Монгол хэлний нэгж€¦ · Web view · 2015-09-18Үйл явдлыг дарааллын дагуу бичих \дараалал ... Сурагчид цуврал

$Page 1: Монгол хэлний нэгж€¦ · Web view · 2015-09-18Үйл явдлыг дарааллын дагуу бичих \дараалал ... Сурагчид цуврал$
Монгол хэлний нэгж Эхийн эхлэл, гол, төгсгөлхичээлийн хөтөлбөр II анги хэсгийг таньж уншиж, бичье

Нэгж хичээлийн сэдэв: “Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таньж уншиж бичье ” / 12 цаг /

Хамрах хүрээ : Үеэс үг, үгээс холбоо үг, холбоо үгээс өгүүлбэр , өгүүлбэрээс эх бүтдэг болохыг мэддэг , эхийн агуулгыг ойлгон уншдаг,

уншсан эхийн дагуу энгийн асуултанд хариулдаг ЕБС-ийн 2-р ангийн суралцагчид

Нэгж хичээлийн зорилго : Уран зохиолын эхийг уншиж ойлгон, эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таньж зөв бичиж тайлбарлах

Нэгж хичээлийн зорилт : Зохиолд юу өгүүлэхийг таамаглан ярих, бичих

Эхийн агуулгыг ойлгож унших

Уншсан эхээс сонирхсон хэсгээ дахин унших бичих

Зохиолын эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таньж зөв дараалалтай ярих, бичих

Асуултанд тохирох хэсгийг эхээс сонгон унших бичих

Зохиолын төгсгөлийг таамаглах

Агуулгын оношилгоо

Чадвар 1 анги 2 анги 3 ангиУнших чадвар

Эхийн агуулгыг ойлгон уншихЭхийн хэсгийг сонгон унших

Зохиолын эхлэл гол төгсгөл хэсгийг таньж унших

Эхийн эхлэл гол төгсгөл хэсгийг зөв дараалалд оруулах

Ярих сонсох чадвар

Зөв бүтэцтэй өгүүлбэрээр ярихБусдын яриаг анхааралтай сонсох

Юунд дуртайгаа үндэслэлтэй хэлэх

Зөв бүтэцтэй бүрэн өгүүлбэрээр ярих санаагаа цэгцтэй илэрхийлэх

Бие биедээ асуулт тавьж үндэслэлтэй хариулт өгөх

Өгүүлбэрийн янз бүрийн хэв шинжийг ашиглан бусдын өмнө тодорхой чөлөөтэй ярих

Яриаг анхаарч сонсон чухал хэсгийг мэдэх тодорхойлох

Бичих чадвар

Юу бичихээ бодох жагсааалт гаргах зурах

Үйл явдлын дарааллын дагуу бичих/дараалал заасан үг ашиглах/

Цаг хугацааны дарааллаар бичих/ шалтгаан үр дагаврыг холбон бичих

Хэл зүй үгийн сан

Өгүүлбэрийг 1-2 асуултаар дэлгэрүүлэх

Энгийн өгүүлбэрийг том үсгээр бичдэг


Оноосон нэрийг томоор бичдэг

Өгүүлбэрийг учир шалтгааны асуултаар дэлгэрүүлэх/холбох үгийг хэрэглэх/

1


Сурагчдын оношилгоо

1. Нас сэтгэхүйн оношлогоо 2. Танин мэдэхүйн оношлогоо 3. Тулгуурлах мэдлэг, чадварын түвшин

Долоон настнуудын дараах нас, бие сэтгэхүйн онцлогт тулгуурлана. Үлгэр, домог, дуу, шүлэг,

оньсого тааварт дуртай. Танин мэдэх их эрмэлзэл хүсэл

сонирхолтой, сониуч зантай. Хэл яриа цэгцэрч, санаа

бодлоо ойлгомжтой илэрхийлж чаддаг.

Төрөл бүрийн зүйл цуглуулах дуртай, түүнийгээ солилцдог.

Хөлөгт тоглоом мөн талцаж тоглох дуртай

Зураг үзэх, зурах, будах сонирхол зэрэг онцлогт тулгуурлана.

Үйлдэл төлөвшихийн өмнөх шатнаас тодорхой үйлдлийн шат руу шилжиж байгаа суралцагч буюу тодорхой үйлдэл хөдөлгөөн хийх явцдаа цэгцтэй сэтгэж танин мэдэх онцлогтой.1. Танин мэдэх үйл ажиллагааны хөгжил:- Танин мэдэх процессууд зориудын шинжтэй- Сэтгэхүйн үйлдлүүд хөгжсөн нэгтгэн дүгнэх, харьцуулах, үзэглүүдийн хоорондын холбоо хамаарлыг ойлгох, оюуны дүгнэлт хийх- Оюуны үйл ажиллагаа биеэ даасан шинжтэй бие дааж танин мэдэх зорилт тавих, төлөвлөх гэх мэт- Хэл яриа хөгжсөн санаа бодлоо чөлөөтэй, утга төгөлдөр илэрхийлэх чадвартай.2. Сурах үйл ажиллагааны дадал чадварын хөгжил:- Танин мэдэх зорилтыг хүлээн авах- Багшийн зааварчилга, даалгаврыг биелүүлэх чадвартай.

Тулгуурлах мэдлэг, чадвар1. Унших чадварын түвшин Үсэг, авианы түвшинд уншигч......% Үгийн түвшинд уншигч......% Өгүүлбэрийн түвшинд уншигч......% Эхийн түвшинд уншигч......% Мэдээллийн түвшинд уншигч......%2. Ярих, сонсох чадварын түвшин Эхийн агуулгыг дарааллын дагуу ярих чадвар ....% Зохиолд юу өгүүлэхийг төсөөлөх, таамаглан ярих

чадвар .....% Асуулт асуух, асуултанд хариулан ярих чадвар ....%3. Бичих чадварын түвшин Эр, эм үгийг ялгах, -ий, -ы-тэй үгийг, оноосон нэрийг

зөв бичих чадвар...% Талархал, мэндчилгээ бичих чадвар ....%4. Хэл зүй үгийн санг хэрэглэх чадварын түвшин Өгүүлбэрийг 3-5 асуултаар дэлгэрүүлэх чадвар ....%Эхийн бүтцийн талаарх өмнөх төсөөлөл5. Эх нь өгүүлбэрээс бүтдэг.6. Өгүүлбэр үгээс бүтдэг.7. Үг нь үе, үсгүүдээс бүтдэг талаар анхны төсөөлөлтэй.

2


Сурах бичгийн оношилгоо

Бүлэг сэдэв Сурах бичгийн хуудас № Даалгаврыг гүйцэтгэсэн нь

Өөрт тохиолдсон явдлаа ярьж суръя 16 №1

1.Ах дүү хоёр хулгана явж байгаад хэрчим бяслаг олжээ.2. Хоёул гэртээ аваачиж идэхээр дамжлан явж гэнэ. Гэвч дүү нь тэсэлгүй идчихэв.3. Гэртээ ирэхэд бяслаг нь ч дууссан байж, дүү нь ч гэмшихийн ихээр гэмшиж гэнэ.

Үйл явдлын дарааллыг олцгооё 63 № 4

1. Маралмаа, Анараа хоёр жимс түүхээр уулын модонд очсон. Анараа жимсний модыг хугалсан.2. Маралаа жимсний иш мөчрийг хугалж болдоггүйн учрыг найздаа хэлсэн. Мөн эхлээд

хэлээгүйдээ гэмшсэн.3. Анараа, Маралаа хоёр монголчууд зулзаган мод, жимсний модыг хамаагүй хугалж

гэмтээдэггүй, хамгаалж ирсэн ардын сайхан ёс заншлаас мэдэж авсан.

Дүрслэн ярьж үлгэр зохиоё 76 №4

1. Заан өдөр бүр голоос ус уухдаа оготнын нүхийг усаар шүршиж сүйтгэдэг бөгөөд “Орон гэрийг минь битгий сүйтгээч” гэсэн гуйлтыг нь тоодоггүй байлаа.

2. Оготно заантай дайн зарлахаар шийдэж, томчууд нь тоохгүй харин жижиг ардууд нь нүүжээ.3. Оготно зааны хамрын нүхээр орж зааны уушги зүрхийг нь уран дийлж санаа зовох зүйлгүй

амар сайхан жаргаж гэнэ.

Үйл явдлын дарааллыг тогтоож

суръя79 №8 Хурганд явж байгаа хүн шилбүүр, адуунд явж байгаа бол уурга барьдаг юм шүү дээ.

Үгийг үеэр зааглан мөрд шилжүүлье 93 №4

ЧихГадаа хүйтэн байлаа. Энхээг гарах гэхэд эмээ нь: -Миний хүү малгайгаа өмсөөрэй гэв. Энхээг

эмээгийнхээ үгийг огт дуулсан шинжгүй гарахад шинэхэн цас орсон байв. Тэр цасан дээр элдэв юмны дүрс зурж эхлэв. Гэтэл гэнэт чих нь бахиар хавчих адил часхийн янгинан өвдөв. Энхээ: -Би

одоо эмээгийнхээ үгэнд орно гэж чихээ барин дэвхцэн уйлав. Гэвч хожимдсон байлаа.

3


Зохиолын баатрын үг яриаг чээжлэн дүрд

тоглоё144 №2

Эхийн эхлэл:

Эхийн гол хэсэг:

Эхийн төгсгөл хэсэг:

4


Сэдвийн төлөвлөлтБ

үлэг

сэд

эв

Нэг

ж

хичэ

элий

н Ээлжит хичээлийн

дугаарЭэлжит хичээлийн сэдэв

Суд

лах

цаг

Багц цаг Судлах 7 хоног

Сур

ах

бичг

ийн

хууд

ас

Уран

зох

иолы

н эх

унш

их

2-12

Ээлжит хичээл 1 Зараа тугал хоёр шүлэг 70 мин

12

Хуу75

Ээлжит хичээл 2“Бяцхан хулгана” /өгүүллэг/

105мин хуу 68,69

Ээлжит хичээл 3Г.Жамьянсүрэн .”Хэдгэний хариултад хэн туслах вэ?”

/шүлэг/ 70 мин хуу 70

Ээлжит хичээл 4 “Амьтны хүрээлэнд хийх аялал”70 мин

хуу 71,72

Ээлжит хичээл 5 “ Цэцэг баярлав” 70 мин хуу 73

Ээлжит хичээл 6 ”Барын бамбар”/зохион бичих эх/ 35 мин

хуу 74

5


Цагийн төлөвлөлт, агуулга

6


Хичээл хоорондын залгамж холбоо

7

Монгол хэлЭхийн эхлэл гол

төгсгөл хэсгийг таньж унших,бичих

Математик Үнэн ба худал хэллэг, ангилах

чадвар

Хүн ба орчин Амьтны үр төл,

хоол тэжээл

Иргэний боловсрол

Зан чанар, дүрээс суралцах, дүрэм

журам, дэгийг баримтлах

Зураг, технологи Амьтны үр

төлийг зурах, будах

Биеийн тамир Алжаал тайлах

дасгал хийх

Дуу хөгжим Байгалийн дуу чимээг сонсгох

Үе шат Ээлжит хичээлийн сэдэв

ЦагСудлагдахуун Ур ухаан

А Баримжаалах

үе

А.Барто “Зараа тугал хоёр” шүлэг

2

Эхийн эхлэл хэсэг

Эхийн гол хэсэг

Эхийн төгсгөл

хэсэг

Эхийн гарчиг

Оноосон нэр

- , Эхийн агуулгыг ойлгон унших

Уншсанаа дарааллын дагуу ярих бичих

Зохиолд юу өгүүлэхийг төсөөлөх таамаглах

Шүлгийн авиа үгийг тод хэлж хэмнэлтэй унших

Эхэд байгаа танил биш үгийг тайлбарлах

Асуултанд хариулахын тулд эхийн хэсгийг түүвэрлэн унших

Бие биедээ асуулт тавьж асуултыг анхааралтай сонсон ,

үндэслэлтэй хариулах

Эхийн эхлэл, гол төгсгөл хэсгийг таньж,унших , бичих, ярих

Оноосон нэрийг томоор бичих

Эхийн төгсгөлийг таамаглах

Алдаатай бичсэн үгийг олж засах

В Мэдлэг

эзэмшүүлэх үе

“Бяцхан хулгана” өгүүллэг

2

Г.Жамьяансүрэн “Хэдгэний хариултанд хэн туслах вэ?” шүлэг

2

С Хөгжүүлэх -

үнэлэх үе

“Амьтны хүрээлэнд хийх аялал”

2

“Цэцэг баярлав” 2

С. Маршак “Барын бамбар”

2


Сургалтын орчин

8


Тулгуурлах мэдлэг, чадварын оношлогоо

Унших Авиа, үсгийн

түвшинҮгийн түвшин Өгүүлбэрийн

түвшинЭхийн түвшин Мэдээллийн түвшин

9

Төрл

үүд

Материаллаг орчин Сэтгэл зүйн орчин Үйлийн орчин

Ээл

жит

хич

ээл

Ээл

жит

хич

ээл

Ээл

жит

хич

ээл

4Э

элж

ит х

ичээ

л 5

Ээл

жит

хич

ээл

6 Багш сурагчдын эелдэг харилцаа,

Сургах ба сурах хүсэл эрмэлзэл,

Бусдын үгийн хүлээцтэй сонсох,

Тэднийг хүндлэх, Эмх цэгц, нямбай

ажиллагааг эрхэмлэх нөхцөлийг бүрдүүлэх,

Үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх

Зөв, хурдан ойлгож унших

Эхийн агуулгыг ойлгон унших Уншсанаа дарааллын дагуу ярих бичих Зохиолд юу өгүүлэхийг төсөөлөх таамаглах Шүлгийн авиа үгийг тод хэлж, хэмнэлтэй унших Эхэд байгаа танил биш үгийг тайлбарлах Асуултанд хариулахын тулд эхийн хэсгийг

түүвэрлэн унших Бие биедээ асуулт тавьж асуултыг анхааралтай

сонсон , үндэслэлтэй хариулах Эхийн эхлэл, гол төгсгөл хэсгийг таньж, унших ,

бичих, ярих Оноосон нэрийг томоор бичих Эхийн төгсгөлийг таамаглах Алдаатай бичсэн үгийг олж засах

хуу

75

хуу

68,6

9

хуу

70

хуу

71,7

2

хуу

73

хуу

74

Хэрэ

глэг

дэхү

үний

ду

гаар

№ 1

, 2,3

, 4, 5

, 6, 7

№ 8

, 9, 1

0, 1

1, 1

2, 1

3, 1

4,

№ 1

8, 1

9, 2

0, 2

1

№ 2

2, 2

3, 2

4

№ 2

5, 2

6, 2

7, 2

8, 2

9, 3

0,

№ 3

2, 3

3, 3

4, 3

5

Бод

ит

үзүү

лэн Бөмбөг, цагаан самбар, хөгжим, шоо, гэрлэн дохио, соронз, өнгийн цаас....


