คําถามคําตอบเกี่ยวกับการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

สวนที่ 1 ที่มาของการปฏิรูปที่ดินขอ 1 ถาม แนวคิดที่จะนําหลักการปฏิรูปที่ดินมาใชเปนหลักในการบริหารประเทศ ปรากฏขึ้นเมื่อใด เพราะเหตุใด

ตอบ ตั้งแตเปลี่ยนการปกครองเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2475 เนื่องจากเห็นวาที่ดินเปนสวนประกอบสําคัญประการหนึ่งของเศรษฐกิจนอกเหนือจากแรงงานและเงินทุน และการเศรษฐกิจถือเปนพื้นฐานของสังคมที่รัฐบาลตองใหความสําคัญ

ขอ 2 ถาม ผูใดมีสวนสําคัญในการเสนอแนวความคิดตามหลักการปฏิรูปที่ดินโดยนํามาบรรจุไวในรางเคาโครงเศรษฐกิจของชาติในป 2475

ตอบ รัฐบุรุษอาวุโส ดร. ปรีดี พนมยงคขอ 3 ถาม ผูใดไดนํารูปแบบมาตรฐานการดําเนินงานปฏิรูปที่ดินมาใชในการพัฒนาประเทศ

ตอบ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯองคปจจุบันขอ 4 ถาม โครงการอะไรบางที่พระองคทานทรงดําเนินการ และเริ่มโครงการเมื่อใด

ตอบ โครงการพัฒนาชนบทหุบกะพง เริ่มเมื่อป 2506 โครงการพัฒนาชาวไรเขาใหญ เริ่มเมื่อป 2514 และโครงการจัดพัฒนาที่ดินอําเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคิรีขันธ อําเภอชะอํา อําเภอทายาง จังหวัดเพชรบุรี

ขอ 5 ถาม รัฐบาลไทยเริ่มดําเนินการการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมอยางจริงจังเมื่อใด ดวยวิธีการใดตอบ เมื่อป 2518 ดวยการประกาศบังคับใชพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และ

จัดตั้งสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเพื่อทําหนาที่ดําเนินการปฏิรูปที่ดินตามที่กฎหมายบัญญัติขอ 6 ถาม เหตุใดจึงตองมีการปฏิรูปที่ดินในประเทศไทย

ตอบ สาเหตุเนื่องจากประเทศไทย เปนประเทศเกษตรกรรม ประชาชนสวนใหญมีอาชีพทําการเกษตร ที่ดินจึงเปนปจจัยสําคัญและเปนรากฐานเบื้องตนของการผลิตทางเกษตรกรรมแตเกษตรกรตองประสบความเดือดรอน เนื่องจากตองสูญเสียสิทธิในที่ดินและกลายเปนผูเชาที่ดิน ตองเชาที่ดินในอัตราสูงเกินควร เกษตรกรไมไดรับความเปนธรรม

ขอ 7 ถาม เจตนารมณของพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มีอยางไรตอบ เพื่อกระจายที่ดินของรัฐและเอกชนที่มีเกินความจําเปนไปสูเกษตรกรโดยตรง โดยรัฐจายคาชดเชยที่ดินใหแก

เจาของที่ดินอยางเปนธรรม และปรับปรุงสภาพที่ดินทํากินใหดีขึ้น พรอมทั้งมีหนาที่ติดตามการประกอบเกษตรกรรมอยางใกลชิดและใหการสงเสริมสนับสนุนดานเทคโนโลยีสมัยใหม ดานวิชาการและการจัดการ และลดความเลื่อมล้ําในฐานะของบุคคลในทางเศรษฐกิจและสังคม ทั้งนี้ เกษตรกรนั้นตองเปนผูที่ไมมีที่ดินทํากินหรือมีนอยไมเพียงพอแกการประกอบอาชีพ

ขอ 8 ถาม พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ ทรงใหการสนับสนุนงานปฏิรูปที่ดินในเรื่องใดบาง

2

ตอบ พระองคทรงพระราชทานที่ดินทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยจํานวน 44,369 ไร 0 งาน 95 ตารางวา และพระราชทานคําแนะนําซึ่งเปนแนวทางที่มีประโยชนตอการดําเนินงานปฏิรูปที่ดิน 9 ประการ เพื่อนําไปใชในการปฏิรูปที่ดิน

ขอ 9 ถาม คําแนะนําที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯทรงพระราชทาน 9 ประการ นั้นกลาวถึงเรื่องใดบางตอบ 1.การจัดที่ดินขั้นตน

2.การจัดตั้งชุมชนที่อยูอาศัย 3.จัดระบบการรวมกลุมในระดับหมูบาน รวมเปนสหกรณในเขตปฏิรูปที่ดิน และเชื่อมโยงถึงสหกรณในเมืองใหญ 4.การพัฒนาดานตางๆรัฐดําเนินการจัดหาและใหสหกรณรับชวงดูแลรักษา 5.การติดตามดูแลเกษตรกร6.การจัดที่ดินทํากิน 7.การปฏิรูปที่ดินในแตละทองที่จะตองเรงรัดใหแลวเสร็จโดยเร็ว 8.ทรงพระราชทานเงินคาชดเชยที่ดินใหเปนทุนหมุนเวียนของสหกรณในเขตปฏิรูปที่ดิน 9.มีพระราชประสงคใหผูเชาที่ดินของทรัพยสินสวนพระมหากษัตริยอยูเดิมไดทํากินในที่ดินชั่วลูกชั่วหลานตราบที่ยังยึดอาชีพเกษตรกรรม

ขอ10 ถาม ภายหลังที่มีพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ใชบังคับแลว ไดมีการแกไขเพิ่มเติมอีกหรือไม เมื่อใด

ตอบ มีการแกไขปรับปรุงเพิ่มเติม 2 ครั้ง โดยครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2519 และ ครั้งที่สองเมื่อ พ.ศ. 2532ขอ11 ถาม เหตุใดจึงตองแกไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

ตอบ เนื่องจาก ตองการแกไขปญหาในการดําเนินงานและขยายขอบเขตการจัดที่ดินใหสามารถชวยเหลือผูที่ประสงคจะเปนเกษตรกร และสนับสนุนการประกอบกิจการที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน เพื่อเปนการชวยเหลือเกษตรกรในการประกอบเกษตรกรรมแบบครบวงจรของภาคเกษตรกรรม

ขอ12 ถาม ประเด็นสําคัญที่ขอแกไขปรับปรุงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ เมื่อป 2519 มีอะไรบางตอบ การใหอํานาจรัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลังออกพันธบัตร เพื่อชําระราคาหรือคาทดแทนที่ดิน

ขอ13 ถาม ประเด็นสําคัญที่ขอแกไขปรับปรุงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ เมื่อป 2532 มีอะไรบางตอบ 1. ขยายคําจํากัดความคําวา “เกษตรกร” ใหรวมถึงผูยากจนหรือผูจบการศึกษาทางเกษตรกรรม หรือผูเปน

บุตรของเกษตรกรบรรดา ซึ่งไมมีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเปนของตนเองและประสงคจะประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปนหลัก 2. การกําหนดเขตปฏิรูปที่ดินใหกําหนดเฉพาะเขตดําเนินการ 3. ให ส.ป.ก. มีอํานาจจัดที่ดินที่ไดมาเปนแปลงเล็กแปลงนอยโดยไมตองตราพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน 4. การนําที่ดิน ของรัฐมาดําเนินการปฏิรูปที่ดิน

3

5. อํานาจในการจัดที่ดินของรัฐ 6. ที่ดินหรืออสังหาริมทรัพยที่ไดมาเพื่อประโยชนในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไมถือวาเปนที่ราชพัสดุและให ส.ป.ก. เปนผูถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้น

สวนที่ 2 ขอบเขตการดําเนินงานปฏิรูปที่ดินขอ14 ถาม การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม มีความหมายอยางไร

ตอบ หมายความวา 1. การปรับปรุงเกี่ยวกับสิทธิและการถือครองในที่ดินเพื่อเกษตรกรรมและการจัดที่อยูอาศัยในที่ดิน เพื่อเกษตรกรรมนั้น โดยการนําที่ดินของรัฐหรือที่ดินที่ ส.ป.ก. จัดซื้อหรือเวนคืนจากเจาของที่ดินที่ มิไดทําประโยชนในที่ดินดวยตนเองหรือมีที่ดินเกินสิทธิกวาที่กฎหมายกําหนดมาจัดที่ดิน2. การจัดที่ดิน ใหสถาบันเกษตรกรหรือเกษตรกรผูที่ไมมีที่ดินเปนของตนเองหรือมีที่ดินเล็กนอยไม

เพียงพอแกการครองชีพเปนผูที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปนหลัก โดยวิธีการเชาซื้อ เชาหรือเขาทําประโยชน

3. การชวยเหลือในการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม การปรับปรุงทรัพยากร และปจจัยการผลิต ตลอดจนการผลิตและการจําหนายใหเกิดผลดียิ่งขึ้น

ขอ15 ถาม คําวา “เกษตรกร” ตามความหมายของ พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มีความหมายถึงใครตอบ “เกษตรกร” ตามความหมาย พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมฯ หมายถึง ผูประกอบอาชีพ

เกษตรกรรมเปนหลักและใหความหมายถึงบุคคลผูยากจนหรือผูจบการศึกษาทางเกษตรกรรม หรือ เปนบุตรของเกษตรกร บรรดาซึ่งไมมีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเปนของตนเองและประสงคจะประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปนหลัก ตามหลักเกณฑและเงื่อนไขที่กําหนดใน พระราชกฤษฎีกา ดวย

ขอ16 ถาม คําวา “ เกษตรกรรม” ตามความหมายของ พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 หมายถึง การทําอะไรบาง

ตอบ การทํานา ทําไร ทําสวน เลี้ยงสัตว เลี้ยงสัตวน้ําและยังรวมถึงกิจการอื่นๆ ตามที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา

ขอ17 ถาม การเชาที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หมายความวาอยางไรตอบ การเชาหรือการเชาชวงโดยไดรับความยินยอมจากผูใหเชา ซึ่งที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไมวาการเชาหรือเชา

ชวงนั้นจะมีหลักฐานเปนหนังสือหรือไมมีก็ตาม และ หมายความรวมถึงการยินยอมใหใชที่ดินเพื่อเกษตรกรรม โดยไดรับคาเชาที่ดินและการทํานิติกรรมอื่นใดเพื่อเปนการอําพรางการเชาดังกลาว

ขอ18 ถาม “สถาบันเกษตรกร” หมายความวาอยางไรตอบ กลุมเกษตรกร สหกรณการเกษตร ชุมนุมสหกรณการเกษตรตามกฎหมายวาดวยสหกรณ

ขอ19 ถาม ส.ป.ก. จะมีอํานาจดําเนินการปฏิรูปที่ดินไดเมื่อใดตอบ เมื่อไดประกาศบังคับใชพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินในเขตทองที่นั้นแลว

4

ขอ20 ถาม พระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินประกอบดวยอะไรบางตอบ บทบัญญัติของพระราชกฤษฎีกา เหตุผลความจําเปนในการตราพระราชกฤษฎีกา และแผนที่แสดงแนว

เขตพื้นที่โดยระบุทองที่ที่อยูในเขตปฏิรูปที่ดินแนบทายพระราชกฤษฎีกา และใหถือแผนที่แนบทายเปนสวนหนึ่งของพระราชกฤษฎีกา

ขอ21 ถาม การกําหนดเขตปฏิรูปที่ดินในแตละทองที่มีหลักการในการกําหนดแนวเขตอยางไรตอบ โดยหลักใหถือแนวเขตพื้นที่ดําเนินการเปนเขตปฏิรูปที่ดิน เวนแตกรณีมีความจําเปนอาจจะถือตามแนว

เขตตําบล หรือแนวเขตอําเภอเปนเขตปฏิรูปที่ดินก็ได

ขอ22 ถาม การถือเอาแนวเขตตําบล หรืออําเภอเปนเขตปฏิรูปที่ดินจะรวมถึงที่ดินที่ตั้งอยูในเขตเทศบาลและสุขาภิบาลดวย หรือไม

ตอบ ไมรวม

ขอ23 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจในการแตงตั้งพนักงานเจาหนาที่และออกกฎกระทรวงตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ

ตอบ รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ และรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย ในสวนที่เกี่ยวกับอํานาจหนาที่ของแตละกระทรวง

ขอ24 ถาม ใครบางที่ เปนผูมีอํานาจเขาไปตรวจสอบการประกอบเกษตรกรรม หรือการทําประโยชน หรือกิจการอื่นๆตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯในเขตปฏิรูปที่ดิน

ตอบ พนักงานเจาหนาที่ที่ไดรับการแตงตั้งจากรัฐมนตรี

ขอ25 ถาม หลักฐานใดที่แสดงใหทราบวาเปนพนักงานเจาหนาที่ตอบ บัตรประจําตัวพนักงานเจาหนาที่ที่ ส.ป.ก. ออกให

ขอ26 ถาม ประธานกรรมการ กรรมการ อนุกรรมการ เลขาธิการ ส.ป.ก. รองเลขาธิการ ส.ป.ก. และพนักงานเจาหนาที่ ถือเปนเจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญาใชหรือไม

ตอบ ใช

สวนที่ 3 องคกรดําเนินการปฏิรูปที่ดิน

5

ขอ27 ถาม องคกรดําเนินงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอะไรบางตอบ มี 5 องคกร ดังนี้

1. สํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หรือเรียกโดยยอวา ส.ป.ก.2. สํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัด ...(ระบุชื่อ....) เรียกโดยยอวา ส.ป.ก.จังหวัด3. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หรือเรียกโดยยอวา คปก.4. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด หรือเรียกโดยยอวา คปจ.5. กองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ28 ถาม ส.ป.ก. เปนหนวยงานของรัฐหรือไม มีอํานาจหนาที่อะไรบางตอบ ส.ป.ก. เปนหนวยงานของรัฐในสวนกลาง สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ มีฐานะเทียบเทากรม มี

เลขาธิการ ส.ป.ก. เปนหัวหนาสํานักงาน และมีหนาที่ดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตาม พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2519 และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532

ขอ29 ถาม ส.ป.ก. มีสํานักงานตั้งอยูที่ไหนตอบ ตั้งอยูเลขที่ 1 ถนนราชดําเนินนอก แขวงบานพานถม เขตพระนคร กทม. รหัสไปรษณีย 10200

โทรศัพท 0-2282-9004 หรือโทรสาร 0-2281-0815 หรือ www. alro.go.th หรือโทรดวน 1764

ขอ30 ถาม ส.ป.ก.จังหวัด เปนหนวยงานของรัฐหรือไม มีอํานาจหนาที่อะไรบางตอบ เปนหนวยงานของ ส.ป.ก. ในสวนภูมิภาค และเปนหนวยงานของรัฐ โดยจัดตั้งขึ้นในจังหวัดที่มีเขต

ปฏิรูปที่ดิน มีปฏิรูปที่ดินจังหวัดเปนหัวหนาสํานักงาน และมีหนาที่รับผิดชอบในการดําเนินงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามที่ คปก. คปจ. และ ส.ป.ก. กําหนด

ขอ31 ถาม ส.ป.ก.จังหวัด มีสํานักงานตั้งอยูที่ไหนบางตอบ ตั้งอยูในจังหวัดที่ไดมีการกําหนดเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จํานวน 69 แหง 69 จังหวัด สถานที่ตั้ง

และติดตอ ดูรายละเอียดไดที่ www. alro.go.th หรือสอบถามที่สายตรงโทร 1764

ขอ32 ถาม หากมีการประกาศเขตปฏิรูปที่ดินในเขตกรุงเทพมหานคร มีความจําเปนตองจัดตั้งสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดกรุงเทพมหานครหรือไม

ตอบ ไมจําเปน เพราะวาสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีหนาที่ดําเนินการปฏิรูปที่ดินในเขต

6

กรุงเทพมหานครอยูแลว

ขอ33 ถาม คปก. มีจํานวนกรรมการรวมทั้งสิ้นกี่คนตอบ 35 คน

ขอ34 ถาม ใครเปนประธานคณะกรรมการของ คปก. ตอบ รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ

ขอ35 ถาม กรรมการของ คปก. มีใครบางตอบ 1. ประธานกรรมการ : รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ

2. กรรมการ มี 2 ประเภท 2.1 กรรมการโดยตําแหนง : ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลัดกระทรวง พาณิชย ปลัดกระทรวงมหาดไทย ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม อธิบดีกรม

ชลประทาน อธิบดีกรมปศุสัตว อธิบดีกรมปาไม อธิบดีกรมประมง อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน อธิบดีกรมสงเสริมการเกษตร อธิบดีกรมสงเสริมสหกรณ เลขาธิการสํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร อธิบดีกรมการปกครอง อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน อธิบดีกรมที่ดิน อธิบดีกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ อธิบดีกรมสงเสริมอุตสาหกรรม อธิบดีกรมธนารักษ อธิบดีกรมบัญชีกลาง

อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง อํานวยการสํานักงบประมาณ ผูจัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร ประธานคณะกรรมการกลางกลุมเกษตรกรแหงประเทศ ไทย และประธานชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย

2.2 กรรมการโดยคณะรัฐมนตรีแตงตั้ง อีกไมเกิน 9 คน แยกเปน ผูแทนเกษตรกร 6 คนและผูทรงคุณวุฒิไมเกิน 3 คน 3. กรรมการและเลขานุการ : เลขาธิการ ส.ป.ก.

ขอ36 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจแตงตั้งกรรมการโดยการแตงตั้งของ คปก.ตอบ คณะรัฐมนตรี

ขอ37 ถาม กรรมการที่คณะรัฐมนตรีแตงตั้งจํานวนไมเกิน 9 คนคัดมาจากกลุมใดตอบ 1.จากผูแทนเกษตรกร 6 คน 2.จากผูทรงคุณวุฒิ ไมเกิน 3 คน

ขอ38 ถาม ใครเปนกรรมการและเลขานุการของ คปก.

7

ตอบ เลขาธิการสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ39 ถาม คปจ. มีอํานาจและหนาที่ความรับผิดชอบอะไรบางตอบ 1. กําหนดมาตรการและวิธีปฏิบัติงานของ ส.ป.ก.จังหวัด

2. ดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ตามระเบียบ หรือขอบังคับ หรือมติของ คปก. หรือที่ คปก. มอบหมาย3. พิจารณาใหความเห็นชอบแผนงาน โครงการและคาใชจายของ ส.ป.ก.จังหวัด เพื่อเสนอ คปก.4. ติดตามการปฏิบัติงานของ ส.ป.ก.จังหวัด ใหเปนไปตามแผนงานและโครงการที่ไดรับอนุมัติ5. พิจารณาผลการปฏิบัติงาน เพื่อปรับปรุงแผนงานโครงการ งบคาใชจายและวิธีปฏิบัติงาน6. จัดทํางบประมาณโครงการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเสนอ คปก.7. กําหนดระเบียบหรือขอบังคับเกี่ยวกับการปฏิบัติงานของ ส.ป.ก.จังหวัด เทาที่ไมขัด หรือแยงกับระเบียบ ขอบังคับ หรือมติ คปก.

ขอ40 ถาม คปจ. มีจํานวนกรรมการรวมทั้งสิ้นกี่คนตอบ 23 คน

ขอ41 ถาม ใครเปนประธานคณะกรรมการของ คปจ.ตอบ ผูวาราชการจังหวัด

ขอ42 ถาม กรรมการของ คปจ. มีใครบางตอบ 1. กรรมการโดยตําแหนง จํานวน 19 คน

2. กรรมการโดยการแตงตั้ง ไมเกิน 4 คน

ขอ43 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจแตงตั้งกรรมการของ คปจ.ตอบ รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ

ขอ44 ถาม กรรมการของ คปจ. ที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณแตงตั้งจะคัดเลือกจากกลุมใดตอบ จากผูแทนเกษตรกรในจังหวัดที่มีเขตปฏิรูปที่ดิน

ขอ45 ถาม ใครเปนกรรมการและเลขานุการของ คปจ.ตอบ ปฏิรูปที่ดินจังหวัด

8

ขอ46 ถาม การเพิ่ม ลด หรือเปลี่ยนแปลงกรรมการของ คปก. และ คปจ. จะกระทําไดหรือไมตอบ ทําไมได ยกเวนจะแกไขกฎหมายเทานั้น

ขอ47 ถาม ปจจุบันมีกฎหมายเพิ่มเติม หรือเปลี่ยนแปลงกรรมการของ คปก. และ คปจ. หรือไม อยางไรตอบ คปก. เพิ่ม 1 ไดแกอธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง และเปลี่ยนแปลง 1 ไดแกอธิบดีกรมพัฒนา

สังคมและสวัสดิการคปจ. เพิ่ม 1 ไดแกผูแทนกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง และเปลี่ยนแปลง 1 ไดแกผูแทนกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ

ขอ48 ถาม การแตงตั้งเจาหนาที่เพิ่มเติมจากที่กฎหมายกําหนดเพื่อชวยงานเลขานุการของ คปก. และ คปจ. จะกระทําไดหรือไม และถือเปนกรรมการหรือไม

ตอบ ทําได แตไมมีฐานะเปนกรรมการซึ่งมีสิทธิตามกฎหมาย เชน สิทธิในการออกเสียง สิทธิเบิกคาเบี้ยประชุม

ขอ49 ถาม กรรมการซึ่งไดรับแตงตั้งใน คปก. และ คปจ. มีวาระอยูในตําแหนงกี่ปตอบ 1. กรณีแตงตั้งตามวาระ จะอยูในตําแหนงคราวละ 2 ป

2. กรณีแตงตั้งซอม จะอยูในตําแหนงเทากับวาระที่เหลืออยูเมื่อพนจากตําแหนงแลว อาจไดรับแตงตั้งอีกได

ขอ50 ถาม การพนจากตําแหนงของกรรมการซึ่งไดรับแตงตั้งมีกรณีใดบางตอบ 1. เมื่อครบกําหนดตามวาระ

2. ตาย3. ลาออก4. คณะรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีที่มีอํานาจแตงตั้งแลวแตกรณีใหออก5. มีลักษณะตองหามตามกฎหมายคือ มีสวนไดเสียในสัญญากับ ส.ป.ก. หรือในกิจการที่กระทําใหแก

ส.ป.ก. ทั้งนี้ไมวาโดยทางตรงหรือทางออม

ขอ51 ถาม การประชุม คปก. หรือ คปจ. แตละครั้งตองครบองคประชุมหมายถึงอยางไรตอบ ตองมีกรรมการจากทุกกลุม และตองมีกรรมการเขารวมประชุมรวมกันไมนอยกวากึ่งหนึ่งของจํานวน

กรรมการทั้งหมด

9

ขอ52 ถาม ในกรณีที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดไมมีผูแทนเกษตรกรในจังหวัดอีกสี่คน ซึ่งรัฐมนตรีแตงตั้งเปนคณะกรรมการ จะมีผลอยางไรตอการประชุมครั้งนั้น

ตอบ ถือวาองคประกอบของ คปจ.ไมสมบูรณ ทําใหมติของที่ประชุมครั้งนั้นไมมีผลทางกฎหมาย และไมสามารถนําไปอางอิงได

ขอ53 ถาม การวินิจฉัยชี้ขาดของที่ประชุมมีวิธีการอยางไรตอบ โดยการลงคะแนนเสียง กรรมการ 1 คน มี 1 เสียง การลงมติที่ประชุมถือเอาเสียงขางมาก กรณีเสียงเทากันให

ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้นอีก 1 เสียง เพื่อชี้ขาด

ขอ54 ถาม คปจ. มีอํานาจแตงตั้งใหบุคคลอื่นหรือคณะบุคคลใดปฏิบัติงานแทนไดหรือไมตอบ มีอํานาจแตงตั้งคณะอนุกรรมการคณะหนึ่งหรือหลายคณะเพื่อพิจารณาเรื่องตาง ๆ หรือปฏิบัติงานอยาง

หนึ่งอยางใดตามที่คณะกรรมการหรือคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดมอบหมายได

ขอ55 ถาม กรรมการโดยตําแหนง หากไมสามารถเขารวมประชุมจะมอบหมายใหผูอื่นเขารวมประชุมแทนในฐานะกรรมการไดหรือไม

ตอบ ไดโดยมีหนังสือมอบอํานาจใหเขาประชุมแทน

ขอ56 ถาม กรรมการโดยการแตงตั้ง หากไมสามารถเขารวมประชุมจะมอบผูอื่นใหประชุมแทนในฐานะเปนกรรมการไดหรือไม

ตอบ ไมได เพราะกรรมการโดยการแตงตั้งมีการพิจารณาคัดเลือกผูที่มีความรูความสามารถของบุคคลเปนการเฉพาะตัวที่ไดเจาะจงแลว

ขอ57 ถาม กองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีวัตถุประสงคอยางไรตอบ เพื่อเปนทุนหมุนเวียนและใชจายเพื่อการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ58 ถาม กองทุนปฏิรูปที่ดินจัดตั้งตามกฎหมายใด ตอบ ตามมาตรา 9 แหง พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

ขอ59 ถาม กองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจัดตั้งไวที่ไหนตอบ กระทรวงการคลัง

10

ขอ60 ถาม แหลงที่มาของกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอะไรบางตอบ 1. เงินที่ไดรับจากงบประมาณแผนดิน

2. เงินหรือทรัพยสินอื่นที่ไดรับจากรัฐบาลหรือจากแหลงตางๆ ภายในประเทศ หรือตางประเทศ หรือองคการระหวางประเทศหรือบุคคลอื่น 3. เงินที่ไดรับจากกองทุนสงเคราะหเกษตรกรตามกฎหมายวาดวยกองทุนสงเคราะหเกษตรกร 4. เงิน ดอกผลหรือผลประโยชนใดๆ ที่ ส.ป.ก. ไดรับเกี่ยวกับการดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ61 ถาม การใชจายเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะทําไดในกรณีใดบางตอบ จะใชจายไดเฉพาะเพื่อการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามระเบียบที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและ

สหกรณกําหนด และกระทรวงการคลังเห็นชอบ

ขอ62 ถาม หลักเกณฑการรับเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินตามระเบียบกระทรวงเกษตรและสหกรณ วาดวยการเบิกจายเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2537 มีอยางไร

ตอบ 1.ให ส.ป.ก. เปดบัญชีกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไวที่กระทรวงการคลัง2.เงินที่ ส.ป.ก. หรือ ส.ป.ก.จังหวัด ไดรับตามมาตรา 10 พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ ใหนําเขาบัญชีกองทุนฯ โดยไมหักคาใชจายใดๆทั้งสิ้น 3.การสงเงินเขากองทุนฯ ใหปฏิบัติตามระเบียบขอบังคับของกระทรวงการคลัง

ขอ63 ถาม หลักเกณฑการเบิกจายเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินตามระเบียบกระทรวงเกษตรและสหกรณ วาดวยการเบิกจายเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2537 มีอยางไร

ตอบ 1.ใหเบิกเพื่อใชในกิจการตามแผนงานหรือโครงการที่ไดรับอนุมัติหรือตามที่ คปก. กําหนด 2. การโอนเงินไปเบิกจายที่สํานักงานคลังจังหวัดทําไดโดยขอใหกรมบัญชีกลางโอนขายบิล 3. การขอเบิกเงินตองระบุวัตถุประสงคของการใชเงินพรอมเอกสารประกอบ 4. มีเงินทดรองจายตามจํานวนที่ตกลงกับกระทรวงการคลังและฝากไวที่ธนาคารที่เปนรัฐวิสาหกิจ

ขอ64 ถาม ถา คปก. ยังไมไดอนุมัติแผนงานโครงการเงินกองทุนฯ ประจําปงบประมาณใด ส.ป.ก. จะสามารถเบิกจายเงินกองทุนฯ ในปนั้นกอนไดหรือไม

ตอบ ได โดยใหนําเงินกองทุนฯที่เหลือจายจากปกอนมาใชจายตามแผนงานของปถัดไปไดไมเกิน รอยละ 20 ของวงเงินที่กําหนดในแผนงานใหม

11

ขอ65 ถาม การจัดทําโครงการเพื่อขอใชเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะตองจัดทําอยางไรตอบ ตองจัดทําตามระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมวาดวยการจัดทําโครงการที่ใช

เงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2536

ขอ66 ถาม ใครทําหนาที่ในการพิจารณากลั่นกรองเร่ืองเกี่ยวกับการอนุมัติโครงการและแผนงานเงินกองทุนฯตอบ คปก. ไดแตงตั้งคณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมใหทํา

หนาที่ดําเนินการ

ขอ67 ถาม คณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเรียกยอวาอะไรตอบ อกก.คง.

ขอ68 ถาม คณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมประกอบดวยหนวยงานใดบาง

ตอบ เลขาธิการ ส.ป.ก. เปนประธาน ผูอํานวยการสวนวิเคราะหสินเชื่อเงินกองทุน สํานักบริหารกองทุน ส.ป.ก. เปนอนุกรรมการและเลขานุการ ประกอบดวยหนวยงานที่เกี่ยวของเปนอนุกรรมการ ดังนี้ กรมบัญชีกลาง สํานักงบประมาณ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ กรมพัฒนาที่ดิน ธ.ก.ส. กรมวิชาการเกษตร กรมสงเสริมสหกรณ กรมประมง กรมปศุสัตว กรมสงเสริมการเกษตร และผูอํานวยการสํานักบริหารกองทุน ส.ป.ก. ผูอํานวยการสํานักจัดการปฏิรูปที่ดิน ส.ป.ก.

ขอ69 ถาม คณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอํานาจหนาที่อะไรบางตอบ 1. วิเคราะหโครงการเกี่ยวกับการปฏิรูปที่ดิน พิจารณารายละเอียดคาใชจายตามโครงการ พิจารณา

เปลี่ยนแปลงประเภท หรือรายการคาใชจายตามโครงการที่ไดรับอนุมัติ2. พิจารณากําหนดหลักเกณฑ วิธีการ ตลอดจนเงื่อนไขตางๆที่เกี่ยวของกับการเงินและการบัญชีกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม3. มีอํานาจแตงตั้งคณะทํางานเฉพาะเรื่อง4. ปฏิบัติหนาที่อื่นๆตามที่ คปก. มอบหมาย

ขอ70 ถาม ใครเปนประธานคณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตอบ เลขาธิการ ส.ป.ก.

12

ขอ71 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจเบิกจายเงินกองทุนฯและมีหนาที่หักภาษี ณ ที่จายตอบ เลขาธิการ ส.ป.ก.

ขอ72 ถาม การเบิกเงิน การรับเงิน การจายเงิน การเก็บรักษาเงิน การฝากเงิน การนําเงินสงคลัง การพัสดุ ซึ่งมิไดกําหนดแนวทางไวในระเบียบนี้ จะดําเนินการอยางไร

ตอบ ใหปฏิบัติตามระเบียบของทางราชการวาดวยการนั้นๆโดยอนุโลม เชนระเบียบกระทรวงการคลัง ระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรี

ขอ73 ถาม การจัดทําระบบบัญชีกองทุนฯ ใชระบบบัญชีแบบใดตอบ ใหจัดทําบัญชีตามระบบบัญชีคูโดยความเห็นชอบจากกระทรวงการคลังปดบัญชี จัดทํางบรายได คาใชจาย

และงบดุล สงสํานักงานตรวจเงินแผนดินเพื่อตรวจสอบภายใน 90 วันนับจากวันสิ้นปงบประมาณ

ขอ74 ถาม หนวยงานใดของ ส.ป.ก. ที่มีหนาที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการจัดทํางบดุลของกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ตอบ สํานักบริหารกองทุน

ขอ75 ถาม การดําเนินงานเกี่ยวกับกองทุนฯ ตองมีการตรวจสอบภายในหรือไมตอบ ตองมี และรายงานใหเลขาธิการ ส.ป.ก. ทราบอยางนอยปละ 2 ครั้ง

ขอ76 ถาม รายงานการรับจายเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมที่คณะกรรมการตรวจเงินแผนดินตรวจสอบแลว ตองดําเนินการอยางไร

ตอบ ใหรัฐมนตรีทํารายงานผลการตรวจสอบเสนอคณะรัฐมนตรี เพื่อเสนอรัฐสภาทราบ

สวนที่ 4 การดําเนินงานการปฏิรูปที่ดินขอ77 ถาม ที่ดินที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินมีกี่ประเภท อะไรบาง

ตอบ มี 2 ประเภท ไดแก ที่ดินเอกชน และที่ดินของรัฐ

ขอ78 ถาม การดําเนินงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมแบงเปนกี่กระบวนการ อะไรบางตอบ แบงเปน 4 กระบวนการ ดังนี้

1. กระบวนการนําที่ดินมาปฏิรูปที่ดิน

13

2. กระบวนการจัดที่ดิน3. กระบวนการควบคุมสิทธิ4. กระบวนการพัฒนา

4.1 กระบวนการนําที่ดินมาดําเนินการปฏิรูปที่ดิน 4.1.1 ที่ดินเอกชน

ขอ79 ถาม ที่ดินเอกชนประเภทใดที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินตอบ ที่ดินที่มี โฉนดที่ดิน น.ส. 3 ก.

ขอ80 ถาม ส.ป.ก. มีวิธีนําที่ดินเอกชนมาดําเนินการปฏิรูปที่ดินอยางไรบางตอบ 1. จัดซื้อจากเจาของที่ดินที่ประสงคจะขายโดยวิธีเจรจาตอรองราคา

2. เวนคืนตามกฎหมายเวนคืน 3. รับบริจาค

ขอ81 ถาม พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ ใหอํานาจ ส.ป.ก. ในการจัดซื้อ หรือเวนคืนที่ดิน เพื่อนํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดินไวอยางไรบาง

ตอบ มีไดใน 3 กรณี ดังนี้ 1.ที่ดินที่เจาของไมประกอบเกษตรกรรมในที่ดินดวยตนเอง หรือทําดวยตนเองเพียงเล็กนอย 2. ที่ดินที่เจาของประกอบเกษตรกรรมในที่ดินดวยตนเองแตมีที่ดินเกินกวาที่กฎหมายกําหนด 3. ที่ดินทั้งหมดที่เจาของประสงคจะขายให ส.ป.ก.

