1

2

สารบญ

เรอง หนา

มองอนาคต...พลกโฉมการศกษาคนรนใหม 5

IT และ Social Media เปลยนชวตเราอยางไร 9

เจาะกลยทธการสอสาร: “เบองหลงปรากฏการณพนลาน” 13

เปดกลยทธออกซฟอรด: สรางผน�าในโลกแหงการเปลยนแปลง 17

แหลงเรยนรในโลกดจทลและการเปลยนแปลงของความร 21

ในการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม

3

ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (สบร.): Office of the Knowledge Management and Development

(OKMD) เปนองคการมหาชนในสงกดส�านกนายกรฐมนตร ทไดรบการจดตงขนเมอวนท 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2547

โดยมวตถประสงคทจะใหเปนองคการทมบทบาทส�าคญในการพฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญาททนสมยของประเทศ

โดยไดมการก�าหนดวสยทศนใหเปนองคกรน�าในการพฒนาองคความรสรางสรรคส�าหรบคนรนใหมโดยผานนวตกรรม

การเรยนรสาธารณะเพอการพฒนาประเทศอยางยงยน และมพนธกจเพอการจดใหมระบบการเรยนรเพอสรางสรรค

ภมปญญาของประชาชนโดยผานกระบวนการเรยนรสาธารณะ การสรางแหลงบรการความรรปแบบใหมททนสมย

มชวตชวา อดมไปดวยความคดสรางสรรค การสรางนวตกรรมองคความรรปแบบใหมทเปนประโยชนตอการพฒนา

ประเทศและคณภาพชวตของประชาชน และการสงเสรมเครอขายเพอพฒนาและขบเคลอนนโยบายการสรางสงคมไทย

ใหเปนสงคมแหงการเรยนร

ตลอดระยะเวลากวา 7 ปทผานมาส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (สบร.) ไดท�าหนาทกระตกตอมคด

ใหแกสงคมไทยอยางตอเนองในการพฒนาแหลงเรยนร และสงเสรมการสรางสรรคนวตกรรมและความร ใหมๆ

โดยในปจจบนมโครงสรางการบรหารจดการซงประกอบไปดวยหนวยงาน 4 หนวยงาน ไดแก ส�านกงานบรหารและ

พฒนาองคความร (OKMD) ส�านกอทยานการเรยนร (TK Park) ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) และ

สถาบนการเรยนรแหงชาต (NDMI) และดวยความตระหนกถงผลของกระแสโลกาภวฒนทมตอสภาวการณการแขงขน

ทางเศรษฐกจและพลวตของสงคมโลก ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (สบร.) จงไดจดงานมหกรรมความรขน

โดยมจดมงหมายเพอกระตนใหทกภาคสวนเหนความส�าคญของการพฒนาศกยภาพคนไทยใหสามารถพฒนาและ

ปรบตวไดอยางเหมาะสมทนทวงทกบการเปลยนแปลงของโลกทเปนทงโอกาสและความทาทาย

โดยในปพทธศกราช 2556 ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (สบร.) ไดจดงานมหกรรมความรขนเป

นปท 2 ภายใตหวขอ ความรคอโอกาส (Knowledge is Opportunity) โดยมวตถประสงคเพอใหภาครฐและเอกชนเหน

ความส�าคญของการสรางสรรคองคความรและพฒนาแหลงเรยนรททนสมยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาส�าหรบ

สงคมไทย โดยเฉพาะคนรนใหมใหตระหนกถงการแสวงหาความร การสรางแรงบนดาลใจ และความสามารถในการ

ประกอบอาชพและพฒนาคณภาพชวตของตนเองตอไป โดยจดใหมกจกรรมหลก 2 กจกรรม ไดแก การจดนทรรศการ

และการสมมนาวชาการ โดยในสวนของนทรรศการไดน�าเสนอแนวคดการจดตงและการด�าเนนงานของแหลงเรยนร

ระดบโลก แหลงเรยนรของส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (สบร.) และหนวยงานภายใน รวมถงรปแบบ

หนวยเรยนรทจะถกพฒนาขนในอนาคต เพอน�าเสนอภาพใหผเขาชมไดเกดแรงบนดาลใจและเขาถงความจ�าเปนใน

การพฒนาแหลงเรยนรคณภาพทมมาตรฐานในระดบสากล พรอมแสดงใหเหนถงประโยชนจากการลงทนในโครงสราง

พนฐานทางปญญาของประเทศ และในสวนของการสมมนาวชาการนนไดเปดเวทส�าหรบการแลกเปลยนความร

การน�าเสนอแนวคดและประสบการณเกยวกบการพฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญาทสอดคลองกบบรบทสงคม

โลกยคใหมจากผ ทรงคณวฒ ทงจากในประเทศและตางประเทศรวมแลกเปลยนแนวคดและประสบการณ

การพฒนาองคความรและแหลงเรยนรระดบโลก โดยสามารถสรปเนอหาจากการสมมนาตามหวขอการสมมนา

ดงตอไปน

4

5

มองอนาคต...พลกโฉมการศกษาคนรนใหม

Mr. Raymond Ravaglia, Associate Dean and Director of Stanford Pre-Collegiate

Studies, Stanford University

มหาวทยาลยสแตนฟอรดไดเรมใชคอมพวเตอรในการจดการเรยนการสอนเปนครงแรกในป 1962 และได

พฒนาการเรยนการสอนผานระบบคอมพวเตอรเรอยมาจนถงชวงป 1980 โดยยงคงมงเนนการใชคอมพวเตอรเปน

ตวชวยในการจดการเรยนการสอนดวยระบบเสยงเปนหลก ในยคตอมากมความพยายามในการใชคอมพวเตอรในการ

ตอบสนองความตองการของผเรยนทมความสามารถพเศษและเรมมการแทนทระบบทใชคณครเปนผผลกดนทก

กระบวนการในหองเรยน มาเปนการใชระบบทคอมพวเตอรเปนผผลกดนและควบคมหองเรยนแทน ความพยายาม

ดงกลาวไมประสบผลส�าเรจเทาทควรโดยวดจากสถตผทส�าเรจการศกษาดวยวธดงกลาวทมอยเพยงรอยละ 30 เทานน

โดยผเรยนทไมส�าเรจการศกษาใหเหตผลหลกวาไมชอบวธการจดการเรยนการสอนดงกลาวเพราะแมวาจะไดรบความ

สะดวกจากการใชคอมพวเตอร แตระบบดงกลาวกยงขาดองคประกอบส�าคญคอครผสอนทควรจะท�าหนาทเปนผน�าการ

จดการเรยนการสอนอยอยางขาดไมได

ผบรหารโครงการฯจงไดน�าเอาเหตผลดงกลาวมาประกอบการสรางโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน

(Online High School) และไดปรบเพมระบบการจดการเรยนการสอนออนไลนโดยคอมพวเตอรใหบรรจเอาครเปน

องคประกอบทส�าคญของระบบ และปรบหนาทของครจากเดมทเปนผจดการเรยนการสอนโดยตรงมาเปนผสงเสรมการ

เรยนร (Facilitator) เปนผคนหาความตองการทแทจรงของผเรยนและเปนผตอบสนองความตองการดงกลาวดวยวธการ

ทเหมาะสม รวมไปถงการเปนผจดหาทรพยากรการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการทหลากหลาย

ดงกลาวผานระบบออนไลนและคอมพวเตอร

ปจจบนมหาวทยาลยเปดสอนหลกสตรและการสอนในระดบกอนอดมศกษาซงประกอบไปดวยหลกสตรและ

โครงการทหลากหลาย เชน โรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลนแหงมหาวทยาลยสแตนฟอรด (Stanford

Online High School) ทจดการเรยนการสอนเสมอนหนงเปนการเขาเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาปรกตแตใชระบบ

ออนไลนเพอใหผเรยนสามารถเรยนจากทใดกได โรงเรยนมธยมศกษาตอนปลาย X แบบออนไลนแหงมหาวทยาลย

สแตนฟอรด (Stanford Online High School X) ทคลายคลงกบโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน

แหงมหาวทยาลยสแตนฟอรดแตเปนหลกสตรเสรมส�าหรบกลมผเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาทวไป คอรสภาคฤดรอน

ส�าหรบผเรยนในระดบชนเกรด 6 ถงเกรด 12 และคอรสภาคฤดรอนเฉพาะส�าหรบผเรยนในระดบเกรด 11 และ

เกรด 12 ซงเปดโอกาสใหผ เรยนไดมานงเรยนรายวชาในระดบอดมศกษาจรงในมหาวทยาลยเพอเปนการสราง

ประสบการณการเรยนในระดบอดมศกษาใหแกผเรยน

โรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน (Online High School) ดงกลาวประสบผลส�าเรจเปนอยางมาก

ผ เรยนมความตงใจสงเพราะไดเรยนในเนอหาและหวขอทตนสนใจโดยมครเปนผ ก�ากบและตดตามการเรยนร

อยางใกลชด แมวาจะไมไดพบเจอกนแบบตวตอตวแตผเรยนและผสอนตางตองพบกนออนไลนตามวนและเวลาทก�าหนด

อยางเครงครดเสมอนกบการเขาหองเรยน เพยงแตวาแตละคนอาจจะอยกนคนละรฐหรอคนละประเทศเลยกเปนได

โรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลนดงกลาวบงคบใหผเรยนตองใสใจกบการแลกเปลยนความคดเหนกนคขนาน

ไปในระหวางทมการเรยนการสอน (Parallel Discussion) ทงทเปนแบบเดยวและแบบเปนกลมยอยในทกเนอหา

การเรยนการสอน โดยสมาชกของกลมผเรยนมาจากทวทกมมโลก เปรยบเสมอนการหลอมรวมเอาความคดเหนท

หลากหลายตามแตวฒนธรรมมาไวในทเดยวกน การปฏบตดงกลาวเปนการเปดโลกทศนใหกบผเรยนไดอยางม

ประสทธภาพ ผลจากการทผเรยนตงค�าถามและทาทายเนอหาทคณครน�ามาส�าเสนอดวยค�าถามอยเสมอ ผสอนกได

