй құрылысына арналған жер учаскелеріне тексе- ру жұмыстарын жүргізді. Нәтиже-сінде жеке тұрғын үй құрылысы- на берілген жер учаскелерінің пайдаланылмауына байланысты жер иелеріне бір жыл мерзім ішін-де жер учаскелерін тиісті мақсат- та пайдалану қажеттігі жөнінде ин-спекция тарапынан 600 нұсқама берілді. Енді биыл сол жылғы бе-рілген нұсқамалардың орындалуы жөнінде тұрғын үй құрылысына берілген жер учаскелеріне тексе-ру амалдары жүргізілуде.

Бүгінде 551 жер учаскесі бо- йынша берілген нұсқамалардың орындалуына бақылау жүргізіліп, соның 438 жер учаскесінің игеріл- гені, 106 жер учаскесінің тиісті мақсатта пайдаланбағаны анық-талды және 7 жер учаскесі иеле- рінің еркімен мемлекетке қайта-рылды.

Соның ішінде инспекциямен тиісті мақсатта пайдаланбаған 46 жер учаскесі бойынша мәжбүр- леп алып қою жөнінде сот орга-

нына талап-арыз жолданып, қазір- гі уақытта 16 (барлық жер көлемі 1,6 га) жер учаскесі бойынша сот шешімі шықты. 30 жер учас- кесі бойынша құжаттар сот орга- нында қаралуда. Бұдан басқа Ақ- сай қаласында орналасқан кәсіп-керлікті дамыту мақсатындағы берілген жер учаскелеріне тек-серу жұмыстары жүргізіліп, нәти-жесінде 10 жер учаскесінің ие-леріне жерлерін тиісті мақсатта пайдаланбағаны үшін бір жыл мерзімге нұсқама берілді. Биыл сол аталған жер учаскелеріне бе-рілген нұсқаманың орындалуына тексеру жүргізіліп, нәтижесінде тиісті мақсатта пайдаланылмаған 5 жер учаскесін мәжбүрлеп алып қою жөнінде сот органына талап-арыз берілді. Соның нәтижесінде 5 шаруашылықтың (жалпы көлемі 1,911 гектар) жер учаскесін мәж-бүрлеп алып қою жөнінде сот шешімі шықты .

Инспеция сондай-ақ ауыл шар-уашылығы тауар өндірушілеріне берілген жер учаскелерінің тиісті мақсатта пайдалануын да тексе- ріп, назарда ұстайды. 2010 - 2012 жылдары 354 ауыл шаруашылы-ғы тауар өндірушілердің жалпы көлемі 839,7 мың гектар жер учас- келеріне жоспарлы және жос-пардан тыс тексерулер жүргізіл-ді. Нәтижесінде 154 (жер учас-кесінің ауданы 141,3 мың гектар) шаруашылық субъектілеріне әкім- шілік жаза қолданылып, заңбұзу-шылықты жою жөнінде ҚР Жер кодексінің 92-94-баптарына сәй-

кес бір жыл мерзім ішінде жер учаскелерін тиісті мақсатта пайда-лану қажеттігі туралы нұсқамалар берілді. Осы қолданылған шара-лардан кейін әрі қарай инспекция тарапынан берілген нұсқаманың орындалмауына байланысты 32 шаруашылық субъектісінің жалпы ауданы 29,2 мың гектар жер учас-кесі соттың шешімімен мемлекет меншігіне қайтарылды. Жалпы жерге жанашырлық көзқарас керек. Жерге егін салмай, шөп өсірмей, мал бақпай, пайдалан-бай, өзі де қызығын көрмей, өзге-ге де бермей отыру дұрыс емес. Жерді кәдесіне асырмаған 50 шаруашылық субъектісі өз ерік-терімен (көлемі 52,4 мың гектар) жер пайдалану құқығынан бас тартты. Ал 48 шаруашылық субъек-тісі ауданы 33,2 мың гектар егіс- тік жерді қайтадан айналымға ен-гізіп, ауыл шаруашылығы дақыл-дарын егіп пайдалануда.

Биыл инспекция жоспарлы жә- не жоспардан тыс тексеру нәти-жесінде 30 ауыл шаруашылығы тауар өндірушіге жалпы көлемі 25,3 мың гектар жер учаскелерін тиімді пайдаланбағаны үшін әкім-шілік жаза қолданылып, жер учас-келерін тиісті мақсатында пайда-лану қажеттігі ескертілді.

Алтай ӘЛИЕВ,БҚО жердің пайдаланылуы

мен қорғалуына мемлекеттік бақылау

бөлімінің басшысы

ЖОБА

1. Жалпы ережелер

1. Батыс Қазақстан облысында жы- лыту маусымына дайындық және өт-кізу қағидасы (бұдан әрі – Қағида) Батыс Қазақстан облысындағы жер-гілікті атқарушы билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, тұрғын үй-коммуналдық және отын-энергетикалық кешен ұйымдары мен кәсіпорындары, бюджеттік мекеме-лердің Батыс Қазақстан облысы тұр-ғын үй-коммуналдық нысандары мен отын-энергетикалық кешені нысан-дарын кезекті күзгі-қысқы кезеңге дайындығы және жылыту маусымы өту кезеңінде олардың тұрақты жұмысын қамтамасыз ету мәселелерін шешу-мен байланысты қызметін үйлестіру мақсатында дайындалды.

2. Осы Қағиданы Батыс Қазақстан облысының атқарушы билік орган-дары, жергілікті өзін-өзі басқару ор- гандары, коммуналдық қызмет көрсе-тушілер және тұтынушылар, энергия- мен жабдықтаушы ұйымдар, отын-энергетикалық ресурсты жеткізушілер, Батыс Қазақстан облысының тұрғын үй-коммуналдық және энергетикалық кешен нысандарына құрылыс, мон-таж, жөндеу жұмыстарын жүргізетін ұйымдар орындауға міндетті.

3. Осы Қағидада келесідей негізгі ұғымдар пайдаланылады:

энергиямен жабдықтаушы ұйым - өндірілген немесе сатып алынған электр энергиясын, жылу энергия-сын, суды тұтынушыларға жеткізуді (өз бетімен немесе энергияны берушi ұйыммен жасалған шарт бойынша) және сатуды жүзеге асыратын заңды

тұлға; энергия беруші ұйым – энергия

беруді және (немесе) бөлуді жүзеге асыратын ұйым;

қызмет көрсетуші – электрмен, жы-лумен, сумен жабдықтаумен, канали-зациялаумен (бұдан әрі – энергиямен жабдықтайтын ұйым) айналысатын заңды және жеке тұлға, сондай-ақ қо- қысты әкету мен лифт бойынша қыз-мет көрсету, абоненттер мен кондо-миниум объектілеріне қызмет көрсе- ту – жылу және электр энергиясын жеткізу болып табылады;

тұтынушы – коммуналдық қызмет-ті пайдаланатын азамат, қызмет көр-сетуді беру режимі – көрсетілетін қыз- меттің әрбір тұрпаты үшін белгілен- ген міндетті нормалар жүйесі;

энергиямен жабдықтау – тұтыну-шыларға электр, жылу энергиясын, су (бұдан әрі - энергия) жеткізу және сату;

облыстың өндірістік және әлеу-меттік бағыттағы нысандарының күз-гі-қысқы маусымына уақтылы дайын-далуын бақылау және үйлестіру жө- ніндегі облыстық штаб (бұдан әрі - облыстық штаб) – облыстық штабтың құрамы жыл сайын «Қазақстан Рес-публикасындағы жергілікті мемле-кеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының Заңы негізінде облыс әкімдігінің қаулысымен бекітіледі.

4. Батыс Қазақстан облысындағы бюджеттік мекемелердің, тұрғын үй- коммуналдық шаруашылық кәсіп-орындарының, жергілікті өзін-өзі бас- қару органдарының, жергілікті атқа- рушы органдардың негізгі міндеттері

тұтынушыларды газ, электр, су, жылу және отынмен тұрақты қамтамасыз ету, энергия жеткізушілердің қажетті параметрлерін ұстап тұру және энер-гияны тұтыну төлем тәртібін және олардың ғимараттардағы нормативтік температуралық режимін қамтамасыз ету болып табылады.

5. Жылыту маусымына дайындық және өткізу бойынша міндеттеме Қазақстан Республикасындағы заңды-лықтар және басқа да нормативтік-құқықтық актілерге, облыс мәслихаты мен әкімдіктің нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес белгіленген.

6. Жылыту маусымына дайындық және өткізу облыстағы жергілікті ат- қарушы органдармен, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, тұр-ғын үй-коммуналдық шаруашылық ұйымдарымен осы Қағидамен айқын- далған тәртіппен, сонымен қатар кезекті жылыту маусымының өту қорытындысы бойынша облыс әкім- дігімен, Орал қаласы және аудандар әкімдіктерімен жыл сайынғы қабыл-данған қаулыларда мазмұндалған ал- дағы жылыту маусымына тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық нысанда-рын дайындау бойынша тапсырмалар есебінен жүзеге асырылады.

7. Жылыту маусымына дайындық және өткізу бойынша кешенді шара-лар бес кезеңнен құралады:

1) жылыту маусымына дайындық;2) жылумен қамтамасыз етуші және

жылуды тұтыну жүйелерін қосу;3) жылыту маусымының өтуі;4) жылыту маусымының аяқталуы

және жылу жүйелерін айыру;5) жылыту маусымы аралығында

ыстық сумен қамтамасыз ету.8. Облыс әкімдігі, Орал қаласы жә-

не аудандар әкімдіктері, энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың диспет- черлік қызметтерінің өзара қатынас-тары қолданыстағы заңдылықтармен айқындалады.

9. Энергиямен қамтамасыз етуші ұйымдардың қызмет көрсетуді бе-рушілермен және тұтынушылар ара-сындағы өзара қатынастар олардың арасында келісілген келісімшарттар мен қолданыстағы заңдылықтар не-гізінде айқындалады.

Энергиямен қамтамасыз етуші ұйым мен қызмет көрсетуді беруші, коммуналдық қызметтерді тұтынушы- лар арасындағы міндеттемелер ин-женерлік желілердің баланстық құ-рамы және инженерлік желілердің баланстық құрамына шектеулік акті- сінде көрсетіледі және келісім-шарт- қа жалғанған екі жақтың пайдалану-шылық міндеттемелері негізінде ай-қындалады.

10. Жылу энергиясын тұтынушы-лар мыналарды қамтамасыз етеді:

1) жылуды тұтынушы желілер мен инженерлік желілерге уақтылы және сапалы техникалық қызмет көрсету, жөндеу;

2) жылу, су, электр, газбен қамта- масыз етуге техникалық қызмет көр- сету және жөндеу үшін маманданды-рылған ұйымдармен келісімшарт жа-сасқан кезде аталмыш ұйымдардың қызметкерлерін нысандарға тәуліктің кез келген уақытында кіру рұқсаты;

3) Мемлекеттік энергетикалық қа-дағалау және бақылау саласындағы өкілетті орган өкілдерінің және об-

лыстық, қалалық және аудандық штаб-тар өкілдерінің апат орын алған жағ-дайда өздерінің нысандарына және аумақтарына ешбір кедергісіз кіру рұқсаты;

4) жылумен қамтамасыз етуші көздерде уақытша жылу қуаттылығы немесе отын жетіспеген жағдайда энергиямен қамтамасыз етуші ұйым-ның талаптары бойынша жылуды тұ- тынатын құрылғыларды шектеу және айыру кестесінің дайындалуын қамта-масыз ету және орындау;

5) мемлекеттік санитарлық қадаға-лауды жүзеге асыру үшін санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау сала-сындағы өкілетті орган өкілдерін, күзгі-қысқы кезеңде тұрақты қызмет істеу үшін тұрғын үй қорының, әлеу- меттік сала және инженерлік инфра-құрылым нысандарының дайынды-ғын тексеру бойынша облыстық штаб- тың, тұрғын үй инспекциясының мү-шелерін өздерінің нысандарының ғи- мараттары мен аумақтарына кедер-гісіз өткізу.