ขอ82 ถาม ที่ดินที่เจาของไมประกอบเกษตรกรรมในที่ดินดวยตนเอง หรือทําดวยตนเองเพียงเล็กนอย ส.ป.ก. จะมีอํานาจจัดซื้อและเวนคืนเพียงใด

ตอบ ส.ป.ก. มีอํานาจจัดซื้อ หรือเวนคืนไดเฉพาะในสวนที่เกินกวา 20ไร หรือหากเจาของที่ดินประสงคจะขายที่ดินทั้งหมด ส.ป.ก.สามารถจัดซื้อได

ขอ83 ถาม ลั ก ษ ณ ะ ใ ด ที่ ถื อ ว า เ จ า ข อ ง ที่ ดิ น ไ ม ป ร ะ ก อ บ เ ก ษ ต ร ก ร ร ม ด ว ย ต น เ อ ง ห รื อ ทํ า ด ว ยตนเองเพียงเล็กนอย

ตอบ เจาของที่ดินปลอยที่ดินใหรกราง หรือใหผูอื่นเชาหรือเขาทําประโยชน หรือประกอบเกษตรกรรมเล็กนอย หรือประกอบเกษตรกรรมบางสวนเพียงเปนการแสดงสิทธิในที่ดิน

14

ขอ84 ถาม ที่ดินที่เจาของประกอบเกษตรกรรมในที่ดินดวยตนเอง ส.ป.ก. จะมีอํานาจจัดซื้อและเวนคืนเพียงใดตอบ ถาเจาของประกอบเกษตรกรรมดวยตนเอง ส.ป.ก.จะมีอํานาจจัดซื้อ หรือเวนคืนสวนที่เกินกวา 50 ไร ถา

เจาของใชเลี้ยงสัตวใหญ ส.ป.ก.จะมีอํานาจจัดซื้อหรือเวนคืนสวนที่เกินกวา 100 ไร หรือจัดซื้อไดทั้งหมด หากเจาของประสงคจะขาย

ขอ85 ถาม การพิจารณาวามีเนื้อที่เกินนั้นจะดูอยางไรตอบ ดูจาก1. ผูที่เปนเจาของซึ่งอยูในครอบครัวเดียวกัน

2. นับรวมที่ดินทุกแปลงที่มีอยู

ขอ 86 ถาม ที่ดินเปนของบุตรที่ยังไมบรรลุนิติภาวะจะนํามานับรวมดวยหรือไมตอบ รวมดวย

ขอ87 ถาม ถาหากเจาของที่ดินมีความประสงคจะประกอบเกษตรกรรมเกินกวาจํานวนเนื้อที่ที่กฎหมายกําหนดไดหรือไม

ตอบ ได ถาเขาเงื่อนไข 1.แสดงใหเห็นวาประกอบเกษตรกรรมในที่ดินนั้นดวยตนเองเกินกวาที่กฎหมายกําหนดอยูแลวไมต่ํากวา 1 ปกอนวันที่พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯใชบังคับ(ใชบังคับเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2518) 2.แสดงไดวามีความสามารถและมีปจจัยในการประกอบเกษตรกรรมนั้นไดดวยตนเอง

ขอ88 ถาม เจาของที่ดินที่ประสงคจะประกอบเกษตรกรรมเกินกวาจํานวนเนื้อที่ที่กฎหมายกําหนดจะตองทําอยางไรบาง

ตอบ ใหยื่นคํารอง ณ ส.ป.ก.จังหวัด ที่ที่ดินนั้นตั้งอยู ตามระเบียบ คปก. วาดวยการพิจารณาอนุญาตใหใชที่ดินเพิ่มขึ้นตามมาตรา 29 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมพ.ศ.2518 (ฉบับที่ 1) พ.ศ. 2522

ขอ89 ถาม หลักเกณฑตามระเบียบ คปก. วาดวยการพิจารณาอนุญาตใหใชที่ดินเพิ่มขึ้นตามมาตรา 29 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมพ.ศ.2518 (ฉบับที่ 1) พ.ศ. 2522 มีอยางไร

ตอบ 1.กรณีขอมีสิทธิในที่ดินไมเกิน 1,000 ไร ใหแสดงหลักฐานประกอบ คํารองให คปก. พิจารณากอนนําเสนอรัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณอนุญาต 2.กรณีขอมีสิทธิในที่ดินเกินกวา 1,000 ไร ให คปก. พิจารณาตามหลักเกณฑที่กําหนดในพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ กอนเสนอรัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณอนุญาตดังนี้ ก.ไดลงทุนโดยไดรับการสงเสริมจากรัฐไปแลวจํานวนมาก

15

ข. เปนการพัฒนาการเกษตรแผนใหมที่มีความตองมากภายในประเทศ หรือเพื่อการสงออก ค.มีลักษณะที่ชวยในการพัฒนาการเกษตรและชวยเหลือเกษตรกรทั้งดานปจจัยการผลิต แปรรูปและการตลาด ง. เมื่อพน 15 ป หากสถาบันเกษตรกรมีความตองการและสามารถเปนผูถือหุนในกิจการไดเจาของที่ดินตองยินยอมใหถือหุนไดไมนอยกวารอยละ 60 ของจํานวนหุนทั้งหมด

ขอ90 ถาม สัตวใหญตามประกาศในราชกิจจานุเบกษามีอะไรบางตอบ โค กระบือ และมา

ขอ91 ถาม ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณไดกําหนดหลักเกณฑการเลี้ยงสัตวใหญไวอยางไรบางตอบ 1.จํานวนที่เลี้ยงตองไมนอยกวา 10 ตัว เนื้อที่ไมเกิน 100 ไร

2.การขอใชที่ดินเพิ่มขึ้นเกิน 100 ไร ใหคํานวณตามอัตราสวน 1 ตัว ตอ 5 ไร

ขอ92 ถาม เจาของที่ดิน มีโฉนดที่ดินหลายแปลงรวมกันเกินกวา 100 ไร ส.ป.ก.มีอํานาจนํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดินไดอยางไร และเจาของที่ดินสามารถครอบครองที่ดินไดเทาไร

ตอบ ส.ป.ก. มีอํานาจจัดซื้อหรือเวนคืนสวนที่เกิน 50 ไร ในกรณีที่เจาของ ที่ดินประกอบเกษตรกรรมดวยตนเอง หรือสวนที่เกิน 100 ไร ในกรณีที่เจาของที่ดินประกอบการเลี้ยงสัตวใหญ สวนเจาของที่ดินสามารถครอบครองที่ดินไดไมเกิน 50 ไร ในกรณี ที่ประกอบเกษตรกรรมดวยตนเอง หรือ ไมเกิน 100 ไร ในกรณีที่ประกอบเกษตรกรรมเลี้ยงสัตวใหญ

ขอ93 ถาม ส.ป.ก.มีอํานาจจัดซื้อที่ดิน หรือเวนคืนที่ดินบางสวนจากเจาของที่ดินเพื่อนํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดินไดหรือไม อยางไร

ตอบ ได ในกรณีดังนี้1.กรณีเจาของที่ดินมิไดทําประโยชนในที่ดินในสวนที่เกิน 20 ไร2.กรณีเจาของที่ดินทําประโยชนในที่ดินโดยประกอบเกษตรกรรมดวยตนเอง ในสวนที่เกิน 50 ไร 3. กรณีเจาของที่ดินทําประโยชนในที่ดินประกอบเกษตรกรรมเลี้ยงสัตวใหญ ในสวนที่เกิน 100 ไร

ขอ94 ถาม เจาของที่ดินจะขายที่ดินทั้งหมดให ส.ป.ก. จะมีอํานาจจัดซื้อไดหรือไม ตอบ ได

ขอ95 ถาม ขั้นตอนการจัดซื้อที่ดินเอกชนมีอะไรบาง

16

ตอบ 1.กําหนดพื้นที่และจัดทําแผนงานจัดซื้อ2.ติดตอกับเจาของที่ดินและเจรจาขอซื้อที่ดิน 3.ตรวจสอบสภาพพื้นที่และตอรองราคา4.ทําสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินเพื่อการปฏิรูปที่ดิน 5.การอนุมัติรายละเอียดดานการเงินการจัดซื้อที่ดิน 6.การจายชําระราคาคาที่ดิน 7.การรายงานผลการดําเนินงาน

ขอ96 ถาม การกําหนดพื้นที่เพื่อจัดทําแผนจัดซื้อพิจารณาอยางไรตอบ พิจารณาจาก

1.เนื้อที่เชาเพื่อประกอบการเกษตรและจํานวนครัวเรือนเกษตรกรที่เชา 2.จํานวนผูรับจางทางการเกษตร หรือเกษตรกรซึ่งไมมี ที่ดินทํากิน เปนของตนเอง หรือมีที่ดินเล็กนอยไมเพียงพอแกการครองชีพ 3.เนื้อที่ถือครองเกินสิทธิตาม พ.ร.บ.ปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2518 4.ราคาที่ดินและความตองการของเกษตรกร 5.สภาพปญหาและการถือครองที่ดิน

ขอ97 ถาม ส.ป.ก.จังหวัด จะติดตอกับเจาของที่ดินเพื่อเจรจาขอซื้อที่ดินไดเมื่อใดตอบ เมื่อไดรับอนุมัติแผนงานจัดซื้อที่ดินแลว

ขอ98 ถาม หลักเกณฑสําคัญในการพิจารณาจัดซื้อที่ดินเอกชนมีอยางไรตอบ 1. ตองเปนที่ดินที่อยูในเขตปฏิรูปที่ดิน

2. เปนที่ดินมีโฉนดที่ดิน หรือ น.ส. 3ก. 3. เปนที่ดินที่มีสภาพเหมาะสมแกการประกอบเกษตรกรรม และมีขนาดเนื้อที่ที่สามารถทําเกษตรกรรมไดเพียงพอแกการครองชีพ

ขอ 99 ถาม การตรวจสภาพพื้นที่และเจรจาตอรองราคาจะกระทําเมื่อใดตอบ เมื่อเจาของตกลงจะขายที่ดินให ส.ป.ก. โดยยินยอมทําหนังสือเสนอขายที่ดินไวเปนหลักฐาน

ขอ100 ถาม การตรวจสภาพพื้นที่จะตองดําเนินการอยางไรตอบ สอบสวนการไดมาซึ่งที่ดิน สอบสวนสิทธิผูเชาที่ดิน (ถามี) บันทึกการตรวจสภาพพื้นที่ ทําเลที่ตั้งและ

การทําประโยชนในที่ดิน บันทึกการเจรจาตอรองราคา พรอมทําแผนที่แสดงที่ตั้งที่ดิน

17

ขอ101 ถาม การทําสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินเพื่อการปฏิรูปที่ดินจะทําเมื่อใดตอบ เมื่อเจาหนาที่ผูรับผิดชอบเห็นดวยกับราคาที่เจรจาตอรองได

ขอ102 ถาม อํานาจในการอนุมัติรายละเอียดดานการเงินการจัดซื้อที่ดินมีหลักเกณฑในการพิจารณาอยางไรตอบ พิจารณาตามราคาที่ดินในสัญญาจะซื้อจะขายฯ

ขอ103 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติรายละเอียดดานการเงินการจัดซื้อที่ดินกรณีที่ราคาตามสัญญาจะซื้อจะขายฯ ไมเกินราคาขั้นสูงรายภาคของ ส.ป.ก และราคาที่ใชประเมินทุนทรัพยในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม

ตอบ ปฏิรูปที่ดินจังหวัด

ขอ104 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติรายละเอียดดานการเงินการจัดซื้อที่ดินกรณีที่ราคาตามสัญญาจะซื้อจะขาย เกินราคาขั้นสูงรายภาคของ ส.ป.ก และราคาที่ใชประเมินทุนทรัพยในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม แตมีจํานวนที่สูงกวาไมเกินรอยละ 50

ตอบ คปจ.

ขอ105 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติรายละเอียดดานการเงินการจัดซื้อที่ดินกรณีที่ราคาตามสัญญาจะซื้อจะขาย เกินราคาขั้นสูงรายภาคของ ส.ป.ก และราคาที่ใชประเมินทุนทรัพยในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม แตมีจํานวนที่สูงกวาเกินรอยละ 50

ตอบ คณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม(เรียกยอวา อกก.คง.)

ขอ106 ถาม ใครเปนผูกําหนดราคาขั้นสูงรายภาคของ ส.ป.ก. และกําหนดไวอยางไร ตอบ คปก. มีมติอนุมัติครั้งที่ 4/2535 เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2535 แยกเปนอัตราไรละ ภาคเหนือ 20,000 บาท

ภาคกลาง 23,000 บาท ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 10,000 บาท ภาคใต 30,000 บาท

ขอ107 ถาม หากผูมีอํานาจอนุมัติพิจารณาแลวไมอนุมัติรายละเอียดดานการเงินจะมีผลอยางไรตอบ ทําใหสัญญาจะซื้อจะขายฯ สิ้นผลโดยไมตองบอกเลิกสัญญา แต ส.ป.ก.จังหวัด ตองแจงผลการพิจารณา

ใหเจาของที่ดินทราบ

ขอ108 ถาม มีหลักเกณฑการจายชําระคาที่ดินที่จัดซื้อที่กําหนดในพระราชกฤษฎีกามีอะไรบางตอบ 1. คาที่ดินที่มีมูลคาไมเกิน 8 ลานบาท ใหจายเปนเงินสดทั้งหมด

18

2. คาที่ดินที่มีมูลคาเกิน 8 ลานบาท ใหแยกจาย 2.1 สวนที่ไมเกิน 8 ลานบาท ใหเปนจายเงินสด 2.2 สวนที่เกิน 8 ลานใหจายเปนเงินสดรอยละ25 และจายเปนพันธบัตรของรัฐบาลรอยละ 75 และถาสวนที่จะตองจายเปนพันธบัตรมีจํานวนเงินต่ํากวา 10,000 บาท ใหจายเปนเงินสด

ขอ109 ถาม การชําระราคาคาที่ดินจะกระทําไดเมื่อใดตอบ เมื่อมีการจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินให ส.ป.ก. เรียบรอยแลว

ขอ110 ถาม การจดทะเบียนสิทธิในที่ดินที่ ส.ป.ก. ไดมาใหใครเปนผูถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินตอบ ส.ป.ก. และที่ดินที่ไดมาไมถือเปนที่ราชพัสดุ

ขอ111 ถาม คาธรรมเนียมการโอนที่ดินใครเปนผูจาย ตอบ เจาของที่ดินและ ส.ป.ก. มีหนาที่จายกันคนละครึ่ง

ขอ112 ถาม เจาของที่ดินที่ขายที่ดินให ส.ป.ก. ตองเสียคาธรรมเนียมในอัตราใดตอบ อัตรารอยละ 0.01 ของราคาประเมินทุนทรัพยในปที่จดทะเบียน

ขอ113 ถาม เงินที่ไดรับจากการขายที่ดิน ผูขายที่ดินตองเสียภาษี หรือไมตอบ ตองเสีย

ขอ114 ถาม หากที่ดินเอกชนที่นํามาขายให ส.ป.ก. มีผูเชาเดิมอยูจะทําอยางไรตอบ ถาเจาของที่ดินขายที่ดินให ส.ป.ก. แลว จะมีผลใหสิทธิตามสัญญาเชาสิ้นสุดลง แต ส.ป.ก. จะผอนผันให

ผูเชาเดิมเก็บเกี่ยวพืชผลในชวงฤดูการผลิตนั้นใหเสร็จสิ้นกอน

ขอ115 ถาม ส.ป.ก. สามารถเวนคืนที่ดินเพื่อทําการปฏิรูปที่ดินไดหรือไมตอบ พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินฯ ให ส.ป.ก. มีอํานาจในการจัดหาที่ดินโดยวิธีการเวนคืนที่ดินเพื่อนํามาปฏิรูปที่ดิน

เฉพาะในสวนที่เจาของที่ดินมีเนื้อที่เกินสิทธิกวากฎหมายกําหนด คือ ถาเปนพื้นที่เกษตรกรรมทั่วไปจะมีอํานาจเวนคืนสวนที่เกิน 50 ไร หากเปนพื้นที่เลี้ยงสัตวใหญ จะมีอํานาจเวนคืนสวนที่เกิน 100 ไร

ขอ116 ถาม การดําเนินการเวนคืนที่ดินเพื่อการปฏิรูปที่ดินจะดําเนินการอยางไรตอบ การเวนคืนที่ดินเพื่อการปฏิรูปที่ดินจะตองดํา เนินตาม พ.ร.บ. ว าดวยการเวนคืนที่ดิน หรือ

19

อสังหาริมทรัพย พ.ศ. 2530 ซึ่งบัญญัติไวในมาตรา 34 แหง พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ117 ถาม เหตุใด ส.ป.ก. จึงตองดําเนินการเวนคืนที่ดินเอกชนตอบ เนื่องจากเห็นวาที่ดินที่เจาของไมตกลงขายให ส.ป.ก. มีความเหมาะสมและจําเปนตองนําที่ดินนั้นมา

ปฏิรูปที่ดิน

ขอ118 ถาม ปจจุบัน ส.ป.ก. ไดดําเนินการเวนคืนที่ดินจากเจาของที่ดินไปแลวเพียงใดตอบ ยังไมเคยดําเนินการ เพราะเห็นวายังสามารถใชวิธีเจรจาจัดซื้อที่ดินได

ขอ119 ถาม ส.ป.ก. ไดกําหนดขั้นตอนเวนคืนที่ดินไวหรือไมตอบ กําหนดไวเปนคําสั่ง ส.ป.ก. ที่ 796/2534 เรื่องขั้นตอนและวิธีดําเนินการเวนคืนที่ดินและอสังหาริมทรัพย

อยางอื่นเพื่อประโยชนในการปฏิรูป ที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ120 ขั้นตอนเวนคืนที่ดินที่ ส.ป.ก. กําหนดไวมีอะไรบาง1.การจัดทําโครงการเวนคืนเพื่อขออนุมัติจาก คปก. 2. ยกรางพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตที่ดินบริเวณที่จะเวนคืน 3.ปดประกาศสําเนาพระราชกฤษฎีกาที่ประกาศใชบังคับพรอมแผนที่แนบทาย ณ สํานักงานการปฏิรูปที่ดิน ฯ ส.ป.ก.จังหวัด ศาลากลางจังหวัด ที่วาการอําเภอหรือกิ่งอําเภอ ที่ทําการตําบล ที่ทําการผูใหญบาน สํานักงานที่ดินจังหวัด และที่ทําการที่ดินอําเภอที่เปนที่ตั้งที่ดิน 4.ให ส.ป.ก.จังหวัด มีหนังสือแจงเจาของที่ดินหรือผูครอบครองที่ดินลวงหนากอนเขาดําเนินการไมนอยกวา 15 วัน 5.ดําเนินการสํารวจรังวัดสอบเขตที่ดินที่จะตองเวนคืนใหแลวเสร็จภายใน 180 วันนับแตวันประกาศใชพระราชกฤษฎีกา6.จัดทําบัญชีรายละเอียดเกี่ยวกับที่ดินที่จะเวนคืน 7.ปดประกาศราคาและจํานวนเงินคาทดแทนที่ คปก. กําหนด ณ สถานที่ที่ติดประกาศพระราชกฤษฎีกาพรอมมีหนังสือแจงเจาของที่ดินเพื่อ ตกลงซื้อขายที่ดิน ถาตกลงไมไดใหเสนอรางพระราชบัญญัติเวนคืนที่ดิน 8.กรณีเจาของที่ดินไมเห็นชอบกับคาทดแทนสามารถอุทธรณไดภายใน 30 วัน

ขอ121 ถาม เจาของที่ดินประสงคใชสิทธิอุทธรณคาทดแทนที่ถูกเวนคืนตองยื่นคํารองตอใครตอบ ตอคณะกรรมการอุทธรณตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดิน

20

ขอ122 ถาม คณะกรรมการอุทธรณตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินมีใครบางตอบ ปลัดกระทรวงยุติธรรมเปนประธานกรรมการ ผูทรงคุณวุฒิทางกฎหมายหนึ่งคน ผูทรงคุณวุฒิทางดิน

หนึ่งคน ผูทรงคุณวุฒิทางเศรษฐกิจการเกษตรหนึ่งคน ผูทรงคุณวุฒิทางพืชพรรณหนึ่งคนเปนกรรมการ ใหประธานกรรมการแตงตั้งคณะกรรมการ หรือบุคคลใดเปนเลขานุการคณะกรรมการ(คณะรัฐมนตรีเปนผูแตงตั้งผูทรงคุณวุฒิเปนกรรมการ)

ขอ123 ถาม หากเจาของที่ดิน หรือผูมีสิทธิไดรับเงินคาทดแทนไมพอใจในคําวินิจฉัยอุทธรณของคณะกรรมการอุทธรณ จะสามารถดําเนินการอยางอื่นตอไปไดหรือไม

ตอบ มีสิทธิยื่นฟองตอศาลปกครองไดภายใน 1 เดือน

ขอ124 ถาม การอุทธรณจํานวนเงินคาทดแทน ที่คณะกรรมการการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกรรมกําหนด ผูมีสิทธิอุทธรณจะตองใชเอกสารหลักฐานอะไรบางที่กําหนดในกฎกระทรวง

ตอบ 1.กรณีเปนบุคคลธรรมดา 1.1สําเนาบัตรประจําตัวประชาชน หรือสําเนาทะเบียนบานของผูมีสิทธิอุทธรณ 1.2 สําเนาหนังสือแจงจํานวนเงินคาตอบแทนของพนักงานเจาหนาที่ 1.3 สําเนาหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน 1.4 สําเนาหนังสือที่แสดงวาเปนผูมีสิทธิไดรับเงินคาทดแทน 2.กรณีเปนนิติบุคคล 2.1 หนังสือรับรองการจดทะเบียนหรือหลักฐานเปนนิติบุคคล 2.2 หลักฐานที่แสดงวาบุคคลใดเปนผูมีอํานาจกระทําการแทนนิติบุคคลและเอกสารตามที่ระบุไวใน ขอ 1.1 -1.4

ขอ125 ถาม ใครเปนผูแตงตั้งกรรมการผูทรงคุณวุฒิของคณะกรรมการอุทธรณตอบ คณะรัฐมนตรี

ขอ126 ถาม ขอหามในการแตงตั้งผูทรงคุณวุฒิของคณะกรรมการอุทธรณมีอะไรบางตอบ ตองไมเปนกรรมการ หรืออนุกรรมการของ คปก. หรือ คปจ.

ขอ127 ถาม กรรมการผูทรงคุณวุฒิของคณะกรรมการอุทธรณมีวาระอยูในตําแหนงกี่ปตอบ 2 ป เมื่อพนจากตําแหนงตามวาระแลว อาจไดรับแตงตั้งเปนกรรมการไดอีก กรณีตั้งซอมมีวาระเทาที่

21

เหลืออยู

ขอ128 ถาม การจายชําระคาทดแทนที่ดินที่เวนคืนมีหลักเกณฑอยางไรตอบ ตามหลักเกณฑที่กําหนดในพระราชกฤษฎีกา

ขอ129 ถาม สาระสําคัญของหลักเกณฑในพระราชกฤษฎีกากําหนดหลักเกณฑและวิธีการในการชําระราคาและคาทดแทนที่ดินหรืออสังหาริมทรัพยในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2520 มีอะไรบาง

ตอบ การชําระคาทดแทนที่ดินหรืออสังหาริมทรัพยที่เวนคืนใหจายเปนเงินสดและพันธบัตร ตามสัดสวน ดังนี้1.ไมเกิน 1 แสนบาทใหจายเปนเงินสดรอยละ 50 สวนที่เหลือจายเปนพันธบัตร 2. ถาเกิน 100,000 บาท 1 แสนบาทแรกจายเปนเงินสดรอยละ 50 พันธบัตร รอยละ 50 สวนที่เกิน 1 แสนบาทใหจายเปนเงินสดรอยละ 25 และ พันธบัตรรอยละ 75 3. เมื่อคํานวณตามหลักเกณฑที่ 1 และ 2 แลวปรากฏวาจํานวนที่ตองจายเปนพันธบัตรมีเงินเหลืออยูไมเทามูลคาของหนึ่งหนวยพันธบัตร ใหจายเปนเงินสด

4.1.2 ที่ดินของรัฐขอ130 ถาม ที่ดินของรัฐตามระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ มีความหมายอยางไร

ตอบ บรรดาที่ดินทั้งหลายอันเปนทรัพยสินของแผนดิน หรือสาธารณสมบัติของแผนดินตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย และที่ดินในเขตปาสงวนแหงชาติที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณไดอนุมัติใหบุคคลเขาอยูอาศัยหรือทําประโยชน ตามกฎหมายวาดวยปาสงวนแหงชาติ

ขอ131 ถาม ที่ดินของรัฐที่ ส.ป.ก. มีอํานาจนํามาปฏิรูปที่ดินมีอะไรบางตอบ ที่ดินที่ ส.ป.ก. ไดรับมาจากหนวยงานของรัฐที่มีอํานาจดูแลอยูเดิมและหมดความจําเปนที่จะใชที่ดินตาม

วัตถุประสงค จึงไดมอบให ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินไดแก1. ที่สาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชรวมกันแตพลเมืองไดเลิกใชประโยชนรวมกันแลว หรือไดเปลี่ยนสภาพจากการใชประโยชนรวมกัน หรือไดจัดหาที่ดินแปลงอื่นทดแทนแลว2. ที่ดินสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับใชเพื่อประโยชนของแผนดินโดยเฉพาะหรือไดสงวน หรือหวงหามไวตามความตองการของทางราชการ3. ที่รกรางวางเปลา หรือที่ดินซึ่งมีผูเวนคืนหรือทอดทิ้งหรือกลับมาเปนของแผนดินโดยประการอื่นตามกฎหมายที่ดิน และที่ดินนั้นอยูนอกเขตปาไมถาวรตามมติคณะรัฐมนตรี 4. ที่ปาสงวนแหงชาติที่เสื่อมโทรม ไดรับมอบมาจากกรมปาไมตามมติคณะรัฐมนตรี

22

ขอ132 ถาม การนําที่สาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชรวมกันมาปฏิรูปที่ดิน มีหลักเกณฑอยางไร ตอบ หลักเกณฑในการพิจารณาดังนี้ เมื่อพลเมืองเลิกใชรวมกัน หรือ เปลี่ยนสภาพพลเมืองใชรวมกัน หรือ ส.

ป.ก. ไดจัดหาที่ดินแปลงอื่นทดแทน และไดมีพระราชกฤษีกากําหนดใหเปนเขตปฏิรูปที่ดิน

ขอ133 ถาม กรณีมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินทั้งอําเภออยูแลว ในการนําที่สาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชรวมกันมาปฏิรูปที่ดิน มีแนวทางปฏิบัติอยางไร

ตอบ 1. ใหองคการบริหารสวนตําบลที่ที่ดินแปลงนั้นตั้งอยูมีมติวา พลเมืองเลิกใชประโยชนรวมกัน2. ผานการพิจารณาของอําเภอและจังหวัดพิจารณาแลว เห็นวาพลเมือง

เลิกใชรวมกันแลว3. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณาแลวเห็นวา พลเมืองเลิกใชประโยชนรวมกัน4. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีมติใหนํามาปฏิรูปที่ดิน

ขอ134 ถาม กรณีที่ยังไมมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน แตมีความจําเปนตองนําที่สาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชรวมกัน ซึ่งพลเมืองเลิกใชรวมกันแลวมาปฏิรูปที่ดิน มีแนวทางปฏิบัติอยางไร

ตอบ 1. ใหองคการบริหารสวนตําบลพิสูจนวาพลเมืองเลิกใชรวมกัน2. อําเภอ จังหวัด เห็นดวยวาพลเมืองเลิกใชรวมกันแลว3. คณะกรรรมการการปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณาแลวเห็นวาเมื่อพลเมืองเลิกใชรวมกันแลวควรนําที่ดินนั้นมาปฏิรูปที่ดิน4. คณะกรรมการการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พิจารณาแลวเห็นวาเมื่อพลเมืองเลิกใชรวมกันแลวให ส.ป.ก. นํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดิน 5. ส.ป.ก. ดําเนินการตราพระราชกฤษฎีกากําหนดเปนเขตปฏิรูปที่ดิน

ขอ135 ถาม ที่สาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชรวมกันที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินจะมีผลเปนการเพิกถอนสภาพตามกฎหมายเดิมเมื่อใด และมีผลทางกฎหมายอยางไร

ตอบ เมื่อมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินแลว ส.ป.ก.มีอํานาจนําที่ดินนั้นมาใชเพื่อการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดในฐานะผูถือกรรมสิทธิ์

ขอ136 ถาม ที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับใชเพื่อประโยชนของแผนดินโดยเฉพาะ หรือสงวนหวงหามไวตามความตองการของทางราชการที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดิน จะมีผลเปนการเพิกถอนสภาพตามกฎหมายเดิมเมื่อใด และมีผลทางกฎหมายอยางไร

ตอบ เมื่อมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินแลว และกระทรวงการคลังไดใหความยินยอมใหนํามา

23

ปฏิรูปที่ดิน ส.ป.ก. มีอํานาจนําที่ดินนั้นมาใชเพื่อการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดในฐานะผูถือกรรมสิทธิ์

ขอ137 ถาม ที่ราชพัสดุหมายความวาอยางไรตอบ ตามพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518 หมายความวา อสังหาริมทรัพยอันเปนทรัพยสินของแผนดิน

ทุกชนิด ยกเวน 1.สาธารณสมบัติของแผนดินประเภทที่ดินรกรางวางเปลา และที่ดินซึ่งมีผูเวนคืน หรือทอดทิ้ง หรือกลับมาเปนของแผนดินโดยประการอื่นตามกฎหมายที่ดิน2. อสังหาริมทรัพยสําหรับพลเมืองใชหรือสงวนไวเพื่อประโยชนของพลเมืองใชรวมกัน เชน ที่ชายตลิ่ง ทางน้ํา ทางหลวง ทะเลสาบ

ขอ138 ถาม ที่ดินของรัฐประเภทที่ราชพัสดุที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินมีกี่ประเภทอะไรบาง ตอบ มี 2 ประเภท คือ ที่ราชพัสดุที่ใชเพื่อประโยชนของแผนดินโดยเฉพาะ และที่ราชพัสดุซึ่งเปนทรัพยสิน

ของแผนดินธรรมดา เชน ที่ราชพัสดุที่มีโฉนดที่ดินและใหประชาชนเชา

ขอ139 ถาม ที่ราชพัสดุที่สงวนไวใชประโยชนของแผนดินโดยเฉพาะ จะนํามาใชประโยชนเพื่อการปฏิรูปที่ดินไดอยางไร

ตอบ เมื่อกระทรวงการคลังใหความยินยอมเปนตามเปนไปตามมาตรา 26 (2) แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

ขอ140 ถาม ที่ราชพัสดุอื่น ส.ป.ก. จะนํามาปฏิรูปที่ดินไดหรือไมและมีวิธีการอยางไรตอบ ได โดยขออนุญาตใชพื้นที่จากระท รวงการคลัง

ขอ141 ถาม ที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับใชเพื่อประโยชนของแผนดิน ซึ่งเปนที่รกรางวางเปลา หรือที่ดินซึ่งมีผูเวนคืนหรือทอดทิ้ง หรือกลับมาเปนของแผนดินตามกฎหมายอื่นและอยูนอกเขตปาไมถาวรตามมติคณะรัฐมนตรีที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินจะมีผลเปนการเพิกถอนสภาพตามกฎหมายเดิมเมื่อใด และมีผลทางกฎหมายอยางไร

ตอบ เมื่อมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินแลว ส.ป.ก. มีอํานาจนําที่ดินนั้นมาใชเพื่อการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดในฐานะผูถือกรรมสิทธิ์

ขอ142 ถาม ที่ปาสงวนแหงชาติที่เสื่อมโทรมที่ ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินจะมีผลเปนการเพิกถอนสภาพตามกฎหมายเดิม

24

เมื่อใด และมีผลทางกฎหมายอยางไรตอบ เมื่อมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินแลว และ ครม.มีมติให ส.ป.ก.นํามาดําเนินการ และ

ส.ป.ก.มีแผนงานและโครงการในพื้นที่สวนนั้นแลว ส.ป.ก. มีอํานาจนําที่ดินนั้นมาดําเนินการปฏิรูปที่ดินไดในฐานะผูถือกรรมสิทธิ์

ขอ143 ถาม ที่ดินของรัฐที่ ส.ป.ก. ไดมาและยังไมมีหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน ส.ป.ก. จะขอใหกรมที่ดินออกโฉนดที่ดินหรือ น.ส. 3ก.ไดหรือไม

ตอบ ได

ขอ144 ถาม ใครเปนผูมีชื่อในโฉนดที่ดิน หรือ น.ส. 3ก. ที่ ส.ป.ก.รองขอใหกรมที่ดินออกใหตอบ ส.ป.ก. ในฐานะผูถือกรรมสิทธิ์

ขอ145 ถาม ราษฎรที่มีใบจอง ส.ค.1 หรือหลักฐานการไดมาตามมาตรา 27 ตรีแหงประมวลกฎหมายที่ดิน ในเขตปฏิรูปที่ดิน สามารถรองขอใหกรมที่ดินออกโฉนดที่ดินหรือ น.ส. 3ก. ไดหรือไม

ตอบ ไดโดยตองดําเนินการใหเปนไปตามบันทึกขอตกลงระหวางกรมที่ดินกับ ส.ป.ก. เรื่องวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการออกเอกสารสิทธิในที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2541

ขอ146 ถาม แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการออกเอกสารแสดงสิทธิในที่ดินตามบันทึกขอตกลงระหวางกรมที่ดินกับ ส.ป.ก. เรื่องวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการออกเอกสารสิทธิในที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2541 มีอะไรบาง

ตอบ กรมที่ดินสามารถเขาดําเนินการเดินสํารวจออกโฉนดที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินไดทั้งในพื้นที่เขตดําเนินการและนอกเขตดําเนินการตามกฎหมายและระเบียบของกรมที่ดิน

ขอ147 ถาม ส.ป.ก. จะคัดคานการออกเอกสารแสดงสิทธิในที่ดินในพื้นที่เขตดําเนินการปฏิรูปที่ดินไดในกรณีใดบางตอบ 1. เมื่อ ส.ป.ก.จังหวัด เห็นวาหลักฐานของกรมที่ดินแตกตางจากหลักฐานที่ ส.ป.ก.จังหวัด มีอยู

2. มีเหตุที่แสดงไดวา ส.ป.ก. มีสิทธิในที่ดินดีกวาผูขอให ส.ป.ก.จังหวัด คัดคานโดยแจงเปนหนังสือพรอมแสดงเหตุผลและหลักฐานไปยังสํานักงานที่ดินภายในเวลาตามประกาศ

4.2 กระบวนการจัดที่ดินขอ148 ถาม ที่ดินที่ไดมาทั้งที่ดินของรัฐและที่ดินเอกชน ส.ป.ก. เอาไปใชประโยชนอะไรบาง

ตอบ นําที่ดินมาจัดใหเกษตรกร สถาบันเกษตรกรเขาทําประโยชนในที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรม หรือกิจการที่สนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินตามที่กําหนดไวในไวในพระราชบัญญัติการปฏิรูป

25

ที่ดินเพื่อเกษตรกรรมพ.ศ. 2518

ขอ149 ถาม การจัดที่ดินที่กําหนดไวในพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มีอะไรบางตอบ การจัดที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรม การจัดที่ดินเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน

ขอ150 ถาม การใชประโยชนในที่ดินของ ส.ป.ก. ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมแบงเปน กี่ประเภท มีอะไรบาง

ตอบ มี 5 ประเภท ไดแก 1.เพื่อใชประกอบเกษตรกรรม 2.เพื่อใชสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน ตามที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรกําหนดในราชกิจจานุเบกษา 3.เพื่อการสาธารณูปโภค และกิจการอื่นๆ 4. เพื่อการนําทรัพยากรธรรมชาติไปใชประโยชนตามกฎหมายอื่น5. เพื่อจัดที่ชุมชน

