LAYAS, LAYAG, LAYA SA PANITIKANG FILIPINO

MAPAGPALAYANG PAGLALAYAG SA

PANITIKAN

61 cm.

Manunggul Jar 2,800 taon

Ikalawang anyo ng paglilibing ng ninuno: inilalagay na lamang dito ang mga buto ng yumao.

PAGLALAYAG BILANG KAMALAYANG METAPISIKAL

Esensya ng paglalakbay o paglalayag ang dekorasyon ng banga. Mistulang artikulasyon ng paglalayag ang paniniwala ng mga ninuno sa buhay sa kabila ng kamatayan: kamatayan bilang isang uri ng paglalayag.

PAGSUSULAT BILANG PAGLALAYAG

Baybayin = sinaunang paraan ng pagsusulat ng mga Tagalog. Pansinin na ang baybayin ay salitang Tagalog din para sa pampang o dalampasigan.

Tagalog = taga-ilog, Pampangga = pampang, Mandaluyong = daluyong, Makati = kati ng tubig, Pasig = dalampasigan, Sugbuanon o Cebuano = tagapagsisid

Nasa esensya ng lugar ang mismong pagiging malapit sa tubig at paglalakbay sa tubig

PANITIKAN BILANG PAGLALAYAG

Itinatawid tayo ng Panitikan sa iba’t ibang ugnayan: panitikan at kultura, at mga proseso ng paglikha at pagtanggap sa panitikan.

Itinatawid tayo ng Panitikan sa iba’t ibang antas ng ahensya: pagbasa at pagsulat, indibidwal tungo sa kolektibo

May tukso na iligaw tayo ng pagkatuto sa panitikan sa mga pormularyo: balarila, talasalitaan, atbp.

May tukso na iuwi ang panitikan sa mga pribadong interes lamang at walang kinalaman sa nangyayari sa tunay na buhay.

May tukso na tingnan ang panitikan bilang isang investment lamang

Sa katunayan may kakayahan ang panitikan na itawid tayo mula sa ating realidad tungo sa mapagpalayang kalagayan.

PAGBASA BILANG PAGLALAYAG

Pagbasa sa panitikan bilang pagtawid sa mundo at artifact ng mismong teksto (historical positivism)

Pagbasa sa panitikan na inuuwi ang teksto sa kasalukuyang panahon at mga posibilidad (developmental positivism)

PAGBASA BILANG PAGHAHANAP NG

KAHULUGAN

Kahulugan = nagmumula sa salitang hulog, kahulugan bilang kalagayan ng mga nahuhulog na bagay. Ang nauunawaan ay yaong may bigat at ang hindi nauunawaan ay nanatili sa alapaap.

Iba-iba ang pagkakahulugan bagaman pumapasok ito sa isang dialektikal na ugnayan

Understanding = pangingibabaw sa mga bagay na ibig unawain. Hango sa imahen ng “under” at “stand”

Pagpapaliwanag = explanation: isang akto ng pagbibigay-liwanag, dahil ang hindi nauunawaan ay may kadiliman

PAGBASA BILANG PAGHAHANAP NG

KAHULUGAN

PAGBASA BILANG PAGHAHANAP NG

KAHULUGAN

SULIRANIN NG PAGBASA

Filipina college student Tracy Isabel Borres recently interacted with the indigenous Filipino Aeta tribe on an Ateneo de Manila University field trip. She posted nasty things about the tribe on her Face book page, for only her friends to see. She thought the posts were funny.

One of Tracy’s Face book friends did not find the posts funny. She found them so unfunny that she took screenshots and circulated them via email. The screenshots are now making the rounds on Filipino mailing lists.

TUNGGALIAN NG PAGBASA

May dalawang pagbasa sa billboard na ito: ang pagbasa na ang kinse anyos sa patalastas ay tumutukoy sa brandy at ang di-hayag na pagtukoy nito sa kababaihan.

PAGBASA BILANG PAGLALAYAG

MAPAGPALAYANG PAGBASA TUNGO SA PAGBABAGO AT

PAGBUO NG BANSA

Naglalatag ito ng mga kalagayan para sa pagbabagong kultural kawing ang anumang panlipunang pagbabago.

Etikal ang hangarin ng panitikan at pagbabasa: etikal dahil nais nito ang pagpapalaya sa nakararaming naghihikahos, kalutasan ng mga suliraning pandaigdig, at katarungan para sa lahat.

Isang uri ng reipikasyon ang pagtalaga sa panitikan bilang pansining lamang at walang kinalaman sa ating realidad.

PANGKATANG GAWAIN

Ipaliwanag kung paano nakikita ang esensya ng paglalakbay sa buhay at paniniwala ng katutubong Pilipino at sa atin ngayon. Magbigay ng mga konkretong halimbawa.