16
02 Cover Story ภาพพิมพ์ไม้แบบ “อุคิโยะเอะ” โดย ชัยยศ อิษฎ์วรพันธ์ 05 JENESYS เล่าเรื่องวิกฤตพลังงานญี่ปุ่น - โอกาส และช่วงเปลี่ยนผ่าน สู่อนาคตที่ยั่งยืน โดย ฝ้ายคำ หาญณรงค์ 09 NOTICE • ละคร คน-หุ่นยนต์ • นิทรรศการตุ๊กตาญี่ปุ่น • การประชุมวิชาการระดับชาติของเครือข่ายญี่ปุ่นศึกษา ในประเทศไทยครั้งที่ 5 “ญี่ปุ่นศึกษากับการพัฒนาที่ยั่งยืน” • ประกาศผลทุนฯ ประจำปีงบประมาณ 2554 – 2555 ฝ่ายญี่ปุ่นศึกษาและการแลกเปลี่ยนทางภูมิปัญญา และงานวิชาการ เจแปนฟาวน์เดชั่น สำนักงานกรุงเทพฯ 12 Activity REPORT • เวิร์คชอปสิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ สอนโดยคุณเคียวโกะ อาเบะ • เวิร์คชอปวัฒนธรรมญี่ปุ่น • นิทรรศการและเวิร์คชอปศิลปะในด้านต่าง ๆ โดยวิทยากรจากกลุ่ม Kabukimonotachi • นิทรรศการศิลปะ “ศาสนหรรษา” • การสาธิตและเวิร์คชอปการจัดดอกไม้แบบญี่ปุ่น “อิเคบานะ” โดยอาจารย์ยาซึฮิโตะ ซาซากิ จากสถาบัน Ikenobo ประเทศญี่ปุ่น • นิทรรศการเครื่องปั้นดินเผา “สวัสดี-คอนนิจิวะ” โดยสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร 14 JFBKK Library’s Recommended Books & DVDs 15 JF Theater July – September 2011 71 ญี่ปุ่นสาร JULY AUGUST SEPTEMBER 2011

02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

02 Cover Story ภาพพมพไมแบบ“อคโยะเอะ”โดยชยยศอษฎวรพนธ

05 JENESYS เลาเรองวกฤตพลงงานญปน-โอกาสและชวงเปลยนผาน สอนาคตทยงยนโดยฝายคำหาญณรงค

09 NOTICE • ละครคน-หนยนต • นทรรศการตกตาญปน • การประชมวชาการระดบชาตของเครอขายญปนศกษา ในประเทศไทยครงท5“ญปนศกษากบการพฒนาทยงยน” • ประกาศผลทนฯประจำปงบประมาณ2554–2555 ฝายญปนศกษาและการแลกเปลยนทางภมปญญา และงานวชาการเจแปนฟาวนเดชนสำนกงานกรงเทพฯ

12 Activity REPORT • เวรคชอปสงประดษฐตางๆสอนโดยคณเคยวโกะอาเบะ • เวรคชอปวฒนธรรมญปน • นทรรศการและเวรคชอปศลปะในดานตางๆ โดยวทยากรจากกลมKabukimonotachi • นทรรศการศลปะ“ศาสนหรรษา” • การสาธตและเวรคชอปการจดดอกไมแบบญปน “อเคบานะ”โดยอาจารยยาซฮโตะซาซาก จากสถาบนIkenoboประเทศญปน • นทรรศการเครองปนดนเผา“สวสด-คอนนจวะ” โดยสำนกชางสบหมกรมศลปากร

14 JFBKK Library’s RecommendedBooks&DVDs

15 JF Theater July–September2011

71ญปนสาร

JULYAUGUST

SEPTEMBER2011

Page 2: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

COVER Story

02 July - September 2011

“อคโยะ” แปลวาโลกทลองลอย คำนแตเดมเปนคำศพททางพทธศาสนา อางองถงแนวคดวาดวยความไมยงยนของชวต ความงามทเปลยนแปลงไปและการหลดพนจากสภาวะดงกลาว ความหมายของศพทคำนเปลยนไปใน แงการเอาใจใสกบชวงขณะปจจบนทมความสนกสนาน แฟชน ไลฟสไตล ของคนเมอง การแสดงละครและความหรหราอนเปนสงทเกดขนในสมย เอโดะ(ค.ศ.1615-1868)ชวตทไมใชเรองประจำวนอนนาเบอหนาย

นยายบางประเภททเขยนขนสำหรบคนในวงกวาง(โดยใชตวอกษรคนจ นอยมาก หรอไมใชเลย) ทเกดขนในชวงน เชนเรอง Ukiyo Monogatari “เรองของโลกทลองลอย” เขยนขนเมอ ค.ศ.1666 โดยอะไซ เรยวอ (Asai Ryoi 1612-1691 A.D.) เปนตวแทนของมมมองแบบนไดด ตวเอก ของเรองเปนพระทเคยผานการเสพยสงมนเมา เทยวเตรในยานบนเทงของ เมอง เลนการพนน ฯลฯ เนอหาของนยายเสยดสคานยมทเอาจรงเอาจง แบบซามไรแตยกยองโลกแหงความสขของคนเมองแยกแยะระหวางอดมคตของพทธศาสนากบทศนคตของคนเมองในการเสพยสขทางโลก

ในสมยเอโดะ แมมการแบงชนชนในสงคมอยางชดเจนแตอำนาจโดยเฉพาะ อยางยงทางเศรษฐกจไมไดอยในมอชนชนสงสดคอซามไรเสมอไป ในทาง ตรงกนขามกลบอยในมอของบรรดาคนทำมาคาขายในเมองทเรยกกนวา

โชนน (chonin - แปลตรงตววาคนเมอง เปนคนทอยในทงชนชนพอคา และชางฝมอ อนเปนสองชนชนลางสด เหนอขนไปคอชาวนา และบนสด คอซามไร) ทงนเพราะระบบเศรษฐกจในสมยนพงพาเงนสดมากกวาขาวท เปนฐานสำคญของบรรดาชนชนซามไร การเกดขนของรานขายสนคาเฉพาะ ทางรปแบบตาง ๆ เชนงานหตถกรรม ผาทอ ฯลฯ จนกลายเปน หางสรรพสนคาในเอโดะหรอโตเกยวกเนนคาขายดวยระบบน (แมจะไม ใหญโตแบบในปจจบน) สนคาทงในแงเพอการบรโภคแบบรานฟาสตฟด เชนโซบะ เทมประ และสนคาประเภททเปนความบนเทง เชน นยายหรอ นยายประกอบภาพเฟองฟขนดวยระบบการผลตเพอคนหมมากแบบ massproduction

ชวตในสงคมดงกลาว เมอกลายมาเปนภาพหรอ “เอะ” ทนำเสนอเรองราว เหลานน จงถกเรยกวาอคโยะเอะ เทคนคการสรางภาพประเภทนเรยกวา ภาพพมพไม (Woodcut Print) โดยทวไปเมอสรางแมพมพทเปนการแกะ ไมเปนลวดลายตามทตองการ จากแมพมพแผนเดยวอาจพมพไดเปนจำนวน ถงสองรอยแผนจนกวาแมพมพจะเสอมสภาพหรอพง ดงนนภาพเหลานจะม ราคาถกและบรรดาโชนนสามารถหาซอมาไวชนชมในครอบครองของตนเองได ตางกบภาพแบบประเพณญปนทงทอปถมภโดยระบบโชกน ไดเมยว และท อปถมภโดยพระจกรพรรดและราชสำนกทเปนภาพเขยนราคาแพง

หวเรองทเหลาศลปนนยมสรางขนจงเปนเรองทเกยวพนกบชวตทคนเมอง สนใจ ตงแตภาพประกอบบทกว กจกรรมการคาขายในเมอง รานขายของ ยานบนเทง-โลกย โรงละครคะบค ดาราละคร นกซโม สาวงาม ไปจน กระทงนางโลมชอดง ภาพแนวอโรตคหรอชนกะ (ทแมจะมการแบนภาพ แนวนในบางยคสมย แตกถอเปนสงทศลปนอคโยะเอะทกทานจะสรางขน) ไปจนกระทงเมอวฒนธรรมการทองเทยวเจรญรงเรองจงเกดภาพแนวทวทศน

