33
آفریند جانم خداون به نا بهداشت آموزش( ت دوم قسم) مدرس: بهرامی نسیم قزوینی و مامایستاریانشکده پرات علمی د عضو هی بهرامی دکتر نسیم

ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

  • Upload
    others

  • View
    16

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

به نام خداوند جان آفرین

(قسمت دوم)آموزش بهداشت

:مدرس

نسیم بهرامی

عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی قزوین

دکتر نسیم بهرامی

Page 2: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

اهداف آموزش بهداشت

دادن آگاهی به مردم. 1

ایجاد نگرش مثبت. 2

تشویق به رفتار سالم. 3

دکتر نسیم بهرامی

Page 3: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

نقش ارائه کنندگان مراقبت های بهداشتی در آموزش بهداشت

ایجاد فرصت برای مردم در تحلیل سالمت و مشکالت مربوط به ان

تسهیل دسترسی به اطالعات

نشان دادن راه های جایگزین برای حل مشکالت سالمتی

ایجاد دسترسی مردم به اقدامات پیشگیرانه

دکتر نسیم بهرامی

Page 4: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

رویکردهای آموزش بهداشت

رویکرد نظارتی یا تحکمی

ارائه نیازهای بهداشتی مردم در محل زندگی آنها: رویکرد خدماتی

رویکرد اموزش بهداشت

اتمشارکت و درگیر شدن مردم در برنامه ریزی و ارائه خدم: رویکرد خدمات بهداشتی اولیه

دکتر نسیم بهرامی

Page 5: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

تفاوت آموزش بهداشت و تبلیغات

:آموزش

کسب فعال آگاهی و مهارت

واداشتن افراد به تفکر در مورد خود

متکی بر منطق

ایجاد شخصیت و صراحت عقیده

ایجاد نگرش و عادات مطلوب: رفتار محور

:تبلیغ

تزریق اگاهی به ذهن

جلوگیری از تفکر با شعارهای آماده

متکی بر احساس و هیجانات

توسعه رفتارهاد و واکنشهای انی

آگاهی محوردکتر نسیم بهرامی

Page 6: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مدل های اموزش بهداشت

مدل پزشکی

ردآگاهی، انگیزش و عملک: سه مرحله در فرایند تغییر رفتار: مدل انگیزشی

مدل مداخله اجتماعی

دکتر نسیم بهرامی

Page 7: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

اصول اموزش بهداشت

قابل قبول بودن

عالقه

مشارکت

انگیزش

جامعیت

تقویت یا تکرار آموزش

یادگیری از طریق عمل کردن

از دانسته ها به نادانسته ها

الگو بودن

ارتباطات خوب انسانی

بازخورد

رهبران

دکتر نسیم بهرامی

Page 8: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

روش های آموزش بهداشت

آموزش مستقیم

آموزش انفرادی

آموزش گروهی:

سخنرانی

بحث گروهی

بحث پانل

سمپوزیوم

کارگاه اموزشی

شبیه سازی

نقش بازی کردن

نمایش دادن

اموزش غیر مستقیم

دکتر نسیم بهرامی

Page 9: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مشاوره

و

اصول آن

دکتر نسیم بهرامی

Page 10: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

:بتواندانتظار می رود فراگیرنده، پس از گذراندن این درس،

كندتعريفرامشاوره

ببردنامراداردآنهاكاربرددرمشاورهكهسالمتيبامرتبطهايزمينهازموردچهارحداقل

دهدتوضيحوكندذكررامشاورهاصولازموردششحداقل

كندبيانرامشاورهاهداف

بنويسدرامشاورهفراينددرمشاوروظايفازمورد8تا6حداقل

كندوتعريفبنديدستهرامشاورهفراينددرمشاوربراينيازموردهايمهارت

دهدشرحرامشاورهجلسهاجرايمراحل

دکتر نسیم بهرامی

Page 11: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مقدمه

کهگرددمیمواجهبرانگیزیچالشوزاتنشمتعارض،هایموقعیتبااغلبزندگیمختلفهایعرصهوابعاددرانسان

.استمرتبطاوبهزیستیوسالمتباهاآنازبسیاری

ایندبرمیباشد،خوبیمشاوربتواندکهکسیومشاورهجستجویدرهاموقعیتایندرافراداغلب.

