ก

ค ำน ำ

หลำบ (ตรำสำร) อาชญาหรอพระราชโองการของกษตรย ถอเปนกฎหมายประเภทหนงในอดตในบาง

กรณกษตรยลานนาจะจารกอาชญาหรอพระราชโองการลงบนแผนเงนหรอทองค าเปนค าสงเฉพาะกจ แลวใช

ลญจกร หรอตราประทบประจ าพระองคของพระมหากษตรย พระเจาแผนดน ขนนาง หรอผทมต าแหนงส าคญใน

การปกครอง เพอประทบก ากบในเอกสารส าคญตาง ๆ ของบานเมอง ทเกยวกบราชการแผนดน เชน กฎหมาย

พระราชสาสน และเอกสารส าคญของแผนดน ลญจกรนบเปนเครองมงคลทแสดงถงยศและอ านาจในการปกครอง

ปจจบนความรเรองนก าลงลดนอยถอยไปตามกาลเวลาและก าลงจะสญหาย ทางส านกศลปะและวฒนธรรม จงได

จดการบรรยายทางวชาการเรอง “หลำบ (ตรำสำร) : ค ำจำรกอำชญำของกษตรยลำนนำ” ขน ในการบรรยาย

ครงนไดรบเกยรตจากศาสตราจารยอรณรตน วเชยรเขยว มาเปนวทยากรใหความร ทานเปนผมผลงานทางวชาการ

เปนทยอมรบจากวงวชาการทงในประเทศและตางประเทศจนไดรบต าแหนงศาสตราจารยดานประวตศาสตร

ลานนา ทานแรกของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม และเปนครภมปญญาไทย รนท ๖ ดานภาษาและวรรณกรรม

ในนามของส านกศลปะและวฒนธรรม มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ขอกราบขอบคณ ศาสตราจารย

อรณรตน วเชยรเขยว วทยากรผทรงคณวฒของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ทงนขอขอบคณผมสวนเกยวของทก

ทานในการจดการบรรยายทางวชาการในครงน อกทงกราบขอขอบพระคณผเขยนบทความทกทาน ทท าใหงาน

เสวนาครงนมความครบถวนสมบรณ นาสนใจ และมคณคาตอวงวชาการดานลานนาคด และหวงเปนอยางยงวา

เอกสารฉบบนจะเปนประโยชนตอการศกษาดานลานนาคด ดานรฐศาสตร และนตศาสตร ตอไปไมมทสนสด

ผชวยศาสตราจารยสชานาฏ สตานรกษ ผอ านวยการส านกศลปะและวฒนธรรม

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ข

สารบญ

เรอง หนา

ค ำน ำ ............................................................................................................................. ................... ก

สำรบญ............................................................................................................................. ................... ข

โครงกำรบรกำรวชำกำรองคควำมรดำนศลปวฒนธรรมลำนนำสชมชน ............................................... ค

ก ำหนดกำรบรรยำยทำงวชำกำร ............................................................................ .............................. จ

ประวตและผลงำน ศำสตรำจำรยอรณรตน วเชยรเขยว ................................................................... .... ฉ

หลำบ (ตรำสำร) : ค ำจำรกอำชญำของกษตรยลำนนำ ......................................................................... ๑

รำชภฏเชยงใหม อนรกษศลปวฒนธรรมไทย นอมส ำนกในพระมหำกรณำธคณ .................................. ๒๔

คณะผจดท ำเอกสำรประกอบกำรบรรยำย ............................................................................................ ๔๑

จ

ก ำหนดกำร

งำนเสวนำวชำกำร “หลำบ (ตรำสำร): ค ำจำรก อำชญำของกษตรยลำนนำ”

วนองคำรท ๑๑ เมษำยน ๒๕๖๐ เวลำ ๑๓.๐๐ – ๑๖.๓๐ น. ณ หองบรรยำย ชน ๑ อำคำร ๙๐ ป รำชภฏเชยงใหม

จดโดย ส ำนกศลปะและวฒนธรรม มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม

------------------------------------------------------------

๑๓.๐๐ น. ลงทะเบยน

๑๓.๓๐ น. พธเปด : กลาวเปดงานโดย ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพนทร ศรบญมา กลาวรายงานโดย ผชวยศาสตราจารยสชานาฏ สตานรกษ ๑๓.๔๕ น. กำรชมนทรรศกำรเรอง “หลำบ (ตรำสำร): ค ำจำรก อำชญำของกษตรยลำนนำ”

และ “แนวทำงกำรประยกตใชรกกบเครองเขน” ๑๔.๐๐ น. กำรบรรยำยเรอง “หลำบ (ตรำสำร): ค ำจำรก อำชญำของกษตรยลำนนำ”

วทยำกร ศำสตรำจำรยอรณรตน วเชยรเขยว (ศำสตรำจำรยดำนประวตศำสตรลำนนำ มหำวทยำรำชภฏเชยงใหม)

ด าเนนรายการโดย นายอนชต ณ สงหทร (นกวชาการศกษา ส านกศลปะและวฒนธรรม) ๑๕.๓๐ น. การแลกเปลยนความคดเหน

๑๖.๓๐ น ปดการเสวนา

........................................................................

หมายเหต : ๑) มอบเกยรตบตรใหผเขารวมงานดวยการเขยนหลาบบนกระดาษสา ๒) อาหารวาง และเครองดม ใหบรการระหวางการเสวนา ๓) ก าหนดการอาจมการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม

ฉ

ประวตและผลงานของศาสตราจารยอรณรตน วเชยรเขยว

ศาสตราจารยอรณรตน วเชยรเขยว เกดเมอวนท ๒๒ กมภาพนธ ๒๔๙๑ ทอ าเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม ส าเรจการศกษาศลปศาสตรบณฑต สาขาประวตศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม พ.ศ.๒๕๑๒ อกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาประวตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ.๒๕๒๐ ไดศกษาคนควาดานประวตศาสตรลานนาและลานนาคดมาตงแต พ.ศ.๒๕๒๑ สอนประวตศาสตรลานนาในภาควชาสงคมและวฒนธรรมศกษา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมตงแต พ.ศ.๒๕๒๔ มผลงานเผยแพรทงภายในและตางประเทศ จนไดรบยกยองเชดชเกยรตจากส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ เปนครภมปญญาไทย รนท ๖ ดานภาษาและวรรณกรรม เมอพ.ศ.๒๕๕๒ ภาคสมาชกส านกธรรมศาสตรและการเมอง ราชบณฑตยสถาน เปนวทยากรทงภายในประเทศและตางประเทศ ไดรบยกยองใหเปนศาสตราจารยอาคนตกะ ทส านกวจยและแปซฟคศกษา มหาวทยาลยแหงชาตออสเตรเลย ประเทศออสเตรเลย วจยเรองกฎหมายมงรายศาสตร พ.ศ.๒๕๒๖ ศาสตราจารยอาคนตกะ ทศนยเอเชยอาคเนยศกษา มหาวทยาลยเกยวโต ประเทศญปน วจยเรองกฎหมายตราสามดวง พ.ศ.๒๕๓๐ ศาสตราจารยอาคนตกะ ทภาควชาประวตศาสตร มหาวทยาลยคอรแนล ประเทศสหรฐอเมรกา และไดรบประเมนความรเทยบเทาปรญญาดษฎบณฑต สาขาประวตศาสตร มหาวทยาลยคอรแนล วจยเรองต านานพนเมองเชยงใหม พ.ศ.๒๕๓๗