แมภาพพมพแบบอคโยะเอะในยคแรกจะเปนเพยงการพมพสดำสเดยว บนกระดาษขาว หรอเพมสวนทเปนสอกหนงหรอสองส บางครงมการ นำภาพพมพสเดยวมาระบายสเพมดวยพกนทหลง แตความตองการสสนท มากขนสงผลใหเกดการพฒนาเทคนคการพมพสอดสเรยกวานชคเอะ (nishiki-e) ซสค ฮะรโนะบ (Suzuki Harunobu ค.ศ. 1725-1770) (ภาพท 1) จะเปนคนทมบทบาทในการพฒนาเทคนคการวางกระดาษลงบน แทนรองรบการพมพทมมารคและตวยดทแนนอน ทำใหสามารถพมพกระดาษ แผนเดยวไดหลายครง ซงฮะรโนะบใชเทคนคนกบการพมพภาพประกอบ ปฏทนทเปนของนยมสะสมกนใหมคนมสตางคยคนน ทำใหเราสามารถ กำหนดปถอกำเนดของเทคนคนไดวาประมาณค.ศ.1765

เทคนคการพมพสอดสเรมดวยการพมพสดำสำหรบสวนทเปนโครงของภาพ และเสนรอบรปทงหมด จากนนจงทยอยพมพสแตละสลงไป จนกระทงส สดทาย โดยมกจะพมพบรเวณทมจำนวนพนทสจากมากไปหานอย และจาก สออนไปหาสแก จำนวนแมพมพขนอยกบปรมาณสทตองการ ตวอยางเชน ภาพสาวสวมกโมโนภายในหองทเหนทวทศนภายนอกดวย ตองใชอยางนอย สบหาสขนไป เนองจากตองสอดสลงไปทงในทวทศน และบนลวดลายกโมโน นอกจากนในบางครงมการพมพสลายเดยวกนมากกวาหนงครงเพอผลของ เนอสทแนนขน

พฒนาการของอคโยะเอะเรมทหนงสอภาพเอะฮอง (e-hon) และหนงสอ สอดภาพ เอะอรบอง (e-iribon) ทเปนเรองเลามภาพประกอบ จากนน

ชยยศอษฎวรพนธ

อคโยะเอะ

01

Page 3: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

03

ภาพประกอบจะคอยๆไดรบความนยมจนกระทงหลดมาเปนภาพชนเดยว ศ ลป นช อฮ ช คะวะ โมะโระโนะบ (Hishikawa Moronobu ค.ศ.1618-1694) (ภาพท 2) เปนคนใหกำเนดแนวภาพสาวงามและภาพ พมพชนเดยว (ichimai-e/ichimai-zuri) นอกจากนยงมการทำภาพ เกยวกบยานบนเทงของเอโดะหรอยานโลกย ตองนบวาบคคลผนเปนบดา แหงอคโยเอะ ในแงททำใหภาพมเนอหาสำหรบชาวเมองเอโดะหรอเมอง แหงโลกทลองลอยอยางแทจรง

แนวภาพทเกดตามมาคอภาพนกแสดงคาบก (yakusha-e) และภาพ สาวงามบรการแหงยานบนเทง (bijin-ga) แบบมบรรยากาศของฉากหลง ทคอย ๆ กลายเปนภาพหญงสาวเดยวตดฉากหลงออก โอคมระมาซาโนะบ (Okumura Masanobu ค.ศ.1686-1764) เปนคนแรก ทตระหนกในความเปนศลปนภาพพมพของตวเอง บคคลผนทำใหเกด อคเอะ uki-e หรอภาพพมพทใชเทคนคทศนยวทยาแบบตะวนตก (perspective print) (ภาพท 3) บางครงมการพมพบทกวไฮคลงไปใน ภาพดวย ผสมไฮคลงไปดวย ตามมาดวยงานทมโครงสรางภาพซบซอน เชน ภาพยานโยชวาระ อนเปนหนงในยานบนเทง-โลกยทสำคญทสด ของเอโดะ(ภาพท4)

คทซคาวะ ชนโช (Katsukawa Shunsho ค.ศ.1726-1792) เปนศลปน คนแรก ๆ ททำภาพดาราคาบคมลกษณะสมจรงขน (ภาพท 5) หนงใน ลกศษยของทานผนคอคทซชคะ โฮะคไซ (Katsushika Hokusai ค.ศ.1760-1894) (ภาพท 6) อนโด ฮโรชเงะ (Ando Hiroshige ค.ศ.1797-1858) เนนทำงานภาพทวทศน (ภาพท 7) โทชไซ ชะราค

02

03

04

05

Page 4: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

04 July - September 2011

(Toshusai Sharaku ทำงานในชวงค.ศ. 1794-95) (ภาพท 8) เนนใบ หนาสองบคลกทขดแยงกนของดาราคาบค คตางะวะ อตะมะโร (Kitagawa Utamaro ค.ศ. 1753-1806) (ภาพท 9) ภาพสาวงามท ศรษะและใบหนาและเนนลกษณะของผวผหญงดวยการใชเทคนคและส ทพเศษ นอกจากนยงมภาพแบบอโรตคทเรยกวาชนกะ(Shunga) ซงม ความหมายเฉพาะในสงคมญปน

ภาพพมพอคโยะเอะในวงจรทครบถวนสมบรณเปนความรวมมอของ คนสกลมคอศลปน (ซงมกปรากฏเปนชอเจาของภาพ) ชางแกะ ชางพมพ (มกไมปรากฏชอ) และสำนกพมพ คณปการของสำนกพมพสำคญเชน จซะบโระ ทซทะยะ (Juzaburo Tsutaya ค.ศ. 1750-1797) ทเปนเจาของสำนกพมพทซทะยะ มบทบาทในการพมพงานและสนบสนน ศลปนคนสำคญใหสรางสรรคงานชดสำคญ ๆ ปจจบนหลกสตรภาพพมพ สมยใหมแนวการสรางสรรคศลปะทสอนตามมหาวทยาลยในประเทศญปน ไมแยกการผลตออกเปนสวน ๆ แบบเกา โดยถอวาศลปนตองรบผดชอบ ตงแตการสรางไอเดยไปจนการพมพเสรจสนสมบรณ แตกยงมสถาบนททำ การผลตแบบดงเดมอย ทมชอเสยงเชน Adachi Institute of WoodcutPrintsหรอTakahashiKoboAtelierเปนตน

เมอเขาสชวงทญปนตดตอกบตะวนตกหลงการเปดประเทศเมอศตวรรษท19 ภาพพมพอคโยะเอะเสอมความนยมในประเทศแลว ดวยมภาพประเภท อน ๆ เชนภาพถายหลงไหลเขามาในญปน ในทางกลบกน ภาพพมพอค โยะเอะ ทตดไปกบสนคาประเภทตาง ๆ ไปยงตะวนตก (วากนวาบางครง ใชภาพพมพหอสนคาอน ๆ ไป) กลบไดรบความนยมในหมชาวตางชาต และกลายมาเปนอทธพลสำคญในกระแสศลปะทเรยกวา Impressionism กระแสความนยมในศลปะญปนทมภาพพมพอคโยะเอะรวมอยดวยนน เรยกวาJaponisme

อคโยะเอะเปนบรรพบรษของทงงานศลปะภาพพมพสมยใหมในแงของ การสรางสรรคศลปะ และยงเปนสวนหนงของวฒนธรรมโปสเตอรทยงคง เขมขนในปจจบน รวมถงเปนแหลงแหงแรงบนดาลใจในการสรางสรรค ศลปะรวมสมยของศลปนในชาตตางๆทวโลกอกดวย

เกยวกบผเขยน: ชยยศอษฎวรพนธจบการศกษาระดบปรญญาโทและเอก จากภาควชาประวตศาสตรสถาปตยกรรม มหาวทยาลยวาเซดะ มผลงาน หนงสอเกยวกบศลปะวฒนธรรมญปนเชน รสกและนกคด: เรขาคณตของ ทาดาโอะ อนโด(Publication 4d) และ คทซชคะ โฮะคไซ (สำนกพมพ สารคดภาพ) ปจจบนเปนอาจารยประจำภาควชาทฤษฎศลป คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพมหาวทยาลยศลปากร

การสาธตภาพพมพอคโยะเอะเจแปนฟาวนเดชนจะไดจดการบรรยายและสาธตภาพพมพแบบอคโยะเอะ ในวนท 17 สงหาคม 2554 ทมหาวทยาลยศลปากร โดยวทยากรผม ชอเสยงจาก Takahashi Kobo Atelier ไดแก Ms. Yukiko Takahashi (ทายาทรนท6ของTakahashiKobo),Ms.KyokoHirai,Ms.Naoko Oyama, Mr. Kenichiro Ishii รายละเอยดเพมเตมตดตามไดจากเวบไซตwww.jfbkk.or.th