یابندسازگاریونمایندعملموثرینحوبهزاتنشوناخوشایندشرایطبرابردرتاکندکمكمردمبهتواندمیمشاوره.

خودمشکلحلرایببپذیرند،وبیابندراخودمسئولیتشناسند،بازجانبهچندوبهترنحوبهرامسایلتاکندمیکمكفردبه

.نمایندعملآناساسبرواتخاذمناسبتصمیم

مییاریتیمراقببرنامهاجرایوداوطلبانهوآگاهانهگیریتصمیمومسئله،شناختدرافرادمهارتوانگیزه،دانش،ارتقایبه

.رساند

دکتر نسیم بهرامی

Page 12: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

؟چیستمشاوره ددهنمییاریمشکالتشبرغلبهدررافردیآن،جریاندرشودکهمیاطالقهاییفعالیتمجموعهبهمشاوره

یاورانههایحرفهازیکیمشاوره(Helping professions)است

بهنندکمیگووگفتوبحثمالقات،یکدیگربا(مشاور)کندمیفراهمترغیبوراهنماییحمایت،کهفردیو(مُراجع)داردنیازکهفردی

کسباعتمادکلمشحلبرایگیریتصمیموها،حلراهیافتنمسئله،ترجامعوبینانهواقعدركبرایخودتواناییبهنسبتمُراجعکهنحوی

کندمی

باورها،بط،روامسائل،ها،نگرانیدربارهگووگفتبـاکهپویاستوتعاملـیفراینـدیكبلکـهنیست،کسیبرایچیزیانجاممشاوره

شودآغازمیهارفتارواحساسات

وخابانتقابلمواردبراساس)محکممنطقیتصمیمیكدرگرفتنمراجعبهکمكبرایمصاحبهروشازآنطیدرکهفرایندی:مشاوره

شودمیاستفاده(حقیقیاطالعات

دکنمیکمكمناسبعملشیوهوحلراهانتخابسپسوسالمتیبامرتبطمسائلتصریحودرك،شناخت،درمُراجعبه:مُشاور

دکتر نسیم بهرامی

Page 13: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

؟چیستمشاوره

هاآندررادخوکهاستهاییوضعیتومراجعانهایقابلیتوهانیازها،ویژگیازمناسبیدركوشناختداشتننیازمندموثر،مشاوره

.بینندمی

نظریوشتیپنداهایچارچوبرایج،شناختیروانمکاتباو،بینیجهانانسان،بهمشاورنگرشنحوهوارزشینظامباورها،تاثیرتحت

.داردقراراوقبولمورد

مهارتنفس،بهاعتمادبهتر،شناختآوردندستبهدرراآنانتوانندمیامادهند،تغییررامراجعانشانزندگیخود،توانندنمیمشاوران

کنندیاریوحمایت(Self-efficacy)کارآمدیـخودومسئلهحلهای

دستوریغیراغلبمشاوره(Non-directive)است

ممکناورهمشداشت،خواهدآمیزیمخاطرهومنفیپیامدهایوتبعاتبسیاراحتمالبهخاصیشیوهیارفتارباشدروشنکههنگامی

.گیردخودبهدهندهجهتیادستوریحالتاست

نمایدتاکیدوتوصیهدیگرمواردازبیشراخاصیعملیارفتاراحتمالی،هایپیامدتبیینبااستممکنمشاور.