чадварын түвшин

Анхаарах шаардлагатай

Сайжирч байгаа Хангалттай Маш сайн

Унших чадвар

Цагаан толгойн дармал, бичмэл үсэг, үеийг унших

Үе, авиа үсгийг ойлгох, хэрэглэх

Үгийн утгыг ойлгон унших

Эхэд байгаа танил биш үгсийг өөрийн ойлгосноор тайлбарлах

Өгүүлбэрийн утгыг ойлгон унших

Асуултанд тохирох хэсгийг эхээс олж унших

Хялбар толь бичиг, үгийн цэснээс хэрэгтэй үгээ эхний үсгээр олох

Эхийн агуулгыг ойлгон унших

Уншсанаа дарааллын дагуу ярих, бичих

Эхэд байгаа хэлц үгсийг өөрийн ойлгосноор тайлбарлах

Эх, зохиолд юу өгүүлэхийг төсөөлөх таамаглах зохиолын дүрд үнэлгээ өгч унших

Ертөнцийн гурав, оньсого, зүйр цэцэн үгийн утгыг ойлгон унших

Мэдээллийн агуулгыг ойлгон унших

Үйл ажиллагааны зааврыг уншиж, ойлгоод дагаж мөрдөх

Мэдээлэл олж авах, асуултанд хариулахын тулд эхийн хэсгийг түүвэрлэн унших

Талархал мэндчилгээ, захидал уншаад ойлгох

Сонирхлын дагуу ном сонгон унших

Ярих, сонсох чадварын

түвшин



Ярих, сонсох чадвар

Бусдын асуултанд нэг үгээр зөвхөн мэдэгдэл төдий хариулдаг

Анхааралтай сонсох чадвар сул

Бусадтай харилцахдаа ичиж, имээдэг

Үг, өгүүлбэрийг зөв хэлэх

Харсан сонссоноо ярих

Бусдын яриаг анхааралтай сонсох

Ээлж дараагаар ярих

Багш, найз нөхөд бусад хүмүүстэй танилцаж ярилцах

Өөртөө итгэлгүй үедээ сул дуугаар ярьдаг

Тод чанга ойлгомжтой ярих

Зөв бүтэцтэй өгүүлбэрээр ярих

Харсан, сонссоноо тогтоон ярих

Бусдын яриаг анхааралтай сонсох, асуултанд оновчтой хариулах

Үлгэр, хүүхэлдэйн киноны дүрийг дуурайж тоглох

Зохиолын баатрын үг яриаг чээжилж, дүрд тоглох

Өөртөө итгэлтэй зөв тод ойлгомжтой ярих

Зөв бүтэцтэй өгүүлбэрээр зөв дараалалтай ярих

Санаагаа цэгцтэй илэрхийлэх Харсан, сонссон, уншсанаа магадлах,

лавшруулж асууж, ярилцах Заавар болон асуултыг анхааралтай

сонсох, оновчтой хариулах Бие, биедээ асуулт тавьж, үндэслэл

нотолгоотой хариулт өгөх Зохиолын дүрд тоглох, жүжиглэх Шүлгийг уран яруу унших, хэлэх Өөрийн болон багийн ажлыг бусдад

тайлагнан ярих,

10


Харилцагчдаа хүндэтгэн эелдэг үг хэрэглэх

Юунд дуртайгаа үндэслэлтэй хэлэх

илтгэх,дүгнэх,тайлбарлах Нотолгооны бүтцээр илтгэхийг хичээн

ярих

Бичих чадварын түвшин



Хуулан бичих чадвар

Үсэг, үеээр нь харж хуулан бичих

Үг, холбоо үгээр нь харж хуулан бичих

Өгүүлбэрээр нь харж тогтоогоод хуулан бичих

2-3 өгүүлбэр болон, цогцолбороор нь харж тогтоогоод бичих

Эхийг бүхэлд нь тогтоогоод хуулж болон найруулан бичих

Зөв бичих чадвар Эгшиг, \богино, урт, хос\ гийгүүлэгч, тэмдэг үсгийг ялган зөв бичих

Нүдэлсэн эхийг дуудуулж зөв бичих

Үг, өгүүлбэрийг дэгийн дагуу бичих

Нүдэлсэн эхийг бие даан зөв бичих

Үеэр таслан мөр шилжүүлэх

Аймаг, сум, хот, дүүргийн нэрийг том үсгээр бичих

Танил биш эхийг дуудуулан зөв бичих Эр, эм үгэнд “-ы, ий” зөв залган бичих Утга ялгасан үгийг “н, г” зөв дуудах,

нүдлэн зөв бичих Эх зохион бичихдээ үг, өгүүлбэрийг

дэгийн дагуу зөв бичих

Эх зохион бичих чадвар

Бүдүүвчээр 2-3 үгтэй өгүүлбэр зохион бичих

Зураг болон сэдвийн дагуу эх зохион бичихдээ өгүүлбэрүүд нь хоорондоо утгын болон цаг хугацааны дараалал хамааралгүй бичих

Бичих сэдвээ сонгох Бичих санаагаа эргэцүүлэн

бодох, бусадтай хэлэлцэх Бичих төлөвлөгөө, ерөнхий

зураглал, бүдүүвч гаргах, санаагаа холбох, тэмдэглэл хийх хэлэлцэх

Бичих зорилгоо сонгон бичих

Шүлэг, оньсого, зүйр үг, ертөнцийн гурав дуурайн зохиож бичих

Төгсгөлийг таамаглах болон хувирган бичих

Нэг үйл явдалтай эхийг зохион бичих Эх зохиохдоо эхлэл, гол, төгсгөл

хэсгээр нь асуултаар төлөвлөгөө гарган бичих

Цогцолбороор утгыг ялган догол мөрөөр бичих

Уран зохиолын онцлогийг дагаж мөрдөх \шүлэг, өгүүллэгийн бүтцийг ашиглах\

Хүн ба газар орныг дүрслэхдээ оновчтой үг хэллэгийг ашиглах

Энгийн заавар бичих Үйл явдлыг дарааллын дагуу бичих \

дараалал заасан үг ашиглах\ Баримтын загварыг дуурайн бичих Зааврын дагуу бичих

11


Өөрийн болон гэр бүлийн танилцуулга, талархал, мэндчилгээ бичих

Бичсэнээ хянах, сайжруулах

чадвар

Хуулж бисэн эхийн алдааг номтой тулган шалгаж алдаагаа олж засах

Цэг, тэмдэг, том үсэг, үг, үсгийн алдааг засах, холбогдох зураг чимэглэлээр баяжуулах, бичсэнээ бусадтай хуваалцах

Алдаатай бичсэн үгийг олж засах

Бичсэн зүйлийнхээ утгыг нягталж, дахин унших

Хэн нэгэнтэй хамт дахин сайжруулах, \үг, өгүүлбэр нэмэх, хасах, өөрчлөх\

Зохиосон эхийн талаар ярилцах, асуулт асуух, сайжруулах, үгийн ба утгын алдааг засах, сийрүүлэн бичих

Бичсэн зүйлийнхээ утгыг нягталж, дахин унших

Өөрөө бие даан дахин сайжруулах, \үг, өгүүлбэр нэмэх, хасах, өөрчлөх\

Зохиосон эхийн талаар ярилцах, асуулт асуух, сайжруулах, үгийн ба утгын алдааг засах, сийрүүлэн бичих

Бүтээлээ чимэглэн эмхтгэн, ном, гарын авлага хийж ангийн номын санг баяжуулах

Хэл зүй үгийн санг хэрэглэх

чадварын түвшин



Хэл зүй үгийн санг хэрэглэх

чадвар

Үгсийг утгаар нь ялгах

Өгүүлбэрт асуулт зохиох

Асуултаар холбоо үг зохиох


Цэг, тэмдгийг зөв хэрэглэх \асуултын тэмдэг, даслал\

Үгсээс утгаараа өөр үгийг ялгах

Үгсийг утгаар нь бүлэглэн бичих

Хэн, юу, ямар, хэд, хэчнээн, яав, яах, яасан гэсэн асуултанд хариулагдах үгсийг асуултаар ялган, бүлэглэн хэрэглэх


Өгүүлбэрт сэтгэлийн хөдөлгөөн, өнгө аясыг илтгэх үг хэллэгийг аялsга тохируулан хэрэглэх зөв бичих \асуусан, хүүрнэсэн\

Хэлц үгийг чээжлэх, тогтоох

Өгүүлбэрийн учир шалтгааныг асуултаар дэлгэрүүлэх

Эсрэг утгатай үгийг таних, тайлбарлах

Хэлц үгийг чээжлэх, тогтоох, ойлгох тайлбарлах

Гадаад үгийг нүдлэн тогтоох, хэрэглэх

Шинэ үгийн утгыг өөрийн үгээр тайлбарлах, толь ашиглан тайлбарлах

Өгүүлбэрийг хураах, дэлгэрүүлэх

12


Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт

Сэдэв 1 “Зараа тугал хоёр” шүлэг -2 цаг

Хөгжүүлэх чадвар Суралцахуйн зорилт ХугацааУран зохиолын эх-шүлэг унших, шүлгийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган таних, утгыг ойлгох, ярих, бичих.

Зургийг ажиглаад ойлгох үйл явдлын дарааллыг тогтоох Ямар шүлгийн зураг болохыг таах Шүлгийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийн утгын холбоог олж, зөв байрлуулж наах. Шинэ үгийн утгын толь хөтлөх Шүлгийг уран тод унших Шүлгийн утгыг ойлгон ярих Дүрд үнэлгээ өгөх ярилцлага хийх

Арга зүй:

Үйл ажиллагааны зорилт Арга зүй Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн үйл ажиллагаа Хэрэглэг дэхүүнГэрийн даалгавар шалгах хамтран ажиллах, бие, биенээсээ суралцах, туршлага солилцох

Хэс, царц, хосол арга

Хэс- ангид зугаална хосоо сонгоноЦарц- төсөн хөшөө болж зогсоод багшийн зааврыг анхааралтай сонсоно.Хосол- хосоороо хамтран ажиллаж даалгавраа шалгана.

Багш хэс, царц, хосол командыг өгнө. Ингэхдээ команд хоорондын хугацааг зөв тохируулах, анги дүүрэн хараатай ажиллах

Гэрийн даалгавар хийсэн дэвтэр, багшид шүгэл

13


Цуврал зургийг ашиглан эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таамаглах, сэдэлжүүлэх \Учир зүй логикоор сэтгэх\

Зурагт тааврын

арга

Зараа тугал хоёр шүлгийн цуврал зургийг ажиглаад үйл явдлын дарааллыг таамаглан ярилцах 2 мин

Ямар шүлгийн зураг байж болохыг таах

Цуврал зургийг самбарт байрлуулна.

Энэ зураг ямар шүлгийн зураг байж болох вэ?

Зараа, тугал хоёрын зураг хэрэглэгдэхүүн №1, 2

Эхийг утгыг зөв найруулах, эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийн утгын холбоог ойлгох 10 мин \Учир зүй логикоор сэтгэх\

Бүдүүвч зураглал

Зараа тугал хоёр шүлгийн эхийг мөр мөрөөр нь салгаж бичсэн хэрчмэл картыг хамтран уншина.

Өгүүлбэрүүдийн хоорондох утгын холбоог ойлгож, багаар ярилцан зөв байрлуулж шүлгийг эвлүүлж наана.

Шүлгийг уншиж ойлгоно.

Зараа тугал хоёр шүлгийн эхийг мөр мөрөөр нь салгаж бичсэн хэрчмэл картыг баг тус бүрт тараан өгнө.

Эдгээр өгүүлбэрүүдийг уншаад утгын холбоог гаргаж эхийг эвлүүлээрэй.

Шүлгийн эхийг мөр мөрөөр нь салгаж бичсэн хэрчмэл картыг багт хэрэглэгдэхүүн №3

Шүлгийг уран яруу унших, шүлгийг уншихдаа өргөлт, зогсолтыг зөв тохируулан хэмнэлтэй унших \Хамтран ажиллах-үеийнхнээсээ дэмжлэг авах бусдыг дэмжих\

“Бяцхан уран

жиргээ” тэмцээн зохиох

Шүлгийг чээжлэх аргаас сонгон ажиллана.