เรยนรพรอมกนไปกบผเรยนไปดวยในกระบวนการเดยวกนน

6

ความส�าเรจของการเรยนการสอนในระบบโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน จงไมไดมงไปทเกรด

แตมงไปยงการตอบสนองความสงสยและความตองการของผเรยนโดยครผสอนอยางแทจรง ผเรยนจงไมรสกถงความ

เหนอยลา จ�าเจ หรอเบอหนาย แตในทางตรงกนขาม ผเรยนกลบรสกวาตนไดรบการกระตนจากบทเรยน ทาทายโดย

ครผ สอน และสอสารกบเพอนๆอยางตลอดเวลา จากบรรยากาศดงกลาวสงผลใหผ เรยนเพมความพยายามใน

การเรยนรไมเพยงแตใหเปนผลส�าเรจ แตพยายามมงสความเปนเลศอกดวย สถตการจบการศกษาในระบบโรงเรยน

มธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลนดงกลาวจงจดอยในอตราทสงมาก โดยผส�าเรจการศกษาไดเขาศกษาตอในระดบ

อดมศกษาไดตามความคาดหวงทงหมด

มผตงค�าถามเกยวกบความเหมาะสมของโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลนกบการพฒนาคณสมบต

ดานสงคมและการปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกนเองวาอาจไมพอเพยงตอการด�ารงตนในโลกแหงความเปนจรงทผคน

ตองอาศยการตดตอสอสารแบบตวตอตว โรงเรยนดงกลาวไมไดมองขามความส�าคญของประเดนดงกลาวแตอยางใด

ผเรยนทกคนทอยในพนทใกลเคยงกนจะตองมการรวมกลมพบกน (Regional Meeting) แบบตวตอตวเพอการท�างาน

กลมซงอาจจะเปนรายงานหรอการไปทศนศกษารวมกน นอกจากนนผเรยนยงไดมการสรางกลมกจกรรมตามความสนใจ

และมการพบปะสงสรรคกนแบบตวตอตวเปนระยะๆซงแสดงใหเหนถงประโยชนของ Social Media ทเปนกจกรรมใน

ชวตประจ�าวนของผเรยนในยคเทคโนโลยอยแลว

ปจจบนโรงเรยนมธยมศกษาแบบออนไลน (Online High School) ทมหาวทยาลย Stanford มนกเรยน

541 คน เปดสอนในระดบมธยมศกษาปท 1-6 และมการจดตารางสอนโดยใชระบบเดยวกนกบระบบของอดมศกษา

โดยนกเรยนจะไดรบประกาศนยบตรการจบชนมธยมศกษาตอนปลาย ประชากรนกเรยนเปนชาวอเมรกนรอยละ 89

และเปนชาวตางชาตรอยละ 11 โดยสวนใหญเปนนกเรยนทพกอาศยอยหางไกลจากโรงเรยนทมคณภาพ หรอเปนกลม

นกเรยนทมความตองการพเศษ เชน ความตองการเรยนรจากสภาพจรงหรอจากนอกหองเรยน โดยระบบการจด

การเรยนการสอนแบบออนไลนนจะจดอยกงกลางระหวางการจดการเรยนการสอนทบานและการจดการเรยนการสอน

แบบโรงเรยนประจ�า เพราะแมวานกเรยนจะนงเรยนอยทบานแตกตองมปฏสมพนธกนทงระหวางเรยนและนอกหองเรยน

ไมแตกตางไปจากสถานการณทเกดขนในหองเรยนปรกต ดงนนการสรางสภาพแวดลอมทางออนไลนเพอสงเสรม

บรรยากาศดงกลาวนบเปนสวนส�าคญของความส�าเรจของการจดการเรยนการสอนในรปแบบน

ความเปนพเศษอกอยางหนงซงเปนหวใจของโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน (Online High

School) คอ ความใสใจของครผสอนทมตอการตอบสนองความตองการพเศษของผเรยนแตละคน โรงเรยนออนไลน

เชอวาการเรยนรแบบหองเรยนปรกตซงการสอสารระหวางผเรยนและครมกเปนแบบ Asynchronous Course เปน

เรองทผดธรรมชาตการเรยนรและไมนาใหอภย แตการเรยนแบบออนไลนซงบงคบใหทกคนตองอยกนแบบพรอมหนา

บนระบบและมการตอบโตระหวางผเรยนและผสอนมความสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของมนษยมากกวา เมอเอา

คณสมบตดงกลาวมาประกอบกบคณภาพของหนงสอเรยน (Textbook) ทมใหเลอกใชใหเหมาะสมกบเนอหาและความ

สนใจของผเรยนไดอยางตรงจดแลว ระบบโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน (Online High School) นจง

นบเปนนวตกรรมส�าคญในวงการศกษาขนพนฐาน

โรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายแบบออนไลน (Online High School) ไมไดมงการทดแทนบทบาทของครดวย

เทคโนโลย แตกลบเปนการใชเทคโนโลยเพอการสงเสรมบทบาทของครในวงทกวางขนและครอบคลมผเรยนในกลมตางๆ

ใหมากขน เพราะระบบนยงใหความส�าคญกบตวบคคลมากกวาเทคโนโลย เทคโนโลยจงเปนเพยงสวนประกอบหรอกลไก

ทท�าใหการจดการเรยนรมประสทธภาพและประสทธผลมากขนเทานน

สงทโรงเรยนฯตองย�าเตอนตนเองเสมอคอการไมตกเปนเหยอของการจดการเรยนรในรปแบบเดมๆทมงการอด

และยดเยยดองคความรใสเขาไปในสมองของผเรยนใหมากทสดเทาทจะท�าได ความรทเปนเนอหาเปนเพยงองคประกอบ

7

สวนหนงของการเรยนรในภาพรวมเทานน ผเรยนทไดรบการพฒนาการเรยนรอยางแทจรงคอผทมศกยภาพในการ

แสดงออกดานการคดวเคราะหทบงบอกถงความเปนธรรมชาตของผใฝร ดงนนการสอนใหผเรยนคดเปนจงเปนเรองทม

ความเหนอชนกวาการสอนใหผเรยนจดจ�าเนอหาไดอยางถกตองเพยงอยางเดยว การสอนจงควรใหความส�าคญกบ

กระบวนการจดการเรยนการสอนไมนอยไปกวาเนอหาและต�าราเรยน

บทบาทหลกทเหมาะสมของเทคโนโลยในการจดการเรยนการสอน คอ การเปดโอกาสใหกบการพฒนาการสอน

และการตอบสนองความตองการเรยนรของผเรยนไดเปนรายบคคล การเปดโอกาสใหผสอนและผเรยนไดมโอกาสในการ

สรางความสมพนธทางการเรยนรระหวางกนโดยไมมขอจ�ากดดานระยะทางมาเปนอปสรรค ผสอนและผเรยนสามารถ

จดกลมการสอนตามความสนใจ และการแกปญหาความขาดแคลนอปกรณการจดการเรยนการสอนหรอความลาชาของ

เนอหาทตองรอการจดซอจดจางหรอผลตตพมพเปนเลมเหมอนแตเดมซงประสบกบปญหาดานงบประมาณและเวลามา

อยางตอเนอง

ดงนนหลกสตรทเหมาะสมส�าหรบกลมผเรยนแบบออนไลนจะตองเปนหลกสตรทสงเสรมใหผเรยนมการคด

เชงวเคราะหอยางลกซง มกระบวนการทสรางความคดรเรมสรางสรรค มงเนนการท�างานกนเปนทมเพอการสราง

นวตกรรมและแกไขปญหารวมกน นอกจากนผสอนควรตองสอนใหผเรยนเหนถงความส�าคญของการอานเนอหาขอมล

อยางมวจารณญานและสามารถคดกรองเอาใจความส�าคญออกมาจากขอมลมหาศาลไดอยางมประสทธภาพ

ขอแนะน�าการด�าเนนงานในรปแบบการเรยนรแบบออนไลนส�าหรบองคการหรอสถาบนทสนใจจะพฒนา

หลกสตรดงกลาวมดงน องคการจะตองใหโอกาสการมสวนรวมแกทกภาคสวนทเกยวของ โดยใหทกคนมความรวมมอ

อยางใดอยางหนงกบการเรยนร ไดแสดงออกถงศกยภาพทมอยในตนเอง ไดตดตาม ศกษา หรอแมแตการไดรบการพฒนา

ศกยภาพใหมในประเดนทสนใจ แลวจดการเรยนการสอนทมคณภาพสง ตรงกบความตองการศกษาของผเรยน และ

เปดโลกทศนในประเดนตางๆใหกวางและครอบคลมเนอหาทเกยวของใหมากทสดเทาทจะท�าได เมอท�าไดดงนแลวล�าดบ

ขนตอไปคอการสรางระบบนเวศนส�าหรบการจดการเรยนการสอนออนไลน (Online Ecosystem) โดยการคดเลอก

ผเรยนทแสดงออกถงศกยภาพวาจะประสบผลส�าเรจในการจดการเรยนการสอนในรปแบบออนไลนแบบเจาะจงแตเนนๆ

แลวจงพฒนาพนฐานหลกทจ�าเปนตอการจดการเรยนการสอนในรปแบบนใหกบทงผเรยนและผสอนไปพรอมกน

สงเสรมโอกาสทางการเรยนรในทกดานและน�าพาโลกทงใบใหมาอยในหองเรยนใหได

8

9

การเสวนาหวขอ IT และ Social Media

เปลยนชวตเราอยางไร

Dr. Richard G. Baraniuk, Victor E. Cameron Professor of Electrical and Computer

Engineering, Rice University และ Mr. Hwang Dae Yun, Head of Sales and Operations,

LINE Thailand

ความทาทายทางการศกษาในปจจบนมาจากการมงพฒนาดานตางๆอยางฉาบฉวยและไมมประสทธภาพทยงยน

การรวมตวกนของแนวคดและทฤษฎตางๆทมความแตกตางและหลากหลายแตไมไดมการคดกรอง และการพฒนาระบบ

แบบระบบเดยวแลวถกน�ามาลอกเลยนหรอน�าใชกบทกอยางโดยไมค�านงถงการปรบปรงหรอปรบเปลยนใหสอดคลอง