ช หนงสอ (บางสวน) ประวตศาสตรลานนา, ประวตบานเมอง, โบราณสถาน, บคคลส าคญ (เขยนรวมฮนส เพนส และศาสตราจารยเกยรตคณสรพล ด ารหกล) พ.ศ.๒๕๒๘ คนไทในแควนอสสมกบคนไทในลานนา พ.ศ.๒๕๒๘ วดรางในเวยงเชยงใหม (เขยนรวมศาสตราจารยเกยรตคณสรพล ด ารหกล) พ.ศ.๒๕๒๙ คมภรพระธรรมศาสตรบราณ : กฎหมายเกาของลาว (เขยนรวมคณะ) พ.ศ.๒๕๒๙ เรองเมองเชยงตง (บรรณาธการรวมนฤมล เรองรงษ) พ.ศ.๒๕๓๗ เสนหไมแกะลานนา (เขยนรวมคณะ) พ.ศ.๒๕๓๗ พจนานกรมภาษาถนภาคเหนอ (เขยนรวมคณะ) พ.ศ.๒๕๓๙ พจนานกรมศพทลานนาเฉพาะค าทปรากฏในใบลาน (เขยนรวมคณะ) พ.ศ.๒๕๓๙ ต านานพนเมองเชยงใหม (เขยนรวมศาสตราจารยเดวด เค. วยอาจ) พ.ศ.๒๕๔๓ Inter-Ethnic Relations in the Making of Mainland Southeast Asia and Southwestern China (เขยนรวม Hayashi Yukio) พ.ศ.๒๕๔๔ ชมชนหมบานลมน าขาน (เขยนรวมพรพไล เลศวชา) พ.ศ.๒๕๔๖ สทธชมชนพนเมองดงเดมลานนา ศกษากรณลวะ ลอ ยวน และปกาเกอญอ (เขยนรวมศาสตราจารย ดร.ชลธรา สตยาวฒนา) พ.ศ.๒๕๔๖ โบราณวตถ - โบราณสถานในวดลานนา พ.ศ.๒๕๔๙ ดรรชนคนค าในกฎหมายตราสามดวง (เขยนรวมศาสตราจารยโยเนโอะ นชอ และศาสตาจารยมาโมร ชบายามา) พ.ศ.๒๕๕๑ LanNa in Chinese Historiography (เขยนรวม Foon Ming Liew-Herres และ Volker Grabowsky) พ.ศ.๒๕๕๒ งานปรวรรตคมภรโบราณลานนา (บรรณาธการ) พ.ศ.๒๕๕๓ พระพทธรปในลานนา พ.ศ.๒๕๕๔ สงคมและวฒนธรรมลานนาจากค าบอกเลา พ.ศ.๒๕๕๔ พจนานกรมภาษาจารกลานนา พ.ศ.๒๕๕๔ กฎหมายลานนาและเจาไทยลงกวาน พ.ศ.๒๕๕๘ พระพทธรปตามคตชาวลานนา พ.ศ.๒๕๕๙ มงรายราชธรรมศาสตร (เขยนรวม ดร.กฮาน วชยวฒนา) พจนานกรมภาษาลานนา

ซ เอกสารเยบเลม (บางสวน) ต านานธรรมกราช ต านานดอยเตา พธสบชะตาเมองเชยงใหม กฎหมายเชานา (ปรวรรต) พ.ศ.๒๕๒๓ ลานนาไทยศกษา พ.ศ.๒๕๒๕ ไทลอ : เชยงค า (บรรณาธการ) พ.ศ.๒๕๒๙ ลวะ (ละวา) : ศกษาจากเอกสารใบลานและศลาจารก พ.ศ.๒๕๔๕ น าชมวดพระสงห (เขยนรวมบบผชาต พนธศร) พ.ศ.๒๕๓๐ วเคราะหกฎหมายลานนาโบราณ : ประชมกฎหมายครอบครว (เขยนรวมกบ ลมล จนทรหอม) การปรวรรต ปรวรรตคมภรใบลานและพบสามากกวา ๖๐ เรอง อาท ต านานพนเมองเชยงใหม ต านานดอยเชยงดาว ต านานเมองพะเยา ต านานพญาเจอง พนนาเมองนานและคาวทางเมองนาน กฎหมายมงรายศาสตร กฎหมายวดกาสา ธรรมศาสตรหลวงและธรรมศาสตรราชกอนา ธรรมศาสตรหลวงและคลองตดค า และ มงรายศาสตรฉบบวดเชยงหมน เปนตน

ฌ

ตวอยางหนาปกหนงสอ

ญ

ตวอยางหนาปกเอกสารเยบเลม

ราชภฏเชยงใหม อนรกษศลปวฒนธรรมไทย นอมส านกในพระมหากรณาธคณ * พพธภณฑประจ ำทองถน ณ อำคำรเทพรตนรำชสดำ * กำรอนรกษภำษำไทย-ภำษำถน ณ ศนยใบลำนศกษำ * ศนยขอมลภมปญญำลำนนำ สถำบนลำนนำศกษำ * กำรยกยองครภมปญญำเปน “เพชรรำชภฏ-เพชรลำนนำ”