06

07

08 09

Page 5: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

05

บายวนศกรท 11 มนาคม 2554 เปนจดเรมตนของภยพบตสามประการ อนไดแกแผนดนไหวและสนามซงเรมตนทภมภาคโทโฮะก และตามมาดวย วกฤตโรงไฟฟานวเคลยรทจงหวดฟกชมะ นบจากนนมา สอทวโลกตางทยอย นำภาพขาวผลกระทบจากแผนดนไหวและคลนยกษสนามออกอากาศ ในขณะเดยวกน ขาววกฤตโรงไฟฟานวเคลยรทฟกชมะกเรมทยอยออกมาเรอย ๆ และคงเหมอนกบผคนจำนวนมากทวทกมมโลก ผเขยนตดตามขาวเหลาน พรอมทงภาวนาใหเหตการณไมเลวรายเกนไปนก อยางไรกตาม ขณะนเวลา ไดลวงมาสามเดอนแลว เปนเร องนาเศราอนหลกเล ยงไมไดท เหตการณ กมมนตรงสรวไหลจากโรงไฟฟานวเคลยรอนเกดจากการหลอมละลายของแทงปฏกรณยงไมมททาวาจะยตลง ผคนจำนวนมากยงคงไดแตภาวนาวาผลกระทบจากวกฤตในครงนจะไมลกลามไปมากกวาทเปนอย

กลางเดอนพฤษภาคม 2554 ประมาณสองเดอนหลงจากเหตการณทคนญปน เรยกเปนภาษาองกฤษวา 3-11 หรอ three-eleven (มาจากวนทเกดเหตคอ วนท 11 เดอน 3) ผเขยนไดมโอกาสเดนทางไปประเทศญปนภายใตโครงการ JENESYSEastAsiaFutureLeadersProgramme2011ซงดำเนนการโดย เจแปนฟาวนเดชน การเดนทางในครงนเปนการดงานและแลกเปลยนประสบการณ ระหวางผเขารวมโครงการจากประเทศตาง ๆ ในภมภาคเอเชยและโอเชยเนยภายใตหวขอ“ความมนคงทางพลงงาน-ความกาวหนาในการรวมมอในภมภาค เอเชยตะวนออก”

เนองจากโครงการนถกกำหนดขนกอนเกดภยพบตทไมมใครคาดคด กำหนดการ เดมทจะตองเดนทางไปชมโรงไฟฟานวเคลยรและกงหนลมทจงหวดอาโอะโมะร ทางตอนเหนอของจงหวดมยะง ซงเปนพนทประสบภยรนแรงทสด จงถก ยกเลกไป ดวยเหตสำคญทผเขยนเขาใจวาคอความไมพรอมของพนทในการ ตอนรบผมาเยอน เนองจากโรงไฟฟาหลายแหง โดยเฉพาะโรงไฟฟานวเคลยร ในภมภาคโทโฮะก ยงคงปดดำเนนการอยเนองจากเหตผลดานความปลอดภย และทกแหลงผลตไฟฟาทเหลออยตองเรงดำเนนการผลตกนอยางเตมพกด เพอชดเชยกำลงการผลตทหยดลง อยางไรกด ทางผจดไดพยายามหาสถานทด งานใหมทางตอนใตในภมภาคควชและคนไซ เพอใหผ รวมโครงการไดรบ ประสบการณเกยวกบภาคพลงงานของญปนในหลายดานเทาทจะเปนไปได

สงสำคญทผเขยนไดสมผสและเรยนรจากการเดนทางเยอนดนแดนอาทตยอทย ครงแรกน คอการพยายามอยางอดทนของสงคมญปนในการจดการกบวกฤต ทกำลงเผชญ ซงนอกเหนอจากเรองการจดการและฟนฟพนทและคนในพนท ประสบภยแผนดนไหวและสนามแลว ประเดนสำคญอกเรอง คอวกฤตเฉพาะ หนาดานพลงงานของภมภาคทประสบภย และอนาคตภาคพลงงานของญปนวาจะเดนหนาหรอเปลยนโฉมหนาเปนอยางไรตอไป จงเปนทมาของชอบทความน“เลาเรองวกฤตพลงงานญปน:โอกาสและชวงเปลยนผานสอนาคตทยงยน”

ผลกระทบทเกดขนทนทตอระบบไฟฟาของญปนหลงจากเหตการณแผนดนไหว และสนามคอ โรงไฟฟาหลายแหง ทงโรงไฟฟานวเคลยรและโรงไฟฟาประเภท อน ๆ ทางภาคตะวนออกของญปนตองปดตวลงดวยเหตผลดานความปลอดภย

เลาเรองวกฤตพลงงานญปน - โอกาส และชวงเปลยนผานสอนาคตทยงยน ฝายคำหาญณรงค/มลนธบรณะนเวศน

มการประมาณการวากวา 4.4 ลานหลงคาเรอนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ของญปนถกตดขาดจากไฟฟาณ ขณะทเกดเหต หากดเฉพาะภมภาคโตเกยว ซงเปนพนททมปญหากำลงการผลตไฟฟาใชไมพอมากทสด(เพราะเปนเขตเมอง ใหญและมความตองการใชไฟสง และเปนเขตทตงโรงไฟฟานวเคลยรทมปญหา) มการประมาณการวา กำลงการผลตไฟฟาของบรษทไฟฟาโตเกยว หรอเทปโก (TEPCO: Tokyo Electric Power Company) หายไปประมาณ 40% หรอ 20,000 เมกกะวตตในทนท (นบเฉพาะโรงไฟฟานวเคลยรฟกชมะไดอจทเกด อบตเหต กหมายถงกำลงการผลตหยดไปกวา 1,000 เมกกะวตตแลว) หมายความวาภมภาคโตเกยวตองขอไฟฟาทผลตจากภมภาคใกลเคยงมาใช อยางไรกตาม ยงตดขอจำกดวาภมภาคโทโฮะก ซงอยทางตอนเหนอของ ภมภาคโตเกยวเองกมโรงไฟฟาหลายโรงทตองปดตวลงเพราะเปนพนทประสบภย จงไมสามารถผลตไฟฟามากพอทจะเอาไปชวยโตเกยวได ในขณะทภมภาค คนไซทอยทางตะวนตกของโตเกยว ถงแมระบบไฟฟาจะไดรบผลกระทบจาก เหตการณดงกลาวนอยและสามารถผลตไฟฟาไดเพยงพอ กไมสามารถสงไฟไป ชวยไดมากเทาทตองการ เพราะมขอจำกดทสายสงไฟฟาของภาคตะวนออก และภาคตะวนตกของประเทศเปนคนละระบบและใชคนละความถกน ในขณะ ทหมอแปลงทมอยกมความสามารถจำกดแค1,000เมกกะวตตเทานน

สถานการณไฟฟาไมพอใชในเขตโตเกยวนจะนากงวลยงขนในฤดรอนทกำลง จะมาถง เนองจากความตองการใชไฟฟาจะเพมขนอยางมากจากการใชเครอง ปรบอากาศ และหากการใชไฟฟาในระบบมากกวากำลงการผลตทผลตได นนอาจหมายถงไฟฟาดบทงระบบ คนญปนในเขตโตเกยวทไดรบผลกระทบ จากไฟดบมาแลวในชวงทเกดเหตใหม ๆ และระบบรถไฟทวงดวยกระแสไฟฟา หยดเดน ไดพยายามตอบสนองดวยการพยายามประหยดไฟ อาคารสำนกงาน และหนวยงานราชการตางพยายามปดไฟทไมจำเปนและหยดการใชเครองปรบ อากาศ สำนกงานตาง ๆ อนญาตใหพนกงานไมตองใสสทและผกเนกไท และบรษทขนาดใหญบางแหง เชน บรษทโทรศพท Softbank และบรษท ประกนภย Sompo Japan เรมออกมาตรการอนมตใหเจาหนาทนบพนท ทำงานในสำนกงานใหญในโตเกยวสามารถทำงานทบานไดในชวงหนารอน เพอ เปนการประหยดการใชไฟในอาคารสำนกงาน

ในขณะเดยวกนการเปลยนแปลงทสำคญในสงคมญปนขณะนคอ ประชาชน จำนวนมากเรมตระหนกถงพษภยของพลงงานนวเคลยร และทสำคญมการ รวมตวกนแสดงพลงวาไมเหนดวยกบพลงงานนวเคลยรและตองการทางเลอก อนมากขน เพอนชาวญปนของผเขยนทเปนนกสงแวดลอมซงทำงานในองคกร พฒนาเอกชนหลายคนเลาใหฟงวา กอนหนาน หากมการจดกจกรรมรณรงค เรองนวเคลยรหรอเรองสงแวดลอม จะมผเขารวมแคหลกรอยเทานน แตหลง จากเกดเหต ผคนทวไปตนตวมากขน โดยเฉพาะอยางยงคนทมลกหลาน และเยาวชนนกศกษา ชวงสองสามเดอนหลงจากเกดเหต ยงมการจดรณรงค ตามเมองใหญ ๆ แทบทกอาทตย ซงมผสนใจเขารวมจำนวนมาก บางครง