กบความแตกตางดานบรบทหรออนๆใดทงสน ซงความทาทายทกลาวมาทงหมดตางสงผลใหเกดภาวะกดดนทางการ

พฒนาทงสน

เทคโนโลยมบทบาทสงในการเปลยนทศนคตทเรามตอการศกษา โดยเฉพาะอยางยงการสรางความทาทายใหมๆ

ใหกบผเรยนซงก�าลงตกอยในสภาวะขาดความทาทาย ท�าใหเกดความเบอ และลาในการเรยนรในสงทตนไมมความสนใจ

อยางแทจรง โดยปญหาดานความทาทายทางการเรยนรในยคปจจบนมสาเหตจากปจจยหลก 4 ประการ คอ ความไมม

คณภาพของเนอหาและขนตอนการพฒนาหนงสอเรยนและแบบเรยน ความไมประสานสอดคลองกนของแตละรายวชา

การผลตสอการเรยนรแบบไมค�านงถงความหลากหลายและความตองการพเศษของผเรยนเปนรายบคคล และการ

เขาไมถงสอการเรยนรเนองดวยตนทนการผลตทสงสงผลใหสอทดมราคาสง

การแกไขปญหาดงกลาวสามารถท�าไดดวยการสรางเครอขายใน 2 ลกษณะคอ เครอขายความรทใชความรมา

เปนแกนน�าของการสรางเครอขาย และเครอขายของผรทแกนน�าเครอขายอยกบบคคล ซงเครอขายดงกลาวกอใหเกด

ปรากฏการณทเรยกวา การศกษาแบบเปด (Open Education) ขน โดยมองคประกอบทเกอหนน 2 ประการ

คอ เทคโนโลย (Technology) ทถกใชในการคลเนอหาในแตละรายวชาแลวน�ามาประกอบกนเปนองคความรใหมท

สอดคลองกบบรบทและความตองการของผเรยน และทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property) ทตองงายตอการ

ท�าความเขาใจและปลอดภยตอการแบงปนความรในรปแบบตางๆไดอยางเหมาะสม โดยตวอยางของระบบการศกษา

แบบเปดทเหนเปนรปรางแลวเชน Wikipedia, Connexions, Merlot, Sylvula, Open Courseware (OCW)

Consortium, Open Education Resources (OER), MIT Open Courseware เปนตน

ตวอยางของหนงสอเรยนออนไลนชอ Collaborative Statistics ซงมผรวมเขยนและปรบปรงเนอหามากกวา

2 คน ซงเกดจากความเชอของผสอนทวาไมมหนงสอเรยนหรอต�าราเรยนเลมใดทดทสด จงมารวมตวกนเพอพฒนา

สดยอดต�ารา (Super Textbook) กนขนโดยผสอนแตละคนรวมกนเพมเตมเนอหาทตนคดวาเปนประโยชนตามความ

คดเหนทางวชาการ หลกการ และทฤษฎ และสามารถดงเนอหามาใชในการจดการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสม

โดยจะมการควบคมคณภาพของเนอหาดวยระบบคณะกรรมการสมตรวจเนอหา (Peer Review) ทเพมเตมเขามาใหม

อยางตอเนองอยางเปนระบบ

Open College Textbooks กเปนอกตวอยางหนงของการใชเทคโนโลยมาชวยในการลดตนทนและคาใชจาย

ดานหนงสอและต�าราเรยนของผเรยนไดเปนอยางด จากการศกษาพบวาหนสนทางการศกษาของผเรยนในประเทศ

สหรฐอเมรกาเกดจากการกยมทางการศกษาเพอมาเปนคาใชจายในการจดซอต�าราเรยน ระบบ Open College

10

Textbook เปนเสมอนหองสมดจ�าลองทจดเกบต�าราเรยนไวในรปแบบดจทลและอนญาตใหผเรยนดาวนโหลดต�าราตางๆ

เหลานนไดในราคาทถกกวาการซอต�าราทถกพมพเปนเลมเปนอยางมาก เปนการลดคาใชจายและลดหนสนทางการศกษา

และเปนการเปดโอกาสทางการศกษาในอกมตหนง ระบบ Open College Textbook นไดรบการพฒนาจากพนฐาน

ความเชอทมงเนนเรองผลสมฤทธทางการเรยนรและการพฒนาทรพยากรมนษยมากกวาการแสวงหาผลก�าไรจาก

การศกษา และเปนกระแสทไดรบความนยมและมการผลกดนใหเจรญเตบโตมากยงขนทกปในกลมประเทศทพฒนาแลว

ผลพลอยไดจากการจดการศกษาแบบเปด (Open Education) คอการแกปญหาความไมสอดคลองกนระหวาง

สงทผเรยนไดเรยนรกบสภาพแหงโลกความเปนจรง การจดการศกษาทผานมาและเปนอยในปจจบนเปนการจดการศกษา

แบบสอนตามใจผสอน (Out-reach) ซงใหน�าหนกกบเนอหาและกระบวนการทสถาบนหรอผสอนเหนวาเหมาะสมโดย

อาจไมไดค�านงถงความตองการของผเรยนหรอการตอบสนองตอความตองการของสงคมมากนก แตการจดการศกษาท

ควรจะเปนในอนาคตคอการจดการศกษาแบบตอบสนองความตองการของสงคมโลก โดยการใหโลกภายนอกเปนผให

ขอมลจรงกบสถาบนหรอผสอน (In-reach) เพอทจะไดจดการศกษาใหสอดคลองกบความตองการของสงคมไดอยาง

เหมาะสม โดยเปดโอกาสใหผสอนไดท�าการจดรายวชาหรอพฒนารายวชาทมอยแลวเดมใหสอดแทรกเนอหาใหมทเปน

ปจจบนและตรงกบความตองการของผเรยนมากขน อนจะกอใหเกดวงจรของนวตกรรม (Cycles of Innovation)

ในทสด

การท�าธรกจผลตสอการเรยนรภายใตการศกษาแบบเปด (Open Education) จ�าเปนตองปรบเปลยนทศนคต

เดมๆทใหความส�าคญกบการเรยนรผานต�าราเทานน มาเปนการเรยนรจากสออนๆดวย เชน หนงสอพมพ เพลง ซอฟทแวร

ฯลฯ และมงขยายการเขาถงความรในระดบโลก (Global Access) ทผเรยนสามารถเขาถงเนอหาและการเรยนรจาก

รายวชาทเปดกวางบนโลกออนไลน (Massive Open Online Courses—MOOCs) ได และในอนาคตผเรยนอาจไม

จ�าเปนตองจบการศกษาจากสถาบนใดสถาบนหนง แตสามารถเลอกเรยนรายวชาทตนสนใจไดอยางหลากหลายจาก

สถาบนทแตกตางกนได ระบบการศกษาในอนาคตอาจเปนระบบทเรยกวา เรยนไดไมอน (Buffet Style)

แตเทคโนโลยจะไมมประโยชนเลยหากรายวชาไมนาสนใจและต�าราเรยนและสอทใชในการจดการเรยนการสอน

ไมมคณภาพ และทแยยงไปกวานนคอการขาดความเชอมโยงระหวางเนอหาจากสอและต�าราเรยนกบโลกแหงความเปน

จรง ซงหากเปนเชนนนจรง เทคโนโลยกหาไดมประโยชนอนใดไมตอการเรยนร แตหากใชใหถกวธ เทคโนโลยจะเปนตว

พลกโฉมการเรยนรไดนนคอ โลกแหงการเขาถงขอมลขาวสารจะเปดกวางขน หองเรยนจะไมถกจ�ากดอยแตในพนททถก

ลอมกรอบดวยผนงอกตอไป ผคนสามารถใชเทคโนโลยในการจดเกบและสบคนขอมลไดอยางดเยยม และขอมลเหลานน

จะถกแปรสภาพเปนการจดการเรยนรในรปแบบใหมๆทมความหลากหลายมากขน และสามารถสรางความเชอมโยงและ

ตอบสนองตอความตองการของผเรยนไดอยางเหมาะสมยงขน

ตวอยางของการสรางความเชอมโยงดวยเทคโนโลยไดอยางประสบความส�าเรจในระยะเวลาอนรวดเรวคอ บรษท

LINE, Inc. ซงปจจบนมผใชแอพพลเคชน LINE แลวกวา 300 ลานคนทวโลก ในระยเวลาเพยง 27 เดอน โดยเฉพาะใน

ประเทศไทยมยอดผใชอยถง 20 ลานคน กระแสการสรางความเชอมโยงระหวางผใชแอพพลเคชน LINE ไดขยายวงกวาง

ออกไปยงกลมทนอกเหนอจากกลมเพอนทใช LINE ในการตดตอสอสารระหวางกน ไปยงการใช LINE ในการสอสาร

ระหวางองคการธรกจกบกลมลกคาของตน ปจจบนมองคกรธรกจในประเทศไทยทใชบรการของ LINE ในการสรางความ

สมพนธกบลกคาแลวกวา 35 แหง ซงผลของการด�าเนนการเปนทนาพอใจมาก โดยดไดจากสถตการใชบรการซ�าอยาง

ตอเนองทสงถงรอยละ 80 เลยทเดยว

11

ค�าส�าคญในการด�าเนนธรกจของ LINE คอค�าวา เชอมตอหรอเชอมโยง (Connect) ซงส�าหรบกลมลกคาทเปน

องคการธรกจแลวยอมหมายถง การเพมการเปนทรจกของลกคา การเพมความจงรกภกดตอองคการ และการเพม

ชองทางการสอสารกบลกคา องคการธรกจสามารถสงขอความเกยวกบขาวสารลาสดขององคการไปยงสายตาของลกคา

ไดอยางมประสทธภาพ หลายบรษทไมรอใหลกคาเปนผใชความพยายามในการไดสวนลดอกตอไป ในทางกลบกน

บรษทใช LINE ในการแจงและสงรายละเอยดการลดราคาหรอคปองสวนลดไปถงมอลกคาไดในตนทนทต�ากวาการพมพ

