ค ำน ำส ำนักพิมพ์ · ค ำน ำส ำนักพิมพ์ ‘วิปัสสนานุบาล’ เป็นที่รู้จักกันในฐานะ

ค�ำน�ำส�ำนกพมพ

‘วปสสนานบาล’ เปนทร จกกนในฐานะหนงสอทเตมไปดวยประโยคเหนยวน�าใหผอานเกดสตรสกถงความไมเทยง ไมใชตวตนของกายใจทก�าลงนงอานหนงสออยนนเอง

ครงแรกทตพมพ คอเดอนมนาคม ๒๕๔๗ และคราวน เมอส�านกพมพฮาวฟารไดน�ามาตพมพอกครงหลงจากสบปผานไป คณดงตฤณได ‘เขยนใหมทงหมด’ อกทงเพมภาพประกอบทจะเหนยวน�าใหเกดความรสกเขามาในตนเอง ชดเจนกวาการอานเพยงอยางเดยว รวมทงแนะน�าการใชเทคโนโลยของวนน เปนพเลยงชวยเจรญสตอกดวย

ถาจะกลาววา นเปนการยมชอเกาซงเปนท

วปสสนำนบำล

ดงตฤณ เขยน

พญ.ณฐชญา ไมตรเวช อำ�นวยก�รผลต

เกสรา เตมสนวาณช บรรณ�ธก�ร

ชมพนช ลออวรรณากร บรรณ�ธก�ร

ศรนย ไมตรเวช ปกและรปเลม

สำานกพมพฮาวฟาร ผผลตและจำ�หน�ย มกร�คม ๒๕๕๗

สงซอหนงสอจากส�านกพมพฮาวฟารไดท

http://howfarbooks.com

หรอตดตอคณดสตา (081) 545-1949

รจก มาท�าหนงสอเลมใหมททนยคทนสมย กคงไมผดนก เพราะแมมโครงเกาอยบาง แตเนอหากตางไปมากจนแทบไมเหลอเคาเดมสกเทาไร

เราเชอวานจะเปนกาวแรกทใหก�าลงใจกบทกทานวา วปสสนาอนเปนบทฝกล�าคาทสดในพทธศาสนานน หาใชเรองเกนเออมไม แมจะยงอยทบาน มไดขยบออกไปแสวงวเวก หาสถานทปฏบตธรรมแตอยางไรเลยกตาม สมกบทคณดงตฤณไดเขยนไวในโปรยปกฉบบเดมวา

คมอชนอนบาล

เตรยมสานถงปรญญา

สาขาเหนโลกตามจรง

เพอทงนสยหวงทกขเสยท

ส�ำนกพมพฮำวฟำร

ค�ำน�ำผเขยน

ภายในหนงนาททคณเรมอานบทแรกของหนงสอเลมน เปนทคาดหมายไดวา คณจะรสกเขามาในตนเองแบบทตางไปจากเดม

เนอหาของหนงสอทงเลมทเหลอ สวนใหญจะกระชบสน เนนการกอประสบการณทางวปสสนา ดวยการอานตวเองออก บอกตวเองถกวา ก�าลงเกดอะไรขนในตนเอง และอะไรหายไปแลวจากตนเอง

อนบาล คอ ชนเรยนแรกส�าหรบผเรมตนศกษา

วปสสนา คอ การรกายใจตามจรงวาไมเทยง ไมใชตวตน เพอจะหลดพนจากความกระวนกระวายเกยวกบตวตน อนเปนตนเหตแหงทกขทงปวง

วปสสนานบาล เปนค�าสนธระหวาง ‘วปสสนา’ กบ ‘อนบาล’ และเปนเทคนคทจะชวยน�าคณออกจากจดเรมตน มารจกกบวปสสนาแบบ ‘เขาตว’ และ ‘ตรงทาง’ กนจรงๆ

วปสสนาแบบเขาตว คอ การฝกเอาเรองไกลตวทงไป แลวเอาเรองในตว อนไดแกกายใจนเขามาแทน

วปสสนาแบบตรงทาง คอ การฝกเอาเรองทไมเกยวกบการดบทกขทางใจทงไป เอาเรองทเกยวกบความสงบระงบและการตนรของจรง อนเปนเหตแหงการดบทกขเขามาแทน

เพยงด�าเนนวปสสนาแบบเขาตวและตรงทางไปไดไมนาน สงทจะเหนเปนผลทนใจคอ คณเปลยนนสยจากคดมากเปนคดนอย หรอยกระดบจากแคคดนอยธรรมดาเปนมสตมากในการคด กระทงในทสดกยกระดบจากมสตมากในการคด

เปน ‘รชดวาก�าลงคด’ เหนจตอยสวนจต เหนคดอยสวนคด ไมมตวตนผคด ซงจะเปนประสบการณแปลกใหมไรทกขอยางนาพศวง

เพยงอานและลองท�าตาม อยางนอยคณจะรจกกบความสงบวเวกทางจตทมรสอนเยยม และเพยงสงบไดในทามกลางความวนวายกบเครองเราใหเรารอนทงหลาย กนบวาเปนการเปลยนแปลงครงส�าคญของชวตแลวมใชหรอ?

มกราคม ๕๗

สำรบญ

บนไดขนแรกคอเหนความจรงในตว� 1๒

รสกถงความไมเทยงอยกบเนอกบตว� 1๖

ฝกหายใจยกระดบสต� ๒๒

เครองทนแรงใหเกดความตอเนอง� 3๒

หดดปฏกรยาทางใจ� 5๒

หดดนมตปรงแตง� ๖3

จตฟงยอมรบ�จตสงบยอมร� 8๙

รสาเหตของจตสวางและจตมด� 111

เปลยนจากคดเปนรวาคด� 1๒1

ดจตวนสดทาย� 1๒๖

วปสสนานบาล howfarbooks.com

12 13

บนไดขนแรกคอเหนควำมจรงในตว

อะไรคอ ‘ควำมจรง’ ทคณเหน‘เสยวหนำของหญงสำว’ ทมองทแยงจำกดำนหลง

‘ซกหนำซำยของหญงชรำ’ ทคณเหนจำกดำนขำงหรอวำ ‘ภำพลวงตำ’ ของศลปนนรนำมทวำดขนใหสนเทห?

หนงสอเลมนเขยนเปนภาษาไทย คณอานภาษาไทยออก ฉะนน ถาบอกตวเองถกวาคณก�าลง ‘คดเปนภาษาไทย’ กยอมตรงตามจรงในปจจบนแลว


14 15

หลงจากอานยอหนากอนพรอมทงดรปประกอบเรยบรอย แนวโนมคอชวขณะหนง คณจะเกดประสบการณ ‘รสกชด’ ถงความจรง ทเหมอนมคลนความคดเปนเสยงภาษาไทยอยในหว

ขอใหสงเกตวา ชวขณะประสบการณ ‘เหนความคด’ นน ความรสกวามตวคณดเหมอนหายไปชวขณะ และชวขณะนนเอง จงไมมความรสกวตกทกขรอนเกยวกบตวคณอย ตลอดจนไมมความรสกอยากใหตวคณไดเปนสขเพมขนดวย

เหนครงเดยวในชวขณะสนๆ แลวกลบมามความรสกเปนตวคณใหม อยางมากกกลายเปนแครสกวา ‘แปลกดทตวตนหายไปวบหนง’ และไมพบวาชวตแตกตางไปจากเดมแตอยางใด

ค�าถามทนาสนใจคอ ถาเหนหลายครง เหนบอยๆ หรอกระทงเหนกลมความคดในหวเหมอนพยบแดดลวงตาเปนปกตละ จะเกดอะไรขน?

การเหนความจรงแลวหายทกขได คอสาระ คอแกนสาร คอประโยชนอนพงมพงไดบนเสนทางวปสสนา

วปสสนาเบองตน สลายทกขไดเปนครงๆ

วปสสนาเบองกลาง ปดกนการกอตวของทกขไดหลายๆครง

วปสสนาเบองปลาย ท�าลายทางมาทางไปของทกขได ชนดไมมวนกลบมาเกดขนอกเลยแมแตครงเดยว!


16 17

รสกถงควำมไมเทยงอยกบเนอกบตว

‘ครนคด’ วำอะไรๆในโลกนอกตวไมเทยงมสทธหำยทกขไดชวครหนง

แตถำ ‘รสก’ ถงควำมไมเทยงทอยตดกบเนอกบตวมสทธหำยทกขไดชวกำลนำน

ธรรมดาเมออานหนงสอไปนานๆ ฝาเทาอาจหงกงอหนอยๆโดยไมรสกตว

เมอเหนวาเทาเกรง คณคอยเกดสต อาจมความคดถามตวเองขนมาวา จะเกรงไปท�าไม? ทนใดนนกจะรสกผอนคลาย สบายฝาเทา และเหมอนจตใจสงบสขกวาเดมชวขณะหนง


18 19

ถาสงเกตทอน กอาจเหนอกดวยวา บางชวงกเกรงแขน เกรงมอ หรอเกรงตว

พอเกดสตร กปลอยตามสบายแทนเชนกน

การส�ารวจแลวเหนความจรงทางกายเชนน ถอเปนการ ‘มสต’ เบองตนได เพราะความหมายทแทจรงของการมสตอยในปจจบนกคอ ‘ระลกไดวาก�าลงเกดอะไรขน’

การมสตแตละครง เหมอนจะท�าใหอะไรๆดขนไดทกครง เชน เมอรวาอวยวะสวนใดเกรงเปลา กไมรจะเกรงใหเสยแรงไปท�าไม ผอนคลายใหสบายกายสบายใจดกวา

นอกจากนน การมสตเขามาอยกบเนอกบตว ยงชวยใหคณหตาสวาง รสกวาใจเปดกวางขน รบรความเปนปจจบนของตนเองทอยในทานงไดดกวาเคยดวย

แต ‘เกดสต’ กบ ‘เกดวปสสนา’ นน มความตางกนมาก กลาวคอ ทกคนในโลกอาจเกดสต รสกขนมาวา...

‘ตวฉน’ ก�าลงนงบาง ขยบเขยอนบาง


20 21

‘เทาของฉน’ งมบาง แบสบายบาง

‘มอของฉน’ หงกบาง ปลอยสบายบาง

สวนผเจรญวปสสนาจะ ‘ท�าความเขาใจไวกอน’ เปนการบวกมมมองใหม เพมเขาไปในการมสต คอเหนวา สงใดไมเทยง สงนนก�าลงแสดงความไมใชตวตน ถามตวตนอะไรอยางหนงจรง กตองคงอยเปนรปเปนรางอนเดมไดตลอดไป

เมอมาเหนการแสดงความ ‘กลบไปกลบมา’ ของอวยวะทเปลยนรปตามความบบคนของกลามเนอ ตองหดเกรงบาง แลวผอนคลายบางอยางน นานเขาสตกจะพฒนา ยกระดบ ‘ความรสก’ ขนไปเปน ‘ความรซง’ วา แทจรงไมมตวฉนในทาทางใดแนๆ มแตรางกายรปนงทไมอาจนง มแตรปเทาง มทอาจเปลยนเปนแบ มแตรปมอหงกทอาจเปลยนเปนคลาย ไมอาจบอกไดวาตวตนของใคร ‘ตวคณ’ มภาวะทางกายแบบไหนกนแน

หากมแวนวเศษสองทะลผวหนง คณจะเหนดวยซ�าวา รางกายนเปนถงบรรจกระบวนการชวเคมขนาดใหญ ก�าลงปรวนแปร เปลยนแปลงอยางมโหฬารไปตางๆนานาอยทกนาท!

อยางไรกตาม ถงจะตระหนกวา ‘ไมมตวเดม’ อยในรางกายนเลย ความรสกวามตวตนแนๆกจะยงคงด�ารงอย เพราะนนเปนปมทางจตทสลบซบซอนและเหนยวแนน เกนกวาจะอาศยเพยงแคการสงเกตความไมเทยงเลกๆนอยๆมาคลายออกไดหมด การเหนความไมเทยงของเทาและมอน เปนเพยงตวอยาง เปนเพยงบทฝกเบองตนทอาจกอความรสกวา ‘กายไมเทยง’ ไดอยางออนๆ เปนของชววบชววาบ คลายคดไปเอง ถาจะรใหจรงตองดทว ดครบวงจรทงสวนของรปธรรมและสวนของนามธรรม อนอยในขอบเขตของกายใจน จนกวาจะไมเหลอพนใหอปาทานยนอยไดอกเลย


22 23

ฝกหำยใจยกระดบสต

มองสบำยๆทจดศนยกลำงวงกลม คณจะเหนวงกลมทงดวงมองสบำยๆทแสงสวำงกลำงภำพ

คณจะเหนวงกลม สเหลยม และหำเหลยมพรอมกนแตถำเพงเลงคบแคบทจดใดจดหนงมำกเกนไปคณจะไมเหนอะไรมำกไปกวำจดคบแคบจดนน

เพอจะรสกถง ‘กายใจทงหมด’ โดยงาย คณแคฝกรสกถงลมหายใจใหเปนเพยงอยางเดยวกพอ เพราะเมอ ‘มอง’ ลมหายใจเปน ภาพรวมของกายใจทงหมดจะปรากฏตามมาเอง

ในวนาทน ใหถามตวเองวาลมหายใจสดทายทผานมาสนหรอยาว หากตอบไมถก กแปลวาสตของคณไมอยทลมหายใจ และมความโนมเอยงวาจะเปนลมสน


24 25

ตอเมออานถงเนอความทถามกระตนใหรสกถงลมหายใจในปจจบน คณจงคอยกลบมารสกถงความมอยของลมหายใจ และตวลมกอาจถกลากยาวขนจนเตมปอดทนท ทงทคณยงไมไดละสายตาจากหนาหนงสอไปไหนเลย

ขอใหสงเกตดวยวา คณจะมสตรลมหายใจดๆ กตอเมอลมยาวเตมปอดพอดๆเทานน สวน

ลมสนจะไมคอยร หรอไมรเอาเลย

เอาอกท ระหวางทอานบรรทดนคณหายใจเขายาวหรอวาสน?

