302
บัญชีตัววัดสำ�คัญสำ�หรับก�รเฝ้�ระวัง โรคเบ�หว�น โรคหัวใจและหลอดเลือด และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง ปี พ.ศ. 2553 - 2558 คู่มือ คู่มือ

โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

บญชตววดสำ�คญสำ�หรบก�รเฝ�ระวง

โรคเบ�หว�น โรคหวใจและหลอดเลอดและปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

คมอบญ

ชตววดสำ�คญสำ�หรบก�รเฝ�ระวงโรคเบ�หว�น โรคหวใจและหลอดเลอด

และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

คมอ

Page 2: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

โรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด

และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวง

Page 3: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 – 2558

ISBN 978-616-11-2852-4

ทปรกษา

แพทยหญงสพตรา ศรวณชชากร

นายแพทยพนจ ฟาอ�านวยผล

บรรณาธการ

นายแพทยอรรถเกยรต กาญจนพบลวงศ

นางสาววชตา บษบงค

พมพครงท 1 พ.ศ. 2558

จ�านวนพมพ 1,250 เลม

พมพท ส�านกงานกจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก ในพระบรมราชปถมภ

โทรศพท 02-9107001-2 โทรสาร 02-5856466

จดท�าโดย ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคมโรคไมตดตอ

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ถนนตวานนท

อ�าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

โทรศพท/โทรสาร 02-5903363

Page 4: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

คณะผรวบรวมและเขยนรายละเอยดตววด

ฐานส�ารวจ ผรวบรวมและเขยน

การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ พ.ศ. 2553 ผศ.ดร. ศภวรรณ มโนสนทร

การส�ารวจสขภาพประชาชนไทย โดยการตรวจรางกาย ครงท 5

พ.ศ. 2556 - 2557

ศ.ดร.นพ. วชย เอกพลากร

นายสพรศกด ทพยสขม

การส�ารวจอนามยและสวสดการ พ.ศ. 2554, 2556, 2558 นายอภชาต ธญญาหาร

นายแพทยฐตกร โตโพธไทย

การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร

พ.ศ. 2554, 2557

นางจรวรรณ มาทวม

การส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากร

และสขภาพจต พ.ศ. 2554

นางสาวภสธารย ปานม

การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร พ.ศ. 2556 นางสาวภสธารย ปานม

การส�ารวจสถานการณเดกและสตรในประเทศไทย พ.ศ. 2555,

2558 - 2559

นายอภชาต ธญญาหาร

แพทยหญงชมพนท โตโพธไทย

การส�ารวจทเกยวของกบสขภาพจต พ.ศ. 2552 – 2553, 2554,

2555, 2557 - 2558

นายอภชาต ธญญาหาร

การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก พ.ศ. 2554 อ.ดร. ศรณญา เบญจกล

การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2558 นางสาวเพญโสม จ�าเรยงฤทธ

นางวไลลกษณ หฤหรรษพงศ

การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 และ

โรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข

และโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2553 - 2558

พ.อ.ผศ.นพ. ราม รงสนธ

นางสาววราภรณ พมา

นายชาญณรงค โชคบ�ารงสข

การส�ารวจกจกรรมทางกายในประชากรไทย พ.ศ. 2555 - 2558 อ.ดร. ปยวฒน เกตวงศา

การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพกลมนกเรยน โดยใช

เครองคอมพวเตอรมอถอ พ.ศ. 2553, 2554, 2557, 2558

ดร. อรฐา รงผง

นายสหภาพ พลเกษร

การส�ารวจความรอบรดานสขภาพ เรอง 3อ.2ส.

พ.ศ. 2556 - 2558

นายยทธพงษ ขวญชน

นางทพยภาวรรณ หวงสมบรณศร

Page 5: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

คณะผจดท�า

แพทยหญงสพตรา ศรวณชชากร ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตร

แผนงานควบคมโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

ศ.ดร.นพ. วชย เอกพลากร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล

พ.อ.ผศ.นพ. ราม รงสนธ วทยาลยแพทยศาสตรพระมงกฎเกลา

นายแพทยสมเกยรต โพธสตย กรมการแพทย

อ.นพ. พนจ ฟาอ�านวยผล ส�านกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ

นายแพทยอรรถเกยรต กาญจนพบลวงศ ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตร

แผนงานควบคมโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

นายแพทยฐตกร โตโพธไทย กองออกก�าลงกายเพอสขภาพ กรมอนามย

แพทยหญงชมพนท โตโพธไทย ส�านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย

ผศ.ดร. ศภวรรณ มโนสนทร ส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

อ.ดร. ศรณญา เบญจกล คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล

อ.ดร. ปยวฒน เกตวงศา สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล

ดร. อรฐา รงผง ส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

นายสหภาพ พลเกษร ส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

นางสาวอมรา ทองหงษ ส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

นางกมลชนก เทพสทธา ส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

นางจรวรรณ มาทวม ส�านกงานสถตแหงชาต

นายอภชาต ธญญาหาร ส�านกงานสถตแหงชาต

นางสาวภสธารย ปานม ส�านกงานสถตแหงชาต

นายชาญณรงค โชคบ�ารงสข เครอขายวจยกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย

นางสาววราภรณ พมา เครอขายวจยกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย

นายยทธพงษ ขวญชน กองสขศกษา กรมสนบสนนบรการสขภาพ

นางทพยภาวรรณ หวงสมบรณศร กองสขศกษา กรมสนบสนนบรการสขภาพ

นางวไลลกษณ หฤหรรษพงศ ส�านกควบคมการบรโภคยาสบ กรมควบคมโรค

นางสาวเพญโสม จ�าเรยงฤทธ ส�านกควบคมการบรโภคยาสบ กรมควบคมโรค

นางสรกร ขนศร ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

นางสาวรต สงวนรตน กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน

กรมสนบสนนบรการสขภาพ

นางสายสม สขใจ ส�านกโภชนาการ กรมอนามย

Page 6: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

นางสาวอญจนา ศรสวรรค ส�านกโภชนาการ กรมอนามย

นางสาวสรยรตน พพฒนจารกตต ส�านกโภชนาการ กรมอนามย

นางสาวธวลรตน ใหมรตนไชยชาญ กองออกก�าลงกายเพอสขภาพ กรมอนามย

นางสาวจรย อสาหะ ส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

กรมควบคมโรค

นายยศพนธ แกนจนทร ส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

กรมควบคมโรค

นางสาวศรประภา ขวญเมอง ส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

กรมควบคมโรค

นางสาวธนพนธ สขสอาด ส�านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ

นางสาวสลดดา พงษอทธา ส�านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ

นางสาวนศาชล เศรษฐไกรกล ส�านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ

นางเพญแข ดวงค�าสวสด ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคม

โรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

นางเกณกา สงวนสตย ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคม

โรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

นางสาววชตา บษบงค ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคม

โรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

นางสาวณฐธดา ชวยเมอง ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคม

โรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

นางสาวมณนช วฒการณ ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคม

โรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

นางสาวกนกวรรณ นาควาร ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคม

โรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

Page 7: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ปจจบนโรคไมตดตอ ประกอบดวย โรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด โรคมะเรง และ

โรคระบบทางเดนหายใจเรอรง ยงคงเปนปญหาสขภาพส�าคญ เนองจากเปนสาเหตการเสยชวตของประชากร

อนดบหนงของโลกและประเทศไทย คาดวาในอนาคตสถานการณโรคไมตดตอ และปจจยเสยงทเกยวของ

ของประเทศไทยยงมแนวโนมทวความรนแรงมากขน หลายหนวยงานทางดานสาธารณสขไดเลงเหน

ความส�าคญของการควบคมปองกนโรคไมตดตอ และในชวง 10 กวาปทผานมา ไดพฒนาฐานขอมลเพอตดตาม

สถานการณโรคไมตดตอขนหลากหลาย ทงฐานขอมลแบบปกตจากสถานพยาบาลและการส�ารวจฐาน

ประชากร อยางไรกตามฐานขอมลทหลากหลายนน ยงไมเคยไดรบการวเคราะหแบบบรณาการ เพอทราบ

สถานการณภาพรวมของโรคไมตดตอ นอกจากนนดวยขอค�าถามของการส�ารวจ และตววดในฐานขอมล

ตางๆ หลายตวยงมการเปลยนแปลงในแตละป ทงในแงของประเภท และนยาม ดงนนการน�าขอมลจากฐาน

ขอมลตางๆ มาใชประโยชนเพอการใหขอเสนอแนะเชงนโยบาย ฐานขอมลตางๆ เหลานจ�าเปนตองถกทบทวน

เพอทจะบรณาการฐานขอมลไดอยางเหมาะสม ตลอดจนสามารถวเคราะหสถานการณ และหาความสมพนธ

ของปจจยเสยงของการเกดโรคในประเทศไทยไดอยางครอบคลม และถกตองเหมาะสมยงขน

บญชตววดเลมนเปนบญชทรวบรวมตววดทเกยวของกบโรคเบาหวาน และโรคหวใจและ

หลอดเลอด เฉพาะในสวนทเปนการส�ารวจฐานประชากร แตมเพยงฐานขอมลจากเครอขายวจยกลมสถาบน

แพทยศาสตรแหงประเทศไทย (MedResNet) เทานนทเปนการรวบรวมขอมลจากหนวยบรการ

สามารถจดหมวดหมได ดงน 1) การดมเครองดมแอลกอฮอล 2) การบรโภคยาสบ 3) โภชนาการ 4) กจกรรม

ทางกาย 5) ภาวะไขมนในเลอด 6) ภาวะความดนโลหตสง 7) โรคเบาหวาน 8) การประเมนความรอบร

ดาน 3อ.2ส. โดยขอมลทรวบรวมอยในบญชตววดเลมนจะเปนขอมลระหวางป พ.ศ. 2553 ถง ป พ.ศ. 2558

เทานน อยางไรกตามใน ป พ.ศ. 2557 ยงคงขาดฐานขอมลจากการส�ารวจพฤตกรรมเสยงและการบาดเจบ

ฐานการส�ารวจสขภาพประชากรไทย โดยการตรวจรางกายครงท 5 และรายละเอยดตววดเรองกจกรรม

ทางกาย โดยสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล นอกจากนนบญชตววดเลมนไมไดน�าเสนอ

ตววดทงหมดทสามารถค�านวณไดจากขอค�าถามทกขอทมในแตละฐานขอมล แตจะน�าเสนอเพยงตววดทม

ความส�าคญพนฐาน ทพจารณาคดเลอกโดยผเชยวชาญจากหนวยงานสาธาณสขทเกยวของ และผรบผดชอบ

ฐานขอมลแตละฐาน จดเดนอนของบญชตววดน คอ การจดเรยงหมวดหมของตววดทเปนระบบเพองาย

ตอการคนหา และการใชประโยชนขอมล การก�าหนดใหตววดทมรายละเอยดวธค�านวณ หรอนยาม

ทตางกน เปนตววดคนละตวกน หรอตววดทมาจากฐานขอมลเดยวกน แตมการเปลยนแปลงในปท

แตกตางกน

คณะผจดท�า

ค�าน�า

Page 8: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558ข

สารบญ

หนา

วธการใชบญชตววด................................................................................................................................ 1

สรปภาพรวมตววดและฐานการส�ารวจ.................................................................................................. 5

ฐานการส�ารวจโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ......................... 29

การส�ารวจอนามยและสวสดการ..................................................................................................... 30

การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2554.................................... 32

การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2557.................................... 35

การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ พ.ศ. 2553................................................ 38

การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพกลมนกเรยน โดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ.................................. 40

การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพ เรอง 3อ.2ส. ......................................... 42

การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก พ.ศ. 2554............................................................. 44

การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2552................................................................... 47

การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2558................................................................... 49

การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร พ.ศ. 2556.................................................. 51

การส�ารวจสถานการณเดกและสตรในประเทศไทย......................................................................... 53

การส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต พ.ศ. 2554..... 55

การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 และโรคความดนโลหตสงของ

โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร...................... 57

การส�ารวจสขภาพจต....................................................................................................................... 63

ตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด

และปจจยเสยงทเกยวของ.............................................................................................................. 65

กลมตววด : การดมเครองดมแอลกอฮอล............................................................................................. 66

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล.............. 66

ตววดท 2 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล

จ�าแนกตามความถในการปฏบต...................................................................................................... 68

ตววดท 3 : รอยละของประชากรอาย 20 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล.................. 69

ตววดท 4 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทดมเครองดมทมแอลกอฮอลใน 12 เดอน

ทผานมา .......................................................................................................................................... 70

ตววดท 5 : รอยละของประชากรอาย 15 – 19 ป ทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล................... 72

ตววดท 6 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า.. 73

ตววดท 7 : รอยละนกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล............................................................. 74

Page 9: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทดมเครองดมทมแอลกอฮอลครงละ 5 แกว

มาตรฐานขนไป................................................................................................................................ 75

ตววดท 9 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทดมเครองดมแอลกอฮอลอยางหนก.............. 77

ตววดท 10 : รอยละนกเรยนทดมเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า (ทกวน หรอเกอบทกวน)

ในรอบ 1 เดอนทผานมา................................................................................................................... 79

กลมตววด : การบรโภคยาสบ................................................................................................................ 80

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทสบบหร........................................................... 80

ตววดท 2 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทสบบหรและบรโภคยาสบในปจจบน............ 82

ตววดท 3 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทสบบหรหรอยาเสนหรออยใกลชดกบ

ผสบบหรเสมอ จ�าแนกตามความถในการปฏบต.............................................................................. 83

ตววดท 4 : รอยละของผบรโภคยาสบปจจบน แบบมควน.............................................................. 84

ตววดท 5 : รอยละของผบรโภคยาสบ แบบมควน ทกวน................................................................ 85

ตววดท 6 : รอยละของผบรโภคยาสบ แบบไมมควน ในปจจบน..................................................... 86

ตววดท 7 : รอยละของผบรโภคยาสบ แบบไมมควน ทกวน............................................................ 87

ตววดท 8 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนสบบหร ในรอบ 1 เดอนทผานมา................................... 88

ตววดท 9 : คาเฉลยปรมาณการสบบหร ในประชากรอาย 15 – 74 ป........................................... 89

ตววดท 10 : คาเฉลยอาย (ป) ทสบบหรจนหมดมวนเปนครงแรก ในประชากรอาย 15 – 74 ป.... 90

ตววดท 11 : อายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกของผทสบบหร เปนประจ�า......................................... 91

ตววดท 12 : อายเฉลยทเรมสบบหรเปนปกตนสยของผทสบบหร เปนประจ�า................................ 92

ตววดท 13 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาสบบหร แบบมควน เปนประจ�า................... 93

ตววดท 14 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาสบบหรไรควนทกวน.................................... 95

ตววดท 15 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาพบเหนหรอมการสบบหรใกลๆ หรอ

ไดกลน/พบเหนกนบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษา.......................................... 96

ตววดท 16 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาพบเหนหรอมการสบบหรใกลๆ หรอ

ไดกลน/พบเหนกนบหรในอาคารของสถานทราชการ...................................................................... 98

ตววดท 17 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวา ในอดตเคยสบบหรแบบมควนเปนประจ�า

แตปจจบนไมสบแลว......................................................................................................................100

ตววดท 18 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวา ในอดตเคยสบบหรแบบไรควนเปนประจ�า

แตปจจบนไมสบแลว..................................................................................................................... .102

ตววดท 19 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวามการสบบหรในตวบาน............................. 104

ตววดท 20 : รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาบหรชนดใหมๆ (บหรชรส บหรกานพล

บหรอเลกโทรนกส) ในชวง 30 วน กอนวนสมภาษณ................................................................... 106

สารบญ (ตอ)

Page 10: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558ง

สารบญ (ตอ)ตววดท 21 : รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาบหรทางอนเตอรเนต/สอสงคมออนไลน

ในชวง 30 วน กอนวนสมภาษณ.................................................................................................... 108

ตววดท 22 : รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาหรอปายทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหร

ตามรานขายบหร ในชวง 30 วน กอนวนสมภาษณ....................................................................... 110

ตววดท 23 : รอยละของวธการไดบหรเพอสบของนกเรยน ในรอบ 1 เดอนทผานมา................... 111

ตววดท 24 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทเลกสบบหรมานานกวา 6 เดอน............. 112

ตววดท 25 : รอยละของนกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหร ในชวง 12 เดอนทผานมา....................... 113

ตววดท 26 : รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดอยางนอย 7 วน ในรอบ 12 เดอน

ทผานมา ......................................................................................................................................... 114

ตววดท 27 : รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดหรอไม ในรอบ 12 เดอนทผานมา.............. 115

ตววดท 28 : รอยละของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบมควนทกวน แตปจจบนไมสบ............. 116

ตววดท 29 : อตราสวนของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบมควนทกวน แตปจจบนไมสบ........ 117

ตววดท 30 : รอยละของผใหขอมลทบรโภคยาสบ แบบมควนในปจจบน จ�าแนกตามประเภท

ผลตภณฑ....................................................................................................................................... 118

ตววดท 31 : รอยละของผใหขอมลทบรโภคยาสบ แบบมควนทกวนในปจจบน จ�าแนกตาม

ปรมาณสบ (มวนตอวน) และประเภทผลตภณฑ........................................................................... 119

ตววดท 32 : รอยละของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบไมมควน ทกวน แตปจจบนไมใช......... 120

ตววดท 33 : รอยละของเยาวชนทใชผลตภณฑยาสบมควนปจจบน.............................................. 121

ตววดท 34 : รอยละของเยาวชนทสบบหรปจจบน........................................................................ 122

ตววดท 35 : รอยละของเยาวชนทเคยลองสบบหร........................................................................ 123

ตววดท 36 : รอยละของเยาวชนทใชผลตภณฑยาสบแบบไรควนปจจบน.....................................124

ตววดท 37 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบน ซงมกสบบหร [นอยกวา 1; 1; 2-5; 6-10;

11-20; มากกวา 20] มวนตอวน.................................................................................................... 125

ตววดท 38 : รอยละของเยาวชนผทเคยลองสบบหรครงแรกเมออาย [7 ปหรอนอยกวา; 8 ป

หรอ 9 ป; 10 ป หรอ 11 ป; 12 ป หรอ 13 ป; 14 ป หรอ 15 ป].............................................. 126

ตววดท 39 : รอยละของเยาวชนผสบยาสบปจจบนทแสดงอาการของการตดยาสบ..................... 127

ตววดท 40 : รอยละของเยาวชนทไดรบควนจากยาสบในบานภายใน 7 วนทผานมา.................. 128

ตววดท 41 : รอยละของการไดรบควนบหรมอสองในอาคารของสถานทท�างาน ในชวง 30 วน

ทผานมา ......................................................................................................................................... 129

ตววดท 42 : รอยละของผบรโภคยาสบแบบมควน ในปจจบน ทเคยพยายามเลกสบในรอบ

12 เดอนทผานมา.......................................................................................................................... 130

Page 11: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 43 : รอยละของผบรโภคยาสบปจจบน แบบมควน ทไปพบแพทยหรอบคลากร

ทมสขภาพในรอบ 12 เดอนทผานมา และไดรบค�าแนะน�าใหเลกสบ............................................. 131

ตววดท 44 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนหรอไดรบขาวสารเกยวกบพษภยของการ

สบบหร หรอการชกชวนใหเลกบหรในหนงสอพมพหรอนตยสาร ในชวง 30 วนทผานมา............. 132

ตววดท 45 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหน หรอ ไดรบขาวสารเกยวกบพษภยของ

การสบบหร หรอชกชวนใหเลกบหรในโทรทศน ในชวง 30 วนทผานมา....................................... 133

ตววดท 46 : รอยละของผสบบหรปจจบนทเคยเหนค�าเตอนบนซองบหรทเปนรปภาพ

ในชวง 30 วนทผานมา .................................................................................................................. 134

ตววดท 47 : รอยละของผสบบหรปจจบนทนกถงการเลกบหร ในรอบ 30 วนทผานมา

เพราะค�าเตอนบนซองบหรทเปนรปภาพ....................................................................................... 135

ตววดท 48 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการโฆษณา หรอปายทรานขายบหร

ทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหร ในชวง 30 วนทผานมา............................................................ 136

ตววดท 49 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการสงเสรมการขายบหรในลกษณะตางๆ

ในชวง 30 วนทผานมา .................................................................................................................. 137

ตววดท 50 : ราคาเฉลยตอซองของบหรซกาแรตหรอบหรโรงงาน (บาท)...................................... 138

ตววดท 51 : คาใชจายในการซอบหรซกาแรต/บหรโรงงานมาสบ (บาทตอเดอน)......................... 139

ตววดท 52 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทไดรบบหรมาจากชองทางตางๆ ครงสดทาย

ภายใน 30 วนผานมา................................................................................................................... 140

ตววดท 53 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทครงสดทายไดรบบหร โดยซอมาจากรานคา

รานขายของช�า รานคาเร หรอรานสะดวกซอ ภายใน 30 วนทผานมา....................................... 141

ตววดท 54 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทไมไดถกปฏเสธการขายบหรให

ภายใน 30 วนทผานมา.................................................................................................................. 142

ตววดท 55 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทซอบหรมาครงสดทายมลกษณะ [เปนมวน

ซอง คาร ตน] ภายใน 30 วนทผานมา........................................................................................... 143

ตววดท 56 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทสงเกตเหนภาพค�าเตอนสขภาพบนซองบหร

ภายใน 30 วนทผานมา.................................................................................................................. 144

ตววดท 57 : รอยละของเยาวชนทเหนการโฆษณาหรอวางผลตภณฑยาสบ ณ จดขาย

ภายใน 30 วนทผานมา................................................................................................................. 145

ตววดท 58 : รอยละของเยาวชนทเคยไดรบแจกผลตภณฑยาสบฟรจากตวแทนจ�าหนายยาสบ.... 146

ตววดท 59 : รอยละของเยาวชนทคดวาควนจากการสบบหรของคนอน เปนอนตรายตอตนเอง... 147

กลมตววด : ภาวะน�าหนกเกนและภาวะอวน...................................................................................... 148

ตววดท 1 : คาเฉลยดชนมวลกาย ในประชากรอาย 15 – 74 ป................................................... 148

สารบญ (ตอ)

Page 12: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558ฉ

ตววดท 2 : คาเฉลยเสนรอบเอว ในประชากรอาย 15 – 74 ป...................................................... 149

ตววดท 3 : คาดชนมวลกายเฉลย (BMI) ในกลมนกเรยน............................................................... 150

ตววดท 4 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทมภาวะน�าหนกเกน

(ดชนมวลกาย > 25.0 กโลกรม/เมตร2).......................................................................................... 151

ตววดท 5 : ความชกของนกเรยนทมภาวะน�าหนกเกน

(ดชนมวลกาย = 25.0 – 30.0 กโลกรม/เมตร2)............................................................................. 152

ตววดท 6 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทมภาวะอวน

(ดชนมวลกาย > 30.0 กโลกรม/เมตร2)......................................................................................... 153

ตววดท 7 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทมภาวะอวนลงพง

(ความยาวเสนรอบเอว > 90 เซนตเมตร ในชาย และ > 80 เซนตเมตร ในหญง)......................... 154

ตววดท 8 : รอยละของนกเรยนทมภาวะอวน (ดชนมวลกาย > 30.0 กโลกรม/เมตร2)................. 156

ตววดท 9 : รอยละของการรบรตอรปรางตนเองของนกเรยน........................................................ 157

ตววดท 10 : รอยละนกเรยนทเคยลด หรอควบคมน�าหนกตว ในชวง 6 เดอนทผานมา................ 158

กลมตววด : โภชนาการ....................................................................................................................... 159

ตววดท 1 : คาเฉลยการบรโภคผลไมประเภทตางๆ ในประชากรอาย 15 – 74 ป.........................159

ตววดท 2 : คาเฉลยการบรโภคผกประเภทตางๆ ในประชากรอาย 15 – 74 ป............................ 161

ตววดท 3 : ความชกของการบรโภคผกและผลไมอยางเพยงพอ ในประชากรอาย 15 – 74 ป..... 162

ตววดท 4 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนผลไมสด ใน 1 สปดาหทผานมา................................ 163

ตววดท 5 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนผก ใน 1 สปดาหทผานมา......................................... 164

ตววดท 6 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนดมน�าอดลม ในรอบ 1 สปดาหทผานมา........................ 165

ตววดท 7 : ความถ/สดสวนทนกเรยนดมครองดมทมรสหวาน ในรอบ 1 เดอนทผานมา............. 166

ตววดท 8 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนอาหารฟาสตฟด เชน แฮมเบอรเกอร

ไกชบแปงทอด พซซา แซนวช ฮอทดอก ใน 1 สปดาหทผานมา.................................................. 167

ตววดท 9 : ความถ/สดสวนทนกเรยนเคยกนอาหารฟาสตฟด เชน แฮมเบอรเกอร

ไกชบแปงทอด พซซา แซนวช ฮอทดอก ใน 1 เดอนทผานมา...................................................... 168

ตววดท 10 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการกนอาหาร

จ�าแนกตามความถในการกนอาหารทมไขมนสง อาหารทอดหรอกะท........................................... 169

ตววดท 11 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการกนอาหาร

จ�าแนกตามความถในการกนอาหารรสเคมหรอรสหวานจด หรอเตมน�าปลา/น�าตาลเพม.............. 170

ตววดท 12 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการกนอาหาร

จ�าแนกตามความถในการควบคมการกน โดยทกมอจะค�านงถงประโยชนและปรมาณพลงงาน

ของอาหารทไดรบพอเพยงกบสภาพรางกายตนเอง........................................................................ 171

สารบญ (ตอ)

Page 13: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 13 : รอยละของเดกอายต�ากวา 6 เดอนทไดกนนมแมอยางเดยว..................................... 172

ตววดท 14 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป ทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทตางๆ

จ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหาร......................................................................................... 173

ตววดท 15 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามการบรโภคอาหารมอหลก........... 176

ตววดท 16 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามการบรโภคอาหารวาง.................. 178

ตววดท 17 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป ทบรโภคอาหารวาง จ�าแนกตามสาเหต

ทบรโภคอาหารวาง........................................................................................................................ 179

ตววดท 18 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามรสชาตอาหารมอหลกททาน

เปนประจ�า..................................................................................................................................... 181

ตววดท 19 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามวธปรงอาหารททานเปนประจ�า.... 183

ตววดท 20 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามสงทค�านงถงอนดบแรก

กอนเลอกซออาหาร....................................................................................................................... 185

กลมตววด : กจกรรมทางกาย.............................................................................................................. 187

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 11 ป ขนไป จ�าแนกตามการเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย... 187

ตววดท 2 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทมกจกรรมทางกายอยางเพยงพอ................ 189

ตววดท 3 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทออกก�าลงกายอยางเพยงพอ....................... 191

ตววดท 4 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการท�างานใชแรงกายและ

เคลอนไหวตอเนองจนรสกเหนอย มเหงอออก............................................................................... 193

ตววดท 5 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการออกก�าลงกายตอเนอง

จนรสกเหนอย อยางนอยวนละ 30 นาท....................................................................................... 194

ตววดท 6 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนก

ตามประเภทของการเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย........................................................................... 195

ตววดท 7 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนก

ตามสถานทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย......................................................................................... 197

ตววดท 8 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนก

ตามเหตผลทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย....................................................................................... 199

ตววดท 9 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนก

ตามระยะเวลาทใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายตอครง......................................................... 200

ตววดท 10 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนก

ตามระยะเวลาทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายอยางตอเนอง............................................................ 201

ตววดท 11 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนก

สารบญ (ตอ)

Page 14: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558ซ

ตามจ�านวนวนทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง 1 เดอน กอนวนสมภาษณ............................. 202

ตววดท 12 : รอยละของระยะเวลาทนกเรยนเลนกฬาหรอกจกรรมการออกก�าลงกาย

นอกเวลาเรยน............................................................................................................................... 203

ตววดท 13 : จ�านวนชวโมงพละศกษาเฉลยตอสปดาหในภาคการศกษา....................................... 204

กลมตววด : ความดนโลหตสง............................................................................................................ 205

ตววดท 1 : ความชกของการตรวจวดความดนโลหต ในประชากรอาย 15 – 74 ป..................... 205

ตววดท 2 : ความชกการตระหนกตอการรบรโรคความดนโลหตสง ในประชากรอาย

15 – 74 ป.................................................................................................................................... 207

ตววดท 3 : ความชกการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย ในประชากรอาย 15 – 74 ป..... 208

ตววดท 4 : คาเฉลยอาย (ป) ททราบวาตนเองเปนโรคความดนโลหตสงครงแรก ในประชากร

อาย 15 – 74 ป............................................................................................................................. 209

ตววดท 5 : อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจตดตาม Follow up อยางนอย

2 ครง ในรอบปทผานมา................................................................................................................ 210

ตววดท 6 : อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจทางหองปฏบตการครบ 11 รายการ.... 211

ตววดท 7 : อตราผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทมระดบความดนโลหต

< 140/90 mmHg........................................................................................................................ 212

ตววดท 8 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมความเสยงเปนโรคเบาหวาน

(FPG = 100 - 125 mg/dl).......................................................................................................... 213

ตววดท 9 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมแนวโนมเปนโรคเบาหวาน (FPG > 126 mg/dl)..... 214

ตววดท 10 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมระดบ LDL Cholesterol อยในเกณฑควบคมได

(LDL < 100 mg/dl)..................................................................................................................... 215

ตววดท 11 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมโรคเบาหวานชนดท 2 รวมดวยมระดบความดนโลหต

< 130/80 mmHg........................................................................................................................ 216

ตววดท 12 : อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง........ 217

ตววดท 13 : อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหวใจและหลอดเลอด.. 218

ตววดท 14 : อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนทางไต................................ 219

ตววดท 15 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลดอาหารเคม

หรอลดการกนเกลอ ในประชากรอาย 15 – 74 ป........................................................................ 220

ตววดท 16 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการควบคมน�าหนก

ใหอยในเกณฑปกต ในประชากรอาย 15 - 74 ป.......................................................................... 222

สารบญ (ตอ)

Page 15: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 17 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลด ละ เลก

การสบบหร ในประชากรอาย 15 - 74 ป...................................................................................... 224

ตววดท 18 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลด ละ เลก

การดมเครองดมแอลกอฮอล ในประชากรอาย 15 - 74 ป............................................................ 226

ตววดท 19 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการกนยาควบคม

ระดบความดนโลหต ในประชากรอาย 15 - 74 ป........................................................................ 228

ตววดท 20 : อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหร ในรายท

ปจจบนยงสบบหร ......................................................................................................................... 230

กลมตววด : เบาหวาน......................................................................................................................... 231

ตววดท 1 : ความชกการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอด ในประชากรอาย 15 – 74 ป.................. 231

ตววดท 2 : ความชกการตระหนกตอการรบรโรคเบาหวาน ในประชากรอาย 15 – 74 ป............ 233

ตววดท 3 : คาเฉลยอาย (ป) ททราบวาตนเองเปนโรคเบาหวานครงแรก ในประชากรอาย

15 – 74 ป.................................................................................................................................... 235

ตววดท 4 : ความชกของการไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทย ในประชากรอาย

15 – 74 ป..................................................................................................................................... 236

ตววดท 5 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบ Fasting Plasma Glucose อยในเกณฑควบคมได

(FPG > 70 mg/dl และ < 130 mg/dl)...................................................................................... 237

ตววดท 6 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบ HbA1c อยในเกณฑควบคมได (HbA1c < 7.0%)..... 238

ตววดท 7 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบความดนโลหต (BP) อยในเกณฑควบคมได

(BP < 130/80 mmHg)................................................................................................................ 239

ตววดท 8 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบ LDL Cholesterol อยในเกณฑควบคมได

(LDL < 100 mg/dl)..................................................................................................................... 240

ตววดท 9 : อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนทางไต.............................................. 241

ตววดท 10 : อตราผปวยเบาหวานไดรบการวนจฉยวาเปน Diabetic nephropathy.................. 242

ตววดท 11 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจพบแผลทเทา................................................. 243

ตววดท 12 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตดนวเทา, เทา หรอขา........................................... 244

ตววดท 13 : อตราผปวยเบาหวานไดรบการวนจฉยวาเปน Diabetic retinopathy.................... 245

ตววดท 14 : อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหวใจและหลอดเลอด.............. 246

ตววดท 15 : อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง.................... 247

ตววดท 16 : อตราการรกษาในโรงพยาบาลเนองจากภาวะแทรกซอนเฉยบพลนจาก

โรคเบาหวาน.................................................................................................................................. 248

สารบญ (ตอ)

Page 16: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558ญ

ตววดท 17 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจระดบ HbA1c ประจ�าป................................. 249

ตววดท 18 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจ Lipid profile ประจ�าป................................ 250

ตววดท 19 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจหาระดบ Albumin หรอ Protein

ประจ�าป อยางนอย 1 ครงตอป...................................................................................................... 251

ตววดท 20 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจจอประสาทตาประจ�าป อยางนอย

1 ครงตอป ..................................................................................................................................... 252

ตววดท 21 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจสขภาพชองปากประจ�าป อยางนอย

1 ครงตอป ..................................................................................................................................... 253

ตววดท 22 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจเทาอยางละเอยดประจ�าป............................. 254

ตววดท 23 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการกนยาแผนปจจบน

เพอควบคมระดบน�าตาลในเลอด ในประชากรอาย 15 – 74 ป.................................................... 255

ตววดท 24 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการฉดอนซลน

ในประชากรอาย 15 – 74 ป......................................................................................................... 257

ตววดท 25 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมการ

กนอาหารหวาน/ขนมหวาน ในประชากรอาย 15 – 74 ป............................................................ 259

ตววดท 26 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมการกน

อาหารไขมนสง ในประชากรอาย 15 – 74 ป................................................................................ 261

ตววดท 27 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมการกน

อาหารประเภทแปง ในประชากรอาย 15 – 74 ป........................................................................ 263

ตววดท 28 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมน�าหนกตว

ใหอยในเกณฑปกต ในประชากรอาย 15 – 74 ป.......................................................................... 265

ตววดท 29 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการลด ละ เลก

การสบบหร ในประชากรอาย 15 – 74 ป..................................................................................... 267

ตววดท 30 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการออกก�าลงกาย

ในประชากรอาย 15 – 74 ป......................................................................................................... 269

ตววดท 31 : อตราผปวยเบาหวานม Microalbuminuria ทไดรบการรกษาดวยยา

ACE inhibitor หรอ ARB.............................................................................................................. 271

ตววดท 32 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหร ในรายทปจจบน

ยงสบบหร...................................................................................................................................... 272

ตววดท 33 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการสอนใหตรวจและดเทาดวยตนเองหรอสอนผดแล

อยางนอย 1 ครงตอป.................................................................................................................... 273

สารบญ (ตอ)

Page 17: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

คมอบญชตววดส�ำคญส�ำหรบกำรเฝำระวงโรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : ประเมน 3อ.2ส. ............................................................................................................. 274

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมการจดการปญหาของตนเองดวยการ

มองโลกในแงดเสมอ จ�าแนกตามความถในการปฏบต................................................................... 274

ตววดท 2 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบความรอบรดานสขภาพ

เรอง 3อ.2ส. ................................................................................................................................. 275

ตววดท 3 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการเขาถงขอมลและ

บรการสขภาพ เรอง 3อ.2ส. ......................................................................................................... 276

ตววดท 4 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบความรความเขาใจ

ทางสขภาพ เรอง 3อ.2ส. ............................................................................................................. 277

ตววดท 5 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการสอสารเพอเพม

ความเชยวชาญดานสขภาพ เรอง 3อ.2ส. .................................................................................... 278

ตววดท 6 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการจดการเงอนไข

ดานสขภาพของตนเอง เรอง 3อ.2ส. .......................................................................................... 279

ตววดท 7 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการรเทาทนสอและ

สารสนเทศดานสขภาพ เรอง 3อ.2ส. ......................................................................................... 280

ตววดท 8 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพ

ทโฆษณาทางโทรทศนกอนตดสนใจซอ จ�าแนกตามความถในการปฏบต....................................... 281

ตววดท 9 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตรวจสอบความนาเชอถอของสนคา

สขภาพทโฆษณาในทสาธารณะหรอจากเวบไซตกอนตดสนใจซอ จ�าแนกตามความถใน

การปฏบต ..................................................................................................................................... 282

ตววดท 10 : รอยละของประชากรอาย15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการตดสนใจและเลอก

ปฏบตทถกตอง เรอง 3อ.2ส. ....................................................................................................... 283

ตววดท 11 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบพฤตกรรมสขภาพ

เรอง 3อ.2ส. ................................................................................................................................. 284

สารบญ (ตอ)

Page 18: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

วธการใชบญชตววด

1

Page 19: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

2คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

วธการใชบญชตววด

วธการใชบญชตววดนอธบายถงกรอบ นยามตางๆทใชในการจดการขอมล เพอใหผอานเขาใจ

เขาถงขอมลไดอยางรวดเรวและถกตองโดยมหวขอดงน

1. ขอตกลงการใหรายละเอยดฐานขอมล

2. ขอตกลงในการเขยนรายละเอยดตววด

1. ขอตกลงการใหรายละเอยดฐานขอมล

ชอฐานการส�ารวจ : ชอฐานการส�ารวจทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ (ถาม) (ระบหมายเหต

ในวงเลบหากมการแกไขชอในปใด)

หลกการและเหตผล : ระบความส�าคญของการเกบขอมล และระบถงจดเดน หรอเปาหมาย

ของการออกแบบการส�ารวจทเปนอยโดยไมไดรายละเอยดถงหลกฐานเชงประจกษหรอขอมลทางระบาด

ทจะมาสนบสนนความส�าคญของการส�ารวจ

กลมประชากรเปาหมาย :ระบถงประชากรเปาหมายในการเกบขอมลทมขอมลเพศอายสญชาต

และทอยทก�าหนด

ป และชวงเดอน ทเกบขอมล :ระบปและชวงเดอนทท�าการเกบขอมล(ไมใชปทรายงาน)เชน

ป2554(ม.ค.–ก.ย.),ป2557(ม.ค.–ส.ค.)

ระดบความเปนตวแทนในแตละป:ระบวาขอมลทเกบไดสามารถเปนตวแทนประชากรทระดบ

ใด เชนภาคและทวราชอาณาจกร (หากแบงตามระดบจากเลกไปใหญคอจงหวด, เขตบรการสขภาพ,

ภาคและจงหวด)

Methodology:ถาแตละปมMethodologyตางกนจะระบแยกแตละปเลยเชนป2554

การสมประชากร:ใหระบกระบวนการสถตทใชเชน2Stagesstratifiedsamplingและ

อธบายวาStage1คอStage2คออะไร

ขนาดประชากร:เชน70,000คน

เครองมอทใชเกบขอมล:แบบสอบถามทออกแบบเองอยางไรหรอใชแบบสอบถามมาตรฐาน

ทมการปรบหรอเพมขอค�าถามอยางไร

วธการเกบขอมล:ระบวาเปนการสมภาษณทางวาจาโดยตรงหรอสมภาษณทางโทรศพทหรอ

ใหตอบแบบสอบถามดวยตนเองหรอมการตรวจรางกายดวย

ผรบผดชอบ :ระบหนวยงานหรอผทรบผดชอบและชองทางการตดตอหากมขอสงสย

ผสนบสนน :ผสนบสนนงบประมาณการส�ารวจ

Page 20: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

3คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขอตกลงในการเขยนรายละเอยดตววด

1.ชอ(ภาษาไทย

และภาษาองกฤษ)

ชอตววดเชนรอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลง

กาย

Percentageofpopulationaged11yearsandoverbyplaying

sportorexercise

2.ความส�าคญ เหตผลทตองมตววดนเชนเพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนด

มาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและ

เอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหประชาชนหนมาสนใจและใหความ

ส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวา

การซอมสขภาพ

***ในสวนนจะขยายความความส�าคญวาท�าไมตอง11ปขนไปเพมเตม

ดวย**

3.นยาม ความหมายของตววดเชนค�าจ�ากดความของค�าวา“เลนกฬา”ค�าวา

“ออกก�าลงกาย”

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทตองการศกษาเพอทราบสถานการณในประชากรนนเชน

ประชากรไทยทมอาย11ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

แสดงวธค�านวณโดยแสดงตวตงและตวหาร

ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายx100

ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล ชอการส�ารวจเชนการส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของ

ประชากรและสขภาพจต

ตดตอ…………….

8.ปทมขอมล ปทท�าการเกบขอมลเชนปพ.ศ.2554,2555,2556

9.ความเปนตวแทน ระดบประชากรทสามารถเปนตวแทนไดเชนระดบเขตบรการสขภาพ

10.ขอจ�ากด การหาขอจ�ากดคอเราตองทราบGoldstandardของเรองนนๆแลวFocus

ทgapทเกดขนเชนการเกบขอมลการบรโภคเกลอโดยการสอบถามประเภท

อาหารททานใน1วนอาจไมดเทาการตรวจ24hrurinesodium

นอกจากนนยงมขอจ�ากดทเกดอคตจากการเกบขอมลเชนการเกบขอมล

ยอนหลงท�าใหไดขอมลทไมครบถวนถกตองไดการวดความดนโลหตบอกถง

สถานการณระดบความดนโลหตณจดเวลาในประชากรแตไมไดบอกวา

ก�าลงควบคมระดบความดนดวยยาอยหรอไม

Page 21: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

4คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ เสนอแนะเฉพาะการศกษาการกระจายทเปนไปไดทเคยมการน�าเสนอการ

วเคราะหอยางเปนทางการไปแลวโดยเจาของฐานขอมลและผใชขอมลหลก

คอส�านกและกองตางๆ(Mainpaper)โดยแตละการกระจายจะมการ

อางองแนบดวยวาสามารถหาไดจากแหลงใดเชนสามารถน�าเสนอในระดบ

เพศกลมอายเขตการปกครองและภาคโดย

1.เพศจ�าแนกตามกลมดงน(รายงานประจ�าป2556,2557ของส�านก

ควบคมการบรโภคยาสบwww……,รายงานสถานการณส�านกงานสถตแหง

ชาตwww….)

2.กลมอายจ�าแนกตามกลมดงน(รายงานประจ�าป2556,2557ของส�านก

ควบคมการบรโภคยาสบwww……,รายงานสถานการณส�านกงานสถตแหง

ชาตwww….)

-11-14ป,15-24ป,25-59ปและ60ปขนไป

3.เขตการปกครองจ�าแนกตามกลมดงน(รายงานประจ�าป2556,2557

ของส�านกควบคมการบรโภคยาสบwww……,รายงานสถานการณ

ส�านกงานสถตแหงชาตwww….)

-ในเขตเทศบาล

-นอกเขตเทศบาล

4.ภาคจ�าแนกตามกลมดงน(รายงานประจ�าป2556,2557ของส�านก

ควบคมการบรโภคยาสบwww……,รายงานสถานการณส�านกงานสถตแหง

ชาตwww….)

-กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและ

ภาคใต

12.หมายเหต หมายเหตตางๆทผรบผดชอบขอมลตองการชแจง

Page 22: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

สรปภาพรวมตววดและฐานการส�ารวจ

5

Page 23: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

6คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตารา

ง 1

ฐานก

ารส�า

รวจต

ววดส

�าคญ

ส�าหร

บการ

เฝาร

ะวงเ

บาหว

าน โร

คหวใ

จหลอ

ดเลอ

ด แล

ะปจจ

ยเสย

งทเก

ยวขอ

ง ระ

หวาง

ป พ

.ศ. 2

553

– 25

58

ชอฐา

นการ

ส�ารว

จตว

ยอผร

บผดช

อบหล

กผส

นบสน

นLi

nk

การส

�ารวจ

อนาม

ยและ

สวสด

การ

ปพ.

ศ.2

554,2

556,2

558

สอส.

ส�านก

งานส

ถตแห

งชาต

-

ส�านก

งานห

ลกปร

ะกนส

ขภาพ

แหงช

าต

(สปส

ช.)

http

://se

rvice

.nso

.go.th

/nso

/ns

opub

lish/

การส

�ารวจ

พฤตก

รรมก

ารสบ

บหรแ

ละกา

รดมส

ราขอ

งประ

ชากร

ปพ

.ศ.2

554

และ

2557

สพบส

.ส�า

นกงา

นสถต

แหงช

าต

- ศน

ยวจย

ปญหา

สรา(ศ

วส.)

-

ศนยว

จยแล

ะจดก

ารคว

ามรเพอ

การ

ควบค

มยาส

บ(ศ

จย.)

- ส�า

นกงา

นกอง

ทนสน

บสนน

การส

ราง

เสรม

สขภา

พ(ส

สส.)

http

://se

rvice

.nso

.go.th

/nso

/ns

opub

lish/

การส

�ารวจ

พฤตก

รรมก

ารบร

โภคอ

าหาร

ของป

ระชา

กรพ

.ศ.2

556

สบอ.

ส�านก

งานส

ถตแห

งชาต

-

กระท

รวงเทค

โนโล

ยสาร

สนเท

ศและ

การส

อสาร

http

://se

rvice

.nso

.go.th

/nso

/ns

opub

lish/

การส

�ารวจ

พฤตก

รรมก

ารเล

นกฬา

หรอ

ออกก

�าลงก

ายขอ

งประ

ชากร

และ

สขภา

พจต

พ.ศ.2

554

สอก.

ส�านก

งานส

ถตแห

งชาต

-

กระท

รวงเทค

โนโล

ยสาร

สนเท

ศและ

การส

อสาร

http

://se

rvice

.nso

.go.th

/nso

/ns

opub

lish/

การส

�ารวจ

สถาน

การณ

เดกแ

ละสต

รใน

ประเทศ

ไทย

ปพ.

ศ.2

548

-254

9,2

555

และ

2558

-25

59

MICS

ส�านก

งานส

ถตแห

งชาต

-

องคก

ารทน

เพอเ

ดกแห

งสหป

ระชา

ชาต

(UNI

CEF)

- กร

ะทรว

งสาธ

ารณสข

- ส�า

นกงา

นกอง

ทนสน

บสนน

การส

ราง

เสรม

สขภา

พ(ส

สส.)

- ส�า

นกงา

นหลก

ประก

นสขภ

าพแห

งชาต

(ส

ปสช.)

- ส�า

นกงา

นพฒนา

นโยบ

ายสข

ภาพ

ระหว

างปร

ะเทศ

(IHP

P)

http

://se

rvice

.nso

.go.th

/nso

/ns

opub

lish/

Page 24: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

7คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ชอฐา

นการ

ส�ารว

จตว

ยอผร

บผดช

อบหล

กผส

นบสน

นLi

nk

การส

�ารวจ

พฤตก

รรมเ

สยงโรค

ไมตด

ตอแล

ะการ

บาดเ

จบพ

.ศ.2

553

BRFS

Sส�า

นกโรคไ

มตดต

อกร

มควบ

คมโรค

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

- ส�า

นกงา

นหลก

ประก

นสขภ

าพแห

งชาต

-

กรมค

วบคม

โรค

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

http

://th

ainc

d.co

m/in

form

ation-

stat

is-tic

/brfs

s-da

ta.

การส

�ารวจ

ความ

รอบร

ดานส

ขภาพ

และพ

ฤตกร

รมสข

ภาพเ

รอง3อ

.2ส.

ปพ.

ศ.2

556

-255

8

-กอ

งสขศ

กษากร

มสน

บสนน

บรกา

รสขภ

าพ

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

- กร

มสนบ

สนนบ

รการ

สขภา

พกร

ะทรว

งสา

ธารณ

สขht

tp://

www.hed

.go.th

/hed

/link

Hed/

inde

x/19

.

การเฝา

ระวง

พฤตก

รรมส

ขภาพ

กลม

นกเรยน

โดยใ

ชเคร

องคอ

มพวเตอ

รมอถ

อป

พ.ศ.2

549

-255

4,2

557

และ

2558

BSS

กลมร

ะบาด

วทยา

โรคเ

อดส

วณโรค

และโ

รคตด

ตอทา

งเพ

ศสมพ

นธส

�านกร

ะบาด

วทยา

กรม

ควบค

มโรค

กร

ะทรว

งสาธ

ารณสข

- ส�า

นกระ

บาดว

ทยากร

มควบ

คมโรค

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

-

ศนยค

วามร

วมมอ

ไทย-

สหรฐ

ดาน

สาธา

รณสข

http

://www.gf

aids

boe.co

m]/

downl

oad.ph

p

การส

�ารวจ

การบ

รโภค

ยาสบ

ในผใ

หญ

ระดบ

โลก

พ.ศ.2

554

GATS

คณะส

าธาร

ณสข

ศาสต

รมห

าวทย

าลยม

หดล

- Bl

oom

bergP

hilant

hrop

ies

- กร

มควบ

คมโรค

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

- ศน

ยวจย

และจ

ดการ

ความ

รเพอ

การ

ควบค

มยาส

บคณ

ะสาธ

ารณสข

ศาสต

รมห

าวทย

าลยม

หดล

- ส�า

นกงา

นสถต

แหงช

าต

http

://www.tr

c.or

.th/th

การส

�ารวจ

การบ

รโภค

ยาสบ

ในเย

าวชน

ไทย

พ.ศ.2

558

GYTS

ส�านก

ควบค

มการ

บรโภ

คยา

สบ

กร

มควบ

คมโรค

กระท

รวง

สาธา

รณสข

- ส�า

นกโรคไ

มตดต

อกร

มควบ

คมโรค

- กร

ะทรว

งสาธ

ารณสข

- ศน

ยพฒนา

นโยบ

ายแล

ะยทธ

ศาสต

รแผ

นงาน

ควบค

มโรค

ไมตด

ตอ-

ศนยว

จยแล

ะจดก

ารคว

ามรเพอ

การ

ควบค

มยาส

บ-

คณะส

าธาร

ณสข

ศาสต

มหาว

ทยาล

ยมหด

ล-

ศนยค

วามร

วมมอ

ไทย

–สห

รฐดา

นสา

ธารณ

สข

-http://bt

c.dd

c.m

oph.go

.th/th/

- http://th

ainc

d.co

m/m

edia/

pape

r-man

ual/b

ehav

iour

-of-n

on-com

-m

unica

ble-

dise

ase.ph

p?pn

=2

Page 25: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

8คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ชอฐา

นการ

ส�ารว

จตว

ยอผร

บผดช

อบหล

กผส

นบสน

นLi

nk

การป

ระเม

นผลก

ารดแ

ลผปว

ยโรคเ

บาหว

านชน

ดท2

และ

โรคค

วามด

นโล

หตสง

ของโรง

พยาบ

าลใน

สงกด

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

และโ

รงพย

าบาล

ในพน

ทกรง

เทพม

หานค

รป

พ.ศ.2

553

–25

58

-เค

รอขา

ยวจย

กลมส

ถาบน

แพทย

ศาสต

รแหง

ประเทศ

ไทย

(Med

ResN

et)

- ส�า

นกงา

นหลก

ประก

นสขภ

าพแห

งชาต

(ส

ปสช.)

http

s://tha

imed

resn

et.org/

การส

�ารวจ

สขภา

พประ

ชากร

ไทย

โดยก

ารตร

วจรา

งกาย

ครง

ท5

พ.ศ.2

556

-255

7NH

ESส�า

นกงา

นวจย

เพอห

ลกปร

ะกนส

ขภาพ

ไทย

เครอ

สถาบ

นวจย

ระบบ

สาธา

รณสข

- สถ

าบนว

จยระ

บบสา

ธารณ

สข-

ส�านก

งานก

องทน

สนบส

นนกา

รสรา

งเส

รมสข

ภาพ

(สสส

.)-

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

-

การส

�ารวจ

กจกร

รมทา

งกาย

ในปร

ะชาก

รไทย

พ.

ศ.2

555

-255

8-

สถาบ

นวจย

ประช

ากรแ

ละสง

คมม

หาวท

ยาลย

มหดล

(IP

SR)

- ส�า

นกงา

นกอง

ทนสน

บสนน

การส

ราง

เสรม

สขภา

พ(ส

สส.)

-

Page 26: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

9คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

จ�านว

นตวว

ดส�า

คญจ�า

นวนต

ววด

ดานค

วามร

จ�า

นวนต

ววด

ดา

นทศน

คต

จ�านว

นตวว

ดดาน

พฤต

กรรม

จ�านว

นตวว

ดดาน

การเ

จบปว

ยจ�า

นวนต

ววดเ

ชงระ

บบแล

ะสงแ

วดลอ

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

13

--

13-

-

การบ

รโภค

ยาสบ

691+

8*-

35-

25

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน12

-1

11-

-

โภชน

าการ

3010

*-

20-

-

กจกร

รมทา

งกาย

326*

-25

-1

ไขมน

ในเล

อด1

--

-1

ความ

ดนโล

หตสง

22-

-5

107

เบาห

วาน

33-

-8

1312

ความ

เครย

ด1

--

1-

-

รวม

213

251

118

2445

ตารา

ง 2

สรปจ

�านวน

ตววด

หลกส

�าหรบ

การเ

ฝาระ

วงโร

คเบา

หวาน

โรคห

วใจแ

ละหล

อดเล

อด แ

ละปจ

จยเส

ยงทเ

กยวข

อง จ

�าแนก

ตามป

ระเภ

ทตวว

*เป

นตวว

ดควา

มรอบ

รดาน

สขภา

พ3อ

.2ส.ค

รอบค

ลมดา

นอาห

ารแล

ะการ

ออกก

�าลงก

าย

Page 27: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

10คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตารา

ง 3

บญชต

ววดห

ลกส�า

หรบก

ารเฝ

าระว

งโรค

เบาห

วาน

โรคห

วใจแ

ละหล

อดเล

อด แ

ละปจ

จยเส

ยงทเ

กยวข

อง จ

�าแนก

ตามก

ลมตว

วด

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

1

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

ทดมส

ราหร

อเคร

องดม

ทมแอ

ลกอฮ

อล

สอส.

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

2

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

ทดมส

ราหร

อเคร

องดม

ทมแอ

ลกอฮ

อล

จ�าแน

กตาม

ความ

ถในก

ารปฏ

บต

กองส

ขศกษ

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

3

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย2

0ปข

นไป

ทดมส

ราหร

อเคร

องดม

แอลก

อฮอล

สพ

บส.

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

4

ความ

ชกขอ

งประ

ชากร

อาย15

-74

ปท

ดมเค

รองด

มทมแ

อลกอ

ฮอลใ

น12

เด

อนทผ

านมา

BRFS

S

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

5

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15-1

9ป

ทดมส

ราหร

อเคร

องดม

แอลก

อฮอล

สพ

บส.

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

6

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

ทดมส

ราหร

อเคร

องดม

ทมแอ

ลกอฮ

อล

เปนป

ระจ�า

สพบส

.

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

7

รอยล

ะนกเรย

นทเค

ยดมเ

ครอง

ดมแอ

ลกอฮ

อล

BSS

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

8

ความ

ชกขอ

งประ

ชากร

อาย

15–

74

ปทด

มเคร

องดม

ทมแอ

ลกอฮ

อล

ครงล

ะ5

แกวม

าตรฐ

านขน

ไป

BRFS

S

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

9

ความ

ชกขอ

งประ

ชากร

อาย

15–

74

ปทด

มเคร

องดม

ทมแอ

ลกอฮ

อล

อยาง

หนก

BRFS

S

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

10

รอยล

ะนกเรย

นทดม

เครอ

งดมแ

อลกอ

ฮอลเ

ปนปร

ะจ�า(ท

กวน

หรอเ

กอบท

กวน

)ในร

อบ1

เดอน

ทผาน

มาBS

S

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

11

ความ

ชกกา

รดมเ

ครอง

ดมแอ

ลกอฮ

อลภา

ยใน

30ว

นทผา

นมา

ในปร

ะชาก

รวย

รนอา

ย15

-19

ป*

NHES

Page 28: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

11คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

12

ความ

ชกกา

รดมเ

ครอง

ดมแอ

ลกอฮ

อลภา

ยใน

1ปท

ผานม

าใน

ประช

ากร

อาย

20-

74ป

*NH

ES

การด

มเคร

องดม

แอลก

อฮอล

13

ความ

ชกกา

รดมเ

ครอง

ดมแอ

ลกอฮ

อลคร

งละ

5แก

วมาต

รฐาน

ภาย

ใน3

0วน

ทผาน

มาใน

ประช

ากรอ

าย2

0-7

4ป*

NHES

การบ

รโภค

ยาสบ

1รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทส

บบหร

สอ

ส.