11. Инженерлік желілерде аз ғана ақаулар туындаған жағдайда энергия-мен жабдықтаушы ұйымдар жер асты коммуникациялары, аралас ақаулар иелерін және қажет болған жағдайда ақау болған жерге өздерінің өкілдерін жіберетін немесе сол ақау болған орында коммуникацияның жоқтығын хабарлайтын Орал қаласы және ау- дандар әкімдіктеріне және «Батыс Қазақстан облысы ішкі істер департа-ментінің жол полициясы басқармасы» мемлекеттік мекемесіне хабарлайды.

(Жалғасы 22-бетте)

ДҮйСеНБІ, 14 ҚазаНҚАЗАҚСТАН 6.00 «ТАңШОЛПАН».8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.50 ЖАңАЛЫҚТАР8.40 «Апта.Kz» 9.45, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25, 14.55 «Тәуіп Хо Жун» 11.45 «Қазақтың қолөнері» 11.55 «Дауа» 12.25 «Ақсауыт». 12.55, 18.30 «Алғашқы махаббат». 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.00 «Менің Қазақстаным» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ» 17.10 «... Үй болу қиын». 8-бөлім 17.50 «Рационализатор. kz»18.00 «ЗАң ЖӘНЕ БІЗ». Тікелей эфир 20.50 «ОЛИМП ШЫңЫ». 1 бөлім 21.35 «КЕЛІН». 22.20 ТҮНГІ ШОУ Нұрлан Қоянбаевпен23.25 «SPORT.KZ» 23.45 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ1.20 «Көкпар» 2.00 «Өзекжарды» 2.15 «... Үй болу қиын». 2.55 «Кітапхана»

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ06.55 Аңдатпа 07.00 Деректі фильм

07.25 «Телемаркет», жарнама07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама. 08.00 Деректі фильм08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.09.00 “Менің ұлдарым”. Телехикая. 20-бөлім10.00 «Будьте здоровы»10.20 “Сыр толғау”10.40 “Балапаннан” базарлық11.40 “БАЛА КҮТУШІ”. 6-серия12.25 “Ақсайым-мақтанышым”. Қала күні концерті13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа14.00 17.55 Үзіліс17.55 Аңдатпа18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир18.20 «Телемаркет», жарнама18.30 Деректі фильм19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир19.25 «Телемаркет», жарнама19.30 “ЗАңҒА СҮЙЕН”20.00 “ЖАЙЫҚ ЖАУҺАРЛАРЫ”20.30 “ТОПЖАРҒАН”21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары21.30 «Телемаркет», жарнама

21.35 Новости «АҚЖАЙЫҚ»22.00 “Менің ұлдарым”. Телехикая23.00 “Аспан аруы”. Телехикая00.00 «Ақжайық» жаңалықтары00.30 Новости «Ақжайық»01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Жаңа күн».08.00 Ақпарат арнасы Жетi күн. 9.00 Жетi күн 10.00 Бармысың, бауырым? 10.50 «Пилоты».11.30 Көзқарас12.00, 16.00, 19.00, 22.30, 00.30 Жаңалықтар12.10 «Астана махаббатым менің».13.05 «Білгенге маржан...»13.45 «Халық сарапшысы» 14.00, 17.00, 20.00, 23.30 Новости14.10 «Танго с ангелом».15.00 «Телефон доверия» 15.50 «Подари детям жизнь».16.15, 17.15 «Сүлейман сұлтан». 18.10 «Біз». Ток-шоу.19.30 «Бюро расследований».20.30 «Пилоты». 21.00 «Орталық ХАБАР». 22.00 Тотальный футбол.23.00 Журналдар

00.00 Журналдар

ЕЛ АРНА7.30 “Ән арна”. 8.25 “Алдар Көсе”. /Қазақстан/9.35 Мультфильм. 10.05 Д/ф “Гео-джуниор”.10.40 “Ібіліс”. /Корея/11.50 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Гу әулетінің шежіресі”. /Корея/14.10 Д/ф “Адамзаттың ұлы жетістіктері”14.30 “Начистоту” 15.10 “Әселдің құрбы-құрдастары”. /Қазақстан/15.40 “Бакуган: Жанкешті жауынгер-лер”16.10 “Закрытая школа”. /Россия/17.00 «Жар@йсың». 17.30 “Табиғи микроәлемдер”.18.00 Реалити-шоу “Инновационный форсаж”.18.30 “Ән арна”. 19.20 “Мүмкін емес...” 20.00 “Кәнизак”. /Корея/21.10 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/21.50 Кино. “Перевозчик”.22.45 Әсем әуен Ел арнада23.20 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ5.00 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 6.00 Телеканал «Доброе утро»9.00 Новости9.05 «ЖДИ МЕНЯ» 10.05 «ЯСМИН» 11.05 «ЖЕНСКИЙ ДОКТОР 2» 12.00 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!» 13.05 Премьера. «САМЫЙ ЛУЧШИЙ МУЖ» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 Х/ф «ЗВЕРОБОЙ» 16.20 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.30 НОВОСТИ 18.00 «ВЕРОНИКА. ПОТЕРЯННОЕ СЧАСТЬЕ». Закл.20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.35 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 22.00 Х/ф «СТАНИЦА» 23.10 Х/ф «А ВЫ ЕМУ КТО?» 0.10 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 0.40 ЖАңАЛЫҚТАР 1.10 «Контрольная закупка» 1.40 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 2.25 «Понять. Простить» 2.55 Фильм «ПОЛОСАТЫЙ РЕЙС» 4.25 «Контрольная закупка»

ҚАЗАҚСТАН 6.00 «ТАңШОЛПАН».8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.50 ЖАңАЛЫҚТАР8.45, 20.50 «Олимп шыңы». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25, 14.55 «Тәуіп Хо Жун» 11.45 «Қатерлі жиһадизм». Д/ф 12.10 «Алаң» ток-шоуы 12.55, 18.30 «Алғашқы махаббат». 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». Ток-шоу. 16.00 «ҰЛТТЫҚ ӨНІМ» 16.25 «Еңбек түбі береке» 16.50 «Ұлы даланың қаһарман қыздары». 17.10 «... Үй болу қиын». 9-бөлім 17.50 «Рационализатор. kz»18.05 «ТАРИХ ТОЛҚЫНЫНДА» 21.35 «КЕЛІН». 22.20 ТҮНГІ ШОУ Нұрлан Қоянбаевпен23.25 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ1.00 «Жеңіспен өрілген дәстүр». 1.35 «Ұлы даланың қаһарман қыздары». 1.55 «Тарих толқынында» 2.25 «Еңселі Елорда» 2.35 «Ұлттық өнім» 2.55 «... Үй болу қиын». 9-бөлім

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ 06.55 Аңдатпа07.00 «Ақжайық» жаңалықтары07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.07.55 «Телемаркет», жарнама08.00 Новости «Акжайык»08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.09.00 “Менің ұлдарым”. Телехикая.10.00 “Заңға сүйен”10.30 “Бәрекелді”10.50 «Арнайы репортаж»11.10 “ЖОЛЫң БОЛСЫН, БАЛАҚАЙ!”11.35 Мультсериал12.20 ”БАЛА КҮТУШІ”. 7-серия 12.50 “Аспан аруы”. Телехикая.13.30 «Ақжайық» жаңалықтары13.45 Новости «Ақжайық»13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа14.00 17.55 Үзіліс17.55 Аңдатпа 18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир18.25 «Телемаркет», жарнама18.30 Деректі фильм19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир19.25 «Телемаркет», жарнама

19.30 “ҚҰРБАН АЙТ”. Арнайы репортаж20.00 “АТАМЕКЕН”20.30 “СВОЕ ДЕЛО”21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары21.30 «Телемаркет», жарнама21.35 Новости «АҚЖАЙЫҚ»22.00 “МЕНІң ҰЛДАРЫМ”. Телехикая. 22-бөлім23.00 “Аспан аруы”. Телехикая.00.00 «Ақжайық» жаңалықтары00.30 Новости «Ақжайық»01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Жаңа күн».08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 23.50, 01.00 Жаңалықтар08.10 Ән – көңілдің ажары. 9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 00.20Новости9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.10.10 «Поломники ХХІ века». Д/ф 10.50, 20.30 «Пилоты».11.30 Көзқарас12.10 «Қара шаңырақ» К/ф. 13.30 Халық тарих толқынында «Қазақ хандығы: Қасымнан Кенесарыға дейін ». Д/ф 14.10 «Жасай бер, Қазақстаным!»

Әнші, композитор Гүлнар Дәукенованың шығармашылық кеші.16.15, 17.15 «Сүлейман сұлтан»19.30 Арнайы хабар 19.50 «Ұлттық тарих»21.10 Композитор Арман Дүйсеновтың «Туған жер» атты шығармашылық, ән кеші.00.50 Журналы Бизнес Ауа райы Спорт Журналдар

ЕЛ АРНА7.30 “Ән арна”. 8.25 Кино. “Гауһартас” /Қазақфильм/ 9.35 “Туған өлке”10.00 Реалити-шоу “Инновационный форсаж”.10.20 “Ән мен әнші” эстрадалық концерт. 11.50 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/ 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Алдараспан” 15.40 Кино. “Тақиялы періште”. /Қазақфильм/17.00 «Жар@йсың». 17.30 “Сенім. Білім. КZ”. 18.30 “Ән арна”. 19.20 “Архифакт”19.40 Концерт. “Кездесуге кел” Ринат

Зайытовтың шығармашылық кеші.21.10 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/ 21.45 Кино. “Біржан сал” /Қазақфильм/

ЕУРАЗИЯ5.00 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 5.45 Фильм «ПОЛОСАТЫЙ РЕЙС» 7.15 ЖАңАЛЫҚТАР 7.45 «СМЕШАРИКИ. ПИН-КОД» 8.00 Новости8.10 Х/ф «ЧЕЛОВЕК У ОКНА» 10.10 Премьера. «САЛЕМ, ПАРИЖ!». Концерт Дариги Назарбаевой 12.00 Х/ф «НАЙДЕНЫШ 3» 16.00 «ЗОЛОТОЙ ГРАММОФОН». 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.35 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 22.00 Х/ф «СТАНИЦА» 23.10 Х/ф «А ВЫ ЕМУ КТО?» 0.10 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 0.40 ЖАңАЛЫҚТАР 1.10 «Контрольная закупка» 1.40 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 2.25 «Понять. Простить» 2.55 Фильм «РЕЦЕПТ ЕЕ МОЛОДОС-ТИ» 4.25 «Контрольная закупка»

СӘрСеНБІ, 16 ҚазаН

СейСеНБІ, 15 ҚазаН

тележосық20oral_oniri@inbox.ruБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