ยาว คอ รสกถงการลากยาว อาจจะ ‘เทากบ’ หรอ ‘มากกวา’ ลมกอนหนา และมความสดชนเตมปอดมากกวา

สน คอ รสกวาหดลง จนสงเกตยาก หรอเหนไดชดวาลมกอนหนายาวกวา กบทงไมคอยเตมปอด ไมคอยสดชนตนเตมนก

ความรบรเกยวกบลมยาวและลมสน จะปรากฏเปนมโนภาพทางใจแบบหนง ทท�าใหคณทราบวามนตางกน ไมเทากน ลมสนคอมโนภาพสายลมสนๆ ลมยาวคอมโนภาพสายลมยาวๆ

ขอใหสงเกตดวยวา ในวาระแรกทถกกระตนใหระลกถงลมหายใจ คณจะนกออกได


26 27

สบายๆ กบทงไมรสกอดอดกบการหายใจเขาออกยดยาวเพยงครงเดยว

แตหากพยายามตงใจท�าซ�าแลวซ�าอก จะเอาแตลมเขายาวๆทาเดยว คณจะเกดความอดอดคดแนน เพราะนนไมเปนไปตามธรรมชาตความตองการทางกาย ทขอแคลมเขาออกแบบผอนสนผอนยาวสลบกนกพอ

นเปนการคนพบดวยตนเองประการหนงวา ถาปรารถนาจะฝกหายใจเพอยกระดบสต จงอยาหายใจแบบฝนธรรมชาต เพราะนอกจากจะไมชวยยกระดบสตใหสงขน ยงจะเปนการกดคณภาพสตใหตกต�าลงอกดวย

ถามตวเองอกทวา ระหวางอานยอหนาน ลมหายใจยงยาวอยหรอไม อยาเสยใจถาสนลง อยาดใจถายาวขน เพราะการฝกหายใจยกระดบสตทแท จะไมมการตดสนภาวะทเกดขนวาดหรอ

ไมด ไดคะแนนมากกวาหรอนอยกวา นาชนชอบหรอนาชงชง มแตการจบสงเกตความไมเทา

เดมลวนๆ

เมอจตของคณเลกตคาวา ดกวาหรอแยกวา การรบรจะเรมถกตอง ตรงตามธรรมชาต การ

ยอมรบธรรมชาตทก�าลงปรากฏตรงตามจรง

นนแหละ คอสต คอการระลกไดวาปจจบน

เปนอยางไรอย

ขณะของการรลมหายใจ โดยเฉพาะลมหายใจยาวๆ จะเหนวา การรบรตวหนงสออาจเวนวรรคไปในชวแวบเลกๆ โดยสายตาอาจไมจ�าเปนตองละไปจากหนากระดาษแตอยางใด แตพอรลมเสรจสายตากกลบมาจดจอกบขอความตอไดอก และสามารถร เนอความในหนงสอสบเนองกนดจสายน�าไมขาดสาย

จากขอเทจจรงทปรากฏน จะเหนวา การ


28 29

ระลกรลมหายใจเปนพกๆไมไดรบกวนงานทท�าอยตรงหนา และมใชการพยายามท�างานสองอยางพรอมกนจนขาดสต แตเปนการอาศยการหายใจเปนเครองชวยกระตนใหเกดสตอยกบเนอกบตว หรออกนยหนงปองกนไมใหจตเพงเครงเครยดไปกบสงทอยตรงหนาจนขาดความรเนอรตวเทานน

พอมาถงยอหนาน คณควรเรมรสกถงความสงบ และมจตใจฝกใฝทจะรบรเกยวกบความเปนลมหายใจมากขน นคอธรรมชาตการท�างานของจต เมอหมนสงเกตรสงใดบอยๆ กจะเกด

อตโนมตเขารสงนนเรอยๆไปเอง โดยไมตอง

ใชความฝนใจพยายาม

เมอมาถงยอหนาน หากลมหายใจของคณสนลง แลวคณยงสามารถรไดถงการปรากฏของลมหายใจ แปลวาจตของคณเกดความผกพนกบลมหายใจ กบทงเกดภาวะผร ผเฝาดปวงลมหายใจทงหลายก�าลงแสดงความไมเทยงแลว

เมอเหนลมหายใจทงหลายไมเทยงได คณจะเหนสภาพจตของตวเองแปลกไป คอ ในขณะหายใจ จะเหมอนรบรถงการมอยของรางกายในอรยาบถนงหรอยนไดชดขนอยางเปนไปเอง

ทยอหนาน ขอใหสงเกตวา ทานงปจจบนเปนคอตงหลงตรง หรอวาหลงงอคอตก สภาพความตรงหรอความงอทสงเกตได จะชวยกระตนใหเกดการรบรถงทานงทงหมดตรงตามความเปนจรง โดยไมตองพยายามจนตนาการแตอยางใด

นอกจากจะพาคณมาเหนอรยาบถอนเปนปจจบนไดแลว ลมหายใจยงพาคณมารสกถงความเปนสขเปนทกขไดอกดวย

ทยอหนาน ขอใหสงเกตวา เมอรสกถงทานงไดตามจรง คณจะเหนรายละเอยดระหวางการหายใจแตละครงวา ถาขณะหายใจเขา มการพองหนาทองออกนดหนง โดยไมมความเครยดเกรงท


30 31

สวนใดสวนหนงของรางกาย สายลมหายใจจะยาว ใหความรสกสบาย ผอนคลายยง

สงเกตตอไปวา ความสบายนนมอายขยสนหรอยาวเพยงใด บางครงอาจสบายแคชวงหายใจเขา บางครงอาจสบายแคชวงหายใจออก บางครงสบายไดตลอดสาย นบเรมจากหายใจเขามาจนสดทปอด แลวระบายออกไปจนพนโพรงจมกทงหมด

เมอรบรวาสบายเปนอยางไร กจะเหนเปนขอเปรยบเทยบไดถกวา บางลมหายใจกน�าความอดอดเขามาสตวไดเชนกน

อยาเสยใจวายงหายใจไมเปน แตใหเหนตามจรงวาความสบายกบความอดอด เปนสงทเกดขนสลบกนได และกลบไปกลบมาได

ทไดเขาไปรอาการไมเทยงของความสบายและความอดอดตามจรงไดนน นบวาคณรสกถงสงทละเอยดกวาลมหายใจแลว กบทงพรอมทจะดตอ

ไปถงสงทละเอยดกวานน เชน ความไมเทยงของสภาพจต ความไมเทยงของสภาพความนกคด

สงส�าคญทควรย�าความเขาใจ คอ ลมหายใจเปนศนยกลางการรบรทด คณสามารถเหนกายใจทงหมดไดจากศนยกลางการรบรนเอง


32 33

เครองทนแรงใหเกดควำมตอเนอง

กำรปลกทดทสดคอกำรปลกใหตนรควำมจรงทอยกบเนอกบตว

ลมหายใจเปนของทตองเกดขนตลอดทง ๒๔ ชวโมง และเปนของไมมมลทน ยงรมากจงยงมสตมาก

แมหวงจะท�าวปสสนาใหเกดความตอเนอง กไมมแนวฝกใดดไปกวาการหดรลมหายใจบอยๆ เพราะนอกจากจะเปน ‘ศนยกลางการรบรกายใจ’ แลว ยงเปนราวเกาะใหสตหยดยน ลกขนจากสภาพลม และตงเดนอยไดนาน

ปญหาคอ ถาไมมเครองกระตน เชน ค�าชบอกจากคนอน หรอตวหนงสอทกลาวถงลมหายใจ คนเราจะไมมความเคยชนจะเขามารสกถงลมหายใจ กบทงไมมก�าลงใจมากพอจะสรางความเคยชนดวย

เรามาใช เทคโนโลยของวนน ให เป นประโยชนในทางวปสสนากน โดยมาดหลกวธประยกตใชกนกอน แลวคอยดสาธตวธตงคาอปกรณในภายหลง


34 35

หลกวธประยกตใช

ใหมอปกรณอเลกทรอนกสพกพาตดตวไว ชนดทคณสามารถตงเวลาใหมนปลกเตอนไดหางกนครงละหนงนาท โดยจ�าหลกการไวงายๆ คอ

เมอมการปลกเตอนในแตละครง

ใหถามตวเองวาคณก�าลงหายใจเขาอย

หรอก�าลงหายใจออกอย

หรอก�าลงเวนวรรคจากการหายใจอย

เมอรแบบตรงตามจรง ไมใชตรงตามอยาก ความอยากจะเบาบางลง แลวมสตร แจมชดขน รสกเปนปกตสขมากขนเรอยๆกบการรลม

ยกตวอยางเชน ขณะมการปลกเตอนครงหนงๆ หากก�าลงอย ในชวงไมไดหายใจ และรางกายยงไมไดเรยกรองเอาลมหายใจใหม กแค

ยอมรบตามจรงวาก�าลงพกหายใจอย ไมใชไปเรงลากเอาลมหายใจเขามา การมสตรวาก�าลงพก

หายใจ กบทงไมรบเรงลากลมเขา จะท�าให

เกดการสงเกตไปเองวา ธรรมชาตทางกาย

ตองการลมระลอกตอไปเมอใด

ทส�าคญ ทกการปลกเตอนหนงครง ขอใหสงเกตรความเปนไปเกยวกบลมหายใจหนเดยว อยาพยายามรใหมากกวานน ทงนกเพราะสตของมอใหมมความไมสม�าเสมอเปนธรรมดา แตนาฬกาปลกมความสม�าเสมอทแนนอน การรสกถงลมหายใจทกหนงนาท เปนระยะเวลาทถพอจะท�าใหเกดสตอตโนมตไดเอง แตขณะเดยวกนกหางพอทจะท�าใหไมเกดความเครงเครยดขนมาดวย

การเกดสตรสกถงลมหายใจเปนอตโนมต หมายถงว า แม ไม มการเตอนจากอปกรณอเลกทรอนกส ลมหายใจกปรากฏกบใจคณเรอยๆ อาจจะไมถงกบทกครง แตกบอยขนาดทคณสงเกต


36 37

ไดวา ก�าลงเปนสขหรอเปนทกขกบลมหายใจ ทงทก�าลงเขา ทงทก�าลงออก ทงทก�าลงยาว ทงทก�าลงสน

ขอใหสงเกตดวยวา การเหนความไมเทยงของลมหายใจ ทเขาบางออกบาง ยาวบางสนบางนน ท�าใหลมหายใจหลอกคณไมไดวา มนเปนตวคณ หรอคณเปนเจาของมน เพราะไมมลมระลอกใดซ�ากนเลย และแมแตความสบายหรอความอดอดทมมากบแตละลมหายใจ กไมสม�าเสมอดวย

หลงจากทราบหลกวธประยกตชดเจนแลว กมาดสาธตวธตงคาอปกรณกนบาง โดยยกเอาอปกรณทมระบบปฏบตการแอนดรอยดมาเปนแมแบบสาธต เนองจากเปนอปกรณราคาถก หาไดทวไป ทงทเปนโทรศพทมอถอและนาฬกาขอมอ โดยทเมอทราบหลกการแลว กสามารถน�าไปใชกบอปกรณอนทไมใชแอนดรอยดไดเชนกน

สาธตวธตงคาอปกรณ

อปกรณแอนดรอยดทกชน จะสามารถดาวนโหลดแอปตางๆจาก Play Store ได วธสรางทะเบยนบญชไวใน Play Store คอ เขาไปทเมน Settings ของอปกรณ เลอก Accounts แลวเลอก Add Account และเลอก Google จากนนจงใสอเมลแอดเดรสทเปน Gmail เขาไป

เมอเปนเจาของทะเบยนบญชแลว คณจะสามารถดาวนโหลดแอปฟรไดทนท โดยในทน เราจะดาวนโหลดแอปประเภท ‘Timer’ มาลงในเครองกน