เมอวนท ๕ พฤษภำคม พทธศกรำช ๒๔๙๓ พระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช ทรงพระกรณำโปรดเกลำฯ ใหตงกำรพระรำชพธพระบรมรำชำภเษกตำมแบบอยำงโบรำณรำชประเพณขน ณ พระทนงไพศำลทกษณ ในพระบรมมหำรำชวง เฉลมพระบรมนำมำภไธยตำมทจำรกในพระสพรรณบฏวำ “พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มหตลาธเบศรรามาธบด จกรนฤบดนทร สยามมนทราธราช บรมนาถบพตร” พระรำชพธนพระองคไดพระรำชทำนพระปฐมบรมรำชโองกำรวำ “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม” และในโอกำสน ทรงพระกรณำโปรดเกลำฯ สถำปนำเฉลมพระเกยรตยศสมเดจพระรำชนสรกต ขนเปนสมเดจพระนำงเจำสรกต พระบรมรำชนนำถ ตงแตพระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช ในหลวงรชกำลท ๙ เสดจขนด ำรงสรรำชสมบต เปนพระมหำกษตรยองคท ๙ แหงพระบรมรำชจกรวงศ นบเปนเวลำ ๗๐ ปมำแลวททรงครองสรรำชสมบตปกครองไพรฟำประชำชน พระองคทรงประกอบพระรำชกรณยกจนอยใหญนำนปประกำร ทรงตงใจมนจะอทศก ำลงกำย ก ำลงใจ ก ำลงสตปญญำ บ ำบดทกขบ ำรงสขแกประชำชน พระองคทรงท ำงำนอยำงไมมวนหยด เพอมงสรำงประโยชนสขและควำมเจรญมนคงแกพสกนกรและประเทศไทย งำนทพระองคทรงปฏบต ครอบคลมแผ ขจรขจำยไปทวทกภมภำคของไทย ทรงเหนควำมส ำคญในกำรพฒนำประเทศใหกำวหนำสควำมเจรญทกๆ ดำน เมอควำมทนสมยพำประเทศไทยใหกำวหนำตำมอำรยประเทศอยำงนน พระองคกไมทรงละรำกเหงำควำมเปนไทย ไมวำจะเปนของภมภำคใด ถำพดออกไปอยำงกวำงๆ กคอ ภำษำวรรณกรรม ศลปกรรม ประเพณวฒนธรรม อำจรวมไปถงดำนกำรศกษำ กำรอนรกษมรดกทำงภมปญญำ โดยทรงมพระบรมรำโชวำทวำ

“งานดานการศกษา ศลปะและวฒนธรรมนน คองานสรางสรรคความเจรญทางปญญาและทางจตใจซงเปนตนเหต ทงองคประกอบทขาดไมไดของความเจรญดานอนๆ ทงหมดและเปนปจจยทชวยใหเรารกษาและด ารงความเปนไทยไวไดสบไป”

๒๕

จำกพระบรมรำโชวำทดงกลำวจะเหนไดวำ พระองคทำนใหควำมส ำคญและทรงใหแนวทำงปฏ บตไวมำกมำย และทส ำคญพระองคทำนยงทรงเปนแบบอยำงทดยงในกำรสงเสรมดำนศำสนำ ภำษำ ศลปะและวฒนธรรม ทรงหวงใยทจะสบทอด ธ ำรง ของดมคำเหลำนใหมำถงคนรนหลง เพรำะเปนสงทสรำงควำมเปนปกแผนใหชำตไทยตงแตอดตตรำบจนปจจบน

พพธภณฑประจ าทองถน ณ อาคารเทพรตนราชสดา พระบรมรำโชวำทและพระรำชด ำรสของพระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช ในหลวงรชกำลท ๙ ทพระรำชทำนใหคนไทยทวแผนดนในโอกำสตำง ๆ สำมำรถนอมน ำมำประพฤตปฏบต เปนคตในกำรด ำเนนชวตและเปนแนวทำงในกำรท ำงำนไดเปนอยำงด โดยเฉพำะดำนศลปะและวฒนธรรม พระองคทรงใหควำมส ำคญ สนพระทยในเรองรำวดำนศลปะและวฒนธรรมอยำงตอเนอง ทรงปฏบตใหเหน เปนตวอยำงดวยพระองคเอง สรำงจตส ำนกใหกบคนไทยทกเพศทกวยทกอำชพ ไดรวมกนรกษและหวงแหน มรดกททรงคณคำของแผนดนไมสญหำยไปตำมกำลเวลำ พระองคใหควำมส ำคญกบกำรดแลรกษำโบรำณวตถ ศลปวตถมำกเปนพเศษโดยเฉพำะอยำงยงกำรม พพธภณฑประจ าทองถน เพอเกบรกษำมรดกของทองถนไวคกบผนแผนดนนน และเปนกำรปลกจตส ำนกใหกบคนในทองถน ไดทรำบประวตควำมเปนมำ มควำมส ำคญอยำงไร ในอดต และชวยอนรกษมรดกนนไวใหลกหลำน พระองคทรงตระหนกวำ วฒนธรรม คอ รำกเหงำ ทสะทอนควำมเปนชำตหำกชำตใด ขำดควำมมวฒนธรรมประจ ำชำตแลว ชำตบำนเมองนนกจะสญสน ดงพระรำชด ำรสตอนหนง

“...เรองโบราณสถานนน เปนเกยรตของชาต อฐเกาๆ แผนเดยวกมคา ควรทเราจะชวยกนรกษาไว ถาเราขาดสโขทย อยธยา และกรงเทพฯ แลว ประเทศไทยกไมมความหมาย...”

(พระรำชด ำรสของพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ณ พพธภณฑสถำนแหงชำตพระนคร พ.ศ.๒๕๐๐)

พระรำชด ำรส เมอวนท ๒๓ พฤศจกำยน พ.ศ. ๒๕๐๐ พระบำทสมเดจพระเจำอยหวเสดจทอดพระเนตรสงของทขดไดจำกวดรำชบรณะ รบสงวำ “...จะไปไวทไหน...” และพระรำชทำนกระแสพระรำชด ำรตอไปวำ “...โบราณวตถและศลปวตถของทองถนใดกควรจะเกบรกษาและตงแสดงไวในพพธภณฑสถานแหงชาตของจงหวดนนๆ...” และเมอกรมศลปากรสรางพพธภณฑสถานแหงชาตสโขทย พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจพระราชด าเนนไปทรงเปดและมพระราชกระแสรบสงวา “...นถากรมศลปากรไปสรางพพธภณฑทไหนนะ ฉนจะไปเปดให...”

มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม เปนสถำบนกำรศกษำในทองถน เพอคนทองถน ดงปณธำนวำ “สถาบนอดมศกษาเพอการพฒนาทองถน” เปนสถำบนทอดมไปดวยควำมรอกแหงหนงในเขตภำคเหนอ ทผลตบณฑตออกไปรบใชสงคม และตอบสนองพระรำชปณธำนของพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ฯ มำโดยตลอด ตงแตกอตงมหำวทยำลย จนกระทงปจจบนรวมเวลำกวำ ๙๐ ป หลงจำกไดรบพระรำชทำนนำมวำ “ราชภฏ”

๒๖

ซงหมำยถง “เปนคนของพระราชา” อยำงสดชวตและสจรตใจ นอกจำกนนกำรเปนคนของใตฝำละอองธล พระบำทกตองเปนขำของแผนดนดวย คอ “คนของพระราชา และขาของแผนดน” ใหคนรจกรำกเหงำของตวเอง รกและหวงแหนมรดกทำงวฒนธรรมของทองถนตนใหมำก และใหรวำทองถนตนมสงใดทมคณคำ

สงทมหำวทยำลยท ำและเปนรปธรรมอยำงหนง คอ กำรจดตงส ำนกศลปะและวฒนธรรม มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม โดยกำรท ำใหสถำนศกษำแหงน เปนแหลงเรยนรทำงศลปะและวฒนธรรมของทองถน โดยภำยในอำคำร จดแสดงเลำเรองรำวตำง ๆ ทเปนภมปญญำและประวตศำสตรของลำนนำ ไดแก นทรรศกำรวถชวตกลมชำตพนธในลำนนำ ๘ จงหวดภำคเหนอตอนบน ไดแก ไทใหญ ไทลอ ไทยอง ไทเขน ไทยวน และลวะ นทรรศกำรเครองปนดนเผำ เครองเงน เครองเขน กำรรกษำดวยวธกำรของแพทยแผนไทยลำนนำหรอหมอเมอง และหอง พทธศำสน แหลงเรยนรทำงภมปญญำ ศำสนำและศลปวฒนธรรมลำนนำ ในลกษณะของนทรรศกำรทมชวต โดยจ ำลองวถชวตของคนชำตพนธตำงๆ ตลอดจนวถวฒนธรรมมำจดแสดง

นทรรศการแสดงวถชวตกลมชาตพนธไทยอง

นทรรศการแสดงวถชวตกลมชาตพนธลวะ

๒๗

กำรจดแสดงวถชวต สงของเครองใช ภมปญญำควำมรของทองถนจงเกดปนควำมรวมมอกนของหนวยงำน

ทดและรบผดชอบดำนวฒนธรรมจงหวดเชยงใหมและมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ในกำรจดตง “สถำบน

ลำนนำ” ขนมำอกแหงหนงดวย ทก ำหนดใหกำรจดแสดงในอำคำรมรปแบบคลำยกบ “พพธภณฑประจ าสถาบน”

ซงเปนอกประเภทหนงของพพธภณฑทปรำกฏในประเทศไทย และเปนสถำบนระดบภมภำคเกบรวบรวม

โบรำณวตถ ศลปวตถตำง ๆ ในลำนนำ มำจดแสดงไวในทแหงน เพอใหนกเรยน นกศกษำ ประชำชนทวไป

โดยเฉพำะนกศกษำทก ำลงจะเปนบณฑตทเปนก ำลงส ำคญในอนำคต ของมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ทตอง

ออกไปรบใชทองถนนน ไดมโอกำสเขำมำศกษำหำควำมรจำกหองจดแสดงตำง ๆ เพอเรยนรและรจก

ศลปวฒนธรรมของตนเองไดดยงขน อกทงใหคนในทองถนไดตระหนกถงคณคำของมรดกทำงวฒนธรรม เนองจำก

ในภำคเหนอนนประกอบไปดวยควำมหลำกหลำยของชำตพนธ และควำมหลำกหลำยของวฒนธรรม

หองพทธศาสน

หองอกษรตระกลไท

๒๘

หองภษาอาภรณ

หองเจาชน สโรรส

หองนทรรศกำรของส ำนกศลปะและวฒนธรรมมงเนนกำรจดแสดงเครองใชในวถชวตประจ ำวน ประเพณ

พธกรรม และศำสนำ ภมปญญำของคนในลำนนำดำนตำง ๆ ไดแก วถชวต ผำทอ-เครองแตงกำย ใบลำน-เอกสำรโบรำณ เครองดนตร เครองปนดนเผำ กำรแพทยพนบำนลำนนำ (หมอเมอง) และควำมเปนมำของมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม เปนตน กำรจดตงพพธภณฑประจ ำสถำบน เปนอกภำรกจหนงของมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม เพอตอบสนองแนวพระรำชด ำรและพระรำชด ำรชของพระองคอยำงสดควำมสำมรถ ในฐำนะ “คนของพระราชา และขาของแผนดน” โดยเฉพำะภำรกจกำรสงเสรมกำรศกษำ และกำรสนบสนนดำนศลปวฒนธรรมทชวยสรำงควำมเปนปกแผนใหประเทศชำตดวยกำรรวมเปนสวนหนงของกำรอนรกษศลปะและวฒนธรรมทองถนและของชำตใหลกหลำนคนลำนนำไดเหนคณคำสงทบรรพชนไดสรำงและสงสมไว

๒๙

การอนรกษภาษาไทย-ภาษาถน ณ ศนยใบลานศกษา มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหมไดนอมน ำพระรำชด ำรสเรองภำษำไทยมำเปนแนวทำงกำรพฒนำ

มหำวทยำลยดำนวรรณกรรมและภำษำถน ดงมพระรำชด ำรชตอนหนงวำ “ภาษาไทยนนเปนเครองมออยางหนงของชาต ภาษาทงหลายเปนเครองมอของมนษยชนด

หนง คอ เปนทางส าหรบแสดงความคดเหนอยางหนง เปนสงทสวยงามอยางหนง เชน ในทางวรรณคด เปนตน ฉะนนจงจ าเปนตองรกษาไวใหด ประเทศไทยเรานนมภาษาของเราเองซงตอง หวงแหน ประเทศใกลเคยงของเราหลายประเทศมภาษาของตนเอง แตวาเขากไมคอยแขงแรง เขาตองพยายามหาทางทจะสรางภาษาของตนเองไวใหมนคง เรามโชคดทมภาษาของตนเอง แตโบราณกาล จงสมควรอยางยงทจะรกษาไว”

(พระรำชด ำรส ในกำรประชมทำงวชำกำรของชมนมภำษำไทย คณะอกษรศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย วนอำทตย ท ๒๙ กรกฎำคม พทธศกรำช ๒๕๐๕)