ҚАЗАҚСТАН 6.00 «ТАңШОЛПАН».8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.50 ЖАңАЛЫҚТАР8.45, 20.50 «Олимп шыңы». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25, 14.55 «Тәуіп Хо Жун» 11.45 «Қатерлі жиһадизм». Д/ф 2-бөлім 12.10 «Тарих толқынында» 12.30 «Заң және біз» 13.00, 18.30 «Алғашқы махаббат». 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».Ток-шоу. Тікелей эфир 16.00 «Ұлт мақтанышы. 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ»17.10 «... Үй болу қиын». 10-бөлім 17.50 «Рационализатор. kz»18.05 «ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА» 21.35 «КЕЛІН». 22.20 ТҮНГІ ШОУ Нұрлан Қоянбаевпен23.25 «Өзекжарды»23.40 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ1.15 «Олимпиада қаһармандары». 1.45 «Сыр-сұхбат» 2.15 «Ұлт мақтанышы». Деректі фильм 2.45 «... Үй болу қиын». 10-бөлім 3.20 «Әлі есімде»

ОРАЛ16.50 «Ақжайық» жаңалықтары17.15 -«Мәңгілік ел»17.35 “Жайық жауһарлары”

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ 06.55 Аңдатпа07.00 «Ақжайық» жаңалықтары07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.08.00 Новости «Акжайык»

08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.09.00 “Менің ұлдарым”. Телехикая. 22-бөлім10.00 “Ел алдында”10.35 “Жайық жауһарлары”11.00 «Топжарған»11.20 “Другой Уральск”11.40 Мультфильм12.15 “БАЛА КҮТУШІ”. 8-серия 12.45 -”Аспан аруы”. Телехикая. 20-бөлім13.30 «Ақжайық» жаңалықтары 13.45 Новости «Ақжайық»14.00 17.55 Үзіліс17.55 Аңдатпа18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир18.25 «Телемаркет», жарнама18.30 Деректі фильм 19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир19.30 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир20.00 Деректі фильм20.30 “СТРАТЕГИЯ СОЗИДАНИЯ 2050”21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары21.35 Новости «АҚЖАЙЫҚ»22.00 “МЕНІң ҰЛДАРЫМ”. Телесериал23.00 “Аспан аруы”. Телехикая00.00 «Ақжайық» жаңалықтары00.30 Новости «Ақжайық»01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Жаңа күн».08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.00, 00.00 Жаңалықтар08.10 Арнайы хабар08.35 «Табиғи микроәлемдер». Д/с.9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.00 Новости9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.10.10, 21.10 «След».

10.50, 20.30 «Пилоты».11.30 Көзқарас12.10 «Астана махаббатым менің».13.05 «Білгенге маржан...»13.45 Музыкальные путешествия 14.10 «Танго с ангелом».15.00 «Телефон доверия». 15.50 «Подари детям жизнь».16.15, 17.15 «Сүлейман сұлтан». 19.30 Жаңа қоғам19.50 «Ұлттық тарих»22.30 Журналдар

ЕЛ АРНА7.30 “Ән арна”. 8.25 “Алдар Көсе”. /Қазақстан/9.35 Мультфильм10.05 Д/ф “Гео-джуниор”.10.40 “Ібіліс”. /Корея/ 11.50 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/ 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Гу әулетінің шежіресі”. /Корея/14.10 Д/ф “Адамзаттың ұлы жетістіктері”.14.30 “Что наша жизнь…» 15.10 “Әселдің құрбы-құрдастары”15.40 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер”16.10 “Закрытая школа”. /Россия/17.00 «Жар@йсың». 17.30 “Табиғи микроәлемдер”. 18.00 Реалити-шоу “Инновационный форсаж”.18.30 “Ән арна”. 19.20 “Пятый угол”. 20.00 “Кәнизак”. /Корея/21.10 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/21.50 Кино. “Перевозчик”.22.45 Әсем әуен Ел арнада 23.20 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ5.00 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 6.00 Телеканал «Доброе утро»9.00 Новости9.05 «САПА БАҚЫЛАУДА» 9.35 ЖАңАЛЫҚТАР 10.05 «ЯСМИН» 11.05 «ЖЕНСКИЙ ДОКТОР 2» 12.00 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР»13.05 Премьера. «САМЫЙ ЛУЧШИЙ МУЖ» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 Х/ф «ЗВЕРОБОЙ» 16.20 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ»

17.30 НОВОСТИ 18.00 Х/ф «ВЕРОНИКА. БЕГЛЯНКА» 19.00 Х/ф «БРАТСТВО ДЕСАНТА» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.35 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 22.00 «СТАНИЦА». 0.10 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 0.40 ЖАңАЛЫҚТАР 1.10 «Контрольная закупка» 1.40 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 2.25 «Понять. Простить» 2.55 Фильм«ЗИМНИЙ ВЕЧЕР В ГАГРАХ» 4.25 «Контрольная закупка»

Жоғары қабілетті және сәулелік жүктемесі айтарлықтай төмен соңғы үлгідегі аппаратта компьютерлік томография (қабатталған рентгеноло-гия) өткізіледі.

Мекенжайымыз: Орал қаласы, Есенжанов көшесі, 19-үй (“Омега” за-уыты ауданы). “Медициналық орталық” ЖШС.

Анықтама алу үшін телефон: 53-72-59.

Батыс Қазақстан облысының табиғи ресурстар және табиғат пайдала- нуды реттеу басқармасымен өткізілген су объектілерін бірлесіп пайда- лануға беру үшін өткізілген конкурстың қорытындысымен Теплое ста-рица көлінің бір бөлігі «Торговый дом «Нафта» ЖШС-на 3 жылға бірлесіп пайдалануға берілді.

Тулепбергенова Л.А. ЖК (СТН 271110126776), куәліктің серия- сы 07915 №0118598, 10.06.2008 ж. өз жұмысын тоқтатқандығын хабарлайды.

БейСеНБІ, 17 ҚазаНҚАЗАҚСТАН 6.00 «ТАңШОЛПАН».8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 22.50 ЖАңАЛЫҚТАР8.45, 20.50 «Олимп шыңы». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25, 14.55 «Тәуіп Хо Жун» 11.45 «Агробизнес» 12.10, 1.45 «БІЗ ҚАЗАҚША СӨЙЛЕЙМІЗ».12.55, 18.30 «Алғашқы махаббат». 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.00 «Мың түрлі мамандық» 16.50 «Қылмыс пен жаза» 17.10 «... Үй болу қиын». 11-бөлім 17.50 «Рационализатор. kz»18.05 «ЖАңА ҚАЗАҚСТАН-2050»21.35 «КЕЛІН». 22.20 ТҮНГІ ШОУ Нұрлан Қоянбаевпен23.25 «Жаңа Қазақстан-2050»23.45 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ1.15 «Бағынған белес». Серік Сапиев. 2.25 «Қылмыс пен жаза». 2.45 «... Үй болу қиын». 11-бөлім 3.15 «Мың түрлі мамандық» 3.45 «Қылқалам»

ОРАЛ16.50 «Ақжайық» жаңалықтары17.15 «Топжарған»17.35 “Атамекен”

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ 06.55 Аңдатпа07.00 «Ақжайық» жаңалықтары07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.07.55 «Телемаркет», жарнама08.00 Новости «Акжайык» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.09.00 “Менің ұлдарым”. Телехикая.10.00 «Время вашего вопроса»10.30 «Атамекен»10.50 “Свое дело”11.10 “Жолың болсын, балақай!”11.40 Мультсериал12.15 “БАЛА КҮТУШІ”. 9-серия12.45 “Аспан аруы”. Телехикая. 13.30 «Ақжайық» жаңалықтары 13.45 Новости «Ақжайық»13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа14.00 17.55 Үзіліс

17.55 Аңдатпа18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир18.25 «Телемаркет», жарнама18.30 Деректі фильм19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир19.25 «Телемаркет», жарнама19.30 “ЕЛ АЛДЫНДА”. Тікелей эфир20.00 “АЛТЫН БЕСІК”20.30 “ЖЕРГІЛІКТІ УАҚЫТ”21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары21.30 «Телемаркет», жарнама21.35 Новости «АҚЖАЙЫҚ»22.00 “МЕНІң ҰЛДАРЫМ”. Телесериал. 24-бөлім23.00 “Аспан аруы”. Телехикая. 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары00.30 Новости «Ақжайық»01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Жаңа күн».08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.00, 00.00 Жаңалықтар08.10 Жаңа қоғам08.20 «Табиғи микроәлемдер». Д/с.

9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.00 Новости9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.10.10, 21.10 «След».10.50, 20.30 «Пилоты».11.30 Көзқарас12.10 «Астана махаббатым менің».13.05 «Білгенге маржан...»13.45 Музыкальные путешествия 14.10 «Танго с ангелом».15.00 «Телефон доверия». 15.50 «Подари детям жизнь».16.15, 17.15 «Сүлейман сұлтан». 19.30 Арнайы хабар /Тәңіршілдік/.19.50 «Ұлттық тарих». 22.30 Журналдар23.30 Журналдар Бизнес Ауа райы Спорт Журналдар

ЕЛ АРНА7.30 “Ән арна”. 8.25 “Алдар Көсе”. /Қазақстан/9.35 Мультфильм 10.00 Реалити-шоу “Инновационный форсаж”.10.20 Әсем әуен Ел арнада.10.40 “Ібіліс”. /Корея/

11.50 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/ 12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Гу әулетінің шежіресі” /Корея/14.10 Д/ф “Адамзаттың ұлы жетістіктері”.14.30 “Сенім. Білім. KZ”. 14.50 Мультфильм 15.10 “Әселдің құрбы-құрдастары”. /Қазақстан/15.40 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер”. 16.10 “Закрытая школа”. /Россия/17.00 «Жар@йсың». 17.30 Реалити-шоу “Махаббатқа 10 қадам”.18.30 “Ән арна”. 19.20 “Побочный эффект”. 19.30 “Туған өлке”20.00 “Кәнизак”. /Корея/21.10 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/21.50 Кино. “Перевозчик”.22.45 Әсем әуен Ел арнада 23.20 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ5.00 «Понять. Простить» 5.45 ЖАңАЛЫҚТАР

6.00 Телеканал «Доброе утро»9.00 Новости9.05 «САПА БАҚЫЛАУДА» 9.35 ЖАңАЛЫҚТАР 10.05 «ЯСМИН» 11.05 «ЖЕНСКИЙ ДОКТОР 2» 12.00 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР»13.05 Премьера. «САМЫЙ ЛУЧШИЙ МУЖ» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 15.25 Дмитрий Ульянов в детективе «ЗВЕРОБОЙ» 16.20 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 17.30 НОВОСТИ 18.00 Х/ф «ВЕРОНИКА. БЕГЛЯНКА» 19.00 Х/ф «БРАТСТВО ДЕСАНТА» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.35 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 22.00 «СТАНИЦА». Закл. 0.10 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 0.40 ЖАңАЛЫҚТАР 1.10 «Контрольная закупка» 1.40 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 2.25 «Понять. Простить» 2.55 Фильм «НЕЙЛОН 100%» 4.25 «Контрольная закупка»

Жұма, 18 ҚазаНҚАЗАҚСТАН 6.00 «ТАңШОЛПАН».8.30, 11.30, 16.30, 19.30, 23.10 ЖАңАЛЫҚТАР8.45 «Олимп шыңы». 9.40, 20.05 «Айтуға оңай...» 10.25, 14.55 «Тәуіп Хо Жун» 11.45 «МЕНІң ҚАЗАҚСТАНЫМ» 12.20 «Жарқын бейне» 12.50, 18.30 «Алғашқы махаббат». 13.55 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.00 «Жан жылуы» 16.25 «Еңбек түбі береке» 16.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ»17.10 «EXPO-2017». 17.35 «ПАРЛАМЕНТ» 18.00 «ИМАН АЙНАСЫ» 20.50 «ҰЛТТЫҚ ШОУ» 21.55 «КЕЛІН». 22.45 «Жайдарман» 23.40 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ1.15 «Парламент»1.35 «Иман айнасы» 2.00 «Жан жылуы» 2.25 «Жарқын бейне» 2.55 «Өзекжарды» 3.10 «Ғасырлар пернесі»