دکتر نسیم بهرامی

Page 14: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

زمینه های مشاوره در عرصه های مراقبت بهداشتی

المتیسبامرتبطمشکالتومسایلازجملهوفرهنگیاقتصادی،اجتماعی،روزافزونپیچیدگیوتحوالت

استفراهمکنیممیکارهاوخانوادههاگروهافراد،باکهزمانهرمشاورههایفرصت

طیردخانوادهکار،هایمحیطدرکارمندانمدارس،درآموزاندانشدرمانی،بهداشتیمراکزدربیمارانباکار

..ومنزل،بازدید

دکتر نسیم بهرامی

Page 15: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

نمونه ای از موقعیت ها و زمینه ها برای مشاوره

از و یا مداخله در بحران های موقعیتی و تکاملی پیشگیری

له مشاوره پذیرفتن و استفاده از خدمات سالمتی مانند آزمایشات غربالگری، تنظیم خانواده، و ازجم

و تطابق فعال با مشکالت اقتصادی، شغلی، تحصیلی و اجتماعی سازگاری

همسر، ازدواج، پذیرفتن و انجام موثر مسئولیت های والدی انتخاب

به منظور توانبخشی در افراد مبتال به نقص عضو و معلولیت مشاوره

با برنامه های مراقبتی و درمانی طوالنی مدت تمکین

ا متاثر و عملکرد مثبت و موثر در مقابل تغییرات فرهنگی اجتماعی جامعه که زندگی افراد رایفای

.متحول می سازد

دکتر نسیم بهرامی

Page 16: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

اصول و قواعد مشاوره

"آوردیموجودبهفلسفیچارچوبیكها،فعالیتهدایتوبرانگیختنها،برنامهسازماندهیبرای"اصول.

ظراتنتجلّیوگیردمیسرچشمهحرفهتجاربوها،پژوهشنتایجها،روشازکهاسترهنمودهایی،اصول

.استحرفهکارشناساناکثریت

استهمبستهبسیارمربوطوقواعداصولرعایتباایحرفهعملکرداثربخشی

دکتر نسیم بهرامی

Page 17: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

استمشاوره مستلزم برقراری رابطه موثر با مراجعان ( 1

خلوص)صداقت،همدلییااحساسیهم:استکردهتعریفمشاورهاثربخشیبرایرااساسیویژگیسهراجرزکارل.غیرشرطیمثبتاحترامو،(نیت

کنندمیاحساسهاخودآنکههمانگونهمراجعان،هایتجربهواحساساتدركتوانایی:هم احساسی

دردیهمنهکند،میهم حسیوپذیرشدرك،ابرازمُراجعهاینگرانیواحساساتبهنسبت،مشاور.

نیتخلوصوصداقت

نمایددركوبشناسدرسمیتبهراهاآنباشد،حساسکردهتجربهمُراجعکهآنچهوهانگرانیبهنسبتباید،مشاور.

خودشخصیتجاربکردنمطرح

وصادیاقتاجتماعیفاصلهگرفتننظردربدونفرد،حریموارزشبهکاملتوجهواحترام:شرطیغیرمثبتاحترامنباشیدیاباشیدموافقرفتارشودیدگاهباخیر،یاداریددوسترااوشمااینکه

دکتر نسیم بهرامی

Page 18: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

2 )ت به آنها است برنامه مشاوره باید مبتنی بر و متناسب با نیاز ها و ویژگی های منحصر به فرد مراجع و محیطی باشد که مترصد خدم

3 ) مشارکت فعال مراجع و خانواده در تمام مراحل مشاوره الزم است

4 ) جلساتای مشتمل بر اهداف و مقاصد ویژه و دست یافتنی برای کل مشاوره و هر کدام از شه قنبرنامه ریزی و تهیه طرح یا

5 ) مشاورهبرخورداری از دانش و مهارت کافی در استفاده مناسب از نظریه های روان شناختی و

6 )مشاوره در محیط های ارائه خدمات سالمتی به تشریك مساعی سایر ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی نیاز دارد

7 )نگرانی مشاور باید همواره در ارتباط با مراجعان و وضعیت آن ها واقع بین باشد و از هرگونه پیش فرض و پیش داوری در باره دانش ،

ها، عالیق و دیدگاه های مُراجع خودداری کند

8 )از زبان باید دقیق و مناسب استفاده شود

9 )فرایند مشاوره باید در نهایت به پذیرش مسئولیت و تصمیم گیری آگاهانه توسط خود مراجعه منجر شود

10 ) رازداری و حفظ محرمیت

11 ) اطالعاتی که ارائه می شود باید صحیح، روشن، دقیق و مناسب باشنددکتر نسیم بهرامی

Page 19: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

اهداف مشاوره

مشاورهوظایفواهداف

کنندمیهدایتودهندمیجهترامشاورههایفعالیتووظایف،اهداف.