ขอ151 ถาม การจัดที่ดินเพื่อใชประกอบเกษตรกรรมหมายความอยางไรตอบ หมายถึงการทํานา ทําไร ทําสวน การเลี้ยงสัตว การเลี้ยงสัตวน้ําและกิจการอื่นตามที่รัฐมนตรีวาการ

กระทรวงเกษตรและสหกรณกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา

ขอ152 ถาม พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ไดแบงลักษณะการประกอบเกษตรกรรมเปนอยางไร

ตอบ แบงเปน 2 กลุม ไดแก 1. การประกอบเกษตรกรรมเลี้ยงสัตวใหญตามที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณกําหนด 2. การประกอบเกษตรกรรมอยางอื่นนอกจากการเลี้ยงสัตวใหญ

ขอ153 ถาม รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณไดกําหนดการประกอบเกษตรกรรมเลี้ยงสัตวใหญ ไวอยางไรบาง

ตอบ ไดจัดทําเปนประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรื่อง กําหนดชนิด จํานวน และเงื่อนไข เพื่อการเลี้ยงสัตวจําพวกสัตวใหญตามความในมาตรา 29(2) แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ประกาศ ณ วันที่ 27 กันยายน 2522 โดยใหโค กระบือ และมาเปนสัตวใหญ

26

ขอ154 ถาม การจัดที่ดินเพื่อใชประกอบเกษตรกรรม ส.ป.ก. มีอํานาจจัดใหแกผูใดบางตอบ เกษตรกร และสถาบันเกษตรกร

ขอ155 ถาม “เกษตรกร” ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ตองมีลักษณะ และเงื่อนไขอยางไร

ตอบ ตองมีลักษณะและเงื่อนไขอยางใดอยางหนึ่ง ดังตอไปนี้ 1.1 เปนผูประกอบเกษตรกรรมเปนหลัก 1.2 ผูที่ประสงคจะประกอบเกษตรกรรมเปนหลัก ไดแก บุคคลผูยากจน ผูจบการศึกษาทางเกษตรกรรม ผูเปนบุตรของเกษตรกร ซึ่งไมมีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเปนของตนเองตามเงื่อนไขที่กําหนดในพระราชกฤษฎีกา

ขอ156 ถาม เกษตรกรผูประกอบเกษตรกรรมเปนหลัก พิจารณาจากอะไรตอบ พิจารณาจากการใชเวลาสวนใหญในรอบปเพื่อประกอบเกษตรกรรมแหงทองถิ่นนั้นเปนหลัก ตามระเบียบ

คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมวาดวยหลักเกณฑวิธีการและเงื่อนไขในการคัดเลือกเกษตรกรซึ่งจะมีสิทธิไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2535 ประกาศ ณ วันที่ 19 มิถุนายน 2535

ขอ157 ถาม ผูประสงคจะประกอบเกษตรกรรมเปนหลักตองเขาเงื่อนไขตามที่กําหนดในพระราชกฤษฎีกานั้นมีอะไรบาง

ตอบ พระราชกฤษฎีกากําหนดหลักเกณฑและเงื่อนไขในการเปนเกษตรกร พ.ศ. 2535 (ประกาศราชกิจจานุเบกษา เลม 109 ตอนที่ 91 วันที่ 28 สิงหาคม 2535) ไดวางหลักเกณฑและเงื่อนไขไว ดังนี้1. กรณีเปนผูยากจน หมายถึงผูมีรายไดไมสูงกวาอัตรารายไดที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกําหนด และรายไดใหรวมถึงสิทธิหรือประโยชนอื่นที่คํานวณเปนตัวเงินไดดวย2. กรณีเปนผูจบการศึกษาทางเกษตรกรรม หมายถึงผูที่จบการศึกษาไมต่ํากวา ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือเทียบเทา ในประเภทวิชาเกษตรกรรม3. กรณีเปนบุตรของเกษตรกร หมายถึงบุตรโดยชอบดวยกฎหมายของผูประกอบ อาชีพเกษตรกรรมเปนหลัก4. ผูยากจน ผูจบการศึกษาทางเกษตรกรรม และบุตรของเกษตรกร ตองเขาเงื่อนไขทั้ง 3 ประการ คือ 4.1ไมมีอาชีพที่มีรายไดประจําเพียงพอแกการยังชีพอยูแลว 4.2 ไมมีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเปนของตนเอง 4.3 ประสงคจะประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปนหลัก

ขอ158 ถาม คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดกําหนดเกณฑรายไดที่ถือวาเปนผูยากจนไวเทาไร

27

ตอบ ตามมติการประชุมครั้งที่ 3/2547 เมื่อวันที่ 13 กันยายน 2547 ใหถือตามหลักเกณฑของกรมการพัฒนาชุมชน ซึ่งไดกําหนดวาผูยากจนหมายถึงผูมีรายไดต่ํากวา 20,000 บาทตอคนตอป (เดิมกําหนดไว 15,000 บาท)

ขอ159 ถาม การจัดที่ดินเพื่อใชประกอบเกษตรกรรมใหเกษตรกร มีหลักเกณฑ และวิธีการอยางไรตอบ 1. มีการจํากัดขนาดเนื้อที่

1.1ประกอบเกษตรกรรมอยางอื่นนอกจากเลี้ยงสัตวใหญครอบครัวละไมเกิน 50 ไร 1.2 ประกอบเกษตรกรรมเลี้ยงสัตวใหญครอบครัวละไมเกิน 100 ไร2. กําหนดสิทธิในที่ดินไว 3 แบบ ไดแก 2.1 สิทธิเขาทําประโยชน 2.2 สิทธิเชา 2.3 สิทธิเชาซื้อ ปจจุบันที่ดินเอกชนที่ไดมาจะนํามาจัดโดยการเชา หรือเชาซื้อสวนที่ดินของรัฐจะจัดโดยการใหสิทธิเขาทําประโยชนในที่ดิน

ขอ160 ถาม “ครอบครัว” ของเกษตรกรหมายถึงใครบางตอบ เกษตรกร คูสมรสและผูสืบสันดานที่ยังไมบรรลุนิติภาวะ

ขอ161 ถาม การจัดที่ดินเพื่อใชประกอบเกษตรกรรมใหเกษตรกรในที่ดินเอกชนและที่ดินของรัฐ มีขั้นตอนดําเนินการอยางไร

ตอบ 1. การเตรียมแปลงที่ดิน 2. การคัดเลือกเกษตรกร 3. อบรมเกษตรกร 4. การจัดเกษตรกรเขาทําประโยชนในที่ดิน

ขอ162 ถาม การเตรียมแปลงที่ดินในที่ดินเอกชนและที่ดินของรัฐกอนนํามาจัด มีขั้นตอนเหมือนกันหรือไม ตอบ เหมือนกัน ซึ่งมี 2 รูปแบบ คือ

1.แบบรูปแปลงเดิม 1.1 ถาที่ดินที่ไดมา มีขนาดแปลงที่ดินหรือขนาดการถือครองที่ไมเกินจํานวนที่คณะกรรมการ ปฏิรูปที่ดินจังหวัดกําหนด ใหนําที่ดินแปลงนั้นไปจัดใหเกษตรกรรายที่ผานการคัดเลือก ไดทั้งแปลง

28

1.2 แตถาที่ดินที่ไดมา มีขนาดเกินจํานวนที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดกําหนด ใหนําที่ดิน แปลงนั้นไปรังวัดแบงแยกเพื่อกระจายสิทธิในที่ดินกอนนําไปจัดใหเกษตรกรที่ผานการคัดเลือก2. แบบปูผังแบงแปลง ถาที่ดินที่ไดมามีหลายแปลงตอเนื่องกันจนมีขนาดเหมาะแกการพัฒนา รูปแปลงใหญทั้งผืนแลวจัดรูปแปลงใหมตามขนาดที่เหมาะสมเพื่อใหที่ดินทุกแปลงมีทางเขาออก

ขอ163 ถาม การคัดเลือกเกษตรกรมีวิธีการปฏิบัติอยางไรตอบ มีระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมวาดวยหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขในการคัดเลือก

เกษตรกรซึ่งจะมีสิทธิไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2535 (แกไขฉบับที่ 3 )พ.ศ. 2538 ซึ่งมีขั้นตอนดําเนินงานโดยสรุป ดังนี้1. ประกาศใหเกษตรกรยื่นคํารองขอเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน2. พิจารณาคัดเลือกเกษตรกรที่มีคุณสมบัติและอยูในหลักเกณฑที่กําหนดไวในระเบียบ3. ประกาศผลการคัดเลือก4. การอบรมเกษตรกร 5. จัดเกษตรกรเขาทําประโยชน

ขอ164 ถาม การประกาศใหเกษตรกรยื่นคําขอเขาทําประโยชนในที่ดิน ส.ป.ก. ทําอยางไรบางตอบ 1.คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดไดเห็นชอบใหดําเนินการจัดที่ดินใหเกษตรกร อยูอาศัยหรือเขาทํา

ประโยชนตามโครงการปฏิรูปที่ดินในทองที่นั้นแลว2.ติดประกาศใหเกษตรกรในทองที่มายื่นคํารองตอพนักงานเจาหนาที่ของ ส.ป.ก. ตามแบบที่ ส.ป.ก. กําหนดไว ภายในเวลาที่กําหนดซึ่งตองไมนอยกวา 15 วัน กรณีมีเหตุผลสมควรคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดอาจประกาศขยายเวลาได ตามความจําเปนแตเมื่อรวมระยะเวลาทั้งหมดแลวตองไมเกิน 90 วัน3.รายละเอียดของประกาศประกอบดวยคุณสมบัติของเกษตรกรที่มีสิทธิเขายื่นคํารอง และเงื่อนไขของผูที่เคยไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. หรือหนวยงานของรัฐแหงอื่นมาแลวแตขาดสิทธิเพราะไมปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบ ที่มีผลใชบังคับอยู4.ใหติดประกาศ ณ ศาลากลางจังหวัด สํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัด ที่วาการอําเภอหรือกิ่งอําเภอ ที่ทําการกํานันทองที่ และที่ชุมชนในทองที่ หรือจะประกาศทางสื่อมวลชนอื่นดวยก็ได

ขอ165 ถาม การประกาศใหเกษตรกรยื่นคําขอเขาทําประโยชนในที่ดิน ส.ป.ก. ตองทําทุกพื้นที่ที่มีการจัดที่ดินหรือไม อยางไร

ตอบ มีขอยกเวน 2 กรณี คือ 1. กรณีที่ที่ดินเอกชนที่ไดมามีจํานวนจํากัดและมีเกษตรกรผูเชาอยูแลวในขณะที่โอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน 2. มีเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนตามมติคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ครั้งที่ 2/2534

29

เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2534 ไวแลว

ขอ166 ถาม การขอรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. เกษตรกรจะตองทําอยางไรบางตอบ ยื่นคําขอ ณ ส.ป.ก.จังหวัด ที่เปนที่ตั้งที่ดิน โดยใหนําบัตรประจําประชาชน สําเนาทะเบียนบาน ทะเบียน

สมรส (ถามี) มาแสดงดวย

ขอ167 ถาม คุณสมบัติของเกษตรกรตามระเบียบ คปก. วาดวยหลักเกณฑ วิธีการและเงื่อนไข ในการคัดเลือกเกษตรกรซึ่งจะมีสิทธิไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอะไรบาง

ตอบ 1. มีสัญชาติไทย2. บรรลุนิติภาวะหรือเปนหัวหนาครอบครัว3. มีความประพฤติดีและซื่อสัตย4. มีรางกายสมบูรณ ขยันขันแข็ง และสามารถประกอบการเกษตรได5. ไมเปนคนวิกลจริตหรือจิตฟนเฟอน ไมสมประกอบ6. ไมมีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเปนของตนเองหรือมีเพียงเล็กนอย ไมเพียงพอแกการเลี้ยงชีพ 7. เปนผูยินยอมปฏิบัติตามระเบียบ ขอบังคับ และเงื่อนไขที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม และคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดกําหนด

ขอ168 ถาม คําวา “บรรลุนิติภาวะหรือเปนหัวหนาครอบครัว” ตามระเบียบ คปก. วาดวยหลักเกณฑ วิธีการและเงื่อนไข ในการคัดเลือกเกษตรกรซึ่งจะมีสิทธิไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หมายความวาอยางไร

ตอบ 1. บรรลุนิติภาวะ หมายถึง ผูที่มีอายุครบ 20 ป บริบูรณ หรือผูที่บรรลุนิติภาวะโดยการสมรส ตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา 19 มาตรา 202. หัวหนาครอบครัว หมายถึง ผูที่เปนหัวหนาบุคคลในครอบครัวเดียวกันและเปนครอบครัวแรก

ขอ169 ถาม การพิจารณาคัดเลือกเกษตรกรเขาทําประโยชนในที่ดิน ทําอยางไรตอบ 1. ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดตรวจสอบขอเท็จจริงของเกษตรกรผูยื่นคํารองวา

1.1 ไมมีที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมเปนของตนเอง หรือของคูสมรส หรือผูสืบสันดานที่ยัง ไมบรรลุนิติภาวะ หรือมีที่ดินเพียงเล็กนอยไมเพียงพอแกการเลี้ยงชีพ 1.2 การไดรับอนุญาตใหเขาอยูอาศัยและประกอบเกษตรกรรมในเขตปาสงวนแหงชาติ หากมีตองทํา หนังสือยินยอมสละสิทธิเมื่อไดรับการคัดเลือกจาก ส.ป.ก. 2. ใหคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณาจัดลําดับเกษตรกรที่อยูในหลักเกณฑขอใดขอหนึ่ง 2.1 เปนเกษตรกรผูถือครองที่ดินของรัฐ หรือเกษตรกรผูเชาที่ดิน และเปนผูทํากินในที่ดินนั้น

30

2.2 เปนเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนขอรับที่ดินทํากินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม 2.3 เกษตรกรอื่นตามที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดกําหนด

ขอ170 ถาม การประกาศผลการคัดเลือกเกษตรกร ทําอยางไรตอบ 1. ใหคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดออกประกาศผลการคัดเลือก

2. ในประกาศตองประกอบดวย ผังการจัดแบงแปลงที่ดินซึ่ง คปจ.ไดเห็นชอบแลว พรอมบัญชีรายชื่อเกษตรกรที่รับคัดเลือกใหไดรับที่ดินทํากิน3. ประกาศติดไว ณ ศาลากลางจังหวัด สํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัด ที่วาการอําเภอหรือกิ่งอําเภอ ที่ทําการกํานันทองที่ และที่ชุมชนในทองที่ แหงละ 1 ฉบับ

ขอ171 ถาม การจัดเกษตรกรเขาทําประโยชนตองดําเนินการใหแลวเสร็จเมื่อใดตอบ ภายใน 180 วัน กรณีมีการประกาศใหมายื่นคํารอง หรือ 90 วันนับแตวันที่มีที่ดินและเขาขอยกเวนไมตอง

ประกาศ

ขอ172 ถาม การใหสิทธิในที่ดินแกเกษตรกรผูที่ไดรับคัดเลือกใหมีสิทธิไดรับที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมมีอะไรบาง

ตอบ ปจจุบันมีการใหสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก. เพื่อประกอบเกษตรกรรม ดังนี้ ใหสิทธิการเชา หรือสิทธิการเชาซื้อ หรือใหสิทธิเขาทําประโยชนในที่ดิน

1) สิทธิอนุญาตเขาการทําประโยชนในที่ดิน (ส.ป.ก. 4-01)ขอ173 ถาม การจัดที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมโดยใหสิทธิเขาทําประโยชนในที่ดินมีวิธีการอยางไร

ตอบ มีระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมวาดวยการออก แกไขเพิ่มเติม เพิกถอนและออกใบแทนหนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2540 ซึ่งกําหนดหลักเกณฑไว ดังนี้1.ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดออกหนังสืออนุญาตใหเกษตรกรที่ไดรับการคัดเลือก2. ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดมีอํานาจในการแกไขหนังสืออนุญาตกรณีผิดพลาดเล็กนอย หรือมีการแกไข ภายหลัง ซึ่งไมมีผลเปนการเปลี่ยนตัวเกษตรกร หรือเปลี่ยนตําแหนงที่ดิน 3. ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดมีอํานาจเพิกถอนหนังสืออนุญาตกรณีถูกสั่งใหสิ้นสิทธิตามระเบียบการเขาทํา ประโยชนของ ส.ป.ก. หรือกรณีออกหนังสืออนุญาตโดยผิดพลาด หรือกรณีปรากฏวาแนวเขตปฏิรูป ที่ดินเปลี่ยนแปลงไปจนทําใหที่ดินนั้นอยูนอกเขต หรือไดจัดที่ดินใหเกษตรกรเชาหรือเชาซื้อหรือ จัดใหโดยมีคาชดเชย ในที่ดินแปลงนั้นแลว 4. ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดมีอํานาจออกใบแทนหนังสืออนุญาต กรณีชํารุดในสาระสําคัญ เชน ชื่อ

31

นามสกุลของเกษตรกรผูไดรับอนุญาต ผูมีอํานาจออกหนังสืออนุญาต หรือกรณีสูญหาย 5. ให ส.ป.ก. ออกคําสั่ง เพื่อกําหนดแบบ และขั้นตอนการออก แกไขเพิ่มเติม เพิกถอน และออกใบ แทนหนังสืออนุญาต

ขอ174 ถาม แบบหนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนกําหนดไวอยางไรตอบ 1. กรณียังไมมีแผนที่ภาพถายทางอากาศใหใชตามคําสั่ง ส.ป.ก. เรื่องกําหนดแบบและขั้นตอนการออก แกไข

เพิ่มเติม เพิกถอน และออกใบแทนหนังสืออนุญาตในเขตปฏิรูปที่ดิน ไดกําหนดแบบไว 2 แบบ คือ แบบ ส.ป.ก. 4-01 สําหรับที่แปลงเกษตรกรรม และแบบ ส.ป.ก. 4-01ช. สําหรับแปลงที่อยูอาศัย2. กรณีที่ 2 มีแผนที่ภาพถายทางอากาศใหใชตามคําสั่งที่ 29/2549 ลงวันที่ 16 มกราคม 2549 เรื่องกําหนดแบบและขั้นตอนการออก แกไขเพิ่มเติม ยกเลิก เพิกถอนและออกในหนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก. 4-01)

ขอ175 ถาม เกษตรกรจะมีสิทธิการเชาที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมในที่ดิน เมื่อใดตอบ เมื่อเกษตรกรไดรับการคัดเลือกวามีสิทธิไดรับการจัดที่ดินทํากิน เกษตรกรตองยินยอมทําสัญญาเชาที่ดิน

กับ ส.ป.ก. ตามระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมวาดวยการใหเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรผูไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมปฏิบัติเกี่ยวกับการเขาทําประโยชนในที่ดิน พ.ศ. 2535

ขอ176 ถาม ถาเกษตรกรไมยินยอมทําสัญญาเชาที่ดินกับ ส.ป.ก. จะมีผลอยางไรตอบ อาจถูกสั่งใหสิ้นสิทธิการทําประโยชนในที่ดินได

ขอ177 ถาม ส.ป.ก. ไดกําหนดหลักเกณฑการทําสัญญาเชาที่ดินกับเกษตรกรไวอยางไรบางตอบ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดมติครั้งที่ 5/2522 เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2522 อนุมัติ

หลักเกณฑการเชาที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรม (ตามมติครั้งที่ 2/2524 เมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2524ใหใชเฉพาะการประกอบเกษตรกรรมเทานั้น)ในที่ดินเอกชนที่ไดมา (ยกเวนที่ดินพระราชทานที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯทรงมอบให ส.ป.ก. นําไปปฏิรูปที่ดินฯ)ไว ดังนี้1.ใหคิดอัตราคาเชาเทากับรอยละ 3 ของราคาที่ดินที่ ส.ป.ก. จัดซื้อ หรือเวนคืน2. เกษตรกรผูเชาที่ดินอยูเดิม ถาเคยจายคาเชาที่ดินใหแกเจาของเดิมในอัตราที่สูงกวาอัตราตามขอ 1 ใหเรียกเก็บตามอัตราที่กําหนดในขอ 1 แตถาเคยจายนอยกวาอัตราตามขอ 1 ก็ใหเรียกเก็บในอัตรา ที่เคยจาย3. ถาผูเชารายใดเห็นวาไมเปนธรรมก็สามารถจัดทําคํารองเสนอตอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด

32

และคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดตามลําดับ

ขอ178 ถาม ที่ดินพระราชทานที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯทรงมอบให ส.ป.ก. นําไปปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม กําหนดการใหสิทธิไวอยางไร

ตอบ ส.ป.ก. จะใหเฉพาะสิทธิเชาเทานั้น สวนอัตราคาเชา กําหนดไวในมติคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมครั้งที่ 5/2522 เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2522 ดังนี้ 1. ถาเกษตรกรรายใดทําสัญญาเชาที่ดินกอนป 2522 ใหเรียกเก็บเพียงรอยละ 80 ของอัตราที่เคยจายใหกับสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย 2. รายอื่นๆใหเรียกเก็บเทากับรอยละ 3 ของราคาที่ดินเฉลี่ยตอไรตามหลักเกณฑของ ส.ป.ก.

ขอ179 ถาม ที่ดินของรัฐของ ส.ป.ก. เกษตรกรจะขอเชาไดหรือไมตอบ ได ตามหลักเกณฑที่คณะกรรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกําหนด

ขอ180 ถาม ส.ป.ก.ไดกําหนดอัตราคาเชาที่ดินของรัฐไวหรือไม อยางไรตอบ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดมีมติที่ประชุมครั้งที่ 1/2539 เมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2539 วาง

หลักเกณฑไว ดังนี้ 1. เกษตรกรที่ครอบครองที่ดินกอน พ.ศ. 2510 สวนที่ไมเกิน 50 ไร ไมตองเรียกเก็บ สวนที่เกิน 50 ไร เรียกเก็บไรละ 10 บาทตอป 2. เกษตรกรที่ครอบครองที่ดินระหวาง พ.ศ. 2510 ถึง พ.ศ. 2524 สวนที่ไมเกิน 50 ไร เรียกเก็บไรละ 10 บาทตอป สวนที่เกิน 50 ไร เรียกเก็บไรละ 15 บาทตอป 3. เกษตรกรที่ครอบครองที่ดินหลัง พ.ศ. 2524 สวนที่ไมเกิน 50 ไร เรียกเก็บไรละ10 บาทตอป สวนที่เกิน 50 ไรเรียกเก็บไรละ 20 บาทตอป4. ใหเริ่มจัดเก็บหลังปเพาะปลูก 2540/2541 เปนตนไป โดย ส.ป.ก. ตองทําการประชาสัมพันธใหเกษตรกรเขาใจกอน

ขอ181 ถาม ที่ราชพัสดุที่ ส.ป.ก. ไดมามีวิธีการจัดที่ดินอยางไรตอบ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีมติที่ประชุมครั้งที่ 8/2523 เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2523ให

เกษตรกรเชาทําการเกษตร โดยเรียกเก็บคาเชาในอัตรารอยละ 80 ของอัตราคาเชาที่เกษตรกรเคยจายใหกรมธนารักษ และเมื่อรวมยอดคาภาษีบํารุงทองที่ซึ่งเกษตรกรผูเชามีหนาที่ตองเสียแลว ตองไมเกินคาเชาเดิมที่กรมธนารักษเรียกเก็บ

33

3) สิทธิการเชาซื้อที่ดินขอ182 ถาม เกษตรกรที่จะเชาซื้อที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมในที่ดินของ ส.ป.ก. จะตองทําอยางไร

ตอบ ใหเกษตรกรที่มีคุณสมบัติตามที่กําหนดมายื่นคํารองขอเชาซื้อที่ดินตอพนักงานเจาหนาที่ ณ สถานที่และเวลาตามประกาศของคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด ตามระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมวาดวยหลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับการเชาซื้อที่ดิน พ.ศ. 2526

ขอ183 ถาม คุณสมบัติของเกษตรกรที่จะขอเชาซื้อที่ดินมีอะไรบางตอบ 1. ไดรับการคัดเลือกใหเขาทําประโยชนในที่ดิน

2. เปนผูเชาที่ดินของ ส.ป.ก. มาแลวเปนระยะเวลาหนึ่ง หรือตามที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดเห็นสมควร3เปนผูที่ยินยอมปฏิบัติตามระเบียบที่ทางราชการกําหนด

ขอ184 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติใหเกษตรกรเชาซื้อที่ดินของ ส.ป.ก.ตอบ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด

ขอ185 ถาม หลักเกณฑในการพิจารณาใหสิทธิเชาซื้อที่ดินของ ส.ป.ก. แกเกษตรกรมีอะไรบางตอบ 1. ตองเปนผูที่มีรายไดพอที่จะชําระคาเชาซื้อที่ดินได

2 . ก ร ณี ที่ เ ป น ผู เ ช า ที่ ดิ น ข อ ง ส . ป . ก . จ ะ ต อ ง ไ ม ติ ด ค า ง ค า เ ช า ที่ ดิ น แ ล ะ ห นี้ สิ น ข อ ง สถาบันอื่นโดยไมมีเหตุผลสมควร3 . เ ป น ผู ที่ ไ ม มี ที่ ดิ น เ พื่ อ ป ร ะ ก อ บ เ ก ษ ต ร ก ร ร ม เ ป น ข อ ง ต น เ อ ง ห รื อ คู ส ม ร ส ห รื อ มี ที่ดินเพียงเล็กนอยไมพอเพียงแกการประกอบเกษตรกรรมเพื่อเลี้ยงชีพ

ขอ186 ถาม การพิจารณาใหเกษตรกรเชาซื้อที่ดินของ ส.ป.ก. มีขั้นตอนอยางไรตอบ 1.ใหสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดรวบรวมคํารองขอเสนอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณา

อนุมัติ2.ใหสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดมีหนังสือแจงกําหนดวันทําสัญญาและสถานที่ทําสัญญาใหเกษตรกรทราบ

ขอ187 ถาม เกษตรกรตองนําหลักฐานใดบางมาแสดงในวันทําสัญญาเชาซื้อตอบ 1.สําเนาทะเบียนบาน

2. บัตรประจําตัวประชาชน

34

3.ถามีคูสมรสตองมีหนังสือยินยอมของคูสมรสมาดวย

ขอ188 ถาม เกษตรกรตองมาทําสัญญาเชาซื้อเมื่อใดตอบ ภายใน 30 วันนับแตวันที่มีหนังสือบอกกลาว

ขอ189 ถาม ถาเกษตรกรไมมาตามกําหนดนัดทําสัญญาเชาซื้อที่ดินและไมแจงเหตุขัดของเปนหนังสือให ส.ป.ก. ทราบจะมีผลอยางไร

ตอบ ใหถือวาผูนั้นสละสิทธิการเชาซื้อที่ดินที่ไดรับอนุมัติคราวนั้น

ขอ190 ถาม เกษตรกรที่ไมสามารถมาตามกําหนดนัดทําสัญญาเชาซื้อที่ดินจะตองทําอยางไรตอบ ใหเกษตรกรยื่นคํารองขอผอนผันตอสํานักงานปฏิรูปที่ดินจังหวัดภายใน 15 วันนับแตวันครบกําหนดทํา

สัญญา โดยแสดงเหตุผลหรือเหตุสุดวิสัย

ขอ191 ถาม หลักเกณฑในการเรียกเก็บคาเชาซื้อที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอยางไรตอบ ใหคิดคาเชาซื้อเทากับราคาที่ดินที่ไดจัดซื้อ หรือเวนคืนรวมกับอัตราดอกเบี้ยคาที่ดินรอยละ 4 ของราคา

จัดซื้อหรือเวนคืน

ขอ192 ถาม การชําระคาเชาซื้อที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรม จะตองชําระอยางไรตอบ เปนเงินสด หรือผลผลิตก็ได

ขอ193 ถาม การชําระคาเชาซื้อที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมเปนผลผลิต มีหลักเกณฑการดําเนินการอยางไรตอบ 1. การตกลงชําระคาเชาเปนผลผลิตจะตกลงกันตั้งแตงวดแรก หรือภายหลังก็ได

2. การคํานวณราคาผลผลิตใหใชราคาทองตลาดในทองถิ่นในวันที่ถึงกําหนดชําระ 3. วิธีการเก็บผลผลิตและการจําหนายใหเปนไปตามที่ คปก. กําหนด 4. ให ส.ป.ก.จังหวัด ออกหลักฐานการรับชําระคาเชาซื้อวาชําระคาเชาซื้องวดใด และเปนผลผลิตประเภทใด

ขอ194 ถาม ส.ป.ก. กําหนดระยะเวลาใหเชาซื้อไวกี่ปตอบ ใหเกษตรกรเลือกระยะเวลาได ดังนี้ 5 ป 10 ป 12 ป หรือ 15 ป หรือตามระยะเวลาที่ ส.ป.ก. กําหนดใน

สัญญาเชาซื้อ

35

ขอ195 ถาม การจายชําระคาเชาซื้อจะเริ่มจาย เมื่อใด ตอบ โดยปกติคิดเปนรายป และใหจายงวดที่ 1 ในปแรกที่ทําสัญญาเชาซื้อ

ขอ196 ถาม เกษตรกรจะจายชําระคาเชาซื้อที่ดินใหแก ส.ป.ก. ไดที่ไหน และเมื่อใดตอบ จายที่ ส.ป.ก.จังหวัด ภายใน 90 วัน นับแตวันถึงกําหนดชําระตามที่กําหนดในสัญญาเชาซื้อ หรือกรณีที่

ปฏิรูปที่ดินจังหวัดเห็นสมควรก็อาจจะมอบหมายเจาหนาที่ของ ส.ป.ก.จังหวัด ออกไปจัดเก็บที่ภูมิลําเนาของเกษตรกรก็ได

ขอ197 ถาม ถาเกษตรกรผิดนัดไมชําระคาเชาซื้อตามที่ระยะเวลาที่กําหนดในงวดใดงวดหนึ่ง โดยไมไดรับการผอนผัน จะมีผลอยางไร

ตอบ เกษตรกรจะสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชนและถูกบอกเลิกสัญญาเชาซื้อ

ขอ198 ถาม ถาเกษตรกรผิดนัดไมชําระคาเชาซื้อ 2 งวดติดตอกัน โดยไมมีเหตุผลสมควร จะมีผลอยางไรตอบ ส.ป.ก. มีสิทธิบอกเลิกสัญญาเชาซื้อที่ดินได เกษตรหกรจะสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชน

ขอ199 ถาม เกษตรกรที่ถูก ส.ป.ก. บอกเลิกสัญญาเชาซื้อจะตองทําอยางไรบาง ตอบ 1. ถาไมมีเหตุผลโตแยง เกษตรกรและบริวารก็ตองออกจากที่ดินภายใน 60 วัน นับแตวันที่ไดรับหนังสือ

บอกกลาว หรือตามที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดกําหนด พรอมทั้งชําระหนี้สินที่มีกับ ส.ป.ก. หรือ ยื่นความประสงคขอเชาที่ดินนั้นตอไป 2. ถามีเหตุผลโตแยงใหยื่นคํารองภายใน 30 วันนับแตวันที่บอกเลิกสัญญาเชาซื้อที่ดิน และพนักงานเจาหนาที่ ตองดําเนินการสอบสวนขอเท็จจริง เสนอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดซึ่งมีอํานาจพิจารณา แตหากเกษตรกรไมพอใจ ผลการพิจารณาสามารถยื่นคําอุทธรณตอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเพื่อวินิจฉัยได แตหากเกษตรกรไมพอใจคําวินิจฉัย ก็มีสิทธิยื่นฟองตอศาลปกครองไดภายใน 90 วัน นับแตวันไดรับแจงผลการพิจารณา

ขอ200 ถาม ถาเกษตรกรประสงคจะขอเชาที่ดินภายหลัง ส.ป.ก. บอกเลิกสัญญาเชาซื้อที่ดิน จะตองทําอยางไรบางตอบ ใหเกษตรกรยื่นคํารองตอ ส.ป.ก.จังหวัด เพื่อใหคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณา

ขอ201 ถาม ถาปใดเกิดภัยธรรมชาติทําใหพืชผลเสียหาย จนไมสามารถจายชําระคาเชาซื้อที่ดินในปนั้นได เกษตรกรจะทําอยางไรไดบาง

36

ตอบ ใหยื่นคํารองตอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด พรอมชี้แจงขอเท็จจริง เหตุผล และหลักฐานอางอิง เพื่อขอผอนผันตามความเสียหายเฉพาะปนั้น

ขอ202 ถาม การขอผอนผันการชําระคาเชาซื้อกรณีเกิดภัยธรรมชาติ หากการผอนผันทําใหตองขยายระยะเวลาผอนชําระออกไปอีก จะตองขออนุมัติจากเลขาธิการส.ป.ก. กอนหรือไม

ตอบ ไมตอง เพียงแตขออนุมัติจากเลขาธิการ ส.ป.ก.กอนหรือไม

ขอ203 ถาม เกษตรกรจะจายคาเชาซื้อแตกตางจากสัญญาเชาซื้อที่ดินไดหรือไม อยางไรตอบ ได โดยยื่นคํารองตอปฏิรูปที่ดินจังหวัด พรอมแสดงเหตุผลความจําเปน แผนการชําระคาเชาซื้อ ตาม

หลักเกณฑที่กําหนดไว

ขอ204 ถาม หลักเกณฑพิจารณากรณีขอจายคาเชาซื้อที่ดินแตกตางจากสัญญาเชาซื้อที่ดินที่เกษตรกรไดจัดทํากับ ส.ป.ก. แลว มีอะไรบาง

ตอบ 1. ถาเกษตรกรขอจายคาเชาซื้อมากกวาที่กําหนดในสัญญาเชาซื้อ ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณาใหความเห็นชอบ แลวรายงานคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดทราบ 2. ถาเกษตรกรขอจายชําระคาเชาซื้อนอยกวาที่กําหนดในสัญญาเชาซื้อ ซึ่งจะมีผลเปนการขยายระยะเวลาเชาซื้อไดไมเกิน 5 ป ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัดทําความเห็นเสนอเลขาธิการ ส.ป.ก. พิจารณาเปนราย ๆ ไป

ขอ205 ถาม เมื่อเกษตรกรจายคาเชาซื้อที่ดินครบถวนตามเงื่อนไขแลว ส.ป.ก. จะโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินใหเกษตรกรหรือไม อยางไร

ตอบ ส.ป.ก. จะไปจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินใหเกษตรกรตามสัญญาเชาซื้อที่ดิน แตกรรมสิทธิ์นี้จะมีการประทับตราระบุเงื่อนไขหามแบงแยก และหามโอน ตามมาตรา 39 แหง พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินฯ

ขอ206 ถาม การจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน เกษตรกรจะตองเสียคาใชจายหรือไม อยางไรตอบ เกษตรกรตองเสียคาธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมในอัตรา 0.01 ของราคาประเมินมูลคา

ที่ดินที่ประกาศบังคับใชในวันจดทะเบียน

4.2.2 เพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินขอ207 ถาม กิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินหมายถึงอะไร

ตอบ หมายถึงกิจการอื่นที่กําหนดในประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเรื่องกําหนดกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ตามมาตรา 30 วรรคหา แหง พ.ร.บ. การ

37

ปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 แกไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม(ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532 และแกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2543 ซึ่งแยกเปน 2 ลักษณะ ไดแก 1. กิจการที่เปนการสนับสนุนการปฏิรูปที่ดิน 2. กิจการที่เปนการเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ208 ถาม กิจการที่เปนการสนับสนุนการปฏิรูปที่ดินหมายถึงกิจการประเภทใดบางตอบ 1. กิจการทางวิชาการเกษตร การสาธิต การทดลอง เพื่อประโยชนทางการเกษตร

2. กิจการที่สงเสริม หรือประกันราคาพืชผลทางการเกษตร หรือลดตนทุนทางการ ผลิตทางการเกษตร3. กิจการที่เปนขอตกลงรวมกับสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ใน การดําเนินการผลิตและการจําหนายผลิตผลทางการเกษตร4. กิจการที่เปนการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม และปจจัยการผลิตตลอดจนการผลิต การจําหนาย และการตลาดใหเกิดผลดียิ่งขึ้น5.กิจการที่เปนการบริการหรือเกี่ยวของกับความเปนอยูของเกษตรกรในดาน เศรษฐกิจและสังคมในเขตดําเนินการปฏิรูปที่ดินซึ่งกิจการนั้นตองอยูในพื้นที่ที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกําหนดใหเปนพื้นที่เพื่อการนี้โดยเฉพาะ

ขอ209 ถาม กิจการที่เปนการเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมหมายถึงกิจการประเภทใด ตอบ แปรรูปผลิตผลเกษตรกรรม ซึ่งใชผลผลิตทางการเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดินเปนหลัก

ขอ210 ถาม ใครบางเปนผูมีสิทธิยื่นคําขอรับการจัดที่ดินเพื่อใชสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ

ตอบ บุคคลธรรมดา และนิติบุคคล ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย

ขอ211 ถาม เกษตรกรที่ไดรับการจัดที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจาก ส.ป.ก. แลว จะขอเปลี่ยนการใชประโยชนในที่ดินบางสวนมาใชเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ ไดหรือไม

ตอบ ได แตตองไดรับอนุญาตจากคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด

ขอ212 ถาม คนตางดาวจะยื่นคําขอรับการจัดที่ดินเพื่อใชสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องไดหรือไม อยางไร

ตอบ ได แต ส.ป.ก.จังหวัด ตองทําความเห็นแลวสงเรื่องให คปก. เปนผูพิจารณาอนุญาต และจะใหสิทธิเฉพาะ

38

การเชา หรือเขาทําประโยชนเทานั้น

ขอ213 ถาม การยื่นคําขออนุญาตรับการจัดที่ดินเพื่อใชสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่อง ตองใชหลักฐานใดบาง

ตอบ 1. สําเนาหรือภาพถายบัตรประจําตัวประชาชนหรือบัตรอ่ืนที่ใชแทนบัตรประจําตัวประชาชนได หรือใบสําคัญประจําตัวคนตางดาว 2. สําเนาหรือภาพถายทะเบียนบาน 3. ถาเปนนิติบุคคลตองมีหนังสือรับรองของนายทะเบียนหุนสวนบริษัทแสดงการจดทะเบียน พรอมทั้งวัตถุประสงคของนิติบุคคล 4. รายละเอียดแผนงานและโครงการที่จะดําเนินการ ไดแก ประเภทกิจการสิทธิในที่ดินที่จะขออนุญาต ตําแหนงที่ตั้งที่ดินและขนาดเนื้อที่ที่ตองการ ทุนในการดําเนินงาน ขั้นตอนการดําเนินงานและการบริหารจัดการ ผลตอบแทน ระยะเวลาคืนทุน ตัวชี้วัดความสัมฤทธิ์ผลในการประกอบกิจการ ประโยชนที่จะเกิดกับเกษตรกร สถาบันเกษตรกร และ ส.ป.ก.