ОРАЛ16.50 «Ақжайық» жаңалықтары17.15 “Алтын бесік”17.35 “Арнайы репортаж”

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ 06.55 Аңдатпа07.00 «Ақжайық» жаңалықтары07.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.07.55 «Телемаркет», жарнама08.00 Новости «Акжайык» 08.30 «АРАЙЛЫ АҚЖАЙЫҚ» таңғы сазды-ақпараттық бағдарлама.09.00 “Менің ұлдарым”. Телехикая10.00 «Ел алдында»10.30 “Стратегия созидания 2050”10.50 “Молодежный проспект”11.10 Мультсериал12.00 “БАЛА КҮТУШІ”. 6-серия12.30 “Аспан аруы”. Телехикая.13.30 «Ақжайық» жаңалықтары13.45 Новости «Акжайык»13.55 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа14.00 17.55 Үзіліс 17.55 Аңдатпа

18.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары. Тікелей эфир18.25 «Телемаркет», жарнама18.30 Деректі фильм19.00 Новости «АҚЖАЙЫҚ». Тікелей эфир19.25 «Телемаркет», жарнама19.30 “ВРЕМЯ ВАШЕГО ВОПРОСА”. Тікелей эфир20.00 “МӘңГІЛІК ЕЛ”20.30 «ЖАНДАУА»21.00 «АҚЖАЙЫҚ» жаңалықтары21.30 «Телемаркет», жарнама21.35 Новости «АҚЖАЙЫҚ»22.00 “Менің ұлдарым” Телесериал23.00 “Аспан аруы”. Телехикая. 00.00 «Ақжайық» жаңалықтары00.30 Новости «Ақжайық»01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Жаңа күн».08.00, 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 22.00, 00.00 Жаңалықтар08.10 Арнайы хабар08.35 «Табиғи микроәлемдер» Д/с.

9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 23.00 Новости9.10, 18.10 «Біз». Ток-шоу.10.10, 21.10 «След».10.50, 20.30 «Пилоты».11.30 Көзқарас12.10 «Астана махаббатым менің».13.05 «Білгенге маржан...»13.45 Музыкальные путешествия 14.10 «Танго с ангелом».15.00 «Телефон доверия». 15.50 «Подари детям жизнь».16.15, 17.15 «Сүлейман сұлтан». 19.30 Вектор развития19.50 «Ұлттық тарих»21.00 Специальный выпуск Арнайы хабар. 22.30 Журналдар23.30 ЖурналдарБизнес Ауа райы Спорт Журналдар

ЕЛ АРНА7.30 “Ән арна”. 8.25 Кино. “Абайлаңыз, әже”.10.05 Д/ф “Гео-джуниор”.10.40 “Ібіліс”. /Корея/

11.50 “Күн сақшылары”12.30 «Жар@йсың». 13.00 “Гу әулетінің шежіресі”. /Корея/14.10 Д/ф “Адамзаттың ұлы жетістіктері”.14.30 “FreshmanЫ”. 14.50 Мультфильм15.10 “Әселдің құрбы- құрдастары”. /Қазақстан/15.40 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер”. 16.10 “Закрытая школа”. /Россия/17.00 «Жар@йсың». 17.30 “Фобия” 18.30 “Ән арна”. 19.20 “Бәрі есімде”. 20.00 “Кәнизак”. /Корея/21.10 “Күн сақшылары”. /Қазақстан/21.50 Кино. “Перевозчик”.22.45 Әсем әуен Ел арнада 23.20 «Жар@йсың».

ЕУРАЗИЯ5.00 «Понять. Простить» 5.45 ЖАңАЛЫҚТАР

6.00 Телеканал «Доброе утро»9.00 Новости9.05 «САПА БАҚЫЛАУДА» 9.35 ЖАңАЛЫҚТАР 10.00 «ЖҰМА УАҒЫЗЫ» 10.15 Х/ф «ПЕТЛЯ НЕСТЕРОВА» 12.05 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР» 13.10 «САМЫЙ ЛУЧШИЙ МУЖ» 14.00 «НОВОСТИ ДНЕМ» 14.30 Х/ф «ДЖОКЕР» 16.25 «ЖДИ МЕНЯ» 17.30 НОВОСТИ 18.00 Х/ф «ВЕРОНИКА. БЕГЛЯНКА» 19.00 Х/ф «БРАТСТВО ДЕСАНТА» 20.00 «НОВОСТИ В 20.00» 20.35 «ПОЛЕ ЧУДЕС» 22.00 Х/ф «АНТИСНАЙПЕР 2. НОВЫЙ УРОВЕНЬ» 0.00 «ЧЕЛОВЕК И ЗАКОН»1.00 ЖАңАЛЫҚТАР 1.30 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 2.15 «Понять. Простить» 2.45 Фильм «СВОЙ СРЕДИ ЧУЖИХ, ЧУЖОЙ СРЕДИ СВОИХ» 4.25 «Контрольная закупка»

СеНБІ, 19 ҚазаНҚАЗАҚСТАН 6.00 Қазақстан эстрада жұлдыз-дарының қатысуымен концерт.7.20 «Қазақстанның жиырма кереметі».7.40 «Еріншектер елі». 8.35 «АГРОБИЗНЕС» 9.00 «ДАУА»9.35 «АС МӘЗІРІ»10.10 «Қазақстан дауысы» 11.35 «ЕңСЕЛІ ЕЛОРДА» 11.50 «ТЕЛҚОңЫР» 12.35 «МЫң ТҮРЛІ МАМАНДЫҚ» 13.05 «БІЛГІРЛЕР ОТАУЫ». 14.00 «Кіл жүйрікте, кім жүйрік?». Айтыс. 1-бөлім16.00 «Ашық күнде адасқандар»16.30, 19.30, 22.10 ЖАңАЛЫҚТАР16.50 «Келін».18.40 «ЖАН ЖЫЛУЫ» 19.05 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.05 «ЖАЙДАРМАН».

21.40 «СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?». 22.45 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ0.15 «Арнайы репортаж»0.40 «Еңселі Елорда» 0.50 «Ашық күнде адасқандар». 1.20 «Дауа»1.50 «Ас мәзірі»2.20 «Ұлттық шоу» 3.20 «Қазақстанның жиырма кереметі»

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ 08.55 Аңдатпа 09.00 «Ақжайық» жаңалықтары09.30 «Алтын бесік»10.00 Новости «Ақжайық»10.30 “Время вашего вопроса”11.05 «Жергілікті уақыт» 11.25 “ӘЛІППЕ” бағдарламасы11.45 «Балапаннан» базарлық12.45 Көркем фильм14.00 16.55 Үзіліс17.00 “Әліппе” бағдарламасы

17.20 “Балапаннан” базарлық18.00 “Өнер қырандары”. Пародия кеші. 1-бөлім19.00 «АПТА» 19.40 “ТЕМІРҚАЗЫҚ”20.00 «ПАНОРАМА НЕДЕЛИ»20.40 «БУДЬТЕ ЗДОРОВЫ» 21.00 «СЫР ТОЛҒАУ»21.30 Көркем фильм 23.30 Көркем фильм 01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Махаббат мерейі». 07.35 Балалар уақыты. «Кемпірқосақ»08.55 Подари детям жизнь.9.00, 14.00, 17.00, 20.00, 00.15 Новости9.10 Народный эксперт.9.30 Ұлт саулығы. 10.00, 12.00, 16.00, 19.00, 23.45 Жаңалықтар

10.10 Едим дом10.40 ПРОД.ВОПРОС11.00 Халық сарапшысы11.15 «Наследие Земли». 11.30 «Контуры на карте». 12.10 «Жансарай». Әшірбек Сығай.12.50 «Сүйген жүрек». Концерт. 14.10 Любимое кино. «Золотой ключик». 16.15 Бармысың, бауырым?17.15 «Сүлейман сұлтан». 19.30 «Менің жерім. Өлкетану». 20.30 «Сол бір кеш...».21.45 Х/ф «Семь жизней».00.45-03.00 «Астана опера» мемлекеттік опера және балет театры. П.Чайковский. «Ұйқыдағы ару»/балет/.

ЕЛ АРНА7.30 Концерт “Әсем әуен Ел арнада”8.00 “Архифакт”

8.20 “Оян.KZ”. 9.10 “Суперпапа”. Реалити-шоу. 10.00 “Саз әлемі” 11.10 “Сенім. Білім. КZ”. 11.30 “Маша и медведь”. 12.10 “Алтыбақан” дәстүрлі музыка думаны. 12.40 “Ду-Думан”.14.30 “Жаным”.15.10 Х/ф “Танцор Диско”.16.55 Футбол. Премьер-лига. Кайрат Ордабасы. Прямая трансляция.19.00 “Что наша жизнь...”. 19.30 Кино. “Неспящие в Сиэтле”.21.00 “Әзіл-кеш”. 21.45 Кино. “Қатыгез романс”.

ЕУРАЗИЯ5.00 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 5.45 Фильм «СВОЙ СРЕДИ ЧУЖИХ, ЧУЖОЙ СРЕДИ СВОИХ»

7.15 ЖАңАЛЫҚТАР 7.45 «СМЕШАРИКИ. НОВЫЕ ПРИКЛЮЧЕНИЯ» 8.00 Новости8.10 «ПРАВО НА КАЧЕСТВО» 8.55 Х/ф «УСЛЫШЬ МОЕ СЕРДЦЕ» 10.30 «ФАБРИКА ГРЕЗ» 11.00 ЖАңАЛЫҚТАР 11.15 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 11.45 ЖАңАЛЫҚТАР 12.00 «ДУ ҚОЛ ШОКОЛАД» 12.55 Премьера. «КУБ» 14.05 Х/ф «ДЕРЕВЕНСКАЯ ИСТОРИЯ» 18.20 «МИНУТА СЛАВЫ. ДОРОГА НА ОЛИМП» 20.00 «НОВОСТИ В СУББОТУ» 20.35 «ЛЕДНИКОВЫЙ ПЕРИОД» 0.05 «ЧТО? ГДЕ? КОГДА?»1.20 Х/ф. «КОМИССАР МОНТАЛЬБАНО» 2.15 «КОТОВСКИЙ» 3.00 «Понять. Простить» 3.30 Фильм «ОРЕЛ И РЕШКА»

ЖекСеНБІ, 20 ҚазаНҚАЗАҚСТАН 6.00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт.7.10 «Жиһанкез»7.35 «Еріншектер елі». 8.30 V маусым. «АЙГӨЛЕК». 10.05 «СЫР-СҰХБАТ» 10.35 «АҚСАУЫТ» 11.05 «Сіз не дейсіз?» 11.35 «Ұлттық шоу» 12.40 «Мәлім де беймәлім Қазақстан»13.10 «ТОЛАҒАЙ». 13.55 «Кіл жүйрікте, кім жүйрік?». Айтыс. 2-бөлім15.45 «ҰЛТ МАҚТАНЫШЫ». 16.15 «Жайдарман» 16.35 «ШЕТЕЛДЕГІ ҚАЗАҚ БАЛАЛАРЫ» 17.00 «Келін». 18.50 «Сағындырған әндер-ай!» Ретроконцерт 19.30 «АПТА. КZ»

