การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

โดย นางสาวชมพ มรธาวานช

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

โดย นางสาวชมพ มรธาวานช

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

Management of academic activities based on the structures of Thamaka District

Non – formal and Informal Education Center.

By

Chompoo Marutavanich

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Education in Educational Administration

Department of Educational Administration

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

ค

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “การจดกจกรรมวชาการตามโครงสร างของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ ทามะกา” เสนอโดย นางสาวชมพ มรธาวานช เปนสวนหน งของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

................................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท............เดอน.........................พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร

คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ

....................................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.มทนา วงถนอมศกด) ................/........................./...................

....................................................กรรมการ (อาจารย ดร.นชนรา รตนศระประภา) ................/........................./..................

....................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร) ................/........................./..................

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

54252348 : สาขาวชาการบรหารการศกษา คาสาคญ : การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ชมพ มรธาวานช : การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา. อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ: ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร. 166 หนา.

การวจยครงนมวตถประสงคเพอทราบ 1) การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนย กศน.อาเภอทามะกา 2) เพอทราบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนย กศน.อาเภอทามะกา ประชากร คอ ศนย กศน.อาเภอทามะกา ผใหขอมลแบงเปน 2 กลม คอ กลมบคลากรทางการศกษา ประกอบดวย ผบรหาร/ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางชวคราว จานวน 15 คน และผรบการบรการทางการศกษา ประกอบดวย ผรบการบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม อตสาหกรรม และรบจาง จานวน 15 คน รวมทงสน 30 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามเกยวกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของสถานศกษา สถตทใช คอ คาความถ รอยละ คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา

ผลการวจยพบวา 1. การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนย กศน.อาเภอทามะกา โดยภาพรวมอยใน

ระดบมาก เรยงตามลาดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ดงน การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต หองสมดประชาชน สงเสรมการรหนงสอ และการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

2. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนย กศน.อาเภอทามะกา มแนวทางดงน 1) กาหนดใหเรยนรตามความสนใจและการใชรายการโทรทศนเพอการศกษา 2) ใหสงเสรมหองสมดประชาชนใหเปนหองสมดมชวต 3) ใหมการพฒนาระบบฐานขอมลผไมรหนงสอ 4) นเทศตดตามหลกสตรอาชพ 5) ใหมการบรณาการทกษะชวตในกลมสาระการเรยนรทง 8 สาระ 6) ใหมการบรณาการความร ทกษะ สาหรบการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชนโดยใชชมชนเปนฐาน 7) กาหนดใหยดหลกสาคญในการพฒนาคนใหเปนศนยกลางโดยปลกฝงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหเกดความตระหนกและฝงรากลกภายในอยางยงยน _________________________________________________________________________ ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา................................................. ปการศกษา 2557

ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ....................................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

54252348: MAJOR: EDUCATIONAL ADMINISTRATION

KEY WORD: MANAGEMENT OF ACADEMIC ACTIVITIES BASED ON THE STRUCTURES.

CHOMPOO MARUTAVANICH: MANAGEMENT OF ACADEMIC ACTIVITIES BASED ON THE

STRUCTURES OF THAMAKA DISTRICT NON – FORMAL AND INFORMAL EDUCATION CENTER.

INDEPENDENT STUDY ADVISOR: ASST. PROF. MAJ. NOPADOL CHENAKSARA, RTAR, Ph.D. 166 p.

The objectives of this research were to determine 1) the academic activities as preferred

by the Thamaka district non-formal and informal education center. 2) the acknowledge ways to

improve the deployment of academic activities as preferred by the Thamaka district non-formal

and informal education center. The respondents were 30 persons divided into two groups; group

of personnel, comprised of executives - government officer, employees and temporary workers

totally 15 persons and group of audience, an academic career, agriculture, industry and services

totally 15 persons. The instruments used in this research were a questionnaire about the event,

academics, according to the structure of the Thamaka district non-formal and informal education

center. The statistical used for this research were frequency, percentage, arithmetic mean,

standard deviation and content analysis.

The results of the research are as followed.

1. The overall satisfactory level for the academic activities that was created by the Thamaka district

non-formal and informal education center is high. The ranking of the activities from the most satisfy to the

least were as follow education for society and community development, education for occupational skills

development, learning process management by sufficient economy philosophy, education for life skills

development, public library, literary promotion and non-formal education in basic education level.

2. The development guidelines for the creation of academic activities by the Thamaka district

non-formal and informal education center were as followed 1) learner can choose freely base on

their personal interest and use television channel for education 2) create lively atmosphere in

community library 3) create database of uneducated citizen 4) supervision and monitoring on

occupational curriculum 5) integrated life skills within the 8 leaning departments 6) integrate the

knowledge and skill about education for improve the society 7) focus on develop the individual by

embedded sufficient economy philosophy to create long term awareness and sustainability. ___________________________________________________________________________________________________________

Department of Educational Administration Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature................................................ Academic Year 2014

An Independent Study Advisor’s signature ...............................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระน สาเรจลลวงไดดวยดโดยไดรบความอนเคราะหจาก ผชวยศาสตราจารย วาท พนตร ดร .นพดล เจนอกษร อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย ดร.มทนา วงถนอมศกด ประธานสอบ และ อาจารย ดร.นชนรา รตนศระประภา ทไดใหคาแนะนา ชวยเหลอ สนบสนน และแกไขขอบกพรองตางๆ ตลอดระยะเวลาในการศกษาวจย ผวจยจงขอขอบพระคณในความกรณาเปนอยางสง พรอมทงขอขอบพระคณคณาจารยในภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร ทไดใหความร แนวคด และแนวทางในการศกษาวจย และใหกาลงใจในการศกษาวจยครงน ผทรงคณวฒทกรณาใหความอนเคราะหในการใหขอเสนอแนะในสวนของเครองมอทใชในการวจย และขอขอบคณ นางสาคร ชวยดารงค ผอานวยการศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอวดเพลง จงหวดราชบร นายมานะ ควเจรญ และ นางอภนนท สสนต ทใหคาปรกษา แนะนาในการวจย

ขอขอบคณผบรหารสถานศกษา และคณะคร ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอวดเพลง จงหวดราชบร ทอานวยความสะดวกในการทดลองเครองมอ

ขอขอบคณผบรหาร คณะคร ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ ทามะกา จงหวดกาญจนบร ทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

ขอขอบคณบดา มารดา และเพอนนกศกษาปรญญาโทรน 31/2 ทกคนทใหคาปรกษา และเปนกาลงใจ ทาใหการคนควาอสระฉบบนสาเรจลลวงไปดวยด

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ...................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ............................................................................................................................. ญ สารบญแผนภม ........................................................................................................................... ฎ บทท 1 บทนา ........................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา ........................................................... 3 ปญหาของการวจย ........................................................................................... 6 วตถประสงคของการวจย ................................................................................. 12 ขอคาถามของการวจย ...................................................................................... 12 สมมตฐานของการวจย ..................................................................................... 12 ขอบขายของการวจย ........................................................................................ 13 ขอบเขตของการวจย ........................................................................................ 15 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................. 16 2 วรรณกรรมทเกยวของ .................................................................................................. 17

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา .............. 17 กจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ................................................... 28 การศกษานอกระบบระดบการศกษาชนพนฐาน ..................................... 33 หองสมดประชาชน ................................................................................ 49 สงเสรมการรหนงสอ .............................................................................. 60 การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ ........................................................... 80 การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต ............................................................. 85 การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน ..................................................... 87 การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ......... 87

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

บทท หนา งานทวจยทเกยวของ ....................................................................................... 88 งานวจยในประเทศ ................................................................................ 88 งานวจยตางประเทศ .............................................................................. 93 สรป .................................................................................................................. 95 3 วธดาเนนการวจย ......................................................................................................... 96 ขนตอนการดาเนนการวจย ............................................................................... 96 ระเบยบวธวจย ................................................................................................. 97 แผนแบบการวจย ................................................................................... 97 ประชากร ............................................................................................... 97 ผใหขอมล .............................................................................................. 98 ตวแปรทศกษา ....................................................................................... 99 เครองมอทใชในการวจย ........................................................................ 100 การสรางและพฒนาเครองมอการวจย ................................................... 101 การเกบรวบรวมขอมลการวจย............................................................... 102 การวเคราะหขอมลการวจย ................................................................... 102 สถตทใชในการวจย ................................................................................ 103 สรป .................................................................................................................. 104 4 ผลการวเคราะหขอมล .................................................................................................. 105 ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม….... 105 ตอนท 2 การวเคราะหการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษา นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา .................... 107 ตอนท 3 การวเคราะหแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมกจกรรมวชาการตาม โครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา .............................................................................. 122 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ............................................................. 124 สรปผลการวจย ................................................................................................ 124 การอภปรายผลการวจย ................................................................................... 126 ขอเสนอแนะของการวจย ................................................................................. 133 ขอเสนอแนะทวไป ................................................................................. 133 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ........................................................ 134

ซ

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

บทท หนา รายการอางอง ........................................................................................................................... 136 ภาคผนวก ............................................................................................................................. 143 ภาคผนวก ก หนงสอขอความอนเคราะหตรวจสอบเครองมอและรายชอ ผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอ ........................................... 144 ภาคผนวก ข หนงสอขอทดลองเครองมอวจย ............................................ 147 ภาคผนวก ค คาความเชอมนของแบบสอบถาม ......................................... 149 ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล ............ 153 ภาคผนวก จ แบบสอบถามเพอการวจย ..................................................... 155 ประวตผวจย ......................................................................................................................... 166

ฌ

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 ตวบงชท 5 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ....................................................... 8 2 มาตรฐานท 2 การศกษานอกระบบและการศกษาขนพนฐาน .................................. 9 3 รายนามผอานวยการ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา ........................................................................................................ 28 4 โครงสรางหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 .................................................................................................... 37 5 อตราการไมรหนงสอในประเทศไทยระหวางป พ.ศ.2480 – 2523 ........................... 62 6 หลกเกณฑและวธการจดการศกษาตอเนอง .............................................................. 72 7 ประชากร และ ผใหขอมล ........................................................................................ 98 8 จานวนและรอยละสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ..................... 106 9 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ................ 108 10 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษานอกระบบ ระดบการศกษาขนพนฐาน ....................................................................................... 109 11 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมหองสมดประชาชน . 111 12 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมสงเสรมการรหนงสอ. 113 13 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนา ทกษะอาชพ ............................................................................................................. 115 14 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนา ทกษะชวต ................................................................................................................ 117 15 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนา สงคมและชมชน ....................................................................................................... 119 16 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการจดกระบวนการ เรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง .......................................................... 121

ญ

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา 1 ขอบขายของการวจย.................................................................... ...................... 14 2 ขอบเขตของการวจย.............................................. ............................................ 15 3 โครงสรางศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา. 30 4 การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศย อาเภอทามะกา ............................................................................ 32 5 อตราการรหนงสอภมภาคเอเชยแปซฟก ........................................................... 63

ฎ

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทนา

ปจจบนวถการเรยนรของมนษยเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวอนเปนผลสบเนองมาจาก

ความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ซงไดแผขยายออกไปอยางกวางขวาง องคความรและวทยาการใหมๆ เกดขนมาอยางตอเนอง และมาตรฐานการศกษาของชาตตางกมอดมการณและหลกการจดการศกษาเพอพฒนาสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร เพอใหคนไทยทงปวงไดรบโอกาสเทาเทยมกนทางการศกษา ตลอดจนการพฒนาของประเทศทจาเปนอยางมาก จงตองใหความสาคญตอการพฒนาคณภาพของคน เพราะคนถอวาเปนตนทนทางสงคมและเศรษฐกจ โดยเฉพาะการพฒนาระบบเศรษฐกจทใชความรเปนฐาน (Knowledge-based Economy) ทพงประสงค1 ซง ความร (Knowledge) ถอวาเปนสนทรพยทมคาสงสดของทกสงคมทจาเปนตองไดรบการจดการอยางมประสทธภาพและประสทธผล เนองจากเกยวของกบการอย อยางยงยนของสงคมนนๆ ทาใหประชากรเกดความตองการในการแสวงหาความร นาไปสการเรยนรในแทบทกกจกรรมของสงคม

จากแผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) มการตระหนกถงสถานการณและความเสยงทเกดขนจากการเปลยนแปลงในระดบโลกและภายในประเทศ จงมทศทางในการนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงรองรบสถานการณดงกลาว และเปนการใชจดแขงทมอยนนใหเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ2 เพอสรางความเขมแขงและรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจของประเทศไทย นอกจากนหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวปฏบตทยดคนเปนศนยกลางในการพฒนา เนนกระบวนการมสวนรวม สงผลใหทกภาคสวนของสงคมจะตองใหความสาคญในกระบวนการของการศกษาไทย เพอพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศทจะเนนสรางความเขมแขงในฐานการผลตภาคการเกษตร และในขณะเดยวกนจาเปนตองปรบตวในการเขาเชอมโยงกบระบบเศรษฐกจของโลก ภายใตกรอบความรวมมอตางๆ เพอสามารถใชโอกาสและภมคมกนของทนทมอยในสงคมไดอยางเหมาะสม พรอมทจะกาวเปนหนงในประชาคมอาเซยนในป พ .ศ.2558 ดงนนเพอพรอมสาหรบสถานการณทจะเกดขน จาเปนตองสรางความพรอมท งโครงสรางพนฐานควบคไป

1 อนงค รอดแสน, กาวทนกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สยคเศรษฐกจบนฐานความร (Knowledge - based society) (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 1.

2 สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สรปสาระสาคญแผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ.2555 - 2559, 1

สำนกหอ

สมดกลาง

2

กบการยกระดบคณภาพคน การเสรมสรางองคความร ใหเปนพลงในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย ดวยการศกษาและการเรยนรตางๆ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 กาหนดใหมการเปลยนแปลงการจดการศกษาไทย ทงดานสทธและเสรภาพของบคคลอยางเสมอภาคกน ในการไดรบการศกษาขนพนฐาน อยางตอเนองและมคณภาพ โดยไมเสยคาใชจาย และการจดการศกษาดงกลาวจะตองคานงถง การมสวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถน และเอกชน และมหลกยดถอวาเปนการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน ซงปจจบนการจดการศกษาขนพนฐานนน ยงไมสามารถครอบคลมไปถงบคคลบางกลมได เชน ผยากจน ผพการ ผสงอาย เดกเรรอน และบคคลตางแดน เปนตน โดยทกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตนนมหลกการจดการศกษาใหเปนการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน แบงใหการจดการศกษาม 3 รปแบบ3 คอ หนงการศกษาในระบบ เปนการศกษาทมการกาหนดจดมงหมาย วธการศกษา หลกสตร ระยะเวลาของการศกษา การวดผลประเมนผล ทเปนเง อนไขของการสาเรจการศกษาทแนนอน สองการศกษานอกระบบ เปนการศกษาทมการยดหยนในการกาหนดจดมงหมาย วธการจดการศกษา รปแบบ ระยะเวลาของการศกษา การวดผลประเมนผล เนอหาและหลกสตรทตองมความเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของบคคลแตละกลม สามการศกษาตามอธยาศย เปนการศกษาทใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามความสนใจ ศกยภาพ โอกาสและความพรอม โดยศกษาจากบคคล ประสบการณ สงคม สภาพแวดลอม สอและแหลงความรตางๆ รวมถงใหทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา ทงนสถานศกษาอาจจดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย รปแบบใดรปแบบหนงหรอจดทงสามรปแบบกได โดยเปนการผสมผสานระหวางการศกษากนทงสามรปแบบ เพอใหสามารถพฒนาการศกษาและคณภาพชวตของประชาชนไดอยางตอเนอง ดงนนจงมหนวยงานทชอวาการศกษานอกโรงเรยน หรอปจจบนเรยกวา การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเขามารวมจดการศกษาสาหรบบคคลตางๆเหลาน เพอใหเปนไปตามแนวทางและเปาหมายดงกลาว จงสมควรใหมกฎหมายเกยวกบการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยใหเปนไปอยางมระบบและตอเนอง มการบรหารและจดการศกษาทมประสทธภาพเพอทาใหประชาชนไดมโอกาสเรยนร และสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนไดตามศกยภาพ ใหเปนสงคมแหงการเรยนรและภมปญญา อนจะมผลในการพฒนากาลงคนและประเทศชาตใหเจรญกาวหนาตอไป เนองจากทผานมาจะพบวา การศกษาในระบบยงไมสามารถ

3 กระทรวงศกษาธการ, พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และฉบบแกไข

เพมเตม พ.ศ.2545, (กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2546), 11

สำนกหอ

สมดกลาง

3

ตอบสนองผเรยนทมความแตกตางกนได ดงนนในการจดการศกษาเพอใหเกดการเรยนร และเปนเครองมอพฒนาใหเปนมนษยทสมบรณในทกดาน จงไมควรจากดการเรยนแตระบบใดระบบหนง4

ความเปนมาและความสาคญของปญหา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ใหความหมายของการศกษาตลอดชวตไววา เปนการศกษาทเกดไดจากการรวมกนของการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอใหพฒนาคณภาพชวตไดอยางตอเนองและตลอดชวต ซงจะเหนไดวาการศกษาตลอดชวต ประกอบไปดวย 1) จดมงหมายของการศกษาตลอดชวต คอ ความตองการใหบคคล หรอกลมบคคลไดรบการศกษาเพอพฒนาตนเอง ทงในเรองของทกษะ ความร เจตคต คณธรรมและจรยธรรม ทจาเปนตอการดาเนนชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 2) รปแบบของการจดการศกษาตลอดชวต ประกอบดวยสามรปแบบ คอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย 3) วธการจดการศกษาตลอดชวต ใหใชวธการจดการศกษาทมความหลากหลาย โดยการมสวนรวมของบคคล องคกร และทกภาคสวนของสงคม ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเปนสถานศกษาหนงทรวมจดการศกษา รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน และสรางชมชนใหเปนสถานทแหงการเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต วถการเรยนรจงขยายขอบเขตจากการศกษาในระบบ (การศกษาในชนเรยน) ไปสการเรยนรจากการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย สงผลทาใหเกดกจกรรมทางการศกษารวมไปถงแหลงการเรยนรทหลากหลาย การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยน เปนแนวทางหนงในการจดการศกษา ซงเปดโอกาสใหกบผทไมไดเขารบการศกษาในระบบโรงเรยนตามปกตทมาจากการ ดอย พลาด ขาดโอกาสทางการศกษา ไดมโอกาสศกษาหาความร พฒนาตนเอง ใหสามารถดารงตนอยในสงคมไดอยางมความสข เปนการจดการศกษาในลกษณะออนตวใหผเรยนมความสะดวกเลอกเรยนไดหลายวธ โดยมหลกการจดการศกษาเพอใหเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต เพอใหการจดการศกษาเปนไปอยางตอเนอง ใหประชาชนมโอกาสเรยนรอยางทวถงและสามารถพฒนาคณภาพชวตตนเองตามศกยภาพ ซงมผลในการพฒนาคนไปสการพฒนาประเทศ

4 หนวยศกษานเทศก, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย,

เอกสารสาระหลกการและแนวคดประกอบการดาเนนงาน กศน. : คมภร กศน., (กรงเทพฯ : หางหนสวนจากด เอน.เอ.รตนเทรดดง, ม.ป.ป.), 31

สำนกหอ

สมดกลาง

4

จากวสยทศนของสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยทวา คนไทยตองไดรบการศกษาตลอดชวตและการศกษาอาชพเพอการมงานทาทมคณภาพไดทกท ทกเวลา อยางทวถง และเทาเทยมกน เพอใหเกดสงคมฐานความร การมอาชพและการมความสามารถเชงการแขงขนในประชาคมอาเซยนอยางยงยน5 และตามพนธกจทวา 1) จดสงเสรมและพฒนาการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยทมคณภาพเพอยกระดบการศกษาของประชาชนอยางทวถงและเทาเทยม 2) สงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมในการดาเนนงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของภาคเครอขายทงในและตางประเทศ 3) พฒนาสอและเทคโนโลยทางการศกษา และสงเสรมการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารนน มาใชใหเกดประสทธภาพ 4) สงเสรมกระบวนการเรยนรตลอดชวตของชมชน ในการพฒนาศกยภาพการเรยนรของคนในชมชน

และสงเสรมบทบาทของภมปญญาทองถนสาหรบการจดกจกรรมการเรยนรและศนยการเรยนในรปแบบตางๆ 5) พฒนาระบบการบรหารจดการใหสามารถดาเนนงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเพอสงเสรมการศกษาตลอดชวตไดอยางมประสทธภาพ ทงนหนวยงานททาหนาทขบเคลอนการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคของสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย คอ สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวด ซงมศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอเปนสถานศกษาทาหนาทจดการศกษา

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ เปนสถานศกษาทใกลชดกบผเรยนมากทสด เนองจากมภารกจในการจดการศกษาใหกบกลมเปาหมายทมความหลากหลายหรอมลกษณะเฉพาะทแตกตางกนออกไป ซงกจกรรมการดาเนนงานของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอตองสามารถรองรบและตอบสนองตอความตองการการจดการเรยนรทเหมาะสมใหกบบคคลทมความแตกตางกนออกไปตามสภาพพนท ทงกลมเปาหมายทวไปและกลมเปาหมายเฉพาะ ศนยศกษาของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา สงกดสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดกาญจนบร สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ เปนสถานศกษาหนงทจดการศกษาทสนองตอบตอพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) รองรบผเรยนมากเปนอนดบสามของภาคกลาง6 ดาเนนการจดกจกรรมและสนบสนนการจดการศกษาตลอดชวตใหกบประชาชน

5 สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, นโยบายและจดเนนการดาเนนงาน สานกงาน กศน. ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2556, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 1.

6 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, ระบบฐานขอมลและโปรแกรมเพอการบรหารจดการ, เขาถงเมอวนท 12 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก http://203.172.142.230/NFE-MIS/index.php

สำนกหอ

สมดกลาง

5

โดยมการจดการศกษาทหลากหลายรปแบบ เพอใหเหมาะสมกบลกษณะสงคมและเศรษฐกจของประชาชนในบรเวณ ศนยศกษาของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา รองรบผเรยนตามเขตการปกครอง จานวน 17 ตาบล ประชากรสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรกรรม และอตสาหกรรม เปนหลกตามลาดบ โดยศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ มบทบาทหนาท7 ดงน

1. จดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

2. สงเสรม สนบสนน และประสานภาคเครอขาย เพอการจดการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศย

3. ดาเนนการตามนโยบายพเศษของรฐบาลและงานเสรมสรางความมนคงของชาต

4. จด สงเสรม สนบสนนและประสานงานการจดการศกษาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดารในพนท

5. จด สงเสรม สนบสนน พฒนาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

6. วจยและพฒนาคณภาพหลกสตร สอ กระบวนการเรยนร และมาตรฐานการศกษานอกระบบ

7. ดาเนนการเทยบโอนผลการเรยน การเทยบโอนความรและประสบการณ 8. กากบ ดแล ตรวจสอบ นเทศภายใน ตดตามประเมนผลและรายงานผลการดาเนนงาน

การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

9. พฒนาคร และบคลากรทางการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

10. ระดมทรพยากรเพอใชในการจดและพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

11. ดาเนนการประกนคณภาพภายใน ใหสอดคลองกบระบบ หลกเกณฑและวธการทกาหนด

12. ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

เพอใหการจดการศกษาไดอยางมคณภาพ ตามหลกการบรหารองคกรทสามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว โครงสรางองคกรถอวาเปนเรองทตองใหความสาคญ มนกวชาการหลายทานไดสรปปญหาไววา โครงสรางของระบบราชการในปจจบนไมสามารถรองรบการทางานทมงผลสาเรจของงานได8 โครงสรางทเหมาะสมตองยดหยน ปรบตวไดตลอดเวลา ตามการ

7 ประกาศกระทรวงศกษาธการ, กระทรวงศกษาธการ, (ม.ป.ท. : 2551), 2 8 รชนกร ชมนรกษ, โครงสรางสาคญอยางไร ทาไมตองปรบโครงสรางองคกร, (ม.ป.ท.,

ม.ป.ป.), 1-2

สำนกหอ

สมดกลาง

6

เปลยนแปลงของสภาพแวดลอม สนบสนนการทางานแบบบรณาการ และการทางานเปนทม โครงสรางจงเปนเครองมอสาคญทจะนาไปส เปาประสงคทแทจรงในการจดกจกรรมวชาการ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ทงนขนอยกบปจจยตางๆ ทสามารถสงผลกระทบตอการจดกจกรรมวชาการทเปนเครองมอในการพฒนาผเรยนในดานตางๆ นนเอง

ปญหาของการวจย

ประสทธภาพการดาเนนงานการศกษานอกโรงเรยนของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ ในแงของการจดกจกรรมการศกษานอกโรงเรยนทตอบสนองนโยบายของแหงชาต กระทรวงศกษาธการ หรอรฐบาล นนคอการสรางความเสมอภาคทางการศกษา การสงเสรมการศกษาตลอดชวต การสรางสงคมแหงการเรยนร และการจดกจกรรมทเนนผเรยนเปนสาคญ9 ในการจดบรการดานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ซงไดแก หนง การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต การสรางความเสมอภาคทางการศกษา และการสรางสงคมแหงการเรยนร ไดแก การจดการศกษาขนพนฐานใหเยาวชน ประชาชนผดอยโอกาส ขาดโอกาสและพลาดการศกษาในระบบ การบรการของการศกษาตามอธยาศย โดยผานกจกรรมตางๆ สอง การจดกจกรรมทยดผเรยนเปนสาคญ ไดแก การจดกจกรรมการเรยนรทสอดคลองกบความตองการและความสามารถของแตละบคคล

ในการจดการศกษานอกระบบโรงเรยนนน เปนกระบวนการของการศกษาตลอดชวต การจดกระบวนการเรยนรการศกษาจงยดหลกการสาคญ 5 ประการ10 ดงน

1. หลกความเสมอภาคทางการศกษา โดยสวนมากแลวกลมเปาหมายของการศกษานอกโรงเรยนเปนผพลาดโอกาส และ ผดอยโอกาสทางการศกษา ซงอาจมความแตกตางทางดานสถานภาพในสงคม อาชพ เศรษฐกจ และขอจากดตางๆ ดงนนในการจดการศกษาและกระบวนการเรยนรการศกษานอกโรงเรยน ตองไมมการเลอกปฏบต หากแตสรางความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษาและการเรยนรอยางเทาเทยมกน

9 กลมตดตามและประเมนผล กลมแผนงานสานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, อดต

และอนาคต การดาเนนงานจดการศกษานอกโรงเรยน, (กรงเทพฯ : รงสการพมพ, 2548), 13 10 สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงาน

ปลดกระทรวงศกษาธการ เอกสารทางวชาการลาดบท 34/2553, แนวทางการจดการเรยนร หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551, (นนทบร: บรษท ไทยพบบลคเอดดเคชน จากด : 2553), 8-9

สำนกหอ

สมดกลาง

7

เนองจากการใหโอกาสทางการศกษา ไมจากดอาย ชวงวย อาชพ ตลอดจนถงพฤตกรรมบางประการของบคคล ปญหาอปสรรคการดาเนนงานอยางหนงทเกดจากผเรยนทมความตางของชวงวย ความแตกตางทางบคคล และความแตกตางทางสงคมสงแวดลอม โดยเฉพาะผเรยนมการประกอบอาชพทหลากหลาย ทาใหผเรยนมเวลาการเขาเรยนไมพรอมกน สงผลใหการจดการศกษามการขดของจงตองมการปรบเปลยนชวงเวลาใหเขากบกลมผเรยน ดงนนปญหาทเหนไดชดในระดบหนงคอปญหาของชวงเวลาการจดการเรยนการสอน

2. หลกการพฒนาตนเองและการพงพาตนเอง การจดการศกษานอกโรงเรยนจะตองจดการเรยนการสอนและกระบวนการเรยนรเพอใหผเรยนไดพฒนาศกยภาพของตน สามารถเรยนรและเกดความรสกของตนเองทตองการจะพฒนาเปนคนคดเปน สามารถปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมได

การจะแกปญหาได จาเปนตองมการวเคราะหใครครวญในการตดสนใจเลอกแนวทางทดทสดในการแกไขปญหา โดยมปรชญาพนฐานของการศกษานอกโรงเรยน คดเปน (khit pen) เปนปรชญาของ ดร.โกวท วรพพฒน ทนามาเผยแพรจนไดรบการยอมรบทงในประเทศและตางประเทศ11 ซงครงแรกไดนามาใชในวงการศกษานอกโรงเรยนเมอราวป พ.ศ. 2513 ซงถอวาแนวคด คดเปน เปนปรชญาทนามาใชกบการพฒนางานการศกษาผใหญ จนนามากาหนดเปนจดมงหมายทสาคญของการศกษาไทยทกระดบ และใชเรอยมาจนถงปจจบนทวา “การจดการศกษาตองการสอนคนให คดเปน ทาเปน แกปญหาเปน” ปรชญาคดเปน อยบนพนฐานความคดทวา ความตองการของแตละบคคลไมเหมอนกน แตทกคนมจดรวมของความตองการทเหมอนกน ผทมความสามารถคดแกปญหา รจกตนเอง ธรรมชาตและสงแวดลอม จงจะเรยกไดวา ผนนเปนคนคดเปน หรออกนยหนงปรชญาคดเปน มาจากความเชอพนฐานตามแนวพระพทธศาสนา ทสอนใหบคคลสามารถพนทกข และพบกบความสขไดดวยการคนหาสาเหตของปญหา สาเหตของทกข ซงสงผลใหบคคลผนนสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข สรปไดวา คดเปน เปนการวเคราะหปญหาและแสวงหาคาตอบหรอทางเลอกเพอแกปญหาและดบทกข และเปนการคดอยางรอบคอบเพอการแกปญหา โดยอาศยขอมลของตนเอง ขอมลของสงคมสงแวดลอม และขอมลทางวชาการ แตปญหาทพบของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม พ.ศ.2554 – 2558 (12 ตวบงช) นน พบวาผเรยนยงขาดความสามารถดานการคดวเคราะห คดอยาง

11 ดร.ทองอย แกวไทรฮะ, คมอการจดกจกรรมการเรยนร เรอง “คดเปน” วชาทกษะการ

เรยนร, (ม.ป.ท., 2556), 4

สำนกหอ

สมดกลาง

8

มวจารณญาณ12 สะทอนไปถงผลการทดสอบระดบชาต (N-NET) การศกษาขนพนฐาน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา ในกลมตวบงชพนฐาน ตวบงชท 5 ตวบงชยอยท 5.1 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนการศกษาขนพนฐาน มระดบคาคะแนน 5.05 ทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนการศกษาขนพนฐานของสถานศกษามระดบคณภาพตองปรบปรง ดงตารางท 1

ตารางท 1 ตวบงชท 5 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน

ตวบงช ท 5

รายละเอยดมาตรฐาน

ผลการประเมนฯ โดย สมศ. นาหนก

(คะแนน) คา

(คะแนน) ระดบคณภาพ

5.1 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนการศกษาขนพนฐาน

10.00 5.05 ตองปรบปรง

5.2 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนการศกษาตอเนองทสามารถจบการศกษาตามหลกสตร/โครงการ

5.00 5.00 ดมาก

5.3 ผเรยนการศกษาตอเนองทนาความรไปใชประโยชน

5.00 4.93 ดมาก

ภาพรวม 20.00 14.93 ด

ทมา : สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), รายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554 – 2558), (ม.ป.ท., 2556), 23

นอกจากนในการจดการศกษานอกระบบโรงเรยนนน มภารกจสาคญทมงใหประชาชนไดรบการศกษาอยางทวถง โดยเฉพาะการศกษาขนพนฐานทจาเปนตอการดารงชวตตามมาตรฐานของสงคม13 แตจากรายงานประเมนคณภาพสถานศกษาโดยตนสงกด ปงบประมาณ 2555 (6 มาตรฐาน

12 สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), รายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554 – 2558), (ม.ป.ท., 2556), 42

13 สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ เอกสารทางวชาการลาดบท 34/2553, แนวทางการจดการเรยนร

สำนกหอ

สมดกลาง

9

27 ตวบงช) ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา พบวา มาตรฐานท 2 การจดการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน อยในระดบ พอใช เทานน เมอศกษาตามรายละเอยดของตวบงชในมาตรฐานท 2 ตวบงชท 2.7 คณภาพของผเรยน/ผสาเรจการศกษานอกระบบ มคาเฉลย 2 ควรปรบปรง ตวบงชท 2.3 การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ มคาเฉลย 3 พอใช ดงตารางท 1 มาตรฐานท 2 การศกษานอกระบบและการศกษาขนพนฐาน14 สงผลใหหลกการพฒนาผเรยนใหเปนคนคดเปนไมประสบผลสาเรจ ผเรยนควรไดรบการพฒนาในดานความสามารถในการคด การนาองคความรทไดจากการคดดานตางๆ จดทาเปนสารสนเทศ เอกสารประกอบเพอใชเปนคมอการเรยนร เปนแนวทางใหบคคลอนไดศกษา และใชเปนสอการเรยนรตอไป ดงตารางท 2

ตารางท 2 มาตรฐานท 2 การศกษานอกระบบและการศกษาขนพนฐาน

มาตรฐานท 2

รายละเอยดมาตรฐาน ผลการประเมนโดยตนสงกด คาเฉลย ระดบคณภาพ

ต 2.1 การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 3 พอใช ต 2.2 การพฒนาสอและแหลงเรยนรทสอดคลองกบหลกสตร

และกจกรรม การเรยนรของผเรยน 4 ด

ต 2.3 การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ 3 พอใช ต 2.4 ครและบคลากรทางการศกษามความสามารถในการ

จดการเรยนร ตามหลกการจดการศกษานอกระบบ 4 ด

ต 2.5 คณภาพของครและบคลากรทางการศกษา 4 ด ต 2.6 ความรความสามารถของผสาเรจการศกษานอกระบบ 3 พอใช ต 2.7 คณภาพของผเรยน/ผสาเรจการศกษานอกระบบ 2 ควรปรบปรง

ภาพรวม 3.29 พอใช

ทมา : ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, รายงานผลการประเมนตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ปงบประมาณ 2556, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 25.

14 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, รายงานผลการ

ประเมนตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ปงบประมาณ 2556, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 25.

สำนกหอ

สมดกลาง

10

3. หลกการบรณาการการเรยนรกบวถชวต หลกการนตงอยพนฐานของการจดการเรยนรทสมพนธกบสภาพปญหา วถชวต สภาพแวดลอมและชมชนทองถนของผเรยน ซงเปนหลกการทสาคญหลกการหนงในการจดทาหลกสตรสถานศกษา สงผลโดยตรงตอการจดกระบวนการเรยนร ในลกษณะของการบรณาการ โดยการบรณาการสาระตางๆ เพอการเรยนร และบรณาการวธการจดการเรยนการสอน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพชวตของผเรยน

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกายงไมพบหลกฐานรองรอยของการบรณาการรายวชาเพอการเรยนรทเหมาะสม ซงการวดและประเมนการจดการเรยนรในสาระตางการเรยนรมระดบคณภาพทตองปรบปรง ดงน สาระการเรยนรทกษะการเรยนร ไดระดบคณภาพตองปรบปรง สาระการเรยนรความรขนพนฐาน ไดระดบคณภาพตองปรบปรงเรงดวน สาระการเรยนรการประกอบอาชพ ไดระดบคณภาพตองปรบปรงเรงดวน สาระการเรยนรการดาเนนชวต ไดระดบคณภาพตองปรบปรง และสาระการเรยนรการพฒนาสงคม ไดระดบคณภาพตองปรบปรง

4. หลกความสอดคลองกบปญหาความตองการและความถนดของผเรยน หลกการนเปนการสงเสรมใหผเรยนรจกความตองการของตนเอง สามารถจดการศกษาใหกบตนเองไดอยางเหมาะสม โดยครมบทบาทในการสงเสรมกระบวนการเรยนรดวยตนเองของผเรยน ในการใหผเรยนมสวนรวมกาหนดวตถประสงค สาระการเรยนรวธการเรยน และการประเมนผลการเรยนรของตนเอง ซงเปนกระบวนการทผเรยนเปนสาคญ

ทงนพบวา สถานศกษายงไมมแผนการจดกจกรรมและการจดการศกษาตอเนอง มสอและแหลงการเรยนทไมสมบรณ ไมมรองรอยและเอกสารการสรปผลกจกรรมการศกษาทสามารถแสดงถงการนาขอผดพลาดมาพฒนาปรบปรงในครงตอไป15 สถานศกษายงตองปรบปรงหลกสตรการศกษาตอเนองทสอดคลองกบบรบทของสงคม ใหมความทนสมย และสนองตอบตอความตองการของชมชน สงคม เศรษฐกจ ในยคปจจบน โดยวธการเรยนรดวยตนเอง หรอใชกระบวนการจดการความรเพอเพมประสทธภาพ

5. หลกการเรยนรรวมกนและการมสวนรวมของชมชน การมสวนรวมของชมชนนบวาเปนหลกการสาคญในการจดการศกษานอกโรงเรยน ชมชนสามารถเขามารวมในการจดทาหลกสตรสถานศกษา การจดสรรทรพยากรเปนแหลงเรยนรและสนบสนนในเรองอนๆ เพอผลตผเรยนใหเปนสมาชกทดของชมชนตอไป

หลกการนศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยมขอบกพรองในการมสวนรวมของชมชนทไมมากนก ตลอดจนบคลากรทางการศกษาไมมความกาวหนาและมนคงทางอาชพ ม

15 สานกงาน กศน.จงหวดกาญจนบร, รายงานประเมนคณภาพสถานศกษาโดยตนสงกด

ประจาปงบประมาณ 2555, (ม.ป.ท. : ม.ป.ป.), 16

สำนกหอ

สมดกลาง

11

การลาออกไปประกอบอาชพอนอยเสมอ ทาใหการจดการศกษาและการบรการของสถานศกษาทตองอาศยปฏสมพนธกบชมชนหรอเครอขายไมตอเนอง ทรพยากรดานบคลากร ยกตวอยาง เชน ครอาสาสมคร รบผดชอบงานเอกสารในอาเภอควบคไปกบการจดการเรยนการสอน ตลอดจนถงการนเทศตดตาม จงเกดความรบผดชอบงานบางกจกรรมไมประสบผลสาเรจ นอกจากนยงไมพบการมสวนรวมของภาคเครอขายในการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยในขนตอนการวางแผนการดาเนนงาน ขนการตดตาม และขนการนาผลการประเมนไปใชปรบปรงการดาเนนงาน

ชลทตย เอยมสาอางค ทาหนาทหวหนาหนวยศกษานเทศก สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เปดเผยถงปญหาทไดพบจากการนเทศตดตามการจดกจกรรมของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยในอดต16 วารปแบบของการนเทศตดตามทผานมายงไมนาไปสการพฒนางานหรอการแกไขปญหา หรอปรบปรงวธการปฏบตงานใหมประสทธภาพยงขนเทาทควร ทงนยงพบวาผปฏบตงานยงขาดแนวทางการทางานทชดเจน ทาใหการปฏบตงานทผานมาของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยขาดนวตกรรม โดยเฉพาะนวตกรรมในดานการจดการศกษาทสอดคลองกบกลมเปาหมายแตละกลม ทงกลมวยแรงงาน กลมพเศษ กลมผสงอาย แรงงานในสถานประกอบการ รวมทงกลมทตองการเพมขดความสามารถของตนเอง เชน กลมผนาชมชน หรอผทตองการจะเปนผนาชมชน กลมอาสาสมครชมชน กลมแมบาน ซงตองการเขาถงรปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบบรบทของตนเองและของสงคม เชนเดยวกบศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ พบวา การดาเนนงานดานการนเทศตดตามผลการจดกจกรรม/โครงการ ไมตอเนอง17 การจดกจกรรมทกกจกรรมตองมการประเมลผลและรายงานผลการจดกจกรรม เพอทราบถงปญหา อปสรรค และแนวทางในการดาเนนงานครงตอไป สงผลใหไมมการดาเนนงานเพอปรบปรงพฒนาตามวงจรคณภาพ PDCA รวมถงไมพบการนเทศตตามและประเมนผลการศกษาขนพนฐานและการศกษาเพอพฒนาอาชพ เพอนาผลการนเทศและการประเมนไปเปนขอมลในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนการศกษาขนพนฐานและการศกษาตอเนอง

จะเหนไดวา กระบวนการบรหารจดการศกษามความจาเปนอยางยงในการจดกจกรรมวชาการเพอมงใหประชาชนไดรบการศกษาอยางทวถง โดยเฉพาะการศกษาทจาเปนตอการดารงชวตตามมาตรฐานของสงคม จากเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความตองการศกษาถงระดบการจดกจกรรมของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา โดยใชความแตกตางกนไป

16 ชลทตย เอยมสาอาง, “กศน.ผดนเทศแนวใหมฟง 3 ฝาย,” ขาวสด (12 มกราคม 2553):

30. 17 สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), รายงานการ

ประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554 – 2558), (ม.ป.ท., 2556), 14

สำนกหอ

สมดกลาง

12

ในแตละอาชพ แตละชวงอาย ของกลมเปาหมายตามประสทธภาพการจดการศกษาใหกลมเปาหมายกลมตางๆ (เชน กลมเดก กลมเยาวชน กลมวยแรงงาน กลมผสงอาย กลมคนพการ กลมผดอยโอกาส

กลมชาตพนธชนกลมนอย กลมคนไทยในตางประเทศ และกลมคนไทยทวไป เปนตน) ทเขารวมกจกรรมการเรยนรหรอไดรบบรการจากการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยทสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ และเพอเปนหนทางไปสการหาขอบกพรองทควรนาไปปรบปรง หาแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ใหสามารถรองรบกลมเปาหมายดงกลาวไดในการพฒนาตนเอง บคลรอบขางและชมชน ไปสองคความรตลอดชวต

วตถประสงคของการวจย จากความเปนมา ความสาคญ และปญหาของการวจย ผวจยจงไดกาหนดวตถประสงคไวดงน 1. เพอทราบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา 2. เพอทราบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ขอคาถามของการวจย เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคทกาหนดไว ผวจยจงไดตงขอคาถามสาหรบการคนควาอสระครงนไว ดงน

1. การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา อยในระดบใด

2. แนวทางในการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาเปนอยางไร

สมมตฐานของการวจย

1. ระดบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบมาก 2. แนวทางในการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาในแตละกจกรรมจาเปนตองใชเทคโนโลยเขามาชวยเพมมาตรฐานการเรยนร

สำนกหอ

สมดกลาง

13

ขอบขายของการวจย

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา เปนสถานศกษาทมหนาทในการจดการศกษา มการดาเนนการจดการศกษาในลกษณะขององคกรเชงระบบ ซง แคทซ (KatZ) และคาน (Kahn) ไดกลาวไววา องคกรเชงระบบเปนความสมพนธซงกนและกนของสวนตางๆ ไดแก ปจจยนาเขา (Input) กระบวนการ (Process) ผลผลต (Output) และการใหขอมลยอนกลบ (Feedback) ทมปฏสมพนธกบสภาพแวดลอม (Context) ซงไมใชองคประกอบทางการศกษา แตสามารถสงผลกระทบตอการดาเนนงานทงทางตรงและทางออม ไดแก สภาพภมศาสตร สภาพทางเศรษฐกจและสงคม18 ปจจยนาเขาซงเปนพนฐานในการบรหารงานทกองคกร ถอวาเปนปจจยทสาคญของการบรหาร นนกคอ ไดแก 4M’s คอ 1) คน (Man) ไดแก บคคลหรอกลมบคคลทรวมกนทางาน 2) เงน (Money) ไดแก งบประมาณทใชในการดาเนนงาน 3) วสดสงของ (Materials) ไดแก วสดอปกรณ เครองมอเครองใช เทคโนโลยตางๆ 4) การจดการ (Management) ไดแก การบรหารงานโดยผบรหาร19 โดยปจจยนาเขานจะถกสงเขาสกระบวนการ ไดแก 1) การบรหารจดการศกษา 2) การจดการเรยนการสอน 3) การนเทศ ตดตามการดาเนนงาน ซงการจดกจกรรม ผวจยไดสรปภาพรวมของการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ไวใน 2 ภารกจหลก คอ การศกษานอกระบบ และ การศกษาตามอธยาศย โดยมโครงสรางการดาเนนงาน 5 ฝาย คอ กลมอานวยการ กลมงานแผนงานและงบประมาณ กลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย กลมงานการศกษาตอเนอง และกลมงานภาค เครอขายและกจกรรมพเศษ ซ งแบงกจกรรมออกเปน 7 กจกรรม คอ 1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทงนเพอใหไดผลผลตอนไดแก คณภาพการศกษา หรอกคอการทผเรยนไดรบบรการทางการศกษาทมคณภาพและไดมาตรฐานแตละหลกสตรหรอกจกรรม20

18 Daniel Katz and Robert L. Kahn, The Social Psychology of Organization,

2nd ed. (New York : John Wiey and Son, 1978), 20. 19

จนทราน สงวนนาม, ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารสถานศกษา, พมพครงท 1

(กรงเทพฯ: บค พอยท, 2545), 21. 20 สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, แนวทางการประกนคณภาพการศกษานอก

โรงเรยน, (กรงเทพฯ : กลมงานพฒนามาตรฐานการศกษานอกโรงเรยน, 2547), 6.

สำนกหอ

สมดกลาง

14

แผนภมท 1 ขอบขายของการวจย

ทมา : Katz Daniel, and Kahn Robert L, The Social Psychology of Organization,

2nd ed. (New York : John Wiley & Son, 1978) 20.

: จนทราน สงวนนาม, ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารสถานศกษา , พมพครงท 1

(กรงเทพฯ: บค พอยท, 2545), 21.

: กระทรวงศกษาธการ, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย , การดาเนนงานการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย , (กรงเทพฯ: รงสการพมพ, 2551), 7. : สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน , แนวทางการประกนคณภาพการศกษานอกโรงเรยน, (กรงเทพฯ : กลมงานพฒนามาตรฐานการศกษานอกโรงเรยน, 2547), 6.

ปจจยนาเขา (Input)

1. คน 2. เงน 3. วสด อปกรณ 4. การจดการ

กระบวนการ (Process)

1. กระบวนการบรหารจดการศกษา

2. กระบวนการจดการเรยนการสอน

3. กระบวนการนเทศ ตดตามและ ประเมนผล

ผลผลต (Output)

คณภาพการศกษา ผเรยนไดรบบรการทางการศกษาทมคณภาพและไดมาตรฐานแตละ

หลกสตรหรอกจกรรม

ขอมลยอนกลบ (feedback)

สภาพแวดลอม (Context)

- สภาพภมศาสตร - สภาพทางเศรษฐกจ

- สภาพสงคม

การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของ ศนย กศน.อาเภอทามะกา ส

ำนกหอสมดกลาง

15

ขอบเขตของการวจย

ในการศกษาครงน ผวจยตองการทราบถงระดบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ผวจยจงไดกาหนดขอบเขตของการคนควาอสระในการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางหลกของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา เปน 7 กจกรรม คอ 1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ดงแผนภมท 2

แผนภมท 2 ขอบเขตของการวจย ทมา : สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, การดาเนนงานการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย , (กรงเทพฯ: รงสการพมพ, 2551), 7.

การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ของ กศน.อาเภอทามะกา

1. การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

2. หองสมดประชาชน 3. สงเสรมการรหนงสอ

4. การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ

5. การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6. การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน

7. การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

สำนกหอ

สมดกลาง

16

นยามศพทเฉพาะ ผวจยไดกาหนดนยามศพททมความเกยวของกบการคนควาอสระครงน เพอใหมความเขาใจตรงกน ดงน

กจกรรมวชาการ หมายถง กจกรรมการศกษาทจดขนใหผเรยนปฏบตอยางใดอยางหนงเพอการเรยนร พฒนาคณภาพผเรยน ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ตามหลกสตรหรอกจกรรมทเปดใหบรการ เพอใหไดรบบรการทางการศกษาทมคณภาพและไดมาตรฐานแตละหลกสตรหรอกจกรรม ประกอบดวย 7 กจกรรมหลก คอ 1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา หมายถง สถานศกษาทดาเนนการจดการศกษานอกระบบและการศกษาศกษาตามอธยาศยระดบอาเภอ 1 ใน 13

สถานศกษา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดกาญจนบร สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ตงอยท ตาบลทาเรอ อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร

สำนกหอ

สมดกลาง

17

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

จากสภาพปจจบน ปญหา วตถประสงคของการวจย และตวแปรทใชศกษา เพอใหเกดความร ความเขาใจเกยวกบรายละเอยดทเกยวของกบการวจยในครงนใหมากขน ผวจยจงทาการรวบรวมเนอหา วรรณกรรมทเกยวของ ดงรายละเอยดดงตอไปน 1. ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา 2. กจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

แทจรงแลวการศกษานอกระบบโรงเรยนในประเทศไทยนน มประวตความเปนมาอยางยาวนาน ในอดตการจดการศกษายงไมมระบบทแนนอนและยงไมมโรงเรยนตงขนอยางเปนกจจะลกษณะ นอกจากการศกษาในครอบครวแลว กจะมการศกษาในวง และวด หรอสานกสงฆเทานน ซงการศกษาดงกลาวจะศกษาตามความตองการทจะสามารถนามาใชในชวตประจาวน21 ไมมผรบผดชอบจดการศกษาโดยตรง ไมมกาหนดเวลาเรยน และไมมสถานทเรยน การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เดมเรยกวาการศกษานอกโรงเรยน อยในความรบผดชอบของกองการศกษาผใหญ สงกดกรมสามญศกษา ในการดาเนนงานของการศกษานอกโรงเรยนมดาเนนการอยางตอเนอง โดยมวตถประสงคเพอแกไขปญหาสาหรบผใหญทไมรหนงสอ ตอมาในป พ.ศ. 2481 รฐบาลของ พลตรหลวงพบลยสงคราม ไดนาเอานโยบายการศกษาผใหญมาใชดาเนนการตอจากรฐบาลของพระยาพหลพลพยหเสนาทเปนนายกรฐมนตร อยางจรงจงในการสอนผใหญใหรหนงสอ ใหอานออก เขยนได และใหเขาใจถงหนาทของพลเมองของชาต จากนนในป พ.ศ. 2512 องคการศกษาโลก (World Education Inc) ไดสงผเชยวชาญมาชวยงานการศกษาผใหญในประเทศไทย จงไดมการเสนอใหมการปรบปรงการเรยนการสอนผใหญเสยใหม โดยใหการเรยนการ

21 หนวยศกษานเทศก: กรมการฝกหดคร, ทวป อภสทธ กศ.บ. กศ.ม. (การอดมศกษา),

การศกษานอกโรงเรยน, (ม.ป.ท., 2523.), 24-25.

สำนกหอ

สมดกลาง

18

สอนสอดคลองกบการวางแผนครอบครวดวย ประกอบกบในป พ .ศ. 2513 องคการศกษาโลก (World Education Inc) จดใหมการประชมเกยวกบการศกษาผใหญขนทประเทศอนโดนเชย ซงทประชมมมตทประชมใหทาการสอนใหผใหญรหนงสอควบคไปกบการวางแผนครอบครวดวย ดงนน

ประเทศไทยจงนาแนวคดดงกลาวนมาปรบปรงการศกษาผใหญของประเทศไทย โดยเรยกวา

การศกษาผใหญขนพนฐานแบบเบดเสรจ22 ในสมยรตนโกสนทรตอนกลาง คอในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

แนวความคดการจดการศกษาเรมเปลยนแปลงไปตามสภาพความเจรญกาวหนาของบานเมอง ไดมการกอตง กระทรวงธรรมการ ขนเมอวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2435 เพอทาหนาทดแลศาสนา การศกษา การพยาบาล และพพธภณฑ23 ซงกระทรวงธรรมการมการเปลยนชอไปมาหลายครงระหวางชอเรยกกระทรวงธรรมการและ กระทรวงศกษาธการ จนในป พ.ศ. 2484 ไดขอยตโดยใชชอวา กระทรวงศกษาธการ จนถงปจจบน

กระทรวงศกษาธการ มหนาทหลกในดานการศกษา วฒนธรรม และการศาสนา มหนวยงานระดบสานกงานในสงกด 5 หนวยงาน คอ - สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ - สานกงานเลขาธการสภาการศกษา - สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

- สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา - สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (Office of the Permanent Secretary, Ministry of

Education) เปนหนวยงานระดบกรม ในสงกดกระทรวงศกษาธการ เดมสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ เปนหนวยงานทมหนาทรบผดชอบงานธรการทวไปของกระทรวงศกษาธการ แตในภายหลงเมอมการปฏรประบบการศกษา24 ในป พ.ศ. 2546 จงทาใหสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ไดรวมกจการของกรมการศกษานอกโรงเรยน (กศน.) สานกงานคณะกรรมการขาราชการ

22 กระทรวงศกษาธการ, กองการศกษาผใหญกรมสามญศกษา, คมอการดาเนนงานและหลกสตรการศกษาผใหญแบบเบดเสรจ, (ม.ป.ท., 2521.),120. 23 กระทรวงศกษาธการ, ประวต, เขาถงเมอวนท 30 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/moe/th/profile/index.php?Key=profile

24 หนวยศกษานเทศก, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, รวมบทความการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ป 2552, (รงสการพมพ, 2552.), 25

สำนกหอ

สมดกลาง

19

คร (กค.) สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) และกรมพลศกษาบางสวน เขามาไวในหนวยงานเดยวกน

ภายหลงทประเทศไทยมการปฏรปการศกษา ในชวงป พ .ศ. 2540 แนวความคดเรองการศกษาตลอดชวตเรมมพลงกอเกดความเปลยนแปลงของวธการจดการศกษา มการปร บเปลยนโครงสรางการบรหารงานของกระทรวงศกษาธการ สงผลใหกรมการศกษานอกโรงเรยนเปลยนสถานะเปนสานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน เปนหนวยงานระดบกอง สงกดสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ แตยงคงมหนาทปฏบตงานเชนเดม จงทาใหการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตยงไมมประสทธภาพเทาทควร งานการศกษานอกระบบจงยงขาดกลไกทจะขบเคลอนใหบรรลเปาหมาย รฐบาลจงจดใหมกฎหมายเพอใหเปนกลไกในการดาเนนงานไปสประสทธภาพ จงจดใหมกฎหมายเพอสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยให เปนไปอยางมระบบและตอเนอง และเพอทาใหประชาชนทขาดโอกาส ไดมโอกาสเรยนร สามารถพฒนาคณภาพชวตของตนเองไดตามศกยภาพ นาไปสการเปนสงคมแหงการเรยนรและภมปญญา อนจะมผลในการพฒนากาลงคนและตอเนองไปพฒนาประเทศชาตใหเจรญกาวหนาตอไป จงมการประกาศใชพระราชบญญตการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ .ศ. 2551 มผลทาใหสานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยนเปลยนชอเปนสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ในปจจบน มสถานศกษาในสงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย จานวน 964 แหง ดงน 1 สถานศกษาสงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกรงเทพมหานคร คอ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเขต (กศน.เขต) จานวน 50 แหง 2 สถานศกษาสงกดสานกสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวด คอ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ (กศน.อาเภอ) จานวน 877 แหง 3 สถานศกษาสงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย จานวน 37 แหง แยกเปนดงน 1) ศนยการศกษานอกโรงเรยนกาญจนาภเษก (วทยาลยในวง) 2) ศนยฝกและพฒนาอาชพเกษตรกรรมวดญาณสงวรารามวรมหาวหารอนเนองมาจากพระราชดาร 3) ศนยฝกและพฒนาอาชพราษฎรไทยบรเวณชายแดน

4) ศนยฝกวชาชพจงหวดกาญจนบรสามสงฆทรงพระคณ 5) ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา 6) ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา (เอกมย)

สำนกหอ

สมดกลาง

20

7) ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษารงสต

8) ศนยวทยาศาสตรและวฒนธรรมเพอการศกษารอยเอด

9) อทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลา ณ หวากอ จงหวดประจวบครขนธ 10) ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

11) สถาบนการศกษาทางไกล

12) สถาบนการศกษาตอเนองสรนธร 13) สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกรงเทพมหานคร 14) สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาค

15) สถาบนสงเสรมและ พฒนานวตกรรมการเรยนร พระราชบญญตการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2551 สบเนองมาจาก

กฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตมหลกการจดการศกษาใหเปนการศกษาตลอดชวตใหสาหรบประชาชน รวมถงใหทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา ทงนสถานศกษาอาจจดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย รปแบบใดรปแบบหนงหรอทงสามรปแบบกได25 โดยมหลกการของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ดงน 1. เนนความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษา ตองการกระจายโอกาสทางการศกษาใหครอบคลมและทวถง 2. สงเสรมการจดการศกษาอยางตอเนองตลอดชวต โดยใหมความยดหยนในเรองของกฎเกณฑ ระเบยบตาง ๆ

3. จดการศกษาใหสนองตอความตองการของกลมเปาหมายในการเรยนรสงทสมพนธกบชวตประจาวน

4. จดการศกษาหลากหลายรปแบบโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ผสอนไมไดจากดเฉพาะคร อาจจะเปนผร ผเชยวชาญจากหนวยงานหรอจากทองถน

การศกษามความจาเปนตอมนษยในทกชวงวยของชวต เนองจากการทตองเผชญกบการเปลยนแปลงของสงคมและสงแวดลอมตลอดเวลา การเรยนรในชวงวยเรยนนนจงเปนเพยงสวนหนงเทานน บคคลหนงจะสามารถรบการศกษาไดตงแตเกดจนตาย ดงนนการศกษาจงเปนการเรยนรทเกดขนตลอดชวต หรอทเรยกวาการศกษาตลอดชวต เอดการ แฟร อดตรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ประเทศฝรงเศสและคณะ ได ใหความหมายของการศกษาตลอดชวตไววา การศกษาตลอดชวตไม ใชระบบการศกษา แตเปนแมบท

25 “พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542,” ราชกจจานเบกษา เลมท 116, ตอนท 74 ก (19 สงหาคม 2542): 6.

สำนกหอ

สมดกลาง

21

ของการศกษา โดยรวมการศกษาแตละแบบมาจดใหมความตอเนอง ผสมผสานและเสรมซงกนและกน26

อาร เอช เดฟ นกการศกษา ไดใหความหมายของการศกษาตลอดชวตไววา เปนแนวความคดทยายามมองการศกษาในภาพรวม ซงรวมการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ใหมการประสานสมพนธกนในดานของความตอเนองของเวลาและเนอหาสาระทคนตองนาไปใช การศกษาตลอดชวตจะตองมลกษณะทยดหยนในดานเวลา สถานท เนอหา และเทคนคการเรยนการสอน ตลอดจนการเรยนรทหลากหลายรปแบบวธการ27

สมาล สงขศร ไดใหความหมายของการศกษาตลอดชวตวา ภาพรวมของการศกษาทกประเภททเกดขนตลอดชวตของมนษยตงแตเกดจนตาย เปนการศกษาเพอมงการพฒนาบคคลใหปรบตวเขากบการเปลยนแปลงในทกชวงชวตและพฒนาตอเนองไปใหเตมศกยภาพของแตละบคคล28 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545

มาตรา 4 กาหนดความหมายของการศกษาตลอดชวตไววา เปนการศกษาทเกดขนจากการผสมผสานระหวางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอใหสามารถพฒนาคณภาพชวตไดอยางตอเนองตลอดชวต

ในการนการศกษานอกระบบ29 เปนคาทแปลมาจากภาษาองกฤษตรงกบคาวา “Non –

formal Education” มสถาบนบางแหงใชคาภาษาไทยแทนคานวา “การศกษาอรปนย” และบางหนวยงานกตความหมายวา “การศกษานอกโรงเรยน” และยงถอวาการศกษานอกโรงเรยนกบการศกษาผใหญนนเปนอยางเดยวกน30 หรออาจใชแทนกนไดในการกลาวถงเมอตองการตความอยางใดอยางหนง การศกษาการศกษานอกระบบนน อาจพจารณาไดวาเปนขบวนการหนงของการหลอหลอมของสงคม ในระดบพนฐาน และทาหนาทเชนเดยวกบองคการหรอแหลงหลอหลอมของสงคมทาง

26 Faure, Learning to Be, Paris : UNESCO 27 R.S. Dave, Foundation of Lifelong Education, Paris : UNESCO 28

สมาล สงขศร, ยทธศาสตรการศกษาตลอดชวตเพอสงคมไทย ในศตวรรษท 21, (บรษทพมพด จากด, 2543)

29 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ สานกงานการศกษานอกโรงเรยน, ทศทางการจดการศกษา กศน.ยคใหม, (กรงเทพฯ: กลมพฒนางาน กศน., 2550), 54

30 กระทรวงศกษาธการรวมกบสมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย และ เวลด เอดเคชน (สหรฐอเมรกา), รายงานการศกษานอกโรงเรยน, (พระนครอกษรบณฑต, 2517), 52

สำนกหอ

สมดกลาง

22

อนๆ31 ไมวาจะเปนครอบครว ชมชน สงคมและสงแวดลอม องคการทางสงคม หรอโรงเรยนในระบบการศกษาปกตกตาม

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 มาตราท 15 การศกษานอกระบบ หมายถง การศกษาซงจดขนนอกระบบปกต ซงจดใหกบประชาชนทกเพศทกวย ไมมการจากดพนฐานการศกษาอาชพประสบการณหรอความสนใจ โดยมจดมงหมายทจะใหผเรยนไดรบความรในดานความรพนฐานในการดารงชวต ความรทางดานทกษะ การประกอบอาชพและความรดานอน ๆ ทงนเพอเปนพนฐานในการดารงชวต การจดการศกษาจงมความยดหยนในการกาหนดจดมงหมาย รปแบบ วธการจดการศกษาระยะเวลาของการศกษา การวดผลและประเมนผล ซงเงอนไข การสาเรจการศกษา โดยเนอหาและหลกสตร จะตองมตามเหมาะสมสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของผเรยนแตละคนดวย

ตามมาตรา 4 ในพระราชบญญตสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2551 ระบวาการศกษานอกระบบ หมายถงกจกรรมการศกษาทมกลมเปาหมายผรบบรการและวตถประสงคของการเรยนรทชดเจน มรปแบบ หลกสตร วธการจดและระยะเวลาเรยนหรอฝกอบรมทยดหยนและหลากหลายตามสภาพความตองการและศกยภาพในการเรยนรของกลมเปาหมายนนและวธการวดผลและประเมนผลการเรยนรทมมาตรฐานเพอรบคณวฒทางการศกษา หรอเพอจดระดบผลการเรยนร การศกษานอกระบบจงเปนการสงเสรมและสนบสนนการศกษานอกระบบตงแตปฐมวยจนจบการศกษาขนพนฐาน ซงเปนกจกรรมทสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ทกแหงดาเนนการ โดยมนโยบายดงน - พฒนาหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานทมงเนนใหผเรยนสามารถทจะนาสาระการเรยนรและวธการเรยนรไปใชประโยชนไดจรงในการพฒนาคณภาพชวตโดยรวม และสรางเสรมสมรรถนะการประกอบอาชพทสามารถสรางรายไดอยางมนคง - ดาเนนการใหผเรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานน ไดรบการสนบสนนคาจดซอตาราเรยน คาจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยน และคาเลาเรยน เพอเพมโอกาสในการรบการศกษาอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเสยคาใชจาย

- จดหาตาราเรยนของการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานทมคณภาพตามทสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ใหการรบรองคณภาพและทนตอ

31 Bock John C. and Papagiannis Georgo J, The Dymystification of Non-

Formal Education : A Social-Psychological Paradigm for Comparative Study of

Non-Formal Education, SIDEC., Stanford University, memeography, 17-24

สำนกหอ

สมดกลาง

23

ความตองการของผเรยน พรอมทงจดใหมระบบหมนเวยนตาราเรยน เพอเปดโอกาสใหผเรยนทกคนสามารถเขาถงการใชบรการตาราเรยนอยางเทาเทยมกน

- ขยายการจดการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานทมคณภาพใหกบประชากรวยแรงงานทไมจบการศกษาในภาคบงคบและไมอย ในระบบโรงเรยน โดยเฉพาะผดอยโอกาสกลมตางๆ ดวยวธเรยนทหลากหลาย

- สงเสรม สนบสนน และเรงรดใหศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทกแหง ดาเนนการเทยบโอนความรและประสบการณ รวมทงผลการเรยนอยางเปนระบบไดมาตรฐาน สอดคลองกบหลกสตรเพอขยายโอกาสทางการศกษาใหกบประชาชนอยางกวางขวาง - พฒนาระบบฐานขอมลรวมของนกศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ใหมความครบถวน ถกตองทนสมย และเชอมโยงกนทวประเทศ สามารถสบคนและสอบทานไดทนความตองการเพอประโยชนในการจดการศกษาใหกบผเรยนและการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ

- จดใหมวธการเรยนรทเนนการฝกปฏบตจรง เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจและเจตคตทดตอการเรยนรนนๆ รวมทงสามารถพฒนาทกษะเกยวกบสาระและวธการเรยนรทสามารถนาไปประยกตใชไดอยางมประสทธภาพ

- พฒนาระบบการประเมนเพอเทยบระดบการศกษาทมความโปรงใส ยตธรรมตรวจสอบได มมาตรฐานตามทกาหนด และสามารถตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ

การศกษาตามอธยาศย หมายถง การศกษาทเกดขนตามวถชวตทเปนการเรยนรจากประสบการณ จากการทางาน จากบคคล จากครอบครว จากชมชน จากแหลงความร เพอเพมพนความรทกษะ ความบนเทง และการพฒนาคณภาพชวต โดยมลกษณะทสาคญ คอ ไมมหลกสตร ไมม เวลาเรยนทแน นอน ไม จากดอาย ไมมการลงทะเบยน และไมมการสอน ไมมการรบประกาศนยบตร ม หรอไมมสถานทแนนอน ซงลกษณะการเรยนสวนใหญ เปนการเรยนเพอความร และนนทนาการ อกทงยงไมจากดเวลาเรยน สามารถเรยนไดตลอดเวลาและเกดขนในทกชวงวย32

แนวคดในการจดการศกษาตามอธยาศย ในพนทหางไกลหรอพนทชนบท การศกษาในโรงเรยนยงไมสามารถครอบคลมกลมเปาหมายดงกลาวได เชน ในประเทศทดอยพฒนาและประเทศทกาลงพฒนาทงหลายนน ผคนสวนใหญจะไดรบการศกษาในรปแบบของการศกษาตามอธยาศยคอนขางมาก ไมวาจะเปนเดกเลก ชายหรอหญงเรยนรไดจากภาษาพด มารยาททางสงคม และการคบ

32 กรมการศกษานอกโรงเรยน, การศกษาตามอธยาศย, (กรงเทพมหานคร: 2538), 83

สำนกหอ

สมดกลาง

24

คาสมาคมกบผอนทวไป33 และเรยนรการเอาตวรอดและการดารงชวตทปลอดภยและเปนสขจากพอแม และสมาชกอนในครอบครว เมอเตบโตขนอกระดบ ผชายมกจะเรยนรอาชพจากพอหรอพชาย สวนผหญงจะเรยนเกยวกบการปรงอาหาร การเลยงนอง การเยบปกถกรอย และหตถกรรมในครวเรอน แตในพนทมการพฒนาขนมาอกระดบหนง เชน ในสงคมเมอง ซงตองการสงตอบสนองความตองการมากขน การศกษาตามอธยาศยจงมความสาคญมากขน ซงในปจจบนมการเปลยนแปลงทรวดเรว สมาชกของสงคมตองกาวตามความร ขอมล ขาวสารตางๆ การศกษาตามอธยาศยจงมความสาคญในชวตประจาวนมากยงขน มาตรา 15 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ฉบบ พทธศกราช 2542 นยามวา การศกษาตามอธยาศย เปนการศกษาท ให ผเรยนได เรยนร ดวยตนเองตามความสนใจ ศกยภาพความพรอมและโอกาส โดยศกษาจากบคคล ประสบการณ สงคม สภาพแวดลอม สอ หรอแหลงความรอนๆ34

การศกษาตามอธยาศย หมายถง ผลของการเรยนร อนเกดจากสถานการณ ทผเรยน หรอแหลงความร อยางใดอยางหนง มเจตจานงเพอสงเสรมการเรยนร แตไมใชทงสองปจจยเกดตรงกน35

นยามของการศกษาตามอธยาศยสามารถอธบายได 2 มต คอ มตของผเรยนและมตของผจด/หรอสภาพการทเออตอการเรยนร ดงน

ผเรยน ผเรยนควบคมวธการเรยนเอง มวธ การเรยนทหลากหลายทนาไปส การเรยนร ดวยตนเองกระบวนการเรยนร และผลของการเรยนร เกยวของกบประสบการณ และสรางเสรมประสบการณ โดยตรง ผเรยนสรางความหมายตามความเขาใจ และเปนกระบวนการตอเนองตลอดชวต ผจดหรอสภาพการทเออตอการเรยนร สงเสรมใหผเรยนควบคมวธ การเรยนรดวยตนเองจากบคคล จากครอบครว จากชมชน จากสงคม จากประสบการณ จากการทางาน และจากการดารงชวตประจาวน จากสภาพแวดลอมทงทมอยตามธรรมชาต และมการดาเนนการใหมขน ไม วาโดยมนษยหรอสงมชวตอนๆ จากปจจยเกอหนนตางๆ จากสถานการณ และสอตางๆ

การศกษาตามอธยาศย (informal education) จงมงใหเกดการเรยนรตามอธยาศย (informal learning) โดยเกอหนนใหผเรยนกาหนด หรอเลอกวธการเรยนเอง หรอตามวตถประสงค

33 อดม เชยกวงศ, การสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย,

(กรงเทพมหานคร: สานกพมพแสงดาว จากด, 2551), 60 34 กระทรวงศกษาธการ, พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไข

เพมเตม พ.ศ.2545, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2546) 35 Evan, David R. (1981), The planning of nonformal education, (Paris:

Unesco International Institute for Educational Planning), chapter II.

สำนกหอ

สมดกลาง

25

ของสถาบนหรอแหลงความรนน ๆ ผเรยนสามารถเรยนไดตลอดเวลา โดยมเปาหมายเพอทาให บคคลมโอกาสแสวงหาและรบความร ทกษะ ทศนคต ความเขาใจอนจะนาไปสการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชน และสงคมได

ควบคกบคาวาการศกษาตามอธยาศย (informal education) กคอ การเรยนรตามอธยาศย (Informal Learning) ซงเปนการอธบายการเรยนร ในมตของผเรยน การเรยนรตามอธยาศยน Livington36 (1999) นยามวา เปนกจกรรมการศกษาทเกยวของความเขาใจ ความร หรอทกษะ ทเกดขน โดยไมตองเสนอโดยผานหลกสตรหรอโปรแกรมใด ๆ จากสถานศกษาในระบบหรอนอกระบบ และในความพยายามในการจาแนกประเภท (taxonomy) ของการเรยนร ตามอธยาศย นน

Schugurensky37 (2000) เสนอแนะวาม 3 ชนด คอ การเรยนรดวยการนาตนเอง (Self-directed

learning) การเรยนร ทเกดขนโดยบงเอญ (Incidental learning) และการเรยนรในชวตประจาวน (Tacit learning)

การเรยนรดวยการนาตนเอง (Self-directed learning) เปนโครงการเรยนรทกาหนดโดยผ เรยน โดยไมจาเปนตองไดรบความชวยเหลอจากนกการศกษา แตสามารถเปนการนาเสนอของวทยากร การเรยนรแบบนเปนเรองของความตงใจ เพราะผเรยนมจดหมายในบางสงบางอยางท ตองการเรยนร สงนนอาจมากอนทกระบวนการเรยนรจะเกดขน เปนเรองของจตสานก โดยปจเจกบคคลตระหนกวาเขาตองเรยนรในบางสงบางอยาง การเรยนรทเกดขนโดยบงเอญ (Incidental learning) หมายถง ประสบการณ ในการเรยนรทเรยนไมไดมความตงใจมากอนวาจะตองเรยนสงนน แตเมอไดรบประสบการณ เขากรบรไดวาเขาไดเรยนรบางอยางขนมา ดงนน จงเปนความไมตงใจแตรสกตว (unintended but conscious)

การเรยนรในชวตประจาวน (Tacit learning) หมายถงการรในคณคา ทศนคต พฤตกรรม หรอทกษะตางๆ ทเกดขนในชวตประจาวน

เดมศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ช อวา ศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอทามะกา38 มสถานภาพเปนสถานศกษาในราชการสวนกลาง สงกด

36 Maurice Taylor. Informal Learning Practices of Adults with Limited Skills:

A Research Summary. Ottawa, Ontario Canada. December 2004. 37 Schugurensky อางถงใน Maurice Taylor. Informal Learning Practices of

Adults with Limited Skills: A Research Summary. Ottawa, Ontario Canada.

December 2004.

38 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, รายงานการประเมนตนเอง (SAR) ป 2555, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 5.

สำนกหอ

สมดกลาง

26

ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดกาญจนบร สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ จดตงโดยกระทรวงศกษาธการ ประกาศจดตง อาศยอานาจตามความในมาตรา 25 แหงพระราชบญญต ปรบปรง กระทรวง ทบวง กรม พ .ศ.2531 ขอ 6 ประกาศ ณ วนท 27 สงหาคม 2536 ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง จดตงศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอ/กงอาเภอ โดยนายปราโมทย สขม รฐมนตรชวยวาการฯ รกษาราชการแทนรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ โดยม นาย กอบชย ตงวลย เปนผประสานงานใน มพระครกาญจนวสทธ เจาอาวาสวดใหมเจรญผลในขณะนน เปนผทมบทบาทในการกอตงศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอทามะกา ไดมอบอาคาร 2 ชนบรเวณดานหนาภายในวดใหมเจรญผล ใหเปนอาคารสานกงานศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอทามะกา โดยมชนบนเปนหองสมดประชาชนวดใหมเจรญผล ปจจบนคอหองสมดประชาชนอาเภอทามะกา มชนลางเปนสานกงานของศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอทามะกา มเนอทประมาณ 1.50 ไร และไดรบการสนบสนนจาก พระมหาเมธ เจาอาวาสวดใหมเจรญผล และพระครปลดธรพงษ ฐานตตโร เจาอาวาสวดใหมเจรญผล (ปจจบน) จนถงปจจบน ตอมาในป พ.ศ.2551 มการประกาศใช พระราชบญญตสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ. 2551 ขน ศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอทามะกา จงไดเปลยนชอมาเปน “ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา” ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดกาญจนบร โดยสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวด มอานาจและหนาทของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ39 ดงน

1. จดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

2. สงเสรม สนบสนน และประสานภาคเครอขาย เพอการจดการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศย

3. ดาเนนการตามนโยบายพเศษของรฐบาลและงานเสรมสรางความมนคงของชาต

4. จด สงเสรม สนบสนนและประสานงานการจดการศกษาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดารในพนท

5. จด สงเสรม สนบสนน พฒนาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

39 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, สานกงานบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน,

พระราชบญญตสงเสรมการศกษา กศน., (กรงเทพ : รงสการพมพ, 2551), 24-25.

สำนกหอ

สมดกลาง

27

6. วจยและพฒนาคณภาพหลกสตร สอ กระบวนการเรยนร และมาตรฐานการศกษานอกระบบ

7. ดาเนนการเทยบโอนผลการเรยน การเทยบโอนความรแลประสบการณ 8. กากบ ดแล ตรวจสอบ นเทศภายใน ตดตามประเมนผลและรายงานผลการดาเนนงาน

การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

9. พฒนาคร และบคลากรทางการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

10. ระดมทรพยากรเพอใชในการจดและพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

11. ดาเนนการประกนคณภาพภายใน ใหสอดคลองกบระบบ หลกเกณฑ และวธการทกาหนด

12. ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา มบทบาทหนาทและความรบผดชอบ คอ จดและใหบรการการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยตามความตองการและสภาพปญหาของทองถน จดและประสานงานใหม กศน.ตาบล หนวยจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอเปนเครอขายการบรหารการศกษา ไดอยางกวางขวางและทวถงและสงเสรมใหชมชนจดการศกษาของตนเองในลกษณะ กศน .ตาบล เพอเปนศนยกลางในการจดการศกษาวางแผนและบรการการศกษาตอสมาชกในชมชนและระหวางชมชน สนบสนนสงจาเปนและสอตางๆ ทใชในการดาเนนงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ของเครอขายทงภาครฐและเอกชน เพอใหเกดกระบวนการเรยนการสอนและบรการแกกลมเปาหมายกากบดแล ตดตามและรายงานผลการดาเนนงานการศกษานอกโรงเรยน

ปจจบน ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ตงอยในบรเวณวดใหมเจรญผล ตาบลทาเรอ อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร มสถานภาพเปนสถานศกษาในราชการบรหารสวนกลาง สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดกาญจนบร สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ มสถานศกษา กศน.ตาบล รองรบผเรยนตามเขตการปกครอง จานวน 17 ตาบล คอ กศน.ตาบลดอนขมน กศน.ตาบลทาไม กศน.ตาบลทาเสา กศน.ตาบลยางมวง กศน.ตาบลทาเรอ กศน.ตาบลหวายเหนยว กศน.ตาบลเขาสามสบหาบ กศน.ตาบลพงตก กศน.ตาบลแสนตอ กศน.ตาบลดอนชะเอม กศน.ตาบลตะคราเอน กศน.ตาบลหนองลาน กศน.ตาบลพระแทน กศน.ตาบลอโลกสหมน กศน.ตาบลโคกตะบอง กศน.ตาบลสนามแย กศน.ตาบลทามะกา โดยมรายนามผอานวยการ ดงตารางท 3

สำนกหอ

สมดกลาง

28

ตารางท 3 รายนามผอานวยการ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

ลาดบท

ชอ-สกล ตาแหนง ระยะเวลาท

ดารงตาแหนง 1 นายกอบชย ตงวลย ผประสานงาน 2536

2 นายสจจา จนทรวเชยร หวหนา ศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอาเภอทามะกา

2537-2545

3 นางธญลกษณ มกดาวจตร ผอานวยการ ศนย กศน.อาเภอทามะกา

2545 -2552

4 นายปรชญา พวงแกว ผอานวยการ ศนย กศน.อาเภอทามะกา

2552 - 2554

5 นายประเสรฐ จนดารตน ผอานวยการ ศนย กศน.อาเภอทามะกา

2554 -2555

6 นายศกดชย นาคเอยม ผอานวยการ

ศนย กศน.อาเภอทามะกา 1 ตลาคม 2555 - ปจจบน

ทมา : ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, รายงานการประเมนตนเอง (SAR) ป 2555, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 7.

กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

สบเนองมาจากกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตมหลกการจดการศกษาใหเปนการศกษาตลอดชวตใหสาหรบประชาชน รวมถงใหทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา ทงนสถานศกษาอาจจดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย รปแบบใดรปแบบหนงหรอทงสามรปแบบกได ดวยเหตขางตน การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย จงไดรบการกลาวถงในฐานะทเปนรปแบบของการจดกจกรรมการศกษาใหแกทคน โดยให ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ เปนสถานศกษาทใกลชดกบผเรยนมากทสด มภารกจในการจดการศกษาใหกบกลมเปาหมายทมความหลากหลายหรอมลกษณะเฉพาะทแตกตางกน

สำนกหอ

สมดกลาง

29

ออกไป ซงกจกรรมการดาเนนงานของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอตองสามารถรองรบและตอบสนองตอความตองการการจดการเรยนรทเหมาะสมใหกบบคคลทมความแตกตางกนนน ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา สงกดสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดกาญจนบร สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ จงเปนสถานศกษาหนงทจดการศกษาทสนองตอบตอพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) ดาเนนการจดกจกรรมและสนบสนนการจดการศกษาตลอดชวตใหกบประชาชน โดยมการจดการศกษาทหลากหลายรปแบบ เพอใหเหมาะสมกบลกษณะสงคมและเศรษฐกจของประชาชนในบรเวณ ศนยศกษาของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา รองรบผเรยนตามเขตการปกครอง จานวน 17 ตาบล ประชากรสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรกรรม และอตสาหกรรม เปนหลกตามลาดบ บรหารงานตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ดงแผนภมท 3

สำนกหอ

สมดกลาง

17

แผนภ

มท 3

โครงส

รางศนย

การศกษ

านอกระบบ

และการศกษาตามอ

ธยาศยอาเภ

อทามะกา

ทมา

: ศนย

การศกษ

านอกระบบ

และการศกษาตามอ

ธยาศยอาเภ

อทามะกา, รายงานการประเมน

ตนเอง

(SAR

) ป 25

55, (ม.ป

.ท., ม

.ป.ป.)

, 9.

กรรมการสถานศ

กษา

1.กลมอ

านวยการ

2.กลมงานแผ

นงาน

และงบป

ระมาณ

3.กลมงานการศกษ

านอกระบบ

และการศก

ษาตามอ

ธยาศย

-งานบ

รหารทวไป

-งา

นการเงน

-งานพ

สด

-งานบ

คลากร

-งานงานธรการ

สารบรรณ

-งานป

ระชาสม

พนธ

-งานอ

าคารสถานท

-งานแ

ผนงาน

และโค

รงการ

-งานงบป

ระมาณ

-งานน

เทศต

ดตาม

และ

ประเม

นผล

-งานข

อมล แ

ละเทคโน

โลย

สารสนเท

ศ -งา

นประกน

คณภาพ

-การศกษ

านอกระบบ

ระดบ

การศกษ

าขนพ

นฐาน

-งานท

ะเบยน

นกศกษา

-งานเท

ยบระดบ

การศกษ

า -งา

นหองสม

ดประชาชน

-งานส

งเสรมการรหน

งสอ

4.กลมงานการศกษ

า ตอ

เนอง

-งานก

ารศก

ษาเพอพ

ฒนา

ทกษะ

อาชพ

-งานก

ารศก

ษาเพอพ

ฒนา

สงคม

และชมชน

-งานก

ารศก

ษาเพอพ

ฒนา

ทกษะ

ชวต

-งานก

ารจดกระบ

วนการ

เรยนรตามห

ลกปรชญ

า ของเศ

รษฐกจพ

อเพยง

5.กลมงานภาคเค

รอขาย

และกจกรรมพ

เศษ

-งานส

งเสรมสน

บสนน

ภาค

เครอขาย

-งานโครงการพเศษ

และ

กจกรรมพเศษ

-งานโครงการพระราชดาร

- งานส

งเสรมการศกษ

า กลมเป

าหมายพ

เศษ

ผอานวยการ

สำนกหอ

สมดกลาง

17

จากแผนภมท 3 โครงสรางศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จะเหนไดวา ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา แบงกลมงานออกเปน 5 กลมงาน40 ไดแก 1) กลมอานวยการ 2) กลมงานแผนงานและงบประมาณ 3)กลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย 4) กลมงานการศกษาตอเนอง และ 5) กลมงานภาคเครอขายและกจกรรมพเศษ เพอทาการศกษาตามวตถประสงคการวจย ผวจยจงวเคราะหกจกรรมตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ทจดกจกรรมทางวชาการเพอพฒนาและสรางการเรยนรใหกบผทตองการศกษาและประชาชนทวไป ซงพบวา กลมงานท 1 กลมงานอานวยการไมมการจดกจกรรมวชาการ กลมงานท 2 กลมงานแผนงานและงบประมาณไมมการจดกจกรรมวชาการ กลมงานท 3 กลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยมการจดกจกรรมวชาการ คอ งานการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน งานหองสมดประชาชน และงานสงเสรมการรหนงสอ กลมงานท 4 กลมงานการศกษาตอเนองมการจดกจกรรรมวชาการ คอ งานการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ งานการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน

งานการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต และงานการจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง กลมงานท 5 กลมงานภาคเครอขายและกจกรรมพเศษไมมการจดกจกรรมวชาการ ดงนนในภาพรวม การจดกจกรรมวชาการจะเนนอยในกลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย กบ กลมงานการศกษาตอเนอง ซงเปนกลมงานหลกสาหรบการจดกจกรรมทางวชาการทสาคญ ดงแผนภมท 4

40 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, รายงานการ

ประเมนตนเอง (SAR) ป 2555, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 5.

31

สำนกหอ

สมดกลาง

32

แผนภมท 4 การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา ทมา : ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, รายงานการประเมน ตนเอง (SAR) ป 2555, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 9. จากแผนภมท 4 การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา ผวจยไดทาการศกษาและเรยนรภาระงานตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา เมอวเคราะหแลวพบวา การจดกจกรรมวชาการแบงออกเปน 7 กจกรรม ดงน

3. กลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนย กศน.อาเภอทามะกา

4. กลมงานการศกษา ตอเนอง

1. การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2. หองสมดประชาชน 3. สงเสรมการรหนงสอ

4. การศกษาเพอพฒนาอาชพ 5. การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6. การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7. การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

สำนกหอ

สมดกลาง

33

1. การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน ดร.โกวท วรพพฒน41 นกการศกษาไทย ไดแสดงแนวความคดเกยวกบการศกษานอก

โรงเรยนไวเมอครงทดารงตาแหนงหวหนากองการศกษาผใหญ กรมสามญศกษา โดยมหลกการวา ความตองการขนพนฐานของการเรยนของประชาชน กเพอมงทจะใหเกดความประสมกลมกลนเขากนไดระหวางคนกบสงแวดลอม ซงความสมดลจะเกดขนเมอคนสามารถเอาชนะอปสรรคตางๆ หรอสามารถทจะปรบตวเขากบสงแวดลอมไดซงเรยกวา “คดเปน”

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหลกสตรทมงจดการศกษาเพอตอบสนองในการจดการศกษาตลอดชวต42 การสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนรตามปรชญา “คดเปน” เพอสรางคณภาพชวตและสงคม โดยมการบรณาการอยางสมดลระหวางปญญาธรรม ศลธรรม และวฒนธรรม มงสรางพนฐานการเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และพฒนาความสามารถเพอการทางานใหมคณภาพ โดยใหภาคเครอขายมสวนรวมจดการศกษาใหตรงตามความตองการของผเรยน และสามารถตรวจสอบไดว าการศกษานอกระบบนน เปนกระบวนการของการพฒนาชวตและสงคม สามารถพงพาตนเองได และรเทาทนการเปลยนแปลงตางๆทเกดขน ปจจบนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานใชหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหลกสตรทมความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพปญหา ความตองการของบคคลทอยนอกระบบของโรงเรยน ซงเปนผมความร มประสบการณจากการทางาน และการประกอบอาชพ โดยการกาหนดสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร การจดการเรยนร การวดและประเมนผล และใหความสาคญกบการพฒนากลมเป าหมายดานจตใจใหมคณธรรมควบคไปกบการพฒนาการเรยนร นอกจากนยงสรางภมคมกน สามารถจดการกบองคความร ทงภมปญญาทองถนและเทคโนโลยเพอใหผเรยนสามารถปรบตวอยในสงคมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา สรางภมคมกนตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมทงคานงถงธรรมชาตของการเรยนรสาหรบผทอยนอกระบบ และสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง ความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยและการสอสาร

41 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, สานกงานบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, การ

จดการศกษานอกโรงเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544, (กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2547), 1-9.

42 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, คมอนกศกษา หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551, เขาถงเมอวนท 30 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจากhttp://www.padrew.net/student/group/g_06.htm

สำนกหอ

สมดกลาง

34

คณภาพของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน43 หมายถง หลกสตรการศกษาขนพนฐานของสถานศกษาหรอหลกสตรสถานศกษาทพฒนาขน โดยมโครงสรางของหลกสตรทสอดคลองกบความตองการของผเรยน ชมชน เพอใหผเรยนเลอกเรยนตามความถนด คามสามารถ ความสนใจ สามารถพฒนาใหผเรยน มความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะตามทกาหนดไว มการวดและการประเมนผลการเรยนร เพอใหทราบความกาวหนาของผเรยนในการพฒนาไปสมาตรฐานทกาหนดไวและสอดคลองครอบคลมหลกสตรแกนกลางและจดเนนของสถานศกษา

หลกการ หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มการกาหนด

หลกการไวดงน 1. เปนหลกสตรทมโครงสรางยดหยนในดานสาระการเรยนร เวลาเรยน และการ

จดการเรยนร โดยเนนการบรณาการเนอหาสาระใหสอดคลองกบวถชวต ความแตกตางของบคคล ชมชน และสงคม

2. สงเสรมใหมการเทยบโอนผลการเรยนจากการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย

3. สงเสรมใหผเรยนไดพฒนาและเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต โดยตระหนกวาผเรยนมความสาคญทสด สามารถพฒนาตนเองไดตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

4. สงเสรมใหภาคเครอขายมสวนรวมในการจดการศกษา จดหมาย

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม มสตปญญา มคณภาพชวตทด มศกยภาพในการประกอบอาชพและการเรยนรอยางตอเนอง ซงเปนคณลกษณะอนพงประสงคทตองการ จงมการกาหนดจดหมายดงตอไปน

1. มคณธรรม จรยธรรม คานยมทดงาม และสามารถอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข

2. มความรพนฐานสาหรบการดารงชวตและการเรยนรอยางตอเนอง 3. มความสามารถในการประกอบสมมาอาชพใหสอดคลองกบความสนใจ ความถนด

และตามทนความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง 4. มทกษะการดาเนนชวตทด และสามารถจดการกบชวต ชมชน สงคมไดอยางม

ความสขตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

43 สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, แนวทางการประกนคณภาพ

ภายใน กศน.อาเภอ ตามมาตรฐาน ตวบงช การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ป 2555, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 40.