،اشدبگوناگونفنونازاستفادهمستلزماستممکنو;شوندانجامبایداهدافبهرسیدنبرایکههستندهاییگاموظایف

باشندخاصوظیفهیاموقعیتیكویژهاستممکنمشاورهاهداف

بهکندمیکمكمشاورهاهدافبودنصریحوروشن:

نابجاانتظاراتکاهشومُراجعبابینانهواقعرابطهایجاد

هاتفاهمسوءرفع

دهدرخیاشودمطرحاستممکنمشاورهجلساتدرکهآنچهبارهدرواقعیغیرتصوراتکاهش.

بسیار کلی، اگر اهداف نامناسب، مبهم،. اهداف همیشه باید با نیازها، مشکالت، موقعیت و شرایط محیطی مُراجع، تناسب داشته باشد.غیر واقع بینانه یا وسیع باشند، احتمال کمی دارد که مشاوره به نتیجه مطلوب برای مُراجع منجر شود

دکتر نسیم بهرامی

Page 20: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

اهداف مهم یا نتایج مطلوب مشاوره برای مراجع

مراجع تصویر واضح و واقع بینانه ای از موقعیت، احساسات و توانایی هایش به دست آورد( 1

راه های جدیدی برای نگریستن به موقعیت و مسئله خودش، بیابد و درك کند( 2

اعتماد به نفس و قبول مسئولیت در او برای تدبیر مسئله خودش افزایش یابد( 3

اهداف ویژه، صریح و عملی برای بهبود بخشیدن به وضعیت خود مشخص نماید و برگزیند( 4

.هیه کند، یا تغییر مطلوب در سبك زندگی طرحی عملی ت(مثل بیماری)بتواند برای بهبود وضعیت، پیشگیری از مشکل ( 5

برای اجرای تغییر، از انگیزه و مهارت های مورد نیاز برخوردارشود( 6

با ارتقای اعتماد به نفس و خود بسندگی خود، از رابطه مشاوره ای استقالل کسب کند( 7

مهارت های گسترده نیاز به زمان بیشتری دارد کسب

دکتر نسیم بهرامی

Page 21: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

وظایف مشاور

برقراری ارتباط موثر با مراجع ( 1

کسب و ارائه اطالعات الزم از طریق به جریان انداختن و هدایت بحث ( 2

اومُراجع و ابراز این درك به ( های)شناسایی و درك مسئله ( 3

بررسی و تشریح داللت ها و اثرات مسئله برکار، زندگی، و روابط اجتماعی مُراجع از طریق گفت و گو ( 4

استخراج و توصیف تمام مسایل و دغدغه های مراجع، آنگونه که خودش آن ها را می بیند ( 5

بهداشتی دیگر و متخصصان توجه و پرس وجو در باره روابط با خانواده، دوستان، کارکنان ( 6

: پرسش هایی که ممکن است در این زمینه مطرح باشد شامل

Ø ؟آیا فرد دیگری در باره مسئله اطالع دارد و چه کسی

Ø ؟چه فرد یا افرادی ممکن است بیشتر تحت تاثیر باشند و چگونه

Ø درگیر باشد ؟( در مراقبت و حمایت از مُراجع)چه کسی تمایل دارد که

دکتر نسیم بهرامی

Page 22: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

هاآنحلورسیدگیبرایمسایلترتیبوهااولویتتعیینبرایبحثطریقازمُراجعبهدادنیاری(7

جوانبوعادابشناختودیگرهایدیدگاهگرفتندرنظربرایاوبهکمكونگردمیخودمشکلبهچگونهمُراجعاینکهدرك(8