20.35 «ҚАЗАҚСТАН ДАУЫСЫ»22.00 «АЛАҢ» ток-шоуы 22.50 «КӨКПАР». 23.30 БОКСТАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫ1.00 «Телқоңыр» 1.40 «Жайдарман»

ҚАЗАҚСТАН-ОРАЛ 08.55 Аңдатпа09.00 «Апта»09.40 «Жандауа»10.00 «Панорама недели»10.30 «Телемаркет», жарнама10.40 “Мәңгілік ел” 11.10 “ӘЛІППЕ” бағдарламасы11.30 «Балапаннан» базарлық12.30 Мультфильм13.00 Деректі фильм 13.50 «Телемаркет», жарнама, аңдатпа 14.00-16.55 Үзіліс 16.55 Аңдатпа, «Телемаркет», жарнама

17.00 “Әліппе” бағдарламасы17.20 “Балапаннан” базарлық18.20 “Өнер қырандары”. Пародия кеші. 2-бөлім19.50 «Телемаркет», жарнама20.00 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.20 «БӘРЕКЕЛДІ»20.40 “ЖЕНСКИЕ СЕКРЕТЫ” 21.00 “ДІН ТУРАЛЫ ФИЛЬМ”21.30 «Телемаркет», жарнама21.40 Көркем фильм 23.00 Көркем фильм 01.00 Аңдатпа

ХАБАР06.00 «Махаббат мерейі». 06.50 Дела армейские. 07.20 АС АРҚАУ 07.40 Айбын. 08.10 «Кішкентай өрт сөндергіш Финли». 9.00 М/ф «Приключения Буратино». 10.05 М/ф «Дюймовочка» .

10.35 Х/ф «Уж кто бы говорил 3». 12.00 «Наследие Земли».12.15 «Ата-анама арнау». Бауыржан Исаев. 13.45 «Битва умов». 14.30 ТВ Бинго. 15.30 Кино. «ШАББОНА» 17.00 Көзкөрген.17.45 «Сол бір кеш...».19.00 Ақпарат арнасы Жетi күн.20.00 Жетi күн21.00 «Посмотрим, обсудим» с Олегом Борецким. Кино. «Любовь» .23.30 Кино. «Қара құлақты ақ Бим».

ЕЛ АРНА7.30 “Бакуган: Жанкешті жауынгерлер”. 8.20 “Оян.KZ”..9.20 “Побочный эффект”. 9.40 Мультфильм.10.00 “FreshmanЫ”.

10.15 “Әзіл-кеш” . 11.00 “Алтыбақан” дәстүрлі музыка думаны.11.30 Д/ф “Шыңғыс хан”.12.20 “Маша и медведь”.12.40 “Суперпапа”. 13.30 “Жаным”.14.10 Кино. “Трое в лодке, не считая собаки”.16.25 “Гүлдер шақырады” “Гүлдер” ән-би ансамблінің концерті. 17.30 “Әзіл Tube” бағдарламасы. 18.00 Х/ф “Две судьбы. Новая жизнь”18.50 “Мүмкін емес...” 19.40 “Саз әлемі” эстрадалық әндер байқауы.21.00 Кино. “Слевинге сәттілік әкелген сан”.

ЕУРАЗИЯ5.00 «МАРУСЯ. ВОЗВРАЩЕНИЕ» 5.45 «Понять. Простить»

6.10 ЖАҢАЛЫҚТАР 6.25 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 6.55 ЖАҢАЛЫҚТАР 7.10 «ИГРАЙ, ГАРМОНЬ ЛЮБИМАЯ!» 7.45 «ВОСКРЕСНЫЕ БЕСЕДЫ» 8.00 Новости8.10 «ЗДОРОВЬЕ»9.10 «КАЗЛОТО». 9.55 «НАРОДНАЯ МЕДИЦИНА. СПИНА» 11.05 «СВАТЫ У ПЛИТЫ» 11.40 «УГАДАЙ МЕЛОДИЮ» 12.10 Х/ф «КАНИКУЛЫ СТРОГОГО РЕЖИМА» 14.45 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!» 15.55 Х/ф «МОЕ ЛЮБИМОЕ ЧУДОВИЩЕ» 20.00 «АНАЛИТИКА» 21.00 «КЛУБ ВЕСЕЛЫХ И НАХОДЧИВЫХ». ВЫСШАЯ ЛИГА 23.45 «Сегодня вечером» с Андреем Малаховым 1.25 «Понять. Простить»

тележосықБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

21oral_oniri@inbox.ru

қаулы-қарарБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

22oral_oniri@inbox.ru

Жалғасы (Басы 19-бетте).

12. Технологиялық бұзылыстар- дың әсерінен инженерлік құрылыс-тар мен коммуникацияда төтенше жағдайлар мен апаттар пайда болған кезде апаттардың салдарын жою бойынша басшылық Орал қаласы және аудандар әкімдіктеріне, соны- мен қатар төтенше жағдайлар бо-йынша тұрақты қолданыстағы комис-сияларға жүктеледі.

13. Тұрғын үй-коммуналдық шар-уашылық нысандарында төтенше жағдайлардың салдарын және апат-тар және (немесе) табиғи апаттарды жою үшін облыстық бюджетте және Орал қаласы және аудандар бюд-жеттерінде қарастырылған қаражат- тар шеңберінде бекітілген тәртіппен келеңсіз апатты қалпына келтіру жұмыстарына шығындарды қаржы- ландыру және материалдық құнды-лықтардың апаттық қорын толтыру жүзеге асырылады.

14. Топырақты және жол төсе-гіштерді қопарумен байланысты жер-дегі жұмыстар жер асты инженерлік желілер мен құрылғыларды қайта құрылымдау кезінде жұмыстарды орындау және жердегі төсегіштерді және аумақты абаттандыру бойынша ережелерге сәйкес жүргізілуі қажет.

15. Аймақтарды абаттандыруда ин-женерлік желілердегі технологиялық бұзылыстарды жою бойынша жұ-мыстар Орал қаласы және аудандар әкімдіктерінің келісімі бойынша қыз-мет көрсетуді беруші және олардың мердігер ұйымдарымен жүргізіледі.

16. Инженерлік желілерде апат-ты жою және жөндеу жұмыстары орындалғаннан соң квартал ішілік және аула аумақтарындағы асфальт үстіндегі төсегішті, көше бойындағы жасыл көшеттер мен көгалдарды қалпына келтіру апат немесе ақау орын алған инженерлік желілердің иелері есебінен жүргізіледі.

17. Орал қаласы және аудандар әкімдіктері және «Батыс Қазақстан об-лысы ішкі істер департаментінің жол полициясы басқармасының» мемле-кеттік мекемесінің бөлімшелері мерді-гер ұйымдарға инженерлік желілерде жөндеу және апатты қалпына келті-ру жұмыстарын жүргізуге рұқсатты уақтылы беруде және жұмыстарды жүргізу орындарында көлік жүретін жолдарды жабуда көмек көрсетеді.

18. Инженерлік коммуникациялар жүретін жер учаскелерінің иелері:

1) инженерлік желілердегі күзе-тілетін аумақтарды ұстап тұруға бақы-лауды жүзеге асырады, соның ішінде жанар май қалдықтарын, қоқыстар, ыдыстар, түскен жапырақтар, құрғақ шөптерді уақтылы тазалау, инженер-лік коммуникацияларды жөндеу жә- не қызмет көрсету үшін тәулік бойы кіруді қамтамасыз етеді;

2) инженерлік желілер мен құрыл-ғылар күзетілетін аумақтар шеңбе- рінде келісім берілмеген құрылыстар, материалдарды қоймалау, қоқыстар- ды ұйымдастыру, ағаштарды, бұталар-ды отырғызуға жол бермейді;

3) инженерлік желілер иелерінің талаптары бойынша күзетілетін ау-мақтардағы отырғызылған ағаштар мен бұталарды кесуді және келісім берілмеген құрылыстарды бұзуды және т.б. қамтамасыз етеді;

4) инженерлік желілер күзетілетін аумақта тұрақты немесе уақытша сау-да кәсіпорындарын, көлік тұрақта- рын, жарнама қалқандары қондырғы-ларын орнатуға жол бермейді;

5) күзетілетін аумақтан инженер-лік коммуникациялар құрылысы мен құрылғыларды қалпына келті-ру және ауыстырумен байланысты, сонымен қатар келісім берілмеген құрылғылардың болуына байланыс-

ты жоспарланған жұмыстар немесе апатты жоюда тап болған кедергілер есебінен болған шығындарды өтейді;

6) энергиямен жабдықтаушы ұйым-дардың диспетчерлік қызметтерін инженерлік коммуникациялардың ақауларымен байланысты барлық оқиғалар туралы сол мезетте хабар- лайды және қауіпті аумақты қоршау және хабарламадан соң 1 сағат ішінде өздерінің өкілдерінің шығу-ын қамтамасыз етуі қажет, апатты қызметтер келгенге дейін техноло-гиялық бұзылыс аумағына бөтен тұл-ғалардың кіруінің алдын алу бойынша шаралар қабылдайды.

19. Технологиялық бұзылыстар анықталған кезде (ыстық судың ағуы немесе жылу желілерінің жер үсті тұрба құбырларынан будың шығуы, жер асты коммуникациялардан судың жер бетіне шығуы, жердің ойылуы және т.б.) жер иелері, инженерлік коммуни-кациялар орналасқан аумақты ұстап тұруға міндетті ұйымдар, пайдала-нушы ұйымдар және «Батыс Қазақстан облысы ішкі істер департаментінің жол полициясы басқармасының» мем-лекеттік мекемесі қызметкерлері:

1) қауіпті аумақты қоршау бойын-ша және апатты қызметтер келгенге дейін технологиялық бұзылыстар аумағына бөтен тұлғалар кіріп кетпес үшін алдын алу бойынша шаралар қабылдайды;

2) инженерлік коммуникация-ларда ақаулармен байланысты бар- лық оқиғалар туралы апаттар орын алған желілерде қызмет көрсетуді берушілердің диспетчерлік қызмет-терін, сәйкесінше Орал қаласы және аудан әкімдіктеріне шұғыл түрде ха-барлайды.

20. Инженерлік құрылғылар ор-наласқан немесе солармен инже-нерлік коммуникациялар өтетін кісі тұрмайтын ғимараттың (жертөлелер, шатырдың асты, мансард және т.б.) иесі немесе жалға алушысы осы ғи-мараттарды немесе басқа нысандар-ды қоймалар ретінде пайдаланған кезде үй ішіндегі желілерге қызмет көрсететін, оларды қарауға, жөндеу- ге немесе техникалық қызмет көрсе-тетін қызмет көрсетуді берушілер және (немесе) мамандандырылған ұйымдардың өкілдерінің кедергісіз кіруін қамтамасыз етеді.

Инженерлік коммуникациялар жү- ретін кісі тұрмайтын салынған ғима-раттардағы құрылғылар бойынша жұмыстар тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық кәсіпорындарының тех-никалық талаптары бойынша орын-далады.