จำกพระรำชด ำรสของพระองค ทำนทรงสนพระทย และแสดงใหคนไทยรวำ ภำษำไทยเปนเครองมอส ำคญ เปนสอกลำงกำรท ำควำมเขำใจ มบทบำททงในดำนกำรสอสำรระหวำงคนในระดบทองถน ระดบภมภำค และระดบประเทศ สรำงประโยชนและควำมเจรญใหชำตไทย ไมใหใครมำดถกเหยยดหยำม ประกำศใหนำนำประเทศรวำ ไทยเรำมตวหนงสอและภำษำพดเปนของตนเองนำนแลว เปนเครองมอสบทอดศลปวฒนธรรม ภมปญญำดำนตำง ๆ ของคนไทยทวทกภมภำค อำจถำยทอดออกมำในลกษณะของค ำพด กำรไดยนไดฟง อำนตวหนงสอ กำรเขยน จำร จำรก ใหเปนตวอกษรอยำงใดอยำงหนงหรอรวมทงหมดกได ภำษำไทยเปนมรดกทำงภมปญญำของคนไทยทใชสอสำร ควำมรสกนกคด สบทอดกนมำแตอดต เปนภำษำประจ ำชำต เปนสญลกษณหนงทบอกควำมเจรญของวฒนธรรมไทยทสบกนมำ มอกษรใชแทนเสยง เปนภำษำทมพยญชนะ สระ และวรรณยกต ท ำใหเรำสำมำรถสรำงค ำสรำงระดบเสยงไดหลำกหลำยอรรถรสเกดควำมไพเรำะมจงหวะจะโคนดจเสยงดนตร เอออ ำนวยใหกวไดน ำถอยค ำทเลอกสรรกลนกรองแลวมำประพนธ รอยเรยงเปนเรองรำวตำมควำมนกคด แมกระทงกำรบนทกองคควำมรศลปวทยำกำรตำง ๆ นำนำ ปรำกฏใหเหนทงรปแบบวรรณกรรมมขปำฐะ วรรณกรรมขบขำน คอ กำรบอกเลำเรองรำวตำง ๆ และวรรณลำยลกษณ คอ วรรณกรรมทมกำรจดบนทกเปนลำยลกษณอกษรลงในใบลำน พบสำ สมดไทย จำรก ถอวำเปนศลปศำสตร ทมคณคำทสงสงซงคนไทยทกคนควรอนรกษไว จำกพระรำชด ำรสของพระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช ท ำใหมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม เกดแรงบนดำลใจจะสบสำนพระรำชปณธำนของพระองคทำน จงไดจดตงศนยใบลานศกษาขน โดยมส ำนกศลปะและวฒนธรรมเปนผดแล เปนหนวยงำนทมหนำทอนรกษและเผยแพรศลปวฒนธรรมโดยตรง

๓๐

นทรรศการคมภรใบลานและเอกสารโบราณ

ใบลำนและเอกสำรโบรำณของลำนนำแสดงใหเหนถงควำมเจรญดำนภำษำและวรรณกรรมลำนนำ

จำกผลงำนของนกปรำชญรำชบณฑตทำงภำษำและวรรณกรรมไดสรำงสรรคไวมำกมำย ทงภำษำบำล ภำษำลำนนำ วรรณกรรมบำงเรองยงเปนตนเคำใหเกดวรรณคดส ำคญ ๆ ของชำต ทส ำคญภมปญญำทำงดำนใบลำน ยงแสดงใหเหนถงกำรเสำะแสวงหำพนควำมรของสงคมชำวลำนนำ ทคนในสงคมยอมรบรเขำใจรวมกน ประพฤตปฏบตรวมกนจนกลำยเปนวฒนธรรมกำรศกษำของลำนนำจวบจนปจจบน

ตวอยางผาหอคมภรใบลาน

ตวอยางพบสา

๓๑

กำรจำรคมภรใบลำนมหลกใหญใจควำมเพอใหพระภกษสำมเณร ไดศกษำเลำเรยนค ำสอนของพระพทธเจำ ในขณะเดยวกนกมกำรคดลอกอยำงแพรหลำย ดวยคำนยมชำวลำนนำมประเพณทำนธรรม เรอง ทจำรมหลำกหลำย อำท พระไตรปฎก มหำชำตเวสสนดรชำดก คมภรอำนสงส กฎหมำย ต ำนำนพระพทธศำสนำ ต ำนำนบคคล และต ำนำนเมอง เปนตน

ในปจจบนคมภรใบลำนนำคอย ๆ หมดควำมส ำคญลงในหมคนชำวลำนนำ เนองจำกควำมเจรญทำงดำนวตถและกำรปรบตวทำงวฒนธรรมสมยใหม กำรอนรกษคมภรใบลำนไมใหสญหำยลมเลอน จงเปนสงจ ำเปนอยำงยงทคนไทยทกคนตองรกษำหวงแหนมรดกของชำตของแผนดนไวใหชนรนหลงไดศกษำควำมเปนไปเปนมำของตน

พระรำชด ำรสของพระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช ในหลวงรชกำลท ๙ และควำมส ำคญของกำรอนรกษศลปวฒนธรรมของชำต มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ศนยใบลำนศกษำทตงขน เพอส ำรวจ ท ำทะเบยน และ บนทกภำพคมภรใบลำนลำนนำตำมวดหรอสถำนทตำง ๆ อนรกษใบลำน เอกสำรโบรำณอยำง มระบบ กำรจดเกบขอมลอยำงยงยนผำนกำรบนทกภำพดจตอล สรำงฐำนขอมลดจทลและเชอมโยงเครอขำยกำรอนรกษและเผยแพรเอกสำรโบรำณในประเทศไทยและประเทศเพอนบำนรวมถงกำรจดแสดงใบลำน พบสำ เอกสำรโบรำณ อปกรณ เครองมอเครองใชเกยวกบใบลำน โดยมนกศกษำ คณำจำรย นกวชำกำรทมควำมร ใหบรกำรวชำกำร เผยแพร ประชำสมพนธแกสงคมทงในประเทศและตำงประเทศ รวมถงกำรใหขอมลส ำหรบผสนใจศกษำภำยในและภำยนอกมหำวทยำลย เพอกำรอนรกษองคควำมรทมอยในใบลำนและเอกสำรโบรำณของลำนนำมใหสญหำยและหมดอำยไขไปพรอมกบตวใบลำน