สำนกหอ

สมดกลาง

35

5. มความเขาใจประวตศาสตรชาตไทย ภมใจในความเปนไทย โดยเฉพาะภาษา ศลปะ วฒนธรรม ประเพณ กฬา ภมปญญาไทย ความเปนพลเมองด ปฏบตตนตามหลกธรรมของศาสนา

ยดมนในวถชวต และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

6. มจตสานกในการอนรกษ และพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

7. เปนบคคลแหงการเรยนร มทกษะในการแสวงหาความร สามารถเขาถงแหลงเรยนร และบรณาการความรมาใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

ระดบการศกษา หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน แบงเปน 3 ระดบชน44 คอ - ระดบประถมศกษา - ระดบมธยมศกษาตอนตน - ระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยแตละระดบใชเวลาเรยน 4 ภาคเรยน ยกเวนกรณทมการเทยบโอน แตทงนตอง

ลงทะเบยนเรยนในสถานศกษาอยางนอย 1 ภาคเรยน สาระการเรยนร สาระและมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 นน ประกอบดวย 5 สาระการเรยนร และ 18 มาตรฐานการเรยนร ดงน 1. สาระทกษะการเรยนร ประกอบไปดวย 5 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 1.1 มความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดตอการเรยนรดวยตนเอง มาตรฐานท 1.2 มความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดตอการใชแหลงเรยนร มาตรฐานท 1.3 มความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดตอการจดการความร มาตรฐานท 1.4 มความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดตอการคดเปน

มาตรฐานท 1.5 มความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดตอการวจยอยางงาย

2. สาระความรพนฐาน ประกอบไปดวย 2 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 2.1 มความร ความเขาใจ และทกษะพนฐานเกยวกบภาษาและการ

สอสาร มาตรฐานท 2.2 มความร ความเขาใจ และทกษะพนฐานเกยวกบคณตศาสตร

วทยาศาสตรและเทคโนโลย

44 สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, คมอการดาเนนงาน

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2555), (รงสการพมพ, 2555), 2-3

สำนกหอ

สมดกลาง

36

3. สาระการประกอบอาชพ ประกอบไปดวย 4 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 3.1 มความร ความเขาใจ และเจตคตทดในงานอาชพ มองเหนชองทาง

และตดสนใจประกอบอาชพไดตามความตองการ และศกยภาพของตนเอง มาตรฐานท 3.2 มความร ความเขาใจ ทกษะในอาชพทตดสนใจเลอก

มาตรฐานท 3.3 มความร ความเขาใจ ในการจดการอาชพอยางมคณธรรม

มาตรฐานท 3.4 มความร ความเขาใจ ในการพฒนาอาชพใหมความมนคง 4. สาระทกษะการดาเนนชวต ประกอบไปดวย 3 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 4.1 มความร ความเขาใจ เจตคตทดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และสามารถประยกตใชในการดาเนนชวตไดอยางเหมาะสม

มาตรฐานท 4.2 มความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตทดเกยวกบการดแล สงเสรมสขภาพอนามย และความปลอดภยในการดาเนนชวต

มาตรฐานท 4.3 มความร ความเขาใจ และเจตคตทดเกยวกบศลปะและ สนทรยภาพ

5. สาระการพฒนาสงคม ประกอบไปดวย 4 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 5.1 มความร ความเขาใจ และตระหนกถงความสาคญเกยวกบภมศาสตร

ประวตศาสตร เศรษฐศาสตร การเมอง การปกครอง สามารถนามาปรบใชในการดารงชวต

มาตรฐานท 5.2 มความร ความเขาใจ เหนคณคา และสบทอดศาสนา วฒนธรรม ประเพณ เพอการอยรวมกนอยางสนตสข

มาตรฐานท 5.3 ปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย มจตสาธารณะ เพอความสงบสขของสงคม

มาตรฐานท 5.4 มความร ความเขาใจ เหนความสาคญของหลกการพฒนา และสามารถพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชน/สงคม

สำนกหอ

สมดกลาง

37

ตารางท 4 โครงสรางหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ท สาระการเรยนร จานวนหนวยกจ

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย

วชาบงคบ วชาเลอก วชาบงคบ วชาเลอก วชาบงคบ วชาเลอก

1 ทกษะการเรยนร 5 5 5

2 ความรพนฐาน 12 16 20

3 การประกอบอาชพ 8 8 8

4 ทกษะการดาเนนชวต 5 5 5

5 หารพฒนาสงคม 6 6 6

รวม 36 12 40 16 44 32

48 หนวยกต 56 หนวยกต 76 หนวยกต

กจกรรมพฒนาคณภาพชวต 200 ชวโมง 200 ชวโมง 200 ชวโมง

ทมา : สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย , คมอการดาเนนงานหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2555), (รงสการพมพ, 2555), 2-3

การลงทะเบยนเรยนรายวชา ในการลงทะเบยนเรยนตามโครงสรางหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขน

พนฐานพทธศกราช 2551 ใหลงทะเบยนเรยนเปนรายวชาและตามจานวนหนวยกต ในแตละภาคเรยนดงน

1. ระดบประถมศกษา ลงทะเบยนเรยนทงหมด ไมนอยกวา 48 หนวยกต ใหลงทะเบยนเรยนไดภาคเรยนละไมเกน 14 หนวยกต

2. ระดบมธยมศกษาตอนตน ลงทะเบยนเรยนทงหมด ไมนอยกวา 56 หนวยกต ใหลงทะเบยนเรยนไดภาคเรยนละไมเกน 16 หนวยกต

3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ลงทะเบยนเรยนทงหมด ไมนอยกวา 76 หนวยกต ใหลงทะเบยนเรยนไดภาคเรยนละไมเกน 20 หนวยกต

วธการจดการเรยนร

สำนกหอ

สมดกลาง

38

วธการเรยนรตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จะมวธเดยว วธเรยน แตสามารถจดการเรยนรไดหลายรปแบบ เชน

- การเรยนรแบบพบกลม - การเรยนรดวยตนเอง - การเรยนรแบบทางไกล

- การเรยนรแบบชนเรยน

- การเรยนรแบบอนๆ

ซงในแตละรายวชา ผเรยนสามารถเลอกเรยนรปแบบใดรปแบบหนง หรอหลายรปแบบกได แตทงนตองขนอยกบความพรอมของสถานศกษาดวย

1. การเรยนรแบบพบกลมเปนการจดการเรยนรทกาหนดใหผเรยนมาพบกนโดยมครเปนผดาเนนการใหเกดกระบวนการกลม เพอใหมการอภปราย แลกเปลยนเรยนรและหาขอสรปรวมกนทกสปดาห ครจะตองจดใหมการพบกลมเพอแลกเปลยนเรยนรระหวางผเรยนดวยกน ครมบทบาทเปนผอานวยความสะดวก ใชเวลาในการพบกลมอยางนอยสปดาหละ 3 ชวโมง ขอควรคานงในการเรยนรแบบพบกลม

- จดพบกลมในรายวชาทยากปานกลาง - เนนการแลกเปลยนเรยนรระหวางผเรยนกบผเรยนและผเรยนกบคร - ผเรยนมการศกษาคนควางานเดยว งานกลม ทาโครงงาน

โดยครจดกระบวนการกลมทเนนผเรยนเปนสาคญ และสอดแทรกกระบวนการคดเปนใหผเรยนไดฝกคดวเคราะห ในแตละรายวชาทเชอมโยงสการประยกตใชในชวตจรงและอาจสอนเพมเตมในบางเนอหาทผเรยนตองการ มการสอบยอย (QUIZ) พบกลมสปดาหละ 3 ชม. เปนอยางนอย แตถาสามารถจดเวลาพบกลมไดมากขนจะมประโยชนตอผเรยนเปนอยางยง

2. การเรยนรดวยตนเอง เปนการเรยนรทผเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง ผเรยนกาหนดแผนการเรยนรของตนเองใหสอดคลองกบรายวชาทลงทะเบยนเรยน โดยระบวากระบวนการเรยนรแตละครงเกดขนไดอยางไร เรยนรดวยวธการใด มขนตอนตงแตเรมตนจนจบอยางไร และมครเปนทปรกษาใหคาแนะนาในการศกษาหาความรจากสอตางๆ

ลกษณะของผทสามารถเรยนรดวยตนเอง 1. มความสมครใจทจะเรยนรดวยตนเอง ไมไดเกดจากการบงคบ

2. ใชตนเองเปนแหลงขอมล นนคอผเรยนสามารถบอกไดวาสงทตนจะเรยนคออะไร รวาทกษะและขอมลทตองการหรอจาเปนตองใชมอะไรบาง สามารถกาหนดเปาหมาย วธการรวบรวมขอมลทตองการ และวธการประเมนผลการเรยนร ผเรยนรถงความสามารถของตนเอง ตดสนใจได มการรบผดชอบตอหนาทและบทบาทในการเปนผเรยนทด

สำนกหอ

สมดกลาง

39

3. รวธการทจะเรยน นนคอ ผเรยนควรทราบขนตอนในการเรยนรดวยตนเอง วาจะไปสจดททาใหเกดการเรยนรไดอยางไร

4. มบคลกภาพเชงบวก มแรงจงใจ และการเรยนแบบรวมมอกบเพอนหรอบคคลอน

5. มระบบการเรยน รจกประยกตการเรยนและสนกสนานกบกระบวนการเรยน

6. มการเรยนจากขอผดพลาดและความสาเรจ มการประเมนตนเองและเขาใจถงศกยภาพของตนเอง

7. มความพยายามในการหาวธการใหม ๆ เพอหาคาตอบ รจกประยกตความรทไดจากการเรยนไปใชกบสถานการณของแตละบคคล และหาโอกาสในการพฒนา คนหาขอมลเพอแกปญหา

8. มการชแนะ การอภปรายในหองเรยน การแสดงความคดเหนสวนตวและการแสดงความเหนทแตกตางไปจากผสอน

9. มการรวบรวมขอมลจากการไดปฏสมพนธกบบคลและมวธการนาขอมลทไดไปใช

3. การเรยนรแบบทางไกล เปนการจดการเรยนรทผเรยนจะเรยนรจากสอตาง ๆ โดยผเรยนและครจะสอสารกนทางสออเลคทรอนคสเปนสวนใหญ มงเนนไปทการเรยนรแบบ e-learning

ขอควรคานงในการเรยนรแบบทางไกล

1. ผ เรยนตองมเครองมอทสามารถสอสาร และใชอปกรณทางอเลกทรอนกสได เชน คอมพวเตอร โทรศพท ฯลฯ

2. มเวลาสอสารทางสออเลคทรอนกส กบครตามเวลาทไดตกลงรวมกนระหวางครกบผเรยน เชน Chat room, E-mail, Web board, Blog, facebook ฯลฯ

3. สถานศกษาและครมบทบาทในการจดเตรยมสอทางไกล หรอ อานวยความสะดวกใหความชวยเหลอ แนะนาใหผเรยนสามารถเรยนรแบบทางไกลไดสาเรจตามจดมงหมาย

4. การเรยนรแบบชนเรยน เปนการเรยนรในลกษณะแบบหองเรยน ทสถานศกษากาหนดรายวชา เวลาเรยน และสถานททชดเจน ซงการจดการเรยนรนเหมาะสาหรบผเรยนทมเวลาเขาชนเรยนสมาเสมอ โดยใชเวลาในการเขาชนเรยนอยางนอยสปดาหละ 9 ชวโมง

การจดกระบวนการเรยนร 1. การจดกระบวนการเรยนร โดยมคร/ผร/ ผเชยวชาญในเนอหานน ๆ

เปนผถายทอดเนอหา ในการถายทอดเนอหาของครตองเปดโอกาสใหผเรยนซกถาม แสดงความ

สำนกหอ

สมดกลาง

40

คดเหนได โดยเพมการเขยนถาม /ตอบ หลงการบรรยาย รวมทงมการจดโอกาสใหฝกในหองปฏบตการ และจดเวลาการใหคาปรกษา

2. การจดกระบวนการปฏสมพนธระหวางผเรยนกบคร และผเรยนกบผเรยน โดยกระตนใหผเรยนตอบพรอมกบใชกจกรรมลกษณะทเนนการสอสาร เชน กจกรรมค กจกรรมกลม และการจดทนงในชนเรยนตองเหมาะสม เออตอการดาเนนกจกรรม

3. การจดใหมการปรบบทบาทผเรยน ใชการแบงผเรยนเปนกลมเลก ๆ โดยทแตละกลมจะไดรบมอบหมายงานใหปฏบต ในการจดการเรยนการสอนครจะสอดแทรกกจกรรม 3 ลกษณะ คอ กจกรรมทเนนการใหผเรยนไดรบขอมล/ขอเทจจรง กจกรรมทใหผเรยนเรยนรดวยการไดลงมอปฏบต/สงเกต และกจกรรมการสะทอนการเรยนรรวมกนระหวางผเรยนและคร

4. การตดตามและชวยเหลอผเรยน โดยอาจใชกระบวนการตดตามชวยเหลอโดยเพอน/กลมเพอน จดใหมการปรกษาหารอกนระหวางครกบผเรยน ใชผชวยสอน ใชระบบหวหนากลมผเรยน ใชแฟมสะสมผลงาน ใชการเรยนแบบทม ใช e-mail, discussion boards

และ internet เปนตน

การเรยนรแบบตาง ๆ ดงกลาวขางตน สถานศกษาและผเรยนจะรวมกนกาหนด โดยในแตละรายวชาจะเลอกการเรยนรแบบใดแบบหนงหรอหลายแบบกได ขนอยกบความยากงายของเนอหาในรายวชานน ๆ โดยใหสอดคลองกบวถชวตและการทางานของผเรยน รวมทงขนอยกบความพรอมของสถานศกษาดวย และสถานศกษาสามารถจดใหมการสอนเสรมไดในทกรปแบบการเรยนร เพมเตมความรใหบรรลมาตรฐานการเรยนร การยอมรบใหมการศกษาทหลายรปแบบดงกลาว ไดใชกลไกของการเทยบระดบการศกษา โดยใหสามารถนาผลการเรยนร จากการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยมาเทยบระดบการศกษาได45

กจกรรมพฒนาคณภาพชวต หรอเรยกโดยยอวา กจกรรม กพช . เปนกจกรรมทเปนองคประกอบสาคญสวนหนง อยในโครงสรางทกาหนดไวเปนหลกเกณฑและวธการจดการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนกจกรรมซงเปนเงอนไขทผเรยนทกคนตองทากอนการจบหลกสตร โดยผเรยนสามารถทากจกรรมดงกลาวสะสมไวในทกภาคเรยนหรอภาคเรยนเดยว ในกรณทผเรยนมการเทยบโอนผลการเรยนและใชเวลาเรยน เพยงภาคเรยนเดยว รวมตลอดหลกสตรไมนอยกวา 100 ชวโมง แตเนองดวย สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย โดย นายประเสรฐ บญเรอง เลขาธการสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ไดกาหนดมาตรการในการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน จากการจดกจกรรมพฒนา

45 สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, คมอดาเนนงานการ

ประเมนเทยบระดบการศกษา พ.ศ.2552 , (ประเสรฐพาณชย : 2552), 1.

สำนกหอ

สมดกลาง

41

คณภาพชวต 100 ชวโมง เปน 200 ชวโมง ตงแตปงบประมาณ 2557 เปนตนไป เพอเปนการสนองนโยบายตามแนวนโยบายของ นายจาตรนต ฉายแสง รมว.ศกษาธการ ใหป 2556 เปน ปแหงการรวมพลงยกระดบคณภาพการศกษา46 และผเรยนไมจาเปนตองเสยคาใชจายเปนจานวนมาก ผวจยจงขอศกษาการจดกจกรรมพฒนาคณภาพชวต 100 ชวโมง เนองจาก กจกรรมพฒนาคณภาพชวต 200 ชวโมง เพงเรมดาเนนการ วตถประสงคของกจกรรมพฒนาคณภาพชวต (กพช.)

1. เพอใหผเรยนมไดโอกาสใชกระบวนการกลม เพอแลกเปลยนความรประสบการณโดยฝกทกษะความมเหตผล การคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน

2. เพอสงเสรมใหผเรยนไดมสวนรวมในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงแวดลอม เปนสงททาใหเกดความรสกผกพนซงเปนสวนหนงของครอบครว ชมชน สงคม รวมทง มบทบาทหนาทความรบผดชอบในฐานะเปนสวนหนงของสงคมดวย

3. เพอปลกฝงคณธรรม จรยธรรมใหผเรยน มระเบยบวนย มความรบผดชอบ และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

ตามทรฐบาล มนโยบายดานการศกษาเพอสรางโอกาสทางการศกษาและกระจายโอกาสทางการศกษานน คานงถงการสรางความเสมอภาค ความเปนธรรมใหเกดขนกบประชากรทกกลม รวมถงผยากไร ผดอยโอกาส ผพการ ผบกพรองทางกาย/ทางการเรยนร ชนกลมนอย โดยสนบสนนการจดการศกษาตามวยและพฒนาการอยางมคณภาพตงแตกอนวยเรยนจนจบการศกษาขนพนฐาน ในการจดการศกษาชมชนเพอมงใหเกดสงคมแหงการเรยนรและการศกษาตลอดชวตนน สานกงาน การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ไดกาหนดนโยบายดานการจดการศกษานอกระบบ แผนงานสนบสนนการจดการศกษาขนพนฐาน โดยสนบสนน คาเลาเรยน คาหนงสอเรยน และคาจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยน เพอเพมโอกาสในการรบการศกษาทมคณภาพโดยไมเสยคาใชจาย

เพอใหการจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยนนนดาเนนการตามนโยบายดงกลาวอยางมประสทธภาพ สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงกาหนดกรอบการจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยน ตามนโยบายการจดการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ซงเปนกจกรรมทใหสถานศกษาจดเพมเตมจากการเรยนปกต ใหกบนกศกษา การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยตามหลกสตรการศกษานอกระบบขนพนฐาน โดยมกรอบการจดกจกรรมเพอพฒนาคณภาพผ เรยน เพอใหสถานศกษาไดพฒนาคณภาพผเรยนใหเปนไปในแนวทางเดยวกนอยางมประสทธภาพ และมประสทธผล เกดความคมคา ประหยด เกดประโยชนตอผเรยนและทางราชการสงสด

46 “กศน.รบลกยกระดบคณภาพการศกษา”, เดลนวส (28 ตลาคม 2556): ออนไลน

สำนกหอ

สมดกลาง

42

สานกงาน การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย จงไดกาหนดกรอบการจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยน จานวน 9 กจกรรม47 ดงน

1. กจกรรมพฒนาวชาการ เปนการจดกจกรรมเพอพฒนาใหผเรยนมพนฐานความรเพยงพอกบการศกษาในแตละระดบ และพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถทางดานวชาการเพมมากขนในรายวชาตามหลกสตรของสถานศกษา ไดแก ภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตร วทยาศาสตร หรอวชาอนๆ ตามความตองการของผเรยน การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย โดยมรปแบบการดาเนนงาน ดงน

1.1 วทยากรหรอผสอน ควรเปนผทมความรหรอประสบการณในการสอนวชานนๆ โดยตรง ซงอาจจะเปนบคคลภายนอก หรอ คร กไดตามความเหมาะสม

1.2 จานวนผเรยนการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ทรวมกจกรรม ใหอยในดลยพนจของผบรหารสถานศกษา

2. กจกรรมพฒนาทกษะชวต เปนการจดกจกรรมเสรมเพมเตมจากการเขาเรยนปกตในสาระทกษะการดาเนนชวต หลกสตรการศกษานอกระบบขนพนฐาน เนองจากสงคมปจจบนมการแขงขนและความขดแยงมากขน มการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงดานเศรษฐกจ สงคม ขาวสารขอมล และเทคโนโลย จงมความจาเปนทสถานศกษาตองจด กจกรรมพฒนาทกษะชวตใหกบผเรยน โดยมวตถประสงคหลก คอ เพอใหมความร ความเขาใจ มเจตคต คานยมทถกตอง และมทกษะ หรอความสามารถพนฐานทจาเปนในการเผชญปญหาทเกดขนในชวต เชน ปญหาเพศสมพนธ การตงครรภโดยไมพงประสงค ปญหายาเสพตด ทะเลาะววาท ครอบครวแตกแยก ความรนแรง ภยพบต ความเครยด ฯลฯ รวมทงมคณสมบตทพงประสงคในการอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข และสามารถนาความรจากการเขารวมกจกรรมไปปรบใชในชวตประจาวนไดอยางเหมาะสม

ทงน ทกษะชวต 10 ประการ (ขององคการอนามยโลก) ทนกศกษา กศน. จาเปนตองม คอ 1) ทกษะการตดสนใจ 2) ทกษะการแกปญหา 3) ทกษะการคดสรางสรรค 4) ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 5) ทกษะการสอสารอยางมประสทธภาพ 6) ทกษะการสรางสมพนธภาพกบผอน 7) ทกษะการตระหนกรและเหนคณคาในตนเอง 8) ทกษะการเขาใจผอน 9) ทกษะการจดการกบอารมณ 10) ทกษะการจดการกบความเครยด

สาหรบดานเนอหาทสถานศกษาจะนามาใชในการฝกทกษะชวตมาจากประเดนปญหาทเกดขนกบตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม โดยขอบขายเนอหาทเปนจดเนน 8 เรอง ไดแก

47 สานกงาน กศน., กรอบการจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยนตามนโยบายการจดการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน (เอกสารแนบทายหนงสอสานกงาน กศน. ดวนทสด ท ศธ 0210.04/214 ลงวนท 14 มกราคม 2556). 1-4

สำนกหอ

สมดกลาง

43

2.1 ทกษะชวตเพอสรางภมคมกนและปองกนยาเสพตด

2.2 ทกษะชวต เพอสงเสรมการเรยนรเพศศกษาแกปญหาเอดส 2.3 ทกษะชวตเพอสงเสรมคณธรรม คานยม และคณลกษณะทพงประสงค 2.4 ทกษะชวตเพอสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.5 ทกษะชวตเพอสงเสรมความปลอดภยในชวตและทรพยสน เชน จดกจกรรมการ

เรยนรเพอฝกทกษะการคดวเคราะหเรองโอกาสเสยงททาใหเกดภยอนตรายตางๆ ทงอบตเหต ภยธรรมชาต

2.6 ทกษะชวตเพอสงเสรมสขภาพกาย-จต 2.7 ทกษะชวตเพอสงเสรมประชาธปไตยและความเปนพลเมองในระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปน 2.8 ทกษะชวตอนๆ โดยสถานศกษาสามารถเพมเตมเนอหาเพอพฒนาผเรยนไดตาม

ความตองการและความสนใจของนกศกษา 3 กจกรรมเพอพฒนาความรความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศ (ICT) เปนกจกรรมเพอ

พฒนาผเรยนใหมความรและทกษะในดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ (ICT) และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 และระบบการเรยนแบบอเลกทรอนกส เพอการแสวงหาความรหรอเขาถงขอมลและขาวสารอยางรเทาทน โดยกาหนดแนวทางใหสถานศกษาดาเนนการ ดงน

3.1 การจดการเรยนการสอนหลกสตรคอมพวเตอรพนฐานและสาระสาคญของพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ .ศ.2550 ใหกบกลมเปาหมายทยงไมมความรดาน คอมพวเตอรตามหลกสตรคอมพวเตอรพนฐาน และผจะจบหลกสตรขนพนฐานทกระดบ

3.2 การจดการเรยนการสอนตามหลกสตรคอมพวเตอรพนฐาน และสาระสาคญของพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 หรอการเทยบโอนความร โดย การทดสอบเพอประเมนความร (สาหรบผทมความรอยแลว) การจดการเรยนการสอนเอง การจดการเรยนการสอนรวมกบเครอขาย ทงนตองมระยะเวลาจดการเรยนการสอน ไมนอยกวา 40 ชวโมง หรอเทยบเทา

4 กจกรรมเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน เปนการจดกจกรรมเพอเตรยมความพรอมใหกบผเรยน ในการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ในดานการศกษา เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ความมนคง และการเมอง ซงประกอบดวยกจกรรม ดงน

4.1 กจกรรมรจกประชาคม

4.2 กจกรรมพฒนาการศกษา การเรยนภาษาเพอการสอสาร

สำนกหอ

สมดกลาง

44

4.3 กจกรรมสงเสรมความรดานเศรษฐกจ การคา การลงทน อตสาหกรรม แรงงาน ทรพยากร การคมนาคม แหลงทองเทยว ฯลฯ

4.4 กจกรรมสงเสรมความรดานสงคม ชาตพนธ ศาสนา ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปและวฒนธรรม ความเชอ ฯลฯ

4.5 กจกรรมสงเสรมความรดานความมงคงและปญหาขอพพาท รวมถงผลประโยชนของประเทศไทย

4.6 กจกรรมสงเสรมความรดานการเมองการปกครอง 5. กจกรรมทแสดงออกถงความจงรกภกดตอชาต ศาสนาและสถาบนพระมหากษตรย เปน

การจดกจกรรมเพอพฒนาและสงเสรมสนบสนนใหผเรยน ไดแสดงออกถงความจงรกภกดตอชาต ศาสนา และพระมหากษตรย มความภาคภมใจในการเปนคนไทย รกชาตและรกอธปไตยของไทย ทะนบารงและปฏบตตามหลกธรรมทางศาสนาทนบถอ รวมถงการสงเสรมโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร

6. กจกรรมการเรยนรดานเศรษฐกจพอเพยง เปนการจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยนใหมความร ความเขาใจในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหสามารถนามาประยกตใหเกดผลในทางปฏบตในการดารงชวตประจาวนทงตอตนเอง ครอบครวและชมชน ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

7. กจกรรมลกเสอและกจกรรมอาสายวกาชาด เปนกจกรรมเพอพฒนาและสงเสรมสนบสนนใหผ เรยนเปนผทมจตอาสา มความเสยสละในการชวยเหลอผ อน สงคมและชมชน อาศยการดาเนนการรวมกบสานกงานลกเสอแหงชาต สานกกจการลกเสอและยวกาชาด กระทรวงศกษาธการ สโมสรลกเสอ และสานกงานยวกาชาด สภากาชาดไทย

8. กจกรรมดานกฬา และสงเสรมสขภาพ เปนการจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยนไดมโอกาสออกกาลงกายและเลนกฬาเพอสขภาพ พลานามยทด สรางนสยการมนาใจเปนนกกฬา ความสามคคในหมคณะ ใหรจกรแพ รชนะ รอภย ตลอดถงการใชเวลาวางใหเปนประโยชน

9. กจกรรมเสรมสรางความสามารถพเศษ เปนกจกรรมเพอพฒนาผเรยนทมความสามารถพเศษ หรอมพรสวรรค พเศษในดานตางๆ ใหมโอกาสและกลาแสดงออกถงทกษะ ความร ความสามารถ ความคดสรางสรรค และจนตนาการนนๆทมในแนวทางทถกตอง เหมาะสม และพฒนาความสามารถพเศษหรอพรสวรรคนไปใชประโยชนตอการพฒนาตนเอง และสงเสรมสนบสนนการศกษาตลอดชวต

ในการจดกจกรรมหนงๆ สามารถจดโดยกลมบคคล 2 กลมคอ หนง สถานศกษาสามารถเปนผจดใหผเรยนไดตามความเหมาะสม สอง ผเรยนขอเสนอโครงการกจกรรมเอง ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

45

1. การจดกจกรรมพฒนาคณภาพชวตโดยสถานศกษา ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา มขอบขายเนอหากจกรรม โดย48

นกศกษาทจะจบหลกสตรได ตองมการรวมกจกรรม กพช . ไมตากวา 200 ชวโมง ซงมรายละเอยด ดงน

1.1 กจกรรมเพอพฒนาคณภาพชวต แบงเปน

1.1.1 กจกรรมเขาคายคณธรรม

- เขาคายคณธรรม 3 วน 2 คน - การทาความด - สมดบนทกความด

1.1.2 กจกรรมแบบศกษาดวยตนเอง - จดทาโครงการ/แผนการดาเนนงาน - กจกรรมจตอาสา บาเพญประโยชนและพฒนาศาสนสถาน

- ดาเนนการจดกจกรรมความด/กจกรรมทางศาสนา - สมดบนทกความด

1.2 กจกรรมตามนโยบายสานกงาน การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย แบงเปน

2.1 กจกรรมทแสดงถงความจงรกภคดตอสถาบนพระมหากษตรย 2.2 กจกรรมพฒนาสงคมและชมชน

2.3 กจกรรมกฬาส 2. การจดกจกรรมพฒนาคณภาพชวตโดยผเรยน

2.1 ครผสอนจดกระบวนการชแจงผเรยน ใหเขาใจถงกระบวนการจดทากจกรรม

พฒนาคณภาพชวต

2.2 ครผสอนรวมกบผเรยนจดทาแผนการจดกจกรรมพฒนาคณภาพชวตให และในภาคปฏบตสามารถดาเนนการภายใตขอบขายเนอหา ดงน 2.2.1 กจกรรมศาสนา ศลปวฒนธรรมและประเพณ เปนกจกรรมพฒนาคณภาพชวตทเกยวกบศาสนา ศลปวฒนธรรมและประเพณ โดยพจารณากจกรรมทมงเนนใหผเรยน

48 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, “รายงานการ

ประชม ครงท 16/2556” (เอกสารรายงานการประชมบคลากร ครงท 16/2556 จดโดยศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ณ หองประชมหองสมดประชาชนอาเภอทามะกา, 2 กรกฎาคม 2556), 2

สำนกหอ

สมดกลาง

46

ไดยดมนในศาสนาและปลกฝงคานยมทด เพอดารงรกษาไวซงศลปวฒนธรรมและประเพณอนดงามของทองถนและของประเทศชาต เชน

- กจกรรมสงเสรมการประกอบอาชพในวนสาคญทางศาสนา - กจกรรมสงเสรมการศกษาหลกธรรมคาสอนของศาสนา - กจกรรมสงเสรมวนสาคญของชาต เชน วนขนปใหม วนพอ วนแม วนเดก วนครอบครว วนผสงอาย วนรฐธรรมนญ วนสตรสากล ฯลฯ

- กจกรรมสงเสรมศลปวฒนธรรมและประเพณอนดงามของทองถนและของชาต เชน ประเพณลอยกระทง ประเพณสงกรานต ประเพณการแตงกายประจาทองถน และประเพณวฒนธรรมตาง ๆ ของทองถน ตลอดจนการละเลน พนเมองตาง ๆ

- ฯลฯ

2.2.2 กจกรรมการพฒนาชมชน สงคม และสงแวดลอม เปนกจกรรมทพจารณาเลอกทากจกรรมใหมงเนนการพฒนา การบาเพญประโยชน เพอแกไขปญหาภายในชมชน สงคม และสงแวดลอม เปนกจกรรมทจะพฒนาใหชมชน สงคม และสงแวดลอมดขนอยางยงยน เชน

- กจกรรมขดลอกคคลอง ทางระบายนาในหมบาน

- กจกรรมกาจดขยะมลฝอยในทสาธารณะ - กจกรรมรกษาความสะอาด ถนน ทางเดนในหมบาน

- กจกรรมปลกตนไม ดแลรกษาสาธารณสมบต - กจกรรมสรางทางเทา ทางเดนหมบาน

- กจกรรมสรางศาลาอเนกประสงค - กจกรรมสรางสวมสาธารณะ - กจกรรมตอตานยาเสพตด อาสาสมครปองกนยาเสพตด

- กจกรรมอาสาสมครพทกษสงแวดลอม

- กจกรรมเวทชาวบาน

- กจกรรมสงเสรมประชาธปไตย

- กจกรรมสงเสรมการปกครองทองถน

- ฯลฯ

2.2.3 กจกรรมพฒนาคณภาพชวตเกยวกบการสนบสนนงานการศกษานอกโรงเรยน เปนกจกรรมทพจารณาเลอกทากจกรรมมงเนนใหเหนถงความสาคญ ทาใหเกดความรก ความผกพน และเปนสวนหนงของการศกษานอกโรงเรยน ผเรยนไมจาเปนตองเสยคาใชจายเพอเปนการสนบสนน แตตองลงมอปฏบตกจกรรมทชวยพฒนาสนบสนนงานการศกษานอกโรงเรยนโดยแทจรง เชน

สำนกหอ

สมดกลาง

47

- กจกรรมรณรงคเพอการรหนงสอ

- กจกรรมประชาสมพนธงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

- กจกรรมวนการศกษานอกโรงเรยน

- กจกรรมวนทระลกการรหนงสอ

- กจกรรมสงเสรมและพฒนาทอานหนงสอประจาหมบาน ศนยการเรยนชมชน ศนยบรการสอหองสมดประชาชน แหลงความรหมบาน หอกระจายขาว ศนยวทยาศาสตรและเทคโนโลย ฯลฯ

- กจกรรมสนบสนนและพฒนางานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอพฒนาอาชพ

- กจกรรมสงเสรมสนบสนนงานตามนโยบายรฐบาลทสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยขอความรวมมอ

- ฯลฯ

2.3 ใหผเรยนรวมกลมกนเพอเขยนโครงการและนาเสนอขออนมตตอสถานศกษา ทงนโดยมครผสอนรบผดชอบเปนทปรกษาโครงการ

2.4 ครผสอนตองเปนทปรกษาและใหคาแนะนาในการวางแผนการประสานงาน การแกไขปญหา ในการปฏบตการจดทากจกรรมพฒนาคณภาพชวตในภาคการปฏบตของผเรยน

2.5 ใหมการแตงตงคณะกรรมการพจารณา และประเมนผลการปฏบตการโครงการ กจกรรมพฒนาคณภาพชวตของผ เรยน โดยครผสอนจะตองทาหนาทเปนคณะกรรมการฯ เพอพจารณาและกาหนดจานวนชวโมง ของแตละกจกรรม กอนการขออนมตโครงการกจกรรมพฒนาคณภาพชวต

2.6 การนเทศตดตามการปฏบตงานในโครงการกจกรรมพฒนาคณภาพชวต เมอ

โครงการ ของผเรยนไดรบการอนมตแลว ผเรยนจะดาเนนงานตามโครงการฯ ดงกลาว ครผสอนตองนเทศตามโครงการนน ๆ ดวย

2.7 ดาเนนงานรวมกบคณะกรรมการพจารณาและประเมนผลการปฏบตโครงการ กจกรรมพฒนาคณภาพชวต ครผสอนตองทาหนาทเปนคณะกรรมการทสถานศกษาแตงตงและรวมดาเนนงานกบคณะกรรมการนน ๆ ตามจานวนชวโมงและความยากงายของโครงการ

ในการจดกจกรรมพฒนาคณภาพชวตโดยผเรยนมขนตอนการทากจกรรม ดงน 1. ผเรยนทยนคารองแสดงความจานงขอทากจกรรมพฒนาคณภาพชวต

สำนกหอ

สมดกลาง

48

2. แนบโครงการทเขยนแลว พรอมแบบคารอง แสดงความจานง ขอทากจกรรมพฒนาคณภาพชวตเพอขออนมตโครงการตอสถานศกษา โดยโครงการประกอบดวยรายละเอยดดงตอไปน 2.1 ชอโครงการ 2.2 หลกการและเหตผล

- บอกเหตผลและความจาเปนหรอความสาคญของโครงการ 2.3 วตถประสงค - ระบวาโครงการนทาเพออะไร เกดประโยชนอยางไร 2.4 ขนตอนการดาเนนงาน

- บอกวธการทางานวาขนตอนอยางไร ตงแตเรมทาโครงการจนสนสดโครงการ 2.5 สถานทดาเนนงาน

- ระบสถานททจะดาเนนการ 2.6 ระยะเวลา - ระบวา โครงการทจะปฏบตนนเรมและสนสดวนใด

2.7 งบประมาณ

- ตงงบประมาณหรอองคประกอบทจะทาใหโครงการบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคและเปาหมายเชนวสด แรงงาน

2.8 ผรบผดชอบโครงการ - ระบผรบผดชอบโครงการวามใครบาง กคน

2.9 ผลทคาดวาจะไดรบ

- ระบวาจากการทาโครงการนน คาดวาจะไดรบประโยชนอะไรบาง 3. เมอสถานศกษาอนมตโครงการแลว ใหผเรยนนาโครงการดงกลาวมาดาเนนงานโดยอยในการกากบดแลของคร และคณะกรรมการ 4. เมอดาเนนงานเสรจสนแลว กใหจดทารายงานการดาเนนงานตอสถานศกษา เพอใหคณะกรรมการพจารณาและประเมนผลการปฏบตงาน

สำนกหอ

สมดกลาง

49

2. หองสมดประชาชน

ในงานการศกษาตามอธยาศย นอกเหนอจากการเรยนรดวยตนเองแลว บคคล องคกร และหนวยงานตางททเกยวของ มบทบาททสาคญในการจดสภาพแวดลอมทเอออานวยตอการเรยนรตามอธยาศย49 ทสาคญไดแก 1. ครอบครว ซงไดแก พอ แม และสมาชกในครอบครว 2. สถาบนการศกษา เปนแหลงทใหความรตางๆ

3. สถานททางาน เปนแหลงเรยนรทเกดขนในสภาพแวดลอมของการทางาน เปนการเรยนรจากบคคลรอบขาง ซงเรยนรไดจากการปฏสมพนธทงในดานหนาทตามภารกจ (task function) และหนาททางสงคม (social function) 4. องคกร หนวยงาน มลนธ และสถาบนตางๆ เปนแหลงเรยนรทใหเกดการเรยนรตามอธยาศยตามบทบาทหนาท ภารกจของหนวยงานนนๆ 5. สอมวลชน เปนแหลงการเรยนรทมบทบาทสาคญมากทสด เนองจากเปนชองทางการสอสารทเขามามบทบาทมากในการดาเนนชวตประจาวน เนองจากการใหบรการของสอมวลชนในการใหบรการความรดานขอมลขาวสารทมอทธพลตอการสรางเจตคต และการปรบเปลยนพฤตกรรม

6. แหลงทรพยากรธรรมชาต เปนแหลงเรยนรทอยรอบตวและมความสาคญมากขนเรอยๆ เนองจากการเปลยนแปลงทางดานทรพยากรธรรมชาตทถกทาลายอยางตอเนอง 7. แหลงนนทนาการ พพธภณฑ ศาสนสถาน และสถานบนเทงตางๆ 8. แหลงภมปญญาทองถน เปนแหลงเรยนรทสบทอดกนมาตงแตในอดต และถายทอดสรนตอรน ใหเรยนรและนาไปสการปฏบต 9. หองสมด เปนแหลงเรยนรทสาคญไมนอยไปกวาแหลงการเรยนรอนๆ และอาจมความ สาคญมากทสด โดยเฉพาะอยางยงหองสมดประชาชนในปจจบนททาหนาทเปนศนยกลางในการเรยนรของประชาชนอยางตอเนองตลอดชวต เพอการศกษาโดยการหาความรดวยตนเองผานหนงสอ สอ วสด อปกรณตางๆ ทใชถายทอด

เมอป พ.ศ.2459 – 2471 กรมศกษาธการไดจดตงหองอานหนงสอสาหรบประชาชนขนในจงหวดพระนครธนบรเปนครงแรก โดยอาศยโรงเรยนเปนทรวมรวมหนงสอและความร มผเขาใชหองอานหนงสอและบรจาคหนงสออยางสมาเสมอ แตในการดาเนนงานนยงไมไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลแตอยางใด ในป พ.ศ.2483 คณะรฐมนตรมมตใหกระทรวงศกษาธการจดตงกองการศกษาผใหญ สงกดสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ตอมากองการศกษาผใหญไดขยายรปงานตาม

49 บญชม ศรสะอาด, คลายวนสถาปนากรมการศกษานอกโรงเรยน, (กาฬสนธ : ศนย

การศกษานอกโรงเรยนจงหวดกาฬสนธ, 2541), 36.

สำนกหอ

สมดกลาง

50

นโยบายของรฐบาล เปน 4 รปแบบ ไดแก การศกษาขนมลฐาน การอาชวศกษาผใหญ การศกษาผใหญมธยมศกษา และงานการศกษาประชาชน ซงในงานการศกษาผใหญนเองทรฐบาลไดวางนโยบายใหจดตง “หองสมดประชาชน” เมอ พ.ศ.2494 ตอมากองการศกษาผใหญโอนมาสงกดกรมประชาศกษา และกรมประชาศกษาไดเปลยนเปนกรมสามญศกษา หองสมดประชาชนกองการศกษาผใหญจงสงกดกรมสามญศกษา ทงน คณะรฐมนตรมมตใหจดตงหองสมดประชาชนขนทกอาเภอ อาเภอละ 1 แหง โดยมอบใหกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงศกษาธการรวมกนจดการดาเนนการ ใหกระทรวงศกษาธการเปนฝายดาเนนการในเรองของการจดหาบคลากร วสดอปกรณการอาน กระทรวงมหาดไทยเปนฝายจดหาสถานท โดยมวตถประสงค 4 ประการ คอ 1. ใหประชาชนไดมโอกาสศกษาหาความรจากการอานหนงสอ 2. ปลกฝงใหประชาชนมนสยรกการอาน 3. ใหประชาชนไดรบความบนเทง 4. เปนสถานทเผยแพรวฒนธรรม

เพอใหการดาเนนงานหองสมดมความเจรญกาวหนา กระทรวงศกษาธการจงปรบปรงระเบยบวาดวยหองสมดประชาชน พ.ศ.2495 ใหมความเหมาะสมและเปนแนวทางในการดาเนนงาน โดยแบงประเภทหองสมดออกเปน 3 ประเภท คอ

1. หองสมดประชาชนจงหวด ตงอยในเขตอาเภอเมอง ขนตรงตอจงหวด มหนาทในการใหบรการแกประชาชนในจงหวดนนๆ และเปนศนยกลางการหมนเวยนหนงสอและวสดภายในจงหวด

2. หองสมดประชาชนอาเภอ ตงอย ณ ททาการอาเภอ เปนสาขาของหองสมดประชาชนจงหวด จดใหบรการแกประชาชนในอาเภอ อาจหมนเวยนหนงสอและวสดใหถงประชาชนในพนทชนบทดวย

3. หองสมดเคลอนท ขนอยกบหองสมดประชาชนในจงหวดหรอกระทรวงศกษาธการ มหนาทในการนาหนงสอและวสดจากหองสมดประชาชนจงหวดหรอกระทรวงศกษาธการไปใหหองสมดประชาชนจงหวดหรออาเภอแลวแตกรณ

แมวากระทรวงศกษาธการมมตใหปรบปรงหรอพฒนาหองสมดประชาชนอยางตอเนองกตาม การดาเนนงานหองสมดประชาชนกยงไมไดมาตรฐาน คณะกรรมการสงเสรมประสานงานหองสมด ซงมปลดกระทรวงศกษาธการเปนประธาน จงไดจดทามาตรฐานหองสมดประชาชนขนเมอป พ .ศ.2508

เพอเปนหลกเกณฑการดาเนนงานหองสมดประชาชน ทาใหหองสมดประชาชนขยายบรการไปอยางกวางขวาง

สำนกหอ

สมดกลาง

51

24 มนาคม พ.ศ.2522 กระทรวงศกษาธการไดประกาศตง “กรมการศกษานอกโรงเรยน”50 ตามพระราชบญญต โดยรวมกองการศกษาผใหญ ศนยบรภณฑเพอการศกษา และศนยเทคโนโลยทางการศกษาเขาไวดวยกน ตอมากรมการศกษานอกโรงเรยนจดตงศนยการศกษานอกโรงเรยนภาค และศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด ภายในบรเวณศนยนนประกอบดวย อาคารหอประชม อาคารเรยน อาคารอนๆ รวมถง อาคารหองสมดทงระดบภาคและหองสมดประชาชนจงหวดดวย ดงนน อาคารหองสมดประชาชนทอยภายในศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดซงสวนใหญนนตงอยหางจากชมชน จงทาใหประชาชนไปใชหองสมดประชาชนนอยลง ประกอบกบการทกระทรวงศกษาธการออกระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการจดสถานศกษาสงกดกรมการศกษานอกโรงเรยน พ .ศ.2524 วาเมอไดจดตงศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดขนในจงหวดใดแลว ใหรวมสถานศกษาเปนกจกรรมและหนาทของศนยการศกษานอกโรงเรยนในจงหวดนน ดวยเหตนเองหองสมดประชาชนเรมถกยบ จากสถานศกษาทมบรรณารกษเปนหวหนาสถานศกษา มาเปนกจกรรมหนงของศนยการศกษานอกโรงเรยน โดยยดระเบยบวาดวยหองสมดประชาชน พ.ศ.2529 การดาเนนงานหองสมดประชาชนจงไมมความคลองตวอยางทเปนมา

นอกจากน เมอกระทรวงศกษาธการจดตงศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด 72 จงหวด จงใหยบรวมและโอนกจการหองสมดประชาชนจงหวดและอาเภอมาเปนภารกจและหนาทของศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด และใหดาเนนงานตามระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยนวาดวยหองสมดประชาชน พ.ศ.2529 และมการปรบเปลยนระเบยบมาเปนการดาเนนงานตามระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยนวาดวยหองสมดประชาชน พ.ศ.2535 และในปถดมา กระทรวงศกษาธการไดประกาศจดตงศนยการศกษานอกโรงเรยนขนอก 225 อาเภอ หองสมดประชาชนอาเภอจงอยในความดแลของศนยการศกษานอกโรงเรยนอาเภอ สวนหองสมดประชาชนจงหวดย งคงใหอยในความดแลรบผดชอบของศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดนนๆ หองสมดประชาชนจงมบทบาทหนาทเปนศนยการเรยนชมชนใหบรการการศกษาแกประชาชน51 แตปจจบนเมอมประกาศเรองการจดสวนงานของสถานศกษา โดยใหหองสมดประชาชนจงหวด หองสมดประชาชนอาเภอ หองสมดประชาชนเฉลมราชกมาร และหองสมดประชาชนทตงขนในลกษณะอนๆ เปนสวนหนงของศนยการศกษานอกระบบ

50 กรมวชาการ, พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2546

และกฎกระทรวงแบงสวนราชการ, (กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2546), 15.

51 เรณ เปยซอ, การดาเนนงานหองสมดประชาชน, (กรงเทพฯ: บรษท เยลโลการพมพ, 2538), 12-18

สำนกหอ

สมดกลาง

52

และการศกษาตามอธยาศยอาเภอนนๆ สานกงานปลกกระทรวงศกษาธการจงมคาสงยกเลกระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยนวาดวยหองสมดประชาชน พ.ศ.253552

คาวา หองสมด ตรงกบภาษาองกฤษวา Library มาจากภาษาละตนคาวา Liber แปลวาหนงสอ ปจจบนหองสมดจะรวบรวมวสดหรอสอในรปแบบตางๆ เพอใชในการศกษาคนหาความรทกประเภทซงมคาเรยกหองสมดในชอทแตกตางกน เชน ศนยวสดอปกรณ (Media Center) ศนยวสดการสอน (Instructional Materials Center) ศนยวสดการศกษา (Learning Center) ศนยแหลงวทยาการ (Resource Center) ศนยวชาการ (Library Media Center) เปนตน

ปรยา ไชยสมคณ53 กลาววา หองสมด หมายถง แหลงรวบรวม ความร ขาวสารตางๆ ทถกบนทกไว ทงในวสดตพมพ เชน หนงสอ วารสาร นตยสาร เปนตน และวสดไมตพมพ (โสตทศนวสด) เชน วดโอเทป เทป สไลด ซดรอม เปนตน

อาไพวรรณ ทพเปนไทย54 หองสมด หมายถง แหลงรวมทรพยากรสารนเทศเอาไวในรปแบบตางๆ ทงทเปนวสดตพมพ วสดไมตพมพ วสดอเลกทรอนกส เพอใหผใชสบคนและเขาถงสารสนเทศไดมากขน อยางม ประสทธภาพและคมคา โดยมการคดเลอก จดหาใหสอดคลองกบความตองการของผใช มการจดการทเปนระบบ โดยบรรณารกษวชาชพ

สนย เลศแสวงกจ และ พศษฐ กาญจนพมาย55 กลาววา หองสมดคอสถานทรวบรวมสรรพวชา วทยาการตางๆ ซงไดบนทกไวในรปแบบของหนงสอ วารสาร ตนฉบบตวเขยน สงพมพอนๆ หรอโสตทศนวสด และมการจดเกบอยางมระเบยบเพอบรการแกผใช โดยมบรรณารกษเปนผจดการและเตรยมใหบรการแกผใชหองสมด

ดงนน หองสมด จงจดวาเปนสถานทใหบคคลทวไปศกษาตามอธยาศย หองสมด ( Library )

หมายถงแหลงรวบรวมขอมล ขาวสาร ความรตางๆ ทงทอยในรปของสงตพมพ และไมตพมพ (สารนเทศ) เพอใหผใชหองสมดไดใช มการบรการและจดอยางเปนระบบ เปนหมวดหม เพอสะดวกแกผใชในการคนหาวสดสารนเทศดงกลาว บรรณารกษ และเจาหนาทหองสมดจะเปนผรบผดชอบในการดาเนนงาน ไมวาจะเปนการจดหา จดซอ จดหมทาบตรรายการซอมหนงสอ ฯลฯ หองสมดถอเปน

52 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, “คาสง สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ท

1611/2551 เรอง ยกเลกระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยน,” 26 พฤศจกายน 2551 53

ปรยา ไชยสมคณ, หองสมดกบการสารสนเทศ, (กรงเทพฯ: ประสานมตร, 2546), 17. 54 อาไพวรรณ ทพเปนไทย, หองสมดและการคนควา, (กรงเทพฯ: เจรญรงเรองการพมพ ,

2538), 1. 55 สนย เลศแสวงกจ และ พศษฐ กาญจนพมาย, หองสมดกบการรสารสนเทศ, (กรงเทพฯ:

วงอกษร, 2550), 2.