ขอ214 ถาม การจัดที่ดินเพื่อใชสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินมีการจํากัดขนาดการถือครองไวอยางไร

ตอบ จัดใหตามที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด หรือ คปก. เห็นสมควรแตไมเกิน รายละ 50 ไร

ขอ215 ถาม ผูขออนุญาตจะขอใชที่ดินสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินมากกวา 50 ไร ไดหรือไม

ตอบ ไมได เนื่องจากเปนการจํากัดขนาดการถือครองโดยมาตรา 30 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ

ขอ216 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจในการพิจารณาอนุญาตใชที่ดินสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดิน

ตอบ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด เวนแต ผูขออนุญาตเปนคนตางดาวตองไดรับอนุมัติจาก คปก.

ขอ217 ถาม สิทธิที่ไดรับการจัดที่ดินสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินตามที่กําหนดในพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ มีอะไรบาง

ตอบ จัดใหเขาทําประโยชน เชา เชาซื้อ หรือซื้อ

39

ขอ218 ถาม ปจจุบัน ส.ป.ก. ไดกําหนดหลักเกณฑการใหสิทธิใชที่ดินสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินไวอยางไร

ตอบ ส.ป.ก. ไดออกประกาศเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2543 โดยกําหนดหลักเกณฑเฉพาะการเขาทําประโยชน การเชา และการเชาซื้อ และเงื่อนไขการใหสิทธิไว สวนการซื้อยังไมไดกําหนดไว

ขอ219 ถาม เงื่อนไขการใหสิทธิใชที่ดินสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ ตามประกาศ ส.ป.ก. มีอะไรบาง

ตอบ ก า ร พิ จ า ร ณ า ใ ห สิ ท ธิ จ ะ คํ า นึ ง ถึ ง จุ ด มุ ง ห ม า ย ใ น ก า ร ป ร ะ ก อ บ กิ จ ก า ร เ ป น ห ลั ก ถาเปนกิจการที่แสวงหากําไร กําหนดใหสิทธิเชาไมเกิน 3 ป แตถาไมแสวงหากําไรกําหนดใหสิทธิเขาทําประโยชนตามระยะเวลาที่เหมาะสมของแตละกิจการ สวนการเชาซื้อยังไมไดกําหนดวิธีการไว

ขอ220 ถาม ผูที่ไดรับอนุญาตใหใชที่ดินสําหรับกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินจะตองจายคาตอบแทนการใชประโยชนในที่ดินให ส.ป.ก. หรือไม

ตอบ ตองจายตามอัตราที่ คปก. กําหนด แตปจจุบัน คปก. ยังไมไดกําหนด ดังนั้น เพื่อใหการชวยเหลือผูที่ประสงคจะรับการจัดที่ดินกรณีนี้ ส.ป.ก. จึงไดกําหนดใหเรียกเก็บคาเชาในอัตรารอยละ 3 ของราคาประเมินที่ใชในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมของที่ดินแปลงนั้น หรือแปลงที่ดินที่ใกลที่สุด

ขอ221 ถาม ก ร ณี ที่ ผู ไ ด รั บ อ นุ ญ า ต มี ค ว า ม จํ า เ ป น จ ะ ข อ ย ก เ ว น ค า ต อ บ แ ท น ก า ร ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ นที่ดินเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ ไดหรือไม ใครเปนผูมีอํานาจพิจารณาอนุมัติ

ตอบ ได โดยนําเสนอ คปก. พิจารณาอนุมัติ

ขอ222 ถาม นอกจากผูไดรับอนุญาตจะตองจายคาตอบแทนฯ สําหรับใชที่ดินเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ แลว จะตองวางเงินประกันสัญญาอีกหรือไม อยางไร

ตอบ ส.ป.ก. ไดกําหนดใหตองวางหลักประกันไวในสัญญา ซึ่งมีหลักเกณฑตามหนังสือเวียน ที่ กษ 1204/ว 158 ลงวันที่ 28 กุมภาพันธ 25461.สัญญาเขาทําประโยชนในที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย (แบบ ส.ป.ก. 4-118) จํานวนรอยละ 5 ของคาตอบแทนที่จายให ส.ป.ก. 2. สัญญาเชาที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย จํานวน 2 เทาของคาเชา (แบบ ส.ป.ก. 4-119)

ขอ223 ถาม การวางหลักประกันสัญญาจะใชหลักทรัพยประเภทใดไดบางตอบ ใชหลักทรัพยอยางใดอยางหนึ่ง ดังนี้

40

1. เงินสด 2. หนังสือค้ําประกันของธนาคารในประเทศ 3. หลักประกันอื่นๆ ตามระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และที่แกไข

ขอ224 ถาม นอกจากคาตอบแทนฯ การวางหลักประกันสัญญาสําหรับการใชที่ดินเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ แลว ผูรับอนุญาตจะตองจายคาใชจายอื่นๆ อีกหรือไม

ตอบ ตองเสียคาใชจายตามที่ตกลงในสัญญา ไดแก คาจดทะเบียนการเชาที่ดิน คาภาษี คาธรรมเนียมอื่นๆที่เกี่ยวกับที่ดิน คาน้ําประปา คาไฟฟา คาโทรศัพท และคาบริการอื่นๆ คาใชจายที่รัฐลงทุนเพื่อกิจการสาธารณูปโภค

ขอ225 ถาม คาตอบแทนฯ สําหรับการใชที่ดินเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ ที่ ส.ป.ก. รับจากผูไดรับอนุญาตใหนําสงคลัง ถือวาเปนรายไดของแผนดินหรือไม

ตอบ ไมเปนรายไดของแผนดินเปนการนําสงคลังใหนําสงเขากองทุนการปฏิรูปที่ดินฯ เพื่อใชในการดําเนิตนการปฏิรูปที่ดินตอไป

ขอ226 ถาม เงื่อนไขใดที่มีความสําคัญที่ตองนํามาพิจารณาอนุญาตใหใชที่ดินเพื่อกิจการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ ตอบ ตองไมกอใหเกิดมลพิษตอชุมชนและสิ่งแวดลอม และความปลอดภัยของราษฎรในพื้นที่

ขอ227 ถาม หากผูขอยื่นคําขอไมไดรับอนุญาตจะมีสิทธิอุทธรณหรือไม อยางไรตอบ กรณีที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดไมอนุญาตใหอุทธรณตอ คปก. ภายใน 30 วันนับแตวันที่ไดรับ

หนังสือแจง และผลการพิจารณาของ คปก. ถือเปนที่สุด และผูยื่นคําขอสามารถนําไปฟองศาลปกครองได ภายใน 90 วัน นับแตวันที่ไดรับแจง

ขอ228 ถาม ผูยื่นคําขอที่ไมไดรับอนุญาตจะยื่นคําอุทธรณไดที่ไหนตอบ ที่ ส.ป.ก. จังหวัด

4.2.3 เพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆขอ229 ถาม กิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆหมายถึงกิจการประเภทใด

ตอบ กิ จ ก า ร ต า ม ร ะ เ บี ย บ ค ป ก . ว า ด ว ย ก า ร ม อ บ ห ม า ย ใ ห เ ล ข า ธิ ก า ร ส . ป . ก . พิ จ า ร ณ าอนุญาตการใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2536 เปนกิจการที่เกี่ยวกับการอุปโภค ซึ่งเปนการบริการสาธารณะใหแกประชาชนเปนการทั่วไป

41

ขอ230 ถาม กิจการตามระเบียบ คปก. วาดวยการมอบหมายใหเลขาธิการ ส.ป.ก. พิจารณาอนุญาตการใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2536 มีอะไรบาง

ตอบ ก า ร ศึ ก ษ า ก า ร อ น า มั ย แ ล ะ ส า ธ า ร ณ สุ ข ก า ร ศ า ส น า ก า ร ไ ฟ ฟ า ก า ร ป ร ะ ป า ถ น นและทางลําเลียง แหลงน้ําเพื่อการเกษตร สถานที่ราชการและรัฐวิสาหกิจ ที่ทําการ สหกรณหรือสิ่งปลูกสรางอื่นเพื่อประโยชนของสหกรณ การนันทนาการ ศาลาประจําหมูบานที่อานหนังสือ หองสมุดและกิจการอื่นตามที่ คปก. กําหนด

ขอ231 ถาม ใครบางเปนผูมีสิทธิที่จะขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆตอบ สวนราชการ รัฐวิสาหกิจ หนวยงานของรัฐ หรือเอกชนที่ดําเนินการโดยไมหวังผลกําไร

ขอ232 ถาม เอกชนที่ดําเนินการโดยไมหวังผลกําไรพิจารณาอยางไรตอบ พิจารณาจากวัตถุประสงคของการดําเนินงานตามตราสารจัดตั้งองคกรที่ไดจดทะเบียนตามกฎหมาย

ขอ233 ถาม สหกรณจะขอใชที่ดิน ส.ป.ก. เพื่อใชในกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ไดหรือไมตอบ ได เชน ตั้งที่ทําการสหกรณ เพราะถือวาสหกรณเปนเอกชนที่ดําเนินการโดยไมหวังผลกําไร

ขอ234 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจในการพิจารณาอนุญาตใหใชที่ดิน ส.ป.ก. เพื่อกิจการสาธารณูปโภคตอบ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หรือผูที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมอบหมาย

ขอ235 ถาม ปจจุบันคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไดมอบหมายใหใครมีอํานาจอนุญาตใหใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ และ เปนกรณีใดบาง

ตอบ 1 . เ ล ข า ธิ ก า ร ส . ป . ก . ก ร ณี ที่ เ ป น กิ จ ก า ร แ ล ะ ข น า ด เ นื้ อ ที่ ที่ กํ า ห น ด ใ น ร ะ เ บี ย บ ค ป ก . ว า ด ว ย ก า ร ม อ บ ห ม า ย ใ ห เ ล ข า ธิ ก า ร ส . ป . ก . พิ จ า ร ณ า อ นุ ญ า ต ก า ร ใ ช ที่ ดิ น เ พื่ อ กิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2536 2. คณะอนุกรรมการพิจารณาการอนุญาต หรือใหความยินยอมใหใชที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน กรณีเปนการขอใชที่ดินเพื่อกิจการตามระเบียบ แตขอใชเนื้อที่เกินกวาที่กําหนดไว 3 . ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น จั ง ห วั ด ก ร ณี ข อ ใ ช ที่ ดิ น เ พื่ อ กิ จ ก า ร โ ท ร ศั พ ท แ ล ะ กิ จ ก า ร สื่ อ ส า ร โ ท ร ค ม น า ค ม ก า ร ไ ป ร ษ ณี ย ทุ ก ป ร ะ เ ภ ท ต า ม ข น า ด เ นื้ อ ที่ จํ า เ ป น แตไมเกิน 5 ไร และตองเรียกเก็บคาตอบแทนตามอัตราที่ คปก. กําหนด

ขอ236 ถาม การขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ตามระเบียบ คปก. มีขั้นตอนและวิธีการ

42

อยางไรตอบ ค ป ก . ไ ด ใ ห ส . ป . ก . เ ป น ผู กํ า ห น ด แ ล ะ ส . ป . ก . ไ ด กํ า ห น ด แ บ บ ขั้ น ต อ น แ ล ะ

เงื่อนไขการพิจารณาอนุญาตไวโดยจัดทําเปนคําสั่ง ส.ป.ก. (ปจจุบันใชคําสั่ง ส.ป.ก. ที่ 50/2549 เรื่องการกําหนดแบบและขั้นตอนแนวทางปฏิบัติในการพิจารณาคําขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ในเขตปฏิรูปที่ดิน สั่ง ณ วันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2549)

ขอ237 ถาม ขั้นตอนการขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ที่กําหนดไวมีอะไรบางตอบ 1. การยื่นคําขอ

2. การตรวจสอบ 3. การพิจารณา 4. การอนุมัติ 5. การออกหนังสืออนุญาต ส.ป.ก. 4 –31 ก.

ขอ238 ถาม การยื่นคําขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆจะตองทําอยางไรตอบ ใ ห ผู ข อ ยื่ น คํ า ข อ ต อ ส . ป . ก . จั ง ห วั ด ที่ เ ป น ที่ ตั้ ง ที่ ดิ น ป ร ะ ก อ บ ด ว ย เ อ ก ส า ร ดั ง นี้

1. แบบคําขอที่ ส.ป.ก. กําหนด ( ส.ป.ก. 4 – 29 ก.) จํานวน 1 ฉบับ2 . บั น ทึ ก รั บ ร อ ง ก า ร ป ฏิ บั ติ ต า ม เ งื่ อ น ไ ข ก า ร ไ ด รั บ อ นุ ญ า ต ( ส . ป . ก . 4 – 3 0 ก . ) จํานวน 3 ฉบับ (ส.ป.ก. / ส.ป.ก.จังหวัด / ผูไดรับอนุญาต) 3. หลักฐานอื่นที่ใชประกอบการพิจารณา เชน แผนที่แสดงตําแหนงที่ตั้งที่ดิน แผนผังแสดงสิ่งกอสราง

ขอ239 ถาม การขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ส.ป.ก. จะตองอนุญาตตามความประสงคของผูขอทุกกรณีใชหรือไม เพราะเหตุใด

ตอบ ไมใช เนื่องจาก 1 . ถ า ที่ ดิ น ที่ จ ะ ข อ ใ ช เ ป น ที่ ดิ น ที่ ส . ป . ก . ไ ด นํ า ม า จั ด ใ ห เ ก ษ ต ร ก ร เ ข า ทํ า ป ร ะ โ ย ช น แ ล ว ใ ห ส . ป . ก . แ จ ง ผู ข อ อ นุ ญ า ต ว า ไ ม อ นุ ญ า ต เ ว น แ ต กิ จ ก า ร ที่ ข อ อ นุ ญ า ต เ ป น กิ จ ก า ร เ กี่ ย ว กั บ ค ว า ม มั่ น ค ง ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ห รื อ กิ จ ก า ร เ พื่ อ ส า ธ า ร ณ ป ร ะ โ ย ช น ห รื อ กิจการซึ่งผูขออนุญาตไดหาที่ดินแปลงอื่นทดแทนใหแลว 2. ตองพิจารณาจํานวนเนื้อที่เทาที่จําเปนและเหมาะสม

ขอ240 ถาม การขออนุญาตใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ในเขตปฏิรูปที่ดิน ผูขออนุญาตจะตองเสียคาตอบแทนให ส.ป.ก. หรือไม อยางไร

43

ตอบ ตองเสียคาตอบแทนการใชประโยชนในที่ดินให ส.ป.ก. ตามอัตราที่ คปก. กําหนด

ขอ241 ถาม คปก. ไดพิจารณากําหนดหลักเกณฑการเรียกเก็บคาตอบแทนการใชประโยชนในที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ ไวอยางไร

ตอบ คปก. ไดมอบให เลขาธิการ ส.ป.ก.เปนผูมีอํานาจพิจารณาเรียกเก็บ หรือยกเวนได ดังนี้1. ใหเรียกเก็บคาตอบแทนการใชประโยชขนในที่ดินตามราคาประเมินของกรมที่ดิน หรือราคาที่

ส.ป.ก.ไดจายชําระคาที่ดินอันมีราคาสูงกวาราคาประเมินของกรมท ดินในปที่ไดรับอนุญาตใหใชที่ดิน

2. การขอใชประโยชนในที่ดิน กรณีหนวยงานที่ขอใชที่ดินกําหนดใหมีคณะกรรมการกําหนดราคาคาทดแทนทรัพยสินฯ โดยมีผูแทนของ ส.ป.ก. เปนกรรมการรวมดวย ใหเรียกเก็บคาตอบแทนการใชประโยชนในที่ดินตามที่คณะกรรมการของหนวยงานนั้นกําหนด เชน การไฟฟาฝายผลิตฯ หรือกรณีไมมีผูแทนของ ส.ป.ก.เปนกรรมการและคณะกรรมการไดกําหนดคาตอบแทนฯ ไวไมนอยกวา ขอ 1

3. ใหเลขาธิการ ส.ป.ก.มีอํานาจยกเวนการเรียกเก็บคาตอบแทนการใชประโยชนที่ดิน เมื่อมีขอเท็จจริงปรากฏทั้ง 3 กรณี ดังนี้

หนวยงานของรัฐหรือเอกชนที่ดําเนินการโดยไมหวังผลกําไร ขอใชที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภค ไมมีการเรียกเก็บคาบริการ หรือคาใชจายใด ๆ จากผูใชบริการ

มีการแสดงเหตุผลที่ชัดเจนวา การใชที่ดินบริเวณที่ขออนุญาตจะเปนประโยชนแกเกษตรกรและตอชุมชนในทองถิ่นตามเจตนารมณของการปฏิรูปที่ดิน หรือเปนที่ที่เหมาะสมในการรักษาความมั่นคงของประเทศ

การใชประโยชนในพื้นที่มีการใชสอยพื้นที่ตามขนาดเนื้อที่ที่จําเปนแกการนั้น และกระทบตอพื้นที่แปลงเกษตรกรรมนอยที่สุด และผานความเห็นชอบจากชุมชนทองถิ่นวาไมมีผลกระทบตอสิ่งแวดลอม

ขอ242 ถาม อัตราที่จะเรียกเก็บคาตอบแทนการใชประโยชนในที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กําหนดไวอยางไร

ตอบ 1. ตามราคาประเมินทุนทรัพยที่ใชจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม หรือราคาที่ดินที่ ส.ป.ก. จัดซื้อซึ่งมีราคาสูงกวาราคาประเมินในปที่อนุญาต 2. ตามอัตราที่คณะกรรมการกําหนดราคาคาทดแทนทรัพยสินของหนวยงานที่ขออนุญาตแตงตั้งโดยมีผูแทนของ ส.ป.ก. เปนกรรมการรวมดวยกําหนดตามมติที่ประชุม ซึ่งตองไมนอยกวาอัตราตามขอ 1

ขอ243 ถาม เลขาธิการ ส.ป.ก. มีอํานาจยกเวนการเรียกเก็บคาตอบแทนการใชประโยชนในที่ดินเพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กรณีใดบาง

44

ตอบ เมื่อ ส.ป.ก. พิจารณาแลวเห็นวาเขาเงื่อนไขครบทั้ง 3 ประการ ดังนี้ 1. ผูขออนุญาตมีหนังสือยืนยันวาไมมีการเรียกเก็บคาบริการหรือคาใชจายใดๆจากผูใชบริการ 2 . มี ก า ร แ ส ด ง เ ห ตุ ผ ล ชั ด เ จ น ว า ก า ร ข อ ใ ช ที่ ดิ น จ ะ เ ป น ป ร ะ โ ย ช น แ ก เ ก ษ ต ร ก ร แ ล ะ ชุ ม ช น ใ น ท อ ง ถิ่ น ต า ม เ จ ต น า ร ม ณ ข อ ง ก า ร ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น ห รื อ เ ป น ที่ ที่ เ ห ม า ะ ส ม ใ น การรักษาความมั่นคงของประเทศ 3 . ก า ร ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ น พื้ น ที่ เ ป น ไ ป ต า ม จํ า น ว น ที่ จํ า เ ป น แ ก ก า ร นั้ น แ ล ะ ก ร ะ ท บ ต อ พื้นที่เกษตรกรรมนอยที่สุด

ขอ244 ถาม การขอใชที่ดินเพื่อการศึกษาตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กําหนดขนาดเนื้อที่ไวอยางไรบาง

ตอบ โรงเรียนอนุบาล เนื้อที่ไมเกิน 12 ไร โรงเรียนระดับประถมศึกษา เนื้อที่ไมเกิน 25 ไร โรงเรียนระดับมัธยม เนื้อที่ไมเกิน 50 ไร

ขอ245 ถาม การขอใชที่ดินเพื่อการอนามัย และสาธารณสุขตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กําหนดขนาดเนื้อที่ไวอยางไรบาง

ตอบ สถานบริการสาธารณสุขชุมชน เนื้อไมเกิน 3 ไร สถานีอนามัย เนื้อที่ไมเกิน 10 ไร โรงพยาบาล เนื้อที่ไมเกิน 20 ไร

ขอ246 ถาม การขอใชที่ดินเพื่อการศาสนาตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กําหนดขนาดเนื้อที่ไวอยางไรบาง

ตอบ เพื่อจัดตั้งศาสนสถานตามประเพณีนิยมแหงทองถิ่น ไมเกิน 15 ไร

ขอ247 ถาม การขอใชที่ดินเพื่อจัดสรางสถานที่ราชการและรัฐวิสาหกิจ ตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กําหนดขนาดเนื้อที่ไวอยางไรบาง

ตอบ ใหใชไดไมเกิน 5 ไร

ขอ248 ถาม การขอใชที่ดินเพื่อจัดสรางศาลาประจําหมูบาน ที่อานหนังสือประจําหมูบาน หรือหองสมุด ตามระเบียบ คปก. วาดวยกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ กําหนดขนาดเนื้อที่ไวอยางไรบาง

ตอบ ใหใชเนื้อที่รวมกันไมเกิน 1 ไร

ขอ249 ถาม ผูที่รับอนุญาตใหใชประโยชนในที่ดิน เพื่อกิจการสาธารณูปโภคและกิจการอื่นๆ จาก ส.ป.ก. แลว แตไม

45

เขาทําประโยชนในที่ดินตามที่ไดรับอนุญาตจะมีผลอยางไรตอบ อาจถูก ส.ป.ก. เพิกถอนการอนุญาต

4.2.4 เพื่อนําทรัพยากรธรรมชาติในเขตปฏิรูปที่ดินมาใชประโยชนตามกฎหมายอื่นขอ250 ถาม กรณีที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินมีทรัพยากรธรรมชาติอยูจะสามารถนํามาใชประโยชนในทางเศรษฐกิจได

หรือไมตอบ ได ตามแนวทางที่กําหนดใน ระเบียบ คปก. เรื่องการใหความยินยอมในการนําทรัพยากรธรรมชาติในเขต

ปฏิรูปที่ดินไปใชตามกฎหมายอื่น พ.ศ. 2541

ขอ251 ถาม ระเบียบ คปก. เรื่องการใหความยินยอมในการนําทรัพยากรธรรมชาติในเขตปฏิรูปที่ดินไปใชตามกฎหมายอื่น พ.ศ. 2541 ไดวางหลักเกณฑปฏิบัติไวอยางไร

ตอบ หลักเกณฑการนําทรัพยากรธรรมชาติไปใชตามกฎหมายอื่น แยกพิจารณาได 2 กรณี ดังนี้1. เพื่อการสํารวจแร2. เพื่อการทําเหมือง

ขอ252 ถาม หลักเกณฑเพื่อการสํารวจแรมีอะไรบางตอบ 1.พื้นที่ที่จะขออนุญาตจะตองอยูในเขตปฏิรูปที่ดิน

2.ผูมีสิทธิยื่นคําขอ ไดแก บุคคล หรือนิติบุคคลที่มีวัตถุประสงค หรืออํานาจหนาที่ตามกฎหมายตรงตามกิจการที่ขอ3.ใหยื่นคําขอ ณ ส.ป.ก. จังหวัด ซึ่งเปนที่ตั้งที่ดิน โดยใชเอกสารสําเนาบัตรประจําตัวประชาชน สําเนาหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล โครงการที่จะดําเนินการตามคําขอ4.การพิจารณาคําขอ ให ส.ป.ก.จังหวัด ตรวจสอบคําขอ และเอกสารประกอบ เมื่อเห็นวาถูกตองครบถวน ใหออกใบรับเรื่องไวเปนหลักฐาน แลวนําเสนอ คปจ. พิจารณาใหความเห็นมายัง ส.ป.ก. เพื่อใหเลขาธิการ ส.ป.ก. พิจารณา อนุมัติ5.ขนาดเนื้อที่ที่จะขอ ใหตามความจําเปนและเหมาะสม6.ระยะเวลาการไดรับความยินยอมตองไมเกินอายุอาชญาบัตรผูกขาดสํารวจแร หรืออาชญาบัตรพิเศษ7. ให ส.ป.ก.จังหวัด แจงผลการพิจารณาแกผูขอ ถาไมขัดของใหออกหนังสือแจง ไมขัดของ และแจงทรัพยากรทองที่ทราบ8. ส.ป.ก. จะออกหนังสือยินยอมใหเมื่อผูขอไดรับอาชญาบัตร หรืออาชญาบัตร พิเศษ พรอมวางหลักประกันให ส.ป.ก. แลว 9. คาตอบแทน ส.ป.ก. จะเรียกเก็บในอัตราไรละ 10 บาท ตอป โดยเรียกเก็บ คราวเดียวตลอดอายุ

46

หนังสือยินยอม10. การอุทธรณ กรณีผูขอไมพอใจในผลการพิจารณา ใหยื่นอุทธรณ ตอ คปก. ผาน ส.ป.ก.จังหวัด ภายใน 30 วันนับแตวันที่ไดรับแจง และไมตัดสิทธิที่จะยื่นฟองศาลปกครองได

ขอ253 ถาม หลักเกณฑเพื่อการทําเหมืองมีอะไรบางตอบ 1.พื้นที่ที่จะขออนุญาตจะตองอยูในเขตปฏิรูปที่ดิน

2 . ผู มี สิ ท ธิ ยื่ น คํ า ข อ ไ ด แ ก บุ ค ค ล ห รื อ นิ ติ บุ ค ค ล ที่ มี วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค ห รื อ อํ า น า จ ห น า ที่ ตามกฎหมายตรงตามกิจการที่ขอ3 . ใ ห ยื่ น คํ า ข อ ณ ส . ป . ก . จั ง ห วั ด ซึ่ ง เ ป น ที่ ตั้ ง ที่ ดิ น โ ด ย ใ ช เ อ ก ส า ร สํ า เ น า บั ต ร ป ร ะ จํ า ตั ว ป ร ะ ช า ช น สํ า เ น า ห นั ง สื อ รั บ ร อ ง ก า ร จ ด ท ะ เ บี ย น นิ ติ บุ ค ค ล โ ค ร ง ก า ร ที่ จะดําเนินการตามคําขอ แผนการฟนฟูภายหลังการทําเหมือง4 . ก า ร พิ จ า ร ณ า คํ า ข อ ใ ห ส . ป . ก . จั ง ห วั ด ต ร ว จ ส อ บ คํ า ข อ แ ล ะ เ อ ก ส า ร ป ร ะ ก อ บ เ มื่ อ เ ห็ น ว า ถู ก ต อ ง ค ร บ ถ ว น ใ ห อ อ ก ใ บ รั บ เ รื่ อ ง ไ ว เ ป น ห ลั ก ฐ า น แ ล ว นํ า เ ส น อ คปจ. พิจารณาใหความเห็นมายัง ส.ป.ก. เพื่อเสนอ คปก. พิจารณาอนุมัติ5. ขนาดเนื้อที่ที่จะขอไมเกิน 300 ไร6. ระยะเวลาการไดรับความยินยอมตองไมเกินอายุประทานบัตร7 . ใ ห ส . ป . ก . จั ง ห วั ด แ จ ง ผ ล ก า ร พิ จ า ร ณ า แ ก ผู ข อ ถ า ไ ม ขั ด ข อ ง ใ ห อ อ ก ห นั ง สื อ แ จ ง ไมขัดของ และแจงทรัพยากรทองที่ทราบ8 . ก า ร อ อ ก ห นั ง สื อ ยิ น ย อ ม เ มื่ อ ผู ข อ ไ ด รั บ อ า ช ญ า บั ต ร ห รื อ อ า ช ญ า บั ต ร พิ เ ศ ษ พรอมวางหลักประกันให ส.ป.ก. แลว9. คาตอบแทน ส.ป.ก. จะเรียกเก็บ 9 . 1 ค า ที่ ดิ น อั ต ร า ร อ ย ล ะ 2 ข อ ง ร า ค า ที่ ดิ น คู ณ ด ว ย จํ า น ว น ป ที่ ใ ช ป ร ะ โ ย ช น โ ด ย ร า ค า ที่ ดิ น ใ ห ใ ช ร า ค า ป ร ะ เ มิ น ข อ ง ก ร ม ธ น า รั ก ษ ใ น พื้ น ที่ ห า ก ไ ม มี ใ ห ใ ช บ ริ เ ว ณ ใ ก ล เ คี ย ง แ ต ต อ ง ไ ม น อ ย ก ว า 1 0 , 0 0 0 บ า ท ต อ ไ ร โ ด ย เ รี ย ก เ ก็ บ ค รั้ ง เ ดี ย ว ตลอดหนังสือยินยอม 9 . 2 ค า ใ ช ป ร ะ โ ย ช น เ ป น จํ า น ว น เ งิ น เ ท า กั บ ค า ภ า ค ห ล ว ง แ ร ที่ ผู ถื อ ป ร ะ ท า น บั ต ร ชําระใหแกทรัพยากรธรณีประจําทองที่1 0 . ก า ร อุ ท ธ ร ณ ก ร ณี ผู ข อ ไ ม พ อ ใ จ ใ น ผ ล ก า ร พิ จ า ร ณ า ใ ห ยื่ น อุ ท ธ ร ณ ต อ ค ป ก . ผ า น ส . ป . ก . จั ง ห วั ด ภ า ย ใ น 3 0 วั น นั บ แ ต วั น ที่ ไ ด รั บ แ จ ง แ ล ะ ไ ม ตั ด สิ ท ธิ ที่ จ ะ ยื่ น ฟองศาลปกครองได

ขอ254 ถาม เหตุใดจึงตองจัดที่ดินชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ทั้งที่ผูอยูอาศัยในพื้นที่พอใจกับสภาพความเปนอยูของตน

47

แลวตอบ ที่ดินของรัฐที่ ส.ป.ก. นํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดิน โดยขอเท็จจริงมิใชที่ดินวางเปลา แตมีราษฎรบุกรุกถือ

ครองอยูกอนแลว ทั้งในที่เกษตรกรรมและที่ชุมชน ราษฎรเหลานี้ถือครองที่ดินของรัฐโดยผิดกฎหมาย จึงเปนหนาที่ของ ส.ป.ก. ที่จะตองนํามาจัดตามหลักเกณฑของกฎหมายวาดวยการปฏิรูปที่ดิน

ขอ255 ถาม ส.ป.ก. มีอํานาจจัดที่ดินชุมชนในเขตเทศบาล เทศบาลตําบลที่ตั้งอยูในเขตปฏิรูปที่ดิน หรือไมตอบ มี ตามมาตรา 25 แหง พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

ขอ256 ถาม การกําหนดขอบเขตพื้นที่ชุมชนตามประกาศ กระทรวงเกษตรและสหกรณ เรื่องกําหนดกิจการอื่นที่เปนการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องฯ มีหลักเกณฑอยางไร

ตอบ หลักเกณฑมีดังนี้1.อยูในเขตดําเนินการปฏิรูปที่ดินและมีแปลงเกษตรกรรมโดยรวมมีคาเฉลี่ยพื้นที่เกษตรกรรมที่เหมาะสมตอ 1 หนวยพื้นที่ชุมชน2. มีศักยภาพทางดานคมนาคม เกษตรกรรม พาณิชยกรรม การศึกษา การสาธารณสุข3. เหมาะสมดานภูมิประเทศ