การบ

รโภค

ยาสบ

2คว

ามชก

ของป

ระชา

กรอา

ย15

–7

4ป

ทสบบ

หรแล

ะการ

บรโภ

คยาส

บใน

ปจจบ

นBR

FSS

การบ

รโภค

ยาสบ

3รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทส

บบหร

หรอย

าเสน

หรออ

ยใกล

ชดกบ

ผสบบ

หรเส

มอจ

�าแนก

ตามค

วามถ

ในกา

รปฏบ

ตกอ

งสขศ

กษา

การบ

รโภค

ยาสบ

4รอ

ยละข

องผบ

รโภค

ยาสบ

ปจจบ

นแบ

บมคว

นGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

5รอ

ยละข

องผบ

รโภค

ยาสบ

แบบม

ควน

ทกวน

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

6รอ

ยละข

องผบ

รโภค

ยาสบ

แบบ

ไมมค

วนใน

ปจจบ

นGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

7รอ

ยละข

องผบ

รโภค

ยาสบ

แบบไ

มมคว

นทก

วนGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

8จ�า

นวนว

น/สด

สวนท

นกเรยน

สบบห

รใน

รอบ

1เด

อนทผ

านมา

BSS

การบ

รโภค

ยาสบ

9คา

เฉลย

ปรมา

ณกา

รสบบ

หรใน

ประช

ากรอ

าย1

5–

74ป

BR

FSS

การบ

รโภค

ยาสบ

10คา

เฉลย

อาย

(ป)

ทสบบ

หรจน

หมดม

วนเป

นครง

แรก

ในปร

ะชาก

รอาย

15

–7

4ป

BRFS

S

การบ

รโภค

ยาสบ

11อา

ยเฉล

ยทเรมส

บบหร

ครงแ

รกขอ

งผทส

บบหร

เปนป

ระจ�า

สพบส

.

Page 29: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

12คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การบ

รโภค

ยาสบ

12อา

ยเฉล

ยทเรมส

บบหร

เปนป

กตนส

ยของ

ผทสบ

บหรเปน

ประจ

�าสพ

บส.

การบ

รโภค

ยาสบ

13รอ

ยละข

องผต

อบสม

ภาษณ

ทใหข

อมลว

าสบ

บหรแ

บบมค

วนเป

นประ

จ�าสพ

บส.

การบ

รโภค

ยาสบ

14รอ

ยละข

องผต

อบสม

ภาษณ

ทใหข

อมลว

าสบ

บหรไรค

วนท

กวน

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

15รอ

ยละข

องผต

อบแบ

บสมภ

าษณทใ

หขอม

ลวา

พบเห

นหรอ

มการ

สบบบ

หร

ใกลๆ

หรอ

ไดกล

น/พบ

เหนก

นบหร

ในโรงเรย

น/สถ

านศก

ษาระ

ดบต�า

กวา

อดมศ

กษา

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

16รอ

ยละข

องผต

อบสม

ภาษณ

ทใหข

อมลว

าพบ

เหนห

รอมก

ารสบ

บหรใ

กลๆ

หรอไ

ดกลน

/พบเ

หนกน

บหรในอ

าคาร

ของส

ถานท

ราชก

ารสพ

บส.

การบ

รโภค

ยาสบ

17รอ

ยละข

องผต

อบสม

ภาษณ

ทใหข

อมลว

าในอ

ดตเค

ยสบบ

หรแบ

บมคว

นเปน

ประจ

�าแต

ปจจบ

นไมส

บแลว

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

18รอ

ยละข

องผต

อบสม

ภาษณ

ทใหข

อมลว

าในอ

ดตเค

ยสบบ

หรแบ

บไรค

วนเป

นปร

ะจ�าแต

ปจจบ

นไมส

บแลว

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

19รอ

ยละข

องผต

อบสม

ภาษณ

ทใหข

อมลว

ามก

ารสบ

บหรในต

วบาน

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

20รอ

ยละข

องผท

เคยเ

หนกา

รโฆษ

ณาบ

หรชน

ดใหม

ๆ(บ

หรชร

สบห

รกาน

พลบ

หรอเ

ลกโท

รนกส

)ในช

วง3

0วน

กอนว

นสมภ

าษณ

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

21รอ

ยละข

องผท

เคยเ

หนกา

รโฆษ

ณาบ

หรทา

งอนเ

ตอรเนต

/สอส

งคมอ

อนไล

นใน

ชวง30

วนก

อนวน

สมภา

ษณ

สพบส

.

Page 30: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

13คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การบ

รโภค

ยาสบ

22รอ

ยละข

องผท

เคยเ

หนกา

รโฆษ

ณาห

รอปา

ยทสง

เสรม

/กระ

ตนให

มการ

สบบห

รทรา

นขาย

บหรใน

ชวง30

วนก

อนวน

สมภา

ษณ

สพบส

.

การบ

รโภค

ยาสบ

23รอ

ยละข

องวธ

การไ

ดบหร

เพอส

บของ

นกเรยน

ในรอ

บ1

เดอน

ทผาน

มา

BSS

การบ

รโภค

ยาสบ

24คว

ามชก

ของป

ระชา

กรอา

ย15

–7

4ป

ทเลก

สบบห

รมาน

านกว

า6

เดอน

BRFS

S

การบ

รโภค

ยาสบ

25รอ

ยละข

องนก

เรยน

ทเคย

ตงใจ

เลกส

บบหร

ในชว

ง12

เดอน

ทผาน

มาBS

S

การบ

รโภค

ยาสบ

26รอ

ยละข

องนก

เรยน

ทเคย

หยดส

บบหร

ไดอย

างนอ

ย7

วนใน

รอบ

12เด

อนทผ

านมา

BSS

การบ

รโภค

ยาสบ

27รอ

ยละข

องนก

เรยน

ทเคย

หยดส

บบหร

ไดหร

อไม

ในรอ

บ12

เดอน

ทผาน

มาBS

S

การบ

รโภค

ยาสบ

28รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทเค

ยบรโภค

ยาสบ

แบบม

ควนท

กวน

แตปจ

จบนไ

มสบ

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

29อต

ราสว

นของ

ผใหข

อมลท

เคยบ

รโภค

ยาสบ

แบบม

ควนท

กวน

แตปจ

จบนไ

มสบ

GA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

30รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทบร

โภคย

าสบ

แบบม

ควนใ

นปจจ

บนจ

�าแนก

ตาม

ประเภท

ผลตภ

ณฑ

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

31รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทบร

โภคย

าสบ

แบบม

ควนท

กวนใ

นปจจ

บนจ

�าแนก

ตามป

รมาณ

สบ(ม

วนตอ

วน)แ

ละปร

ะเภท

ผลตภ

ณฑ

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

32รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทเค

ยบรโภค

ยาสบ

แบบไ

มมคว

นทก

วนแตป

จจบน

ไม

ใช

GATS

Page 31: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

14คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การบ

รโภค

ยาสบ

33รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทใชผ

ลตภณ

ฑยาส

บมคว

นปจจ

บนGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

34รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทสบบ

หรปจ

จบน

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

35รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทเคย

ลองส

บบหร

GY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

36รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทใชผ

ลตภณ

ฑยาส

บแบบ

ไรคว

นปจจ

บนGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

37รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผสบบ

หรปจ

จบน

ซงมก

สบบห

ร[น

อยกว

า1;1

;2-

5;

6-1

0;1

1-2

0;ม

ากกว

า20

]มวน

ตอวน

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

38รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผทเค

ยลอง

สบบห

รครง

แรกเ

มออา

ย[7ป

หรอน

อยกว

า;

8ป

หรอ

9ป;

10

ปหรอ

11

ป;1

2ปห

รอ1

3ป;

14

ปหร

อ15

ป]

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

39รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผสบย

าสบป

จจบน

ทแสด

งอาก

ารขอ

งการ

ตดยา

สบGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

40รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทไดร

บควน

จากย

าสบใ

นบาน

ภายใ

น7

วนทผ

านมา

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

41รอ

ยละข

องกา

รไดร

บควน

บหรม

อสอง

ในอา

คารข

องสถ

านทท

�างาน

ในชว

ง30

วนทผ

านมา

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

42รอ

ยละข

องผบ

รโภค

ยาสบ

แบบ

มควน

ในปจ

จบน

ทเคย

พยาย

ามเล

กสบใ

นรอ

บ12

เดอน

ทผาน

มาGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

43รอ

ยละข

องผบ

รโภค

ยาสบ

ปจจบ

นแบ

บมคว

นทไ

ปพบแ

พทยห

รอบค

ลากร

ทมสข

ภาพใ

นรอบ

12

เดอน

ทผาน

มาแ

ละได

รบค�า

แนะน

�าใหเ

ลกสบ

GATS

Page 32: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

15คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การบ

รโภค

ยาสบ

44รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทเค

ยสงเกต

เหนห

รอได

รบขา

วสาร

เกยว

กบพษ

ภยขอ

งกา

รสบบ

หรห

รอกา

รชกช

วนให

เลกบ

หรใน

หนงส

อพมพ

หรอน

ตยสา

รในช

วง

30วนท

ผานม

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

45รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทเค

ยสงเกต

เหนหร

อได

รบขา

วสาร

เกยว

กบพษ

ภยขอ

งกา

รสบบ

หรห

รอชก

ชวนใ

หเลก

บหรในโ

ทรทศ

นใน

ชวง30

วนท

ผานม

าGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

46รอ

ยละข

องผส

บบหร

ปจจบ

นทเค

ยเหน

ค�าเต

อนบน

ซองบ

หรทเ

ปนรป

ภาพ

ในชว

ง30

วนท

ผานม

าGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

47รอ

ยละข

องผส

บบหร

ปจจบ

นทนก

ถงกา

รเลก

บหรใ

นรอบ

30

วนทผ

านมา

เพ

ราะค

�าเตอ

นบนซ

องบห

รทเป

นรปภ

าพGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

48รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทเค

ยสงเกต

เหนก

ารโฆ

ษณา

หรอป

ายทร

านขา

ยบหร

ทส

งเสร

ม/กร

ะตนใ

หมกา

รสบบ

หรใน

ชวง30

วนท

ผานม

าGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

49รอ

ยละข

องผใ

หขอม

ลทเค

ยสงเกต

เหนก

ารสง

เสรม

การข

ายบห

รในล

กษณะ

ตางๆ

ในชว

ง30

วนท

ผานม

าGA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

50รา

คาเฉ

ลยตอ

ซองข

องบห

รซกา

แรตห

รอบห

รโรง

งาน

(บาท

)GA

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

51คา

ใชจา

ยในก

ารซอ

บหรซ

กาแร

ต/บห

รโรง

งานม

าสบ

(บาท

ตอเด

อน)

GATS

การบ

รโภค

ยาสบ

52รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผสบบ

หรปจ

จบนท

ไดรบ

บหรม

าจาก

ชองท

างตา

งๆค

รงสด

ทาย

ภายใ

น30

วนท

ผานม

าGY

TS

Page 33: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

16คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

การบ

รโภค

ยาสบ

53รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผสบบ

หรปจ

จบนท

ครงส

ดทาย

ไดรบ

บหรโด

ยซอม

าจาก

รานค

ารา

นขาย

ของช

�ารา

นคาเรห

รอรา

นสะด

วกซอ

ภาย

ใน30วน

ทผาน

มา

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

54รอ

ยละข

องเยาว

ชนผส

บบหร

ปจจบ

นทไม

ไดถก

ปฏเส

ธการ

ขายบ

หรให

ภาย

ใน

30วนท

ผานม

าGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

55รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผสบบ

หรปจ

จบนท

ซอบห

รมาค

รงสด

ทายม

ลกษณ

ะ[เป

นมว

นซอ

งคา

รตน

]ภาย

ใน3

0วน

ทผาน

มาGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

56รอ

ยละข

องเย

าวชน

ผสบบ

หรปจ

จบนท

สงเก

ตเหน

ภาพค

�าเตอ

นสขภ

าพบน

ซองบ

หรภ

ายใน

30

วนทผ

านมา

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

57รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทเหน

การโ

ฆษณาห

รอวา

งผลต

ภณฑยา

สบณ

จดข

าย

ภายใ

น30

วนท

ผานม

าGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

58รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทเคย

ไดรบ

แจกผ

ลตภณ

ฑยาส

บฟรจ

ากตว

แทนจ

�าหนา

ยยา

สบGY

TS

การบ

รโภค

ยาสบ

59รอ

ยละข

องเย

าวชน

ทคดว

าควน

จากก

ารสบ

บหรข

องคน

อนเป

นอนต

รายต

อตน

เอง

GYTS

การบ

รโภค

ยาสบ

60คว

ามชก

การส

บบหร

ภายใ

น30

วน

ในปร

ะชาก

รวยร

น15

-18

ป*

NHES

การบ

รโภค

ยาสบ

61คว

ามชก

การส

บบหร

ในปร

ะชาก

รอาย

19

-74

ป*NH

ES

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน1

คาเฉ

ลยดช

นมวล

กาย

ในปร

ะชาก

รอาย

15-7

4ป

BRFS

S

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน2

คาเฉ

ลยเส

นรอบ

เอวใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

Page 34: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

17คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน3

คาเฉ

ลยดช

นมวล

กายใ

นกลม

นกเรยน

BSS

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน4

ความ

ชกขอ

งประ

ชากร

อาย

15-

74ป

ทมภ

าวะน

�าหนก

เกน

(ดชน

มวลก

าย

>25

.0ก

โลกร

ม/เม

ตร2 )

BRFS

S

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน5

ความ

ชกขอ

งนกเรย

นทมภ

าวะน

�าหนก

เกน

(ดชน

มวลก

าย=

25.0

-30

.0

กโลก

รม/เม

ตร2 )

BSS

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน6

ความ

ชกขอ

งของ

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

ทมภา

วะอว

น(ด

ชนมว

ลกาย

>

30ก

โลกร

ม/เม

ตร2 )

BRFS

S

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน7

ความ

ชกขอ

งของ

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

ทมภา

วะอว

นลงพ

ง(ค

วามย

าวเส

นรอบ

เอว

>90

เซนต

เมตร

ในชา

ยแล

ะ>

80เซ

นตเม

ตรใน

หญง)

BRFS

S

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน8

รอยล

ะของ

นกเรยน

ทมภา

วะอว

น(ด

ชนมว

ลกาย

>3

0.0

กโลก

รม/เม

ตร2 )

BSS

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน9

รอยล

ะของ

นกเรยน

ทรบร

ตอรป

รางต

นเอง

BS

S

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน10

รอยล

ะนกเรย

นทเค

ยลดห

รอคว

บคมน

�าหนก

ตวใน

ชวง6

เดอน

ทผาน

มาBS

S

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน11

ความ

ชกกา

รมภา

วะน�า

หนกเ

กนใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป*

NHES

ภาวะ

น�าหน

กเกน

และอ

วน12

ความ

ชกกา

รมภา

วะอว

นในป

ระชา

กรอา

ย15

-74

ป*

NHES

โภชน

าการ

1คา

เฉลย

ของก

ารบร

โภคผ

ลไมป

ระเภ

ทตาง

ๆใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

โภชน

าการ

2คา

เฉลย

ของก

ารบร

โภคผ

กประ

เภทต

างๆ

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

Page 35: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

18คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

โภชน

าการ

3คว

ามชก

ของก

ารบร

โภคผ

กและ

ผลไม

อยาง

เพยง

พอใน

ประช

ากรอ

าย15-7

4ป

BRFS

S

โภชน

าการ

4จ�า

นวนว

น/สด

สวนท

นกเรยน

กนผล

ไมสด

ใน1

สปด

าหทผ

านมา

BSS

โภชน

าการ

5จ�า

นวนว

น/สด

สวนท

นกเรยน

กนผก

ใน1

สปด

าหทผ

านมา

BSS

โภชน

าการ

6จ�า

นวนว

น/สด

สวนท

นกเรยน

ดมน�า

อดลม

ใน1

สปด

าหทผ

านมา

BSS

โภชน

าการ

7คว

ามถ/

สดสว

นทนก

เรยน

ดมคร

องดม

ทมรส

หวาน

ในรอ

บ1เด

อนทผ

านมา

BSS

โภชน

าการ

8จ�า

นวนว

น/สด

สวนท

นกเรยน

กนอา

หารฟ

าสตฟ

ดเชน

แฮมเ

บอรเกอ

รไก

ชบแป

งทอด

พซซ

าแซ

นวช

ฮอท

ดอก

ใน1

สปด

าหทผ

านมา

BSS

โภชน

าการ

9คว

ามถ/

สดสว

นทนก

เรยน

เคยก

นอาห

ารฟา

สตฟด

เชน

แฮมเ

บอรเกอ

รไกช

บแป

งทอด

พซซ

าแซ

นวช

ฮอท

ดอก

ใน1

เดอน

ทผาน

มาBS

S

โภชน

าการ

10รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทม

พฤตก

รรมก

ารกน

อาหา

รจ�า

แนก

ตามค

วามถ

ในกา

รกนอ

าหาร

ทมไข

มนสง

อาห

ารทอ

ดหรอ

กะท

กองส

ขศกษ

โภชน

าการ

11รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทม

พฤตก

รรมก

ารกน

อาหา

รจ�า

แนก

ตามค

วามถ

ในกา

รกนอ

าหาร

รสเค

มหรอ

รสหว

านจด

หรอ

เตมน

�าปลา

/น�าต

าลเพ

กองส

ขศกษ

Page 36: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

19คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

โภชน

าการ

12รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทม

พฤตก

รรมก

ารกน

อาหา

รจ�า

แนก

ตามค

วามถ

ในกา

รควบ

คมกา

รกน

โดยท

กมอจ

ะค�าน

งถงป

ระโย

ชนแล

ะปร

มาณพล

งงาน

ของอ

าหาร

ทไดร

บพอเ

พยงก

บสภา

พราง

กายต

นเอง

กองส

ขศกษ

โภชน

าการ

13รอ

ยละข

องเด

กอาย

ต�ากว

า6

เดอน

ทได

กนนม

แมอย

างเด

ยวMICS

โภชน

าการ

14รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ปขน

ไปท

มพฤต

กรรม

การบ

รโภค

อาหา

รประ

เภท

ตางๆ

จ�าแ

นกตา

มควา

มถใน

การบ

รโภค

อาหา

รสบ

อ.

โภชน

าการ

15รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ป

ขนไป

จ�าแ

นกตา

มการ

บรโภ

คอาห

ารมอ

หลก

สบอ.

โภชน

าการ

16รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ป

ขนไป

จ�าแ

นกตา

มการ

บรโภ

คอาห

ารวา

งสบ

อ.

โภชน

าการ

17รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ป

ขนไป

ทบร

โภคอ

าหาร

วางจ

�าแนก

ตามส

าเหต

ทบ

รโภค

อาหา

รวาง

สบอ.

โภชน

าการ

18รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ปขน

ไปจ�าแ

นกตา

มรสช

าตอา

หารม

อหลก

ททาน

เปนป

ระจ�า

สบอ.

โภชน

าการ

19รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ป

ขนไป

จ�าแ

นกตา

มวธป

รงอา

หารท

ทานเ

ปนปร

ะจ�า

สบอ.

โภชน

าการ

20รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

6ปขน

ไปจ�าแ

นกตา

มสงท

ค�านง

ถงอน

ดบแร

กกอน

เลอก

ซออา

หาร

สบอ.

โภชน

าการ

21คว

ามชก

การร

บประ

ทานผ

กผลไ

มเฉล

ยตอว

นนอย

กวา

5หน

วยมา

ตรฐา

นภา

ยใน

7วน

ทผาน

มาใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป*

NHES

Page 37: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

20คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

กจกร

รมทา

งกาย

1รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11

ปขนไ

ปทเ

ลนกฬ

าหรอ

ออกก

�าลงก

ายสอ

ก.

กจกร

รมทา

งกาย

2คว

ามชก

ของป

ระชา

กรอา

ย15

-7

4ป

ทมกจ

กรรม

ทางก

ายอย

างเพ

ยงพอ

(ก

จกรร

มในก

ารปร

ะกอบ

อาชพ

การง

าน,ก

จกรร

มในก

ารเด

นทาง

,กจก

รรม

เพอก

ารพก

ผอนห

ยอนใ

จ/นน

ทนาก

ารแ

ละพฤ

ตกรร

มในก

ารนง

ๆนอน

ๆตด

ตอกน

เปนเ

วลาน

านอย

างนอ

ย10

นาท

)

BRFS

S

กจกร

รมทา

งกาย

3คว

ามชก

ของป

ระชา

กรอา

ย15

-7

4ป

ทออก

ก�าลง

กายอ

ยางเพย

งพอ

(กจก

รรมท

ท�าใน

เวลา

วาง

เพอพ

กผอน

หยอน

ใจ/ส

นทนา

การ

หรอก

จกรร

มกา

รเดน

ทางต

อเนอ

งอยา

งนอย

30นา

ท/คร

งและ

อยาง

นอย3คร

ง/สป

ดาห)

BRFS

S

กจกร

รมทา

งกาย

4รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทม

พฤตก

รรมก

ารท�า

งานใ

ชแรง

กาย

และเคล

อนไห

วตอเ

นองจ

นรสก

เหนอ

ยมเ

หงออ

อกกอ

งสขศ

กษา

กจกร

รมทา

งกาย

5รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

15

ปขนไ

ปทม

พฤตก

รรมก

ารออ

กก�าล

งกาย

ตอเน

องจน

รสกเ

หนอย

อยา

งนอย

วนละ

30

นาท

กองส

ขศกษ

กจกร

รมทา

งกาย

6รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11ปข

นไป

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

จ�าแ

นกตา

มประ

เภทข

องกา

รเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

สอก.

กจกร

รมทา

งกาย

7รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11ปข

นไป

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

จ�าแ

นกตา

มสถา

นทเล

นกฬา

หรออ

อกก�า

ลงกา

ยสอ

ก.

กจกร

รมทา

งกาย

8รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11ปข

นไป

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

จ�าแ

นกตา

มเหต

ผลทเ

ลนกฬ

าหรอ

ออกก

�าลงก

ายสอ

ก.

Page 38: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

21คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

กจกร

รมทา

งกาย

9รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11ปข

นไป

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

จ�าแ

นกตา

มระย

ะเวล

าทใช

ในกา

รเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

ตอคร

งสอ

ก.

กจกร

รมทา

งกาย

10รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11ปข

นไป

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

จ�าแ

นกตา

มระย

ะเวล

าทเล

นกฬา

หรออ

อกก�า

ลงกา

ยอยา

งตอเ

นอง

สอก.

กจกร

รมทา

งกาย

11รอ

ยละข

องปร

ะชาก

รอาย

11ปข

นไป

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

จ�าแ

นกตา

มจ�าน

วนวน

ทเลน

กฬาห

รอออ

กก�าล

งกาย

ในชว

ง1เด

อนกอ

นวนส

มภาษ

ณสอ

ก.

กจกร

รมทา

งกาย

12รอ

ยละข

องระ

ยะเวลา

ทนกเรย

นเลน

กฬาห

รอกจ

กรรม

การอ

อกก�า

ลงกา

ยนอก

เวลา

เรยน

BSS

กจกร

รมทา

งกาย

13จ�า

นวนช

วโมง

พละศ

กษาเฉล

ยตอส

ปดาห

ในภา

คการ

ศกษา

BSS

กจกร

รมทา

งกาย

14Mod

erat

e-W

orkre

late

dPh

ysica

lAct

ivity

forA

dult*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

15Vigo

urou

s-W

orkre

late

dPh

ysica

lAct

ivity

forA

dult*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

16Trav

ellin

gPh

ysica

lAct

ivity

forA

dult*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

17Mod

erat

e-re

crea

tiona

lact

ivity

Phy

sicalA

ctivity

forA

dult*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

18Vigo

urou

s-re

crea

tiona

lact

ivity

Phy

sicalA

ctivity

forA

dult*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

19Mod

erat

e-W

orkre

late

dPh

ysica

lAct

ivity

forC

hild

ren*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

20Vigo

urou

s-W

orkre

late

dPh

ysica

lAct

ivity

forC

hild

ren*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

21Trav

ellin

gPh

ysica

lAct

ivity

forC

hild

ren*

IPSR

Page 39: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

22คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

กจกร

รมทา

งกาย

22Mod

erat

e-re

crea

tiona

lact

ivity

Phy

sicalA

ctivity

forC

hild

ren*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

23Vigo

urou

s-re

crea

tiona

lact

ivity

Phy

sicalA

ctivity

forC

hild

ren*

IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

24Se

dent

arytim

edu

ringada

y*IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

25Slee

ptim

edu

ringada

y*IPSR

กจกร

รมทา

งกาย

26คว

ามชก

การม

กจกร

รมทา

งกาย

ไมเพ

ยงพอ

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ป*NH

ES

ไขมน

ในเล

อด1

ความ

ชกขอ

งผมภ

าวะค

ลอเรสเ

ตอรอ

ลสงก

วาปก

ตในป

ระชา

กรอา

ย25

-74

ป*

NHES

ความ

ดนโล

หตสง

1คว

ามชก

ของก

ารตร

วจวด

ความ

ดนโล

หตใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

ความ

ดนโล

หตสง

2คว

ามชก

การต

ระหน

กตอก

ารรบ

รโรค

ความ

ดนโล

หตสง

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

ความ

ดนโล

หตสง

3คว

ามชก

การร

กษาโรค

ความ

ดนโล

หตสง

จากแ

พทยใน

ประช

ากรอ

าย15-7

4ป

BRFS

S

ความ

ดนโล

หตสง

4คา

เฉลย

อาย

(ป)ทท

ราบว

าตนเ

องเป

นโรค

ความ

ดนโล

หตสง

ครงแ

รกใ

นปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

ความ

ดนโล

หตสง

5อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทไ

ดรบก

ารตร

วจตด

ตามFo

llowupอย

างนอ

ย2

ครงใน

รอบป

ทผาน

มาMed

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

6อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทไ

ดรบก

ารตร

วจทา

งหอง

ปฏบต

การค

รบ1

1รา

ยการ

Med

ResN

et

Page 40: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

23คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

ความ

ดนโล

หตสง

7อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงเพ

ยงอย

างเด

ยวทม

ระดบ

ความ

ดนโล

หต<

14

0/90

mm

HgMed

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

8อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทม

ความ

เสยง

เปนโ

รคเบ

าหวา

น(FPG

=1

00

-125

mg/

dl)

Med

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

9อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทม

แนวโนม

เปนโ

รคเบ

าหวา

น(FPG

>126

mg/

dl)

Med

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

10อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทม

ระดบ

LDL

Cho

lester

olอ

ยในเ

กณฑ

ควบค

มได

(LDL

<1

00m

g/dl

)Med

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

11อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทม

โรคเ

บาหว

านชน

ดท2รว

มดวย

มระด

บควา

มดน

โลหต

<1

30/8

0m

mHg

Med

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

12อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทต

รวจพ

บภาว

ะแทร

กซอน

ของห

ลอดเ

ลอด

สมอง

Med

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

13อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทต

รวจพ

บภาว

ะแทร

กซอน

ของห

วใจแ

ละหล

อดเล

อดMed

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

14อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทต

รวจพ

บภาว

ะแทร

กซอน

ทางไต

Med

ResN

et

ความ

ดนโล

หตสง

15คว

ามชก

การด

แลตน

เองเพอ

ควบค

มโรค

ความ

ดนโล

หตสง

โดยก

ารลด

อาหา

รเค

มหรอ

ลดกา

รกนเ

กลอ

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

Page 41: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

24คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

ความ

ดนโล

หตสง

16คว

ามชก

การด

แลตน

เองเพอ

ควบค

มโรค

ความ

ดนโล

หตสง

โดยก

ารคว

บคมน

�าหน

กใหอ

ยในเ

กณฑป

กตใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

ความ

ดนโล

หตสง

17คว

ามชก

การด

แลตน

เองเพอ

ควบค

มโรค

ความ

ดนโล

หตสง

โดยก

ารลด

ละเล

กกา

รสบบ

หรใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

ความ

ดนโล

หตสง

18คว

ามชก

การด

แลตน

เองเพอ

ควบค

มโรค

ความ

ดนโล

หตสง

โดยก

ารลด

ละเล

กกา

รดมเ

ครอง

ดมแอ

ลกอฮ

อลใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

ความ

ดนโล

หตสง

19คว

ามชก

การด

แลตน

เองเพอ

ควบค

มโรค

ความ

ดนโล

หตสง

โดย

การก

นยา

ควบค

มระด

บควา

มดนโ

ลหต

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

ความ

ดนโล

หตสง

20อต

ราผป

วยคว

ามดน

โลหต

สงทไ

ดรบค

�าแนะ

น�าปร

กษาใหเ

ลกสบ

บหร

ในรา

ยทป

จจบน

ยงสบ

บหร

Med

ResN

et

เบาห

วาน

1คว

ามชก

ของก

ารตร

วจวด

ระดบ

น�าตา

ลในเ

ลอดใน

ประช

ากรอ

าย15-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

2คว

ามชก

การต

ระหน

กตอก

ารรบ

รโรค

เบาห

วาน

ในป

ระชา

กรอา

ย15

-74

BRFS

S

เบาห

วาน

3คา

เฉลย

อาย

(ป)ทท

ราบว

าตนเ

องเป

นโรค

เบาห

วานค

รงแร

กใน

ประช

ากร

อาย

15-

74ป

BR

FSS

เบาห

วาน

4คว

ามชก

การไ

ดรบก

ารรก

ษาโรคเ

บาหว

านจา

กแพท

ยใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

5อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทมร

ะดบ

Fasting

Plas

ma

Gluc

ose

อยใน

เกณฑ

ควบค

มได

(FPG

>7

0m

g/dl

และ

<1

30m

g/dl

)Med

ResN

et

Page 42: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

25คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

เบาห

วาน

6อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทมร

ะดบ

HbA1

cอย

ในเก

ณฑค

วบคม

ได

(HbA

1c<

7.0%

)Med

ResN

et

เบาห

วาน

7อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทมร

ะดบค

วามด

นโลห

ต(B

P)อ

ยในเ

กณฑค

วบคม

ได

(BP

<13

0/80

mm

HgMed

ResN

et

เบาห

วาน

8อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทมร

ะดบ

LDL

Chol

este

rolอย

ในเก

ณฑค

วบคม

ได

(LDL

<1

00m

g/dl

)Med

ResN

et

เบาห

วาน

9อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทตร

วจพบ

ภาวะ

แทรก

ซอนท

างไต

Med

ResN

et

เบาห

วาน

10อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นไดร

บการ

วนจฉ

ยวาเปน

Diabe

ticn

ephr

opat

hyMed

ResN

et

เบาห

วาน

11อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จพบแ

ผลทเ

ทาMed

ResN

et

เบาห

วาน

12อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตดน

วเทา

,เทา

หรอ

ขาMed

ResN

et

เบาห

วาน

13อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นไดร

บการ

วนจฉ

ยวาเปน

Diabe

ticre

tinop

athy

Med

ResN

et

เบาห

วาน

14อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทตร

วจพบ

ภาวะ

แทรก

ซอนข

องหว

ใจแล

ะหลอ

ดเลอ

ดMed

ResN

et

เบาห

วาน

15อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทตร

วจพบ

ภาวะ

แทรก

ซอนข

องหล

อดเล

อดสม

องMed

ResN

et

เบาห

วาน

16อต

รากา

รรกษ

าในโ

รงพย

าบาล

เนอง

จากภ

าวะแ

ทรกซ

อนเฉ

ยบพล

นจาก

โรค

เบาห

วาน

Med

ResN

et

เบาห

วาน

17อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จระด

บHb

A1cปร

ะจ�าป

Med

ResN

et

เบาห

วาน

18อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จLipid

profi

leป

ระจ�า

ปMed

ResN

et

Page 43: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

26คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

เบาห

วาน

19อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จหาร

ะดบ

Albu

minห

รอP

rote

in

ประจ

�าปอ

ยางน

อย1

ครง

ตอป

Med

ResN

et

เบาห

วาน

20อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จจอป

ระสา

ทตาป

ระจ�า

ปอย

างนอ

ย1

ครงต

อป

Med

ResN

et

เบาห

วาน

21อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จสขภ

าพชอ

งปาก

ประจ

�าปอ

ยางน

อย

1คร

งตอป

Med

ResN

et

เบาห

วาน

22อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รตรว

จเทา

อยาง

ละเอ

ยดปร

ะจ�าป

Med

ResN

et

เบาห

วาน

23คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโ

ดยกา

รกนย

าแผน

ปจจบ

นเพอ

ควบค

มระด

บน�าต

าลใน

เลอด

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

เบาห

วาน

24คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโด

ยการ

ฉดอน

ซลนใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

25คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโ

ดยกา

รควบ

คมกา

รกน

อาหา

รหวา

น/ขน

มหวา

นใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

26คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโ

ดยกา

รควบ

คมกา

รกน

อาหา

รไขม

นสงใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

27คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโ

ดยกา

รควบ

คมกา

รกน

อาหา

รประ

เภทแ

ปงใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

28คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโ

ดยกา

รควบ

คมน�า

หนกต

วใหอ

ยในเ

กณฑป

กตใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

Page 44: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

27คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

เบาห

วาน

29คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโดย

การล

ดละ

เลก

กา

รสบบ

หรใน

ประช

ากรอ

าย1

5-7

4ป

BRFS

S

เบาห

วาน

30คว

ามชก

ของก

ารดแ

ลตนเ

องเพ

อควบ

คมโรคเ

บาหว

านโด

ยการ

ออกก

�าลงก

าย

ในปร

ะชาก

รอาย

15

-74

ปBR

FSS

เบาห

วาน

31อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นมM

icroa

lbum

inur

iaท

ไดรบ

การร

กษาด

วยยา

ACE

inhibito

rหรอ

ARB

Med

ResN

et

เบาห

วาน

32อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบค�า

แนะน

�าปรก

ษาให

เลกส

บบหร

ในร

ายท

ปจจบ

นยงส

บบหร

Med

ResN

et

เบาห

วาน

33อต

ราผป

วยเบ

าหวา

นทได

รบกา

รสอน

ใหตร

วจแล

ะดเท

าดวย

ตนเอ

งหรอ

สอน

ผดแล

อยาง

นอย

1คร

งตอป

Med

ResN

et

เบาห

วาน

34คว

ามชก

ของผ

ทมระ

ดบน�า

ตาลส

งกวา

ปกตแ

ตยงไมแ

สดงอ

าการ

โรคเ

บาหว

าน

(Pre

-DM)ใ

นประ

ชากร

25

-74

ป*NH

ES

ประเมน

3อ.2ส

.1

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย1

5ปข

นไป

ทมกา

รจดก

ารปญ

หาขอ

งตนเ

องดว

ยกา

รมอง

โลกใ

นแงด

เสมอ

จ�าแ

นกตา

มควา

มถใน

การป

ฏบต

กองส

ขศกษ

ประเมน

3อ.2ส

.2

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย1

5ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

ความ

รอบร

ดาน

สขภา

พเรอง

3อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

ประเมน

3อ.2ส

.3

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

การเขา

ถงขอ

มลแล

ะบร

การส

ขภาพ

เรอง

3อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

Page 45: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

28คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมต

ววด

ล�าดบ

ตววด

ชอตว

วด

ชอยอ

ฐา

นการ

ส�ารว

จหร

อหนว

ยงาน

ทส�าร

วจ

ปทส�า

รวจ

5354

5556

5758

ประเมน

3อ.2ส

.4

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย1

5ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

ความ

รควา

มเขา

ใจทา

งสขภ

าพเร

อง3

อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

ประเมน

3อ.2ส

.5

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

การส

อสาร

เพอเ

พมคว

ามเชยว

ชาญดา

นสขภ

าพเร

อง 3

อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

ประเมน

3อ.2ส

.6

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย1

5ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

การจ

ดการ

เงอน

ไขดา

นสขภ

าพขอ

งตนเ

องเร

อง3

อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

ประเมน

3อ.2ส

.7

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

การร

เทาท

นสอแ

ละสา

รสนเ

ทศดา

นสขภ

าพเร

อง3

อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

ประเมน

3อ.2ส

.8

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย1

5ปข

นไป

ทตรว

จสอบ

ความ

ถกตอ

งของ

สนคา

สขภา

พทโฆ

ษณาท

างโท

รทศน

กอนต

ดสนใ

จซอ

จ�าแน

กตาม

ความ

ถในก

ารปฏ

บต

กองส

ขศกษ

ประเมน

3อ.2ส

.9

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

ทตรว

จสอบ

ความ

นาเชอถ

อของ

สนคา

สขภา

พทโฆ

ษณาในท

สาธา

รณะห

รอจา

กเวบ

ไซตก

อนตด

สนใจ

ซอจ�าแ

นกตา

มคว

ามถใ

นการ

ปฏบต

กองส

ขศกษ

ประเมน

3อ.2ส

.10

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย1

5ปข

นไป

จ�าแน

กตาม

ระดบ

การต

ดสนใ

จและ

เลอก

ปฏบต

ทถกต

องเร

อง3

อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

ประเมน

3อ.2ส

.11

รอยล

ะของ

ประช

ากรอ

าย15ปข

นไป

ทจ�า

แนกต

ามระ

ดบพฤ

ตกรร

มสขภ

าพ

เรอง

3อ.2ส

.กอ

งสขศ

กษา

*เปน

ตววด

ทไมม

รายล

ะเอย

ดตวว

ดในค

มอเล

มนซงต

ววดNH

ESน

นเปน

ตววด

ทไดจ

ากกา

รประ

ชมเพ

อก�าห

นดตว

ชวดส

ขภาพ

หลกส

�าหรบ

การเฝา

ระวง

โรคไ

มตดต

อและ

การบ

าดเจบ

โดยก

รมคว

บคมโ

รคแล

ะส�าน

กงาน

วจยเ

พอหล

กประ

กนสข

ภาพไ

ทยเค

รอสถ

าบนว

จยระ

บบสา

ธารณ

สข

Page 46: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

ฐานการส�ารวจโรคเบาหวาน

โรคหวใจและหลอดเลอด

และปจจยเสยงทเกยวของ

29

Page 47: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

30คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจอนามยและสวสดการ

หลกการและเหตผล:ส�านกงานสถตแหงชาตไดจดเกบขอมลดานอนามยและสวสดการอยางตอเนองมาตงแตป

พ.ศ. 2517 โดยในชวงแรกไดด�าเนนการส�ารวจทกปจนถงป พ.ศ. 2521 และตงแตป พ.ศ. 2524 – 2544

ไดด�าเนนการส�ารวจทก 5 ป และสบเนองจากรฐบาลไดเรมด�าเนนการโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนามา

ตงแตเดอนตลาคมพ.ศ.2544เปนตนมาท�าใหเกดการเปลยนแปลงในระบบสาธารณสขของประเทศไทยดงนน

กระทรวงสาธารณสขจงไดขอความรวมมอจากส�านกงานสถตแหงชาต ใหมการด�าเนนการส�ารวจอนามยและ

สวสดการทกประหวางปพ.ศ.2546–2550หลงจากปพ.ศ.2550ส�านกงานสถตแหงชาตไดด�าเนนการส�ารวจ

อนามยและสวสดการทก 2ป ซงในปพ.ศ. 2558นบเปนครงท 19 โครงการนจะเกบรวบรวมขอมลเกยวกบ

การไดรบสวสดการคารกษาพยาบาล การเจบปวย การรบบรการสงเสรมสขภาพ การรบบรการทนตกรรม

การเขารบบรการดานสาธารณสขคาใชจายในการรบบรการดานสาธารณสขการเขาถงสวสดการคารกษาพยาบาล

ของประชากรการสบบหรและการดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลของประชากร

กลมประชากรเปาหมาย : บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

ทกจงหวดทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล :

ปพ.ศ.2554:เดอนมนาคม

ปพ.ศ.2556:เดอนมนาคม

ปพ.ศ.2558:ชวงเดอนมนาคม–เมษายน

ระดบความเปนตวแทน :

ปพ.ศ.2554:เพศกลมอายภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองภาคและทวราชอาณาจกร

ปพ.ศ.2556:เพศกลมอายภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองภาคและทวราชอาณาจกร

ปพ.ศ.2558:เพศกลมอายเขตบรการสาธารณสข13เขตภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองภาคและ

ทวประเทศ

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร : ใชเทคนคการสมตวอยางแบบแบงชนภมสองขน (Stratified two-stage

sampling)มจงหวดเปนสตราตม(Stratum)ซงมทงสน77สตราตมและในแตละสตราตม(จงหวด)ไดแบงออก

เปน 2 สตราตมยอยตามเขตการปกครอง คอ ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล โดยมเขตแจงนบ (ส�าหรบ

ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล)เปนตวอยางขนท1และครวเรอนสวนบคคลเปนตวอยางขนท2

Page 48: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

31คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขนาดประชากร :

ปพ.ศ.2554:จ�านวนครวเรอนตวอยาง26,520ครวเรอน

ปพ.ศ.2556:จ�านวนครวเรอนตวอยาง27,960ครวเรอน

ปพ.ศ.2558:จ�านวนครวเรอนตวอยาง55,920ครวเรอน

3. เครองมอส�ารวจ :

ป พ.ศ. 2554 และ 2556 : แบบกระดาษ ทมการออกแบบสอบถามเอง โดยไดมการประชมกบ

ผใชขอมลของหนวยงานทเกยวของ

ป พ.ศ. 2558 : แบบส�ารวจอเลกทรอนกสดวยแทบเลต ดวยระบบโปรแกรม Survey Solution

ทพฒนาโดยWorldBankซงขอถามไดมการออกแบบสอบถามเองโดยไดมการประชมกบผใชขอมลของหนวย

งานทเกยวของ

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:การสมภาษณทางวาจาโดยตรง(Facetoface)

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:ส�านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผสนบสนน:ป2558ไดรบการสนบสนนงบประมาณจากส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.)

เพอน�าเสนอขอมลระดบเขตสาธารณสข

Page 49: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

32คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2554

หลกการและเหตผล : ส�านกงานสถตแหงชาต ไดด�าเนนการส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรของประชากรมาแลว

12ครงตงแตปพ.ศ.2519โดยไดผนวกขอถามกบแบบสอบถามโครงการส�ารวจอนามยและสวสดการและได

แยกออกมาเปนโครงการส�ารวจโดยเฉพาะในปพ.ศ.2542และตงแตปพ.ศ.2544,2547และ2550ไดรวม

การส�ารวจพฤตกรรมการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลของประชากรเขาไวดวยกน เปนการส�ารวจพฤตกรรม

การสบบหรและการดมสราของประชากรและครงนปพ.ศ.2554เปนการส�ารวจครงท13เนองจากเปนการเกบ

รวบรวมขอมลในรายละเอยดตามความตองการของผใชขอมลและตามมาตรฐานสากลขององคการอนามยโลก

เพอใหหนวยงานและองคกรตางๆทงภาครฐและเอกชนสามารถน�าไปประเมนสถานการณการสบบหรและการดม

สราของประชากรไทย

กลมประชากรเปาหมาย:บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลทกจงหวด

ทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:ชวงเดอนมนาคม–พฤษภาคมพ.ศ.2554

ระดบความเปนตวแทน:กลมอาย(11กลมอายไดแก11–14ป,15–19ป,20–24ป,25–29ป,

30–34ป, 35–39ป, 40–44ป, 45–49ป, 50–54ป, 55–59ป และ60ปขนไป) เพศ

เขตการปกครองภาคและทวประเทศ

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย11ปขนไปทสบบหรและ/หรอดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร :

1.1 คมรวม (Coverage):ประชาชนทมอาย11ปขนไปทกคนทอาศยอยในประเทศไทย

1.2 แผนการสมตวอยาง (Sample design) : แผนการสมตวอยางทใชเปนแบบแบงชนภม

สองขน(Stratifiedtwo–stagesampling)โดยมจงหวดเปนสตราตมชมรมอาคาร(ในเขตเทศบาล)และ

หมบาน(นอกเขตเทศบาล)เปนหนวยตวอยางขนทหนงครวเรอนสวนบคคลเปนหนวยตวอยางขนทสอง

การจดสตราตม : จงหวดเปนสตราตม ซงมทงสน76สตราตมและในแตละสตราตมไดท�าการ

แบงออกเปน2สตราตมยอยตามลกษณะการปกครองของกรมการปกครองคอในเขตเทศบาลและนอกเขต

เทศบาล

1.2.1 การเลอกตวอยางขนทหนง : จากแตละสตราตมยอย หรอแตละเขตการปกครอง

ไดท�าการเลอกชมรมอาคาร / หมบานตวอยางอยางอสระตอกน โดยใหความนาจะเปนในการเลอกเปนปฏภาค

กบจ�านวนครวเรอนของชมรมอาคาร/หมบานนนๆไดจ�านวนตวอยางทงสน4,830ชมรมอาคาร/หมบาน

Page 50: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

33คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

จากทงสนจ�านวน109,966ชมรมอาคาร/หมบานซงกระจายไปตามภาคและเขตการปกครองดงน

ภาค รวม ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล

กรงเทพมหานคร 260 260 -

กลาง(ยกเวนกรงเทพมหานคร) 1,640 900 740

เหนอ 1,030 580 450

ตะวนออกเฉยงเหนอ 1,080 600 480

ใต 820 440 380

รวมทวประเทศ 4,830 2,780 2,050

1.2.2 การเลอกตวอยางขนทสอง : ในขนนเปนการเลอกครวเรอนตวอยางจากครวเรอน

สวนบคคลทงสนในบญชรายชอครวเรอนซงไดจากการนบจดในแตละชมรมอาคาร/หมบานตวอยางดวยวธการ

สมแบบมระบบโดยก�าหนดขนาดตวอยางดงน

ในเขตเทศบาล :ก�าหนด15ครวเรอนตวอยางตอชมรมอาคาร

นอกเขตเทศบาล :ก�าหนด12ครวเรอนตวอยางตอหมบาน

กอนทจะท�าการเลอกครวเรอนตวอยาง ไดมการจดเรยงรายชอครวเรอนสวนบคคลใหมตาม

ขนาดครวเรอนซงวดดวยจ�านวนสมาชกในครวเรอนซงจ�านวนครวเรอนสวนบคคลตวอยางทงสนทตองท�าการแจง

นบจ�าแนกตามภาคและเขตการปกครองดงน

ภาค รวม ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล

กรงเทพมหานคร 3,900 3,900 -

กลาง (ยกเวนกรงเทพมหานคร) 22,380 13,500 8,880

เหนอ 14,100 8,700 5,400

ตะวนออกเฉยงเหนอ 14,760 9,000 5,760

ใต 11,160 6,600 4,560

รวมทวประเทศ 66,300 41,700 24,600

Page 51: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

34คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขนาดประชากร:จ�านวนครวเรอนตวอยาง66,300ครวเรอน

3. เครองมอส�ารวจ:แบบสอบถาม(กระดาษ)โดยไดมการประชมรวมกบผใชขอมลของหนวยงานตางๆ

(ไดแก ส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล ส�านกควบคมการบรโภคยาสบ กรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ ฯลฯ) ในการพจารณาขอค�าถามตางๆ

ทงในเรองของการสบบหรและการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลตามความจ�าเปน เพอใหไดขอมลในการทจะ

น�าไปจดท�าตวชวดตอไป

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:การสมภาษณทางวาจาโดยตรง(Facetoface)

5. ระดบการน�าเสนอผล : ก�าหนดใหมการเสนอผลการส�ารวจในระดบ จงหวด กรงเทพมหานคร

และภาคจ�านวน4ภาคไดแกภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:กลมสถตสงคมส�านกสถตสงคมส�านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสาร

ผสนบสนน: -ศนยวจยปญหาสรา(ศวส.)

-ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)

Page 52: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

35คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2557

หลกการและเหตผล:ส�านกงานสถตแหงชาตไดด�าเนนการส�ารวจเกยวกบพฤตกรรมการสบบหรของประชากร

ครงแรกเมอปพ.ศ.2519ส�าหรบการส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราเรมตงแตปพ.ศ.2544และได

ด�าเนนการส�ารวจมาแลวทงสน16ครง (พ.ศ.2519-2556)การส�ารวจในปพ.ศ.2557จงนบเปนครงท17

เนองจากเปนการเกบรวบรวมขอมลในรายละเอยดตามความตองการของผใชขอมลและตามมาตรฐานสากล

ขององคการอนามยโลกเพอใหหนวยงานและองคกรตางๆทงภาครฐและเอกชนสามารถน�าไปประเมนสถานการณ

การสบบหรและการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลของประชากรไทยและน�าไปใชประกอบการวางแผนก�าหนด

มาตรการ ตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชนในการควบคม

การบรโภคสราหรอเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ โดยเฉพาะอยางยงสกดกนเยาวชนไทยไมใหตกเปนทาส

ของบหรและสราฯ

กลมประชากรเปาหมาย:บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลทกจงหวด

ทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:เดอนมถนายนพ.ศ.2557

ระดบความเปนตวแทน:กลมอาย(4กลมอายไดแก15–24ป,25-44ป,45–59ปและ60ปขนไป)

เพศเขตการปกครองภาคและทวประเทศ

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย15ปขนไปทสบบหรและหรอดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

ระเบยบวธส�ารวจ:

1. การสมประชากร :

1.1 คมรวม (coverage) :ประชาชนทมอาย15ปขนไปทกคนทอาศยอยในประเทศไทย

1.2 แผนการสมตวอยาง (Sample design):การส�ารวจดวยตวอยางครงนก�าหนดใหใชแผนการ

สมตวอยางแบบแบงชนภมสามขน(Stratifiedthree-stagesampling)ซงเปนแผนการสมตวอยางทใชความนา

จะเปน(Probabilitysampling)โดยมภาคเปนสตราตมเขตการปกครองเปนสตราตมยอยก�าหนดใหเขตแจง

นบ(EnumerationArea:EA)เปนหนวยตวอยางขนทหนงครวเรอนสวนบคคลเปนหนวยตวอยางขนทสองและ

สมาชกในครวเรอนทมอาย15ปขนไปเปนหนวยตวอยางขนสดทาย

Page 53: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

36คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.2.2 การเลอกหนวยตวอยาง :

1) การเลอกหนวยตวอยางขนทหนง (Primary sampling selection)

-หนวยตวอยางขนทหนง:เขตแจงนบ(EnumerationArea:EA)

-กรอบตวอยางขนทหนง:บญชรายชอเขตแจงนบทงสน129,048EAs

- การเลอกหนวยตวอยางขนทหนง : ในแตละสตราตมยอย ท�าการเลอก EA

ตวอยาง ตามขนาดตวอยางทก�าหนดไวอยางอสระตอกนดวยวธการสมแบบมระบบโดยใหความนาจะเปนเปน

สดสวนกบขนาด(Probabilityproportionaltosizesystematicsampling)ไดจ�านวนEAตวอยางทงสน

1,515EAs

2) การเลอกหนวยตวอยางขนทสอง (Secondary sampling selection)

-หนวยตวอยางขนทสอง:ครวเรอนสวนบคคล

- กรอบตวอยางขนทสอง : บญชรายชอครวเรอนสวนบคคล จ�าแนกตาม EA

ตวอยาง

-การเลอกหนวยตวอยางขนทสอง:ในแตละEAตวอยางท�าการเลอกครวเรอน

สวนบคคลตวอยางดวยวธการสมแบบมระบบ(Systematicsampling)โดยEAในเขตเทศบาลก�าหนดใหเลอก

ครวเรอนตวอยาง จ�านวน 16 ครวเรอน และ EA นอกเขตเทศบาลก�าหนดใหเลอกครวเรอนตวอยาง จ�านวน

18ครวเรอนไดจ�านวนครวเรอนสวนบคคลตวอยางทงสน25,758ครวเรอน

3) การเลอกหนวยตวอยางขนทสาม (Tertiary sampling selection)

-หนวยตวอยางขนทสาม:สมาชกในครวเรอนทมอาย15ปขนไป

- กรอบตวอยางขนทสาม : บญชรายชอสมาชกทมอาย 15 ปขนไป จดเรยง

ตามเพศและอายจ�าแนกตามครวเรอนตวอยาง

ภาค

EA ตวอยาง ครวเรอนตวอยาง

รวมในเขต

เทศบาล

นอกเขต

เทศบาล

รวมในเขต

เทศบาล

(16 hh/EA)

นอกเขต

เทศบาล

(18 hh/EA)

1กรงเทพมหานคร 250 250 - 4,000 4,000 -

2กลาง 372 183 189 6,330 2,928 3,402

3เหนอ 324 126 198 5,580 2,016 3,564

4ตะวนออกเฉยงเหนอ 297 96 201 5,154 1,536 3,618

5ใต 272 101 171 4,694 1,616 3,078

รวมทวประเทศ 1,515 756 759 25,758 12,096 13,662

1.2.1 ขนาดตวอยาง

Page 54: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

37คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

-การเลอกหนวยตวอยางขนทสาม:ในแตละครวเรอนตวอยางท�าการเลอกสมาชก

ตวอยางดวยวธการอยางสม(Random)ครวเรอนละ1รายไดจ�านวนประชากรอาย15ปขนไปตวอยางทงสน

25,758รายเพอท�าการสมภาษณในรายละเอยดเรองการสบบหรและหรอการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

ตอไป

1.2.3 การค�านวณคาประมาณ : การค�านวณคาประมาณยอดรวมของจ�านวนประชากร

ทตองการศกษาตองใชคาถวงน�าหนกซงสามารถค�านวณไดจากผลคณของคาตางๆเหลาน

1) การค�านวณคาถวงน�าหนกเรมตน (Baseweights) : ค�านวณจากแผนการสม

ตวอยางทใช โดยคาถวงน�าหนกเรมตนจะมคาเทากบผลคณสวนกลบของความนาจะเปนทหนวยตวอยางจะถก

เลอกมาเปนตวแทนในแตละขน

2) การปรบคาถวงน�าหนกกรณทไมไดขอมลทงหนวยตวอยาง (Adjustment of

sampleweightfornon-response):ใชอตราการไดขอมล(Responserate)ในการปรบคาถวงน�าหนกเรม

ตนจากหนวยตวอยางทไมไดขอมลไปยงหนวยตวอยางทไดขอมลในแตละกลมยอยของประชากร

3) การปรบคาถวงน�าหนกดวยการแบงขอมลออกเปนชนภม (Post stratification

calibration adjustment) : การปรบคาถวงน�าหนกดวยการแบงขอมลออกเปนชนภม (สตราตม) นน ใชคา

คาดประมาณจ�านวนประชากรอาย15ปขนไปจ�าแนกตามกรงเทพมหานครและภาคในการปรบโดยปรบดวย

คาคาดประมาณณเดอนมถนายนพ.ศ.2557โดยคาถวงน�าหนกนจะน�าไปใชเพอการประมาณคาประชากรอาย

15ปขนไปจ�าแนกตามกรงเทพมหานครและภาค

2. ขนาดประชากร:จ�านวนครวเรอนตวอยาง25,758ครวเรอน

3. เครองมอส�ารวจ:ใชTabletเปนเครองมอในการสมภาษณและบนทกขอมลโดยไดมการประชม

รวมกบ Users (ไดแก ส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล ส�านกควบคมการบรโภคยาสบ

กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข,ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)ศนยวจยปญหา

สรา(ศวส.)ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)ฯลฯ)ในการพจารณาขอค�าถามตางๆทง

ในเรองของการสบบหรและการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล เพอใหไดขอมลในการทจะน�าไปจดท�าตวชวด

ตามความจ�าเปนตอไป

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:การสมภาษณทางวาจาโดยตรง(Facetoface)

5. ระดบการน�าเสนอผล:ก�าหนดใหมการเสนอผลการส�ารวจในระดบกทม.และภาคจ�านวน4ภาค

ไดแกภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:กลมสถตสงคมส�านกสถตสงคมส�านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสาร

ผสนบสนน:-ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)

-ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)

Page 55: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

38คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ พ.ศ. 2553

หลกการและเหตผล : การเฝาระวงพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ เปนระบบเฝาระวงทใหขอมล

ปจจยเสยงพฤตกรรมสขภาพอยางตอเนองโดยรวบรวมขอมลเกยวกบปจจยเสยงพฤตกรรมสขภาพการปฏบตตว

เพอปองกนควบคมโรคคณภาพชวตและการเขาถงบรการสขภาพเพอตอบสนองตอโรคทเปนปญหาสาธารณสข

ของประเทศและระหวางประเทศ ไดแก โรคหวใจหลอดเลอดและเบาหวาน โรคมะเรง เอดส และการบาดเจบ

บนทองถนน โดยไดท�าการส�ารวจมาแลวรวม 5 ครง คอ พ.ศ.2547, พ.ศ.2548, พ.ศ.2550, พ.ศ.2553 และ

พ.ศ.2558

กลมประชากรเปาหมาย:ประชากรวยแรงงานและวยสงอาย(15-54ปและ55-74ป)ทงนประชากรทไมไดอย

ในขอบขายการส�ารวจประกอบดวยหอพกนกศกษาคายทหารและวด

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:ชวงเดอนเมษายน–พฤศจกายนพ.ศ.2553

ระดบความเปนตวแทน:จงหวดเขตการปกครองเขตบรการสขภาพ/เขตปองกนควบคมโรคประเทศ

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย15-74ปแบงตามเพศและกลมอาย

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร :

การสมประชากร แผนการสมตวอยางแบบแบงชนภม 2 ชน (Stratified two-stages cluster

sampling)ประกอบดวย

1.1 สตราตม

1.1.1 กรงเทพมหานครเปนสตราตมท1และหนวยเลอกตงเปนสตราตมท2

1.1.2 จงหวด เปนสตราตมท 1 และเขตการปกครอง (ในเขตเทศบาล/นอกเขตเทศบาล)

เปนสตราตมท2

1.2. การเลอกตวอยาง

1.2.1 การเลอกตวอยางขนท1สมหนวยเลอกตงในกรงเทพและสมหมบานในเขตเทศบาล

และนอกเขตเทศบาล

1.2.2 การเลอกตวอยางขนท2สมบคคลทไดจากการเลอกตวอยางขนท1แบงตามเพศและ

กลมอายวยแรงงานและวยสงอาย

2. ขนาดประชากร : 1,728 คนตอจงหวด รวมจ�านวนตวอยาง 131,325 คน (76 จงหวดและ

กรงเทพมหานคร)

3. เครองมอส�ารวจ:แบบสมภาษณ

Page 56: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

39คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:การสมภาษณกลมตวอยาง

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:ส�านกโรคไมตดตอกรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

ผสนบสนน: ปพ.ศ.2547กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

ปพ.ศ.2548กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

ปพ.ศ.2550กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

ปพ.ศ.2553ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตและกรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข

ปพ.ศ.2558กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

Page 57: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

40คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพกลมนกเรยน โดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

หลกการและเหตผล:ส�านกระบาดวทยาไดเรมด�าเนนการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพในกลมนกเรยนตงแตปพ.ศ.