21. Коммуналдық қызметтерді тұ-тынушылар жылумен қамтамасыз ету сенімділігі бойынша екі санатқа бө-лінеді: бірінші санатқа адам өмірі үшін қауіптілікпен байланысты энергиямен қамтамасыз етудің бұзылуы немесе ауқымды материалдық шығынмен бай-ланысты (технологиялық құрылғының зақымдануы, өнімнің ауқымды ақауы және т.б.) тұтынушылар жатады, екін-ші санатқа жылуды тұтынушы барлық қалған тұтынушылар жатады.

22. Тұтынушыларға жылуды жі-беру сенімділігі бойынша жылумен қамтамасыз ету көздері екі санатқа бөлінеді: бірінші санатқа жылумен қамтамасыз ету желілерінде жылу көздерінің жалғыз көзі болып та-былатын және бірінші санаттағы тұтынушыларды қамтамасыз ететін жеке резервтік жылу көздері жоқ жылуэлектрорталығы, қазандықтар және екінші санатқа қалған жылу көздері жатады.

23. Жылуэлектрорталығы, қазан-дықтар, жылу желілері және жылуды пайдаланушы қондырғылардың бел-гіленген жұмысы режимінің бұзылуы пайдаланушы ұйыммен тексерілуі

және арнайы журналдарда тіркелуі тиіс.

Энергиямен қамтамасыз етудегі технологиялық бұзылыстар норма-тивтік актілердің талаптарына сәйкес жойылады.

2. Жылыту маусымына

дайындықты және оның өтуін бақылау

24. Орал қаласы және аудандар әкімдіктері өздерінің құзіреттілігі шегінде ведомстволық бағынысты және меншік нысанына қөарамастан сәйкесінше аумақтың әкімшілік-аумақтық бірлігінде орналасқан қызмет көрсетуді берушілердің жы-лыту маусымына дайындығын және өтуін бақылауды жүзеге асырады.

25. Мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау саласындағы өкілетті орган Орал қаласы және ау-дандар әкімдіктерімен бірлесіп өзінің құзіреттілігі шегінде энергетикалық нысандардың дайындығы және энер-гиямен қамтамасыз етуші ұйымдар- мен және тұтынушылармен жылу энергиясын ұтымды және үнемді өн-діру және пайдалануға бақылауды жүзеге асырады;

«Батыс Қазақстан облысының энер-гетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы» мемле- кеттік мекемесі (бұдан әрі - Басқарма) жылыту маусымына облыстағы өн-дірістік және әлеуметтік кешендер-дің дайындығына мониторингті жүр-гізеді.

26. Облыс аумағындағы жылыту маусымына дайындықты және өтуін жалпы бақылау облыс әкімдігінің жыл сайынғы қабылданатын қаулысына сәйкес әрекет ететін облыстық штаб-пен жүзеге асырылады Облыстық штабпен қабылданатын шешімдер облыстың барлық аумағында әрекет етеді.

27. Орал қаласы және аудандар аумағындағы жылыту маусымы-на дайындық және өтуіне бақылау жасау Орал қаласы және аудандар әкімдіктерінің қолданыстағы жыл сайынғы қабылданатын қаулысына (қалалық (аудандық) штабтың құрамы бекітілетін) сәйкес қалалық және аудандық өндірістік және әлеуметтік бағыттағы қалалық (аудандық) нысандарының күзгі-қысқы кезеңге уақтылы дайындығын үйлестіру және бақылау бойынша қалалық (аудандық) штабпен (бұдан әрі - қалалық (аудандық) штабтар) жүзеге асырылады. Қалалық (аудандық) штабтармен қабылданатын шешімдер қаланың (ауданның) барлық аумағында әрекет етеді .

28. Күзгі-қысқы кезеңге облыстың тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және әлеуметтік сала нысандарын уақтылы дайындау мақсатында әкімдіктермен кешенді жоспарлар жасалады.

29. Кезекті жылыту маусымына Орал қаласы және аудандар аумақ-тарында орналасқан тұрғын үй-ком-муналдық шаруашылық нысандарын дайындау жоспарларын Орал қаласы және аудандардағы тұрғын үй-ком-муналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобильдер жолдары бөлімдерімен дайындалады және 10 мамырға дейін қала және аудандар әкімдеріне бекітуге ұсынады. Бекітіл-ген жоспарлар 15 мамырға дейін Басқармаға ұсынылады.

30. Жылыту маусымына тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және әлеуметтік сала нысандарын дайын-дау жоспарларының орындалуы тура-лы апта сайынғы есеп беру 15 мамыр мен 1 қараша аралығында қағаз және электронды түрде ұсынылады:

1) аудандық маңызға ие тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық кәсіп-

орындары – апта сайын әр дүйсенбі- де аудандар әкімдіктеріне;

2) қалалық маңызға ие тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық кәсіп-орындары – апта сайын әр дүйсенбі- де Орал қаласы әкімдігіне;

3) облыстық және қалалық ма-ңызға ие тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық кәсіпорындары – апта сайын әр дүйсенбіде Басқармаға;

4) Орал қаласы және аудандар әкімдіктері – апта сайын әр сейсенбі-де Басқармаға.

31. Орал қаласы және аудандар әкімдіктері 1 қыркүйектен кешіктір-мей және әрі қарай апта сайын Бас-қармаға жылыту маусымына нысан- ның дайындық паспорттары жоқ тұрғын үйлердің мекенжайлары жа- зылған тізімдерді жолдайды. Жылы- ту маусымына дайындық кезінде жоспарланған жұмыстар орындал-маған жағдайда мекенжайлары жа-зылған тізімге орындалмау себебі, жұмыстың тоқтауына кінәлі тұлға- лар және жұмыстардың орындалмау мерзімдері көрсетілген анықтама жалғанады.

32. Орал қаласы және аудандар-да жылыту маусымына тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және әлеуметтік сала нысандарын дайын-дауды аяқтау 25 қыркүйекке дейін күзгі-қысқы кезеңге жұмыстар актісі-мен және дайындық паспорттарымен ресімделеді.

3. Жылыту маусымынадайындық

33. Кезекті жылыту маусы-мына тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және әлеуметтік сала нысандарының дайындығы өткен жылдағы техникалық жағдайға талдау жасау, жұмыстың нақты режимі және орнатылған қондырғылардың пайда-лану деңгейі, жөндеу көлемін нақтылау, ұйымдастырушылық-техникалық шаралардың тізімін жасау, жобалық-сметалық құжаттаманы дайындауға тап-сырыстарды дайындау, мердігер компа-ниялармен келісімшарттар жасасулар кезінде болған ақауларды жүйелендіру және нормативтерден ауытқуларды жүйелендіруден басталады.

34. Жылыту маусымына дайындық-қа мыналар жатады:

1) өткен жылыту маусымын-да орын алған кемшіліктерге тал-дау жасау, орын алған ақаулар мен бұзылыстарды жою бойынша шара-ларды дайындау және орындау;

2) кезекті жылыту маусымында тұрғын үй қорының және инженер-лік инфрақұрылым нысандарының дайындығы бойынша кешенді шара-лар жоспарын Басқарма, Орал қаласы және аудандар әкімдіктерімен бекіту;

3) жөндеу және құрылыс-мон-таждау жұмыстарын материалдық-техникалық және қаржыландырумен қамтамасыз етуді шешу, мердігер ком-паниялармен келісімшарттар жасасу;

4) жылумен қамтамасыз ету көздерінде және орталық жылу пункт-терінде қажетті жұмыстарды жүргізу, соның ішінде қазандықтарды, тұрба құбырларын қарау және сынақ жүргізу;

5) инженерлік желілерде, соның ішінде қайта құрылымдау, күрделі және ағымдағы жөндеу, сынақтар мен шаюлар, жылуды жіберу кестесін дайындау мен жылу желілерінде гидравликалық жұмыс режимімен байланысты жұмыстарды орындау;

6) ғимараттарды дайындау, инже-нерлік желілерді профилактикалық, жөндеу және ауыстыру бойынша жұмыстарды жүргізу;

7) сумен қамтамасыз ету және су бұру желілерінде профилактикалық, жоспарлы және жоспардан тыс жөндеулерді орындау;

8) резервтік отынның норматив-тік қорын, сонымен қатар тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық нысан-дарында төтенше жағдайлар және (немесе) табиғи апаттар салдарын жою үшін материалдық-техникалық ресурстардың апатты қорларын құру.

9) отын қоймаларын дайындау, ин-женерлік құрылғыларға, өртке қарсы шаруашылыққа жөндеуді жүргізу.

35. Жылу көздері мен орталық жылу пункттеріндегі жұмыстар мына мерзімдерде аяқталады:

күзгі кезеңде жылу қажеттілігін қамтамасыз ету үшін – 1 қыркүйекке дейін;

қысқы максималды жүктеме өту кезеңінде жылу қажеттілігін қамтама-сыз ету үшін – 1 қазанға дейін.

Жылумен қамтамасыз ету көзде- рін қамтамасыз ететін электр, су және газбен қамтамасыз ету коммуника-цияларын жөндеу және профилак-тикалау бойынша жұмыстар 25 та-мызға дейін аяқталуы қажет.

36. Жылумен қамтамасыз ету үшін қажетті ғимараттарға енгізу және ішкі үй жүйелеріндегі жылу желілеріндегі жұмыстар 1 қыркүйекке дейін аяқталуы тиіс, сонымен бірге 20 тамызға дейін тұтынушыларды ыстық сумен қамтамасыз ететін тұр- ба құбырларын ауыстыру қажет.

37. Жылыту маусымы аяқталған соң екі жұмадан кейін және жөндеу жұмыстары аяқталған соң жыл сайын жылу желілеріне гидравликалық сы-нақтар (беріктік және тығыздыққа) өткізілуі тиіс. Сынақтар нәтижесі бойынша актілер дайындалады.

38. Жылу желілеріндегі барлық сынақтардың түрлері бөлек өткізіледі, сонымен бірге жылу желілеріне және сынақтардың басшылары мен жеке-леген орындаушылар арасындағы жедел байланысқа түбегейлі бақылау қамтамасыз етіледі.

39. Жылу желілеріндегі және жылу-мен қамтамасыз ету көздеріндегі жос-парлы жөндеу (тоқтап қалу), сонымен қатар жылу желілеріндегі сынақтар-ды өткізу Орал қаласы және аудан әкімдіктерімен келісілген кестелерге сәйкес жүргізіледі. Температуралық сынақтарды өткізу (температуралық ысыраптарға) энергиямен қамтама-сыз етуші ұйыммен анықталады жә- не кестеге енгізіледі.

40. Басқармаға кестелерді келісу- ге ұсыну мерзімі:

1) жылумен қамтамасыз ету көз-дерін жоспарлы жөндеу – 10 мамыр -

ға дейін;2) жылу желілерін жөндеу және

қайта құрылымдау – 10 мамырға дейін;

3) жылу желілеріндегі жылу сынақтары (жылу тасымалдағышты максималды температураға) – 10 мамырға дейін;

4) жылыту маусымы аяғында жы-лу желілеріндегі гидравликалық сы-нақтар (беріктік пен тығыздыққа) – 20 сәуірге дейін, жылыту маусымын өткізу алдында – 25 тамызға дейін.

41. Жылумен қамтамасыз ету көздері мен жылу желілерін жоспарлы жөндеу (тоқтап қалулар) кестесі келісілген соң энергиямен қамтамасыз етуші ұйым бір жұма ішінде оларды мүдделі ұйымдарға жеткізеді, соның ішінде:

1) бірінші санаттағы тұтынушылар;2) «Батыс Қазақстан облысы ішкі

істер департаментінің жол полициясы басқармасы» мемлекеттік мекемесі;

3) қолданыстағы желілерде ойып орнатумен байланысты жылумен қамтамасыз ету көздері, жылу желілері және үй ішілік жылумен қамтамасыз ету желілерін қайта құрылымдау бойынша қолда келісілген жобалары бар құрылыс ұйымдары.