ขอ257 ถาม ประเภทของกิจการที่จะจัดใหในชุมชนไดแกกิจการประเภทใดบางตอบ 1. ที่อยูอาศัยของเกษตรกร

2. กิจการตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ ฯ ขอ 1.5

ขอ258 ถาม จํานวนที่ดินที่จะจัดใหสําหรับอยูอาศัยของเกษตรกรในชุมชนแตละรายเทาใดตอบ ไมเกิน 2 งาน

ขอ 259 ถาม หากเกษตรกรมีความประสงคจะขอรับการจัดที่ดินเพื่ออยูอาศัยเกินกวา 2 งาน ไดหรือไม และตองดําเนินการอยางไร

ตอบ ได โดยตองแสดงเหตุผลความจําเปนเพื่อเสนอ คปจ. พิจารณา

ขอ 260 ถาม จํานวนเนื้อที่ที่จะจัดใหสําหรับผูประกอบกิจการตามประกาศกระทรวงเกษตรฯ ขอ 1.5 ไดรายละเทาใดตอบ เนื้อที่ที่จะจัดใหตามเหตุผลและความจําเปน

ขอ 261 ถาม การพิจารณาเนื้อที่ในการจัดที่ดินสําหรับผูประกอบกิจการตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ ขอ

48

1.5 คปจ. อาศัยหลักเกณฑอยางไรในการพิจารณาตอบ พิจารณาจากประเภทของกิจการ ทุน และความสามารถในการดําเนินการของผูประกอบกิจการ

ขอ 262 ถาม ในการพิจารณาในการจัดที่ดินสําหรับชุมชน มีหลักเกณฑการพิจารณาอยางไรตอบ 1. กิจการอยูในพื้นที่ที่จําแนกไวเพื่อการอยูอาศัยหรือประกอบกิจการตามประกาศกระทรวงเกษตร ฯ

2. จํานวนที่อยูอาศัยและประเภทของกิจการตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณตองเหมาะสมกับสภาพวะความจําเปนของทองถิ่น3. ตองเปนกิจการที่ไมขัดตอกฎหมายและความสงบเรียบรอยของประชาชน

ขอ 263 ถาม ผูไดรับการจัดที่ดินชุมชนจะไดรับสิทธิอยางไรตอบ 1. สิทธิใหเขาทําประโยชน (ส.ป.ก.4-01 ช.) สําหรับที่อยูอาศัยของเกษตรกร

2. สัญญาเขาทําประโยชนในที่ดินโดยยังไมเรียกเก็บคาตอบแทน สําหรับกิจการตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ ขอ 1.5

ขอ 264 ถาม การจัดที่ดินเพื่ออยูอาศัยใหแกเกษตรกรผูไดรับ ส.ป.ก.4-01 แลว จะตองทําการคัดเลือกเกษตรกรอีกหรือไม

ตอบ ไมตอง เนื่องจากเปนผูผานการคัดเลือกเกษตรกรมาแลว

ขอ 265 ถาม บุคคลประเภทใด จะมีสิทธิไดรับการจัดที่อยูอาศัยจาก ส.ป.ก.ตอบ เกษตรกรตาม พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518

ขอ 266 ถาม ส.ป.ก.ใชอํานาจตาม พ.รบ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มาตราใดในการจัดที่ดินเพื่ออยูอาศัยแกเกษตรกร

ตอบ มาตรา 4 ซึ่งกําหนดให “การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม” หมายความวา การปรับปรุงเกี่ยวกับสิทธิ และการถือครองในที่ดินเพื่อเกษตรกรรมรวมตลอดถึงการจัดที่ดินอยูอาศัยในที่ดินเพื่อเกษตรกรรมนั้น โดยรัฐนําที่ดินของรัฐหรือที่ดินที่รัฐจัดซื้อหรือเวนคืนจากเจาของที่ดิน ซึ่งมิไดทําประโยชนในท ดินนั้นดวยตนเอง หรือมีที่ดินเกินสิทธิตามพระราชบัญญัตินี้ เพื่อจัดใหแกเกษตรกรผูไมมีที่ดินของตนเองหรือเกษตรกรที่มีที่ดินเล็กนอยไมเพียงพอแกการครองชีพและสถาบันเกษตรกรไดเชาซื้อ เชาซื้อเขาทําประโยชนโดยรัฐใหความชวยเหลือในการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม การปรับปรุงทรัพยากรและปจจัยการผลิต ตลอดจนการผลิตและการจําหนายใหเกิดผลดียิ่งขึ้น

49

ขอ 267 ถาม ส.ป.ก. มีมาตรการในการควบคุมดูแลที่ดินของ ส.ป.ก. ภายหลังการจัดที่ดินใหเกษตรกร หรือสถาบันเกษตรกรหรือไม อยางไร

ตอบ มีการควบคุมดูแลจะแยกเปน 2 ระยะ คือกอนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน และหลังโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน และไดกําหนดมาตรการควบคุมสิทธิไว 2 เรื่อง ไดแก สิทธิการใชประโยชนในที่ดิน สิทธิในที่ดินที่ไดรับมอบ

ขอ 268 ถาม ระยะเวลากอนและหลังโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินหมายถึงชวงเวลาใด ตอบ กอนโอนกรรมสิทธิ์ จะเริ่มนับตั้งแต ส.ป.ก. ไดคัดเลือกเกษตรกรเขาทําประโยชน หรือเชา หรือเชาซื้อ

แลว จนถึงวันกอนจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินตามสัญญาเชาซื้อที่ดิน หลังโอนกรรมสิทธิ์ นับแตวันที่จดทะเบียนโอนสิทธิในที่ดินใหเกษตรกร เปนตนไป

ขอ 269 ถาม เมื่อเกษตรกร หรือสถาบันเกษตรกร ไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. แลวมีสิทธิใชประโยชนในที่ดินของ ส.ป.ก. ไดเพียงใด

ตอบ มีสิทธิใชประโยชนในที่ดินไปตามเงื่อนไขที่ ส.ป.ก. กําหนด ซึ่งแยกได 2 กรณี คือ1. กอนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน เปนไปตามระเบียบที่ คปก. กําหนดเกี่ยวกับการใหเกษ๖รกรและสถาบันเกษตรกรปฏิบัติเกี่ยวกับการเขาทําประโยชนในที่ดิน2. หลังโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ตองผ๔กพันที่จะใชที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมตามที่ตกลงไวในสั้ญญาเชาซื้อที่ดิน 4.3.1 กอนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน

ขอ270 ถาม หลักเกณฑและเงื่อนไขเกี่ยวกับสิทธิใชประโยชนในที่ดินสิทธิการเชา หรือเชาซื้อของเกษตรกร กอนโอนกรรมสิทธิ์มีอะไรบาง

ตอบ กําหนดหลักเกณฑและเงื่อนไขการใชประโยชนในที่ดิน ไว ในระเบียบ คปก.วาดวยการใหเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรผูไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมปฏิบัติเกี่ยวกับการเขาทําประโยชนในที่ดิน พ.ศ. 2535 ไว 9 ประการ ดังนี้1. ตองทําประโยชนในที่ดินดวยตนเองเต็มความสามารถและไมนําที่ดินนั้นทั้งหมดหรือบางสวนไปให

บุคคลอื่นไมวาจะโดยการขาย ใหเชา หรือเขาทําประโยชน หรือโดยพฤติกรรมใดๆ ที่แสดงใหเห็นในลักษณะนั้น

2. ยินยอมทําสัญญาเชา หรือสัญญาเชาซื้อ หรือสัญญาจัดใหโดยมีคาชดเชยและตองปฏิบัติตามสัญญาดังกลาว

3. ไมเปลี่ยนแปลงสภาพที่ดิน จนเปนเหตุใหที่ดินเสื่อมสภาพความเหมาะสมแกการประกอบเกษตรกรรม

50

4. ไมขุดบอเพื่อเกษตรกรรมเกินรอยละหาของเนื้อที่ที่ไดรับมอบ เวนแตไดรับอนุญาตจากคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดหรือผูที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดมอบหมาย

5. ไมปลูกสรางสิ่งกอสรางใดๆ เวนแตการปลูกตามสมควรสําหรับโรงเรือน ที่อยูอาศัย ยุงฉาง หรือสิ่งกอสรางอื่นๆ ที่ใชประโยชนเพื่อการเกษตรของเกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรนั้น

6. ดูแลรักษาหมุดหลักฐานของ ส.ป.ก. และหลักเขตที่ดินในที่ดินไดรับมอบมิใหเกิดชํารุดเสียหายหรือเคลื่อนยายไปจากตําแหนงเดิม

7. ไมกระทําการใดๆ ในลักษณะที่กอใหเกิดความเสียหายแกสิ่งกอสรางในโครงการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมการทําประโยชนในที่ดินของเกษตรกรอื่น และสภาพแวดลอม

8. ปฏิบัติตามมติของคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมและ คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด

9. ปฏิบัติตามสัญญากูยืมที่ทํากับ ส.ป.ก. และปฏิบัติตามพันธะกรณีที่มีอยูกับ สถาบันการเงิน หรือบุคคลที่ดําเนินงานรวมกับ ส.ป.ก.

ขอ 271 ถาม หลักเกณฑและเงื่อนไขเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินที่ไดรับจาก ส.ป.ก. หลังโอนกรรมสิทธิ์มีอะไรบางตอบ ตามมาตรา 39 พ.ร.บ.แหงการปฏิรูปที่ดินฯ คือ หามแบงแยกและโอนสิทธิในที่ดินไปยังบุคคลอื่น เวนแต

ตกทอดทางมรดกแกทายาทโดยธรรม หรือโอนไปยังสถาบันเกษตรกร หรือ ส.ป.ก. ทั้งนี้ ใหเปนไปตามหลักเกณฑและเงื่อนไขที่กําหนดโดยกฎกระทรวง

ขอ 272 ถาม หลักเกณฑและเงื่อนไขเกี่ยวกับการโอนสิทธิในที่ดินที่ไดรับมอบมีอะไรบางตอบ มี 2 กรณี คือ

1. กรณีเปนสิทธิการเชา หรือเชาซื้อที่ดินตามสัญญาเชา หรือสัญญาเชาซื้อ เกษตรกร สามารถโอนและ ตกทอดทางมรดกสิทธิใหแกทายาทไดตามระเบียบ คปก. วาดวยหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขในการ โอนและตกทอดทางมรดกสิทธิการเชา หรือเชาซื้อที่ดินในการปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2535 และระเบียบ คปก. วาดวยการใหเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรผูไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมปฏิบัติ เกี่ยวกับการเขาทําประโยชนในที่ดิน พ.ศ. 2535 และ(ฉบับที่ 1) พ.ศ. 2540 2. กรณีเปนสิทธิไดรับอนุญาตใหเขาทําประโยชนในที่ดิน (มอบ ส.ป.ก. 4 -01) สามารถโอนและ ตกทอดมรดกสิทธิไดตามหลักเกณฑที่กําหนดตามมติ คปก. ครั้งที่ 7/2544 เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2544 เกษตรกรผูไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมปฏิบัติเกี่ยวกับการเขาทําประโยชน ในที่ดิน พ.ศ. 2535 และ(ฉบับที่ 1) พ.ศ. 2540

ขอ 273 ถาม สิทธิในที่ดินที่ไดรับมอบกรณีเปนสิทธิการเชา หรือเชาซื้อที่ดินตามสัญญาเชา หรือสัญญาเชาซื้อ มี

51

อะไรบางตอบ 1.โอนสิทธิ ใหแกคูสมรส หรือบุตรหรือเครือญาติได ตามเงื่อนไขที่กําหนดในระเบียบ

2. สิทธิตกทอดทางมรดกแกทายาทไดเมื่อเกษตรกรตาย ทั้งนี้ตามเงื่อนไขที่กําหนดในระเบียบ3. สละสิทธิ โดยคืนสิทธิในที่ดินให ส.ป.ก. เพื่อนําไปปฏิรูปที่ดินโดยการจัดใหเกษตรกรรายใหม หรือนําไปใชประโยชนอยางอื่น

ขอ 274 ถาม การโอนสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อที่ดิน ใหแกคูสมรส หรือบุตรหรือเครือญาติ มีเงื่อนไข อยางไรตอบ มีเงื่อนไข ดังนี้

1 . ต อ ง โ อ น สิ ท ธิ ใ น ที่ ดิ น ทั้ ง แ ป ล ง ใ ห แ ก ผู รั บ โ อ น เ พี ย ง ร า ย เ ดี ย ว เ ว น แ ต ที่ ดิ น มี ข น า ด เ นื้ อ ที่ ที่ แ บ ง แ ย ก แ ล ว แ ต ล ะ แ ป ล ง มี ข น า ด เ พี ย ง พ อ แ ก ก า ร ค ร อ ง ชี พ แ ล ะ ต อ ง ไ ม น อ ย ก ว า ข น า ด เ นื้ อ ที่ ขั้ น ต่ํ า ที่ ค ป จ . กํ า ห น ด แ ล ะ ก า ร แ บ ง แ ย ก ไ ม เ ป น อุ ป ส ร ร ค แ ก ก า ร ประกอบเกษตรกรรม ก็ใหโอนตามความประสงคของเกษตรกรได2 . ก ร ณี คู ส ม ร ส ยั ง มี ชี วิ ต อ ยู ต อ ง ใ ห โ อ น แ ก คู ส ม ร ส แ ต ห า ก ป ร ะ ส ง ค จ ะ โ อ น ใ ห บุ ต ร หรือเครือญาติจะตองไดรับความยินยอมจากคูสมรสกอน3 . ก ร ณี บุ ต ร ห รื อ เ ค รื อ ญ า ติ ยั ง ไ ม บ ร ร ลุ นิ ติ ภ า ว ะ จ ะ รั บ โ อ น สิ ท ธิ ไ ด เ ฉ พ า ะ ร า ย ที่ มี ค ว า ม ส า ม า ร ถ ป ร ะ ก อ บ เ ก ษ ต ร ก ร ร ม ด ว ย ต น เ อ ง แ ล ะ ต อ ง ไ ด รั บ ค ว า ม ยิ น ย อ ม จ า ก ผู แ ท น โ ด ย ช อ บ ธ ร ร ม แ ล ะ ถ า สิ ท ธิ ที่ จ ะ รั บ โ อ น มี ค า ภ า ร ะ ติ ด พั น ก็ ต อ ง ไ ด รั บ อนุมัติจากศาลกอนดวย4 . ผู รั บ โ อ น จ ะ ต อ ง รั บ ไ ป ทั้ ง สิ ท ธิ แ ล ะ ห น า ที่ ข อ ง ผู โ อ น เ ช น สิ ท ธิ ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ น ที่ ดิ น ห นี้ สิ น ที่ ค า ง ชํ า ร ะ กั บ ส . ป . ก . ห รื อ ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น ที่ เ ข า ร ว ม โ ค ร ง ก า ร กับ ส.ป.ก.

ขอ275 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจพิจารณาอนุมัติการโอนสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อตอบ คปจ. เปนผูมีอํานาจพิจารณา

ขอ276 ถาม ขั้นตอนการขอโอนสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อ มีอะไรบางตอบ 1.ใหเกษตรกรยื่นคํารองขอโอนสิทธิที่ ส.ป.ก.จังหวัด ซึ่งที่ดินนั้นตั้งอยู

2 . ใ ห เ จ า ห น า ที่ บั น ทึ ก ถ อ ย คํ า แ ล ะ เ ห ตุ ผ ล ค ว า ม จํ า เ ป น ข อ ง เ ก ษ ต ร ก ร ผู โ อ น แ ล ะ ส อ บ ส ว น คุ ณ ส ม บั ติ ข อ ง ผู รั บ โ อ น แ ล ะ ข อ เ ท็ จ จ ริ ง ต า ม ที่ กํ า ห น ด ใ น ห ลั ก เ ก ณ ฑ เสนอ คปจ. พิจารณา3 . เ มื่ อ ค ป จ . มี ม ติ เ ห็ น ช อ บ ก า ร โ อ น สิ ท ธิ ใ ห ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น จั ง ห วั ด มี ห นั ง สื อ แ จ ง ผูโอน และผูรับโอนทราบ พรอมจัดทําสัญญารับสิทธิตามที่ ส.ป.ก. กําหนด

52

ขอ277 ถาม การตกทอดมรดกสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อที่ดิน มีเงื่อนไข อยางไรตอบ มีเงื่อนไข ดังนี้

1 . เ มื่ อ เ ก ษ ต ร ก ร ผู รั บ สิ ท ธิ ต า ย ใ ห สิ ท ธิ ก า ร เ ช า ห รื อ เ ช า ซื้ อ ต ก ท อ ด ท า ง ม ร ด ก แ ก คู ส ม ร ส เ ป น อั น ดั บ แ ร ก เ ว น แ ต ก ร ณี คู ส ม ร ส ไ ม ข อ รั บ ม ร ด ก สิ ท ธิ ห รื อ คู ส มรส ขาดคุณสมบัติเปนเกษตรกร หรือคูสมรสตายหรือหยาราง ใหสิทธินั้นตกแกบุตร2. กรณีมีบุตรหลายคนใหดําเนินการ ดังนี้ 2.1 ใหตกลงกันไดเองวาจะใหบุตรคนใดเปนผูรับมรดกสิทธิ 2 . 2 ถ า ต ก ล ง กั น ไ ม ไ ด แ ล ะ ที่ ดิ น นั้ น ส า ม า ร ถ แ บ ง แ ย ก ไ ด เ พี ย ง พ อ แ ก ก า ร ค ร อ ง ชี พ ซึ่ ง ต อ ง มี ข น า ด ไ ม น อ ย ก ว า เ นื้ อ ที่ ขั้ น ต่ํ า ที่ ค ป จ . กํ า ห น ด ก็ จั ด ใ ห บุ ต ร ตามสวน 2.3 ถาตกลงกันไมได และที่ดินนั้นไมสามารถแบงแยกใหครบตามจํานวนบุตร ให คปจ. พิจารณาคัดเลือกผูที่เหมาะสม3 . ก ร ณี บุ ต ร ต า ย ก อ น เ ก ษ ต ร ก ร ผู เ ช า ห รื อ ผู เ ช า ซื้ อ ใ ห ผู สื บ สั น ด า น โ ด ย ช อ บ ด ว ย ก ฎ ห ม า ย ข อ ง บุ ต ร ซึ่ ง ไ ด ป ร ะ ก อ บ เ ก ษ ต ร ก ร ร ม ร ว ม กั บ เ ก ษ ต ร ก ร ม า ก อ น แ ล ว ไมนอยกวา 6 เดือน เปนผูมีสิทธิไดรับมรดกแทนที่ในฐานะบุตร4 . ก ร ณี มี คู ส ม ร ส ห รื อ บุ ต ร แ ต ไ ม ข อ รั บ ม ร ด ก สิ ท ธิ ห รื อ มี แ ต ข า ด คุ ณ ส ม บั ติ เ ป น เ ก ษ ต ร ก ร ใ ห สิ ท ธิ นั้ น ต ก แ ก เ ค รื อ ญ า ติ ไ ด แ ล ะ ถ า มี เ ค รื อ ญ า ติ ห ล า ย ค น ใ ห จั ด ก า ร แบงแยกที่ดินเชนเดียวกับบุตรหลายคน5. กรณีบุตรหรือเครือญาติยังไมบรรลุนิติภาวะ ใหปฏิบัติเชนเดียวกับกรณีโอนส ิทธิ6 . ก ร ณี เ ก ษ ต ร ก ร กํ า ห น ด ลํ า ดั บ ท า ย า ท ไ ว เ อ ง โ ด ย ทํ า เ ป น ห นั ง สื อ ยื่ น ใ ห ส . ป . ก . จั ง ห วั ด ไ ว เ ป น ห ลั ก ฐ า น แ ล ะ ไ ด รั บ ค ว า ม ยิ น ย อ ม จ า ก คู ส ม ร ส แ ล ว ก็ ใ ห ปฏิบัติตามประสงคของเกษตรกร7 . ผู รั บ ม ร ด ก แ ล ะ บุ ค ค ล ใ น ค ร อ บ ค รั ว เ ดี ย ว กั บ ต อ ง ไ ม มี ที่ ดิ น ทํ า กิ น เ ป น ข อ ง ต น เ อ ง เ พี ย ง พ อ แ ก ก า ร ค ร อ ง ชี พ อ ยู ก อ น แ ล ว แ ล ะ ต อ ง เ ป น ผู ที่ มี คุ ณ ส ม บั ติ ต า ม ร ะ เ บี ย บ คปก. วาดวยคัดเลือกเกษตรกร8 . ผู รั บ ม ร ด ก จ ะ ต อ ง รั บ ไ ป ทั้ ง สิ ท ธิ แ ล ะ ห น า ที่ ข อ ง ผู โ อ น เ ช น สิ ท ธิ ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ น ที่ ดิ น ห นี้ สิ น ที่ ค า ง ชํ า ร ะ กั บ ส . ป . ก . ห รื อ ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น ที่ เ ข า ร ว ม โ ค ร ง ก า ร กั บ ส.ป.ก. หรือสถาบันเกษตรกร

ขอ278 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจพิจารณาการตกทอดทางมรดกตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อตอบ คปจ. เปนผูมีอํานาจพิจารณา

53

ขอ279 ถาม ขั้นตอนการตกทอดมรดกสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อ มีอะไรบางตอบ 1 . ใ ห ท า ย า ท ห รื อ ผู มี ส ว น ไ ด เ สี ย แ จ ง ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น จั ง ห วั ด ซึ่ ง ที่ ดิ น นั้ น ตั้ ง อ ยู เ พื่ อ

สอบสวนหาผูที่จะมีสิทธิและเสนอ คปจ.2 . เ มื่ อ ค ป จ . มี ม ติ เ ห็ น ช อ บ ก า ร ต ก ท อ ด ม ร ด ก สิ ท ธิ ใ ห ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น จั ง ห วั ด มี ห นั ง สื อ แจงผูมีสิทธิรับมรดกทราบ พรอมจัดทําสัญญารับสิทธิตามที่ ส.ป.ก. กําหนด

ขอ280 ถาม สิทธิในที่ดินที่ไดรับมอบชวงกอนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน กรณีเปนสิทธิไดรับอนุญาตใหเขาทําประโยชนในที่ดิน (มอบ ส.ป.ก. 4-01) มีอะไรบาง

ตอบ 1. โอนสิทธิ ใหแกคูสมรส หรือบุตรที่บรรลุนิติภาวะ ตามเงื่อนไขที่กําหนด2. สิทธิที่ไดรับตกทอดทางมรดก ตามเงื่อนไขที่กําหนด3. สละสิทธิ โดยคืนสิทธิในที่ดินให ส.ป.ก. เพื่อนําไปปฏิรูปที่ดินโดยการจัดให เกษตรกรรายใหม หรือนําไปใชประโยชนอยางอื่น

ขอ281 ถาม การโอนสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 ใหแกคูสมรส หรือบุตรที่บรรลุนิติภาวะมีเงื่อนไขอยางไรตอบ 1 . ใ ห แ ก ส า มี ห รื อ ภ ริ ย า ห รื อ บุ ต ร ที่ บ ร ร ลุ นิ ติ ภ า ว ะ เ พี ย ง ร า ย เ ดี ย ว เ ว น แ ต มี บุ ต ร

ที่ บ ร ร ลุ นิ ติ ภ า ว ะ ม า ก ก ว า ห นึ่ ง ค น แ ล ะ ข น า ด ที่ ดิ น ส า ม า ร ถ แ บ ง แ ย ก ไ ด แ ล ะ เ พี ย ง พอแกการครองชีพ2 . ใ ห แ ก ท า ย า ท ข อ ง เ ก ษ ต ร ก ร ทั้ ง นี้ ผู จ ะ รั บ โ อ น ต อ ง มี คุ ณ ส ม บั ติ เ ป น เ ก ษ ต ร ก ร แ ล ะ ไ ม มี ที่ ดิ น ทํ า กิ น ข อ ง ต น เ อ ง เ พี ย ง พ อ แ ก ก า ร ค ร อ ง ชี พ อ ยู ก อ น แ ล ว ห รื อ ไ ด รั บ ก า ร จั ด ที่ ดิ น จ า ก ส . ป . ก . อ ยู ก อ น แ ล ว แ ต เ นื้ อ ที่ ที่ รั บ โ อ น ร ว ม กั น ไ ม เ กิ น ข น า ด ก า ร ถือครองที่ดินที่กฎหมายกําหนด

ขอ282 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติการโอนสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 ตอบ 1 . ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น จั ง ห วั ด อ นุ มั ติ ก ร ณี โ อ น ใ ห ส า มี ห รื อ ภ ริ ย า ห รื อ บุ ต ร ที่ บ ร ร ลุ นิ ติ

ภาวะเพียงรายเดียว 2 . ค ป จ . อ นุ มั ติ ก ร ณี โ อ น ใ ห บุ ต ร ม า ก ก ว า ห นึ่ ง ค น แ ล ะ เ ป น ก ร ณี ที่ พิ จ า ร ณ า แ ล ว เ ห็ น วาเปนที่ดินที่มีขนาดแบงแยกไดเพียงพอแกการครองชีพ และกรณีโอนใหแกทายาท

ขอ283 ถาม การตกทอดมรดกสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 มีเงื่อนไขอยางไรตอบ 1 . ใ ห แ ก ส า มี ห รื อ ภ ริ ย า ห รื อ บุ ต ร ที่ บ ร ร ลุ นิ ติ ภ า ว ะ เ พี ย ง ร า ย เ ดี ย ว เ ว น แ ต มี บุ ต ร

ที่ บ ร ร ลุ นิ ติ ภ า ว ะ ม า ก ก ว า ห นึ่ ง ค น แ ล ะ ข น า ด ที่ ดิ น ส า ม า ร ถ แ บ ง แ ย ก ไ ด แ ล ะ เ พี ย ง

54

พอแกการครองชีพ2. ใหแกทายาทของเกษตรกร ทั้งนี้ ผูจะรับมรดกตองมีคุณสมบัติเปนเกษตรกรและ ไมมีที่ดินทํากินของตนเองเพียงพอแกการครองชีพอยูกอนแลว หรือไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. อยูกอนแลวแตเนื้อที่ที่รับโอนรวมกันไมเกินขนาดการถือครองที่ดินที่กฎหมายกําหนด

ขอ284 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติการตกทอดมรดกสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 ตอบ 1. ปฏิรูปที่ดินจังหวัด มีอํานาจอนุมัติการรับมรดกสิทธิของสามี หรือภริยา หรือบุตรที่เปนเกษตรกรซึ่ง

บรรลุนิติภาวะเพียงรายเดียว2. คปจ. มีอํานาจอนุมัติการรับมรดกสิทธิของบุตรมากกวาหนึ่งรายและที่ดินสามารถแบงแยกไดเพียงพอแกการครองชีพ หรือกรณีบุตรตกลงกันไมได และกรณีตกทอดแกทายาท

ขอ285 ถาม คูสมรสที่มีสิทธิรับโอน หรือรับมรดกสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก. ตามสิทธิการเขาทําประโยชน หรือสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อที่ดิน หมายถึงผูใด

ตอบ หมายถึงชายหญิงที่สมรสกันโดยชอบดวยกฎหมาย และชายหญิงที่อยูกินดวยกันฉันสามีภริยาโดยมิไดจดทะเบียนสมรสในขณะที่ยื่นคําขอรับสิทธิหรือขณะที่เจามรดกตาย

ขอ286 ถาม บุตรที่มีสิทธิรับโอน หรือรับมรดกสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก. ตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อที่ดิน หมายถึงผูใดตอบ หมายถึงบุตรที่ชอบดวยกฎหมาย และบุตรที่เกิดจากบิดามารดาที่ไมไดจดทะเบียนสมรสกัน ซึ่งรวมถึง

บุตรบุญธรรมดวย

ขอ287 ถาม บุตรที่มีสิทธิรับโอน หรือรับมรดกสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก. ตามสิทธิการเขาทําประโยชนในที่ดิน( ส.ป.ก. 4-01) หมายถึงผูใด

ตอบ หมายถึงบุตรที่ชอบดวยกฎหมาย และบุตรที่เกิดจากบิดามารดาที่ไมไดจดทะเบียนสมรสกัน แตไมรวมถึงบุตรบุญธรรม

ขอ288 ถาม เครือญาติที่จะไดรับโอนสิทธิ หรือรับมรดกสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อหมายถึงใครบางตอบ หมายถึง

1. บิดาหรือมารดาของเกษตรกร 2. พี่นองรวมบิดามารดาเดียวกันของเกษตรกร 3. พี่นองรวมบิดาหรือรวมมารดาเดียวกันของเกษตรกร 4. หลานของเกษตรกร

55

ทั้งนี้ บุคคลตาม 2 และ 3 ตองเปนผูที่ประกอบเกษตรกรรม รวมกับเกษตรกรในที่ดินแปลงนั้นมาแลวไมนอยกวา 6 เดือน ไมมีที่ดินทํากินเปนของตนเองหรือของครอบครัวเพียงพอแกการครองชีพอยูกอนแลวและมี คุณสมบัติเปนเกษตรกร

ขอ289 ถาม ใครบางที่มีสิทธิไดรับโอนสิทธิ หรือรับมรดกสิทธิตามสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 นอกจากคูสมรส และบุตร

ตอบ ทายาทของเกษตรกรรม ไดแก1. บิดา มารดาของเกษตรกร 2. พี่นองรวมบิดา มารดาเดียวกันของเกษตรกร 3.พี่นองรวมบิดาหรือรวมมารดาเดียวกันของเกษตรกร 4. หลานของเกษตรกร

ขอ290 ถาม เมื่อเกษตรกรไดโอนสิทธิ หรือสละสิทธิในที่ที่ไดรับตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อ หรือสิทธิที่ไดรับอนุญาตเขาทําประโยชน ( ส.ป.ก. 4-01) ในชวงกอนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน จะมีผลอยางไร

ตอบ ทําใหเกษตรกรสิ้นสิทธิการทําประโยชนในที่ดินในสวนนั้นทันทีขอ291 ถาม ในชวงกอนโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน การสิ้นสิทธิการทําประโยชนในที่ดินในที่ดิน ส.ป.ก. มีสาเหตุอยาง

อื่น นอกเหนือจากการโอนสิทธิ หรือสละสิทธิอีกหรือไม และมีผลเมื่อใดตอบ มีอีก 2 สาเหตุ ไดแก

1 . เ มื่ อ ต ร ว จ พ บ ภ า ย ห ลั ง ว า เ ก ษ ต ร ก ร ร า ย นั้ น ข า ด คุ ณ ส ม บั ติ เ พ ร า ะ ไ ม มี สั ญ ช า ติ ไ ท ย ห รื อ ไ ม เ ป น เ ก ษ ต ร ก ร ห รื อ มี ที่ ดิ น ทํ า กิ น เ ป น ข อ ง ต น เ อ ง ห รื อ ข อ ง บุ ค ค ล ใ น ครอบครัวเดียวกันเพียงพอแกการเลี้ยงชีพอยูแลวกอนการคัดเลือก 2 . ฝ า ฝ น ข อ พึ ง ป ฏิ บั ติ 9 ข อ แ ล ะ ไ ม ป ฏิ บั ติ ต า ม คํ า เ ตื อ น ทั้ ง นี้ จ ะ มี ผ ล เ มื่ อ พ น ร ะ ย ะ เวลาอุทธรณ หรือนับแตวันที่ไดรับแจงคําวินิจฉัยอุทธรณ

ขอ292 ถาม กอนมีคําสั่งใหสิ้นสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อ หรือ ส.ป.ก. 4-01 จะตองมีหนังสือเตือนทุกกรณีหรือไม อยางไร

ตอบ ไมทุกกรณี เชน กรณีเกษตรกรผูรับสิทธินําที่ดินใหผูอื่นเขาทําประโยชนและหาตัวไมพบ ให คปจ. มีมติสั่งใหสิทธิไดโดยไมตองมีหนังสือเตือน แตเนื่องจากการสั่งใหสิ้นสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก. เปนคําสั่งทางปกครองที่กระทบถึงสิทธิของผูรับคําสั่ง เจาหนาที่ตองใหโอกาสเกษตรกรไดทราบขอเท็จจริงอยางเพียงพอและมีโอกาสไดโตแยงและแสดงพยานหลักฐาน กอนมีมติสั่งใหสิ้นสิทธิ หากเจาหนาที่ไมใหโอกาสชี้แจงกอนออกคําสั่งจะมีผลใหคําสั่งสิ้นสิทธิเปนคําสั่งที่ออกโดยมิชอบดวยกฎหมายซึ่งอาจถูกศาล

56

ปกครองสั่งใหเพิกถอนได ทําใหเสียเวลาตองทําคําสั่งใหมใหถูกตองตาม พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ดังนั้นกอนสั่งใหสิ้นสิทธิ ตองมีการเตือนและเปดโอกาสใหเกษตรกรไดชี้แจงทุกกรณี

ขอ293 ถาม คาใชจายในการรังวัดแบงแยกที่ดินกรณีโอนสิทธิ หรือรับมรดกสิทธิตามสัญญาเชา หรือเชาซื้อ ใครเปนผูชําระ

ตอบ 1. กรณีโอนสิทธิใหผูโอน เปนผูชําระ 2. กรณีรับมรดกสิทธิใหผูรับมรดกสิทธิเปนผูชําระ

ขอ294 ถาม การที่เกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรสละสิทธิการเขาทําประโยชนในที่ดินของ ส.ป.ก. จะมีผลอยางไรตอบ เ มื่ อ เ ก ษ ต ร ก ร ห รื อ ส ถ า บั น เ ก ษ ต ร ก ร ไ ด ยื่ น คํ า ข อ ส ล ะ สิ ท ธิ ก า ร เ ข า ทํ า ป ร ะ โ ย ช น ใ น

ที่ดินจะมีผลใหเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชนทันที ไมวาสิทธิในที่ดินตาม ส.ป.ก. 4-01 สิทธิตามสัญญาเชา หรือสิทธิตามสัญญาเชาซื้อ และผลของการสิ้นสิทธิเกษตรกรและบริวารจะตองออกจากที่ดิน หากไมยินยอมปฏิรูปที่ดินจังหวัดจะดําเนินคดีตามกฎหมาย

ขอ295 ถาม ถาเกษตรกรนําที่ดินไปขาย หรือใหผูอื่นเขาทําประโยชนในที่ดิน จะมีผลอยางไรตอบ ตามระเบียบ คปก. วาดวยการเขาทําประโยชนในที่ดิน คปจ. มีอํานาจสั่งใหเกษตรกร หรือสถาบัน

เกษตรกรสิ้นสิทธิได แตเนื่องจากการสั่งใหสิ้นสิทธิถือเปนคําสั่งทางปกครองซึ่งกระทบถึงสิทธิของคูกรณี ดังนั้น ส.ป.ก.จังหวัด จะตองแจงใหคูกรณีมีโอกาสทราบขอเท็จจริงอยางเพียงพอ และมีโอกาสโตแยงและแสดงพยานหลักฐาน ตามที่กําหนดในพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 แตถา ส.ป.ก.จังหวัด มีคําสั่งโดยไมปฏิบัติตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติฯ จะถือวาคําสั่งนั้นเปนคําสั่งที่ไมชอบดวยกฎหมาย และคําสั่งอาจถูกเพิกถอนทั้งหมดได