เอกสารแบบเดมมาก แตทน�ามาซงประโยชนสงสดตอองคการคอความสามารถในการสงแบบสอบถามอยางงายเพอให

ลกคาไดมโอกาสใหขอมลความพงพอใจหรอความตองการอนเปนขอมลททรงคณคาส�าหรบบรษท ตวอยางของบรษทท

ประสบผลส�าเรจในการสอสารกบลกคาผานระบบ LINE ไดแก K Bank Live และ Major Cineplex ซงตางกไดจ�านวน

ลกคาทคอยตดตามขาวสารขององคการและมการใหขอมลผานการสอสารทาง LINE มากเปนจ�านวนหลกลานหนวย

ในระยะเวลาไมกวนหลงจากการเปดตว Official Account ขององคการ โดยองคการมตวชวยคอการเปดใหลกคา

ดาวนโหลดสตกเกอรแสดงอารมณทใชสญญลกษณขององคการเปนตวสอสารไดฟร

LINE ไดรวมเอาเทคนคทางการตลาดแบบ Above the Line (ABL) กบ Below the Line (BTL) เขาไวดวย

กนออกมาเปนสวนผสมทางการตลาดทเปนของ LINE ทแทจรงโดยมการท�าการตลาดในรปแบบทหลากหลายมากกวา

ธรกจอนๆแบบเดมๆ นนคอ ใชสอโทรทศน วทย หนงสอพมพ แมกาซน และอนๆ ผนวกเขากบการจดการสงเสรม

การขาย การแจกสตกเกอรฟร การท�าการวจย ฯลฯ สงผลให LINE สามารถครองใจลกคาไดอยางเหนยวแนน จากการ

ศกษาพบวาลกคาของ LINE มความถในการปฏสมพนธกบสมาชกในกลม LINE มากกวา FaceBook ถงกวา 5 เทาตว

(LINE:FaceBook = 1.42:0.28)

ดงนนหากจะใช LINE ในวงการศกษากยอมเปนไปได เพราะ LINE ไดคาดหวงวาจะเปนสวนหนงของโครงสราง

การเรยนรผานแอพพลเคชนในอนาคตอนใกลน ซงสอดคลองกบระบบการศกษาแบบเปด (Open Education) โดย LINE

จะใชชองทาง Official Account ในการกระจายเนอหาและขอมลของแตละรายวชาไปยงสมาชกของกลมได

ซงนอกเหนอจากการไดรบขอมลแลว กยงสอดคลองกบระบบการเรยนรผานเทคโนโลยทยงมงเนนการปฏสมพนธระหวาง

ผเรยนกบผสอนผาน LINE ไดเปนอยางดอกดวย LINE เชอวาสามารถตอบสนองความตองการของลกคาทมความตองการ

ดานการศกษาไดอยางแนนอน

อทธพลของ LINE ตอโลก Social Media มสงมาก เพราะ LINE ด�ารงตนเสมอนเปนทงเครองมอการสอสาร

กระบวนการสอสาร และชองทางการสอสารใหกบทกคน และสงท LINE ท�าไดดมากและเปนทนยมของผใชคอความ

สามารถในการกอใหเกดความผกพนกนทางจตใจระหวางผใชดวยกนเองไมวาจะอยในสถานะใดกตาม ในเชงการตลาด

และการประชาสมพนธ LINE เปนผสรางความสมพนธระหวางบรษทและลกคาในมตทไมเคยเปนมากอน นนคอมการ

สอสารถงอารมณและความรสกในฐานะของผผลตและผบรโภคกนอยางลกซงกวาทเคยเปนมา

12

13

การเสวนาหวขอ เจาะกลยทธการสอสาร: “เบองหลง

ปรากฏการณพนลาน” คณสมรกษ ณรงควชย, รองกรรมการผจดการฝายผลตรายการ, สถานวทยโทรทศนไทยทวสชอง 3 คณวรพนธ โลกตสถาพร, กรรมการผ จดการ, บรษทสถาพรบ คส จ�ากด และ คณนพรตน พทธรตนมณ, รองประธานการจดการแขงขน Thai Fight, บรษทสปอรต อารต จ�ากด

ปรากฏการณพนลานทหนงเปนประสบการณจากฝายผลตรายการ สถานวทยโทรทศนไทย ทวส ชอง 3 ไดรบ

โจทยเรองการสรางความแปลกใหมใหกบวงการบนเทงมาโดยตลอด ซงทผานมากไดมการปรบเปลยนวธวทยาการทางการ

ถายท�า การสรางฉากและการเพม special effect ดวยโปรแกรมซอฟทแวรตางๆเพอสรางความแตกตางใหกบละคร

อยเสมอ โดยการท�างานของฝายผลตรายการจะยดเอาความใหม 4 ประการไวเปนหลกเสมอ นนคอ บทละครใหม

การถายท�าใหม นกแสดงใหม และเทคโนโลยใหม

โจทยการท�างานใหญทฝายผลตรายการไดรบมาจากผบรหารคอ การขยายอายของสนคาออกไปใหมอายยนยาว

นานทสด โดยลาสดฝายผลตรายการไดรวมมอกนกบบรษทสถาพรบคสในการน�าเอานยายซรสมาผลตเปนละครชด

ตอเนอง ซงนบไดวาเปนการสรางปรากฏการณใหมใหกบวงการละครไทย และเปนการสรางความตนตวใหกบผบรโภค

ดวยไปในตว ละครชดเรองสดวงใจแหงขนเขา ไดตอบสนองโจทยดงกลาวอยางเปนผลส�าเรจ การถายท�าทใชการรวมตว

กนของทงผเขยนบท ผก�ากบการแสดง ทมงานถายท�า และนกแสดง สามารถแกปญหาดานระยะเวลาการผลตทแตเดม

ละครแตละเรองจะตองใชเวลาการถายท�านานถง 4-6 เดอน มาเปนการถายท�าอยางตอเนอง 4 เรองในเวลาพรอมๆกน

ซงเปนการประหยดในเรองเวลาการถายท�า และเปนการพฒนาฝมอของทมงานทกฝายไปดวย เพราะทกคนจะไดรบ

โอกาสในการท�างานรวมกนกบผรวมอาชพโดยทกฝายจะตองท�างานแบบประสานพลงเพอกอใหเกดความส�าเรจ

ในทกขนตอนใหได

การสรางปรากฏการณดงกลาวถอวามความเสยงทางการตลาดสง เพราะแตเดมการขายละครมกจะขนอยกบ

การขายชอเสยงของนกแสดงเปนหลก แตฝายผลตรายการมความมนใจในคณภาพของบทละคร คณภาพของผก�ากบ

การแสดง ทมงาน และนกแสดง ซงตางกสงผลใหการพลกโฉมวงการละครครงนประสบผลส�าเรจอยางดยง ดานความ

เปนหวงในเรองการขายนกแสดงกลดลงเพราะการด�าเนนงานในรปแบบใหมกลบเปนผลดตอความนยมทตอเนอง

เพราะนกแสดงแตละคนจะอยในละครทง 4 เรอง ดงนนผชมทเปนแฟนละครของนกแสดงทานใดกจะตดตามผลงาน

ของนกแสดงทานนนอยางตอเนอง สงผลใหเรตตงของละครทง 4 เรองเพมขนอยางตอเนอง ซงตอมากไดใชระบบและ

วธการจดการในรปแบบเดยวกนกบละครชด The Sixth Sense ซงไดกลมผชมวยรนเพศหญงเพมขนเปนจ�านวนมาก

เพราะเนอหาของละครเนนทการสรางบคลกภาพและความมนใจใหกบผชมกลมนเปนหลก จนกระทงความนยมใน

ละครชดมาถงจดสงสดกบละครชด สภาพบรษจฑาเทพ ซงเปนละครพเรยดทถกเขยนขนโดยกลมนกเขยนรนใหมทงหมด

จงมการผสมผสานแนวคดทงรนเกาเขากบแนวคดรวมสมยไดอยางลงตว เปนโอกาสในการแกไขขอผดพลาดทางการ

ด�าเนนงานตางๆทเกดขนในการท�างานครงกอนๆ สวนดานการประชาสมพนธและสอสารกบผชม ทมงานท�าการตลาด

โดยใช Social Network และใหนกแสดงท�าภารกจโดยมการบนทกและเผยแพรการปฏบตภารกจดงกลาวของนกแสดง

เพอเปนการแนะน�าใหผชมไดรจกและสรางความคนเคยกบตวละครกอนการออกอากาศจรง ผชมจงรสกผกพนกบ

ตวละครและนกแสดงเปนทนอยแลว จงท�าใหเกดการรบรไดงายเมอไดรบชมละคร และกอใหเกดปรากฏการณททวไป

เรยกกนวา ดงขามคน

สวนประกอบเบองตนของความส�าเรจของละครคงหลกเลยงบทประพนธไปไมได บรษทสถาพรบคสจ�ากด

นบวามบทบาทส�าคญตอปรากฏการณพนลานน ปรชญาทกอใหเกดความส�าเรจในวงการวรรณกรรมของสถาพรบคส คอ

14

เสรมสรางนกเขยน เคยงขางนกอาน โดยผลงานแตละชนจะตองประกอบไปดวย 3ส คอ สาระ สนก และสขใจ ผประพนธ

จะตองแยกแยะใหออกระหวางความเปนสารคดและความบนเทงและจะตองตอบสนองใหไดทงสองสวน ค�าถามหลกท

เกดขนอยางตอเนองและสม�าเสมอคอ บรษทจะเพมคณคาของนวนยายใหกบผอานไดอยางไร และบรษทกไดพลกโฉม

วงการวรรณกรรมครงใหญเมอไดตดสนใจพฒนานกเขยนรนใหมพรอมๆกนดวยการรวมตวนกเขยนเหลานนแลวเขยน

นวนยายรวมกนเปนครงแรกในชด บานไรปลายฝน ซงตอมาไดถกน�ามาพฒนาเปนบทละคร สดวงใจแหงขนเขา

นบเปนการด�าเนนงานทชาญฉลาดเพราะนกเขยนแตละทานกจะมฐานผอานเดมของตนอยแลว เมอไดมาเขยนนวนยาย