Page 6: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

06 July - September 2011

ถงหลกพนคน ผลทตามมาจากปญหาทฟกชมะคอ โรงไฟฟานวเคลยรหลาย แหงในประเทศซงกำลงหยดดำเนนการเพอซอมบำรงในขณะท เกดเหต กตดสนใจไมเดนเครองตอ ไมเพยงเฉพาะเหตผลดานความปลอดภย แตเพราะ ประชาชนคดคานดวย

ทผานมา คนญปนทวไปคอนขางเชอในนโยบายความปลอดภยในพลงงาน นวเคลยรของรฐ และมความหวงกบพลงงานนวเคลยรสงมาก ตองเขาใจ บรบทเดมวาญปนเปนประเทศทมการพงพาตนเองในภาคพลงงานตำมาก แหลงพลงงานในประเทศมอยแค 17% ของความตองการใชพลงงานทงหมด และ 13% ในนนมาจากพลงงานนวเคลยร โดยท 1/3 ของพลงงานทใชขนอย กบนำมนจากตะวนออกกลาง กอนทจะเกดเหตญปนมแผนทจะเพมอตราสวน การผลตไฟฟาพลงงานนวเคลยรเปน30%ภายในป2020และ50%ภายในป 2050 นอกจากน พลงงานนวเคลยรกถกมองวาเปนพลงงานทไมปลอย คารบอน (ในแงกระบวนการผลตกระแสไฟฟาเทานน) ซงจะชวยใหญปน บรรลเปาในการลดการปลอยคารบอนภายใตพธสารเกยวโตได ในขณะเดยวกน เปนทนาเสยดายวาแนวทางนโยบายแบบเดม ๆ น ไดสงผลทำใหการพฒนา พลงงานหมนเวยนของญปนชะงกลงในชวงทศวรรษทผานมาดวย ญปนเคย เปนผนำในการผลตและสงออกแผงโซลาร (ผลตกระแสไฟฟาพลงงานแสง อาทตย)ของโลกในชวงป1990-2006แตเมอรฐบาลยกเลกมาตรการและเงน สนบสนนอยางจรงจงในชวงกลางทศวรรษ การเตบโตของอตสาหกรรมแผง โซลารของญปนและอตสาหกรรมพลงงานหมนเวยนกหยดชะงกลงตงแตนนมา ณ ป 2007 พลงงานการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนของญปนเพมขน เพยงแค 1% จากทผลตไดในป 1990 และอตราการผลตไฟฟาพลงงานหมน เวยนคดเปนสดสวนไมถง4%ของพลงงานทใชทงหมดในประเทศ

อยางไรกตาม การเปลยนแปลงทสำคญกำลงเกดขนในทศทางนโยบายภาค พลงงานของญปน ดงทกลาวมาแลววาประชาชนญปนกำลงตนตวตออนตราย ของพลงงานนวเคลยร ผลสำรวจความคดเหนของสำนกขาวอาซาฮ [http:// www.asahi.com/english/TKY201105260164.html] ในเดอนพฤษภาคม พบวาประชาชนประมาณ 52% ไมตองการใหเพมโรงไฟฟานวเคลยรหรอ ตองการใหประเทศหยดการใชพลงงานนวเคลยรเลย สงนเปนแรงผลกดนสำคญ ใหรฐบาลตองหนกลบมาทบทวนนโยบายพลงงานเดมทพงพาพลงงานนวเคลยร เปนสวนใหญ และสงผลใหเปนครงแรกทรฐบาลญปนประกาศหยดขยายโรง ไฟฟานวเคลยรในราวกลางเดอนพฤษภาคม โดยระบวาจะตงเปาเพมพลงงาน หมนเวยนและสนบสนนอยางจรงจงมากขน ซงจะทำไดอยางไรนน เปนเรอง ในอนาคตทจะตองดกนตอไป

เปาหมายการหยดพงพาพลงงานนวเคลยรของญปนไมใชเปนเพยงแคความฝน จากการเดนทางในครงน ผเขยนไดมโอกาสไปสมภาษณทมงานของสถาบนวจย พลงงานยงยนของญปน (ISEP: Institute for Sustainable Energy Policy) หนงในคณะทำงานเพอพลงงานหมนเวยนของญปน (Japan Renewable Energy Policy Platform) ซงนำเสนอวสยทศนพลงงานหมนเวยนของญปน หรอ “Renewable Energy Vision in 2050” ไวตงแตป 2008 วาประเทศ ญปนมศกยภาพพลงงานหมนเวยนทสามารถเพมขนภายในป 2050 ถง 67% ซงเปนไปไดหากรฐบาลมนโยบายและมาตรการสนบสนนอยางจรงจง และหาก เพมมาตรการประหยดพลงงานและมาตรการเพมประสทธภาพการใชพลงงาน เขาไปดวยแลวในอก20ปขางหนาญปนกจะไมตองพงพาพลงงานนวเคลยรอก ตอไป

ทงน ในระดบทองถนของญปนเอง กมหลายชมชนทมความพยายามในการ พงพาตนเองอยแลว โดยเฉพาะอยางยงในแงการใชทรพยากร การผลตอาหาร และพลงงาน และชมชนเหลานควรไดรบการสนบสนนและเปนแบบอยางแนว ทางใหแกชมชนอน ๆ ในทองถนของญปนตอไป ดงจะขอยกตวอยางศนย

การใชทรพยากรอยางยงยนหรอ“OgawamachiFuudoKatsuyoCenter” ทเมองโอกาวะในจงหวดไซตามะ ทผเขยนไดมโอกาสไปดงาน ศนยดงกลาวตง ขนจากความตองการทจะใชของเสยทเกดขนในชมชนใหเปนประโยชนแทนทจะ นำไปกำจดโดยการเผาดงเชนททำกนเปนสวนใหญในญปน จงเปนทมาของ การสรางโรงผลตกาซชวภาพเพอผลตไฟฟาจากขยะอาหารและวสดเหลอใชทาง การเกษตรของชมชน

เรมตนดวยการสรางโรงตนแบบตงแตป 1999 เนองจากไดรบการตอบรบจาก คนในชมชนดมาก จงกอสรางโรงทสองขนดวยความรวมมอของคนในชมชน อยางแทจรง โดยไมไดขอเงนสนบสนนในการสรางจากรฐบาล แมวาจะเปน หนทางทงายกวาในการไดเงนมาทำโครงการ แตเลอกใชวธใหคนในชมชนรวม กนลงหนในกองทนและรวมกนลงมอลงแรงในการกอสรางเองปจจบนสามารถเกบขยะอนทรยไดถงวนละ200กโลกรมจาก400ครอบครวทเขารวมโครงการและขยะอาหารจากโรงเรยนในชมชนดวย ไฟฟาทผลตไดจะนำมาแบงใหคนใน ชมชนใช และกากทไดจากการหมกขยะทำกาซชวภาพกใหเกษตรกรในพนทนำ ไปใชเปนปยชวภาพ ปละหนงครงจะมการปนผลกำไรใหบานทเขารวมโครงการ ดวยผกและผลตภณฑการเกษตรทผลตไดจากเกษตรกรในพนท เปนประโยชน ทงคนในชมชนไดกนของดและรสกมสวนรวมกบการทำดในสงคมโดยทไมหวง เรองเงนตอบแทน และเกษตรกรในชมชนไดปยอนทรยคณภาพดและไดขาย ผลตภณฑดวย ผเขยนทราบมาวาทผานมารฐบาลญปนกมโครงการใหเงน สนบสนนสรางโรงตนแบบผลตกาซชวภาพเพอผลตไฟฟาเชนนในชมชนตางๆ ในหลายพนททวประเทศ แตสวนใหญเมอหมดชวงโครงการทดลองกจะเลก ดำเนนการไป เพราะขาดการมสวนรวมของคนในชมขนในการดำเนนการ ซง เปนปจจยสำคญททำใหโครงการนในเมองโอกาวะประสบความสำเรจได

นอกจากน ในเมองโอกาวะยงมองคกรพฒนาเอกชนทชอSolarNetทสงเสรม การสรางแผงโซลารสำหรบบานเรอนจากวสดทราคาไมแพง องคกรนดำเนนการ มาเปนเวลายาวนานกวา10ปแลวและตงแตปลายเดอนมนาคมเปนตนมาไดม สวนชวยในการเขาไปตดตงแผงโซลารเพอผลตกระแสไฟฟาใหศนยอพยพผ ประสบภยจากเหตแผนดนไหว-สนามหลายแหงทยงไมมไฟฟาใชเนองจากระบบ สายสงทเสยหายไปหลงจากอบตภยดงกลาว ทงยงไดรบการรองขอจากผ ประสบภยหลายกลมวาจะใหมาชวยตดตงแผงโซลารหลงจากทสรางบานและ เมองใหมเสรจแลวอกดวย