แอปฟรทสอดคลองกบการใชงาน มชอวา Yata! Yet Another Timer App เพยงคณใสชอนลงในชอง Search ของ Play Store กจะพบไดทนท


38 39

ใหคลกป ม แลวรอการดาวนโหลดไฟลขนาด ๓๑๑ กโลไบต มาตดตงลงในอปกรณแอนดรอยดของคณ

หากไมมอะไรผดพลาด จะปรากฏไอคอนของแอป คอ ขนมาในเครอง ซงเมอคณเรยกใช กจะเหนหนาจอแรกปรากฏ

จากนนใหกด Menu Key บนตวอปกรณเพอเขาไปตงคาในหนาจอ Preferences เสยกอน


40 41

สงทเราตองการจรงๆ คอการปลกเตอนแบบสน (Vibration) ไมตองการเสยงเตอนซงอาจไปรบกวนคนรอบขาง แลวกไมตองการใหหนาจอสวางขน เพราะจะสนเปลองแบตเตอรเปลาๆ จงควรน�าตวเลอกตางๆเหลานออกไปเสย

แตะเอาตวเลอกนออก เพอไมใหหนาจอสวางขนเมอมการปลกเตอน

แตะเอาตวเลอกนออก เพอไมใหเสยงจาก Yata! ดงเมอมการปลกเตอน

แตะ Custom ringtone ก�าหนดเปน Silent แลวคลกปม เพอไมใหมเสยงอนดงอก


42 43

ตวเลอกนจะท�าใหในแตละการปลกเตอนเกดการสนซ�า หากคณร�าคาญกบการสนหลายครง กสามารถแตะเอาตวเลอกนออก

แตะ Notification timeout ก�าหนดเปน 5 sec เพอใหการสนมความยาวไมเกน ๕ วนาท (หากคณเลอก Repeating ringtone จะมการสนยาวสองครง และสนหนงครง)

ดใหแนใจวาตวเลอกน Vibrate ถกเลอก เพราะจะท�าใหเกดการสนเมอปลกเตอน ซงคาเดมจะเลอกใหสนอยแลว

แตะเอาตวเลอกนไว เพอใหมการปลกเตอนไปเรอยๆทกชวงเวลาทคณก�าหนด มฉะนนปลกเตอนครงเดยวแลวจะหยด

ถงตอนนคณก�าหนดคาตวเลอกไวพรอมใชจรงแลว ใหกด Back Key บนอปกรณแอนดรอยดของคณเพอออกมาทหนาการใชงาน

ในการใชงานจรง สงทคณตองท�าคอเลอกว าจะใหมการทงช วงเวลาในการปลกเตอนยาวนานเพยงใด โดยแตะปมตางๆตามขนตอนดงน


44 45

ลางคาเวลาเดมใหเปนศนย

ตงคาเวลาปลกเตอนตามตองการ หาก ๑ นาทส�าหรบคณรสกวาบอยไป กอาจปรบเปน ๒ หรอ ๓ นาท หาเวลาทเหมาะสมส�าหรบตนเอง หลกงายๆคอ อยาใหบอยจนร�าคาญ อยาใหนานจนเหมอ

เมอเลข 01:00 ขนมา หมายความวาคณพรอมจะใหปลกเตอนทกหนงนาทแลว แตเพอใหการเขามาใชงานครงตอไปมชวงเวลาปลกเตอนเปนหนงนาทเสมอ กใหแตะทตวเลข 01:00 แลวแตะ Set as default ดวย

เรมนบถอยหลงสการปลกเตอนทกหนงนาท

หยดการปลกเตอน

นาฬกาปลกไมไดชวยใหคณท�าวปสสนาเปน มนแคชวย ‘กระตนใหนกถงลมหายใจอยางสม�าเสมอ’ กระทงเกดความเคยชนเทานน ทเหลอคอวธสงเกตลมหายใจของคณวาถกตองตามหลก


46 47

การ ‘เหนลมไมเทยง’ หรอไม และนนเองทจะชวยใหสตเจรญขนได กระทงพฒนาแกกลาเปนวปสสนาของจรงในทสด

ตกลงกบตวเองซ�าๆวา จะไมมการปรบแตง หรอท�าลมหายใจใหดกวาทปรากฏอย ณ ขณะถกปลก ตอใหเปนลมหายใจทมาพรอมความเครยด กตองยอมรบวานนเปนลมหายใจแหงความเครยด อยาเสยใจ แตถาเปนลมหายใจทมาพรอมความสบาย กใหรบทราบวานนเปนลมหายใจแหงความสบาย อยาไปดใจ ย�ากบตวเองเสมอวา วปสสนาคอรตามจรง เหนทกความไมเทยงของแตละภาวะวา เปนการแสดงความจรงทนาด นารทสด

หลงจากใชอปกรณเปน ตลอดจนมมมมองและการรสกถงลมหายใจอยางถกตอง การปลกเตอนจะชวยยกระดบสตของคณใหออกตวจากจดเรมไดรวดเรวอยางเหลอเชอ คอวนเดยวคณจะกลายเปนคนเลกหมกมนครนคดกบสงไรสาระ หน

มาเรมสนใจสงทปราศจากมลทนในตนเอง โดยไมมผลขางเคยงใดๆ จนอาจอยากเรยกอปกรณตดตววา ‘หลวงพอสต’ ขนมากได

หากนกขอบคณโปรแกรมเมอรผ พฒนาแอป Yata! กอาจตอบแทนแรงกายแรงสมองของเขาดวยการเขาไปทหนา Preferences แลวแตะ

ซงกจะมการน�าคณไปสหนาบรจาคผานบญช PayPal ทนท

ปจจบนมอปกรณแอนดรอยดอยมาก หากคณอยากไดความกะทดรด พกพาสะดวก เปนโทรศพทไดในตว กอาจหาดนาฬกาขอมอแอนดรอยด ซงมใหเลอกซอทวไปในไทย


48 49

นอกจากอปกรณแอนดรอยดแลว ยงมอปกรณปลกเตอนหลากหลายใหเลอกใช ทงทเปนแอปในระบบปฏบตการ iOS และระบบปฏบตการ Windows Phone กบทงทเปนอปกรณเฉพาะทาง หรอนาฬกาดจตอลทวไป

คณสามารถสบหาแอปและอปกรณเหลานจากอนเตอรเนต โดยใชค�าคนส�าคญ ๔ ค�า คอ

auto repeat countdown vibration

เมอตองการสบหาแอปส�าหรบไอโฟนโดยเฉพาะ กใหเตมค�าส�าคญบวกเขาไป คอ iOS

เมอตองการสบหาแอปส�าหรบวนโดวสโฟน กใหเตมค�าส�าคญบวกเขาไป คอ Windows Phone

เมอตองการอปกรณเฉพาะทางเปนนาฬกาดจตอล กใหเตมค�าส�าคญบวกเขาไป คอ Digital Watch

ส�าหรบนาฬกาดจตอล อาจเปนอปกรณทหลายคนพอใจใชมากกวาอปกรณอน เนองจากมฟงกชนการใชงานรองรบการปลกเตอนอยแลว ไมจ�าเปนตองตดตงซอฟตแวรเพมเตมใดๆอก

นาฬกาดจตอลยหอทมขายอยทวไปในไทย ไดแก Casio ซงซรส G-Shock จะมฟงกชน Auto repeat countdown อย จงนบเปนทางเลอกทหางายและราคาไมแพงนก


50 51

แตหากต องการอปกรณเฉพาะทางทออกแบบมาเพอการปลกเตอนแบบสนโดยเฉพาะ กอาจหาซอ VibraLITE จาก eBay.com ได

เมอพบวาคณสามารถรสกถงความไมเทยงของลมหายใจไดเปนอตโนมต กควรหยดใชอปกรณชวย เพอใหก�าลงสตอยตวดวยตนเอง แตเมอใดชวตประจ�าวนวนวายเกนกวาจะตงสตไดเอง กคอยน�าอปกรณมาใชใหม อยางนจงเกดมมมองทถกตอง คอ เหนอปกรณเปนเครองชวยใหออกตวไดเรว หาใชเครองสรางสตทไมอาจขาดได


52 53

หดดปฏกรยำทำงใจ

กำรฝกดปฏกรยำทำงใจในขณะถกกระทบคอตนทำงน�ำไปสกำรเหนจตของตวเอง

และตอยอดเปนกำรเหนวำไมมตวเองอยในจต

ขณะน หากมคนแปลกหนาเดนปรเขามากระแทกเสยงดาดดนใสหนาคณจงๆวา

คณจะรสกอยางไร งงงน? ฉนกก? หรออยากดาสวนกลบไปทนท?

ถาหากทนทนน คณคดวาเขาดาผดตว กอาจงงงนผสมโมโห คอแคไมพอใจทอยดๆ กถกดา

แตหากทราบวา คนดามความจงใจยดเยยดขอหาใหคณแบบถกตวแนๆ คณคงไมแคโมโห แตนาจะเจบใจดวย อยากดากลบดวย

การเรมฝกดปฏกรยาทางใจนน เรมจาก


54 55

การท�าความเขาใจไวแมนๆวา ปฏกรยาทางใจ

ยอมไมเกดขนเองลอยๆ แตเกดจากการโดน

สงใดสงหนงกระทบเสมอ จะเปนรปเสยง

ภายนอกปรากฏกระทบหตากด หรอจะเปน

ความคดภายในผดขนกระทบใจตนเองกด

เมอถกกระทบ ยอมเกดความผดแผกทางใจ ซงกมใหสงเกตแคสองลกษณะหลกๆ คอ

กระเพอมไหวขนเปนความรสกด

กบ...

กระเพอมไหวขนเปนความรสกแย

ความรสกดกบความรสกแย แยกออกไดเปนหลายประเภท แตทคณควรใชสงเกตวาเปนการกระเพอมไหวทางจต คอความรสกทมความพเศษ ขนาด ‘นาตดใจ’ หรอ ‘นาขดใจ’

ความรสกดๆทมความนาตดใจ ดงดดใหร สกเสนหา ยอมใจใหเคลมหลง หรอกระทงกระตนใหเกดปฏกรยาทางเพศ เราเรยกวา

ราคะความรสกแยๆทมความนาขดใจ ผลกไสให

อยากออกหาง นาระคายใจ ชวนใหหงดหงด หรอกระทงเกดปฏกรยาอยากทบต อยากท�าลายลางตวตนเหต เราเรยกวา

โทสะทยอหนาน ลองถามตวเองวาลมหายใจเปน

อยางไรอย ลากเขา ระบายออก หรอวาหยดสงบ


56 57

ถาลมหายใจขาดหวงไป เพราะเหนสวนโคงสวนเวาอนบาดตานาพสมย หรอซอกมมนาคนหาทดงดดใจใหเกดความวาบหวาม ขอใหพจารณาวา รสกทงหมดอยางไร กนนแหละ ทเรยกวาเปนปฏกรยาทางใจในทางราคะ

ราคะทเกดขน เปนไปไดสองระดบใหญๆ ระดบแรกคอเกดขนชววบทภาพกระทบตา แลวหายไปเมอละสายตาจากภาพ ระดบทสองคอเกดขนแลวตดใจใครตรกนกตอ แมละสายตาจากภาพ

แลวกยงคงคดถงไมเลก

การคดไมเลกนน อาจเปนการตรกนกถง ‘ภาพตดตา’ หรออาจเปนการจดจ�า ‘ความรสกบาดใจใครจบตอง’ อนเปนผลจากทตาเหนรปเยายวนนนๆ

ปฏกรยาทางใจแบบน มกลามไปเปนปฏกรยาทางกาย กอใหเกดอาการทางกายรวมดวย ซงสงเกตกจะทราบวา เมอใดปฏกรยาทางกายเกดขน เมอนนราคะจะดบยากแลว

ความแรงของอารมณประเภท ‘อยากเหนใหหมด’ หรอไมกความยดเยอของอารมณประเภท ‘อยากจบตองสกท’ เมอสงสมมากแลว กมพลงขบดนใหท�าอะไรแบบคนหนามดขนมาได คณสามารถรสกถงพลงขบดนดงกลาวไดอยางชดเจนในตน

ภาวะทางอารมณใดเปนทรสกไดชด ในทางวปสสนาถอวาภาวะนนน�ามาใชเปนเครองฝกร


58 59

ฝกดไดหมด นบเปนของดทงหมด ไมควรทง

ขวางใหเกดขนแลวหายเปลาทงหมด

หลกวธฝกรราคะและโทสะจะเหมอนกน คอ๑ ยอมรบตามจรงวามนเกดขน การยอมรบจะท�าใหมสตอยกบความจรงตรงหนา สวนการปฏเสธจะท�าใหการรบรไมตรงกบความจรง หรอไมรกระทงวา ความจรงตรงหนาเปนอยางไรเลย ๒ สงเกตแยกแยะใหออกวา ราคะหรอโทสะทเกดขนนน เกดวบเดยวแลวหายไป หรอเกดขนแลวคดตอยดเยอ๓ ไมวาจะกนเวลานอยหรอกนเวลามาก ใหสงเกตความรสกของตวเองหลงจากราคะหรอโทสะหายไป รบรวาเปนอยางนน กายใจตางจากขณะเกดราคะหรอโทสะทลวงไปแลว