สำนกหอ

สมดกลาง

53

สถานทใหบรการความรตามอธยาศย สาหรบประชาชนทกอาชพ ทกเพศทกวย ไมจากดอาย เพอเปนสอกลางขอมล สงเสรมการเรยนร เปนศนยกลางการจดกจกรรมของชมชน เพอพฒนาบคคล การเรยนรของชมชนตาง เปนสถานทรวบรวมสรรพวชาการตาง ๆ ทจะใหความร ซงประกอบดวย หนงสอ วารสาร จลวาร สงพมพตางๆ ตนฉบบตวเขยน โสตทศนอปกรณ เพออานวยความสะดวกแกผมาใชบรการของหองสมด โดยมวตถประสงค คอ

1. เพอการศกษา จากการทปจจบน การศกษาจะมงเนนใหผเรยนมการศกษาคนควาดวยตวเอง หองสมดจงถอเปนแหลงรวบรวมความรทเปดโอกาสใหผทตองกรศกษา ไดใชศกษาความรดวยตนเองตามความรความสามารถ และความตองการของแตละบคคล ดงนนหองสมดจะตองจดหาหนงสอ สงพมพ ตลอดจนโสตทศนวสดมาไวบรการในหองสมด เพอสนองวตถประสงคดงกลาว

2. เพอการคนควาวจย ปจจบนประเทศไทยเรามการพฒนาในหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนในดานการศกษา การแพทย ธรกจ สงแวดลอม มการทาวจยเพอใหเกดความกาวหนาทางวชาการ และใชในการพฒนาประเทศ การคนควาวจยดงกลาว หองสมดถอวามบทบาทมากในการเปนแหลงรวบรวมความรและขอมลตางๆ เพอเปนหลกฐานอางองในการวจย ผทจะทาการวจยเรองใหมๆ ยอมตองการคนควาเรองทมอยเดมเพอเตมความร และเพอแนวทางงานวจยเรองนนๆ มใครทาแลวหรอไม จะไดไมทาซา

3. เพอการจรรโลงใจ หองสมดเปนสถานทรวบรวมสารนเทศไวหลายประเภทแตจะมหลายประเภททใหความจรรโลงใจ หรอความสขทางใจแกผอานหรอผรบบรการ เชน ประเภทวรรณคด ทาใหซาบซงในสานวนภาษา บทกว ขอคดของนกปราชญ ประเภทศาสนา ชวประวต ทาใหเกดแนวคดทด ใหคตชวต ชนชมในความคดทดงามของผอน เกดแรงจงใจปรารถนาทจะกระทาสงนน

4. เพอการพกผอนหยอนใจ หองสมดบางแหงนอกจากจะมหนงสอ วารสาร นตยสาร โสตทศนวสดในดานวชาการแลว ยงใหบรการประเภทสงทใหความบนเทง เชน อนเตอรเนต โทรทศนบางแหงมการกจกรรมหลากหลายใหผมาใชบรการจงทาใหเกดความเพลดเพลนได

5. เพอบรการดานขาวสาร ดวยหองสมดเปนสถานทรวบรวมความร ขาวสาร เหตการณ และความเคลอนไหวตางๆของโลก ตลอดจนวทยาการและเทคโนโลยใหมๆ เชน หนงสอพมพ วารสาร จะทาใหผอานสามารถนาขาวสารความรทไดไปปรบปรงความร ความสามารถของตนเองทมอยเดมทาใหเปนคนทนตอเหตการณ ความเปลยนแปลงของโลก

ประเภทของหองสมด

หองสมดท ใหบรการในประเทศไทย โดยทวไปแลวจะแบงตามลกษณะหนาทและวตถประสงคใหบรการ ซงสามารถแบงได 5 ประเภท คอ

1. หองสมดแหงชาต (National Library) เปนสถานทรวบรวมและเกบรกษาหนงสอพมพทพมพภายในประเทศ ตามพระราชบญญตการพมพ ทาหนาทในการรวบรวมและรกษาวรรณกรรมของ

สำนกหอ

สมดกลาง

54

ชาต โดยเฉพาะสารสนเทศเกยวกบประเทศไทย ศลปวฒนธรรมทแสดงเอกลกษณของประเทศ รวมทงจดทาบรรณานกรมทรพยากรสารสนเทศแหงชาต กาหนดเลขมาตรฐานสารกลประจาหนงสอ (International Standard Number-ISBN) และเลขมาตรฐานสากลประจาวารสาร (International

Standard Serials Number-ISSN) โดยจดใหบรการแกประชาชนทวไป โดยไมคดคาใชจายใดๆ หอสมดแหงชาตใหญๆ ในตางประเทศทควรรจก เชน หอสมดแหงชาตฝรงเศส หอสมดรฐสภาอเมรกน (Library of Congress) สวนหอสมดแหงชาตของไทย ตงอยททาวาสกร กรงเทพมหานคร และมหอสมดสาขากระจายอยในภมภาคตางๆ ไดแก จงหวดเชยงใหม นครศรธรรมราช ลาพน ชลบร บรรมย นครราชสมา จนทบร เพอใหบรการอยางทวถงในสวนภมภาค

2. หองสมดวทยาลยและมหาวทยาลย เปนศนยสารสนเทศในระดบอดมศกษาครอบคลมหลกศนยกลางศกษา และการวจยพฒนาใหเกดความรใหมๆ ปจจบนสถาบนอดมศกษาไดพฒนาสถานภาพของหองสมดใหเปนสถาบนวทยาการ สานกวทยาบรการ เพอใหมศกยภาพสงในการดาเนนงานการใหบรการทหลากหลาย สามารถจดบรการสารสนเทศไดอยางขวางกวางและลกซง โดยการจดหาเทคโนโลยสารสนเทศ เชนอนเตอรเนต จดสรางฐานขอมลตางๆ สรางระบบเครอขาย ขายงาน การบรการสารสนเทศทงออฟไลนและออนไลน และมหองสมดหลายแหง ทมการพฒนาไปสระบบหองสมดดจตอล และหองสมดเสมอน ในสถานศกษาระดบวทยาลย มการจดตงศนยโดยรวมศนยสอการศกษา ศนยโสตทศนศกษา และศนยการเรยนเขารวมกน โดยมชอเรยกวา ศนยวทยบรการหรอศนยการเรยนร มหนาทสงเสรมการเรยนการสอน และการวจยใหบรรลผลตามสถานศกษา ดาเนนการทงการจดหาจดเกบวสดอปกรณทตรงการความตองการของผใช และจดระบบการใหบรการเพออานวยความสะดวก ทงนเพอสรางฐานการเรยนรตามความถนดและลกษณะทตางกนของผใชบรการ โดยรวมแลวศนยลกษณะนทาหนาทคลายหองสมด แตเพมเตมพเศษ คอนอกจากจะเปนทรวบรวมหนงสอตางๆ แลว ยงมสอการสอนประเภทตางๆไวใหบรการ ไดแก ซด ตลบเทปภาพ ฯลฯ รวมทงเปนศนยสอการศกษา ชวยครผสอนในดานการเตรยมวสดอปกรณสอการสอนตาง ๆ ทพรอมใหครยมนามาใชไดทนท รวมทงมอปกรณผลตสอการสอน เชน คอมพวเตอรอปกรณถายภาพ ซงจะเหนวาศนยมความสมพนธกบสถานศกษาอยางมาก ผบรหาร อาจารย และบรรณารกษทใหบรการ จะตองใหความรวมมอกนเพอการมงสการเรยนรอยางแทจรง

3. หองสมดโรงเรยน เปนสถานททจดตงขนในโรงเรยน เพอการศกษาคนควาของนกเรยนและครในโรงเรยน ใชประกอบการเรยนการสอนตามหลกสตร ทงในระบบประถมศกษาและมธยมศกษา รวมทงเปนศนยรวมวสดศกษาทกชนด ทครอบคลมเนอหาทมในหลกสตร ครและนกเรยนสามารถเลอกใชตามความตองการ ความสนใจ และความสามารถของแตละบคคล หองสมดโรงเรยนบางแหงมลกษณะเปนศนยกลางศกษา หรอศนยสอการเรยนการสอน เชนเดยวกบหองสมดวทยาลย

สำนกหอ

สมดกลาง

55

4. หองสมดประชาชน เปนสถานทใหบรการสารสนเทศโดยตรงแกประชาชนทวไปในชมชน มทรพยากรสารสนเทศหลายประเภท เพอสนองความตองการความสนใจของผใชโดยเปดใหประชาชนเขาใชและขอยมหนงสอออกนอกหองสมดได ปจจบนหองสมดประชาชนมบทบาทสาคญในการจดการศกษา โดยเฉพาะการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย โดยทาหนาทใหบรการสอการเรยนการสอน เปนสถานทคนควาสาหรบศกษาในระบบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) และกลมประชาชนผสนใจทวไป มการจดกจกรรมการศกษาตามอธยาศย มสอประเภทตางๆ คอยใหบรการ และจดนทรรศการ รวมทงบทบาทในการเปนศนยขอมลชมชนใหบรการเผยแพรขอมลขาวสารและแลกเปลยนสารสนเทศประเภทตางๆ เปนตน

5. หองสมดเฉพาะ เปนแหลงรวบรวมทรพยากรสารสนเทศทกรปแบบ ทมเ นอหาเฉพาะสาขาวชาใดวชาหนง และสาขาอนทเกยวของ เพอใหบรการแกผใชบรการ ซงเปนผททางานหรอศกษาในสาขาวชานนๆ โดยตรง มการกาหนดวตถประสงคใหสอดคลองกบวตถประสงคของหนวยงานตนสงกด ตวอยางเชน หองสมดคณะวชาตางๆ ในมหาวทยาลย หองสมดสวนราชการ บรษทสมาคมโรงงาน เชน หองสมดกรมวชาการเกษตร หองสมดสวนบรภณฑเพอการศกษา

แหลงการเรยนรหองสมดประชาชน อชเซอรวด ใหความหมายไววา56 หองสมดประชาชน คอ หองสมดทจดตงขนดวยเงนกองทนสาธารณะ มงใหประชาชนไดใชบรการเพอปรบปรงคณภาพชวตใหดยงขน โดยการไดรบประโยชนจากการใชสารนเทศในรปแบบตางๆ ทเปนสงตพมพ โสตทศนปกรณ หรอวสดอเลกทรอนกส

สพรรณ วราทร57 กลาววา หองสมดประชาชน เปนหองสมดทจดตงขนตามกฎหมาย ดาเนนการโดยใชงบประมาณของรฐบาล ทองถน เพอใหบรการในวสดการอาน และจดบรการและกจกรรมอนๆ ตามขอบเขตทกาหนดไวในวตถประสงคของหองสมดใหแกประชาชนในชมชน โดยยดถอหลกการตอบสนองความตองการของผใชและความสอดคลองกบสภาพทองถนและชมชนเปนสาคญ

สภทรา ฉตรเงน58 กลาววา หองสมดประชาชนมลกษณะทสาคญ คอ เปนหองสมดทอยในความควบคมดแลของหนวยงานรฐบาลหรอทไดรบและไมไดรบการอดหนนจากรฐบาลกตาม ถา

56 อดม เชยกวงศ, การสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย,

(กรงเทพฯ: แสงดาว, 2551), 16 57 สพรรณ วราทร, หองสมดประชาชน, (กรงเทพฯ: คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2528), 2-5 58

สภทรา ฉตรเงน, หองสมดประชาชน, (กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง, 2520), 16

สำนกหอ

สมดกลาง

56

หองสมดเปดใหบรการแกผใชในชมชนนนอยางเสร โดยไมมขอจากดในเรองของเพศ วยวฒ แลว กนบวาหองสมดนนเปนหองสมดประชาชน

ตามระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยน วาดวย หองสมดประชาชน พ .ศ. 2535 ปรบปรงจากระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยนวาดวยหองสมดประชาชน พ .ศ. 2529 กลาววา หองสมดประชาชนเปนศนยการเรยนรของชมชน จดตงขนโดยมวตถประสงค59 ดงน

1. เพอเปนศนยขอมล ขาวสารของชมชน 2. เพอเปนศนยสงเสรมการเรยนรของชมชน 3. เพอพฒนาเครอขายการเรยนร ในชมชน

หองสมดประชาชนตามระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยน วาดวย หองสมดประชาชน พ.ศ. 2535 มลกษณะ ดงน

1. เปนหองสมดของประชาชน โดยการจดกจกรรมดานสงเสรมการอานและการคนควา ดานหองสมดเคลอนทสชมชน ดานการใชภมปญญาทองถน ดานสงเสรมการรวมกลมประชาชน ตามความรและความสนใจ ดานครอบครวสมพนธ และกจกรรมสงเสรมการเรยนรอน ๆ ตามความเหมาะสม

2. เปนศนยสงเสรมการเรยนร โดยการจดกจกรรมดานแนะแนวการศกษานอกโรงเรยนและอนๆ ดานจดและใหบรการชดทดลอง ชดสาธตตางๆ จดพนทสาหรบบรการตามหลกสตร การศกษานอกโรงเรยนของสถาบนอนๆ ทไดรบความเหนชอบ จากกรมการศกษานอกโรงเรยน

3. เปนศนยประชาคม โดยจดใหบรการสถานทจดประชม สมมนา การแสดงผลตภณฑ กจกรรมของเดกและครอบครว และกจกรรมอเนกประสงคของชมชน โดยเนนทางดานการศกษา ศลปและวฒนธรรม ดานสงเสรมการดาเนนงานเชงธรกจในหองสมด ดานสงเสรมการจดนนทนาการ สวนสขภาพ สถานทพกผอน สนามเดกเลน และกจกรรมชมชนอนๆ ทเหมาะสม

4. เปนเครอขายการเรยนร โดยจดและพฒนาเครอขายการเรยนรทง ภาครฐและเอกชน ในดานขอมลขาวสารและสอ ในดานพฒนาการผลต เผยแพร จดหา แลกเปลยน หมนเวยน และฝกอบรมใหเปนไปอยางกวางขวางและเหมาะสม

หองสมดประชาชนตองมททาการเปนเอกเทศ หรอเปนสดสวน ขนาด และ แบบตามเกณฑของ กรมการศกษานอกโรงเรยน โดยจาแนกหองสมดประชาชน 3 ขนาด ไดแก ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ ตามเกณฑท กรมการศกษานอกโรงเรยนกาหนด ทงน หองสมดประชาชนแตละขนาด สามารถปรบขนาดไดตามเกณฑทกรมการศกษานอกโรงเรยนกาหนด โดยใหหองสมด

59 กระทรวงศกษาธการ, “ระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยน วาดวย หองสมดประชาชน

พ.ศ. 2535,”

สำนกหอ

สมดกลาง

57

ประชาชนมสอทพจารณาเหนแลววาเปนประโยชนตอชมชนในทองถนตามความเหมาะสม กบงบประมาณของหองสมดประชาชน ดงตอไปน

1. สอสงพมพ ไดแก หนงสอ หนงสอพมพ วารสาร นตยสาร ฯลฯ 2. สอโสตทศน ไดแก วดทศน (VDO) ภาพนง ภาพเลอน แถบบนทกเสยง แผนเสยง

แผนดสก (DISKETT) คอมพวเตอร ไมโครฟลม ฯลฯ 3. สอขอมลอเลกทรอนกส ไดแก ขอมลดสก ขอมลรปแบบอน ๆ 4. สอทดลอง ไดแก สอทดลองวทยาศาสตรเทคโนโลยและคณตศาสตร สอเครองเลน และ

เกมสตางๆ สอประเภทเครองหรอชดตรวจสอบ สอทดลองเพอคณภาพชวตและการศกษาตามหลกสตรการศกษานอกโรงเรยน

5. สอสาธต ไดแก สอสาธตประเภทแผนภาพ แผนภม ปายนเทศ หนจาลอง สอสาธตประเภทโสตทศนและคอมพวเตอร สอสาธตประเภทสอผสม

6. สออนๆ ทคณะกรรมการดาเนนงานเหนวาเปนประโยชนตอทองถน หองสมดประชาชนอาเภอทามะกาทอยในความรบผดชอบของศนยการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จดเปนหองสมดประเภทหองสมดประชาชน ใหบรการในเรองของหนงสอ วารสาร จลวาร สงพมพตางๆ สาหรบประชาชนทวไปในชมชน มการดาเนนการในเรองของการใหบรการหองสมดเคลอนท มความสอดคลองกบนโยบายดานการศกษาตามอธยาศย การสงเสรมการอาน โดยมหลกการและเหตผลทวา เพอใหบรการขาวสาร ขอมล และความร กบประชาชนทวไปอยางทวถง เนองจากสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการมประกาศเรอง การจดสวนงานของสถานศกษา ลงวนท 10 เมษายน พ .ศ.2551 ใหหองสมดประชาชนจงหวด หองสมดประชาชนอาเภอ หองสมดประชาชนเฉรมราชกมาร และหองสมดประชาชนทจดตงในลกษณะอน และเพอใหการดาเนนงานหองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เปนประโยชนตอการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของสถานศกษาทกแหง สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ จงกาหนดแนวทางการดาเนนงานหองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย โดยใหหองสมดของสถานศกษาอยในความรบผดชอบของสถานศกษานนๆ โดยมคณะกรรมการสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยใหคาปรกษาแนะนาการดาเนนงาน ซงมแนวทางการดาเนนงาน60 ดงน

60 สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร สานกงานการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, แนวทางการดาเนนงานหองสมดของสถานศกษา กศน., (กรงเทพฯ: รงษการพมพ, ม.ป.ป.), 1-8.

สำนกหอ

สมดกลาง

58

หลกการทวไปของหองสมดประชาชน 1. สถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ทกแหงตองมหองสมดของ

สถานศกษา ซงอาจมมากกวา 1 แหง ไดตามความจาเปนและความเหมาะสมของพนท และผรบบรการ ในกรณทมความจาเปนตองมหองสมดของสถานศกษามากกวา 1 แหง ใหเปนไปตามหลกเกณฑทสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย กาหนด โดยไดรบความเหนชอบจากสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ยกเวน หองสมดของสถานศกษาทดาเนนการกอนมขอกาหนดแนวทางน ในการจดตง การเปดดาเนนการ การยบ การยาย หองสมดของสถานศกษาใหจดทาเปนประกาศของสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย แตไมรวมถงหองสมดทดาเนนการกอนขอกาหนดแนวทางน

2. หองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาจเปนอาคารเอกเทศหรอใชพนทรวมกบอาคารสถานศกษาได

3. หองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เปนหองสมดทใหบรการโดยผใชบรการไมตองเสยคาใชจายใดๆ รวมถงการจดทาบตรประจาตวสมาชก

วตถประสงคของหองสมดประชาชน

1. เพอเปนแหลงศกษาคนควาและบรการการเรยนรของนกศกษาและบคลากรการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

2. เพอเปนแหลงการเรยนรตลอดชวตสาหรบประชาชน

3. เพอเปนศนยกลางการบรการสอการเรยนรสาหรบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยตาบล หองสมดเคลอนทและแหลงการเรยนรอนๆ ในชมชน

4. เพอเปนศนยขอมล ขาวสาร ความรของชมชน

5. เพอเปนศนยกลางเชอโยงเครอขายการเรยนรของชมชน

กจกรรมการบรการ 1. การใหบรการงานหองสมดของสถานศกษา 2. กจกรรมสงเสรมการอานและการเรยนรตามอธยาศย ในรปแบบตางๆ

3. การสงเสรมและบรการสอเพอการเรยนร 4. การใหบรการหองสมดเคลอนท 5. การรวบรวมและบรการขอมลขาวสาร ความรสชมชน

6. ประสานและเชอมโยงเครอขายการเรยนรของหนวยงาน สถานศกษา สถาบน สถานประกอบการทงภาครฐและเอกชนในชมชน

7. การใหบรการสอการเรยนรสาหรบ กศน.ตาบล หองสมดเคลอนทและแหลงเรยนรอนๆ ในชมชน

สำนกหอ

สมดกลาง

59

สมาชกของหองสมดประชาชน ไดแก 1. นกศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

2. บคลากรการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

3. ประชาชนทวไป

บคลากรของหองสมดประชาชน 1. หองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ ใหม

บรรณารกษหรอเจาหนาทหองสมดปฏบตงาน แหงละ 1 คน เปนอยางนอย กรณทมความจาเปนตองมผชวยของบรรณารกษหรอเจาหนาทหองสมด ใหมผชวยไดอก จานวน 1-2 คน ตามความเหมาะสมของภารกจงานและสภาพพนทบรการ

2. หองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นอกเหนอจากขอ 1. ใหมบรรณารกษหรอเจาหนาทหองสมด หรอเจาหนาทอน ปฏบตงานหองสมดตามความเหมาะสมของภารกจงานและสภาพพนทบรการ

สอ วสด อปกรณ ของหองสมดประชาชน ใหหองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย มสอทม

ประโยชนตอการเรยนรของนกศกษา บคลากร และประชาชนในทองถน ไดแก

1. สอสงพมพ ไดแก หนงสอ หนงสอพมพ วารสาร นตยสาร ฯลฯ

2. สออเลกทรอนกส ไดแก คอมพวเตอร อนเตอรเนต วทย โทรทศน เครองรบสญญาณดาวเทยม เครองฉายภาพทบแสง เครองฉายโปรเจคเตอร วดทศน (VDO) แถบบนทกเสยง ซดรอม วซด ดวด ฯลฯ

3. สอทดลอง ไดแก - สอทดลองวทยาศาสตรเทคโนโลยและคณตศาสตร - สอเครองเลนและเกมสตางๆ - สอประเภทเครองหรอชดตรวจสอบ

- สอทดลองเพอคณภาพชวตและการศกษาตามหลกสตรการศกษานอกระบบและการศกษาขนพนฐาน

4. สอสาธต ไดแก - สอสาธตประเภทแผนภาพ แผนภม ปายนเทศ หนจาลอง ของตวอยาง

- สอสาธตประเภทผลตภณฑโสตทศน และคอมพวเตอร - สอสาธตประเภทสอผสม

5. สออนๆ ทเปนประโยชนตอการเรยนร คณภาพและมาตรฐานหองสมดของสถานศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

60

คณภาพและมาตรฐานหองสมดของสถานศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ใหเปนไปตามทสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกาหนด เพอใหหองสมดของสถานศกษาพฒนาสการเปนศนยกลางการเรยนรตอเนองตลอดชวตสาหรบนกศกษาและกลมเปาหมาย โดยทวไป เปนการยกระดบคณภาพและมาตรฐานใหเปนแหลงการเรยนรตลอดชวตทมคณภาพและมาตรฐานในการใหบรการอยางมคณภาพ เพยงพอตอความตองการและเหมาะสมสาหรบผรบบรการทกกลมเปาหมาย พฒนาและสงเสรมคณภาพบคลากรผปฏบตงานหองสมดใหมความเปนมออาชพ มจตบรการ เปนนกจดกจกรรมสงเสรมการอานและการเรยนรและเปนผบรหารจดการความรทด โดยมเปาประสงค 3 ประการ คอ หนงสอด บรรยากาศด บรรณารกษด

หนงสอด หมายถง หนงสอและสอการเรยนรทมคณภาพ มเนอหาสาระถกตอง ไมเปนพษเปนภย เพยงพอตอความตองการและตรงใจตอผอานในรปของสอสงพมพ สออเลกทรอนกส และสอตางๆ เพอสงเสรมการอานและการเรยนรทเหมาะสมสาหรบทกกลมเปาหมาย

บรรยากาศด หมายถง หองสมดประชาชนทมบรรยากาศและสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร การอาน การคนควา อดมไปดวยความร ความบนเทง และใหทกคนเขามาใชบรการเสมอนเปนบานหลงทสอง สะดวก สะอาด รมรน ปลอดโปรงและปลอดภย สาหรบผใชบรการ เปนหองสมดประหยดพลงงาน และแสดงใหเหนถงเอกลกษณของชมชน

บรรณารกษด หมายถง บรรณารกษและบคลากรผปฏบตงานหองสมดทเปนสอกลางในการเชอมโยงความรในหองสมดกบผใชบรการใหไดรบการพฒนาและสงเสรมคณภาพใหมความเปนมออาชพ มจตบรการ มความรลก รไกล รรอบ รกวาง ทนสมย ทนความเปลยนแปลงของสงคม เปนนกจดกจกรรมสงเสรมการเรยนรและการอาน เปนผบรหารจดการความรทด และเปนผทปฏบตงานอยางมความสข

3. สงเสรมการรหนงสอ

การรหนงสอเปนสทธขนพนฐานและเปนสงสาคญสาหรบการพฒนามนษย61 การรหนงสอเปนการแสดงออกถงวฒนธรรม และการมสวนรวมในสงคมอยางเตมท ในปจจบน ประชากรโลกรอยละ 84 สามารถอานออกและเขยนได เมอเปรยบเทยบกนกบป 2533 ซงมประชากรทสามารถอานออกและเขยนไดเพยงรอยละ 76 แมวาจะมอตราการรหนงสอเพมมากขนแตการเกดเทคโนโลยใหมๆ และสงคมความรยคใหม ลวนทาใหสถานการณดงกลาวแยลงไปอก ดวยความสามารถในการอานและเขยนไดทวความสาคญมากขน การรหนงสอเปนเงอนไขแรกสาหรบการสนทนา การสอสาร และการ

61 Ms. Irina Bokova ผอานวยการใหญยเนสโก, “สารเนองในโอกาสวนทระลกสากลแหง

การรหนงสอ,” 8 กนยายน 2556

สำนกหอ

สมดกลาง

61

เขารวมในสงคมสมยใหมทเชอมโยงกน ประชากรจาเปนตองมทกษะใหมๆ เพอเปนการเขาสการประสบความสาเรจในตลาดแรงงาน อนไดแก ความรภาษาตางๆ ความเขาใจเรองความหลากหลายทางวฒนธรรมและการเรยนรตลอดชวต ทงน การรหนงสอเปนหวใจสาคญในการแสวงหาความร ทกษะตางๆ ในการสอสารระหวางบคคล ทกษะความรและความสามารถทจะอยรวมกนในสงคมได ทกษะดงกลาวทงหมดนลวนเปนพนฐานของสงคมสมยใหม โดยในศตวรรษท 21 การรหนงสอจะเปนรากฐานสสนตภาพและการพฒนา ยงกวาสมยใดในชวงทผานมา

วนท 13 มนาคม พ.ศ.2502 พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระราชดารสในการเสดจเยยมประชากรในจงหวดยะลา ณ ครสมมนาคารภาคการศกษา 2 ความวา62 การศกษาทนมความสาคญมาก ใหพยายามจดใหดและใหพลเมองสามารถพดภาษาไทยได แมจะพดไดไมมากนก เพยงแตพอรเรองกนกยงด เพราะเทาทผานมาคราวนมผไมรภาษาไทยตองใชลามแปล ควรใหพดเขาใจกนเพอสะดวกในการตดตอซงกนและกน

ประธานาธบดเคซอน63 กลาววา เรามวแตทมเทสรางวนพรงนจนลมความสาคญของวนน เราลมวาชาตนนประกอบไปดวยผใหญ ซงเปนบดามารดาของเดก และบคคลเหลานยงมอกมากทยงไมไดรบการศกษาเบองตน เสรภาพของฟลปปนสจะยงยนอยไดขนอยกบอตราสวนการศกษาผใหญเหลานไดรบเปนสาคญ

ฯพณฯ พจน สารสน64 กลาววา การปกครองทด การสงเสรมชพทเหมาะสม และความสามคคทางการเมอง เปนเรองทเกยวกบบคคลและประชาชนทงประเทศ และเกยวของกบระดบการศกษาของประชาชน เปนทยอมรบกนอยทวไปแลววา การปกครองในระบบประชาธปไตย จะดาเนนไปไดโดยมประสทธภาพสงมากนอยเพยงใดนน ยอมขนกบระดบการศกษาของประชาชนเปนสาคญ ในทานองเดยวกนการพฒนาอาชพ และฐานะทางเศรษฐกจของประชาชนจะขนอยกบสมรรถภาพความร และความขยนหมนเพยรของประชาชนดวย

62 โมหมมด อบดลกาเดร, จตวทยาสาหรบผใหญและแนวทางการเปลยนแปลงพฤตกรรม,

(ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 58. 63 Amaldo L. Gorrilla, Adult Education in the Philippines, (Manila : R.P. Garcia

Publishing Company, 1962), 25. 64 ฯพณฯ พจน สารสน, ความสาคญของการศกษาและกาลงคนในการพฒนาเศรษฐกจและ

ความมนคงของประเทศ, (พระนคร โรงพมพชมนมสหกรณการขายและการซอแหงประเทศไทย จากด, 2513), 3.

สำนกหอ

สมดกลาง

62

ระหวางป พ.ศ.2480 – 2523 ผลการสารวจประชาชนมอตราการไมรหนงสอในประเทศไทย65 ดงตารางท 5

ตารางท 5 อตราการไมรหนงสอในประเทศไทยระหวางป พ.ศ.2480 – 2523

ป พ.ศ. รอยละของผไมรหนงสอตอประชากรของประเทศ

ชาย หญง รวม

2480 52.7 85.1 68.8

2490 32.6 59.9 46.3

2503 19.4 39.0 29.2

2513 11.1 25.2 19.2

2523 6.9 13.0 10.5

ทมา : ดร.ศรสวาง เลยววารณ, กรมการศกษานอกโรงเรยน กระทรวงศกษาธการ และ สานกงานองคการยเนสโกภาคพนเอเชยและแปซฟก กรงเทพหมานคร, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 5.

องคการยเนสโก ไดประเมนสถานสภาพการรหนงสอของผใหญในเอเชยแปซฟก 66 แสดงให

เหนถงความกาวหนาของอตราการมผรหนงสอทมากขน ดงแผนภมท 5

65 ดร.ศรสวาง เลยววารณ, กรมการศกษานอกโรงเรยน กระทรวงศกษาธการ และ สานกงาน

องคการยเนสโกภาคพนเอเชยและแปซฟก กรงเทพหมานคร, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 5. 66 ยเนสโก, “ประมาณการและการวางแผนทไดประเมน.” ตลาคม 2532

สำนกหอ

สมดกลาง

63

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

ป พ.ศ.2503 ป พ.ศ.2513 ป พ.ศ.2523 ป พ.ศ.2533 ป พ.ศ.2543

อตราการรหนงสอ

แผนภมท 5 อตราการรหนงสอภมภาคเอเชยแปซฟก

ทมา : ยเนสโก, “ประมาณการและการวางแผนทไดประเมน.” ตลาคม 2532

หากพจารณาตวเลขอตราการรหนงสอภมภาคเอเชยแปซฟกแลวจะเหนไดวา จานวนผทรหนงสอในภมภาคมอตราสงขน สาหรบประเทศไทย เปนหนงในประเทศทอยในการสารวจ มจานวนประชากรผไมรหนงสอลดลง แตในขณะเดยวกน จานวนผไมรหนงสอกเพมขนดวย 67 เนองมาจากจานวนประชากรทเพมสงขน จงเหนไดวาแมแนวโนมความพยายามในการดาเนนงานโครงการเพอการรหนงสอจะดาเนนการตอไปแตประชากรผไมรหนงสอกยงคงเพมสงขนเชนเดยวกน

ในเดอน มกราคม ป 2533 กรมการศกษานอกโรงเรยนไดเปนเจาภาพในการจดประชมสมชชาสากล วาดวยการศกษาผใหญครงท 4 ณ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ในการประชมมผ เขารวมสมมนามากกวา 500 คน จาก 102 ประเทศ และไดกราบทลเชญสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารเสดจเปนองคประธานในพธเปดการประชมในโอกาสแหง การประกาศปสากลแหงการรหนงสอขององคการสหประชาชาต ในการนมจดมงหมายเพอรณรงคการรหนงสอของปวงชนใหสาเรจทวโลก ภายในป พ.ศ. 2543 เพราะเหนวาการรหนงสอเปนปฏญญาสากลขอหนงทวาดวยสทธมนษยชนทประเทศสมาชกขององคการสหประชาชาตไดตกลงกนไว ในโอกาสน

67 ดร.ศรสวาง เลยววารน, คมอการวางแผนและบรหารงานการรหนงสอและการศกษา

ตอเนอง, (โรงพมพครสภาลาดพราว, 2539), 12

สำนกหอ

สมดกลาง

64

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามราชกมารทรงมพระราชดารส ในการเปดประชมตอนหนงวา 68 “การรหนงสอเปนความจาเปนสาหรบทกชาตทกาลงพฒนาตลอดจนเปนกจกรรมทตองรวมมอกน สงเสรมใหบรรลผลใหได ถาปราศจากพนฐานการรหนงสอของประชาชนในประเทศแลว ความพยายามในการ ดาเนนการพฒนาคงไรผล การรหนงสอเปนสวนหนงของวธการทจะนาไปสจดมงหมายอนสงสด”

การรหนงสอ (Literacy) องคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESGO) ไดนยามการรหนงสอไวเปน 4 จาพวก69 ดงน

1. การรหนงสอเปนทกษะอตโนมตชดหนง (literacy as an autonomous set of skills) จดเนนของความหมายน คอ ทกษะการอาน ฟง พด เขยนและทกษะการคดคานวณ

2. การรหนงสอเปนสงทปฏบตและขนอยกบสภาพแวดลอม (literacy as applied,

practiced and situated) เปนการมงใชทกษะในสถานการณทเกยวของซงเปนทมาของการรหนงสอแบบเบดเสรจ (functional literacy) การรหนงสอนควรสงผลตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจ และตอมายงขยายไปถงการพฒนา ดานอนๆ ดวย เชน บคคล วฒนธรรมและการเมอง การรหนงสอสามารถจะสอนใหเกดทกษะทวไปทสามารถนาไปใชในทกหนทกแหงได

3. การเรยนรเปนกระบวนการเรยนร (literacy as a learning process) การรหนงสอไมใชการรหนงสอแบบจากดตวอยเฉพาะการจดใหอานออกเขยนไดเทานน แตมองวาประสบการณเปนพนฐานทสาคญของการเรยนร

4. การรหนงสอเปนการอานตารา (literacy as text) แนวคดนมองวา การรหนงสอนนเปนการอานตาราแบบเรยนหรอวสดการอานทใชอยในโรงเรยน มความสมพนธกบชวตของผเรยนในปจจบนและอนาคต จงควรศกษาวเคราะหเรองราวทอยในหนงสอเหลานน เพอทาความเขาใจถงชวตในปจจบนและอนาคตทผเรยนจะตองมสวนรวม

จากความหมายวา การรหนงสอเปนเพยงทกษะการอาน การเขยนและการคดคานวณเปลยนไปสความหมายทซบซอนมากขนและมความหลากหลาย รวมไปถงสมรรถภาพสาคญทไมอาจปฏเสธไดวาแนวคดนสะทอนใหเหนถงความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและโลกาภวตน ตลอดจนความกาวหนาดานสารสนเทศและการสอสาร เปนการยอมรบวามการปฏบตในดานการร

68 นายกลา สมตระกล,การศกษานอกโรงเรยน, การสงเสรมการรหนงสอ, เขาถงเมอวนท

16 กมภาพนธ 2557, เขาถงไดจาก http://dnfe5.nfe.go.th/ilp/liciti/si3.html 69 สนทร สนนทชย (แปลและเรยบเรยง), การรหนงสอ : บนไดสอสรภาพ นยามและการ

ประเมนของนานาชาต, (สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, 2549), 50

สำนกหอ

สมดกลาง

65

หนงสอหลายอยาง ซงยงแฝงตวอยในวฒนธรรมทหลากหลายในสงแวดลอมของแตละบคคลและในการทผคนอยรวมกน70

อยางไรกตาม เมอป 1958 มตของยเนสโกในการประชมใหญ71 นยามทยเนสโกใชในการจดทารายงานสถตการไมรหนงสอทวโลกซงประเทศตางๆ ยอมรบและถอเปนนยามในการสารวจสามะโนประชากรระดบชาตไดใหไวเพยงวาบคคลทรหรอไมรหนงสอ ไดแก บคคลทสามารถหรอไมสามารถอานและเขยนขอความงายๆ เกยวกบชวตประจาวนของตน ไดยดถอเปนหลกตอๆ มา

ในประเทศไทยนยามการรหนงสอมอยมากมาย ดงน สานกงานสถตแหงชาต72 ใหความหมายวา การอานออกเขยนได หมายถง ความสามารถอาน

และเขยนในขอความงายๆ ภาษาใดภาษาหนงได ถาอานออกอยางเดยวแตเขยนไมได ถอวาเปนผอานเขยนไมได

สานกงานสถตแหงชาต สานกนายกรฐมนตร73 ใหความหมายวา การอานออกเขยนได หมายถง ความสามารถในการอานออกเขยนไดของบคคลทมอายตงแต 6 ป ขนไป การอานออกเขยนไดนจะเปนภาษาใดๆ กไดทงสน โดยอานและเขยนขอความงายๆ ได ถาอานออกเพยงอยางเดยว แ ตเขยนไม ไดกถอวาเปนผทอานเขยนไมได

สานกงานสถตแหงชาต สามะโนประชากรและเคหะ74 ใหความหมายวา การอานออกเขยนได หมายถง ความสามารถในการอานออกเขยนไดของบคคลทมอายตงแต 5 ป ขนไป การอานออกเขยนไดจะเปนภาษาใดๆ กตามทงสน โดยอานและเขยนขอความงายๆ ไดถาอานออกเพยงอยางเดยวแตเขยนไมได กถอวาเปนผทอานเขยนไมได

70 UNESCO, The Plurality of Literacy and Its Implication of Policies and

Programmes. Paris : UNESCO, (UNESCO Education Sector Position Paper, UNESCO,

Paris. 2004). 71 UNESCO, Education for All - Literacy for Life Global Monitoring Report

2006. Paris : UNESCO, (UNESCO Education Sector Position Paper, UNESCO, Paris,

2004). 72 สานกงานสถตแหงชาต. 2528. รายงานผลการสารวจขอมลเกยวกบการอานออกเขยน

ไดของประชากร พ.ศ.2528, (กรงเทพฯ: ม.ป.ท.) 73 สานกงานสถตแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, รายงานการสารวจการอานเขยนของ

ประชากร พ.ศ.2537, (กรงเทพฯ, ม.ป.ท.) 74 สานกงานสถตแหงชาต, สามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ.2543, (กรงเทพฯ : ม.ป.ท.)

สำนกหอ

สมดกลาง

66

จงอาจกลาวไดวา การรหนงสอในประเทศไทยจะนยามแตกตางกนไปตามลกษณะงานขององคกร ซงอาจแบงเปน 2 ประเภทใหญๆ75 ไดดงน

1. Working definition เปนนยามทสานกงานสถตใช ในการทาสามะโนประชากร โดยใหนยามวา การรหนงสอ หมายถง การอานออกเขยนไดภาษาใดกได

2. Promotion definition เปนนยามทสานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยนใชในโครงการรณรงคเพอการรหนงสอ โดยใหนยามไววา ผรหนงสอ หมายถง ผทสามารถเขาใจไดทงการอาน เขยน ขอความงายๆ และการคดคานวณทใช ในชวตประจาวน

ประเทศไทยไดมการดาเนนการสงเสรมการรหนงสอมาเปนเวลานาน นบตงแตไดมการจดตง โรงเรยนสาหรบประชาชนในสมยรชกาลท 5 การจดการศกษาเพอการรหนงสอในประเทศไทย ไดเรมมาจนเกดปการรณรงคเพอการรหนงสอ พ.ศ.2483 ทงน การสงเสรมผไมรหนงสอเปนภารกจหลกทสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยใหความสาคญ ในงานดานการจดการศกษาสาหรบผไมรหนงสอ มหลายพนททตองจดการศกษา เนองจากกลมเปาหมายเปนกลมทเขาถงยาก เชน ชาวไทยภเขา ชาวเล กลมแรงงาน ฯลฯ ทงนเพอใหสามารถเขาถงและเพมจานวนผรหนงสอขนเปนลาดบ จนกระทงปลอดผไมรหนงสอ ซงความหมายของการรหนงสอในการอานออกเขยนได หมายถง ความสามารถในการอานและการเขยนขอความงาย ๆ ภาษาใดภาษาหนง ถาอานออกอยางเดยวแตเขยนไมไดใหถอวาเปนผอานเขยนไมได นอกจากน ยงมการรณรงคเพอการรหนงสออยางตอเนองจรงจง นบตงแต ป พ.ศ. 2480 โดยเฉพาะอยางยง ในชวง ป 2526 – 2530 ไดมการรณรงคเพอการรหนงสออกครงหนง ซงสามารถชวยใหมผรหนงสอเพมขน อกประมาณ 500,000 คน แตแมวาจะไดมการดาเนนงานเพอการสงเสรมการรหนงสอมาอยางตอเนอง แตกยงปรากฏวาในปจจบนประเทศไทยกยงมผไมรหนงสออกจานวนมาก โดยเฉพาะกลมเปาหมายซงเปนประชากรในวยแรงงาน ผลจากการทสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ไดสารวจขอมลประชากรวยแรงงาน ทเปนผไมรหนงสอทวประเทศ เมอป พ.ศ. 2552 จากประชากรวยแรงงาน ทมอายระหวาง 15 – 59 ป จานวนทงสน 11,190,758 คน พบวามผไมรหนงสอถง 262,708 คน76

สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาสย มบทบาทหนาทในการสงเสรมการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอใหประชาชนไดเรยนรตลอดชวตโดยมคณภาพอยางทวถง และเทาเทยมกน เพอใหเกดสงคมฐานความร และการมอาชพอยางยงยน การสงเสรมการรหนงสอเปนภารกจทสาคญ กจกรรมสงเสรมการรหนงสอ จงเปนการจดการศกษาสาหรบ

75 กรมการศกษานอกโรงเรยน 2537, นโยบายการสงเสรมการรหนงสอไทย, (กรงเทพฯ :

ม.ป.ท.) 76 กระทรวงศกษาธการ, “วารสารการศกษาตลอดชวต,” 8 กนยายน 2555

สำนกหอ

สมดกลาง

67

ผไมรหนงสอ เพอการอานออก เขยนได มงเนนใหกลมเปาหมายไดเรยนรและมทกษะในการนาไปแสวงหาความรเพมเตมและพฒนาคณภาพชวตในดานตางๆ โดยมครอาสาสมครรบผดชอบจดกลมผเรยนแบบตวตอตว เปนกลม หรอเปนชนเรยน

จากการสารวจในป พ.ศ. 2556 อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร มจานวนผไมรหนงสอทงสน 308 คน77 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จงมบทบาทหนาทในการสงเสรมการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเพอใหประชาชนไดเรยนรตลอดชวต มคณภาพอยางทวถง และเทาเทยมกน เพอใหเกดสงคมฐานความร และการมอาชพอยางยงยน สาหรบผไมรหนงสอมกลมเปาหมาย คอ กลมแรงงาน กลมแรงงานตางดาว และกลมผสงอาย เนองจากเปนอาเภอทตงอยในพนทราบในเมอง จงไมมกลมทสงเหมอนแถบ อาเภอไทรโยค อาเภอสงขละ และอาเภอทองผาภม เปนตน โดยใหการสงเสรมสงเสรมการรหนงสอเปนภารกจท สาคญ ซงสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยมการกาหนดจดมงหมาย กลมเปาหมาย และนโยบายในการสงเสรมสงเสรมการรหนงสอของสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย78 ดงน

จดมงหมาย

- เพอใหมผรหนงสอเพมขนอยางตอเนอง ใหสามารถอานออก เขยนได และมความรพนฐาน ทางดาน คณตศาสตร วทยาศาสตร และเทคโนโลย ตลอดจนความรทจะนาไปใชประโยชนไดในชวตประจาวน โดยจดการศกษาใหสอดคลองกบความตองการและสภาพปญหา ของกลมเปาหมายและชมชน

- เพอการคงสภาพสงเสรมการรหนงสอของประชาชนกลมเปาหมาย และพฒนาทกษะในสงเสรมการรหนงสอ

กลมเปาหมาย

1. กลมเปาหมาย เนนกลมบคคลทตองการพฒนาคณภาพชวต ไดแก 1) ผดอยโอกาส ซงไดแกผทไมสามารถเขาถงบรการของรฐ เนองจากอยใน

พนทหางไกล หรอไมสามารถเขารบบรการการศกษาจากสถานศกษาในระบบได เชน ผไมรหนงสอในเขตพนทชายแดน โดยเฉพาะชาวไทยภเขา และชาวไทยมสลม ใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต เปนตน

77 ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา, “หนงสอท ศธ

0210.1805/14 เรอง รายงานขอมลผไมรหนงสอ,” 15 ตลาคม 2556. 78 องคการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงประชาชาต (UNESCO), วารสาร

การศกษาตลอดชวต, (กรงเทพฯ: นาทองการพมพ, ม.ป.ป.), 2-4.

สำนกหอ

สมดกลาง

68

2) ผไมรหนงสอทอยในพนทราบ โดยเฉพาะกลมบคคลทพบวาการไมรหนงสอจะสงผลกระทบตอการประกอบอาชพ และการพฒนาสงคม เชน ผทพพลภาพหรอผพการ ผสงอาย กลมชาตพนธ และประชาชนทวไป

2. กลมเปาหมายทตองการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ หรอกคอกลมประชากรทอยในวยแรงงานทงนอกระบบ และในระบบ

3. กลมแรงงานตางดาว ทงนกเพอใหแรงงานตางดาวไดรหนงสอไทย สามารถสอสารได ใหมความรเกยวกบขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม กฎหมาย และวถชวตของไทย และอยรวมกบสงคมไทยอยางสงบสข

นโยบายตอเนองดานการสงเสรมการรหนงสอ ประจาปงบประมาณ 255679 1. พฒนาระบบฐานขอมลผไมรหนงสอทงในระดบพนทและสวนกลางใหมความ

ถกตองครบถวน ทนสมย และเชอมโยงกนอยางเปนระบบ สามารถสบคนไดอยางร วดเรว เพอประโยชนในการจดการศกษาใหกบกลมเปาหมาย

2. พฒนาหลกสตร สอ แบบเรยน เครองมอวดผล และเครองมอการดาเนนงาน การสงเสรมการรหนงสอทสอดคลองกบสภาพปจจบนของแตละกลมเปาหมาย

3. พฒนาครศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยและภาคเครอขายทรวมจดการศกษา ใหมความร ความสามารถและทกษะการจดกระบวนการเรยนรใหกบผไมรหนงสออยางมประสทธภาพและมคณภาพ

4. สงเสรม สนบสนนใหสถานศกษาจดกจกรรมทสงเสรมการรหนงสอ หรอการคงสภาพการรหนงสอ การพฒนาทกษะการรหนงสอ และการพฒนาทกษะดานคอมพวเตอรพนฐานเพอเปนเครองมอในการจดการศกษาและเรยนรอยางตอเนองตลอดชวตของประชาชน

5. พฒนาระบบการประเมนผลระดบการรหนงสอใหมมาตรฐาน จนเปนทยอมรบในระดบประเทศ และ ระดบสากล

สาหรบกลมงานการศกษาตอเนองเปนการศกษาทจดขนเพอสนองความตองการ และความจาเปนของบคคลตอเนองนอกเหนอจากการศกษาขนพนฐานและอดมศกษา องคการยเนสโกไดเผยแพรแนวคดสงคมการเรยนรในรายงานเรยนรเพอชวต (Learning to Be) วา สงคมการเรยนรเปนสงคมทหนวยงานทง หมดในสงคมเปนผจดการศกษา ไมใชเปนเพยงหนวยงานทรบผดชอบจดการศกษาในระบบเทานน แตสมาชกในสงคมตองมสวนรวมรบผดชอบอยางเตมทกบการสรางสงคม

79 สานกงาน กศน., นโยบายและจดเนนการดาเนนงาน สานกงาน กศน. ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2556, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 7-8.