แมจะตองเผชญกบวกฤตทถอวาเปนวกฤตครงใหญทสดของประเทศนบตง แตสงครามโลกครงทสอง แตการเปลยนแปลงในสงคมญปนทผเขยนไดสมผส ณ เวลาน เปนนมตหมายอนดวาการวางแผนระบบพลงงานใหมทยงยนใน อนาคต ทจะทำใหญปนพงพาตนเองทางดานพลงงานไดมากขน ทจะทำให คนในสงคมไมตองอยในความหวาดกลวและฝนรายตอนวเคลยรอกตอไป ไมใชเรองทเปนไปไมได หากสงคมทกระดบพรอมใจกนรวมมอทำใหเกดขน ดงทชาวญปนไดแสดงใหทวโลกประจกษแลวถงความอดทนและมานะอตสาหะ ในการจดการกบวกฤตทกำลงเกดขนอยในขณะน

บทความชนนเขยนขนในวนครบรอบ 3 เดอนของเหตการณแผนดนไหวครง ใหญในภาคตะวนออกของญปน หรอทเรยกวา แผนดนไหวโทโฮะก 2011 (The2011TohokuearthquakeหรอTheGreatEastJapanEarthquake) ผเขยนขอไวอาลยแดชวตทจากไป และสงกำลงใจใหผคนจำนวนมากทยงคง เผชญและตอสกบปญหาอย ณ ขณะน ในขณะเดยวกน ผเขยนหวงวาการ เปลยนแปลงทจะเกดขนกบระบบพลงงานของประเทศญปนตอไปน จะชวยใหญปนกลบมายนอยบนเสนทางการพฒนาใหมทยงยนและสดใสกวาเดม

Page 7: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

07

Inmid-May2011, around twomonths after the triple crisis - theTohoku Earthquakewhichwas followedby the tsunami and theincidentattheFukushimaDaiichiNuclearPowerPlant-Ihadthehonor of participating in the JENESYS East Asia Future Leaders Program2011.Thetwo-weekvisit toJapanwasorganizedbytheJapanFoundationunderthetopic:EnergySecurity-Advancements in Cooperation in the East Asian Region. Since this program hadbeen originally planned before the unexpected disasters, the original plan to visit a nuclear power plant and a wind farm in Aomori Prefecture, north of Miyagi , the hardest hit area, was cancelled. We were told thatmany of the power plants in the areawere still struggling to recover from thedisastersand some arestilloutofoperation.Instead,theorganizerstriedtheirbestto showusdifferentperspectivesoftheJapaneseenergysystemand we were lucky enough to visit two community initiatives on renewableenergyandself-sustainability.

Energy isoneverysignificantcrisisthatJapan is facingasaresultofthedisasters-particularlytheFukushimaNucleardisaster.Notonlywillthecountryhavetolearnhowtodealwiththecurrentsupplyshortagebutalsohowitwillcontinueorchangeitsenergyscenario.Immediatelyaftertheincident,manypowerplantsintheEastandNortheastofJapanwereshutdownforsecuritymeasures and much of the energy infrastructure, including electricity transmission lines, was damaged. Around 4.4million householdswere immediately left without electricity. The most challenging part is probably the Kanto region where Tokyo, which has the highestenergydemand,islocated.Mostofthecity’selectricityis supplied by TEPCO, which operates the crippled Fukushima Daiichi Plant. Approximately 20,000 MW or 40% of TEPCO’s electricity generation capacity has been out of operation. This means that Tokyo needs to be supplied with electricity

Japan energy crisis - opportunities and transition toward sustainable futureFaikhamHarnnarong,EcologicalAlertandRecovery-Thailand(EARTH)

from neighboring regions. However, limitations remain sincethe Tohoku region is still struggling to meet demand because some of its facilities were also knocked out of operation, while Kansai to the West is using different transmission linesand can only supply 1,000 MW to the East due to converter stations’limitations.Thesupplyshortagewillbemoresevereinthe comingsummerwith the increaseduseofair-conditioners.Whendemand exceeds available supply, electricity black-outs couldoccur across thewhole region.Tokyopeople respondedquickly; many companies turned off air-conditioning and unnecessary lighting, and allowed staff towear cooler clothing than businesssuits and ties - something quite unimaginable in the traditional Japaneseworkingenvironment.

On theotherhand, interesting changes in Japanese societyhavearisen from the crisis. Citizens have becomemore aware of thenegativesideofnuclearpower.Mostimportantly,moreJapanese,especially parents and youngsters and university students, havetakentothestreetstoexpresstheirconcernsaboutnuclearpowerandtodemandcleanerandsaferenergy.Somefriendsofenviron-mentalactiviststoldmethatnowadaystheycanexpectthousands tojoinanti-nuclearactivities/demonstrations,whichhavebecomeanalmostweeklyeventinbigcitiesacrossJapan,whereasinthepasttheycouldhaveexpectedmaybeafewhundred.OnerecentpublicopinionpollbyAsahistatedthatbyMay2011,52%oftheintervieweesdidnotwantnuclearpoweranymoreordidnotwantanyexpansionfromtheexistingnumberofpowerplants.Theresultof this change inpublicopinion is clearlyevident:manynuclearpowerplantswhichwerenot inoperationduringtheincidentforplannedmaintenancedecidednottorestartbecauseofoppositionfromcitizens.AttheendofMay,theGovernmentofJapanmadeanannouncementthatitwould,forthefirsttimeinthehistoryof

Page 8: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

08 July - September 2011

thedevelopmentofnuclearpowerinJapan,discontinueexpansionofnuclearpowerinthecountry.

Toputtheaboveintocontext,itisimportanttounderstandthatJapanhasreliedheavilyonnuclearpowersinceWWII.Only17%oftotalenergydemandissourcedfromwithinthecountry,13%ofwhich is generatedbynuclearpower.Moreover,one-thirdofJapan’senergysupplydependsonoilfromtheMiddleEast.Thisscenariomakesthecountryquitevulnerabletoexternalfactors,particularly in termsof supply sourcing; asa result, thegovern-menthadplannedtoincreasetheshareofnuclearpowerto50%byyear2050(theplanhasnowbeenhalted).Itisalsoimportant to note that the past energy policy, which relied heavily on nuclearpowerhasaffected thedevelopmentof the renewableenergyindustryinthecountry.In1990,Japanwasaworldleader of Solar PV technologies, but when the government stopped providingsupportin2006,theindustryquicklycametoahalt.

However,forJapantostopusingnuclearpowerandshifttowardrenewableenergyisnotautopianideal.TheInstituteforSustain-ableEnergyPolicy(ISEP)andtheJapanRenewableEnergyPolicy Platform, both of which have been advocating for renewable energy inthecountrysince2008releasedapolicypapercalled“Renewable Energy Vision in 2050’, which argued that Japan already has the potential and technical ability to increase its renewableenergyshareto67%by2050.Andwithpropergovern-mentpolicyandsupport,thereportsuggestedthatJapancouldphaseoutnuclearpoweroverthenext20years.

Ontheotherhand,therealreadyexistcommunitiesinJapanthathavetriedtobeindependentandsustainable,notonlyintermsofenergy,butalsoinresourceutilizationandmanagement.Thesesuccessfulmodelsshouldbepromotedtoenhancecleansustain-ableandindependentenergysystemsforthevastrural,agriculturalcommunitiesinJapan.OneexamplewevisitedistheOgawamachiFuudoKatsuyoCenter,anon-profitcommunity-runorganizationinOgawa-choinSaitamaPrefecture.TheCenteroperatestwobiogaspowerplants(thefirstpilotprojectbeganin1999),usingkitchenwastefrom400householdsandthecommunityschool,reducing200kg/day of waste by incineration, to produces electricity andliquidfertilizertofarmersinthecommunity.Althoughthegovern-mentsupportedsimilarpilotprojectsinotherpartsofthecountry, many of them have ceased operating. However, this project is successful; it is still runningandexpandingbecauseof thevery active participation of community members. Moreover, in this community there is another group called Solar Net who have been promoting hand-made solar panels from inexpensive materialsforover10years.FromtheendofMarch,SolarNethas been installing solar panels in devastated areas affected by earthquakeandtsunami;ithasalreadyreceivedseveralrequestsfromcommunitiesinthoseareastohelpinstallsolarpanelsoncetheirtownsarerebuilt.