ในทางวป สสนา เมอฝ กร อย อย างน ประโยชนทเกดขนอยางโดดเดนทสด คอ รสกถงความเปนจตมากขน เหนจตไมเทยง เดยวมราคะบาง เดยวไมมราคะบาง เดยวมโทสะบาง เดยวไมมโทสะบาง

บางครงกเลสปรากฏเหมอนภาวะอะไรอยางหนงทวบมาแลววาบหาย แตบางครงกเหมอนกเลสจะมยางเหนยว ยดเหนยว ครอบง�าจตใจไดเนนนาน

บางครงจตเหมอนเปนอสระ เปดแผ และอยสบายของมนดๆ แตบางครงจตกเหมอนถกจองจ�า อดอ และกระสบกระสายไมเปนสข

ผลของการเหนวาจตไมเทยง กเหมอนเหนลมหายใจไมเทยง คอ รสกวาไมใชตว ไมใชตน ไมใชบคคลเราเขา ไมใชชาย ไมใชหญง ไมใชสงทควรถอเอาวาเปนใคร


60 61

สรปแลว อารมณพเศษในทางดงดด และอารมณผดปกตในทางราย เหมาะกบการน�ามาใชฝกดปฏกรยาทางใจ เพอน�าไปสการรสกถงความไมเทยงของจต

ปญหาคอ เมอเกดอารมณพเศษในทางดงดด หรอเกดอารมณผดปกตในทางราย ใจคณมกถกอ�านาจความเคยชนครอบง�า เหมอนถกกระชากลากถใหแลนออกไปหา หรอถลาออกไปโตตอบ ดจคนโดนถงครอบปดหปดตา แลวจกหวใหเสยหลกถล�าไปขางหนา โดยไมอาจตงตว ไมอาจมองเหนวธตานทาน

นเอง เปนเหตผลส�าคญวาท�าไมคณจงควรม ‘ภมตานทานแรงกระทบ’ เปนหลกใหตงตวเอาไวกอน โดยการฝกทจะรสกถงความไมเทยงของลมหายใจเหมอนเชนทผานมาแลว ซงเมอเกดภมตานทานเพยงพอ เวลาถกกระทบกจะไมกระเพอมหนกจนเกนก�าลงสตรบร ไมถกกระชากใหแลนไป

หาหรอถลาไปโตตอบแบบฉบพลนทนท ตามอ�านาจความเคยชน

ความสมพนธระหวางการฝกดลมกบการฝกดปฏกรยาทางใจ มกเปนเงาตามกนดงน

หากดลมหายใจไดเรอยๆ กมสทธเหนปฏกรยาทางใจไดเรอยๆ

หากฝ กดลมหายใจมาในแบบเคยชนทจะยอมรบความจรง กมสทธเหนปฏกรยาทางใจตรงตามทมนเปน เชน โกรธแลวรอนกรวาโกรธรอนๆ โกรธแผวๆกรวาโกรธแผวๆ ไมใชท�าเปนไมโกรธ หรอท�าเปนโกรธนอยๆเพอรกษาภาพ


62 63

หากฝกดลมหายใจมาในแบบทคนแลววา ไมใชทกลมหายใจทมากบความสข ไมใชทกลมหายใจทมากบความทกข เหนแตวา เดยวกสบายบาง เดยวกอดอดบางเปนธรรมดา เอาแนเอานอนไมได ดงน กมสทธเหนปฏกรยาทางใจกระเพอมขนแลวลดระดบลงเปนธรรมดา ไมปลมใจเมอเหนปฏกรยาดๆ ไมเสยใจเมอเหนปฏกรยาแยๆเชนกน

หดดนมตปรงแตง

เวลำนกถงใบหนำของคนทดำคณใหเจบใจคณเหนใบหนำเขำเปนสหรอขำวด�ำ?

ใจคณเหนใบหนำเขำชดเจนหรอเลอนรำง?ใจคณเหนใบหนำเขำแวบเดยวหรอหลำยวนำท?

ใจคณเหนใบหนำเขำแยกเขยวยงฟนหรอเรยบเฉยเปนปกต?


64 65

ขอใหนกถงใบหนาของคนทดาทอ หรอตอวาคณใหเกดความเจบใจ เอาทคณคดวาคณจ�าความรสกเสยดแทง นาโมโห ไดอยางแมนย�า

คณจะพบความจรงประการหนง คอ ยงคณจ�าความรสกเสยดแทง หรอความเจบใจไดแมนขนเทาไร ภาพใบหนาของคนๆนนยงปรากฏชด และตงอยนานขนเทานน

ประสบการณตรงทางใจทเกดขนน คอตวอยางการเหน ‘ความปรงแตงทางใจชนดเขมขน’

ความปรงแตงทางใจเกดขนอยตลอดเวลา แตจะเดนชดตอนเกลยดมากหรอรกมาก เพราะอารมณเกลยดและอารมณรกทโดดเดน มอทธพลปรงแตงใหเกดมโนภาพ หรอ ‘นมตทางใจ’ อนเปนภาพเสมอนขนมาในหวงมโนนกของคณไดอยางแจมชด และไมเสอมสลายไป ตราบเทาทอารมณเกลยดหรออารมณรกยงคงปกหลกตงมน

อย

คราวนลองเปลยนใหม ขอใหนกถงใบหนาของคนแปลกหนา ทเพงผานเหนกนตามถนน หรอใครกไดทคณรสกเฉยๆ ไมไดชอบหรอชงอยางไรทงสน

คณจะพบความจรง คอ ใบหนาของเขาเลอนราง และจางหายไปจากใจอยางรวดเรว ซงนนกเปนการแสดงความจรงทวา ความรสกเฉยๆ ไมมพลงรกษานมตทางใจไวไดนาน พอนกออกกแทบจะเลอนหายในทนททนใด

ในหวงมโนนก คนแปลกหนาหรอคนทคณรสกเฉยๆ จะปรากฏมโนภาพพอใหนกออกเปนเคาเปนลางวาหนาตาประมาณไหน หนาแหลม หนาท หนายาว หนาสน ดด ดตลก ฯลฯ

และขอใหสงเกตด ในหวงมโนนกนนเอง คณจะไมเหนอะไรนานเกนโฟกสสายตาทจบนง


66 67

หากโฟกสของสายตาเคลอน มโนนกกเคลอนตาม

เพอใหเขาใจแจมแจง ขอใหมองจดศนยกลางของวงกลมนสบายๆ แบบทเหนเสนรอบวงทงหมดไปดวย แลวนบหนงถงสบในใจชาๆ

จากนน ใหปดตาลง แลวนกถงจดศนยกลาง

วงกลม และนบหนงถงสบใหมในจงหวะเดยวกน โดยอยาใหโฟกสของสายตาเคลอนไปไหน หากพบวาวงกลมวงเดยวกนปรากฏอยในหวงมโนนก กขอใหทราบวานนเรยก ‘ภาพตดตา’

ภาพตดตาเกดจากการทเรามองอะไรสกพก แลวมผลใหเซลลรบภาพถกกระตนนานๆ กระแสประสาทจงยงคงสภาพอยชวครดวยแรงเฉอยในตว

เมอกระแสประสาทหมดแรงเฉอย ภาพตดตากถงเวลาหายไปดวย

แตถาภาพตดตาหายไป แลวคณอาศย ‘ก�าลงใจ’ นกถงจดศนยกลางวงกลมใหม หากวงกลมเกดขนอก จะชดเจนหรอพราเลอนกตาม ตรงนนไมใชภาพตดตาแลว แตเปน ‘นมตทางใจ’ ทคณคดสรางขนดวยก�าลงใจลวนๆ

ใจเปนใหญ ใจเปนประธาน ธรรมทงหลายส�าเรจจากใจ เมอใจคณนกถงวงกลม วงกลมยอม

วปสสนานบาล

68

ส�าเรจขนได ทงทไมเคยมตวตนอยจรง กบทงพรอมจะหายไปเมอ ‘หมดใจ’ คดถงมน

ความสามารถในการหนวงนกถงวงกลมของแตละคนไมเทากน จะเปนไปไดนานเพยงใด ขนอยกบ ‘ก�าลงใจ’ คอ เหนเปนเรองนาสนใจแคไหน ทาทายใหฝกหนวงนกนานๆเพยงใด

ยงหนวงไวไดนานเทาไร กยงเปนสมาธแบบกสณภาพมากขนเทานน หากคณฝกสมาธแบบกสณภาพไดจนกระทงจตมก�าลงมากพอจะรกษารปวงกลมไวไดนานเกน ๕ นาท คราวนพอนกถงใบหนาของใคร แมวาเขาจะเปนคนแปลกหนา ไมไดท�าใหคณรสกรกหรอเกลยด คณกจะยงคงมความสามารถหนวงนกถงใบหนาของเขาไดอยางแจมชดและเนนนาน ราวกบยงเหนอยดวยตาเปลา หรอกระทงชดกวาเหนดวยตาเปลาเสยอก!

การท�าความเขาใจเรองนมตทางใจน จะชวยใหคณเหนกระจางอยางปราศจากขอสงสยวา ‘ความปรงแตงทางใจ’ มหนาตาใหรบรไดหรอไม

ยอนกลบไปนกถงค�าดา เชน ‘ไอตวซวย’ หากคณถกดาดวยค�านแลวสะดง อยางมากกคงแคโกรธชวคร ไมมนมตทางใจใดปรากฏ

แตหากคนเอยปากดา เขาใชเสยงกาวราว กกขฬะ หรอเขาเปนผมอทธพลทางใจกบคณมากพอ กอาจเกดพลงกดดน กอมโนภาพเหมอนเชอโรคราย ชวนใหคณนกวาตวเองกลายรางเปนไวรสนาเกลยดนากลวทระบาดแพรความหายนะไปทกหนทกแหง


70 71

ตรงนเปนขอสงเกตส�าคญประการหนง คอ ถอยค�าหรอสงกระทบใดกตาม ทสามารถ

ท�าความรสกแย กอภาพแจมชดฝงใจได สง

กระทบนนจะสรางอารมณเกลยดขนมาได

มากมายเชนกน

ยงถาเปนค�ากระทบทกดกนใจใหเจบลก กอภาพมดมวชดขนเทาใด อารมณเกลยดจะยงแรงขนเปนเงาตามตวเทานน

นอกจากค�าดา ยงมค�าวจารณ เชน คณอตสาหตงใจคนควา ตงใจหารายละเอยด กบทงอตสาหมาออกแรงพดเสยดบด แตคนทไมรอะไรเลย ไมรบฟงรายละเอยดใดๆเลย มาถงกใหความเหนวาคณละเมอเพอพกไปเอง คดไปเอง พลามพดเหมอนเดกไรเดยงสา

แนนอนฟงเสรจตองโกรธ คณอาจรสกถงหลมด�าแหงโทสะ ทดงดดใหใจยบตวลงเปนความ

จกอก อดอดคดแนน กบทงมความคดเปรยงปรางขนมาในหว ซงกอใหเกดนมตทางใจคลายน�าวนในอก กบสายฟาฟาดอยในหว

และเมออดอนเกนทน ถงจดทระเบดโพลงออกไปดวยการอาปากดา ลกษณะทางใจจะคลายกอนหนตนๆกอนหนง ยงตวแลนทะลแกวออกไป


72 73

ดาเสรจ เรองยงไมจบ ยงไมชะลางสงสกปรกออกจากใจ ความสกปรกกแปรสภาพเปนเงามดแหงปศาจความเกลยด แตกตางจากตวเดมของคณ แตงอกเงยออกไปจากความเปนคณ

เมอสามารถเหนทมาทไปของอารมณเกลยด ทราบวาเปนความปรงแตงทางใจอนมตนเหต ไมใชเกดขนเองลอยๆ กบทงไมไดฝากอยกบตวตนของบคคลทคณเกลยด ทวาฝงไวในใจคณเอง เชนนกนบวาเรมน�าอารมณเกลยดมาใชเจรญวปสสนาไดแลว

เพยง ‘รสก’ ถงอารมณเกลยดในตนไดชดเจน


74 75

สกอดใจเดยว สตของคณอาจเจรญขน และตอยอดเปนความรเกยวกบธรรมชาตของอารมณเกลยดไดอยางพสดาร เปนเหตเปนผล

ทเดนทสดกเชน ขณะเกดอารมณเกลยด จตของคณจะมดหมนเหมอนถกคลมดวยเงาใหญ ไมอาจคดอาน ไมอาจพจารณาอะไรดๆได

ตอเมอเงามดเรมคลายตว คณจะร สกเหมอนความคดอานกลบมาท�างาน สามารถพจารณาเหตพจารณาผลไดใหม

เมอคณเรมสามารถเหน ‘เหตผลทางอารมณ’ อนยากจะเหนไดอยางหนง กจะตอยอดเปนความสามารถในการเหนเหตผลทางอารมณอนๆหมด