مسئلهدیگر

داردوجوداوبرایمتعددیهایگزینشکنداحساساینکهبرایمُراجعبهکمك(9

گرفتواهدخمسئلهباسازگارینحوهبارهدرکهوتصمیماتیمراجعزندگیباشیوهارتباطدرطرفیبیازایدرجهحفظ(10

طریقازخودمسایلحلوتدبیربرایمُراجعبهکمك(11

مسئلهحلبرایاوبهمسئولیتواگذاریومُراجعمسئولیتپذیرشنفس،بهاعتمادتقویتبهکمك(12

(سازیدامیدواررااوباشدمناسبکهجاهریعنی)تغییروتطابقتداومبرایمُراجعبهکمك(13

هاآنبرغلبهبرایراهبردهاییبهتوجهوشوندتغییرمانعاستممکنکهموانعیشناسایی(14

دکتر نسیم بهرامی

Page 23: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

.تندنیسمراجعانمسئلهشدیدترینیااصلیمشکلالزامابهداشتیهایمراقبتبهمربوطمشکالتاینکهبهتوجه(15

اوتطابقیهایتوانائیتصدیقوبینانهواقعامیدحفظبرایمُراجعبهکمك(16

عضایامثل)باشدداشتهتعاملدارند،موثرنقشاوازوحمایتمراقبتدرکهافرادیبااینکهبرایمُراجعبهکمكوترغیب(17

(همکاراندوستان،خانواده،

برایجامعیشناختروانمراقبتوحفاظتکردنفراهمبرایدیگرمتخصصانوپرستارانپزشکان،بامساعیتشریكوتعامل(18

مراجع

دکتر نسیم بهرامی

Page 24: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مهارت های مشاوره

آنفرایندونظریهدرمشاورههایمهارتریشه

قتحقیوعملیکارمشاوره،پشتوانه

عملیکاروعلمتحصیلراهازراهامهارتاینکسب

نیازموردهایمهارت:

ارتباطی(Communication skills)،

تشخیصی(Diagnostic skills)،

انگیزشی(Motivational skills)،

مدیریتی(Management skills)کردبندیدسته.

دارندمتقابلارتباطویانهمپوشمشاورهفرایندباوهمبامهارتهااین.دکتر نسیم بهرامی

Page 25: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مهارت های ارتباطی

هازیر مجموعه ای از مهارت ارتباطی، شامل مهارت های:

آمیزاز قبیل توانائی ابراز رفتار توجه

احساسیهم

کردنبه مردم برای صحبت کمك

فعال دادن گوش

پرسیدن

کردنسوال نحوه

خوردباز ارائه و دریافت

غیرکالمیکالمی و مجموعه

دکتر نسیم بهرامی

Page 26: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مهارت های ارتباط غیرکالمی ( الف

یکی از وسایل متداول ارتباط جامعه : کالمیزبان غیر

استغیرکالمی برای مشاور و مُراجع، هر دو، مهم ارتباط : مشاوره در

شودگفتار میهای کالمی را تحت تاثیر قرار می دهد و گاه مالك صدق پیام : احساسو تاثیر پیام های غیرکالمی در انتقال معنا و اهمیت .

آمیزابراز رفتار توجه : مشاوراز شیوه های غیرکالمی مورد استفاده یکی

ز مشاور با قدرت تمیو بهسازی شامل ابراز توجه فردی به صورت گوش دادن، ابراز احترام، سرمشق دهی رفتار مثبت، : ویژهچند هدف پاسخگوی

. تمرکز بر مُراجع می باشد

ع، موضع فاصله از مُراج. . .( لبخند، اخم، تعجب، خستگی، غمگینی، )چگونگی تماس چشمی، حاالت چهره : هایی از رفتار های غیرکالمی نمونه

، رفتار (وضوحتون، بلندی، لرزش، یکنواخت و بی احساس،)کیفیت صدا ( روبه رو، مایل یا دور بودن)مشاور در اتاق وضعیت بدن نسبت به مراجع

. . . غرور آمیز، بازی با انگشتان یا دکمه لباس،

دکتر نسیم بهرامی

Page 27: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مهارت های کالمی ( ب

گوش دادن پیش نیاز ارتباط کالمی موثر و در واقع زیر بنای اثر بخش بودن مشاوره استزیرا : گوش دادن مهارت .