2548โดยครอบคลมพฤตกรรมสขภาพส�าคญดวยคอมพวเตอรมอถอเพอตดตามพฤตกรรมสขภาพในกลมนกเรยน

ซงเปนพฤตกรรมทสมพนธกบโรคไมตดตอ5พฤตกรรมไดแกพฤตกรรมการใชสารเสพตดและเครองดมแอลกอฮอล

การปองกนอบตเหตจากการใชยานพาหนะพฤตกรรมการรบประทานอาหารและควบคมน�าหนกการแสดงความ

รนแรงและกจกรรมทางกายตอมาไดมการปรบปรงแบบสอบถามในปพ.ศ.2557

กลมประชากรเปาหมาย :นกเรยนอาชวศกษาชนประกาศนยบตรวชาชพปท 2นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

และนกเรยนชนมธยมศกษาปท5

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:ชวงเดอนพฤษภาคม-กนยายนพ.ศ.2548–2558

ระดบความเปนตวแทน:Sentinelsite24จงหวด

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร :

ส�านกระบาดวทยาแนะน�าใหจงหวดSentinelsiteสมเลอกตวอยางดวยวธการเลอกตวอยางทอาศย

หลกความนาจะเปน (Probability sampling) จงหวดไมควรใชวธการสมตวอยางโดยไมใชหลกความนาจะเปน

(Non-probabilitysampling)ซงแตละจงหวดอาจจะใชวธการเลอกตวอยางทไมเหมอนกน

1.1 กรณท 1 จงหวดมโรงเรยนทมกลมประชากรเฝาระวงหลายโรงเรยนและไมสามารถเกบไดทก

โรงเรยนแนะน�าใหเกบตวอยางโดยการสม(Simplerandomsampling)โดยใชเลขสมจากเครองคอมพวเตอร

มอถอ และสมเลอกเพศใหครบ เชน จงหวดหนงค�านวณขนาดตวอยางเพศชายได 250 คน และเพศหญงได

200 คน และด�าเนนการเกบขอมลใน 10 โรงเรยน ดงนน จงหวดจะตองด�าเนนการเกบขอมลในนกเรยนชาย

โรงเรยนละ10คน(250/10คน)และนกเรยนหญงโรงเรยนละ20คน(200/10คน)

1.2 กรณท2จงหวดสามารถเกบขอมลไดทกโรงเรยนแนะน�าใหก�าหนดขนาดตวอยางทจะตองเกบ

ขอมลในแตละโรงเรยนตามจ�านวนนกเรยนของแตละโรงเรยน โดยท�าการก�าหนดสดสวนลวงหนาตามจ�านวน

ขนาดตวอยางทค�านวณไดและสมเลอกเพศใหครบ เชน ถาจงหวดค�านวณขนาดตวอยางของนกเรยนชายได

250คนจงหวดมโรงเรยน4โรงเรยนและมนกเรยนชายชนมธยมศกษาปท2ทงหมด1,000คน(รวมทกโรงเรยน

ในจงหวด) คาสดสวนทไดคอ 0.25 (250/1,000) หรอรอยละ 25 ตอจากนนน�ามาค�านวณแยกตามเพศ

ถาคาสดสวนเทากบ0.25และโรงเรยนท1มนกเรยน100คนจงหวดตองด�าเนนการเกบขอมลนกเรยน25คน

ถาโรงเรยนท2มนกเรยน300คนจงหวดจะตองด�าเนนด�าเนนการเกบขอมลนกเรยน75คนเปนตน

Page 58: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

41คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขนาดประชากร:จ�านวนตวอยาง43,000-50,000คน

3. เครองมอส�ารวจ:แบบสอบถามทออกแบบโดยคณะกรรมการพฒนารปแบบการเฝาระวงพฤตกรรม

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:ตอบแบบสอบถามดวยตนเองโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ/Tablet

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ : กลมระบาดวทยาโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ ส�านกระบาดวทยา

กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

ผสนบสนน : ส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ศนยความรวมมอไทย-สหรฐ

ดานสาธารณสข

Page 59: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

42คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพ เรอง 3อ.2ส.

หลกการและเหตผล:HealthLiteracyหมายถงความสามารถและทกษะในการเขาถงขอมลความรความเขาใจ

เพอวเคราะหแปลความหมายประเมนปฏบตและจดการตนเองรวมทงชแนะเรองสขภาพสวนบคคลครอบครว

และชมชนเพอสขภาพทดการสงเสรมใหประชาชนมHealthLiteracyหรอความรอบรดานสขภาพเปนการ

สรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยน จากการทคนไทยม

แนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรงโดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหา

ระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบ

ปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาเพอการด�าเนนงานพฒนาความรอบรดานสขภาพและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ

อยางเหมาะสมและเกดประสทธผลกองสขศกษากรมสนบสนนบรการสขภาพกระทรวงสาธารณสขจงท�าการ

ศกษาขอมลสถานการณความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพของประชาชนคนไทยเกยวกบแนวทาง3อ.

2ส.เพอปองกนโรคเบาหวานและความดนโลหตสงหรอเปนฐานขอมลในการก�าหนดยทธศาสตรการด�าเนนงาน

ใหเหมาะสมกบบรบทของคนไทย

กลมประชากรเปาหมาย : บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

ทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:

เดอนกรกฎาคม–สงหาคมพ.ศ.2556

เดอนกมภาพนธ–กรกฎาคมพ.ศ.2557

เดอนกรกฎาคม–สงหาคมพ.ศ.2558

ระดบความเปนตวแทน:เขตบรการสขภาพ12เขตและทวประเทศ

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธส�ารวจ :

1 การสมประชากร : เปนการส มตวอยางแบบใชหลกความนาจะเปน ดวยแผนการส มแบบ

หลายขนตอน(Multi-stagerandomsampling)ซงมขนตอนคอ

1.1 จ�าแนกจงหวดออกตามเขตบรการสขภาพ จ�านวน 12 เขต (ตามลกษณะโครงสรางของ

กระทรวงสาธารณสข) และสมจงหวดทเปนตวแทนเขตบรการสขภาพ เขตละ 2 จงหวด โดยการสมอยางงาย

รวม24จงหวดเปาหมาย

1.2 แตละจงหวดเปาหมายใชวธการสมเลอกต�าบลและเลอกหมบานโดยวธการสมอยางงายแตละ

หมบานเปาหมายสมเลอกประชาชนเปนกลมตวอยางโดยวธการสมอยางงาย

Page 60: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

43คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขนาดประชากร :

ปพ.ศ.2556กลมตวอยางเขตละ200คน12เขตจ�านวนรวม2,400คน

ปพ.ศ.2557กลมตวอยาง76จงหวดๆละ400คนและกรงเทพมหานคร800คนจ�ำนวนรวม

ทงสน 30,400 คน

ปพ.ศ.2558กลมตวอยางเขตละ200คน12เขตจ�านวนรวม2,400คน

3. เครองมอส�ารวจ:แบบสอบถามความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพ3อ.2ส.ของคนไทย

ทมอาย15ปขนไป

4. วธเกบรวบรวมขอมล : การสมภาษณกลมตวอยาง โดยใชแบบสอบถามความรอบรดานสขภาพ

และพฤตกรรมสขภาพ3อ.2ส.

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:กองสขศกษากรมสนบสนนบรการสขภาพกระทรวงสาธารณสข

ผสนบสนน:กรมสนบสนนบรการสขภาพกระทรวงสาธารณสข

Page 61: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

44คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก พ.ศ. 2554

หลกการและเหตผล:การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

เปน1ใน4โครงการภายใตระบบเฝาระวงการบรโภคยาสบระดบโลก(GlobalTobaccoSurveillanceSystem

:GTSS)ทประกอบดวยการส�ารวจการบรโภคยาสบของเยาวชนระดบโลก(GlobalYouthTobaccoSurvey:

GYTS) การส�ารวจการบรโภคยาสบในบคลากรครในโรงเรยน (Global School Personnel Survey : GSPS)

การส�ารวจการบรโภคยาสบของนกศกษาวชาชพสขภาพ (Global Health Professional Students : GHPS)

และ GATS ทงน GTSS เปนระบบเฝาระวงฯ ทพฒนาขนจากความรวมมอของศนยควบคมและปองกนโรค

แหงสหรฐอเมรกา(CentersforDiseaseControlandPrevention:CDC)และองคกรภาคระดบนานาชาต

โดยมเปาหมายสงสดเพอพฒนาระบบเฝาระวงการบรโภคยาสบใหมมาตรฐานในระดบสากล รวมถงการบรรล

เปาหมายการด�าเนนงานตามกรอบอนสญญาวาดวยการควบคมยาสบขององคการอนามยโลก(WHOFCTC)

ในเดอนกมภาพนธปพ.ศ.2550ศนยควบคมและปองกนโรคแหงสหรฐอเมรกา(CDC)และองคกรภาค

ระดบนานาชาตไดเรมด�าเนนโครงการGATSรอบท1(Wave1)ใน14ประเทศโดยเปนการส�ารวจครวเรอน

เพอใหไดขอมลทสามารถน�าเสนอผลในระดบประเทศไดประเทศไทยเปน1ใน14การคดเลอดประเทศทไดรบ

ใหด�าเนนโครงการน โดยมกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข เปนหนวยงานรบผดชอบ ด�าเนนการระหวาง

ปพ.ศ.2551–2552ซงประเทศไทยสามารถด�าเนนการไดแลวเสรจเปนประเทศแรก

ประเทศไทยไดรบคดเลอกใหด�าเนนการส�ารวจซ�า(Repeatedsurvey)เปนประเทศแรกของโลกดงนน

การด�าเนนการส�ารวจซ�าในป พ.ศ. 2554 น นอกเหนอจากการไดรบขอมลทเปนประโยชนส�าหรบสนบสนน

การด�าเนนงานเฝาระวงเพอควบคมยาสบระดบประเทศแลวยงมประโยชนในการน�าขอมลมาใชเพอตดตามก�ากบ

และประเมนความส�าเรจการด�าเนนนโยบายควบคมยาสบทสอดคลองกบยทธศาสตร MPOWER ขององคการ

อนามยโลกตลอดจนมประโยชนตอการแลกเปลยนขอมลในระดบนานาชาตทสอดคลองกบ20ขอภายใตอนสญญา

วาดวยการควบคมยาสบขององคการอนามยโลก

กลมประชากรเปาหมาย : บคคลทมตงแตอาย 15 ปบรบรณขนไป ทอาศยในครวเรอนสวนบคคลเปนประจ�า

อยางนอย3เดอนกอนวนส�ารวจโดยครวเรอนสวนบคคลนไมรวมครวเรอนชาวตางประเทศทท�างานในสถานทต

หรอองคการระหวางประเทศทมเอกสทธทางการทตครวเรอนสถาบนเชนโรงพยาบาลวดเรอนจ�าคาย/กรม/

กองและสถานสงเคราะหเปนตนและครวเรอนคนงาน(หองแถว/หองพกคนงานของสถานประกอบการ)

ป และชวงเดอนทเกบขอมล:ชวงเดอนตลาคม–ธนวาคมพ.ศ.2554

ระดบความเปนตวแทน : สามารถน�าเสนอผลภาพรวมในระดบประเทศ รวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ

(ชาย/หญง) เขตการปกครอง (ในเขต/นอกเขตเทศบาล) และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค (กรงเทพมหานคร

ภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

Page 62: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

45คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร : GATS ในปพ.ศ.2554น เปนการส�ารวจซ�าในพนทเดยวกนกบการส�ารวจ

ในปพ.ศ.2552โดยสมเลอกเขตแจงนบเดมหากแตสมเลอกครวเรอนตวอยางใหมทอยในเขตแจงนบนนๆทงน

เพอเปรยบเทยบขอคนพบระหวางปพ.ศ.2554กบปพ.ศ.2552ซงการส�ารวจทง2รอบนใชแผนการสมตวอยาง

แบบแบงชนภม 3ขน (Three-stage stratifiedcluster sampling) โดยเรมตนดวยการจ�าแนกประชากรเปา

หมายออกเปน9ชนภม(Strata)ตามสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค5ภมภาคไดแกกรงเทพมหานครภาคกลาง

ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต จากนน ในแตละภมภาคจะถกจดแบงตามเขตการปกครอง

2เขตไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

1.1 หนวยตวอยางขนทหนง (Primary Sampling Unit: PSU) เปนเขตแจงนบ (Enumeration

area:EA)เปนด�าเนนการเลอกเขตแจงนบตวอยางดวยวธการเลอกตวอยางโดยใชความนาจะเปนทเปนสดสวน

กบขนาด(ProbabilityProportionaltoSize:PPS)ส�าหรบกรอบตวอยาง(Samplingframe)ในขนทหนงน

คอ บญชเขตส�ามะโนประชากร ป พ.ศ. 2553 ทไดรบการปรบปรงใหเปนปจจบนตอเนองเปนประจ�าทกป

โดยส�านกงานสถตแหงชาตและส�านกงานสถตจงหวดนอกจากนถาเขตแจงนบใดมครวเรอนมากกวา300ครว

เรอนเขตแจงนบนนๆจะถกแบงเพอใหมครวเรอนไมเกน150ครวเรอนตอ1เขตแจงนบและถาเขตแจงนบใดม

ครวเรอนนอยกวา70ครวเรอนจะน�าเขตแจงนบนนไปรวมกบเขตแจงนบทอยตดกนทงนเพอใหแตละเขตแจงนบ

มขนาดทเหมาะสมและใกลเคยงกน

1.2 การเลอกตวอยางขนทสอง (Secondary Sampling Unit : SSU) หนวยตวอยางขนน คอ

ครวเรอนสวนบคคล โดยมกรอบตวอยาง คอ บญชรายชอครวเรอนสวนบคคลซงมาจากการนบจด (Listing)

ทรบผดชอบ โดยส�านกงานสถตแหงชาตในสวนกลาง และส�านกงานสถตจงหวด และท�าการเลอกครวเรอน

สวนบคคลตวอยางดวยวธการสมแบบมระบบ(SystematicSamplingSelection:SYS)โดยกรงเทพมหานคร

ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลด�าเนนการเลอกครวเรอนตวอยางจ�านวน18,16และ28ครวเรอนตอ

EAตวอยางตามล�าดบ

1.3 การเลอกตวอยางขนทสาม(TertiarySamplingUnit:TSU)หนวยตวอยางขนนคอสมาชก

ทมอาย15ปขนไปทอาศยอยในครวเรอนสวนบคคล(Eligiblesamplingunit)โดยมกรอบตวอยางคอบญช

รายชอสมาชกทมอาย15ปขนไปในครวเรอนสวนบคคลตวอยางจากนนโปรแกรมส�าเรจรปทพฒนาขนเพอเกบ

รวบรวมขอมลในPocketPCจะท�าการสมตวอยางอยางงาย(SimpleRandomSampling:SRS)เพอเลอก

สมาชกทมอาย15ปขนไปเปนตวอยางจ�านวน1คนตอ1ครวเรอน

2. ขนาดประชากร:จ�านวนครวเรอนตวอยาง21,488ครวเรอนและจ�านวนบคคลตวอยางจ�านวน

20,606คน

3. เครองมอส�ารวจ : ใชแบบสอบถาม GATS เปนแบบสอบถามมาตรฐานทพฒนา โดยนกวชาการ

และผเชยวชาญจากศนยควบคมและปองกนโรคแหงสหรฐอเมรกาองคการอนามยโลก และหนวยงานเครอขาย

Page 63: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

46คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ซงใชในทกประเทศทเขารวมการส�ารวจGATSเพอเปนฐานขอมลส�าหรบการเปรยบเทยบระหวางประเทศดงนน

แบบสอบถามนจงแบงเปน2สวนหลกดงน

3.1 แบบสอบถามครวเรอนขอค�าถามสวนนเปนการรวบรวมขอมลสมาชกทกคนในครวเรอนตวอยาง

ทอยประจ�าอยางนอย3เดอนในชวง12เดอนทผานมาเพอจดท�าบญชรายชอสมาชกทมอาย

15ปบรบรณขนไปจากนนโปรแกรมส�าเรจรปทพฒนาไวในเครองPocketPCรนHPhx2490c

จะสมเลอกสมาชกตวอยางเพอเปนผใหขอมลในแบบสอบถามรายบคคลโดยอตโนมต

3.2 แบบสอบถามรายบคคล

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:เปนการสมภาษณทางวาจาโดยตรงไมยนยอมใหใชตวแทน(Non-proxy)

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ :

ระดบประเทศ ไดแก คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล, กรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข,ส�านกงานสถตแหงชาต,ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.),ส�านกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และมลนธรณรงคเพอการไมสบบหร (มสบ.) รปแบบการท�างานรวมกน

ระหวางองคกร/ หนวยงานในระดบประเทศเชนน จงเปนแบบคณะท�างานรวม โดยม อ.ดร. ศรณญา เบญจกล

คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดลเปนผรบผดชอบหลกในฐานะPrincipleinvestigatorทงใน2รอบ

การส�ารวจ

ระดบนานาประเทศไดแกCDC,CDCFoundation,JohnsHopkinsBloombergSchoolof

PublicHealth,RITinternational,UniversityofNorthCarolinaGillingsSchoolofPublicHealth,

WHOHQ,WHO SEARO,WCO Thailand, RTI รปแบบการท�างานขององคกร/หนวยงานระดบนานาชาต

เปนคณะท�างานสนบสนนเชงเทคนค(Technicalsupport)โดยมDr.JasonHsia,CDCท�าหนาทรบผดชอบทม

ส�ารวจของประเทศไทย

ผสนบสนน :

Bloomberg Philanthropies โดยสนบสนนผาน CDC Foundation และสนบสนนงบประมาณ

บางสวนจากกรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสขและศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ(ศจย.)

Page 64: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

47คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2552

หลกการและเหตผล : ประเทศไดรวมลงนามในกรอบอนสญญาวาดวยการควบคมยาสบ องคการอนามยโลก

เมอป พ.ศ. 2546 เปนประทศท 38 ของโลก และเปนประเทศแรกในภมภาคเอเชยและแปซฟกทใหสตยาบน

เขาเปนภาคกรอบอนสญญาฯดงกลาวในประเทศไทยนนไดด�าเนนการส�ารวจการสบบหรในเยาวชนเปนครง

แรกในปพ.ศ.2547ส�าหรบปพ.ศ.2552เปนครงท2ภายใตโครงการGlobalYouthTobaccoSurvey

(GYTS),2009โดยเปนการด�าเนนการจากการส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนสามารถวดความส�าเรจในกรอบ

อนสญญาวาดวยการควบคมยาสบองคการอนามยโลกภายใตมาตรา20ดงน1)การเฝาระวงและการแลกเปลยน

ขอมล 2) ความชกของการบรโภคยาสบ 3) การไดรบควนยาสบทผอนสบ 4) การควบคมการบรโภคยาสบใน

โรงเรยน5)การเลกบรโภคยาสบ6)การหามอยางเตมรปแบบเพอไมใหมการโฆษณาผลตภณฑยาสบการสงเสรม

การขายและการไดรบการสนบสนนโดยธรกจยาสบและ7)การเขาถงยาสบของเยาวชน

การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2552 น มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมอทธพล

ตอการบรโภคยาสบในเยาวชนไดแกการไดรบควนบหรมอสองการเขาถงการบรโภคยาสบการเลกบรโภคยาสบ

หลกสตรการเรยนการสอนในโรงเรยนทเกยวของกบการบรโภคยาสบการโฆษณาประชาสมพนธยาสบและทศนคต

ทมตอการบรโภคยาสบ

กลมประชากรเปาหมาย:นกเรยนอาย13–15ปในโรงเรยนสงกดส�านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน

และส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนชนมธยมศกษาปท1ถงมธยมศกษาปท3เฉพาะโรงเรยน

ทมจ�านวนนกเรยนมากกวา40คน

ป และชวงเดอนทเกบขอมล:ชวงเดอนมถนายน–สงหาคมพ.ศ.2552

ระดบความเปนตวแทน:ระดบประเทศระดบภาค(ภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

และกรงเทพมหานคร

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร :เปนการสมตวอยางแบบใชหลกความนาจะเปนดวยแผนการสมแบบกลมสอง

ชน(Two-stageclusterrandomsampling)ซงมขนตอนดงน

1.1 การสมชนท1:โรงเรยนทมจ�านวนนกเรยนมากกวา40คนถกสมเลอกตามสดสวนจ�านวน

นกเรยนในโรงเรยน(25โรงเรยนตอภาค)รวมทงหมด125โรงเรยน

1.2การสมขนท2:หองเรยนถกสมและนกเรยนทกคนในหองทถกสมเปนผตอบแบบสอบถาม

Page 65: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

48คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขนาดประชากร :นกเรยนตวอยางทงหมดจ�านวน10,706คน

3. เครองมอส�ารวจ:แบบสอบถามทพฒนาโดยคณะผเชยวชาญดานการปองกนและควบคมการบรโภค

ยาสบในประเทศไทย และไดรบความเหนชอบจากศนยปองกนควบคมโรค ประเทศสหรฐอเมรกา ประกอบดวย

8สวนคอ1)พฤตกรรมการสบบหรและการใชผลตภณฑยาสบอนๆ2)การมบดามารดาหรอผปกครองและ

เพอสนทสบบหร3)การไดรบควนยาสบทบคคลอนสบ4)การเขาถงการบรโภคยาสบ5)การไดรบขอมลขาวสาร

และการโฆษณาประชาสมพนธเกยวกบยาสบ6)การเลกบรโภคยาสบ7)หลกสตรการเรยนการสอนในโรงเรยน

ถงอนตรายจากการบรโภคยาสบและ8)ทศนคตทมตอการบรโภคยาสบและผลกระทบจากการบรโภคยาสบ

4. วธการเกบรวบรวมขอมล : ตอบแบบสอบถามดวยตนเอง (Self - administered) ดวยความ

สมครใจ

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:ส�านกโรคไมตดตอกรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

ผ สนบสนน : ศนยปองกนและควบคมโรคแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา องคการอนามยโลก

ประจ�าประเทศไทย, ศนย ว จยและจดการความร เพอการควบคมยาสบ คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยมหดลและกระทรวงศกษาธการ

Page 66: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

49คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2558

หลกการและเหตผล:การส�ารวจการบรโภคยาสบของเยาวชนระดบโลก(GlobalYouthTobaccoSurvey:

GYTS)เปน1ใน4โครงการภายใตระบบเฝาระวงการบรโภคยาสบระดบโลก(GlobalTobaccoSurveillance

System : GTSS) ทประกอบดวยการส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก (Global Adult Tobacco

Survey:GATS)การส�ารวจการบรโภคยาสบในบคลากรครในโรงเรยน(GlobalSchoolPersonnelSurvey:

GSPS) การส�ารวจการบรโภคยาสบของนกศกษาวชาชพสขภาพ (Global Health Professional Students:

GHPS)และGYTSทงนGTSSเปนระบบเฝาระวงฯทพฒนาขนจากความรวมมอของศนยควบคมและปองกนโรค

แหงสหรฐอเมรกา(CenterforDiseaseControl:CDC)และองคกรภาคระดบนานาชาตโดยมเปาหมายสงสด

เพอพฒนาระบบเฝาระวงการบรโภคยาสบใหมมาตรฐานในระดบสากลรวมถงการบรรลเปาหมายการด�าเนนงาน

ตามกรอบอนสญญาวาดวยการควบคมยาสบขององคการอนามยโลก(WHOFCTC)ขอ20การวจยและเฝาระวง

ผลกระทบจากการบรโภคยาสบและขอ21การรายงานขอมลและผลการด�าเนนการตามมาตราตางๆของประเทศ

สมาชก

การเขาใจสภาพปญหาและปจจยทมอทธพลตอเยาวชนกลมอาย13-15ปซงเปนกลมประชากรทเรม

เขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายโดยธรกจยาสบสรางกลยทธทน�า

เสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชนมากขนจงอาจจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม

ไดโดยงายและจะท�าใหเยาวชนกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมาการส�ารวจGYTSจะท�าใหทราบแนว

โนมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชน

กลมประชากรเปาหมาย : เยาวชนไทยอายระหวาง 13 - 15 ป หรอนกเรยนในโรงเรยนสงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน สงกดส�านกงานประสาน

งานและพฒนาการจดการศกษาทองถนส�านกการศกษาเมองพทยาส�านกการศกษากรงเทพมหานคร

ปทเกบขอมล:เดอนพฤศจกายน-ธนวาคมพ.ศ.2558

ระดบความเปนตวแทนในป พ.ศ. 2558:สามารถน�าเสนอผลภาพรวมในระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผล

จ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)ชนเรยน(ม.1ม.2และม.3)และอาย(13ป14ปและ15ป)

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย11ปขนไปทสบบหรและหรอดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร:คอประชาชนทมอาย13-15ปทกคนทลงทะเบยนเรยนในโรงเรยนและอาศยอย

ในประเทศไทยแผนการสมตวอยางทใชเปนแบบการส�ารวจภาคตดขวางการสมเปนแบบกลม2ขน(Two–

Stageclustersampling)

Page 67: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

50คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.1 การสมขนท1:โรงเรยนทมจ�านวนมากกวา40คนถกสมคดเลอกตามสดสวนจ�านวนนกเรยน

ในโรงเรยนรวมทงสน31โรงเรยน

1.2 การสมขนท2:หองเรยนถกสมและนกเรยนทกคนในหองทถกสมเปนผตอบแบบสอบถาม

2. ขนาดประชากร :นกเรยนตวอยางทงหมดอยางนอยประมาณ1,500คนอยระหวางด�าเนนการ

3. เครองมอทใชเกบขอมล : แบบสอบถาม (กระดาษ) โดยไดมการประชมรวมกบผใชขอมล

ของหนวยงานตางๆ (ไดแก ส�านกโรคไมตดตอศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคมโรคไมตดตอ

ส�านกควบคมการบรโภคยาสบกรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข,ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคม

ยาสบ คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดล เปนตน) ในการพจารณาขอค�าถามตางๆ ประกอบดวย

ขอค�าถามหลกทน�ามาใชทกขอและขอค�าถามทประเทศพจารณาเลอกเขามาใชในการส�ารวจ

4. วธการเกบขอมล:ตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self-administered)ดวยความสมครใจ

ผ สนบสนน : ศนยปองกนและควบคมโรคแหงชาต, ส�านกงานองคการอนามยโลกประจ�าประเทศไทย,

ส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค, ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคมโรคไมตดตอ

กรมควบคมโรค,ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ,คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดล,

กระทรวงศกษาธการ,องคการปกครองสวนทองถนและส�านกการศกษากรงเทพมหานคร

Page 68: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

51คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร พ.ศ. 2556

หลกการและเหตผล:ส�านกงานสถตแหงชาตไดจดเกบขอมลดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

เปนครงแรกปพ.ศ.2548ด�าเนนการส�ารวจทก4ปคอปพ.ศ.25482552และ2556โดยผนวกขอถามกบ

แบบส�ารวจอนามยและสวสดการ พ.ศ. 2556 และสบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญ

เปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหปพ.ศ.2545เปนปแหงการเรมตน

รณรงค สขภาพทวไป เพอใหประชาชน องคกร หนวยงาน ทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามา

มสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแล สขภาพตนเอง ครอบครว ชมชน เพอการมสขภาพทด

ภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทาง

โภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย5อ.(อาหารออกก�าลงกายอารมณ

อนามยชมชนและอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

กลมประชากรเปาหมาย : บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

ทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:เดอนมนาคมพ.ศ.2556

ระดบความเปนตวแทน:กลมอายเพศจ�าแนกตามเขตการปกครองภาคและทวราชอาณาจกร

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย6ปขนไป

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร:แผนการสมตวอยางทใชเปนแบบแบงชนภมสองขน(Stratifiedtwo–stage

sampling) โดยมกรงเทพมหานคร และจงหวดเปนสตราตม เขตแจงนบ (Enumeration Area: EA)

เปนหนวยตวอยางขนทหนงและครวเรอนสวนบคคลเปนหนวยตวอยางขนทสอง

1.1 การจดสตราตม : กรงเทพมหานคร และจงหวดเปนสตราตม ซงมทงสน 77 สตราตม

และในแตละสตราตม(ยกเวนกรงเทพมหานคร)ไดท�าการแบงออกเปน2สตราตมยอยตามลกษณะการปกครอง

ของกรมการปกครองคอในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

1.2 การเลอกตวอยางขนทหนง:จากแตละสตราตมยอยหรอแตละเขตการปกครองไดท�าการเลอก

EAตวอยางอยางอสระตอกนโดยใหความนาจะเปนในการเลอกเปนปฏภาคกบจ�านวนครวเรอนของEAนนๆ

ไดจ�านวนตวอยางทงสน1,990EAจากทงสนจ�านวน127,460EAซงกระจายไปตามภาคและเขตการปกครอง

Page 69: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

52คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.3 การเลอกตวอยางขนทสอง :

ในขนนเปนการเลอกครวเรอนตวอยางจากครวเรอนสวนบคคลทงสนในบญชรายชอครวเรอน

ซงไดจากการนบจดในแตละEAตวอยางดวยวธการสมแบบมระบบโดยก�าหนดขนาดตวอยางดงน

- ในเขตเทศบาล :ก�าหนด15ครวเรอนตวอยางตอEA

- นอกเขตเทศบาล :ก�าหนด12ครวเรอนตวอยางตอEA

กอนทจะท�าการเลอกครวเรอนตวอยาง ไดมการจดเรยงรายชอครวเรอนสวนบคคลใหมตาม

ขนาดครวเรอนซงวดดวยจ�านวนสมาชกในครวเรอนและประเภทครวเรอนเชงเศรษฐกจ

จ�านวนครวเรอนสวนบคคลตวอยางทงสนทตองท�าการแจงนบจ�าแนกตามภาคและเขตการปกครอง

2. ขนาดประชากร :จ�านวนครวเรอนตวอยาง27,960ครวเรอน

3. เครองมอส�ารวจ :แบบสอบถามดวยกระดาษทออกแบบเองโดยไดมการประชมกบผใชขอมลของ

หนวยงานตางๆ

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:การสมภาษณทางวาจาโดยตรง(Facetoface)

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:ส�านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผสนบสนน : -

Page 70: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

53คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจสถานการณเดกและสตรในประเทศไทย

(Multiple-Indicator Cluster Survey—MICS)

หลกการและเหตผล :ส�านกงานสถตแหงชาตรวมกบองคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาตหรอองคการยนเซฟ

และหนวยงานอนๆจดท�าแบบส�ารวจนขนโดยมวตถประสงคเพอใหมขอมลส�าหรบใชในการประเมนสถานการณ

ของเดกและสตรในประเทศไทยรวมทงจดท�าตวชวดทใชในการตดตามความกาวหนาตามเปาหมายระดบชาตและ

นานาชาตของครวเรอนในดานโภชนาการนมแมและอาหารตามวยการไดรบวคซนสขอนามยอนามยการเจรญ

พนธการศกษาความรนแรงและโรคตดตอเอชไอวเอดส

กลมประชากรเปาหมาย:ครวเรอนสวนบคคลในทกจงหวดทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล :

MICS3 : ชวงเดอนธนวาคม2548–กมภาพนธ2549 (ระดบทวประเทศ)และธนวาคม2548–

พฤษภาคม2549(ระดบ26จงหวด)

MICS4:ชวงเดอนกนยายน–พฤศจกายน2555

MICS5:ชวงเดอนตลาคม2558–มกราคม2559

ระดบความเปนตวแทน:

MICS3:ระดบจงหวด26จงหวด(กรงเทพมหานครระยองสระแกวราชบรกาญจนบรเชยงใหม

นานพะเยาเชยงรายแมฮองสอนตากศรสะเกษอบลราชธานขอนแกนนครพนมมกดาหารกระบพงงาภเกต

ระนองสงขลาสตลตรงปตตานยะลาและนราธวาส)ระดบภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองระดบภาค4ภาค

(กลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอใต)และระดบทวประเทศ

MICS4 : ระดบภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองระดบภาค5ภาค (กรงเทพมหานครกลาง เหนอ

ตะวนออกเฉยงเหนอใต)และระดบทวประเทศ

MICS5 : ระดบจงหวด15จงหวด (กรงเทพมหานครราชบรกาญจนบรแมฮองสอนตากบรรมย

ศรสะเกษยโสธรกาฬสนธนครพนมสงขลาสตลปตตานยะลาและนราธวาส)ระดบภาคจ�าแนกตามเขตการ

ปกครองระดบภาค5ภาค(กรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอใต)และระดบทวประเทศ

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร:MICS3–MICS5ใชเทคนคการสมตวอยางแบบแบงชนภมสองขน(Stratified

two-stageSampling)มจงหวดเปนสตราตม(Stratum)ซงมทงสน77สตราตมและในแตละสตราตม(จงหวด)

ไดแบงออกเปน2สตราตมยอยตามเขตการปกครองคอในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลโดยมเขตแจงนบ

(ส�าหรบในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล)เปนตวอยางขนท1และครวเรอนสวนบคคลเปนตวอยางขนท2

Page 71: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

54คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ขนาดประชากร :

MICS3 :จ�านวนครวเรอนตวอยาง43,470ครวเรอนตวอยาง (ระดบจงหวดเพมอก30,960ครว

เรอนตวอยาง)

MICS4:จ�านวนครวเรอนตวอยาง26,850ครวเรอนตวอยาง

MICS5:จ�านวนครวเรอนตวอยาง34,580ครวเรอนตวอยาง(รวมระดบจงหวด)

3. เครองมอส�ารวจ :

3.1 MICS3 : แบบกระดาษ ทสวนใหญมการออกแบบสอบถามตามมาตรฐานจาก UNICEF

และมบางขอถามมการเพมโดยออกแบบเองตามทผใชขอมลสนใจเอง โดยไดมการประชมกบผใชขอมลของ

หนวยงานทเกยวของ

3.2 MICS4 : แบบส�ารวจอเลกทรอนกสดวยแทบเลตทมการจดจางบรษทในการพฒนาโปรแกรม

บนทกขอมลซงขอถามสวนใหญมการออกแบบสอบถามตามมาตรฐานจากUNICEFและมบางขอถามมการเพม

โดยออกแบบเองตามทผใชขอมลสนใจโดยไดมการประชมกบผใชขอมลของหนวยงานทเกยวของ

3.3 MICS5:แบบส�ารวจอเลกทรอนกสดวยแทบเลตดวยโปรแกรมCSProทพฒนาโดยUNICEF

ซงขอถามสวนใหญมการออกแบบสอบถามตามมาตรฐานจากUNICEFและมบางขอถามมการเพมโดยออกแบบ

เองตามทผใชขอมลสนใจเองโดยไดมการประชมกบผใชขอมลของหนวยงานทเกยวของ

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:MICS3-MICS5เปนการสมภาษณทางวาจาโดยตรง(Facetoface)

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:ส�านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผสนบสนน:องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต(UNICEF),กระทรวงสาธารณสข,ส�านกงานกองทน

สนบสนนการเสรมสรางสขภาพ (สสส.), ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) และส�านกงานพฒนา

นโยบายสขภาพระหวางประเทศ(IHPP)

Page 72: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

55คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต

พ.ศ. 2554

หลกการและเหตผล:ส�านกงานสถตแหงชาตไดด�าเนนการจดท�าการส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลง

กายของประชากรเปนครงแรกเมอปพ.ศ.2544และการส�ารวจในปพ.ศ.2554นเปนการส�ารวจครงท4โดยได

ผนวกขอถามกบแบบขอถามโครงการส�ารวจอนามยและสวสดการเพอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบจ�านวนประชากร

ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายลกษณะทางประชากรและพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากร

ขอมลดงกลาวสามารถน�าไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการ ตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงาน

ของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการ

ดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ

กลมประชากรเปาหมาย : บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

ทวประเทศ

ปและชวงเดอนทเกบขอมล:เดอนมนาคมพ.ศ.2554

ระดบความเปนตวแทน:กลมอายเพศภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองภาคและทวราชอาณาจกร

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร:แผนการสมตวอยางทใชเปนแบบแบงชนภมสองขน(Stratifiedtwo–stage

sampling)โดยมกรงเทพมหานครและจงหวดเปนสตราตมชมรมอาคาร(ในเขตเทศบาล)และหมบาน(นอกเขต

เทศบาล)เปนหนวยตวอยางขนทหนงและครวเรอนสวนบคคลเปนหนวยตวอยางขนทสอง

1.1 การจดสตราตมกรงเทพมหานครและจงหวดเปนสตราตมซงมทงสน76สตราตมและใน

แตละสตราตม (ยกเวนกรงเทพมหานคร) ไดท�าการแบงออกเปน 2 สตราตมยอย ตามลกษณะการปกครอง

ของกรมการปกครองคอในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

1.2 การเลอกตวอยางขนทหนง : จากแตละสตราตมยอย หรอแตละเขตการปกครอง ไดท�าการ

เลอกชมรมอาคาร/หมบานตวอยางอยางอสระตอกนโดยใหความนาจะเปนในการเลอกเปนปฏภาคกบจ�านวน

ครวเรอนของชมรมอาคาร/หมบานนนๆไดจ�านวนตวอยางทงสน1,932ชมรมอาคาร/หมบานจากทงสน

จ�านวน109,966ชมรมอาคาร/หมบานซงกระจายไปตามภาคและเขตการปกครอง

Page 73: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

56คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.3 การเลอกตวอยางขนทสอง :ในขนนเปนการเลอกครวเรอนตวอยางจากครวเรอนสวนบคคล

ทงสน ในบญชรายชอครวเรอน ซงไดจากการนบจดในแตละชมรมอาคาร/หมบานตวอยาง ดวยวธการสมแบบม

ระบบโดยก�าหนดขนาดตวอยางดงน

ในเขตเทศบาล :ก�าหนด15ครวเรอนตวอยางตอชมรมอาคาร

นอกเขตเทศบาล :ก�าหนด12ครวเรอนตวอยางตอหมบาน

กอนทจะท�าการเลอกครวเรอนตวอยาง ไดมการจดเรยงรายชอครวเรอนสวนบคคลใหมตามขนาด

ครวเรอน ซงวดดวยจ�านวนสมาชกในครวเรอน และประเภทครวเรอนเชงเศรษฐกจ จ�านวนครวเรอนสวนบคคล

ตวอยางทงสนทตองท�าการแจงนบจ�าแนกตามภาคและเขตการปกครอง

2. ขนาดประชากร:จ�านวนครวเรอนตวอยาง26,520ครวเรอน

3. เครองมอส�ารวจ : แบบสอบถามดวยกระดาษทออกแบบเองโดยไดมการประชมกบผใชขอมล

ของหนวยงานตางๆ

4. วธการเกบรวบรวมขอมล:การสมภาษณทางวาจาโดยตรง(Facetoface)

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ: ส�านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผสนบสนน : -

Page 74: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

57คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 และโรคความดนโลหตสง

ของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาล

ในพนทกรงเทพมหานคร

หลกการและเหตผล : ประชากรไทยในปจจบนก�าลงประสบปญหาโรคเรอรงทเกยวของกบการไมปฏบตตน

ตามพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมเชนรบประทานอาหารทมประโยชนอยางเหมาะสมออกก�าลงกายแบบแอโรบค

จากสภาวการณปจจบนนเองกอเกดปจจยเสยงดานสขภาพมากมายท�าใหประชาชนคนไทยมแนวโนมเจบปวยดวย

โรคเรอรงมากขนนนกคอโรคเบาหวานและความดนโลหตสงจากการส�ารวจของกระทรวงสาธารณสขในป2552

พบวามคนไทยปวยเปนโรคเบาหวานมกกวา3.5ลานคนและเสยชวตเฉลยปละเกอบ8,000รายนอกจากนน

การเกดภาวะแทรกซอนของโรคเหลานทสงผลใหคณภาพชวตของผปวยตกต�าและผปวยในบางพนทของประเทศ

ยงขาดโอกาสในการเขาถงบรการทมมาตรฐานทควรจะไดรบตามสทธ เนองมาจาก การขาดแคลนบคลากรทาง

การแพทยโดยเฉพาะทมบรการเฉพาะโรค การขาดแพทยผเชยวชาญเฉพาะสาขา การกระจกตวของแพทย

ในโรงพยาบาลขนาดใหญ การขาดอปกรณในการตรวจคดกรองหรออปกรณทใชในการตรวจรกษา เปนตน ซง

ปญหาเหลานตองอาศยเวลาในการแกปญหาอยางตรงจดและเหมาะสม

ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต มหนาทในการซอบรการดานสขภาพจากหนวยงานทใหบรการ

และมหนาทในการตรวจประเมนคณภาพการบรการผปวยกลมโรคนของหนวยบรการควบคไปดวยโดยมกองทน

บรหารจดการโรคเรอรงด�าเนนการตามแผนงานในการด�าเนนการประเมนคณภาพการใหบรการการดแลผปวย

โรคเบาหวานและความดนโลหตสงเพอจะไดทราบถงขนาดของปญหาการดแลทไมไดมาตรฐานของหนวยบรการ

ดานสขภาพเนองดวยปจจยตางขางตนดงกลาวแลวอยางแทจรง และสามารถใหการสนบสนน ชวยเหลอในการ

พฒนาระบบการดแลใหไดตามมาตรฐานทก�าหนดตอไปเครอขายวจยคลนกสหสถาบน(CRCN)ตอมาไดเปลยน

ชอเปนมลนธสงเสรมวจยทางการแพทย(MedResNet)เปนองคกรหนงไดเลงเหนความส�าคญและตดสนใจศกษา

วจยโครงการนครงแรกเมอปพ.ศ.2553ด�าเนนการประเมนผลทกปจนถงปพ.ศ.2558เปนปสดทายทจะไดรบ

ทนสนบสนนจากส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

กลมประชากรเปาหมาย :

ป2553-2554:ผปวยโรคเบาหวานชนดท2และผปวยโรคความดนโลหตสงทมารบบรการทหนวยบรการ

ในเครอขายหลกประกนสขภาพถวนหนามากกวา12เดอนขนไปเพศชายหรอหญงทมอายตงแต20ปขนไปทม

สตสมปชชญญะสมบรณและไมมอาการเจบปวยทางจต

ป2555-2558:ผปวยโรคเบาหวานชนดท2และผปวยโรคความดนโลหตสงทมารบบรการทหนวยบรการ

ในเครอขายหลกประกนสขภาพถวนหนามากกวา12เดอนขนไป

ปและชวงเดอนทเกบขอมล :

ปพ.ศ.2553:เดอนกรกฎาคม–กนยายน

ปพ.ศ.2554:เดอนสงหาคม–กนยายน

Page 75: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

58คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ปพ.ศ.2555:เดอนพฤษภาคม–กรกฎาคม

ปพ.ศ.2556:เดอนพฤษภาคม–กรกฎาคม

ปพ.ศ.2557:เดอนมนาคม–พฤษภาคม

ปพ.ศ.2558:เดอนกมภาพนธ–พฤษภาคม

ระดบความเปนตวแทน:ระดบจงหวด

กรอบของตวชวด : -

ระเบยบวธวจย :

1. ป พ.ศ. 2553

1.1 การสมประชากร:Proportionaltosizestratifiedclustersamplingการสมโรงพยาบาล

ในแตละจงหวดจะจ�าแนกตามประเภทและขนาดของโรงพยาบาล (จ�านวนเตยง) จ�านวน250แหงทวประเทศ

ดงน

โรงพยำบำลศนยหรอโรงพยำบำลทวไป(รพศ.หรอรพท.)ทงประเทศมจ�านวนทงสน94แหง

ในแตละจงหวดจะถกสมเลอกเพยง1โรงพยาบาลเทานน

โรงพยำบำลชมชน (รพช.)ซงในแตละจงหวดจะมรพช.หลายแหงทวประเทศมรพช.จ�านวน

ทงสน736แหงจะถกสมจ�าแนกตามขนาดของโรงพยาบาล(จ�านวนเตยง)ซงจ�าแนกกลมตามขนาดโรงพยาบาล

ดงนกลมท1รพช.ขนาด≤60เตยงกลมท2รพช.ขนาด>60เตยงขนไป

ทงนการสมเลอกโรงพยาบาลชมชน(รพช.)ในแตละจงหวดจะไดรพช.ทงกลมท1และกลมท

2ซงจ�านวนรพช.ในแตละกลมทสมไดจะขนกบสดสวนจ�านวนรพช.ทอยในเครอขายหลกประกนสขภาพถวน

หนาในแตละจงหวดยกเวนกรณทจงหวดนนๆมขนาดรพช.เพยงกลมเดยว

อกทงจ�านวนผปวยโรคเบาหวานชนดท2(Type2DM)และผปวยโรคความดนโลหตสง(HT)

จะถกสมแยกกนใหไดจ�านวนทเหมาะสมตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนรบบรการในรพช.ทอยในเครอขาย

หลกประกนสขภาพถวนหนาในแตละจงหวด

ส�าหรบ กรงเทพมหานคร เนองจากมระบบบรการทหลากหลาย จงยงไมไดท�าการส�ารวจ

ในปน

1.2 ขนาดประชากร:ผปวยโรคเบาหวานชนดท2และผปวยโรคความดนโลหตสงรวม53,993คน

1.3 เครองมอส�ารวจ : แบบบนทกขอมลผปวย (CRF) ทระบถงตวชวดผลลพธการใหบรการตาม

มาตรฐานการดแลรกษาผปวยเบาหวานชนดท2ทก�าหนดโดยTowardClinicalExcellence’Network(TCEN)

และตวชวดผลลพธการใหบรการตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคความดนโลหตสง

1.4 วธการเกบรวบรวมขอมล:เจาหนาททมวจยในโรงพยาบาลจะเปนผด�าเนนการ

Page 76: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

59คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

2. ป พ.ศ. 2554

2.1 การสมประชากร:Proportionaltosizestratifiedclustersamplingการสมโรงพยาบาล

ในแตละจงหวดจะจ�าแนกตามประเภทและขนาดของโรงพยาบาล (จ�านวนเตยง) จ�านวน548แหงทวประเทศ

ดงน

โรงพยำบำลศนยหรอโรงพยำบำลทวไป (รพศ. หรอ รพท.)ทงประเทศมจ�านวนทงสน94แหง

ทวประเทศผวจยจะด�ำเนนกำรวจยในทกแหง (โดยไมสมเลอก)

โรงพยำบำลชมชน (รพช.)ซงในแตละจงหวดจะมรพช.หลายแหงทวประเทศมรพช.จ�านวน

ทงสน717แหงจะถกสมจ�าแนกตามขนาดของโรงพยาบาล(จ�านวนเตยง)ซงจ�าแนกกลมตามขนาดโรงพยาบาล

ดงนกลมท1รพช.ขนาด10และ30เตยงกลมท2รพช.ขนาด60เตยงกลมท3รพช.ขนาด90และ

120เตยง

ทงนการสมเลอกโรงพยาบาลชมชน (รพช.) จะสมเลอกในสดสวน 70:20:10 (ซงเปนสดสวน

ภาพรวมของรพช.ในแตละกลม)อกทงจ�านวนผปวยโรคเบาหวานชนดท2(Type2DM)และผปวยโรคความดน

โลหตสง (HT)จะถกสมแยกกนใหไดจ�านวนทเหมาะสมตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนรบบรการในรพช.

นน

ส�าหรบกรงเทพมหานคร การสมเลอกโรงพยาบาลจะจ�าแนกตามประเภท สงกด และขนาด

จ�านวนเตยงของโรงพยาบาลโดยหลกการเดยวกนกบ รพช. กลาวคอ ค�านวณขนาดตวอยางและจ�านวนหนวย

บรการตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนในแตละกลมดงนกลมท1โรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข

กลมท2โรงพยาบาลสงกดกรงเทพมหานครกลมท3โรงพยาบาลเอกชนและกลมท4คลนกจะไดจ�านวนหนวย

บรการในสวนของกทม.จ�านวน52แหง แลวค�านวณขนาดตวอยางตามสดสวนผปวยทมาลงทะเบยนกบหนวย

บรการในกลมตางๆและกระจายจ�านวนตวอยางตามสดสวนในแตละหนวยบรการจนไดขนาดตวอยางของแตละ

หนวยบรการทอยในขายการวจย

2.2 ขนาดประชากร:ผปวยโรคเบาหวานชนดท2และผปวยโรคความดนโลหตสงรวม56,740คน

2.3 เครองมอส�ารวจ : แบบบนทกขอมลผปวย (CRF) ทระบถงตวชวดผลลพธการใหบรการตาม

มาตรฐานการดแลรกษาผปวยเบาหวานชนดท2ทก�าหนดโดยTowardClinicalExcellence’Network(TCEN)

และตวชวดผลลพธการใหบรการตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคความดนโลหตสง

2.4 วธการเกบรวบรวมขอมล:เจาหนาททมวจยในโรงพยาบาลจะเปนผด�าเนนการ

3. ป พ.ศ. 2555

3.1 การสมประชากร:Proportionaltosizestratifiedclustersamplingการสมโรงพยาบาล

ในแตละจงหวดจะจ�าแนกตามประเภทและขนาดของโรงพยาบาล (จ�านวนเตยง) จ�านวน549แหงทวประเทศ

ดงน

โรงพยำบำลศนยหรอโรงพยำบำลทวไป (รพศ. หรอ รพท.)ทงประเทศมจ�านวนทงสน94แหง

ทวประเทศผวจยจะด�าเนนการวจยในทกแหง(โดยไมสมเลอก)

โรงพยำบำลชมชน (รพช.)ซงในแตละจงหวดจะมรพช.หลายแหงทวประเทศมรพช.จ�านวน

ทงสน717แหงจะถกสมจ�าแนกตามขนาดของโรงพยาบาล(จ�านวนเตยง)ซงจ�าแนกกลมตามขนาดโรงพยาบาล

Page 77: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

60คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ดงนกลมท1รพช.ขนาด10และ30เตยงกลมท2รพช.ขนาด60เตยงกลมท3รพช.ขนาด90และ

120เตยง

ทงนการสมเลอกโรงพยาบาลชมชน (รพช.) จะสมเลอกในสดสวน 70:20:10 (ซงเปนสดสวน

ภาพรวมของ รพช. ในแตละกลม) อกทงจ�านวนผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 (Type 2 DM) และผปวยโรค

ความดนโลหตสง (HT)จะถกสมแยกกนใหไดจ�านวนทเหมาะสมตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนรบบรการ

ในรพช.นน

ส�าหรบกรงเทพมหานคร การสมเลอกโรงพยาบาลจะจ�าแนกตามประเภท สงกด และขนาด

จ�านวนเตยงของโรงพยาบาลโดยหลกการเดยวกนกบ รพช. กลาวคอ ค�านวณขนาดตวอยางและจ�านวนหนวย

บรการตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนในแตละกลมดงนกลมท1โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข

กลมท2โรงพยาบาลสงกดกรงเทพมหานครกลมท3โรงพยาบาลเอกชนและกลมท4คลนกจะไดจ�านวนหนวย

บรการในสวนของกทม.จ�านวน52แหง แลวค�านวณขนาดตวอยางตามสดสวนผปวยทมาลงทะเบยนกบหนวย

บรการในกลมตางๆและกระจายจ�านวนตวอยางตามสดสวนในแตละหนวยบรการจนไดขนาดตวอยางของแตละ

หนวยบรการทอยในขายการวจย

3.2 ขนาดประชากร : ผ ป วยโรคเบาหวานชนดท 2 และผ ป วยโรคความดนโลหตสงรวม

57,500คน

3.3 เครองมอส�ารวจ : แบบบนทกขอมลผปวย (CRF) ทระบถงตวชวดผลลพธการใหบรการตาม

มาตรฐานการดแลรกษาผปวยเบาหวานชนดท2ทก�าหนดโดยTowardClinicalExcellence’Network(TCEN)

และตวชวดผลลพธการใหบรการตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคความดนโลหตสง

3.4 วธการเกบรวบรวมขอมล:ซงเจาหนาททมวจยในโรงพยาบาลจะเปนผด�าเนนการ

4. ป พ.ศ. 2556

4.1 การสมประชากร:Proportionaltosizestratifiedclustersamplingการสมโรงพยาบาล

ในแตละจงหวดจะจ�าแนกตามประเภทและขนาดของโรงพยาบาล (จ�านวนเตยง) จ�านวน627แหงทวประเทศ

ดงน

โรงพยำบำลศนยหรอโรงพยำบำลทวไป (รพศ. หรอ รพท.)ทงประเทศมจ�านวนทงสน116แหง

ทวประเทศผวจยจะด�าเนนการวจยในทกแหง(โดยไมสมเลอก)

โรงพยำบำลชมชน (รพช.)ซงในแตละจงหวดจะมรพช.หลายแหงทวประเทศมรพช.จ�านวน

ทงสน717แหงจะถกสมจ�าแนกตามขนาดของโรงพยาบาล(จ�านวนเตยง)ซงจ�าแนกกลมตามขนาดโรงพยาบาล

ดงนกลมท1รพช.ขนาด10และ30เตยงกลมท2รพช.ขนาด60เตยงกลมท3รพช.ขนาด90และ120

เตยง

ทงนการสมเลอกโรงพยาบาลชมชน (รพช.) จะสมเลอกในสดสวน 70:20:10 (ซงเปนสดสวน

ภาพรวมของรพช.ในแตละกลม)อกทงจ�านวนผปวยโรคเบาหวานชนดท2(Type2DM)และผปวยโรคความดน

โลหตสง (HT)จะถกสมแยกกนใหไดจ�านวนทเหมาะสมตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนรบบรการในรพช.