Friday afternoon, 11thMarch 2011was thebeginningof Japan’sworstsinceWWII.Likemanyothersaroundtheworld,Ifollowedthenewsandprayedforthesurvivors.Unfortunately,afterthreemonths, the nuclear power plant is still leaking radiation intotheenvironment - the incident isstillnowherenearconclusion. However, signs of changes in the Japanese society right now indicatethat it ispossible,withnewperspectivesontheenergysystem,tobemoreindependentandfreefromthefearofnuclearpower.

Finally,Iwouldliketosendthismessage:“Isendmycondolencesto thosewhoare struggling andwish that Japanwill overcome this crisis and move toward a brighter and more sustainable future.”

About the writer:FaikhamHarnnarongworksonClimateJusticeCampaign at Ecological Alert and Recovery - Thailand (EARTH)whichispartofthecoalitionoftheThaiWorkingGroupforClimateJustice(TCJ).SheholdsMSc.Masters inEnvironmentalSciences,PolicyandManagement(MESPOM)fromCentralEuropeanUniver-sityinBudapest,theInternationalInstituteforIndustrialEnviron-mentalEconomics(IIIEE)atLundUniversity,andUniversityoftheAegeaninGreece.

Page 9: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

NOTICE

นทรรศการตกตาญปน

จดแสดงตกตาญปนในแบบตางๆเชนตกตาสำหรบวนเดกผหญงตกตาสำหรบวนเดกผชายตกตาคาบกตกตาในราชสำนกตกตาโคเคชแบบดงเดมและแบบสรางสรรค

กรงเทพฯวนเวลา: 12–29ตลาคม2554สถานท: ครสตลดไซนเซนเตอร,เลยบทางดวนเอกมย-รามอนทรา

เชยงใหมวนเวลา:4–30พฤศจกายน2554 (หยดวนจนทร)สถานท: หอนทรรศการศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยเชยงใหม, ถนนนมมานเหมนทร

The Dolls of Japan exhibition

ThistravelingexhibitionfromJapanwillshowaround70dollsinvariouscategoriessuchasDollsfortheDollFestival,DollsfortheBoys’Festival,KabukiDolls,ImperialPalaceDolls,TraditionandCreativeKokeshiDolls.

BangkokDate: 12th–29thOctober2011Venue: CrystalDesignCenter, Ekamai-Ram-Indra highway

Chiang Mai Date: 4th–30thNovember2011 (closeonMonday)Venue: ChiangMaiUniversityArtCenter, NimmarnhaeminRoad

09

การประชมวชาการระดบชาตของเครอขายญปนศกษาในประเทศไทยครงท 5 “ญปนศกษากบการพฒนาทยงยน”

คณะกรรมการเครอขายญปนศกษาแหงประเทศไทย (Japanese Studies Network – Thailand) รวมกบแผนกวชาภาษาญปน คณะมนษยศาสตร และสงคมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน จะจดใหมการประชมวชาการ ระดบชาตครงท 5 ในหวขอ “ญป นศกษากบ การพฒนาท ย งยน” ระหวางวนพฤหสบดท 20 ตลาคม ถงวนศกรท 21 ตลาคม พ.ศ. 2554 ณ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต ภเกต เพอสงเสรมการแลกเปลยนผลงานทาง วชาการระหวางนกวจย อาจารย และนกศกษา ระดบปรญญาโท ทางดานมนษยศาสตร เชน ภาษาศาสตรสงคม วรรณคด วฒนธรรม ประวต ศาสตร ศลปะ มนษยวทยา และดานสงคม ศาสตร เชน เศรษฐกจ การเมองการปกครองความสมพนธระหวางประเทศการศกษาส อ สารมวลชน สงคมวทยา จากมหาวทยาลย ตางๆทวประเทศ

The 5th Annual Conference of Japanese Studies Network -Thailand

Japanese Studies Network – Thailand (JSN-Thailand), an academic forumfor Japanese studies scholars and researchers from various universitiesand research institutes in Bangkok andother regions, with the close collabora-tion of the Japanese-language Section, Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University,Pattani Campus, will organize the fifthannual conference of Japanese Studies in Thailand, entitled “Japanese Studies and Sustainable Development”, on Thursday 20th to Friday 21st of October, 2011 at Prince of Songkla University, PhuketCampus.

Page 10: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

10 July - September 2011

เจแปนฟาวนเดชน กรงเทพฯ ขอประกาศผลทนประจำปงบประมาณ

2554 – 2555 ของฝายญปนศกษาและการแลกเปลยนทางภมปญญา

และงานวชาการ ดงตอไปน

(1) ทนสำหรบโครงการจดประชมแลกเปลยนทางภมปญญาและงานวชาการ

1. สถาบนเอเชยศกษาและคณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวขอโครงการ:การประชมเชงปฏบตการเรอง“จดเกดเหตแหงความ

เปนสมยใหม:เมองในเอเชยกบววฒนาการผานการคาระบอบอาณา

นคมและลทธชาตนยม”

กำหนดการ:วนท21–22กรกฎาคมพ.ศ.2554

2. วทยาลยเพอการวจยความอยดมสขในสงคมจฬาลงกรณ-

มหาวทยาลย(SchoolforWellbeingandResearch,

ChulalongkornUniversity)

หวขอโครงการ:เวทแลกเปลยนเรยนรนานาชาตวาดวยเรอง

“ยอนพนจสนทรพยสาธารณะสการสรางสงคมอยดมสข”

กำหนดการ:วนท25–27สงหาคม2554

(2) ทนทำวจยทางดานญปนศกษา

ผไดรบทน:

(1)ผศ.ดร.กนกวรรณเลาหบรณะกจคะตะกร,สาขาภาษาญปน,

ภาควชาภาษาตะวนออก,คณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

(2)รศ.ดร.ชวนทรลนะบรรจง,คณะเศรษฐศาสตร,

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

(3)ผศ.ดร.อรทยครธเวโช,คณะวทยาการจดการ,

มหาวทยาลยราชภฏภเกต

(3) ทนสนบสนนองคกรทสงเสรมทางดานญปนศกษา

(3.1)โครงการปรญญาโททางดานภาษาและวรรณคดญปน

ภาควชาภาษาตะวนออกคณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทนทไดรบคอ (1)โครงการเชญศาสตราจารยชาวญปน

คอศจ.ดร.คโบะตะยโกะ

(2)โครงการทนวจยสำหรบบณฑตศกษา

(3.2)โครงการปรญญาโททางดานญปนศกษาคณะศลปศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ทนทไดรบคอ (1)โครงการทนวจยสำหรบบณฑตศกษา

(2)โครงการสนบสนนวทยากรจากภายนอกท

มาสอนในรายวชาทางดานญปนศกษา

ระดบปรญญาโทคณะศลปศาสตร

ประกาศผลทนของเจแปนฟาวนเดชน ประจำปงบประมาณ 2554 – 2555Announcements of Result for the Japan Foundation Grant Program 2011 – 2012

ฝายญปนศกษาและการแลกเปลยนทางภมปญญาและงานวชาการเจแปนฟาวนเดชนสำนกงานกรงเทพฯ(JapaneseStudiesandIntellectualExchangeDepartment,JapanFoundationBangkokOffice)

The Japan Foundation, Bangkok would like to announce the results of the Grant Programs for Japanese fiscal year2011 – 2012 as follow;

(1) Grant Program for Intellectual Exchange Conference 1. Grantee:InstituteofAsianStudiesandtheFacultyofArts, ChulalongkornUniversity Projecttitle:TheWorkshoponSitesofModernity:Asian CitiesandtheirEvolutionthroughTrade,Colonialism,and Nationalism ProjectSchedule:21st–22ndJuly2011

2. Grantee:SchoolforWellbeingStudiesandResearch, ChulalongkornUniversity Projecttitle:InternationalExchangePlatform:Re-thinking Property:PathwaytoaWell-beingSocietyScenario? ProjectSchedule:25th–27thAugust2011

(2) Japanese Studies Fellowship Program Grantee:Asst.Prof.Dr.KanokwanLaohaburakitKATAGIRI, Lecturer,JapaneseSection,DepartmentofEasternLanguages, FacultyofArts,ChulalongkornUniversity

Grantee:Assoc.Prof.Dr.ChawinLeenabanchong,Lecturer, FacultyofEconomics,ThammasatUniversity

Grantee:Asst.Dr.OrataiKrutwaysho,Lecturer,Facultyof Management,PhuketRajabhatUniversity

(3) Support Program for Organizations in Japanese Studies (3.1) M.A.PrograminJapaneseLanguageandLiterature, JapaneseSection,DepartmentofEasternLanguage, FacultyofArts,ChulalongkornUniversity Programssupportedincluding: o VisitingProfessorship(Prof.Dr.KUBOTAYuko) o ResearchFellowshipforGraduateStudents (3.2) M.A.PrograminJapaneseStudies,FacultyofLiberalArts, ThammasatUniversity Programssupportedincluding: o Honorariumforpart-timeinstructorsonJapanese studiescourses o ResearchFellowshipforGraduateStudents o LibrarySupportProgram

