Соёлын үүсэл

Зорилго:

Оюутнуудад соёлын үүслийн талаар онолын мэдлэг олгох

Агуулга:

Соёл гэж юу вэ ,соёлын талаарх эрдэмтдийн үзэл баримтлал

Соёл хэрхэн үүссэн бэ?

Соёлын үүслийн талаар эрдэмтдийн үзэл баримтлал

Дүгнэлт

Ном зүй

Соёл гэдэг нь:

Хятад хэлний “жень “

Энэтхэгийн “жарма”,грекийн “пайдейя” ,монгол хэлний “соёо,соёолох “ гэсэн үгтэй утга дүйцдэг байна.

Соёлын талаарх эрдэмтдийн үзэл баримтлал

Н.А.Бердяев “соёл бол өвөг дээдсээ шүтэхүй ,хууч яриа болон уламжлалтай холбоотой гэж үзсэн байна.

К.Уислер “нийтлэг буюу овог аймаг мөрдвөл зохих амьдралын арга “

Ц.Гомбосүрэн “соёл бол байгалийн зүйлсийг нийгмийн зүйл болгодог ,мөн нэгэнт бий болгосон зүйлийг улам бүр боловсронгуй болгодог зохистой арга мөн “хэмээн үзсэн байдаг.

Хүн үүссэн цагаас соёл үүссэн гэдэг тэгвэл:

Археологийн олдвор түүхэн баримтуудад тулгуурлан орчин үеийн хүн буюу “homo sapiens” нь одоогоос 40,000 жилийн тэртээд үүссэн

одоогоос 150,000 жилийн тэртээ неандерталь хүн үүссэн гал гаргаж ,багаж зэвсэг хийж эхэлсэн үеийг хамааруулдаг байна

Орчин үеийн шинжлэх ухаанд соёлын үүслийн талаар дараах онол үзэл баримтлалууд байдаг.

Хөдөлмөрийн

Түүхэн хувьсах хөгжлийн

Тоглоомын

Психоаналитик

Шашны

1. Хөдөлмөр хүнийг бий болгосон . Ф.Энгельс/ хүн багаж зэвсэг хийж хөдөлмөрлөх чадвартай болсноор соёл үүссэн гэж үздэг.

2. Түүхэн хувьсах хөгжлийн онол Э.Тайлор, Дж.Фрезер, Г.Спенсер

Амьд биеийн давшингуй хөгжих хөгжлийн явцад соёл нь энгийнээс нарийсан хөгжсөн.

3. Й.Хейзинга Хүний тоглох жам ёсны чадвараас соёлын эх сурвалжийг олно.

5. Психоаналитик / З.Фройд соёлын үүслийг хүй нэгдлийн соёлын судалгаанд тулгуурлан авч үздэг ба табу буюу хорио цээрийн тогтолцоонд ач холбогдол өгдөг.

6. Шашны үзэл баримтлал

соёлын үүслийг бурхан тэнгэр шүтэхтэй холбогдуулан авч үздэг.

Хүн нүгэлээс ангижрах замаар өөрийгөө төгөлдөржүүлж бурхан тэнгэрт итгэн биширснээр хүн өөрийгөө захиран дийлж амьдралаа ёс суртахууны утга учиртай болгох юм хэмээн үздэг байна.

Дүгнэлт

Хүн байгаль соёл гурав хоорондоо салшгүй холбоотой.Хүн өөрөө соёлыг бүтээдэг боловч ,соёл хөгжлийнхөө явцад байгалийг хүнийг хөнөөх аюултай энэ бол гашуун үнэн юм.

Ном зүй

1. Соёл судлалын үндэс /Т.Төмөрбаатар УБ 2001 он хуудас 30-33

2.соёл судлал / Т.Дорждагва УБ 2011он хуудас 40-43,60-63

www.gogo.mn

Гэрийн даалгавар

Соёлын талаарх өөрийн гэсэн нэг оновчтой үнэн зөв тодорхойлолт зохиож ирэх.