Уран унших дасгал хийх Баг бүр шилдэг уран уншигчаа

шалгаруулна. “Бяцхан уран жиргээ” тэмцээн зохиох

Үлгэрлэн уран уншиж үзүүлэх Баг бүрийн ажиллах явцтай

танилцах дэмжлэг үзүүлэх

-Шүлгийг чээжлэх аргачлал Микрофон

Үгийн санг баяжуулах толь бичиг ашиглах чадварыг хөгжүүлэх

Бяцхан-Толь

хөтлөх арга

Эхээс утга нь ойлгогдохгүй байгаа үгийг олж, утгыг тайлбарлан өөрсдийн бяцхан толь бичгээ хөтлөнө. Бие даан ажиллана.

Толь бичгээс үгийн утгыг хэрхэн олж болох вэ?

Цагаан толгойн үсгийн дарааллаа санаарай.

Толь бичиг Толь бичгийн

дэвтэр хэрэглэгдэхүүн №4

Асуултыг ойлгож, өөрийн үгээр дэлгэрэнгүй хариулт өгөх, бусдын хариултыг анхааралтай сонсох, ойлгосноо харилцан ярилцах 5 мин \


Шүлгийг уншиж ойлгосноо асуултын дагуу ярилцана.

Хэс командаар ангид зугаална. Царц командаар мөсөн хөшөө болж,

багшийг анхааралтай сонсоно. Хосол командаар хосоор асуултанд

хариулж ярилцана

Багш командыг өгнө. Царц командтай үед багш

асуултаа хэлнэ.1. Зарааг яагаад ичимхий гэсэн

бэ?2. Идэмхий тугал гэж ямар

тугалыг хэлдэг вэ?3. Тугалны хэл яагаад өвдсөн

бэ?4. Зараа юу гэж хэлсэн бэ?

14


Эхийн бүтцэд задлал хийх 10 мин\Учир зүй логикоор сэтгэх\

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган бичих 5 мин

Эхлээд яасан бэ?Дараа нь яасан бэ?Эцэст нь яасан бэ?

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган ярилцах 5 мин

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган бичих хүснэгтийг хүүхэд бүрийн тоогоор бэлтгэн тараана.

Хэрхэн бичсэнийг асууж ярилцана.

Зохиол нь эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгтэй байдаг. гэдгийг ойлгуулах

хүснэгтийг хүүхэд бүрийн тоогоор хэрэглэгдэхүүн №5

Зохиолын дүрд анализ хийх, дүрээс суралцах, өөрийн үзэл бодлоо үндэслэл, нотолгоотой ярих, илтгэх, зөв үйлийн сонголт хийх 10 минЗохиолоос нотолгоонд тохирох хэсгийг олох\Бүтээлчээр сэтгэх\

Дүрд үнэлгээ өгөх арга

Зараа,тугал хоёрын дүрээс сонгож, үнэлгээ өгч ярилцана. 10 мин

Дүр

ийн

нэр

......

......

......

......

.

Эерэг зан чанар

Нотолгоо

Сөрөг зан чанар

Нотолгоо

Хөгжүүлэх зан чанар

Хийх зөв үйлдэл

Зараа, тугал хоёрын дүрээс аль нэгийг нь сонгож дүгнэлт бичээрэй.

Сонгосон дүрийнхээ эерэг зан чанарыг бодоорой. Түүний нотолгоог шүлгээс олж бичээрэй.

Сонгосон дүрийнхээ сөрөг зан чанарыг бодоорой. Түүний нотолгоог шүлгээс олж бичээрэй.

Сөрөг зан чанарыг ямар эерэг зантай болгох хэрэгтэй вэ? \Болгоомжгүй-болгоомжтой г.м\

Зан чанараа хөгжүүлэхийн тулд ямар зөв үйлийг хийх ёстой вэ? асуултаар чиглүүлгийг өгнө.

Дүрд үнэлгээ өгөх хүснэгт хүүхэд бүрийн тоогоор хэрэглэгдэхүүн №6

15


Үгийн баялагыг нэмэгдүүлэх, сэтгэлгээний хурд, уян хатан чанарыг дээшлүүлэх 5 мин

Тархи ны шуурга

арга

Загварын дагуу холбоо үг зохион бичээрэй.

1. Ямар? Тугал2. Тугал яасан бэ?3. Ямар? Зараа4. Зараа яасан бэ?

Сурагчид багаар ярилцан үгийн жагсаалт гаргана.

Сурагчид хэний баг олон үг бичсэнээ тоолж гаргана.

Олсон үгээ анги нийтэд уншиж танилцуулна.

Дээрх 4 загвараас аль нэгийг нь сонгоорой.

Багшийг эхэл гэхэд бичиж эхэлнэ.

1 минутын хугацаанд аль болох олон үг олж бичээрэй.

Сонгосон загвараараа баг болоод үгээ нэгтгээрэй

Хэний баг хамгийн олон үг олсон бэ? ярилцана.

Ямар? Тугал Тугал яасан бэ? Ямар? Зараа Зараа яасан

бэ? хэрэглэгдэхүүн №7

Өгүүлбэрийг зохион найруулж бичих, хамтран ажиллах, санаа бодлоо хуваалцах мин

Бод, хамтар, хуваалц

арга

Холбоо үгийг 2-3 үгээр нэмэн дэлгэрүүлж өгүүлбэр зохион бичнэ.

Зохиосон өгүүлбэрээ баг дотроо уншиж танилцана.

Хамгийн их таалагдсан өгүүлбэрүүдээ анги нийтэд уншиж танилцуулна.

Ам дөрвөлжин цаасаа гурвалжилж нугалаад пирамид аргаар бичиж хэлхмэл ном хийх

Дээрх үгсийн жагсаалтан дах үгсийг ашиглан өгүүлбэр зохиогоорой.

Ам дөрвөлжин цаасан дээрээ пирамид аргаар бичиж хэлхмэл ном хийгээрэй.

Номын загварыг үзүүлнэ.

-Ам дөрвөлжин цаас хүүхэд бүрийн тоогоор-Ноосон утас, зүү, хавчаар

16


Аливаа зүйлийг олон талаас нь харах, хэлэлцэх, өөрийн үзэл бодлоо үндэслэл, нотолгоотой ярьж илэрхийлэх, бусдын үзэл бодлыг хүндэтгэх, анхааралтай сонсох, дүрэм зааврыг дагаж мөрдөх, мэтгэлцэх анхны төсөөлөлтэй болох 15 мин

Үнэт зүйлийн тэнхлэг үүсгэх арга

Дээрх хариултаас өөрийн үзэл бодолд нийцэж байгааг сонгож багт хуваагдана.

Багаар өөрсдийн үзэл бодлоо хамгаалан ярилцана.

Баг бүр өөрийн илтгэгчээ тодруулан мэтгэлцэнэ.

“А” багийн илтгэгчийг ярьж байх үед анхааралтай сонсоно.

Илтгэгчийг ярьж дуусмагц багийн гишүүдээс нэмэлт мэдээлэл өгч болно.

“А” багийг санаа бодлоо илэрхийлж дууссаны дараа “Б” баг илтгэнэ.

“Б” багийн дараа “В” баг илтгэнэ. Аль ч багийн гишүүд санаа бодлоо

өөрчилж нөгөө багт орж болно.

Тугал яагаад зарааны бөөрийг долоосон бэ? Чи дараах хариултын алинтай нь санал нийлэх вэ?

А. Хоол гэж андуурсанБ. Найзлахыг хүссэн сэтгэлээ илэрхийлсэнВ. Зарааг муухай болгож гомдоох гэжГ. Юу вэ? гэдгийг мэдэх хүсч Багш мэтгэлцэх нотолгооны

бүтцийг болон дүрмийг танилцуулна.

Мэтгэлцэх нотолгооны бүтэцМэдэгдэл \нотолгооны гол санаа\ Үндэслэл \учир шалтгаан\ Дэмжлэг \зохиолоос авсан ишлэл\ Дүгнэлт \гол санаагаа давтах\

-А. Хоол гэж андуурсанБ. Найзлахыг хүссэн сэтгэлээ илэрхийлсэнВ. Зарааг муухай болгож гомдоох гэжГ. Юу вэ? гэдгийг мэдэх хүсч бичсэн карт

Дасгал, даалгавруудыг Блумын таксономийн танин мэдэхүйн түвшнээр ялгасан байдал

д/д Блумын таксономийн танин мэдэхүйн түвшин

17


Арга зүй Дасгал, даалгаврын тавилт

Сэр

гээн

сан

ах

Ойл

гох

Хэрэ

глэх

Нэг

тгэн

дү

гнэх

зад

лан

Үнэл

эх

Бүт

ээх


Хэс- ангид зугаална хосоо сонгоноЦарц- төсөн хөшөө болж зогсоод багшийн зааврыг анхааралтай сонсоно.Хосол- хосоороо хамтран ажиллаж даалгавраа шалгана.

++ +

1 Зурагт тааврын арга Зараа тугал хоёр шүлгийн цуврал зургийг ажиглаад үйл явдлын дарааллыг таамаглан ярилцах

Ямар шүлгийн зураг байж болохыг таах + + +2 Бүдүүвч зураглал Зараа тугал хоёр шүлгийн эхийг мөр мөрөөр нь салгаж бичсэн хэрчмэл

картыг хамтран уншина. Өгүүлбэрүүдийн хоорондох утгын холбоог ойлгож, багаар ярилцан зөв

байрлуулж шүлгийг эвлүүлж наана. Шүлгийг уншиж ойлгоно.

+ + +

3 “Бяцхан уран жиргээ” тэмцээн

зохиох

Шүлгийг чээжлэх аргаас сонгон ажиллана. Уран унших дасгал хийх Баг бүр шилдэг уран уншигчаа шалгаруулна. “Бяцхан уран жиргээ” тэмцээн зохиох

+ + +

4 Бяцхан-Толь хөтлөх арга

Эхээс утга нь ойлгогдохгүй байгаа үгийг олж, утгыг тайлбарлан өөрсдийн бяцхан толь бичгээ хөтлөнө. Бие даан ажиллана. + + +

5 Хэс, царц, хосол арга

Шүлгийг уншиж ойлгосноо асуултын дагуу ярилцана. Хэс командаар ангид зугаална. Царц командаар мөсөн хөшөө болж, багшийг анхааралтай сонсоно. Хосол командаар хосоор асуултанд хариулж ярилцана

+ + +

6 Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган бичихЭхлээд яасан бэ?Дараа нь яасан бэ?Эцэст нь яасан бэ?

+ + +

18


Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган ярилцахДүрд үнэлгээ өгөх арга

Зараа,тугал хоёрын дүрээс сонгож, үнэлгээ өгч ярилцана.

Дүр

ийн

нэр

......

......

......

......

.

Эерэг зан чанар

Нотолгоо


Нотолгоо

Хөгжүүлэх зан чанар

Хйх зөв үйлдэл

+ + +

Тархи ны шуурга арга

Загварын дагуу холбоо үг зохион бичээрэй.1. Ямар? Тугал2. Тугал яасан бэ?3. Ямар? Зараа4. Зараа яасан бэ?

+ + +

Бод, хамтар, хуваалц арга

Холбоо үгийг 2-3 үгээр нэмэн дэлгэрүүлж өгүүлбэр зохион бичнэ. Ам дөрвөлжин цаасаа гурвалжилж нугалаад пирамид аргаар

өгүүлбэрээ бичиж хэлхмэл ном хийх + + +Үнэт зүйлийн

тэнхлэг үүсгэх арга Тугал яагаад зарааны бөөрийг долоосон бэ? Чи дараах хариултын

алинтай нь санал нийлэх вэ?А. Хоол гэж андуурсанБ. Найзлахыг хүссэн сэтгэлээ илэрхийлсэнВ. Зарааг муухай болгож гомдоох гэжГ. Юу вэ? гэдгийг мэдэх хүсч Дээрх хариултаас өөрийн үзэл бодолд нийцэж байгааг сонгож багт

хуваагдан мэтгэлцэн ярих.

+ + +

Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт

Сэдэв 2 “Бяцхан хулгана” өгүүллэг 105 мин

19


Хөгжүүлэх чадвар Суралцахуйн зорилт ХугацааУран зохиолын эх-өгүүллэг унших, өгүүллэгийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган таних, утгыг ойлгох, ярих,бичих.

Зургийг ажиглаад ойлгох үйл явдлын дарааллыг тогтоох Ямар өгүүллэгийн зураг болохыг таах Өгүүллэгийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийн утгын холбоог олж, зөв байрлуулж наах. Шинэ үгийн утгын толь хөтлөх Өгүүллэгийг бүтээлчээр унших Өгүүллэгийн утгыг ойлгон ярих Дүрд үнэлгээ өгөх ярилцлага хийх

Арга зүй:

Үйл ажиллагааны зорилт

Арга зүй Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн үйл ажиллагаа Хэрэглэгдэ-хүүн

Сэдэлжүүлэх, таамаглал дэвшүүлэн ярилцах, бусдыг сонсох, ярих чадварыг хөгжүүлэх

Зургаас таамаг

лал дэвшүүлэх

арга, самба-рын

театр

Сурагчид хөшигний ард амьтан хүн үлгэрийн баатар байна гэх мэт төсөөлөн бодно.Хамтарч хосоороо ярилцанаАнги нийтээрээ ярилцана. Энэ юу вэ? Цагаан хавтгай зүйл чихэр Энэ хэний юм болоо ? Энэ сарны юм байна. Энэ хулганы юм байна. ярилцана.

Хүүхдүүдээ өнөөдөр манай ангид жижиг театр нээгдлээ. Та нар хөшигний ард юу байгаа гэж бодож байна вэ? асуултаар хичээлээ эхэлнэ..Дараа нь хөшгөө нээж самбарын театр дээр саван хулгана сар хамарны зургийг байрлуулна.