กำรสงเสรมใหคนรนหลงเกดควำมสนใจ อนเปนทมำของกำรศกษำ และเรยนร กำรฟง กำรพด กำรอำน กำรเขยนภำษำลำนนำ อกทงกำรใหบรกำรขอมลดำนเอกสำรโบรำณและลำนนำคดแกนกศกษำและผสนใจ เชน กำรเปดอบรมหลกสตรบรณำกำรกบกำรเรยนกำรสอนในหลกสตรทเกยวของกบภำษำ วรรณกรรมลำนนำและวฒนธรรมทองถน มกำรเปดสอนหลกสตรภำษำลำนนำชนตน–ชนสง กำรท ำไมประกบธรรม ศลปะกำรเขยนลำยลงรกปดทอง กำรท ำควำมสะอำดใบลำน กำรหอผำและกำรเกบรกษำใบลำน เอกสำรโบรำณ ใหแกผสนใจ เปนหนำทของมหำวทยำลยทจะบรกำรวชำกำรใหกบสงคม ถอเปนควำมตงใจทจะสบสำนสงทดงำมเหลำนไว

ตวอยำงเอกสำรใบลำนและพบสำ ทส ำคญและนำสนใจของส ำนกศลปะและวฒนธรรม มหำวทยำลยรำชภกเชยงใหม มดงน

วรรณกรรมศาสนา เชน พระไตรปฎก อกษรธรรมลำนนำ อกษรไทขน จนทกมำร (พ.ศ.๒๐๗๒) จตกนบำต (พ.ศ.๒๐๘๐) และมงคลสตร (พ.ศ.๒๑๘๘)

ต านาน เชน ต ำนำนพนเมองเชยงใหม ต ำนำนเมองฝำง ต ำนำนพระธำตจอมทอง และต ำนำนพระธำตจอมดอย เมองเชยงตง

โหราศาสตร เชน ปกขทนลำนนำ (กำรค ำนวณ) ปฏทน ๑๐๐ ป (พ.ศ.๒๕๐๖-๒๖๐๖) และพรหมชำตลำนนำ

๓๒

กฎหมาย เชน กฎหมำยคดโลกคดธรรม (พ.ศ.๒๓๖๙) และคลองตดค ำ ต ารายา ไดแก ต ำรำยำอกษรธรรมลำนนำ ไทลอ ไทขน และลำว กวนพนธ ไดแก โคลงมงทรำรบเชยงใหม โคลงดอยสเทพ ครำวหงสหน และค ำขบเสยวผเสยวคน พธกรรมทองถน เชน ค ำเรยกขวญ ค ำโอกำสเวนทำน ค ำกลำวบชำพระเมองแกว และกมมฏฐำน

ศนยขอมลภมปญญาลานนา หองศนยขอมลภมปญญำลำนนำ ส ำนกศลปะและวฒนธรรม มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ไดจดตงศนย

ขอมลภมปญญำลำนนำ เพอใหบรกำรสบคนและยมคนหนงสอหรอเอกสำรดำนศลปวฒนธรรม ประเพณ วถชวต วรรณกรรม ประวตศำสตร พจนำนกรมและหนงสออำงองตำง ๆ ทงทเปนเอกสำรรปเลม และฐำนขอมลออนไลน เพออ ำนวยควำมสะดวกแกคณำจำรย นกศกษำ และผสนใจทวไป

หองสมด ศนยภมปญญำลำนนำ มหนงสอและเอกสำรตำง ๆ ดงน ภาษา วรรณกรรม วฒนธรรม และภมปญญาพนบาน เชน ภำษำลำนนำ ไทลอ ไทขน ไทใหญ ไทเหนอ

พมำ และลำว วรรณกรรม )พระไตรปฎก ชำดก นทำน ต ำนำน กวนพนธ( หนงสอทปรวรรตจำกอกษรโบรำณเปน

อกษรไทย หนงสอดำนวฒนธรรม )ไทย ลำนนำ ไทลอ ไทขน ไทใหญ พมำ ลำว( ดำนศลปกรรม และสถำปตยกรรม ชำตพนธ ควำมเชอ ศำสนำ ประเพณ วฒนธรรม และกำรละเลนพนบำน และภมปญญำพนบำน (อำหำร ทอยอำศย เครองแตงกำย และยำรกษำโรค)

ประวตศาสตร ประกอบดวย ประวตศำสตรไทย /ทองถน ประวตบคคลส ำคญ ต ำนำน และจดหมำยเหต หนงสออางอง เชน สำรำนกรม (สำรำนกรมไทย สำรำนกรมวฒนธรรมไทย ภำคเหนอ) พจนำนกรม

)ลำนนำ ไทใหญ พมำ ไทขน( หนงสอตางประเทศ ประกอบดวยหนงสออกษรไทขน อกษรไทลอ อกษรไทใหญ อกษรไทเหนอ อกษร

ธรรมลำว อกษรลำว อกษรพมำ อกษรจน และอกษรลำตน วทยานพนธ และงานวจย ดำนลำนนำคดศกษำ และรำยงำนนกศกษำ นตยสาร และวารสาร เชน วำรสำรศลปวฒนธรรม วำรสำรเมองโบรำณ วำรสำรไทย วำรสำรขวงผญำ

วำรสำรวฒนธรรม ฯลฯ

๓๓

หองสมดศนยภมปญญำลำนนำ

การใหบรการและเผยแพรขอมลออนไลน

ส านกศลปะและวฒนธรรม ไดจดท ำทะเบยนและใหบรกำรสบคนหนงสอทมอยในหองศนยขอมล ภมปญญำลำนนำ และฐำนขอมลคมภรใบลำน พบสำ และเอกสำรอกษรตระกลไท ของศนยใบลำนแบบออนไลน ดงน

ศนยขอมลภมปญญา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม สำมำรถเขำใชบรกำรสบคนแบบออนไลนไดท www.ilac.cmru.ac.th/openbiblio สำมำรถสบคนหนงสอไดจำกชอหนงสอ ชอผแตง หวเรอง และหมำยเลข ISBN แลวแสดงผลออกมำเปนภำพปกหนงสอและรำยละเอยดของหนงสอแตละเลม

๓๔

การบรการสบคนสารสนเทศ ศนยขอมลภมปญญา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ฐานขอมลคมภรใบลาน พบสา และอกสารอกษรตระกลไท บรกำรสบคนขอมลเอกสำรโบรำณจำกฐำนขอมลดจทล สำมำรถเขำใชบรกำรสบคน และขอท ำส ำเนำหรอ

ไฟลขอมลไดท www.culture.cmru.ac.th/manuscript_database สบคนจำกประเภทเอกสำร (ใบลำน พบสำ สมดฝรง) หมวดหม ภำษำ อกษร ปทสรำง และค ำส ำคญ (ชอเรอง)