واند به او نمی تواند بداند که مُراجع او کیست، چه ویژگی ها و مشکالتی دارد و بدون شناخت نمی ت"گوش دادن"بدون مشاور

. کمك کند

ان استسوال کردن، مستلزم استفاده از کلمات و عبارت های مناسب، نوع مناسب سوال و توجه به زممهارت : سوال کردن هنر .

ر دادن به و یا اعتبا، تصریح گفته ها گو، از تزریق سوال، ترغیب و تحریص مراجع به صحبت کردن، حفظ تداوم گفت و هدف

گفتار

های باز برای استخراج اطالعات و آشکار ساختن احساسات، در مقایسه با سوال های بسته بهتر و موثرترندسوال .

غیرمستقیم باشدیا مستقیم، ممکن است سوال

ع، متضمن وضوح، هدف دار بودن، مختصر و صریح، تناسب با سطح سواد و فرهنگ مُراج: های پرسش مناسب عبارتند ازویژگی

دکتر نسیم بهرامیباشدنسوال باید با لحن طبیعی پرسیده شود و در آن تحقیر، استهزاء یا سرزنش نهفته . ارائه پاسخ تشریحی بودن

Page 28: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مهارت های تشخیصی ( ج

موثر بر مستلزم مهارت در شناخت مُراجع، تشخیص دقیق نگرانی ها و مسایل او و عوامل محیطی: موثرمشاوره کارساز و

آن

و شناخت کافی از رفتار، شیوه های رفتاری و تحلیل آنها درك

جتماعی،ااز مهارت های شناختی و تحلیل در زمینه روان شناسی و شاخه های مرتبط با آن مانند روان شناسی برخورداری

یز دانش باید عالوه بر مهارت های ارتباطی و شناختی، در استفاده از آزمون ها و ابزار های استاندارد روان شناختی نمشاور

.و مهارت داشته باشد

دکتر نسیم بهرامی

Page 29: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مهارت های انگیزشی ( د

در ادراك، نگرش، باورها و رفتار مراجع استتغییر : مشاورهاهداف نهایی .

مراجع به سوی هدف های مشاوره غالبا با مهارت مشاور در برانگیختن مُراجع برای تغییر همبستگی داردحرکت.

به برخورداری مشاور از دانش و مهارت های مربوط نیاز

مهارت های مدیریت ( ه

گرددزار راحتی کند، برگاحساس مشاوره باید در محیطی آرام، بدون سر و صدا، خلوت و جایی که مراجع برای صحبت در باره مسایل

حرکت و پوپایی، روی خط نگه داشتن و پیشرفت آن تا حصول نتیجه حفظ

حس زمان بندی و کنترل وقت داشتن

اهدافنسبت به رفاه و راحتی مُراجع و اداره فرایند مشاوره در این چارچوب و در راستای اصول و خودآگاهی

و اداره خدمات خود مشاور و تشخیص محدودیت های حرفه ای کارگردانی

دکتر نسیم بهرامیارزیابیزمان و روش اختتام به عالوه هرگونه پیگیری و تعیین

Page 30: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

انواع مشاوره

( ، ابتال به بيماري شديد يا نقص عضو، طالقخودكشي)در بحران مشاوره

(شغلي، مشكالت تحصيلي، سازگاري زناشوييجايگزيني )تسهيلگرانه مشاوره

(كنندهجنسي، پرورش مهارت هاي رواني ـ اجتماعي، رفتار هاي پيشگيري آموزش )پيشگيري مشاوره

(كسب خود پنداره مثبت، احساس و كسب هويت، آمادگي براي قبول و انجام مسئوليت والدي)تكاملي مشاوره