รวมกนกเปนการขยายฐานผอานไปยงนกเขยนทานอนๆดวย โดยแตละทานยงสามารถคงความสรางสรรคเฉพาะตนได

ภายในขอบเขตทตนรบผดชอบและภายใตการท�างานรวมกนเพอคงแนวคดหลกของนวนยายเรองดงกลาวเอาไว

การท�างานในลกษณะนคอการสรางสรรครวมกน (Co-Creation)

การสรางปรากฏการณในวงการวรรณกรรมดงกลาวสงผลกระทบเชงบวกกบการท�าการตลาดในหลายดาน

การเพมยอดจ�าหนายของหนงสอสามารถท�าไดดวยวธการออกแบบปกใหมความตอเนองและหลากหลาย อยางเชน

หากเอาหนงสอทง 4 เลมมาวางเรยงกนกจะไดภาพปกหนงสอภาพใหญ ซงเปนการกระตนใหผอานซอทง 4 เลมในเวลา

เดยวกน หรอการเปลยนแบบปกใหมรปของนกแสดงหลกใหสอดคลองกบชวงเวลาทละครออกอากาศกเปนการกระตน

ใหผชมทคลงใคลในตวละครและนกแสดงซอมาเกบไวอกชด หรอการจดชดเปนกลองพรอมของแถมพเศษกเปนอกหนง

ในกลยทธทางการตลาดเพอเพมยอดขายไดอกเชนกน

กลยทธดงกลาวไดถกน�ามาใชกบวรรณกรรมชดในรปแบบทคลายคลงกนไดอยางประสบความส�าเรจมาเปนระยะ

เวลาหลายปแลว ณ วนนกถงจดเปลยนทจะตองสรางความแปลกใหมใหกบวงการวรรณกรรมอกครง โดยในคราวน

บรษทฯจะผลตนวนยายชดใหมคอ ปรากฏการณรกฉบบเซเลบ (How to Love) ซงจะพมพเปนเลมหนากระดาษสส

ตลอดทงเลมแทนทการพมพแบบขาวด�า พรอมจะมการสอดแทรกเกรด how to ลงไปในเนอเรอง ซงนบเปนนวตกรรม

ของวงการวรรณกรรม ท�าใหมสสนและสรางความนาสนใจใหกบผลงาน เปนทตองตาตองใจผอานมากขน

การด�าเนนการในการสรางกระแสการเปลยนแปลงใหกบวงการวรรณกรรมของบรษทสถาพรบคส จ�ากด

มพนฐานความคดดานการแขงขนสงทเปนอยในทกวงการ หากมองวาเปนสงครามรบ ทกวงการก�าลงท�าสงครามขาม

อตสาหกรรมเพอชวงชงเวลาของผบรโภคอย ดงนนการสอสารกบผบรโภคเพอการศกษาขอมลความคด ความสนใจ และ

ความปรารถนาของผบรโภคจงเปนกระบวนการทส�าคญ และเปนการสรางโอกาสใหกบองคการดวยการตอบสนอง

ความตองการของผบรโภคไดตรงจด เพอทองคการจะไดเปนผครอบครองเวลาของผบรโภคอนเปนสงทมคาสงสด

ในยคแหงการท�าธรกจภายใตการแขงขนสงในปจจบน

การศกษาสภาพแวดลอมรอบๆตวองคการทอาจขามไปถงการศกษาองคการในกลมอตสาหกรรมอนๆกม

ประโยชน ขอมลทไดรบมาอาจกอใหเกดนวตกรรมหรอแนวคดใหมทน�าไปสการสรรคสรางมลคาเพมใหกบผบรโภคได

ดงตวอยางเชนการสรางเครอขายความรวมมอเพอเสรมแรงทางธรกจซงกนและกนของบรษทสถาพรบคส จ�ากด และ

สถานวทยโทรทศนไทย ทวส ชอง 3 ในการแปลงวรรณกรรมชดมาเปนละครชดทสรางปรากฏการณใหทงกบ

วงการวรรณกรรมและวงการละครไดสงเสรมใหทงสององคการประสบผลส�าเรจในการไดครอบครองเวลาของผอานและ

ผชมไดอยางงดงามและยงยน นบเปนการใชความเขมแขงจากศกยภาพทแตกตางมาสรรคสรางสนคาใหมทตอบโจทยได

โดนใจผบรโภคอยางแทจรง

ตงอยางปรากฏการณพนลานอกหนงตวอยางเรมตนมาจากแนวคดทวา เมอโลกเปลยน ทกอยางกเปลยน

เปนการจดประกายแนวคดในเรองของการสรางสมดลทางการคาโดยการเปนผถอครองลขสทธแทนทการเปนผซอลขสทธ

ซงประเทศไทยเปนมาโดยตลอดระยะเวลายาวนาน เทาทผานมาไทยทวสชอง 3 มสนคาทเปนทตองการของชาวตางชาต

คอละครซงแมจะสามารถน�ารายไดเขาสประเทศไดเปนจ�านวนหนงแตตลาดและกลมเปาหมายยงอยในวงจ�ากดและเปน

แบบเฉพาะกลม บรษท Sport Art จ�ากด จงมแนวคดทจะเฟนหาสนคาทมความเปนเอกลกษณไทยสงและเปนทตองการ

15

ของผบรโภคชาวตางชาตในระดบนานาประเทศทสามารถขยายตลาดแบบวงกวางออกไปทวโลกได บรษทไดขอสรปวา

สงหนงทขายไดอยเสมอคอการกฬา และหากเปนการถายทอดสดแลวยงทวมลคาเพมขนไปอก ประกอบกบมชาวตาง

ชาตจ�านวนไมนอยทคลงใคลในศลปะมวยไทย จงเปนตนก�าเนดของการจดรายการมวยไทยภายใตชอและรปแบบการ

จดรายการทมความเปนสากลมากขน คอ Thai Fight และด�าเนนการท�าธรกจขายเวลาการถายทอดสด จงนบเปนการ

สงออกทางวฒนธรรมไดอกทางหนงดวย แตการท�าธรกจใหมนตองอาศยการตลาดสง ดงนนจงตองมการสรางภาพลกษณ

การสรางศลปน รวมไปถงการก�าหนดองคประกอบอนๆเพอการประชาสมพนธในระดบนานาชาต Thai Fight จงม

ความแตกตางจากรายการชกมวยไทยอนๆทมอยตามทองตลาด Thai Fight เนนขายความตนตาตนใจ ขายภาพลกษณ

ของนกมวย และเผยแพรวฒนธรรมไทยอยางเตมรปแบบ

ในปทหนงของการจดรายการ Thai Fight รายการไดเชญนกมวยจากทวโลกมารวมรายการ เปนทสงเกตเหน

ไดชดเจนวาวฒนธรรมการชกมวยไทยไดผดเพยนไปมากในแตละประเทศ ทางรายการจงยดเปนกฏระเบยบทเครงครด

วา Thai Fight จะตองจดการชกมวยไทยใหถกรปแบบมากทสด เชน ตองมการไหวครกอนการชก และจะตอง

ถวายบงคมพระรปพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทกครงไมวาคณจะเปนนกมวยจากประเทศใดกตาม ผรวมรายการ

จะตองปฏบตตามจารตและประเพณไทยทกประการ ไมเวนแมแตธรรมเนยมปฏบตในการชกมวยไทยเลกๆนอยๆ เชน

การหามไมใหสตรขนบนผนผาใบ เปนตน บรษท Sport Art จ�ากด เชอวาหากท�าไดดงนแลว ประเทศไทยกจะสามารถ

ด�ารงความเปนเจาของรายการมวยไทยระดบโลกแบบ Thai Fight นไดอยางยงยน

นอกจากน บรษท Sport Art ยงใหความส�าคญตอการเปดตวสนคา Thai Fight ในครงแรกเปนอยางสง

มการเชญแขกผมเกยรตจากทกวงการมารวมในวนเปดตว รวมไปถงการเปดโอกาสใหมผเขาชมใหมากทสดเทาทจะท�าได

การจดเตรยมงานตองมความพรอมสงสด เนนย�าความเปนไทยใหมากทสด เพอททกคนจะมความรสกรวมกบรายการ

และมความภมใจในความเปนไทยตลอดรายการ สงทท�าให Thai Fight มความแตกตางจากการแขงขนชกมวยไทยอนๆ

คอ การมปฏกรยาตอบสนองระหวางผชมกบนกมวย การชกจะตองเนนลลาทสรางความตนตาตนใจใหกบผชม การจด

แสงสเสยงและองคประกอบอนๆระหวางการชกชวยกระตนปฏกรยาการตอบสนองดงกลาวไดด Thai Fight ยอมรบวา

ไมไดมงสรางนกกฬามวยไทยทเกงทสด แต Thai Fight มงสรางนกกฬา Super Star ในสายตาของผชม นกมวยทกคน

ตองมบคลกภาพ คณลกษณะ และลลาการชกทโดดเดนชดเจน และสามารถเปนวรบรษมวยไทยในใจของผชมได

ความภมใจในการด�าเนนธรกจของบรษท Sport Art จ�ากด คอการเปนผน�าเสนอกฬาอนเปนเอกลกษณของ

ชาตใหไปสยงสายตาของชาวโลกไดอยางเปนผลส�าเรจและกอใหเกดผลก�าไรตอประเทศชาต บรษทฯมความเชออยางยง

วาการกฬาสามารถสรางความเปนอนหนงอนเดยวกนไดโดยไมมค�าวาความแตกตางบนพนฐานของเพศ อาย เชอชาต

หรอศาสนา

จากการแบงปนประสบการณของผบรหารจากทงสามหนวยงานพบวาประเดนทกอใหเกดความส�าเรจของธรกจ

คอ การวางแผนอยางชาญฉลาด การตอบสนองความตองการของผบรโภค การประสานงานกนอยางมประสทธภาพ

การคดนอกกรอบ การมอบอ�านาจพรอมกบความไวใจในศกยภาพของผปฏบตงาน ความรกในงาน ความช�านาญในงาน

การเสรมสรางจดขายใหกบสนคา การไมหยดนงหรอหลงไหลในความส�าเรจ การตอยอดความส�าเรจ การแขงขนกบ