ฐานขอมลคมภรใบลาน พบสา และอกสารอกษรตระกลไท

การตดตอสอสารและเผยแพรขอมลผานเครอขายออนไลน

นอกจำกจะใหบรกำรขอมลดำนหนงสอ เอกสำร ใบลำน หรอพบสำ ทเปนตนฉบบและภำพถำยแลว ยงมกำรจดสรำงเพจ เพอเผยแพรขอมล ประชำสมพนธ และใหบรกำรดำนตำง ๆ ทำง Facebook “ศนยใบลานศกษา สถาบนลานนา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม” เขำถงไดท www.facebook.com/palmleave.cmru

๓๕

ภาพการจดนทรรศการและกจกรรมเพอบรการวชาการ

การใหความรเรองภาษาลานนาและใบลาน ณ เทศบาลต าบลหนองปาครง จ.เชยงใหม

จดนทรรศการและกจกรรมเรองภาษาลานนาและสาธตจารใบลาน ณ สยามพารากอน กรงเทพ ฯ

การใหความรเรองใบลานและสาธตจารใบลาน เขยนพบสา ณ หองศนยขอมลภมปญญาลานนา

๓๖

ส ารวจและท าทะเบยนใบลานและเอกสารโบราณตามวดหรอสถานทส าคญตาง ๆ

การยกยองครภมปญญาเปน “เพชรราชภฏ-เพชรลานนา”

กำรสบทอดภมปญญำในแตละดำน กขำดครทเปนดงรำกแกวของแผนดนเสยไมได เพรำะทำนเหลำนเปนผสบทอดมรดกภมปญญำมำและถำยทอดออกไปสคนรนหลง นบวนก ำลงหำยไปตำมกำลเวลำ สงทล ำคำเหลำนมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหมในฐำนะสถำบนอดมศกษำเพอทองถน ซงเปนคลงควำมรทยงใหญ มควำมมงมนวำควรอนรกษและมอบเกยรตประวตของครภมปญญำของทองถนของแตละสำขำไว โดยชมชนเพอชมชน สรำงแรงผลกดนขวญก ำลงใจใหคนทมควำมรควำมสำมำรถดำนศลปวฒนธรรมมแรงสรำงสรรค รกษำ และสงเสรมคนรนหลงเกดควำมตระหนกหวงแหน ดงพระรำชด ำรสของพระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช ทไดพระรำชทำนแกคณะบคคลตำงๆ ทเขำเฝำฯ ถวำยพระพรชยมงคล เนองในโอกำสเฉลมพระชนมพรรษำ ณ ศำลำดสตำลย พระรำชวงดสต วนอำทตยท ๔ ธนวำคม ๒๕๓๑ ดงน

“...การทคนสมยใหมบอกวาคนสมยเกามความรนอยกอาจเปนจรง แลวคนสมยใหมจงเรยกวาดถกหรอเหยยดหยามคนสมยเกาได มสทธ แตวาถาพดความจรงแลว สทธทจะเหยยดหยามคนรนเกากไมควรจะม ดวยเหตวาคนรนเกานเองทท าใหคนรนใหมเกดขนมาได ทงท าใหคนรนใหมนมโอกาสไดหาความรสรางตวขนมา อนนคนเกากนาจะมความภมใจได และคนใหมกนาจะส านกวาคนเกานมพระคณ ..”

จำกพระรำชด ำรสนจง เปนจดเรมตนในกำรด ำเนนโครงกำร “เพชรรำชภฏ-เพชรลำนนำ” โดยมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหมเหนควำมส ำคญของครภมปญญำและปรำชญชำวบำน ซงเปนผมควำมร ควำมสำมำรถ และควำมเชยวชำญเฉพำะดำนทโดดเดนเปนทยอมรบของสงคม ดวยองคควำมรของปรำชญแตละ

๓๗

ทำนเกดจำกกำรสงสม เรยนรมำตลอดชวตและควำมสำมำรถอนเปนเอกทตคะเฉพำะทำงทเปนเลศเฉพำะบคคล อกทงเปนกำรสนองตอบนโยบำยของรฐบำล ในกำรสงเสรม สนบสนน บคลำกรผสรำงสรรคผลงำนดำนศลปวฒนธรรมใหแพรหลำยและเปนทประจกษแกสงคม ไดด ำเนนกำรจดท ำโครงกำร “เพชรราชภฏ – เพชรลานนา” ในกำรสรรหำและคดเลอกภมปญญำพนบำนลำนนำ ผสรำงสรรคผลงำนดำนศลปวฒนธรรม เพอประกำศยกยองเชดชเกยรต โดยมงหวงใหเกดกำรอนรกษ ฟนฟ ประยกต และสรำงใหม เพอใหองคควำมรนนไมเลอนหำยไปจำกชมชน เปนมรดกทำงวฒนธรรมททรงคณคำของชมชนทจะท ำใหเกดมลคำแกชมชน อกทง เปนกำรน ำองคควำมรจำกชมชนเขำสหองเรยน โดยมงหวงใหนกศกษำมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหมไดมโอกำสสมผสกบชมชนผำนปรำชญทองถนเหลำน

มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ไดด ำเนนกำรในโครงกำรเพชรรำชภฏ–เพชรลำนนำ ตงแตป พ.ศ.๒๕๔๕ จนถงปจจบน ท ำใหมเพชรเมดงำมประดบสงคม จ ำนวนกวำ ๑๖๖ คน ในหลำกหลำยสำขำ เชน ศลปะกำรแสดง พฒนำสงคม สงเสรมศลปวฒนธรรม มนษยศำสตรและสงคมศำสตร ภมปญญำ สอสำรมวลชน กำรจดกำรพพธภณฑพนถน กฬำและนนทนำกำร และสำขำคหกรรมศำสตร โดยมคณะท ำงำนคดเลอกซงประกอบดวยหนวยงำนดำนวฒนธรรม กำรปกครองสวนทองถน นกวชำกำรในแตละสำขำ และผทรงคณวฒจำกชมชน ซงเปนผเชยวชำญดำนศลปวฒนธรรม

การประชมคดเลอกเพชรรราชภฏ – เพชรลานนา

นอกจำกน มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหมจะจดท ำหนงสอ “เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ” เพอเผยแพรใหสงคมไดรบทรำบ พรอมจดพธเชดชเกยรต เพอประกำศใหสงคมไดรบร พรอมจดแสดงผลงำนของทำนเหลำนน

๓๘

พธเชดชเกยรต “เพชรราชภฏ – เพชรลานนา”