ยกตวอยางเชน เมอถกดาวาเปน ‘ไอตวซวย’ แลวรสกเฉยๆ คณจะสามารถอธบายตวเองถกวาท�าไมถงเฉยๆ เชน ผดาหาไดมอทธพลทาง

ใจกบคณแมแตนอย หรอไมกเพราะคณเคยท�าประโยชนไวมาก รเตมอกวาการมตวตนของคณคอความโชคดของใครตอใครรอบตว จตจงไมเกดอาการสนสะเทอนกบขอหา ‘ตวซวย’ เลยสกนด

แตหากเปนตรงกนขาม ถาคณถกกลาวหาแบบไมรเหนอรใตมาแตเลกแตนอยวา เปนตวซวย เพราะจะอยกบใคร เลอกขางไหน กมกพาเคราะหรายไปสพวกเขา ค�าดาวา ‘ไอตวซวย’ เดยวกนนยอมกระทงใหเกดอาการเศราโศกเสยใจไดแบบเฉยบพลน ไมอาจหาม ไมอาจฝน

หรอถาหากมค�าวา ‘ตวซวย’ กกกองซ�าไปซ�ามาในหวไมเลก คณกจะทราบดวยสตวา การปรงแตงทางใจเหมอนปฏกรยาลกโซ เรมจาก ‘ตวซวย’ ในความทรงจ�า เปนถอยค�าทลอยไปลอยมาปะปนกบคลนความคดในหว ถอยค�าดงกลาวกอใหเกดความเจบปวดใจ และในทสดความปวดใจกเปนฐานผลตค�าวา ‘ตวซวย’ ชดใหมออกมา


76 77

กระหน�าซ�าเตม วนไปเวยนมาไมรจบอยอยางนน

การเปน ‘ตวซวย’ ไมไดมฤทธกระทบหหรอกระแทกหวใจเทานน ถามนมเคาความจรงรองรบอย กอาจสะเทอนไปถงกนบงจตวญญาณทเดยว เพราะคนเราไมรวาตวเองมก�าเนดเชนนขนมาไดอยางไร รอกทกเปนอยางนแลว กถาหากการ ‘เปนอยางน’ หมายถงสภาพชวนชงชงเหมอนเชอโรค ไมมใครอยากนบเปนพวก ไมมคนในตระกลอยากนบเอาเปนลกหลานหรอนบถอเปนเทอกเถาเหลากอ แนนอน ความรสกเกยวกบชวตตนเองยอมสดแยแบบไมตองอธบายทมาทไปกนเลย

ปฏกรยาลกโซทางอารมณเพยงชดเดยว จงอาจแสดงใหเหน ‘ความรสกในตวตน’ อยางถงแกน และเมอสามารถเจรญวปสสนาจนเหนวาเปนแค ‘ปฏกรยาลกโซทางอารมณ’ หาใชตวใครทแทจรงไมรากของความรสกแยเกยวกบตนเองยอมถกแทนท อาจจะทนททนใด หรออาจจะตองเจรญวปสสนาถอน

ความยดมนวา ‘เราคอตวซวย’ ออกไปทละนอย

หลงจากเหนการปรงแตงทางใจอนเปนไปในทางโทสะไดบอยพอ จนเรมคนกบนมตทางใจมากขนเรอยๆ คณจะพบเองวา ไมใชมแคโทสะทกอนมตทางใจ แมราคะกดวย

ราคะเกดขนจากการตรกนกถงสงนาชอบใจทางเพศ แตชนวนเรมตนใหตรกนกนน บางครงเกดจากการเหนภาพเราตาหรอเสยงยวนใจ บางครงกเกดจากความรสกอนเปนไปในกายตนเอง ทมความตนพรอมจะเกดเหตการณทางเพศ

สงใดปลกอารมณใหเกดความใคร

สมผส หรอเกดความอยากคนหาสงซอนเรน

สงนนจะกอนมตทางใจชนดเขมขนขนมา ซง

โดยมากจะเปนเครองหมายทางเพศ ตลอด

จนใบหนาหรอสดสวนรางกายทเกยวของกน

สงทคณสามารถสงเกตได คอ หลงจากเกด


78 79

นมตอนเกยวของกบเครองหมายทางเพศ ถาไมมอาการตรกนกตอ นมตดงกลาวกจะหายไปจากใจในเวลาไมนานนก

แตหากตรกนกตอ แมอาจจะเพยงชวอดใจเดยว ปฏกรยาทางกายจะตามมารองรบ และกลายเปนเครองสนบสนนใหจตตดอยกบนมตทางเพศ หรออารมณรสกกระหายจะไดเหนและสมผสอยางตอเนอง

ตวคณในความรบรของตนเอง อาจกลายเปน ‘คนหนามด’ ทมความนงทอ ดไมพรอมจะคดอะไรฉลาดๆ หรอกระทงรสกไดถงไอรอนแหงความกระวนกระวายทพลงขนมาจากกลางอก

การเหนความปรงแตงทางใจทงหลายโดยความเปนนมตนน คอสงทเกดขนอยแลว เปนของตดตวโดยไมตองฝก คณเพยงแค ‘สงเกต’ กจะเหนโดยงาย และเพอใหจ�างายวาจะตองเหนอะไรบาง กขอใหทองไวถามตวเองวา...

เมอราคะมอยในจต รสกอยางไร

เมอราคะหายไปจากจต ตางกนอยางไร

เมอโทสะมอยในจต รสกอยางไร

เมอโทสะหายไปจากจต ตางกนอยางไร


80 81

หลงจากเขามาอยในโลกของจต เหนอาการปรงแตงทางจตเปนนมตไดสกพก คณจะเรมคนกบทกนมต แมกระทง ‘แรงกระทบ’ ของสงตางๆทเขาหเขาตา หรอความคดความจ�าทกระแทกใจ กเปนนมตใหสงเกตไดหมด

สงกระทบในโลกน ทแรงพอจะกอใหเกดปฏกรยาทางใจ มอย ๒ ระดบใหญๆ ระดบแรกกระทบใหจกคลายโดนหมดหมนวมชก ระดบสองกระทบใหแตกไดเหมอนโดนคอนเปลอยทบ

ตวอยางของแรงกระทบแบบหมดหมนวมกเชน โดนคนแปลกหนาทเดนไมดตามาตาเรอมาเหยยบเทา หรอถกแซงควทคณอตสาหรอมานาน หรอเจอเขามองหนาหาเรองแบบไรเหตผล อยางนสวนใหญจะโมโหขนมาวบหนง แตขเกยจมเรองใหเสยเวลา จงปลอยๆไป

ถาหากสงเกตเขามาดๆ คณจะเหนเหมอนมแรงอดชนดหนงทจบตองไมได กระทบปงเขาทใจ ตอนเหนไดทนวาเกดแรงกระทบชนดน กจะเกดสตเขาใจทนทวา เพราะโดนกระแทกเจบทใจ จงเกดความโกรธเปนปฏกรยาสวนออกไปวบหนงเปนธรรมดา

หากเกดสตเทาทน ณ จดเกดเหต เหนวบแหงนมตโทสะพวยพลงออกไปแลว กคลายพนไฟเสรจแลวหายเลย ใจกลบสงบไมมอะไรตอจากนน

แตหากไมมสตเทาทนขณะแหงการถก


82 83

กระทบ ความเจบใจจะแปรตวเองเปนอาการครนคดตอ เชน นกบรภาษบรรพบรษ นกวากลาดยงไงถงท�ากบคณแบบน หรอนกวาคนพรรคนสมควรจะไดรบการอบรมจากคณไหม ฯลฯ

ตวคดปรงแตงตอนแหละ ทจะโหมไฟโทสะใหลกโพลงขน ตลอดจนเปนเชอเพลงตออายโทสะใหยนนานออกไป ไมจบไมสนลงโดยงาย

แตถาคณยอนทบทวนดๆ ตรกนกถงนมตของแรงกระทบวาทแทมก�าลงออน เปนการกระทบกระทงทางใจนดเดยว แตมาถกขยายความเจบกเพราะ ‘กระสนปนกลทางความคด’ ของตวเอง เลนงานตวเองไมเลกในภายหลง พอเหนเชนนน เพลงโทสะกเหมอนมอดลงไดทนท

สรปแลว ส�าหรบเครองกระทบระดบหมดหมนวมนน ถาไมคดตอกแลวไป แตถาคดตอจะโมโหโกรธา เปนฟนเปนไฟไดไมเลก

คราวนมาดเครองกระทบทกระแทกแรงไดเหมอนคอนเปลอยทบบาง

ตวอยางททกคนคงเคยพบมาตรงกน อยางความผดหวงในรก เชน ถกปฏเสธแบบไมไวหนา ถกคนรกบอกเลก เหนคาตาวาคนรกจจกบคนใหม หรออาจเปนเรองของการเพยรพยายามทลมเหลว เชน สอบตก สอบไมตด เกอบชนะแตกลายเปน


84 85

แพครงใหญ อบอายขายหนาไปทว หรออาจเปนเรองของการสญเสย เชน บคคลอนเปนทรกถงเวลาจากไป เปนตน

เหตการณเหลาน ทเลนงานคณผานภาพกระทบตาหรอเสยงกระทบห ลวนมพลงชนด ‘ทบใหแตก’ แบบคอนเปลอย ไมใช ‘กระแทกใหเจบ’ เหมอนหมดหมนวม

เมอรสกราวกบใจเกดบาดแผล หรอกระทงเหมอนแกวแตกทไมอาจเกบเศษซากมาประสานไดหมด คณจะรสกวาบาดแผลหรอรอยแตกยงคงคางคาอยตรงนน มองกทกยงอย แมเจรญสตจนรเทาทน ณ ขณะแหงการกระแทก หรอกระทงเหนกระบวนการเกดบาดแผลอยางแจมแจงแลวกตาม

สงทคณอาจนกไมถง คอ ตวบาดแผลหรอรอยแตกนนแหละ ทางวปสสนาคอของด ทนาน�ามาใชฝกด ทงนเพราะภาพชดยงกวาชดในตวเอง

อยแลว ไมตองเคน ไมตองควานหาวาเปนอยางไร

ยกตวอยางเชน นาทใดทแผลก�าเรบ ความรสกเปนทกขอยางใหญหลวงยอมปรากฏ ขอใหยอมรบตามทระดบความทกขมนระเบดออกมา แลวถามตวเองวาคณเหนอะไร

เหนเหมอนหวใจเกดแผลเหวอะหวะ?

เหนเหมอนเกดรอยราวบนใบหนา?

เหนเหมอนหวใจยดออกคลายจะขาดตามบคคลอนเปนทรกไปสสมปรายภพ?


86 87

คณจะพบวาการ ‘สทนบาดแผล’ กบการ ‘เหนบาดแผลเปนนมตทางใจ’ นน ใหผลแตกตางกนลบลบ กลาวคอ การสทนกบบาดแผลในใจนน จะท�าใหคดปรงแตงไปเรอยๆ ย�าคดย�ารสกอยแตวา คณเปนคนเจบปวด คณเปนผสญเสย คณเปนทกขเกนทน ไมมใครในโลกนปวดแสบปวดรอนไปกวาคณอกแลว

สวนการเหนบาดแผลเปนนมต ตามทแรงดนแหงความทกขมนกระตนใหคณเหน ไมวาเดมทจะคนอกคนใจ หรอปวดแสบปวดรอนขนาดไหน ในอดใจเดยวคณจะเกดอกความรสกแทรกซอนขนมา คอ รสกวาบาดแผลเปนแครองรอยอะไรอยางหนงทไมมตวตน เหมอนพยบแดดทดดๆ กจะหายไป ไมใชคณ ไมใชใคร ไมใชตวอะไรทงนน

แตพยบแดดดงกลาวมความพเศษ เมอลองหนหายไปแลว ยงคงวนเวยนกลบมาใหมไดไมเลก ซงคณกถอโอกาสด ด และด ซ�าไปซ�ามา

เพอใหจตเกดความฉลาด เหนวานนสกแตเปนเพยงพยบแดดทางใจ ปรากฏขนมาชวครชวยามทบาดแผลก�าเรบ

วปสสนาจะชวยใหพบวา ‘ระยะสดทายของบาดแผล’ มาเรวกวาแผลทางใจทวไป กลาวคอ อาจจะภายในวนเดยวทฝกจนสตเจรญ พอ ‘มอง’ แผลเดมทใจ แมจะเหนมนคงอย กซดจางเตมทน ไมสด ไมเขมเหมอนแตแรกอกแลว


88 89

ยงเหนอาการ ‘ปรากฏไดกลองหนได’ ของนมตบาดแผลถบอยขนเทาไร ความรสกเปนจรงเปนจงวามนคอ ‘แผลของคณจรงๆ’ กยงลดนอยถอยลงเทานน

ไมวาจะโดนกระทบแบบหมดหมนวมชก หรอแบบคอนเปลอยทบ ตราบใดทยงมสตรบรถงนมตทางใจ ตราบนนทกกระทบจะมาชวยเปนเครองฝกวปสสนาใหคณไดหมด!