Самбарын хөшигСаван хулгана сар хамарны зураг Хэрэглэгдэхүүн №8

Таамаглал дэвшүүлэн богино эх зохион бичих,

Түлхүүр үгээр түүх

бүтээх арга

Саван, хамар, хулгана, сарны зургаар эдгээр зүйл оролцсон ямар үйл явдал баж болох вэ? багаараа ярилцан 1-3 өгүүлбэрт багтаан богино эх зохион бичнэ.

Зургийг ажиглаад эдгээр зурагтай холбоотой өгүүлбэр зохиогоорой.

20


Цуврал зургийг ашиглан эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таамаглах, сэдэлжүүлэх

Зурагт тааврын арга

“Бяцхан хулгана” өгүүллэгийн цуврал зургийг харж үйл явдлыг таамаглан зөв дараалалд оруулж байрлуулна.Өөрийн бодол төсөөллийг бусадтай хуваалцна.Багшийн асуултанд хариулж ярилцана.Бусдыг анхааралтай сонсоно.

Цуврал зургийг самбарт байрлуулна.Зургийг анхааралтай ажиглаарай. Энэ зурагт юуны тухай өгүүлсэн байж болох вэ? Цаашид юу болох бол чи юу гэж бодож байна вэ? таамаглал дэвшүүлээрэй.

Хэрэглэгдэхүүн №9,10

Эхийн 1-р хэсэг

Бүтээлчээр сонсох чадварыг хөгжүүлэх, таамаглал дэвшүүлэн ярилцахӨөрийн төсөөллийг эх зохиолтой харьцуулах, цаашид унших сонирхол, сэдлийг төрүүлэх

Зогсолттой

уншлагын арга

Багшийн уншсан эхийг анхааралтай сонсоно.Багшийн асуултанд хариулан ярилцана.Төсөөлсөн зүйл эхийн үйл явдалтай тохирч байгаа эсэхийг харьцуулан ярилцана.Хайгуулчин тоглоом тоглон хулгана гэдэг үгийг тоолж дахин уншина.

Бяцхан хулгана эхийн 1-р хэсгийг багш үлгэр жишээ уншлагаар уншина.Бяцхан хулганад ямар үйл явдал тохиолдсон бэ?Бяцхан хулгана хаана явж байгаад юу олсон бэ?Тэр олсон зүйл нь ямар байсан бэ?Хулганы гэрт цэцгийн сайхан үнэр яагаад дүүрсэн бэ?

Сурагчид өөрсдөө бие даан асуулт зохиох, хосоор асууж ярилцах, хамтран таамаглах, таамаглалаа хэлэлцэх


Сурагчид анхааралтай эхийг сонсон өөрсдийн төсөөлөлтэй харьцуулан асуулт зохион хэс царц хосол аргаар ярилцана.Сурагчид бие даан уншина.Савангаар тэд юу хийсэн бэ?Хулганы гэр бүл яагаад аз жаргалтай байсан бэ?Сар яагаад инээсэн бэ?

Цаашид юу болсон бол төсөөлж бодоорой. Бяцхан хулгана эхийн 2-р хэсгийг багш үлгэр жишээ уншлагаар уншина. Асуулт зохион, хэс, царц, хосол аргаар бусад сурагчдаас асууж ярилцаарай.

Эхийн 2-р хэсэг

Хэрэглэгдэхүүн 11,12


Толь бичиг хөтлөх

арга

Эхээс утга ойлгохгүй байгаа үгсийг олж утгыг тайлбарлан бяцхан толь бичгийн дэвтэртээ бичнэ. Олз- ...............Бяцхан-.................Гөлчгий-.......................

Олз бяцхан хулгана, гөлчгий үгийн тайлбарыг ярилцана

Үгийн тайлбар Хэрэглэгдэхүүн №13

Эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган тэмдэглэх, нэр гарчиг өгөх, задлан

Уншин- гаа

тэмдэг-

Сурагчид цуврал зургийг ажиглан дэс дараалалд байрлуулан дугаарлана. Сурагчид хосоороо

Цуврал 4 зургийг баг бүрт тараан өгнө Өөрийн зурагт тохирох хэсгийг

Хэрэглэгдэхүүн №14цуврал зураг

21


шинжилж, нэгтгэн дүгнэх чадварыг хөгжүүлэх

лэл хөтлөх арга

уншингаа тэмдэглэгээ хийн заасан өнгөөр будаад тус бүрт нэр өгнө.. 1-р зурагт тохирохыг улаан өнгөөр 2-р зурагт тохирохыг хөх өнгөөр 3-р зурагт тохирохыг шар өнгөөр 4-р зурагт тохирохыг ногоон өнгөөр

дараах өнгөөр будаж тэмдэглээрэй. Хэрэглэгдэхүүн

№15Бяцхан хулгана эх

Зохиолоос өөрт хэрэгтэй мэдээллийг сонгон авах,

Хосоор хамтран ажиллах

арга

Ажлын хуудас дээр ажилланаНэг нэг зураг сонгон аваад зурагт тохирох хэсгээ сурах бичгээсээ олж хосоор ярилцан бичээд түүндээ гарчиг өгнө.

Аль тохирох хэсэгт нь тааруулан ажлын хуудсаа нааж гарчиг өгөөд тайлбарлаарай

Хэрэглэгдэхүүн №16

Задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, ойлгосноо өөрийн үгээр ярих, бусдын яриаг хүндэтгэн сонсох чадварыг хөгжүүлэх

Багаар хамтран ажиллах

арга

Эхийн эхлэлЭхийн гол хэсэгЭхийн төгсгөл хэсэг гэсэн хэсэгт тохируулан самбарт өөрсдийн бичсэн зүйлээ нааж байрлуулан тайлбарлан ярина.Сонгосон эхийн эхлэл, гол, төсгөл хэсгийг зөв дараалалд оруулж, унших- Эхийг бүтнээр нь унших, ярихад бэлтгэх- Үйл явдлыг дарааллын дагуу ярих

Сурагчдын санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэхэд өөрийгөө илэрхийлэх боломжийг олгоно.


эхлэлголтөгсгөлСурагчдыг явцын үнэлгээгээр үнэлэхэд хэрэглэх карт

Асуултыг ойлгох, асуултанд хариулж бичих,эх зохион бичих, бичсэнээ нягтлах, засч залруулах, сийрүүлэн бичих

Төлөв- лөлтийн

дагуу бие даан

ажиллах арга

Гэрт : Сурах бичиг 69-р хуудас дасгал 6 асуултанд хариулж бичээрэйХулганы гэр бүл сэдэвт зурагБяцхан хулгана шүлэг зохион бичих

Гэрт : Сурах бичиг 69-р хуудас дасгал 6 асуултанд хариулж

бичээрэй

Хулганы гэр бүл сэдэвт зураг

22



д/д


Блумын таксономийн танин мэдэхүйн түвшин

Сэр

гээн

сан

ах

Ойл

гох

Хэрэ

глэх

Нэг

тгэн

дүг

нэх

задл

ан

Үнэл

эх

Бүт

ээх

1.Зургаас таамаглал

дэвшүүлэх арга, самбарын театр аргыг хослуулах

Хөшигний ард ямар амьтан, хүн, үлгэрийн баатар байж болох вэ? яагаад?Энэ цагаан зүйл юу вэ? Энэ хэний юм болоо ? + +

2. Түлхүүр үгээр таамаглал

дэвшүүлэн түүх бүтээх арга

Саван, хамар, хулгана, сарны зургаар эдгээр зүйл оролцсон ямар үйл явдал баж болох вэ? багаараа ярилцан 1-3 өгүүлбэрт багтаан богино эх зохион бичээрэй. + + +

3. Зурагт тааврын арга “Бяцхан хулгана” өгүүллэгийн цуврал зургийг харж үйл явдлыг таамаглан зөв дараалалд оруулж байрлуулаарай. + + +

4. Зогсолттой уншлагын арга

Багшийн уншсан эхийг анхааралтай сонсоно.Багшийн асуултанд хариулан ярилцаарай.Төсөөлсөн зүйл эхийн үйл явдалтай тохирч байгаа эсэхийг харьцуулан ярилцаарай.Хайгуулчин тоглоом тоглон хулгана гэдэг үгийг тоолж дахин уншаарай.

+ + +

5. Хэс, царц, хосол арга

Савангаар тэд юу хийсэн бэ?Хулганы гэр бүл яагаад аз жаргалтай байсан бэ?Сар яагаад инээсэн бэ?

++

23


6. Толь бичиг хөтлөх арга

Эхээс утга ойлгохгүй байгаа үгсийг олж утгыг тайлбарлан бяцхан толь бичгийн дэвтэртээ бичнэ. Олз- ...............Бяцхан-.................Гөлчгий-.......................

+ + +

7. Уншингаа тэмдэг- лэл хөтлөх арга

Сурагчид цуврал зургийг ажиглан дэс дараалалд байрлуулан дугаарлана. Сурагчид хосоороо уншингаа тэмдэглэгээ хийн заасан өнгөөр будаад тус бүрт нэр өгнө. 1-р зурагт тохирохыг улаан өнгөөр 2-р зурагт тохирохыг хөх өнгөөр 3-р зурагт тохирохыг шар өнгөөр 4-р зурагт тохирохыг ногоон өнгөөр

+ + +

8. Хосоор хамтран ажиллах арга

Ажлын хуудас дээр ажиллана.Нэг нэг зураг сонгон аваад зурагт тохирох хэсгээ сурах бичгээсээ олж хосоор ярилцан бичээд түүндээ гарчиг өгнө.

++ +

9. Багаар хамтран ажиллах арга

Эхийн эхлэлЭхийн гол хэсэгЭхийн төгсгөл хэсэг гэсэн хэсэгт тохируулан самбарт өөрсдийн бичсэн зүйлээ нааж байрлуулан тайлбарлан ярина.Сонгосон эхийн эхлэл, гол, төсгөл хэсгийг зөв дараалалд оруулж, унших- Эхийг бүтнээр нь унших, ярихад бэлтгэх- Үйл явдлыг дарааллын дагуу ярих

++ +

10. Төлөв-лөлтийн дагуу бие даан ажиллах арга

Гэрт : Сурах бичиг 69-р хуудас дасгал 6 асуултанд хариулж бичээрэйХулганы гэр бүл сэдэвт зурагБяцхан хулгана шүлэг зохион бичих

++ + + + +

Багшийн тэмдэглэл ............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

24


....................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

Ээлжит хичээлийн арга зүй

Сэдэв 3 Г. Жамьянсүрэн “ Хэдгэний асуултад хэн хариулах вэ?” шүлэг 2 цаг

Хөгжүүлэх чадвар Суралцахуйн зорилт ХугацааУран зохиолын эх-шүлэг унших, шүлгийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг ялган таних, утгыг ойлгох, ярих, илтгэх, бичих.

Зургийг ажиглаад ойлгох үйл явдлын дарааллыг тогтоох Ямар шүлгийн зураг болохыг таах Шүлгийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийн утгын холбоог олж, зөв байрлуулж наах. Шинэ үгийн утгын толь хөтлөх Шүлгийг уран тод унших Шүлгийн утгыг ойлгон ярих Дүрд үнэлгээ өгөх ярилцлага хийх

Арга зүй:

Үйл ажиллагааны зорилт

Арга зүй Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн үйл ажиллагаа Хэрэглэгдэ-

хүүнАсуултанд хариулах, өмнөх мэдлэгээ сэргээн санах, бусадтай өөрийн хариултыг харьцуулах, зөв бурууг ялгах, бусдаас суралцах

Гар самба-раар хариу мэдээ-

лэл өгөх арга

Ертөнцийн 3 хөөрхөн юу вэ ?Унага гөлөг юугаар хооллодог вэ? асуултанд хариулж гар самбарт бичнэ.

Амьтдын хоол хүнсийг зөв харгалзуулна.

Ертөнцийн 3 хөөрхөн юу вэ ?Унага гөлөг юугаар хооллодог вэ? асуултыг сурагчдад тавина.Амьтдын хоол тэжээлийг зөв харгалзуулаарай.


Унших, ойлгох, асуух, сонсох, ярих, чадварыг цогцоор нь хөгжүүлэх

Хосоор асуулт-

тай унших арга

Хосоо сонгоно.А хүүхэд эхний мөрийг уншина.Б хүүхэд анхааралтай сонсоно.Б хүүхэд асуулт асууна.А хүүхэд хариулна. Дараагийн мөрийг

Багш анги дүүрэн хараатай ажиллаж тусламж хэрэгтэй хосыг олж туслана.Хүүхдүүдийн тавьж байгаа асуултыг түвшнээр нь ангилж судлан ажиглангаа тэмдэглэл хөтөлнө.

Хэдгэний асуултад хэн хариулах вэ? шүлэг

25


уншихдаа үүргээ солино. Гэх мэтээр үргэлжлүүлэн шүлгээ уншиж дуусгана.


Толь бичиг

хөтлөх арга

Эхээс утга ойлгохгүй байгаа үгсийг олж утгыг тайлбарлан бяцхан толь бичгийн дэвтэртээ бичнэ. Гөлчгий –хулганы үр төл зулзага-амьтны үр төл дэгдээхий-шувууны үр төл сарвагар- аглаг тайга-алс холын битүү их модтой газар

Үгийн тайлбар хийж толь бичгийн дэвтэрт хөтлүүлнэ.Аль хувилбар илүү оновчтой байгаа талаар ярилцах

үгийн тайлбар Хэрэглэгдэхүүн №19

Ярих, сонсох чадварыг хөгжүүлэх

Асуул-тын дагуу ярих

Эхлээд ямар үйл явдал болов? Дараа нь ямар үйл явдал өрнөв? Төгсгөлд нь ямар үйл явдал болов?гэсэн дарааллын дагуу ярина.