ขอ296 ถาม กรณีที่ผูยื่นคําขอโอนสิทธิ หรือผูรับมรดกสิทธิตามสัญญาเชา หรือสัญญาเชาซื้อ ไมเห็นดวยกับการพิจารณาของ คปจ. จะตองทําอยางไร

**** ตอบ นําไปฟองศาลปกครองไดภายใน 90 วันนับแตวันที่ไดรับหนังสือแจง

ขอ297 ถาม กรณีที่ผูยื่นคําขอโอนสิทธิหรือผูรับมรดกสิทธิการเขาทําประโยชนไมเห็นดวยกับการพิจารณาของปฏิรูปที่ดินจังหวัด หรือ คปจ. จะตองทําอยางไร

**** ตอบ ใหยื่นคําอุทธรณตอ ส.ป.ก. จังหวัด ภายใน 30 วัน นับแตวันที่ไดรับแจง เพื่อ ส.ป.ก. จังหวัดสงเรื่องให ส.ป.ก.นําเสนอคณะอนุกรรมการพิจารณากฎหมายและระเบียบพิจารณา และหากผูยื่นอุทธรณไมเห็นดวย

57

กับผลการพิจารณาใหยื่นฟองตอศาลปกครองได ภายใน 90 วัน นับแตวันไดรับแจงผลอุทธรณ

ขอ298 ถาม การอุทธรณคําสั่งใหสิ้นสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก. ตองทําอยางไรบางตอบ เกษตรกรผูถูกสั่งใหสิ้นสิทธิตองยื่นอุทธรณดวยตนเองตอ ส.ป.ก. จังหวัด แหงทองที่นั้น ภายใน 30 วัน

นับแตวันที่ไดรับทราบคําสั่งคําอุทธรณตองทําเปนหนังสือใชถอยคําสุภาพและมีรายการดังตอไปนี้1. ชื่อและที่อยูของผูอุทธรณ2. วัน เดือน ป ที่อุทธรณ3. ระบุวันที่ไดรับหนังสือแจง หรือวันที่ไดปดคําสั่ง4. ระบุขอเท็จจริง หรือขอระเบียบที่จะยกขึ้นอางในการอุทธรณนั้น ผูอุทธรณจะตองกลาวไวโดยชัดแจง

ในอุทธรณ และคําอุทธรณนั้นตองเปนการโตแยงคัดคานเหตุแหงคําสั่งใหสิ้นสิทธิดังกลาว รวมทั้งคําขอ และหลักฐานประกอบคําอุทธรณนั้นดวย

5. ลงลายมือชื่อผูอุทธรณ หรือลายมือชื่อผูอุทธรณแทน ซึ่งมีหลักฐานการมอบอํานาจอุทธรณแนบมาพรอมสําเนาบัตรประจําตัวประชาชนของผูมอบและผูรับมอบทั้งนี้ ใหเจาหนาที่ ส.ป.ก.จังหวัด เปนผูมีหนาที่ใหคําแนะนําในการจัดทําอุทธรณ

ขอ299 ถาม หลักปฏิบัติในการอุทธรณคําสั่งทางปกครองโดยทั่วไปเปนอยางไรตอบ การอุทธรณคําสั่งทางปกครองใดที่มีกฎหมายกําหนดขั้นตอนและระยะเวลาอุทธรณ หรือโตแยงสิทธิไวแลว

ใหปฏิบัติตามกฎหมายนั้น แตถาคําสั่งทางปกครองใดไมไดออกโดยรัฐมนตรีและไมมีกฎหมายกําหนดขั้นตอนอุทธรณภายในฝายปกครองไวเปนการเฉพาะใหถือปฏิบัติตาม พ.ร.บ.วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ดังนี้1. ใหยื่นตอเจาหนาที่ผูทําคําสั่งทางปกครองภายใน 15 วัน นับแตวันที่ตนไดรับแจงคําสั่ง2 . คํ า อุ ท ธ ร ณ ต อ ง ทํ า เ ป น ห นั ง สื อ โ ด ย ร ะ บุ ข อ โ ต แ ย ง แ ล ะ ข อ เ ท็ จ จ ริ ง ห รื อ ขอกฎหมายที่อางอิงประกอบดวย3 . ก า ร อุ ท ธ ร ณ ไ ม เ ป น เ ห ตุ ใ ห ทุ เ ล า ก า ร บั ง คั บ ต า ม คํ า สั่ ง ท า ง ป ก ค ร อ ง เ ว น แ ต จ ะ มี ก า ร สั่ ง ใ ห ทุ เ ล า ก า ร บั ง คั บ โ ด ย เ จ า ห น า ที่ ผู ทํ า คํ า สั่ ง นั้ น ห รื อ ผู มี อํ า น า จ พิ จ า ร ณ า อุทธรณ หรือผูมีอํานาจพิจารณาวินิจฉัยความถูกตองของคําสั่งทางปกครอง

ขอ300 ถาม เกษตรกรที่ไดรับการจัดที่ดินตามสิทธิการอนุญาตเขาทําประโยชนสิทธิการเชา หรือสิทธิการเชาซื้อ หากไมประสงคจะทําประโยชนในที่ดินจะตองทําอยางไร

ตอบ เกษตรกรตองทําหนังสือขอสละสิทธิการทําประโยชนในที่ดินพรอมกับขอบอกเลิกสัญญาการเชาหรือสัญญาเชาซื้อ ณ ส.ป.ก. จังหวัดแหงทองที่ตาม แบบที่ ส.ป.ก. กําหนด

ขอ301 ถาม ขาราชการจะขอรับมรดก ส.ป.ก. 4-01 ไดหรือไม

58

ตอบ ผูที่จะไดรับมรดกสิทธิจากที่ดิน ส.ป.ก. จะตองมีคุณสมบัติเปนเกษตรกรตามระเบียบและหลักเกณฑที่ ส.ป.ก. กําหนด ขาราชการแมจะทําการเกษตรก็ไมใชเกษตรกร ตามความหมายของกฎหมายปฏิรูปที่ดิน จึงไมสามารถจะไดรับสิทธิในที่ดินของ ส.ป.ก.

ขอ302 ถาม เมื่อเกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. และไมไดทําประโยชนในที่ดิน ส.ป.ก. มีมาตรการอยางไรบาง

**** ตอบ เกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรที่ไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. แลวมีหนาที่ตองเขาทําประโยชนในที่ดินดวยตนเองตามความสามารถ และไมปลอยใหที่ดินรกราง หากไมเขาทําประโยชนหรือใหบุคคลอื่นเขาทําประโยชนถือไดวาไมปฏิบัติตามระเบียบที่ คปก. กําหนด ให ส.ป.ก.จังหวัดแจงเตือนใหเกษตรกรเขาทําประโยชน และแจงถึงผลของการกระทําเชนนี้เพื่อใหโอกาสชี้แจงเหตุผลความจําเปนตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 เพื่อให คปจ. ใชประกอบการพิจารณาในการออกคําสั่งใหสิทธิการทําประโยชนในที่ดิน

ขอ303 ถาม เกษตรกรที่ไดรับคําสั่งใหสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชนในที่ดินของ ส.ป.ก. จะยื่นฟองตอศาลปกครองไดหรือไม

ตอบ เกษตรกรที่ไดรับคําสั่งใหสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชนเมื่อไมพอใจคําสั่งใหสิ้นสิทธิสามารถยื่นฟองตอศาลปกครองไดตอเมื่อเปนคําสั่งของ คปก. ถาเปนคําสั่งของ คปจ. จะตองอุทธรณ คําสั่งตอ คปก. กอนจึงจะไปยื่นฟองตอศาลปกครองไดภายในกําหนด 90 วัน นับแตวันที่ไดแจงคําสั่ง

ขอ304 ถาม เกษตรกรจะฟองคดีตอศาลปกครองเองไดหรือไมตอบ เมื่อเกษตรกรเห็นวาคําสั่งใดของ ส.ป.ก. มีผลกระทบตอสิทธิของเกษตรกรสามารถยื่นฟองตอศาล

ปกครองไดเอง โดยไมตองเสียคาธรรมเนียมแตอยางใด ทั้งนี้คําฟองคดีทางปกครองตองทําเปนหนังสือและมีสาระครบถวน ดังนี้1. ชื่อที่อยูของตัวเกษตรกร2. ชื่อหนวยงานหรือเจาหนาที่ของ ส.ป.ก.3. การกระทํา ขอเท็จจริง พฤติการณ4. คําขอใหศาลปกครองพิจารณา5. ลงลายมือชื่อเกษตรกร หรือผูกระทําการแทนที่มีหลักฐานการมอบอํานาจ4.3.2 หลังโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน

ขอ305 ถาม หลังโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน มีมาตรการในการควบคุมสิทธิในที่ดินอยางไรตอบ ชวงหลังโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน เปนชวงที่นับแตวันที่ ส.ป.ก. จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมโอนที่ดินให

เกษตรกร การควบคุมสิทธิเปนไปตามมาตรา 39 แหง พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินฯ จะบัญญัติหามเกษตรกร

59

แบงแยก หรือโอนสิทธิในที่ดินไปยังผูอื่นตลอดไป เวนแต โอนคืน ส.ป.ก. หรือโอนไปยังสถาบันเกษตรกร และเมื่อเกษตรกรตายกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นตกทอดแกทายาทโดยธรรม

ขอ306 ถาม หลังโอนกรรมสิทธิ์เกษตรกรจะใชประโยชนในที่ดินโดยอิสระใชหรือไม อยางไรตอบ การใชประโยชนในที่ดินเปนไปตามเงื่อนไขของสัญญาเชาซื้อ หากผิดเงื่อนไขสัญญาเชาซื้อ เกษตรกร

จะตองโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินคืน ส.ป.ก. ภายในระยะเวลา 1 ป นรับแตวันทําผิดเงื่อนไข และจะไดรับคาที่ดินเทากับราคาที่เชาซื้อจาก ส.ป.ก.

ขอ307 ถาม เมื่อเกษตรกรไดจดทะเบียนสิทธินิติกรรมรับโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินจาก ส.ป.ก. แลว เกษตรกรจะโอนสิทธิใหคูสมรส หรือบุตรที่บรรลุนิติภาวะ หรือแบงแยกที่ดินไดหรือไม

ตอบ ไมได เพราะกฎหมายหามไวโดยชัดแจง เวนแตจะตกทอดทางมรดกแกทายาท

ขอ308 ถาม เมื่อเกษตรกรตายหลังจากไดรับโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินแลว มรดกสิทธิในที่ดินจะตกทอดแกทายาท อยางไร

ตอบ มรดกสิทธิใหเปนไปตามหลักเกณฑ วิธีการและเงื่อนไขที่กําหนดในกฎกระทรวง ปจจุบันยังไมมีกฎกระทรวง ดังนั้น หากจําเปนตองขอรับมรดกสิทธิใหไปรองตอศาลแพง

ขอ309 ถาม กรณีเกษตรกรจะขอโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินคืน ส.ป.ก. มีหลักเกณฑและขั้นตอนปฏิบัติอยางไรตอบ ใหเปนไปตามหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขที่กําหนดในกฎกระทรวงแตปจจุบันยังไมมีกฎกระทรวง

4.4 กระบวนการพัฒนาขอ310 ถาม การพัฒนาตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มุงในเรื่อง

ใดบางตอบ แยกไดเปน 2 เรื่อง ไดแก การพัฒนาโครงสรางขั้นพื้นฐาน การพัฒนาเกษตรกร ทั้งนี้ เพื่อชวยเหลือ

เกษตรกรในการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรมใหมีรายไดเพียงพอแกการครองชีพ

4.4.1 การพัฒนาโครงสรางขั้นพื้นฐานขอ311 ถาม ส.ป.ก. ไดพัฒนาโครงสรางขั้นพื้นฐานในเขตปฏิรูปที่ดินอยางไรบาง

ตอบ มีการจัดทําแผนงานสํารวจความเหมาะสมทางดานวิศวกรรม สํารวจออกแบบสิ่งกอสราง และกอสราง ปรับปรุง ซอมแซม ถนน ทางลําเลียง แหลงน้ําเพื่อการเกษตร แหลงน้ําเพื่อการอุปโภคบริโภค ปรับพื้นที่แปลงเกษตรกรรมในเขตปฏิรูปที่ดินเปนรายโครงการ

60

ขอ312 ถาม ถนน ทางลําเลียงที่ ส.ป.ก. ดําเนินการมีมาตรฐานอยางไรตอบ ส.ป.ก. ไดกอสรางถนนสายหลัก ขนาดกวาง 6 เมตร ผิวจราจรลงลูกรังหนา 20 ซม. ถนนสายซอย ขนาด

กวาง 4 เมตร ผิวจราจรลงลูกรังหนา 10 ซม. และทางลําเลียงในแปลงเกษตรกรรม เพื่อใหแปลงที่ดินของเกษตรกรมีทางเขาออกขนสงผลิตผลจากแปลงเกษตรกรรมเขาสูตลาดไดโดยสะดวก

ขอ313 ถาม แหลงน้ําเพื่อการเกษตร ที่ ส.ป.ก. ดําเนินการมีอะไรบางตอบ ดําเนินการแหลงน้ําขนาดเล็ก เชน คลองสงน้ํา คลองระบายน้ํา ฝาย สระเก็บน้ําในไรนา บอบาดาล สวน

การกอสรางแหลงน้ําขนาดใหญจะใชวิธีประสานงานกับกรมชลประทานในการดําเนินงาน

ขอ314 ถาม แหลงน้ําเพื่อการอุปโภคบริโภค ที่ ส.ป.ก. ดําเนินการมีอะไรบางตอบ บอน้ําตื้น สระเก็บน้ํา เพื่อใหเกษตรกรไดใชประโยชนรวมกัน

ขอ315 ถาม ปจจุบัน ส.ป.ก. ยังทําหนาที่ในการใหบริการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานแกเกษตรกรอยูอีกหรือไมตอบ ส.ป.ก. ไดยุติบทบาทในการดําเนินงานดังกลาวตั้งแต ป 2545 โดย พ.ร.บ. กําหนดแผนและขั้นตอนการ

กระจายอํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น พ.ศ. 2542 ซึ่งกําหนดให ส.ป.ก. ถายโอนภารกิจดานคมนาคม ดานแหลงน้ําใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น และมีบทบาทในการเปนพี่เลี้ยงสนับสนุนการดําเนินงานขององคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยการจัดทําแผนแมบทการพัฒนาพื้นที่

ขอ316 ถาม หากเกษตรกรประสงคจะพัฒนาพื้นที่และปจจัยโครงสรางพื้นฐานดานถนนและแหลงน้ํา จะตองทําอยางไร

ตอบ เกษตรกรตองรองขอตอผูแทนองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่ดูแลรับผิดชอบพื้นที่นั้น

4.4.2 การพัฒนาเกษตรกรขอ317 ถาม ส.ป.ก. ไดนําหลักการใดมาใชในการดําเนินงานพัฒนาเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน

ตอบ นําเอาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯมาใชเปนหลักในการดําเนินงาน

ขอ318 ถาม หนวยงานใดเปนผูที่ประมวลความหมายของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตอบ ผูทรงคุณวุฒิทางเศรษฐกิจและสาขาอื่นๆ และสํานักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ซึ่ง

ไดรับพระบรมราชานุญาต เมื่อวันที่ 21พฤศจิกายน 2542

61

ขอ319 ถาม ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไดวางแนวทางเกี่ยวกับอะไรบางตอบ 1. แนวทางการดํารงชีวิตอยูและการปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ เริ่มตั้งแตระดับครอบครัว ระดับ

ชุมชน และระดับประเทศ2. การบริหารประเทศใหดําเนินไปในสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อใหกาวทันโลกในยุคโลกาภิวัตน3. ความเพียงพอหมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุมีผล และความจําเปนที่จะตองมีระบบภูมิคุมกันในตัวดีพอสมควรตอการมีผลกระทบใดอันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอก ซึ่งตองอาศัยความรอบรูความรอบคอบและความระมัดระวังอยางยิ่งในการนําวิชาการตางๆมาใชในการวางแผนและการดําเนินการทุกขั้นตอน 4. ตองเสริมสรางพื้นฐานจิตใจของคนในชาติโดยเฉพาะเจาหนาที่ของรัฐ นักทฤษฎีและนักธุรกิจในทุกระดับใหมีสํานึกในคุณธรรม ความซื่อสัตยสุจริตและใหมีความรอบรูที่เหมาะสมดําเนินชีวิตดวยความอดทน ความเพียรมีสติปญญาและความรอบคอบ เพื่อใหสมดุลและพรอมตอการรองรับความเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วและกวางขวาง ทั้งวัตถุ สังคม สิ่งแวดลอมและวัฒนธรรมจากโลกภายนอก

ขอ320 ถาม ส.ป.ก. ไดนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใชในการพัฒนาเกษตรกรอยางไรตอบ นํามาใชในการแกไขปญหาความยากจนของเกษตรกร โดยกําหนดเปนแนวทางบันไดแกจน 4 ขั้น ไดแก

มีกินมีใช มีเหลือมีรายได รวมคิดรวมขจัดปญหาชุมชน รวมใจพัฒนาเชิงตลาดนําการผลิต

ขอ321 ถาม บันไดขั้นที่ 1 “มีกิน มีใช” มีจุดมุงหมายอยางไรตอบ ทําการเกษตรขั้นพื้นฐานเพื่อการดํารงชีพในครัวเรือน ไดแก ปลูกพืชเลี้ยงปศุสัตว ทําประมงไวบริโภคใน

ครัวเรือน ใชที่ดิน เวลา แรงงานภายในครอบครัว พึ่งพาตนเองได ขายผลผลิตที่เหลือจากกินใชในครัวเรือน เพื่อนํารายไดมาใชจายซื้อสิ่งของที่ตนเองไมสามารถผลิตได

ขอ322 ถาม บันไดขั้นที่ 2 “มีเหลือมีรายได” มีจุดมุงหมายในการดําเนินการอยางไรตอบ ทําเกษตรเมื่อเหลือจากบริโภคนําไปจําหนายในชุมชนเพื่อสรางรายได ใชที่ดินเวลา แรงงานผลิตเพื่อขาย

ทําการขายอยางถูกวิธี (ตนทุนต่ํา/คุณภาพดี/ขายไดราคา) ปรับการผลิตตามความตองการของตลาด

ขอ323 ถาม บันไดขั้นที่ 3 “รวมคิดรวมขจัดปญหาชุมชน” มีจุดมุงหมาในการดําเนินการอยางไรตอบ ทําการเกษตรเพื่อขาย แลกเปลี่ยนระหวางชุมชน ตําบล อําเภอ หรือจังหวัดใกลเคียง โดยการหาความ

ตองการ สรางเครือขายพึ่งพา แลกเปลี่ยน ซื้อขายกันเองภายในชุมชน

62

ขอ324 ถาม บันไดขั้นที่ 4 “รวมใจพัฒนาเชิงตลาดนําการผลิต” มีจุดมุงหมายในการดําเนินการอยางไรตอบ ทําการเกษตรเพื่อจําหนายในประเทศ และสงออกตางประเทศ โดยการสนับสนุนใหรวมพลังจัดตั้ง

สถาบันเกษตรกร เพื่อจัดการธุรกิจในเชิงการตลาดนําการผลิต ฟนฟูพัฒนากระบวนการรวบรวมผลผลิต การแปรรูป การบรรจุผลิตภัณฑ ฟนฟูธุรกิจการบริการที่มุงเนนทําใหชุมชนเขมแข็ง

ขอ325 ถาม เครื่องมือ และกลไกที่จะชวยสนับสนุนการดําเนินงานแกไขปญหาความยากจนของเกษตรกร มีอะไรบางตอบ มี 4 เครื่องมือหลัก ไดแก สินทรัพยเกื้อหนุน แหลงเงินทุนเกื้อหนุน องคความรูเกื้อหนุน ชุมชนเกื้อหนุน

ขอ326 ถาม ส.ป.ก. มี “สินทรัพยเกื้อหนุน” อยางไรตอบ จัดหาที่ดินใหเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนคนจนโดยวิธีการปฏิรูปที่ดิน

ขอ327 ถาม ส.ป.ก. มี “แหลงเงินทุนเกื้อหนุน” เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินอยางไรตอบ มีกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ประสาน ธ.ก.ส. เพื่อเขารวมโครงการกับ ส.ป.ก.

ขอ328 ถาม ส.ป.ก. สนับสนุน “องคความรูเกื้อหนุน” ดวยวิธีการใดบางตอบ จัดตั้งศูนยบริการประชาชน หนวยบริการประชาชนเคลื่อนที่ จัดตั้งศูนยเรียนรูเศรษฐกิจพอเพียงชุมชน

จัดตั้งนิคมเศรษฐกิจพอเพียงกระบวนวิสาหกิจชุมชน

ขอ329 ถาม ส.ป.ก. ไดเปดโอกาสให “ชุมชนเกื้อหนุน” ในการดําเนินงานปฏิรูปที่ดินอยางไรตอบ สรางเครือขายปฏิรูปที่ดินโดยใหตัวแทนเกษตรกรเขามีสวนรวมเปนอาสาสมัครปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

เพื่อใหชุมชนมีสวนรวมในการชวยเผยแพรขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการปฏิรูปที่ดิน ติดตามการใชประโยชน การพัฒนา และสรางความเขาใจแลกเปลี่ยนขอมูลในพื้นที่ปฏิรูปที่ดิน

ขอ330 ถาม การจัดตั้งศูนยเรียนรูเศรษฐกิจพอเพียงชุมชนมีวัตถุประสงคและการดําเนินงานอยางไรตอบ เพื่อสรางกระบวนการเรียนรู โดยการจัดทําแปลงเรียนรูชั่วคราว จัดตั้งศูนยขอมูลและแหลงเรียนรู และ

ขยายผลเชื่อมโยงจัดหาพื้นที่และที่ดิน เนนพื้นที่ตําบลยากจนอยางนอย ตําบลละ 1 แหง

ขอ331 ถาม การจัดตั้งนิคมเศรษฐกิจพอเพียงมีการดําเนินงานอยางไรตอบ จัดหาที่ดินแปลงวางเพื่อจัดตั้งนิคม จัดรูปแบบการใชที่ดินทั้งแปลง โดยจัดทําเปนเขตเกษตรกรรม สราง

กระบวนการเรียนรู และรวมกลุมวิสาหกิจชุมชน หรือสหกรณ

63

ขอ332 ถาม กระบวนวิสาหกิจชุมชนมีวัตถุประสงคและการดําเนินงานอยางไรตอบ เพื่อสนับสนุนการเรียนรูดานการบริหารจัดการ โดยรับจดทะเบียนและใหคําปรึกษาแนะนํา สงเสริม

เครือขายวิสาหกิจชุมชน เนนดําเนินการในตําบลยากจนในเขตปฏิรูปที่ดิน

ขอ333 ถาม ส.ป.ก. มีหลักเกณฑในการใหกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตอบ คปก. ไดออกระเบียบ วาดวยหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไนการใหกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อ

เกษตรกรรมแกเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2536

ขอ334 ถาม การใหเงินกูยืมมีวัตถุประสงคอยางไรตอบ มีวัตถุประสงคในการใหกูยืม 2 ประการ

1. เพื่อประกอบเกษตรกรรม 2. เพื่อเปนคาชดเชย

ขอ335 ถาม กูเพื่อประกอบเกษตรกรรมมีขอบเขตเพียงใดตอบ เพื่อใชเปนคาใชจายอื่นๆ ที่มีผลเอื้ออํานวยประโยชนในการประกอบเกษตรกรรม

ขอ336 ถาม กูเพื่อเปนคาชดเชย หมายความวาอยางไรตอบ หมายความวา เปนเงินที่ผูไดรับการจัดใหเขาทําประโยชนในที่ดินในการปฏิรูปที่ดินขอกูยืมเพื่อชําระ

ใหแกผูถือครองที่ดินอยูเดิม

ขอ337 ถาม ใครบางเปนผูมีสิทธิขอกูยืมเงินกองทุนฯตอบ 1. เกษตรกร

2. สถาบันเกษตรกร

ขอ338 ถาม เกษตรกรทุกรายในเขตปฏิรูปที่ดิน สามารถขอกูเงินไดใชหรือไมตอบ ไมใช ตองเขาเงื่อนไขดังนี้

1. เปนผูไดรับที่ดินหรือจะไดรับที่ดินจาก ส.ป.ก.2. อยูในเขตดําเนินการปฏิรูปที่ดิน

ขอ339 ถาม ระยะเวลากูยืมกําหนดไวอยางไรตอบ 1. กรณีกูเพื่อเกษตรกรรม แบงเปน 3 ระยะ

64

1.1 ระยะสั้น กําหนดใชคืน 1 ป1.2 ระยะปานกลางชําระคืนภายใน 3 ป1.3 ระยะยาวชําระคืนภายใน 15 ป2. กรณีกูเพื่อเปนคาชดเชย กําหนดชําระคืนภายใน 25 ป

ขอ340 ถาม อัตราดอกเบี้ยกรณีกูเพื่อเกษตรกรรมคิดเทาใดตอบ เกษตรกรกูคิดรอยละ 4 ตอป ถาสถาบันเกษตรกรกูคิดรอยละ 2 ตอป

ขอ341 ถาม อัตราดอกเบี้ยกรณีกูเพื่อเปนคาชดเชยคิดเทาใดตอบ เกษตรกรกูคิดรอยละ 4 ตอป ระยะเวลาไมเกิน 25 ป ถาสถาบันเกษตรกรกูคิดรอยละ 1 ตอป

ขอ342 ถาม กรณีเกษตรกรอยูในโครงการนิคมเศรษฐกิจพอเพียง คิดดอกเบี้ยเทาใดตอบ คิดดอกเบี้ยในอัตรารอยละ 4 ตอป แตถาเกษตรกรเปนสมาชิกวิสาหกิจชุมชนคิดดอกเบี้ยรอยละ 1 ตอป

และวงเงินกูไมเกิน 150,000 บาท

ขอ343 ถาม วิสาหกิจชุมชน หมายความวาอยางไรตอบ หมายความวากิจการของชุมชนเกี่ยวกับการผลิตสินคา การใหบริการ หรือการอื่น ๆ ที่ดําเนินการโดย

คณะบุคคลที่มีความผูกพัน มีวิถีชีวิตรวมกันและรวมตัวกันประกอบกิจการดังกลาว ไมวาจะเปนนิติบุคคลในรูปแบบใดหรือไมเปนนิติบุคคล เพื่อสรางรายไดและเพื่อการพึ่งพาตนเองของครอบครัว ชุมชนและระหวางชุมชน ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑที่คณะกรรมการสงเสริมวิสาหกิจชุมชนประกาศกําหนด

ขอ344 ถาม กรณีสถาบันเกษตรกรกูยืม คิดอัตราดอกเบี้ยเทาใดตอบ คิดดอกเบี้ยรอยละ 2 ตอป แตถาเขารวมโครงการนิคมเศรษฐกิจพอเพียง คิดรอยละ 1 ตอป

ขอ345 ถาม การกูยืมตองมีหลักประกันการกูยืมหรือไมตอบ มี โดยแยกพิจารณาเปน 2 กรณี ดังนี้

1. กรณีผูกูยืมเปนเกษตรกร2. กรณีผูกูยืมเปนสถาบันเกษตรกร

ขอ346 ถาม กรณีเกษตรกรกูยืมตองใชอะไรเปนหลักประกันตอบ ใหใชหลักประกันอยางใดอยางหนึ่ง ดังนี้

65

1. กรณีมีอสังหาริมทรัพย1.1 มูลคาอสังหาริมทรัพยตองมากกวาวงเงินที่ขอกู1.2 ถามูลคาอสังหาริมทรัพยนอยกวาวงเงินที่ขอกู ตองนําบุคคลที่ ส.ป.ก. เห็นสมควรมาค้ําประกันรวมดวย อยางนอย 1 คน

2. กรณีใชบุคคลค้ําประกัน 2.1 ถากูไมเกิน 30,000 บาท ใหหาบุคคลที่ ส.ป.ก. เห็นสมควร มาค้ําประกันอยางนอย 2 คน 2.2 ถากูเกินกวา 30,000 บาท แตไมเกิน 50,000 บาท ใหหาบุคคลที่ ส.ป.ก. เห็นสมควรมาค้ําประกัน

รวมดวย อยางนอย 3 คน

ขอ347 ถาม กรณีสถาบันเกษตรกรขอกูยืม ตองนําสิ่งใดมาค้ําประกันตอบ ใหผูที่เปนกรรมการทุกคนของสถาบันเกษตรกรเปนผูค้ําประกัน หรือใชอสังหาริมทรัพยที่มีมูลคาไมต่ํา

กวาวงเงินที่ขอกูยืมมาค้ําประกัน

ขอ348 ถาม วิธีปฏิบัติในการกูยืมกําหนดไวอยางไรตอบ ไดแยกพิจารณาเปน 2 กรณี คือ

1. กูยืมรายบุคคล2. กูยืมเปนรายโครงการ

ขอ349 ถาม กรณีขอกูยืมเปนรายบุคคล มีเงื่อนไขอยางไรตอบ 1. กรณีกูยืมไมเกิน 20,000 บาท ใหใชแบบคําขอของ ส.ป.ก. และขอเสนอระยะสั้นประกอบการพิจารณา

ดวย2. กรณีกูยืมตั้งแต 20,000 บาท แตไมเกิน 50,000 บาท ใหใชแบบคําขอของ ส.ป.ก. และขอเสนอระยะปานกลางประกอบการพิจารณาดวย3. กรณีกูยืมเกินกวา 50,000 บาท ใหใชแบบคําขอของ ส.ป.ก. และขอเสนอระยะยาวประกอบการพิจารณาดวย4. การขอกูทุกกรณี ตองอยูภายใตแผนเงินทุนการปฏิรูปที่ดินที่ไดรับอนุมัติจาก คปก. แลว

ขอ350 ถาม กรณีกูยืมรายโครงการ มีเงื่อนไขอยางไรตอบ ใหเสนอคําขอตามแบบของ ส.ป.ก. พรอมเอกสารที่ ส.ป.ก. กําหนด

ขอ351 ถาม การยื่นคําขอกู ตองยื่นที่ใด

66

ตอบ ที่ ส.ป.ก. จังหวัด ที่ที่ดินนั้นตั้งอยู

ขอ352 ถาม ใครบางเปนผูมีอํานาจพิจารณาอนุมัติเงินกูยืมตอบ 1. กรณีกูยืมรายบุคคล

1.1 ปฏิรูปที่ดินจังหวัดมีอํานาจอนุมัติเงินกูไมเกิน 20,000 บาท1.2 คปจ. มีอํานาจอนุมัติเงินกู เกิน 20,000 บาท แตไมเกิน 50,000 บาท1.3 อกก.คง. มีอํานาจอนุมัติเงินกู เกิน 50,000 บาท แตไมเกิน 200,000 บาท

2. กรณีกูยืมรายโครงการ 2.1 อกก.คง. มีอํานาจอนุมัติเงินกู ไมเกิน 5,000,000 บาท 2.2 คปก. มีอํานาจอนุมัติเงินกูตั้งแต 5,000,000 บาท ขึ้นไป

ขอ353 ถาม โครงการที่ไดรับอนุมัติเงินกูแลว จะขอแกไขเปลี่ยนแปลงรายละเอียดไดหรือไม อยางไรตอบ ได ถามีขอสงวนกําหนดไวในโครงการ ในขณะที่ไดรับอนุมัติ

ขอ354 ถาม ขอสงวนใดของโครงการที่อยูในอํานาจปฏิรูปที่ดินจังหวัดตอบ ขอสงวนในเรื่องการเปลี่ยนแปลงตัวบุคคล ในโครงการและสถานที่เทาที่ไมขัดตอวัตถุประสงคโครงการ

ขอ355 ถาม ขอสงวนใดของโครงการที่อยูในอํานาจ คปจ.ตอบ ขอสงวนในเรื่องการเปลี่ยนแปลงตัวบุคคล และวงเงินกูยืมไมเกินที่ไดรับอนุมัติไวเดิม

ขอ356 ถาม การชําระหนี้เงินกูใหชําระได ณ ที่ใด อยางไรตอบ ใหมาชําระที่ ส.ป.ก. จังหวัด การชําระตองชําระเงินตนและดอกเบี้ยตามที่กําหนดในสัญญากูยืม ยกเวนอยูใน

ระยะปลอดเงินตน ใหชําระเฉพาะดอกเบี้ยเงินกูเทานั้น

ขอ357 ถาม ถาผูขอกูผิดนัดไมชําระหนี้ จะมีผลอยางไรตอบ 1. ส.ป.ก. จังหวัด จะมีหนังสือแจงเรงรัดการใหชําระหนี้ภายในเวลาที่กําหนด

2. ถาผูกูไมชําระหนี้ 2 งวดติดกัน และไมชําระหนี้ภายในเวลาที่กําหนดในหนังสือเรงรัด ส.ป.ก. จังหวัด อาจมีหนังสือแจงบอกเลิกสัญญาได และผูกูอาจถูกสั่งใหสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชน ตามระเบียบวาดวยการใหเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรผูไดรับที่ดินจาก ส.ป.ก. ปฏิบัติ เกี่ยวกับการเขาทําประโยชน

ขอ358 ตอบ การใหกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เพื่อวัตถุประสงคใดบาง

67

ตอบ 1. เพื่อใชในการประกอบเกษตรกรรม2. เพื่อเปนคาชดเชยที่ดิน

ขอ359 ถาม เกษตรกรจะขอกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะตองมีหลักประกันอยางไร ตอบ มีหลักประกันอยางใดอยางหนึ่ง ดังนี้

1. อสังหาริมทรัพยจํานองเปนประกันหนี้2. ประกันรายบุคคลซึ่ง ส.ป.ก.เห็นสมควรเปนผูค้ําประกัน3. ประกันกลุม โดยมีเกษตรกรซึ่งมีความตองการเงินกูประเภทเดียวกัน มีจํานวนอยางนอย 3 คน ทําหนังสือรับรองผูกพันตนรวมกันในมูลหนี้ทั้งหมด

ขอ360 ถาม ในการกูยืมเงินกองทุน การปลอดชําระคืนเงินตนมีความหมายอยางไรและมีในกรณีใด ตอบ การปลอดชําระคืนเงินตนหมายถึง การใหผูกูไมตองชําระเงินตั้งแตระยะเวลา เริ่มตนสัญญาจนถึงเวลาใด

เวลาหนึ่งตามที่กําหนดในสัญญาและมีไดในกรณีที่เปนการ กูยืมระยะปานกลางหรือระยะยาว ตามที่กําหนดในสัญญา

ขอ361 ถาม มีกรณีใดบางที่ผูกูจะรองขอให คปก. พิจารณาลดดอกเบี้ยเงินกูในการกูยืมเงินกองทุน ได ตอบ เมื่อมีภัยธรรมชาติ หรือภัยจากโรคพืช หรือศัตรูพืช หรือมีเหตุจําเปนอื่นเมื่อผูกูรองขอให คปก. พิจารณา