จตฟงยอมรบ จตสงบยอมร

สวดมนตหลำยรอบจตไมเหมอนกนสกรอบ

แคเหน ‘ควำมไมเหมอนกน’ ไดทกรอบกนบเปนวปสสนำในกำรเหนจตตำมจรงแลว


90 91

วธงายทสดทคณจะเหนความตางระหวางจตสงบกบจตฟง คอ ท�าอะไรดๆบางอยางทเปนแนวโนมใหจตถกตะลอมเขาสความสงบ เพอจะ

ไดเหนวา จตเปนธรรมชาตทไมอาจสงบหรอ

ฟงซานไดตลอดเวลา กลาวคอ จะสงบกตอเมอสงสมเหตแหงความสงบไวมากพอ และจะกลบฟงซานเมอเหตแหงความสงบหมดก�าลง

แนวทางตะลอมจตเขาสความสงบทเปนไปได และงายส�าหรบทกคนทท�าอยางถกตอง คอ การสวดมนต

ผลของการสวดมนตมทงกบกายและจต การท�าความเขาใจกบภาพรวมทงหมด จะสงผลใหคณเกดแรงบนดาลใจ ตงอกตงใจสวดอยางถกตอง เพอใหไดผลทจะน�ามาใชเจรญวปสสนาตอ

ผลทางกาย การสวดมนตคอวธผอนคลายกลามเนอจากอาการเครยดเกรง หรออยาง

นอยกบรรเทาความกระสบกระสายลง ผลดงกลาวเปนทรสกไดกบผสวดมนตอยางถกวธ ภายในชวระยะเวลาอนสน

ผลทางจต การสวดมนตคออบายขจดคลนความคดฟงซาน ดวยคลนความคดทเปนระเบยบ นอกจากนน ยงท�าความสวางเยน สรางความชมชน พรอมจะสงบระงบไดนาน ไมเสอมลงเรวนก

วากนถงหลกฐานทางกายกอน ปจจบนนนกวทยาศาสตรการแพทยมความเขาใจการท�างานของสมองดขนเรอยๆ ดงเชนการสแกนสมองดวยวธสรางภาพดวยสนามแมเหลกไฟฟา ทมชอเรยกวา Magnetic Resonance Imaging หรอ MRI

นายแพทย เฮอรเบรต เบนสน (Herbert Benson) จากมหาวทยาลยฮาวารด ไดสแกนสมองดวยวธ MRI ในขณะทเกดการสวดจนถงจดสงบ


92 93

สงทหมอเบนสนและทมงานคนพบ คอ พอสวดจนเปนสมาธ สมองจะท�างานตางไป

เรมตนจากสมองกลบขาง (Parietal lobe) ซงมหนาทเกยวกบการ ‘แปลสญญาณ’ ความรสกทางกาย ไดบอกกบสมองสวนอนทงหมดคลายๆให ‘ตามสบาย พกได’

สมองกลบหนา (Frontal lobe) และสมองกลบขมบ (Temporal lobe) ซงมหนาทชวยใหเรา

ทราบวา เวลาผานไปชานานเพยงใด ตลอดจนสรางความรสก ‘มตวตนทตดตอกบโลกภายนอกได’ นน พอพกการท�างานชวคราว กจะท�าใหเรารสกตางไป คอ เหมอนเวลาผานไปเรว ไมเฝารอเวลาเลก อกทงตวตนเบาบางลง ราวกบกายใจกลายสภาพเปนธรรมชาตโปรงใส ไรความทบแนนใดๆ ไมเมอยขบหรอร�าคาญสภาพแนนง

นอกจากนน สมองสวนทเกยวของกบอารมณ (Limbic system) จะชวยใหเกดความรสกผอนคลาย รกและพอใจอารมณสขสบายทเกดขน อกทงยงคมระบบประสาทอตโนมตตางๆอยางไดดลทวรางอกดวย นนเอง ความรสก ‘อยตรงกลางพอด’ จงเกดขน

สรปเปนภาพรวมไดวา การสวดมนตอยางมคณภาพ สงผลใหระบบการท�างานของรางกายตางไป เมออาศยแกวเสยงเปลงค�าสวดนานถงจดหนง สมองจะบอกตวเองวา ถงเวลาทรางกาย


94 95

ทงหมดเลกเกรงไดแลว ไมตองมพนธะกงวลใดๆแลว แมไรความเชอทางศาสนา อยางนอยคณกไดรบการยนยนจากวทยาศาสตรการแพทยวา การสวดมนตใหผลเปนการยกระดบสขภาพกายและสขภาพจต แกเครยดไดจรง เกดสขลนพนไดจรง ไมใชกจกรรมนาเบออยางทคด

อธบายในแงของจต คอ การสวดมนตท�าใหจตผกอยกบสงศกดสทธดวยความคดแสนด จตจงมความเปนกศล ซงเปนธรรมชาตดานสวาง

จตเปนนาย กายเปนบาว เมอจตมสภาพเปนกศลสวาง กายยอมถกปรงแตงให ‘สวาง’ ตาม คอมความผอนคลายจากปมเครยดเกรง ลมหายใจประณต เขาสจดสมดลทางความสขไปทงตว

ปญหาอยตรงทคนสวนใหญไมเขาใจวา สวดมนตอยางไรจงเกดภาวะดๆดงกลาวขนมาได ทงนเพราะคนจะสวดกนตามความเคยชน คอ

ขมบขมบออกเสยงงมง�าบาง ไมเปลงเสยงเตมปากเตมค�าบาง สวดดวยใจหวงอธษฐานขอพรจากสงศกดสทธบาง ปลอยใจฟงซานเรอยเปอยระหวางสวดบาง ฯลฯ เมอเปนเชนนน แกวเสยงจงขาดพลงสะเทอนไปถงสวนรบความร สกของสมองอยางตอเนอง อกทงจตกไมอาจเปนกศลเตมดวงได ทงกายทงจตจงไมผสานกนเขาสจดสมดล แมจะสวดสกกสบรอบกตาม

เพอจะสวดใหเกดสมาธ คณตองเรยนรทจะเตรยมความพรอมทงจตและกายควบคกน

ความพรอมทางจตเรมดวยศรทธา เชน ตงใจวาจะถวายแกว

เสยงเปนพทธบชา ธรรมบชา และสงฆบชา เพยงนอมระลกเชนนน กจดชนวนปตใหเกดขนออนๆไดแลว จากการตงใจอนสวาง เปนมหากศลเจตนา


96 97

อนกอใหเกดบญปรงแตงจตเฉยบพลน

ความพรอมทางกายเรมสวดดวยการเปลงเสยงชดถอยชดค�า

อยางนอยตองรบรความสะเทอนของแกวเสยงไดอยางตอเนอง เปนจงหวะสม�าเสมอ ไมเรวจนรสกรบรอน ไมชาจนรสกยดยาด

หลงจากท�าความเขาใจเกยวกบขอดของการสวดมนต ตลอดจนการเตรยมความพรอมทางกายใจแลว กถงเวลาท�าความเขาใจกบบทสวดบาง

บทสวดทเราตองการ ควรมลกษณะการออกเสยงทฟงนมนวล เปยมพลงสวาง เหนยวน�าใหนอมใจเขาสความสงบโดยงาย

นอกจากนน ค�าแปลหรอความหมายของบทสวด ควรตดอยในความทรงจ�าวา บทสวดนมง

ไปในทศทางไมหวงเอาผลตอบแทนจากสงศกดสทธ เพราะเมอขนตนหวงโชคลาภตอบแทนเสยแลว กรงแตจะท�าใหเกดความเลงโลภ จตใจหวนไหวดวยอาการวงวอนขอ จะหาความสงบมาแตไหน ตอเมอความหมายของบทสวด ชวนใหหวงแคไดมความสขกบการเปลงเสยงสาธการ สรรเสรญคณวเศษของสงศกดสทธ ยอมท�าใหสบายใจ มจตเปดกวางดวยกระแสเมตตาอยางเปนไปเอง

สดทาย หลกแหลงทมาของบทสวด ควรเปนสงทรแลวเกดความนอมเคารพอยางแทจรง และนนกไมมสงใดดไปกวาการไดรวา ถอยค�าทคณสวด เปนพระวจนะของพระผมพระภาคเจา กลาวคอ พระองคตรสไวเอง เปนสจจะ เปนอมตะ เปนความนาเลอมใสไมจ�ากดกาล

ถ าจะนก ถงบทสวดทมคณสมบต อนประเสรฐทงสามครบพรอม อนไดแก ออกเสยง


98 99

ไพเราะหนง ความหมายเมตตาหนง และทมานาเลอมใสหนง กควรนกถง ‘อตปโส’ เปนอนดบแรก

อตปโสมาจากไหน?

สมยโบราณผคนจะร�าลอถงพระศาสดาทตนนบถอ ตลอดไปจนกระทงแนวค�าสอนของทาน รวมทงคณลกษณะของผเปนสาวกผปฏบตตามค�าสอนดวย

สวนจะร�าลออยางไร แทนทคนโนนจะพดท คนนจะพดท กเอาตามทองคศาสดาทานตรสไวเกยวกบองคทานเอง ตลอดจนค�าสอนและสาวกผปฏบตตาม จะไดบอกตอใหถกตองเหมอนๆกนหมด

ดงเชนทปรากฏใน ‘สามญญผลสตร’ เมอพระเจ าอชาตศตรทลถามว า ศาสนาของพระพทธเจามดอยางไร ทานกจาระไนคณลกษณะสามญแหงความเปนพระพทธเจา ไมวาอดตหรอ

ปจจบน ซงกเหมอนๆกนทกพระองคอยางละเอยด กอนจะแสดงถงผลทสาวกปฏบตไดกนเปนปกต

หรออยางเชนใน ‘ปญญาภสนทสตร’ ทพระองคแสดงหวงกศลอนเปนเหตใหไปสสวรรคและนพพาน ทานกตรสจาระไนวา ธรรมะเปนสงทผบรรลพงเหนเองไดไมจ�ากดกาล และอรยสงฆสาวกผปฏบตตามอยางดแลว กยอมเปนนาบญอนเยยมของโลก

สรปวา ทแทแลว อตปโสกคอการน�าเอาพระวจนะทจาระไนคณวเศษของพระพทธ พระธรรม และพระสงฆ มาไวเปนบทสรรเสรญสาธการ เปนสงทผ คนในยคพทธกาลพากนกลาวขาน และเพราะอยางนน อานสงสของการพร�าสวดอตปโส จงเหมอนกบทเหลาคนในสมยพทธกาลทานไดรบกน นนคอมใจเปดรบพทธคณ ธรรมคณ สงฆคณ จนบงเกดความสวาง ยงความชนบานแกจตใจไดไมจ�ากด


100 101

อตปโส ภะคะวำ อะระหง สมมำสมพทโธ วชชำจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท

อะนตตะโร ปรสะทมมะสำระถสตถำเทวะมะนสสำนง พทโธ ภะคะวำต.

สวำกขำโต ภะคะวะตำ ธมโมสนทฏฐโก อะกำลโก เอหปสสโก

โอปะนะยโก ปจจตตง เวทตพโพ วญญหต.

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆอชปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆ

ญำยะปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆสำมจปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆ

ยะททง จตตำร ปรสะยคำน อฏฐะ ปรสะปคคะลำ เอสะ ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆ

อำหเนยโย ปำหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโยอะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสำต.