Page 11: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

11

ละคร คน-หนยนต

เจแปนฟาวนเดช นรวมกบ ภาควชาศลปการละคร คณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย เชญนกเขยนบทละครและผกำกบแถวหนาของ ญปน ศ.โอรสะ ฮระตะ (Oriza Hirata) อาจารยประจำมหาวทยาลยโอซากา และผกอตงคณะละครเซอเนนดน (Seinendan) มากำกบละครเวทเรอง ซาโยนาระ (Sayonara) โดยจดแสดงเปนภาษาไทยและญปน ระหวางวนท 23-27 พฤศจกายน เนองในงานจฬาวชาการ และ เทศกาลละครกรงเทพฯ2554เปดใหผสนใจเขาชมโดยไมเสยคาใชจาย

ละครเรอง ซาโยนาระ เปนละครแนวใหมทใชหนยนตแสดงรวมกบคน (Android-Human Theatre) ซง ศ.ฮระตะ ไดรวมมอกบ ศ.ฮโรช อชกโระ (Hiroshi Ishiguro) แหง ATR Intelligent Robotics and Communica-tion Laboratories สรางสรรคขน ละครเรองนจดแสดงในเทศกาลละคร นานาชาต Festival/Tokyo 2010 เมอเดอนตลาคมปทแลว และจะจดแสดง ในการประชมนานาชาตInternationalFederationforTheatreResearch(IFTR)ทมหาวทยาลยโอซากาเปนเจาภาพในตนเดอนสงหาคมน

นอกจากการแสดงละครเวทเรองดงกลาวแลว เจแปนฟาวนเดชนและภาควชา ศลปการละครจะจดกจกรรมเสรม ไดแก การประกวดแปลบทละครเรองซาโยนาระ จากภาษาญปนเปนภาษาไทย (โดยจะนำบทแปลทไดรบรางวล ชนะเลศมาจดแสดงจรง) การบรรยายพเศษเรองวรรณคดญปน และ การฝก อบรมเชงปฏบตการดานการเขยนบทละคร ซงเปดใหผสนใจเขารวมโดยไมเสย คาใชจายอกดวย(รายละเอยดเพมเตมจะแจงใหทราบในโอกาสตอไป)

อานรายละเอยดเพมเตมเรองAndroidHumanTheatreไดทwww.seinendan.org/en/

วนเวลา: 23–27พฤศจกายน2554สถานท: ศนยศลปการละครสดใสพนธมโกมลคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

(3)ทนสนบสนนหองสมด

(3.3)สถาบนเอเชยตะวนออกศกษามหาวทยาลยธรรมศาสตร

ทนทไดรบคอ (1)โครงการสนบสนนการจดประชมนานาชาต

เรอง“ความรวมมอในภมภาคเพออนาคตทยงยน

ของเอเชย”ระหวางวนท23-24กมภาพนธ

พ.ศ.2555

(2)โครงการสนบสนนการพมพวารสารทางดาน

ญปนศกษา

(4) ทนสนบสนนสมาคมทสงเสรมทางดานญปนศกษา ไดแก

เครอขายญปนศกษาประจำประเทศไทย(JapaneseStudiesNetwork

(JSN)–Thailand)ในการจดประชมประจำปทางดานญปนศกษาครงท5

ณมหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตภเกตระหวางวนท20–21

ตลาคมพ.ศ.2554และกจกรรมในการประชมของคณะกรรมการเครอขาย

The Japan Foundation, together with the Department ofDramatic Arts, Faculty of Arts, Chulalongkorn University(CU) has invited Professor Oriza Hirata, a leading Japanese playwrightanddirectorfromOsakaUniversityandthefounderofthe Seinendan Theater Company, to direct theplay “Sayonara.”TheplaywillbeperformedinThaiandJapaneseasapartoftheCUAcademicFairandBangkokTheaterFestival2011.

“Sayonara” is an innovative theater performance in which humansandandroids(robots)sharethesamestage.ProfessorHirata workedwithProfessorHiroshi IshigurofromATRIntelligentRobotics and Communication Laboratories for this project. The playwas performed in Festival/Tokyo 2010 in October 2010 and will be performed for the International Federation for Theatre Research(IFTR)atOsakaUniversitythiscomingAugust.

FormoreinformationonAndroid-HumanTheatre,pleaseseewww.seinendan.org/en/

Date: 23rd-27thNovember2011(freeadmission)Venue: SodsaiPantoomkomolCentreforDramaticArts, FacultyofArts,ChulalongkornUniversity

Android-Human Theatre

(3.3) InstituteofEastAsianStudies,ThammasatUniversity o InternationalConferenceon“RegionalCooperation forSustainableFutureinAsia”on23rd–24th February2012 o PublicationofJapaneseStudiesJournal

(4) Support Program for Associations in Japanese Studies o ActivitiesofJapaneseStudiesNetwork–Thailand (JSN-Thailand)includingthe5thAnnualConference ofJapaneseStudiesNetwork(JSN)–Thailandat PrinceofSongklaUniversity,PhuketCampuson 20th–21stOctober2011

Page 12: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

ACTIVITY Report

Tanuki Kabuki workshop and exhibitionเวรคชอปศลปะในดานตาง ๆ อาท การแสดง การแสดงละครใบ การวาดภาพ

การวาดการตน ดนตร โดยวทยากรทงชาวไทยและญปนจากกลม Kabukimonotachiวนเวลา: 1–31มนาคม2554

สถานท: CreativeHouseBangkokinspired

byToyota,อาคารInterchange

12 July - September 2011

Sakura Workshopเวรคชอปสงประดษฐตาง ๆ อาท ถงผาประดบ

ลกปด โคมไฟ สมดโนต ดำเนนการสอนโดย

คณเคยวโกะ อาเบะ ศลปนชาวญปน

วนเวลา: 24มนาคม–3เมษายน2554

สถานท: GochisoSpaceชน6

หางสรรพสนคาอเซตน

วนเวลา: 9กมภาพนธ2554

สถานท: คณะภาษาและการสอสาร

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

(NIDA)

วนเวลา: 16กมภาพนธ2554

สถานท: กองวเทศสมพนธ

มหาวทยาลยมหดล

วนเวลา: 17กมภาพนธ2554

สถานท: งานวนมาฆบชา

สวนสาธารณะศรธรรมาโศกราช

จ.นครศรธรรมราช

วนเวลา: 4มนาคม2554

สถานท: โรงเรยนนานาชาตLycee

InternationaldeBangkok

Cultural Caravan Workshopเวรคชอปวฒนธรรมญปน อาท การพบกระดาษแบบโอรงาม

การหอของดวยผาแบบฟโรชข การแสดงดนตรโคโตะ

Page 13: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

นทรรศการเครองปนดนเผา “สวสด-คอนนจวะ” จดโดยสำนกชางสบหม กรมศลปากรเจแปนฟาวนเดชนรวมสนบสนนในการเชญวทยากรเครองปนดนเผารากศ.โคอเอะเรยวจ

จากประเทศญปนมาใหการอบรมชางปนในสำนกชางสบหมเปนเวลาเกอบหนงเดอนเตมใน

เดอนพฤษภาคมทผานมานทรรศการในครงนแสดงผลงานของศ.โคอเอะเรยวจ

และคณะศษยแหงสำนกชางสบหมกรมศลปากรและศลปนรบเชญหลายทาน

Spiritutainmentนทรรศการศลปะ “ศาสนหรรษา”

วนเวลา: 24มนาคม–15พฤษภาคม2554

สถานท: 100ตนสนแกลอร

วนเวลา: 1–12มถนายน2554

สถานท: พพธภณฑสถานแหงชาต

หอศลปถนนเจาฟา

13

การสาธตและเวรคชอปการจดดอกไมแบบญปน

“อเคบานะ”

โดยอาจารยยาซฮโตะ ซาซาก จากสถาบน Ikenobo ประเทศญปน

จดโดยสถานกงสลใหญญปนณนครเชยงใหมสถาบนจดดอกไมอเคโนโบะ

และเจแปนฟาวนเดชน

วนเวลา: 20พฤษภาคม2554(2รอบ/14.00-15.00น.และ16.00-17.00น.)

สถานท: ศนยการคาเซนทรลแอรพอรตพลาซาลานอควาเรยมชนG

Page 14: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

JF Library’s

14 July - September 2011

DVDsBooks

แนะนำหนงสอและดวดทนาสนใจของหองสมดเจแปนฟาวนเดชน กรงเทพฯ

Movie: Seppun接吻

Director: MandaKunitoshi

Company: GeneonEntertainment/2006

Movie: Climber’shighクライマーズ・ハイ

Director: HaradaMasato

Company: NHKenterprises/2006

Movie: Fireworks,ShouldWeSeeItfrom

theSideortheBottom?