สำนกหอ

สมดกลาง

69

แหงการเรยนร การสรางสงคมแหงการเรยนรจะทาใหประชาชนสามารถศกษาหาความร ไดอยางตอเนองตลอดชวต ตงแตเกดจนตาย ประชาชนจะสามารถวางแผนและกาหนดวตถประสงคทจะเรยนร โดยแสวงหาโอกาสทจะศกษาอยางตอเนองและเลอกวธการเรยนรดวยตนเอง การศกษาตอเนอง80 (Continuing Education) หมายถง การศกษาทจดขนเพอสนองความตองการและความจาเปนของบคคลตอเนองทแตกตางไปจากการศกษาขนพนฐานและการศกษาอดมศกษาในรปของกจกรรมการเรยนรหรอหลกสตรการเรยนร ประเภทมหนวยกตและไมม ซงไมใชการศกษาตามระบบปกต การศกษาตอเนองเปนไดทงการฝกอบรมดานอาชพการยกระดบฝมอในการทางาน รวมถงหลกสตรการพฒนาตนเองเพอการทางาน และการเรยนรเพอการแกไขปญหา การศกษาตอเนองยงเปนการศกษาทบคคลภายนอกสามารถลงทะเบยนเรยนในหลกสตรตางๆ ทจดขนโดยภาควชาหรอคณะการศกษาตอเนองของสถานศกษา สาหรบวธและรปแบบการสอนของการศกษาตอเนองนน มทงการสอนแบบชนเรยนและการสอนแบบปฏบตการ รวมทงการสอนดวยวธทางไกล เชน การใชวดทศน ซด-รอม รายการวทย รายการโทรทศน และการสอนทางอนเตอรเนต

(e-Learning) ตามความเหมาะสมของเนอหาและหลกสตร

โกวท วรพพฒน81 ใหความหมายของการศกษาตอเนองวา เปนการใหความรเพมเตมเรองทไดศกษามาแลวในโรงเรยนหรอมหาวทยาลย เมอบคคลเหลานจบการศกษาไปประกอบอาชพระยะหนง จะมความจาเปนตองหาความรเฉพาะ หรอเรองทเกยวของกบเรองนนเพมเตม ทาใหผนนสมครเรยนเพมเตมจากสถาบนการศกษา เพอกาวทนการเปลยนแปลงทางวชาการและเทคโนโลยของสงคมโลก ทงนอาจไดรบประกาศนยบตรหรอใบรบรอง การศกษาตอเนองในรปของการศกษาผใหญทจดใหแกผเรยนทมอายเกนวยเรยนตามกฎหมาย แตไมมโอกาสเขาเรยนดวยเหตทยากจนตองประกอบอาชพ หรอ บคคลเรรอน อพยพยายถน อยทองถนหางไกล บคคลเหลานจาเปนตองมทกษะพนฐานของการเรยนร หรอทกษะการอานออกเขยนได คดเลขเปน มวชาความรทางอาชพ มคณธรรมจรยธรรม และหนาทพลเมอง

80 หนวยศกษานเทศก, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย,

เอกสารสาระหลกการและแนวคดประกอบการดาเนนงาน กศน. : คมภร กศน., (กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด เอน.เอ.รตนเทรดดง, ม.ป.ป.), 36

81 กรมการศกษานอกโรงเรยน, การศกษาตอเนอง : นโยบายและทางเลอกใหม, (กรงเทพฯ:โรงพมพครสภาลาดพราว, 2537).

สำนกหอ

สมดกลาง

70

องคการยเนสโก ไดใหนยามการศกษาตอเนองวา82 การศกษาตอเนอง เปนความคดรวบยอดอยางกวางๆ ซงรวมถงโอกาสทงปวงตามความตองการและความจาเปนในการเรยนนอกเหนอไปจากการศกษาเพอการอานออกเขยนไดขนพนฐาน เปนการศกษาท ให โอกาสทางการศกษา เพอสงเสรมการเรยนรตลอดชวตใหกบบคคล

ปจจบนกระทรวงศกษาธการไดประกาศใชระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการจดการศกษาตอเนอง พ.ศ. 2554ประกาศ ณ วนท 5 กรกฎาคม 2554 ใหความหมายของการศกษาตอเนองไววา83 เปนการจดการศกษาในรปแบบการศกษานอกระบบทเปนหลกสตรระยะสน การจดการศกษาสายอาชพกลมสนใจ ทจดตามความตองการของกลมเปาหมายทมเนอหาเกยวกบอาชพ ทกษะชวต การพฒนาสงคมและชมชน การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงนาไปสการพฒนาคณภาพชวต มเปาหมายเพอใหผ เรยนสามารถพฒนาความรความสามารถในการประกอบอาชพ การพฒนาทกษะชวต การพฒนาสงคมและชมชน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพชวต

การจดการศกษาตอเนอง เปนการจดประสบการณเรยนรจากวทยากร สอ หรอการปฏบต โดยวธการเรยนรทหลากหลาย ซงไดแก การเรยนรเปนรายบคคล การเรยนรเปนกลม การศกษาทางไกล การเรยนรจากแหลงเรยนร การเรยนรในสถานประกอบการ และการเรยนรจากฐานการเรยนร ทงน ในการจดการเรยนร ตองจดใหสอดคลองกบสภาพปญหา ความตองการ และความพรอมของผเรยนทสอดคลองกบความตองการและความจาเปนของสงคม โดยสามารถบรณาการวธการจดการเรยนรไดตามความเหมาะสม กระทรวงศกษาธการจงประกาศใชระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยหลกการจดการศกษาตอเนอง พ.ศ.2554 กาหนดเปนนโยบายดานการจดการศกษาตอเนอง มวตถประสงค ดงน84

1. มงจดการศกษาเพอพฒนาการงานและอาชพ โดยใหความสาคญกบการจดการศกษาเพอพฒนางานและอาชพระดบพนฐาน ระดบกงฝมอ และระดบฝมอ ทสอดคลองกบสภาพและความตองการของกลมเปาหมาย โดยมงเนนใหผเรยนไดสามารถนาความรไปใช ในการประกอบอาชพ หรอ

82 หนวยศกษานเทศก, สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย,

เอกสารสาระหลกการและแนวคดประกอบการดาเนนงาน กศน. : คมภร กศน., (กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด เอน.เอ.รตนเทรดดง, ม.ป.ป.), 38

83 กระทรวงศกษาธการ, “ระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการจดการศกษาตอเนอง พ.ศ.2554,” 5 กรกฎาคม 2554

84 สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, “คมอการจดการศกษาตอเนอง,” 24 สงหาคม 2554

สำนกหอ

สมดกลาง

71

เพมพนรายได ทงน ใหมการพฒนาหลกสตรและวธการทหลากหลายและทนสมย สามารถใหบรการไดอยางทวถง

2. มงจดการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตใหกบทกกลมเปาหมาย โดยใหจดกจกรรมการศกษาใหกลมเปาหมายมความร ความสามารถ ในการจดการชวตของคนเองอยในสงคมไดอยางมความสข รวมถงการใชเวลาวางใหเปนประโยชนตอตนเอง ครอบครว และชมชน

3. มงจดการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน โดยใชรปแบบการจดเวทแลกเปลยนเรยนร การระชมสมมนา และรปแบบอนๆ ทเหมาะสมกบกลมทเปนเปาหมาย โดยเนนการสรางจตสานกความเปนประชาธปไตย เศรษฐกจชมชน ความเปนพลเมองทด การอนรกษพฒนาธรรมชาตและสงแวดลอม

4. มงจดการศกษาตอเนองหลงสตรเชงบรณาการเพอการพฒนาทยงยนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

5. พฒนาระบบคลงหลกสตรการศกษาตอเนองใหไดมาตรฐาน และมความสะดวกตอการใชงาน เพอสนบสนนการจดการศกษาตอเนอง

หลกการจดการศกษาตอเนอง เพอใหการดาเนนงานการจดการศกษาตอเนองเปนไปอยางมประสทธภาพสานกงาน

การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย จงไดกาหนดหลกการในการจดการศกษาไว ดงน 1. หลกสตรไดรบการพฒนาใหมความสอดคลองกบสภาพสงคมชมชนและความ

ตองการของกลมเปาหมาย

2. สอและแหลงคนควาตลอดจนวสด อปกรณ เครองมอ ตองไดรบการพฒนาใหมความสอดคลองกบหลกสตร และกจกรรมการเรยนร ของผเรยน

3. วทยากร ตองสรรหาวทยากรทม ความร ความสามารถหรอมความเชยวชาญในสาขาทจะสอนอยางแทจรง และวทยากรควรผานการอบรมการเปนวทยากรจากหนวยงานสถานศกษาของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

4. การจดการเรยนรจะตองจดการศกษาใหสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนและความพรอมของผเรยน และสอดคลองกบความตองการและบรณาการวธการจดการเรยนร ไดตามความเหมาะสม

5. การจดกระบวนการเรยนร จะตองเนนให มการจดกระบวนการเรยนรทหลากหลาย และสอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมาย

6. กลมเปาหมายสามารถนาความรทไดรบจากการศกษาไปใชในการประกอบอาชพ การพฒนาอาชพ พฒนาคณภาพชวต และสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข

เปาหมาย

สำนกหอ

สมดกลาง

72

การจดการศกษาตอเนองม เปาหมายเพอใหประชาชนได รบความร พฒนาความรความสามารถและทกษะในการประกอบอาชพ เพอใหเกดความมนคงและการเพมพนมลคาใหกบอาชพและมความรทกษะทจาเปนสาหรบการดารงชวตในสงคมปจจบน รวมทงมงใหใช กระบวนการศกษาเปนเครองมอในการพฒนาสงคมและชมชนใหมความเขมแขง พงตนเองได ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มความเอออาทร มคณธรรม จรยธรรม และมสวนรวมในการดแลทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

วธการและขนตอนการจดการศกษาตอเนอง การจดการศกษาตอเนองม 3 ลกษณะ ไดแก การจดการศกษาจดโดยสถานศกษา (ศนย

การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย) การจดการศกษาจดโดยภาคเครอขาย และการจดการศกษาจดโดยสถานศกษา (ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย) รวมกบภาคเครอขาย ดงตารางท 6

ตารางท 6 หลกเกณฑและวธการจดการศกษาตอเนอง

ลกษณะการจดการศกษาตอเนอง

วธจดการเรยนร 1.การเรยนร

รายบคคล

2.การเรยนรเปนกลม

3.การศกษาทางไกล

4.การเรยนรจากแหลงเรยนร

5.เรยนรในสถาน

ประกอบ

การ

6.การเรยนรจากฐานการเรยนร

1. จดโดยสถานศกษา

2.จดโดยภาคเครอขาย

3.จดโดย

สถานศกษา กศน. รวมกบภาคเครอขาย

ทมา : สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, “คมอการจดการศกษาตอเนอง,” 24 สงหาคม 2554

สำนกหอ

สมดกลาง

73

จากตาราง การจดการศกษาตอเนองมดาเนนการ ดงน 1. จดโดยสถานศกษา กศน. สถานศกษา กศน.สามารถจดการเรยนรไดทง 6 วธ คอ

การเรยนร รายบคคล การเรยนรเปนกลม การศกษาทางไกล การเรยนรจากแหลงเรยนร การเรยนรในสถานประกอบการ และการเรยนรจากฐานการเรยนร

2. จดโดยภาคเครอขาย ภาคเครอขายสามารถจดการเรยนรได 2 วธ คอ การเรยนรรายบคคลและการเรยนรเปนกลม

3. จดโดยสถานศกษา กศน. รวมกบภาคเครอขาย สามารถจดการเรยนรไดทง 6 วธ คอ

การเรยนรรายบคคล การเรยนรเปนกลม การศกษาทางไกล การเรยนรในสถานประกอบการ การเรยนรจากแหลงเรยนร และการเรยนรจากฐานการเรยนร

วธการจดการเรยนร วธการจดการศกษาตอเนองเปนการจดประสบการณการเรยนรจากวทยากร สอ หรอการ

ปฏบต โดยมวธการเรยนรหลากหลาย ดงน 1 การเรยนรรายบคคล การเรยนรเปนรายบคคล เปนการเรยนรของผเรยนบคคลใดบคคล

หนง ทตองการจะเรยนรในเนอหาใดเนอหาหนง ซงเปนความสนใจเฉพาะตว ตามหลกสตรการศกษาตอเนองในสถานศกษาหรอภาคเครอขาย โดยผเรยนและวทยากรรวมกนวางแผน และออกแบบการเรยนรทตอบสนองความตองการของผเรยนแตละบคคล สถานศกษาสามารถจดหรอประสาน ซงสามารถดาเนนการไดตามวธการ ขนตอน ดงตอไปน

1.1 การขออนญาตจดการเรยนรแบบรายบคคล 1.1.1 จดโดยสถานศกษาสงกดสานกงาน กศน. ใหผอานวยการสถานศกษา

เปนผอนญาต

1.1.2 จดโดยสถานศกษาสงกดสานกงาน กศน. รวมกบภาคเครอขาย ใหผอานวยการสถานศกษา ในสงกดสานกงาน กศน. เปนผอนญาต

1.1.3 จดโดยภาคเครอขาย (ยกเวนสถานศกษาในกากบ สานกงาน กศน.) ใหผอานวยการสถานศกษาในสงกดสานกงาน กศน. เปนผอนญาต

1.2 การสรรหา และแตงตงวทยากร 1.2.1 การสรรหาวทยากร ใหสถานศกษาและ/หรอภาคเครอขายรวมกน

การสรรหาวทยากรโดยพจารณาจากคณสมบต ดงน - เปนผทมคณวฒ หรอเกยรตบตรรบรอง หรอหลกฐานอน ๆ ทแสดงวา

เปนผมความร ความสามารถทกษะ ในสาขาวชาหรอหลกสตรนน ๆ หรอ

- เปนผมความร ความชานาญ ประสบการณ ในการประกอบอาชพสาขาวชาหรอหลกสตรนน ๆ หรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

74

- เปนผทมความสามารถและประสบการณในการถายทอดความรใหแกผเรยน

1.2.2 การแตงตงวทยากร ใหผอานวยการสถานศกษาในสงกด สานกงาน กศน. เปนผอนมต แตงตง โดยจดทาเปนคาสง

1.3 ผเรยน ผเรยนสามารถสมครเรยนและลงทะเบยนเรยนตามหลกสตรตางๆ ของสถานศกษา หรอเครอขาย

1.4 จานวนผเรยน วทยากรทจะสอนผเรยนเปนรายบคคล จานวนผเรยนขนอยกบความสามารถ ความพรอมของวทยากร และตองไมใชการจดใหเรยนเปนกลม หรอชนเรยน

1.5 ขนตอนการดาเนนงาน

1.5.1 สถานศกษาและภาคเครอขาย เตรยมความพรอมในเรอง หลกสตร วทยากร สถานท วสด อปกรณ ทเออตอการจดการศกษารายบคคล

1.5.2 ผเรยนสมครและลงทะเบยนเรยนตอสถานศกษาหรอภาคเครอขาย

1.5.3 สถานศกษาพจารณาอนญาตแลจดสงผเรยนไดเรยนกบวทยากรในแหลงการเรยนรสถานประกอบการทเหมาะสมตามหลกสตร

1.5.4 วทยากรประเมนพนฐานความรของผเรยน 1.5.5 ผเรยนกบวทยากรรวมกนจดทาแผนการเรยนรรายบคคล 1.5.6 ดาเนนการจดการเรยนการสอน 1.5.7 วทยากรประเมนผลการเรยนระหวางเรยนและหลงจบหลกสตร

รวมทงประเมนความพงพอใจของผเรยน

1.6 การวดผลประเมนผลและรายงานผลการเรยน ใหดาเนนการตามทหลกสตรกาหนด ดวยวธการหลากหลาย ดงน

- ประเมนความรความสามารถ ทกษะ ดวยการซกถาม ทดสอบและปฏบต - ประเมนดานคณธรรม ดวยแบบประเมนคณธรรม - ประเมนชนงาน ดวยผลงานทปฏบต - ประเมนความพงพอใจของผเรยน ดวยแบบสอบถาม

1.7 การออกหลกฐานการศกษา การออกหลกฐานการศกษาการเรยนรรายบคคล ใหผอานวยการสถานศกษาหรอหวหนา สถานศกษาเปนผลงนามในหลกฐานการศกษา ตามหลกสตรกาหนด โดยระบช อวชา/กจกรรม ระยะเวลา

สำนกหอ

สมดกลาง

75

2. การเรยนรรายกลม เปนการเรยนรของผเรยนตงแตสองคนขนไป แตไมควรเกน ๑๕ คน ซงมความสนใจตรงกน ตามหลกสตรการศกษาตอเนอง สามารถดาเนนการตามวธการ ขนตอน ดงตอไปน

2.1 การขออนญาตดาเนนการรปแบบการเรยนรเปนกลม 2.1.1 จดโดยสถานศกษาสงกดสานกงาน กศน.ใหผอานวยการสถานศกษา

เปนผอนญาต

2.1.2 จดโดยสถานศกษาสงกดสานกงาน กศน.รวมกบภาคเครอขายใหผอานวยการสถานศกษาในสงกดสานกงาน กศน. เปนผอนญาต

2.1.3 จดโดยภาคเครอขาย ใหผอานวยการสถานศกษาในสงกดสานกงาน กศน. เปนผอนญาต

2.2 การสรรหา และแตงตงวทยากร 2.2.1 การสรรหาวทยากร ใหสถานศกษาและ/หรอภาคเครอขายรวมกน

สรรหาวทยากรโดยพจารณาจากคณสมบตดงน - เปนผทมคณวฒหรอเกยรตบตรรบรอง หรอหลกฐานอน ๆ ท

แสดงวาเปนผมความรความสามารถ ทกษะ ในสาขาวชาหรอหลกสตรนน ๆ หรอ

- เปนผมความรความชานาญ ประสบการณในการประกอบอาชพสาขาวชาหรอหลกสตรนน ๆ หรอ

- เปนผทมความสามารถและประสบการณในการถายทอดความรใหแกผเรยน

2.2.2 การแตงตงวทยากร ใหผอานวยการสถานศกษาในสงกด สานกงาน กศน. เปนผอนมตแตงตง โดยจดทาเปนคาสง

2.3 ผ เ รยน ผ เ รยนสมครเรยนและลงทะเบยนเรยนตามหลกสตรตางๆของสถานศกษา หรอเครอขาย

2.4 จานวนผเรยนจดสอนผเรยนเรมตงแต 2 คนขนไป แตไมควรเกน 15 คน

2.5 ขนตอนการดาเนนการ 2.5.1 สถานศกษาและภาคเครอขาย เตรยมความพรอมในเรองหลกสตร

วทยากร สถานท วสดอปกรณ ทเออตอการจดการศกษารายกลม

2.5.2 ผเรยนสมครและลงทะเบยนเรยนตอสถานศกษาหรอภาคเครอขาย

2.5.3 สถานศกษาพจารณาอนญาตและจดสงผเรยนไดเรยนกบวทยากรใน

แหลงการเรยนร สถานประกอบการ ทเหมาะสมตามหลกสตร

สำนกหอ

สมดกลาง

76

2.5.4 วทยากรประเมนพนฐานความรของผเรยนกอนจดกระบวนการ เรยนร

2.5.5 ผเรยนกบวทยากรรวมกนจดทาแผนการเรยนรรายกลม

2.5.6 ดาเนนการจดการเรยนการสอน

2.5.7 วทยากรประเมนผลการเรยนระหวางเรยนและหลงจบหลกสตร รวมทงประเมนความพงพอใจของผเรยน

2.6 การวดผลประเมนและรายงานผลการเรยน การวดผลประเมนผลใหดาเนนการตามหลกสตรทกาหนด ดวยวธการหลากหลาย เชน

2.6.1 ประเมนความร ความสามารถ ทกษะ ดวยการซกถาม ทดสอบและ ปฏบต

2.6.2 ประเมนดานคณธรรม ดวยแบบประเมนคณธรรม 2.6.3 ประเมนชนงาน ดวยผลงานปฏบต 2.6.4 ประเมนความพงพอใจของผเรยน ดวยแบบสอบถาม

2.7 การออกหลกฐานการศกษา การออกหลกฐานการศกษาเรยนรรายกลม ใหผอานวยการสถานศกษาหรอหวหนาสถานศกษา เปนผลงนามในหลกฐานการศกษา ตามหลกสตรกาหนด โดยระบชอวชา/กจกรรม ระยะเวลา

3. การเรยนรจากแหลงเรยนร เปนการจดการเรยนรใหผเรยนในแหลงการเรยนร เชน ศนยขยายเพาะพนธปลา ศนยสาธตการทาไรนาสวนผสม ศนยการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง กลมออมทรพยเพอการผลต องคกรชมชน กลมวสาหกจชมชน เปนตน โดยม การประสานความรวมมอกบเครอขายแหลงเรยนร ในการจดการศกษาใหกบผเรยน

3.1วตถประสงคของการเรยนรในแหลงเรยนร 1) เพอเรยนรและฝกปฏบต กบแหลงเรยนรโดยตรง

2) เพอใหผเรยนไดพฒนาความร ความสามารถ ทกษะ และประสบการณการเรยนรในเรองทผเรยนสนใจ

3) เพอเปดโอกาสใหผ เรยนไดเรยนรในแหลงเรยนรโดยตรงทมความเชยวชาญในเรองนน ๆ

3.2 แหลงเรยนร ควรม ลกษณะดงตอไปน

1) อยในสถานทตง ทผเรยนสามารถเดนทางไดสะดวกและปลอดภย

2) มสงแวดลอมเอออานวยตอการเรยนรและฝกปฏบต 3) เปนแหลงการเรยนร ทมการดาเนนงานมนคง นาเชอถอเปนทยอมรบในสงคม

สำนกหอ

สมดกลาง

77

4) มความพรอม มวทยากร หรอผใหความรประจา สามารถจดการเรยนร หรอจดการเรยนการสอนจนจบหลกสตรหรอจบกระบวนการได รวมทงสามารถใหการฝกปฏบตแกผเรยนจนสามารถปฏบตในเรองนน ๆ ได 5) สามารถจดบคลากรของแหลงเรยนร เขารวมประชม อบรมกบสถานศกษาได

6) มทศนคต เจตคตทด ตอการถายทอดความร ประสบการณใหกบผอน

7) สามารถดแล ให คาปรกษา แนะนา และรบผดชอบผเรยนจนจบหลกสตร 3.3 การคดเลอกแหลงเรยนร สถานศกษาสารวจ แสวงหาคดเลอกแหลงเรยนรทมลกษณะและมความพรอมเขารวมจดการศกษา จดทาประกาศ จดทาเนยบแหลงเรยนร 3.4 วธการจด ใหจดในลกษณะรายบคคล หรอรายกลม ขนอยกบความพรอมของแหลงเรยนร

4. การเรยนร ในสถานประกอบการ เปนการจดใหผเรยนไดเรยนรในสถานประกอบการ เชน อซอมรถยนต หางสรรพสนคาหรอแหลงประกอบการ SME ทมสวนรวมหรอมวตถประสงคในการจดการศกษาตอเนอง

4.1 วตถประสงคของการเรยนรในสถานประกอบการ - เพอเรยนรและฝกปฏบตกบสถานประกอบการ แหลงประกอบการ

โดยตรงไดอยางมประสทธภาพ

- เพอใหผเรยนไดพฒนาความร ความสามารถ ทกษะ เจตคตตรงตามความตองการของผเรยน

- เพอเปดโอกาสให ผเรยนไดเรยนรในสาขาวชาทขาดแคลนซงสถานศกษาไมสามารถจดเองได

4.2 ลกษณะของสถานประกอบการ - สถานประกอบการ แหลงประกอบการทรวมจดการศกษาตอเนองควรมลกษณะและมความพรอม ดงน อยในสถานทตง ทผเรยนสามารถเดนทางตดตอไดสะดวก ปลอดภย

- มสงแวดลอมทเอออานวยตอการเรยนรและฝกปฏบต - เปนสถานประกอบการ แหลงประกอบการทดาเนนงานมนคง นาเชอถอ

เปนทยอมรบในวงการหรอสาขาอาชพ หรอความรในดานนนๆ

- มความพรอม มวทยากรหรอผให ความรประจา และผประสานดแลการเรยนการสอนจนจบหลกสตรได

มผชานาญการเชยวชาญใหการฝกปฏบต ผดแลตามความจาเปน

สำนกหอ

สมดกลาง

78

- สามารถจดบคลากรเขารวมประชม อบรม พฒนากบสถานศกษาไดคณสมบตของวทยากรหรอผใหความร และฝกปฏบต 4.3 การคดเลอกสถานประกอบการ แหลงประกอบการ สถานศกษาคดเลอก สารวจ แสวงหา สถานประกอบการ แหลงประกอบการทมลกษณะ และมความพรอมเขารวม จดทาประกาศ จดทาทาเนยบสถานประกอบการทเขารวมจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย 4.4 วธการจดใหจดลกษณะรายบคคล หรอรายกลม ขนอยกบความพรอมของสถานประกอบการ แหลงประกอบการ

5. การเรยนรจากฐานการเรยนร การเรยนรจากฐานการเรยนรมเปาหมายการเรยนรเฉพาะเจาะจง เชน ฐานการเรยนรเกษตรธรรมชาต ฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ฐานการเรยนรอนรกษสงแวดลอม ฐานการเรยนรสขภาพอนามย ฐานการเรยนรคณธรรมจรยธรรม ฐานการเรยนร วฒนธรรมไทย เปนตน ซงเปนการจดกจกรรมการเรยนร ทเนนใหผเรยนไดเรยนรจากวทยากร สถานการณจรง หรอเรยนร ดวยตนเอง 5.1 วตถประสงค ของการเรยนร 1) เพอใหผ เรยนเกดทกษะกระบวนการเรยนร ดวยตนเองจากฐานการเรยนร 2) เพอใหผเรยนสามารถนาความร และทกษะทไดรบไปประยกตใชให เกดประโยชนในชวตประจาวน

5.2 การคดเลอกฐานการเรยนร สถานศกษาสารวจ แสวงหาคดเลอกฐานการเรยนรทมความพรอมเขารวมจดการศกษา เรยนรใหกบผเรยนทสนใจ

5.3 ผเรยน ผเรยนสามารถสมครเรยนและลงทะเบยนเรยนทสถานศกษา หรอภาคเครอขาย

5.4 วธการจดใหจดลกษณะรายบคคล หรอรายกลม ขนอยกบความพรอมของฐานการเรยนร 6. การศกษาทางไกล เปนวธการจดการศกษาทเปดกวางในเรองของเวลา สถานทเนนการ

เรยนรดวยตนเองจากสอประสมทหลากหลาย มการจดกจกรรมเสรมความร ทกษะ ประสบการณ ทจาเปน เหมาะสมกบเนอหาตามหลกสตร รวมทงมการศกษาคนควาเพมเตมหรอปฏบตการจากแหลงการเรยนรตาง ๆ เปนการเรยนรแบบพงพาตนเอง ผเรยนจงตองวางแผนและสรางวนยในการเรยนรดวยตนเอง 6.1 การขออนญาตดาเนนการรปแบบการศกษาทางไกล

1) จดโดยสถานศกษาสงกดสานกงาน กศน.ใหผอานวยการสถานศกษาเปน ผอนญาต

สำนกหอ

สมดกลาง

79

2) จดโดยสถานศกษาสงกดสานกงาน กศน .รวมกบภาคเครอขาย ใหผอานวยการสถานศกษาในสงกดสานกงาน กศน. เปนผอนญาต 6.2 การสรรหา และแตงตงวทยากร 6.2.1 การสรรหาวทยากร ใหสถานศกษาและ/หรอภาคเครอขายรวมกนสรรหาวทยากรโดยพจารณาจากคณสมบต ดงน 1) เปนผทมคณวฒ หรอเกยรตบตรรบรอง หรอหลกฐานอน ๆ ทแสดงวาเปนผมความร ความสามารถ ทกษะ ในสาขาวชาหรอหลกสตรนน ๆ หรอ

2) เปนผมความรความชานาญ ประสบการณ ในการประกอบอาชพสาขาวชาหรอหลกสตรนน ๆ หรอ เปนผทมความสามารถและประสบการณ ในการถายทอดความรใหแกผเรยน

6.2.2 การแตงตงวทยากร ใหผอานวยการสถานศกษาในสงกด สานกงาน กศน. เปนผอนมต แตงตง โดยจดทาเปนคาสง 6.3 ผเรยน ผเรยนสามารถสมครเรยนและลงทะเบยนเรยน ตามหลกสตรตางๆ ของสถานศกษา 1) จานวนผเรยนขนอยกบความพรอมของสถานศกษา แตละแหงเปนผกาหนด

2) ขนตอนการดาเนนการ - สถานศกษาและภาค เครอขาย เตรยมความพรอมในเรอง หลกสตร วทยากร สถานทวสดอปกรณทเออตอการจดการศกษาแบบการศกษาทางไกล

- ผเรยนสมครและลงทะเบยนเรยนตอสถานศกษาหรอภาคเครอขาย

- สถานศกษาพจารณาอนญาตและผเรยนไดเรยนกบสอทางไกล วทยากรหรอแหลงการเรยนร สถานประกอบการทเหมาะสมตามหลกสตร - วทยากรประเมนพนฐานความรของผ เรยนกอนจดกระบวนการเรยนร

- ผเรยนกบวทยากรรวมกนจดทาแผนการเรยนรแบบการศกษาทางไกล

- ดาเนนการจดการเรยนการสอน

- วทยากรประเมนผลการเรยนระหวางเรยนและหลงจบหลกสตรรวมทงประเมนความพงพอใจของผเรยน

สำนกหอ

สมดกลาง

80

6.4 การวดผลประเมนผลและรายงานผลการเรยน การวดผลประเมนผลใหดาเนนการตามทหลกสตรกาหนด ดวยวธการหลากหลาย เชน

6.4.1 ประเมนความรความสามารถ ทกษะ ดวยการซกถาม ทดสอบและปฏบต 6.4.2 ประเมนดานคณธรรม ดวยแบบประเมนคณธรรม 6.4.3 ประเมนชนงาน ดวยผลงานทปฏบต

6.4.4 ประเมนความพงพอใจของผเรยน ดวยแบบสอบถาม

6.5 การออกหลกฐานการศกษา การออกหลกฐานการศกษาการเรยนรแบบทางไกลใหผอานวยการสถานศกษาหรอหวหนาสถานศกษา เปนผลงนามในหลกฐานการศกษา ตามหลกสตรกาหนด โดยระบชอวชา/กจกรรม ระยะเวลา 6.6 วธการจดใหจดในลกษณะรายบคคล หรอรายกลม ตามความพรอมของฐานการเรยนร

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา มการจดกจกรรมการศกษาตอเนองใน 4 กจกรรม ดงตอไปน

4. การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ

ความเปนมาของการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ85 ของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย มรากฐานมาจากการศกษาผใหญ กรมการศกษานอกโรงเรยน ตงแตป พ .ศ.2483 จนป พ.ศ.2522 ทมการจดตงกรมการศกษานอกโรงเรยนขน บทบาทหนาททสาคญคอ การสงเสรมใหประชาชนไดมโอกาสเรยนรอยางตอเนองและสมดลในแตละชวงชวตเปนการศกษาทพฒนาพนฐานการเรยนร ซงเปนเครองมอในการแสวงหาความร เปนรากฐานสาคญของการเรยนรตางๆ การศกษาทชวยพฒนาความรความสามารถใหมฝมอในการประกอบอาชพ พฒนาคณภาพชวต ซงถอวาการศกษาเหลานเปนกระบวนการเรยนรทตอเนองตลอดชวต

นบตงแตการจดการศกษานอกโรงเรยนสายอาชพเมอป พ .ศ.2494 กจกรรมการเรยนการสอนทจดมอย 2 ประเภท86 ดวยกน คอ

85 สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคกลาง สานกงาน

ปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ, “รายงานการวจยการพฒนาแนวทางการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพของศนยฝกอาชพชมชนในภาคกลาง,” ปงบประมาณ 2555

86 กองพฒนาการศกษานอกโรงเรยน, “คมออบรมดาเนนการจดการศกษานอกโรงเรยนเพอพฒนาอาชพ” (เอกสารทางวชาการเลขท 193/30, 2531)

สำนกหอ

สมดกลาง

81

1. การสอนตามหลกสตรระยะสน 30 – 300 ชวโมง ภายในสถานศกษา และการสงหนวยเคลอนทไปใหบรการในชมชนชนบท สาหรบผสอนจะใชขาราชการภายใน และมการจางวทยากรจากภายนอกเขามาชวยในบางครง

2. การสอนแบบกลมสนใจ หรอกลมคนทมความจาเปนและตองการเนอหาสาระทเกยวกบความรทจาเปนทควรรในเรองของ ศลปวฒนธรรม ตลอดจนอาชพและการประกอบอาชพเพอเพมรายได ซงจดขนตามความตองการของผเรยนภายในระยะเวลาไมเกน 30 ชวโมง การรวมกลมผเรยนสวนใหญกระทาโดยเจาหนาทหรอวทยากรทตองการสอน เนนในสาขาทสอนได ซงในปจจบนไดยกเลกการสอนแบบกลมสนใจไปแลว

กจกรรมการศกษาเพอพฒนาอาชพ จงเปนการจดกจกรรมการศกษาทเนนความรและทกษะอาชพ ใหมความสอดคลองกบสภาพของแตละพนทในทองถน ใหผเรยนมทกษะความชานาญการเฉพาะเรอง สามารถเพมผลผลตและ/หรอลดตนทนการผลต มความรและทกษะในระบบการทาบญช การตลาด และการบรหารจดการอยางครบวงจร สามารถประกอบอาชพสมยใหม เปนผประกอบการเอง หรอการรวมกลมกนประกอบอาชพได และรจกนาเทคโนโลยมาใชเพอพฒนาอาชพไดอยางมประสทธภาพ87

ในการจดการศกษาในสวนของการศกษานอกโรงเรยนสายอาชพเมอกอนนน เปนการใหการศกษาดานอาชพแกประชาชนนอกระบบโรงเรยนทขาดโอกาสในการศกษา เพอใหเปนชองทางในการทามาหากน คดเปน แกปญหาได มความร ทกษะ และเจตคตทดในการทางานหรอการประกอบอาชพในตลาดแรงงาน หรอปรบปรงชวตความเปนอย ของตนเองและชมชน โดยการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน ใหมความยดหยนเหมาะสมกบความตองการของชมชน โดยใหเสรมรบกบการจดกจกรรมของการศกษานอกโรงเรยนในรปแบบอนๆ ตามแนวทางการจดการศกษาตลอดชวต

ทงนไดมพฒนาการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ88 ดงน ในปงบประมาณ 2546 นบเปนปสาคญของการพฒนางานการศกษานอกโรงเรยนเพอพฒนา อาชพ ซงเปนผลมาจากนโยบายการปฏรปการศกษา ในการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 การปฏรประบบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ นโยบายรฐบาลทใหความสาคญกบการแกปญหาความยากจน เพอสนองนโยบายน กรมการศกษานอกโรงเรยนไดกาหนดทศทางการจดการศกษานอกโรงเรยนเพอใหบรการแกกลมเปาหมายทอยนอกระบบโรงเรยน เพอทจะ

87 สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ, 6 เดอน กศน. ยคใหม ป

2551, (รงสการพมพ, 2551), 17 88 สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, “รายงานการวจย การ

พฒนาแนวทางการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพของศนยฝกอาชพชมชนในภาคกลาง,” ม.ป.ป.

สำนกหอ

สมดกลาง

82

พฒนาสงคมและชมชนอยางยงยน จงไดกาหนดพนธกจไว 4 ประการ คอ จดการศกษาพนฐาน จดการศกษาเพอพฒนาอาชพ จดการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต และจดการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน

อาชพ หมายความถง89 การศกษาเพอพฒนาความรความสามารถและทกษะในการประกอบอาชพของบคคล เพอใหบคคลเหลานน สามารถเขาสอาชพสามารถประกอบอาชพหรอพฒนาอาชพของตนเองได โดยพจารณาถงความตองการในการเรยนของแตละบคคล โดยในการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ เปนการศกษาเพอพฒนาความร ความสามารถ และทกษะในการประกอบอาชพของบคคลแตละกลม ซงม จดมงหมายในชวตทตางกน โดยมสาระสาคญ ดงน

1. การเรยนรอาชพแบบองครวมทประชาชน คร และผทมสวนเกยวของรวมกนจด

กจกรรมการเรยนรเพอฟนฟเศรษฐกจชมชน

2. การออกแบบการเรยนรงานอาชพ ตามลกษณะของการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ ในรปแบบการฝกทกษะอาชพ การเขาสอาชพ การพฒนาอาชพ และการพฒนาอาชพดวยเทคโนโลย 3. การเรยนรจากการปฏบตจรงทบรณาการวถชวต โดยกระบวนการคด ทา จา แก และพฒนา 4. การจดการศกษาเพอพฒนาอาชพทพฒนาศกยภาพของบคคลและชมชนทสอดคลองกบวถชวต โดยการสงเสรมการรวมกลมอาชพ สร างเครอขายอาชพ มระบบแลกเปลยนความรและประสบการณ การทาอาชพภายใตวฒนธรรมชมชน มกลยทธเพอการแข งขนของชมชน และเปนชมชนทใชเทคโนโลยในการบรหารจดการและพฒนาอาชพ

นอกจากนน การศกษาเพอพฒนาอาชพ เปนการศกษาเพอพฒนาความร ความสามารถและทกษะในการประกอบอาชพของบคคลและกลมบคคล ซงมจดมงหมายในชวตทแตกตางกน โดยม สาระสาคญ คอ

1. การเรยนรอาชพแบบองครวมทประชาชน คร กศน . และผทมสวนเกยวของรวมกนจดกจกรรมการเรยนรเพอฟนฟเศรษฐกจชมชน

2. การออกแบบการเรยนรงานอาชพ ตามลกษณะการศกษาเพอพฒนาอาชพ ในรปแบบการฝกทกษะอาชพ การเขาสอาชพ การพฒนาอาชพ และการพฒนาอาชพดวยเทคโนโลย

89

สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, “คมอการจดการศกษาตอเนอง,” 24 สงหาคม 2554

สำนกหอ

สมดกลาง

83

3. เรยนรจากการปฏบตจรงทบรณาการวถชวต โดยใชวงจรกรบวนการคด ทา จา แก และพฒนา 4. การจดการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพทพฒนาศกยภาพของคนในชมชนทสอดคลองกบวถชวต โดยสงเสรมการรวมกลมอาชพ สรางเครอขายอาชพ มระบบแลกเปลยนเรยนร ประสบการณ ภายใตวฒนธรรมชมชน การจดการศกษาเพอพฒนาอาชพในป งบประมาณ 2546 กาหนดไว แนวทาง ดงน 1. การฝกทกษะอาชพ เปนการจดกระบวนการเรยนรอาชพ โดยใชหลกการของวชาชพระยะสน เนอหา สาระ ของหลกสตรขนอยกบความตองการของผเรยน

2. การฝกอบรมเพอเขาสอาชพ เปนการจดกจกรรมตอเนองจากการฝกทกษะอาชพ เพอพฒนากลมเปาหมายใหสามารถคด วเคราะห แลกเปลยนความร และพฒนาตนเองสอาชพทมนคง 3. การพฒนาอาชพ เปนการพฒนาอาชพของกลมเปาหมายในลกษณะของกลมพฒนาอาชพ โดยจดใหมการรวมกลมของผทมอาชพประเภทเดยวกนรวมกนเปนเครอขายในการแลกเปลยนเรยนร แสวงหาความรและประสบการณรวมกน

4. การพฒนาอาชพดวยเทคโนโลย เปนการพฒนาอาชพกลมเปาหมายดวยเทคโนโลย เนนกลมเปาหมายสถานประกอบการและผทตองการนาเทคโนโลยมาใชในการพฒนากจการและศกยภาพของตนเอง ในป 2547 สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เปนองคกรหลกในการจดกระบวนการเรยนรทใหความสาคญกบการศกษาของประชาชน เพอบรการกลมเปาหมายทอยนอกโรงเรยน ทจะนาไปสสงคมแหงความรและการพฒนาทยงยน โดยไดกาหนดผลผลตของหนวยงานและกจกรรมทเกยวของกบการศกษาเพอพฒนาอาชพ ประกอบดวย 1. การศกษาในหลกสตรระยะสน เปนการจดการศกษาใหกบประชาชนโดยใชเวลาเรยนสน ตามลกษณะของเนอหาทสามารถจบในตวเอง มจดมงหมายเพอพฒนาอาชพ ประกอบอาชพอสระและพฒนาทกษะฝมอแรงงาน

2. การพฒนาอาชพ เปนการจดการศกษาในลกษณะกลมพฒนาอาชพ ทกลมผมอาชพประเภทเดยวกนมารวมกลมกนเพอพฒนาอาชพททาอยใหดขน มการแลกเปลยนเรยนร ตลอดจนแสวงหาความร และประสบการณรวมกน มวทยากรมาใหความรในบางครงตามความตองการ และมการระดมทนทางสงคมมาใชในการจดกจกรรมภายในกลม

3. การฝกอบรมและพฒนาอาชพ เปนการฝกอบรมอาชพและพฒนาอาชพใหกบประชาชนสามารถนาไปประกอบอาชพได โดยฝกทกษะอาชพหลกสตรระยะสนทตอบสนองความตองการของผเรยน เพอใหผเรยนมความรและทกษะพนฐานในอาชพ และฝกอาชพโดยใชเทคโนโลยทมงเนนใหม

สำนกหอ

สมดกลาง

84

การนาเทคโนโลยมาใชในการพฒนาอาชพททาอย เพอใหมรายไดเพมหรอเพอนามาใชในการประกอบอาชพใหมประสทธภาพ

ในปงบประมาณ 2548 สานกงานสงเสรมการศกษานอกและการศกษาตามอธยาศย กาหนดกลยทธสการปฏบต โดยมงมนในการพฒนางานการศกษานอกโรงเรยนในอนาคต รวมทงสรางความเชอมโยงซงกนและกน โดยการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพนน ประกอบดวย การศกษาหลกสตรระยะสน การจดกลมพฒนาอาชพ และการฝกอบรมและพฒนาอาชพ เชนเดยวกนกบปงบประมาณ 2547

ในป 2549 สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย มจดเนนการศกษานอกโรงเรยนเพอการเรยนรตลอดชวต เพอนาไปสภาพลกษณใหม กศน .เพอนเรยนร เนนกลมเปาหมายนอกระบบโรงเรยนทเปนประชากรวยแรงงาน อาย 15 – 19 ป ทกกลมอาชพ มเปาหมายในการยกระดบประชากรวยแรงงาน โดยกกรรมการศกษาเพอพฒนาอาชพ จดเปนกจกรรมการศกษาตอเนอง ประกอบดวย การฝกทกษะพนฐานอาชพ การจดกลมพฒนาอาชพ และการฝกอาชพโดยใชเทคโนโลย ทงนสามารถจดอาชพไดอยางหลากหลาย แบงเปน กลมอาชพเกษตรกรรม กลมอาชพคหกรรม กลมอาชพศลปหตถกรรม กลมอาชพบรการ กลมอาชพอตสาหกรรม ป 2550 มการนาแนวคดของการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550 – 2554) ในการยดคนเปนศนยกลางของการพฒนา ขยายพนทในการยกระดบของประชากรวยแรงงาน โดยม เปาหมายใหประชากรวยแรงงาน 15-39 ป ไดรบการศกษาระดบมธยมศกษาขนไป สวนประชากรวยแรงงานอาย 40-59 ป ใหไดรบกจกรรมการศกษาตอเนองและการศกษาตามอธยาศย สวนประชาชนทวไปมเปาหมายใหไดรบความร ทกษะการดารงชวตบนพนฐานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ใหไดรบบรการการเรยนรตลอดชวตจากสอเทคโนโลยเพอการศกษาและแหลงเรยนร โดยทกภาคสวนของสงคมม สวนรวมในการจดการศกษา โ ดยกจกรรมการศกษาเพอพฒนาอาชพจดเปนสวนหนงของกจกรรมการศกษาตอเนอง ทมงเนนการจดความรและทกษะอาชพใหสอดคลองกบสภาพของแตละภมภาค แตละพนท แตละทองถน ใหผเรยนมทกษะในการจดการระบบบญช การตลาดและการบรหารจดการอยางครบวงจร สามารถประกอบอาชพสมยใหมหรอรวมกนประกอบอาชพร จกนาเทคโนโลยมาใชเพอพฒนาอาชพไดอยางมประสทธภาพ

ในป 2555 กระทรวงศกษาธการไดมการกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย กลไกการขบเคลอน โดยกาหนดเพอพฒนา ยกระดบ และการจดการศกษาเพอเพมศกยภาพ ขดความสามารถใหประชาชนไดมอาชพทสามารถสรางรายไดทมนคง สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงกาหนดวสยทศนในการดาเนนงานการศกษาเพอพฒนาอาชพ คอ ใหคนไทยไดรบการศกษาตลอกชวตและการศกษาอาชพเพอการมงานทาทมคณภาพ ไดทกท ทกเวลา อยางทวถง และเทาเทยมกน เพอใหเกดสงคมฐานความรและการมอาชพอยางยงยน

สำนกหอ

สมดกลาง

85

ดงนน ในป 2556 สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย จงไดกาหนดนโยบายตอเนองดานการศกษานอกระบบ สาหรบการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ ใหมงจดการศกษาอาชพเพอการมงานทาอยางยงยน เนนใหความสาคญกบการจดการศกษาอาชพเพอการมงานทา ทสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนและศกยภาพของแตละพนท รวมทงสงเสรมการใชระบบเทคโนโลยตางๆ เพอการพฒนาอาชพ ใหผเรยนไดสามารถนาความรความสามารถ เจตคตทดตอการประกอบอาชพและทกษะทพฒนาขนไปใชประโยชนในการประกอบอาชพทสรางรายไดไดจรง และการพฒนาสเศรษฐกจเชงสรางสรรคตอไป

5. การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต ทกษะชวต หมายถง90 ความสามารถของบคคลทจะจดการกบปญหาตางๆ รอบตวในสภาพสงคมและสงแวดลอมในปจจบน และเตรยมพรอมสาหรบการปรบตวในอนาคต โดยมองคประกอบของทกษะชวตอยดวยกน 4 องคประกอบ คอ หนง การตระหนกรและเหนคณคาในตนเองและผอน สอง การคดวเคราะห ตดสนใจ และแกไขปญหาอยางสรางสรรค สาม การจดการกบอารมณและความเครยด ส การสรางสมพนธภาพทดกบผอน

ทกษะชวต หมายความถง91 การศกษาทใหความสาคญกบการพฒนาคน เพอใหมความร เจตคตและมทกษะทจาเปนสาหรบการดารงชวตอยในสงคมปจจบน ใหบคคลสามารถเผชญสถานการณตางๆ ในชวตประจาวนไดอยางมประสทธภาพ และเตรยมความพรอมกบการปรบตวในอนาคต

กจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต เปนการจดการศกษาโดยเนนการกระตนใหเกดวธการคด ซงจะทาใหมความรสกเหนคณคาของตนเอง มเนอหาของกจกรรมอยางตอเนองทกวน ได แก ครอบครว ประชาธป ไตย ดนตร กฬา ยาเสพตด การอนรกษ ส ง แวดลอมและทรพยากรธรรมชาต สขภาพอนามย คณธรรมจรยธรรม ภมปญญาทองถน โบราณคด ในรปแบบตางๆ เชน การศกษาดงาน การแขงขน การเขาคาย การจดเวทประชาคม ฯลฯ ทงนดาเนนจดการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตใหกบทกกลมเปาหมายโดยจดกจกรรมการศกษาทมงเนนใหทกกลมเปาหมาย ม

90 สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ, แนวทางการพฒนาทกษะชวต บรณาการการเรยนการสอน 8 กลมสาระการเรยน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551, (กรงเพพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตแหงประเทศไทย, ม.ป.ป.), 1.