ค�าแปลอตปโส

พระผมพระภาคเจา พระองคนน เปนผไกลจากกเลส เปนผตรสรชอบดวยพระองคเอง เปนผเพยบพรอมดวยความรและความประพฤต เปนผเสดจไปดแลว เปนผรโลกอยางแจมแจง เปนผร เปนผตน เปนผเบกบานดวยธรรม เปนผมความเจรญ สามารถจ�าแนกธรรมสงสอนสตว เปนครของเทวดาและมนษยทงหลาย ไมมใครยงไปกวา

พระธรรม เปนสงทพระผมพระภาคเจาไดทรงตรสไวดแลว เปนสงทผศกษาและปฏบตพงเหนไดดวยตนเอง เปนสงทปฏบตไดจรงไมจ�ากดกาล เปนสงทควรกลาวแกใครๆวา ทานจงมาดเถด นคอสงทควรนอมเขามาใสตน เปนสงทรไดเฉพาะตน

พระสงฆสาวก ของพระผมพระภาคเจา ผ


102 103

ปฏบตดแลว พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจาผปฏบตตรงแลว พระสงฆสาวกของพระผ มพระภาคเจาผปฏบตเพอรธรรมอนเปนเครองออกจากทกขแลว พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจาผปฏบตสมควรแลว ไดแก อรยบคคล ๔ ค นบเรยงตวบรษได ๘ บรษ พระสงฆเหลานนแหละ เปนผควรแกสกการะทเขาน�ามาบชา เปนผควรแกการตอนรบ เปนผควรแกทกษณา เปนผควรแกการท�าอญชล เปนเนอนาบญของโลก ไมมนาบญอนยงกวา

หากจดประสงคของการสวดของคณ คอการย�าความเขาใจในระหวางสวด กอาจขานกลาวค�าแปลไปดวย แตหากตองการถงความสงบอยางเดยว ไมจ�าเปนตองกลาวค�าแปลกได เพราะหลงจากรความหมายของบทสวดแลว ทกครงทสวด คณจะร สกได เองว าก�าลงกลาวสรรเสรญสง

ศกดสทธสงสดทงสามของพทธศาสนาอย มใชกลาวขานหรอเปลงเสยงอยางเลอนลอยไรทศทาง

คณจ�าเปนตองทองจ�าอตปโสใหไดทงหมด เพอไมตองวอกแวกเหลอบตาอาน อนเปนเหตใหเสยสมาธไปไมนอย

เมอทกสงพรอมสรรพ เพยงแคสวดไมกค�า คณจะรสกด ฟงซานนอยลง ความเครยดลดลงไดแลว

แตเพอจะตอยอดเปนวปสสนา เหนความไมเทยงของจต คณจ�าเปนตองสวดหลายๆรอบ เพอใชแตละรอบเปนเครองเปรยบเทยบจต

เหนวาจตในแตละรอบนน ฟงมากฟงนอย

แตกตางกนเพยงใด

จ�านวนรอบทเหมาะสมส�าหรบมอใหม นาจะเปน ๓ จบ เพราะไมใชเวลานานจนตองทนเบอ แตกไมใชเวลานอยจนเกนกวาจตจะเขาทเขาทาง


104 105

เปนสมาธไดทน

สถานททควรใชฝกกาวแรก ควรเปนหนาหงพระในบาน หรอถาเปนพระประธานในโบสถไดกยงด เนองจากองคปฏมาจะปรงแตงจตใหรสกสวางงาย จตใสใจเบาเรว

ขอใหพนมมอกราบพระดวยความร สกนอบนอมเคารพ สงเกตใจตามจรงวา มความฟ งซานมากหรอนอยเพยงใดในขณะนน เอา

ความรสกเปนหลก ถาใจบอกตวเองวาฟง

มาก ใหจ�าไววาฟงมากรสกอยางน แตถาใจ

บอกตวเองวาฟงนอย กใหจ�าไววาฟงนอย

รสกอยางนน

จากนนใหปดตา เรมสวด ‘นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ’ (๓ จบ) ซงมความหมายวา ‘ขอนอบนอมแดพระผมพระภาคเจา ผเปนอรหนตพระองคนน’ เปนการตงหลกใหจตออนนอม พรอมจอจตอยกบกระแสความเปนพระองค

สงเกตดวา หลงจากทอง ‘นะโม’ จบ จต

ของคณฟ งน อยลงกว าเดมด วยความ

นอบนอมออนโยนหรอไม โดยทวไปแลว

หากจตมอาการท�าความเคารพสงศกดสทธ

ทคณเลอมใส จตใจจะออนโยนลง เปนผลให

ฟงซานนอยลงเสมอ


106 107

ขอใหระลกไวแมนๆวา นอยลงกบหายไปเปนคนละอยางกน ‘นอยลง’ คอนอยกวาทรสกเมอแรก สวน ‘หายไป’ คอความรสกเมอแรกไมเหลออยเลย

หลงจากสวด ‘นะโม’ เสรจ ใหเรม ‘อตปโส’ รอบแรก ตงใจสวดชดถอยชดค�า ไมดงเปนตะเบง ไมเบาเปนงมง�า โฟกสทแกวเสยงในล�าคอดวยความตงใจถวายเปนบชาแดพระรตนตรยอยางเดยว ระหวางสวดไมตองดจต ไมตองดอะไร

อยางอนทงสน แคระลกถงความสะเทอนของ

แกวเสยงอยางเดยวเทานน

พอสวดจบ ใหหยดพกคร หนง เพอ

สงเกตด วดดวยความรสกวา ขณะนฟงซาน

มากขนหรอนอยลงกวาตอนทอง ‘นะโม’

เมอรวาฟงมากขนหรอฟงนอยลง ใหบอกตนเองวา ‘เหนความไมเทยงแลว’

แมสวดแลวฟงหนกขน จะเพราะตองฝนหรอยงไมคนอยางไรกตาม อยางนอยคณจะไมอดอดมากนก เพราะจะรสกวาไดสงทตองการ

นนคอเหนความไมเทยง

ดวยมมมองน จตจะฟงมากขนหรอนอยลงกตาม ถอวาถกทงค ใจคณจะไมใหคาวา ฟง


108 109

มากขนคอเสยคะแนน ฟ งนอยลงคอได

คะแนนแตอยางใด

จากนนสวดรอบ ๒ และรอบ ๓ พอสวดจบแตละรอบกสงเกตระดบความฟงซานอกเชนเดม หากสวดครบ ๓ รอบแลว เกดปต ยงไมอยากเลก รสกอยากสวดเพอเปรยบเทยบจตตอ กตงเปาหมายใหมได เชน จะสวดตอใหครบ ๗ รอบ

ดวยปตทเรมเออขนมา อยาแปลกใจวาอาจมสกรอบหนง รสกไมฟงซานเลย เหมอนจตสวางแจงเตมดวง กลางใจเปนอสระไรการหมหอใดๆ

เมอจตสวางเตมดวง เกดความเบกบานหรรษาเชนนน กอยาเพงปลอยใจใหยนดหรอยดตดถอมน ตองเตอนตวเองใหไดวา ‘นกแคสภาพจตหนง ในการสวดรอบหนงเทานน’

การเหนจตสวางเตมดวงจะเปนประโยชนมาก หากคณใชเปนหลกในการสงเกตเปรยบเทยบใหเหนวา จตรอบอนทฟงมากฟงนอย แตกตางไปจากตอนจตสงบเงยบไมฟงเลยอยางไร

เมอ ‘ฟงซานแลวยอมรบ’ กบทง ‘สงบสขแลวยอมร’ จตจงไมหลงยดวาชอบ ไมหลงยดวาชง เหนภาวะของตวเองทงทดและไมดเปนเพยงของชวคราว ขอใหสงเกตวา ยงยอมรบวาฟง

ยงยอมรวาสงบ มากขนเทาใด ความรสกใน

ตวตนทฝงอยกบจตจะยงเจอจางลง และเหน

วาทงอาการฟงและอาการสงบของจต ตางก

ไมใชตวคณทงค


110 111

และเมอสวดอตปโสเหนความไมเทยงของจตเปนปกตไดทกวน ในไมชา คณจะพบวาอปาทานและความยดมนถอมนผดๆทงหลาย คอยๆทยอยหายไปเรอยๆ จตปลอดโปรงเปนสขอยกบการเหนตามจรงไปหมด ไมวาจะเปนเรองนอกตวหรอในตว

เหตทเปนเชนนนกเพราะผรสกถงจตของตนเองอยเรอยๆ ยอมมชวตท ‘เหนออกมาจากโลกภายใน’ ไมแพ ‘จดจองอยกบโลกภายนอก’ กขนาดโลกภายในอนเปนทตงของตวตน ยงเหนวาไมเทยงชดๆ แลวโลกภายนอกอนเปนทตงของเหยอลอทงหลาย จะเปนอมตะนาใหยดอยางไรได?

รสำเหตของจตสวำงและจตมด

จตมนษยนนเดมทมควำมสวำงอยแลว

แตดวยมลทนบำปทจรมำเปรอะเปอนจงดมดหมนลงบำงเปนบำงครำว


112 113

หลงเกดประสบการณจตสวางเพราะ ‘วาง

จากคลนความฟงซาน’ รบกวนใจไดแลว กควรมาท�าความรจกกบจตทสวางเพราะ ‘วางจากบาป

อกศล’ กนดวย จะไดอาศยเปนเครองสงเกตเพอเจรญวปสสนาในระหวางวนใหละเอยดยงๆขนไป

บาป คอการพดจาหรอกระท�าการโดยจงใจคดเบยดเบยนใหผอนเดอดรอน ความคดเบยดเบยนนนเอง จงเปนตนตอของบาปทงปวง

บญ คอการพดจาหรอกระท�าการตามความคดอนเคราะหผอนใหสขกายสบายใจ ความคดอนเคราะหนนเอง จงเปนตนตอของบญทงปวง

คนธรรมดาทวไป ทไมใสใจกฎเกณฑของชวต ไดชอวาเปนผใชชวตตามอารมณ เมอมสงเราใหเกดโลภะหรอโทสะแรงๆ จงมกพงตวไปตามแรงดนของโลภะหรอโทสะนนๆ โดยไมสนใจวาผดหรอถกอยางไร ไมค�านงวาจะตองรบผลทตามมา

ทาไหน

แตผถอเอาศลธรรมเปนฐานในการเจรญวปสสนา หรอตงใจถอเอาศลธรรมเปนกตกาชวต ยอมมชวตทชดเจน คอ เมอมสงเราใหเกดโลภะหรอโทสะ กจะไมถลนตามไป ไมขยบปากขยบมอเทารบใชโลภะโทสะนนๆ โดยไมลงเล เชน

เมอเกดโทสะ จะรนแรงแคไหน ถาตองใหฆาแกงหรอท�าอนตรายชวตอน กจะหกหามใจไมขนท�าอยางเดดขาด

เมอเกดโลภะ จะรนแรงแคไหน ถาตองลกขโมยหรอฉอฉลเอาสมบตทเจาของไมยนยอมยกให กจะหกหามใจไมขนท�าอยางเดดขาด

เมอเกดราคะ จะรนแรงแคไหน ถาตองผดประเวณ ลวงละเมดลกเขาเมยใคร กจะหกหามใจไมขนท�าอยางเดดขาด


114 115

เมอเกดโลภะหรอโทสะ จะรนแรงแคไหน ถาตองโกหก ตองหยาบคาย ตองใหราย ตองพลามเพอ กจะหกหามใจไมขนท�าอยางเดดขาด

เมอเกดโลภะ จะรนแรงแคไหน ถาตองเสพของมนเมาบนทอนสต กจะหกหามใจไมขนท�าอยางเดดขาด

ผทรกษาศลดวยใจ ไมใชแคดวยปาก ไดชอวาเปนผ ‘สมาทานศล’ แมยงมความคดอกศล เกดความอยากพดผดอยางโนน ท�าผดอยางน แตสามารถหามปากและมอเทาไวได ไมกอกรรมท�าเวรกบใคร ใหนบวายงมศลทสะอาดบรสทธ สมกบทสมาทานเอาไว

แตปจจบนผคนเขาใจผด นกวาการกลาวขอศลจากพระ หรอปฏญาณจะรกษาศลกอนสวดมนต ดวยรปแบบเพยงเทานกนบเปนการ ‘สมาทานศล’ แลว แททจรงนนคอการสมาทานศลแบบนกแกว

นกขนทอง สกแตทองตามทานบอกใหทอง เชน ‘ปาณาตปาตา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม’ เปนอาท

ถาเขาใจถก สมาทานศลดวยใจ คดรกษาศลแบบเอาจรง มการไมฆาสตว ไมท�ารายชวตทงปวง เปนตน เทานแมไมเอยปากปฏญาณ กนบวาเปนการสมาทานศลดวยใจจรงได

แตแมเปนการสมาทานศลดวยใจจรง ในชวงทจตใจยงไมมนคง พรอมจะหวนไหวไปกบสงยวย กนยมสมาทานศลกนตอหนาพระ เหมอนใหสงศกดสทธภายนอกเปนพยาน ซงคณจะรสกเหมอนมแสงสวางน�า มก�าลงใจเปนตวเปนตนอยตรงหนา และจะแปรรปเปน ‘เงาสวาง’ ตดตามไปหนนหลงทงวนดวย

ก�าลงใจมใช จะมแตพระปฏมาอนเปนสญลกษณของสงศกดสทธ แมการสวดมนตของ


116 117

คณเอง กเปนพลงสนบสนนทส�าคญได

การสวดมนตอยางถกตองทกเชาสาย จะชวยใหเรมวนใหมดวยจตใจทสะอาดใส และการสวดมนตเตมเสยงทกเยนค�า จะชวยสะสางความสกปรกใหจตกลบสะอาดใหม

จตทสะอาด จะอยากรกษาศลดวยตนเอง ดวยความสมครใจ เพราะถามวาเมอใดทเราไมอยากเอาบาป ค�าตอบทชดเจนกคอ เมอตอนท

ใจสะอาด รสกดกบความสะอาด กระทงไม

อยากเสยความสะอาดไป เพยงเพอแลกกบ

ความรสก ‘อดใจไมไหว’ ทงหลาย

เพอเปนการส�าทบ ตอกย�าซ�าลงไปวาเราจะเอาจตสะอาดๆจากการสวดมนตไปรกษาศล กตองสมาทานศลแบบพดออกปากเสยหนอย จะเปนกอนหรอหลงสวดมนตกได โดยเปลงเสยงตอหนาพระปฏมาใหสะเทอนไปถงหวใจวา

ปาณาตปาตา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม ขาพเจาจะไมฆา!

อทนนาทานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม ขาพเจาจะไมขโมย!

กาเมสมจฉาจารา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม ขาพเจาจะไมเปนช!

มสาวาทา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม ขาพเจาจะไมโกหก ไมหยาบคาย ไมใหราย

ไมเพอเจอ!

สราเมระยะมชชะปะมาทฏฐานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม ขาพเจาจะไมกนเหลาหรอ

เมายาใดๆ!

การกลาวพวงทายเปนภาษาไทย ถอเปนการ ‘พดกบตวเองใหรเรอง’ วาจะเวนขาดจากบาปแบบไหนบาง


118 119

หลงจากสมาทานศลเสรจ ใหดวา ‘ใจเอาดวยกบปาก’ จรงแคไหน โดยสงเกตทชวงสนสดการสมาทานศลวา จตรสกชมชน สวางใส ปลอดโปรงโลงใจเพยงใด

ดเชนนน เพราะธรรมชาตของการตงใจรกษาศล คอการตงตนเปนเขตปลอดภย ไรอนตรายกบเพอนรวมโลกทงหลาย บญยอมปรงแตงใจใหใสเบา ดงนน หากตงใจจรง หลงสมาทานศลเสรจแลวเหนจตใสใจเบา กตองสรปวา คณรจกเหตของ ‘จตสวาง’ แนแลว

หลงจากนน ระหวางวนใหใชชวตตามปกต แตคอยดกสงเกตวา เมอใดมเรองยวยใหท�าราย ใหฉอฉล ใหผดกาม ใหพดราย ใหเสพเหลายา ถาคณโนมเอยงจะคลอยตามแรงย หรอกระทงลงเลวาจะเอาด-ไมเอาด ขอใหดวาจตตางไปจากตอนสมาทานศลแคไหน ยงสวางชนใจเหมอนเดม หรอรสกถงความมดครม หนาทบ ขนมาแทน

หากรสกถงความมดของจต อนไหลมาจากบาปอกศล นนเรยกวา คณรจกเหตของ ‘จตมด’ แนแลว

นอกจากนน คณยงอาศยความรจกเหตผลของจตมดจตสวาง ในการตอยอดวปสสนาใหเจรญยงๆขนไปไดอกดวย โดยสงเกตวา จตจะสวางหรอมด ไมใชเฉพาะดวยการตกลงใจท�าบญหรอท�าบาปเทานน แมวธนกคดทวๆไป กปรงแตงจตใหมดหรอสวางได เชน การคดมองโลกในแงด การคดใหเกดก�าลงใจ ถอเปนฝายปรงจตใหสวาง สวนการเพงโทษคนอนในทางราย หรอกงวลโนนกงวลนใหเสยก�าลงใจ มวเสยดายขางหลง มงหวงจะเอาแตขางหนา โดยไมสนใจไยดนาทนเลย จดเปนฝายปรงแตงจตใหมด เปนตน

เมอเหนเหตเหนผลของจตมดจตสวางบอยเขา คณจะรสกวาตวเองฉลาดทางจตมากขน ตลอดจนโนมเอยงจะเลอกเอาเหตแหงความสวางทางจต


120 121

มากขนเรอยๆ กลาวคอ พอคดอะไรแลวรสกถงความสวาง คณจะคดตออยางสบายใจ แตพอคดอะไรแลวรสกถงความมด คณจะฉกคดใหมวานเปนอกศลธรรมหรอเปลา ตลอดจนเกดการวเคราะหตอไดถกวา มนผดจรง หรอคดไปเองวามนผด โดยอาศยกรอบของศล หรอตว ‘เจตนาเบยดเบยน’ เปนเกณฑส�าคญ

ทสดของการเหนวาจตสวางบาง มดบาง ไมใชเพราะความบงเอญ แตดวยเหตปจจย คณจะเขาถงความแจมแจงวา สภาพของจตตางๆไมใชตวคณ ไมใชบคคลเราเขา เมอหมดก�าลงสงของตนเหต สภาพจตหนงๆยอมหายไป แลวปฏรปไปเปนอน อกทงเหนวาจตโนมเอยงทจะมดหมนลงไดเอง หากปราศจากก�าลงใจ หากขาดความเพยรในการคด การพด และการท�า ขางสวาง

เปลยนจำกคดเปนรวำคด

ควำมคดทไมไดจงใจคดจะตำงอะไรจำกเมฆหมอกทผำนมำแลวผำนไป

เพยงถอยมำรวำควำมคดมำเองแลวไปเองกนบวำเปลยนจำก ‘คด’ เปน ‘รวำคด’ แลว


122 123

ทกคนมความคดไมดผดขนมาในหวกนทกวน โดยไมอาจทราบวามนจะโผลมาเมอไร นาทไหน รแตวาบางวนกผดมาก บางวนกผดนอย

บางความคดไมดนน คณอาจจงใจคดเองอยางรตว แตบางความคดแยๆ เปนค�าพดของคนอนทคณจ�ามาคดตอ ขณะทบางความคด อยๆมาจากไหนกไมร ราวกบเสยงของปศาจลอยลมมากไมปาน แถมยงบาดใจคณเหลอเกน โดยเฉพาะเมอเปนความคดเลวๆตอบคคลทคณเคารพ

ไมมใครนยมชมชอบความคดไมด ถาท�าใหรสกไมด ตอใหเปนโจรราย กอยากคดดใหรสกด มความสข เพราะทกคนเกลยดทกขรกสขดวยกนทงนน

แยตรงทบอยครง คณและใครๆไมทราบจะสลดความคดไมดออกไปจากหวไดอยางไร อกทงไมทราบจะคดดทาไหน ใหเอาชนะความคดไมด

ไดส�าเรจ

ความคดไมดทโผลมาแบบไมรเหนอรใตมหลายสาเหต แตสาเหตส�าคญเหนอสงอนใด คอ เคยเมามนกบการคดเพงโทษคนอนใหเปนยกษเปนมาร เคยสะใจกบการดาสาดเสยเทเสยใสคนอนใหเจบใจ หรอเคยลบหลสงศกดสทธ บนทอนศรทธาคนอนไวกอน ความคดและค�าพดรายๆเหลานนของคณจะไมหายไปไหน แตยงคงเปนระเบดเวลาฝงตวรออยในสวนลก คอยโอกาสระเบดขนมารบกวนจตไมใหเปนกศล ไมใหไดเปนสข ไมใหสบายใจ แถมไมกลาบอกใครดวย

วธแกใหหายไปอยางถาวรไมม มแตวธ

ถอนความเหนผดวา ‘ความคดไมด’ เปนตวคณ

เพยงท�าไวในใจวา เมอใดความคดไมดผดขนในหว คณจะยอมรบวามนเกดขน ไมใช พยายามหลอกตวเองวาไมไดเกดขน ไมใช


124 125

พยายามฝนตานไมใหเกดขน กบทงไมคร�าครวญวาคณเปนคนบาปแลวหนอ ตองตกนรกแนแลวหนอ ใหยงทรมานใจหนกขนไปอก

ไหนๆมนเกดขนในหวของคณจรงๆแลว กอยาใหมนมาเสยเทยว แคมสตดจนจตเกดความฉลาด รทนความจรงดกวา โดยพจารณาวา...

มนมาเอง คณไมไดเชญ คณไมไดจงใจคด คณไมไดกอบาป เพราะไมไดเจตนา

มนไปเอง ถาคณไมตอนรบ และไมไดเลยงไวดวยการครนคดตอ ทรมานใจไมเลก

ยงเหนวา ‘มาเอง-ไปเอง’ บอยเทาไร กจะยงเหนความไมเทยงของ ‘ความคดไมด’ บอยขนเทานน และยงเหนความไมเทยงบอยขนเทาไร กจะยงรสกถงความไมใชตวตน ไมใชชายหญง ไมใชบคคล ไมใชเราเขามากขนเทานน

ถงจดหนงเมอเหนวาความคดไมดเปนภาวะไมเทยง ไมใชตวตนจรงๆ ใจจะยนดกบการเปนผร ผด ผสงเกตการณอยางเดยว ไมตองเปนทกขกบอปาทานซ�าซาก ไมตองเผลอเลยงความคดไมดไวดวยความทรมานใจโดยรเทาไมถงการณอกตอไป

และถงตรงนน คณจะมแกใจสงเกตตอวา ความคดแบบสมอนๆ กไมตางจากเมฆหมอกในหวทผานมาแลวตองผานไปเปนธรรมดาทงสน

ทจะเหนกลมความคดฟงซานทงหลายเปน ‘เมฆหมอกสวนเกน’ ลอยมาลอยไปได จตตองตงมนเปนสมาธพอ และเหนกลมความคดทผดขนอยางไรแกนสารบอยๆ ซงหากคณยงคงฝกระลกถงความไมเทยงของลมหายใจเขาออกอย กจะพบวาจตตงมน รเมฆหมอกสวนเกนไดเรอยๆโดยไมมปญหาแตอยางไร


126 127

ดจตวนสดทำย

วนสดทำยคอวนแสดงควำมจรงวำคณมอะไรอยบำง

วนอนๆทผำนมำกอนหนำนนแคเอำไวหลอกใหนกวำคณมอะไร ไมมอะไรอยบำง

การระลกถงความตาย คอการระลกถงความจรงทจะตองเกดขนแนๆ ในวนสดทายแหงการมกายและจตแบบมนษยน

การระลกถงความตาย แมเปนการสมมตเหตการณลวงหนา แตถอเปนการส�ารวจจตตวเองในปจจบนจรงๆวา ถาตองตายตอนน คณมด

อะไรบาง ทผานมาไดเตรยมความสงบเอาไป

ตาย หรอเตรยมความฟงซานวนวายเอาไว

ขาดใจ

วธงายๆทจะชวยใหคณซกซอมกอนถงเวลาตอง ‘ดจตวนสดทาย’ ของจรง คอ เมอทอดตวลงนอน จะเปนเอนนอนระหวางวน หรอจะเปนเอนนอนกอนนทราในราตร ใหลองระลกวา ถานคอวาระสดทาย ลมหายใจออกไปแลวจะไมกลบเขามาอก คณก�าลงจะตองทงรางนไป แลวเหลออะไรใหจบ เหลอสงใดใหควาไวบาง?

วปสสนานบาล

128

ดวยความรสกถงรางกายททอดนอน ไมตางจากขอนไมทก�าลงจะถกทงเปลาไวในโลกน คณจะรสกวาสมบตพสถานรอบตว แมจบตองไดกเอาไปไมได สวนเหตการณในชวตทผ านมาทงหมด ลวนเหมอนความฝนทเอาไวหลอกเลนวา คณเคยม หรอไมเคยมอะไรอยบาง

ถาทผานมาทงชวต เอาแตกระสบกระสายกระวนกระวาย วงวนดวยความอยากไดนนอยากไดน วาระสดทายคณยอมรสกวาทงชวตไมตางอะไรจากฝนรายวกวน แถมในวาระสดทายกไมไดอะไรตดมอไปจรงสกอยาง เพราะแมแต ‘มอ’ กยงตองทงไวในโลกน

แตถาชวตทผานมา คณไดรจกความรตน ไดรแจงประจกษจรง เหนวาลมหายใจน รางกายน สขทกขทงหลายน ภาวะจตสงบและภาวะจตฟงซานทงหลายน ลวนเปนของหลอกลวง ลอตาลอใจใหหลงยดชวคราว คณถอนความหลงตดได

กอนหนาวาระสดทายนานแลว กจะรสกวาชวตนไมสญเปลา เพราะสงสดทายทจะไดไป กคอ

จตทรแจง ไรทกข ไรพนธะ ไรกงวลใดๆ

เมอรางอนทอดนอนนไรวญญาณ บคคลยอมหายไป เหลอเพยงของแขง ของทเปนน�า ไออน ตลอดจนลมพดไหว รอเวลานบถอยหลงกระจดกระจาย แยกตวออกจากกน

หากยงเหลอความหลงยดว ามตวคณ นอกจากบญและบาปทสงสมไว กไมมอะไรตดตาม ‘ตวคณ’ ไปได

แตหากสลดความหลงยดวามตวคณไดแลว กมาถงสดทางทกข ไมมการเดนทางไปสความทกขครงตอไปอก ไมมบญบาปและความทรงจ�าใดๆเหลอใหแบกเปนภาระอก

อาน ‘มหาสตปฏฐานสตร’ ของดงตฤณไดท

http://dungtrin.com/sati

สงซอ ‘วปสสนานบาล’

และหนงสออนๆของดงตฤณไดท

http://howfarbooks.com

หรอสอบถามคณดสตา (081) 545-1949

Documents

ค ำน ำส ำนักพิมพ์ · ค ำน ำส ำนักพิมพ์ ‘วิปัสสนานุบาล’ เป็นที่รู้จักกันในฐานะ