打ち上げ花火、下から見るか?横から見るか?

Director: IwaiShunji

Company: Norman’noseInc./1996

Movie: Stillwalking歩いても 歩いても

Director: KoreedaHirokazu

Company: Bandaivisual/2008

Movie: Unitedredarmy

実録・連合赤軍あさま山荘への道程

Director: WakamatsuKouji

Company: Wakamatsuproduction・CCRE/

2007

Movie: Mother母べぇ

Director: YamadaYouji

Company: Matsutake/2007

Movie: Departuresおくりびと

Director: TakitaYoujirou

Company: Shougakkan/2008

Movie: Thetestoftea茶の味

Director: IshiiKatsuhito

Company: Bigtimeentertainment・Rentrak/

2003

หองสมดเจแปนฟาวนเดชนตงอยทชน10อาคารเสรมมตรถนนอโศกมนตรเวลาเปดทำการ:วนจนทร–วนศกร09.00-19.00น./วนเสาร9.00–17.00น.

Recommended Books & DVDs

Book: ญปนสเขยวGreenJapanAuthor: กฤษฎากฤษณะเศรณและ รจนานากาชมาPublisher: บรษทแฮปปบคพบลชชงจำกด/2009

Book: GoodMorningTokyoAuthor: Septemb^o^rPublisher: สำนกพมพวงกลม/2009

Book: โตเกยวมยาเงะของฝากจากโตเกยว Author: พลอยมลลกะมาสPublisher: สำนกพมพวงกลม/2009

Book: เทยวดวยรถไฟจากโตเกยวAuthor: แปล/เรยบเรยงจากODEKAKETRAIN IPPAKUFUTSUKA จดรปเลมโดยสรภาพเดชพรหมPublisher: บรษทเครสเทค(ประเทศไทย)จำกด/2011

Book: ผอมสวยกลวยชวยคณได Author: ฮามาจเขยน/ฐานศราเกยรตบารมแปลPublisher: สำนกพมพเนชนบคส/2010

Book: เรมแลวมยละแมฉนAuthor: คาชวางคนาโกะเขยน/ขาวตมมดแปลPublisher: บรษทเนชนเอดดเทนเมนทจำกด/2010

Book: ชวตคนโสดโหดมนฮาAuthor: โมรชตะเอมโกะเขยน/ ฤทยวรรณเกษสกลแปลPublisher: เนชนเอดดเทนเมนทจำกด/2007

Book: ผชาย...แบบนมนตองทง Author: อทสกะคาโดกาวะเขยน/ รตนจตทองเปรมแปลPublisher: สำนกพมพเพอนนกอานสมาคมสงเสรม เทคโนโลย(ไทย-ญปน)/2010

Page 15: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

JF Theater

15

July-September2011

Fri.8thJul.2011 18:30Aiki(アイキ) 2002ไอค DirectedbyTENGANDaisuke(天願大介) 119mins.

Fri.22ndJul.2011 18:30TheYamashitaStory (山下少年物語) 1985ยามาชตะยอดยโด DirectedbyMATSUBAYASHISokei(松林宗恵) 101min.

Fri.29thJul.2011 18:30SwimmingUpStream (バタアシ金魚) 1990ปลาเงนปลาทองกระทงนำ DirectedbyMATSUOKAJoji(松岡錠司) 95mins.

Fri.26thAug.2011 18:30AcaciaWalk(アカシアの道) 2001ทางสายดอกอะเคเซย DirectedbyMATSUOKAJyoji(松岡錠司) 90mins.

Fri.5thAug.2011 18:30FarawaySunset(遠き落日)

อสดงคตทหางไกล 1992DirectedbyKOYAMASeiijiro (神山征二郎) 119mins.

Sat.6thAug.2011 15:00Gamera (小さき勇者たち~ガメラ~) 2006กาเมราเดอะเบรฟเตายกษพทกษโลกDirectedbyTASAKIRyuta(田崎竜太) 96mins.

Sat.20thAug.2011 15:00HelentheBabyFox(子ぎつねヘレン) 2006เธอชอเฮเลน DirectedbyKOUNOKeita(河野圭太) 108mins.

Fri.19thAug.2011 18:30DeciduousTree(落葉樹) 1986ใบไมรวงDirectedbySHINDOKaneto (新藤兼人) 105mins.

Fri.1stJul.2011 18:30ASceneattheSea(あの夏一番静かな海) 1991ทะเลแสนเงยบDirectedbyKITANOTakeshi(北野武) 101mins.

Sat.2ndJul.2011 15:00 Rookies (ルーキーズ-卒業) 2009Rookies-มอใหมไฟแรงสความสำเรจ DirectedbyHIRAKAWAYuichiro(平川雄一朗) 137mins.

August: Mother July: Sport

Page 16: 02 JULY AUGUST SEPTEMBER JENESYS · 2016-09-02 · 04 July - September 2011 (Toshusai Sharaku ทำงานในช่วงค.ศ.1794-95) (ภาพที่8) เน้นใบ

16 July - September 2011

เจแปนฟาวนเดชน กรงเทพฯ เปนสำนกงานสาขาของเจแปนฟาวนเดชนซงไดรบการกอตง โดยรฐบาลญปนในป พ.ศ. 2515 มจดประสงคเพอดำเนนงานแลกเปลยนทางวฒนธรรม ระหวางประเทศญปนและประเทศไทยอยางเตมรปแบบ พรอมทงสรางเครอขายความ สมพนธกบองคกรและบคคลตางๆ ท มบทบาททเก ยวของกบศลปวฒนธรรม

ญปนสาร เปนเอกสารทแจกจายโดยไมคดมลคา ใหแกบคคลหรอองคกรทมความสนใจใน วฒนธรรมญปนและการแลกเปลยนวฒนธรรมระหวางประเทศทานสามารถเปดดญปนสารไดทเวบไซดwww.jfbkk.or.th

The Japan Foundation, BangkokservesasaliaisonofficeoftheJapanFoundation, established by the Japanese government in 1972, to assist in its full implementationofculturalexchangesbetweenThailandandJapanaswellastocreatenetworkswithaffiliatedculturalorganizationsandindividualsinThailand.

Japan Letter is distributed free of charge to individuals and organizations interestedinJapanesecultureandinternationalculturalexchange.JapanLettercanalsobereadonsiteatwww.jfbkk.or.th

คณอยากอานอะไรในญปนสาร? คณคดเหนอยางไรกบญปนสาร?โปรดสงคำแนะนำและความคดเหนของคณมาไดทWhat do you want to read about and see in Japan Letter?Please send your suggestion and comment to:Email: [email protected]: 02 260 8560-4 Fax: 02 260 8565

The Editor of Japan LetterThe Japan Foundation, BangkokSerm Mit Tower 10thFl. 159 Sukhumvit Soi 21 (Asokmontri Rd.), Bangkok 10110

Copyright 2011 The Japan Foundation, Bangkok All rights reserved. No reproduction or republication without written permissionเจแปนฟาวนเดชน กรงเทพฯ เจาของลขสทธ 2554 หามนำสวนใดสวนหนงจากหนงสอเลมนไปเผยแพรหรอพมพซำโดยไมไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร

Fri.30thSep.2011 18:30DoubleSuicideatSonezaki(曽根崎心中) 1978รกประหารทโซเนซาก DirectedbyMATSUMURAYasuzou(増村保造) 112mins.

Fri.9thSep.2011 18:30Twinkle(きらきらひかる) 1988สองแสงพราว DirectedbyMATSUOKAJoji(松岡錠司) 103mins.

Fri.16thSep.2011 18:30Nabbie’sLove(ナビィの恋) 1999ความรกของนาบ DirectedbyNAKAEYuji(中江裕司) 92mins.

Sat.17thSep.2011 15:00Rough(ラフ) 2006รกตองลย DirectedbyOOTANIKentarou(大谷健太郎) 106mins.

Fri.23rdSep.2011 18:30DiaryofEarlyWinterShower (時雨の記) 1998บนทกฝนตนหนาว DirectedbySAWAIShinichiro(澤井信一郎) 116mins.

Fri.2ndSep.2011 18:30FallGuy(蒲田行進曲) 1982ชวตนกแสดงDirectedbyFUKASAKUKinji(深作欣二) 109mins.

Sat.3rdSep.2011 15:00 MyDarlingisaForeigner(ダーリンは外国人) 2010ปงรกขามขอบฟา DirectedbyUEKAZUAki(宇恵和昭) 100mins.

September: Love

DVD Sponsored by