Амьтдын авчирсан зүйлүүд өөрсдийнх нь дуртай иддэг зүйлүүд мөн үү?Авчирсан хоолоо сольж идэх боломжтой юу? Асуултаар ярилцна.


Эхийн эхлэл, гол төгсгөл хэсгийг ялгах, эхийг бүтцээр нь задлах,хэсэг тус бүрт нэр өгөх,сонгоод хуулан бичих

Эх дээр ажиллах

Уншсанаа дарааллын дагуу бичнэ.o Эхлээд ямар үйл явдал болов?o Дараа нь ямар үйл явдал өрнөв?o Төгсгөлд нь ямар үйл явдал болов?гэсэн дарааллын дагуу бичихЗохиолын эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт гарчиг өгнө.

Эхийн эхлэл гол төгсгөл хэсгийн аль нэг таалагдсан хэсгээ сонгон аваад дэвтэртээ бичээрэй бичсэн хэсэг тээ өөрөө гарчиг өгөөрэй


Анхааралтай сонсох, үнэн худлыг ялгах, хариу мэдээллийг сандралгүй хурдан хэлэх, авхаалж самбааг хөгжүүлэх

Үнэн ба худлыг ялгах

бөмбөг-тэй

дасгал

Сурагчид бөмбөг авмагцаа үнэн, худал аль нь болохыг хэлээд багшид бөмбөгөө буцааж өгнө.

Багш сурагчдад өгүүлбэр хэлээд бөмбөг шидэж өгнө. Чонын үр төлийг гавар биш бэлтрэг

гэдэг Чонын үр төлийг бэлтрэг биш гавар

гэдэг. г.м

Бөмбөг Хэрэглэгдэхүүн №31

Зураг сонгох, эхийг тоочимж хэлбэрээр бичих анхны дадал эзэмшүүлэх

Зураг ашиглан

бичих арга

Амьтдын зургаас сонгон дэвтэртээ наагаад тухайн амьтныхаа юугаар хооллодог талаар өгүүлбэр зохион тоочин бичнэ.Тугал сүү уудаг. Чонын бэлтрэг мах иднэ. Дэгдээхий будаа иднэ. Хорилдой самар иднэ гм сурагчид өөрсдөө дэвтэртээ бичнэ.

Өөрсдийн мэдэх амьтны зулзагын нэрийг бичээрэй юугаар хооллодог болохыг дэвтэртээ бичээрэй

Гэрт:Эхийн төгсгөл

хэсгийг өөрчлөн бичээрэй

сурах бичиг 71 хуудас дасгал 5

ажиллана.

26


Гэрт:Эхийн төгсгөл хэсгийг өөрчлөн бичээрэй сурах бичиг 71 хуудас дасгал 5 ажиллана.


д/д



Сэр

гээн

сан

ах

Ойл

гох

Хэрэ

глэх

Нэг

тгэн

дүг

нэх

задл

ан

Үнэл

эх

Бүт

ээх

Гар самбараар хариу мэдээлэл

өгөх арга

Ертөнцийн 3 хөөрхөн юу вэ ?Унага ,гөлөг юугаар хооллодог вэ? асуултанд хариулж гар самбарт

бичнэ. .. Амьтдын хоол хүнсийг зөв харгалзуулна.

+ + +

Хосоор асуулттай унших арга

Хосоо сонгоно.А хүүхэд эхний мөрийг уншина.Б хүүхэд анхааралтай сонсоно.Б хүүхэд асуулт асууна.А хүүхэд хариулна. Дараагийн мөрийг уншихдаа үүргээ солино. Гэх мэтээр үргэлжлүүлэн шүлгээ уншиж дуусгана.

+ + + +

Толь бичиг хөтлөх арга

Эхээс утга ойлгохгүй байгаа үгсийг олж утгыг тайлбарлан бяцхан толь бичгийн дэвтэртээ бичнэ. Гөлчгий –хулганы үр төл зулзага-амьтны үр төл дэгдээхий-шувууны үр төл сарвагар- аглаг тайга-алс холын битүү их модтой газар

+ + +

27


Асуултын дагуу ярих

Эхлээд ямар үйл явдал болов? Дараа нь ямар үйл явдал өрнөв? Төгсгөлд нь ямар үйл явдал болов?гэсэн дарааллын дагуу ярих

+ + +

Эх дээр ажиллах Уншсанаа дарааллын дагуу бичнэ.o Эхлээд ямар үйл явдал болов?o Дараа нь ямар үйл явдал өрнөв?o Төгсгөлд нь ямар үйл явдал болов?гэсэн дарааллын дагуу бичихЗохиолын эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт гарчиг өгөх

+ + +

Үнэн ба худлыг ялгах бөмбөгтэй

дасгал

Сурагчид Чонын үр төлийг гавар биш бэлтрэг гэдэг Чонын үр төлийг бэлтрэг биш гавар гэдэг. г.м хэллэгийгбөмбөг авмагцаа үнэн, худал аль нь болохыг хэлээд багшид бөмбөгөө буцааж өгнө.

+ + +

Зураг ашиглан бичих арга

Амьтдын зургаас сонгон дэвтэртээ наагаад тухайн амьтныхаа юугаар хооллодог талаар өгүүлбэр зохион тоочин бичнэ.Тугал сүү уудаг. Чонын бэлтрэг мах иднэ. Дэгдээхий будаа иднэ. Хорилдой самар иднэ сурагчид өөрсдөө дэвтэртээ бичнэ.

+ + +

Багшийн тэмдэглэл ............................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


Сэдэв 4 “ Амьтны хүрээлэнд хийх аялал ” 70 мин

Хөгжүүлэх чадвар Суралцахуйн зорилт ХугацааЭх зохион бичихдээ эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юу бичихээ төлөвлөх, эх зохион

Зургийг ажиглаад ойлгох, үйл явдлыг таамаглах Амьтдад нэр өгөх, оноосон нэрийг томоор бичих Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юу бичихээ төлөвлөх

28


бичих, бичсэнээ нягтлах, засч залруулах, сийрүүлэн бичих, эцэслэн бичих чадварыг хөгжүүлэх

Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт утгын холбоог гарган бичих Бичсэнээ бичсэнээ нягтлах, засч залруулах, Сийрүүлэн бичих, эцэслэн бичих Бичсэнээ уншиж танилцуулах Бусдад зөвлөн туслах, санаа бодлоо хуваалцах

Арга зүй:

Үйл ажиллагааны зорилт-үр дүн


Хамтран ажиллах , санаа бодлоо нэгтгэх, сэтгэлгээний хурд, уян хатан чанарыг дээшлүүлэх

Марафон бичлэ-

гийн арга

Багаараа ярилцаад нэг нэг амьтан сонгон авна.Сонгон авсан амьтны тухай мэддэг зүйлээ марафон бичлэгийн аргаар бичнэ. Нэг сурагч нэг л мэдээлэл бичнэ.Туулай: Лууван иддэг. Цагаан өнгөтэй....Чоно: махчин амьтан, саарал зүстэй, үр төлийг нь бэлтрэг гэдэг .... гэх мэт

Самбарт зэрлэг амьтдын зургийг байрлуулна.Багаараа ярилцан нэг амьтан сонгоорой.Сонгосон амьтны тухай мэддэг зүйлээ бичээрэй.

Амьтдын зураг, Баг бүрт цаас


Жишиж, харьцуулах, нэгтгэн дүгнэх, үнэлэх чадварыг хөгжүүлнэ.

Харьцуу-лан

унших арга

Өөрсдийн бичсэн мэдээлэл болон шинжлэх ухааны үндэслэлтэй мэдээллийг харьцуулан уншихдаа өөрсдийн бичсэн мэдээллийн ард үнэн бол V, худал бол X тэмдэглэгээ хийнэ.Багаараа хамтран мэдээлэл бэлдэх ба амьтны хүрээлэнгийн тайлбарлагч болох илтгэгчээ сонгоно.

Амьтдын тухай товч мэдээллийг бэлтгэж, багт тараан өгнө.Баг бүрийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж чиглүүлнэ.

Амьтдын тухай

мэдээлэл Хэрэглэгдэхү

үн №23

Бусдыг анхааралтай сонсох, санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, ярих илтгэх чадварыг

хөгжүүлэх

Амьтны хүрээлэн-

гийн аялал

тоглоо-мын арга

Баг бүрээс нэг сурагч тухайн сонгосон амьтныхаа талаар анги нийтэд тайлбарлан илтгэж ярина.

Баг бүрийн тайлбарлагчийн яриаг сонсоно.Дэмжлэг үзүүлнэ.

Багийн мэдээлэл

Хамтан ажиллах, бичих зүйлээ төлөвлөх, төлөвлөгөний дагуу юу бичихээ ярилцах, бичих санаа олох

Төлөв-лөлт хийх

арга

Бүх амьтдын зургийг дахин ажиглана.,Багаар ярилцан асуулт зохионо.Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юуны тухай бичихээ хамтран багаар асуултаар төлөвлөнө.Юу бичих талаар харилцан ярилцана.

Сурах бичиг дээрх зургийг ажиглаад асуулт зохиогоорой.Төлөвлөгөө гаргаарайЮу бичихийг хүсч байна вэ?

Сурах бичиг

Бичих санаагаа өөрөө Бие даан Төлөвлөгөөний дагуу эх зохион бичнэ. Багш сурагчдын бичих үйл явцыг Сурах бичиг

29


олох, төлөвлөгөөний дагуу санаагаа бичих

ажиллах арга

хянаж, тусламж, зөлөгөө өгч ажиллана

Бичсэнээ нягтлах, засаж залруулга хийх, үнэлэх дүгнэх чадвартай болох

Бичлэгээ засвар-лах арга

Өөрийн бичсэн зүйлээ уншаад багшийн асуултын дагуу бодно. Бичсэнээ өөрөө уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байна вэ?Бусад хүн уншихад ямар сэтгэгдэл төрөх бол оо?

Ямар засвар хиймээр байна? гэсэн асуултын дагуу ярилцана

Бусдын бичлэгт үнэлгээ өгөх, санаа бодлоо хуваалцах

Шүүмж хэлэх арга

Бие, биенийхээ бичсэнийг унших, сонсох үйлийг хосоор хийнэ.Сонсож байгаа нь 2 таалагдсан зүйл, 1 өөрчлөн сайжруулах санаа хэлж өгнө.

Нөхөрсөг, хүндэтгэлтэй байхыг сануулж, шүүмж хэлэх аргыг өөрөө үлгэрлэн үзүүлнэ.

Өөрийгөө болон бусдыг үнэлэх, дүгнэх, өөрийн болон бусдын бүтээлээр бахархах

Эцэслэн бичих арга

Бичсэн эхээ өөрчилж засаад дүрмийн алдаа байгаа эсэхийг нягтлаад эцэслэн бичээд гоёж чимэглэнэ.Бусдад уншиж өгнө. Бусдын эхийг сонсоод талархлаа илэрхийлнэ.Ангийн хананд үзэсгэлэн гаргана.Үзэсгэлэнтэй танилцана.Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?

Сонсоод үнэлгээ дүгнэлт өгөхөд хэр хэцүү байв?Санал дүгнэлтийг сонсоод ямар байсан бэ? гэсэн асуултын дагуу ярилцанаДахин засаж бичмээр байна уу?Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?

Сэргээн санах, бие даан ажиллах

Үгийн сүлжээ

гөл

б ча гм г иБ а м б а а х а йа ө вр н а

д рөл

Үгийн сүлжээнд байгаа үгсийг уншиж ажиглана. Ямар ямар амьтны үр төлийн нэр байгааг цагаан

Зурагт буй амьтдын үр төлийг нэрлэх тоглоом тоглоно.Үгийн сүлжээнд байгаа амьтдын үр төлийн нэрийг ажиглаж амьтдын нэрийг цагаан самбарт бичээрэй. Бар, тарвага, үнэг, хулганаЯмар үг үлдсэн бэ?Яагаад?

Үгийн сүлжээ, цагаан самбар


30


самбартаа бичнэ. бар, тарвага, үнэг, хулгана

Ажиглах, жишиж, харьцуулах, алдааг олох, засаж бичих

Харьцуу-лан

унших арга

“Амьтны хүрээлэнд” хоёр эхийг харьцуулан уншаад ярилцана.

Сурах бичгийн 72-р хуудасны “Амьтны хүрээлэнд” эхэд ямар

ялгаа байна вэ?


Хичээнгүй зөв, цэвэр, нямбай бичих

Эхээс сонгон бичих

Бамбаахай гэсэн үг орсон өгүүлбэрийг сонгон дэвтэртээ цэвэр сайхан бичнэ.Ямар дүрэм байгааг ярилцана.

“Оноосон нэрийг томоор бичнэ” дүгнэлтийг бичих явцдаа ухаарч ойлгоно. Тайлбарлан ярилцана


Оноосон нэрийг томоор бичих, зөв бичих чадварыг хөгжүүлэх

Бие даан ажиллах

Бамбар- ..................Гавар-......................Мөндөл-...................Гөлчгий-................... нэр өгч бусдадаа уншиж, яаж бичсэнээ тайлбарлана. Сурах бичгийн 71-р хуудасны дасгалыг зааврын дагуу дэвтэртээ бичиж ажиллана.