ตนเองมากกวาการแขงขนกบผอน และแสวงหาความรอยอยางตอเนองและสม�าเสมอเพราะความรคอการสรางโอกาส

ในการพฒนาอยางยงยน

16

17

เปดกลยทธออกซฟอรด:

สรางผน�าในโลกแหงการเปลยนแปลง

Dr. Lalit M. Johri, Director of the Oxford Advanced Management and Leadership

Program, Oxford University

การเปลยนแปลงในวงการศกษาจะเกดขนไมไดหากไมมการวดและการประเมนความส�าเรจหรอความลมเหลว

ทเกดจากการเรยนร และการวดและการประเมนทดทสดคอการวดจากจ�านวนของค�าถามทเกดขนหลงการน�าเสนอ

เนอหาจากบทเรยนและจ�านวนครงทแนวคดตางๆของผสอนถกทาทายโดยผเรยน หรอจะกลาวอกนยหนงไดวาการจดการ

เรยนการสอนใดทไมมค�าถามหรอการสนทนาโตตอบหลงการสอน อาจถอไดวาผสอนมความบกพรองในการจดการ

เรยนรนนๆ ดงนนหากตองการพฒนาหรอเปลยนแปลงสงคมใหกาวหนาไดดวยการศกษา ผเรยนจะตองหมนวเคราะห

ตงค�าถาม และทาทายแนวคดหรอทฤษฎตางๆดวยหลกการและเหตผลทเปนปจจบนอยางตอเนองและสม�าเสมอ

การสรางผน�าแหงโลกการเปลยนแปลงในยคแหงความโกลาหลอยางทเปนอยประกอบไปดวยกระบวนการท

ตอเนองกน 3 กระบวนการ ไดแก การท�าความเขาใจกบความโกลาหลของโลกยคปจจบน การนยามภาวะผน�า

ในยครวมสมย และการใหการศกษาแกผน�าในอนาคต

ไมมค�าตอบใดทยงยนอกตอไปในโลกปจจบน เพราะการเปลยนแปลงเกดขนแบบเสยววนาทไดตลอดเวลา

สงคมในยคปจจบนเปนสงคมทการทดลองมความหมายและความส�าคญสงกวาการคนหาค�าตอบทยงยนทสดหรอถกตอง

ทสดส�าหรบทกประเดนค�าถามหรอปญหา โลกปจจบนเปนโลกแหงความโกลาหลระดบสงอยางทไมเคยเปนมากอน

ดงนนความทาทายความส�าเรจของผน�าในโลกยคปจจบนอยทการวดและประเมนความสามารถในการตอบสนอง

ความตองการและผลงานทเปนไปตามความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) บทบาททส�าคญของผน�า

คอการบรหารจดการเวลาทพอเพยงกบการท�าความเขาใจความคาดหวงและความตองการจ�าเปน (Needs) ของผม

สวนไดสวนเสยดงกลาว ผน�าจะตองใหความส�าคญกบองคความรทผมสวนไดสวนเสยน�าตดตวมาดวย เพอทจะเขาใจ

อยางลกซงถงสทธและบทบาททผมสวนไดสวนเสยแตละคนอยากจะแสดงออก ดงนนการคดกรองและชเฉพาะเจาะจง

วาใครคอผมสวนไดสวนเสยทแทจรงจงเปนเรองส�าคญและควรไดรบการจดล�าดบความส�าคญไวในล�าดบตนๆของ

การด�าเนนงานในฐานะผน�าองคการ มความเปนไปไดสงวาการท�าความเขาใจกบโลกยคปจจบนผานการสรางองคความ

รจากกลมผมสวนไดสวนดงกลาวจะน�าพาองคการไปสความส�าเรจได แตความส�าเรจทวานนอาจกลายมาเปนตวปญหา

ไดหากผน�าหยดนงและยนมองความส�าเรจนนดวยความภาคภมใจอยนานเกนไป ผน�าองคการควรพงสงวรณอยเสมอวา

ผมสวนไดสวนเสยขององคการมความคาดหวงตอสนคาหรอการบรการในระดบทสงกวาทองคการคดไวอยเสมอ

ดงนนหากองคการไมพยายามพฒนาและตอยอดความส�าเรจนนในล�าดบตอไป องคการกจะเขาสชวงถดถอยโดยอตโนมต

ผบรหารตองย�าเตอนความเปนจรงในยคแหงความโกลาหลในปจจบนทวาขอมลความรตางๆทองคการมในวนนคอขอมล

เกาและอาจไมเปนปจจบนหรอใชการไมไดแลว (Obsolete) ในวนพรงน ดงนนผน�าในโลกยคใหมจะตองเรยนรทจะละทง

ความส�าเรจในอดตแลวหนมาคนควาความรใหมเพอความส�าเรจในอนาคต

การนยามหรอการใหค�าจ�ากดความภาวะผน�าในยคปจจบนเปนเรองทมหาวทยาลย Oxford ใหความส�าคญมา

อยางตอเนองโดยตลอด การพฒนาภาวะผน�าส�าหรบผน�าในโลกยคปจจบนจ�าเปนตองท�าเปนกระบวนการแบบเปนขน

เปนตอนโดยเรมตนทการใหเวลาผน�ากบการท�าความเขาใจกบความซบซอนของโลกปจจบนและการยอยสลายความ

ซบซอนดงกลาวใหกลายเปนขอมลทงายตอการท�าความเขาใจโดยทวกน อนจะน�าไปสการวางแผนไดอยางมประสทธภาพ

แตแผนทไดรบการออกแบบไวอยางดกไมไดเปนการรบประกนวางานจะส�าเรจ เพราะการด�าเนนการตามแผนอยาง

เครงครดกมความส�าคญไมแพกน แผนแตละแผนควรจะมทางเลอกในการด�าเนนการมากกวาหนงชองทาง

18

นนหมายถงวาหากด�าเนนการไปดวยวธการใดวธการหนงแลวแตไมเปนผลส�าเรจ จะไดมทางเลอกอนๆทสามารถน�ามา

ปฏบตไดอยางทนทวงท ผน�าควรจะเลอกใชภาวะผน�าทเกดจากขอมลและความรทไดมาจากผมสวนไดสวนเสยดงทได

กลาวไวในเบองตน และผน�ากควรจะสรางความทาทายใหมๆใหกบทงองคการและผมสวนไดสวนเสยอยอยางสม�าเสมอ

เพอเปนการผลกดนและกอใหเกดการตนตวดานการด�าเนนการอยางตอเนอง การปฏบตดงกลาวจะสงเสรมใหองคการ

เปนองคการทมความคดสรางสรรคสงและยงเปนการกระตนใหผมสวนไดสวนเสยไมเพยงรบผดชอบในบทบาทและหนาท

ของตนทมตอการรกษาผลประโยชนของตนแตตองรวมกนสรางความเจรญใหกบองคการในภาพรวมอกดวย ผน�าใน

ยคแหงการด�าเนนธรกจในปจจบนจ�าเปนตองมความรบผดชอบตอสงคม การด�าเนนการอยในกรอบคานยมของสงคมท

องคการตงอยโดยเฉพาะอยางยงในเรองของการสอดแทรกการสรางความยงยนอยางถาวรใหกบสงคมและประเทศชาต

ดวยการอนรกษสงแวดลอม การใหความชวยเหลอสงคม และอนๆ ใหปรากฏอยในเนอหาและวธด�าเนนการขององคการ

กจะสงผลใหองคการนนเปนทนาเชอถอและเปนทชนชมของสงคม เมอมผตงค�าถามวาผน�าในยคปจจบนควรจะเปน

เชนใด ค�าตอบทงายทสดคอ ผน�าทมงสรางคณประโยชนทพงประสงคและสรางความแตกตางทเปนทสมผสไดของสงคม

การสรางผน�าตามค�านยามดงกลาวสามารถท�าได แตตองไมใชดวยวธการพฒนาผน�าแบบออนไลนผานระบบ

คอมพวเตอรทก�าลงไดรบความนยมในปจจบน การพฒนาภาวะผน�าใหกบใครคนใดคนหนงเปนเรองทซบซอนเกนกวาท

ระบบคอมพวเตอรจะรบผดชอบได มนษยไมใชเครองจกรดงนนการจดการเรยนการสอนเพอการพฒนาคนใหม

ความสามารถในการน�าผอนกตองไมใชกระบวนการจกรกล เครองจกรกลมกไดรบการปรบตงใหมวธการท�างานแบบ

เดยวทดทสดเพอจะสงประสทธภาพสงสด แตแนวคดนไมเหมาะสมทจะน�ามาใชกบการควบคมมนษย เพราะมนษยเปน

สตวสงคม มนษยอาศยและด�ารงชพอยในสงคมทมความซบซอนและสามารถเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอมและ

บรบท ดงนนการเปนผน�าทดในสงคมโดยเฉพาะอยางยงสงคมในยคปจจบนทมความผนผวนและความโกลาหลสง

การบงคบใหมนษยตองด�าเนนชวตในรปแบบใดรปแบบหนงเพยงแบบเดยวคงไมเหมาะสม สงคมตองมแผนทสอง ทสาม

หรอทส ใหกบสมาชกในสงคมไดเลอกปฏบตใหเหมาะสมกบบรบทของตนในแตละชวงชวต เชนเดยวกนกบการแกปญหา

ไมมวธการแกปญหาใดทดทสด เพราะในโลกแหงความเปนจรงในปจจบนผคนมสทธเสรภาพทจะเลอกจากทางเลอกท

หลากหลายและมากกวาหนงทางเลอกเสมอ

19

มหาวทยาลยออกซฟอรดไดผลตและพฒนาผน�าสสงคมโลกมาแลวเปนเวลาชานาน ความส�าเรจของการพฒนา

ภาวะผน�าของมหาวทยาลยมาจากแนวคดและการปฏบตทไดรบการยอมรบจากทวโลกวาไดผลนนคอ การไมสอนจาก