ลดดอกเบี้ยเงินกูไดตามความสมควรแกกรณี

ขอ362 ถาม ในการกูยืมเงินของกองทุน ถาผูกูไมชําระหนี้ในแตละงวด จะมีผลอยางไรตอบ ถาผูกูไมชําระหนี้ ส.ป.ก.จังหวัดจะมีหนังสือแจงเรงรัดใหผูกูมาชําระหนี้ภายในเวลาที่กําหนด ถาผูกูผิด

นัดไมชําระหนี้ 2 งวดติดตอกันและไมชําระหนี้ภายในเวลาที่กําหนดในหนังสือแจง จะตองถูกบอกเลิกสัญญากู

สวนที่ 5 คุณรูหรือไมขอ363 ถาม เกษตรกรที่ไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. จะปลูกสรางโรงเรือนในที่ดินไดหรือไม

ตอบ เกษตรกรสามารถปลูกสรางโรงเรือน ที่อยูอาศัย ยุงฉาง หรือสิ่งกอสรางอื่น ๆ ตามสมควรที่ใชประโยชนเพื่อการเกษตรของตนได

ถาม นําที่ดินที่ไดรับเอกสารประเภท ส.ป.ก. 4-01 ไปประกันเงินกู หากไมชําระหนี้จะฟองรองบังคับเอาที่ดินชําระหนี้ไดหรือไม

68

ตอบ สิทธิตามหนังสืออนุญาต ส.ป.ก. 4-01 เปนเพียงสิทธิที่ไดรับอนุญาตใหเขาทําประโยชนในที่ดินเทานั้นกรรมสิทธิ์ในที่ดินเปนของ ส.ป.ก.จึงไมอยูในการบังคับคดี

ขอ365 ถาม เกษตรกรเมื่อไดรับกรรมสิทธิ์ในที่ดินของ ส.ป.ก. แลวจะขอโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินตอไดหรือไมตอบ เกษตรกรเมื่อไดรับกรรมสิทธิ์ในที่ดินจาก ส.ป.ก. แลว ไมสามารถแบงแยกหรือโอนสิทธิในที่ดินใหแก

บุคคลอื่นเวนแตจะโอนใหสถาบันเกษตรหรือ ส.ป.ก. เทานั้น

ขอ366 ถาม การจัดที่ดินเพื่อการปฏิรูปที่ดิน เกษตรกรตองเสียคาใชจายหรือไมตอบ การจัดที่ดินใหกับเกษตรกรตามกฎหมายปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เกษตรกรไมตองเสียคาใชจายแต

อยางใด

ขอ367 ถาม ค า ธ ร ร ม เ นี ย ม ใ น ก า ร โ อ น ก ร ร ม สิ ท ธิ์ ใ น ที่ ดิ น ก ร ณี ที่ ส . ป . ก . จั ด ซื้ อ ที่ ดิ น จ า ก เ จ า ข อ งที่ดินหรือ ส.ป.ก.โอนกรรมสิทธิ์ใหกับเกษตรกรผูเชาซื้อ ใครเปนผูเสียคาธรรมเนียม

ตอบ การชําระคาธรรมเนียมในการโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดิน กฎหมายไดกําหนดใหแบงออกเทากันทั้งสองฝาย สวนของ ส.ป.ก. ไดรับการยกเวน สวนของเจาของที่ดิน หรือเกษตรกรตองเสียรอยละ 0.01 ของราคาประเมินทุนทรัพยขณะจดทะเบียนโอน

ขอ368 ถาม การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะเกิดประโยชนตอเกษตรกรอยางไรตอบ การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีวัตถุประสงคเพื่อการปรับปรุงสิทธิในที่ดิน เพื่อใหเกษตรกร บุคคลผู

ยากจน ผูจบการศึกษาทางเกษตรกรรม บุตรของเกษตรกรที่ไมมีที่ดินหรือมีที่ดินเล็กนอยไมเพียงพอแกการเลี้ยงชีพใหเปนเจาของกรรมสิทธิ์ในที่ดินเพื่อประกอบเกษตรกรรมเปนของตนเอง ใหความเปนธรรมแกเกษตรกร และใหมีการใชประโยชนในที่ดินมากที่สุด ทั้งนี้จะเปนการสนองแนวนโยบายแกรัฐในการลดความเหลื่อมล้ํา ในฐานะของบุคคลในทางเศรษฐกิจและสังคม

ขอ369 ถาม เอกสารสิทธิที่ ส.ป.ก. ใหกับเกษตรกรมีกี่ประเภทอะไรบางตอบ ส.ป.ก. จัดที่ดินใหกับเกษตรกรแลวจะมอบเอกสารสิทธิใหกับเกษตรกรเพื่อแสดงสิทธิการเขาทํา

ประโยชนในที่ดิน มีอยู 4 ประเภท คือ1. หนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ( ส.ป.ก. 4-01 )2. สัญญาเชาที่ดินเพื่อเกษตรกรรม3. สัญญาเชาซื้อที่ดินเพื่อเกษตรกรรม4. โฉนดที่ดิน

69

ขอ370 ถาม เกษตรกรที่ไดรับเอกสารสิทธ.ิ.....จะนําไปค้ําประกันเงินกูไดหรือไมตอบ เอกสารสิทธิที่ ส.ป.ก. ออกให คือ ส.ป.ก. 4-01 สัญญาเชา สัญญาเชาซื้อ และโฉนดที่ดินของ ส.ป.ก.

สามารถนําไปประกันการกูยืมเงินกับ ธ.ก.ส. ตามโครงการแปลงสินทรัพยเปนทุนได

ขอ371 ถาม ผูถือครองเดิมในที่ดินของรัฐทุกรายมีสิทธิไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. หรือไมตอบ ผูถือครองเดิมในที่ดินของรัฐ ที่จะไดรับการจัดที่ดินจะตองเปนเกษตรกรและผานการคัดเลือกการเปน

เกษตรกร ตามระเบียบที่ คปก.กําหนด และเนื้อที่ที่ไดรับจะไดไมเกิน 50 ไรหรือไมเกิน 100 ไร ถาเกษตรกรถือครองที่ดินอยูแลวเกินกวาจํานวนที่กําหนดในพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ กอนเวลาที่ คปก. กําหนด และเกษตรกรไดยื่นคํารองและยินยอมชําระคาเชา หรือคาชดเชยที่ดินในอัตราหรือจํานวนที่เพิ่มขึ้น ตามที่ คปก. กําหนด สําหรับที่ดินสวนที่เกินให คปก. จัดที่ดินใหเกษตรกรเชาหรือจัดให แลวแตกรณี ตามจํานวนที่เกษตรกรถือครองได แตเมื่อรวมกันแลวตองไมเกิน 100 ไร ในการกําหนดอัตราคาเชาหรือคาชดเชยที่ดินดังกลาว ตองคํานึงถึงระยะเวลาและวิธีการที่ เกษตรกรไดที่ดินนั้นมา ความสามารถในการทําประโยชน ประเภทของเกษตรกรรม และการทําประโยชนที่ไดทําไวแลวในที่ดินนั้น ดังนั้น เกษตรกรผูถือครองเดิมทุกรายที่อยูในหลักเกณฑดังกลาวจะไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก.

ขอ372 ถาม ผูที่จบการศึกษาทางเกษตรกรรมมีความประสงคแตมีภูมิลําเนาอยูในกรุงเทพมหานครจะ ขอรับการจัดที่ดิน จาก ส.ป.ก. ไดหรือไม

ตอบ เกษตรกรผูที่ไดรับการคัดเลือกเขารับการจัดที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไมจําเปนตองมีภูมิลําเนาอยูในเขตพื้นที่ในที่ดินนั้น แตการไดรับการคัดเลือกจะตองปรากฏวาเปนเกษตรกรที่ไมมีที่ดินทํากินเปนของตนเอง

ขอ373 ถาม เจาของที่ดินตามความหมายของ พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีความหมายอยางไรตอบ เจาของที่ดินหมายความวา เปนผูที่มีสิทธิในที่ดินตามประมวลกฎหมายที่ดิน ไดแกผูที่มีกรรมสิทธิ์ใน

ที่ดิน คือมีโฉนดที่ดิน โฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง ตราจองที่ตราวา “ ไดทําประโยชนแลว ” หรือผูที่มีสิทธิไดครอบครองในลักษณะเจาของ เชน ผูมีหนังสือรับรองการทําประโยชน

ขอ374 ถาม ผูมีใบ ภ.บ.ท.5 จะถือวาเปนเจาของที่ดินตามความหมายของกฎหมายปฏิรูปที่ดินหรือไมตอบ ใบ ภ.บ.ท.5 เปนหลักฐานของการเสียภาษีบํารุงทองที่วาไดมีการเสียภาษีจากการใชประโยชนในที่ดิน จึง

มิใชหลักฐานที่แสดงวาผูเสียภาษีเปนผูที่เขาทําประโยชนหรือเปนเจาของที่ดินหรือมีสิทธิครอบครองในที่ดินแปลงนั้น

70

ขอ375 ถาม เกษตรกรที่ไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. มีฐานะยากจนการประกอบอาชีพการเกษตรจําเปนตองมีแหลงเงินทุน ส.ป.ก. จะสนับสนุนไดหรือไม

ตอบ ส.ป.ก. มีกองทุนการปฏิรูปที่ดินที่มีวัตถุประสงคเพื่อเปนกองทุนเวียนเฉพาะการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เกษตรกรและสถาบันเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินสามารถกูยืมเงินจากกองทุน เพื่อเปนคาใชจายในการพัฒนาอาชีพและสามารถนําเอกสารสิทธิที่ ส.ป.ก. มอบใหไปประกันการกูยืมเงินจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณได

ขอ376 ถาม เกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรที่มีสิทธิกูยืมเงินจากกองทุนการปฏิรูปที่ดินตองมีคุณสมบัติอยางไรตอบ เกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรที่มีสิทธิกูยืมเงินจากกองทุนฯ ตองมีคุณสมบัติขอใดขอหนึ่ง ดังตอไปนี้

1. เปนผูไดรับที่ดินหรือจะไดรับที่ดินจากการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม2. เปนผูอยูในเขตพื้นที่โครงการปฏิรูปที่ดิน3. สถาบันเกษตรกรซึ่งมีความตองการเงินทุนเพื่อนําไปใชในการประกอบเกษตรกรรมตามขอบังคับ

สถาบันเกษตรกร

ขอ377 ถาม วิธีการกูยืมเงินจะตองทําอยางไรตอบ เกษตรกรที่ประสงคจะกูยืมเงินสามารถยื่นคําขอได 2 วิธีคือ

1. การกูยืมรายบุคคล หมายความวา การกูยืมโดยบุคคลเพียงคนเดียวและเปนกิจกรรมเฉพาะตัว2. การกูยืมรายโครงการ หมายความวา การกูยืมที่จัดทําโครงการโดยบุคคลหลายรายตางกูยืมเพื่อ

กิจกรรมของตนที่มีรูปแบบลักษณะอยางเดียวกันหรือเกี่ยวเนื่องสัมพันธกัน

ขอ378 ถาม การกูยืมเงินเพื่อประกอบเกษตรกรรมมีระยะเวลาการชําระคืนกี่ปตอบ การกูยืมเงินเพื่อประกอบเกษตรกรรมมีระยะเวลาการชําระคืน ดังนี้

1. เงินกูระยะสั้น กําหนดชําระคืนภายใน 1 ป2. เงินกูระยะปานกลางกําหนดชําระคืนภายใน 3 ป3. เงินกูระยะยาวกําหนดชําระคืนภายใน 5 ป

ขอ379 ถาม เกษตรกรผูเชาที่ดินจะขอลดหรือการขอยกเวนการชําระคาเชาที่ดินในกรณีใดบางตอบ การขอลดหรือการขอยกเวนคาเชาที่ดิน มี 2 วิธี คือ

1. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดพิจารณาลดหรือยกเวนเงินคาเชาที่ดิน ในกรณีที่มีประกาศของคณะกรรมการควบคุมคาเชาที่ดินเพื่อเกษตรกรรมประจําตําบล กําหนดใหทองที่นั้นเปนทองที่ที่

71

เสียหายสําหรับในปนั้น2. เกษตรกรไดรองขอเปนหนังสือตอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดใหพิจารณาลดหรือยกเวนคาเชา

เนื่องจากประสบภัยธรรมชาติอยางรายแรง

ขอ380 ถาม หากเกษตรกรผูเชาหรือผูเชาซื้อไมชําระคาเชาหรือคาเชาซื้อหรือไมชําระเงินกูจะมีผลอยางไรตอบ การที่เกษตรกรไมชําระคาเชา คาเชาซื้อหรือชําระเงินกูใหตอ ส.ป.ก. ถือวาเกษตรกรไดกระทําผิดเงื่อนไข

ในสัญญา และหนาที่ที่พึงปฏิบัติตามระเบียบการเขาทําประโยชน ส.ป.ก. จะใชสิทธิตามสัญญาบอกเลิกการเชาและการเชาซื้อที่ดินหรือใชสิทธิบังคับชําระหนี้และสั่งใหสิ้นสิทธิการเขาทําประโยชนตามระเบียบตอไป

ขอ381 ถาม เกษตรกรผูเชาที่ดินเกิดประสบอุทกภัยที่ดินที่เชาหายไปบางสวน ส.ป.ก. มีมาตรการชวยเหลือหรือไมตอบ ในกรณีเนื้อที่ดินที่เชาหายไปบางสวนเกษตรกรผูเชาตองรีบแจงให ส.ป.ก. จังหวัดทราบทันทีจะไดทําการ

ตรวจสอบเพื่อทําการแกไขจํานวนเนื้อที่ที่ใหเชาตรงตามความเปนจริงโดยจะลดคาเชาใหตามเนื้อที่ที่คงเหลือตอไป

ขอ382 ถาม เกษตรกรไมมีที่ดินทํากินประสงคจะขอรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. จะตองทําอยางไร**** ตอบ เกษตรกรสามารถยื่นคําขอรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. จังหวัดไดทุกที่ ส.ป.ก.จะจัดการตรวจสอบพื้นที่

หากมีที่ดินวางและเกษตรกรมีคุณสมบัติเปนเกษตรกรตามระเบียบที่ คปก. กําหนดเกษตรกรก็จะไดรับการจัดที่ดินให

ขอ383 ถาม พนักงานเจาหนาที่ของ ส.ป.ก. สามารถเขาไปตรวจสอบการทําประโยชนในที่ดินที่เกษตรกรไดรับการจัดที่ดินหรือไม

ตอบ พนักงานเจาหนาที่มีอํานาจเขาไปตรวจสอบการประกอบเกษตรกรรมหรือการทําประโยชนหรือกิจการอื่น ๆ ตามที่ พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกําหนด ในที่ดินระหวางพระอาทิตยขึ้นถึงพระอาทิตยตก และตองแสดงบัตรประจําตัว

ขอ384 ถาม เมื่อไดมี พ.ร.ฎ. กําหนดเขตปฏิรูปที่ดินในทองที่ใดแลว เจาของที่ดินที่มีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตองทําอะไรบาง

ตอบ เมื่อไดมี พ.ร.ฎ. กําหนดเขตการปฏิรูปที่ดินในทองที่ใดแลว พนักงานเจาหนาที่ของ ส.ป.ก. จะ แจงใหเจาของที่ดินที่มีที่ดินเพื่อเกษตรกรรมที่อยูในเขตปฏิรูปที่ดินมาแจงขนาดที่ดินของแตละแปลง ที่ตั้งของที่ดิน การทําประโยชนในที่ดินที่ตนเปนเจาของทุกแปลงตอพนักงานเจาหนาที่ภายในเกาสิบวัน

72

ขอ385 ถาม การที่พนักงานเจาหนาที่แจงใหเจาของที่ดินที่มีที่ดินเกษตรกรรมแจงการทําประโยชนในที่ดินแตเจาของที่ดินฝาฝนจะมีบทลงโทษหรือไม

ตอบ เจาของที่ดินที่มีที่ดินเกษตรกรรมไมไปแจงการทําประโยชนในที่ดินตอเจาพนักงานของ ส.ป.ก. ตองระวางโทษไมเกิน 1,000 บาท

ขอ386 ถาม หนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ( ส.ป.ก. 4-01) หายเกษตรกรผูไดรับเอกสารสิทธิจะตองทําอยางไร

ตอบ เกษตรกรเจาของ ส.ป.ก. 4-01 ตองทําการแจงความตอพนักงานสอบสวนวาเอกสารของทางราชการหายและนําสําเนาใบแจงความไปติดตอ ส.ป.ก. จังหวัดเพื่อขอออก ส.ป.ก. 4-01 แทนให

ขอ387 ถาม ในการออกใบแทนหนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก.4-01) จะตองมีการปดประกาศอยางไรหรือไม

ตอบ จะตองปดประกาศเปนเวลา 30 วัน เพื่อเปดโอกาสใหมีการคัดคานไดกรณีที่ ส.ป.ก.4-01 นั้นยังคงมีอยู

ขอ388 ถาม เมื่อไดออกใบแทนหนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก.4-01) ไปแลวตอมา พบวา ส.ป.ก.4-01 ยังมีอยูมิไดสูญหาย กรณีจะเปนเชนใด

ตอบ เมื่อไดออกใบแทน ส.ป.ก 4-01 ไปแลว มีผลให ส.ป.ก. 4-01 เดิมเปนอันใชไมไดควรนําสงคืนให ส.ป.ก.จังหวัด

ขอ389 ถาม การไปแจงตอเจาหนาที่ตํารวจวาหนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก.4-01) วาสูญหาย แตแทจริงแลวทราบวา ส.ป.ก. 4-01 ไมไดหาย ผูแจงจะมีความผิดอยางไร

ตอบ ผูแจงอาจมีความผิดฐานแจงความเท็จตอเจาพนักงาน ซึ่งมีโทษทั้งจําคุกและปรับ

ขอ390 ถาม หนังสืออนุญาตใหเขาทําประโยชนในเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก. 4-01) หาย และเกษตรกรผูไดรับสิทธิถึงแกกรรม ทายาทจะตองทําอยางไร

ตอบ ไปแจงความตอเจาหนาที่ตํารวจเพื่อเปนหลักฐาน และนําหลักฐานไปขอออกใบแทนพรอมทั้งขอรับมรดกสิทธิการเขาทําประโยชนในที่ดิน

ขอ391 ถาม รับซื้อฝากที่ดินไว ถือวาเปนเจาของที่ดินที่จะตองแจงการครอบครองที่ดินตอเจาหนาที่ตามมาตรา 33 แหง พ.ร.บ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 หรือไม

ตอบ ตองแจงการครอบครองตอเจาหนาที่ดวย

73

ขอ392 ถาม ผูปกครองทองที่มีสวนสนับสนุนงานของ ส.ป.ก. ในการปฏิรูปที่ดินไดอยางไร ตอบ ใหการรับรองสถานะของที่ดิน และผูถือครองที่ดิน ในขั้นตอนของการสํารวจรังวัดแปลงที่ดิน การ

สอบสวนสิทธิ การคัดเลือกเกษตรกร

ขอ393 ถาม ผูครอบครองที่ดิน ประสงคจะตรวจสอบวาที่ดินที่ครอบครองอยูในเขตปฏิรูปที่ดิน หรือไมจะตองทําอยางไร

ตอบ ใหติดตอสอบถามที่ ส.ป.ก.จังหวัด เพื่อตรวจสอบขอบเขตตามแผนที่ประกาศเขตปฏิรูปที่ดินได

ขอ394 ถาม ผูครอบครองที่ดินจะนําทําการรังวัดที่ดิน จะตองทําอยางไร ตอบ เมื่อไดรับแจงวาเจาหนาที่จะมาดําเนินการรังวัดที่ดินที่ครองครองในวันใด เวลาใดผูครองครองที่ดิน

จะตองมานําเจาหนาที่ใหทําการรังวัดที่ดินตามขอบเขตของแปลงที่ดิน พรอมทั้งใหถอยคําตอพนักงานเจาหนาที่ และอํานวยความสะดวกตามสมควร

ขอ395 ถาม หากเกษตรกรผูเชาซื้อ ไมสามารถทําการเกษตรไดเนื่องจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ และไมมีเงินมาผอนชําระคาเชาซื้อได ควรทําอยางไร

ตอบ ยื่นคํารองขอผอนผันการเก็บคาเชาซื้อเปนงวดนั้นตอ ส.ป.ก. จังหวัด เพื่อเสนอ คปจ. พิจารณาผอนผันเปนงวด แตไมใชการขอยกเวน

ขอ396 ถาม การเลิกสัญญากรณีผูเชาซื้อผิดสัญญา โดยผิดนัดชําระเงินคาเชาซื้อ ตองเปนการผิดนัดเปนเวลากี่งวด ตอบ ขาดการชําระเงินคาเชาซื้อ 2 งวด ติดตอกันโดยไมมีเหตุอันสมควร

ขอ397 ถาม เมื่อไดมีการบอกเลิกสัญญาเชาซื้อที่ดินแลว ใหผูเชาซื้อที่ดินและบริวารออกจากที่ดินภายในระยะเวลาเทาใด

ตอบ ภายใน 60 วัน นับแตวันที่ไดรับหนังสือบอกกลาว หรือภายในระยะเวลาที่ คปจ.กําหนด

ขอ398 ถาม “คาคืนทุน” มีความหมายวาอยางไร ตอบ คาคืนทุนคือคาตอบแทนอันเนื่องจากการที่ผูเชาซื้อที่ดินไดรับประโยชนจากสาธารณูปโภคและ/หรือการ

จัดกิจการอื่น ซึ่ง ส.ป.ก.ไดดําเนินการในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ399 ถาม ที่ดินที่เกษตรกรเชา เกิดความเสียหายเนื่องจากประสบภัยธรรมชาติใดบาง จึงจะไดรับการพิจารณาลด

74

หรือยกเวนการเก็บคาเชาที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ตอบ ตองเปนภัยธรรมชาติอยางรายแรง เชน อุทกภัย ภาวะฝนแลง หรือมีเหตุอื่น ซึ่งมิใชความผิดของ

เกษตรกรอันทําใหการประกอบเกษตรกรรมไมไดผล

ขอ400 ถาม คชก. ตําบล คืออะไร ตอบ คณะกรรมการควบคุมการเชาที่ดินเพื่อเกษตรกรรมประจําตําบล

ขอ401 ถาม หากผูเชาที่ดินเห็นวาที่ดินของตนไดรับความเสียหาย แต คชก. ตําบลมิไดประกาศใหเปนทองที่เสียหาย ผูเชาจะดําเนินการขอลดหรือยกเวนคาเชาไดโดยวิธีใด และใครเปนผูพิจารณา

ตอบ เกษตรกรผูเชาตองรองเรียนเปนหนังสือขอลดหรือยกเวนการชําระคาเชาที่ดินตอคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด ซึ่งจะพิจารณาถึงขอเท็จจริงที่เกิดขึ้นจริง

ขอ402 ถาม การขอลดหรือยกเวนการชําระคาเชาที่ดิน ส.ป.ก. จังหวัดตองเสนอเอกสารใดบาง เพื่อให ค.ป.จ. พิจารณา

ตอบ 1. ประกาศของ คชก. ตําบลวาทองที่ใดเปนทองที่เสียหาย2. รายละเอียดและเงื่อนไขเกี่ยวกับการลดหรือยกเวนการชําระคาเชาที่ดินของเกษตรกรแตละราย3. รายงานการตรวจสภาพความเสียหายของเกษตรกรแตละรายของ ส.ป.ก.จังหวัด

ขอ403 ถาม เงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะนําไปใชดําเนินการนอกเขตปฏิรูปที่ดินไดหรือไม

ตอบ ไมได

ขอ404 ถาม การใหสินเชื่อกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมปฏิบัติตามระเบียบใดตอบ ระเบียบ คปก. วาดวยหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขการใหกูยืมเงิน กองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อ

เกษตรกรรมแกเกษตรกร และสถาบันเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2536

ขอ405 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจพิจารณาลดอัตราดอกเบี้ยการกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินฯ

ตอบ คปก.

ขอ406 ถาม การกูยืมเงินเพื่อประกอบเกษตรกรรมหมายถึงอะไร

75

ตอบ การกูยืมเพื่อนําไปใชประกอบเกษตรกรรม และใหหมายความรวมถึงการกูยืมเพื่อเปนคาใชจายอื่น ๆ มีผลเอื้ออํานวยประโยชนในการประกอบเกษตรกรรมดวย

ขอ407 ถาม ระยะเวลาการกูยืมเงินกองทุนปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม มีกี่ระยะ อะไรบางตอบ มี 3 ระยะ คือ

1. ระยะสั้น กําหนดชําระคืนเงินภายใน 1 ป2. ระยะปานกลาง กําหนดชําระคืนเงินภายใน 3 ป3. ระยะยาว กําหนดชําระคืนเงินภายใน 15 ป

ขอ408 ถาม การกูยืมเงินกองทุนปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะตองมีหลักประกันอยางไร หรือไมตอบ ตองมีหลักประกันอยางใดอยางหนึ่งดังนี้

1. มีอสังหาริมทรัพย ซึ่งมีมูลคาไมต่ํากวาจํานวนเงินที่ขอกูจํานองเปนประกัน และกรณีมีอสังหาริมทรัพยมีจํานวนไมเพียงพอ ใหมีบุคคลที่ ส.ป.ก. เห็นสมควรเปนผูค้ําประกันอยางนอย 1 คน2. มีบุคคลซึ่ง ส.ป.ก. เห็นสมควรอยางนอย 2 คนเปนผูค้ําประกัน ทั้งนี้ สําหรับวงเงินที่ขอกูยืมไม เกิน 30,000 บาท3. มีบุคคลซึ่ง ส.ป.ก. เห็นสมควรอยางนอย 3 คน เปนผูค้ําประกันทั้งนี้ สําหรับวงเงินที่ขอกูยืมเกินกวา30,000บาท แตไมเกิน 50,000บาท4. เกษตรกรซึ่งมีความตองการกูยืมเงินประเภทเดี่ยวกัน ซึ่งมีจํานวนอยางนอย 5 คน ทําหนังสือรับรองตามแบบที่กําหนดผูกพันรวมกัน เมื่อผูกูรายใดในบรรดาผูทําหนังสือรับรองรวมกันยังไมชําระหนี้ใหเสร็จตามกําหนด บรรดาผูทําหนังสือรับรองรวมกันมีความผิดอยางลูกหนี้รวม เพื่อชําระหนี้ดังกลาวเสร็จ ทั้งนี้ การกูยืมเงินนของแตละคนตองมีวงเงินกูไมเกิน 100,000 บาท

ขอ409 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจอนุมัติเงินกูยืมกองทุนปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม.......ตอบ ผูมีอํานาจอนุมัติ ดังนี้

1. ปฏิรูปที่ดินจังหวัด2. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด3. คณะอนุกรรมการโครงการและการเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม4. คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ410 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจลงนามในสัญญากูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตอบ เลขาธิการ ส.ป.ก. หรือผูซึ่ง เลขาธิการ ส.ป.ก. มอบหมาย

76

ขอ411 ถาม ใครเปนผูมีสิทธิกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินตอบ ผูมีสิทธิกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดิน มี 2 ประเภท คือ

1) เกษตรกร2) สถาบันเกษตรกร

ขอ412 ถาม การกูยืมเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดิน จําเปนตองชําระคืนเปนเงินอยางเดียวหรือไมตอบ ไมจําเปนตองจายเปนเงินอยางเดียว อาจจายเปนสิ่งของ โดยจายคราวเดียวหรือเปนงวดก็ไดตามที่ระบุไว

ในสัญญา

ขอ413 ถาม กรณีการใหกูยืม โดยจายเปนสิ่งของจะตองกําหนดไวในสัญญาอยางไร หรือไมตอบ กรณีการใหกูยืมโดยจายเปนสิ่งของ ใหคิดราคาสิ่งของที่จายใหไมเกินราคาตลาดแหงทองถิ่นนั้น และ

กําหนดไวในสัญญา

ขอ414 ถาม เมื่อมีการเริ่มตนการปฏิรูปที่ดินตามกฎหมายอยางเปนทางการในวันที่ 31 ธันวาคม 2518 ไดมีการประกาศพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินขึ้นเปนครั้งแรก รวม 3 จังหวัด คือจังหวัดใดบาง

ตอบ 1.จังหวัดนครนายก ไดแก อําเภอบานนา อําเภอองครักษ2. จังหวัดปราจีนบุรี ไดแก อําเภอกบินทรบุรี อําเภอบานสรางและกิ่งอําเภอนาดี3. จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ไดแก อําเภอพระนครศรีอยุธยา อําเภอบางไทร และอําเภอลาดบัวหลวง

ขอ415 ถาม ปจจุบันยังคงมีจังหวัดใดที่ยังไมมี ส.ป.ก. จังหวัดตอบ 1. จังหวัดกรุงเทพมหานคร 2. จังหวัดสมุทรปราการ 3. จังหวัดสมุทรสงคราม 4. จังหวัด

สมุทรสาคร 5. จังหวัดอางทอง 6. จังหวัดสิงหบุร ี 7. จังหวัดนนทบุรี

ขอ416 ถาม ในกรุงเทพมหานคร นอกจากสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ตั้งอยูถนนราชดําเนินนอกแลวยังมีที่อื่นอีกหรือไม

ตอบ มีสํานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม อีกแหงหนึ่งในกรุงเทพมหานคร ตั้งอยูที่ถนนประดิพัทธ เขตพญาไท กทม. รายละเอียดสถานที่ตั้งดูไดที่ www.alro.go.th หรือ สอบถามที่สายตรง โทร. 1764

ขอ417 ถาม การสํารวจรังวัดแปลงที่ดินของ ส.ป.ก.จังหวัด มีวัตถุประสงคตองการเพื่อใหไดตําแหนงรูปแผนที่ และเนื้อที่ของแปลงที่ดิน มีวิธีการรังวัดแยกประเภทไดกี่วิธีการ

77

ตอบ มี 2 วิธีการ คือ1. วิธีการสํารวจรังวัดดวยภาพถายทางอากาศ 2. วิธีการสํารวจรังวัดภาคพื้นดินโดยใชเครื่องมือสํารวจกลองวัดมุมวัดระยะ

ขอ418 ถาม ถาประกาศเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดสิงหบุรี คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมจะมอบหมายใหสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดชัยนาท ดําเนินการปฏิรูปที่ดินในเขตจังหวัดสิงหบุรีได หรือไม

ตอบ ได ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518 มาตรา 11 วรรค 2 ซึ่งไดบัญญัติวา “ ในกรณีที่ไดกําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน เขตหนึ่งเขตใดคลุมที่ดินในเขตของสองจังหวัดขึ้นไป คณะกรรมการจะมอบหมายใหสํานักงานการปฏิรูปที่ดินใด มีอํานาจหนาที่ดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ตลอดเขตปฏิรูปที่ดินนั้นก็ได ไมวาจะมีสํานักงานการปฏิรูปที่ดินในจังหวัดที่เกี่ยวของหรือไม”

ขอ419 ถาม กรณีที่เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน มีปญหาตาง ๆ ที่นอกเหนือจากอํานาจการพิจารณาของคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด องคกรใดเปนผูมีอํานาจพิจารณาแลววินิจฉัยปญหานั้น ๆ

ตอบ คปก.

ขอ420 ถาม เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน มีโอกาสเปนกรรมการคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดหรือไม

ตอบ มีโอกาส ตามมาตรา 13 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2518 ซึ่งไดบัญญัติให คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด มีผูแทนเกษตรกร ซึ่งรัฐมนตรีแตงต้ังเปนกรรมการ

ขอ421 ถาม เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน มีวิธีการนําเสนอเรื่องราวและปญหาตาง ๆ เกี่ยวกับการปฏิรูปที่ดินให คปก. ไดรับทราบไดอยางไร

ตอบ 1. โดยการนําเสนอผานผูแทนเกษตรกรใน คปจ. 2. โดยการนําเสนอผานผูแทนเกษตรกรใน คปก. 3. โดยการนําเสนอผาน ส.ป.ก.จังหวัด

ขอ422 ถาม ที่ดินที่เปน ส.ค. 1 , ส.ป.ก. สามารถนํามาปฏิรูปที่ไดหรือไมอยางไรตอบ ไมได แตเจาของที่ดินสามารถนํา สค. 1 มาดําเนินการตามกฎหมายที่ดินเพื่อขอออกโฉนดที่ดินแลว ส.