นน

Page 78: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

61คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ส�าหรบกรงเทพมหานคร การสมเลอกโรงพยาบาลจะจ�าแนกตามประเภท สงกด และขนาด

จ�านวนเตยงของโรงพยาบาลโดยหลกการเดยวกนกบ รพช. กลาวคอ ค�านวณขนาดตวอยางและจ�านวนหนวย

บรการตามสดสวนของผปวยทมาลงทะเบยนในแตละกลมดงนกลมท1โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข

กลมท2โรงพยาบาลสงกดกรงเทพมหานครกลมท3โรงพยาบาลเอกชนและกลมท4คลนกจะไดจ�านวนหนวย

บรการในสวนของกทม.จ�านวน52แหง แลวค�านวณขนาดตวอยางตามสดสวนผปวยทมาลงทะเบยนกบหนวย

บรการในกลมตางๆและกระจายจ�านวนตวอยางตามสดสวนในแตละหนวยบรการจนไดขนาดตวอยางของแตละ

หนวยบรการทอยในขายการวจย

4.2 ขนาดประชากร:ผปวยโรคเบาหวานชนดท2และผปวยโรคความดนโลหตสงรวม62,867คน

4.3 เครองมอส�ารวจ : แบบบนทกขอมลผปวย (CRF) ทระบถงตวชวดผลลพธการใหบรการ

ตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยเบาหวานชนดท2ทก�าหนดโดยTowardClinicalExcellence’Network

(TCEN)และตวชวดผลลพธการใหบรการตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคความดนโลหตสง

4.4 วธการเกบรวบรวมขอมล:เจาหนาททมวจยในโรงพยาบาลจะเปนผด�าเนนการ

5. ป พ.ศ. 2557

5.1 การส มประชากร : การศกษาครงนแผนการส มตวอยางไดแบงออกเปน 2 สวนคอ

กรงเทพมหานครใชแผนการสมตวอยางแบบStratifiedtwo-stageclustersamplingและจงหวดทเหลอเปน

แบบStratifiedsinglestageclustersamplingโดยมกรงเทพมหานครและจงหวดอนๆ76จงหวดเปนชนภ

มหรอสตราตมประเภทรปแบบสตราตมยอยโรงพยาบาลเปนหนวยตวอยางขนทหนงและผปวยโรคเบาหวานชนด

ท2และผปวยโรคความดนโลหตสงทมารบบรการทหนวยบรการในเครอขายหลกประกนสขภาพถวนหนามากกวา

12เดอนขนไปเปนหนวยตวอยางขนสดทาย

5.2 ขนาดประชากร :ผปวยโรคเบาหวานชนดท2จ�านวน35,000คนและผปวยโรคความดน

โลหตสงจ�านวน35,000คน

5.3 เครองมอทใชเกบขอมล:แบบบนทกขอมลผปวย(CRF)ทระบถงตวชวดผลลพธการใหบรการ

ตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยเบาหวานชนดท2ทก�าหนดโดยTowardClinicalExcellence’Network

(TCEN)และตวชวดผลลพธการใหบรการตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคความดนโลหตสง

5.4 วธการเกบขอมล:เจาหนาททมวจยในโรงพยาบาลจะเปนผด�าเนนการ

6. ป พ.ศ. 2558

6.1 การส มประชากร : การศกษาครงนแผนการส มตวอยางไดแบงออกเปน 2 สวนคอ

กรงเทพมหานครใชแผนการสมตวอยางแบบStratifiedtwo-stageclustersamplingและจงหวดทเหลอเปน

แบบStratifiedsinglestageclustersamplingโดยมกรงเทพมหานครและจงหวดอนๆ76จงหวดเปนชนภ

มหรอสตราตมประเภทรปแบบสตราตมยอยโรงพยาบาลเปนหนวยตวอยางขนทหนงและผปวยโรคเบาหวานชนด

ท2และผปวยโรคความดนโลหตสงทมารบบรการทหนวยบรการในเครอขายหลกประกนสขภาพถวนหนามากกวา

12เดอนขนไปเปนหนวยตวอยางขนสดทาย

6.2 ขนาดประชากร :ผปวยโรคเบาหวานชนดท2จ�านวน35,000คนและผปวยโรคความดน

โลหตสงจ�านวน35,000คน

Page 79: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

62คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

6.3 เครองมอทใชเกบขอมล:แบบบนทกขอมลผปวย(CRF)ทระบถงตวชวดผลลพธการใหบรการ

ตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยเบาหวานชนดท2ทก�าหนดโดยTowardClinicalExcellence’Network

(TCEN)และตวชวดผลลพธการใหบรการตามมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคความดนโลหตสง

6.4 วธการเกบขอมล:เจาหนาททมวจยในโรงพยาบาลจะเปนผด�าเนนการ

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ:พ.อ.ผศ.ดร.นพ.รามรงสนธหวหนาโครงการประเมน,นางสาววราภรณพมานกชวสถต

เครอขายวจยกลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย 126/146 อาคารวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนชน 4

ซอยบ�าราศนราดรถนนตวานนท14ต�าบลตลาดขวญอ�าเภอเมองจงหวดนนทบร1100โทรศพท02-9510352,

02–9510873

ผสนบสนน:ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

Page 80: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

63คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

การส�ารวจสขภาพจต

หลกการและเหตผล:ส�านกงานสถตแหงชาตไดด�าเนนการจดท�าการส�ารวจสขภาพจตครงแรกเมอปพ.ศ.2551

ซงไดรวมมอกบกรมสขภาพจต โดยใชขอถามสขภาพจตฉบบสน 15 ขอ ในการส�ารวจนจดท�าครงแรกในป

พ.ศ.2551ส�ารวจไปพรอมกบการส�ารวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรมในปพ.ศ.2552–2553ส�ารวจไป

พรอมกบการส�ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนในปพ.ศ.2554ส�ารวจไปพรอมกบโครงการส�ารวจ

อนามยและสวสดการ ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรการส�ารวจพฤตกรรมการ

สบบหรและการดมสราของประชากรการส�ารวจประชากรสงอายในประเทศไทยและการส�ารวจสภาวะทางสงคม

และวฒนธรรม ในป พ.ศ. 2555 ส�ารวจไปพรอมกบการส�ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ในป

พ.ศ. 2556 ส�ารวจไปพรอมกบโครงการส�ารวจอนามยและสวสดการ ส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ

ประชากรและในปพ.ศ.2557จนถงปจจบนส�ารวจไปพรอมกบการส�ารวจภาวะการณท�างานของประชากร

กลมประชากรเปาหมาย : บคคลผอาศยอยในครวเรอนสวนบคคลทงในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

ทวประเทศ

ปทเกบขอมล :

ปพ.ศ.2551:เดอนตลาคม(การส�ารวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม)

ปพ.ศ.2552-2553:เดอนมกราคม–ธนวาคม(การส�ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน)

ปพ.ศ.2554: เดอนมนาคม (การส�ารวจอนามยและสวสดการ การส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอ

ออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตและการส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร)

:เดอนพฤษภาคม–กรกฎาคม(การส�ารวจประชากรสงอายในประเทศไทย)

:เดอนตลาคม(การส�ารวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม)

ปพ.ศ.2555:เดอนมกราคม–ธนวาคม(การส�ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน)

ปพ.ศ.2556:เดอนมนาคม(การส�ารวจอนามยและสวสดการและการส�ารวจพฤตกรรมบรโภคอาหาร

ของประชากร)

ปพ.ศ.2557–2558:เดอนกมภาพนธพฤษภาคมกรกฎาคม-กนยายนพฤศจกายน(การส�ารวจภาวะ

การณท�างานของระชากร)

ระดบความเปนตวแทนในแตละป :

ปพ.ศ.2551,2554,2556 :กลมอาย เพศภาคจ�าแนกตามเขตการปกครองภาค เขตการปกครอง

และทวราชอาณาจกร

ป พ.ศ. 2552 – 2553, 2555, 2557 - 2558 : กลมอาย เพศ ภาคจ�าแนกตามเขตการปกครอง

ภาคจงหวดเขตการปกครองและทวราชอาณาจกร

Page 81: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

64คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กรอบของตวชวด:ประชากรอาย15ปขนไปทตอบดวยตนเอง

ระเบยบวธส�ารวจ :

1. การสมประชากร:ใชเทคนคการสมตวอยางแบบแบงชนภม2ขน(Stratifiedtwo-stageSampling)

มจงหวดเปนสตราตม(Stratum)ซงมทงสน77สตราตมและในแตละสตราตม(จงหวด)ไดแบงออกเปน2ส

ตราตมยอยตามเขตการปกครองคอในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลโดยมเขตแจงนบ(ส�าหรบในเขตเทศบาล

และนอกเขตเทศบาล)เปนตวอยางขนท1และครวเรอนสวนบคคลเปนตวอยางขนท2

2. ขนาดประชากร :

ปพ.ศ.2551:ครวเรอนตวอยาง26,520ครวเรอน

ปพ.ศ.2552–2553,2555:ครวเรอนตวอยางเดอนละ4,300ครวเรอน

ปพ.ศ.2554:ครวเรอนตวอยางเดอนละ26,520ครวเรอน

ปพ.ศ.2556:ครวเรอนตวอยาง27,960ครวเรอน

ปพ.ศ.2557–2558:ครวเรอนตวอยางเดอนละ27,960ครวเรอน

3. เครองมอทใชเกบขอมล :

ปพ.ศ.2551–2556แบบสอบถามดวยกระดาษททางกรมสขภาพจตไดออกแบบส�าหรบการส�ารวจ

ปพ.ศ.2557–2558แบบส�ารวจอเลกทรอนกสดวยแทบเลตทพฒนาโดยส�านกงานสถตแหงชาต

4. วธการเกบขอมล:สมภาษณตวตอตว

ผรบผดชอบ ผสนบสนน :

ผรบผดชอบ :ส�านกงานสถตแหงชาต

ผสนบสนน : -

Page 82: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

ตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวง

โรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด

และปจจยเสยงทเกยวของ

65

Page 83: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

66คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : การดมเครองดมทมแอลกอฮอล

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลPercentageofpopulationage15yearsandoverwhodrinkalcoholdrinking

2.ความส�าคญ การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลยงคงเปนปญหาทส�าคญของประเทศและสงคมในปจจบนการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลมผลกระทบตอหลายดาน เชน ดานสขภาพ ดานการเรยนดานเศรษฐกจและดานสงคมซงจะเกดปญหาตางๆตามมาอกมากมาย

3.นยาม สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลหมายถง เครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เชนสราแมโขงแสงโสมหงษทองสรา28ดกรสรา40ดกรสราขาวกระแชสาโทบรนดไวนวสกเบยรเปนตน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรไทยอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556 และ 2558ป พ.ศ. 2556 “ระหวาง12เดอนทแลว...(ชอ)...ดมสราหรอเครองดมมนเมาหรอไม?”ปพ.ศ. 2558 “ระหวาง12เดอนทแลว...(ชอ)...ดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15ปขนไปทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลx100ตวหาร:จ�านวนประชากรอาย15ปขนไป

7.แหลงขอมล การส�ารวจอนามยและสวสดการ(สอส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556และ2558

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอในระดบ-เพศ(ชาย,หญง)-กลมอาย(15-24,25-44,45–59และ60ปขนไป)-เขตการปกครอง(ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล)-ภาค(กรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต)-ภาคจ�าแนกตามเขตการปกครอง-เขตบรการสาธารณสข13เขต(เฉพาะปพ.ศ.2558)-ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

Page 84: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

67คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ 1) ป พ.ศ. 2556 (รายงานการส�ารวจอนามยและสวสดการ พ.ศ. 2556 เขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/web/survey/surveylist.html)สามารถน�าเสนอในระดบ

-เพศไดแกชายหญง-กลมอายไดแก15-24,25-44,45-59,60ปขนไป)-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต-ทวประเทศ

2)ปพ.ศ.2558(ก�าลงอยระหวางจดท�ารายงาน)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 85: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

68คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล จ�าแนกตามความถในการปฏบต

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอเรอรง

3.นยาม 1)การดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจ�าแนกตามกลมความถการปฏบตดงน1.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห1.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห1.3)ปฏบต3วนตอสปดาห1.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห1.5)ไมไดปฏบต

2)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม 10) “ในชวงปจจบนน ทานดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลโดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง :จ�านวนประชากรทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลแตละกลมความถในการดมตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

ตววดท 2 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล จ�าแนกตามความถ

ในการปฏบต

Page 86: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

69คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : รอยละของประชากรอาย 20 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย20ปขนไปทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

2.ความส�าคญ ผทดมสราเรอรงจะมอายเฉลยสนลง10-14ปหากดมสราเปนประจ�ามากเกนไปอาจจะกอใหเกดผลเสยตอสขภาพเสยงตอการเปนโรคกระเพาะไขมนจบทตบ(Fattyliver)ตบอกเสบตบแขง มะเรงตบ สมรรถภาพทางเพศลดลง พษสราเรอรง นอกจากนสราฯ ยงมผลตอการท�างานของสมองทกสวน และการนอนหลบ ท�าใหเกดอาการซมเศรา สบสน บางรายอาจจะท�าใหเกดโรคจตและหลอดเลอดสมองแตกนอกจากนสรามกจะเปนสาเหตของการเกดอบตเหตและความรนแรงในครอบครว

3.นยาม นยาม ค�าว า “สราหรอเครองดมแอลกอฮอล” หมายถง เครองดมทมส วนผสมของเอทลแอลกอฮอลเชนสราแมโขงแสงโสมหงษทองสรา28ดกรสรา40ดกรสราขาวกระแชสาโทบรนดวอดกาไวนวสกเบยรคอกเทลแชมเปญสราหรอเหลาปนเปนตน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรไทยอาย20ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ 2557 ป พ.ศ. 2554

“ใน 12 เดอนทแลว...(ชอ)...ดมหรอเคยดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ป พ.ศ. 2557

“...(ชอ)...เคยดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ตวตง : จ�านวนผทอาย 20 ปขนไป ทตอบสมภาษณวาดมสราฯ ใน 12 เดอนทแลว (รหสค�าตอบ3-10)x100ตวหาร:จ�านวนผททอาย20ปขนไปทตอบสมภาษณในขอถามนทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1)เพศ2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)จงหวดจ�านวน76จงหวด(เฉพาะปพ.ศ.2554เทานน)ส�าหรบปพ.ศ.2557ไมสามารถเปนตวแทนในระดบจงหวดได4)ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางปพ.ศ.2557ไมสามารถเปนตวแทนทนาเชอถอทจะจดจ�าแนกตววดเปนรายจงหวดได

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 87: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

70คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทดมเครองดมทมแอลกอฮอลใน 12 เดอนทผานมา

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15-74ปทดมเครองดมทมแอลกอฮอลใน12เดอนทผานมาPrevalenceofcurrentalcoholdrinking

2.ความส�าคญ การบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอลจะสงผลกระทบตอสงคมและครอบครวในเรองการทะเลาะววาทและปญหาทางสขภาพทส�าคญ ไดแก โรคหวใจหลอดเลอด โรคมะเรงตบ โรคตบแขงและโรคพษสราเรอรง อกประเดนทส�าคญคอ ถาดมเครองดมทมแอลกอฮอลในขณะขบรถจะท�าใหเกดการบาดเจบเนองจากอบตเหตไดมากขน

3.นยาม รอยละของผทดมเครองดมทมแอลกอฮอลใน12เดอนทผานมา(Currentalcoholdrink)หมายถงผทดมเครองดมทมเอทลแอลกอฮอลผสมอย เชนสรา เบยร ไวน เปนตน ในรอบ12เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรไทยอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553สวนท 8 การดมเครองดมทมแอลกอฮอล ขอค�าถาม 8.1) “ทานดมเครองดมทมแอลกอฮอลหรอไม (เชน เหลา เบยร สปาย สาโทน�าตาลเมาไวนอกระแชเปนตน)”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทตอบวาดมเครองดมทมแอลกอฮอลผสมอยในชวง12เดอนทผานมาx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชภาพประกอบเครองดมแอลกอฮอลชนดตางๆซงผตอบจะตองนก(Recallback)ชนดของแอลกอฮอลทตนเองดมในรอบ12เดอนทผานมา2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก3) ซงผตอบจะตองปรมาณเปนขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชภาพประกอบเพอใหผตอบประมาณปรมาณการรบประทานผกและผลไมรวมกนเปนกหนวยบรโภคยาสบเพยงชนดเดยวหรอมากกวา1ชนด

Page 88: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

71คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศระดบเขตและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 89: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

72คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : รอยละของประชากรอาย 15 – 19 ป ทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15-19ปทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล

2.ความส�าคญ พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของวยรนเปนปญหาใหญในสงคมปจจบนมเดกวยรนดมเครองดมทมแอลกอฮอลผสมไดแกเหลาปนเบยรไวนเพมมากขนเนองจากวยรนเปนวยทชอบทดลอง เปนวยแหงการเปลยนแปลงตองการความเปนอสระท�าใหเกดปญหาความขดแยงกบผปกครอง ซงอาจเปนสาเหตน�าไปสพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลและสงผลใหผลการเรยนตกต�ามพฤตกรรมเสยงทางเพศทะเลาะววาทมปญหากบผปกครองการเมาแลวขบเปนสาเหตส�าคญทท�าใหเกดอบตเหตบนทองถนนท�าใหมผบาดเจบพการและเสยชวตจ�านวนมากหากวยรนมพฤตกรรมดมเปนประจ�าจะท�าใหเกดการตดแอลกอฮอลได

ปจจบนสดสวนของวยรนทมาจากครอบครวทแตกแยกขาดความอบอนและมปญหาทเกยวของกบการดมสราฯ เพมสงขน หากไมสามารถหยดยงการเพมขนของจ�านวนนกดมทยงเปนวยรนไดในอนาคตประเทศไทยจะเตมไปดวยทรพยากรบคคลทไรคณภาพปญหาสงคมจะรนแรงขนรวมทงการสญเสยทางเศรษฐกจอยางมหาศาล

3.นยาม นยาม ค�าวา “สราหรอเครองดมแอลกอฮอล” หมายถง เครองดมทมสวนผสมของเอทลแอลกอฮอลเชนสราแมโขงแสงโสมหงษทองสรา28ดกรสรา40ดกรสราขาวกระแชสาโทบรนดวอดกาไวนวสกเบยรคอกเทลแชมเปญสราหรอเหลาปนเปนตน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรไทยอาย15–19ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ 2557 ป พ.ศ. 2554

“ใน 12 เดอนทแลว...(ชอ)...ดมหรอเคยดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ป พ.ศ. 2557

“...(ชอ)...เคยดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ตวตง : จ�านวนผทอาย 15 - 19 ปทตอบสมภาษณวา “ดมสราฯ ใน 12 เดอนทแลว”(รหสค�าตอบ3-10)x100ตวหาร:จ�านวนผทอาย15-19ปทตอบสมภาษณในขอถามนทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล2) จงหวดจ�านวน76จงหวด(เฉพาะปพ.ศ.2554เทานน)ส�าหรบปพ.ศ.2557ไมสามารถออกในระดบจงหวดไดหากตองการจ�าแนกเปนรายจงหวดจะตองน�าเทคนคSmallAreaEstimationมาใช3) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต4) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางป พ.ศ. 2557 ไมสามารถเปนตวแทนทนาเชอถอ ทจะจดจ�าแนกตววดเปนรายจงหวดได

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 90: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

73คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า

2.ความส�าคญ หากจดจ�าแนกพฤตกรรมการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล ใน 12 เดอนกอนวนสมภาษณตามความถในการดมสามารถจ�าแนกออกไดเปน2กลมคอกลมทดมนานๆครง(ดมทกเดอน(1-3วน/เดอน)หรอดมนานๆครง(8-11วน/ป)หรอดมนานๆครง(4-7วน/ป)นานๆครง1-3วน/ปและกลมทดมเปนประจ�าคอดมทกวน(7วน/สปดาห)หรอเกอบทกวน(5-6วน/สปดาห)หรอวนเวนวน(3-4วน/สปดาห)หรอทกสปดาห(1-2วน/สปดาห)

ในกลมของผทดมสราฯเปนประจ�านนมความเสยงทจะกลายเปนผทตดสราตอไปไดมากท�าใหสญเสยปทมสขภาวะทดมปญหาทางการเงนความรนแรงในครอบครวและกลายเปนปญหาสงคมตามมา

3.นยาม นยามค�าวา“ดมประจ�า” หมายถง ผทมพฤตกรรมการดมสราหรอเครองดม แอลกอฮอลใน12เดอนทแลวทกวน(7วน/สปดาห)หรอเกอบทกวน(5-6วน/สปดาห)หรอวนเวนวน(3-4วน/สปดาห)หรอทกสปดาห(1-2วน/สปดาห)

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ ป พ.ศ. 2557ป พ.ศ. 2554

“ใน 12 เดอนทแลว...(ชอ)...ดมหรอเคยดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ป พ.ศ. 2557

“...(ชอ)...เคยดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอลหรอไม?”ตวตง:จ�านวนผทอาย15ปขนไปทตอบสมภาษณวาใน12เดอนทแลวดมสราฯทกวน(7วน/สปดาห)หรอเกอบทกวน(5-6วน/สปดาห)หรอวนเวนวน(3-4วน/สปดาห)หรอทกสปดาห(1-2วน/สปดาห)(รหสค�าตอบ3-6)x100ตวหาร:จ�านวนผททอาย15ปขนไปทตอบสมภาษณในขอถามนทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1) กลมอาย(ป)ไดแก15–24,25–44,45–59,60ปขนไป2) เพศ3) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล4) จงหวดจ�านวน76จงหวด(เฉพาะปพ.ศ.2554เทานน)ส�าหรบปพ.ศ.2557ไมสามารถเปนตวแทนระดบจงหวดได5) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต6) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางป พ.ศ. 2557 ไมสามารถเปนตวแทนทนาเชอถอ ทจะจดจ�าแนกตววดเปนรายจงหวดได

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 91: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

74คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : รอยละนกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล

1.ชอตววด รอยละนกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการดมเครองดมแอลกอฮอลในนกเรยน

3.นยาม นกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอถาม ป พ.ศ. 2554 “นกเรยนเคยดมเครองดมทมแอลกอฮอลหรอไม”

1.เคยดมครงแรกเมออาย...........ป2.ไมเคยขามไปถามสวนท5

ตวตง :จ�านวนผตอบขอค�าถาม409(นกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล) (รหสค�าตอบ1)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม409(นกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล)ทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพกลมนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557และพ.ศ.2558

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสคร.ทง12แหงและเปนตวแทน24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 92: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

75คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทดมเครองดมทมแอลกอฮอลครงละ 5 แกว

มาตรฐานขนไป

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ปทดมเครองดมทมแอลกอฮอลครงละ5แกวมาตรฐาน

ขนไป

Prevalenceofbingedrinking

2.ความส�าคญ การบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอลในระดบอนตราย (Binge drinking) กอใหเกดปญหา

ในกลมวยรนมากทสด ไดแก อบตเหต ปญหาพฤตกรรมรนแรง ปญหาพฤตกรรมทางเพศ

ปญหาพฤตกรรมการใชสารเสพตด ปญหาเศรษฐกจภายในครอบครว ปญหาและผลกระทบ

ตอชวตและสงคมของเดกวยรนรวมทงการบาดเจบเนองจากอบตเหตไดมากขน

3.นยาม การดมเครองดมทมแอลกอฮอลอยางอนตราย (Binge drinking) หมายถง ผทดมเครองดม

ทมแอลกอฮอลอยางนอย1ครงภายใน30วนทผานมาโดยเพศชายมการดมครงละตงแต

5แกวมาตรฐานขนไปและเพศหญงมการดมครงละตงแต4แกวมาตรฐานขนไป

(การคดปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลเปนหนวย 1 แกวมาตรฐาน ขนอยกบปรมาณ

แอลกอฮอลในเครองดมและจ�านวนทดมเครองดมทมแอลกอฮอล หมายถง เครองดมทม

เอทลแอลกอฮอลผสมอยเชนสราเบยรไวนเปนตนส�าหรบการส�ารวจในครงนคดปรมาณ

การดมเอทลแอลกอฮอลเปน1หนวยแกวมาตรฐาน)

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553

สวนท 8 การดมเครองดมทมแอลกอฮอล

ขอค�าถาม8.10)“ใน30วนทผานมาทานดมเครองดมทมแอลกอฮอลเฉลยกวน”

ขอค�าถาม 8.11) “โดยปกตในวนทดม ทานดมเครองดมแอลกอฮอลเฉลยกแกวมาตรฐาน

ตอวน”

ขอค�าถาม8.12)“ใน30วนทผานมาในแตละครงของการดมทานดมสราหรอเบยรหรอ

ไวนหรอสปายหรอสาโทฯลฯซงรวมกนแลวตงแต 5แกวมาตรฐานขนไป ในผชายและ

4แกวมาตรฐานขนไปในผหญงทงหมดกครง(แสดงภำพท 6,7 ประกอบ)”

ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ป(เพศชายดมมากกวา5แกวมาตรฐานและเพศหญง

ดมมากกวา4แกวมาตรฐาน)ทดมเครองดมทมเอทลแอลกอฮอลผสมอยเชนสราเบยรไวน

เปนตนอยางนอย1ครงใน30วนทผานมาx100

ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสครทง12เขตและระดบประเทศ

Page 93: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

76คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชภาพประกอบเครองดมแอลกอฮอลชนดตางๆ

ซงผตอบจะตองประเมนปรมาณแอลกอฮอลทตนเองไดดมมา

2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรง

ในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศระดบเขตและจงหวด

-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ

-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,

65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

4)ระดบเขตไดแกส�านกปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 94: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

77คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 ความชกของประชากรอาย 15 – 74 ป ทดมเครองดมแอลกอฮอลอยางหนก

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ปทดมเครองดมแอลกอฮอลอยางหนกPrevalenceofheavyalcoholdrinking

2.ความส�าคญ 1) การบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอลจะสงผลกระทบตอสงคมและครอบครวในเรองการทะเลาะววาทและปญหาทางสขภาพทส�าคญไดแกโรคหวใจหลอดเลอดโรคมะเรงตบโรคตบแขงและโรคพษสราเรอรงอกประเดนทส�าคญคอถาดมเครองดมทมแอลกอฮอลในขณะขบรถจะท�าใหเกดการบาดเจบเนองจากอบตเหตไดมากขนการคดปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลเปนหนวย 1 แกวมาตรฐาน ขนอยกบปรมาณแอลกอฮอลในเครองดมและจ�านวนทดมเครองดมทมแอลกอฮอล หมายถง เครองดมทมเอทลแอลกอฮอลผสมอยเชนสราเบยรไวนเปนตนส�าหรบการส�ารวจในครงนคดปรมาณการดมเอทลแอลกอฮอลเปน1หนวยแกวมาตรฐาน

3.นยาม การดมเครองดมแอลกอฮอลอยางหนก (Heavy drinking) หมายถง การดมเครองดมแอลกอฮอลภายใน30วนทผานมาโดยเพศชายดมเฉลยวนละมากกวา2แกวมาตรฐานหรอเพศหญงดมเฉลยวนละมากกวา1แกวมาตรฐาน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 8 การดมเครองดมทมแอลกอฮอล แบบสอบถามการดมแอลกอฮอลอยางหนก(แบบสอบถามขอ8.2-8.9)เปนการสอบถามชนดของเครองดมทมปรมาณแอลกอฮอลผสมอยประกอบดวยสรา,เบยร,ไวนและไวนคลเลอรรวมกบการสอบถามเกยวกบจ�านวนวนของการดมในรอบ30วนทผานมาและจ�านวนแกวมาตรฐานทดมตอวนตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ป(เพศชายดมเฉลยวนละมากกวา2แกวมาตรฐานหรอเพศหญงดมเฉลยวนละมากกวา 1 แกวมาตรฐาน) ทดมเครองดมทมเอทลแอลกอฮอลผสมอยx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสครทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1)เปนขอมลทไดจากการสมภาษณโดยใชภาพประกอบเครองดมแอลกอฮอลชนดตางๆซงผตอบจะตองประเมนปรมาณแอลกอฮอลทตนเองไดดมมา2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากร สมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

Page 95: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

78คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศระดบเขตและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 96: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

79คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : รอยละนกเรยนทดมเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า (ทกวน หรอเกอบทกวน) ในรอบ 1

เดอนทผานมา

1.ชอตววด รอยละนกเรยนทดมเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า (ทกวน หรอเกอบทกวน) ในรอบ

1เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการเครองดมแอลกอฮอลในนกเรยน

3.นยาม นกเรยนดมเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ�า (ทกวน หรอเกอบทกวน) ในรอบ 1 เดอน

ทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2โดยด�าเนนการ

เกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอ

ถอ(computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554

“ในรอบ1เดอนทผานมานกเรยนดมแอลกอฮอลบอยแคไหน”

ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม410(นกเรยนดมแอลกอฮอลบอยแคไหน)(รหสค�าตอบ1,2)

x100

ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม410(นกเรยนดมแอลกอฮอลบอยแคไหน)ทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพกลมนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสคร.ทง12แหง

และเปนตวแทน 24 จงหวดทวประเทศ : ปทมธาน นนทบร นครนายก ลพบร แพร

ฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลรา

ธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลา

และตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 97: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

80คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : การบรโภคยาสบ

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทสบบหร

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทสบบหรPercentageofpopulationage15yearsandoverwhosmokecigarette

2.ความส�าคญ การบรโภคยาสบเปนปญหาสาธารณสขทส�าคญในหลายประเทศทวโลก เนองจากมจ�านวนผเสยชวตดวยโรคทมสาเหตมาจากการสบบหรปญหาของโรคทเกยวของกบการบรโภคยาสบอาทโรคหวใจหลอดเลอดโรคปอดและมะเรงเปนตนซงมอนตรายและกอใหเกดความพการเรอรงโรคเรอรงทมสาเหตจากการบรโภคยาสบก�าลงกลายเปนปญหาและเปนสาเหตการตายทสงกวาสาเหตอนๆการบรโภคยาสบมกเรมในชวงวยรนเดกและเยาวชนจะรเรมสบบหรดวยเหตผลตางๆเชนความอยากรอยากเหนอยากลองการตอตานเลยนแบบการสบบหรของพอแมและญาตพลงผลกดนจากเพอนอยากแสดงวาตนเองเปนผใหญเปนตน

3.นยาม บหร หมายถง ยาสบตามกฎหมายวาดวยยาสบและผลตภณฑอนใดทมสวนประกอบของใบยาสบหรอพชนโคเซยนาทาแบกกม(NICOTIANATABACUM)ไมวาจะใชเสพโดยวธสบเขาไปในปาก

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556 และ ป พ.ศ. 2558ป พ.ศ. 2556 “ปจจบน...(ชอ)....สบบหรหรอไม?”ป พ.ศ. 2558 “ปจจบน...(ชอ)....สบบหรหรอไม?”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15ปขนไปทสบบหรx100ตวหาร:จ�านวนประชากรอาย15ปขนไป

7.แหลงขอมล การส�ารวจอนามยและสวสดการ(สอส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556และ2558

9.ความเปนตวแทน -เพศ(ชาย,หญง)-กลมอาย(15-24,25-44,45-59,60ปขนไป)-เขตการปกครอง(ในเขตเทศบาล,นอกเขตเทศบาล)-ภาค(กรงเทพมหานคร,กลาง,เหนอ,ตะวนออกเฉยงเหนอ,ใต)-ภาคจ�าแนกตามเขตการปกครอง-เขตบรการสาธารณสข13เขต(เฉพาะปพ.ศ.2558)-ทวประเทศ

Page 98: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

81คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ ป พ.ศ. 2556 (รายงานการส�ารวจอนามยและสวสดการ พ.ศ. 2556 เขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/web/survey/surveylist.html)สามารถน�าเสนอในระดบ-เพศ(ชาย,หญง)-กลมอาย(15-24,25-44,45-59,60ปขนไป)-เขตการปกครอง(ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล)-ภาค(กรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต)-ทวประเทศปพ.ศ.2558(ก�าลงอยระหวางจดท�ารายงาน)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 99: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

82คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 2 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทสบบหรและบรโภคยาสบในปจจบน

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ปทสบบหรและบรโภคยาสบในปจจบนPrevalenceofcurrentsmoke

2.ความส�าคญ ยาสบ(ผลตภณฑยาสบชนดมควนและไมมควน)เปนสาเหตของการเกดโรคตางๆหลายชนดท�าใหอตราเสยงของการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด(โรคหลอดเลอดหวใจและโรคหลอดเลอดสมอง)สงขนเปน2เทาอตราเสยงของการเกดโรคถงลมโปงพองสงขนเปน6เทาและอตราเสยงของการเกดโรคมะเรงปอดสงขนเปน10เทาการสบบหรท�าใหผสบอายสนลงโดยเฉลย5–8ปผสบบหรทเรมสบตงแตวยรนและไมหยดสบรอยละ50จะเสยชวตดวยโรคทเกดจากการสบบหรและครงหนงของจ�านวนนจะเสยชวตในวยกลางคนกอนอาย70ป

3.นยาม ผสบบหรและบรโภคยาสบในปจจบน (Current smoker) หมายถง ผสบบหรมาแลวมากกวา100มวนในชวงชวตและยงคงสบเปนประจ�าทกวนหรอสบเปนครงคราว(บางวน)

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 7 การสบบหรและการบรโภคยาสบขอค�าถาม 7.1) “ตลอดชวงชวตทผานมา ทานเคยสบบหรรวมแลวมากกวา 5 ซองหรอ100มวนหรอใชยาสบอนๆ(รวมผสบยาฉนและยาเสนดวย)ใชหรอไม”ขอค�าถาม7.3)“ในปจจบนนทานสบบหรหรอใชยาสบยาเสนอนๆบอยเพยงไร” ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทตอบสมภาษณในขอ7.1)วา“ใช”และในขอ7.3)วา“สบทกวน”หรอ“สบบางวน”x100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบบางรายบรโภคยาสบเพยงชนดเดยวหรอมากกวา1ชนด2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทไดดงน-เพศไดแกชาย,หญง,รวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพฯกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 100: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

83คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทสบบหรหรอยาเสนหรออยใกลชดกบผสบบหรเสมอ

จ�าแนกตามความถในการปฏบต

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทสบบหรหรอยาเสนหรออยใกลชดกบผสบบหรเสมอจ�าแนกตามความถในการปฏบต

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) การสบบหรหรอยาเสนหรออยใกลชดกบผสบบหรเสมอจ�าแนกตามกลมความถการปฏบตดงน

1.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห1.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห1.3)ปฏบต3วนตอสปดาห1.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห1.5)ไมไดปฏบต

2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม 9) “ในชวงปจจบนน ทานสบบหรหรอยาเสนหรออยใกลชดกบผสบบหรเสมอโดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง : จ�านวนประชากรทสบบหรหรอยาเสนหรออยใกลชดกบผสบบหรเสมอแตละกลมความถในการปฏบตตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตสขภาพและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 101: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

84คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : รอยละของผบรโภคยาสบปจจบน แบบมควน

1.ชอตววด รอยละของผบรโภคยาสบปจจบนแบบมควนPercentageofrespondentswhocurrentlysmoketobacco

2.ความส�าคญ ใหขอมลผบรโภคยาสบ“ปจจบน”แบบมควนรวมทกประเภททมอายตงแต15ปขนไป

3.นยาม ผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควน หมายถง ผทใชยาสบโดยวธการสบหรอการกระท�าใดๆใหเกดควนทครอบคลมทงบหรซกาแรต/บหรโรงงานบหรมวนเองไปปซการยาสบทสบผานน�าและอนๆโดยมพฤตกรรมของการสบเปนประจ�าทกวนหรอสบแตไมทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทสบทกวนและสบแตไมทกวน(รหส1และ2ของQ1)ตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(ไมนบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 102: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

85คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : รอยละของผบรโภคยาสบ แบบมควน ทกวน

1.ชอตววด รอยละของผบรโภคยาสบแบบมควนทกวน Percentageofrespondentswhocurrentlysmoketobaccodaily

2.ความส�าคญ ใหขอมลผบรโภคยาสบทกวนแบบมควนรวมทกประเภททมอายตงแต15ปขนไป

3.นยาม ผบรโภคยาสบทกวนชนดมควน หมายถง ผทใชยาสบโดยวธการสบหรอการกระท�าใดๆใหเกดควนทครอบคลมทงบหรซกาแรต/บหรโรงงานบหรมวนเองไปปซการยาสบทสบผานน�าและอนๆโดยมพฤตกรรมของการสบเปนประจ�าทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทสบทกวน(รหส1ของQ1)ตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(ไมนบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 103: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

86คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : รอยละของผบรโภคยาสบ แบบไมมควน ในปจจบน

1.ชอตววด รอยละของผบรโภคยาสบแบบไมมควนในปจจบนPercentageofrespondentswhocurrentlyusesmokelesstobacco

2.ความส�าคญ ใหขอมลผบรโภคยาสบ“ปจจบน”แบบไมมควนรวมทกประเภททมอายตงแต15ปขนไป

3.นยาม ผบรโภคยาสบปจจบนชนดไมมควนในทนหมายถงผทใชยาเสนโดยวธการสดดมอมหรอจก/เสยดไวขางกระพงแกมโดยมพฤตกรรมของการใชเปนประจ�าทกวนหรอสบแตไมทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทใชยาสบทกวนและใชแตไมทกวน(รหส1&2ของQ4)ตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(ไมนบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 104: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

87คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : รอยละของผบรโภคยาสบ แบบไมมควน ทกวน

1.ชอตววด รอยละของผบรโภคยาสบแบบไมมควนทกวนPercentageofrespondentswhocurrentlyusesmokelesstobaccodaily

2.ความส�าคญ ใหขอมลผบรโภคยาสบทกวนแบบไมมควนรวมทกประเภททมอายตงแต15ปขนไป

3.นยาม ผบรโภคยาสบปจจบนชนดไมมควนในทนหมายถงผทใชยาเสนโดยวธการสดดมอมหรอจก/เสยดไวขางกระพงแกมโดยมพฤตกรรมของการใชเปนประจ�าทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทใชยาสบทกวน(รหส1ของQ4)ตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(ไมนบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 105: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

88คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนสบบหร ในรอบ 1 เดอนทผานมา

1.ชอตววด จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนสบบหรในรอบ1เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการสบบหรในนกเรยน

3.นยาม นกเรยนสบบหรกวนในรอบ1เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 “ในรอบ1เดอนทผานมานกเรยนสบบหรกวน”ตวตง:จ�านวนวนรวมของผตอบขอค�าถาม407ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถามทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสคร.ทง12แหงและเปนตวแทน 24 จงหวดทวประเทศ: ปทมธาน นนทบร นครนายก ลพบร แพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 106: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

89คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : คาเฉลยปรมาณการสบบหร ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยปรมาณการสบบหรในประชากรอาย15–74ปMeanofnumberofcigarettesmoke

2.ความส�าคญ 1)คาเฉลยจ�านวนมวนบหรทสบ(บหรซองและบหรมวนเอง)แสดงถงปรมาณจ�านวนมวนการสบบหร2)เปนตววดทางสขภาพทส�าคญในการเฝาระวงปรมาณการสบบหร3) เปรยบเทยบคาเฉลยจ�านวนมวนทสบ ชวยคาดท�านายแนวโนมและความรนแรงของการสบบหร

3.นยาม คาเฉลยจ�านวนมวนบหรทสบของประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด มวน/วน/คน

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553สวนท 7 การสบบหรและการบรโภคยาสบ แบบสอบถามคาเฉลยการสบบหร (แบบสอบถามขอ7.3,7.4,7.5,7.6.1,7.6.3) เปนการสอบถามการสบบหรทผลตจากโรงงานและการสบยาสบชนดมวนเอง รวมกบการสอบถามจ�านวนวนทสบและจ�านวนมวนบหรทสบตวตง : ผลรวมจ�านวนมวนบหรของบหรซองและ/หรอบหรมวนเองทสบตอวนในประชากรอาย15-74ปตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชแบบสอบถาม “ในปจจบนทานสบบหร (บหรซองและหรอบหรมวนเอง)สปดาหละกวน”เพอใหผตอบนกจ�านวนมวนบหรทสบใน1สปดาหซงผตอบอาจจะจ�าและตอบจ�านวนมวนทสบไดสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน-เพศไดแกชายหญงรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55-64ป,65-74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 107: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

90คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : คาเฉลยอาย (ป) ทสบบหรจนหมดมวนเปนครงแรก ในประชากรอาย 15-74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยอาย(ป)ทสบบหรจนหมดมวนเปนครงแรกในประชากรอาย15–74ปMeanofagethatcompletedfirstcigarettesmoke

2.ความส�าคญ 1) คาเฉลยอายทเรมสบบหรหรอยาสบชนดอนๆจนหมดมวนเปนครงแรก แสดงถงการเรมตนสบบหรหรอยาสบชนดอนๆซงจะพบในกลมวยรน2) เปนตววดทางสขภาพทส�าคญในการเฝาระวงกลมเยาวชน และการคาดท�าลายแนวโนมและความรนแรงของการสบบหร3) สามารถเปรยบเทยบคาเฉลยอายทเรมสบ ชวยคาดท�านายแนวโนมและความรนแรงของการสบบหร

3.นยาม คาเฉลยอายทเรมสบบหรจนหมดมวนเปนครงแรกหรอ อายเฉลยของการเรมตนสบบหรของประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด ปพ.ศ.2553

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 7 การสบบหรและการบรโภคยาสบ ขอค�าถาม7.2)“ทานเรมสบบหรหรอยาสบอนๆจนหมดมวนครงแรกเมอทานอายเทาไร” ตวตง:ผลรวมจ�านวนอายทเรมสบบหรจนหมดมวนเปนครงแรกในประชากรอาย15-74ปตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณโดยใชแบบสอบถาม“ทานเรมสบบหรหรอยาสบชนดอนๆจนหมดมวนครงแรกเมอทานอายเทาไร”เพอใหผตอบนกยอนอดตอายทเรมสบบหรของตนเองซงผตอบอาจจะจ�าอายทเรมสบไดหรออายทสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 108: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

91คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 11 : อายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกของผทสบบหรเปนประจ�า

1.ชอตววด อายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกของผทสบบหรเปนประจ�า

2.ความส�าคญ จ�านวนปของอายเฉลยทเรมสบบหรครงแรกมผลตอการเขาถงการมสขภาวะทดและอายขยเฉลยของคนไทย(LifeExpectancy)การเฝาระวงไมใหเกดนกสบหนาใหมในขณะทยงเปนเยาวชนอยเปนสงจ�าเปนอยางยงเพอลดการสญเสยทรพยากรบคคลทไมสามารถทจะประเมนคาไดเยาวชนเหลานจะเตบโตไปเปนก�าลงส�าคญของประเทศไทยในอนาคต

3.นยาม

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด คาเฉลยของอายทเรมสบบหรครงแรก(ป)

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ 2557 :“...(ชอ)...เรมสบบหรครงแรกเมออายเทาไร?”ป พ.ศ. 2554:เลอกเฉพาะผทโดยปกตสบบหรเปนประจ�าไมรวมผตอบ“ไมทราบ”ป พ.ศ. 2557:เลอกเฉพาะผทโดยปกตสบบหรเปนประจ�าไมรวมผตอบ“ไมทราบ”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และปพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน 1) เพศ2) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3) จงหวดจ�านวน76จงหวด(เฉพาะปพ.ศ.2554เทานน)ส�าหรบปพ.ศ.2557ไมสามารถออกในระดบจงหวดไดหากตองการจ�าแนกเปนรายจงหวดจะตองน�าเทคนคSmallAreaEstimationมาใช4) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางตววดน ไมสามารถทจะจดจ�าแนกลกลงไปเปนรายจงหวด เพศ และเขตการปกครองได

11.ขอเสนอแนะ สามารถทจะค�านวณหา“อายทเรมสบครงแรก”นอกเหนอจากกลมผท“ปกตสบเปนประจ�า”ไดดงน

1)กลมผทปกตไมสบแตเคยสบ(สบเปนประจ�า+สบนานๆครง)2)กลมผทปกตสบ(สบเปนประจ�า+สบนานๆครง)3)กลมผทปกตไมสบแตเคยสบ+กลมผทปกตสบ

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 109: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

92คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 12 : อายเฉลยทเรมสบบหรเปนปกตนสยของผทสบบหรเปนประจ�า

1.ชอตววด อายเฉลยทเรมสบบหรเปนปกตนสยของผทสบบหรเปนประจ�า

2.ความส�าคญ จ�านวนปของอายเฉลยทเรมสบบหรเปนปกตนสยมผลตอการเขาถงการมสขภาวะทดและอายขยเฉลยของคนไทย(LifeExpectancy)การเฝาระวงไมใหนกสบหนาใหมพฒนาเปนสงหอมควนในขณะทยงเปนเยาวชนอยเปนสงจ�าเปนอยางยงเพอลดการสญเสยทรพยากรบคคลทไมสามารถทจะประเมนคาได เยาวชนเหลานจะเตบโตไปเปนก�าลงส�าคญของประเทศไทยในอนาคต

3.นยาม

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด คาเฉลยของอายทเรมสบบหรเปนปกตนสย(ป)

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ 2557“...(ชอ)...เรมสบบหรเปนปกตนสย(สบประจ�า/นานๆครง)เมออายเทาไร?”ป พ.ศ. 2554:เลอกเฉพาะผทโดยปกตสบบหรเปนประจ�าไมรวมผทตอบ“ไมทราบ”ป พ.ศ. 2557:เลอกเฉพาะผทโดยปกตสบบหรเปนประจ�าไมรวมผทตอบ“ไมทราบ”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน 1) เพศ2) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3) จงหวดจ�านวน76จงหวด(เฉพาะปพ.ศ.2554เทานน)ส�าหรบปพ.ศ.2557ไมสามารถออกในระดบจงหวดไดหากตองการจ�าแนกเปนรายจงหวดจะตองน�าเทคนคSmallAreaEstimationมาใช4) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางตววดน ไมสามารถทจะจดจ�าแนกลกลงไปเปนรายจงหวด เพศ และเขตการปกครองได

11.ขอเสนอแนะ สามารถทจะค�านวณหา“อายทเรมสบเปนปกตนสย”นอกเหนอจากกลมผท “ปกตสบเปนประจ�า”ไดดงน

1)กลมผทปกตไมสบแตเคยสบ(สบเปนประจ�า+สบนานๆครง)2)กลมผทปกตสบ(สบเปนประจ�า+สบนานๆครง)3)กลมผทปกตไมสบแตเคยสบ+กลมผทปกตสบ

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 110: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

93คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 13 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาสบบหรแบบมควนเปนประจ�า

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาสบบหรแบบมควนเปนประจ�า

2.ความส�าคญ บหร เปนตวการส�าคญทท�าใหเกดโรครายแรงหลายอยางของระบบทางเดนหายใจ หวใจและระบบหมนเวยนโลหต พษของบหรเปนฤทธผสมของสารพษตางๆ ในควนบหรทสดดมเขาทางปากและจมกคนทตดบหรมโอกาสเปนมะเรงทปอดปากหลอดลมกระเพาะปสสาวะหรอทตบออนเสยงตอการเปนโรคหวใจมากกวาคนทไมสบบหรและอาจมอนตรายตอทารกในครรภและผทอยอาศยในบรเวณใกลเคยงดวย

3.นยาม นยามค�าวา“บหรแบบมควน”ไดแกบหรทผลตจากโรงงาน(มวน)บหรมวนเองซการไปปยาสบทสบผานน�าเชน(บาราก/ฮกกา/ชชา)บหรไฟฟา/บารากไฟฟาแบบแทงชนดมควน

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 :มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ3ตวจากขอค�าถาม2ขอดงนขอค�าถาม1)“โดยปกต...(ชอ)...สบบหรหรอไม?”ขอค�าถาม 2) “...(ชอ)...สบบหรชนดใด?” ใหบนทกโดยเรยงล�าดบชนดทสบบอยจากมากไปนอยตวตง : จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ 1) วา “ปกตสบบหรเปนประจ�า” และในขอ2)สบบหรประเภทใดประเภทหนงหรอมากกวา1ประเภทx100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอถามนทงหมดจากขอถาม ป 2557 :มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ7ตวจากขอค�าถาม2ขอดงนขอค�าถาม1)“โดยปกต...(ชอ)...สบบหรหรอไม?”ขอค�าถาม2)“...(ชอ)...สบบหรประเภทดงกลาวหรอไมและถาสบสบปรมาณกมวน/ครงตอวน?”หมายเหต : ถาเปนบหรแบบไมมควน จะน�าไปบนทกรวมอยกบการใชยาฉน ยานตถหมากพลทมยาเสนตวตง : จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ 1) วา “ปกตสบบหรเปนประจ�า” และในขอ2)สบบหรประเภทใดประเภทหนงหรอสบมากกวา1ประเภทโดยมการบนทกจ�านวนมวนหรอจ�านวนครงทสบx100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอถามนทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และ2557

Page 111: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

94คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1) กลมอาย(ป)ดงนขอมลปพ.ศ.2554ขอมลปพ.ศ.2557-11-14-15-24-15-19-25-44-20-24-45-59-25-29-60ขนไป-30-34-35-39-40-44-45-49-50-54-55-59-60ขนไป2) เพศ3) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล4) จงหวด จ�านวน 76 จงหวด (เฉพาะป พ.ศ. 2554 เทานน) ส�าหรบ ป พ.ศ. 2557ไมสามารถออกในระดบจงหวดได หากตองการจ�าแนกเปนรายจงหวด จะตองน�าเทคนคSmallAreaEstimationมาใช5) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต6) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางปพ.ศ.2557ไมสามารถเปนตวแทนทนาเชอถอทจะจดจ�าแนกตววดเปนรายจงหวดได

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 112: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

95คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 14 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาสบบหรไรควนทกวน

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาสบบหรไรควนทกวน

2.ความส�าคญ “บหรไรควนเปนสาเหตส�าคญของโรคมะเรงโดยเฉพาะมะเรงในชองปากจะรนแรงมากทสด”ผทสดดมกลนบหรเปนประจ�ามโอกาสเปนมะเรงทแกมและเหงอกมากกวาผทไมสบบหรบหรไรควนมผลกระทบกบสขภาพภายในชองปากปมเหงอกและเนอเยอรอบๆฟนและจากการตรวจสอบปรมาณของนโคตนในบหรทมควน และบหรไรควน พบวามปรมาณทใกลเคยงกนทงค ผผลตบหรไรควนทวางขายในปจจบนจะบรรจนโคตนไวในปรมาณทสงมาก จงสงผลโดยตรงตอระบบประสาทสวนกลางอนตรายของบหรไรควนเชนฟนผกรอนเหงอกออนแอเพมอตราความเสอมของฟน ฟนเปลยนส และมกลนปาก มะเรงในชองปากมะเรงคอหอยมะเรงกลองเสยงและมะเรงหลอดอาหารนโคตนจากบหรไรควนมผลตอสขภาพเชนเดยวกนกบบหรมควนคอท�าใหเกดโรคตามบรเวณตางๆไดแกโรคหลอดเลอดโคโรนารและระบบทางเดนโลหตภายในรางกายโรคความดนโลหตสงโรคแผลในกระเพาะอาหาร

3.นยาม นยามค�าวา“บหรไรควน”ไดแกยาฉน(ทใชอมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสน(รวมบหรไฟฟาแบบไรควน)

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ 2557 ขอค�าถามเรองการใชยาฉน(อมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสน

“ปจจบน...(ชอ)...ใชยาฉน (อมหรอจกปาก) ยานตถ หมากพลทมยาเสนหรอไม?”ในปพ.ศ.2554และ2557ตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณวา“ปกตสบบหรเปนประจ�า”และใชยาฉน(อมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสนทกวน(รหสค�าตอบ1)x100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอถามนทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1) เพศ(เฉพาะปพ.ศ.2554)2) เขตการปกครอง(เฉพาะปพ.ศ.2554)ไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3) ภาค(เฉพาะปพ.ศ.2554)ไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต4) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ปพ.ศ.2557มขนาดตวอยางนอย

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 113: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

96คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 15 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาพบเหนหรอมการสบบหรใกลๆ หรอไดกลน/

พบเหนกนบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษา

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาพบเหนการสบบหรหรอมการสบบหรใกลๆหรอไดกลน/พบเหนกนบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษา

2.ความส�าคญ ควนบหรมอสองนนไมไดมผลกระทบตอเรองสขภาพเทานน ยงกอใหเกดพฤตกรรมการเลยนแบบ โดยเฉพาะอยางยงเดกและเยาวชนทอยในวยอยากรอยากลอง ซมซบไดงายปจจบนกฎหมายไมอนญาตใหสบบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษาดงนนเดกนกเรยนจงแอบเขาไปสบบหรในหองสขา ซงมพนทจ�ากด ไมมระบบการถายเทอากาศทดกจะยงเปนอนตรายเพราะมสารพษจากควนบหรทตกคางอยสง

เดกและเยาวชนคอก�าลงทส�าคญของประเทศไทยในอนาคตดงนนจงเปนภารกจส�าคญเรงดวนทจะตองเรงสกดกนไมใหเดกและเยาวชนเขาถงบหรได หนงในมาตรการทจะสกดกนเดกและเยาวชนไมใหตกเปนทาสของบหรได คอ การเขมงวดกวดขนไมใหมการสบบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษาทกแหง

3.นยาม นยามค�าวา“มการสบบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษา”ครอบคลมทงการพบเหนพฤตกรรมการสบบหรการมเพอนนกเรยนหรอบคคลอนมาสบบหรใกลตวไดกลนบหรพบเหนกนบหรในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษา”ในชวง30วนกอนวนสมภาษณ

ค�าวา“โรงเรยน” ในการส�ารวจน มขอบเขตครอบคลมทงภายในและภายนอกอาคารจนกระทงถงรวของโรงเรยนเนองจากประกาศกระทรวงสาธารณสขฉบบท19พ.ศ.2553ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหรพ.ศ.2535นนโรงเรยนหรอสถานศกษาหรอสถาบนการศกษาทต�ากวาอดมศกษาถอเปนเขตปลอดบหรทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554“ในเดอนทแลว...(ชอ)...ไดพบเหนมใครมาสบบหรใกลทานหรอทานไดกลน/พบเหนกน

บหรภายในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษาหรอไม?”วธค�านวณ ป พ.ศ. 2554 ตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณวา“พบ”x100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอถามเดยวกนนจากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557

“ในระหวาง 30 วนทแลว...(ชอ)...ไดพบเหนมใครมาสบบหรใกลทานหรอทานไดกลน/พบเหนกนบหรภายในโรงเรยน/สถานศกษาระดบต�ากวาอดมศกษาหรอไม?”วธค�านวณ ป พ.ศ. 2557 ตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณวา“ไปและพบการสบบหร”x100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอถามเดยวกนน(ไมรวมผทตอบ“ไมไดไป”และ“ไมทราบ/ไมแนใจ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

Page 114: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

97คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และ2557

9.ความเปนตวแทน 1) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล2) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต3) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถเปนตวแทนทนาเชอถอทจะจดจ�าแนกตววดเปนรายจงหวดได

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต 1) การไดรบควนบหรมอสองหมายถงการไดสมผสหรอสดดมควนบหรทคละคลงจากบหรทเผาไหมจากการสบการหายใจออกการพนของบคคลอนและมใชการไดรบควนบหรทเกดขนจากการสบของตนเอง2) จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 115: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

98คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 16 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาพบเหนหรอมการสบบหรใกลๆ หรอไดกลน/

พบเหนกนบหรในอาคารของสถานทราชการ

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาพบเหนการสบบหรหรอมการสบบหรใกลๆหรอไดกลน/พบเหนกนบหรในอาคารของสถานทราชการ

2.ความส�าคญ “บหรมอสอง” ไมวาจะเปนควนทออกมาจากปลายมวลของบหรทเกดจากการเผาไหมของบหรหรอซการ และควนทเกดจากการพนออกจากปากหรอหายใจออกของผทสบบหร ลวนท�าใหผทอยรอบขางไดรบผลกระทบโดยตรงจากควนบหรมอสองนนและอาจจะไดรบสารพษปรมาณมากกวาตวผสบเอง5-10เทาเพราะมความเขมขนของสารพษมากกวาเนองจากควนจากปลายมวลบหรมอณหภมเผาไหมต�าในกลมเดกเลกและเดกหากไดรบควนบหรมอสองความเสยงทจะปวยเปนโรคทเกยวกบระบบทางเดนหายใจเชนหอบหดหลอดลมอกเสบจะเพมมากขน หญงตงครรภทไดรบควนบหรมอสองในปรมาณมาก อาจท�าใหเกดภาวะแทงบตรคลอดกอนก�าหนดหรอครรภเปนพษปจจบนกฎหมายไมอนญาตใหสบบหรในอาคารของสถานทราชการดงนนบคลากรเจาหนาททท�างานในอาคารของสถานทราชการหรอผทไปตดตอราชการจงมกจะแอบเขาไปสบบหรในหองสขาซงมพนทจ�ากดไมมระบบการถายเทอากาศทดกจะยงเปนอนตรายเพราะมสารพษจากควนบหรทตกคางอยสง

3.นยาม นยามค�าวา“มการสบบหรในอาคารของสถานทราชการ”ครอบคลมทงการพบเหนบคคลอนมาสบบหรใกลตวไดกลนบหรพบเหนกนบหรในอาคาร(รวมถงในหองน�า/หองสวมและหองอนๆ)ของสถานทราชการในชวง30วนกอนวนสมภาษณ

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 “ในเดอนทแลว...(ชอ)...ไดพบเหนมใครมาสบบหรใกลทานหรอทานไดกลน/พบเหนกน

บหรภายในอาคารของสถานทราชการหรอไม?”วธค�านวณ ป พ.ศ. 2554 ตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณวา“พบ”x100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอถามเดยวกนนจากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557

“ในระหวาง 30 วนทแลว...(ชอ)...ไดพบเหนมใครมาสบบหรใกลทานหรอทานไดกลน/พบเหนกนบหรภายในอาคารของสถานทราชการหรอไม?”วธค�านวณ ป พ.ศ. 2557 ตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณวา“ไปและพบการสบบหร”x100ตวหาร : จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอถามเดยวกนน (ไมรวมผทตอบ“ไมไดไป”และ“ไมทราบ/ไมแนใจ”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และพ.ศ.2557

Page 116: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

99คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน 1) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล2) จงหวดจ�านวน76จงหวด3) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต4) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 117: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

100คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 17 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวา ในอดตเคยสบบหรแบบมควนเปนประจ�า แตปจจบน

ไมสบแลว

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาในอดตเคยสบบหรแบบมควนเปนประจ�าแตปจจบนไมสบแลว(เลกสบไดนานตดตอกนตงแต1ปขนไปนบจากวนสมภาษณ)

2.ความส�าคญ ผทเลกสบบหรไดนนตองมความพยายามและความอดทนสง เพอตอสกบความอยากสบบหรซงผทเลกสบบหรนาจะมความตงใจทจะเลกสบบหรสงจงจะสามารถเลกสบบหรไดส�าเรจโดยมปจจยสงเสรมอนรวมดวย ไดแก ความรเรองพษภยของบหรตอสขภาพ การเผยแพรประชาสมพนธความรเรองพษภยของบหรดวยวธการตางๆ รวมทงการสรางกฎระเบยบของสงคมการเพมจ�านวนพนทสาธารณะทก�าหนดใหเปนเขตปลอดบหร

3.นยาม นยามค�าวา “บหรแบบมควน”ไดแกบหรทผลตจากโรงงาน(มวน)บหรมวนเองซการไปปยาสบทสบผานน�าเชน(บาราก/ฮกกา/ชชา)บหรไฟฟา/บารากไฟฟาแบบแทงชนดมควน

นยามค�าวา “ปจจบนไมสบแลว” หมายถง เลกสบไดนานตดตอกนตงแต 1ปขนไปนบจากวนสมภาษณ

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 :มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ4ตวจากขอค�าถาม3ขอดงนขอค�าถาม1)“โดยปกต...(ชอ)...สบบหรหรอไม?”ขอค�าถาม2)“...(ชอ)...สบบหรชนดใด?”ใหบนทกโดยเรยงล�าดบชนดทสบบอยจากมากไปนอยขอค�าถาม3)“...(ชอ)...ไดเลกสบบหรนานเทาใด?”ตวตง: จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ 1) วา “ปกตสบบหรเปนประจ�า” และ ในขอ2)สบบหรประเภทใดประเภทหนงและ ในขอ3) เลกสบไดนานตดตอกนตงแต1ปขนไปนบจากวนสมภาษณx100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ2)สบบหรประเภทใดประเภทหนงจากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557 :มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ7ตวจากขอค�าถาม3ขอดงนขอค�าถาม1)“โดยปกต...(ชอ)...สบบหรหรอไม?”ขอค�าถาม 2) “...(ชอ)...สบบหรประเภทดงกลาวหรอไม และถาสบ สบปรมาณกมวน/ครงตอวน?”หมายเหต : ถาเปนบหรแบบไมมควน จะน�าไปบนทกรวมอยกบการใชยาฉน ยานตถหมากพลทมยาเสนขอค�าถาม 3) “ระยะเวลาท...(ชอ)...เลกสบ/เคยเลกสบไดในครงสดทาย กอนกลบมาสบซ�านานเทาใด?”