(Жалғасы бар)

Батыс Қазақстан облысында жылыту маусымына дайындық және өткізу қағидасы

«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru

Газет облыстық «Орал өңірі» газетi редакциясының компью­терлiк орталығында терiлiп, беттелдi."Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылдыИндексі: 65428 Таралымы: 16058, 6 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады.Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.ШАНКИШеВА, Ж.ЖАйЛАуОВАКезекшi редакторлар: Е.ӘйпІшЕВ, ұ.САРИЕВА

Меншік иесі: «Жайық пресс» ЖшС

Бас директорЖантас Набиоллаұлы САФУЛЛИН

Бас редактор Бауыржан ҒұБАйДУЛЛИН Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілгенБас редактор 51-25-80,

Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08,

МЕНшІктІ тІЛшІЛЕР: тілес ЖАЗЫҚБАй (Ақжайық ауданы) 8-711-42-21-720,Нұрымбек ЖАпАҚОВ (Жәнібек ауданы) 8-711-35-21-770, Өмірзақ АҚБАСОВ (Жаңақала ауданы) 8-711-41-21-755, Серік ЖұМАҒАЛИЕВ (Қазталов ауданы) 8-711-44-31-468, Мүсірбек АйтАшЕВ (Сырым ауданы) 8-711-34-31-126

Редакция алқасы: Есенжол ҚЫСтАУБАЕВ,Сырымбек тұяҚОВ (бас редактордың орынбасарлары), Жаннат ЕСпОЛАЕВА (жауапты хатшы),тоқтар кЕНЖЕҒАЛИЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші),Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі),Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім).

Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пайдаланылмаған хат авторларына жауап қайтарылмайды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауапты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакция тапсырысымен жазылмаған материалдар үшін қаламақы төленбейді. «Орал өңірінде» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба-суға болмайды. Мақалалар электрондық нұсқада қабылдана-ды.

белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.

Ж

Жауапты хатшы 50-83-99.Жарнама қабылдау

тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.

е-mail: zhaikpress@inbox.ru

телефондар:

хат-хаБарБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл

23oral_oniri@inbox.ru

Қазақстан Республикасы “Динамо” ДСҚ“Мамандандырылған оқу орталығы” ЖШС БҚО филиалы

Бұрынғы Тайпақ ауданы Базартөбе ауы-лында дүниеге келген асқар таудай әкеміз, жаны жайсаң, абзал ел азаматы, бүкіл Тайпақ өңіріне танымал Жұмабай Қожахметов егер де ортамызда болса, 100 жасқа толар еді. Сүйікті әкеміздің рухы ұрпағын қолдай жүрсін деп, 40 жылға жуық уақыт өтсе де сағына еске аламыз.

Әкем 16 жасында мұғалім, кейіннен бірқатар мектептерде дирек-тор болып, 20 жыл бойы жас ұрпақтың білімді, мәдениетті болып өсуі үшін аянбай ұзақ жыл еңбек етті.

Қазақ ССР оқу-ағарту ісінің озық қызметкері белгісін алды. Ұлы Отан соғысына бастан-аяқ қатынасып, бірнеше медальдар-мен марапатталған. Әкеміз саналы ғұмырын білім беру саласы-на арнағанымен, кейіннен Тайпақ аудандық партия комитетінде, ауданның бірқатар совхоздарында партия комитетінің хатшысы болып қызмет атқарды. Бұл еңбектері де жоғары бағаланып, ҚСРО Жоғарғы Советінің Құрмет грамотасымен және Еңбек Қызыл Ту ор-денімен марапатталды. Қазақстан Компартиясының ХІІІ съезіне де-легат болып қатынасты. Әкеміз қызметтестеріне, ағайын-тумалары-на, жалпы бүкіл ауылдас-жерлестеріне қадірлі де құрметті болып, баршамызға ақылшы, татулықтың ұйытқысы бола білді.

Сағына еске алушылар: ұл-келіні Жәрдем-Ақтілек, немере-шөберелері,

Орал қаласы

Жан ана. Ана. Осы бір сөздерді естіген-де көкірегімізді сағыныш кернеп, жүрегіміз елжіреп, жанарымыз жасқа толады. Сіздің асыл бейнеңіз, жадыраған жүзіңіз, адамгер-шілік қасиетіңіз әлі көз алдымызда.

Ақжайық ауданы Тайпақ ауылының тұр-ғыны болған аяулы анамыз, сүйікті әжеміз Мәншүк Бақытқызының өмірден озғаны- на 13 қазанда 1 жыл болуына орай сағыныш-пен еске аламыз.

Асыл бейнең бұл күндері алыстады,Ұл-қыздарың аңсайды, сағынады.Еске алып әрдайым да құрметпенен,Бас иіп рухыңа бағынады.

Асыл анамыздың жатқан жері жұмақтың төрі, топырағы торқа, жаны жәннатта, иманы жолдас болсын.

Еске алушылар: бала-келіндері, қыз-күйеу балалары, немере-жиендері

ҚР Бас Прокуратурасы Құқықтық статистика және арнайы есеп-ке алу жөніндегі комитетінің Батыс Қазақстан облысы бойынша басқарма бастығының орынбасары Капулов Асқар Жұмағалиұлына, әкесіне және барлық жақын туыстарына аяулы әкесі, ақылшы атасы

Каполов Рамазан Ғарифоллаұлыныңқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, көңіл айтамыз.

ҚР БП ҚСжАЕК БҚО бойынша басқармасының ұжымы

Кеңсе ретінде қолдануға Строи тель ш/а-да орналасқан жалпы ауданы 62 ш.м. ғима-ратты сатамын. Бағасы – 80 000 ш.б.

Тел. 8-702-330-02-43

d-54 жаңа теледидар сатылады. Ба- ғасы арзан.

Тел.: 27-72-21

- Орал қ. НҚК-дан 2-кл. арпа сатамын, бағасы келісім бойынша;

- Орал қ. қоймадан астық сатамын: ж/с – 63 тг/кг, 1/с – 53 тг/кг, 2/с – 42 тг/кг. Сапа серти-фикаты бар.

Тел.: 8-777-256-75-31, 8-702-514-85-82,8-777-195-40-20, 24-03-34

Сатамын немесе бидайға айырбастаймын:- К-700 тракторы, өте жақсы күйде –

30000$. Саудаласу;- ДТ-75 тракторы (2 дана) - 3000$. Сауда-

ласу;- ЖВП-9 егін оратын аударылмалы машина

(жатка свальная) – 1 200 000. Саудаласу;- СК-5 «Нива» бидай жинайтын комбайны,

2002 ж.ш., күнба ғыс жинауға негізделген сұ-рыптауышы бар;

- «КамАЗ» автокөлігіне арналған жартылай тіркеме, 9 м;

- ПД-3,3 дискілі соқа.Тел.: 8-777-256-75-31,

8-775-132-55-57,8-777-195-40-20

Екі үйір жылқы сатылады. Тел: 8-701-261-31-65, 8-705-830-58-92

Ағаш шебері жұмыстары, жиһаз жөндеу, есік қондыру, балкон рамасын жасау.

Тел.: +7-778-997-5368

Қызмет көрсетуҚұрылыс жұмыстары: сантехника, су құ-

быры, кәріз жүйесі, электрлік, ағаш ұстасы- ның жұмыстары, кафельдік және ішкі жұмыс-тарды орындаймын. ГВЛ, ГКЛ орнату, іргета- сын қалаудан төбесін жабуға дейінгі жұмыс-тарды жасаймын, “кілтін тапсыру”. Тас қалау. Сапалы! Қымбат емес!

Тел.: 8-705-328-60-54, 8-701-849-07-78

Сауда-саттық

Жарамсыз деп танылсын

Акмалиева Ляззат Біржанқызының атына 16.06.2011 ж. берілген Батыс Қазақстан инженер-лік-гуманитарлық университетін бітіргендігі тура-лы №0267845 диплом жоғалуына байланысты жа-рамсыз деп танылсын.

Құрметті кәсіпкерлер!“New Consulting” консалтингтік компаниясы

«Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы шеңберінде 2013 жылдың 20 желтоқсанына дейін сапа менеджмент жүйесі бойынша шағын және орта бизнес субъектілеріне тегін келесі қызметтерді көрсетеді:

Кеңес беру және құжаттарды сертификаттауға даярлау, оқыту, қолданыстағы менеджмент жүйе- сін талдауға, ішкі және алдыңғы сертификат ау- дитіне сәйкес ИСО 9001-2008 халықаралық стан- дарт талаптарымен (сапа менеджмент жүйесі), ИСО 14001:2004 (экологиялық менеджмент жүйе- сі); ИСО 22000:2005 (азық-түлік қауіпсіздігі ме- неджмент жүйесі); OHSAS 18001 (кәсіби қауіпсіз- дік және денсаулық менеджмент жүйесі).

Біздің мекенжайымыз:

Орал қаласы, Есқалиев көш., 297, 32-кеңсе Тел/факс: 8 7112 240296

e-mail: servicedkb@newconsulting.kz

«БИНОМ» ЖШС «Бензин мен дизельдік отынды араластыру (байыту) құрылғысы-ның қоршаған ортаға әсерін бағалау (ҚОӘБ) жобасының материалдары, «БИ-НОМ» ЖШС, Орал қаласы, БҚО, ҚР, мем- лекеттік экологиялық сараптамаға тапсы-рылатынын хабарлайды. Барлық сұрақ- тар мен ұсыныстарыңызды жазбаша неме- се ауызша түрде Қазақстан Республика-сының Қоршаған ортаны қорғау министр-лігінің Экологиялық реттеу және бақылау комитетіне келесі мекенжай бойынша бе-руіңізді сұраймыз: Астана қ., Орынбор көш. (35-А), 8-үй, Министрліктер үйі, 14-подъ-езд. Телефон: 8 (7172) 74-00-63.

Оқу-тәрбие үрдісінде осындай өлкетану жұмысының пайдасы мол. Себебі оқушылар тек нақты білімді меңгеріп қана қоймай, дү- ниенің біртұтастығы мен әр түр- лілігі, құбылыстардан тұратынды- ғын танып, олардың дүниетаным-дық көзқарастары кеңейеді.

Табиғаттың тылсым сырын ұғып, кеңістік, қоғамға байланыс-ты мәселелерді өз бетімен шеше алатын, табиғи ортаны қорғаушы, экологиялық сауатты оқушыларды тәрбиелеу мақсатында Тасқала ауданы «Сәулет» мектеп-лицейінің бір топ оқушылары жетекші мұ- ғалімдерімен бірге Деркөл өзені-не туристік-экологиялық шатыр- лы жорыққа шығып, туған өлке табиғатын зерттеп қайтты. Оқу- шылар Деркөл өзенінің экология- лық жағдайын зерделеп, «Эколо-гиялық жағдайды зерттеу» дәп-теріне көрген қызықтары мен жи- наған мәліметтерін қалт жібермей толтырып отырған. Практика мен

Туған өлкеге сүйіспеншілікӨлкетану жұмыстары оқушылардың қоршаған орта,

табиғат заңдылықтары туралы түсініктерін молайтуға көмектесіп, табиғат-анаға деген сүйіспеншіліктерін артты-ратыны бәрімізге аян.