Үгийн сүлжээнд байгаа бар, тарвага, үнэг, хулганы үр төлд оноосон нэр өгч бичнэ.Сурах бичгийн 71-р хуудасны дасгал 6-г ажиллана

Дуурайн бичих чадварыг хөгжүүлэх


Гэрт: Сурах бичгийн 72 дугаар хуудас дасгал 10, 11 “Гөлөг” шүлгийг уншаад дуурайн зохиогоорой.Бичих зүйлээ төлөвлөх, төлөвлөгөөний дагуу бичих, зөв бичсэнээ хянах, засварлах, эцэслэн бичихОньсогыг бичээд зөв харгалзуулаарай

Гэрт: Сурах бичгийн 72 дугаар хуудас дасгал 10, 11 “Гөлөг” шүлгийг уншаад дуурайн зохиогоорой. Оньсогыг бичээд зөв харгалзуулаарай.

Гэрт: Сурах бичгийн 72

дугаар хуудас дасгал 10, 11


д/д Блумын таксономийн танин мэдэхүйн түвшин

31



Сэр

гээн

сан

ах

Ойл

гох

Хэрэ

глэх

Нэг

тгэн

дүг

нэх

задл

ан

Үнэл

эх

Бүт

ээх

Марафон бичлэгийн арга

Багаараа ярилцаад нэг нэг амьтан сонгон авна.Сонгон авсан амьтны тухай мэддэг зүйлээ марафон бичлэгийн аргаар бичнэ. Нэг сурагч нэг л мэдээлэл бичнэ.Туулай: Лууван иддэг. Цагаан өнгөтэй....Чоно: махчин амьтан, саарал зүстэй, үр төлийг нь бэлтрэг гэдэг .... гэх мэт

+ + +

Харьцуулан унших арга

Өөрсдийн бичсэн мэдээлэл болон шинжлэх ухааны үндэслэлтэй мэдээллийг харьцуулан уншихдаа өөрсдийн бичсэн мэдээллийн ард үнэн бол V, худал бол X тэмдэглэгээ хийнэ.Багаараа хамтран мэдээлэл бэлдэх ба амьтны хүрээлэнгийн тайлбарлагч болох илтгэгчээ сонгоно.

+ + + +

Амьтны хүрээлэнгийн аялал

тоглоомын арга

Баг бүрээс нэг сурагч тухайн сонгосон амьтныхаа талаар анги нийтэд тайлбарлан илтгэж ярина. + + +

Төлөвлөлт хийх арга

Бүх амьтдын зургийг дахин ажиглана.Багаар ярилцан асуулт зохионо.Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юуны тухай бичихээ хамтран багаар асуултаар төлөвлөнө.Юу бичих талаар харилцан ярилцана.

+ + +

Бие даан ажиллах арга

Төлөвлөгөөний дагуу эх зохион бичнэ.+ + +

32


Бичлэгээ засварлах арга

Өөрийн бичсэн зүйлээ уншаад багшийн асуултын дагуу бодно.Бичсэнээ өөрөө уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байна вэ?Бусад хүн уншихад ямар сэтгэгдэл төрөх бол оо?Ямар засвар хиймээр байна?Засвар хиймээр байвал засварлана.

+ + +

Шүүмж хэлэх арга Бие, биенийхээ бичсэнийг унших, сонсох үйлийг хосоор хийнэ.Сонсож байгаа нь 2 таалагдсан зүйл, 1 өөрчлөн сайжруулах санаа хэлж өгнө. + + +

Эцэслэн бичих арга Бичсэн эхээ өөрчилж засаад дүрмийн алдаа байгаа эсэхийг нягтлаад эцэслэн бичээд гоёж чимэглэнэ.Бусдад уншиж өгнө. Бусдын эхийг сонсоод талархлаа илэрхийлнэ.Ангийн хананд үзэсгэлэн гаргана.Үзэсгэлэнтэй танилцна.Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?

+ + +

Үгийн сүлжээ гөл


д рөл

Үгийн сүлжээнд байгаа үгсийг уншиж ажиглана. Ямар ямар амьтны үр төлийн нэр байгааг цагаан самбартаа бичнэ. бар, тарвага, үнэг, хулгана

+ + +

Харьцуулан унших арга

“Амьтны хүрээлэнд” хоёр эхийг харьцуулан уншаад ярилцана.+ + +

33


Эхээс сонгон бичих Бамбаахай гэсэн үг орсон өгүүлбэрийг сонгон дэвтэртээ цэвэр сайхан бичнэ.Ямар дүрэм байгааг ярилцана. + + +

Бие даан ажиллах Бамбар- ..................Гавар-......................Мөндөл-...................Гөлчгий-................... нэр өгч бусдадаа уншиж, яаж бичсэнээ тайлбарлана. Сурах бичгийн 71-р хуудасны дасгалыг зааврын дагуу дэвтэртээ бичиж ажиллана.

+ + +

Бие даан ажиллах Гэрт: Сурах бичгийн 72 дугаар хуудас дасгал 10, 11 “Гөлөг” шүлгийг уншаад дуурайн зохиогоорой.Бичих зүйлээ төлөвлөх, төлөвлөгөөний дагуу бичих, зөв бичсэнээ хянах, засварлах, эцэслэн бичихОньсогыг бичээд зөв харгалзуулаарай

+ + + + + +

Багшийн тэмдэглэл ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


Сэдэв 5 “Цэцэг баярлав” 2 цаг

Хөгжүүлэх чадвар Суралцахуйн зорилт ХугацааЭх зохион бичихдээ эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юу бичихээ төлөвлөх, эх зохион бичих, бичсэнээ нягтлах, засч

Зургийг ажиглаад ойлгох, үйл явдлыг таамаглах Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юу бичихээ төлөвлөх Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт утгын холбоог гарган бичих Бичсэнээ бичсэнээ нягтлах, засч залруулах,

34


залруулах, сийрүүлэн бичих, эцэслэн бичих чадварыг хөгжүүлэх

Сийрүүлэн бичих, эцэслэн бичих Бичсэнээ уншиж танилцуулах Бусдад зөвлөн туслах, санаа бодлоо хуваалцах

Арга зүй:

Үйл ажиллагааны зорилт-үр дүн


Сэргээн санах, сэтгэлгээний хурд, уян хатан чанарыг дээшлүүлэх

Тархины шуурга

арга

1 минутанд мэддэг цэцгийн нэрийг бие даан жагсаан бичнэ.Багаараа ярилцаж, нэгтгэн бичнэ.Баг бүрээс 1 сурагч ажлаа танилцуулна.

Бие даан ажиллах явцад, бусдад сад болохгүй байхыг анхааруулна.Аль баг хамгийн олон цэцэг мэддэгийг шалгаруулна.

Цаас, үзэг

Сонсох, ярих, санаа бодлоо хуваалцах, илтгэх чадварыг хөгжүүлэх

Хамтын хэлэлцүүлэг хийх

Бидний бичсэн цэцгээс ангид байгаа цэцгийг олж хэлнэ. Ангид дандаа тасалгааны цэцэг ургадаг. Усан цэцэг, мөнхрөө, шимтэглэй гэх мэтээр нэрлэнэ. Бөжин туулай сарнай, хонхон цэцэг, сараана, яргуй тарьсан... гэх мэтээр хариулан ярилцана.

Ангид ямар ямар цэцэг байна вэ?Бөжин туулай ямар цэцэг тарьсан бол?

Ангийн цэцэг

Цуврал зургийг ашиглан эх зохиох санаа олох сэдэлжүүлэх \Учир зүй логикоор сэтгэх\

Зурагт тааврын

арга

Цэцэг баярлав. цуврал зургийг ажиглаад үйл явдлын дарааллыг таамаглан ярилцах 2 мин

Ямар үйл явдлын зураг байж болохыг ярилцана.

Цуврал зургийг самбарт байрлуулна.

Энэ зургаар ямар үйл явдлыг харуулсан байж болох вэ?

Цуврал зураг Хэрэглэгдэхүүн №25,26,27,28

Хамтан ажиллах, бичих зүйлээ төлөвлөх, төлөвлөгөний дагуу юу бичихээ ярилцах, бичих санаа олох

Төлөв-лөлт хийх

арга

Цэцэг баярлав. цуврал зургийг дахин ажиглана.Багаар ярилцан асуулт зохионо.Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юуны тухай бичихээ хамтран багаар асуултаар

Сурах бичиг дээрх зургийг ажиглаад асуулт зохиогоорой.Төлөвлөгөө гаргаарайЮу бичихийг хүсч байна вэ?

Сурах бичиг, Цуврал зураг

35


төлөвлөнө.Юу бичих талаар харилцан ярилцана.

Бичих санаагаа өөрөө олох, төлөвлөгөөний дагуу санаагаа бичих


арга

Төлөвлөгөөний дагуу эх зохион бичнэ. Багш сурагчдын бичих үйл явцыг хянаж, тусламж, зөвлөгөө өгч ажиллана


Бичсэнээ нягтлах, засаж залруулга хийх, үнэлэх, дүгнэх чадвартай болох


Өөрийн бичсэн зүйлээ уншаад багшийн асуултын дагуу бодно.Засвар хиймээр байвал засварлана. Бичсэнээ өөрөө уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байна вэ?Бусад хүн уншихад ямар сэтгэгдэл төрөх бол оо?

Ямар засвар хиймээр байна? гэсэн асуултын дагуу ярилцана








Бичсэн эхээ өөрчилж засаад дүрмийн алдаа байгаа эсэхийг нягтлаад эцэслэн бичээд гоёж чимэглэнэ.Бусдад уншиж өгнө. Бусдын эхийг сонсоод талархлаа илэрхийлнэ.Ангийн хананд үзэсгэлэн гаргана.Үзэсгэлэнтэй танилцна.Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?


Ажиглах, сэтгэн бодох, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх

Тоглоо-мын арга

Амьтдын үр төлийг харгалзуулан холбоно. Хэрхэн холбосноо тайлбарлан ярилцана.Эвлүүлдэг тоглоомоор тоглож амьтдын үр төлийн тухай мэдлэгээ бататгана.

Ямар амьтдын зулзага вэ? Зөв харгалзуулаарай.Puzzle тоглоомыг тоглуулна.

Сурах бичигPuzzle тоглоомХэрэглэгдэхүүн №30

Ялган, бүлэглэх, сэргээн санах, зүйр үгийн утгыг ойлгон хэрэглэх

Ялган зурж,

тэмдэглэх

Нэг өдөр танилцажМянган өдөр нөхөрлөнө.Нөхрийн хэрэг бүтвэлӨөрийн хэрэг бүтнэ.Эр үгийг улаанаар, эм үгийг ногоон өнгөөр

Зүйр цэцэн үгийг хуулж бичээд утгыг ярилцаарай.

Зүйр цэцэн үгийг хуулж бичээд утгыг ярилцаарай.

36


ялган будна.Үгийг нүдлэх, зөв бичих

чадвараа хөгжүүлэхБие даан ажиллах,

шүлэг чээжлэх

арга

Гэрт: Сурах бичгийн 73-р хуудасны нүдлэх үгийг оролцуулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй.




д/д



Сэр

гээн

сан

ах

Ойл

гох

Хэрэ

глэх

Нэг

тгэн

дүг

нэх

задл

ан

Үнэл

эх

Бүт

ээх

Тархины шуурга арга

1 минутанд мэддэг цэцгийн нэрийг бие даан жагсаан бичнэ.Багаараа ярилцаж, нэгтгэн бичнэ.Баг бүрээс 1 сурагч ажлаа танилцуулна. + + +

37


Хамтын хэлэлцүүлэг хийх

Бидний бичсэн цэцгээс ангид байгаа цэцгийг олж хэлнэ. Ангид дандаа тасалгааны цэцэг ургадаг. Усан цэцэг, мөнхрөө, шимтэглэй гэх мэтээр нэрлэнэ. Бөжин туулай сарнай, хонхон цэцэг, сараана, яргуй тарьсан... гэх мэтээр хариулан ярилцана.

+ + + + + +

Зурагт тааврын арга Цэцэг баярлав. цуврал зургийг ажиглаад үйл явдлын дарааллыг таамаглан ярилцах 2 мин

Ямар үйл явдлын зураг байж болохыг ярилцна. + + +

Төлөвлөлт хийх арга

Цэцэг баярлав. цуврал зургийг дахин ажиглана.,Багаар ярилцан асуулт зохионо.Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юуны тухай бичихээ хамтран багаар асуултаар төлөвлөнө.Юу бичих талаар харилцан ярилцана.

+ + +

Бие даан ажиллах арга

Төлөвлөгөөний дагуу эх зохион бичнэ.+ + +


Өөрийн бичсэн зүйлээ уншаад багшийн асуултын дагуу бодно. Бичсэнээ өөрөө уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байна вэ?Бусад хүн уншихад ямар сэтгэгдэл төрөх бол оо?Ямар засвар хиймээр байна?Засвар хиймээр байвал засварлана.

+ + +


Эцэслэн бичих арга Бичсэн эхээ өөрчилж засаад дүрмийн алдаа байгаа эсэхийг нягтлаад эцэслэн бичээд гоёж чимэглэнэ.Бусдад уншиж өгнө. Бусдын эхийг сонсоод талархлаа илэрхийлнэ.Ангийн хананд үзэсгэлэн гаргана.Үзэсгэлэнтэй танилцана.Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?

+ + +

Тоглоомын арга Амьтдын үр төлийг харгалзуулан холбоно. Хэрхэн холбосноо тайлбарлан ярилцана.Эвлүүлдэг тоглоомоор тоглож амьтдын үр төлийн тухай мэдлэгээ бататгана.

+ + +

38


Ялган зурж, тэмдэглэх

Нэг өдөр танилцажМянган өдөр нөхөрлөнө.Нөхрийн хэрэг бүтвэлӨөрийн хэрэг бүтнэ.Эр үгийг улаанаар, эм үгийг ногоон өнгөөр ялган будна.