Page 118: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

101คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตวตง : จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ 1) วา “ปกตสบบหรเปนประจ�า” และในขอ2)สบบหรประเภทใดประเภทหนงหรอสบมากกวา1ประเภทมการบนทกจ�านวนมวนหรอจ�านวนครงทสบและในขอ3)เลกสบไดนานตดตอกนตงแต1ปขนไปนบจากวนสมภาษณx100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ2)สบบหรประเภทใดประเภทหนงหรอสบมากกวา1ประเภทมการบนทกจ�านวนมวนหรอจ�านวนครงทสบ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และปพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1)เพศ2)ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต3)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถก�าหนดนยามค�าวา“ปจจบนไมสบแลว”ไดตามความเหมาะสมคออาจจะลดจากตงแต1ปขนไปมาเปนตงแต6เดอนขนไปเนองจากค�าตอบของขอถามระยะเวลาทเลกสบมหนวยเปนปเดอนและวน

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 119: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

102คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 18 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวา ในอดตเคยสบบหรแบบไรควนเปนประจ�า แตปจจบน

ไมสบแลว

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวาในอดตเคยสบบหรแบบไรควนเปนประจ�าแตปจจบนไมสบแลว(เลกสบไดนานตดตอกนตงแต1ปขนไปนบจากวนสมภาษณ)

2.ความส�าคญ ผทเลกสบบหรแบบไรควนไดนนตองมความพยายามและความอดทนสง เพอตอสกบความอยากสบบหร ซงผทเลกสบบหรนาจะมความตงใจทจะเลกสบบหรสง จงจะสามารถเลกสบบหรไดส�าเรจ โดยมปจจยสงเสรมอนรวมดวย ไดแก ความรเรองพษภยของบหรไรควนตอสขภาพการเผยแพรประชาสมพนธความรเรองพษภยของบหรทงแบบมควนและแบบไรควนดวยวธการตางๆ

3.นยาม นยาม ค�าวา “บหรแบบไรควนไดแกยาฉน(ทใชอมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสน(รวมบหรไฟฟาแบบไรควน)นยาม ค�าวา “ปจจบนไมสบแลว”หมายถงเลกสบไดนานตดตอกนตงแต1ปขนไปนบจากวนสมภาษณ

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไปปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 1)“ปจจบน...(ชอ)...ใชยาฉน(อมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสนหรอไม?”2)“...(ชอ)...เลกใชยาฉน(อมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสนมานานเทาใด?”ตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ1)วา“ปกตไมใชแตเคยใช”และในขอ2)เลกใชยาฉน (อมหรอจกปาก) ยานตถ หมากพลทมยาเสน มานานนานตดตอกนตงแต 1 ปขนไปนบจากวนสมภาษณx100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ1)วา“ปกตไมใชแตเคยใช”จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557 “ปจจบน...(ชอ)...ใชยาฉน(อมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสนหรอไม?”“...(ชอ)...เลกใชยาฉน(อมหรอจกปาก)ยานตถหมากพลทมยาเสนมานานเทาใด?”หมายเหต : ถาเปนบหรแบบไมมควน จะน�าไปบนทกรวมอยกบการใชยาฉน ยานตถหมากพลทมยาเสนตวตง:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ1)วา“ปกตไมใชแตเคยใช”และในขอ2)...เลกใชยาฉน (อมหรอจกปาก) ยานตถ หมากพลทมยาเสน มานานนานตดตอกนตงแต 1 ปขนไปนบจากวนสมภาษณx100ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอ1)วา“ปกตไมใชแตเคยใช”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และ2557

Page 120: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

103คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน1)เพศ2)ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต3)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถก�าหนดนยามค�าวา“ปจจบนไมสบแลว”ไดตามความเหมาะสมคออาจจะลดจากตงแต 1 ปขนไป มาเปน ตงแต 6 เดอนขนไป เนองจากค�าตอบของขอถามระยะเวลาทเลกสบมหนวยเปนปเดอนและวน

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 121: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

104คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 19 : รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวามการสบบหรในตวบาน

1.ชอตววด รอยละของผตอบสมภาษณทใหขอมลวามการสบบหรในตวบาน

2.ความส�าคญ ควนบหรมผลกระทบตอสขภาพ โดยเฉพาะอยางยงทารกและเดกจะไดรบผลกระทบ

มากกวาผใหญ การพฒนาของรางกายและสตปญญาจะดอยกวาเดกทไมไดรบควนบหร

ในผใหญมความเสยงทจะเจบปวยดวยโรคเรอรงโดยเฉพาะอยางยงโรคหอบหดถงลมโปงพอง

และมะเรงฯลฯผลกระทบจากควนบหรไมไดสงผลเฉพาะตอเรองสขภาพของคนทอยในบาน

เทานน ยงกอใหเกดพฤตกรรมการเลยนแบบ โดยเฉพาะอยางยงเดกและเยาวชนทอยในวย

อยากรอยากลองซมซบไดงาย

ปจจบนมการก�าหนดใหพนทสาธารณะเปนเขตปลอดบหรเพมขนพนทสาธารณะทไมถก

ก�าหนดใหเปนเขตปลอดบหรมอยอยางจ�ากดประกอบกบประชาชนสวนใหญตระหนกถงพษ

ภยของการไดรบควนบหรมอสอง ผสบสวนใหญจงหนมาสบทบานแทนการสบในทสาธารณะ

นอกบานหากสบในพนททจ�ากดไมมระบบการถายเทอากาศทดเชนหองน�า/สวมกจะยงเปน

อนตรายเพราะมสารพษจากควนบหรทตกคางสง

3.นยาม นยามค�าวา“มการสบบหรในตวบาน”ครอบคลมทงการพบเหนพฤตกรรมการสบบหร

การไดกลนบหรการพบเหนกนบหรเมอเขาบานหรอพนทสวนทเชอมตอหรอตดกบสวนใดสวน

หนงของตวบาน

4.ประชากรเปาหมาย ปพ.ศ.2554ประชากรอาย11ปขนไป

ปพ.ศ.2557ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 และ 2557

ขอค�าถาม เรอง การไดรบควนบหรมอสอง

“มการสบบหรในตวบานของ...(ชอ)...บอยเพยงใด?”ในปพ.ศ.2554ตวตง:จ�านวน

ผทตอบสมภาษณวามการสบบหรภายในตวบาน“ทกวน”หรอ“ไมทกวน(อยางนอยสปดาห

ละครง)”หรอ“ไมทกสปดาห(อยางนอยเดอนละครง)”หรอ“ไมทกเดอน”(รหสค�าตอบ

1-4)x100

ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณในขอถามเดยวกนนทงหมด(ไมรวมผทตอบ“ไมทราบ/

ไมแนใจ”(รหสค�าตอบ6)

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554และ2557

Page 122: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

105คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน สามารถน�าเสนอไดดงน

1) กลมอาย(ป)ดงน

-ขอมลปพ.ศ.2554:11-14,15-19,20-24,25-29,30-34,35-39,40-44,

45-49,50-54,55-59,60ปขนไป

-ขอมลปพ.ศ.2557:15-24,25-44,45-59,60ปขนไป

2) เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

3) จงหวดจ�านวน76จงหวด(เฉพาะปพ.ศ.2554เทานน)ส�าหรบปพ.ศ.2557ไมสามารถ

ออกในระดบจงหวดไดหากตองการจ�าแนกเปนรายจงหวดจะตองน�าเทคนคSmallArea

Estimationมาใช

4) ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

5) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางป พ.ศ. 2557 ไมสามารถเปนตวแทนทนาเชอถอ ทจะจดจ�าแนกตววดเปน

รายจงหวดได

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 123: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

106คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.ชอตววด รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาบหรชนดใหมๆ(บหรชรสบหรกานพลบหรอเลกโทรนกส) ในชวง30วนกอนวนสมภาษณ

2.ความส�าคญ เปนททราบกนดวาการโฆษณาบหรในประเทศไทยมขอจ�ากดหลายประการ เพราะมกฎหมายเขมงวดในการควบคมการโฆษณาดานการโฆษณาบหรพ.ร.บ.ควบคมผลตภณฑยาสบพ.ศ.2535 มาตรา 8 ระบวา “หาม มใหผใดโฆษณาผลตภณฑยาสบหรอแสดงชอหรอเครองหมายของผลตภณฑยาสบในสงพมพทางวทยกระจายเสยงวทยโทรทศนหรอสงอนใดทใชเปนการโฆษณาไดหรอใชชอหรอเครองหมายของผลตภณฑยาสบในการแสดงการแขงขนการใหบรการหรอการประกอบกจกรรมอนใดทมวตถประสงคใหสาธารณชนเขาใจวาเปนชอหรอเครองหมายของผลตภณฑยาสบ”

จากกฎหมายฉบบนท�าใหไมสามารถโฆษณาบหรผานสอสงพมพวทยกระจายเสยงโทรทศนหรอสออนทสามารถใชเพอการโฆษณาไดดงนนบรษทบหรจงพยายามเสาะแสวงหาชองวางทางกฎหมายเพอโฆษณาบหรเชนโฆษณาณจดขายจดกจกรรมสงเสรมความสมพนธของครอบครวแมกฎหมายจะเขมงวดเพยงใดบรษทผผลตบหรกยงเดนหนาหาชองทางโฆษณายาสบอยางแขงขนตอไปประกอบกบกลมเปาหมายทางการคาบหรกคอกลมเยาวชนทอยในวยอยากรอยากลองสงแปลกใหมตววดนจงมความส�าคญสามารถทจะน�าไปใชประเมนในเรองของการเฝาระวงเพอควบคมยาสบตามยทธศาสตรMPOWERได

3.นยาม นยามค�าวา“การโฆษณาบหรชนดใหมๆ”หมายถงการใหขอมลขาวสารบหรชนดใหม(ไดแกบหรชรสบหรกานพลบหรอเลกโทรนกสฯลฯ)ซงเปนการสอสารจงใจผานสอโฆษณาประเภทตางๆเชนโทรทศนวทยหนงสอพมพภาพยนตรอนเทอรเนตสอทใชโฆษณาทจดขาย(เชนการวางโชวซองบหรหลงเคาเตอรจายคาสนคาในรานสะดวกซอ)รวมถงสอโฆษณานอกสถานทเชนปายโฆษณาทตดรถโดยสารประจ�าทางหรอรถแทกซแผนปายตางๆทตดตงไวตามอาคารสงๆ หรอตามสแยก ปายโฆษณาทปายรถประจ�าทาง หรอตดไว ณ ทพกผโดยสารปายโฆษณารอบๆสนามกฬาเมอมการแขงขนกฬานดส�าคญๆเปนตนเพอจงใจหรอโนมนาวใจใหกลมผบรโภคเปาหมายคลอยตามวาหากไดสบบหรชนดใหมนแลวจะท�าใหผทสบดดเกเทหทนสมยเปนทสนใจของคนรอบขางหรอเปนทยอมรบของกลมพวกพองในวยเดยวกน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรไทยอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557“ในระหวาง 30 วนทแลว...(ชอ)...เคยเหนการโฆษณาบหรชนดใหมๆ บางหรอไม เชน

บหรชรสบหรกานพลบหรอเลกโทรนกส?”ตวตง:จ�านวนผทตอบในขอถามนวา“เคย”ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอถามเดยวกนนโดยไมรวมผทตอบ“ไมทราบ”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2557

ตววดท 20 : รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาบหรชนดใหมๆ (บหรชรส บหรกานพล บหรอเลกโท

รนกส) ในชวง 30 วน กอนวนสมภาษณ

Page 124: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

107คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน 1)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล2)จงหวดจ�านวน76จงหวด3)ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต4)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 125: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

108คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 21 : รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาบหรทางอนเตอรเนต/สอสงคมออนไลน ในชวง 30 วน

กอนวนสมภาษณ

1.ชอตววด รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาบหรทางอนเตอรเนต/สอสงคมออนไลน ในชวง 30 วน

กอนวนสมภาษณ

2.ความส�าคญ การโฆษณาบหรทางเวบไซตตางๆถอเปนการลงทนทคมคาส�าหรบผคาเพราะสามารถ

เจาะกลมลกคาเปาหมายทเปนเยาวชนและคนวยท�างานไดอยางรวดเรวและทวถง สามารถ

สงซอสนคาออนไลนและมบรการสงถงประตบาน จงเปนการงายมากส�าหรบเยาวชนทมอาย

ต�ากวา 18ทจะซอหามาทดลองสบการโฆษณาขายบหรทางอนเตอรเนตมผลเสยอยางมาก

เพราะเปดโอกาสใหเดกซอบหรซงจดวาเปนสนคาท�าลายสขภาพไดงายขน อกทงยงท�าใหรฐ

จดเกบภาษไดนอยลง แมจะฝาฝนกฎหมายควบคมผลตภณฑยาสบหลายมาตรา โดยเฉพาะ

การโฆษณาหรอจ�าหนายบหรทางอนเตอรเนตทมโทษปรบไมเกน2แสนบาทดร.พจตรพงศ

สนทรพพธคณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดลไดท�าวจยเรองธรกจการคาผลตภณฑ

ยาสบทางอนเตอรเนต (ทนสนบสนนจากศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ

คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดลและส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสข

ภาพ)ผลวจยพบวาเวบไซตขายบหรในไทยมมานานกวา5ปแลวโดยขอมลในเดอนมนาคม

พ.ศ.2555พบเวบไซตขายบหรจ�านวน630เวบสวนใหญเปนเวบไซตในประเทศไทยสนคา

สวนใหญเปนบหรตางประเทศบหรแตงรสแตงกลนลกคาสวนใหญมกเปนเดกและเยาวชน

ตววดนสามารถน�าไปใชประเมนผลการด�าเนนงานระบบเฝาระวงการโฆษณาขายบหร

ออนไลนเพอควบคมยาสบได

3.นยาม นยาม “การโฆษณาขายบหรทางอนเทอรเนต/สอสงคมออนไลน” หมายถงการใหขอมล

ขาวสารเกยวกบบหรทกประเภทรวมทงบหรชนดใหมๆ(ไดแกบหรชรสบหรกานพลบหร

อเลกโทรนกสหรอทเรยกวาบหรไฟฟาบารากฯลฯ)ซงเปนการสอสารเพอจงใจหรอโนมนาว

ใจใหกลมผบรโภคคลอยตามวาเปนสนคาทดมคณภาพ ท�าใหผทสบดด เก เทห ทนสมย

เปนทสนใจของคนรอบขางหรอเปนทยอมรบ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557

ขอค�าถาม เรอง กลยทธทางการตลาด

“ในระหวาง30วนทแลว...(ชอ)...เคยเหนชองทางการโฆษณาสงเสรมการขายบหรทาง

อนเทอรเนต/สอสงคมออนไลนหรอไม?”ตวตง:จ�านวนผทตอบในขอถามนวา“เคย”

ตวหาร:จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอถามเดยวกนนโดยไมรวมผทตอบ“ไมทราบ”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2557

Page 126: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

109คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน 1)กลมอาย(ป)ไดแก15-24,25–44,45–59,60ปขนไป

2)เพศ

3)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

4)จงหวดจ�านวน76จงหวด

5)ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

6)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 127: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

110คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 22 : รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาหรอปายทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหรทรานขายบหร

ในชวง 30 วน กอนวนสมภาษณ

1.ชอตววด รอยละของผทเคยเหนการโฆษณาหรอปายทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหรตามรานขายบหรในชวง30วนกอนวนสมภาษณ

2.ความส�าคญ ผทเขาไปซอสนคาในรานคาอาจจะไมมความตงใจทจะมาซอบหร แตเมอเหนปายโฆษณาทแสดงดวยขอความทดงดดความสนใจ วาบหรยหอนน ยหอน รสชาตด กลนด สบแลวรสกดมากหอมมากนโคตนต�าสตรดงเดมสตรพเศษหรอไดรบความนยมมากทสดยอมท�าใหเกดความรสกอยากซอหามาทดลองสบโดยเฉพาะวยรนทมความคกคะนองอยากรอยากลองสงแปลกใหมเรมตนจากอยากรวารสชาตจะเปนอยางไรจะเหมอนกบทโฆษณาชวนเชอหรอไมแตตอๆไปอาจตกเปนทาสของบหรจนถอนตวไมขนตววดนจงมความส�าคญและสามารถทจะน�าไปใชประเมนในเรองของการเฝาระวงเพอควบคมยาสบตามยทธศาสตรMPOWERได

3.นยาม นยาม“การโฆษณาหรอปายทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหรณรานขายบหร”หมายถงการทรานขายบหรมปายทมกจะปรากฏดวยค�าหรอขอความตางๆอาทรสชาตดกลนดสบแลวรสกดมาก หอมมาก นโคตนต�า สตรดงเดม สตรพเศษ หรอไดรบความนยมมากทสด เปนตนตงวางหรอแปะอยใกลๆกบชนทวางสนคา(บหร)รวมถงการตงวางซองบหรหรอแสดงยหอบหรใหเหนชดเจนและปายไฟโฆษณาแบบตางๆณรานขายบหร

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2557ขอค�าถาม เรอง การโฆษณา

“ในระหวาง30วนทแลว...(ชอ)...เคยเหนการโฆษณาหรอปายทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหรตามรานขายบหรบางหรอไม”ตวตง:จ�านวนผทตอบในขอค�าถามนวา“เคย”ตวหาร : จ�านวนผทตอบสมภาษณทงหมดในขอค�าถามเดยวกนน โดยไมรวมผทตอบ“ไมทราบ”

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการสบบหรและการดมสราของประชากร(สพบส.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2557

9.ความเปนตวแทน 1)กลมอาย(ป)ไดแก15-24,25–44,45–59,60ปขนไป2)เพศ3)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล4)จงหวดจ�านวน76จงหวด5)ภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต6)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 128: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

111คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 23 : รอยละของวธการไดบหรเพอสบของนกเรยน ในรอบ 1 เดอนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของวธการไดบหรเพอสบของนกเรยนในรอบ1เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการสบบหรในนกเรยน

3.นยาม วธการไดบหรเพอสบของนกเรยนในรอบ1เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 “ในรอบ1เดอนทผานมานกเรยนหาบหรสบจากทใด”

ปพ.ศ.2553-2554ตวตง : จ�านวนผตอบขอค�าถาม408 ในแบบสอบถามเปน 406 (วธการไดบหรเพอสบของนกเรยนในรอบ1เดอนทผานมา)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม408ในแบบสอบถามเปน406(วธการไดบหรเพอสบของนกเรยนในรอบ1เดอนทผานมา)ทงหมดปพ.ศ.2557,2558ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม32912(วธการไดบหรเพอสบของนกเรยนในรอบ1เดอนทผานมา)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม32912(วธการไดบหรเพอสบของนกเรยนในรอบ1เดอนทผานมา)ทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549–2554,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสคร.ทง12แหงและเปนตวแทน 24 จงหวดทวประเทศ : ปทมธาน นนทบร นครนายก ลพบร แพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 129: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

112คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 24 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทเลกสบบหรมานานกวา 6 เดอน

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ปทเลกสบบหรมานานกวา6เดอนPrevalenceofpersonwhocanquitsmokedmorethan6months

2.ความส�าคญ 1) การหยดสบบหรเปนผลดตอสขภาพและจะมอายยนยาวกวาผทยงคงสบบหรโดยผทเลกสบบหรกอนอาย50ปจะมโอกาสเสยชวตเพยงครงหนงของผทยงคงสบนอกจากนการเลกสบบหรลดโอกาสเสยงในการเกดมะเรงปอด มะเรงในระบบอนๆ รวมถงโรคหวใจและหลอดเลอด2) ผหญงทหยดสบบหรกอนการตงครรภหรอระหวาง 3 - 4 เดอนแรกของการตงครรภจะลดความเสยงทลกจะมน�าหนกแรกคลอดนอยกวาปกต

3.นยาม ผทเลกสบบหรมานานกวา6เดอนหมายถงประชากรอาย15–74ปทเคยสบบหรและปจจบนเลกสบแลวไดหยดสบบหรมามานานกวา6เดอน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด เปอรเซนตรอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท7การสบบหรและการบรโภคยาสบ:ตวแปรทน�ามาคดค�านวณ4ตวจากขอค�าถาม2ขอดงนขอค�าถาม7.3)“ในปจจบนนทานสบบหรหรอใชยาสบยาเสนอนๆบอยเพยงไร”ขอค�าถาม7.9)“(ส�าหรบผทไมสบบหรหรอยาสบอนๆในปจจบน)“ทานหยดสบบหรหรอยาสบอนๆมานานเทาใด”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทตอบสมภาษณในขอ7.3)วา“ปจจบนไมไดสบ”(หรอ“ไมตอบ”และในขอ7.9)วา“เลกสบบหรมามากกวา6เดอนถง12เดอน”และ“เลกสบมามากกวา1ป”x100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปทเคยสบบหรและปจจบนไมสบบหรณเวลาทท�าการส�ารวจ

แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบบางรายอาจจะเลกสบบหรนอยกวา6เดอน2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

หมายเหต -

Page 130: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

113คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 25 : รอยละของนกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหร ในชวง 12 เดอนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของนกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการสบบหรในนกเรยน

3.นยาม นกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 “ในรอบ12เดอนทผานมานกเรยนเคยตงใจเลกสบบหรหรอไม”ปพ.ศ.2553,2554ตวตง :จ�านวนผตอบขอค�าถาม409ในแบบสอบถามเปน407(นกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมา)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม409ในแบบสอบถามเปน407(นกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมา)ทงหมดปพ.ศ.2557,2558ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม32913(นกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมา)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม32913 (นกเรยนทเคยตงใจเลกสบบหรในชวง12 เดอนทผานมา)ทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสครทง12แหงและเปนตวแทน 24 จงหวดทวประเทศ : ปทมธาน นนทบร นครนายก ลพบร แพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 131: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

114คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 26 : รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดอยางนอย 7 วน ในรอบ 12 เดอนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดอยางนอย7วนในรอบ12เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการสบบหรในนกเรยน

3.นยาม รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดอยางนอย7วนในรอบ12เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการ

เกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอ

ถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554

“ในรอบ12เดอนทผานมานกเรยนเคยหยดสบบหรไดหรอไม”

ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม410ในแบบสอบถามเปน408(นกเรยนเคยหยดสบบหรได

อยางนอย7วนในรอบ12เดอนทผานมา)x100

ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม410ในแบบสอบถามเปน408(นกเรยนเคยหยดสบบหรได

อยางนอย7วนในรอบ12เดอนทผานมา)ทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสคร.ทง12แหง

และเปนตวแทน 24 จงหวดทวประเทศ : ปทมธาน นนทบร นครนายก ลพบร แพร

ฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลรา

ธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลา

และตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 132: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

115คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 27 : รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดหรอไม ในรอบ 12 เดอนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดหรอไมในรอบ12เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ ตองการทราบประสบการณการสบบหรในนกเรยน

3.นยาม รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดหรอไมในรอบ12เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม32914(นกเรยนทเคยหยดสบบหรไดหรอไมในรอบ12เดอนทผานมา)x100ตวหาร : จ�านวนผตอบขอค�าถาม 32914 (รอยละของนกเรยนทเคยหยดสบบหรไดหรอไมในรอบ12เดอนทผานมา)ทงหมด

7.แหลงขอมล การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2557และพ.ศ.2558

9.ความเปนตวแทน สามารถเปนตวแทนเขตสคร.ทง12แหงและเปนตวแทน 24 จงหวดทวประเทศ : ปทมธาน นนทบร นครนายก ลพบร แพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 133: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

116คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 28 : รอยละของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบมควนทกวน แตปจจบนไมสบ

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบมควนทกวนแตปจจบนไมสบPercentageofadultswhoareeverdailytobaccosmokersandcurrentlydonotsmoketobacco,Quitrate

2.ความส�าคญ ใหขอมลผเลกสบบหรส�าเรจจากฐานประชากรทงหมด

3.นยาม ผเลกสบบหรส�าเรจ หมายถง ผ ทปจจบน ไมบรโภคยาสบชนดมควน แตเคยบรโภคฯเปนประจ�า/ทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทในอดตบรโภคยาสบแบบมควนทกวน(รหส1ของQ2b)ตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(ไมนบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 134: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

117คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 29 : อตราสวนของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบมควนทกวน แตปจจบนไมสบ

1.ชอตววด อตราสวนของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบมควนทกวนแตปจจบนไมสบ

Percentage of every daily tobacco smokerswho currently do not smoke

tobacco,Quitratio

2.ความส�าคญ ใหขอมลผเลกสบบหรส�าเรจจากฐานผใหขอมลทปจจบนบรโภคยาสบแบบมควนทกวน

3.นยาม ผเลกสบบหรส�าเรจ หมายถง ผ ทปจจบน ไมบรโภคยาสบชนดมควน แตเคยบรโภคฯ

เปนประจ�าทก/ทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด อตราสวน

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม

ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทอดตบรโภคยาสบแบบมควนทกวน(รหส1ของQ2b)

ตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทปจจบนบรโภคยาสบแบบมควนทกวน(รหส1ของQ1)และ

ปจจบนสบไมทกวนแตอดตเคยสบทกวน(รหส1ของQ2a)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/

นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 135: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

118คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 30 : รอยละของผใหขอมลทบรโภคยาสบ แบบมควนในปจจบน จ�าแนกตามประเภทผลตภณฑ

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทบรโภคยาสบแบบมควนในปจจบนจ�าแนกตามประเภทผลตภณฑPercentageofrespondentswhocurrentlysmoke[product]

2.ความส�าคญ ทราบจ�านวนผบรโภคยาสบชนดมควนจ�าแนกตามประเภทผลตภณฑ

3.นยาม จ�านวนผบรโภคยาสบชนดมควน จ�าแนกตามประเภทผลตภณฑในทน หมายถง ประเภทผลตภณฑทนยมใชในประเทศไทยรวม6ประเภทไดแกบหรโรงงานบหรมวนเองไปปซการยาสบทสบผานน�าและอนๆ

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไปทมสถานะเปนผบรโภคยาสบทกวนและสบแตไมทกวน

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามตวตง :จ�านวนผบรโภคยาสบแบบมควนในปจจบน (รหส1และ2ของQ1)จ�าแนกตามประเภทผลตภณฑตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 136: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

119คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 31 : รอยละของผใหขอมลทบรโภคยาสบ แบบมควนทกวนในปจจบน จ�าแนกตามปรมาณสบ

(มวนตอวน) และประเภทผลตภณฑ

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทบรโภคยาสบ แบบมควนทกวนในปจจบน จ�าแนกตามปรมาณสบ(มวนตอวน)และประเภทผลตภณฑPercentageofdailysmokerswhoreportsmokinganaverageof[less than 5; 5-9; 10-14; 15-24; and 25+] sticksperdayandby typeof smoked tobaccoproducts

2.ความส�าคญ ทราบปรมาณการบรโภคยาสบชนดมควนของผสบทกวนจ�าแนกตามประเภทผลตภณฑ

3.นยาม ปรมาณการสบ (มวนตอวน) ของผบรโภคยาสบชนดมควน ทกวน จ�าแนกตามประเภทผลตภณฑในทนหมายถงเจาะจงเฉพาะผลตภณฑทสามารถนบจ�านวนไดแนนอน2ประเภทคอบหรโรงงานและบหรมวนเอง

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไปทมสถานะเปนผบรโภคยาสบทกวน

5.หนวยวด มวนตอวน

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทบรโภคยาสบแบบมควนทกวนจ�าแนกเปนปรมาณบหรทสบตอวนไดแก<5มวน,5-9มวน,10-14มวน,15-24มวนและ>25มวนตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทบรโภคยาสบแบบมควนทกวน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 137: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

120คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 32 : รอยละของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบไมมควน ทกวน แตปจจบนไมใช

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบไมมควนทกวนแตปจจบนไมใชPercentageofadultswhoareeverdailyusesmokelesstobaccoandcurrentlydonotuse,Quitrate

2.ความส�าคญ ใหขอมลผเลกใชยาสบแบบไมมควนส�าเรจจากฐานประชากรทงหมด

3.นยาม ผเลกใชยาสบส�าเรจ หมายถง ผทปจจบน ไมใชยาสบชนดไมมควน แตเคยใชเปนประจ�า/ทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทในอดตใชยาสบแบบไมมควนทกวนตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(ไมนบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถค�านวณหาอตราสวนของผใหขอมลทเคยบรโภคยาสบแบบไมมควนทกวนแตปจจบนไมใชตวตง:จ�านวนผใหขอมลทอดตใชยาสบแบบไมมควนทกวนตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทปจจบนใชยาสบแบบไมมควนทกวนและปจจบนใชยาสบไมทกวนแตอดตเคยใชทกวน

12.หมายเหต -

Page 138: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

121คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 33 : รอยละของเยาวชนทใชผลตภณฑยาสบมควนปจจบน

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทใชผลตภณฑยาสบมควนปจจบนPercentageofyouthwhocurrentlysmokeanytobaccoproducts

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงาย ซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม ซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม - ผลตภณฑยาสบมควน หมายถงบหรทกชนดและผลตภณฑยาสบมควนทกชนด- บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)- ผลตภณฑยาสบมควนชนดอนหมายถงผลตภณฑยาสบทไมใชบหรใชวธการสบแลวเกดมควนทเกดจากการสบไดแกไปปซการทกขนาด/ซกาเรลโลผลตภณฑยาสบผานน�าทกชนด/บารากและบดส�าหรบประเทศไทยพบ“ขโย”ซงเปนบหรพนเมองทพบทางภาคเหนอ

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทสบบหรหรอสบผลตภณฑยาสบมควนชนดอนภายใน30วนผานมาตวหาร:จ�านวนนกเรยนทตอบแบบสอบถามทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด ตววดนแสดงขอมลจากผลตภณฑยาสบมควนทกประเภทอาจท�าใหไมสามารถใชประโยชนไดเทาทควรส�าหรบประเทศไทยเนองไมไดแยกเปนรายผลตภณฑ

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 139: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

122คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 34 : รอยละของเยาวชนทสบบหรปจจบน

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทสบบหรปจจบนPercentageofyouthwhocurrentlysmokecigarettes

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม บหร (Cigarette)หมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง (Hand-rolled cigarettes) และบหรกานพล (Kretek cigarettes) (บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทสบบหรอยางนอย1วนภายใน30วนทผานมาตวหาร:จ�านวนนกเรยนทตอบแบบสอบถามทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 140: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

123คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 35 : รอยละของเยาวชนทเคยลองสบบหร

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทเคยลองสบบหรPercentageofyouthwhoeversmokedcigarettes

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทเคยพยายามหรอลองสบบหรแมเพยง1-2มวนตวหาร:จ�านวนนกเรยนทตอบแบบสอบถามทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,พ.ศ.2552และพ.ศ.2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 141: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

124คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 36 : รอยละของเยาวชนทใชผลตภณฑยาสบแบบไรควนปจจบน

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทใชผลตภณฑยาสบแบบไรควนปจจบนPercentageofyouthwhocurrentlyusesmokelesstobaccoproducts

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม ผลตภณฑยาสบไรควนหมายถงผลตภณฑยาสบทมสวนผสมของนโคตนน�ามาใชโดยวธการอนเชนอมเคยวจกสฟนเปนตนและไมเกดควนจากการเผาไหม

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทใชผลตภณฑยาสบแบบไรควนทกชนดภายใน30วนผานมาตวหาร:จ�านวนนกเรยนทตอบแบบสอบถามทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 142: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

125คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 37 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบน ซงมกสบบหร [นอยกวา 1; 1; 2 - 5; 6 - 10; 11 - 20

มากกวา 20] มวนตอวน

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนซงมกสบบหร[นอยกวา1;1;2-5;6-10;11-20มากกวา20]มวนตอวนPercentageofcurrentcigarettesmokerswhousuallysmoke[lessthan1;1;2to5;6to10;11to20;morethan20]cigarettesperday,onthedaystheysmoke.

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชนจ�านวนมวนทสบตอวนท�าใหสามารถประเมนภาวะการตดบหรในกลมเยาวชนได

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง: จ�านวนผสบบหรปจจบนทรายงานวา ในชวง 30 วนทผานมา ไดสบบหร [นอยกวา1;1;2-5;6-10;11-20มากกวา20]มวนตอวนตวหาร:จ�านวนผสบบหรบหรปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 143: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

126คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 38 : รอยละของเยาวชนผทเคยลองสบบหรครงแรกเมออาย [7 ป หรอนอยกวา ; 8 ป หรอ 9 ป ;

10 ป หรอ 11 ป; 12 ป หรอ 13 ป; 14 ป หรอ 15 ป

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนผทเคยลองสบบหรครงแรกเมออาย [7ปหรอนอยกวา; 8ป หรอ 9ป;10ปหรอ11ป;12ปหรอ13ป;14ปหรอ15ป]Percentageofevercigarettesmokerswhofirsttriedacigaretteattheageof[7oryounger;8or9;10or11;12or13;14or15]yearsold

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผทเคยลองสบบหรครงแรกเมออาย[7ปหรอนอยกวา;8ปหรอ9ป;10ปหรอ11ป;12ปหรอ13ป;14ปหรอ15ป]ตวหาร:ผทเคยลองสบบหร

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 144: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

127คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 39 : รอยละของเยาวชนผสบยาสบทแสดงอาการของการตดยาสบปจจบน

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนผสบยาสบปจจบนทแสดงอาการของการตดยาสบPercentageofcurrentsmokerswhoareshowingsignsofsmokingdependence

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงาย ซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม ซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชนและเพอใหเหนถงระดบความรนแรงในการตดยาสบในเยาวชน

3.นยาม - ผลตภณฑยาสบมควนหมายถงบหรทกชนดและผลตภณฑยาสบมควนทกชนด- บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)- ผลตภณฑยาสบมควนชนดอนหมายถงผลตภณฑยาสบทไมใชบหรใชวธการสบแลวเกดมควนทเกดจากการสบไดแกไปปซการทกขนาด/ซกาเรลโลผลตภณฑยาสบผานน�าทกชนด/บารากและบดส�าหรบประเทศไทยพบ“ขโย”ซงเปนบหรพนเมองทพบทางภาคเหนอ

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง : จ�านวนผสบยาสบปจจบนทร สกอยากสบยาสบเปนสงแรกในตอนเชา หรอเรมอยากสบยาสบอกครงภายใน1วนเตมหลงจากทไดสบยาสบครงกอนตวหาร:จ�านวนผสบยาสบปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมดงนกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 145: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

128คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 40 : รอยละของเยาวชนทไดรบควณยาสบในบานภายใน 7 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทไดรบควนจากยาสบในบานภายใน7วนทผานมาPercentageofyouthwhowereexposedtotobaccosmokeathomeinthepast7days

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงาย ซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม ซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม - ผลตภณฑยาสบมควนหมายถงบหรทกชนดและผลตภณฑยาสบมควนทกชนด- บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)- ผลตภณฑยาสบมควนชนดอนหมายถงผลตภณฑยาสบทไมใชบหรใชวธการสบแลวเกดมควนทเกดจากการสบไดแกไปปซการทกขนาด/ซกาเรลโลผลตภณฑยาสบผานน�าทกชนด/บารากและบดส�าหรบประเทศไทยพบ“ขโย”ซงเปนบหรพนเมองทพบทางภาคเหนอ

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง : จ�านวนผตอบทตอบวาตนเองไดรบควนยาสบในบานอยางนอย 1 วนหรอมากกวาภายใน7วนทผานมาตวหาร:จ�านวนนกเรยนทตอบแบบสอบถามทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,พ.ศ.2552และพ.ศ.2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมดงน13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมดงนกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 146: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

129คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 41 : รอยละของการไดรบควนบหรมอสองในอาคารของสถานทท�างาน ในชวง 30 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของการไดรบควนบหรมอสองในอาคารของสถานทท�างานในชวง30วนทผานมา

2.ความส�าคญ ทราบจ�านวนผไดรบควนบหรมอสองในอาคารของสถานทท�างาน ซงเปนสถานทสาธารณะทเปนเขตปลอดบหรตามทกฎหมายก�าหนด

3.นยาม การไดรบควนบหรมอสองในอาคารของสถานทท�างานในทนหมายถงการไดรบควนบหรของผใหขอมลทมสถานะการท�างานนอกบาน และบรเวณทท�างานอยภายในอาคารหรอภายในและภายนอกอาคารพอๆกนในรอบ30วนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามตวตง:จ�านวนผใหขอมลทไดรบควนบหรภายในอาคารทท�างานอยในชวง30วนทผานมาตวหาร : จ�านวนผใหขอมลทท�างานนอกบาน และท�างานภายในอาคาร หรอ ทงภายในและภายนอกอาคารพอๆกน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต สามารถเพมสถานทสาธารณะทตองการประเมนสถานการณการสมผสควนบหรมอได ทงนขนอยกบการตดสนใจของทมส�ารวจ

Page 147: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

130คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 42 : รอยละของผบรโภคยาสบแบบมควน ในปจจบน ทเคยพยายามเลกสบในรอบ 12 เดอน

ทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผบรโภคยาสบแบบมควนในปจจบนทเคยพยายามเลกสบในรอบ12เดอนทผานมาPercentageofcurrenttobaccosmokerswhohavetriedtoquitduringthepast12months

2.ความส�าคญ ใหขอมลผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควนทเคยพยายามเลกสบในชวง12เดอนทผานมา

3.นยาม การพยายามเลกสบ(Triedtoquit)ในทนหมายถงผบรโภคยาสบปจจบนทงทสบทกวนและสบแตไมทกวนทอยางนอยในชวง12เดอนทผามาเคยหยดสบไดส�าเรจอยางนอย24ชวโมงจากนนกกลบมาสบตอ

4.ประชากรเปาหมาย ผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควนทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามตวตง:จ�านวนผใหขอมลทเคยพยายามเลกสบในรอบ12เดอนทผานมาตวหาร:จ�านวนผบรโภคยาสบแบบมควนในปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 148: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

131คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 43 : รอยละของผบรโภคยาสบปจจบน แบบมควน ทไปพบแพทยหรอบคลากรทมสขภาพในรอบ

12 เดอนทผานมา และไดรบค�าแนะน�าใหเลกสบ

1.ชอตววด รอยละของผบรโภคยาสบปจจบนแบบมควนทไปพบแพทยหรอบคลากรทมสขภาพในรอบ12เดอนทผานมาและไดรบค�าแนะน�าใหเลกสบPercentageofcurrenttobaccosmokerswhovisitedadoctororhealthcareproviders during the past 12months and were advised to quit smokingtobacco

2.ความส�าคญ ทราบขอมลการใหบรการชวยเลกยาสบโดยวธการแนะน�าใหเลกสบ(Advise)

3.นยาม การไปพบแพทยหรอบคลากรทมสขภาพของผบรโภคยาสบปจจบน ชนดมควน ในทนหมายถงการไปพบบคลากรกลมนในสถานบรการสาธารณสขใดๆทงภาครฐ-เอกชนเพอรบบรการทกรปแบบ–รกษาสงเสรมปองกนและฟนฟและไดรบการแนะน�าใหเลกยาสบ

4.ประชากรเปาหมาย ผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควนทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง :จ�านวนผบรโภคยาสบปจจบนแบบมควนทไดรบค�าแนะน�าใหเลกสบ(รหส1ของQ12)ตวหาร:จ�านวนผบรโภคยาสบปจจบนแบบมควนทไปพบแพทย/บคลากรทมสขภาพในรอบ12เดอนทผานมา

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 149: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

132คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนหรอไดรบขาวสารเกยวกบพษภยของการสบบหรหรอการชกชวนใหเลกบหรในหนงสอพมพหรอนตยสารในชวง30วนทผานมาPercentageofrespondentswhohavenoticedinformationaboutthedangersofsmokingcigarettesorthatencouragesquittinginnewspapersormagazinesinthelast30days

2.ความส�าคญ ทราบความตระหนกของผใหขอมลเกยวกบการรบร/รบทราบขอมลขาวสารเพอการไมสบบหร

3.นยาม ขอมลขาวสารเพอการไมสบบหรน หมายถงขอมลขาวสารทงทเกยวของกบโทษพษภยของยาสบชนดมควนหรอขอมลขาวสารใดๆเพอชกชวนใหเลกสบทเผยแพรผานสอหนงสอพมพ/นตยสารในรอบ30วนทผานมาโดยไมครอบคลมการสงเกตเหนปาย/เครองหมายหามสบบหรตามทกฎหมายก�าหนด

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทเคยไดรบขอมลขาวสารตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(นบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมเขาถง”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

ตววดท 44 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนหรอไดรบขาวสารเกยวกบพษภยของการสบบหร

หรอการชกชวนใหเลกบหรในหนงสอพมพหรอนตยสาร ในชวง 30 วนทผานมา

Page 150: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

133คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนหรอไดรบขาวสารเกยวกบพษภยของการสบบหรหรอชกชวนใหเลกบหรในโทรทศนในชวง30วนทผานมาPercentageofrespondentswhohavenoticedinformationaboutthedangersofsmokingcigarettesorthatencouragesquittingontelevisioninthelast30days

2.ความส�าคญ ทราบความตระหนกของผใหขอมลเกยวกบการรบร/รบทราบขอมลขาวสารเพอการไมสบบหร

3.นยาม ขอมลขาวสารเพอการไมสบบหรน หมายถง ขอมลขาวสารทงทเกยวของกบโทษพษภยของยาสบชนดมควน หรอขอมลขาวสารใดๆ เพอชกชวนใหเลกสบ ทเผยแพรผานโทรทศน(นบรวมcableTV)ในรอบ30วนทผานมาโดยไมครอบคลมการสงเกตเหนปาย/เครองหมายหามสบบหรตามทกฎหมายก�าหนด

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามตวตง:จ�านวนผใหขอมลทเคยไดรบขอมลขาวสารตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(นบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมเขาถง”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

ตววดท 45 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหน หรอ ไดรบขาวสารเกยวกบพษภยของการสบบหร

หรอชกชวนใหเลกบหรในโทรทศน ในชวง 30 วนทผานมา

Page 151: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

134คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 46 : รอยละของผสบบหรปจจบนทเคยเหนค�าเตอนบนซองบหรทเปนรปภาพ ในชวง 30 วน

ทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผสบบหรปจจบนทเคยเหนค�าเตอนบนซองบหรทเปนรปภาพ ในชวง 30 วนทผานมาPercentageofcurrentsmokerswhonoticedpictorialhealthwarningsoncigarettepackagesinthelast30days

2.ความส�าคญ ทราบประสทธผลของการใหความรเกยวกบโทษพษภยของยาสบผานภาพค�าเตอนบนซองบหร

3.นยาม การเคยเหนภาพค�าเตอนบนซองบหรทนหมายถงผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควนทเคยเหนภาพค�าเตอนบนซองบหรซกาแรต/บหรโรงงานในชวง30วนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควนทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผบรโภคยาสบปจจบนแบบมควนทเคยสงเกตเหนภาพค�าเตอนบนซองบหรตวหาร:จ�านวนผบรโภคยาสบปจจบนแบบมควน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 152: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

135คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 47 : รอยละของผสบบหรปจจบนทนกถงการเลกบหร ในรอบ 30 วนทผานมา เพราะค�าเตอน

บนซองบหรทเปนรปภาพ

1.ชอตววด รอยละของผสบบหรปจจบนทนกถงการเลกบหร ในรอบ 30 วนทผานมา เพราะค�าเตอนบนซองบหรทเปนรปภาพPercentageofcurrenttobaccosmokerswhoreportedthinkingaboutquittingsmokinginthelast30daysbecauseofthepictorialhealthwarninglabelsoncigarettepackages

2.ความส�าคญ ทราบประสทธผลของการใหความรเกยวกบโทษพษภยของยาสบผานภาพค�าเตอนบนซองบหร

3.นยาม การนกถงการเลกสบบหรในทนหมายถงผบรโภคยาสบปจจบนชนดมควนทนกถงการเลกสบบหรเพราะการเคยเหนหรอระลกถงภาพค�าเตอนบนซองบหรซกาแรต/บหรโรงงานในชวง30วนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ผบรโภคยาสบปจจบน ชนดมควนทมอายตงแต 15 ปขนไป ทเคยสงเกตเหนภาพค�าเตอนบนซองบหรซกาแรต/บหรโรงงานในชวง30วนทผานมา

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผบรโภคยาสบแบบมควนในปจจบนทนกถงการเลกสบเพราะภาพค�าเตอนฯตวหาร:จ�านวนผบรโภคยาสบแบบมควนในปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 153: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

136คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 48 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการโฆษณา หรอปายทรานขายบหรทสงเสรม/กระตน

ใหมการสบบหร ในชวง 30 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการโฆษณา หรอปายทรานขายบหรทสงเสรม/กระตนใหมการสบบหรในชวง30วนทผานมาPercentage of respondentswho have noticed any advertisements or signspromotingcigarettesinstoresinthelast30days

2.ความส�าคญ ทราบการไมยนยอมปฏบตตามกฎหมายควบคมยาสบ ทมขอหามมใหมการโฆษณาผานสอกระแสหลก

3.นยาม การโฆษณาเพอสงเสรมหรอกระตนใหมการสบบหรในทนหมายถงปายขนาดตางๆทงทท�าจากวสดทคงทนถาวรและชวคราวทตดไวในสถานทใดๆทมการจ�าหนายบหร โดยขอความปรากฏ ครอบคลมทงชอยหอบหร ราคา หรอทงชอและราคา และอาจใชตวอกษรทมขนาดใหญเกนสมควรเพอใหมองเหนไดชดเจนและรวมถงการวางโชวซองบหรซกาแรตใหเหนอยางชดเจนดวย

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามตวตง:จ�านวนผใหขอมลทเคยสงเกตเหนฯตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(นบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมเขาถง”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 154: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

137คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 49 : รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการสงเสรมการขายบหรในลกษณะตางๆ ในชวง 30 วน

ทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการสงเสรมการขายบหรในลกษณะตางๆในชวง30วนทผานมาPercentageofrespondentswhonoticed[various type of cigarette promotions]inthelast30days

2.ความส�าคญ ทราบการไมยนยอมปฏบตตามกฎหมายควบคมยาสบ ทมขอหามมใหมสงเสรมการขายในรปแบบตางๆ

3.นยาม การสงเสรมการขายในทนหมายถงการสงเสรมการขายบหรซกาแรต/บหรโรงงานทเคยสงเกตเหนในชวง30วนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ผใหขอมลทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนผใหขอมลทเคยสงเกตเหนการสงเสรมการขายบหรในรปแบบตางๆตวหาร:จ�านวนผใหขอมลทงหมด(นบรวมจ�านวนผใหขอมล“ไมทราบ”)

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 155: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

138คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 50 : ราคาเฉลยตอซองของบหรซกาแรตหรอบหรโรงงาน (บาท)

1.ชอตววด ราคาเฉลยตอซองของบหรซกาแรตหรอบหรโรงงาน(บาท)Averagepriceofapackofmanufacturedcigarettes

2.ความส�าคญ ทราบราคาซอบหรซกาแรต/บหรโรงงาน

3.นยาม ราคาบหรซกาแรต/บหรโรงงานในทนหมายถงราคาของบหรซกาแรต/บหรโรงงานทผบรโภคยาสบปจจบน ชนดบหรซกาแรต/บหรโรงงาน จายเงนเพอซอมาสบในครงสดทายทมหนวยเปน“บาทตอ1ซอง(ในปรมาณบรรจมาตรฐาน20มวนตอ1ซอง)”

4.ประชากรเปาหมาย ผบรโภคยาสบปจจบนชนดบหรซกาแรต/บหรโรงงานทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด คาเฉลย(บาทตอซอง)

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามตววดนมวธค�านวณเปนล�าดบดงนค�านวณจ�านวนบหรทซอมาสบครงสดทาย ทมหนวยเปน “มวน” โดยน�าจ�านวน (Q19a)และหนวยของบหรทซอครงสดทาย (Q19b) คณกบจ�านวนมวนบหรในแตละซอง/หอใหญ/อนๆเชนถาขอQ19a=2และQ19b=1ซงหมายถงหนวยของการซอเปนมวนดงนนจ�านวนบหรทซอมาสบครงสดทายเทากบ2x1=2มวนถาขอQ19a=2และQ19b=2ซงหมายถงหนวยของการซอเปนซองทผใหขอมลระบตอวา1ซองม20มวนดงนนจ�านวนบหรทซอมาสบครงสดทายเทากบ2x20=40มวนค�านวณจ�านวนเงนทจายตอการซอบหร 1 มวนทมหนวยเปน “บาทตอมวน” โดยน�าคาใชจายในการซอบหรครงสดทาย(Q20)หารดวยจ�านวนบหรทซอมาสบครงสดทาย(1)เชนQ20=90บาทและผลลพธใน (1)=40มวนดงนนจ�านวนเงนทจายตอการซอบหร 1มวนกคอ90/40=2.25บาทตอมวนค�านวณจ�านวนเงนทจายไปตอการซอบหร1ซองทมหนวยเปน“บาทตอซอง”โดยน�าคาใชจายในการซอบหร1มวนคณดวยจ�านวนบหรทบรรจอยใน1ซอง(20มวนตอซอง)เชนผลลพธใน(2)คอ2.25บาท/มวนx20มวน/ซอง=45บาทตอซอง

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 156: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

139คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 51 : คาใชจายในการซอบหรซกาแรต/บหรโรงงานมาสบ (บาทตอเดอน)

1.ชอตววด คาใชจายในการซอบหรซกาแรต/บหรโรงงานมาสบ(บาทตอเดอน)Averageexpenditureofmanufacturedcigarettespermonth

2.ความส�าคญ ทราบคาใชจายทใชไปเพอการซอบหรซกาแรต/บหรโรงงานมาสบ

3.นยาม คาใชจายในการซอบหรซกาแรต/บหรโรงงานมาสบในทนหมายถงจ�านวนเงนทใชไปเพอการซอบหรซกาแรต/บหรโรงงานมาสบโดยมหนวยเปน“บาทตอเดอน”

4.ประชากรเปาหมาย ผบรโภคยาสบปจจบนชนดบหรซกาแรต/บหรโรงงานทมอายตงแต15ปขนไป

5.หนวยวด คาเฉลย(บาทตอเดอน)