теорияны ұштастырған жетекші- лері де оқушылардың шығарма- шылық, ұйымдастырушылық қабі-леттерін шыңдап, өзін-өзі басқара білулеріне, белсенділікпен жұмыс жасай білуге, бірлескен іс-әрекет-ке тарта білді.

Экологиялық зерттеу барысын-да оқушылар жаратылыстану ба- ғытындағы биология, химия пән- дері бойынша меңгерген білім- дерін пайдалана отырып, турис- тік дағдыларын қалыптастырды. Зерттеу кезінде Деркөл өзені жа-ғасындағы алуан түрлі өсімдікте-рі, кеппе шөптері жинақталып, флора мен фаунасы, су құрамы бақыланды. Зерттеу соңында топ оқушылары Тасқала ауданы сани- тарлық-эпидемиологиялық ор та- лығының зертханасына барып, су құрамын анықтап, зертханашылар- ға сұрыптауға көмектерін тигізді. Жорықтан келісімен пән мұға- лімдері одан әрі қызығушылық-тарын арттыра түсу үшін сан түр-

лі викториналар, сауалнамалар жүргізіп, рефераттар байқауын да жүзеге асырды. Ал оқушыларымыз болса, жорық кезіндегі қызықты әңгімелерін достары мен сынып-тастарына айтып тауыса алмауда.

Жас ұрпақтың экологиялық мә-дениетін қалыптастыра отырып, қазіргі заманның көкірегі ояу, ұлт-тық сана-сезімі жоғары саналы аза-матын тәрбиелеу – басты мақсат. Сондықтан да экологиялық, тари-хи зерттеу жұмыстарының маңы-зы осында жатыр.

Қоршаған ортаға деген қам-қорлық сезімін оятуды мектеп та- балдырығынан бастау керек. Оқу-шыларды табиғатты аялауға бау- лу - қазіргі таңдағы басты әрі жауапты мәселе. Осы арада «Табиғат – жаю- лы кітап, мәңгі тозбас баспана» деген этнограф-ғалым Ақселеу Сейдімбектің маржан сөзі дөп ай-тылған ғой.

Гүлфайрус ЖұБАН,тасқала аудандық

«Сәулет» мектеп-лицейі директорының тәрбие ісі

жөніндегі орынбасары

Құттықтаймыз!

«Әке» атаулы әлеумет,

«Әке – асқар тау, шыңдағы бұлақ» деп жатады халқымыз. «Әке көрген оқ жонар» деген тағы бар. Ал әкенің аты бар да, заты жоқ кезде қалай болмақ? Осылай деп жанайқайын білдірмекші балалар қоғамымызда жыл санап көбеймесе, азаяр емес.

Шөпшек сүюді армандайтын әже Мектептің мәжіліс

залы. Оқушылар шақырылған ардагерлердің келуін күтіп отырмыз. Бір кезде орден-медаль таққан ата-әжелер кіріп келе жатты. Жадымда ерекше сақталғаны – Жаңылай әже. Бойы тік, өзі аққұбаша келген, сөзі мірдің оғындай әже өзін 90-нан астым де-генде таңғалғанмын. Сол Жаңылай әжемен сұхбаттасудың сәті жақында түсті.

керуен сарайБейсенбі, 10 қазан 2013 жыл24 oral_oniri@inbox.ru

Қазталов ауданының тұрғыны асыл әжеміз Нұрсұлу ГАЙСИНАНЫ мерейлі 75 жасымен шын жүректен құттықтай-мыз.

Әже, тойың құтты болсын арайлы,Барлық адам сізді асылға балайды.Немерелер атамызбен жұптасыпТойымызды көруіңізді қалайды.

Құттықтаушылар: Айдар-толқын, Есет-Гүлнар,

Бекет-талшын, Айдар-Динара, немерелеріңіз

Зеленов ауданы Мичурин ауылы-ның тұрғыны сүйікті жар, аяулы ана, ардақты әже Айбаршын Қабренқызы ҒАБДРАХОВАНЫ 11 қазан күні толатын 55 жас туған күнімен құттықтаймыз.

Ізгілікті нұрын шашар маңайға,Адамсыз ғой үлгі болар талайға.Жақсылықты өзіңізден көп көрген,Ұмытпайды туған-туыс қалай да.

Үлгі болған үлкенге де, жасқа да,Сыйлар сізді туған-туыс, басқа да,Бақытты боп бұл өмірде мәңгілік,

Қуатыңыз таусылмасын 100 жаста да, - дей отырып, бақытты да мағыналы ұзақ ғұмыр, мықты денсаулық, тамырын тереңге жайған бәйтеректей болып арамызда жайқалып отыруыңызға шын пейілімізбен шынайы тілегімізді білдіреміз.

Ақ тілекпен: анаңыз Самиға, жұбайыңыз Аймырза, апа, аға-жеңгеңіз Светлана, Ермек-күнсұлу, бала-келініңіз, қыз-күйеу балаңыз Ақмарал-Нұрлыбек,

Айбек-перизат, Әлібек-Алтынай, Әділет-Венера

Жаңылай Омарқұлқызы Төлеп-бергенова 1921 жылы 10 қаңтар- да дүниеге келген.

Жастайынан тіршілік тауқыме-тін көріп өскен ана өзінің бала- лық шағын былайша еске алады:

- 1921 жылы бізді аламан уақыт-та дүниеге келіппін. Өміріміз өте қиын болды. 1932 жылы бізді аш- тықтан колхоздың сиырын сауып жүрген анамыз аман алып қалған...

Осылайша, аяулы анасының арқасында 4 кластық мектепті бі- тіреді. Жас қыз анасына серік бо- лып, ауылдың түрлі тірлігіне арала-са бастайды. Шөп шабады, Талпын-да соқамен жер жыртады, 5 жыл бойына Сүттіген ауылында ком-байн, трактор айдайды. Алайда 1941 жылы Ұлы Отан соғысы бас-талады. Содан «Бәрі майдан үшін, бәрі жеңіс үшін!» ұранымен тыл- да қажырлы еңбек етеді.

Жаңылай әже соғыс аяқталған-

нан кейін Меңдібай Мүтиұлымен шаңырақ көтеріп, 10 ұл, 1 қыз тәр-биелеп өсірді.

93 жасқа қараған ана өзін әр-дайым жинақы, сергек ұстауға тырысып, ел басына күн туғанда қолына қару алып, ерен ерліктің үлгісін көрсеткен аға ұрпақтың өнегелі өмірін бүгінгі жасқа жет-кізуді өзінің міндеті санайды.

«Ұлағаты үлкеннің ұрпағы үлгі-лі» дейді ғой атам қазақ. Меңді- бай ата мен Жаңылай әже - мақтан етуге тұрарлық ұл-қыз өсірген бақытты жұп. Ұлы Сейтон мектеп- те қызмет атқарса, немересі Рүс-тем - Шағатай ауылдық округінің әкімі.

«Адам ұрпағымен мың жасай-ды» деген бар. Олай болса, адал еңбегімен, ақыл-парасатымен абы- ройға бөленген әжемізге ұрпақ-тарыңыздың қызығына кенеле бе-ріңіз демекпіз.

- Енеммен бірге тұрғаныма 29 жыл болды. Бала тәрбиесіне қа- тал, талапшыл. Маған да үнемі келіндеріңе талапшыл бол, бой-күйезденіп кетпесін деп ақыл ай-тады. Осындай тәлім-тәрбиенің арқасында жанұямыздың ынты-мағы мығым, ырысы мол. Ол кісі кей кездері шөпшек сүйсем деп армандайды. Енемді әрдайым өзіме үлгі тұтамын, - дейді Жаңы- лай әжені бағып отырған келіні Ғалия Уәлиқызы.

- Менің әжем 92-ден асты. Оның немере-шөберелері баршылық. Мен әжемді қатты жақсы көремін. Мені «ботам» деп еркелетеді, - дейді шөбересі Ақбота.

Данагүл ФАйЗУЛЛИНА, Ы.Алтынсарин

атындағы мектеп, шағатай ауылы,

теректі ауданы

Мәселен, бір ғана Ақжайық ауданы бойынша айтар болсақ, алимент төлеуші әкелер саны үс- тіміздегі жылы 164 болып отыр. Алиментші әке болып қана қой-май, борышкер болу әкелер үшін үйреншікті болып кеткен сияқ- ты. Сонда өз баласынан табысы-ның белгілі бір бөлігін ғана бе-руді артық көрсе, өз баласынан бас тартқаны ма деген ойда қа-ласың...

Әрине, ата-ана атану – үлкен бақыт. Ал бақыттың кілті балада.

Бауыр еті баласын бағып-қағу, адам қылып жеткізу қай ананың да бір басына оңай түспесі анық. Жүрегінде жылуы бар әкелер әлеуметін кәмелетке толмаған баласы үшін алимент төлеуден жалтармай, борышын өтеуге ша-қырамыз.

Дияс ИБРАшЕВ,Ақжайық ауданының

№1 аумақтық бөлімінің басшысы –

аға сот орындаушысы

төлесеңші алимент!

«Жайық Пресс» ЖШС арқылы және «Информбиржа» редакциясында орналасқан киоскі арқылы 2014 жылдың І жартыжылдығына республикалық,

облыстық, аудандық газеттерге жазылудың бағасы (жеткізу қызметінсіз)Басылым атауы Жазылу мерзімі Бағасы, теңге

1 «Егемен Қазақстан»1 ай 3503 ай 10006 ай 2050

2 «Казахстанская правда» 6 ай 14003 «Орал өңірі» 6 ай 12004 «Приуралье» 6 ай 12005 «Жайық таңы» 6 ай 10206 «Орда жұлдызы» 6 ай 8457 «Жаңарған өңір» 6 ай 8458 «Ауыл тынысы» 6 ай 10459 «Ауыл айнасы» 6 ай 64510 «Шұғыла» 6 ай 84511 «Сырым елі» 6 ай 94512 «Екпін» 6 ай 69513 «Теректі жаңалығы» 6 ай 94514 «Серпін» 6 ай 104015 «Қаратөбе өңірі» 6 ай 800

Байланыс телефоны: «Жайық Пресс» ЖШС-ның жазылу бөлімі 24-17-09 Киоскер +7 705 446 98 38

2014 жылдың І жартыжылдығына облыстық газеттерге жазылу

№ Басылым атауы Жазылу мерзімі

«Қазпошта» АҚ «Курьер» ЖК

Қала Ауыл

Жеке тұлғалар

Заңды тұлғалар

Жеке тұлғалар

Заңды тұлғалар

Жеке тұлғалар

Заңды тұлғалар

1 «Орал өңірі» 6 ай 2000 2720 2050 2790 1650 25302 «Приуралье» 6 ай 2000 2720 2050 2790 1650 2530

Байланыс телефондары: - «Қазпошта» АҚ БҚ ОФ-ның жазылу бөлімі 51-54-56- «Курьер» ЖК-ның жазылу бөлімі 50-86-75, 51-36-03

Орал қаласының тұрғыны, асыл жар, сүйікті әке, бірімізге қамқоршы аға Есенбек Мүтиұлы МУСИНДІ 63 жасы-мен шын жүректен, құттықтаймыз!

Ортамыздың сәні болып жүріңіз,Сізге арналды тілек пенен гүліміз.Жүз жасаңыз, денсаулық та зор болсын,Құтты болсын туылған бүгін күніңіз!

Құттықтаушылар: зайыбыңыз Дәметкен, қыз-күйеу

балаларыңыз және Мусиндер әулеті, жиендеріңіз