+ + +

Бие даан ажиллах, шүлэг чээжлэх арга

Гэрт: Сурах бичгийн 73-р хуудасны нүдлэх үгийг оролцуулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй. + + + + + +

Багшийн тэмдэглэл ............................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


Сэдэв 6 “Барын бамбар ” 70 мин

Хөгжүүлэх чадвар Суралцахуйн зорилт ХугацааЭх зохион бичихдээ эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юу бичихээ төлөвлөх, эх зохион бичих, бичсэнээ нягтлах, засч залруулах, сийрүүлэн бичих, эцэслэн бичих чадварыг хөгжүүлэх

Зургийг ажиглаад ойлгох, үйл явдлыг таамаглах Амьтдад нэр өгөх, оноосон нэрийг томоор бичих Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт юу бичихээ төлөвлөх Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгт утгын холбоог гарган бичих Бичсэнээ бичсэнээ нягтлах, засч залруулах, Сийрүүлэн бичих, эцэслэн бичих Бичсэнээ уншиж танилцуулах Бусдад зөвлөн туслах, санаа бодлоо хуваалцах

Арга зүй:

Үйл ажиллагааны Арга зүй Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн үйл ажиллагаа Хэрэглэгдэ-

39


зорилт-үр дүн хүүнЗадлан, шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх чадварыг хөгжүүлэх

Венийн диаграм-мын арга

Барын бамбар, муурын зулзага хоёрын зургийг ажиглана.. Ижил ба ялгаатай талыг нь хүснэгтэнд бичнэ.

Өнгө зүс жижиг том, амьдардаг орчин гэх мэтийг ярилцан хосоороо хамтран бичнэ.

Барын бамбар, муурын зулзага хоёрын зургийг ажиглаарай. Ижил ба ялгаатай талыг нь бичээрэй.Хэлбэр, хэмжээ нь, өнгө зүс нь, амьдрах газар нь, идэш хоол нь г.м-ээр чиглүүлнэ

Венийн диаграмм хийх хүснэгтЗурагт үзүүлэн, бичмэл үзүүлэн Хэрэглэгдэхүүн №32,33

Шүлгийг уран яруу унших, шүлгийг уншихдаа өргөлт, зогсолтыг зөв тохируулан хэмнэлтэй унших /Хамтран ажиллах/

Үлгэрлэн унших арга

Багшийн уншиж байгааг анхааралтай сонсоно.Шүлгийн мөр тус бүрийн утгыг ойлгон уншина. Шүлгийн хэмнэлийг мэдэрч хосоороо мөрөөр аялга тохируулан уран уншина.

С.Маршак “Барын бамбар” шүлгийг үлгэрлэн уншиж өгнө.


“Бяцхан уран

жиргээ” тэмцээн зохиох

Шүлгийг чээжлэх аргаас сонгон ажиллана. Уран унших дасгал хийнэ. Баг бүр шилдэг уран уншигчаа шалгаруулна.“Бяцхан уран жиргээ” тэмцээн зохиох

Үлгэрлэн уран уншиж үзүүлэх Баг бүрийн ажиллах явцтай

танилцах дэмжлэг үзүүлэх

Шүлгийг чээжлэх аргачлал Микрофон

Сонсох, ярих, чадварыг хөгжүүлэх

Асуултын самбар

арга

Асуулт зохион бичнэ.Яагаад барын бамбарт ойртож болохгүй вэ?Ойртвол юу болох бол?Муурын зулзага тэжээдэг хүүхэд байна уу? Барын бамбарыг чи хаана харсан бэ?Тэжээж болох болов уу? г.мАсуултаас сонгож хариулт бэлтгэнэ.Асуултандаа хариулж ярилцана.

Шүлгээс асуух зүйл байна уу? шар цаасан дээр бичээд асуултын самбарт наана.Асуултын самбарт наасан асуултаас уншиж танилцуулна.Ямар асуулт сонгосон бэ? Хэн хариулах вэ?


Задлан, шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, оюуныг

Тархины шуурга

Хэрэм- жирх, баавгай- мазаалай, чоно-нохой, туулай- зараа, тэмээ-хавтгай, илжиг-морь эдгээр

Эдгээр амьтдаас дээрх хоёр амьтантай ижил төстэй шинжтэй

Амьтдын зураг

40

муур бар


хөгжүүлэх, сэтгэлгээний хурд, уян хатан чанарыг нэмэгдүүлэх

арга амьтдаас сонгон ижил ба ялгаатай шинжийг олжЭхний 1 минутанд бие даан бичнэДараагийн 1 минутанд нэгтгэн бичнэ.Дараагийн 3 минутанд анги нийтэд танилцуулна.

ямар амьтан байна вэ? Хэрэглэгдэхүүн №34

Сэтгэн бодох, зохион бичих,

Эхийг хувирган

бичих арга

Бичих санаагаа өөрөө олно.Барын бамбар шүлгийг өөрчлөн бичнэ.Чонын бэлтрэгАндуурч ойртов ооБи нохой биш шүүАлдар нэр миньЧонын бэлтрэг шүүЗохион бичсэн шүлгээ уран тодоор уншина.

Багш сурагчдын бичих үйл явцыг хянаж, тусламж, зөвлөгөө өгч ажиллана

Шүлгийн загвар Хэрэглэгдэхүүн №35

Бичсэнээ нягтлах, засаж залруулга хийх, үнэлэх, дүгнэх чадвартай болох


Өөрийн бичсэн зүйлээ уншаад багшийн асуултын дагуу бодно.Засвар хиймээр байвал засварлана.

Бичсэнээ өөрөө уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байна вэ?Бусад хүн уншихад ямар сэтгэгдэл төрөх бол оо?Ямар засвар хиймээр байна? гэсэн асуултын дагуу ярилцана







Бичсэн эхээ өөрчилж засаад дүрмийн алдаа байгаа эсэхийг нягтлаад эцэслэн бичээд гоёж чимэглэнэ.Бусдад уншиж өгнө. Бусдын эхийг сонсоод талархлаа илэрхийлнэ.Ангийн хананд үзэсгэлэн гаргана.Үзэсгэлэнтэй танилцна.Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?


Зөв бичих, үгийн утга ялгах, ангилах, бүлэглэх чадварыг хөгжүүлнэ.


Шарга шарга биетэйШар шувуун нүдтэй /бар/Оньсогыг таагаад хоолойн г-тэй үгийг ялган

Оньсогыг уншаад таагаарай. Шар шувууны нүдтэй адил нүдтэй ямар амьтан байдаг вэ? Хоолойн

41


зурна.Үгэн картыг уншаад ямар амьтны үр төл болохыг ярилцана. Хоолойн г-тэй үгийг ялган бичнэ. Өөрийн хайртай амьтныг сонгон аваад өгөгдсөн үгээр өгүүлбэр зохион бичнэ.

г-тэй үгийг ялгаарай.Картыг уншуулж ярилцана.Хоолойн г-тэй үгийг ялгуулна.Өгүүлбэр зохион бичээрэй.


Зөв бичих, үгийн утга ялгах, ангилах, бүлэглэх чадварыг хөгжүүлнэ.


Гэрт: Хоолойн г, хэлний г-тэй үг 5,5-ыг бичиж ирэх, “Барын бамбар” шүлгийг чээжлэн уран тод уншиж сурах Сурах бичиг


д/д



Сэр

гээн

сан

ах

Ойл

гох

Хэрэ

глэх

Нэг

тгэн

дүг

нэх

задл

ан

Үнэл

эх

Бүт

ээх

42


Венийн диаграм-мын арга

Барын бамбар, муурын зулзага хоёрын зургийг ажиглана. Ижил ба ялгаатай талыг нь хүснэгтэнд бичнэ.

Өнгө зүс жижиг том, амьдардаг орчин гэх мэтийг ярилцан хосоороо хамтран бичнэ.

+ + +

Үлгэрлэн унших арга

Багшийн уншиж байгааг анхааралтай сонсоно.Шүлгийн мөр тус бүрийн утгыг ойлгон уншина. Шүлгийн хэмнэлийг мэдэрч хосоороо мөрөөр аялга тохируулан уран уншина. + + +

“Бяцхан уран жиргээ” тэмцээн

зохиох

Шүлгийг чээжлэх аргаас сонгон ажиллана. Уран унших дасгал хийнэ. Баг бүр шилдэг уран уншигчаа шалгаруулна.“Бяцхан уран жиргээ” тэмцээн зохиох

Асуултын самбар арга

Асуулт зохион бичнэ.Яагаад барын бамбарт ойртож болохгүй вэ?Ойртвол юу болох бол?Муурын зулзага тэжээдэг хүүхэд байна уу? Барын бамбарыг чи хаана харсан бэ?Тэжээж болох болов уу? г.мАсуултаас сонгож хариулт бэлтгэнэ.Асуултандаа хариулж ярилцана.

+ + +

Тархины шуурга арга

Хэрэм- жирх, баавгай- мазаалай, чоно-нохой, туулай- зараа, тэмээ-хавтгай, илжиг-морь эдгээр амьтдаас сонгон ижил ба ялгаатай шинжийг олжЭхний 1 минутанд бие даан бичнэДараагийн 1 минутанд нэгтгэн бичнэ.Дараагийн 3 минутанд анги нийтэд танилцуулна.

+ + +

43

муур бар


Эхийг хувирган бичих арга

Бичих санаагаа өөрөө олно.Барын бамбар шүлгийг өөрчлөн бичнэ.Чонын бэлтрэгАндуурч ойртов ооБи нохой биш шүүАлдар нэр миньЧонын бэлтрэг шүүЗохион бичсэн шүлгээ уран тодоор уншина.

+ + +


Өөрийн бичсэн зүйлээ уншаад багшийн асуултын дагуу бодно. Бичсэнээ өөрөө уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байна вэ?Бусад хүн уншихад ямар сэтгэгдэл төрөх бол оо?Ямар засвар хиймээр байна?Засвар хиймээр байвал засварлана..

+ + + +


Эцэслэн бичих арга Бичсэн эхээ өөрчилж засаад дүрмийн алдаа байгаа эсэхийг нягтлаад эцэслэн бичээд гоёж чимэглэнэ.Бусдад уншиж өгнө. Бусдын эхийг сонсоод талархлаа илэрхийлнэ.Ангийн хананд үзэсгэлэн гаргана.Үзэсгэлэнтэй танилцна.Хамгийн их таалагдсан нь хэнийх вэ? яагаад?

+ + + +

Бие даан ажиллах Шарга шарга биетэйШар шувуун нүдтэй /бар/Оньсогыг таагаад хоолойн г-тэй үгийг ялган зурна.Үгэн картыг уншаад ямар амьтны үр төл болохыг ярилцана. Хоолойн г-тэй үгийг ялган бичнэ. Өөрийн хайртай амьтныг сонгон аваад өгөгдсөн үгээр өгүүлбэр зохион бичнэ.

+ + +

Багшийн тэмдэглэл ............................................................................................................................................................................. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................

44


....................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

“Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таньж, уншиж, бичье” нэгж хичээлийн үнэлгээний шалгуур

1. Зохиолд юу өгүүлэхийг таамаглан ярьж бичиж чадаж байгаа эсэх

2. Эхийн агуулгыг ойлгож уншиж чадаж байгаа эсэх

3. Уншсан эхээс сонирхсон хэсгээ дахин уншиж бичиж чадаж байгаа эсэх

4. Зохиолын эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг таньж зөв дараалалтай ярьж бичиж

чадаж байгаа эсэх

5. Зохиолын төгсгөлийг таамаглаж чадаж байгаа эсэх

6. Асуултанд тохирох хэсгийг эхээс сонгон уншиж бичиж чадаж байгаа эсэх

Сурагчдыг дараах бүтээлээр хичээлийн явцад үнэлнэ

№ Бүтээлч даалгаварХэрэв уг даалгавар хүүхдийн чадварт хүндэрсэн байвал дараах байдлаар хөнгөрүүлээрэй.

Хэрэв уг даалгавар хүүхдийн чадварт хөнгөдсөн байвал дараах байдлаар хүндрүүлээрэй.

1. Дүрд үнэлгээ өгч дүгнэлт бичих

Дүр

ийн

нэр

......

......

......

... Эерэг зан чанар

Нотолгоо


Нотолгоо

Дүр

ийн

нэр

......

......

......


Сөрөг зан чанар Дүр

ийн

нэр

......

......

......


Нотолгоо


Нотолгоо

45


.... .... ....Хөгжүүлэх зан чанар

Хйх зөв үйлдэл

2. Пирамид аргаар хэлхмэл ном хийх

1. Тухайн амьтны үр төлийн талаар

бичээрэй.

2. Тухайн амьтан хоол тэжээлийн

талаар бичээрэй.

3. Тухайн амьтан хаана, юунд

амьдардаг талаар бичээрэй

Пирамид аргаар хэлхмэл ном хийх


бичээрэй.

2. Тухайн амьтан хоол тэжээлийн

талаар

Пирамид аргаар хэлхмэл ном хийх


бичээрэй.

2. Тухайн амьтан хоол тэжээлийн талаар

бичээрэй.

3. Тухайн амьтан хаана, юунд амьдардаг

талаар бичээрэй.

4. Тухайн амьтан талаар сонин хачин

3. “Амьтны хүрээлэнд” зургийг ажиглан эх

зохиох эхлэл, гол төгсгөл хэсэгт юуны

тухай бичихээ ярилцан төлөвлөж, нэг

үйл явдалтай эх зохион бичнэ. Бичсэнээ

хосоор хамтран засан сайжруулж

сийрүүлэн бичнэ

“Амьтны хүрээлэнд” зургийг ажиглан эх

зохиох

Эхлэл – Амьтны хүрээлэнд ямар ямар

амьтад байна вэ?