91 สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, “คมอการจดการศกษาตอเนอง,” 24 สงหาคม 2554

สำนกหอ

สมดกลาง

86

ความร มความสามารถ ในการทจะจดการชวตของตนเองใหอยในสงคมไดอยางมความสข รวมถงการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ตอตนเอง ครอบครว และชมชนดวย

การจดการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต เปนการจดการสงเสรมและสนบสนนการศกษาในรปแบบตาง ๆ ทมสาระสอดคลองกบบรบทของสงคมประเทศ เพอพฒนาทกษะพนฐานของบคคลใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข โดยเนนทกษะในชวตพนฐานทจาเปน 4 ดาน คอ

1. ดานสขภาพอนามยและการปองกนโรคภย ฯลฯ มจดมงหมายเพอการสงเสรมใหมความรความเขาใจและตระหนกในการดแลตนเอง ใหมสขภาพอนามยทดทงรางกายและจตใจ มบคลกภาพทเหมาะสม รวธปองกนไมใหเกดโรคภยไขเจบ และสามารถแกไขปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงคทจะนาไปสโรคภยไขเจบไดอยางถกตองเหมาะสม

2. ดานความปลอดภยในชวตและทรพยสน การบรรเทาและปองกนสาธารณภย การจราจร และการรกษาความสงบเรยบรอยในชมชน ฯลฯ มจดมงหมายเพอสงเสรมใหมความรความเขาใจและตระหนกในภยอนตรายทอาจจะเกดขนในชวตประจาวน รซงวธปองกนภยอนตรายทจะเกดขน และสามารถแกไขปญหาทเกดขนจากภยอนตรายไดอยางถกตองเหมาะสม

3. ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การอนรกษ ทานบารง ฯลฯ มจดมงหมายเพอสงเสรมใหมความร ความเขาใจและตระหนกถงคณคาของทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม มจตสานกในการรวมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวธการใชทรพยากรอยางประหยดและคมคา รวธปองกนไมใหเกดสภาพแวดลอมเปนพษ และสามารถแกไขปญหาสภาพแวดลอมเปนพษในชมชนไดอยางถกตองเหมาะสม

4. ดานคณธรรม จรยธรรม คานยม และคณลกษณะทพงประสงค มจดมงหมาย เพอสงเสรมใหมความร ความเขาใจ และตระหนกถงความสาคญของการมคณธรรม จรยธรรม คานยมทถกตอง และคณลกษณะอนพงประสงคของคนในสงคมไทย รจกวธปองกนไมใหตนเอง ครอบครว ชมชนเขาไปเกยวของกบอบายมข สามารถปฏบตตวเปนแบบอยางทดของครอบครว ชมชน และสามารถแกไขปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงคไดอยางถกตองเหมาะสม

ในการจดกจกรรมตองใชกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม ใหกล มเปาหมายไดฝกคด วเคราะห ปฏบต และการแกปญหา เพอใหสามารถพฒนาทกษะชวตของตนเอง ครอบครว ชมชน และสงคม โดยจดในรปแบบ เขาคาย การอบรมประชาชน การจดกจกรรมชมชน และการจดการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน

ดงนน ในป 2556 สานกงาน กศน.จงไดกาหนดนโยบายตอเนอง ดานการศกษานอกระบบ สาหรบการจดการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต ใหจดการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตใหกบทกกลมเปาหมาย โดยจดกจกรรมการศกษาทมงเนนใหทกกลมเปาหมายมความรความสามารถในการ

สำนกหอ

สมดกลาง

87

บรหารจดการชวตของตนเองใหอยในสงคมไดอยางมความสข มคณธรรมจรยธรรม รวมทงสามารถใชเวลาวางใหเปนประโยชนตอตนเอง ครอบครว และชมชน

6. การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน

การพฒนาสงคมและชมชน หมายความถง92 การศกษาทบรณาการความรและทกษะจากการศกษาทผเรยนมอยหรอไดรบจากการเขารวมกจกรรมการศกษานอกระบบ แลวนาไปใชใหเกดเปนประโยชนตอการพฒนาสงคมและชมชน โดยมรปแบบการเรยนรทมความหลากหลายและใชชมชนเปนฐานในการพฒนาการเรยนรของคนในชมชนนนๆ

กจกรรมการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน เปนการจดการศกษาเพอพฒนาความรและทกษะจากการศกษาทผเรยนมอยหรอไดรบจากการเขารวมกจกรรมการจดการศกษานอกโรงเรยน แลวนาความรและทกษะไปใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาสงคมและชมชน ประกอบดวย 5 ดาน คอ ดานเศรษฐกจ ดานการเมอง ดานสงคม ดานสงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรม

7. การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เนองในโอกาสทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ภมพลอดลยเดช ทรงครองสรราชสมบต 60

ป เมอป พ.ศ. 2549 กระทรวงศกษาธการ มความสานกในพระมหากรณาธคณแหงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ททรงไดรบการยกยองจากนานาประเทศเปนกษตรยนกพฒนา จงไดนอมนาพระราชดารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง มาเปนกรอบแนวคดและแนวทางในการสงเสรมสถานศกษาทวประเทศ93 ใหนาไปประยกตใชอยางจรงจงและเหมาะสม เพอปรบเปลยนกระบวนทศนการดาเนนชวต ของบคลากรดานการศกษาและผเรยน ใหอยบนพนฐานของความพอเพยง รวมทงเปนภมคมกนของสงคม และมการเชอมโยงเครอขายแลกเปลยนเรยนรเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอใหเกดการพฒนาทสมดลและยงยน ตลอดจนมนโยบายใหหนวยงานในสงกดและในกากบ รวมประสานความรวมมอในการดาเนนการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสสถานศกษา โดยกาหนดแผนดาเนนงานหลกไว 4 ประการ

92 สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, “คมอการจดการศกษาตอเนอง,”

24 สงหาคม 2554 93

กระทรวงศกษาธการ. คมอประเมนสถานศกษาแบบอยางการจดการเรยนการสอนตามแนวปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง ปงบประมาณ 2552. (กรงเทพฯ: 2552), 4

สำนกหอ

สมดกลาง

88

1. การสรางความรความเขาใจ โดยการพฒนามาตรฐานการเรยนร และสอการเรยนร ตลอดจนกจกรรมสงเสรมในรปแบบตาง ๆ การพฒนาบคลากรเครอขาย การประชาสมพนธสรางความเขาใจทถกตอง

2. การนาสการปฏบต โดยนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการเรยนการสอน และการบรหารจดการในสถานศกษา

3. การประสานความรวมมอและเชอมโยงเครอขาย โดยการจดทาฐานขอมลกลางเศรษฐกจพอเพยง

4. การตดตามประเมนผล โดยการพฒนาดชนตวชวดความพอเพยงของสถานศกษา การตดตามผลงานในพนท การรายงานความกาวหนาการดาเนนงาน การประเมนผลนกเรยน และประชาชนทรบบรการ ตลอดจนการเชอมโยงผลงานของคร/ผบรหารทประสบความสาเรจกบการประเมนวทยฐานะ

ดงนนการศกษาเพอการพฒนาทยงยนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง เปนการศกษาทสถานศกษาจดขนตามกระบวนการเรยนรโดยยดแนวทางของเศรษฐกจพอเพยง ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ในการพฒนาตนเอง ครอบครว และชมชน ใหพอเพยง โดยมงจดการศกษาตอเนองในหลกสตรเชงบรณาการเพอการพฒนาทยงยน

งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ

กองปฏบตการ กรมการศกษานอกโรงเรยน94 ไดสารวจเบองตนเกยวกบการดาเนนงานของศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนระดบอาเภอ ทาใหสามารถดาเนนกจกรรมการศกษานอกโรงเรยนไดอยางรวดเรว เปนไปตามแผน มความคลองตว และมประสทธภาพมากขน ปญหาและอปสรรคของการดาเนนงานทพบ คอ 1) งบประมาณ เพอเปนคาใชจายในการดาเนนงานศนยการศกษานอกโรงเรยนไมเพยงพอ 2) บคลากรทจะปฏบตงานในอาเภอไมเพยงพอ โดยเฉพาะศนยการศกษานอกโรงเรยนขนาดเลก ทาใหการประสานงานจดกจกรรมทาไดไมตอเนองเทาทควร 3) ขาดยานพาหนะทจะใชปฏบตงาน 4) ไมมสถานททางานอยางเปนเอกเทศ บางอาเภอไมมหองสมดประชาชน 5) ปญหาดานการประสานงานกบหนวยงานอนๆ

94 กรมการศกษานอกโรงเรยน, กองปฏบตการ, ยทธศาสตรการบรหาร/การบรการการศกษา

นอกโรงเรยนสความเปนเลศ, (กรงเทพฯ: กรมการศกษานอกโรงเรยน. 2541), 59.

สำนกหอ

สมดกลาง

89

ศาสตราจารย ดร.สรพล นตไกรพจน และคณะ95 ไดศกษาถงแนวทางในการดาเนนการเพอปรบเปลยนบทบาท ภารกจของสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ใหเปนการดาเนนการจดการศกษาตลอดชวตภายใตรางพระราชบญญตการศกษาตลอดชวต มสาระสาคญผลการวจย คอ 1) สภาพการจดการศกษานอกระบบและการจดการศกษาตามอธยาศยในประเทศไทย พบวา กระบวนการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยสะทอนจากปรชญาของการคดเปน ซงเดมเนนกลมเปาหมายเปนผใหญ จดการศกษาโดยมงเนนการใหโอกาสแกผเรยนทเทาเทยมกนในการเรยนร การเขาถงการศกษาอยางเทาเทยมกน การจดกระบวนการเรยนรมความยดหยน หลากหลายและมงเนนใหผเรยนไดพฒนาคณภาพชวตโดยการพงพาตนเอง หรอพงพากนเอง ตลอดจนยดหลกการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการศกษา 2) การจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยในตางประเทศผลการศกษาวเคราะหพบวา การจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของประเทศญปน ประเทศสาธารณรฐเกาหลใต และสหราชอาณาจกร นน ในละประเทศมแนวทางการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตทชดเจนเปนรปธรรม และมแนวทางในการกาหนดนโยบายทคลายๆ กน คอ มนโยบายของรฐบาลทสงเสรมใหมการเรยนรตลอดชวต โดยมเปาหมายในการสรางสงคมแหงการเรยนร รวมถงมการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใช เพอวางรากฐานสาหรบระบบการเรยนรบนโครงขายสารสนเทศ และเปดโอกาสใหประชาชนสามารถเขาถงแหลงขอมลความรตางๆ ไดมากขน 3) การจดการศกษาตลอดชวตใหกบประชาชนไทยนน มความสาคญอยางยง เปนภารกจทควรมความครอบคลมทวอาณาบรเวณของประเทศไทยทงในระดบชาต ระดบภมภาคและระดบทองถน ซงสะทอนอยในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทเปนกฎหมายสงสด กฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต และนามาสพนธกจของรฐไมวาประเทศไทยกบประชาคมอาเซยน แผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-2559) กบทงนโยบายของรฐบาลทแถลงเมอวนท 23 สงหาคม 2554 และนโยบายของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการเมอวนท 25 มกราคม 2555 สวนในการดาเนนการทมสวนในการกาหนดบทบาทของหนวยงานในการดาเนนการเกยวกบการศกษาตลอดชวตสะทอนเปนรปธรรมชดเจนอย แลวในขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ .ศ .2552 – 2561) ซ งคณะรฐมนตรมมตเหนชอบใหกระทรวงศกษาธการดาเนนการได โดยเฉพาะขอเสนอกลไกหลกเพอการขบเคลอนการปฏรปการศกษา

95 ศาสตราจารย ดร.สรพล นตไกรพจน และคณะ รายงานการวจย แนวทางและความ

เปนไปไดในการปรบเปลยนภารกจ บทบาทและอานาจหนาทของสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (สานกงาน กศน.) ใหสอดคลองกบแนวคดในเรองการสงเสรมการศกษาตลอดชวต, (คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร : 2556), 1-8

สำนกหอ

สมดกลาง

90

ธต พงเพยร ไดศกษา ความตองการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของประชาชน เทศบาลตาบลโพสะ อาเภอเมอง จงหวดอางทอง ผลการวจยพบวา 1) ความตองการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของประชาชน เทศบาลตาบลโพสะ อาเภอเมอง จงหวดอางทอง มความตองการดานการศกษาขนพนฐานนอกระบบในระดบมากกวาดานการศกษาตามอธยาศยและการศกษาตอเนอง 2) ผลการเปรยบเทยบความตองการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของประชาชน เทศบาลตาบลโพสะ อาเภอเมอง จงหวดอางทอง พบความแตกตางกน ไดแก เพศตางกนมความตองการการศกษาตางกนโดยเพศหญงมคาเฉลยสงกวา ระดบการศกษาตางกนมความตองการทางการศกษาตางกนโดยระดบมธยมศกษาตอนตนมคาเฉลยสงกวาระดบอนๆ อาชพตางกนมความตองการทางการศกษาตางกนโดยผทมอาชพเกษตรกรมคาเฉลยสงกวาอาชพอนๆ รายไดตางกนมความตองการทางการศกษาตางกนโดยกลมทมรายไดไมเกน 6,000 บาท มความตองการโดยรวมสงกวาผมรายได 9,001-12,000 บาท และมคาเฉลยสงกวากลมทมความตองการดานการศกษาขนพนฐาน ดานการศกษาตอเนองแตกตางกนโดยกลมทมรายได 12,001 บาทขนไป มความตองการตางจากผทมรายไดไมเกน 6,000 บาท และมคาเฉลยสงกวากลมทมความตองการดานการศกษาตาอธยาศย 3) แนวทางการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของประชาชน เทศบาลตาบลโพสะ อาเภอเมอง จงหวดอางทอง ควรจดกจกรรมเพอพฒนาสงคมและชมชนอยางตอเนอง ดานการศกษานอกระบบควรจดกจกรรมทสนองตอบความตองการใหผเรยนนาไปใชไดจรงในชวตประจาวน96 ไพศาล ทองโชต ศกษาความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดตราด ผลการวจยพบวา 1) ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดตราด โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก 2) ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดตราดจาแนกตามเพศ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต 3)

ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษาจาแนกตามอาย แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต 4) ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษา จาแนกตามอาชพ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 5) ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษา ในภาพรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน ดานการเรยนการสอน ดานบคลากร ดาน

96 ธต พงเพยร ความตองการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของ

ประชาชน เทศบาลตาบลโพสะ อาเภอเมอง จงหวดอางทอง ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาผใหญ). การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2554, ง

สำนกหอ

สมดกลาง

91

บรการและสวสดการ ของอาชพเกษตรกรรมกบอาชพรบจางแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05 สวนดานอาคารสถานท และสงแวดลอม แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต97

จรญ มวงทอง ไดทาการศกษาความพงพอใจของนกศกษานอกระบบทมตอการจดการศกษาหลกสตรกรศกษาขนพนฐานนอกระบบ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอเมอง จงหวดพจตร พบวา 1) นกศกษานอกระบบมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณารายดาน พบวา มความพงพอใจดานการจดการเรยนการสอนคาเฉลยสงสด ดานการบรหารจดการทวไปมคาเฉลยตาสด 2) นกศกษานอกระบบทมเพศ อาย สถานภาพการสมรส อาชพ และระดบการศกษาตางกน มความพงพอใจตอการจดการศกษาหลกสตรกรศกษาขนพนฐานนอกระบบ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอเมอง จงหวดพจตร ไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท .05 เสนอแนวทางวาควรมการกาหนอรปแบบกจกรรมการเรยนร การใชสอ จดสอและทรพยากรทางการศกษา ใหเพยงพอ พฒนาสถานทใหเออตอการเรยนร และพฒนาหองสมดใหเปนแหลงเรยนรทมชวต98 จรฏฐ แกวกล ไดศกษาแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรในการจดการศกษาเทยบเทาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตมอธยาศยเขตบางรก ผลการวจยสรปไดวา นกศกษามระดบความคดเหนรายดานอยในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบดานทมคาเฉลยมากไปหานอย คอ 1) ดานการบรหารจดการ 2) ดานผเรยน 3) ดานครผสอน 4) ดานหลกสตร 5) ดานชมชน และผลการเปรยบเทยบความคดเหนแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรในการจดการศกษาเทยบเทา พบวา 1) นกศกษาระดบชน ม.ตน มแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนร โดยรวมแตกตางจากนกศกษาระดบชนประถม และ ม .ปลาย 2) นกศกษาทจบการศกษานอกระบบโรงเรยน มความคดเหนตอแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรดานชมชนตางจากนกศกษาทจบการศกษาในระบบ 3) นกศกษาทพบกลมศนยการเรยนชมชนมความคดเหนตอแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรแตกตางกน 4) นกศกษาทมงานทา มความคดเหนตอแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรแตกตางจากนกศกษาทไมมงานทา ทงน แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรมดงน 1) สานกงาน กศน. ควรจดทาหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการดาน

97 ไพศาล ทองโชต ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษาของศนยการศกษานอก

ระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดตราด วทยานพนธ (การบรหารการศกษา). การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎราไพพรรณ 2554, ง

98 จรญ มวงทอง การศกษาพงพอใจของนกศกษานอกระบบทมตอการจดการศกษาหลกสตร การศกษาขนพนฐานนอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอเมองจงหวดพจตร วทยานพนธ (การบรหารการศกษา). ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ 2552, ข

สำนกหอ

สมดกลาง

92

อาชพและการพฒนาตนเองของนกศกษา 2) ศนย กศน. เขตบางรก ควรกาหนเนอหาหลกสตรใหตรงกบความตองการของนกศกษาและสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม เพอนาไปใชในการดาเนนชวต99

นายภพงศ ภอาภรณ แนวคดในการบรณาการ การจดกจกรรมการศกษาของโรงเรยน โดยใชการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อยางเปนผลนน แนวคดทเปนจดเปลยนทสาคญของการวจยทคนพบควรปรบเปลยนแนวคดของการดาเนนการทางการศกษาของผจดการศกษา คอ ผบรหาร ผใหการศกษา คอ คณะครผสอนในโรงเรยน ผรบการศกษา คอ นกเรยน และผ เกยวของ คอ ชมชน ภมปญญาทองถน ใหตระหนกถงการนาเอาการศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย เขามาบรณาการการศกษาในระบบ เพอใหเกดการเรยนรตามความตองการของนกเรยนและชมชน 2. วธการบรณาการการจดกจกรรมทางการศกษา โรงเรยนไดอาศยกจกรรมทางการศกษาในระบบ โรงเรยนเปนตวตง กจกรรมการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยเขามาบรณาการรวมกน โดยชมชน ภมปญญาทองถน หนวยงานของรฐและเอกชน บคลากรทางการศกษาและผทเกยวของ ควรเขามามสวนรวมอยางใกลชด รวมกนจดกจกรรมทางการศกษา ใหกระบวนการเรยนการสอนการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ดาเนนไปดวยความสอดคลองกลมกลนกนของระบบและตามความตองการของผเรยน 3. เงอนไขในการบรณาการการจดกจกรรมทางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการ ศกษาตามอธยาศย มเงอนไขอยหลายประการ คอ ผบรหารควรมวสยทศนทกวางไกล เพอใหภมปญญาทองถนและชมชนเขามามสวนรวมในการบรณาการทางการศกษา ครผสอนสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนไดสอดคลองกบหลกสตร และความตองการของนกเรยน นกเรยนสามารถเกดการเรยนรตลอดเวลา โดยไมจากดวาอยในหองเรยนหรอนอกหองเรยน ความรทไดรบใหมจากสอตาง ๆ ภมปญญาทองถน หนวยงานของรฐและเอกชน สามารถไปกระตนใหเกดประสบการณการเรยนรอยางตอเนอง ภมปญญาทองถนสามารถายทอดความรสกทมอยใหยงยนอยในชมชน ชมชนมสวนรวมในการเสนอแนะใหคาปรกษาชวยเหลอการจดกจกรรมการศกษาของโรงเรยนตามความตองการของชมชน100

99 จรฏฐ แกวกล แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรในการจดการศกษา

เทยบเทาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเขตบางรก วทยานพนธ (การศกษาผใหญ). การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2554, ง

100 นายภพงศ ภอาภรณ การบรณาการกจกรรมการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา วทยานพนธ (การศกษานอกระบบ). ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม 2541, ง

สำนกหอ

สมดกลาง

93

องคณา ตงคะสมต และคณะ ไดศกษาการพฒนาการจดการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาการจดการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสาหรบนกเรยนทงโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน 2) ศกษาผลทเกดขนจากการจดการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผลการวจยพบวา 1) การพฒนาการจดการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนการดาเนนการโดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ซงมสขนตอน คอ วางแผน ปฏบตการ สงเกตการณ และสะทอนปรบปรงแกไข 2) ผลทเกดขนจากการจดการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พบวา ครสามารถจดทาแผนและพฒนากจกรรมการเรยนรไดเพอใหเหมาะสมกบทองถน สรางสอทมนวตกรรมใหมๆ มาใช101 งานวจยตางประเทศ

ซฟเฟลไบน (Schiefelbein) ไดศกษาถงวธทใหผบรหารประสบความสาเรจในการพฒนาคณภาพการศกษาในประเทศลาตนอเมรกา ผลการวจยพบวา ผบรหารจาเปนตองมการสงเสรมการจดการเรยนการสอนโดยพฒนาผเรยน โดยใชหองสมด โดยมหนงสอตาราในหองเรยน หองเรยนละ 100 เลม จดใหมการอบรมครในการพฒนาสอการสอน 1 สปดาหตอป สงเสรมใหครไดรบการพฒนาโดยรบการอบรมเสรมความร 4 สปดาหตอป มนโยบายสงเสรมครทด มความสมารถใหไดรบการพฒนาเพมขนเรอยๆ ใหรางวลและสงเสรมครทไดรบการพฒนายกยองผานการประเมน102 รายงานการพฒนาทกษะสาหรบผดอยโอกาสในประเทศลาว การทบทวน ปญหา และอนาคต เพอทจะใหการศกษาสาหรบทกคน (EFA : Education for All) ซงเปนเปาหมายททกๆประเทศทเขารวมตกลงรวมกน ในงานสมมนาการศกษาโลกท Dakar ในป 2000 สาเรจลงได รฐบาลลาวไดทาการศกษาหลากหลายรปแบบเพอสราง แผนปฏบตการแหงชาตเพอการศกษาสาหรบทกคน

ประเทศลาวเปนประเทศทเตมไปดวยภเขาและทราบสง ซงมชนกลมนอยอยถง 49 กลม ความหลากหลายเชนน ทาใหการกระจายสวสดการและการศกษายากขนไปอก รายงานน ใชขอมลทางสถตในเรองตางๆ เชน ประชากรศาสตร เศรษฐกจ ความยากจน อตราการรหนงสอ และ อตราการลงทะเบยนเรยน เพอวเคราะหถงปญหาในปจจบนทสงผลถงการกระจายการศกษาสกลมผดอยโอกาสในประเทศ อนไดแก ผทมปญหาทางเศรษฐกจ สตร ชนกลมนอย และผทอาศยในพนทหางไกล ซง

101 องคณา ตงคะสมต และคณะ, Veridian E-Journal, SU Vol.4 No. 2, September –

December 2011 102 E.Schiefelbein, “Expec opinion as an instrument for assessing

investment in Primary education.” CEPAL, 72 (May 2000) : 143-145

สำนกหอ

สมดกลาง

94

เนนไปทการศกษานอกระบบ ทงดานการพฒนาทกษะและการเรยนรจากชมชน สาหรบผดอยโอกาส และใหขอมลเชงลกสาหรบการปรบปรงพฒนาตอไป103

ประสทธผลของการจดการศกษานอกโรงเรยนในประเทศไนจเรย เพอใหบรรลเปาหมายของการพฒนาแหงสหสวรรษของประเทศไนจเรย ทจะใหการศกษาขนพนฐานสาหรบพลเมองของประเทศ โดยการจดการศกษาในระบบและนอกระบบ ดงนนเพอตรวจสอบประสทธภาพของการจดการศกษานอกนระบบ ในการใหการศกษาขนพนฐานในประเทศไนจเรย การศกษาครงนศกษาระดบความสามารถของการจดการศกษานอกระบบ โดยการทดสอบผลสมฤทธทางทกษะชวต กบกลมตวอยางผเรยนจานวน 876 พบวาระดบขดความสามารถในทกษะชวตสวนใหญของผเรยนตากวาเกณฑมาตรฐานแหงชาต โดยผเรยนทอาศยอยในชนบทมความสามารถดกวาผเรยนทอาศยอยในเมอง และผเรยนอายนอยมความสามารถดกวาผเรยนทมอายมาก104

International Institute for Educational Planning (IIEP) UNESCO ไดศกษาปญหาของการศกษานอกระบบทตงอยในบรบททางสงคมและเศรษฐกจทแตกตางกน ในความสมพนธกบการเปลยนแปลงของการศกษาขนพนฐานทเปนพนฐานสาหรบการวเคราะหนโยบาย การวจยและพฒนาระบบการทางานเพมเตมเกยวกบการศกษานอกระบบโดยการศกษามวตถประสงคคอ 1. เพอกาหนดความหมายและบทบาทหนาทของการศกษานอกระบบ ซงมาจากมมมองทหลากหลาย 2. เพอนาเสนอหลกฐานตางๆ ทแสดงใหเหนถงความสาคญของการศกษานอกระบบทมตอระบบการศกษาและสงคมเศรษฐกจ 3. เพอระบถงจดเชอมตอสาคญๆ ระหวางการศกษานอกระบบกบ ระบบการศกษาในภาพรวม 4. เพอระบถงปญหาทเกยวของกบการพฒนาและวางแผนนโยบายและทาการคนควาและพฒนาในการศกษานอกระบบ ตอไป105

103 Lao People’s Democratic Republic, Skills Development for

Disadvantaged Groups: Review, Issues and Prospects. Final Report (Bangkok :

UNESCO Asia and Pacific Regional Bureau for Education, 2005), VI - VII 104 Adewale J. Gbenga, Effectiveness of non-formal education programs in

Nigeria, University of Ibadan, Nigeria, 190

105 International Institute for Educational Planning (IIEP) UNESCO, Non-Formal

Education and Basic Education Reform, 16-17

สำนกหอ

สมดกลาง

95

สรป

ผลการศกษาจากทฤษฎ เอกสาร ขอมล และงานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา เหนไดวา การจดกจกรรมการศกษาดานวชาการเพอการพฒนาคณภาพผเรยน เปนสงทชวยพฒนาคณภาพชวตของผทดอยโอกาสหรอพลาดโอกาจากการศกษานอกระบบโรงเรยน จงไมสามารถปฏเสธไดวา การจดกจกรรมเหลานมสวนชวยใหบคคลทวไปเขาถงการศกษา เปนผทมความรและสามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวน ไดมสวนในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม ไปส องคความรตลอดชวต ทงนเพอใหสถานศกษาสามารถจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ สนองตอความตองการทางการศกษา และนโยบายทางการศกษา ผวจยจงขอศกษา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ใน 7 กจกรรมหลก คอ 1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

สำนกหอ

สมดกลาง

96

96

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การดาเนนการวจยเรองการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา มวตถประสงค 1) เพอทราบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา 2) เพอทราบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา สถานศกษาสงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ซงการดาเนนการวจยครงนเปนการวจยการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) โดยตวแปรทใชในการศกษาครงน คอ การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ทงน เพอใหการดาเนนการวจยเปนระบบและมประสทธภาพ ผวจยจงไดกาหนดแนวทางการดาเนนการวจยตามระเบยบวธวจยซงมรายละเอยดดงน

ขนตอนการดาเนนการวจย

เพอเปนแนวทางในการดาเนนการวจยครงนใหสอดคลองกบวตถประสงค และบรรลวตถประสงคของการวจย อยางมประสทธภาพ ผวจยจงไดกาหนดรายละเอยดและขนตอนการดาเนนการวจยเปน 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การจดเตรยมโครงการวจย เปนขนตอนการจดเตรยมโครงการวจยอยางเปนระบบ โดยศกษาสภาพปญหา ศกษาวรรณกรรมตางๆ จากตารา เอกสารทางวชาการ ขอมลสารสนเทศ เวบไซต สถต รวมถงงานวจยทเกยวของ เรยบเรยงผลงานเสนอขอความเหนชอบจากอาจารยทปรกษาสารานพนธ ปรบปรงแกไขขอบกพรองและเสนอขออนมตโครงการวจยจากบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร

ขนตอนท 2 การดาเนนการวจย เปนขนตอนทผวจยศกษารายละเอยดของทฤษฎวรรณกรรมทเกยวของ เพอการสรางเครองมอสาหรบเกบรวบรวมขอมล ตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ปรบปรงแกไขขอบกพรองของเครองมอ แลวนาเครองมอไปเกบรวบรวมขอมล จากนนนาขอมลทเกบรวบรวมไดมาทาการวเคราะหขอมลทางสถต และแปรผลการวเคราะหขอมล ขนตอนท 3 การรายงานผลการวจย เปนขนตอนการจดทารางรายงานผลการวจยเสนอตอคณะกรรมการผควบคมการคนควาอสระเพอตรวจสอบความถกตองตามหลกวชาการ แลวปรบปรง

สำนกหอ

สมดกลาง

97 ขอบกพรองตามคาแนะนาทคณะกรรมการควบคมการคนควาอสระใหขอเสนอแนะ และจดพมพรายงานการวจยฉบบสมบรณ เสนอตอบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร เพอขออนมตเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ระเบยบวธวจย

เพอใหการวจยครงนดาเนนไปอยางมประสทธภาพและเปนไปตามวตถประสงคของการวจย ผวจยไดกาหนดระเบยบวธวจย ประกอบดวย แผนแบบการวจย ประชากร ผใหขอมล และการเลอกตวอยาง ตวแปรทศกษา เครองมอทใชในการวจย การสรางและพฒนาเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวจย ซงมรายละเอยดดงตอไปน

แผนแบบการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงเชงพรรณนา (Descriptive research) อาศยขอมลจากแบบสอบถาม ทมแผนแบบการวจยลกษณะกลมตวอยางเดยว ศกษาสภาวการณ ไมมการทดลอง (The one shot non – experimental case study) ซงเขยนเปนแผนผง (Diagram) ไดดงน

เมอ R หมายถง ตวอยางทไดจากการสม

X หมายถง ตวแปรทศกษา O หมายถง ขอมลทไดจากการศกษา

ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ซงมบคลากรทเกยวของกบการวจยในครงน รวม 851 คน ประกอบดวย บคลากรทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จานวน 29 คน

O R X

สำนกหอ

สมดกลาง

98 และผรบการบรการทางการศกษา ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ ทามะกา ทประกอบอาชพเกษตรกรรม อาชพอสาหกรรม และอาชพรบจาง จานวน 822 คน

ผใหขอมล

ผวจยกาหนดผใหขอมล จานวน 30 คน ซงเลอกตวอยางโดยวธจบค (Matching Cases) ตามรายละเอยดดงน กลมบคลากรทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผบรหาร/ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางชวคราว จานวน 15 คน และผรบการบรการทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผรบการบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม ผรบการบรการทางการศกษาอาชพอตสาหกรรม และผรบการบรการทางการศกษาอาชพรบจาง จานวน 15

คน รวมทงสนจานวน 30 คน ดงตารางท 7

ตารางท 7 ประชากร และ ผใหขอมล

ลาดบท กลมตวอยาง ประชากร

(คน) ผใหขอมล

(คน) 1

ผรบการบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม 176 5

ผรบการบรการทางการศกษาอาชพรบจาง 609 5

ผรบการบรการทางการศกษาอาชพอตสาหกรรม 37 5

2

ผบรหาร/ขาราชการ 1

15 พนกงานราชการ 22

ลกจางชวคราว 6

รวมทงสน 851 30

สำนกหอ

สมดกลาง

99 ตวแปรทศกษา ตวแปรทใชในการศกษาครงนม 2 ลกษณะ คอ

1. ตวแปรพนฐาน เปนตวแปรทเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย วฒการศกษา และประเภทของกลมตวอยางทเกยวของ 2. ตวแปรทศกษา (Xtot) เปนตวแปรทเกยวกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ตามแนวทางการดาเนนงานของสานกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ซงวเคราะหมากจากโครงสรางงานของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา เฉพาะสวนทเกยวของกบการกจกรรมทางวชาการ พบวา กลมงานท 1 กลมงานอานวยการไมมการจดกจกรรมวชาการ กลมงานท

2 กลมงานแผนงานและงบประมาณไมมการจดกจกรรมวชาการ กลมงานท 3 กลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยมการจดกจกรรมวชาการ คอ งานการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน งานหองสมดประชาชน และงานสงเสรมการรหนงสอ กลมงานท 4 กลมงานการศกษาตอเนองมการจดกจกรรรมวชาการ คอ งานการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ งานการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน งานการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต และงานการจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง กลมงานท 5 กลมงานภาคเครอขายและกจกรรมพเศษไมมการจดกจกรรมวชาการ ดงนน การจดกจกรรมวชาการของไดศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จงประกอบดวย 7 ตวแปร ดงน

2.1 การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน หมายถง กจกรรมการศกษาขนพนฐาน มกลมเปาหมายผรบบรการและวตถประสงคของการเรยนรทชดเจน มรปแบบ หลกสตร วธการจดและระยะเวลาเรยนหรอฝกอบรมทยดหยนและหลากหลายตามสภาพความตองการและศกยภาพในการเรยนรของกลมเปาหมายนนและวธการวดผลและประเมนผลการเรยนรทมมาตรฐานเพอรบคณวฒทางการศกษา หรอเพอจดระดบผลการเรยนร โดยแบงเปน 3 ระดบชน คอ ระดบชนประถมศกษา ระดบชนมธยมศกษาตอนตน และระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย

2.2 หองสมดประชาชน หมายถง แหลงรวบรวมขอมล ขาวสาร ความรตางๆ ทงทอยในรปของสงตพมพ และไมตพมพ เปนแหลงศกษาคนควาและบรการการเรยนร เปนแหลงการเรยนรตลอดชวตสาหรบประชาชน เปนศนยกลางการบรการสอการเรยนร เปนศนยขอมล ขาวสาร ความรของชมชน เปนศนยกลางเชอโยงเครอขายการเรยนรของชมชน โดยมเปาประสงค 3 ประการ คอ หนงสอด บรรยากาศด และบรรณารกษด

สำนกหอ

สมดกลาง

100

2.3 สงเสรมการรหนงสอ หมายถง การจดการศกษาสาหรบผไมรหนงสอ เพอการอานออก เขยนได สาหรบภาษาไทย มงเนนใหกลมเปาหมายไดเรยนรและมทกษะซงเปนพนฐานในการเรยนรของมนษยในการนาไปแสวงหาความรเพมเตมและพฒนาคณภาพชวตในดานตางๆ

2.4 การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ หมายถง การจดการศกษาและเรยนรในเรองของงานอาชพพนฐาน โดยเนนการจดกจกรรมทแตละชมชนมความตองการศกษาเพอพฒนาระดบกงฝมอและระดบฝมอ โดยมงเนนใหผเรยนสามารถนาความรไปใชในการประกอบอาชพสามารถประกอบอาชพสมยใหม เปนผประกอบการเอง หรอการรวมกลมกนประกอบอาชพได

2.5 การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต หมายถง การจดการศกษาและเรยนร ทสงเสรมใหผเรยน มความร ความสามารถ ในการพฒนาชวตของตนเองใหอยในสงคมไดอยางมความสข ใหบคคลสามารถเผชญสถานการณตางๆ ในชวตประจาวนไดอยางมประสทธภาพ และเตรยมความพรอมกบการปรบตวในอนาคต รวมถงการใช เวลาวางใหเปนประโยชน ตอตนเอง ครอบครว และชมชน

2.6 การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน หมายถง การจดการศกษาและการเรยนร ทสงเสรมใหผเรยน มความร ความสามารถ ในดานเศรษฐกจ ดานการเมอง ดานสงคม ดานสงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรม ตลอดจนการนาความรและทกษะไปใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาสงคมและชมชน

2.7 การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง การจดการศกษาตามกระบวนการเรยนรทยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไปสการปฏบตดวยวธทางการศกษา เพอใหมความเขาใจ เขาถงและพฒนาการดาเนนชวต ทงในการพฒนาตนเอง ครอบครว และชมชน ในการพฒนาทยงยน

เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงน ผวจยใชเครองมอทเปนแบบสอบถาม จานวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 3 ตอน โดยมรายละเอยดดงน ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามในเรอง เพศ อาย วฒการศกษา ประเภทของกลมประชากรทเกยวของ ซงมลกษณะเปนตวเลอกทกาหนดคาตอบไวใหเลอก (forced choice)

ตอนท 2 สอบถามเกยวกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ใน 7 กจกรรม คอ 1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) การรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5)

สำนกหอ

สมดกลาง

101 การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงมลกษณะเปนแบบการกาหนดมาตราสวนประเมนคา ตามแนวคดของลเครท (Likert Five’s Rating scale)106 โดยผวจยมการกาหนดคาดงน

ระดบ 5 หมายถง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบมากทสด ใหมนาหนกเทากบ 5 คะแนน

ระดบ 4 หมายถง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบมาก ใหมนาหนกเทากบ 4 คะแนน

ระดบ 3 หมายถง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบปานกลาง ใหมนาหนกเทากบ 3 คะแนน

ระดบ 2 หมายถง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบนอย ใหมนาหนกเทากบ 2 คะแนน

ระดบ 1 หมายถง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบนอยทสด ใหมนาหนกเทากบ 1 คะแนน

ตอนท 3 สอบถามเกยวกบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาทกลมเปาหมายตองการใหดาเนนการในสถานศกษา หรอตองการใหปรบปรงแกไข

การสรางและพฒนาเครองมอการวจย

ผวจยดาเนนการสรางเครองมอทใชเปนแบบสอบถาม โดยมขนตอนดงน ขนตอนท 1 ศกษาคนควาขอมลจากเอกสาร วรรณกรรม แนวคดและงานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ พรอมทงศกษาวธการสรางแบบสอบถามจากผลงานวจย แลวนามาสรางเปนแบบสอบถาม ขนตอนท 2 นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอคณะกรรมการทปรกษาการคนควาอสระ เพอพจารณาตรวจสอบความเหมาะสม จากนนนาไปใหผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน เพอพจารณาตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (content validity) โดยการหาคาดชนความสอดคลอง (Index of

Item Objective Congruence : IOC) จากนนนามาปรบปรงแกไขอกครงหนง

106 Rensis Likert, “A Technique for the Measurement of Attitudes,” Archives of Psychology (1932), 1-55.

สำนกหอ

สมดกลาง

102

ขนตอนท 3 นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขเรยบรอยแลว ไปทดลองใช (try out) บคลากรทางการศกษา และผรบการบรการการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน

ขนตอนท 4 นาแบบสอบถามทนาไปทดลองใชมาคานวณเพอหาคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยวธการของครอนบค (Cronbach)107 โดยพจารณาคาสมประสทธแอลฟา (α - coefficient) ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.947

การเกบรวบรวมขอมลการวจย การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการดงน 1. ผวจยทาหนงสอถงหวหนาภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร เพอทาหนงสอขอความอนเคราะหไปยงผอานวยการศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาในการเกบรวบรวมขอมล

2. ผวจยนาหนงสอสงไปยงศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ ทามะกา เพอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล 3. ผวจยแจกแบบสอบถามและดาเนนการเกบรวบรวมแบบสอบถามดวยตนเอง

การวเคราะหขอมลการวจย การคนควาอสระครงนใชหนวยการวเคราะห (Unit of Analysis) เปนกลมบคลากรทางการศกษาและกลมผรบการบรการการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา รวมทงสน 30 คน เมอไดรบแบบสอบถามคนแลว ผวจยตรวจสอบและพจารณาแบบสอบถามทงหมด เพอดาเนนการตอ ดงน

1. ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา 2. รวบรวมใหคะแนนตามเกณฑการใหคะแนนสาหรบแบบสอบถามแตละฉบบ

3. จดทาตารางแจกแจงคะแนน (tally sheet) เพอกรอกคะแนนใหสอดคลองกบแผนการวเคราะหขอมลและระเบยบวธทางสถตทใช และคานวณหาคาทางสถตโดยใชโปรแกรมสาเรจรป

4. เสนอผลการวเคราะหเปนตารางประกอบคาบรรยาย

107 Cronbach Lee J., Essential of Psychological Testing, 3rd ed. (New York:

Harper & Row publisher, 1974), 161.

สำนกหอ

สมดกลาง

103

สถตทใชในการวจย

ผวจยไดกาหนดแนวทางการนาเสนอและวเคราะหขอมล เพอใชเปนภาพรวมในการตอบคาถามการวจย ดงนคอ 1. วเคราะหสถานภาพสวนตวของผใหขอมล สถตทใชคอ คาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage)

2. วเคราะหการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา สถตทใชคอ คามชฌมเลขคณต (arithmetic mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) ทไดจากการตอบแบบสอบถาม ไปเปรยบเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best) 108 มรายละเอยดดงน

คามชฌมเลขคณต 4.50-5.00 แสดงวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบมากทสด

คามชฌมเลขคณต 3.50-4.49 แสดงวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบมาก

คามชฌมเลขคณต 2.50-3.49 แสดงวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบปานกลาง

คามชฌมเลขคณต 1.50-2.49 แสดงวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบนอย

คามชฌมเลขคณต 1.00-1.49 แสดงวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบนอยทสด

3. การวเคราะหขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ดวยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

108 Best John. W., Research in Education, 4th ed. (New Jersey: Prentice-

Hall,Inc.,1981), 182.