หนงสอเพชรราชภฏ – เพชรลานนา

๓๙

มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ใหควำมส ำคญกบภมปญญำทองถน ซงเปนบคลำกรส ำคญของชมชน ดวยกำรสงเสรมให “เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ” ไดรบกำรยกยองจำกหนวยงำนตำง ๆ ดวยกำรสงประวตและผลงำนเขำรวมกำรคดสรร ดงน

- พระครสวตถปญญำโสภต เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ ประจ ำป ๒๕๔๘ สำฃำศลปหตถกรรม ดำนงำนไม ไดรบกำรยกยองเชดชเกยรตเปน “เพชรสยาม” ประจ ำป ๒๕๔๙ สำขำชำงฝมอ จำกมหำวทยำลย รำชภฏจนทรเกษม

- ผชวยศำสตรำจำรยลมล จนทนหอม เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ ประจ ำป ๒๕๔๗ สำขำมนษยศำสตร ดำนภำษำและวรรณกรรมลำนนำ ไดรบรางวลราชมงคลสรรเสรญ ประจ ำป ๒๕๕๔ สำขำมนษยศำสตรและสงคมศำสตร

- แมครบวซอน ถนอมบญ เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ ประจ ำป ๒๕๕๒ ไดรบกำรยกยองเปนศลปนแหงชำต ประจ ำป ๒๕๕๕ สำขำศลปะกำรแสดง (กำรแสดงพนบำน – กำรขบซอ)

- แมครบวเรยว รตนมณภรณ เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ สำขำศลปะกำรแสดงนำฏศลป ประจ ำป ๒๕๕๙ (พนบำนลำนนำไดรบกำรคดเลอกเปนศลปนแหงชาต สำขำศลปะกำรแสดง (ชำงฟอน) ประจ ำป พทธศกรำช ๒๕๕๙

แมครบวเรยว รตนมณภรณ เขารบพระราชทานเขมเชดชเกยรต ศลปนแหงชาต ประจ าป ๒๕๕๙

๔๐

โครงกำรเพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ เปนโครงกำรทสนบสนนและสงเสรมบคลำกรผมผลงำนดเดนทำงวฒนธรรม ซงเปนภมปญญำในทองถน ไดมก ำลงใจในกำรสรำงสรรคและถำยทอดผลงำนทำงดำนศลปวฒนธรรมใหกบเยำวชนคนรนหลง อนน ำไปสกำรสบสำนองคควำมรภมปญญำทองถน โดยชมชนมสวนรวมในกำรอนร กษและสบสำนองคควำมร ท ำใหมหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหมเปนแหลงเรยนรเชงวฒนธรรม และคณำจำรย บคลำกรและนกศกษำ ไดมปฏสมพนธกบภมปญญำพนบำน อนน ำไปสกำรสรำงเครอขำยควำมรวมมอระหวำงสถำบนกำรศกษำและชมชน สมดงค ำวำ ราชภฏเปนสถาบนอดมศกษาเพอพฒนาทองถน

ถอไดวำ “เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ” เปนทรพยำกรบคคลทส ำคญในกำรสรำงสรรคและสงสม ภมปญญำ เพอสงตอมรดกทำงวฒนธรรมนนใหกบเยำวชน เพอใหเกดกำรอนรกษและสบสำนมรดกของชำตใหคงอยคกบสงคมไทย เพรำะควำมรไมไดมแตในสถำบนกำรศกษำเทำนน ทกคนสำมำรถหำควำมรไดจำกรอบตวเอง โดยเฉพำะในชมชนของตนเอง จะเหนวำควำมรสวนใหญของชมชนเปนควำมรแฝงในตวบคคล ซงเปนสงส ำคญทวำท ำอยำงไรจงจะน ำควำมรนนออกมำสสงคม ไมใชหนำทของคนใดคนหนงแตเปนของทกคนทรกษำไวซ งควำมรดงกลำว ดงนน กำรเชดชเกยรต ครภมปญญำ ปรำชญชำวบำนใหเปน “เพชรรำชภฏ – เพชรลำนนำ” จงเปนวธกำรในกำรรกษำไวซงมรดกทำงวฒนธรรมของชมชน

บทสรปสงทาย มหำวทยำลยรำชภฏเชยงใหม ไดท ำหนำทหลำกหลำยประกำรในกำรอนรกษ เผยแพรควำมรดำน

ประวตศำสตร ภมปญญำ ศลปะ ศำสนำ วฒนธรรม วรรณกรรม และภำษำถน อยำงครบถวนสมบรณเปนประโยชนตอสงคมไทยและตำงประเทศในทกรปแบบ ตำมพระบรมรำโชวำทในพระบำทสมเดจพระปรมนทรมหำภมพลอดลยเดช รชกำลท ๙ โดยน ำมำเปนแรงสรำงขวญก ำลงใจแกเรำชำวรำชภฏเชยงใหม อนเปนมหำวทยำลยของพระรำชำ ขำวรำชภฏเชยงใหมส ำนกอยเสมอวำ จะขอสบสำนพระรำชปณธำนของพระองค เพอประโยชนของกำรศกษำสงใหมและรกษำของเดมไว ใหเปนมรดกของชำตสบตอไป

๔๑

คณะผจดท ำ

ผบรหำรส ำนกศลปะและวฒนธรรม

ผชวยศาสตราจารยสชานาฏ สตานรกษ ผอ านวยการส านกศลปะและวฒนธรรม

อาจารยฉนทนา ศศธรามาศ รองผอ านวยการส านกศลปะและวฒนธรรม

อาจารยวาทน บวชม รองผอ านวยการส านกศลปะและวฒนธรรม

นางสาวดารารตน ศรลาภา หวหนาส านกงานผอ านวยการ

ฝำยบรหำรงำนทวไป

นางสาวปนดดา โตค านช นกวชาการศกษา

นายจกรภาณ ไตรยสทธ นกวชาการศกษา

นายโสภณ พรมจตต นกวชาการศกษา

นายดเรก อนจนทร นกวชาการศกษา (ศนยใบลานศกษา)

นายอนชต ณ สงหทร เจาหนาทประจ าโครการศนยใบลานศกษา

นางสาวกลยาณ อนตะราชา นกวชาการการเงนและพสด

นางสาวศภรกษ ฉตรแกว เจาหนาทบรหารงานทวไป

นางพรทพย จนทรค า เจาหนาทปฏบตงาน

นางสาววราภรณ โยธาราษฏร นกวเคราะหนโยบายและแผน

นายวรพชญ หมารตน นกวชาการคอมพวเตอร