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตววดนมวธค�านวณเปนล�าดบดงนค�านวณจ�านวนบหรโรงงาน(หรอบหรซกาแรต)ทสบตอวนโดยใชขอมลทมอยในขอQ3aรหส>0และ<888ค�านวณคาใชจายในการซอบหรโรงงานมาสบ ทมหนวยเปน “บาทตอคนตอเดอน” โดยน�าขอมลในขอQ3aคณกบผลลพธใน(2)ของตววดท21จากนนคณอกครงดวย365วนแลวหารดวย12เดอนเชนกรณQ3a=10มวนตอวนผลลพธทไดกคอ[10มวนตอวนx2.25บาทตอมวนx365วน]/12เดอน=684.4บาทตอเดอนตอคน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในผใหญระดบโลก(GlobalAdultTobaccoSurvey:GATS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศรวมถงการน�าเสนอผลจ�าแนกตามเพศ(ชาย/หญง)เขตการปกครอง(ในเขต/นอกเขตเทศบาล)และสภาพทางภมศาสตร/ภมภาค(กรงเทพมหานครภาคกลางภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต)

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 157: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

140คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 52 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทไดรบบหรมาจากชองทางตางๆ ครงสดทาย ภายใน

30 วนผานมา

1.ชอตววด รอยละของผสบบหรปจจบนทไดรบบหรมาจากชองทางตาง ๆ ครงสดทาย ภายใน 30 วนทผานมาPercentage of current cigarette smokerswho last obtained cigarettes fromvarioussourcesinthepast30days

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงาย ซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม ซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน2) การทราบชองทางหรอแหลงทมาของผลตภณฑยาสบจะชวยใหสามารถปองกนการเขาถงผลตภณฑยาสบของเยาวชน

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทเปนผสบบหรปจจบนซงไดบหรครงสดทายมาโดย[ซอจากรานคาหรอรานขายของช�า;ซอจากรานคาเรแผงลอยตลาดนด;ซอจากเครองขายอตโนมต;ไดรบหรอยมมาจากบคคลอนหรอวธอนๆ]ภายใน30วนทผานมาตวหาร:จ�านวนผสบบหรปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมดงน13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมดงนกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 158: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

141คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 53 : รอยละของเยาวชนผ สบบหรปจจบนทครงสดทายไดรบบหร โดยซอมาจากรานคา

รานขายของช�า รานคาเร หรอรานสะดวกซอ ภายใน 30 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผสบบหรปจจบนทครงสดทายไดรบบหร โดยซอมาจากรานคา รานขายของช�า

รานคาเรหรอรานสะดวกซอภายใน30วนทผานมา

Percentage of current cigarette smokers who last obtained cigarettes by

purchasingthemfromastore,shop,streetvendor,orkioskinthepast30days

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผน ก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆ

ตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกน

การแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชน

โดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถ

ถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมา

เปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑ

ยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง

(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศ

อนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ ตวตง : จ�านวนผตอบทเปนผสบบหรปจจบนซงซอบหรครงสดทายโดยการซอมาจากรานคา

รานของช�ารานคาเรแผงลอยหรอรานสะดวกซอภายใน30วนทผานมา

ตวหาร:จ�านวนผสบบหรปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน

1.เพศไดแกชายและหญง

2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป

3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 159: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

142คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 54 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทไมไดถกปฏเสธการขายบหรใหภายใน 30 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทไมไดถกปฏเสธการขายบหรใหภายใน30วนทผานมาPercentageofcurrentcigarettesmokerswhowerenotpreventedfrombuyingcigarettesinthepast30daysbecauseoftheirage

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน2) เปนการละเมดกฎหมายหากมการขายบหรใหกบเดกทอายต�ากวา18ป

3.นยาม บหร หมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง : จ�านวนผตอบทเปนเยาวชนผสบบหรปจจบนซงไมไดรบการปฏเสธการขายบหรใหเนองจากอายนอยกวา18ปตวหาร:จ�านวนผสบบหรปจจบนทเคยไปซอบหรภายใน30วนทผานมา

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมดงน13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 160: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

143คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 55 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทซอบหรมาครงสดทายมลกษณะ [เปนมวน ซอง คารตน]

ภายใน 30 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผสบบหรปจจบนทซอบหรมาครงสดทายมลกษณะ [เปนมวน ซอง คารตน]

ภายใน30วนทผานมา

Percentageofcurrentcigarettesmokerswholastboughtcigarettesas[individ-

ualsticks;packs,cartons;rolls;loosetobaccoforhand-rolledcigarettes]inthe

past30days

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆ

ตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกน

การแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชน

โดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถ

ถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมา

เปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑ

ยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน

2) เปนการละเมดกฎหมายหากมการแบงขายบหรใหผอนรวมทงเดก

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง

(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศ

อนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

ตวตง : จ�านวนผตอบทเปนผสบบหรปจจบนซงไมไดรบการปฏเสธการขายบหรใหเนองจาก

อายนอยกวา18ป

ตวหาร:จ�านวนผสบบหรปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน

1.เพศไดแกชายและหญง

2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป

3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 161: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

144คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 56 : รอยละของเยาวชนผสบบหรปจจบนทสงเกตเหนภาพค�าเตอนสขภาพบนซองบหร ภายใน

30 วนทผานมา

1.ชอตววด รอยละของผสบบหรปจจบนทสงเกตเหนภาพค�าเตอนสขภาพบนซองบหร ภายใน 30 วนทผานมาPercentage of current smokerswho noticed healthwarnings on cigarettepackagesinthepast30days

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน2) การตดตามประเมนผลมาตรการการมภาพค�าเตอนบนซองบหรทมผลตอการรบรของเยาวชน

3.นยาม บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง :จ�านวนผสบบหรปจจบนทตอบ“ใชแตไมไดสนใจ”หรอ“ใชภาพค�าเตอนบนซองบหรท�าใหไมอยากทจะเรมสบและอยากเลกสบบหร”ส�าหรบขอค�าถามวาภายใน30วนทผานมานกเรยนไดเหนภาพค�าเตอนบนซองบหรหรอไมตวหาร:จ�านวนผสบบหรปจจบน

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 162: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

145คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 57 : รอยละของเยาวชนทเหนการโฆษณาหรอวางผลตภณฑยาสบ ณ จดขาย ภายใน 30 วน

ทผานมา

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทเหนการโฆษณาหรอวางผลตภณฑยาสบณ จดขาย ภายใน 30 วนทผานมาPercentageofyouthwhosawanytobaccomarketingatpointsofsaleinthepast30days

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงาย ซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม ซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน2) การตดตามประเมนผลมาตรการการหามวางบหรณจดขายทมผลตอการรบรของเยาวชน

3.นยาม -บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง : จ�านวนผ ตอบทเหนการโฆษณาหรอการสงเสรมการขายของผลตภณฑยาสบณจดขาย(เชนรานคารานขายของช�าฯลฯ)ภายใน30วนทผานมาตวหาร:จ�านวนผตอบทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 163: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

146คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 58 : รอยละของเยาวชนทเคยไดรบแจกผลตภณฑยาสบฟรจากตวแทนจ�าหนายยาสบ

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทเคยไดรบแจกผลตภณฑยาสบฟรจากตวแทนจ�าหนายยาสบPercentageofyouthwhowereeverofferedafreetobaccoproductfromatobaccocompanyrepresentative

2.ความส�าคญ 1)เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบ รวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงายซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหมซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน2)การตดตามประเมนผลมาตรการการหามแจกบหรฟรโดยเฉพาะในกลมเยาวชน

3.นยาม - ผลตภณฑยาสบมควนหมายถงบหรทกชนดและผลตภณฑยาสบมควนทกชนด- บหรหมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)- ผลตภณฑยาสบมควนชนดอนหมายถงผลตภณฑยาสบทไมใชบหรใชวธการสบแลวเกดมควนทเกดจากการสบไดแกไปปซการทกขนาด/ซกาเรลโลผลตภณฑยาสบผานน�าทกชนด/บารากและบดส�าหรบประเทศไทยพบ“ขโย”ซงเปนบหรพนเมองทพบทางภาคเหนอ

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทเคยไดรบแจกผลตภณฑยาสบฟรจากตวแทนบรษทยาสบตวหาร:จ�านวนผตอบทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 164: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

147คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 59 : รอยละของเยาวชนทคดวาควนจากการสบบหรของคนอน เปนอนตรายตอตนเอง

1.ชอตววด รอยละของเยาวชนทคดวาควนจากการสบบหรของคนอนเปนอนตรายตอตนเองPercentageofyouthwhothinkotherpeople’stobaccosmokingisharmfultothem

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการทางกฎหมายหรอขอบงคบตางๆตลอดจนใชในการประเมนผลมาตรการของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการปองกนการแพรระบาดของการตดยาสบรวมทงปองกนและควบคมการใชผลตภณฑยาสบในเยาวชนโดยเฉพาะกลมอาย13-15ปเปนกลมประชากรทเรมเขาสวยรนมความเปราะบางสามารถถกชกชวนใหใชผลตภณฑยาสบไดโดยงาย ซงจะสงผลท�าใหเกดนกสบหนาใหม ซงจะกลายมาเปนผตดบหรถาวรในโอกาสตอมานอกจากนธรกจยาสบยงสรางกลยทธทน�าเสนอผลตภณฑยาสบรปแบบใหมโดยมกลมเปาหมายเปนเยาวชน2) การประเมนความรเกยวกบอนตรายของควนบหรมอสองทเยาวชนควรทราบและสามารถปองกนตนเองจากควนบหรของผอนได

3.นยาม - ผลตภณฑยาสบมควนหมายถงบหรทกชนดและผลตภณฑยาสบมควนทกชนด- บหร หมายถงบหรทกชนดไดแกบหรโรงงาน(Manufacturedcigarettes)บหรมวนเอง(Hand-rolledcigarettes)และบหรกานพล(Kretekcigarettes)(บหรพนเมองของประเทศอนโดนเซย)- ผลตภณฑยาสบมควนชนดอนหมายถงผลตภณฑยาสบทไมใชบหรใชวธการสบแลวเกดมควนทเกดจากการสบไดแกไปปซการทกขนาด/ซกาเรลโลผลตภณฑยาสบผานน�าทกชนด/บารากและบดส�าหรบประเทศไทยพบ“ขโย”ซงเปนบหรพนเมองทพบทางภาคเหนอ

4.ประชากรเปาหมาย เยาวชนทเขารบการศกษาในโรงเรยนอาย13-15ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบทตอบ“ใชอยางแนนอน”เมอถามวาควนจากการสบบหรของผอนเปนอนตรายตอนกเรยนตวหาร:จ�านวนผตอบทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจการบรโภคยาสบในเยาวชน(GYTS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548,2552และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเพศชนเรยนอายและภาคดงน1.เพศไดแกชายและหญง2.กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก13ป,14ปและ15ป3.ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต

12.หมายเหต ปพ.ศ.2558น�าเสนอขอมลเปนตวแทนในระดบประเทศเทานน

Page 165: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

148คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : ภาวะน�าหนกเกนและภาวะอวน

ตววดท 1 : คาเฉลยดชนมวลกาย ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยดชนมวลกายในประชากรอาย15–74ปMeanofBodyMassIndex(BMI)

2.ความส�าคญ ดชนมวลกายเปนดชนทบงถงภาวะปกตภาวะน�าหนกเกนหรอภาวะอวนไดจากการสมภาษณประชากรททราบน�าหนกและสวนสงของตนเอง ไมมการชงหรอวด แลวน�ามาเปรยบเทยบแนวโนมคาเฉลยเพอตดตามการเปลยนแปลงของดชนมวลกายระหวางการส�ารวจแตละครง

3.นยาม คาเฉลยดชนมวลกายของประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด กโลกรมตอเมตรยกก�าลงสอง(กก./ม.2)

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 4 ความตระหนกตอน�าหนก สวนสง และเสนรอบเอว ขอค�าถาม4.1)“ขณะนทานหนกเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนกโลกรม)”ขอค�าถาม4.2)“ขณะนทานสงเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนเซนตเมตร)” ตวตง:ผลรวมของคาดชนมวลกายในประชากรอาย15-74ปตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด เปนขอมลทไดจากการสมภาษณผตอบสามารถทจะตอบน�าหนกและสวนสงตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรงการออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากร สมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 166: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

149คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 2 : คาเฉลยเสนรอบเอว ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยเสนรอบเอวในประชากรอาย15–74ป

Meanofwaistcircumference

2.ความส�าคญ คาเฉลยเสนรอบเอว แสดงถงภาวะอวนลงพงในประชากร วาอยในภาวะปกต น�าหนกเกน

หรออวนสามารถเปรยบเทยบคาเฉลยเพอตดตามการเปลยนแปลงของคาเฉลยเสนรอบเอว

ระหวางการส�ารวจแตละครง

3.นยาม คาเฉลยเสนรอบเอวของประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด นวหรอเซนตเมตร

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553

สวนท 4 ความตระหนกตอน�าหนก สวนสง และเสนรอบเอว

ขอค�าถาม4.3.1)“ขณะนเสนรอบเอวของทานเปนเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนนว)”

ขอค�าถาม4.3.2)“ขณะนเสนรอบเอวทานเปนเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนเซนตเมตร”

ตวตง:ผลรวมของคาความยาวเสนรอบเอวในประชากรอาย15-74ป

ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ผตอบสามารถทจะตอบคาความยาวของเสนรอบเอว

ตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง

2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรง

ในการประมาณคาประชากร

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน

-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ

-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,

65–74ป

-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 167: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

150คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.ชอตววด คาดชนมวลกายเฉลย(BodyMassIndex:BMI)ในกลมนกเรยน

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม คาดชนมวลกาย หมายถง คาชวดอยางงายทแสดงความสมพนธระหวางน�าหนกกบสวนสงของบคคล ค�านวณไดจากน�าหนกตวคดเปนกโลกรมหารดวยสวนสงเปนเมตรยกก�าลงสอง(กก./ม2.)

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด คาเฉลย(Mode)

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ2ตวจากขอค�าถาม2ขอดงนขอค�าถาม701)“นกเรยนสงกเซนตเมตร............เซนตเมตร”ขอค�าถาม702)“นกเรยนน�าหนกกเทาไหร............กโลกรม”ตวตง:น�าหนกของนกเรยนตวหาร:(สวนสง)2ของนกเรยน

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

ตววดท 3 : คาดชนมวลกายเฉลย (BMI) ในกลมนกเรยน

Page 168: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

151คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทมภาวะน�าหนกเกน (ดชนมวลกาย > 25.0 กโลกรม/

เมตร2)

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ปทมภาวะน�าหนกเกน(ดชนมวลกาย>25.0กโลกรม/

เมตร2)

Prevalenceofoverweight(BMI>25.0kg/m2)

2.ความส�าคญ ภาวะน�าหนกเกนและโรคอวนเปนเปนปจจยเสยงของการเกด โรคเบาหวานชนดท 2

โรคความดนโลหตสงโรคไขมนในเลอดสงโรคหลอดเลอดหวใจโรคหลอดเลอดสมองเปนตน

3.นยาม รอยละของภาวะน�าหนกเกน(ดชนมวลกาย>25กโลกรม/เมตร2)ในประชากรทท�าการการ

สมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553

สวนท 4 ความตระหนกตอน�าหนก สวนสง และเสนรอบเอว

ขอค�าถาม4.1)“ขณะนทานหนกเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนกโลกรม)”

ขอค�าถาม4.2)“ขณะนทานสงเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนเซนตเมตร)”

ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทมคาดชนมวลกาย>25.0กโลกรม/เมตร2x100

ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ผตอบสามารถทจะตอบน�าหนกและสวนสงตามจรง

หรอสง/ต�ากวาความเปนจรง

2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรง

ในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน

-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ

-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,

65–74ป

-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 169: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

152คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : ความชกของนกเรยนทมภาวะน�าหนกเกน (ดชนมวลกาย = 25.0 - 30.0 กโลกรม/เมตร2)

1.ชอตววด ความชกของนกเรยนทมภาวะน�าหนกเกน(ดชนมวลกาย=25.0–30.0กโลกรม/เมตร2)

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม ภาวะน�าหนกเกนคอคาดชนมวลกาย(BodyMassIndex=25.0–30.0kg/m2)

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ2ตวจากขอค�าถาม2ขอดงนขอค�าถาม701)“นกเรยนสงกเซนตเมตร............เซนตเมตร”ขอค�าถาม702)“นกเรยนน�าหนกกเทาไหร............กโลกรม”ตวตง:น�าหนกของประชากรตวหาร:(สวนสง)2ของประชากร

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 170: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

153คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทมภาวะอวน (ดชนมวลกาย > 30.0 กโลกรม/เมตร2)

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ป ทมภาวะอวน(ดชนมวลกาย>30.0กโลกรม/เมตร2)Prevalenceofoverweight(BMI>30.0kg/m2)

2.ความส�าคญ ภาวะน�าหนกเกนและโรคอวนเปนเปนปจจยเสยง หรอ เปนสาเหตของการเกดการเกดโรคเบาหวานชนดท 2 โรคความดนโลหตสง โรคไขมนในเลอดสง โรคหลอดเลอดหวใจโรคหลอดเลอดสมองเปนตน

3.นยาม รอยละของภาวะน�าหนกเกน(ดชนมวลกาย>30.0กโลกรม/เมตร2)ในประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 4 ความตระหนกตอน�าหนก สวนสง และเสนรอบเอว ขอค�าถาม4.1)“ขณะนทานหนกเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนกโลกรม)”ขอค�าถาม4.2)“ขณะนทานสงเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนเซนตเมตร)” ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทมคาดชนมวลกาย>30.0กโลกรม/เมตร2x100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล พ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ผตอบสามารถทจะตอบน�าหนกและสวนสงตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก3) การส�ารวจในครงนจะรวมผหญงทใหนมบตรดวยเพราะผหญงมกไมไดถกถามวาขณะสมภาษณนนเปนผทใหนมบตรอยหรอไม

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 171: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

154คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : ความชกของประชากรอาย 15-74 ป ทมภาวะอวนลงพง (ความยาวเสนรอบเอว > 90

เซนตเมตร ในชาย และ > 80 เซนตเมตร ในหญง)

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15–74ปทมภาวะอวนลงพง (ความยาวเสนรอบเอว>90เซนตเมตรในชายและ>80เซนตเมตรในหญง)Prevalenceofobesewaistcircumference

2.ความส�าคญ โรคอวนโดยเฉพาะอวนบรเวณพงเปนสาเหตการเกดความดนโลหตสง ไตรกลเซอไรดในเลอดสง เอข-ด-แอล โคเลสเตอรอลในเลอดต�า น�าตาลในเลอดสงรวมทงโรคหวใจและหลอดเลอด การทมเซลลไขมนในรางกายเพมขนจะท�าใหมการหลงฮอรโมนตางๆจากเซลลไขมนออกมาสกระแสเลอดเพมขนเชนNonesterifiedfattyacid(NEFA),CytokinesและPAI-1เปนผลใหเกดความผดปกตดงกลาวขางตนนอกจากนในคนอวนจะพบวามระดบฮอรโมนadiponectinในกระแสเลอดลดลง ฮอรโมนAdiponecitinเปนฮอรโมนทพบในเซลลไขมนเทานน

ระดบAdiponectinในเลอดทต�าจะสมพนธกบภาวะดอตออนสลนและเปนตวท�านายการเกดโรคเบาหวานและโรคหวใจและหลอดเลอดได ภาวะดอตออนสลนเกดจากสาเหตทางพนธกรรมและสาเหตภาย-นอก เชนความอวน อายทมากขนและยาบางชนด คนทอวนลงพงจะมภาวะดอตออนสลนมากกวาคนทอวนบรเวณสะโพก เนองจากไขมนบรเวณพงจะสลายตวเปนNEFAไดมากกวาไขมนบรเวณสะโพกNEFAทเพมขนในกระแสเลอดจะยบยงเมตะบอลสมของกลโคสทกลามเนอไดและNEFAทออกมาจากไขมนบรเวณพงจะเขาสตบโดยตรงไดมากกวาไขมนบรเวณสะโพก (ชยชาญ ดโรจนวงศ,โรคอวนลงพง)

3.นยาม รอยละของความยาวเสนรอบเอว>90 เซนตเมตร ในชายและ>80 เซนตเมตร ในหญง ในประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 4 ความตระหนกตอน�าหนก สวนสง และเสนรอบเอว ขอค�าถาม4.3.1)“ขณะนเสนรอบเอวของทานเปนเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนนว)”ขอค�าถาม4.3.2)“ขณะนเสนรอบเอวทานเปนเทาใด(คดจ�ำนวนเตมเปนเซนตเมตร” ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทพบความยาวเสนรอบเอว>90เซนตเมตรในชายและ>80เซนตเมตรในหญงx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตระดบภาคและระดบประเทศ

Page 172: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

155คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ผตอบสามารถทจะบอกความยาวเสนรอบเอวตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากร

11.ขอเสนอแนะ สามารถศกษาการกระจายตามบคคลและสถานทดงน-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป-เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล-ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต

12.หมายเหต -

Page 173: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

156คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : รอยละของนกเรยนทมภาวะอวน (ดชนมวลกาย > 30.0 กโลกรม/เมตร2)

1.ชอตววด รอยละของนกเรยนทมภาวะอวน(ดชนมวลกาย>30.0กโลกรม/เมตร2)

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให นกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม ภาวะน�าหนกเกนคอคาดชนมวลกาย(Bodymassindex>30.0kg/m2)

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554มตวแปรทน�ามาคดค�านวณ2ตวจากขอค�าถาม2ขอดงนขอค�าถาม701)“นกเรยนสงกเซนตเมตร............เซนตเมตร”ขอค�าถาม702)“นกเรยนน�าหนกกเทาไหร............กโลกรม”ตวตง:น�าหนกของประชากรตวหาร:(สวนสง)2ของประชากร

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,พ.ศ.2557และพ.ศ.2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 174: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

157คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : รอยละของการรบรตอรปรางตนเองของนกเรยน

1.ชอตววด รอยละของการรบรตอรปรางตนเอง(Perception)ของนกเรยน

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให นกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม การรบรตอรปรางตนเอง

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554ขอค�าถาม703)“นกเรยนคดวารปรางของนกเรยนเปนอยางไร”ตวตง : จ�านวนผตอบขอค�าถาม 704 ในแบบสอบถาม เปน 703 (นกเรยนคดวารปรางของนกเรยนเปนอยางไร)x100ตวหาร : จ�านวนผตอบขอค�าถาม 704 ในแบบสอบถาม เปน 703 (นกเรยนคดวารปรางของนกเรยนเปนอยางไร)ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 175: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

158คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : รอยละนกเรยนทเคยลด หรอควบคมน�าหนกตว ในชวง 6 เดอนทผานมา

1.ชอตววด รอยละนกเรยนทเคยลดหรอควบคมน�าหนกตวในชวง6เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนทเคยลดหรอควบคมน�าหนกตวในชวง6เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 ขอค�าถาม704)“ในชวง6เดอนทผานมานกเรยนพยายามท�าสงใดในขอตอไปนเกยวกบน�าหนกของนกเรยนหรอไม”ตวตง : จ�านวนผตอบขอค�าถาม 704 ในแบบสอบถาม เปน 704 ทตอบสมภาษณวาลดน�าหนกหรอท�าใหน�าหนกตวคงเดม(ควบคมน�าหนกตว)(รหสค�าตอบ1หรอ2)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม704ในแบบสอบถามเปน704(ในชวง6เดอนทผานมานกเรยนทเคยลดหรอหรอท�าใหน�าหนกตวคงเดม(ควบคมน�าหนกตว)ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 176: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

159คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : โภชนาการ

ตววดท 1 : คาเฉลยการบรโภคผลไมประเภทตางๆ ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยการบรโภคผลไมประเภทตางๆในประชากรอาย15–74ปMeanoffruitsintake

2.ความส�าคญ 1) คาเฉลยการบรโภคผลไมประเภทตางๆในประชากรแสดงถงปรมาณการบรโภคผลไมวาอยในเกณฑมาตรฐานหรอมากกวา/เกณฑมาตรฐาน2) เปรยบเทยบคาเฉลยเพอตดตามการเปลยนแปลงปรมาณการบรโภคผลไมประเภทตางๆระหวางการส�ารวจแตละครง3) การรบประทานผกและผลไมอยางพอเพยง กลาวคอ รบประทานใหไดในปรมาณอยางนอยตงแต 5 หนวยมาตรฐานขนไปตอวนหรอไมควรนอยกวา 400 กรมในแตละวนสามารถปองกนการเกดโรคไมตดตอเรอรง เชน โรคหวใจขาดเลอด โรคเบาหวาน ความดนโลหตสงโรคอวนและโรคไมตดตอเรอรงอนๆ

3.นยาม คาเฉลยจ�านวนหนวยมาตรฐานของการบรโภคผลไมประเภทตางๆ ของประชากร ทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด จ�านวนหนวยมาตรฐานของการบรโภคผลไมประเภทตางๆตอวน

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 ขอค�าถาม6.4)“โดยปกตทานกนผลไมกวนตอสปดาห”และขอค�าถาม 6.5) “ในแตละวนทานกนผลไมประเภทตางๆ กหนวยมาตรฐาน (แสดงภาพท10,11,12ประกอบ)(ผลไม1หนวยมาตรฐานเทากบมะละกอแตงโมหรอสบปะรด6-8ค�าหรอกลวยนาวา1ผลกลวยหอมขนาดกลาง1ผลสมเขยวหวาน1ผลใหญเงาะ4ผลมะมวง1ผลแอปเปล1ผลหรอผลไมบดผลไมแปรรป½ถวยหรอผลไมกระปอง1ถวย)”ตวตง:ผลรวมจ�านวนหนวยมาตรฐานของการบรโภคผลไมตางๆตอวนใน1สปดาหประชากรอาย15-74ปตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณโดยใชภาพประกอบเพอใหผตอบประมาณปรมาณการรบประทานผกและผลไมรวมกนเปนกหนวยมาตรฐานตอวนซงผตอบสามารถทจะประมาณตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

Page 177: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

160คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศระดบเขตและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 178: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

161คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 2 : คาเฉลยการบรโภคผกประเภทตางๆ ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยการบรโภคผลผกประเภทตางๆในประชากรอาย15–74ปMeanofvegetablesintake

2.ความส�าคญ 1) คาเฉลยการบรโภคผกประเภทตางๆในประชากรแสดงถงปรมาณการบรโภคผลไมวาอยในเกณฑมาตรฐานหรอมากกวา/เกณฑมาตรฐาน2) เปรยบเทยบคาเฉลยการบรโภคผกประเภทตางๆทไดจากการส�ารวจแตละครงชวยคาดท�านายแนวโนมการเพม/ลดแนวของการบรโภคผกตางๆ3) การรบประทานผกและผลไมอยางพอเพยง กลาวคอ รบประทานใหไดในปรมาณอยางนอยตงแต5หนวยมาตรฐานขนไปตอวนหรอไมควรนอยกวา400กรมในแตละวนสามารถปองกนการเกดโรคไมตดตอเรอรง เชน โรคหวใจขาดเลอด โรคเบาหวาน ความดนโลหตสงโรคอวนและโรคไมตดตอเรอรงอนๆ

3.นยาม คาเฉลยจ�านวนหนวยมาตรฐานของการบรโภคผกประเภทตางๆของประชากรทท�าการการสมภาษณณเวลาทท�าการส�ารวจ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด จ�านวนหนวยมาตรฐานของการบรโภคผลไมประเภทตางๆตอวน

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 ขอค�าถาม6.1)“โดยปกตทานกนผกกวนตอสปดาห”และ ขอค�าถาม 6.2) “ในแตละวนทานกนผลไมประเภทตางๆ กหนวยมาตรฐาน (แสดงภาพท10,11,12ประกอบ)(ผลไม1หนวยมาตรฐานเทากบมะละกอแตงโมหรอสบปะรด6-8ค�าหรอกลวยนาวา1ผลกลวยหอมขนาดกลาง1ผลสมเขยวหวาน1ผลใหญเงาะ4ผลมะมวง1ผลแอปเปล1ผลหรอผลไมบดผลไมแปรรป½ถวยหรอผลไมกระปอง1ถวย)”ตวตง:ผลรวมจ�านวนหนวยมาตรฐานของการบรโภคผลไมตางๆตอวนใน1สปดาหประชากรอาย15-74ปตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด เปนขอมลทไดจากการสมภาษณโดยใชภาพประกอบเพอใหผตอบประมาณปรมาณการรบประทานผกและผลไมรวมกนเปนกหนวยมาตรฐานตอวนซงผตอบสามารถทจะประมาณตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรงการออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากร สมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศระดบเขตและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45-54ป,55-64ป,65-74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

หมายเหต -

Page 179: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

162คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : ความชกของการบรโภคผกและผลไมอยางเพยงพอ ในประชากรอาย 74 – 15 ป

1.ชอตววด ความชกของการมบรโภคผกและผลไมอยางเพยงพอในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofadequatefruitandvegetableintake

2.ความส�าคญ การรบประทานผกและผลไมอยางพอเพยงคอการรบประทานใหไดในปรมาณอยางนอยตงแต5หนวยมาตรฐานขนไปตอวนหรอไมควรนอยกวา400กรมในแตละวนสามารถปองกนการเกดโรคไมตดตอเรอรง เชน โรคหวใจขาดเลอด โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคอวนและโรคไมตดตอเรอรงอนๆ

3.นยาม รอยละของการรบประทานผกและผลไมอยางเพยงพอหรอรวมกน>5หนวยมาตรฐานตอวน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 ขอค�าถาม6.4)โดยปกตทานกนผลไมกวนตอสปดาหและขอค�าถาม 6.5) “ในแตละวนทานกนผลไมประเภทตางๆ กหนวยมาตรฐาน (แสดงภาพท10,11,12ประกอบ)(ผลไม1หนวยมาตรฐานเทากบมะละกอแตงโมหรอสบปะรด6-8คาหรอกลวยนาวา1ผลกลวยหอมขนาดกลาง1ผลสมเขยวหวาน1ผลใหญเงาะ4ผลมะมวง1ผลแอปเปล1ผลหรอผลไมบดผลไมแปรรป½ถวยหรอผลไมกระปอง1ถวย)”ขอค�าถาม6.1)โดยปกตทานกนผกกวนตอสปดาหและขอค�าถาม 6.2) “ในแตละวนทานกนผกประเภทตางๆ กหนวยมาตรฐาน (แสดงภาพท 8,9ประกอบ)(ผก1หนวยมาตรฐานเทากบสลด1ถวยหรอผกทปรงแลว½ถวยหรอพชใบเขยว1ถวยหรอมะเขอเทศแครอทฟกทองขาวโพดกะหล�าปลถวหวหอมใหญ½ถวย)”ตวตง :จ�านวนประชากรอาย15 -74ปทรบประทานผก (และ/หรอ)ผลไม (และ/หรอ)ผกและผลไมรวมกน>5หนวยมาตรฐานตอวนใน1สปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณโดยใชภาพประกอบเพอใหผตอบประมาณปรมาณการรบประทานผกและผลไมรวมกนเปนกหนวยมาตรฐานตอวนซงผตอบสามารถทจะประมาณตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศระดบเขตและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 180: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

163คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนผลไมสดใน 1 สปดาหทผานมา

1.ชอตววด จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนผลไมสดใน1สปดาหทผานมา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนทเคยกนผลไมสดกวนใน1สปดาหทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 ขอค�าถาม901)“ใน1สปดาหทผานมานกเรยนกนผกผลไมสดกวน(ถาไมกนเลยตอบ0)”ตวตง:จ�านวนวนรวมของผตอบขอค�าถาม901ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม901 ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 181: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

164คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนผกใน 1 สปดาหทผานมา

1.ชอตววด จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนผกใน1สปดาหทผานมา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนทกนผกสปดาหละกวน

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 ขอค�าถาม903)“ใน1สปดาหทผานมานกเรยนกนผกสปดาหละกวน”ตวตง:จ�านวนวนรวมของผตอบขอค�าถาม903ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม903ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 182: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

165คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนดมน�าอดลม ในรอบ 1 สปดาหทผานมา

1.ชอตววด จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนดมน�าอดลมในรอบ1สปดาห

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให นกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนดมน�าอดลมกวนในรอบ1สปดาหทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 ขอค�าถาม906)“ในชวง1สปดาหทผานมานกเรยนดมน�าอดลมกวน”ตวตง:จ�านวนวนรวมของผตอบขอค�าถาม906ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม906ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 183: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

166คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : ความถ/สดสวนทนกเรยนดมครองดมทมรสหวาน ในรอบ 1 เดอนทผานมา

1.ชอตววด ความถ/สดสวนทนกเรยนดมครองดมทมรสหวานในรอบ1เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนเคยดมเครองดมทมรสหวานเชนน�าอดลมบอยแคไหนในรอบ1เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม76000(นกเรยนเคยดมเครองดมทมรสหวานเชนน�าอดลมบอยแคไหนในรอบ1เดอนทผานมา)ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม76000(นกเรยนเคยดมเครองดมทมรสหวานเชนน�าอดลมบอยแคไหนในรอบ1เดอนทผานมา)ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

11.ขอจ�ากด -

12.ขอเสนอแนะ -

13.หมายเหต -

Page 184: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

167คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนอาหารฟาสตฟด เชน แฮมเบอรเกอร ไกชบแปงทอด พซซา

แซนวช ฮอทดอก ใน 1 สปดาหทผานมา

1.ชอตววด จ�านวนวน/สดสวนทนกเรยนกนอาหารฟาสตฟด เชนแฮมเบอรเกอร ไกชบแปงทอดพซซาแซนวชฮอทดอกใน1สปดาหทผานมา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนกนอาหารฟาสตฟด เชนแฮมเบอรเกอร ไกชบแปงทอดพซซา แซนวช ฮอทดอกใน1สปดาหทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2554 ขอค�าถาม907)“ในชวง1สปดาหทผานมานกเรยนกนอาหารฟาสตฟดเชนแฮมเบอรเกอรไกชบแปงทอดพซซาแซนวชฮอทดอกกวน(ถาไมกนเลยตอบ0)”สดสวนตวตง:จ�านวนวนรวมของผตอบขอค�าถาม907ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม907ทงหมด

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

รอยละ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ การเปรยบเทยบกบฐานขอมลอนควรพจารณาชวงเวลาทเกบขอมลดวย เนองจากชวงเวลาเทศกาลตางๆอาจมผลตอการเขาถงรานอาหารฟาสตฟดตางกน

12.หมายเหต -

Page 185: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

168คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : ความถ/สดสวนทนกเรยนเคยกนอาหารฟาสตฟด เชน แฮมเบอรเกอร ไกชบแปงทอด พซซา

แซนวช ฮอทดอก ใน 1 เดอนทผานมา

1.ชอตววด ความถ/สดสวนนกเรยนทเคยกนอาหารฟาสตฟดเชนแฮมเบอรเกอรไกชบแปงทอดพซซาแซนวชฮอทดอกใน1เดอนทผานมา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให นกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม นกเรยนเคยกนอาหารฟาสตฟดเชนแฮมเบอรเกอรไกชบแปงทอดพซซาแซนวชฮอทดอกใน1เดอนทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวงโดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม76200(นกเรยนเคยกนอาหารฟาสตฟดเชนแฮมเบอรเกอรไกชบแปงทอดพซซาแซนวชฮอทดอกใน1เดอนทผานมา)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม76200(นกเรยนเคยกนอาหารฟาสตฟดเชนแฮมเบอรเกอรไกชบแปงทอดพซซาแซนวชฮอทดอกใน1เดอนทผานมา)ทงหมด

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

รอยละ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2557,2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ การเปรยบเทยบกบฐานขอมลอนควรพจารณาชวงเวลาทเกบขอมลดวย เนองจากชวงเวลาเทศกาลตางๆอาจมผลตอการเขาถงรานอาหารฟาสตฟดตางกน

12.หมายเหต -

Page 186: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

169คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการกนอาหาร จ�าแนกตามความถ

ในการกนอาหารทมไขมนสง อาหารทอดหรอกะท

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทมพฤตกรรมการกนอาหารจ�าแนกตามความถในการกนอาหารทมไขมนสงอาหารทอดหรอกะท

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1)พฤตกรรมการกนอาหารทมไขมนสงอาหารทอดหรอกะท2)ความถในการกนจ�าแนกตามกลมดงน

2.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห2.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห2.3)ปฏบต3วนตอสปดาห2.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห2.5)ไมไดปฏบต

3)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม 1) “ในชวงปจจบนน ทานกนอาหารทมไขมนสง อาหารทอดหรอกะท โดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง:จ�านวนประชากรกนอาหารทมไขมนสงอาหารทอดหรอกะทแตละกลมความถในการกนตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557,2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 187: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

170คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 11 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการกนอาหาร จ�าแนกตามความถในการ

กนอาหารรสเคมหรอรสหวานจด หรอเตมน�าปลา/น�าตาลเพม

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทมพฤตกรรมการกนอาหารจ�าแนกตามความถในการกนอาหารรสเคมหรอรสหวานจดหรอเตมน�าปลา/น�าตาลเพม

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1)พฤตกรรมการกนอาหารรสเคมหรอรสหวานจดหรอเตมน�าปลา/น�าตาลเพม2)ความถในการกนจ�าแนกตามกลมดงน2.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห2.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห2.3)ปฏบต3วนตอสปดาห2.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห2.5)ไมไดปฏบต3)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม2)“ในชวงปจจบนนทานกนอาหารรสเคมหรอรสหวานจดหรอเตมน�าปลา/น�าตาลเพมโดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง : จ�านวนประชากรทกนอาหารรสเคมหรอรสหวานจด หรอเตมน�าปลา/น�าตาลเพมแตละกลมความถในการกนตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 188: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

171คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 12 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการกนอาหาร จ�าแนกตามความถในการ

ควบคมการกน โดยทกมอจะค�านงถงประโยชนและปรมาณพลงงานของอาหารทไดรบพอเพยงกบสภาพ

รางกายตนเอง

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทมพฤตกรรมการกนอาหารจ�าแนกตามความถในการควบคมการกนโดยทกมอจะค�านงถงประโยชนและปรมาณพลงงานของอาหารทไดรบพอเพยงกบสภาพรางกายตนเอง

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) พฤตกรรมการควบคมการกน โดยทกมอจะค�านงถงประโยชนและปรมาณพลงงานของอาหารทไดรบพอเพยงกบสภาพรางกายตนเอง2)ความถในการกนจ�าแนกตามกลมดงน

2.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห2.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห2.3)ปฏบต3วนตอสปดาห2.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห2.5)ไมไดปฏบต

3)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม 4) “ในชวงปจจบนน ทานควบคมการกน โดยทกมอจะค�านงถงประโยชนและปรมาณพลงงานของอาหารทไดรบพอเพยงกบสภาพรางกายตนเอง โดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง:จ�านวนประชากรทควบคมการกนโดยทกมอจะค�านงถงประโยชนและปรมาณพลงงานของอาหารทไดรบพอเพยงกบสภาพรางกายตนเองแตละกลมความถในการกนตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557,2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 189: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

172คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 13 : รอยละของเดกอายต�ากวา 6 เดอนทไดกนนมแมอยางเดยว

1.ชอตววด รอยละของเดกอายต�ากวา6เดอนทไดกนนมแมอยางเดยวExclusiveBreastfeedingrateamongchildrenagedlessthan6months

2.ความส�าคญ 1) องคการอนามยโลกแนะน�าใหเดกทกคนควรไดกนนมแมอยางเดยวจนถง6เดอนและกนตอเนองควบคกบอาหารตามวยจนถงอาย 2 ปหรอนานกวานน เนองจากนมแมเปนอาหารทดและเหมาะสมทสดส�าหรบเดกทงในดานสารอาหารภมคมกนโรคและการเลยงลกดวยนมแมถอเปนกระบวนการสรางสายใยความผกพนระหวางแมและลกนอกจากนผลการวจยพบวา การเลยงลกดวยนมแมชวยลดความเสยงตอการเกดโรคไมตดตอเรอรงในแมและเดกไดอยางมนยส�าคญ2) องคการอนามยโลกแนะน�าให การเลยงลกดวยนมแมเปนหนงในมาตรการส�าคญส�าหรบปองกนโรคไมตดตอเรอรงในเดกและก�าหนดให อตราการกนนมแมอยางเดยวครบ 6 เดอนเปนตววดระหวางประเทศในเรองอาหารทารกและเดกเลก

3.นยาม การกนนมแมอยางเดยวคอเดกจะไดรบแตนมแมเปนอาหารเพยงชนดเดยวเทานนไมไดรบน�านมผสมกลวยขาวหรออาหารอนๆ

4.ประชากรเปาหมาย เดกอายต�ากวา6เดอน

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2555 ขอค�าถามม18ขอโดยก�าหนดVariablename:BF1–BF18ตวตง:จ�านวนกลมเปาหมายเดกอายต�ากวา6เดอนทส�ารวจพบวากนนมแมอยางเดยวตงแตแรกเกดกลาวคอจ�านวนผทตอบสมภาษณในขอBF1วา“เคย”(BF1=1)และในขอBF2วา “กน” (BF2 = 1) และตงแตขอ BF3 – BF18 ตอบวา “ไมได” (BF3 – BF18 = 2)หรอตอบวา“ไมทราบ”(BF3–BF18=8)x100ตวหาร:จ�านวนกลมเปาหมายเดกอายต�ากวา6เดอนทไดรบการส�ารวจทงหมดขอค�าถามทใชคอเดกไดรบอาหารอะไรใน24ชวโมงทผานมาจะรวมจ�านวนเดกอายต�ากวา6 เดอนทตอบวาไดรบนมแมอยางเดยวเปนตวตง และตวหารจะเปนจ�านวนของเดกอายต�ากวา6เดอนทกคนทเปนกลมตวอยาง

7.แหลงขอมล การส�ารวจสถานการณเดกและสตรในประเทศไทย(MICS)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2548-2549,2555และ2558

9.ความเปนตวแทน เปนตวแทนระดบภาคและทวประเทศ

10.ขอจ�ากด

11.ขอเสนอแนะ

12.หมายเหต

Page 190: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

173คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 14 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป ทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทตางๆ จ�าแนก

ตามความถในการบรโภคอาหาร

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 6ปขนไปทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทตางๆจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารPercentageofpopulationaged6yearsandoverwhotypeoffoodconsumptionbehaviourbyfrequencyoffoodconsumption

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญ เปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไปเพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแลสขภาพตนเองครอบครวชมชนเพอการมสขภาพทดภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย 5 อ. (อาหาร ออกก�าลงกาย อารมณ อนามยชมชน และอโรคยา) ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

3.นยาม 1)กลมอาหารตางๆทบรโภคโดยเฉลยตอสปดาหการส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร เปนการสอบถามการบรโภคอาหารทประชากรบรโภคประเภทตางๆ โดยเฉลยตอสปดาห2)พฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทตางๆจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน

2.1)เนอสตวไขมนและผลตภณฑ2.2)ผกและผลไมสด2.3)ผลตภณฑเสรมอาหารแรธาตและวตามน2.4)อาหารไขมนสง2.5)ขนมส�าหรบทานเลนหรอขนมกรบกรอบ2.6)อาหารประเภทจานดวนตะวนตก2.7)เครองดมประเภทน�าอดลม2.8)เครองดมไมมแอลกอฮอลทมรสหวาน2.9)อาหารส�าเรจรปเชนอาหารส�าเรจแชแขง/อาหารพรอมปรงแชเยน

3)ความถในการบรโภคอาหารจ�าแนกตามกลมดงน3.1)ไมทาน3.2)ทาน1-2วนตอสปดาห3.3)ทาน3-4วนตอสปดาห3.4)ทาน5-6วนตอสปดาห3.5)ทานทกวน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

Page 191: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

174คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม 1.รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเนอสตวไขมนและผลตภณฑ จ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง:จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเนอสตวไขมนและผลตภณฑของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด2.รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทผกและผลไมสดจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารโดยตวหารคอประชากรทงหมดตวตง : จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทผกและผลไมสดของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1003. รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทผลตภณฑเสรมอาหารและแรธาตวตามนจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง : จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทผลตภณฑเสรมอาหารและแรธาตวตามนของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1004.รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทอาหารไขมนสงจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง : จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทอาหารไขมนสงของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1005.รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทขนมส�าหรบทานเลนหรอขนมกรบกรอบจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง : จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทขนมส�าหรบทานเลนหรอขนมกรบกรอบของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1006.รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทอาหารประเภทจานดวนตะวนตกจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง : จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทอาหารประเภทจานดวนตะวนตกของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1007. รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเครองดมประเภทน�าอดลม จ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง:จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเครองดมประเภทน�าอดลมของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1008. รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเครองดมไมมแอลกอฮอลทมรสหวานจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง:จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเครองดมไมมแอลกอฮอลทมรสหวานของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx1009.รอยละของประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทอาหารส�าเรจรปจ�าแนกตามความถในการบรโภคอาหารตวตง : จ�านวนประชากรทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทอาหารส�าเรจรปของแตละกลมความถในการบรโภคอาหารตอสปดาหx100

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

Page 192: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

175คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครองจ�าแนกตามกลม ไดแก ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมภาค (ทมา : ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nsopublish/service/survey/Food_Comsump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 193: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

176คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 15 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามการบรโภคอาหารมอหลก

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย6ปขนไปจ�าแนกตามการบรโภคอาหารมอหลกPercentageofpopulationaged6yearsandoverbyconsumingstaplemealsperday

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญเปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไป เพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแล สขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนเพอการมสขภาพทดภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย5อ. (อาหารออกก�าลงกายอารมณอนามยชมชนและอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

อาหารมอหลกเปนอาหารมอทส�าคญทรางกายควรไดรบเพราะเปนการบรโภคอาหารทมคณคาทางโภชนาการทท�าใหรางกายท�างานไดตามปกตแตละวน ดงนนการบรโภคอาหารมอหลกจงสงผลตอสขภาพรางกายและชวตความเปนอยทด

3.นยาม 1)มออาหารหมายถงอาหารหลกทง3มอหรออาหารวางเชา-บายและกอนนอนมอเชาอาหารหลกไดแกขาวขาวตมโจกกวยเตยวขนมจนขนมปงไขดาว+หมแฮม

ฯลฯรวมทงเครองดมทกชนดยกเวนน�าเปลาอาหารวางเชาอาหารทไมใชอาหารหลกเชนของกนเลนขนมผลไมรวมทงเครองดม

ทกชนดยกเวนน�าเปลาทกนระหวางมอเชาและมอกลางวนมอกลางวนอาหารหลกไดแกขาวกวยเตยวขนมจนฯลฯรวมทงเครองดมทกชนด

ยกเวนน�าเปลาอาหารวางบายอาหารทไมใชอาหารหลกเชนของกนเลนขนมผลไมรวมทงเครองดม

ทกชนดยกเวนน�าเปลาทกนระหวางมอเชาและมอกลางวนมอเยนอาหารหลกไดแกขาวกวยเตยวขนมจนฯลฯรวมทงเครองดมทกชนดยกเวน

น�าเปลากอนนอนอาหารของกนเลนขนมผลไมเครองดมทกชนดยกเวนน�าเปลาทกนกอนเขา

นอน2)อาหารมอหลกหมายถงอาหารหลก3มอไดแกมอเชามอกลางวนและมอเยนอาหารมอหลกจงเปนการบรโภคอาหารทมคณคาทางโภชนาการทท�าใหรางกายท�างานไดตามปกตในแตละวนจงควรไดรบสารตางๆใหครบถวนตามความตองการของรางกายในปรมาณทเพยงพอและเหมาะสมทง5หมดงน

หมท1ไดแกนมไขเนอสตวตางๆถวเมลดแหงและงาเปนแหลงโปรตนทดสามารถน�าไปเสรมสรางรางกายใหเจรญเตบโตและซอมแซมเนอเยอทเสอมใหอยในสภาพปกต

หมท2ไดแกขาวแปงเผอกมนน�าตาลมสารอาหารคารโบไฮเดรตเปนแหลงส�าคญทใหพลงงานขาวกลองและขาวซอมมอมใยอาหาร(ซงมประโยชนชวยเพมน�าหนกและปรมาณอจจาระ)วตามนและแรธาต เพอใหรางกายไดประโยชนมากทสดควรกนสลบกบผลตภณฑจากขาวและธญพชอนทใหพลงงานเชนเดยวกบขาวไดแกกวยเตยวขนมจนบะหมวนเสนหรอแปงตางๆและไมควรกนมากเกนความตองการเพราะอาหารประเภทนจะถกเปลยนและเกบสะสมไวในรปของไขมนตามสวนตางๆของรางกายท�าใหเกดโรคอวน

Page 194: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

177คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

หมท3ไดแกพชผกชนดตางๆหมท4ไดแกผลไมตางๆพชผกและผลไม(หมท3และ4)เปนแหลงส�าคญของวตามน

และแรธาตรวมทงสารอาหารอนๆทจ�าเปนตอรางกายท�าใหการท�างานของรางกายเปนปกตเชน ใยอาหารชวยในการขบถายน�าโคเลสเตอรอลและสารพษทกอมะเรงบางชนดออกจากรางกาย พชผกผลไมทไมหวานจด ใหพลงงานต�าท�าใหไมอวน ลดความเสยงตอการเกดโรคมะเรงและโรคหวใจ

หมท 5 น�ามนและไขมนจากพชและสตวเปนอาหารทจ�าเปนตอสขภาพ ใหพลงงาน(2เทาของสารคารโบไฮเดรต)และความอบอนแกรางกายในเนอสตวหนงสตวน�ามนสตวทกชนดพบกรดไขมนอมตวยกเวนไขมนจากปลาจะมสดสวนของกรดไขมนไมอมตวสงและยงมกรดไขมนโอเมกา3อพเอและดเอชเออยดวยซงมคณสมบตชวยลดความเสยงในการเกดโรคหวใจขาดเลอด3)การบรโภคอาหารมอหลกจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน3.1)ทานมากกวา3มอตอวน3.2)ทานครบ3มอ3.3)ทาน2มอโดยงดมอเชา3.4)ทาน2มอโดยงดมอกลางวน3.5)ทาน2มอโดยงดมอเยน3.6)ทานเพยง1มอเทานน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “ปกต...(ชอ)...ทานอาหารมอหลกวนละกมอ?”ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมในการบรโภคอาหารมอหลกx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครองจ�าแนกตามกลม ไดแก ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมอาย(ทมา:ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nsopublish/service/survey/Food_Comsump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 195: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

178คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 16 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามการบรโภคอาหารวาง

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย6ปขนไปจ�าแนกตามการบรโภคอาหารวางPercentageofpopulationaged6yearsandoverbyconsumingsnacks

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญเปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไป เพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแล สขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนเพอการมสขภาพทดภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย5อ. (อาหารออกก�าลงกายอารมณอนามยชมชนและอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

อาหารวางเปนอาหารระหวางมอมปรมาณอาหารนอยกวาอาหารประจ�ามอหลกอาหารวางนนมหลากหลายประเภททสงผลตอสขภาพรางกายทงนขนอยกบปรมาณการรบประทานและประเภทของอาหารวางทรบประทานในแตละครง

3.นยาม 1) อาหารวางเปนอาหารทไมใชอาหารหลก เชน ของกนเลน ขนม ผลไม รวมทงเครองดมทกชนดยกเวนน�าเปลาทกนระหวางมอเชาและมอกลางวน2)การบรโภคอาหารวางจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน

2.1)บรโภค2.2)ไมไดบรโภค

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมการบรโภคอาหารวางx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมอาย(ทมา:ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nsopublish/service/survey/Food_Comsump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 196: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

179คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 17 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป ทบรโภคอาหารวาง จ�าแนกตามสาเหตทบรโภคอาหารวาง

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป ทบรโภคอาหารวาง จ�าแนกตามสาเหตทบรโภคอาหารวางPercentage of population aged 6 years and overwho consume snacks byreasonofconsumingsnacks

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญเปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไป เพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแล สขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนเพอการมสขภาพทดภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย5อ. (อาหารออกก�าลงกายอารมณอนามยชมชนและอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

อาหารวางเปนอาหารระหวางมอมปรมาณอาหารนอยกวาอาหารประจ�ามอหลกอาหารวางนนมหลากหลายประเภททสงผลตอสขภาพรางกายทงนขนอยกบปรมาณการรบประทานและประเภทของอาหารวางทรบประทานในแตละครง

3.นยาม 1)สาเหตทบรโภคอาหารวางจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน1.1)หว1.2)อยากทาน1.3)เคยทางเปนประจ�า/ไดเวลาทาน1.4)อนๆ

2) จ�านวนประชากรทบรโภคอาหารวางทงหมดหมายถง จ�านวนประชากรทบรโภคอาหารวางทมอาย6ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “สวนใหญ...(ชอ)…ทานอาหารวางเพราะอะไร?”ตวตง:จ�านวนประชากรทบรโภคอาหารวางของแตละกลมสาเหตทบรโภคอาหารวางx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทบรโภคอาหารวางทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

Page 197: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

180คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมอาย(ทมา:ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nsopublish/service/survey/Food_Comsump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 198: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

181คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 18 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามรสชาตอาหารมอหลกททานเปนประจ�า

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย6ปขนไปจ�าแนกตามรสชาตอาหารมอหลกททานเปนประจ�าPercentageofpopulationaged6yearsandoverbytypeofflavorofstaplemeal

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญเปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไป เพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแล สขภาพตนเอง ครอบครว ชมชน เพอการมสขภาพทดภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย 5 อ. (อาหาร ออกก�าลงกาย อารมณ อนามยชมชน และอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

รสชาตอาหารมอหลกททานเปนประจ�า สงผลตอปรมาณในการรบประทานอาหารในแตละครง เชน การรบประทานอาหารรสชาตทโปรดปรานเปนประจ�า จะสงผลใหมการรบประทานอาหารมอหลกไดมากขนเปนตน

3.นยาม รสชาตมออาหารหลกททานเปนประจ�าจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน1)จด2)หวาน3)เคม4)เผด5)เปรยว6)อนๆ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “ปกต...(ชอ)…ทานอาหารมอหลกรสชาตใดมากทสด?”

ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมรสชาตมออาหารหลกททานเปนประจ�าx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

8.ปทมขอมล พ.ศ.2556

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

Page 199: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

182คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมอายและภาค(ทมา:ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต พ.ศ.2554 ส�านกงานสถตแหงชาต เขาถงไดท http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/Food_Consump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 200: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

183คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 19 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามวธปรงอาหารททานเปนประจ�า

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย6ปขนไปจ�าแนกตามวธปรงอาหารททานเปนประจ�าPercentageofpopulationaged6yearsandoverbycookingstyle

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญเปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไป เพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแล สขภาพตนเอง ครอบครว ชมชนเพอการมสขภาพทดภายใตยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย5อ. (อาหารออกก�าลงกายอารมณอนามยชมชนและอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

การรบประทานอาหารโดยการใชวธการปรงอาหารททานเปนประจ�าสงผลตอการด�าเนนชวตประจ�าวนและสขภาพของประชากร

3.นยาม วธปรงอาหารททานเปนประจ�าจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน1)ตม/ลวกสก2)ตน/นง/อบ3)ผด4)ทอด5)ลวกแบบสกๆดบๆ6)ปง/ยาง7)อนๆ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “ปกต...(ชอ)…ทานอาหารทปรงดวยวธการใดมากทสด?”ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมวธปรงอาหารททานเปนประจ�าx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

Page 201: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

184คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมอาย (ทมา : ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nsopublish/service/survey/Food_Comsump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 202: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

185คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 20 : รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป จ�าแนกตามสงทค�านงถงอนดบแรกกอนเลอกซออาหาร

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย6ปขนไปจ�าแนกตามสงทค�านงถงอนดบแรกกอนเลอกซออาหารPercentageofpopulationaged6yearsandoverbyconsiderationfirstbeforechoosingbuysfood

2.ความส�าคญ สบเนองปญหาสาธารณสขทส�าคญของประเทศสวนใหญเปนปญหาทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมรฐบาลจงไดประกาศใหป2545เปนปแหงการเรมตนรณรงคสขภาพทวไป เพอใหประชาชนองคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดรบรตระหนกและเขามามสวนรวมสนบสนนใหเกดการสรางสขภาพและดแลสขภาพตนเองครอบครวชมชนเพอการมสขภาพทด ภายใตยทธศาสตร “รวมพลงสรางสขภาพ” พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการถอเปนแผนการสรางสขภาพทส�าคญซงเปนเรองหนงในนโยบาย 5 อ. (อาหาร ออกก�าลงกาย อารมณ อนามยชมชน และอโรคยา)ของยทธศาสตร“รวมพลงสรางสขภาพ”

การค�านงถงสงทควรเลอกซออาหารเปนอนดบแรกจะสงผลตอคณภาพชวตของประชากรเชน การค�านงถงคณคาทางโภชนาการเปนอนดบแรก จะท�าใหไดรบสารอาหารครบถวนสงผลตอสขภาพทดของประชากรเปนตน

3.นยาม สงทค�านงถงอนดบแรกกอนเลอกซออาหารจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน1)รสชาต2)คณคาทางโภชนาการ3)ราคา4)ความสะอาด5)ความสะดวกรวดเรว6)ความชอบ7)อยากทาน8)อนๆ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย6ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “ปกต...(ชอ)...เลอกซออาหารจะค�านงถงสงใดกอนเปนอนดบแรก?”ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมสงทค�านงถงอนดบแรกกอนเลอกซออาหารx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชากร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556

Page 203: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

186คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก6-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3)เขตการปกครองจ�าแนกตามกลมไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบกลมอายและภาค(ทมา:ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต พ.ศ.2554 ส�านกงานสถตแหงชาต เขาถงไดท http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/Food_Consump_56.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 204: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

187คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : กจกรรมทางกาย

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป จ�าแนกตามการเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายPercentageofpopulationaged11yearsandoverbyplayingsportorexercise

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ

3.นยาม 1) การเลนกฬา หมายถงกจกรรมทเปนไปกฎกตกาการเลนซงนอกเหนอจากความหนกของกจกรรมทท�าแลวยงตองการทกษะการเลนซงหากมความทาทายจากการแขงขนจากจดมงหมายเพอชยชนะแลวจะยงท�าใหควบคมความหนกของกจกรรมยากขน2) การออกก�าลงกายหมายถงกจกรรมทมการวางแผนเปนล�าดบขนเพอเปนตนและการวางแผนทกลาวถงนจะมรายละเอยดเชนระยะเวลาความหนกและความถของการออกก�าลงกายเมอรางกายมความฟตมากขนแผนการออกก�าลงกายในสวนของระยะเวลาความหนกและความถกสามารถปรบเพมใหเหมาะสมเพอสงผลใหเพมความฟตทมากขนและสขภาพทดขนเชนกน3) การเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน

3.1)เลนกฬาหรอออกก�าลงกาย3.2)ไมเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย11ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม“ในเดอนทแลว...(ชอ)...เลนกฬาหรอออกก�าลงกายหรอไม?”ตวตง:จ�านวนประชากร

แตละกลมทตอบวา 1) “เลนกฬา/ออกก�าลงกาย” และ 2) ไมเลนกฬา/ออกก�าลงกาย”(รหสค�าตอบ2-7)x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต(สอก.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครองจ�าแนกตามกลม ไดแก ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

Page 205: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

188คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศกลมอายเขตการปกครองและภาค(ทมา:ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 206: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

189คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15-74ปทมกจกรรมทางกายอยางเพยงพอPrevalenceofsufficientphysicalactivity

2.ความส�าคญ การมกจกรรมทางกายและการออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอชวยสงเสรมการมสขภาพทดรวมทงปองกนและชะลอการเกดโรคผทมการเคลอนไหวออกก�าลงกายนอยหรอไมเคลอนไหวเลยเปนสาเหตส�าคญตอการเกดโรคหวใจและหลอดเลอดโดยเฉพาะกลามเนอหวใจตายนอกจากน ยงเปนสาเหตส�าคญของโรคทเกดจากการขาดการเคลอนไหวออกก�าลงกายอนๆ อก เชนความดนโลหตสง เบาหวานในผใหญ ความอวน ปวดหลง ภาวะกระดกพรน ฯลฯ การเคลอนไหวออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอจะมบทบาทอยางมากในการปองกนและควบคมโรคหรอภาวะดงกลาวรวมทงสงเสรมสขภาพท�าใหดด ร สกด และสขสบาย ประโยชนการเคลอนไหวออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอตอสขภาพทส�าคญดงน

1)ลดความเสยงจากการตายกอนวยอนสมควร(กอนอาย65ป)2)ลดความเสยงจากการตายดวยโรคหวใจ3)ลดความเสยงตอการเกดโรคเบาหวานและชวยใหผเปนเบาหวานมสขภาพแขงแรงขน4)ลดความเสยงตอการเกดโรคความดนโลหตสง5)ชวยลดความดนโลหตในผทมภาวะความดนโลหตสง6)ลดความเสยงตอการเกดโรคมะเรงล�าไสใหญ7)ลดความเครยดและอาการซมเศรา8)ชวยควบคมน�าหนก9)เสรมสรางและด�ารงไวซงความแขงแรงของกระดกกลามเนอและขอตอ10)เสรมสรางความแขงแรงในผสงอายท�าใหเคลอนไหวไดดไมพลดหกลมงาย11)ท�าใหจตใจสบายแจมใส

3.นยาม การมกจกรรมทางกายอยางเพยงพอหมายถงการมกจกรรมทางกายตงแตระดบปานกลางถงระดบหนก ทเกดจากกจกรรมจากการท�างาน กจกรรมจากการเดนทาง กจกรรมยามวางเพอการพกผอนหยอนใจ>7วนตอสปดาหและคาMET(MetabolicEquivalent)รวมกน> 3000 โดย การส�ารวจในป 2553 ใช แบบสอบถามกจกรรมทางกายระดบโลก (GlobalPhysical Activity Questionnaire, GPAQ) ซงเปนชดคาถามซงจดท�าโดยองคการอนามยโลกเพอประเมนกจกรรมทางกาย(Physicalactivity)

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

ตววดท 2 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทมกจกรรมทางกายอยางเพยงพอ

Page 207: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

190คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 5 กจกรรมทางกายและการออกก�าลงกาย

การมกจกรรมทางกายทเพยงพอหมายถงการมกจกรรมทางกายตงแตระดบปานกลางถงระดบหนก โดยสอบถามเกยวกบความหนกเบาของการออกแรง (Intensity) ของแตละกจกรรมทมการออกแรงตงแต10นาทขนไปโดยใชเวลากวนใน1สปดาหในการออกแรงของแตละกจกรรม และในแตละครงทมการออกแรงใชเวลานานเทาไร โดยกจกรรมดงกลาวประกอบดวย

1.กจกกรรมการท�างาน1.1ทใชแรงระดบหนก(ขอ5.1,5.2,5.3)1.2ทใชแรงระดบปานกลาง(ขอ5.4,5.5,5.6)

2.กจกรรมการเดนทาง(ขอ5.7,5.8,5.9)3.กจกรรมยามวางเพอการพกผอนหยอนใจและนนทนาการ

3.1การเลนกฬาในระดบหนก(ขอ5.10,5.11,5.12)3.2การเลนกฬาในระดบปานกลาง(ขอ5.13,5.14,5.15)

ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทมกจกรรมทางกายอยางเพยงพอตงแตระดบปานกลางถงระดบหนกx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณผตอบสามารถทจะตอบการมกจกรรมทางกายตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 208: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

191คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : ความชกของประชากรอาย 15 - 74 ป ทออกก�าลงกายอยางเพยงพอ

1.ชอตววด ความชกของประชากรอาย15-74ปทออกก�าลงกายอยางเพยงพอPrevalenceofsufficientexercise

2.ความส�าคญ ประโยชนของการออกก�าลงกาย1) ดานรางกายการออกก�าลงกายจะท�าใหอวยวะและระบบตางๆ ของรางกายมการเปลยนแปลงและพฒนาไปในทางทดขนดงน

1.1) ระบบกลามเนอกลามเนอจะมการเจรญเตบโตขนท�าใหขนาดของเสนใยกลามเนอขยายใหญขน (Hypertrophy) และเปนการเพมความสามารถในการออกแรงดวย ท�าใหประสทธภาพในการท�างานของกลามเนอเพมขนกลามเนอจะท�างานไดนานขนเนองจากมการใชออกซเจนนอยกวา

1.2) ระบบโครงรางในขณะออกก�าลงกายกระดกจะถกดงถกบบจากแรงกลามเนอซงจะกระตนใหกระดกมการเจรญขนทงความกวางความใหญความหนาและขอตอกจะมการเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบการท�างาน

1.3) ระบบไหลเวยนโลหตและระบบหายใจการออกก�าลงกายเปนประจ�าท�าใหระบบไหลเวยนโลหตและระบบหายใจท�างานไดอยางมประสทธภาพ ชวยลดไขมนในเสนเลอดลดความดนโลหตสงปองกนและรกษาโรคเบาหวาน2) ดานจตใจการออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอจะผลท�าใหเปนคนทมบคลกทมนคงสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมไดดมมนษยสมพนธทดสามารถปรบตวเมอไดรบความเครยดไดดมความฉลาดทางอารมณ(EQ)ทในระดบด3) ดานสตปญญาผทออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ จะมความสามารถในการแกปญหามความสามารถในการคดอยางสรางสรรคมความสามารถในการเรยนรมความสามารถในการปรบตวเขากบเหตการณตางๆไดด4) ดานสงคมการออกก�าลงกายจะชวยเพมความมวฒภาวะทางสงคมมความฉลาดทางสงคมเนองการออก�าลงกายเปนกจกกรมทสงเสรมใหคนมปฏสมพนธมากขนจนน�าไปสการพฒนาทกษะทางสงคมทด

3.นยาม การออกก�าลงกายอยางเพยงพอหมายถงการออกก�าลงกายทเปนกจกรรมทท�าในเวลาวางเพอพกผอนหยอนใจ/สนทนาการเชนมการเลนกฬาการเตนแอโรบกการวงจอกกงการตเทนนสเลนฟตเนสจนรสกเหนอยมากหรอเหนอยปานกลางและกจกรรมในการเดนทางจากทหนงไปยงอกทหนง ซงกจกรรมดงกลาวตองกระท�าเปนระยะเวลาตอเนองกนอยางนอย30นาท/ครงและอยางนอย3ครง/สปดาห

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

Page 209: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

192คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2553 สวนท 5 การมกจกรรมทางกายอยางเพยงพอ

การออกก�าลงกายอยางเพยงพอหมายถงการมกจกรรมทางกายตงแตระดบปานกลางถงระดบหนกโดยสอบถามความหนกเบาของการออกแรง(Intensity)ของแตละกจกรรมทมการออกแรงตงแต 10 นาทขนไป โดยใชเวลากวนใน 1 สปดาหในการออกแรงของแตละกจกรรมและในแตละครงทมการออกแรงใชเวลานานเทาไร โดยกจกรรมดงกลาวประกอบดวย

1.กจกรรมการเดนทาง(ขอ5.7,5.8,5.9)2.กจกรรมยามวางเพอการพกผอนหยอนใจและนนทนาการ

2.1การเลนกฬาฯในระดบหนก(ขอ5.10,5.11,5.12)2.2การเลนกฬาฯในระดบปานกลาง(ขอ5.13,5.14,5.15)

ตวตง : จ�านวนประชากรอาย 15-74 ป ทมกจกรรมทท�าในเวลาวางเพอพกผอนหยอนใจ/สนทนาการ จนรสกเหนอยมากหรอเหนอยปานกลาง (เชน การเลนกฬา การเตนแอโรบกการวงจอกกง การตเทนนส เลนฟตเนส) และมกจกรรมในการเดนทางจากทหนงไปยงอกทหนงอยางตอเนอง>30นาท/ครงและ>3ครง/สปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมการเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ผตอบสามารถทจะตอบวธและเวลาการออกก�าลงกายตามจรงหรอสง/ต�ากวาความเปนจรง2) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก3) การส�ารวจในครงนจะรวมผหญงทใหนมบตรดวยเพราะผหญงมกไมไดถกถามวาขณะสมภาษณนนเปนผทใหนมบตรอยหรอไม

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 210: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

193คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการท�างานใชแรงกายและเคลอนไหว

ตอเนองจนรสกเหนอย มเหงอออก

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการท�างานใชแรงกายและเคลอนไหวตอเนองจนรสกเหนอยมเหงอออก

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1)พฤตกรรมการท�างานใชแรงกายและเคลอนไหวตอเนองจนรสกเหนอยมเหงอออกจ�าแนกตามกลมความถในการปฏบตดงน

1.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห1.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห1.3)ปฏบต3วนตอสปดาห1.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห1.5)ไมปฏบต

2)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเองขอค�าถาม5)“ในชวงปจจบนนทานท�างานใชแรงกายหรอเคลอนไหวตอเนองจนรสกเหนอยมเหงอออกโดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง:จ�านวนประชากรทท�างานใชแรงกายและเคลอนไหวตอเนองจนรสกเหนอยมเหงอออกแตละกลมความถในการปฏบตตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 211: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

194คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมพฤตกรรมการออกก�าลงกายตอเนองจนรสกเหนอย

อยางนอยวนละ 30 นาท

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทมพฤตกรรมการออกก�าลงกายตอเนองจนรสกเหนอยอยางนอยวนละ30นาท

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสงมากขน และเปนปญหาระดบตนๆ ของประเทศ ซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตอง สงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1)พฤตกรรมการออกก�าลงกายตอเนองจนรสกเหนอยอยางนอยวนละ30นาท2)ความถในการปฏบตจ�าแนกตามกลมดงน

2.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห2.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห2.3)ปฏบต3วนตอสปดาห2.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห2.5)ไมไดปฏบต

3)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม 6) “ในชวงปจจบนน ทานออกก�าลงกายตอเนองจนรสกเหนอย วนละ 30 นาทโดยเฉลยกวนตอสปดาห”ตวตง :จ�านวนประชากรทออกก�าลงกายตอเนองจนรสกเหนอยวนละ30นาทแตละกลมความถในการปฏบตตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

10.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

11.หมายเหต -

Page 212: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

195คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนกตามประเภทของการ

เลนกฬาหรอออกก�าลงกาย

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามประเภทของการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายPercentagesofpopulationaged11yearsandoverwhoplayingsportorexercisebytypesofplayingsportorexercise

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ2) ประเภทของการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายสงผลตอการตดสนใจเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย เนองจากกฬาแตละประเภทมการเลนตามความเหมาะสมกบสภาพรางกายและความชอบสวนตวของแตละบคคล

3.นยาม 1) ประเภทของการเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย1.1) วงหมายถงการออกก�าลงกายโดยการวง (ไมรวมนกวงทท�าเปนอาชพและการวง

บนเครองวง)1.2) เตนแอโรบกหมายถงการออกก�าลงกายโดยการเตนประกอบจงหวะเพลง1.3) เดนหมายถงการออกก�าลงกายโดยการเดน(ไมรวมการเดนในชวตประจ�าวนและ

การเดนบนเครองเดน)1.4) ร�าไมพลองหมายถงการออกก�าลงกายโดยมไมพลองเปนอปกรณประกอบการร�า1.5) ไทเกกหมายถงการออกก�าลงกายโดยการเคลอนไหวทกสวนของรางกายอยางตอ

เนองและสม�าเสมอ1.6) ซกงหมายถงการออกก�าลงกายโดยการฝกฝนพลงลมปราณการเคลอนไหวรางกาย

ประสานกบการหายใจพรอมกบท�าสมาธจต1.7) โยคะหมายถงการบรหารรางกายในทาตางๆรวมกบการก�าหนดลมหายใจเขาและ

ออก1.8) ฟตเนส หมายถง การออกก�าลงกายโดยใชเครองออกก�าลงกาย เชน การเดนบน

เครองเดนการปนจกรยานอยกบทเปนตน1.9) กฬาหมายถงการเลนกฬาประเภทตางๆซงอาจจะเครงครดตอกตกาหรอไมกได

เชนฟตบอลตะกรอแบดมนตนวายน�าเปนตน1.10) อนๆหมายถงการออกก�าลงกายประเภทอนๆนอกเหนอจากขอ1-9เชนการ

บรหารรางกายเปนตน2) ประเภทของการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงนวงเตนเดนโยคะอปกรณออกก�าลงกายตางๆเลนกฬาอนๆเชนร�าไมพลองไทเกกซกง

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณ

5.หนวยวด รอยละ

Page 213: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

196คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม“ตามปกต....(ชอ)....เลนกฬาหรออกก�าลงกายประเภทใด?”ตวตง :จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละประเภทประกอบดวย7กลมคอ กลมทตอบสมภาษณวา “วง” (รหสค�าตอบ 1), “เตน” (รหสค�าตอบ 2), “เดน”(รหสค�าตอบ3),“โยคะ”(รหสค�าตอบ7),“อปกรณออกก�าลงกายตางๆ”(รหสค�าตอบ8),“กฬาทกประเภท” (รหสค�าตอบ 9) และ อนๆ คอ กลมทตอบสมภาษณวา “ร�าไมพลอง,ไทเกก,ซกงและอนๆ(ระบ)”(รหสค�าตอบ4,5,6และ10ตามล�าดบ)x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครองจ�าแนกตามกลม ไดแก ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศ (ทมา: ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 214: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

197คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนกตามสถานทเลนกฬา

หรอออกก�าลงกาย

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามสถานทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายPercentagesofpopulationaged11yearsandoverwhoplayingsportorexercisebyplacesofplayingsportorexercise

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ2) สถานทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย สงผลตอการตดสนใจเลนกฬาหรอออกก�าลงกายเนองจากความสะดวกในการเขาถงใกลกบสถานททสะดวกตอการเดนทางฯลฯ

3.นยาม 1) สถานทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย หมายถง สถานททใชเลนกฬาหรอออกก�าลงกายซงจ�าแนกตามลกษณะของสถานทดงน

1.1) สนามกฬาของสถานศกษา หมายถง สนามกฬาทอยในสถานศกษาตงแตระดบประถมศกษาจนถงระดบอดมศกษาไมวาจะเปนสถานศกษาของราชการหรอเอกชน

1.2) สนามกฬาของหนวยงานราชการหมายถงสนามกฬาทอยในความรบผดชอบและดแลรกษาโดยหนวยงานของราชการหรอรฐวสาหกจ(ยกเวนสถานทศกษาของราชการ)เชนสนามกฬาแหงประเทศไทยสนามกฬาของศนยเยาวชนตางๆเปนตน

1.3) สนามกฬาของเอกชนหมายถงสนามกฬาของเอกชนสมาคมสโมสรรวมทงสนามกฬาทจดท�าขนเพอกจการคาเชนคอรดเทนนสคอรดแบดมนตนและสระวายน�าเปนตน

1.4) บรเวณสถานศกษา หมายถง อาณาบรเวณสถานศกษาทสามารถใชเลนกฬาหรอออกก�าลงกายได

1.5) บรเวณทท�างานหมายถงอาณาบรเวณสถานศกษาทสามารถใชเลนกฬาหรอออกก�าลงกายได

1.6) บรเวณบานหมายถงอาณาบรเวณทอยอาศยทสามารถใชเลนกฬาหรอออกก�าลงกายได

1.7) บรเวณวดมสยดโบสถหมายถงอาณาบรเวณวดมสยดโบสถทสามารถใชเลนกฬาหรอออกก�าลงกายได

1.8) ทวางหรอลานอเนกประสงค หมายถง อาณาบรเวณทยงมไดมสงปลกสรางใดๆหรอมการปรบพนทไวส�าหรบใชประโยชน

1.9) อนๆหมายถงสถานททใชเลนกฬาหรอออกก�าลงกายนอกเหนอจากทระบไวขางตนเชนในตวบานเปนตน2) สถานททใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน

Page 215: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

198คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

2.1)สนามกฬาของสถานศกษา2.2)สนามกฬาของหนวยราชการ2.3)สนามกฬาของเอกชน2.4)บรเวณสถานศกษา2.5)บรเวณทท�างาน2.6)บรเวณบาน2.7)บรเวณวด/มสยด/โบสถ2.8)สวนสาธารณะ/สวนสขภาพ2.9)ทวาง/ลานอเนกประสงค2.10)อนๆ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณ

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “ตามปกต....(ชอ)....เลนกฬาหรออกก�าลงกายในสถานทใด?”ตวตง:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละสถานททใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายประกอบดวย10กลมคอกลมทตอบสมภาษณวา“สนามกฬาในสถานศกษา”, “สนามกฬาของหนวยงานราชการ”, “สนามกฬาของเอกชน” , “บรเวณสถานศกษา” ,“บรเวณทท�างาน”,“บรเวณบาน”,บรเวณวด/มสยด/โบสถ,“สวนสาธารณะ/สวนสขภาพ”,“ทวาง/ลานอเนกประสงค”และ“อนๆ(ระบ)...........”x100ตวตง:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละสถานททใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต(สอก.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศ และเขตการปกครอง (ทมา: ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจตพ.ศ.2554ส�านกงานสถตแหงชาตเขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 216: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

199คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนกตามเหตผลทเลนกฬา

หรอออกก�าลงกาย

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามเหตผลทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายPercentagesofpopulationaged11yearsandoverwhoplayingsportorexercisebyreasonsofplayingsportorexercise

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ2) เหตผลการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายสงผลตอการตดสนใจเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย

3.นยาม 1) เหตผลทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน1.1)ตองการใหรางกายแขงแรง1.2)ลดน�าหนก1.3)คลายเครยด1.4)มปญหาสขภาพ1.5)มคนชวน1.6)อนๆ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณ

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม “...(ชอ)....เลนกฬาหรออกก�าลงกายเพราะเหตใด”

ตวตง : จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละเหตผลทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย(รหสค�าตอบ1–5)และเหตผลอนๆ(รหสค�าตอบ6และ7)x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต(สอก.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศ และเขตการปกครอง (ทมา: ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากร และสขภาพจต พ.ศ.2554 ส�านกงานสถตแหงชาต เขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 217: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

200คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนกตามระยะเวลาทใช

ในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายตอครง

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามระยะเวลาทใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายตอครงPercentageofpopulationaged 11yearsandoverwhoplayingsportorexercisebytimestospendforplayingsportorexercisepertime

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ2) ระยะเวลาทใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายตอครง มผลตอการเสรมสรางสขภาพรางกายทแขงแรง

3.นยาม ระยะเวลาทใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายตอครง(นาท)ในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณลผนางยารกออทมลกมาตกนแา�จดงน20-10นาท,30-21นาท,60-31นาทและมากกวา60นาท

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณ

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม

“...(ชอ)...เลนกฬาหรอออกก�าลงกายโดยเฉลยครงละกนาท”ตวตง:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละกลมทใชระยะเวลาในการเลน

กฬาหรอออกก�าลงกายตอครง (นาท)x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต(สอก.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด 1)ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได2) กลมระยะเวลาทใชดงกลาวสามารถแบงกลมเพมไดแตตองด raw data วาม dataเพยงพอตอการวเคราะหหรอไม

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศ และเขตการปกครอง (ามท: ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากร และสขภาพจต พ 4552.ศ.ส�านกงานสถตแหงชาต เขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

(นาท)”

Page 218: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

201คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนกตามระยะเวลาทเลน

กฬาหรอออกก�าลงกายอยางตอเนอง

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามระยะเวลาทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายอยางตอเนองPercentagesofpopulationaged11yearsandoverwhoplayingsportorexercisebytimestospendforplayingsportorexercisecontinuously

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ2) ระยะเวลาทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายอยางตอเนอง มผลตอสขภาพทด และกอใหเกดผลดในระยะยาว

3.นยาม ระยะเวลาทใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายอยางตอเนอง(เดอน)จ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงน

1)นอยกวา1เดอน2)3 - 1เดอน3)6 - 4เดอน4)มากกวา6เดอน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณ

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม“...(ชอ)....เลนกฬาหรออกก�าลงกายตดตอกนมานานเทาใด”

ตวตง : จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละกลมระยะเวลาทใชในการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายอยางตอเนอง(เดอน)x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต(สอก.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5) ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได2) กลมระยะเวลาทใชดงกลาวสามารถแบงกลมเพมไดแตตองด raw data วาม dataเพยงพอตอการวเคราะหหรอไม

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศ และเขตการปกครอง (ทมา: ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากร และสขภาพจต พ.ศ.2554 ส�านกงานสถตแหงชาต เขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

(นาท)”

Page 219: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

202คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 11 : รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไป ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกาย จ�าแนกตามจ�านวนวน

ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง 1 เดอน กอนวนสมภาษณ

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายจ�าแนกตามจ�านวนวนทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณPercentageofpopulationaged11yearsandoverwhoplayingsportorexercisebynumberofdaysplayingsportsorexerciseduring1monthbeforeinterview’sdate

2.ความส�าคญ 1) เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนหรอกระตนให ประชาชนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการดแลเสรมสรางสขภาพของตนเองดวยการออกก�าลงกายมากกวาการซอมสขภาพ2) จ�านวนวนทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณมผลตอการเสรมสรางสขภาพรางกายทแขงแรง

3.นยาม จ�านวนวนทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในรอบ1เดอนกอนวนสมภาษณจ�าแนกตามกลมทออกรายงานผลดงนนอยกวา3วน,3-10วน,11-20วนและ21-30วน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย11ปขนไปทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณ

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม“ตามปกต...(ชอ)....เลนกฬาหรออกก�าลงกายโดยเฉลยกวนตอเดอน”ตวตง : จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของแตละกลมวน (4 กลมดงกลาว)ทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายในชวง1เดอนกอนวนสมภาษณx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทเลนกฬาหรอออกก�าลงกายทงหมด

7.แหลงขอมล ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากรและสขภาพจต(สอก.)

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554

9.ความเปนตวแทน 1)เพศ2)กลมอายจ�าแนกตามกลมไดแก11-14ป,15-24ป,25–59ป,60ปขนไป3) เขตการปกครอง จ�าแนกตามกล ม ไดแก ในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลในแตละภาค4)ภาคจ�าแนกตามกลมไดแกกรงเทพมหานครกลางเหนอตะวนออกเฉยงเหนอและใต5)ทวประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) ขนาดตวอยางไมสามารถออกรายงานระดบจงหวดและรายอายได2) กลมวนดงกลาวสามารถแบงกลมเพมไดแตตองดrawdataวามdataเพยงพอตอการวเคราะหหรอไม

11.ขอเสนอแนะ มการน�าเสนอในระดบเพศ และเขตการปกครอง (ทมา: ส�ารวจพฤตกรรมการเลนกฬาหรอออกก�าลงกายของประชากร และสขภาพจต พ.ศ.2554 ส�านกงานสถตแหงชาต เขาถงไดทhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/exerFull54.pdf)

12.หมายเหต จ�านวนประชากรทไดเกดจากการweightdataแลว

Page 220: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

203คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 12 : รอยละของระยะเวลาทนกเรยนเลนกฬาหรอกจกรรมการออกก�าลงกายนอกเวลาเรยน

1.ชอตววด รอยละของระยะเวลาทนกเรยนเลนกฬาหรอกจกรรมการออกก�าลงกายนอกเวลาเรยน

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม ระยะเวลานกเรยนเลนกฬาหรอกจกรรมการออกก�าลงกายนอกเวลาเรยน

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม 803) “ในวนทนกเรยนเลนกฬา หรอกจกรรมการออกก�าลงกาย นอกเวลาเรยนนกเรยนเลนกฬานานเทาไหรตอวน”

1.นอยกวา30นาท2.30นาทไมเกน1ชวโมง3.1–2ชวโมง4.มากกวา2ชวโมง

ตวตง:จ�านวนผตอบขอค�าถาม803(ระยะเวลานกเรยนเลนกฬาหรอกจกรรมการออกก�าลงกายนอกเวลาเรยน)x100ตวหาร:จ�านวนผตอบขอค�าถาม803(ระยะเวลานกเรยนเลนกฬาหรอกจกรรมการออกก�าลงกายนอกเวลาเรยน)ทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 221: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

204คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 13 : จ�านวนชวโมงพละศกษาเฉลยตอสปดาหในภาคการศกษา

1.ชอตววด จ�านวนชวโมงพละศกษาเฉลยตอสปดาหในภาคการศกษา

2.ความส�าคญ เพอน�าขอมลไปใชประกอบการวางแผนก�าหนดมาตรการตลอดจนประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสนบสนนหรอกระตนใหนกเรยนหนมาสนใจและใหความส�าคญในการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

3.นยาม จ�านวนชวโมงพละศกษาเฉลยตอสปดาหในภาคการศกษา

4.ประชากรเปาหมาย กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาปท2มธยมศกษาปท5และอาชวศกษาปท2)โดยด�าเนนการเกบขอมลจากเครอขายเฝาระวง โดยใชการตอบค�าถามดวยตนเองผานเครองคอมพวเตอรมอถอ(Computerhandheld)และตอบแบบสอบถามดวยตวเอง(Self–reported)

5.หนวยวด จ�านวน

6.ธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม 801) “ในภาคเรยนนนกเรยนมชวโมงเรยนพละ รวมสปดาหละกชวโมง (ถาไมมชวโมงเรยนเลยตอบ0)”จ�านวนผตอบขอค�าถาม801(นกเรยนมชวโมงพละศกษาเฉลยตอสปดาหในภาคการศกษา

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมสขภาพในนกเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอรมอถอ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2549-2554,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน 24จงหวดทวประเทศ:ปทมธานนนทบรนครนายกลพบรแพรฉะเชงเทราตราดราชบรสมทรสงครามนครราชสมาบรรมยสกลนครอดรธานอบลราธานศรสะเกษตากสโขทยพษณโลกล�าพนเชยงรายพงงานครศรธรรมราชสงขลาและตรง

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 222: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

205คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : ความดนโลหตสง

ตววดท 1 : ความชกของการตรวจวดความดนโลหต ในประชากรอาย 15-74 ป

1.ชอตววด ความชกของการตรวจวดความดนโลหตในประชากรอาย15-74ปPrevalenceofbloodpressurecheck-up

2.ความส�าคญ 1) ความดนโลหตสงเปนปจจยเสยงส�าคญของโรคหลอดเลอดสมอง กลามเนอหวใจตายเหตขาดเลอด หวใจวาย หลอดเลอดโปงพอง(เชนหลอดเลอดแดงใหญเอออรตาโปงพอง)โรคของหลอดเลอดสวนปลายและเปนสาเหตของโรคไตเรอรงและมความสมพนธกบอายขยทสนลงการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยเฉพาะอยางยงการลดละเลกการสบบหรการลดการบรโภคเกลอโซเดยมการออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอจะชวยลดความดนโลหตและลดความเสยงจากภาวะแทรกซอนตางๆดงกลาวได2) การไดรบการตรวจวดความดนโลหตในประชากรอาย15–74ปเปนการตรวจวดความดนโลหตเปนประจ�าทกป โดยมความจ�าเปนและส�าคญ เพอทราบสถานสถานะสขภาพการดแลตนเองและการดแลรกษาโรคตงแตเนนๆ3) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจ จะบอกถงการเขาถงบรการเพอปองกนควบคมโรคโดยการคนหาโรคในระยะแรก(Secondaryprevention)

3.นยาม รอยละของผไดรบการตรวจวดความดนโลหตจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขรวมทงอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน(อสม.)ภายใน1ปทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามขอค�าถาม10.1)“ทานไดรบการตรวจวดความดนโลหตจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขรวมทงอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน(อสม.)ครงสดทายเมอใดโดยเลอกตอบขอ1และขอ2คอภายใน6เดอนทผานมาและมากกวา6เดอนถง1ปตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทไดรบการตรวจวดความดนโลหตจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขรวมทงอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน(อสม.)ภายใน1ปทผานมาx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 223: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

206คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกตอการเขาสบรการเพอการคดกรองโรคความดนโลหตสง2) เปนขอมลทแสดงถงการเขาถงบรการและการจดบรการเพอการคดกรองโรคความดนโลหตสงตามนโยบายกระทรวงสาธารณสข3) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผ ตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“ไดรบการตรวจวดความดนโลหตจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขรวมทงอาสาสมครสาธารณสขประจ�าหมบาน ในรอบ 1 ป ทผานมา” ซงอาจไดรบหรออาจจะไมไดรบการตรวจวดระดบความดนโลหต4) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 224: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

207คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 2 : ความชกการตระหนกตอการรบรโรคความดนโลหตสง ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการตระหนกตอการรบรโรคความดนโลหตสงในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofhighbloodpressureawareness

2.ความส�าคญ 1) ความดนโลหตสงเปนปจจยเสยงส�าคญของโรคหลอดเลอดสมอง กลามเนอหวใจตายเหตขาดเลอด หวใจวาย หลอดเลอดโปงพอง(เชนหลอดเลอดแดงใหญเอออรตาโปงพอง)โรคของหลอดเลอดสวนปลายและเปนสาเหตของโรคไตเรอรงและมความสมพนธกบอายขยทสนลงการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยเฉพาะอยางยงการลดละเลกการสบบหรการลดการบรโภคเกลอโซเดยมการออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอจะชวยลดความดนโลหตและลดความเสยงจากภาวะแทรกซอนตางๆดงกลาวได2) เปนตววดแทน(Proxyindicator)ของความชกภาวะความดนโลหตสงททราบจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขวามภาวะความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสงซงขอมลของผมภาวะความดนโลหตสงไดมาจากผตอบแบบสมภาษณ โดยไมมการตรวจวดความดนโลหต ผทไมเคยไดรบการตรวจวนจฉยจากบคลากรทางการแพทย ยอมไมทราบวาตนเองเปนโรคนหรอไม3) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจ จะบอกถงการเปลยนแปลงของปญหาจากโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของผททราบจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขวามภาวะความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม10.2)“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข(แตไมรวมอสม.)บอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสงหรอไม” ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปททราบจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขวามภาวะความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง(รหสค�าตอบ1)x100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกตอการรบรของตนเองวามภาวะความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสงโดยไมไดสอบถามระดบความดนโลหต2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง”ซงอาจไดรบการวนจฉยจากแพทยหรออาจจะไมไดรบการวนจฉยจากแพทย3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 225: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

208คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : ความชกการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofhypertensiontreatmentbyphysician

2.ความส�าคญ 1) การรกษาโรคความดนโลหตสงโดยแพทย จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคความดนโลหตสง2) เปนตววดทแสดงถงการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง3) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของผทไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม10.4)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยหรอไม” ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทเคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาเปนโรคความดนโลหตสงณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณโดยใชแบบสอบถาม“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานมความดนโลหตสง หรอปวยเปนโรคความดนโลหตสง”และ “ทานทราบวาตนเองปวยเปนโรคความดนโลหตสงตงแตอายเทาไร” เพอใหผตอบนกยอนอดตอายทเรมปวยเปนโรคความดนโลหตสงซงผตอบอาจจะจ�าอายทเรมปวยไดหรออายทสง/ต�ากวาความเปนจรง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง”ซงอาจไดรบการวนจฉยจากแพทยหรออาจจะไมไดรบการวนจฉยจากแพทย3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 226: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

209คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : คาเฉลยอาย (ป) ททราบวาตนเองเปนโรคความดนโลหตสงครงแรก ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยอาย (ป) ททราบวาตนเองเปนโรคความดนโลหตสงครงแรก ในประชากรอาย15-74ปMeanoffirst-agewithhypertension

2.ความส�าคญ 1) คาเฉลยอายทเรมปวยจากโรคความดนโลหตสงในประชากร แสดงถงการดแลตนเองในการปองกนโรคความดนโลหตสงและการใหบรการสขภาพเพอการควบคมโรคความดนโลหตสง2) เปรยบเทยบคาเฉลย เพอตดตามการเปลยนแปลงของอายทเรมปวยจากโรคความดนโลหตสงระหวางการส�ารวจแตละครง

3.นยาม คาเฉลยอายทตนเองรวาปวยเปนโรคความดนโลหตสงครงแรก

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด ปพ.ศ.2553

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม10.3)“ทานทราบวาตนเองเปนความดนโลหตสงตงแตอายเทาไร(หนวยเปนป)” ตวตง:ผลรวมอายในประชากรอาย15-74ปทรตนเองวาปวยเปนโรคความดนโลหตสงครงแรกตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาเปนโรคความดนโลหตสงณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชแบบสอบถาม “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอปวยเปนโรคความดนโลหตสง”และ “ทานทราบวาตนเองปวยเปนโรคความดนโลหตสงตงแตอายเทาไร” เพอใหผตอบนกยอนอดตอายทเรมปวยเปนโรคความดนโลหตสงซงผตอบอาจจะจ�าอายทเรมปวยไดหรออายทสง/ต�ากวาความเปนจรง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง”ซงอาจไดรบการวนจฉยจากแพทยหรออาจจะไมไดรบการวนจฉยจากแพทย3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 227: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

210คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจตดตาม Follow up อยางนอย 2 ครง ในรอบปท

ผานมา

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจตดตามFollowupอยางนอย2ครงในรอบปทผานมา

2.ความส�าคญ ผปวยความดนโลหตสงไดรบการดแลตนเองตอเนองเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 6) ระดบความดนโลหต จากการมาตรวจรกษาโรคความดนโลหตสง/เบาหวาน 3 ครง ลาสด ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ23)“ครงลาสด”ขอ24)“ครงกอนหนา”

ตวตง : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมการตรวจระดบความดนโลหตสงครบ 2 ครงลาสดในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 228: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

211คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจทางหองปฏบตการครบ 11 รายการ

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจทางหองปฏบตการครบ11รายการ

2.ความส�าคญ ผปวยความดนโลหตสงไดรบการดแลอยางเหมาะสม

3.นยาม การตรวจทางหองปฏบตการครบ 11 รายการ หมายถง การตรวจทางหองปฏบตการตางๆครบดงน

1.ตรวจหาระดบFastingPlasmaGlucose2.Hematocrit3.Hemoglobin4.SerumBUN5.SerumCreatinine6.SerumPotassium7.SerumUricAcid8.ตรวจไขมนLipidprofileครบทง4รายการไดแกCho,Tri,HDL,LDL9.EstimatedCreatinineClearanceหรอEstimatedGlomerularFiltrationRate10.น�าปสสาวะ(UrineAnalysis)ทงdipstickและUrinesediment11.คลนไฟฟาหวใจElectrocardiogram

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา ตวตง : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจทางหองปฏบตการ ครบ 11 รายและแตละรายการตรวจภายในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 229: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

212คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : อตราผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทมระดบความดนโลหต < 140/90 mmHg

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทมระดบความดนโลหต<140/90mmHg

2.ความส�าคญ สามารถควบคมระดบความดนโลหตใหอยในเกณฑทเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 3 โรครวมอนๆ

ขอ12)โรคเบาหวานสวนท 6) ระดบความดนโลหต จากการมาตรวจรกษาโรคความดนโลหตสง/เบาหวาน 3 ครง ลาสด ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ23)“ครงลาสด”ตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวในรอบ12เดอนx100ตวหาร : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทไดรบการตรวจระดบ BP ในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 230: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

213คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมความเสยงเปนโรคเบาหวาน (FPG = 125 - 100 mg/dl)

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทมความเสยงเปนโรคเบาหวาน(FPG=100-125mg/dl)

2.ความส�าคญ ผปวยความดนโลหตสงไดรบการดแลอยางเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม

สวนท 3) โรครวมอนๆ

ขอ12)โรคเบาหวาน

สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ26)FPGครงลาสด

ตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทไดรบการตรวจFPGแลวระดบFPG

=100-125mg/dlภายใน12เดอนx100

ตวหาร : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทมารบการรกษาทคลนกทงหมด

ในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาล

ในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 231: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

214คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมแนวโนมเปนโรคเบาหวาน (FPG > 126 mg/dl)

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทมแนวโนมเปนโรคเบาหวาน(FPG>126mg/dl)

2.ความส�าคญ ผปวยความดนโลหตสงไดรบการดแลอยางเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 3 โรครวมอนๆ

ขอ12)โรคเบาหวานสวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ26)FPGครงลาสดตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทไดรบการตรวจFPGแลวระดบFPG>126mg/dlภายใน12เดอนและมผลการตรวจระดบFPG>126mg/dl)x100ตวหาร : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงเพยงอยางเดยวทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ365วน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 232: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

215คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมระดบ LDL Cholesterol อยในเกณฑควบคมได (LDL < 100

mg/dl)

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทมระดบLDLอยในเกณฑควบคมได(LDLCholesterol<100mg/dl)

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ39) LDLCholesterolตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทไดรบการตรวจLDLCholesterolแลวระดบLDLCholesterol<100mg/dlในรอบ12เดอนx100ตวหาร : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมระดบ LDL Cholesterol ครงลาสด ในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 233: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

216คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 11 : อตราผปวยความดนโลหตสงทมโรคเบาหวานชนดท 2 รวมดวยมระดบความดนโลหต < 130/80

mmHg

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทมโรคเบาหวานชนดท 2 รวมดวยมระดบความดนโลหต <130/80mmHg

2.ความส�าคญ สามารถควบคมระดบความดนโลหตใหอยในเกณฑทเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 3 โรครวมอนๆ :

ขอ12)โรคเบาหวานสวนท 6) ระดบความดนโลหต จากการมาตรวจรกษาโรคความดนโลหตสง/เบาหวาน 3 ครง ลาสด ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ23)“ครงลาสด”ตวตง:ผปวยความดนโลหตสงทมโรคเบาหวานชนดท2รวมดวยและมระดบความดนโลหต<130/80mmHgในรอบ12เดอนx100ตวหาร : จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมเบาหวานรวมดวยทไดรบการตรวจระดบ BPในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 234: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

217คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 12 : อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง

2.ความส�าคญ ลดความเสยงภาวะแทรกซอนหลอดเลอดสมอง

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 8) ภาวะแทรกซอนเรอรงขอค�าถามหลก44)พบภาวะแทรกซอนโรคหลอดเลอดสมองหรอไม

ขอค�าถามยอย1)เลอดออกในสมอง2)โรคเนอสมองตายจากการขาดเลอด3)อมพาตเฉยบพลนโดยไมระบวาเกดจากเลอดออกหรอเนอสมองตาย4)การอดตนของตบของหลอดเลอดแดงทงกอนถงสมองหรอในสมอง5)หลอดเลอดสมองโปงพองไมแตก6)หลอดเลอดแดงของสมองตบแขง7)ภาวะการอดตนของหลอดเลอดไมเกน24ชวโมงแลวกลบมาเปนปกต

ตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมภาวะแทรกซอนหลอดเลอดสมองไดแกI60-I62หรอI63หรอI64หรอI65-I66หรอI67.1หรอI67.2หรอG45ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 235: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

218คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 13 : อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหวใจและหลอดเลอด

2.ความส�าคญ ลดความเสยงภาวะแทรกซอนโรคหวใจและหลอดเลอดหวใจ

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 8) ภาวะแทรกซอนเรอรงขอค�าถามหลก45)พบโรคหวใจและหลอดเลอดหรอไม

ขอค�าถามยอย1)อาการเจบแนนหนาอกจากหลอดเลอดหวใจตบ2)กลามเนอหวใจตายเฉยบพลน3)กลามเนอหวใจขาดเลอดเรอรง4)โรคกลามเนอหวใจผดปกต5)ภาวะหวใจเตนผดจงหวะชนดสนพลว6)ภาวะหวใจลมเหลว7)ภาวะหวใจหองลางซายโต8)ไดรบการขยายหลอดเลอด

ตวตง :จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมโรคหวใจและหลอดเลอดไดแก I20หรอ I21-22หรอ I25หรอ I42หรอ I48หรอ I50หรอภาวะหวใจหองลางซายโตLeftventricularhypertrophy หรอ ไดรบการขยายหลอดเลอด (Coronary revascularization) ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 236: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

219คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 14 : อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนทางไต

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทตรวจพบภาวะแทรกซอนทางไต

2.ความส�าคญ ลดความเสยงการเกดโรคไต

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 3) โรครวมอนๆ :มขอค�าถาม3ขอ โดยเลอกตอบ ไมพบ หรอพบ ขอค�าถาม15)ภาวะไตเสอมสภาพRenalinsufficiency(CRI,CRF,CKS,ESRD)ขอค�าถาม16)ตรวจพบMicroalbuminuriaขอค�าถาม17)ตรวจพบMacroalbuminuria,AlbuminuriaหรอProtienuriaตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทพบภาวะแทรกซอนทางไตไดแกภาวะไตเสอมสภาพ(CRI,CRF,CKD,ESRD)หรอตรวจพบMacroalbuminuria,AlbuminuriaหรอProtienuriaในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ป2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 237: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

220คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 15 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลดอาหารเคมหรอลดการกน

เกลอ ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลดอาหารเคมหรอลดการกนเกลอในประชากรอาย15-74ปPrevalenceofself-managementbylimitsaltydiettocontrolhypertension

2.ความส�าคญ 1) โซเดยมคลอไรด(Sodiumchloride,NaCl)หรอเกลอซงคนทวไปใชปรงอาหารเพอใหรสเคม

1.1) การลดการกนเคมมผลชวยลดระดบความดนโลหต1.2) การกนเคมสงผลตอท�าใหผนงกลามเนอหวใจหองลางซายหนาขนโดยอาจไมสมพนธ

กบการเพมขนของความดนโลหตซงเปนปจจยเสยงหนงตอการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด1.3) การกนเคมมผลท�าใหอตราการกรองของเสยผานไตเพอขบถายออกทางปสสาวะ

มากขนมผลตออตราการขบโปรตนอลบมนออกทางปสสาวะซงเปนขอบงชถงภาวะไตเสอมทงจากโรคความดนโลหตสงและโรคเบาหวาน2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทยเปนการรกษาโดยไมใชยาเพอใหผปวยความดนโลหตสงมความสามารถในการจดการตนเองในการลดการกนเคมหรอกนเคมลดลง3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการลดอาหารเคมหรอลดการกนเกลอตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม 10.2 “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข “บอก” วาเปนโรคความดนโลหตสง”ขอค�าถาม10.4“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย”ขอค�าถามหลก 10.5) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย10.5.2)“ลดอาหารเคมหรอลดการกนเกลอ”ตวตง : จ�านวนประชากรอาย 15 -74ปทปวยดวยโรคความดนโลหตสงและดแลตนเองโดยลดอาหารเคมหรอลดการกนเกลอตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมความดนโลหตx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ป ทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนโรคความดนโลหตสงและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 238: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

221คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคความดนโลหตสงโดยปฏบตตวตามคาแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคความดนโลหตสง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานมภาวะความดนโลหตสง”และ“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธลดอาหารเคมหรอลดการกนเกลอ” ซงเปนการรบรตออาหารเคม/การกนเกลอและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 239: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

222คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 16 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑ

ปกต ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการควบคมน�าหนกใหอยในเกณฑปกตในประชากรอาย15-74ปPrevalenceofself-managementbyweightcontrollingtocontrolhypertension

2.ความส�าคญ 1) ภาวะอวน ผทมคาดชนมวลกายเกน 30 ขนไป มกพบวามความดนโลหตสง และหากสามารถลดนาหนกลงมา 10 กโลกรม จะพบวาสามารถลดระดบความดนโลหตได10มลลเมตรปรอท2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทยเปนการรกษาโดยไมใชยา(Non-pharma-cologic care) เพอใหผปวยความดนโลหตสงมความ สามารถในการจดการตนเองในการควบคมน�าหนกของตนเองใหอยในเกณฑปกต3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกตตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามขอค�าถาม 10.2 “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข “บอก” วาเปนโรคความดนโลหตสง”ขอค�าถาม10.4“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย”ขอค�าถามหลก 10.5) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย10.5.3)“ควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกต”ตวตง : จ�านวนประชากรอาย 15 -74ปทปวยดวยโรคความดนโลหตสงและดแลตนเองโดยการควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกต ตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคความดนโลหตสงx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนโรคความดนโลหตสงและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 240: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

223คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคความดนโลหตสง โดยปฏบตตวตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคความดนโลหตสง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง”และ“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยการควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกต” ซงเปนการรบรตอน�าหนกและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 241: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

224คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 17 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลด ละ เลก การสบบหร ใน

ประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลด ละ เลก การสบบหรในประชากรอาย15-74ปPrevalenceofself-managementbyquitsmokingtocontrolhypertension

2.ความส�าคญ 1) สารพษในบหรสงผลตอการแขงตวและการเสอมของหลอดเลอดเพมแรงตานทผนงหลอดเลอดแดงท�าใหความดนโลหตสงขน5-10มลลเมตรปรอทบหรจะลดการสรางHDLCho-lesterolซงเปนไขมนทดทชวยลดการเกดโรคหลอดเลอดตบขณะเดยวกนบหรกท�าใหระดบ LDLCholesterol เพมขนหากLDLCholesterolสงจะเพมโอกาสตอการเกดโรคหลอดเลอดตบ บหรท�าใหหลอดเลอดแดงหดตวซงจะท�าใหผนงหลอดเลอดขาดสารอาหารและออกซเจนไปเลยงรางกาย การลด ละ เลก บหร จะลดอนตรายเสยงการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด2-3เทารวมทงลดการเกดโรคมะเรงในปอด2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทยเปนการรกษาโดยไมใชยา(Non-pharma-cologic care) เพอใหผปวยความดนโลหตสงมความ สามารถในการจดการตนเองในการลดละเลกการสบบหร3) การดแลตนเองเปนการรกษาโรคความดนโลหตสงโดยไมใชยา จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคความดนโลหตสง4) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง5) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการลดละ เลกการสบบหรตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม 10.2 “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข “บอก” วาเปนโรคความดนโลหตสง”ขอค�าถาม10.4“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย”ขอค�าถามหลก 10.5) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย10.5.6)“(เฉพาะผสบบหร)ลดละเลกสบบหร”ตวตง : จ�านวนประชากรอาย 15 -74ปทปวยดวยโรคความดนโลหตสงและดแลตนเองโดยลดละเลกการสบบหรตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนโรคความดนโลหตสงและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 242: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

225คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผ ปวยโรคความดนโลหตสงโดยปฏบตตวตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคความดนโลหตสง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานมภาวะความดนโลหตสง”และ“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธลดละเลกบหร”และ”ปจจบนยงคงสบบหร” ซงเปนการรบรตอการสบบหรและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 243: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

226คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 18 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการลด ละ เลก การดมเครองดม

แอลกอฮอล ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการลดละเลกการดมเครองดมแอลกอฮอลในประชากรอาย15-74ปPrevalence of self - management by quit alcohol drinking to controlhypertension

2.ความส�าคญ 1) การดมเครองดมแอลกอฮอลผทดมเครองดมแอลกอฮอลเกนกวา60มลลลตรตอวนมแนวโนมทมความดนโลหตสง เนองจากภายหลงจากดมทนท ระดบความดนซสโตลกจะเพมขนประมาณ2–3mmHgและระดบความดนไดแอสโตลกจะเพมขนประมาณ1-2mmH-gนอกจากนนแอลกอฮอล ยงมผลในการเพมระดบไตรกลเซอรไรดในเลอดท�าใหหลอดเลอดถกทาลายขาดความยดหยนมากขนสงผลใหเกดความดนโลหตสงได2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทย เปนการรกษาโดยไมใช เพอใหผ ปวยความดนโลหตสงมความสามารถในการจดการตนเองในการลดละเลกการดมเครองดมทมแอลกอฮอล3) การดแลตนเองเปนการรกษาโรคความดนโลหตสงโดยไมใชยาจะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคความดนโลหตสง4) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการลด ละ เลก การดมเครองดมทมแอลกอฮอลตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามขอค�าถาม 10.2 “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข “บอก” วาเปนโรคความดนโลหตสง”ขอค�าถาม10.4เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยขอค�าถามหลก 10.5) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย10.5.7)“(เฉพาะผดม)ลดละการดมเครองดมแอลกอฮอล”ตวตง : จ�านวนประชากรอาย 15 -74ปทปวยดวยโรคความดนโลหตสงและดแลตนเองโดยการลดละเลกการดมเครองดมทมแอลกอฮอลตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนโรคความดนโลหตสงและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 244: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

227คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผ ปวยโรคความดนโลหตสงโดยปฏบตตวตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคความดนโลหตสง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง”และ“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธลดละเลกการดมเครองดมทมแอลกอฮอล”และ”ปจจบนดมเครองดมทมแอลกอฮอลซงเปนการตอบจากการรบรการดมเครองดมทมแอลกอฮอลและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 245: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

228คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 19 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง โดยการกนยาควบคมระดบความดน

โลหต ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการกนยาควบคมระดบความดนโลหตในประชากรอาย15-74ปPrevalenceofself-managementbyhypertensiondrugtocontrolhypertension

2.ความส�าคญ 1) การรกษาโดยการกนยาตามการรกษาของแพทย เป นการรกษาโดยการใชยา(Pharmacologiccare)เพอควบคมระดบความดนโลหตใหเปนไปตามเกณฑการรกษา2) เปนการรกษาโรคความดนโลหตสงโดยการใชยา จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคความดนโลหตสง3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจ จะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคความดนโลหตสง

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงโดยการกนยาควบคมระดบความดนโลหตอยางสม�าเสมอตามการรกษาของแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามขอค�าถาม 10.2 “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข “บอก” วาเปนโรคความดนโลหตสง”ขอค�าถาม10.4“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทย”ขอค�าถามหลก10.5)“ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามคาแนะนาของบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย10.5.8)“การกนยาควบคมระดบความดนโลหตตามการรกษาของแพทยอยางสม�าเสมอ”ตวตง : จ�านวนประชากรอาย 15 -74ปทปวยดวยโรคความดนโลหตสงและดแลตนเองโดยการกนยาควบคมระดบความดนโลหตอยางสม�าเสมอตามการรกษาของแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร 15 - 74 ป ท เคยมแพทย พยาบาล หรอเจ าหนาทสาธารณสข”บอก”วาเปนโรคความดนโลหตสงและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 246: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

229คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคความดนโลหตสง โดยปฏบตตวในการกนยาเพอควบคมระดบความดนโลหตใหไดตามเกณฑการรกษาของแพทยเพอควบคมโรคความดนโลหตสง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานมความดนโลหตสงหรอเปนโรคความดนโลหตสง”และ“เคยไดรบการรกษาโรคความดนโลหตสงจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธกนยาควบคมระดบความดนโลหตตามการรกษาของแพทยอยางสม�าเสมอ”ซงเปนการรบรตอการกนยาควบคมระดบความดนโลหตและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากร สมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ -

12.หมายเหต -

Page 247: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

230คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 20 : อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหร ในรายทปจจบนยงสบบหร

1.ชอตววด อตราผปวยความดนโลหตสงทไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหร ในรายทปจจบนยงสบบหร

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยความดนโลหตสง

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

ขอค�าถาม สวนท 2) ประวตการสบบหร

ขอ10)“ผปวยสบบหรหรอไม”ขอ11)“ผปวยทยงสบบหรอยไดรบค�าแนะน�าปรกษาอยางเปนระบบหรอเขาโปรแกรม

ใหเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมาหรอไม”ตวตง:จ�านวนผปวยความดนโลหตสงทสบบหรและไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหรในรอบ12เดอนx100ตวหาร : จ�านวนผ ปวยความดนโลหตสงทสบบหรและมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต

Page 248: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

231คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : เบาหวาน

ตววดท 1 : ความชกการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอด ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอดในประชากรอาย15-74ปPrevalenceofbloodsugarcheck-upon15-74year

2.ความส�าคญ 1) เบาหวานเกดจากตบออนผลตอนซลนไมเพยงพอหรอเซลลรางกายไมตอบสนองอยางเหมาะสมตออนซลนทผลตท�าใหน�าตาลในเลอดสงอาการทพบคอปสสาวะบอยกระหายน�าและความหวเพมขน หากไมไดรบการรกษา จะท�าใหเกดความเสยหายตอหลอดเลอดขนาดใหญและหลอดเลอดขนาดเลกน�าสการเกดภาวะแทรกซอนของโรค2) โรคเบาหวานมสวนเกยวของกบปจจยการด�าเนนชวตและพนธกรรมและสมพนธกบภาวะน�าหนกตวเกนและขาดการออกก�าลงกายการกนอาหารประเภทแปงและน�าตาล,ความเครยด รวมทงอายทเพมขน3) เปนตววดแทน(Proxyindicator)ของความชกการคดกรองความดนโลหตสงจากแพทยพยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข รวมทงอาสาสมครสาธารณสขในรอบ 1 ปทผานมาตามนโยบายกระทรวงสาธารณสข4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจ จะบอกถงการเขาถงบรการเพอปองกนควบคมโรคโดยการคนหาโรคในระยะแรก(Secondaryprevention)

3.นยาม รอยละของผทมอาย15-74ปและไดรบการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอดเพอหาเบาหวานภายใน1ปทผานมา

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.2)“ทานไดรบการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอดเพอหาเบาหวานครงสดทายเมอใด”โดยเลอกตอบขอ1และขอ2คอภายใน6เดอนทผานมาและมากกวา6เดอนถง1ปตวตง: จ�านวนประชากรอาย 15 - 74ป ทไดรบการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอดภายใน1ปทผานมาx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

9.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกตอการเขาสบรการเพอการคดกรองโรคเบาหวาน2) เปนขอมลทแสดงถงการเขาถงบรการและการจดบรการเพอการคดกรองโรคเบาหวาน3) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “ไดรบการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอดเพอหาเบาหวานครงสดทายในรอบ1ปทผานมา”ซงอาจไดรบหรออาจจะไมไดรบการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอด4) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

Page 249: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

232คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

11.หมายเหต -

Page 250: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

233คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 2 : ความชกการตระหนกตอการรบรโรคเบาหวาน ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการตระหนกตอการรบรโรคเบาหวานในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofdiabetesawareness

2.ความส�าคญ 1) เบาหวานเกดจากตบออนผลตอนซลนไมเพยงพอหรอเซลลรางกายไมตอบสนองอยางเหมาะสมตออนซลนทผลตท�าใหน�าตาลในเลอดสงอาการทพบคอปสสาวะบอยกระหายน�าและความหวเพมขน หากไมไดรบการรกษา จะท�าใหเกดความเสยหายตอหลอดเลอดขนาดใหญและหลอดเลอดขนาดเลกน�าสการเกดภาวะแทรกซอนของโรค2) โรคเบาหวานมสวนเกยวของกบปจจยการด�าเนนชวตและพนธกรรมและสมพนธกบภาวะน�าหนกตวเกนและขาดการออกก�าลงกายการกนอาหารประเภทแปงและน�าตาล,ความเครยด รวมทงอายทเพมขน3) เปนตววดแทน(Proxyindicator)ของความชกการคดกรองความดนโลหตสงจากแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขรวมทงอาสาสมครสาธารณสขในรอบ1ปทผานมา4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจ จะบอกถงการเขาถงบรการเพอปองกนควบคมโรคโดยการคนหาโรคในระยะแรก(Secondaryprevention)

3.นยาม รอยละของผทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาเปนเบาหวาน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3)“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาเปนเบาหวานx100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกตอการรบรของตนเองวามภาวะน�าตาลในเลอดสงหรอเปนโรคเบาหวานโดยไมไดสอบถามระดบน�าตาลในเลอด2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”ซงอาจไดรบการวนจฉยจากแพทยหรออาจจะไมไดรบการวนจฉยจากแพทย3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

Page 251: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

234คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 252: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

235คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : คาเฉลยอาย (ป) ททราบวาตนเองเปนโรคเบาหวานครงแรก ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด คาเฉลยอาย(ป)ททราบวาตนเองเปนโรคเบาหวานครงแรกในประชากรอาย15–74ปMeanoffirst-agewithdiabetes

2.ความส�าคญ 1) คาเฉลยอายทเรมปวยจากโรคเบาหวานในประชากรแสดงถงการดแลตนเองในการปองกนโรคความดนโลหตสงและการใหบรการสขภาพเพอการควบคมโรคเบาหวาน2) เปรยบเทยบคาเฉลย เพอตดตามการเปลยนแปลงของอายทเรมปวยจากโรคเบาหวานระหวางการส�ารวจแตละครง

3.นยาม คาเฉลยอายทตนเองรวาปวยเปนโรคเบาหวานครงแรก

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด ป

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.5)“ทานทราบวาตนเองเปนเบาหวานตงแตอายเทาไร(หนวยเปนป)”ตวตง:ผลรวมอายในประชากรอาย15-74ปทรวาตนเองเปนโรคเบาหวานครงแรกตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาเปนเบาหวานณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชแบบสอบถาม “เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“ทานทราบวาตนเองเปนโรคเบาหวานตงแตอายเทาไร” เพอใหผตอบนกยอนอดตอายทเรมปวยเปนโรคความดนโลหตสงซงผตอบอาจจะจ�าอายทเรมปวยไดหรออายทสง/ต�ากวาความเปนจรง2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”ซงอาจไดรบการวนจฉยจากแพทยหรออาจจะไมไดรบการวนจฉยจากแพทย3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 253: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

236คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : ความชกของการไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทย ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofdiabetestreatmentbyphysician

2.ความส�าคญ 1) การรกษาโรคเบาหวานโดยแพทยจะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน2) เปนตววดทแสดงถงการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน3) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของผทเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทย)x100ตวหาร:จ�านวนประชากร15-74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาเปนเบาหวานณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกตอการรบรของตนเองวาเปนโรคเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยทมใบประกอบโรคศลป2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม” ซงอาจไดรบการรกษาจากแพทยหรออาจจะไมไดรบการวนจฉยจากแพทย3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 254: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

237คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบ Fasting Plasma Glucose อยในเกณฑควบคมได (FPG > 70

mg/dl และ < 130 mg/dl)

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทมระดบFPGอยในเกณฑควบคมได(FPG>70mg/dlและ<130mg/dl)

2.ความส�าคญ สามารถควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหอยในระดบทเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ29)FPGครงลาสดตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจFPGครงลาสดในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 255: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

238คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบ HbA1c อยในเกณฑควบคมได (HbA1c < %7.0)

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทมระดบHbA1cอยในเกณฑควบคมได(HbA1c<7.0%)

2.ความส�าคญ การควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหอยในระดบทเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ31)HbA1cครงลาสดตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจHbA1cครงลาสดแลวระดบHbA1c<7.0%ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจระดบHbA1cครงลาสดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 256: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

239คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบความดนโลหต (BP) อยในเกณฑควบคมได (BP < 130/80 mmHg)

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทมระดบความดนโลหตอยในเกณฑควบคมได(BP<130/80mmHg)

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 6) ระดบความดนโลหต จากการมาตรวจรกษาโรคความดนโลหตสง/เบาหวาน 3 ครงลาสด ในชวง 12 เดอน ทผานมา

ขอ26)ครงสดทายตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจ BP ครงลาสด แลวระดบ BP< 130/80mmHgในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต ในกลมผปวยเบาหวานทมภาวะแทรกซอนทางไต(Diabeticnephrpathy)ตองใชระดบBP<120/80mmHg

Page 257: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

240คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : อตราผปวยเบาหวานทมระดบ LDL Cholesterol อยในเกณฑควบคมได (LDL < 100 mg/dl)

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทมระดบLDLCholesterolอยในเกณฑควบคมได(LDL<100mg/dl)

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ42)LDLCholesterolตวตง: จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจ LDL Cholesterol แลวระดบ LDLCholesterol<100mg/dlในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมระดบLDLCholesterolครงลาสดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 258: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

241คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนทางไต

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนทางไต

2.ความส�าคญ ลดความเสยงภาวะแทรกซอนทางไต

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 3) โรครวมอนๆ

ขอ15)ภาวะไตเสอมสภาพRenalinsufficiency(CRI,CRF,CDK,ESRD)ขอ18)DiabetesNephropathy;DN(โรคไตจากเบาหวาน)

ตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการวนจฉยวามภาวะไตเสอมสมรรถภาพ RenalInsufficiency(CRI,CRF,CKD,ESRD)หรอDiabeticNephropathy(ลงค�าตอบ“พบ”)ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 259: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

242คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : อตราผปวยเบาหวานไดรบการวนจฉยวาเปน Diabetic nephropathy

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานไดรบการวนจฉยวาเปนDiabeticnephropathy

2.ความส�าคญ ตดตามผลของระบบการดแลรกษาผปวยเบาหวาน

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 3) โรครวมอนๆ

ขอ18)DiabetesNephropathy;DN(โรคไตจากเบาหวาน)ตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการวนจฉยวาเปน Diabetic nephropathy(ในขอ18.2ลงค�าตอบ“พบ”)ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต DiabeticnephropathyหมายถงการทแพทยวนจฉยวาเปนDiabeticnephropathy

Page 260: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

243คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 11 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจพบแผลทเทา

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจพบแผลทเทา

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานMacrovascularและNeuropathy

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 9) การตรวจสขภาพเทา ในชวง 12 เดอนทผานมาผปวยไดรบการตรวจสขภาพเทาตามการตรวจดงตอไปนหรอไม(เลอกมากกวา1ขอ)

ขอ53)“ในชวง12เดอนทผานมาพบแผลทเทาผปวยเชนอกเสบบวมแดงกดเจบน�ากดเทาdry gangrene หรอ DM footหรอไม”ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทมแผลทเทาในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 261: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

244คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 12 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตดนวเทา, เทา หรอขา

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตดนวเทา,เทาหรอขา

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานMacrovascularและNeuropathy

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามสวนท 9) การตรวจสขภาพเทา ในชวง 12 เดอนทผานมาผปวยไดรบการตรวจสขภาพเทาตามการตรวจดงตอไปนหรอไม(เลอกมากกวา1ขอ)

ขอ 54) “ในชวง 12 เดอนทผานมา ผปวยไดรบการตดนว เทา ขา ทเปนแผลบางหรอไม”ตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจตดนวเทา, เทา, หรอขา ในรอบ 12 เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต การตดนวเทา,เทาหรอขาหมายถงการทผปวยเบาหวานถกตดนวเทา,เทาหรอขาเนองจากการมแผลทนวเทา,เทาหรอขาจนเกดการตดเชอตองรกษาดวยการAmputationหรอกรณทเกดAutoamputationจากDrygangrene

Page 262: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

245คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 13 : อตราผปวยเบาหวานไดรบการวนจฉยวาเปน Diabetic retinopathy

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานไดรบการวนจฉยวาเปนDiabeticretinopathy

2.ความส�าคญ ตดตามผลของระบบการดแลรกษาผปวยเบาหวาน

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามสวนท 3) โรครวมอนๆ

ขอ19)DiabeticRetinopathy;DR(โรคตาจากเบาหวาน)ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการวนจฉยวาเปนDiabeticretinopathy(ลงค�าตอบ“พบ”)ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต DiabeticretinopathyหมายถงการทแพทยวนจฉยวาเปนDiabeticretinopathy

Page 263: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

246คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 14 : อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหวใจและหลอดเลอด

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหวใจและหลอดเลอด

2.ความส�าคญ ลดความเสยงภาวะแทรกซอนโรคหวใจและหลอดเลอดหวใจ

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 10) ภาวะแทรกซอนเรอรงทเกดจากโรคเบาหวานชนดท 2 ขอค�าถามหลก56)พบโรคหวใจและหลอดเลอดหรอไม

ขอค�าถามยอย 1)อาการเจบแนนหนาอกจากหลอดเลอดหวใจตบ2)กลามเนอหวใจตายเฉยบพลน3)กลามเนอหวใจขาดเลอดเรอรง4)โรคกลามเนอหวใจผดปกต5)ภาวะหวใจเตนผดจงหวะชนดสนพลว6)ภาวะหวใจลมเหลว7)ภาวะหวใจหองลางซายโต8)ไดรบการขยายหลอดเลอด

ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทมโรคหวใจและหลอดเลอดไดแกI20หรอI21-22หรอI25หรอI42หรอI48หรอI50หรอภาวะหวใจหองลางซายโตLeftventricularhypertrophyหรอไดรบการขยายหลอดเลอด(Coronaryrevascularization)ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 264: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

247คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 15 : อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทตรวจพบภาวะแทรกซอนของหลอดเลอดสมอง

2.ความส�าคญ ลดความเสยงภาวะแทรกซอนหลอดเลอดสมอง

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 10) ภาวะแทรกซอนเรอรงทเกดจากโรคเบาหวานชนดท 2ขอค�าถามหลก55)พบภาวะแทรกซอนโรคหลอดเลอดสมองหรอไม

ขอค�าถามยอย1)เลอดออกในสมองก�าหนด2)โรคเนอสมองตายจากการขาดเลอด3)อมพาตเฉยบพลนโดยไมระบวาเกดจากเลอดออกหรอเนอสมองตาย4)การอดตนของตบของหลอดเลอดแดงทงกอนถงสมองหรอในสมอง5)หลอดเลอดสมองโปงพองไมแตก6)หลอดเลอดแดงของสมองตบแขง7)ภาวะการอดตนของหลอดเลอดไมเกน24ชวโมงแลวกลบมาเปนปกต

ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทมภาวะแทรกซอนหลอดเลอดสมองไดแกI60-I62หรอI63หรอI64หรอI65–I66หรอI67.1หรอI67.2หรอG45ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2554-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 265: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

248คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 16 : อตราการรกษาในโรงพยาบาลเนองจากภาวะแทรกซอนเฉยบพลนจากโรคเบาหวาน

1.ชอตววด อตราการรกษาในโรงพยาบาลเนองจากภาวะแทรกซอนเฉยบพลนจากโรคเบาหวาน

2.ความส�าคญ ผปวยเบาหวานไดรบการดแลอยางเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 10) ภาวะแทรกซอนเรอรงทเกดจากโรคเบาหวานชนดท 2

ขอ 59) “ในชวง 12 เดอนทผานมา มการเขาพกรกษาในโรงพยาบาล เนองจากภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวานแบบเฉยบพลนหรอไม”(ภาวะน�าตาลในเลอดต�า,ภาวะน�าตาลในเลอดสง แบบภาวะเลอดเปนกรดจากคโตนจากเบาหวาน , ภาวะน�าตาลในเลอดสงแบบHyperosmolarHyperglycemiaNon–ketoticSyndrome,ภาวะน�าตาลในเลอดสง(Hyperglycemia)ทไมไดระบวาเปนแบบใดตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทรกษาในโรงพยาบาลเนองจากภาวะแทรกซอนเฉยบพลนจากโรคเบาหวานในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต การรกษาในโรงพยาบาลเนองจากภาวะแทรกซอนเฉยบพลนจากโรคเบาหวานหมายถงการทผปวยเบาหวานตองรบไวรกษาในโรงพยาบาลเนองจากภาวะฉกเฉนไดแกภาวะน�าตาลในเลอดต�า(Hypoglycemia)หรอภาวะน�าตาลในเลอดสงแบบภาวะเลอดเปนกรดจากคโตนจากเบาหวาน Diabetic ketoacidosis; DKA หรอ ภาวะน�าตาลในเลอดสงแบบHyperosmolar Hyperglycemic Non-ketotic Syndrome; HHNSหรอ ภาวะน�าตาลในเลอดสง (Hyperglycemia)ทไมระบวาเปนแบบใดยกเวนผปวยเบาหวานทรบสงตอมาจากโรงพยาบาลอน

Page 266: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

249คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 17 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจระดบ HbA1c ประจ�าป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจระดบHbA1cประจ�าป

2.ความส�าคญ ผปวยเบาหวานไดรบการดแลอยางเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามสวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ31)HbA1cครงลาสดตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจHbA1cครงลาสดในรอบ12เดอนx100ตวหาร :จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต

Page 267: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

250คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 18 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจ Lipid profile ประจ�าป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจLipidprofileประจ�าป

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ39)TotalCholesterolขอ40)Triglycerideขอ41)HDL-Cholesterolขอ42)LDL-Cholesterol

ตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจ Lipid profile ครบ 4 รายการ ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต การตรวจLipidprofileหมายถงผปวยเบาหวานไดรบการตรวจLipidครบ4รายการไดแกTotalcholesterolและTriglycerideและHDLCholesterolและLDLCholesterolภายใน12เดอนหลงจากวนทท�าการตรวจรกษา

Page 268: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

251คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 19 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจหาระดบ Albumin หรอ Protein ประจ�าป อยางนอย

1 ครงตอป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจหาระดบAlbuminหรอProteinประจ�าปอยางนอย1ครงตอป

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา ขอ45)การตรวจAlbuminหรอProteinuriaในปสสาวะในชวง12เดอนทผานมาตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจMicroalbumiruriaไดแกผปวยทมการตรวจMicroalbuminuriaDipstickหรอAlb/CrRatioหรอSpotUrineAlbuminsampleหรอShort-timeurinecollectionหรอ24hrsurinecollection(microdipหรอalbcrlหรอspotalbหรอshortalbหรอhr24albตามล�าดบ)ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทงหมด–MacroPositive(Lab)–Creatinine(Lab)–DN(Diagnosis)–Renalinsuff(Diagnosis)

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต - CreatinineหมายถงผปวยเบาหวานทมระดบCretinine≥1.4ในผหญงและCretinine≥1.5ในผชาย- MacroPositiveหมายถงAlb/CrRatio>300mg/gหรอSpotUrinealbumin>200mg/LหรอSpotUrinealbumin>200mg%หรอSpotUrinealbumin>0.2g/LหรอSpotUrinealbumin>20g/dLหรอSpotUrinealbumin>2000mg/dLหรอSpotUrinealbumin>300mg/gหรอshort-timeurin>200ug/minหรอ24hrsurinecollection>300mg/24hrs

Page 269: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

252คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 20 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจจอประสาทตาประจ�าป อยางนอย 1 ครงตอป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจจอประสาทตาประจ�าปอยางนอย1ครงตอป

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานMicrovascular

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 8) การตรวจตาและชองปาก ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ46)“ผปวยไดรบตรวจจอประสาทตาอยางละเอยดหรอไม”ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจจอประสาทตาในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต

Page 270: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

253คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 21 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจสขภาพชองปากประจ�าป อยางนอย 1 ครงตอป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจสขภาพชองปากประจ�าปอยางนอย1ครงตอป

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานสขภาพชองปาก

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ

(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม

สวนท 8) การตรวจตาและชองปาก ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ47)“ผปวยไดรบตรวจสขภาพชองปากโดยทนตแพทยหรอบคลากรทไดรบการฝก

อบรมโดยเฉพาะหรอไม”

ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจสขภาพชองปากในรอบ12เดอนx100

ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาล

ในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต -

Page 271: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

254คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 22 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจเทาอยางละเอยดประจ�าป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจเทาอยางละเอยดประจ�าป

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานMacrovascularและNeuropathy

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 9) การตรวจสขภาพเทา ในชวง 12 เดอนทผานมาผปวยไดรบการตรวจสขภาพเทาตามการตรวจดงตอไปนหรอไม(เลอกมากกวา1ขอ):การสงเกตผวหนงภายนอก,การสงเกตรปเทา,การตรวจปลายประสาททเทา,การตรวจคล�าชพจรทเทา(หรอABI)ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานไดรบการตรวจเทาอยางละเอยดไดแกการสงเกตสภาพผวหนงภายนอกการสงเกตรปเทาการตรวจปลายประสาทเทาและการคล�าชพจรเทาในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต

Page 272: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

255คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 23 : ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการกนยาแผนปจจบนเพอควบคมระดบ

น�าตาลในเลอด ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการกนยาแผนปจจบนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbydiabetesdrugtocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) การกนยาตามแพทยสง จะควบคมระดบน�าตาลในเลอด ชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน2) การรกษาโดยการกนยาตามการรกษาของแพทย เปนการรกษาโดยการใชยา (Pharma-cologiccare)เพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหเปนไปตามเกณฑการรกษา3) เปนการรกษาโรคเบาหวานโดยการใชยา จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน4) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน5) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการกนยาแผนปจจบนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดตามการรกษาของแพทยอยางสม�าเสมอ

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถาม 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย11.7.8)“กนยาแผนปจจบนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดตามการรกษาของแพทยอยางสม�าเสมอ”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยการกนยาควบคมระดบน�าตาลในเลอดตามการรกษาของแพทยอยางสม�าเสมอx100ตวหาร: จ�านวนประชากร 15 - 74 ป ทเคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาททาการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตระดบภาคและระดบประเทศ

Page 273: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

256คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1)เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยเพอควบคมโรคเบาหวานโดยปฏบตตวในการกนยาแผนปจจบนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหไดตามเกณฑการรกษาของแพทย2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณ ซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา “เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธกนยาแผนปจจบนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดตามการรกษาของแพทยอยางสม�าเสมอ” ซงเปนการรบรตอการกนยาแผนปจจบนและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากร สมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 274: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

257คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 24 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการฉดอนซลน ในประชากรอาย

15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการฉดอนซลน ในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbyinsulininjectiontocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) ผปวยโรคเบาหวานประเภท 1 ตองอาศยอนซลนจากนอกรางกายเพอทดแทนการขาดอนซลนฮอรโมน2) ผปวยโรคเบาหวานประเภท2จะใชอนซลนเมอยาชนดเมดทใชรกษาอยไมเพยงพอในการควบคมระดบน�าตาลในเลอด3) การรกษาโดยการฉดอนซลนตามการรกษาของแพทย เปนการรกษาโดยการใชยา(Pharmacologiccare)เพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหเปนไปตามเกณฑการรกษา4) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการฉดอนซลน

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3)“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถาม 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย11.7.9)“ฉดอนซลน”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยการฉดอนซลนx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตระดบภาคและระดบประเทศ

Page 275: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

258คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) การสอบถามการฉดอนซลนในครงนรวมความการปวยจากโรคเบาหวานทงหมด2) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยเพอควบคมโรคเบาหวานโดยปฏบตตวในการฉดอนซลนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหไดตามเกณฑการรกษาของแพทย3) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธการฉดอนซลน”ซงเปนการรบรตอการปฏบตตวในการฉดอนซลนและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง4) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 276: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

259คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 25 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมการกนอาหารหวาน/

ขนมหวาน ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคม โรคเบาหวานโดยการควบคมการกนอาหารหวาน/ขนมหวานในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbysweetdiettocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) การควบคมอาหารปรมาณอาหารและหลกเลยงอาหารทสงผลตอการเพมขนของระดบน�าตาลโดยการเลอกและจ�ากดปรมาณอาหารในแตละมอใหไดสดสวนและปรมาณทเหมาะสม มจดมงหมายเพอ ควบคมระดบน�าตาลและไขมนใหอยในระดบปกตหรอใกลเคยงระดบปกตควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑทเหมาะสมโดยการควบคมปรมาณอาหารหรอแคลอรทรบประทานตลอดทงวนทงนเพราะความอวนจะท�าใหรางกายเกดการดอตออนซลนสงผลตอการเพมขนของระดบน�าตาลและชะลออาการแทรกซอนจากเบาหวาน2) กลมอาหารทหามรบประทานไดแกขนมหวานทกชนด,น�าหวานทกชนดหรอเครองดมทมสวนผสมของน�าตาล,น�าผลไมทหวานจดน�าผงน�าตาล,ผลไมทมรสหวานจดผลไมกวนผลไมแชอม หรอผลไมแปรรปทรสหวานจดหรอมสวนผสมของน�าตาล, อาหารชบแปงทอดหรอของขบเคยวทอดกรอบ3) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทย เปนการรกษาโดยไมใชยา (Non-pharma-cologiccare)เพอใหผปวยโรคเบาหวานมความสามารถในการจดการตนเองในการควบคมอาหารหวาน/ขนมหวาน4) การดแลตนเองเปนการรกษาโรคเบาหวานโดยไมใชยาจะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน5) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมการกนอาหารหวาน/ขนมหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถาม 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย11.7.1)“ควบคมการกนอาหารหวาน/ขนมหวาน”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยควบคมการกนอาหารหวาน/ขนมหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 277: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

260คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานโดยปฏบตตวตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมการกนอาหารหวาน/ขนมหวาน2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม “และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธควบคมอาหารหวาน/ขนมหวาน”ซงเปนการรบรตออาหารไขมนสงและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 278: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

261คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 26 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมการกนอาหารไขมนสง

ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมการกนอาหารไขมนสงในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbyhighfatdiettocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) คลอเรสเตอรอลและไตรกลเซอไรดมความเกยวของกบโรคเบาหวานโดยคอเลสเตอรอลในเลอดท�าใหเกดตะกรนสงผลตอการตบของหลอดเลอดไตรกลเซอไรดทแตกตวออกเปนกรดไขมนอสระ กอใหเกดความดอตออนซลนและท�าใหเบตาเซลลของตบออนท�างานผดปกตซงจะเพมความรนแรงของโรคเบาหวานการควบคมระดบไขมนชนดตางๆใหอยในเกณฑปกตจงสงผลการควบคมโรคเบาหวาน2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทย เปนการรกษาโดยไมใชยา (Non-pharma-cologiccare)เพอใหผปวยโรคเบาหวานมความสามารถในการจดการตนเองในการควบคมอาหารไขมนสง การดแลตนเองเปนการรกษาโรคเบาหวานโดยไมใชยา จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมการกนอาหารไขมนสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถามหลก11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถามหลก 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย11.7.2)“ควบคมการกนอาหารไขมนสงเชนของทอด”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยควบคมการกนอาหารไขมนสงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 279: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

262คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานโดยปฏบตตวตามคาแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคเบาหวาน2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม “และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธลดละเลกการสบบหร”ซงเปนการรบรตอการสบบหรและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 280: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

263คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 27 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมการกนอาหารประเภท

แปง ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมการกนอาหารประเภทแปงในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbycarbohydratediettocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) กลมอาหารทรบประทานไดแตตองจ�ากดปรมาณไดแกอาหารส�าเรจรปส�าหรบผปวยเบาหวาน,ผกผลไมทมแปงมากเชนหอมหวใหญฟกทองกระเจยบกลวยฝรงมะละกอเปนตน,นมจดทไมมสวนผสมของน�าตาลหรอนมพรองไขมน,อาหารประเภทขาวแปงถวเมลดแหง,เนอสตวหรออาหารทใหโปรตนและควรหลกเลยงเนอตดมนตางๆ เชน หนงไก หนงหม,อาหารทมไขมนมาก,อาหารทมไขมนจากพชบางชนดเชนน�ามนปาลม2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทย เปนการรกษาโดยไมใชยา (non-pharma-cologiccare)เพอใหผปวยโรคเบาหวานมความสามารถในการจดการตนเองในการควบคมอาหาไขมนสง การดแลตนเองเปนการรกษาโรคเบาหวานโดยไมใชยา จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมการกนอาหารประเภทแปงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถาม 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย11.7.3)“ควบคมการกนอาหารประเภทแปงเชนขาวขาวขาวเหนยวขนมปงเปนตน”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยควบคมการกนอาหารประเภทแปงตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 281: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

264คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานโดยปฏบตตวตามคาแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคเบาหวาน2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธ ลด ละ เลก การสบบหร”ซงเปนการรบรตอการสบบหรและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 282: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

265คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 28 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑ

ปกต ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกตในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbyweightcontrollingtocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) อวนและอวนลงพง เปนภาวะทไขมนสะสมในรางกายมากเกนไป โดย เฉพาะอยางยงไขมนทสะสมในรปไตรกลเซอรไรดเปนสวนใหญ กอใหเกดความดอตออนซลนและท�าใหเบตาเซลลของตบออนท�างานผดปกตซงจะเพมความรนแรงของโรคเบาหวาน(ความเสยงสมพทธ>3)อวนและอวนลงพงสมพนธกบสงแวดลอมการบรโภคเกนการมกจกรรมทางกายลดลงยาบางชนดและความผดปกตของกรรมพนธ2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทย เปนการรกษาโดยไมใชยา (Non-pharma-cologiccare)เพอใหผปวยโรคเบาหวานมความสามารถในการจดการตนเองในการควบคมน�าหนกของตนเองใหอยในเกณฑปกตการดแลตนเองเปนการรกษาโรคเบาหวานโดยไมใชยาจะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจ จะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกตตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถามหลก11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถามหลก 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”

ขอค�าถามยอย11.7.4)“พยายามควบคมน�าหนกตวใหอยในเกณฑปกต”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยควบคมการกนอาหารหวาน/ขนมหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 283: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

266คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานโดยปฏบตตวตามคาแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคเบาหวาน2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธ ลด ละ เลก การสบบหร”ซงเปนการรบรตอการสบบหรและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 284: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

267คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 29 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการลด ละ เลก การสบบหร

ในประชากรอาย 15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการลด ละ เลก การสบบหรในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbyquitsmokingtocontroldiabetes

2.ความส�าคญ สารพษในบหรสงผลตอการแขงตวและการเสอมของหลอดเลอดเพมแรงตานทผนงหลอดเลอดแดงท�าใหความดนโลหตสงขน5-10มม.ปรอทบหรจะลดการสรางHDLcholesterolซงเปนไขมนทดทชวยลดการเกดโรคหลอดเลอดตบ ขณะเดยวกนบหรกท�าใหระดบ LDLCholesterolเพมขนหากLDLCholesterolสงจะเพมโอกาสตอการเกดโรคหลอดเลอดตบการเพมไขมนชนดไมดท�าใหเกรดเลอดเกาะตวกนงายขนสงผลตอเลอกไปเลยงหวใจนอยลงมโอกาสตอการเกดโรคหวใจและหลอดเลอดบหรท�าใหหลอดเลอดแดงหดตวซงจะท�าใหผนงหลอดเลอดขาดสารอาหารและออกซเจนไปเลยงรางกายบหรท�าใหความไวตออนซลนลดลงหรอเกดภาวะดอตออนซลนการลดละเลกบหรจะลดอตราเสยงการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด2-3เทารวมทงลดการเกดโรคมะเรงในปอด

การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทยเปนการรกษาโดยไมใชยา(Non-pharma-cologiccare)เพอใหผปวยโรคเบาหวานมความสามารถในการจดการตนเองในการลดละเลก บหร การดแลตนเองเปนการรกษาโรคเบาหวานโดยไมใชยา จะลดความรนแรงจากโรครวมทงชะลอภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน

เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวานการเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการ

เขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการลดละเลกบหรตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถาม 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย11.7.7)“(เฉพาะผสบบหร)ละลดเลกสบบหร”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยควบคมโดยลดละเลกบหรตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 285: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

268คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานโดยปฏบตตวตามคาแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคเบาหวาน2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขบอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม”และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธลดละเลกการสบบหร”ซงเปนการรบรตอการสบบหรและเปนการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 286: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

269คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 30 : ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน โดยการออกก�าลงกาย ในประชากรอาย

15 - 74 ป

1.ชอตววด ความชกของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการออกก�าลงกายในประชากรอาย15–74ปPrevalenceofself-managementbyexercisetocontroldiabetes

2.ความส�าคญ 1) การออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอในผปวยเบาหวานโดยเฉพาะอยางยงผปวยทไมจ�าเปนตองฉดอนซลนสามารถชวยเพมการท�างานของอนซลนทมอยในรางกายไดท�าใหสามารถน�าน�าตาลในกระแสเลอดเขาไปใชงานในเซลลเนอเยอตางๆไดดยงขนการออกก�าลงกายเหมาะส�าหรบผปวยเบาหวานชนดท2เนองจากรางกายมภาวะดอตออนซลนซงการออกก�าลงกายท�าใหภาวะดอตออนซลนลดลงควรเพมความระมดระวงในการออกก�าลงของผปวยเบาหวานทงนเนองจากผปวยอาจมการสญเสยความรสกทมอและเทา ท�าใหเกดบาดแผลไดงายโดยเฉพาะทบรเวณเทา2) การใหค�าแนะน�าโดยบคลากรทางการแพทย เปนการรกษาโดยไมใชยา (Non-pharma-cologic care) เพอใหผปวยโรคเบาหวานมความ สามารถในการจดการตนเองในการออกก�าลงกายอยางถกตองเหมาะสม3) เปนตววดทแสดงถงการใหบรการและการจดบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน4) การเปรยบเทยบการเฝาระวงแนวโนมจากการส�ารวจจะบอกถงการเปลยนแปลงของการเขาถงบรการเพอการรกษาโรคเบาหวาน

3.นยาม รอยละของการดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานโดยการออกก�าลงกายอยางถกตองเหมาะสมตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทย

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรอาย15-74ป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถามขอค�าถาม11.3“เคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวาน”ขอค�าถาม11.6)“ทานเคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”ขอค�าถาม 11.7) “ปจจบนนทานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทยดวยวธใด”ขอค�าถามยอย 11.7.5) “ออกก�าลงกายอยางถกตองเหมาะสมตามค�าแนะน�าจากบคลากรทางการแพทย”ตวตง:จ�านวนประชากรอาย15-74ปทปวยดวยโรคเบาหวานและดแลตนเองโดยการออกก�าลงกายอยางถกตองเหมาะสมตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยx100ตวหาร : จ�านวนประชากร15 - 74ปทเคยมแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสข“บอก”วาเปนเบาหวานและไดรบการรกษาจากแพทยณเวลาทท�าการส�ารวจ

7.แหลงขอมล การส�ารวจพฤตกรรมเสยงโรคไมตดตอและการบาดเจบ

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวดระดบภาคระดบเขตสคร.ทง12เขตและระดบประเทศ

Page 287: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

270คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

10.ขอจ�ากด 1) เปนขอมลทแสดงถงความตระหนกและดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานโดยปฏบตตวตามคาแนะน�าของบคลากรทางการแพทยเพอควบคมโรคเบาหวาน2) เปนขอมลทไดจากการสมภาษณซงผตอบสามารถทจะตอบตามการรบทราบวา“เคยมแพทย พยาบาล หรอเจาหนาทสาธารณสข บอกวาทานเปนเบาหวานหรอไม “และ“เคยไดรบการรกษาโรคเบาหวานจากแพทยหรอไม”และ“ปจจบนททานดแลตนเองเพอควบคมโรคเบาหวานตามค�าแนะน�าของบคลากรทางการแพทยดวยวธการออกก�าลงกายอยางถกตองเหมาะสม”ซงเปนการตอบจากการรบรการออกก�าลงกายอยางถกตองเหมาะสมและการตอบจากการรบรของตนเอง3) การออกแบบแผนการสมตวอยางการส�ารวจสขภาพประชากรสมพนธกบความเทยงตรงในการประมาณคาประชากรโดยการถวงน�าหนก

11.ขอเสนอแนะ 1)น�าเสนอในระดบประเทศและระดบจงหวด-เพศไดแกชายหญงและรวมทง2เพศ-กลมอายไดแก15-24ป,25-34ป,35-44ป,45–54ป,55–64ป,65–74ป

2)เขตการปกครองไดแกในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล3)ระดบภาคไดแกกรงเทพมหานครกลางตะวนออกเฉยงเหนอเหนอและใต4)ระดบเขตไดแกส�านกงานปองกนควบคมโรคท1-12

12.หมายเหต -

Page 288: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

271คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 31 : อตราผปวยเบาหวานม Microalbuminuria ทไดรบการรกษาดวยยา ACE inhibitor หรอ ARB

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานมMicroalbuminuria ทไดรบการรกษาดวยยา ACE inhibitor หรอARB

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานMicrovascular

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 7) ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ45)การตรวจAlbuminหรอProteinuriaในปสสาวะในชวง12เดอนทผานมาสวนท 5) ประวตการใชยา ในชวง 12 เดอนทผานมา

ขอ24)ผปวยไดรบยาลดความดนโลหตในกลมACEIหรอARBในชวง12เดอนทผานมา ก�าหนดตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจ Microalbuminuria แลวผลตรวจเปนMicroalbuminuriaและไดรบการรกษาดวยยาACEinhibitorหรอARBในรอบ12เดอนx100ตวหาร : จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการตรวจMicroalbuminuria ทงหมด ในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

12.หมายเหต MicroalbuminuriaหมายถงAlb/CrRatio=30-300mg/gหรอSpotUrinealbumin=20-200mg/LหรอSpotUrinealbumin=20-200mg%หรอSpotUrinealbumin=0.02-0.2g/LหรอSpotUrinealbumin=2-20g/dLหรอSpotUrinealbumin=200-2000mg/dLหรอSpotUrinealbumin=30-300mg/gหรอshort-timeurin=20-200ug/minหรอ24hrsurinecollection=30-300mg/24hrs

Page 289: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

272คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 32 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหร ในรายทปจจบนยงสบบหร

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหรในรายทปจจบนยงสบบหร

2.ความส�าคญ ลดความเสยงดานโรคหวใจและหลอดเลอด

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 2) ประวตการสบบหร

ขอ10)“ผปวยสบบหรหรอไม”ขอ11)“ผปวยทยงสบบหรอยไดรบค�าแนะน�าปรกษาอยางเปนระบบหรอเขาโปรแกรม

ใหเลกสบบหรในชวง12เดอนทผานมาหรอไม”ตวตง : จ�านวนผปวยเบาหวานทสบบหร และไดรบค�าแนะน�าปรกษาใหเลกสบบหร ในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทสบบหรและมารบการรกษาทคลนกทงหมดในรอบ12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

9.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตไดสามารถน�าเสนอจ�าแนกรายเพศได

12.หมายเหต

Page 290: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

273คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 33 : อตราผปวยเบาหวานทไดรบการสอนใหตรวจและดเทาดวยตนเองหรอสอนผดแลอยางนอย

1 ครงตอป

1.ชอตววด อตราผปวยเบาหวานทไดรบการสอนใหตรวจและดเทาดวยตนเองหรอสอนผดแลอยางนอย1ครงตอป

2.ความส�าคญ ผปวยเบาหวานและครอบครวมศกยภาพในการดแลตนเองและมพฤตกรรมทเหมาะสม

3.นยาม -

4.ประชากรเปาหมาย ผปวยโรคเบาหวานชนดท2

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม สวนท 9) การตรวจสขภาพเทา ในชวง 12 เดอนทผานมาผปวยไดรบการตรวจสขภาพเทาตามการตรวจดงตอไปนหรอไม

ขอ52)“ในชวง12เดอนทผานมาผปวยหรอญาตไดรบการสอนทมรปแบบการตรวจและดแลเทาดวยตนเองอยางเปนระบบหรอไม”ตวตง:จ�านวนผปวยเบาหวานทไดรบการสอนใหตรวจและดแลเทาดวยตนเองหรอสอนผดแลในรอบ12เดอนx100ตวหาร:จ�านวนผปวยเบาหวานทมารบการรกษาทคลนกทงหมดใน12เดอน

7.แหลงขอมล การประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท2และโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในพนทกรงเทพมหานคร

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2553-2558

10.ความเปนตวแทน ระดบจงหวด

11.ขอจ�ากด -

12.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอในระดบเขตสปสช.รายเขตทง13เขตได

13.หมายเหต -

Page 291: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

274คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

กลมตววด : ประเมน 3อ.2ส.

ตววดท 1 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทมการจดการปญหาของตนเองดวยการมองโลกในแงด

เสมอ จ�าแนกตามความถในการปฏบต

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปทมการจดการปญหาของตนเองดวยการมองโลกในแงดเสมอจ�าแนกตามความถในการปฏบต

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) การจดการปญหาของตนเองดวยการมองโลกในแงดเสมอ จ�าแนกตามกลมความถการปฏบตดงน

1.1)ปฏบต6-7วนตอสปดาห1.2)ปฏบต4-5วนตอสปดาห1.3)ปฏบต3วนตอสปดาห1.4)ปฏบต1-2วนตอสปดาห1.5)ไมไดปฏบต

2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 9 การคงดแลรกษาสขภาพตนเอง ขอค�าถาม8)“ในชวงปจจบนนทานมการจดการกบปญหาของตนเองดวยการมองโลกในแงดเสมอ”โดยเฉลยกวนตอสปดาหตวตง :จ�านวนประชากรทจดการปญหาของตนเองดวยการมองโลกในแงดเสมอแตละกลมความถในการปฏบตตอสปดาหx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 292: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

275คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 2 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบความรอบรดานสขภาพ เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปจ�าแนกตามระดบความรอบรดานสขภาพเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ ความรอบรดานสขภาพ หมายถง ความสามารถและทกษะในการเขาถงขอมลความรความเขาใจ เพอวเคราะห แปลความหมายประเมนปฏบตและจดการตนเอง รวมทงชแนะเรองสขภาพสวนบคคล ครอบครวและชมชน เพอสขภาพทด การสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพเปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) ความรอบรดานสขภาพจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทมระดบความรอบรดานสขภาพไมเพยงพอตอการปฏบตตนตามหลก 3อ.2ส.

(ระดบไมด)1.2) ผทมระดบความรอบรดานสขภาพทเพยงพอและอาจจะมการปฏบตตนตามหลก

3อ.2ส.ไดถกตอง(ระดบพอใชได)1.3) ผทมระดบความรอบรดานสขภาพทเพยงพอและอาจจะมการปฏบตตนตามหลก

3อ.2ส.ไดถกตองและยงยนจนเชยวชาญ(ระดบดมาก)2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบความรอบรดานสขภาพ3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 293: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

276คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 3 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการเขาถงขอมลและบรการสขภาพ

เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15ปขนไป จ�าแนกตามระดบการเขาถงขอมลและบรการสขภาพเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ การเขาถงขอมลและบรการสขภาพเปนองคประกอบหนงในความรอบรดานสขภาพซงการสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพ เปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) การเขาถงขอมลและบรการสขภาพจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทยงมปญหาในการแสวงหาขอมลและบรการสขภาพจากหลายแหลงทนาเชอถอ

(ระดบไมด)12) ผทสามารถแสวงหาขอมลและบรการสขภาพไดบางแตยงไมสามารถน�ามาใชตดสน

ใจใหถกตอง(ระดบพอใชได)1.3) ผทสามารถแสวงหาขอมลและบรการสขภาพจากหลายแหลงทนาเชอถอไดมากพอ

ตอการตดสนใจทถกตองแมนย�า(ระดบดมาก)2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 3 การเขาถงขอมลและบรการสขภาพตามหลก 3อ.2ส. ตวตง : จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบการเขาถงขอมลและบรการสขภาพเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 294: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

277คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 4 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบความรความเขาใจทางสขภาพ

เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบความรความเขาใจทางสขภาพเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ ความรความเขาใจดานสขภาพเปนองคประกอบหนงในความรอบรดานสขภาพซงการสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพเปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) ความรความเขาใจดานสขภาพจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทรและเขาใจในหลก 3อ.2ส. ยงไมถกตองเพยงพอตอการปฏบตตนเพอสขภาพ

ทด(ระดบไมด)1.2) ผทรและเขาใจในหลก 3อ.2ส. อยางถกตองเพยงพอตอการปฏบตตน (ระดบ

พอใชได)1.3) ผทรและเขาใจในหลก3อ.2ส.อยางถกตองเพยงพอตอการปฏบตตนเพอสขภาพ

ทดอยางยงยน(ระดบดมาก)2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 2 ความร ความเขาใจทางสขภาพทถกตองเกยวกบหลกปฏบตตนตาม 3อ.2ส. ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบความรความเขาใจดานสขภาพเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 295: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

278คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 5 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการสอสารเพอเพมความเชยวชาญ

ดานสขภาพ เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการสอสารเพอเพมความเชยวชาญดานสขภาพเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ การสอสารเพอเพมความเชยวชาญดานสขภาพเปนองคประกอบหนงในความรอบรดานสขภาพซงการสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพเปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) การสอสารเพอเพมความเชยวชาญดานสขภาพจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทยงมปญหาในดานทกษะการฟง การอาน การเขยนและการเลาเรอง/โนมนาว

ผอนใหเขาใจในการปฏบตตนเพอสขภาพตนเองได(ระดบไมด)1.2) ผทสามารถทจะฟงพดอานเขยนเพอสอสารใหตนเองและผอนเขาใจและยอมรบ

การปฏบตตามหลก3อ.2ส.ไดบางแตยงไมเชยวชาญพอ(ระดบพอใชได)1.3) ผทมความเชยวชาญพอในดานการฟงพดอานเขยนเพอสอสารใหตนเองและผอน

เขาใจและยอมรบการปฏบตตามหลก3อ.2ส.ของตนเองอยางถกตอง(ระดบดมาก)2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 4 การสอสารเพอเพมความเชยวชาญทางสขภาพตามหลก 3อ.2ส.ตวตง : จ�านวนประชากรของแตละกล มตามระดบการสอสารเพอเพมความเชยวชาญดานสขภาพเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 296: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

279คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 6 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการจดการเงอนไขดานสขภาพของตนเอง

เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการจดการเงอนไขดานสขภาพของตนเองเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ การจดการเงอนไขดานสขภาพของตนเองเปนองคประกอบหนงในความรอบรดานสขภาพซงการสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพเปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) การจดการเงอนไขดานสขภาพของตนเองจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทมการจดการเงอนไขตางๆ ทงดานอารมณ ความตองการภายในตนเองและ

จดการสภาพแวดลอมทเปนอปสรรคตอสขภาพตนเองไมคอยได(ระดบไมด)1.2) ผทมการจดการเงอนไขตางๆ ทงดานอารมณ ความตองการภายในตนเองและ

จดการสภาพแวดลอมทเปนอปสรรคตอสขภาพตนเองไดเปนสวนใหญ(ระดบพอใชได)1.3) ผทมการจดการเงอนไขตางๆ ทงดานอารมณ ความตองการภายในตนเองและ

จดการสภาพแวดลอมทเปนอปสรรคตอสขภาพตนเองไดเปนอยางด(ระดบดมาก)2. จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 5 การจดการเงอนไขทางสขภาพของตนเองเพอเสรมสรางสขภาพตามหลก 3อ.2ส.ตวตง : จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบการจดการเงอนไขดานสขภาพของตนเองเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 297: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

280คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 7 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการรเทาทนสอและสารสนเทศดานสขภาพ

เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปจ�าแนกตามระดบการรเทาทนสอและสารสนเทศดานสขภาพเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ การรเทาทนสอและสารสนเทศดานสขภาพเปนองคประกอบหนงในความรอบรดานสขภาพซงการสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพเปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1) การรเทาทนสอและสารสนเทศดานสขภาพจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทยอมรบและเชอถอขอมลทเผยแพรผานสอโดยแทบจะไมตองคดวเคราะหหรอ

ตรวจสอบกอน(ระดบไมด)1.2) ผทยอมรบและเชอถอขอมลทเผยแพรผานสออยบางโดยมการวเคราะหหรอตรวจ

สอบขอมลกอนในบางเรอง(ระดบพอใชได)1.3) ผทยอมรบและเชอถอขอมลทเผยแพรผานสอเฉพาะทผานการวเคราะหตรวจสอบ

ขอมลดวยตนเองกอนวาถกตองจรง(ระดบดมาก)2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 6 การรเทาทนสอและสารสนเทศเพอเสรมสรางสขภาพตามหลก 3อ.2ส.ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบการรเทาทนสอและสารสนเทศดานสขภาพเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 298: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

281คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 8 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณา

ทางโทรทศนกอนตดสนใจซอ จ�าแนกตามความถในการปฏบต

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณาทางโทรทศนกอนตดสนใจซอจ�าแนกตามความถในการปฏบต

2.ความส�าคญ ปจจบนสนคาหรอผลตภณฑเกยวกบสขภาพเปนทสนใจของประชาชนอยางมาก และมการโฆษณาผานสอโทรทศน ซงเปนสอทมความครอบคลมไปทวประเทศ แตสอโทรทศนมคาใชจายสงท�าใหการออกอากาศมเวลาจ�ากด เนอหาในการโฆษณาจงไมครบถวนชดเจน ดงนนหากประชาชนไมมการตรวจสอบขอมลความถกตองอาจน�ามาซงผลเสยหายตอสขภาพได

3.นยาม 1) การตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณาทางโทรทศนกอนตดสนใจซอจ�าแนกตามกลมความถในการปฏบตดงน

1.1)ทกครง1.2)บอยครง1.3)บางครง1.4)นานๆครง1.5)ไมไดปฏบต

2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 6 การรเทาทนสอและสารสนเทศเพอเสรมสรางสขภาพตามหลก 3อ.2ส.ขอค�าถาม 1) “เมอทานเหนโฆษณาสนคาเกยวกบสขภาพทางโทรทศน และเกดความสนใจทานจะตองหาขอมลจากหลายแหลงเพอตรวจสอบความถกตองกอนตดสนใจซอบอยครงแคไหน”ตวตง : จ�านวนประชากรทตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณาทางโทรทศนกอนตดสนใจซอแตละกลมความถในการปฏบตx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 299: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

282คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 9 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตรวจสอบความนาเชอถอของสนคาสขภาพทโฆษณา

ในทสาธารณะหรอจากเวบไซตกอนตดสนใจซอ จ�าแนกตามความถในการปฏบต

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป ทตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณาในทสาธารณะหรอเวบไซตกอนตดสนใจซอจ�าแนกตามความถในการปฏบต

2.ความส�าคญ ปจจบนสนคาหรอผลตภณฑเกยวกบสขภาพเปนทสนใจของประชาชนอยางมาก และมการโฆษณาผานชองทางตางๆ ดงนน หากประชาชนไมมการตรวจสอบความถกตองหรอความนาเชอถอของโฆษณาทไดรบอาจน�ามาซงผลเสยหายตอสขภาพได

3.นยาม 1) การตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณาในทสาธารณะหรอเวบไซตกอนตดสนใจซอจ�าแนกตามกลมความถในการปฏบตดงน

1.1)ทกครง1.2)บอยครง1.3)บางครง1.4)นานๆครง1.5)ไมไดปฏบต

2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558ตอนท 6 การรเทาทนสอและสารสนเทศเพอเสรมสรางสขภาพตามหลก 3อ.2ส.ขอค�าถาม2)“เมอทานเหนโฆษณาสนคาในทสาธารณะหรอจากเวบไซตและเกดความสนใจในสนคานน ทานตงใจจะไปหาขอมลเพมเตมจากแหลง อนเพอตรวจสอบความนาเชอถอกอนตดสนใจซอบอยครงแคไหน”ตวตง : จ�านวนประชากรทตรวจสอบความถกตองของสนคาสขภาพทโฆษณาในทสาธารณะหรอเวบไซตกอนตดสนใจซอแตละกลมความถในการปฏบตx100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 300: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

283คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ

ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 10 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบการตดสนใจและเลอกปฏบตทถกตอง

เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปจ�าแนกตามระดบการตดสนใจและเลอกปฏบตทถกตองเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ การตดสนใจและเลอกปฏบตทถกตองเปนองคประกอบหนงในความรอบรดานสขภาพซงการสงเสรมใหประชาชนมความรอบรดานสขภาพเปนการสรางและพฒนาขดความสามารถของบคคลในการธ�ารงรกษาสขภาพตนเองอยางยงยนในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราซงเปนการปองกนการเกดโรคไมตดตอเรอรง

3.นยาม 1) การตดสนใจและเลอกปฏบตทถกตองจ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทไมสนใจสขภาพตนเอง ยดมนท�าตวตามสบายโดยไมค�านงถงผลดผลเสยตอ

สขภาพตนเอง(ระดบไมด)1.2) ผทมการตดสนใจทถกตองโดยใหความส�าคญตอการปฏบตตามหลก 3อ.2ส.

ทเกดผลดเฉพาะตอสขภาพของตนเองเทานน(ระดบพอใชได)1.3) ผทมการตดสนใจทถกตองโดยใหความส�าคญตอการปฏบตตามหลก 3อ.2ส.

ทเกดผลดตอสขภาพตนเองและผอนอยางเครงครด(ระดบดมาก)2) จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตอนท 7 การตดสนใจเลอกปฏบตทถกตองตามหลก 3อ.2ส. ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบการตดสนใจและเลอกปฏบตทถกตองเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 301: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

284คมอบญชตววดส�าคญส�าหรบการเฝาระวงโรคเบาหวาน โรคหวใจและหลอดเลอด และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

ตววดท 11 : รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไป จ�าแนกตามระดบพฤตกรรมสขภาพ เรอง 3อ.2ส.

1.ชอตววด รอยละของประชากรอาย15ปขนไปจ�าแนกตามระดบพฤตกรรมเรอง3อ.2ส.

2.ความส�าคญ จากการทคนไทยมแนวโนมของการเกดปญหาโรคไรเชอเรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสงมากขนและเปนปญหาระดบตนๆของประเทศซงโรคเหลานสวนใหญมสาเหตมาจากพฤตกรรมสขภาพไมถกตองสงผลใหเกดการเจบปวยและปญหาสขภาพอนๆตามมาการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในเรอง3อ.2ส.ไดแกอาหารออกก�าลงกายอารมณไมสบบหรและไมดมสราจงเปนการสรางเสรมสขภาพและปองกนการเกดโรคไมตดตอ

3.นยาม 1)พฤตกรรมสขภาพเรอง3อ.2ส.จ�าแนกตามกลมดงน1.1) ผทมพฤตกรรมการปฏบตตนในการดแลสขภาพตนเองตามหลก 3อ.2ส.ไมถกตอง

(ระดบไมด)1.2)ผทมพฤตกรรมการปฏบตตนในการดแลสขภาพตนเองตามหลก3อ.2ส. ไดถกตอง

เปนสวนใหญแตไมสม�าเสมอ(ระดบพอใชได)1.3) ผทมพฤตกรรมการปฏบตตนในการดแลสขภาพตนเองตามหลก 3อ.2ส. ไดอยาง

ถกตองสม�าเสมอ(ระดบดมาก)2)จ�านวนประชากรทงหมดหมายถงจ�านวนประชากรทมอาย15ปขนไปทงหมด

4.ประชากรเปาหมาย ประชากรทมอาย15ปขนไป

5.หนวยวด รอยละ

6.วธค�านวณ(ตวตงตวหาร)

จากขอค�าถาม ป พ.ศ. 2556, 2557, 2558 ตวตง:จ�านวนประชากรของแตละกลมตามระดบพฤตกรรมสขภาพเรอง3อ.2ส.x100ตวหาร:จ�านวนประชากรทงหมด

7.แหลงขอมล การส�ารวจความรอบรดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพตาม3อ.2ส.

8.ปทมขอมล ปพ.ศ.2556,2557และ2558

9.ความเปนตวแทน ระดบเขตและระดบประเทศ

10.ขอจ�ากด -

11.ขอเสนอแนะ สามารถน�าเสนอโดยแบงเปนรายเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข12เขต

12.หมายเหต -

Page 302: โรคเบ ระวัง คู่มือ ...k4ds.psu.ac.th/ncd/files/KPI_manual_for_NCDs_Serveilance.pdf · ศ.ดร.นพ. วิชัย เอกพลากร นายสุพรศักดิ์

บญชตววดสำ�คญสำ�หรบก�รเฝ�ระวง

โรคเบ�หว�น โรคหวใจและหลอดเลอดและปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

คมอ

บญชตววดสำ�คญ

สำ�หรบก�รเฝ�ระวงโรคเบ�หว�น โรคหวใจและหลอดเลอด

และปจจยเสยงทเกยวของ ป พ.ศ. 2553 - 2558

คมอ