หนงสอแตเลอกสอนจากภมปญญาของสมาชกของกลมทมารวมตวกนเพอพฒนาความเปนผน�าโดยแตละคนจะตอง

แบงปนประสบการณและความเปนพเศษของแตละบคคลเพอการสรางองคความรใหมใหกบกลม ดงนนการคดเลอกเอา

บคคลทมศกยภาพสงมาจากทตางๆทวโลกเพอมารวมกลมกนจงเปนสงส�าคญ กลมบคคลเหลานรวมตวกนเพอการเสวนา

และเปนเสมอนกระจกเงาทสะทอนภาพกลบไปกลบมาและเพมมตใหกบภาพรวมใหญไดอยางหลากหลาย การเสวนา

แบบเปดกวางจนกลายเปนการตอบโตกนทางวาทกรรมเพอแลกเปลยนแนวคดและประสบการณนถอเปนวฒนธรรมท

มหาวทยาลยยดปฏบตมาเปนระยะเวลายาวนานภายใตวสยทศนในการพฒนาผน�าทวาดวยการใหความรแกผน�าใหเพยง

พอตอการพลกวกฤตใหเปนโอกาส ผน�าทยงใหญคอผทมทศนคตเชงบวกตอปญหา เปนผทมความสามารถในการเปลยน

ความโกลาหลหรอปญหาใหเปนโอกาสในการสรางความเจรญใหกบสงคมไดอยางยงยน

20

21

แหลงเรยนรในโลกดจทลและการเปลยนแปลงของความร

ในการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม

ดร.สรกร มณรนทร, กรรมการบรหาร, ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร ดร.ปรเมธ วมลศร,

รองเลขาธการ, คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และ Dr. George Abonyi,

Department of Public Administration and Executive Education Program, Syracuse

University

ผลการวจยของ Grimm & Parker พบวารอยละ 8 ของกลมตวอยางจากการวจยเชอวาหนงสอจะหายหมดไป

จากโลกนภายในป ค.ศ. 2050 และรอยละ 87 เชอวาเทคโนโลยการสอสารจะเปลยนแปลงรปแบบของหองสมดในอนาคต

โดยจะท�าใหมพนทส�าหรบจดเกบหนงสอนอยลงแตกลบมพนทส�าหรบผคนมากขนเพราะคนจะใชหองสมดในอนาคตเพอ

การศกษาดวยตนเองผานอปกรณคอมพวเตอรโดยไมมหนงสอ หรอเพอการพบปะสนทนาหรอศกษาแบบเปนกลม

ดงนนการลงทนกบแหลงเรยนรส�าหรบประชาชนจะมงไปทการสรางบรรยากาศในการเรยนรมากกวาการซอหนงสอหรอ

การจดเกบอปกรณ ดงนนหองสมดในอนาคตจะตองอยใจกลางชมชนเพอการตอบสนองความตองการของประชาชนทก

กลมใหมากขน เนองดวยเหตผลการเปลยนแปลงดงกลาว จงเปนความจ�าเปนทรฐจะตองสรางความรวมมอกบ

ทกภาคสวนในการจดการองคความรเพอการเตบโตของประเทศในรปแบบทแตกตางจากทเปนอยในปจจบน

ในชวงหลายทศวรรษทผานมามกระแสการเปลยนแปลงในรปแบบดงกลาวเกดขนแลวอยางหลากหลายในนานา

ประเทศ ซงการเปลยนแปลงแตละแหงตางกมทมาและเหตผลของการเปลยนแปลงทแตกตางกนออกไป ดงเชนในประเทศ

องกฤษระหวางป ค.ศ. 2010-2011 มการตดงบประมาณส�าหรบการบรหารจดการหองสมดทด�าเนนการโดยรฐลงถงกวา

รอยละ 30 จากงบประมาณทเคยไดรบเดม สงผลใหหองสมดประชาชน 146 แหงตองปดตวลงในปลายป ค.ศ. 2011

และตามดวยอก 201 แหงในป ค.ศ. 2012 จากการศกษาสาเหตของการปดตวลงของหองสมดประชาชนจากเดมทมอย

4,612 แหง เปน 4,265 แหงในระยะเวลาเพยงแค 2 ป พบวามปจจยอนนอกเหนอจากการถกตดงบประมาณ และสาเหต

ส�าคญอยทพฤตกรรมการใชหองสมดทเปลยนแปลงไปของประชาชนนนเอง วตถประสงคของหองสมดในยคเดมคอการ

เปนสถานทเกบหนงสอทผอานสามารถมานงอานหรอยมกลบไปอานทบานได แตจากการศกษาพบวาวตถประสงค

ดงกลาวไดเปลยนแปลงไปอยางมนยส�าคญ ประชาชนใชหองสมดเปนทพบปะพดคยธรกจ สบคนขอมลเพอการสมคร

งานหรอพฒนาวชาชพ คนหาขอมลทางการแพทยเบองตน หาเพอนหรอหาค และเพอการสบคนและวจยอนๆเลกๆ

นอยๆ ซงพฤตกรรมตางๆเหลานแตกตางไปจากพฤตกรรมการใชหองสมดแตเดมมาก และทส�าคญพฤตกรรมเหลานถก

กระท�าบนคอมพวเตอรและอนเตอรเนททเปนอปกรณส�าคญในหองสมดแทบจะทกแหงแลวเปนสวนใหญ

ประเทศสาธารณรฐเกาหลมนโยบายการลงทนกบการสรางแหลงเรยนรใหกบประชาชนสง แผนการพฒนา

หองสมดประชาชนภายใตการน�าของประธานาธบด Park Geun Hye ทมนโยบายมงเนนการสรางเสาหลกสตนใหกบ

ประเทศคอ การเปนประเทศอตสาหกรรมทเนนเนอหาทางวฒนธรรม การปลกจตส�านกในความรกวฒนธรรมเกาหลให

กบคนในชาตและชาวตางชาต การสนบสนนและสงเสรมความคดสรางสรรค และการเปนผน�าทางเทคโนโลยระดบโลก

โดยหนงในกลยทธการด�าเนนการสรางความเขมแขงใหกบเสาหลกทงสคอการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศใหม

ศกยภาพในการเปนผรวมสรางประเทศตามนโยบายดงกลาว การมงใหความรแกประชากรจงเปนหนงในกญแจส�าคญ

ตอความส�าเรจ แผนพฒนาหองสมดประชาชนของประเทศสาธารณรฐเกาหลเพอการพฒนาศกยภาพประชากรนได

ก�าหนดไววาจะมการลงทนกบการพฒนาแหลงเรยนรทวประเทศดวยงบประมาณมหาศาลถง 493 ลานเหรยญสหรฐฯ

ซงการลงทนในครงนไมไดเปนการลงทนจากภาครฐเพยงฝายเดยว หากแตมผรวมลงทนจากสามฝายคอ รฐบาลกลาง

22

168 ลานเหรยญสหรฐ องคการบรหารสวนทองถน 312 ลานเหรยญสหรฐ และองคการภาครฐ 13 ลานเหรยญสหรฐ

โดยมเปาหมายในการเพมจ�านวนหองสมดประชาชน 66 แหง จาก 748 แหงเปน 814 แหง และเพมจ�านวนหองสมด

ขนาดเลกในเขตทองถนหางไกลอก 114 แหง และพฒนาบรรณารกษและเจาหนาทหองสมดทงดานคณภาพและปรมาณ

เพอใหเทาทนกบการตองสนองความตองการของผใชหองสมดในยคปจจบน

ประเทศสาธารณรฐเกาหลมเปาหมายในการเปลยนทศนคตของประชาชนทมตอหองสมดและแหลงเรยนรตางๆ

วาเปนสถานททมความทนสมย มพนทอนเปนประโยชนส�าหรบการใชสอย เปนแหลงเรยนรทผสมผสานเทคโนโลยเขา

กบการน�าเสนอเนอหาและขอมลไดอยางลงตว มความนาสนใจและสามารถดงดดประชาชนทกเพศทกวยใหเขามา

ใชบรการ มการอ�านวยความสะดวกใหกบผรบบรการในการยมและคนหนงสอหรอสออปกรณอนๆ เชน ผยมสามารถยม

หนงสอหรอสออปกรณจากหองสมดทหนงแลวสงคนยงหองสมดอกทหนงไดเปนตน เปนสถานททสามารถตอบสนอง

ความตองการดานขอมลใหกบทกคนไดโดยไมมขอจ�ากดในดานเพศ วย และความพการ เปนตน และทส�าคญทสด

หองสมดจะตองเปนพนททมชวตและเปนททชมชนนยมไปใชบรการแบบตอเนองดวยความชนชม

กลมประเทศอนๆทมความนาสนใจในการศกษาเปนกรณตวอยางในดานการลงทนและการพฒนาความกาวหนา

ใหกบหองสมดและแหลงเรยนรของชาตไดแก ประเทศญปน ประเทศสงคโปร ประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศฝรงเศส

ซงตางกใหความส�าคญกบการใชหองสมดประชาชนและแหลงเรยนรอนๆในการพฒนาประชากรในชมชนใหเปนผทม

ศกยภาพในการพฒนาประเทศไดอยางยงยน ส�าหรบประเทศไทยนนกไดมความพยายามในการจดประกายการเรยนร

ใหกบประชาชนดวยเหตผลทใกลเคยงกนมาเปนระยะเวลาหนงแลว ขณะนการด�าเนนการของหนวยงานทงสภายใต

ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (OKMD) เพอการพฒนาความรใหกบประชาชนของชาตไดมความกาวหนาใน

การด�าเนนงานไปตามล�าดบ ปจจบนมการขยายอทยานการเรยนร ไปยงสวนภมภาคเพมมากขนอยางตอเนอง

ความทาทายหลกทส�าคญของการด�าเนนงานคอการลงทนเพอสรางความแตกตางทางจตวญญานทางวฒนธรรมหรอ

ทศนคตเดมทประชาชนชาวไทยมตอหองสมดประชาชนหรอแหลงเรยนรชมชนดวยการใชเทคโนโลยเขาชวยเสรมสราง

ความนาสนใจใหกบหองสมดและแหลงเรยนร และดวยการตอบสนองพฤตกรรมการใชหองสมดทเปลยนไป เชน โครงการ