( انتخاب شغل، تغيير شغل، سازگاري شغلي)استخدامي مشاوره

(كه نقص عضو يا معلوليت دارندافرادي )و توانبخشي ( كارگماريرفتار مجرمان و بزهكاران، اصالح )تصحيحي

(اختالفاتهمسر، تربيت و مراقبت از فرزندان، حل انتخاب )خانواده و ازدواج مشاوره

(به مسايل ديني و معنويپاسخگويي )روحاني مشاوره

(سالمندان، نوجوانان، زنان، معتادان)با اقشار خاص مشاوره

دارندكساني كه تجربه ها و مسايل مشتركي براي : مشاوره گروهي

گرش ها و يك فرايند دو جانبه انساني كه در آن مشاور و يك گروه همسان به بررسي مشكالت، احساسات، ن": گروهي مشاورهكالت ارزش ها مي پردازند و كوششي است در جهت تعديل و اصالح نگرش ها و ادراكات افراد تا بتوانند در مورد مسايل و مش

"تكاملي خود بهتر و موثرتر عمل نماينددکتر نسیم بهرامی

Page 31: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

مراحل کار:مشاورهسازماندهی جلسات

رابطهبرقراری(1

اوانتظاراتومراجعباآشنایی(2

مشاورهجلسهکردنمتمرکز(3

کسب اطالعات و کاوش در باره مسایل، نیازها و نگرانی های مراجع ( 4

شناسایی نگرش، ادراك و باور های مراجع در باره مسئله ( 5

کمك به مراجع برای رتبه بندی مسایل و نگرانی های خود( 6

دکتر نسیم بهرامی

Page 32: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

:طریقازمسئلهحلبرایتدبیراتخاذدرمراجعکردنیاری(7

مسئلهبازشناسی

مسئلهحلبرایمراجعبرایفراهمهایروشومنابعدرکاوش

ممکنهایحلراهشناساییوهدفتنظیمبرایمُراجعبهکمك

مناسبحلراهانتخابجهتگیریتصمیمبرایمُراجعکردنیاری

تغییرانجامبرایکارطرحیاعملیبرنامهیكتهیهدراوبهکمك

بهداشتیمراقبتتیماعضایساختندرگیریاهمکاریبهدعوت

جلسهارزیابی(8

جلسهاختتام(9

دکتر نسیم بهرامی

Page 33: ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜبeprints.qums.ac.ir/6109/1/session5,6.pdf · ۣۖژڿآ ەاج ڔۗۙاڔخ ۑاۗ ۜب)ۑۙړ ت۔ڠۃ(تڣاڔ۞ب ڡڙۚۓآ:ڝڗڔۓ ۢۓاژ۞ب

خالصه

ندکمیفراهمیادگیریجوّیكخود،هایمهارتوفنونباوکارسازرابطهایجادبامشاورکهاستپویاوتعاملیفرایندیكمشاوره

مشاوره:

شوندمیحاصلتمرینوکارآموزیآموزش،طریقازکهاستهاییمهارتودانشمستلزم

استضروریگاهوکارسازپیشگیریمختلفسطوحدروجامعهوفردسالمتبامرتبطهایموقعیتازبسیاریدر

استبراصولمبتنی

شودمیتراثربخششناختیروانهاینظریهدرمهارتودانشازمشاوربرخورداریصورتدر

کندکمكمراجعخودآگاهانهگیریتصمیمومسئله،حلهایمهارتدرك،شناخت،ارتقایبهباید

داردمشاورهفرایندمدیریتوتشخیصانگیزش،ارتباط،زمینهدرمشاورچندگانههایمهارتبهنیازبودنبخشاثربرای

بودخواهدآمیزترموفقیتگردد،اجرامنظمشکلیبهوریزیطرحباکهصورتیدر

باشدمراجعانمذهبیواقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،هایویژگیوهانیازبامتناسب

گرددمیتاکیدسالمتیخدماتدهندگانارائهبرایآنفنونواصولیادگیری

دکتر نسیم بهرامی