กระดูกสันหลังเคลื่อน (Spondylolisthesis)

โดย น.พ.ธเนศ วรรธนอภิสิทธิ์

Thaispineclinic.com

กระดูกสันหลังเคลื่อน เป็นการเลื่อนตัวของกระดกูสันหลังข้อบนเมื่อเทียบกับข้อทีต่่่ากว่า มีการแบ่งชนิดหลายชนิด

ชนิดที่พบบ่อยที่สุดเกิดจากการเส่ือมของหมอนรองกระดูก และข้อต่อของกระดกูสันหลัง (Degenerative Spondylolisthesis) พบในผู้หญิงมากกวา่ผูช้าย เกดิในคนอายุมาก มักพบการเคลื่อนที่ระดับข้อตอ่กระดูกสันหลังส่วนเอวข้อที่ 4-5

สาเหตอุื่นๆ เช่น การเกดิกระดกูสันหลังเคลื่อนจากการใช้งานบ่อยๆ ท่าให้มีการบาดเจ็บของกระดูกสันหลัง (repetitive stress and microtrauma) ท่าให้กระดูกสันหลังเคลื่อน (Isthmic Spondylolisthesis) พบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง อาจพบในนักกีฬาที่ต้องใช้หลังมากๆ เช่น นักยกน้่าหนัก นักกีฬายิมนาสติก

ในเด็กพบว่าเกิดจากการเจริญที่ไมส่มบูรณ์ของกระดูกสันหลัง (Dysplastic

Spondylolisthesis)

รูปแสดงกระดูกสันหลังเคลื่อนชนิดDegenerativeและ Isthmic

spondylolisthesis

รูปแสดงกระดูกสันหลังเคลื่อนชนิด Isthmic spondylolisthesis

MRI ใน Dysplastic Spondylolisthesis

อาการปวดหลังบริเวณเอว อาการจะเป็นมากขึ้นตอนเปลี่ยนอรยิาบท เช่น ลุกจากที่นอน, ลุกขึ้นยืน การกม้เงยหลังจะปวดมากข้ึน อาการปวดร้าวลงขา จะมีอาการปวดบริเวณสะโพกร้าวลงไปน่องและเท้า ตามเส้นประสาทที่ถูกกดทับ มีอาการขาชาและอ่อนแรง มีการตึงตัวของกล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง มีการกดเจ็บบริเวณด้านหลังที่กระดูกสันหลังเคลื่อน

การตรวจเพื่อวนิิจฉัยโรคX-ray ใช้ในการประเมินการเคลื่อนของกระดูกสันหลัง โดยการถา่ย x-ray ในท่าก้มและเงยหลังจะพบการเคลื่อนของกระดูกสันหลังMRI จะช่วยประเมินความรุนแรงของการกดทับเส้นประสาท

รูป X-rayและMRI ใน Degeneraive Spondylolisthesisของกระดูกเอวข้อที3่-4

การรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค ในรายที่อาการไม่รุนแรง รักษาโดย

การปรับพฤติกรรมการใช้งานของกระดูกสันหลัง หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องก้มเงย ยกของหนัก การออกก่าลังกายเพื่อให้กล้ามเนือ้หลังแข็งแรง การควบคุมน้่าหนัก และการใช้ยาระงับปวด การใช้อุปกรณ์ประคองหลัง

การผ่าตัด พิจารณาในรายที่มีอาการรุนแรง รักษาโดยวิธีอนุรักษ์นิยมแล้วไม่ดีขึ้น มีการชาอ่อนแรงของขาเป็นมากขึ้น การผ่าตัดท่าโดยผ่าตัดเอาส่วนที่กดทับเส้นประสาทออก ร่วมกับการเชื่อมข้อต่อที่เคล่ือนของกระดูกสันหลัง

รูปการผ่าตัดรักษาใน Isthmic Spondylolisthesisของกระดูกเอวข้อที4่-5

รูปแสดงผู้ป่วยที่มีกระดูกสันหลังเคลือ่นอย่างรุนแรง กระดูกสันหลังส่วนเอวข้อที่4 เคลื่อนตกลงมาหน้าต่อกระดูกก้นกบ(Spondyloptosis)

รูปX-ray หลังการผ่าตัดดามกระดูกสันหลัง