Online Library ทจะน�าเสนอหนงสอในรปแบบสออเลคโทรนคสและจดเกบไวในระบบทผใชบรการสามารถรบบรการ

ไดจากทกหนแหงทมอนเตอรเนต และเปนชองทางการแกไขการขาดแคลนงบประมาณการสรางและบ�ารงรกษาหองสมด

ทเปนอาคารถาวร

ประเทศไทยผานขนตอนการพฒนามาหลายขนตอน ในปจจบนประเทศไทยจดอยในกลมประเทศทมรายได

ปานกลางทอยในกลมของประเทศทซมซบเทคโนโลย (Technology Absorption) นนคอเปนประเทศทมการพฒนา

อตสาหกรรมสนบสนน (Supporting Industry) แตยงอยภายใตการน�าของตางชาต นบไดวาเปนยคของการผลตชนสวน

และสวนประกอบภายในแบบแยกสวน (Internalization Parts and Components) แตไมไดเปนผประกอบขายเอง

คอเนนการบรโภคเทคโนโลยแตอยางเดยวโดยไมมการผลต จงสงผลใหประเทศไทยตกอยในสภาวะการตดกบดกของ

ผมรายไดปานกลาง (Middle Income Trap) ดงนนผบรหารประเทศมความเชอมนวาหากประเทศชาตด�าเนนการตาม

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ภายใตยทธศาสตรประเทศ 4 ขอคอ การเตบโตและการพฒนาขด

ความสามารถการแขงขนของชาต การสรางโอกาสบนความเสมอภาคและเทาเทยมในสงคม การเตบโตบนคณภาพชวต

ทเปนมตรกบสงแวดลอม และการปรบสมดลการบรหารจดการภาครฐ ซงผลทคาดหวงจากยทธศาสตรดงกลาวคอการ

เพมโอกาสการมงานท�าและลดอตราการวางงาน ประชาชนกจะสามารถหลดพนจากกบดกนได ความพยายามในการ

พฒนาแหลงความรเพอการพฒนาความรของประชาชนสอดคลองกบยทธศาสตรดงกลาวสง เพราะยทธศาสตรทกขอ

ตางกตองอาศยความรทงสน ดงนนจงตองมการคนควาและวจยเนอหาและองคความรเพมเตมเพอการด�าเนนการ

23

เปลยนแปลงและแกไขปญหา รฐไดพยายามทจะเพมงบประมาณเพอการวจยและพฒนาในดานตางๆของประเทศใหเปน

รอยละ 1 ของ GDPประเทศใหไดในอนาคตอนใกลน นอกจากนยงไดจดตงหนวยงานพฒนาความคดสรางสรรคจากการ

ผสมผสานความรในทกภาคสวนเพอรวมกนพฒนาองคความรใหมใหกบประเทศชาต เชน TCDC เปนตน รฐยงมงสนบสนน

เศรษฐกจสรางสรรคโดยความรวมมอกบบรษทเอกชนในการพฒนาและผลตสนคาและการบรการทมคณคาตอประชาชน

ชาวไทย

หากจะกลาวถงการพฒนาประเทศไทยกคงหลกไมพนการวเคราะหประเดนทเกยวของกบการพฒนาประเทศ

สามประการคอ ความทาทายการพฒนา โอกาสการพฒนา และการตอบสนองเพอการพฒนา ประเทศไทยมความทาทาย

ในการพฒนาหลายประการ การผลตสนคาและการบรการของประเทศในภาพรวมจดอยในกลมประเทศทผลตสนคา

คณภาพต�า จงสงผลใหธรกจสวนใหญของไทยเปนธรกจทท�ารายไดต�า นอกจากนประเทศไทยยงมความทาทายทางการ

ตลาดอกดวย เกดปรากฏการณเปลยนแปลงการสงออกของไทยอนเกดจากผลกระทบจากการเพมบทบาทของประเทศ

สาธารณรฐประชาชนจนในวงการคาระดบสากล สถตแสดงอตราการบรโภคเฉลยตอครอบครวชาวจนลดลงจากรอยละ

55 เปนรอยละ 35 ในชวงระหวางปค.ศ. 1990-2012 และยงแสดงวาตลาดของสนคาทเปนทตองการของประเทศ

สาธารณรฐประชาชนจนไมไดขนอยกบขนาดอนยงใหญหรอการเตบโตสงของ GDP ของประเทศ แตขนอยกบความ

สามารถในการสรางอปสงคใหกบการน�าเขาสนคาส�าเรจรปทพรอมใชแลว แมวาประเทศสาธารณรฐประชาชนจนจะเปน

ผน�าเขาสนคาทใหญทสดจากประเทศไทยแตกเปนการน�าเขาชนสวนวสดเพอน�าไปประกอบเปนสนคาส�าเรจรป

ซงประเทศไทยไมสามารถตอบสนองอปสงคดงกลาวไดเลย

โอกาสการพฒนาของประเทศไทยอยในระดบทสงเพราะประเทศไทยตงอยในภมศาสตรทเหมาะสมกบ

การเจรญเตบโตของเศรษฐกจ การเจรญเตบโตของเศรษฐกจโลกเขาสชวงการชะลอตวแตกเปนทคาดการณวากลม

ประเทศในแถบภมภาคเอเชยจะยงสามารถเตบโตไปไดเรอยๆ (Asia’s Rising) แมกระนนกตามการเตบโตของเศรษฐกจ

ของประเทอาจไมไดสงผลตอการเตบโตของรายไดประชากร นกวชาการวเคราะหและสรปวาประชากรในแถบภมภาค

เอเชยจะยงมรายไดประชากรทต�าอยไปอกเปนระยะเวลา 15 ถง 20 ปนบจากนไป ซงนกวชาการเรยกปรากฏการณ

นวา ความไมเปนธรรมของการเตบโตของรายได หรอการเตบโตของรายไดแบบไมเปนธรรม (Growing Income

Inequality)

เมอสถานการณเปนเชนน ค�าตอบทเหมาะสมส�าหรบการพฒนาประเทศจงอยทการแขงขนกนสรางนวตกรรม

เพอการพลกโฉม (Innovative Transformation) เศรษฐกจของประเทศใหเปนเศรษฐกจสรางสรรค (Creative

Economy) ทเนนการสรางอตสาหกรรมทมแกนหลกเปนความคดสรางสรรค มกจกรรมทางเศรษฐกจทสรางสรรคสง

ใหมหรอสอความหมายใหมๆ และไมจ�าเปนตองถกจ�ากดอยแตในเรองวฒนธรรมเทานน มอตสาหกรรมทเกยวของและ

สนบสนนทมผลทางออมหรอสงผลเปนทวคณ (Multiplier Effects) ตออตสาหกรรมสรางสรรคหลก โดยมระบบนเวศน

ทเนนความคดสรางสรรค อาศยทรพยากรทองถนใหเปนประโยชนตอการสรางระบบสงคมทสงเสรมการคดสรางสรรค

อยางยงยน

ประเทศไทยกยงจดอยในกลมประเทศทลาหลงในดานการวจยและการพฒนาเพอการสรางนวตกรรมเมอเปรยบ

เทยบกบนานาประเทศแลว แตกยงไมถงกบจดทสนหวงกบการพฒนาประเทศดวยนวตกรรมเสยทเดยว เพราะตามหลก

การแลวนวตกรรมไมจ�าเปนตองมาจากการลงทนกบการวจยหรอพฒนาแตเพยงอยางเดยว นวตกรรมทแทจรงมกเกด

จากการเพมคณคาใหกบทกขนตอนของการผลตสนคาหรอการบรการ ดงนนความทาทายทางนวตกรรมคอความพยายาม

ทจะสรางหรอพฒนาสนคาหรอการบรการทสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคใหไดอยางเหมาะสมกบเวลา

และการเปลยนแปลง แตการจะด�าเนนการดงกลาวใหเปนผลส�าเรจไดนนผผลตกจ�าเปนตองมขอมลและความรเกยวกบ

24

ความตองการของผบรโภคทเปนปจจบนอยเสมอ ดงนนนวตกรรมอาจจะไมใชสงทไมเคยมมากอนอยเสมอ แตหากสงใด

สงหนงไดรบความใสใจและพฒนาใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของผบรโภคอยางเปนนจ กนบวาสงนนมววฒนาการ

ทอาจเรยกไดวาเปนนวตกรรมไดในทสด สงทประเทศชาตตองการคอการเปลยนทศนคตทมตอการเปนผผลตนวตกรรม

ใหมากกวาการเปนผใชนวตกรรม และพนธสญญาทจรงจงและจรงใจของผบรหารประเทศทงภาครฐและภาคเอกชนใน

การมงสรางนวตกรรมทจะน�าพาประเทศไปสความเจรญเตบโตในทกดานไมเพยงเฉพาะแตเศรษฐกจแตในทกๆดานดวย

ส�าหรบกรณนวตกรรมในบรบทของประเทศไทยนนเปนทนาสงเกตวาจากขอมลการด�าเนนงานของส�านกงาน

บรหารและพฒนาองคความร (OKMD) ตลอด 9 ปทผานมาสรปไดวาบคลากรในประเทศไทยไมไดขาดในเรองความคด

สรางสรรค ในทางตรงกนขามพบวาคนไทยมความคดสรางสรรคสงไมแพชาตใดในโลก แตปญหาของประเทศไทยอยท

การพฒนาความคดสรางสรรคนนๆใหเปนความจรง ประเทศไทยยงขาดแรงสนบสนนจากหลายฝายในการประชาสมพนธ

และสรางจดขายใหเกดการสนบสนนและตอยอดใหความคดสรางสรรคทมอยอยางหลากหลายถกน�ามาพฒนาเปนสนคา

หรอการบรการทตอบสนองความตองการจ�าเปนของผบรโภคได ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (OKMD) ใน

ฐานะทเปนหนวยงานรบผดชอบในดานนไดพยายามอยางเตมความสามารถและเตมศกยภาพ ภายใตงบประมาณและ

ก�าลงบคลากรทมอยอยางจ�ากด เพอผลกดนใหเกดการกระจายการเรยนรเพอการพฒนาไปสทกพนทของประเทศไทย

25

26