สำนกหอ

สมดกลาง

104

สรป

การวจยเรองการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา มวตถประสงคเพอทราบ 1) เพอทราบการจดกจกรรม วชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา 2) เพอทราบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา โดยใชแผนแบบการวจยลกษณะกลมตวอยางเดยว ศกษาสภาวการณ ไมมการทดลอง ประชากร คอ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศยอาเภอทามะกา ซงมบคลากรทเกยวของกบการวจยในครงน รวม 851 คน ประกอบดวย บคลากรทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จานวน 29 คน และผรบการบรการทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศยอาเภอทามะกา ทประกอบอาชพเกษตรกรรม อาชพอสาหกรรม และอาชพรบจาง จานวน 822 คน ผใหขอมลทใชในการวจยครงน ไดแก กลมบคลากรทางการศกษาของศนย การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผบรหาร /ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางชวคราว จานวน 15 คน และผรบการบรการทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผรบการบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม ผรบการบรการทางการศกษาอาชพอตสาหกรรม และผรบการบรการทางการศกษาอาชพรบจาง จานวน 15 รวมผใหขอมลทงสน 30 คน ตวแปรทศกษา คอ การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จานวน 7 กจกรรม ไดแก 1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เครองมอทใชเปน แบบสอบถาม จานวน 1 ฉบบ วเคราะหขอมลโดยใชคาความถ (frequency) คารอยละ (percentage) คามชฌมเลขคณต (arithmetic mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) และการวเคราะหเนอหา

สำนกหอ

สมดกลาง

105

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

เพอใหการดาเนนงานเปนไปตามวตถประสงคของการวจย การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลในการวจย เรอง “การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา” ซงมวตถประสงค 1) เพอทราบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา 2) เพอทราบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประชากรไดแก ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ทงน ผวจยกาหนดจานวนผใหขอมลของสถานศกษา จานวน 30 คน ซงเลอกผใหขอมลโดยวธจบค (Matching Cases) จานวน 30 คน ตามรายละเอยดดงน กลมบคลากรทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผบรหาร/ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางชวคราว จานวน 15 คน และผรบการบรการทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผรบการบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม ผรบการบรการทางการศกษาอาชพอตสาหกรรม และผร บการบรการทางการศกษาอาชพรบจาง จานวน 15 คน รวมทงสนจานวน 30 คน ผวจยไดสงแบบสอบถามใหกลมผใหขอมล รวมทงสน 30 คน ไดรบการตอบกลบคนมาครบทกฉบบ คดเปน รอยละ 100 เมอไดขอมลจากแบบสอบถามนามาวเคราะหและนาเสนอผลการวเคราะหขอมล โดยจาแนกการวเคราะหเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 การวเคราะหการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

ตอนท 3 การวเคราะหแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ซงไดแก กลมบคลาการทางการศกษาของสถานศกษา จานวน 15 คน กลมผรบบรการทางการศกษาของสถานศกษา จานวน 15 คน รวมทงสน 30 คน จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ประเภทของกลมประชากรทเกยวของ โดยหาคาความถ (frequency) และ คารอยละ (percentage) ดงรายละเอยดในตารางท 8

105

สำนกหอ

สมดกลาง

106

ตารางท 8 จานวนและรอยละสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพ กลมบคลากรฯ กลมผใชบรการ รวม

(n) รอยละ (n) รอยละ (n) รอยละ 1. เพศ

ชาย หญง

3

12

20.00

80.00

8

7

53.33

46.66

11

19

36.66

63.33

รวม 15 100.00 15 100.00 30 100.00

2. อาย

20 – 30 ป 31 - 40 ป 41 - 50 ป 51 ปขนไป

5

6

3

1

33.33

40.00

20.00

6.66

6

8

1

0

40.00

53.33

6.66

0.00

11

14

4

1

36.66

46.66

13.33

3.33

รวม 15 100.00 15 100.00 30 100.00

3. วฒการศกษา ตากวาปรญญาตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

0

14

1

0.00

93.33

6.66

15

0

0

100.00

0.00

0.00

15

14

1

50.00

46.66

3.33

รวม 15 100.00 15 100.00 30 100.00

4. ประเภทของกลมตวอยาง

- บคลากรของสถานศกษา

ผบรหาร/ขาราชการ พนกงานราชการ ลกจางชวคราว

1

12

2

6.66

80.00

13.33

0

0

0

0.00

0.00

0.00

1

12

2

3.33

40.00

6.66

- ผรบบรการทางการศกษา อาชพอตสาหกรรม

อาชพเกษตรกรรม

อาชพอาชพรบจาง

0

0

0

0.00

0.00

0.00

5

5

5

33.33

33.33

33.33

5

5

5

16.66

16.66

16.66

รวม 15 100.00 15 100.00 30 100.00

สำนกหอ

สมดกลาง

107

จากตารางท 8 เพศ พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 63.33 รองลงมาเปนเพศชาย จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 36.66 อาย พบวา ผตอบแบบสอบถามมอายระหวาง 31 – 40 ป มากทสด จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 46.66 รองลงมามอายระหวาง 20 – 30 ป จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 36.66 มอายระหวาง 41 - 50 ป จานวน 4

คน คดเปนรอยละ 13.33 อายระหวาง 51 ปขนไป นอยทสด จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 3.33 วฒการศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามมวฒการศกษาตากวาปรญญาตร มากทสด จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 50.00 รองลงมาระดบปรญญาตร จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 46.66 สงกวาปรญญาตรนอยทสด จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 3.33 สวนประเภทของกลมตวอยาง พบวา เปนพนกงานราชการ จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 40.00 รองลงมาเปนผรบบรการทางการศกษาของสถานศกษา อาชพอตสาหกรรม อาชพเกษตรกรรม และอาชพรบจาง จานวนอาชพละ 5 คน คดเปนรอยละ 16.66, 16.66 และ 16.66 ตามลาดบ รองลงมาเปนลกจางชวคราว 2 คน และผบรหาร/ขาราชการ 1 คน คดเปนรอยละ 6.66 และ 3.33 ตามลาดบ

ตอนท 2 การวเคราะหการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ในการวเคราะหการดาเนนกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ผวจยวเคราะหโดยใชคามชฌมเลขคณต ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) จากนนนาคามชฌมเลขคณต ( X ) ทไดไปเปรยบเทยบกบเกณฑขอบเขตของคามชฌมเลขคณตตามแนวคดของเบสท (Best) ดงน

ตารางท 9 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

สำนกหอ

สมดกลาง

108

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

3.57 0.66 มาก 3.40 0.57 ปานกลาง

3.49 0.63 ปานกลาง

2 หองสมดประชาชน 4.09 0.68 มาก 4.27 0.61 มาก 4.18 0.67 มาก

3 สงเสรมการรหนงสอ 4.08 0.58 มาก 4.20 0.66 มาก 4.14 0.63 มาก

4 การศ กษา เ พอ พฒนาทกษะอาชพ

4.13 0.59 มาก 4.33 0.54 มาก 4.23 0.59 มาก

5 การศ กษา เ พอ พฒนาทกษะชวต

4.12 0.66 มาก 4.25 0.47 มาก 4.19 0.55 มาก

6 การศ กษา เ พอ พฒนาสงคมและชมชน

4.25 0.50 มาก 4.25 0.50 มาก 4.25 0.52 มาก

7 กา ร จ ดก ระบวนกา รเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

4.17 0.55 มาก 4.20 0.52 มาก 4.19 0.54 มาก

รวม 4.06 0.60 มาก 4.13 0.55 มาก 4.10 0.59 มาก

จากตารางท 9 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.10, S.D. = 0.59) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาอยในระดบมาก 6 กจกรรม ไดแก การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน ( X = 4.25, S.D. = 0.52) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ ( X = 4.23, S.D. =

0.59) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ( X = 4.19, S.D. = 0.54) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต ( X = 4.19, S.D. = 0.55) หองสมดประชาชน ( X = 4.18, S.D. =

0.67) สงเสรมการรหนงสอ ( X = 4.14, S.D. = 0.63) การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาอยในระดบปานกลาง คอ การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน ( X = 3.49, S.D. = 0.63)

สำนกหอ

สมดกลาง

109

ตารางท 10 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 หล กส ตรม โครงสร า งยดหยน ในดานสาระการเรยนร เวลาเรยน และการจดการเรยนร 3.33 0.70

ปานกลาง 3.40 0.61

ปานกลาง 3.37 0.66

ปานกลาง

2 สถานศกษาจดใหมคมอและแนวปฏบ ต ในการดาเนนงานตามหลกสตร 3.67 0.70 มาก 3.33 0.47

ปานกลาง 3.50 0.62 มาก

3 สถานศกษามการจดการปฐมนเทศ ประชมชแจงแกผเรยนถง หลกการ วธการเรยน และการจบหลกสตร 3.93 0.57 มาก 3.67 0.60 มาก 3.80 0.60 มาก

4 สถานศกษามการสนบสนนคร งบประมาณ อาคารสถานท ส อ ว สด และอปกรณ ในการจดกระบวนการเรยนร 3.40 0.61

ปานกลาง 3.20 0.54

ปานกลาง 3.30 0.59

ปานกลาง

5 หลกสตรมการบรณาการเนอหาสาระสอดคลองกบวถชวต ความแตกตางของบคคล ชมชน และสงคม

3.53

0.72

มาก

3.40

0.61

ปานกลาง

3.47

0.67

ปานกลาง

รวม 3.57 0.66 มาก 3.40 0.57 ปานกลาง

3.49 0.63 ปานกลาง

สำนกหอ

สมดกลาง

110

จากตารางท 10 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.49, S.D. = 0.63) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สถานศกษามการจดการปฐมนเทศ ประชมชแจงแกผเรยนถง หลกการ วธการเรยน และการจบหลกสตร สงทสด อยในระดบมาก ( X = 3.80, S.D. = 0.60) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.93, S.D. = 0.57) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.67,

S.D. = 0.60) สถานศกษาจดใหมคมอและแนวปฏบตในการดาเนนงานตามหลกสตร อยในระดบมาก ( X = 3.50, S.D. = 0.62) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.67,

S.D. = 0.70) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.33, S.D. = 0.47) สวนกจกรรมอนอยในระดบปานกลาง โดยเรยงจากคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน หลกสตรของสถานศกษามการบรณาการเนอหาสาระสอดคลองกบวถชวต ความแตกตางของบคคล ชมชน และสงคม ( X =

3.47, S.D. = 0.67) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.53, S.D. =

0.72) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.40, S.D. = 0.61) หลกสตรของสถานศกษามโครงสรางยดหยนในดานสาระการเรยนร เวลาเรยน และการจดการเรยนร ( X = 3.37, S.D. = 0.66) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.33, S.D. = 0.72) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.40, S.D. = 0.61) สถานศกษามการสนบสนน คร งบประมาณอาคารสถานท สอ วสดและอปกรณ ในการจดกระบวนการเรยนร ( X = 3.30,

S.D. = 0.59) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.40, S.D. = 0.61) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.20, S.D. = 0.54)

สำนกหอ

สมดกลาง

111

ตารางท 11 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมหองสมดประชาชน

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 สถานศกษาเอออานวยความสะดวก ในการใหบร การแหล งขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพ 4.27 0.68 มาก 4.67 0.47

มากทสด 4.47 0.62 มาก

2 มการใหบรการทรวดเรว ทนสมย และสนองตอค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ งประชากรในชมชน 4.00 0.73 มาก 4.20 0.65 มาก 4.10 0.70 มาก

3 มบรรยากาศ ท เ ออตอการเรยนรดวนตนเอง การจรรโลงใจ และการพกผอนหยอนใจ 4.27 0.68 มาก 3.93 0.68 มาก 4.10 0.70 มาก

4 ม ก จ กร รม / โคร งการ ใหบรการเคลอนทของ แหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพ 3.93 0.57 มาก 4.33 0.70 มาก

4.13

0.67

มาก

5 สงเสรมและสนบสนนการศกษาดวยตนเองอยางตอเนอง

4.00

0.73

มาก

4.20

0.54

มาก

4.10

0.65

มาก

รวม 4.09 0.68 มาก 4.27 0.61 มาก 4.18 0.67 มาก

สำนกหอ

สมดกลาง

112

จากตารางท 11 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมหองสมดประชาชน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.18, S.D. = 0.67) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สถานศกษาเอออานวยความสะดวก ในการใหบรการแหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพ สงทสด อยในระดบมาก ( X = 4.47,

S.D. = 0.62) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.27, S.D. = 0.68) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.67, S.D. = 0.47) สวนขนตอนอนอยในระดบมาก โดยเรยงคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน สถานศกษามกจกรรม/โครงการ ใหบรการเคลอนทของ แหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพ ( X = 4.13, S.D. = 0.67) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.93, S.D. = 0.57) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.33, S.D. = 0.70) สถานศกษาสงเสรมและสนบสนนการศกษาดวยตนเองอยางตอเนอง ( X = 4.10, S.D. = 0.65) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.00, S.D. = 0.73) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20, S.D. = 0.54) สถานศกษามการใหบรการทรวดเรว ทนสมย และสนองตอความตองการของประชากรในชมชน ( X = 4.10, S.D. = 0.70) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.00,

S.D. = 0.73) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20, S.D. = 0.65) สถานศกษามบรรยากาศ ทเออตอการเรยนรดวนตนเอง การจรรโลงใจ และการพกผอนหยอนใจ ( X = 4.10,

S.D. = 0.70) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.27, S.D. = 0.68) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.93, S.D. = 0.68)

สำนกหอ

สมดกลาง

113

ตารางท 12 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมสงเสรมการรหนงสอ

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 สถานศกษามการพฒนาใหเปนศนยกลางสรางโอกาสและกระจายโอกาสทางการศกษา ในการสงเสรมการอานและรหนงสอใหประชาชน 4.33 0.60 มาก 4.47 0.62 มาก 4.40 0.61 มาก

2 ส ถ า น ศ ก ษ า ม ร ะ บ บฐานขอมลผ ไมร หนงสอ อยางถกตองครบถวน และเปนปจจบน 4.07 0.57 มาก 4.07 0.68 มาก 4.07 0.63 มาก

3 สถานศกษามการสงเสรมและสน บสน นการจ ดกจกรรมสงเสรมการอาน และการรหนงสอ 4.00

0.73

มาก

3.93

0.77

มาก

3.97

0.75

มาก

4 สถานศกษามการพฒนา สอ แบบเรยน เครองมอวดผลประเมนผล ทสอดคลองกบสภาพปจจบนของแตละกลมเปาหมาย 3.93 0.44 มาก 4.20 0.54 มาก 4.07 0.51 มาก

5 สถานศกษามระบบการนเทศตดตามผลการสงเสรมการอาน และการรหนงสอ

4.07

0.57

มาก

4.33

0.70

มาก

4.20

0.65

มาก

รวม 4.08 0.58 มาก 4.20 0.66 มาก 4.14 0.63 มาก

สำนกหอ

สมดกลาง

114

จากตารางท 12 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมสงเสรมการรหนงสอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.14, S.D. = 0.63) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สถานศกษามการพฒนาใหเปนศนยกลางสรางโอกาสและกระจายโอกาสทางการศกษา ในการสงเสรมการอาน และรหนงสอใหประชาชน สงทสด อยในระดบมาก ( X = 4.40, S.D. = 0.61) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.33, S.D. = 0.60) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.47, S.D. =

0.62) สวนขนตอนอนอย ในระดบมาก โดยเรยงคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน สถานศกษามระบบการนเทศตดตามผลการดาเนนงานการสงเสรมการอาน และการรหนงสอ ( X = 4.20, S.D. = 0.65) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.07,

S.D. = 0.57) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.33, S.D. = 0.70) สถานศกษามการพฒนา สอ แบบเรยน เครองมอวดผลประเมนผล ทสอดคลองกบสภาพปจจบนของแตละกลมเปาหมาย ( X = 4.07, S.D. = 0.51) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.93, S.D. = 0.44) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20, S.D. = 0.54) สถานศกษามระบบฐานขอมลผไมรหนงสอ อยางถกตองครบถวน และเปนปจจบน ( X = 4.07,

S.D. = 0.63) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.07, S.D. = 0.57) เทากบกลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.07, S.D. = 0.68) สถานศกษามการสงเสรมและสนบสนนการจดกจกรรมสงเสรมการอาน และการรหนงสอ ( X = 3.97, S.D. = 0.75) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.00, S.D. = 0.73) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.93, S.D. = 0.77)

สำนกหอ

สมดกลาง

115

ตารางท 13 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 หลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความสอดคลองกบความตองการอาชพ ระดบกงฝมอและระดบฝมอของชมชน 4.40 0.61

มาก 4.67 0.47

มากทสด 4.53 0.56

มากทสด

2 สถานศกษามการสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางเพยงพอ 4.00 0.63 มาก 4.13 0.50 มาก 4.07 0.57 มาก

3 ว ท ย า ก ร ม ค ว า ม ร ความสามารถ หรอมความเชยวชาญในอาชพทนามาถายทอดใหผเรยน 4.07 0.44 มาก 4.00 0.73 มาก 4.03 0.60 มาก

4 สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนอาชพระดบกงฝมอและระดบฝมอ 4.13 0.72 มาก 4.20 0.54 มาก 4.17 0.64 มาก

5 ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการประกอบอาชพ หรอพฒนาอาชพ เพอสรางรายได

4.07

0.57

มาก

4.67

0.47

มากทสด

4.37

0.60

มาก

รวม 4.13 0.59 มาก 4.33 0.54 มาก 4.23 0.59 มาก

สำนกหอ

สมดกลาง

116

จากตารางท 13 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.23, S.D. = 0.59) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา หลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความสอดคลองกบความตองการอาชพ ระดบกงฝมอและระดบฝมอของชมชน สงทสด อยในระดบมากทสด ( X = 4.53, S.D. = 0.56) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.40, S.D. = 0.61) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.67, S.D. = 0.47) สวนขนตอนอนอยในระดบมาก โดยเรยงคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการประกอบอาชพ หรอพฒนาอาชพ เพอสรางรายได ( X = 4.37, S.D. = 0.60) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.07, S.D. = 0.59) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.67, S.D. = 0.47) สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนอาชพระดบกงฝมอและระดบฝมอ ( X = 4.17, S.D. = 0.64) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.13, S.D. = 0.72) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20,

S.D. = 0.54) สถานศกษามการสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางเพยงพอ ( X = 4.07,

S.D. = 0.57) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.00, S.D. = 0.63) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.13, S.D. = 0.50) วทยากรมความร ความสามารถ หรอมความเชยวชาญในอาชพทนามาถายทอดใหผเรยน ( X = 4.03, S.D. = 0.60) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.07, S.D. = 0.44) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.00, S.D. = 0.73)

สำนกหอ

สมดกลาง

117

ตารางท 14 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 หลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความสอดคลองกบความตองการของผเรยนในการพฒนาทกษะชวต 4.40 0.80 มาก 4.53 0.50

มากทสด 4.47 0.67 มาก

2 สถานศกษามการสนบสนน สถานท วทยากร วสดและอปกรณในการจดกจกรรม อยางเพยงพอ 3.93 0.57 มาก 4.13 0.34 มาก 4.03 0.48 มาก

3 ว ท ย า ก ร ม ค ว า ม ร ความสามารถ หรอมความเชยวชาญในการถายทอดความร เพอพฒนาทกษะชวตของผเรยน 3.93 0.77 มาก 4.00 0.63 มาก 3.97 0.71 มาก

4 สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนแตละบคคล 4.27 0.70 มาก 4.40 0.49 มาก 4.33 0.47 มาก

5 ผเรยนสามารถนาความรท ไ ด ร บ ไป ใช ใ นกา รพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม

4.07

0.44

มาก

4.20

0.40

มาก

4.13

0.43 มาก

รวม 4.12 0.66 มาก 4.25 0.47 มาก 4.19 0.55 มาก

สำนกหอ

สมดกลาง

118

จากตารางท 14 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.19, S.D. = 0.55) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา หลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความสอดคลองกบความตองการของผเรยนในการพฒนาทกษะชวต สงทสด อยในระดบมาก ( X = 4.47, S.D. = 0.67) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.00, S.D. = 0.80) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.53, S.D. = 0.50) สวนขนตอนอนอยในระดบมาก โดยเรยงคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนแตละบคคล ( X = 4.33,

S.D. = 0.47) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.27, S.D. = 0.70) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.40, S.D. = 0.49) ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม ( X = 4.13, S.D. = 0.43) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.07, S.D. = 0.44) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20, S.D. = 0.40) สถานศกษามการสนบสนน สถานท วทยากร วสดและอปกรณในการจดกจกรรม อยางเพยงพอ ( X = 4.03, S.D. = 0.48) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.93, S.D. = 0.57) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.13,

S.D. = 0.34) วทยากรมความร ความสามารถ หรอมความเชยวชาญในการถายทอดความรเพอพฒนาทกษะชวตของผเรยน ( X = 3.97, S.D. = 0.71) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.93, S.D. = 0.77) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.00,

S.D. = 0.63)

สำนกหอ

สมดกลาง

119

ตารางท 15 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 หลกส ตร/โครงการ มความสอดคลองกบความตองการของคนในชมชน ท จะพฒนาส งคมและชมชน 4.47 0.50 มาก 4.53 0.50

มากทสด 4.50 0.50

มากทสด

2 สถานศกษามการจด การประชมสมมนา การจดเวทประชาคม แลกเปลยนเรยนร หรอรปแบบอน ๆ 3.87 0.50 มาก 4.07 0.44 มาก 3.97 0.48 มาก

3 สถานศกษาม ก า ร จดกจกรรม ทสงเสรมความเปนประชาธปไตย การเปนพลเมองทด และการอนรกษสงแวดลอม 4.67 0.47

มากทสด 4.20 0.75 มาก 4.43 0.67 มาก

4 สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรเหมาะสมแกผเรยน 3.93 0.44 มาก 4.13 0.34 มาก 4.03 0.41 มาก

5 ผเรยนสามารถนาความรท ไ ด ร บ ไป ใช ใ นกา รพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม

4.33

0.60

มาก

4.33

0.47

มาก

4.33

0.54 มาก

รวม 4.25 0.50 มาก 4.25 0.50 มาก 4.25 0.52 มาก

สำนกหอ

สมดกลาง

120

จากตารางท 15 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.25, S.D. = 0.52) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา หลกสตร/โครงการ มความสอดคลองกบความตองการของคนในชมชน ทจะพฒนาสงคมและชมชน สงทสด อยในระดบมากทสด ( X = 4.50, S.D. = 0.50) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.47, S.D. = 0.50) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.53, S.D. = 0.50) สวนขนตอนอนอยในระดบมาก โดยเรยงคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน สถานศกษามการจดกจกรรม ทสงเสรมความเปนประชาธปไตย การเปนพลเมองทด และการอนรกษสงแวดลอม ( X = 4.43, S.D. = 0.67) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.67,

S.D. = 0.47) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20, S.D. = 0.75) ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม ( X = 4.33, S.D. = 0.54) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.33, S.D. = 0.60) เทากบกลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.33, S.D. = 0.47) สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรเหมาะสมแกผเรยน ( X = 4.03, S.D. = 0.41) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.93, S.D. = 0.44) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.13,

S.D. = 0.34) สถานศกษา มการจด การประชมสมมนา การจดเวทประชาคม แลกเปลยนเรยนร หรอรปแบบอนๆ ( X = 3.97, S.D. = 0.48) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.87, S.D. = 0.50) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.07, S.D. = 0.44)

สำนกหอ

สมดกลาง

121

ตารางท 16 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดกจกรรมการจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ขอ

กจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนย กศน. อาเภอทามะกา

กลมบคลากรฯ (n = 15)

กลมผใชบรการ (n = 15)

รวม (n = 30)

( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ ( X ) (S.D.) ระดบ

1 หลกสตร/โครงการ มค ว า ม ส อ ด ค ล อ ง ก บแนวทางหลกปร ชญาเศรษฐกจพอเพยง 4.40 0.49 มาก 4.47 0.50 มาก 4.43 0.50 มาก

2 ส ถ า น ศ ก ษ า ม ก า รสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางพอ เพยงตามแนวปรชญา 4.13 0.50 มาก 4.07 0.44 มาก 4.10 0.47 มาก

3 สถาน ศ กษาม การ จ ดกจกรรม ท เหมาะสมกบการพฒนาท ย งยนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 3.80 0.75 มาก 3.93 0.68 มาก 3.87 0.72 มาก

4 สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรเหมาะสมแกผเรยน 4.20 0.54 มาก 4.20 0.40

ปานกลาง 4.20 0.48 มาก

5 ผเรยนสามารถนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม เพอการพฒนาทยงยน

4.33

0.47

มาก

4.33

0.60

มาก

4.33

0.54

มาก

รวม 4.17 0.55 มาก 4.20 0.52 มาก 4.19 0.54 มาก

สำนกหอ

สมดกลาง

122

จากตารางท 16 พบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ของกจกรรมการจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.19, S.D. = 0.54) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา หลกสตร/โครงการ มความสอดคลองกบแนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สงทสด อยในระดบมาก ( X = 4.43, S.D. = 0.50) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.40, S.D. = 0.49) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.47, S.D. = 0.50) สวนขนตอนอนอยในระดบมาก โดยเรยงคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน ผเรยนสามารถนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม เพอการพฒนาทยงยน ( X = 4.33, S.D. = 0.54) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.33, S.D. = 0.47) เทากบกลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.33, S.D. = 0.60) สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนร เหมาะสมแกผเรยน ( X = 4.20, S.D. = 0.48) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.20, S.D. = 0.54) เทากบกลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.20, S.D. = 0.40) สถานศกษามการสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางเพยงพอตามแนวปรชญา ( X = 4.10, S.D. = 0.47) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 4.13, S.D. = 0.50) มากกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 4.07, S.D. = 0.44) สถานศกษามการจดกจกรรม ทเหมาะสมกบการพฒนาทยงยนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ( X = 3.87, S.D. = 0.72) และพบวา กลมบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต ( X = 3.80, S.D. = 0.75) นอยกวากลมผรบบรการทางการศกษา ( X = 3.93,

S.D. = 0.68)

ตอนท 3 การวเคราะหแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา จากการวเคราะหแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา พบวา สถานศกษามความพรอมในการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของกลมงานการศกษาตามตอเนอง ทงในเรองของการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต จะมขอตดขดในการจดกจกรรมวชาการกลมงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ในสวนของกจกรรมการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน และไดเสนอแนวทางการพฒนา ดงน 1. กาหนดใหผเรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน เรยนรตามความสนใจ หรอ การเรยนรดวยตนเอง (กรต.) ตามหลกสตรแบบบรณาการของการจดการเรยนรใหสอดคลองกบ

สำนกหอ

สมดกลาง

123

ปญหา ความตองการ ความถนดของผเรยน โดยเนนใชกระบวนการจดการศกษาดวยเทคโนโลย รวมไปถงใชรายการโทรทศนเพอการศกษา (ETV) ในรายวชาทยากหรอครไมสามารถสอนได พรอมทงรวมมอกบภาคเครอขาย ใหภาคเครอขายเขามามสวนรวมกบการจดการศกษา 2. ใหสงเสรมหองสมดประชาชนใหเปนหองสมดมชวต พฒนาคณภาพชวตใหผสมผสานกบการเรยนรโดยไดรบประโยชน ทวถง และไดรบความรกลบไป ทงนใหอาศยครภณฑและระบบสารสนเทศ สอทศนปกรณสมยใหม และพฒนาบรรณารกษใหมความสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการ 3. ใหมการพฒนาระบบฐานขอมลจานวนผไมรหนงสอ ใหมความถกตอง ครบถวน เปนปจจบน จดกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนตามหลกสตรผไมรหนงสอใหสอดคลองกบสภาพปจจบนของผเรยน โดยใชสอทผลตขนหรอพฒนาไดจากกระบวนการการจดเรยนร และใชการประเมนผลอยางเปนระบบ 4. กาหนดใหมการนเทศตดตามการดาเนนงานของวทยากรผสอนตามหลกสตรอาชพเพมเตมจากการนเทศตดตามการจดกจกรรมของหลกสตรอาชพ เพอนามาประเมนผล ปรบปรง พฒนาหลกสตรอาชพ และตอยอดของหลกสตรอาชพใหเปนชองทางการพฒนาอาชพอยางแทจรง รวมไปถงการจดทาศนยบรการสอ วสดฝก ในสนบสนนการเรยนการสอนดานการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5. กาหนดใหมการบรณาการทกษะชวตในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระการเรยนร ซงไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพละศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ จากกระบวนการในการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตใหสอดคลองกบองคประกอบ พฤตกรรม และตวชวด 6. กาหนดใหมการบรณาการความรและทกษะสาหรบการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชนจากผเรยนทมอยเดมหรอไดรบจากสงแวดลอมรอบตว โดยใชชมชนทอยเปนฐานในการพฒนาการเรยนร และใชทนทางสงคมเปนเครองมอในการจดการเรยนร ในทกกจกรรม เชน ดานเศรษฐกจ ดานการเมอง ดานสงคม ดานสงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรม ตามวถทางของระบอบประชาธปไตย 7. กาหนดใหยดหลกความสาคญในการพฒนาคนใหเปนศนยกลางของการพฒนาความสามารถของตนเอง โดยปลกฝงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหกอเกดความตระหนกและฝงรากลกภายในอยางยงยน

นอกจากนการพฒนาหรอปรบปรงตามแนวทางตางๆ ขางตน จาเปนตองใชสงแวดลอม ชมชน สงคม หรอถนทอย เปนตวประกอบ รวมถงการมสวนรวมในพฒนาการจดกจกรรมการศกษาของภาคเครอขายดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

124

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจย เรอง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา เปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) มวตถประสงค 1) เพอทราบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา 2) เพอทราบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ผวจยกาหนดผใหขอมลของสถานศกษา จานวน 30 คน ซงเลอกตวอยางโดยวธจบค (Matching Cases) จานวน 30 คน ตามรายละเอยดดงน กลมบคลากรทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผบรหาร/ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางชวคราว จานวน 15 คน และผรบการบรการทางการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ประกอบดวย ผรบการบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม ผรบการบรการทางการศกษาอาชพอตสาหกรรม และผรบการบรการทางการศกษาอาชพรบจาง จานวน 15 คน รวมทงสนจานวน 30 คน ผวจยไดสงแบบสอบถามใหกลมผใหขอมล รวมทงสน 30 คน ไดรบการตอบกลบคนมาครบทกฉบบ เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามเกยวกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา 7 กจกรรม คอ 1) การศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สถตทใชวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ (frequency) รอยละ (percentage) คามชฌมเลขคณต ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

สรปผลการวจย จากการวเคราะหขอมลและการทดสอบทางสถตเกยวกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา สรปขอคนพบการวจยไดดงน 1. การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายกจกรรมพบวา อยในระดบมาก 6 กจกรรม โดยเรยงตามลาดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ดงน การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญา

124

สำนกหอ

สมดกลาง

125

ของเศรษฐกจพอเพยง การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต หองสมดประชาชน สงเสรมการรหนงสอ และพบวา มกจกรรมอยในระดบปานกลาง 1 กจกรรม ซงไมสอดคลองกบสมมตฐานในครงน คอ การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา มดงน 2.1 กาหนดใหผเรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน เรยนรตามความสนใจ หรอ การเรยนรดวยตนเอง (กรต.) ตามหลกสตรแบบบรณาการของการจดการเรยนรใหสอดคลองกบปญหา ความตองการ ความถนดของผเรยน โดยเนนใชกระบวนการจดการศกษาดวยเทคโนโลย รวมไปถงใชรายการโทรทศนเพอการศกษา (ETV) ในรายวชาทยากหรอครไมสามารถสอนได พรอมทงรวมมอกบภาคเครอขาย ใหภาคเครอขายเขามามสวนรวมกบการจดการศกษา 2.2 ใหสงเสรมหองสมดประชาชนใหเปนหองสมดมชวต พฒนาคณภาพชวตใหผสมผสานกบการเรยนรโดยไดรบประโยชน ทวถง และไดรบความรกลบไป ทงนใหอาศยครภณฑและระบบสารสนเทศ สอทศนปกรณสมยใหม และพฒนาบรรณารกษใหมความสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการ 2.3 ใหมการพฒนาระบบฐานขอมลจานวนผไมรหนงสอ ใหมความถกตอง ครบถวน เปนปจจบน จดกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนตามหลกสตรผไมรหนงสอใหสอดคลองกบสภาพปจจบนของผเรยน โดยใชสอทผลตขนหรอพฒนาไดจากกระบวนการการจดเรยนร และใชการประเมนผลอยางเปนระบบ

2.4 กาหนดใหมการนเทศตดตามการดาเนนงานของวทยากรผสอนตามหลกสตรอาชพเพมเตมจากการนเทศตดตามการจดกจกรรมของหลกสตรอาชพ เพอนามาประเมนผล ปรบปรง พฒนาหลกสตรอาชพ และตอยอดของหลกสตรอาชพใหเปนชองทางการพฒนาอาชพอยางแทจรง รวมไปถงการจดทาศนยบรการสอ วสดฝก ในสนบสนนการเรยนการสอนดานการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ

2.5 กาหนดใหมการบรณาการทกษะชวตในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระการเรยนร ซงไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพละศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ จากกระบวนการในการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตใหสอดคลองกบองคประกอบ พฤตกรรม และตวชวด

2.6 กาหนดใหมการบรณาการความรและทกษะสาหรบการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชนจากผเรยนทมอยเดมหรอไดรบจากสงแวดลอมรอบตว โดยใชชมชนทอยเปนฐานในการพฒนาการเรยนร และใชทนทางสงคมเปนเครองมอในการจดการเรยนร ในทกกจกรรม เชน ดาน

สำนกหอ

สมดกลาง

126

เศรษฐกจ ดานการเมอง ดานสงคม ดานสงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรม ตามวถทางของระบอบประชาธปไตย

2.7 กาหนดใหยดหลกความสาคญในการพฒนาคนใหเปนศนยกลางของการพฒนาความสามารถของตนเอง โดยปลกฝงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหกอเกดความตระหนกและฝงรากลกภายในอยางยงยน

การอภปรายผลการวจย จากการวเคราะหขอมลการวจยขางตน สามารถนามาอภปรายผลไดดงน 1. จากผลการวจยพบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา โดยภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบสมมตฐานการวจยในครงน เนองจาก สถานศกษาดาเนนการจดกจกรรมตามโครงสรางหลก โดยการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางแตละกจกรรมอยางเปนระบบ เปนไปตามลาดบขน รวมไปถงผบรหารมการประชมวางแผนการจดกจกรรมและตดตามผลการจดกจกรรมอยางตอเนอง มการขบเคลอน มเอกสารหลกฐานอางองประกอบการจดกจกรรม มการสรปผลรายงานการจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง เมอพจารณาแตละกจกรรม พบวา 1.1 การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรมการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน ภาพรวมอยในระดบปานกลาง ไมเปนไปตามสมมตฐาน สาเหตเนองจาก สถานศกษายงมผลสาฤทธทางการเรยนนอย ผลการสอบประเมนความรอบร หรอ N – net ยงตากวาเกณฑ แตทงน พบวาสถานศกษามการจดกจกรรมพฒนาผเรยนอยางตอเนองตามสรปผลการจดกจกรรม ซงในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน มการวางแผน มการจดกจกรรมโดยอาศยคาสงทเปนลายลกษณอกษรกาหนดหนาทฝายงาน เพอการทางานเปนทม และมการสรปผลความพงพอใจของผเขารวมกจกรรม แตยงไมคนพบการนามากจกรรมปรบปรงพฒนาในกจกรรมถดไปเทาทควร เมอพจารณาจากขอคาถาม พบวา สถานศกษาจะมการสนบสนน คร งบประมาณอาคารสถานท สอ วสดและอปกรณ ในการจดกระบวนการเรยนร มคามชฌมเลขคณตนอยทสด ซงอยในระดบปานกลาง และพบวาในแงของกลมผรบบรการมคามชฌมเลขคณตนอยทสด ซงอยในระดบปานกลาง เชนเดยวกน ทงนอาจเนองมาจากสถานศกษามการสนบสนน ครประจาตาบล เพยงตาบลละ 1 คน สวนในดานอาคารสถานทจะไดรบการสนบสนนจากอาคารทไมไดใชประโยชนของหนวยงานราชการอนฯ หรออาคารของวดในชมชน สวนในดาน สอ วสดและอปกรณ มการสนบสนนตามความจาเปน ไมมสอทนาสนใจและทนยคทนสมยมากนก จากผลสมฤทธของผเรยนยงอยในระดบตา เชนเดยวกบผลสารวจของกองปฏบตการ กรมการศกษานอก

สำนกหอ

สมดกลาง

127

โรงเรยน วาพบปญหาและอปสรรคของการจดงาน คอ งบประมาณ บคลากร และการประสานงานกบหนวยงานอนๆ จงทาใหขาดแคลนสอ อปกรณ สถานท และความสามารถในการใชโปรแกรมและบรการทางอนเตอรเนต ทงน ทกษะของครในการจดทาสอยงมไมมากนก สอทใชเปนแบบเดยวกนในแตละรายวชา ขาดความนาสนใจ ประกอบกบครยงขาดทกษะและประสบการณในการจดการศกษาใหสอดคลองกบการพฒนากาลงคนตามวสยทศนของการศกษายคเทคโนโลย ในการใชสอเทคโนโลยมาชวยในการจดการเรยนการสอน ทงนไดพบวาสถานศกษามการอบรมพฒนาศกยภาพครและบคลากรทางการศกษาอยตลอดป แตตองสงเสรมสนบสนนการเรยนรจากสอเทคโนโลยเพอการศกษาและแหลงเรยนรใหครอบคลมเพมเตม รวมถงการใชรายการโทรทศนเพอการศกษา (ETV) มาชวยในการสอนสาหรบรายวชาทยาก และครไมสามารถสอนในรายละเอยดได และทสาคญ คอ ดานการสรางเครอขายการเรยนร หรอการสรางภาคเครอขายใหเขมแขง เพราะภาคเครอขายยงไมมบทบาทในการสนบสนนการจดการเรยนการสอนในดานงบประมาณและวสดอปกรณมากนก จงตองสงเสรมสนบสนนใหทกภาคสวนของสงคม เขามามสวนรวมในการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเพอสงเสรมการเรยนรตลอดชวตอยางแทจรง และสงเสรมใหมการระดมการใชทรพยากรรวมกนกบภาคเครอขายหรอทกภาคสวน หลกสตรมโครงสรางยดหยน ในดานสาระการเรยนร เวลาเรยน มคามชฌมเลขคณตอยในระดบปานกลาง เนองจากโดยโครงสรางหลกสตรไดกาหนดจานวนหนวยกตในแตละระดบการศกษา ทงรายวชาบงคบและรายวชาเลอก ซงผเรยนทกคนตองเรยนวชาบงคบตามทกาหนด สาหรบวชาเลอกใหผเรยนสามารถเลอกเรยนได ตามแผนการเรยนรเปนรายบคคล โดยเลอกเรยนในสาระการเรยนรใดสาระการเรยนรหนง หรอหลายสาระการเรยนร ใหครบจานวนหนวยกต ตามโครงสรางหลกสตรในแตละระดบ ตามความตองการของผเรยน แตทงน กลมเปาหมายของสถานศกษาเปนผดอยฐานะทางเศรษฐกจ สงคม มการยายถนฐาน เปนประชากรวยแรงงาน ประกอบอาชพรบจาง ทาใหไมสามารถเขารบบรการทางการศกษาหรอกจกรรมทตองเขารวม เชน กจกรรมพฒนาคณภาพชวตไดอยางตอเนองเทาทควร กลมแรงงานวยทางาน อาย 15 ป ถง 59 ป น ยงตองการพฒนาตนเองเพอยกระดบทกษะและประสบการณใหเหมาะกบงาน แตตองคานงถงวธจดการใหความรแกกลมเปาหมายเหลานเขาถงโดยไมกระทบการทางานไดอยางไร และการจดการเรยนรนนๆ ตองจดใหงาย สะดวก ความรรอบดานและเนนคณภาพชวต จดการศกษาใหกบประชาชนกลมเปาหมายทอยนอกโรงเรยนตามความตองการและความจาเปน หลกสตรมการบรณาการเนอหาสาระสอดคลองกบวถชวต ความแตกตางของบคคล ชมชน และสงคม มคามชฌมเลขคณตอยในระดบปานกลาง เนองจากในแตละรายวชามการจดทาแผนแบบบรณาการ เพอใหเนอหาสาระสอดคลองกบสงคม ชมชน ของผเรยน ประกอบกบการสงเสรมใหมการเทยบโอนผลการเรยนจากการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สงเสรมใหผเรยนมการพฒนาและเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต โดยตระหนกวาผเรยน สามารถพฒนาตนเองไดตามธรรมชาตและ เตมตาม

สำนกหอ

สมดกลาง

128

ศกยภาพ มงพฒนาใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม มสตปญญา มคณภาพชวตทด มศกยภาพในการประกอบอาชพและการเรยนรอยางตอเนอง ซงเปนคณลกษณะอนพงประสงค แตทงนยงไมพบวาสถานศกษามการบรณาการเนอหาสาระตรงกบความตองการของผเรยนซงไดจากการไดมาซงขอมลความตองการเรยนหรอไมอยางไร สถานศกษาจดใหมคมอและแนวปฏบตในการดาเนนงานตามหลกสตร มคามชฌมเลขคณตอยในระดบมาก เนองมาจากสถานศกษามการจดทาคมอทมความจาเปนในกจกรรมพฒนาผเรยนทจดขน แตคมอและแนวปฏบตของสถานศกษา อาจจะยงขาดความชดเจนในภารกจงาน ขอบขายหนาท และอานาจบงคบ จงตองจาเปนทจะรวบรวมแนวปฏบตในการดาเนนการตางๆ เพอใหเปนมาตรฐานของสถานศกษา นอกจากนสถานศกษามการจดการปฐมนเทศ ประชมชแจงแกผเรยนถง หลกการ วธการเรยน และการจบหลกสตร มคามชฌมเลขคณตอยในระดบมาก อาจเนองจากสถานศกษามโครงการปฐมนเทศนกศกษาประจาทกภาคการศกษา เพอทาความเขาใจเกยวกบหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทใชในปจจบน หลกการดาเนนงาน มาตรฐานการเรยนร ตามสาระการเรยนรทง 5 สาระ คอ ทกษะการเรยนร ความรพนฐานการประกอบอาชพ ทกษะการดาเนนชวต และการพฒนาสงคม เวลาเรยน จานวนหนวยกต การทากจกรรมพฒนาคณภาพชวต และเกณฑการจบหลกสตร 1.2 หองสมดประชาชน สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรมหองสมดประชาชน ภาพรวมอยในระดบมาก เปนไปตามสมมตฐาน หากพจารณารายขอแลวพบวา การจดของหองสมดอยในระดบมากทกรายขอ ซงผลการศกษาของ ซฟเฟลไบน (Schiefelbein) พบวาใชหองสมดสามารถพฒนาผเรยนไดเปนอยางด เมอพจารณาจากขอคาถาม จงไดพบวา สถานศกษามการเอออานวยความสะดวก ในการใหบรการแหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพ โดยการจดการระบบขอมลโดยบรรณารกษ และการบรการทอานวยความสะดวกตามขนตอนการดาเนนงานของหองสมดในดานตางๆ เนองจากหองสมดของสถานศกษามกจกรรม/โครงการ ใหบรการเคลอนทของ แหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพจากหองสมดประชาชน มการพฒนากจกรรมตางๆ ของหองสมดใหเปนหองสมดมชวต มการหมนเวยนสอ มกจกรรมหองสมดเคลอนท เพอเพมการใหบรการหนงสอแกประชาชนและใหประชาชนมโอกาสเขาถงไดงายขน สถานศกษามการใชเทคโนโลยเพอการศกษาและการเขาถงขอมลหนงสอทหลากหลาย ชวยเพมโอกาสการเขาถงความรของประชาชน รวมถงการพฒนาใหเปนหนวยบรการหองสมดเคลอนท ทจะตอบสนองความตองการของประชาชนในชมชนใหมากทสด และเปนการสงเสรมการอานหนงสอใหกบประชาชนดวย สวนในการสงเสรมและสนบสนนการศกษาดวยตนเองอยางตอเนอง หองสมดมการสงเสรมใหประชาชนมนสยรกการอาน โดยการจดกจกรรมรวมกบชมชนในโอกาสตางๆ อยางเตมท ประกอบกบมการใหบรการทรวดเรว ทนสมย และสนองตอความตองการของประชากรในชมชน หองสมดประชาชนยงมการปรบปรงเปลยนแปลงบรรยากาศภายใน ใหมความเหมาะสมตอการเรยนร เปนประจา ทาให ม

สำนกหอ

สมดกลาง

129

บรรยากาศทเออตอการเรยนรดวนตนเอง การจรรโลงใจ และการพกผอนหยอนใจ แตทงน เพอใหผใชบรการหองสมดเกดประโยชนในการเรยนร ใหความเพลดเพลนและมความสข ในการเรยน ซงจะทาใหเกดประสทธภาพของการใหบรการและผใชบรการเกดทศนคตทดตอหองสมด หองสมดควรนาเทคโนโลยใหมๆ มาผสมผสานกนในหองสมด ใหเกดเปนหองสมดมชวต เปนศนยกลางการเรยนรและแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนอยางไรขดจากด สมาเสมอและตอเนองตลอดชวต มบรรยากาศทเออตอการเรยนร โดยมแนวทางการจดหองสมดใน 4 มต คอ หนง มตผเรยนสาคญทสด มแนวคดทวา ผเรยนจะสามารถเรยนรประสบไดสาเรจ จะตองไดรบการสนบสนนจากบคคลทเกยวของตามภารกจ หนาท และแหลงเรยนรทเปนแหลงพฒนาศกยภาพของตนเอง สอง มตแหงภมปญญาไทย จากแนวคดทแหลงเรยนรจะตองเปนแหลงพฒนาคณภาพชวตในชวตประจาวน รวมไปถงวฒนธรรมประเพณ ภมปญญาไทย และภมปญญาทองถน สาม มตสะดวกใช ในรปแบบของหองสมดสมยใหม ส มตสนทรยภาพ ซงสนทรยภาพเปนสงหนงทจะทาใหคนเปนคนทสมบรณ ทาใหมจนตนาการ มองเหนคณคาของความดงาม มจตใจสงบ มสมาธ สามารถพฒนาความคดสรางสรรคผลงานได 1.3 สงเสรมการรหนงสอ สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรมสงเสรมการรหนงสอ ภาพรวมอยในระดบมาก เปนไปตามสมมตฐาน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา การจดกจกรรมสงเสรมการรหนงสออยในระดบมากทกรายขอ อาจเนองมาจากสถานศกษาตระหนกถงระดบคณภาพของประชากร รวมทงสถานศกษาเปนศนยกลางสรางโอกาสและกระจายโอกาสทางการศกษาสาหรบผทดอย ขาด และพลาดโอกาสทางการศกษา และผไมรหนงสอ หรอไมเคยเขาเรยนตามโรงเรยน ไมวาจะเปนผอพยพ หรอชาวตางดาว ทอาศยอยในเขตพนททรบผดชอบ สถานศกษามฐานขอมลผไมรหนงสอในเขตพนทรบผดชอบ ซงฐานขอมลเหลานจะเปนขอมลทชวยใหเขาถงบคคลทไมรหนงสอมากขน รวมถงการสงเสรมการอานในชมชนกบโครงการบานหนงสออจฉรยะ ซงใชบานของชาวบานทเปนศนยรวมของชาวบานสวนใหญ เชน บานผใหญ รานขายของชา เปนตน เปนสถานทอานหนงสอ และขาวสาร นอกจากนสถานศกษามแบบเรยน สอ ทเหมาะสมสาหรบการสงเสรมการรหนงสอ ทใชสาหรบการพฒนากลมบคคลเหลาน ในการสงเสรมการอาน และรหนงสอใหประชาชน สถานศกษาไดตระหนกถงความสาคญและความจาเปนทจะตองรณรงคใหคนไทยผทไมสามารถอาน เขยนและคดเลขไทยได ทกระจายอยทวไปใหสามารถ อาน เขยนและคดเลขไทยได โดยมการสารวจผไมรหนงสอและความตองการทางการศกษา และจดทาเปนระบบฐานขอมลผไมรหนงสอ เพอนามาวางแผนในแผนปฏบตการจลภาคของครแตละตาบลสาหรบ ผไมรหนงสอในเขตพนรบผดชอบ และนาบคลเหลานนมาพฒนาการเรยนรตามหลกสตรผไมรหนงสอ โดยสถานศกษายงมการนเทศตดตามผลจากแผนปฏบตการจลภาค ตดตามผลการดาเนนงานการสงเสรมการอาน และการรหนงสอ ไปพรอมกบมการพฒนา สอ แบบเรยน เครองมอวดผลประเมนผล ทสอดคลองกบสภาพปจจบนของแตละกลมเปาหมาย สถานศกษามการพฒนาแบบเรยน สอ ใหมความทนสมยและ

สำนกหอ

สมดกลาง

130

เหมาะสมตอการจดการเรยนการสอนเบองตนของผทไมรหนงสอ โดยมแบบเรยนเพอสงเสรมการรหนงสอไทยทมเนอหาสาระงาย ๆ จดทาแบบฝกหดใหมเนอหาและระดบความยากงายทเหมาะสมกบผเรยน รวมทงวธการสอนสาหรบกลมเปาหมายทแตกตางจากกลมนกเรยนไทยทพดภาษาไทย โดยมเทคนคการสอนผไมรหนงสอ 5 ขนตอน คอ สอนการฟงกอน สอนฝกหดพด สอนหดใหอาน ตามดวยฝกเขยน และสอนใหรจกคดวเคราะห นอกจากนสถานศกษายงมการสงเสรมและสนบสนนการจดกจกรรมสงเสรมการอาน และการรหนงสอ สบเนองมาจากการจดกจกรรมตางๆ เพอการรณรงคและระลกถงการรหนงสอมาตงแต พ.ศ. 2510 นน ซงเปนการสรางเสรมคณลกษณะทดของการเรยนรและกระตนใหประชาชน ไดเหนความสาคญของการรหนงสอ แตทงนทงนน ปญหาสวนใหญทพบมาจากการสารวจความตองการ การเกบรวมรวมขอมลชมชนทยงไมครบถวนและยงไมเปนปจจบนเทาทควร ถาหากในประเทศไทย มอตราผรหนงสอมากขนเทาไหร ภารกจงานทจะสงเสรมผไมรหนงสอกจะยากขนเปนลาดบ เพราะกลมเปาหมายจะเปนกลมทเขาถงยาก เชน ชาวไทยภเขา ชาวเล กลมแรงงาน ฯลฯ แตทงนงานการสงเสรมผไมรหนงสอกเปนภารกจหลกทสถานศกษาใหความสาคญ และพยายามเขาถง และเพมจานวนผรหนงสอขนเปนลาดบ จนกระทงปลอดผไมรหนงสอ 1.4 การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ ภาพรวมอยในระดบมาก เปนไปตามสมมตฐาน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา การจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพอยในระดบมากทกรายขอ โดยเฉพาะหลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความสอดคลองกบความตองการอาชพ ระดบกงฝมอและระดบฝมอของชมชน มการจดกจกรรมอยในระดบมากทสด และในแงของกลมผรบบรการมคามชฌมเลขคณตอยในระดบมากทสด ทงนอาจเนองมาจากการจดการศกษาตางๆเหลาน ตองใชความตองการของชมชนเปนหลกจงสามารถตอบสนองความตองการของผเรยนได โดยในการจดการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ

ตางๆ เหลาน จะตองสารวจความตองการเรยนของชมชนกอน จากนนจงขออนมตจดกจกรรมการศกษาตามความตองการเหลาน ผเรยนจะสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการพฒนาความร ความสามารถ และทกษะในการประกอบอาชพของบคคลและกลมบคคล เพอสรางรายได เปนการแกปญหาการวางงาน และสงเสรมความเขมแขงใหกบเศรษฐกจชมชน ซงการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ ม 4 ประเภท คอ 1) การฝกทกษะอาชพ โดยจดการศกษาดานอาชพหลกสตรระยะสน เพอสนองความตองการของผเรยนใหมความรและทกษะพนฐานในการอาชพ 2) การเขาสอาชพ ซงเปนการพฒนากลมเปาหมายใหสามารถคด วเคราะห แลกเปลยนเรยนร และพฒนาตนเองเพอสรางรายได 3) กลมพฒนาอาชพ เปนการสงเสรมความรและประสบการณแกกลมทมอาชพประเภทเดยวกน ใหสามารถพฒนาปรมาณและคณภาพผลผลตเขาสการจาหนาย เพอใหมรายไดมากยงขน จากการแลกเปลยนเรยนรโดยกระบวนการกลม 4) การพฒนาดวยเทคโนโลย เปนการใหความรแกกลมเปาหมายเฉพาะทตองการนาเทคโนโลยมาใชในการพฒนาอาชพ และพฒนาศกยภาพแกตนเองและกลม โดยสถานศกษาม

สำนกหอ

สมดกลาง

131

การสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางเพยงพอ วทยากรมความร ความสามารถ หรอมความเชยวชาญในอาชพทนามาถายทอดใหผเรยน

1.5 การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา การจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตอยในระดบมากทกรายขอ ซงหลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความสอดคลองกบความตองการของผเรยนในการพฒนาทกษะชวต ในแงของกลมผรบบรการมคามชฌมเลขคณตอยในระดบมากทสด ทงนอาจเนองมาจาก สถานศกษาตระหนกวาการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตเปนสงทสาคญตอการดารงชวต สถานศกษาจงมการสนบสนน สถานท วทยากร วสดและอปกรณในการจดกจกรรม อยางเพยงพอ โดยนาวทยากรทมความร เฉพาะดานมาถายทอดความร สกระบวนการพฒนาทกษะชวตทสอดคลองกบบทบาทหนาทในชวตประจาวนของผเรยน โดยจด สงเสรม และสนบสนน การศกษาในรปแบบตางๆ ทมสาระสอดคลองกบบรบทของสงคม พนทรบผดชอบ มวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนแตละบคคล ผเรยนจงสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสขในชมชนและสงคมได โดยเนนทกษะชวตพนฐานทจาเปน 4 ดาน ไดแก ดานสขภาพอนามยและการปองกนโรคภย ด านความปลอดภย ในช วตและทรพยสน ด านทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานคณธรรม จรยธรรม คานยม และคณลกษณะทพงประสงค โดยในการจดกจกรรมนน ใชกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวมใหกลมเปาหมายไดฝกคด วเคราะห ปฏบต และแกปญหา ซงจดกจกรรมในรปแบบกลมสนใจ การเขาคาย การอบรม การจดกจกรรมชมชน นอกจากนสถานศกษายงมการสนบสนน สถานท วทยากร วสดและอปกรณในการจดกจกรรมอยางเพยงพอ วทยากรมความรในพฒนาทกษะชวตของผเรยน

1.6 การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรมการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชนอยในระดบมากทกรายขอ โดยเฉพาะหลกสตร/โครงการ มความสอดคลองกบความตองการของคนในชมชน ทจะพฒนาสงคมและชมชน ในแงของกลมผรบบรการมคามชฌมเลขคณตอยในระดบมากทสด ทงน อาจเนองมาจากสถานศกษามการสารวจความตองการศกษากอนนามาเสนอเพอใหผบรหารพจารณาอนมตการจดกจกรรมเพอพฒนาสงคมและชมชนนนนอกจากนสถานศกษามกจกรรมพฒนาสงคมและชมชนทมการจดกจกรรมทสงเสรมความเปนประชาธปไตย การเปนพลเมองทด และการอนรกษสงแวดลอม ควบคกนไป สงเสรมการมสวนรวมในการพฒนาสงคมโดยใชชมชนเปนฐาน ซงเปนการใหประชาชนและชมชน รวมกนรบผดชอบและเลงเหนถงความสาคญในการพฒนาสงคมและชมชนของตนเอง สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรเหมาะสมแกผเรยนทง 5 ดาน คอ ดานเศรษฐกจ ดานการเมอง ดานสงคม ดาน

สำนกหอ

สมดกลาง

132

สงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรมธรรม ประกอบกบการสงเสรมใหประชาชนเกดการเรยนรแบบบรณาการความร ประสบการณ และทกษะอาชพ เขามาใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาสงคมและชมชนโดยรวมดวย ซงจะทาใหเกดสงคมแหงการเรยนร นาไปสสงคมทเขมแขง มความเอออาทรตอกน และพงพาตนเองไดอยางยงยน ดงนน สถานศกษาตองมความเขาใจกบสภาพพนทปฏบตการ องคความรทางวฒนธรรม ประเพณทองถน เนองมาจากการขาดความสนใจเรองของภมปญญาทองถนและการแลกเปลยนเรยนรในทองถน เชน การจดสมมนาครเพอแลกเปลยนเรยนรวธการทางานในชมชน บรณาการกจกรรมดานวฒนธรรมทองถนกบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ผเรยนจงจะสามารถนาความรทไดรบไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม โดยใชหลกการจดการศกษาเพอใหเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต 1.7 การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สถานศกษามคามชฌมเลขคณตของกจกรรม7 การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา การจดกจกรรมสงเสรมการรหนงสออยในระดบมากทกรายขอ ทงนอาจเนองมาจากสถานศกษามหลกสตร/โครงการ ทสอดคลองกบแนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พฒนาการเรยนรใหกบประชาชนกลมเปาหมาย เพอใหมคณธรรมความรและมทกษะการดารงชวตบนพนฐานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผเรยนสามารถนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม สามารถนาไปถอปฏบตในการดาเนนชวตได เพอการพฒนาทยงยน ซงสอดคลองกบการศกษาการพฒนาการจดการเรยนรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ของ องคณา ตงคะสมต และคณะ ทพบวาการนาแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาจดการเรยนรในกลมสาระ โดยเขยนแผนบรณาการจดการเรยนรในหลายรปแบบ พฒนากจกรรมโดยใชทรพยากรในทองถน นอกจากนสถานศกษามการสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางเพยงพอตามแนวปรชญา สงเสรมและพฒนาประชาชนกลมเปาหมายใหเปนบคคลใฝรใฝเรยนและแสวงหาความรไดดวยตนเองตามความตองการอยางตอเนองเพอนาไปสสงคมแหงการเรยนรบนพนฐานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สถานศกษามการพฒนาระบบการบรหารจดการ ยดกรอบความคดของเศรษฐกจพอเพยง คอ 3 หวง 2 เงอนไข เปนสาระหลกในการดาเนนงาน ใชกระบวนการจดการความรเปนวธการในการสรางสรรคกระบวนการเรยนร ใชชมชนเปนพนฐานการเรยนร โดยสงเสรมใหเกดการเชอมโยงและใชประโยชนรวมกนระหวางแหลงการเรยนรภมปญญา และองคความรจากภายนอก สรางบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง เพอสงเสรมแหลงการเรยนร ภมปญญาภายในชมชน หรอยดแนวทางการทางานโดยใชการประสานเครอขายในพนท ใหสามารถจดกจกรรมการเรยนรเพอตอบสนองความตองการการเรยนรของบคคลและชมชน เหมาะสมกบการพฒนาทยงยนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง นอกจากน สถานศกษาตองมการพฒนาบคลากรใหมความร ความเขาใจ และมเจตคตเกยวกบการดาเนนการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงสชมชน พฒนา

สำนกหอ

สมดกลาง

133

สถานศกษา องคกรทกภาคสวน ทกระดบใหสามารถนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบตใหไดอยางมประสทธภาพ บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในกจกรรมการเรยนร ดวยรปแบบการเรยนทหลากหลาย 2. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา คอ กาหนดใหผเรยนการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานเลอกเรยนรตามความสนใจ หรอ การเรยนรดวยตนเอง (กรต.) ตามหลกสตรแบบบรณาการของการจดการเรยนรใหสอดคลองกบปญหา ความตองการ และความถนดของผเรยน โดยเนนใชกระบวนการจดการศกษาดวยเทคโนโลย รวมไปถงใชรายการโทรทศนเพอการศกษา (ETV) ในรายวชาทยากหรอครไมสามารถสอนได พรอมทงรวมมอกบภาคเครอขาย ใหภาคเครอขายเขามามสวนรวมกบการจดการศกษา ใหสงเสรมหองสมดประชาชนใหเปนหองสมดมชวต พฒนาคณภาพชวตใหผสมผสานกบการเรยนรโดยไดรบประโยชน ทวถง และไดรบความรกลบไป ทงนใหอาศยครภณฑและระบบสารสนเทศ สอทศนปกรณสมยใหม และพฒนาบรรณารกษใหมความสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการ ใหมการพฒนาระบบฐานขอมลจานวนผไมรหนงสอ ใหมความถกตอง ครบถวน เปนปจจบน จดกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนตามหลกสตรผไมรหนงสอใหสอดคลองกบสภาพปจจบนของผเรยน โดยใชสอทผลตขนหรอพฒนาไดจากกระบวนการการจดเรยนร และใชการประเมนผลอยางเปนระบบ กาหนดใหมการนเทศตดตามการดาเนนงานของวทยากรผสอนตามหลกสตรอาชพเพมเตมจากการนเทศตดตามการจดกจกรรมของหลกสตรอาชพ เพอนามาประเมนผล ปรบปรง พฒนาหลกสตรอาชพ และตอยอดของหลกสตรอาชพใหเปนชองทางการพฒนาอาชพอยางแทจรง รวมไปถงการจดทาศนยบรการสอ วสดฝก ในสนบสนนการเรยนการสอนดานการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ กาหนดใหมการบรณาการทกษะชวตในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระการเรยนร ซงไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพละศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ จากกระบวนการในการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตใหสอดคลองกบองคประกอบ พฤตกรรม และตวชวดกาหนดใหมการบรณาการความรและทกษะสาหรบการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชนจากผเรยนทมอยเดมหรอไดรบจากสงแวดลอมรอบตว โดยใชชมชนทอยเปนฐานในการพฒนาการเรยนร และใชทนทางสงคมเปนเครองมอในการจดการเรยนร ในทกกจกรรม เชน ดานเศรษฐกจ ดานการเมอง ดานสงคม ดานสงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรม ตามวถทางของระบอบประชาธปไตย รวมไปถงกาหนดใหยดหลกความสาคญในการพฒนาคนใหเปนศนยกลางของการพฒนาความสามารถของตนเอง โดยปลกฝงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหกอเกดความตระหนกและฝงรากลกภายในอยางยงยน

สำนกหอ

สมดกลาง

134

ขอเสนอแนะของการวจย

จากขอคนพบของการวจย เรอง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา ผวจยมขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอทามะกา และเปนแนวทางในการศกษาวจยครงตอไป ดงน

ขอเสนอแนะทวไป จากผลการวจยทพบวา การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อยในระดบมาก 6 กจกรรม ไดแก การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต หองสมดประชาชน สงเสรมการรหนงสอ มเพยงกจกรรม การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน ทอยในระดบปานกลาง จากขอคนพบดงกลาว ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน 1. สถานศกษาควรเนนใหความสาคญกบกระบวนการจดการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน โดยเนนการจดกระบวนการแบบบรณาการกบวถชวตของชมชน และควรสนบสนนปจจยดานการสนบสนน คร งบประมาณอาคารสถานท สอ วสดและอปกรณ ในการจดกระบวนการเรยนร และการใชเทคโนโลย ใหมคณภาพมาตรฐานยงขน โดยใหมการดาเนนการอยางตอเนอง 2. สถานศกษาควรใชการนเทศตดตามการจดกระบวนการเรยนร ในทกกจกรรม เพอเปนกระบวนการชวยเหลอ ปรบปรงการสอนในการจดกจกรรมการเรยนร คนพบขอปญหาอปสรรค โดยมกระบวนการ การวางแผน (P-Planning) การใหความรกอนการนเทศ (Informing-I) การดาเนนการนเทศ (Doing-D) การสรางเสรมขวญกาลงใจ (Reinforcing-R) และการประเมนผลการนเทศ (Evaluating-E) และนามาพฒนาเปนแผนพฒนาของสถานศกษาใหการดาเนนการจดกจกรรมการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานเปนไปอยางมประสทธภาพมากยงขน

3. จากผลการศกษา พบวา โดยรวมแลว สภาพการจดกจกรรม โดยเฉพาะเรอง การสนบสนน คร งบประมาณอาคารสถานท สอ วสดและอปกรณ ในการจดกระบวนการเรยนรยงไมเพยงพอ ในการนสถานศกษาจงตองวางแผนในการใชงบประมาณ วสด อปกรณตางๆ โดยเฉพาะสอเทคโนโลยเพอใชในการจดกระบวนการเรยนรใหเหมาะสม และมประสทธผล สามารถตอบสนองความตองการของผเรยนไดอยางครบถวน ทกระดบ ทกชวงวยของกจกรรมการศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

135

4. สถานศกษาควรมการจดทาเอกสารสรปผลของการจดกจกรรมในทกการเรยนร นาขอเสนอแนะ ปญหา อปสรรคของการดาเนนกจกรรมการเรยนรตางๆ มาปรบปรงพฒนาในการจดกจกรรมครงตอไป ตามวงจรคณภาพ (PDCA) ใหมากขน

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป เพอประโยชนของวจยครงตอไป ผวจยจงขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ดงน 1. ควรศกษาปญหา อปสรรค ในการดาเนนการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของสถานศกษา 2. ควรมการศกษาเชงลกเกยวกบรปแบบการพฒนากจกรรมของการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย 3. ควรมการศกษาถงผลกระทบทเกยวกบสภาพแวดลอม (Context) ตอสถานศกษาในการจดกจกรรมวชาการ ซงประกอบดวย สภาพภมศาสตร สภาพสงคม สภาพทางเศรษฐกจ

สำนกหอ

สมดกลาง

136

รายการอางอง

ภาษาไทย

กรมการศกษานอกโรงเรยน. นโยบายการสงเสรมการรหนงสอไทย กรงเทพฯ : ม.ป.ท., 2537

. . กองปฏบตการ, ยทธศาสตรการบรหาร/การบรการการศกษานอกโรงเรยนสความเปนเลศ

กรงเทพฯ: กรมการศกษานอกโรงเรยน, 2541 . . การศกษาตอเนอง : นโยบายและทางเลอกใหม กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2537. . . การศกษาตามอธยาศย ม.ป.ท.,2538. กรมวชาการ, พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2546 และ กฎกระทรวงแบงสวนราชการ กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ 2546. กระทรวงศกษาธการ. “ระเบยบกรมการศกษานอกโรงเรยน วาดวย หองสมดประชาชน พ.ศ. 2535,”

ม.ป.ท., ม.ป.ป. . . “ระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการจดการศกษาตอเนอง พ.ศ.2554,”

ม.ป.ท., 2554.

. . “วารสารการศกษาตลอดชวต” ม.ป.ท., 2555.

. . กองการศกษาผใหญกรมสามญศกษา, คมอการดาเนนงานและหลกสตรการศกษา ผใหญแบบเบดเสรจ ม.ป.ท., 2521. . . ประวต, เขาถงเมอ 30 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th . . ประกาศกระทรวงศกษาธการ. กระทรวงศกษาธการ ม.ป.ท., 2551. . . พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม พ.ศ.2545, กรงเทพฯ : โรงพมพการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2546. . . คมอประเมนสถานศกษาแบบอยางการจดการเรยนการสอนตามแนวปรชญาของ เศรษฐกจ พอเพยง ปงบประมาณ 2552. ม.ป.ท., 2552. กระทรวงศกษาธการรวมกบสมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย และ เวลด เอดเคชน (สหรฐอเมรกา), รายงานการศกษานอกโรงเรยน, กรงเทพฯ : พระนครอกษรบณฑต, 2517. กลมตดตามและประเมนผล กลมแผนงานสานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน. อดตและอนาคต การดาเนนงานจดการศกษานอกโรงเรยน กรงเทพฯ : รงสการพมพ, 2548.

สำนกหอ

สมดกลาง

137

กองพฒนาการศกษานอกโรงเรยน. “คมออบรมดาเนนการจดการศกษานอกโรงเรยนเพอพฒนา อาชพ” เอกสารทางวชาการเลขท 193/30, 2531. จรญ มวงทอง. “การศกษาพงพอใจของนกศกษานอกระบบทมตอการจดการศกษาหลกสตร การศกษาขนพนฐานนอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอเมอง จงหวด

พจตร” วทยานพนธ (การบรหารการศกษา). ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย

ราชภฏเพชรบรณ 2552. จนทราน สงวนนาม. ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารสถานศกษา. พมพครงท 1

กรงเทพฯ: บค พอยท, 2545. จรฏฐ แกวกล. “แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรในการจดการศกษาเทยบเทาของศนย การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเขตบางรก วทยานพนธ (การศกษา ผใหญ).” การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2554. ชลทตย เอยมสาอาง. “กศน.ผดนเทศแนวใหมฟง 3 ฝาย,” ขาวสด ฉบบวนท 12 มกราคม 2553 ดร.ทองอย แกวไทรฮะ. คมอการจดกจกรรมการเรยนร เรอง “คดเปน” วชาทกษะการเรยนร ม.ป.ท., 2556. ดร.ศรสวาง เลยววารณ, กรมการศกษานอกโรงเรยน กระทรวงศกษาธการและสานกงานองคการ ยเนสโกภาคพนเอเชยและแปซฟก กรงเทพหมานคร ม.ป.ท., ม.ป.ป. . . คมอการวางแผนและบรหารงานการรหนงสอและการศกษาตอเนอง กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2539), 12 ธต พงเพยร. “ความตองการการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยของประชาชน เทศบาลตาบลโพสะ อาเภอเมอง จงหวดอางทอง.” ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา ผใหญ). การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2554. นายกลา สมตระกล. การศกษานอกโรงเรยน. การสงเสรมการรหนงสอ เขาถงเมอ 16 กมภาพนธ 2557, เขาถงไดจาก http://dnfe5.nfe.go.th. นายภพงศ ภอาภรณ การบรณาการกจกรรมการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบโรงเรยน และ การศกษาตามอธยาศย ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา วทยานพนธ (การศกษานอกระบบ). ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม 2541, ง บญชม ศรสะอาด. คลายวนสถาปนากรมการศกษานอกโรงเรยน กาฬสนธ : ศนยการศกษา นอกโรงเรยนจงหวดกาฬสนธ, 2541. ปรยา ไชยสมคณ. หองสมดกบการสารสนเทศ กรงเทพฯ : ประสานมตร, 2546. ผอานวยการใหญยเนสโก Ms. Irina Bokova. “สารเนองในโอกาสวนทระลกสากลแหงการร หนงสอ.” 8 กนยายน 2556

สำนกหอ

สมดกลาง

138

“พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542,” ราชกจจานเบกษา เลมท 116, ตอนท 74 ก (19 สงหาคม 2542) ไพศาล ทองโชต. “ความพงพอใจของผเรยนตอการจดการศกษาของศนยการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศยจงหวดตราด.” วทยานพนธ (การบรหารการศกษา). การศกษา มหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎราไพพรรณ 2554. โมหมมด อบดลกาเดร. จตวทยาสาหรบผใหญและแนวทางการเปลยนแปลงพฤตกรรม ม.ป.ท., ม.ป.ป. ยเนสโก. “ประมาณการและการวางแผนทไดประเมน.” ม.ป.ท., 2532. รชนกร ชมนรกษ. โครงสรางสาคญอยางไร ทาไมตองปรบโครงสรางองคกร ม.ป.ท., ม.ป.ป. เรณ เปยซอ. การดาเนนงานหองสมดประชาชน กรงเทพฯ : บรษท เยลโลการพมพ, 2538. ศาสตราจารย ดร.สรพล นตไกรพจน และคณะ “แนวทางและความเปนไปไดในการปรบเปลยน

ภารกจ บทบาทและอานาจหนาทของสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและ

การศกษาตามอธยาศย (สานกงาน กศน.) ใหสอดคลองกบแนวคดในเรองการสงเสรม

การศกษาตลอดชวต” รายงานการวจย คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร 2556. ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา. “รายงานการประชม ครงท 16/2556.” 2 กรกฎาคม 2556 . . “หนงสอท ศธ 0210.1805/14 เรอง รายงานขอมลผไมรหนงสอ,” 15 ตลาคม 2556.

. . รายงานการประเมนตนเอง (SAR) ป 2555, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 5.

. . รายงานผลการประเมนตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ปงบประมาณ 2556, (ม.ป.ท., ม.ป.ป.), 25. สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. “การพฒนาแนวทางการจดการศกษา เพอพฒนาอาชพของศนยฝกอาชพชมชนในภาคกลาง,” รายงานการวจย ม.ป.ป. สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคกลาง. สานกงานปลดกระทรวง ศกษาธการ. กระทรวงศกษาธการ. “การพฒนาแนวทางการจดการศกษาเพอพฒนา อาชพของศนยฝกอาชพชมชนในภาคกลาง,” รายงานการวจย ปงบประมาณ 2555 สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร. สานกงานการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศย. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. แนวทางการดาเนนงานหองสมด

สถานศกษา กศน กรงเทพฯ : รงษการพมพ, ม.ป.ป. สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ. 6 เดอน กศน. ยคใหม ป 2551 กรงเทพฯ : รงสการพมพ, 2551.

สำนกหอ

สมดกลาง

139

. . สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. “คมอการจดการศกษาตอเนอง,” ม.ป.ท., 2554.

. . กรอบการจดกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยนตามนโยบายการจดการศกษานอกระบบ

ระดบการศกษาขนพนฐาน (เอกสารแนบทายหนงสอสานกงาน กศน. ดวนทสด ท ศธ 0210.04/214 ลงวนท 14 มกราคม 2556). 1-4 . . นโยบายและจดเนนการดาเนนงาน สานกงาน กศน. ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2556 ม.ป.ท., ม.ป.ป.. . . แนวทางการประกนคณภาพภายใน กศน.อาเภอ ตามมาตรฐาน ตวบงช การศกษา นอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ป 2555 ม.ป.ท., ม.ป.ป. สานกงาน กศน.จงหวดกาญจนบร. รายงานประเมนคณภาพสถานศกษาโดยตนสงกด ประจาป งบประมาณ 2555 ม.ป.ท., ม.ป.ป. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. สรปสาระสาคญแผนการพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ.2555 - 2559 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. สานกงานการศกษานอกโรงเรยน. ทศทางการจดการศกษา กศน.ยคใหม กรงเทพฯ : กลมพฒนางาน กศน., 2550. . . “คาสง สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ท 1611/2551 เรอง ยกเลกระเบยบ

กรมการศกษานอกโรงเรยน,” 26 พฤศจกายน 2551 . . สานกงานบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, พระราชบญญตสงเสรมการศกษา กศน., กรงเทพฯ : รงสการพมพ, 2551. . . สานกงานบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, การจดการศกษานอกโรงเรยนตาม

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว, 2547. . . สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. ระบบฐานขอมลและ โปรแกรมเพอการบรหารจดการ. เขาถงเมอ 12 พฤศจกายน 2556. เขาถงไดจาก http://203.172.142.230/NFE-MIS . . สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. คมอนกศกษา หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. เขาถงเมอ 30 พฤศจกายน 2556. เขาถงไดจากhttp://www.padrew.net สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), รายงานการประเมน

คณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554 – 2558) ม.ป.ท., 2556.

สำนกหอ

สมดกลาง

140

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. สานกงานปลดกระทรวง ศกษาธการ. เอกสารทางวชาการลาดบท 34/2553, แนวทางการจดการเรยนร หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

นนทบร : บรษท ไทยพบบลคเอดดเคชน จากด, 2553. . . แนวทางการจดการเรยนร เอกสารทางวชาการ ลาดบท 34/2553. . . คมอการดาเนนงานหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2555) กรงเทพฯ : รงสการพมพ, 2555. . . คมอดาเนนงานการประเมนเทยบระดบการศกษา พ.ศ.2552 กรงเทพฯ : ประเสรฐพาณชย, 2552. สานกงานสถตแหงชาต. สานกนายกรฐมนตร. รายงานการสารวจการอานเขยนของประชากร พ.ศ. 2537 ม.ป.ท., ม.ป.ป. สานกงานสถตแหงชาต, สามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ.2543, (กรงเทพฯ : ม.ป.ท.) สานกงานสถตแหงชาต. รายงานผลการสารวจขอมลเกยวกบการอานออกเขยนไดของประชากร พ.ศ.2528 ม.ป.ท, 2528.

สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน. แนวทางการประกนคณภาพการศกษานอกโรงเรยน, กรงเทพฯ : กลมงานพฒนามาตรฐานการศกษานอกโรงเรยน, 2547. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. แนวทางการพฒนาทกษะชวต บรณาการการเรยนการสอน 8 กลมสาระการเรยน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 กรงเพพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตแหงประเทศไทย, ม.ป.ป. สนทร สนนทชย (แปลและเรยบเรยง). การรหนงสอ : บนไดสอสรภาพ นยามและการประเมนของ นานาชาต, กรงเทพฯ : สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, 2549 สนย เลศแสวงกจ และ พศษฐ กาญจนพมาย. หองสมดกบการรสารสนเทศ กรงเทพฯ : วงอกษร, 2550. สพรรณ วราทร. หองสมดประชาชน กรงเทพฯ : คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2528 สภทรา ฉตรเงน. หองสมดประชาชน กรงเทพฯ : ภาควชาบรรณารกษศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง, 2520. สมาล สงขศร. ยทธศาสตรการศกษาตลอดชวตเพอสงคมไทย ในศตวรรษท 21 สมทรสาคร : บรษทพมพด จากด, 2543)

สำนกหอ

สมดกลาง

141

หนวยศกษานเทศก. สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. เอกสารสาระ หลกการและแนวคดประกอบการดาเนนงาน กศน. : คมภร กศน กรงเทพฯ : หาง หนสวนจากด เอน.เอ.รตนเทรดดง, ม.ป.ป. . . รวมบทความการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ป 2552, กรงเทพฯ : รงสการพมพ, 2552. . . กรมการฝกหดคร. ทวป อภสทธ กศ.บ. กศ.ม. (การอดมศกษา) การศกษานอกโรงเรยน

ม.ป.ท., 2523. องคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงประชาชาต (UNESCO), วารสารการศกษาตลอดชวต, กรงเทพฯ : นาทองการพมพ, ม.ป.ป. อนงค รอดแสน. กาวทนกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สยคเศรษฐกจบนฐานความร (Knowledge - based society) ม.ป.ท., ม.ป.ป. องคณา ตงคะสมต และคณะ. Veridian E-Journal, SU Vol.4 No. 2, September – December 2011. อาไพวรรณ ทพเปนไทย. หองสมดและการคนควา กรงเทพฯ : เจรญรงเรองการพมพ, 2538. อดม เชยกวงศ. การสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย กรงเทพฯ : แสงดาว, 2551. ฯพณฯ พจน สารสน. ความสาคญของการศกษาและกาลงคนในการพฒนาเศรษฐกจและความ

มนคงของประเทศ กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการขายและการซอแหง ประเทศไทย จากด, 2513.

ภาษาตางประเทศ

Gorrilla, Amaldo L. Adult Education in the Philippines Manila : R.P. Garcia

Publishing Company, 1962. Katz Daniel and Kahn Robert L. Kahn. The Social Psychology of Organization, 2nd ed.

New York : John Wiey and Son, 1978.

E.Schiefelbein. “Expec opinion as an instrument for assessing investment in

Primary education.” CEPAL 72, May 2000

Evan, David R. The planning of nonformal education, (Paris: Unesco International

Institute for Educational Planning), chapter II. 1981. Faure. Learning to Be, Paris : UNESCO

สำนกหอ

สมดกลาง

142

R.S. Dave. Foundation of Lifelong Education, Paris : UNESCO International Institute for Educational Planning (IIEP) UNESCO. Non-Formal Education

and Basic Education Reform Adewale, J. Gbenga. Effectiveness of non-formal education programs in Nigeria,

University of Ibadan, Nigeria. Bock, John C. and Papagiannis, Georgo J. The Dymystification of Non-Formal

Education : A Social-Psychological Paradigm for Comparative Study

of Non-Formal Education, SIDEC., Stanford University, memeography. Best, John. W. Research in Education, 4th ed. New Jersey: Prentice-Hall,Inc.,1981

Lao People’s Democratic Republic. Skills Development for Disadvantaged Groups:

Review, Issues and Prospects.Final Report Bangkok : UNESCO Asia and

Pacific Regional Bureau for Education, 2005. Cronbach, Lee J. Essential of Psychological Testing, 3rd ed. New York: Harper & Row

publisher, 1974.

Maurice Taylor. Informal Learning Practices of Adults with Limited Skills :

A Research Summary. Ottawa, Ontario Canada. December 2004. Rensis Likert, “A Technique for the Measurement of Attitudes,” Archives of Psychology, 1932.

Schugurensky อางถงใน Maurice Taylor. Informal Learning Practices of Adults with

Limited Skills: A Research Summary. Ottawa, Ontario Canada.

December 2004. UNESCO, Education for All - Literacy for Life Global Monitoring Report 2006.

Paris : UNESCO, (UNESCO Education Sector Position Paper) UNESCO :

Paris, 2004.

. . The Plurality of Literacy and Its Implication of Policies and

Programmers. Paris : UNESCO, (UNESCO Education Sector Position Paper,

UNESCO : Paris, 2004.

สำนกหอ

สมดกลาง

143

ภาคผนวก

สำนกหอ

สมดกลาง

144

ภาคผนวก ก

หนงสอขอความอนเคราะหตรวจสอบเครองมอ

และรายชอผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอ

สำนกหอ

สมดกลาง

145

สำนกหอ

สมดกลาง

146

รายชอผทรงคณวฒตรวจเครองมอ

1. นางสาคร ชวยดารงค ผอานวยการ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอวดเพลง จงหวดราชบร ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร

2. นางอภนนท สสนต ครชานาญการพเศษ โรงเรยนทามะกาวทยาคม จงหวดกาญจนบร อกษรศาสตรมหาบณฑต (อ.ม.) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

3. นายมานะ ควเจรญ

ครชานาญการพเศษ โรงเรยนทามะกาวทยาคม จงหวดกาญจนบร ศกษาศาสตรมหาบณทต (กศ.ม.) มหาวทยาศรนครนทรวโรฒ

สำนกหอ

สมดกลาง

147

ภาคผนวก ข

หนงสอขอทดลองเครองมอวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

148

สำนกหอ

สมดกลาง

149

ภาคผนวก ค

คาความเชอมนของแบบสอบถาม

สำนกหอ

สมดกลาง

150

RELIABILITY ANALYSIS – SCALE (ALPHA)

Item-Total Statistics

Scale Mean if

Item Deleted

Scale Variance

if Item

Deleted

Corrected

Item-Total

Correlation

Cronbach's

Alpha if Item

Deleted

VAR00001 137.9667 180.999 .546 .946

VAR00002 138.3667 183.068 .479 .947

VAR00003 138.1000 182.438 .352 .948

VAR00004 138.1667 181.247 .479 .947

VAR00005 138.1000 179.128 .684 .945

VAR00006 137.9667 174.654 .706 .945

VAR00007 138.2667 179.168 .532 .946

VAR00008 138.2667 182.616 .349 .948

VAR00009 138.2333 178.806 .531 .946

VAR00010 138.2000 178.924 .589 .946

VAR00011 138.0000 177.310 .623 .945

VAR00012 138.3000 182.769 .389 .947

VAR00013 138.4333 181.357 .389 .948

VAR00014 138.3333 177.126 .701 .945

VAR00015 138.2333 175.151 .678 .945

VAR00016 137.8667 176.395 .681 .945

VAR00017 138.3333 179.333 .627 .945

VAR00018 138.2333 181.840 .405 .947

VAR00019 138.2667 179.995 .528 .946

VAR00020 138.0000 176.828 .699 .945

VAR00021 137.9000 175.817 .720 .945

สำนกหอ

สมดกลาง

151

Item-Total Statistics

Scale Mean if

Item Deleted

Scale Variance

if Item

Deleted

Corrected

Item-Total

Correlation

Cronbach's

Alpha if Item

Deleted

VAR00022 138.2667 181.237 .639 .946

VAR00023 138.3000 179.528 .534 .946

VAR00024 138.0333 179.895 .589 .946

VAR00025 138.1333 181.085 .578 .946

VAR00026 137.9333 176.271 .764 .944

VAR00027 138.3667 179.482 .748 .945

VAR00028 138.0000 178.966 .535 .946

VAR00029 138.2333 183.013 .544 .946

VAR00030 138.1000 178.645 .647 .945

VAR00031 138.0000 178.897 .634 .945

VAR00032 138.3333 181.126 .468 .947

VAR00033 138.4333 181.426 .449 .947

VAR00034 138.2000 178.786 .597 .946

VAR00035 138.0667 178.823 .678 .945

สำนกหอ

สมดกลาง

152

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all

variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's

Alpha N of Items

.947 35

สำนกหอ

สมดกลาง

153

ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล

สำนกหอ

สมดกลาง

154

สำนกหอ

สมดกลาง

155

ภาคผนวก จ

แบบสอบถามเพอการวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

156

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง การจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง

ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา

แบบสอบถามฉบบน มวตถประสงคเพอใชเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการคนควาอสระเรอง "การจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา (Management of academic activities based on the structures

of Thamaka District Non – formal and Informal Education.)" ขอมลทไดจากความคดเหนของทานมคาอยางยงตอการคนควาอสระน ขอมลททานตอบขอรบรองวาจะไมมผลกระทบตอการปฏบตงานหรอสถานศกษาของทานแตประการใด จงขอความกรณาโปรดตอบใหครบทกขอตามจรง แบบสอบถามน ประกอบดวย 3 ตอน คอ

ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามในเรอง เพศ อาย วฒการศกษา ประเภทของกลมประชากรทเกยวของ ซงมลกษณะเปนตวเลอกทกาหนดคาตอบไวใหเลอกตอบ จานวน 5 ขอ ตอนท 2 สอบถามเกยวกบระดบการดาเนนกจกรรมวชาการตามโครงสรางของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา ใน 7 กจกรรม1) การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน 2) หองสมดประชาชน 3) สงเสรมการรหนงสอ 4) การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 5) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 6) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 7) การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตอนท 3 สอบถามเกยวกบขอเสนอแนะทกลมเปาหมายตองการใหดาเนนการในสถานศกษา หรอตองการใหปรบปรงแกไข

ผตอบแบบสอบถามแบงเปนกลม จานวน 2 กลม ไดแก 1) กลมบคลาการทางการศกษาของสถานศกษา จานวน 15 คน 2) กลมผรบบรการทางการศกษาของสถานศกษา จานวน 15 คน แบงเปน กลมผรบบรการทางการศกษาอาชพอตสาหกรรม 5 คน กลมผรบบรการทางการศกษาอาชพเกษตรกรรม 5 คน และกลมผรบบรการทางการศกษาอาชพรบจาง 5 คน

เมอทานใหขอมลครบถวนทกขอแลว โปรดจดสงแบบสอบถามนคนผศกษา

ขอขอบพระคณไว ณ โอกาสน สาหรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

นางสาวชมพ มรธาวานช

นกศกษาปรญญาโท สาขาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

157

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงใน หนาขอความทตรงกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ขอ สถานภาพ สาหรบผวจย

1.

เพศ

ชาย

หญง

........

........ 2. อาย (เศษปทเกน 6 เดอน นบเพมอกหนงป)

20 - 30 ป 31 - 40 ป

........ ........

41 - 50 ป 51 ปขนไป

........ ........

3.

วฒการศกษา ตากวาปรญญาตร ........

........ ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร ........

........ อน ๆ (โปรดระบ………….........................) 4. ประเภทของกลมตวอยาง

บคลากรของสถานศกษา ผบรหาร/ขาราชการ พนกงานราชการ ลกจางชวคราว

........

........

........ ผรบบรการทางการศกษาของสถานศกษา

อาชพอตสาหกรรม อาชพเกษตรกรรม

อาชพรบจาง

........

........

........

สำนกหอ

สมดกลาง

158

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการจดกจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา คาชแจง โปรดพจารณากระทง / ขอความตวแปรการจดกจกรรมวชาการตามโครงสรางของ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา โดยขดเครองหมาย ลงในสดมภทางขวา ทตรงกบการพจารณาระดบการจดกจกรรมของทาน โดยพจารณาตาม เกณฑดงน ระดบ 5 หมายถง ระดบการจดกจกรรมอยในระดบมากทสด

ระดบ 4 หมายถง ระดบการจดกจกรรมอยในระดบมาก

ระดบ 3 หมายถง ระดบการจดกจกรรมอยในระดบปานกลาง ระดบ 2 หมายถง ระดบการจดกจกรรมอยในระดบนอย

ระดบ 1 หมายถง ระดบการจดกจกรรมอยในระดบนอยทสด สำนกหอ

สมดกลาง

159

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม 5 4 3 2 1 สาหรบผวจย

การศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

1 หลกสตรมโครงสรางยดหยน ในดานสาระการเรยนร เวลาเรยน และการจดการเรยนร................. .... .... .... .... .... ........

2 สถานศกษาจดใหมคมอและแนวปฏบตในการดาเนนงานตามหลกสตร....................................... .... .... .... .... ....

........ 3 สถานศกษามการจดการปฐมนเทศ ประชมชแจง

แกผเรยนถง หลกการ วธการเรยน และการจบหลกสตร............................................................... .... .... .... .... ....

........ 4

5

สถานศกษามการสนบสนน คร งบประมาณอาคารสถานท สอ วสดและอปกรณ ในการจดกระบวนการเรยนร.............................................. หลกสตรมการบรณาการเนอหาสาระสอดคลองกบวถชวต ความแตกตางของบคคล ชมชน และสงคม....................................................................

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมของการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... .............................................................................. ..................................................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

160

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม

สาหรบผวจย 5 4 3 2 1

หองสมดประชาชน

1 สถานศกษาเอออานวยความสะดวก ในการใหบรการแหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและไมตพมพ............................................................ .... .... .... .... .... ........

2 มการใหบรการทรวดเรว ทนสมย และสนองตอความตองการของประชากรในชมชน................ .... .... .... .... ....

........ 3 มบรรยากาศ ทเออตอการเรยนรดวนตนเอง

การจรรโลงใจ และการพกผอนหยอนใจ........... .... .... .... .... ....

........ 4

5

มกจกรรม/โครงการ ใหบรการเคลอนทของ แหลงขอมล ขาวสาร สอ สงพมพและ ไมตพมพ............................................................ สงเสรมและสนบสนนการศกษาดวยตนเองอยางตอเนอง.....................................................

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมของหองสมดประชาชน............................................................................................................................. ................................... ............................................................. ................................................................................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... .......................................................................................... ......................................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

161

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม

สาหรบผวจย 5 4 3 2 1

สงเสรมการรหนงสอ 1 สถานศกษามการพฒนาใหเปนศนยกลางสราง

โอกาสและกระจายโอกาสทางการศกษา ในการสงเสรมการอาน และรหนงสอใหประชาชน......... .... .... .... .... .... ........

2 สถานศกษามระบบฐานขอมลผไมรหนงสอ อยางถกตองครบถวน และเปนปจจบน............. .... .... .... .... ....

........ 3 สถานศกษามการสงเสรมและสนบสนนการจด

กจกรรมสงเสรมการอาน และการรหนงสอ....... .... .... .... .... ....

........ 4

5

สถานศกษามการ พฒนา ส อ แบบเร ยน เครองมอวดผลประเมนผล ทสอดคลองกบสภาพปจจบนของแตละกลมเปาหมาย.............. สถานศกษามระบบการนเทศตดตามผลการดาเนนงานการสงเสรมการอาน และการรหนงสอ..............................................................

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมของการสงเสรมการรหนงสอ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................ .................................................................................... ............................................................................................................................. ................................... ....................................................................................................................................... ......................... ......................................................................................................... .......................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

162

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม

5 4 3 2 1 สาหรบผวจย

การศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ 1 หลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความ

สอดคลองกบความตองการอาชพระดบกงฝมอและระดบฝมอของชมชน................................... .... .... .... .... .... ........

2 สถานศกษามการสนบสนน วทยากร วสดและอปกรณ อยางเพยงพอ...................................... .... .... .... .... ....

........ 3 วทยากรมความร ความสามารถ หรอมความ

เชยวชาญในอาชพทนามาถายทอดใหผเรยน..... .... .... .... .... ....

........ 4

5

สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนอาชพระดบกงฝมอและระดบฝมอ.............................. ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการประกอบอาชพ หรอพฒนาอาชพ เพอสรางรายได................................................................

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมของการศกษาเพอพฒนาทกษะอาชพ............................................................................................................................. ................................... ......................................................................................................................................................... ....... ........................................................................................................................... ..................................... ............................................................................................................................. ................................... ......................................................... .......................................................................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

163

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม

สาหรบผวจย 5 4 3 2 1

การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 1 หลกสตร/โครงการ มการพฒนาใหมความ

สอดคลองกบความตองการของผเรยนในการพฒนาทกษะชวต.............................................. .... .... .... .... .... ........

2 สถานศกษามการสนบสนน สถานท วทยากร วสดและอปกรณในการจดกจกรรม อยางเพยงพอ............................................................ .... .... .... .... ....

........ 3 วทยากรมความร ความสามารถ หรอมความ

เชยวชาญในการถายทอดความร เพอพฒนาทกษะชวตของผเรยน....................................... .... .... .... .... ....

........ 4

5

สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบศกยภาพของผเรยนแตละบคคล........................................................... ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม........

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมของการศกษาเพอพฒนาทกษะชวต.................................................................................................................. .............................................. ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ...................................

สำนกหอ

สมดกลาง

164

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม

สาหรบผวจย 5 4 3 2 1

การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 1 หลกสตร/โครงการ มความสอดคลองกบความ

ตองการของคนในชมชน ทจะพฒนาสงคมและชมชน................................................................. .... .... .... .... .... ........

2 สถานศกษามการจด การประชมสมมนา การจดเวทประชาคม แลกเปลยนเรยนร หรอรปแบบอนๆ................................................... .... .... .... .... ....

........ 3 สถานศกษามการจดกจกรรม ทสงเสรมความ

เปนประชาธปไตย การเปนพลเมองทด และการอนรกษสงแวดลอม.................................. .... .... .... .... ....

........ 4

5

สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรเหมาะสมแกผเรยน.................................. ผเรยนสามารถนาความรทไดรบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม.........

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมของการศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน................................................................................... ............................................................................. ............................................................................................................................. ................................... .............................................................................................................................................. .................. ................................................................................................................ ................................................ ............................................................................................................................. ...................................

สำนกหอ

สมดกลาง

165

ขอท กจกรรมวชาการตามโครงสราง ของศนย กศน.อาเภอทามะกา

ระดบการจดกจกรรม

สาหรบผวจย 5 4 3 2 1

การจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 1 หลกสตร/โครงการ มความสอดคลองกบ

แนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง............. .... .... .... .... .... ........ 2 สถานศกษามการสนบสนน วทยากร วสดและ

อปกรณ อยางเพยงพอตามแนวปรชญา............. .... .... .... .... ....

........ 3 สถานศกษามการจดกจกรรม ทเหมาะสมกบ

การพฒนาทย งยนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง............................................................. .... .... .... .... ....

........ 4

5

สถานศกษามวธและหรอกระบวนการจดการเรยนรเหมาะสมแกผเรยน.................................. ผ เ ร ยนสามารถน าปร ชญาของเศรษฐกจพอเพยงทได รบ ไปใชในการพฒนาตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม เพอการพฒนาทยงยน..............................................................

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

........

........

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมการจดกระบวนการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง................................................................................................................................................ ................ .................................................................................................................. .............................................. ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...................................

สำนกหอ

สมดกลาง

166

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางสาวชมพ มรธาวานช

ทอย 74/92 หม 4 ตาบลทาผา อาเภอบานโปง จงหวดราชบร 70110

e-mail : pooh019@hotmail.com

ททางาน ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร 71130 โทรศพท (034) 636911

ประวตการศกษา พ.ศ.2550 สาเรจการศกษามธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนนารวฒ พ.ศ.2554 สาเรจการศกษาปรญญาศลปศาสตรบณฑต (ศศ.บ)

สาขาการจดการธรกจทวไป คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร

พ.ศ.2554 ศกษาตอระดบมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ประวตการทางาน

พ.ศ.2554 - 2556 ครเอกชน ตาแหนง ครผสอน/ธรการ วทยาลยเทคโนโลยพฒนบรหารธรกจ จงหวดนครปฐม

พ.ศ.2556 - 2556 ลกจางชวคราว ตาแหนง เจาหนาทบนทกขอมล ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาจงหวดกาญจนบร

พ.ศ.2556 - ปจจบน ลกจางชวคราว ตาแหนง ครศนยการเรยนชมชน (ศรช.) ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอทามะกาจงหวดกาญจนบร

สำนกหอ

สมดกลาง