ป.ก. จัดซื้อนํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดินได

ขอ423 ถาม เหตุใดเมื่อมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินแลว เจาของที่ดินจึงตองแจงจํานวนแปลงที่ดิน ขนาด

78

แปลงที่ดินแตละแปลง ที่ตั้งของที่ดินและการทําประโยชนทุกแปลงตอบ การแจงจํานวนแปลงที่ดิน ขนาดแปลงที่ดินแตละแปลง ที่ตั้งที่ดินและการทําประโยชนจะเปนประโยชนแก

ส.ป.ก.ในการวางแผนการจัดชื้อที่ดินไดดียิ่งขึ้น ซึ่งจะเปนประโยชนตอผูที่ไมมีที่ดินทํากิน ในการที่จะไดรับความชวยเหลือไดรวดเร็ว

ขอ424 ถาม ส.ป.ก. นําเงินมาจากไหนมาซื้อที่ดินเอกชนตอบ กองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

ขอ425 ถาม ผูถือครองที่ดินที่ไมมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินสามารถเสนอขายที่ดินให ส.ป.ก. ไดหรือไมตอบ ไมได

ขอ426 ถาม พั น ธ บั ต ร รั ฐ บ า ล ที่ จ า ย เ ป น ค า ท ด แ ท น ใ ห แ ก เ จ า ข อ ง ที่ ดิ น ห รื อ ผู มี สิ ท ธิ ไ ด รั บ ค าทดแทนเมื่อครบกําหนด ชําระจะใชเงินจากแหลงใดในการชําระ

ตอบ ใหชําระจากเงินกองทุนการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม

ขอ427 ถาม ผูเชาที่ดินจาก ส.ป.ก. จะขอเปลี่ยนเปนเชาซื้อไดหรือไมอยางไร ตอบ ได โดย ส.ป.ก.จังหวัดจัดทําแผนงานการเชาซื้อที่ดิน เพื่อขอความเห็นชอบจาก ส.ป.ก. และเสนอ

คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด

ขอ428 ถาม การยื่นคําขอรับมรดกสิทธิการเชาซื้อยื่นที่ไหน ใชหลักฐานอะไร ใครเปนผูอนุมัต ิ ตอบ ยื่นคําขอไดที่ ส.ป.ก.จังหวัด โดยใชหลักฐานประกอบดังนี้

1. ใบมรณะบัตรของผูเชาซื้อ พรอมสําเนา 2. บัตรประชาชน ทะเบียนบาน ทะเบียนสมรส(ถามี)ของผูรับมรดกสิทธิการเชาซื้อ และของทายาท พรอมสําเนา 3. สัญญาเชาซื้อที่ดิน

ขอ429 ถาม เกษตรกรจะขอกอสรางสิ่งปลูกสรางใด ๆ ในที่ดินที่ไดรับสิทธิจาก ส.ป.ก. ไดหรือไมตอบ สามารถทําได แตตองไดรับอนุญาตจาก คปจ.กอน

ขอ430 ถาม เกษตรกรที่เปดรานขายของชําในหมูบาน จะถือวาเปนเกษตรกรหรือไมตอบ ถือวาเปนเกษตรกรตามความหมายของ ส .ป.ก. ได หากเปนผูใชเวลาสวนใหญในการประกอบ

79

เกษตรกรรม และการเปดรานขายของชําเปนอาชีพรอง

ขอ431 ถาม เกษตรกรที่ทําสัญญาเชาซื้อที่ดินกับ ส.ป.ก. หากไมสามารถชําระคาเชาซื้อได จะเปลี่ยนเปนการเชาแทนไดหรือไม

ตอบ ผูเชาซื้อสามารถยื่นคําขอยกเลิกสัญญาเชาซื้อ และเปลี่ยนเปนสัญญาเชาที่ดินเพื่อเกษตรกรรมแทนได และคาเชาซื้อที่ไดสงชําระไวแลวจะถูกหักเปนคาเชาและคาภาษีบํารุงทองที่ตลอดระยะเวลาที่เชาซื้อ ในอัตราคาเชารอยละ 3 ของราคาที่ดิน ส.ป.ก. จัดซื้อมาและจะไดรับคืนหากมีเงินเหลือ

ขอ432 ถาม ส.ป.ก. จะบอกเลิกสัญญาเชาซื้อที่ดินกับเกษตรกรไดหรือไมตอบ ส.ป.ก. สามารถบอกเลิกสัญญาเชาซื้อกับเกษตรกรไดในกรณีผูเชาซื้อผิดสัญญา เชน ผิดนัดชําระคาเชาซื้อ

เกินกวาสองงวดติดตอกัน ไมทําประโยชนในที่ดินดวยตนเอง ไมปฏิบัติตามคําเตือนของ ส.ป.ก. เปนตน

ขอ433 ถาม ผลของการบอกเลิกสัญญาเชาซื้อเปนอยางไรตอบ เกษตรกรผูเชาซื้อและบริวารตองออกจากที่ดินภายในหกสิบวันนับแตวันที่ไดรับหนังสือดังกลาว หรือ

ภายในเวลาที่ คปจ. กําหนด เวนแตผูเชาซื้อใชสิทธิอุทธรณ

ขอ434 ถาม เกษตรกรขายที่ดินที่ไดรับ ส.ป.ก. 4-01 บางสวนจะกระทําไดหรือไมตอบ ไมไดเพราะถือวากระทําผิดระเบียบการเขาทําประโยชน ที่หามจําหนายโอนไปยังผูอื่น

ขอ435 ถาม เกษตรกรจะขายสิทธิที่ดินกอน ส.ป.ก. เขาดําเนินการปฏิรูปที่ดินไดหรือไมตอบ ได ถือวา ยังไมเขาสูกระบวนการปฏิรูปที่ดิน

ขอ436 ถาม เกษตรกรไมมีเงินชําระหนี้ จึงนําเอกสาร ส.ป.ก. 4-01 ไปใหบุคคลอื่นเขาทําประโยชนแทนการชําระหนี้ ไดหรือไม

ตอบ ไมได เนื่องจากปฏิบัติผิดระเบียบการเขาทําประโยชน และอาจถูกสั่งใหสิ้นสิทธิได

ขอ437 ถาม ปจจุบันมีสถาบันการเงินแหงใดบางที่ยินยอมรับเอกสาร ส.ป.ก. 4-01 ค้ําประกันการกูเงินของเกษตรกรตอบ ธ.ก.ส. และสหกรณการเกษตร

ขอ438 ถาม สามีหรือภรรยาที่จดทะเบียนหยารางกันแลวจะมีสิทธิรับโอนสิทธิของอีกฝายหน่ึง ไดหรือไมอยางไรตอบ ได ตามมติ คปก. ครั้งที่ 7/2544 เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2544 ซึ่งตองเปนกรณีมีเหตุผลความจําเปน และ

80

ไมเปนการหลีกเลี่ยงขอหามโอน

ขอ439 ถาม ปูยา ตายาย ถือเปนเครือญาติที่จะมีสิทธิรับโอน หรือรับมรดกสิทธิการเขาทําประโยชนไดหรือไมตอบ ไมได เพราะไมเปนบุคคลตามที่กําหนดในมติ คปก. ครั้งที่ 7/2544 เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2544

ขอ440 ถาม กรณีที่เกษตรกรเสียชีวิต ตอมาคูสมรสจะขอรับสิทธิแตบิดามารดาของเกษตรกรมาคัดคานและจะขอรับมรดกสิทธิในที่ดินแปลงดังกลาวไดหรือไมอยางไร

ตอบ ไมได เพราะคูสมรสถือเปนทายาทอันดับแรกที่มีสิทธิรับมรดกสิทธิ

ขอ441 ถาม กรณีเกษตรกรซึ่งไดรับเอกสารสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 แลวตายลง หลานของเกษตรกรรายนั้นจะขอรับมรดกสิทธิในที่ดินแปลงดังกลาวไดหรือไม หากเกษตรกรผูตายยังมีทายาทอันดับกอนอยูดวย

ตอบ ได หากไดรับความยินยอมจากทายาทอันดับตนทั้งหมดแลว

ขอ442 ถาม การกําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินฯ จะตองทําอยางไร

ตอบ ตองตราเปนพระราชกฤษฎีกา

ขอ443 ถาม ใครเปนผูมีอํานาจพิจารณาอนุมัติการกําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน

ตอบ คปก.

ขอ444 ถาม พระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินจะมีผลใชบังคับตั้งแตเมื่อใด

ตอบ วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา

ขอ445 ถาม กอนมีการแกไขกฎหมายปฏิรูปที่ดิน เมื่อป 2532 การกําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน ถือเขตใดเปนหลัก

ตอบ อําเภอ

ขอ446 ถาม หลังมีการแกไขกฎหมายปฏิรูปที่ดิน เมื่อป 2532 การกําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน ถือเขตใดเปนหลัก

81

ตอบ เฉพาะพื้นที่ที่ดําเนินการ

ขอ447 ถาม ที่ดิน ส.ป.ก.ไดมาเปนแปลงเล็กแปลงนอย ซึ่งไมอยูในเขตปฏิรูปที่ดิน จะดําเนินการอยางไร

ตอบ นํามาจัดที่ดินใหกับเกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรเสมือนวาเปนที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน

ขอ448 ถาม กรณีที่กระทรวงมหาดไทยปรับปรุงแนวเขตการปกครองภายในจังหวัด ซึ่งมีการจัดตั้งสํานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดไวแลว ทําใหเขตปฏิรูปที่ดินตองขึ้นอยูในเขตทองที่ใหม จะมีตอการดูแลหรือไม อยางไร

ตอบ ไมมี การเปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในภายหลังไมมีผลกระทบแตอยางใด ส.ป.ก.จังหวัด ยังคงมีอํานาจดูแลพื้นที่ปฏิรูปที่ดินภายในจังหวัดนั้น

ขอ449 ถาม ในพื้นที่ปาสงวนแหงชาติ ปาที่เหมาะสมแกการเกษตร (โซน เอ) คณะรัฐมนตรี ไดมอบให ส.ป.ก. นํามาปฏิรูปที่ดินเมื่อใด

ตอบ มีมติเมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2536

ขอ450 ถาม ในพื้นที่ปาสงวนแหงชาติ ปาเขตเศรษฐกิจที่เสื่อมโทรม (โซน อี) คณะรัฐมนตรีมอบให ส.ป.ก. เมื่อใด

ตอบ มีมติเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2537

ขอ451 ถาม เหตุใด ส.ป.ก. จึงตองปรับปรุงแนวเขตใหเหลือเฉพาะพื้นที่ดําเนินการปฏิรูปที่ดินตอบ เนื่องจาก กรมที่ดินไมสามารถออกโฉนดที่ดินใหแกราษฎรซึ่งอยูนอกเขตพื้นที่ดําเนินการได ถาราษฎร

ไมมี ส.ค.1 หรือ ส.ค.2 อยูกอน

ขอ452 ถาม หลักการในการกันเขตใหคงเหลือเฉพาะพื้นที่เขตดําเนินการ เพื่อใหราษฎรที่อยูนอกเขตดําเนินการไปขอออกเอกสารสิทธิตาม ประมวลกฎหมายที่ดินมีที่มาอยางไร

ตอบ เ ป น ห ลั ก ก า ร ต า ม ม ติ ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร กั น เ ข ต เ พื่ อ พิ จ า ร ณ า กั น เ ข ต ที่ ดิ น ใ น เ ข ต ป ฏิ รู ปที่ดินที่ ส.ป.ก. ไมประสงคจะดําเนินการออกจากเขตปฏิรูปที่ดิน ในการประชุมครั้งที่ 2/2544 เมื่อวันที่ 30 พ.ย. 2544 เพื่อแกไขปญหาความเดือดรอนแกราษฎร

82

ขอ453 ถาม พื้นที่ที่ ส.ป.ก. จะตองดําเนินการปรับปรุงแนวเขตปฏิรูปที่ดินมีทั้งหมดกี่อําเภอตอบ จํานวน 254 อําเภอ ซึ่งเปนเขตปฏิรูปที่ดินที่ถือเขตอําเภอเปนหลัก

ขอ454 ถาม เจาของที่ดินผูประกอบเกษตรกรรมดวยตนเองที่ตองการมีสิทธิในที่ดินเกินกวา 50 ไร จะตองทําเกษตรกรรมในที่ดินนั้นไมนอยกวากี่ปกอน พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินใชบังคับ จึงขออนุญาตมีสิทธิในที่ดิน (คงสิทธิ) ตอไปได

ตอบ 1 ป

ขอ455 ถาม ที่ดินประเภทใดที่ ส.ป.ก. ไดออกกฎกระทรวงฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2519) มิใหนํามาดําเนินการปฏิรูปที่ดิน

ตอบ ที่ดินที่อยูในเขตของผังเมืองตามกฎหมายวาดวยผังเมือง

ขอ456 ถาม การรังวัดเพื่อการจัดซื้อที่ดินของ ส.ป.ก. หากชางรังวัดของ ส.ป.ก. รังวัดไดเนื้อที่มากกวา เนื้อที่ตามโฉนดที่ดินที่มีผูเสนอขาย ส.ป.ก. จะจายเงินคาที่ดินตามจํานวนเนื้อที่ใด

ตอบ เนื้อที่ตามโฉนด

ขอ457 ถาม เลขาธิการ ส.ป.ก. ไดมอบอํานาจการรับโอนสิทธิในที่ดินในการจดทะเบียนซื้อขายที่ดินจากเจาของที่ดินใหใครเปนผูรับมอบอํานาจ

ตอบ ผูวาราชการจังหวัด

ขอ458 ถาม รัฐมนตรีที่รักษาการตาม พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 มีจํานวนเทาใด

ตอบ มี 3 ทาน ไดแก รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและ สหกรณ และรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย

ขอ459 ถาม ที่ดินแปลงเล็ก แปลงนอย ตามมาตรา 25 ทวิ พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินฯ ที่ ส.ป.ก. ไดมา หมายถึงที่ดินประเภทใด

ตอบ ที่ดินเอกชน

83

ขอ460 ถาม พ . ร . บ . ก า ร ป ฏิ รู ป ที่ ดิ น เ พื่ อ เ ก ษ ต ร ก ร ร ม พ . ศ . 2 5 1 8 มี ผ ล บั ง คั บ ใ ช ใ น ส มั ย ที่ ใ ค ร เ ป นนายกรัฐมนตรี

ตอบ ม.ร.ว.เสนีย ปราโมช

ขอ461 ถาม ส.ป.ก. ดําเนินการใหเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน เชาซื้อที่ดินของรัฐในจังหวัดใด ในพื้นที่เทาใด

ตอบ ในโครงการปฏิรูปที่ดินปาทาฤทธิ์ ลําทองหลาง อําเภอ มวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ในพื้นที่ประมาณ 2,500 ไร

ขอ462 ถาม บริษัท ทศท. คอรปอเรชั่น จํากัด (มหาชน) จะขออนุญาตใชที่ดินเพื่อติดตั้งเสาโทรศัพทเคลื่อนที่ เนื้อที่ประมาณ 1 ไร ใครเปนผูมีอํานาจพิจารณาอนุมัติ

ตอบ คปจ.

ขอ463 ถาม เมื่อปรากฏวาเกษตรกรคางชําระหนี้กูยืมเงิน เบื้องตนควรปฏิบัติอยางไรตอบ มีหนังสือบอกกลาวทวงถามใหชําระหนี้

ขอ464 ถาม ประเภทคดีความที่เขามาเกี่ยวของกับ ส.ป.ก. มีอะไรบางตอบ 1. คดีอาญา

2. คดีแพง3. คดีลมละลาย4. คดีปกครอง5. ความรับผิดทางละเมิดของเจาหนาที่

ขอ465 ถาม การดําเนินคดีอาญาจะเกี่ยวของกับ ส.ป.ก. ในกรณีใดบางตอบ 1. กรณีมีการกระทําความผิดอาญาเกี่ยวกับการปฏิบัติหนาที่ราชการ

2. กรณีที่อาจเล็งเห็นไดวาการกระทําความผิดอาญาสงผลกระทบตอสวนราชการอันอาจจะเกิดความเสียหาย

ขอ466 ถาม ขั้นตอนการดําเนินคดีอาญาของ ส.ป.ก. มีอะไรบางตอบ 1. เมื่อความปรากฏแกเจาหนาที่วามีการกระทําที่อาจเปนความผิดในคดีอาญา หรือเจาหนาที่ ไดรับแจง

ใหเจาหนาที่ผูนั้นรายงานผูบังคับบัญชาตามลําดับชั้นภายใน 3 วัน นับแตวันที่ปรากฏเหตุ หรือวันที่ทราบ

84

2. ใหเจาหนาที่ผูรับผิดชอบตรวจสอบ ตรวจดูที่เกิดเหตุ จัดทําสรุปขอเท็จจริงเบื้องตนประสานงานกับตํารวจ และผูเกี่ยวของพรอมเสนอความเห็นตอผูบังคับบัญชาตามลําดับชั้น3. ถาการกระทําความผิดดังกลาวเกี่ยวของกับหนวยงานของรัฐแหงอื่น ใหแจงหนวยงานของรัฐแหงนั้นทราบดวย และดําเนินการรวมกัน4. ใหปฏิรูปที่ดินจังหวัด ตรวจสอบและทําความเห็น เสนอตอ เลขาธิการ ส.ป.ก. หรือผูวาราชการจังหวัด5. กรณีที่ตรวจสอบแลว มิใชการกระทําความผิดทางอาญาใหเสนอยุติเรื่อง ถาเปนความผิดอาญาใหวิเคราะหเบื้องตนวาผิดกฎหมายมาตราใด และใหคํานวณอายุความแหงคดีประกอบดวย พรอมทั้งจัดหาพยานหลักฐานเพิ่มเติม6. เมื่อเลขาธิการ ส.ป.ก. ไดรับรายงานแลว และวินิจฉัยไมเปนความผิดในคดีอาญา ใหแจง ส.ป.ก.จังหวัด เพื่อยุติเรื่อง และแจงหนวยงานของรัฐที่เกี่ยวของ ถาเห็นวาเปนความผิดในคดีอาญาใหดําเนินการตอไป

6.1 ใหดําเนินการตามคําสั่ง ส.ป.ก. ที่ 767/2548 สั่ง ณ วันที่ 17 พฤศจิกายน 2548 และหนังสือที่ กษ 1204/ว 1429 ลงวันที่ 18 พฤศจิกายน 2548

6.2 ใหผูแทนคดีรับผิดชอบประสานงานคดีกับพนักงานอัยการ และรายงานผลใหเลขาธิการ ส.ป.ก. ทราบเปนระยะจนกวาสิ้นสุด7. กรณีคดีใกลจะขาดอายุความ หรือการกระทํานั้นจะกอใหเกิดความเสียหายเดือดรอนแกประชาชนเกินกวาเหตุ หรือกระทบตอความปลอดภัย หรืออาจการกระทําผิดซ้ํา เลขาธิการ ส.ป.ก. อาจมอบหมายใหไปแจงความรองทุกขตอพนักงานเจาหนาที่ (ตํารวจ)8. เมื่อคดีสิ้นสุด หรือการพิจารณาเสร็จเด็ดขาดแลว ใหนิติกรรายงานผูบังคับบัญชาตามลําดับชั้น และแจงหนวยงานที่เกี่ยวของ9. กรณีที่ ส.ป.ก. ถูกฟอง ใหผูเกี่ยวของรีบรายงานใหกองนิติการทราบทันที นับแตวันที่ไดรับหมายเรียกหรือคําฟองและดําเนินการไปตามคําสั่ง ส.ป.ก. ที่ 766/2548 สั่ง ณ วันที่ 17 พฤศจิกายน 2548 แตงตั้งพนักงานอัยการแกตางคดี และรีบสงเรื่องทั้งหมดใหพนักงานอัยการ

ขอ467 ถาม ส.ป.ก. จะดําเนินคดีแพงเมื่อใดตอบ 1. เมื่อถูกโตแยงสิทธิทางแพง

2. เมื่อประสงคจะใชสิทธิทางศาล

ขอ468 ถาม คูกรณี กับ ส.ป.ก. ในคดีแพงมีใครบางตอบ 1. เอกชนรวมถึงเกษตรกร

2. สวนราชการอื่น

ขอ469 ถาม ขั้นตอนการดําเนินคดีแพงกับเอกชนมีอะไรบาง

85

**** ตอบ 1. ใหเจาหนาที่ผูรับผิดชอบรายงานขอเท็จจริง ภายใน 30 วันนับแตวันเกิดเหตุหรืออาจทราบถึงการเกิดเหตุ หรือนับแตวันที่อาจยังตามสิทธิเรียกรองได2. เลขาธิการ ส.ป.ก. พิจารณาแลวเห็นควรสั่งฟองหรือแกตาง ใหรีบแตงตั้งพนักงานอัยการดําเนินการ3. ใหฝายกฎหมายรวบรวมพยานหลักฐานสงสํานักงานอัยการสูงสุด และรายงานความกาวหนาทุก 3 เดือน4. การฟองคดีเกี่ยวกับสัญญาเชา สัญญาเชาซื้อ หรือสัญญากูยืมเงิน หากลูกหนี้ตายภายใน 1 ป นับแตรู หรือควรรูถึงความตายของลูกหนี้ แตตองไมเกิน 10 ป นับแตลูกหนี้ตาย5. กรณีจะดําเนินกระบวนพิจารณาใดไปในทางจําหนายสิทธิของคูความใหหารือกับ ส.ป.ก. กอน6. การฟองคดีตามสัญญาใหปดอากรแสตมปลงบนสัญญาดวย7. เมื่อคดีสิ้นสุด หรือมีคําพิพากษาเสร็จเด็ดขาดใหฝายกฎหมายบังคับคดีตามกระบวนการทางกฎหมาย8. กรณี ส.ป.ก. แพคดี หรือมีคําพิพากษาใหไดรับคาปรับไมเต็มตามฟองใหรีบแจงผลคดีให ส.ป.ก. ทราบเพื่อพิจารณายื่นอุทธรณ หรือฎีกาตอไป แลวรายงานกระทรวงการคลัง หากกระทรวงการคลังเห็นสมควรยุติเร่ืองให ส.ป.ก. ถอนฟองอุทธรณ หรือฎีกา9. คาใชจายในการดําเนินคดีความเปนไปตามที่สํานักงานอัยการสูงสุดแจงโดยอยูในดุลพินิจของเลขาธิการ ส.ป.ก. พิจารณาอนุมัติ

ขอ470 ถาม กรณีที่ ส.ป.ก.ไดรับเงินคาชดใชความเสียหาย ส.ป.ก.จะนําเงินนั้นมาใชในการซอมแซมทรัพยสินที่เสียหายนั้นไดหรือไม

ตอบ ได ถาเปนการชดใชความเสียหาย เนื่องจากการกระทําละเมิดและวงเงินไมเกิน ครั้งละ 500,000 บาท

ขอ471 ถาม กรณีที่ ส.ป.ก.ไดรับเงินจากการริบหลักประกันสัญญา กรณีคูสัญญาปฏิบัติผิดสัญญา หรือไมปฏิบัติตามสัญญา ส.ป.ก.จะนําเงินมาใชไดหรือไม อยางไร

ตอบ ใชได เฉพาะกรณีนําไปบูรณะทรัพยสินหรือจัดใหทรัพยสินคืนมาได ภายในวงเงินครั้งละไมเกิน 500,000 บาท

ขอ472 ถาม ส.ป.ก. จะฟองคดีลมละลาย กรณีใดตอบ กรณีฟองคดีแพงกับลูกหนี้ ตามสัญญาเชา หรือสัญญาเชาซื้อ หรือสัญญากูยืมเงิน สัญญาจางทําของ แลว

แตไมสามารถบังคับคดีได และอยูในหลักเกณฑตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ. 2483 แกไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2543 และป 2547 และ พ.ร.บ.จัดตั้งศาลลมละลายและวิธีพิจารณาคดีลมละลาย พ.ศ. 2542

ขอ473 ถาม ส.ป.ก. จะเขาไปเกี่ยวของกับคดีปกครอง เมื่อใดตอบ 1. เมื่อ ส.ป.ก. ถูกฟอง

86

2. เมื่อ ส.ป.ก. เปนผูฟอง

ขอ474 ถาม กรณีใดบางที่ถือวา ส.ป.ก. ถูกฟองตอบ 1. ส.ป.ก. ถูกฟองโดยตรง

2. ส.ป.ก.จังหวัดถูกฟอง3. ส.ป.ก. ถูกฟองรวมกับหนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐหนวยอื่น

ขอ475 ถาม การนําวิธีประนีประนอมยอมความในคดีแพงมาใช ตองทําอยางไรตอบ 1. ให ส.ป.ก.ใชดุลยพินิจรวมกับพนักงานอัยการ

2. เปนคดีที่มีทุนทรัพยไมเกิน 2,000,000 บาท กรณีเกิน 2,000,000 บาท ส.ป.ก.จะตองสงเรื่องใหกระทรวงการคลังพิจารณา

ขอ476 ถาม ส.ป.ก.เริ่มจัดตั้งนิคมเศรษฐกิจพอเพียงในปใดตอบ ป 2549

ขอ477 ถาม จังหวัดใดบางที่รวมจัดตั้งนิคมเศรษฐกิจพอเพียงในเขตปฏิรูปที่ดินในป 2549ตอบ มี 10 จังหวัด ไดแก กาญจนบุรี ฉะเชิงเทรา กาฬสินธุ ขอนแกน นครราชสีมา ศรีสะเกษ เชียงใหม

เชียงราย พะเยา ปตตานี

ขอ478 ถาม จังหวัดที่จัดตั้งนิคมเศรษฐกิจพอเพียง มีการประกอบเกษตรกรรมเร่ืองใดเปนหลักตอบ 1. กาญจนบุรี เนน การปลูกออย หนอไมฝรั่ง ถั่วลิสง

2. ฉะเชิงเทรา เนน ปลาสวยงาม3. กาฬสินธุ เนน โคเนื้อ4. ขอนแกน เนน โคเนื้อ ผักปลอดสารพิษ5. นครราชสีมา เนน โคเนื้อ แพะ6. ศรีสะเกษ เนน โคเนื้อ ยางพารา7. เชียงใหม เนน กาแฟ ไมผล8. เชียงราย เนน ชา ผัก สาลี่ ขาวโพดหวาน9. พะเยา เนน ประมง โคเนื้อ10. ปตตานี เนน โคเนื้อ แพะ

87

ขอ479 ถาม ปจจุบัน ส.ป.ก. มีการฟนฟูสภาพแวดลอมและการใชทรัพยากรในเขตปฏิรูปที่ดินอยางไรตอบ ใหเกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรปลูกไมผล และไมยืนตนไมนอยกวา รอยละ 20 ของเนื้อที่ที่ไดรับจาก

ส.ป.ก.

ขอ480 ถาม ส.ป.ก. มีสวนสนับสนุนโครงการแปลงสินทรัพยเปนทุนอยางไรบางตอบ 1. เปดโอกาสใหเกษตรกรที่ไดรับ ส.ป.ก.4-01 หรือสัญญาเชา หรือ เชาซื้อ มาใชค้ําประกันเงินกูกับ

สถาบันการเงิน2. เพิ่มขีดความสามารถการผลิตและแขงขัน3. สรางงาน สรางรายได เพื่อความมั่นคงในการถือครองที่ดิน

ขอ481 ถาม เกษตรกรจะเขารวมโครงการแปลงสินทรัพยเปนทุนกับ ส.ป.ก. จะตองทําอยางไรบางตอบ 1. ตองเปนเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน และไดรับการจัดที่ดินจาก ส.ป.ก. แลว

2. ขึ้นทะเบียนเกษตรกรที่ ส.ป.ก.จังหวัด3. เขารับการอบรมในสาขาอาชีพที่สนใจจะประกอบเกษตรกรรมตามโครงการที่ขอกูยืม เวนแต กรณีจะประกอบอาชีพเดิม

ขอ482 ถาม พ . ร . บ . ค ว า ม รั บ ผิ ด ท า ง ล ะ เ มิ ด ข อ ง เ จ า ห น า ที่ พ . ศ . 2 5 3 9 กํ า ห น ด ค ว า ม รั บ ผิ ด ข อ งเจาหนาที่ไวอยางไรบาง

ตอบ 1. กําหนดความรับผิดของเจาหนาที่หรือของหนวยงานตอผูเสียหาย2. กําหนดความรับผิดของเจาหนาที่ตอหนวยงานที่เสียหาย

ขอ483 ถาม การทําละเมิดของเจาหนาที่หรือของหนวยงานตอผูเสียหายมีไดกี่กรณีอยางไรบางตอบ 2 กรณี คือ

1. กรณีเปนการทําละเมิดในการปฏิบัติหนาที่2. กรณีเปนการทําละเมิด มิใชในการปฏิบัติหนาที่

ขอ484 ถาม การปฏิบัติหนาที่ราชการของเจาหนาที่อันเปนเหตุใหเอกชนไดรับความเสียหายไมวาจะกระทําดวยความจ ง ใ จ ห รื อ ป ร ะ ม า ท เ ลิ น เ ล อ อ ย า ง ร า ย แ ร ง ห รื อ ไ ม ก็ ต า ม ผูใดเปนผูรับผิดทางละเมิด

ตอบ หนวยงานเปนผูรับผิดทางละเมิดตอผูเสียหาย แตเจาหนาที่อาจตองรับผิดทางละเมิดตอหนวยงาน หากปรากฏวาเจาหนาที่จงใจหรือประมาทเลินเลออยางรายแรง

88

ขอ485 ถาม กรณีเจาหนาที่กระทําละเมิดอันเปนความผิดเนื่องในการปฏิบัติราชการ ผูเสียหายฟองเรียกคาสินไหมทดแทนจากใครไดบาง

ตอบ ผูเสียหายตองฟองหนวยงานของรัฐที่เจาหนาที่สังกัดอยู ขอใหหนวยงานชดใชคาสินไหมทดแทนการฟองคดีก็ได

ขอ486 ถาม ขั้นตอนในการรองขอของบุคคลภายนอกเพื่อใหหนวยงาน (ส.ป.ก.)ชดใชคาสินไหมทดแทนกําหนดไวอยางไร

ตอบ ขั้นตอนที่กําหนดมีดังนี้1. ยื่นคําขอเปนหนังสือ2. ส.ป.ก.ออกใบรับคําขอใหไวเปนหลักฐาน3. ส.ป.ก.ตองพิจารณาคําขอนั้นโดยไมชักชาภายใน 180 วัน และรัฐมนตรีอาจขยายระยะเวลา

ใหไดอีกไมเกิน 180 วัน 4. หากผูเสียหายไมพอใจผลการวินิจฉัยของ ส.ป.ก. ก็มีสิทธิฟองคดีตอศาลปกครอง

ขอ487 ถาม กรณีเจาหนาที่ทําละเมิดตอบุคคลภายนอก ตองมีองคประกอบอยางใด หนวยงาน (ส.ป.ก.) จึงจะสามารถไลเบี้ยจากเจาหนาที่ผูทําละเมิดได

ตอบ องคประกอบ1. เปนการกระทําละเมิดเนื่องในการปฏิบัติหนาที่2. เอกชนไดรับความเสียหาย3. การละเมิดของเจาหนาที่นั้นไดกระทําไปดวยความจงใจ หรือประมาทเลินเลออยางรายแรง4. ส.ป.ก.ไดใชคาสินไหมทดแทนแกผูเสียหาย เพื่อการกระทําละเมิดของเจาหนาที่ไปแลว

ขอ488 ถาม ในการชดใชคาสินไหมทดแทนกรณีเจาหนาที่หลายคนรวมกันทําละเมิด มีหลักอยางไรตอบ ใหแตละคนรับผิดเฉพาะสวนของตนเทานั้น ไมใหนําหลักเรื่องลูกหนี้รวมมาใชบังคับ

ขอ489 ถาม หากหนวยงานไดใชสินไหมทดแทนแกผูเสียหายไปแลว หนวยงานจะตองเรียกใหเจาหนาที่ชดใชคาสินไหมทดแทนคืน ตองกระทําในระยะเวลาเทาใด

ตอบ ภายใน 1 ป นับแตวันที่หนวยงานไดใชคาสินไหมทดแทนแกผูเสียหาย

ขอ490 ถาม กรณีเจาหนาที่ทําละเมิดที่มิใชการปฏิบัติหนาที่ราชการและเปนเหตุใหบุคคลภายนอกไดรับความเสียหาย

89

ผูใดตองรับผิด ผูเสียหายจะฟองใครไดบางตอบ เจาหนาที่รับผิดเฉพาะตัว ตอผูเสียหาย และผูเสียหายจะฟองไดเฉพาะเจาหนาที่เทานั้น

ขอ491 ถาม เจาหนาที่มีสิทธิขอใหศาลเรียกหนวยงานเขามาเปนคูความในคดีในกรณีใดตอบ ในกรณีเมื่อเห็นวาหนวยงานตองรับผิดหรือตองรวมรับผิด

ขอ492 ถาม กรณีเจาหนาที่ทําละเมิดตอหนวยงานในการปฏิบัติหนาที่ และเจาหนาที่ตองรับผิดชดใชคาสินไหมทดแทน มีหลักในการพิจารณาอยางไร

ตอบ เปนการปฏิบัติหนาที่ราชการทําใหหนวยงานไดรับความเสียหาย โดยเจาหนาที่ไดกระทําละเมิดดวยความจงใจ หรือประมาทเลินเลออยางรายแรง

ขอ493 ถาม ในการเรียกคาสินไหมทดแทนกรณีทําละเมิด มีหลักเกณฑอยางไรตอบ 1. ถ า เ จ า ห น า ที่ ก ร ะ ทํ า ผิ ด ฝ า ย เ ดี ย ว ห น ว ย ง า น มี อํ า น า จ อ อ ก คํ า สั่ ง เ รี ย ก ใ ห

เจาหนาที่ชดใชคาสินไหมทดแทนแกหนวยงานไดเต็มจํานวนหรือบางสวน2. ถาหนวยงานมีสวนผิดอยูดวยหรือเปนความบกพรองของหนวยงานหรือระบบการดําเนินงาน

สวนรวม หนวยงานมีอํานาจออกคําสั่งใหเจาหนาที่ชําระเงินตามสวนแหงความรับผิด ภายในเวลาที่กําหนดโดยไมตองฟองศาล

3. กรณีมีเจาหนาที่หลายคน ใหแตละคนรับผิดเฉพาะสวนของตนเทานั้น ไมใหนําหลักเรื่องลูกหนี้รวมมาใชบังคับ

4. เจาหนาที่สามารถผอนชําระเงินได โดยคํานึงถึงรายได ฐานะครอบครัว และความรับผิดชอบและพฤติการณแหงกรณีประกอบดวย

ขอ494 ถาม สิทธิเรียกรองคาสินไหมทดแทนของหนวยงานจากเจาหนาที่ ตองกระทําภายในระยะเวลาเทาไร

ตอบ ตองกระทําภายใน 2 ป นับแตวันที่หนวยงานรูถึงการละเมิดและรูตัวเจาหนาที่ผูจะพึงตองใชคาสินไหมทดแทน

ขอ495 ถาม การใชสิทธิเรียกรองคาสินไหมทดแทนของหนวยงานจากเจาหนาที่ มีกี่วิธี อะไรบางตอบ มี 2 วิธี คือ

1. ใชมาตรการบังคับทางปกครอง2. ฟองคดีตอศาล เมื่อเห็นวามาตรการบังคับทางปกครอง อาจมีขอขัดของ

90

ขอ496 ถาม การใชคาสินไหมทดแทนความเสียหายที่เกิดจากการทําละเมิดทําไดกี่ลักษณะ อะไรบาง

ตอบ การใชคาสินไหมทดแทนทําได 2 ลักษณะ ดังนี้1. กรณีความเสียหายเกิดแกเงิน ใหใชเปนเงินเทานั้น2. กรณีความเสียหายไมไดเกิดแกเงิน

2.1 ชดใชเปนทรัพยสินอยางเดียวกัน โดยมีสภาพ, คุณภาพ, ปริมาณลักษณะเดียวกัน และตองทําเปนสัญญา

2.2 ซอมแซมหรือบูรณะทรัพยสินที่ชํารุดเสียหายใหคงสภาพเดิม ตองทําเปนสัญญาวาจะดําเนินการใหเสร็จภายใน 6 เดือน

2.3 ถาตางจากขอ 2.1, 2.2 ตองไดรับความเห็นจากกระทรวงการคลังกอน

ขอ497 ถาม กรณีเจาหนาที่ผูรับผิดซึ่งตองใชคาสินไหมทดแทนตาย จะตองดําเนินการอยางไรตอบ ตองดําเนินการฟองรองภายในอายุความมรดก

ขอ498 ถาม กรณีเจาหนาที่ไมสามารถชําระหนี้ได มีหลักเกณฑในการดําเนินการอยางไรตอบ มีหลักเกณฑดังนี้

1. หามฟองเจาหนาที่เปนคดีลมละลาย2. ใหหนวยงานพิจารณาผอนผันตามความเหมาะสม3. ถาเกิดจากการประพฤติชั่วอยางรายแรงของเจาหนาที่ ใหหนวยงานสงเรื่องใหอัยการ

ดําเนินคดีลมละลายขอ 499 ถาม การประนีประนอมยอมความในเรื่องละเมิดทําไดหรือไมเพียง

ตอบ ทําไดทุกขั้นตอนและตองไดรับความเห็นชอบจากกระทรวงการคลังกอนขอ 500 ถาม การประนีนอมยอมความหมายถึงอะไร

ตอบ การตกลงกันดวยความไกลเกลี่ย ปรองดองในขอพิพาท โดยไมฟองตอศาล และคูกรณีจะตองดําเนินการตามที่ตกลงไว