Гол –Амьтад юу, юу хийцгээж байна вэ?

Төгсгөл-Амьтны хүрээлэнгийн юу нь

таалагдсан бэ? гэсэн асуулт

төлөвлөгөөний дагуу бичнэ. Бичсэнээ

“Амьтны хүрээлэнд” зургийг ажиглан эх

зохиох эхлэл, гол төгсгөл хэсэгт юуны

тухай бичихээ бие даан төлөвлөж, нэг үйл

явдалтай эх зохион бичнэ. Бичсэнээ бие

даан засан сайжруулж сийрүүлэн бичнэ.

46

1

3

2

4

1

3

2

41

3

2

4


бусдын тусламжтайгаар засан сайжруулна.

4. “Барын бамбар” шүлгийг дуурайн

зохиож бичихдээ Хэрэм- жирх, баавгай-

мазаалай, чоно-нохой, туулай- зараа,

тэмээ-хавтгай, илжиг-морь г.м амьтдаас

Бичих санаагаа сонгон бичнэ.Барын бамбар шүлгийг дуурайн бичнэ............. ....................Андуурч ойртов ооБи ............... биш шүүАлдар нэр минь.............................. шүү

“Барын бамбар” шүлгийг дуурайн зохиож

бичихдээ дараах үгээс сонгож, тохирох

газарт зөв байрлуулан бич./нохой, чоно/

----------- ------------

Андуурч ойртов ооБи ............ биш шүүАлдар нэр минь............ .......... шүү

Бичих санаагаа өөрөө олж“Барын бамбар” шүлгийг өөрчлөн бичнэ.

Нэгж хичээлийн даалгавар

Сэдэв: “Эхийн эхлэл гол төгсгөл хэсгийг таньж уншиж бичье”

1. Эхэд юу өгүүлэхийг таамаглан а, б, в хэсгийн аль нэгийг сонгон бичээрэй.

а. Зургаар эх зохион бичээрэй

.

47


...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

б. Эхийг гүйцээж бичээрэй.

Үнэг чоно хоёр хамт явж байгаад гүзээ шар тос олж гэнэ. Хоёулаа тэнцүү хувааж идэхийг завдаж байтал чоно энэ тосыг энд идэх зохисгүй гээд ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................в. Эхийг гүйцээн бичээрэй.

Үнэг чоно хоёр хамт явж байгаад гүзээ шар тос олж гэнэ. Хоёулаа тэнцүү хувааж идэхийг завдаж байтал чоно:-Энэ тосыг энд идэх зохисгүй гэв. Өндөр уулын орой дээр гарч идье гээд уулын оройд гарав гэнэ. Гэтэл үнэг:-Энэ тосыг хувааж идсэний хэрэггүй нэг нь л идье гэв. Чоно:-Хэн маань идэх вэ? гэхэд үнэг:-Хэн ах настай маань идвэл таарна. Чи хэдэн настай вэ? гэж асуулаа. Чоно үнэгийг мэхэлж өнөөх тосыг идэхийн тулд:-Намайг бага байхад Сүмбэр уул дов шиг Сүн далай шалбааг шиг байсан гэхэд үнэг учир зүггүй уйлаад:. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. “Бяцхан хулгана” өгүүллэгийн үйл явдлыг асуултын дагуу бичээрэй

Эхлээд яасан?

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

Дараа нь

яасан? ...................................................................................................................................................................................................................................

......................................................

48


Эцэст нь яасан?

...............................................................................................................................................................................................................................................

...........................................

3. Эхийг уншаад эхлэл гол төгсгөл хэсгийг зөв холбон зураарай

Дайралдсан бүхэн хоол биш шүү гэж ЭхлэлДаажигнасан зараа хэлж гэнэ

Бөөрийг нь тэр долоож гэнэ ГолӨөрийнх нь хэл өвдөж гэнэ

Ичимхий зараа хэвтэж гэнэИдэмхий тугал ирж гэнэ. Төгсгөл

4. Зургийг ажиглаад зөв дараалалд оруулан дугаарлаад эхлэл хэсгийг бичээрэй.

...............................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................

5. Эхийн төгсгөлийг таамаглаж бичээрэй.Хорилдой хоол хайсан нь

Дөнгөж саяхан унтамхай бяцхан хэрэм ичээнээсээ сэрлээ. Урт өвлийн турш огт сэрэлгүй бөх унтсан болохоор маш их өлсөж байна. Ховдог бяцхан ходоод нь хонхолзоод хором ч зүгээр байлгахгүй нь ээ. Хорилдой сэрэнгүүтээ л сав дүүрэн амттан хадгалдаг саарал бяцхан шүүгээгээ

49


онгойлголоо. Гэвч энэ удаа тэнд юу ч алга. Аргаа барсандаа ээжээ! ий ий хэмээн уйлагнав. .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Асуултанд тохирох хэсгийг “Хорилдой хоол хайсан нь” эхээс сонгон авч бичээрэй.

а. Хорилдой яагаад өлссөн бэ?............................................................................................................................................б. Хорилдойгийн шүүгээ яагаад хоосон байсан бэ?...........................................................................................................................................в. Хорилдой хоол олж идэж чадсан болов уу?............................................................................................................................................

Үнэлгээний шалгуурыг дүгнэх аргачлал:

Даалгавар №

Анхаарах шаардлагатай 1 оноо

Сайжирч байгаа 2 оноо

Хангалттай3 оноо

Маш сайн4 оноо

Даалгавар

1

Эхийн эхлэл гол хэсгийг

уншаад төгсгөлийг

гүйцээн бичиж чадсан

Эхийн эхлэл хэсгийг уншаад

гол, төгсгөл хэсгийг гүйцээн

бичиж чадсан

Зургаар эх зохион эхийн

эхлэл, гол, төгсгөл хэсгийг зөв

таамаглан бичиж чадсан

Даалгавар

2

Эхийн эхлэл гол төгсгөл

хэсгийн аль нэгийг

Эхийн эхлэл, гол, төгсгөл

хэсгийн агуулгыг дутуу бичсэн

Эхийн эхлэл гол төгсгөл

хэсгийн агуулгыг бүрэн гүйцэд

50


агуулгыг гарган бичсэн зөв гаргаж бичсэн

Даалгавар

3


хэсгийн 1-ийг зөв

тохируулан холбосон


хэсгийн 2-ыг зөв тохируулан

холбосон


хэсгийг зөв тохируулан

холбосон

Даалгавар

4

1 зураг зөв дугаарласан 2-3 зураг зөв дугаарласан Зургийн дарааллыг зөв

дугаарласан

Даалгавар

5

Эхийн төгсгөлийг

таамаглан бичихдээ

санаагаа дутуу

илэрхийлж, эмх цэгцгүй

бичсэн

Эхийн төгсгөлийг таамаглан

бичихдээ зарим нэг санаагаа

дутуу илэрхийлж цэгцтэй

бичсэн


бичихдээ эхийн учир

шалтгаан холбоо хамаарлыг

ойлгон санаагаа цэгцтэй

илэрхийлж бичсэн


бичихдээ эхийн учир шалтгаан

холбоо хамаарлыг ойлгон

санаагаа үндэслэл, нотолгоогоор

батлан цэгцтэй илэрхийлж бичсэн

Даалгавар

6

Асуултанд холбоо үг

болон үгээр хариулж

бичсэн

Асуултанд өгүүлбэрээр

хариулж бичсэн

Асуултанд өгүүлбэрийн

дэгийн дагуу оновчтой,

хариулж бичсэн

Асуултанд санаагаа цэгцтэй

илэрхийлж, эхийн учир шалтгаан

холбоо хамаарлыг үндэслэлтэй

гарган, зөв дараалалтай хариулж

бичсэн

Даалгавар

7

Эхийг ойлгон уншихдаа

эхийн эхлэл гол төгсгөл

хэсгийн аль нэгийг

асуултаар дөхүүлүүлж

ярьж чадвал


асуултаар дөхүүлүүлж

санаагаа илэрхийлж, эхийн

учир шалтгаан холбоо

хамаарлыг гарган, зөв

дараалалтай ярьж чадвал


санаагаа илэрхийлж, эхийн

учир шалтгаан холбоо

хамаарлыг гарган, өөртөө

итгэлтэй, зөв дараалалтай

ярьж чадвал

Эхийг ойлгон уншиж, өгүүлбэрээр

санаагаа цэгцтэй илэрхийлж,

эхийн учир шалтгаан холбоо

хамаарлыг гарган, өөртөө

итгэлтэй, зөв дараалалтай ярьж

чадвал

51


Хэрэглэгдэхүүн

Хэрэглэгдэхүүн № 1, 2

Хэрэглэгдэхүү

н № 3Ичимхий зараа хэвтэж гэнэИдэмхий тугал ирж гэнэ

Бөөрийг нь тэр долоож гэнэӨөрийнх нь хэл өвдөж гэнэ

Дайралдсан бүхэн хоол биш шүү гэжДаажигнасан зараа хэлж гэнэ

Хэрэглэгдэхүүн № 4

Ичимхий Идэмхий

Хэрэглэгдэхүүн № 5 Эхлээд яасан бэ?

Дараа нь яасан бэ?Эцэст нь яасан бэ?


Дүр

ийн

нэр

......

......

......

......

. Эерэг зан чанар Нотолгоо

Сөрөг зан чанар Нотолгоо

Хөгжүүлэх зан чанар Хийх зөв үйлдэл


Ямар................................................................................................................................. тугал......................................................................................

Ямар................................................................................................................................. зараа......................................................................................

52


Яасан .................................. .................................. Тугал .................................. .................................. ..................................

Яасан .................................. .................................. Зараа .................................. .................................. .................................


Хэрэглэгдэхүүн №

9, 10, 11, 12


Гөлчгий: Хулганы үр төл Зулзага: Амьтны үр төл Олз: үнэ өртөггүй олсон зүйл

53




Бяцхан хулгана

Хулганы бяцхан зулзага гайхалтай нэгэн зүйлийг олжээ.Тэр олон зүйл нь цагаан өнгөтэй , дөрвөлжин хэлбэртэй , сайхан үнэртэй байлаа. Тэгээд цагаан өнгөтэй дөрвөлжин зүйлээ аваад гэр лүүгээ харилаа.Бяцхан хулганы аав ээж ихэд баярлажээ. –Миний хүү гоё юм олсон байна. Энэ чинь саван гэдэг зүйл шүү дээ гэв. Өрөөнийхөө голд савангаа тавилаа. Хулганы гэр цэцгийн үнэрээр дүүрлээ. Тэдний сэтгэл үнэхээр таатай байлаа.Хулганы аав ээж савангийн булангаас жаахныг аваад гар нүүрээ угаалаа. Зулзага ч мөн хоцорсонгүй. Саван хөөсөрч тэдний нүүр гар ч цэв цэвэрхэн болов.Бүгдээрээ сарнай цэцгийн үнэртэй боллоо. Гурван хулгана үнэхээр аз жаргалтай байлаа.Цохноор гэрэлтэх саран тэднийг инээмсэглэн харж байлаа.

Хэрэглэгдэхүүн № 16 Эхлээд яасан бэ? Гарчиг ...........................

Дараа нь яасан бэ? Гарчиг ...........................Эцэст нь яасан бэ? Гарчиг ...........................


Эхлэл хэсэг Гол хэсэг Төгсгөл хэсэг

Хэрэглэгдэхүүн

№ 18, 20

Хэрэглэгдэхүү

н № 19Гөлчгий- хулганы үр төл Зулзага- амьтны үр төл Дэгдээхий- шувууны үр

төлАглаг тайга- алс холын битүү их модтой газар


Хулгана- Муур- Галуу- Хэрэм- Нугас-

54




ТарвагаТарвага дэлхийд 14 төрлийн байдаг ба эрийг бурхи, эмийг нь нагай зулзагыг мөндөл гэнэ. Төрөл бүрийн шавж үндсээр хооллодог Тарвага өвөл ичдэг амьтан.

ХэрэмХэрэм ойд амьдарадаг. Хамгийн хол харайж дүүлдэг амьтан бол хэрэм юм. Эрийг нь хоршдой , эмийг нь хув үр төлийг нь хорилдой гэнэ.

ЗарааМанай оронд дагуулын дэлдэн гэж 2 төрлийн зараа байдаг. Зарааны зулзагыг бөөдий гэнэ. Зараа жижиг мэрэгчид гүрвэл мэлхийгээр хооллоно.

ҮнэгОй хээр цөл үүл нуруу бүхэл хэсэгт үнэг амьдардагОготно мэлхий гүрвэл мөн зарим ургамлаар хооллоно.үнэгний үр төлийг гавар гэнэ

БаавгайДэлхий дээр 8 төрлийн баавгай амьдардаг.Эрийг нь өтөч, эмийг нь эвш үр төлийг нь бамбарууш гэдэг.махчин амьтан боловч самар жимс ургамал шоргоолж зэргээр хооллоно.Баавгай өвөл ичдэг ба ойн гүнд амьдардаг.


гөл


д рөл

55


Хэрэглэгдэхүүн № 24, 25, 26,

27, 28

Хэрэглэгдэхүүн № 29 Эхлээд яасан бэ?

Дараа нь яасан бэ?Эцэст нь яасан бэ?

Хэрэглэгдэхүүн №31 бөмбөг

56

муур бар




57

Documents

Монгол хэлний нэгж€¦ · Web view · 2015-09-18Үйл явдлыг дарааллын дагуу бичих \дараалал ... Сурагчид цуврал