สารบญ

เกรนน า ............................................................................................................................................ 1

บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 3

1.1 “การออม” ปญหาดานความมนคงทางสงคมไทย ....................................................................... 3

1.2 Saving Through Spending: สรางวนยการออมคนรนใหม เตรยมพรอมการเขาสสงคมสงวย ..... 6

1.3 “STS” วถการออม ส าหรบยค Digital Economy ....................................................................... 9

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ .................................................................................. 15

2.1 ความหมายและแนวคดระบบการออม ..................................................................................... 15

2.2 การสงเสรมการออมในประเทศไทย ........................................................................................ 17

2.3 การปรบเปลยนแนวคดส Consumption-based approach ...................................................... 18

2.4 สภาพแวดลอมการพฒนาเศรษฐกจดจทล ............................................................................... 19

2.5 การพฒนา Digital Identity ในตางประเทศ .............................................................................. 21

2.6 การพฒนาบลอกเชนในอนาคต ............................................................................................... 22

บทท 3 แนวทางการพฒนาระบบ STS .......................................................................................... 23

3.1 การเขาสสงคมไรเงนสดของประเทศไทยและการรเรมระบบ STS ............................................ 23

3.2 การออมผาน STS ท “กระทบคนจนนอยทสด” แตเพยงพอสรางหลกประกนความมนคงของรายไดหลงวยเกษยณ ................................................................................................................... 29

3.3 การด าเนนการ STS ............................................................................................................... 37

3.4 ผลกระทบทางออมตอภาคธรกจอนเกดจากระบบ STS ........................................................... 39

บทท 4 แนวทางการบรหารเงนลงทนของ STS ............................................................................ 41

บทท 5 สภาพแวดลอม เงอนไข และแนวทางในการสนบสนนการใชระบบ STS ........................ 49

5.1 สภาพแวดลอมและเงอนไขในปจจบนทสงเสรมสนบสนนการใชระบบ STS .............................. 49

5.2 สภาพแวดลอมและเงอนไขในปจจบนทยงเปนอปสรรคในการสนบสนนการใชระบบ STS ....... 50

5.3 สงทควรค านงถงในการพฒนาระบบ STS ............................................................................... 51

5.4 แนวทางในการสนบสนนการใชระบบ STS .............................................................................. 52

บรรณานกรม ................................................................................................................................. 54

ท าความรจกเบองตนกบนวตกรรมการออมเพอวยเกษยณ Saving Through Spending: STS “ออมงายๆ ผานการใชจาย”

1

เกรนน า

ประเทศไทยจะกาวเขาสสงคมสงวยอยางสมบรณในป 25641 โดยจะมผสงอาย (ประชากรทม

อาย 60 ปขนไป) รอยละ 20 ของประชากรทงหมด หรอคดเปนจ านวนผสงอายประมาณ 13 ลานคน โดย

มอตราการพงพงผสงอายหรอประชากรผสงอายตอประชากรวยแรงงานท รอยละ 31.18 ขณะท

สถานการณการออมของภาคครวเรอนยงคงอยในระดบต า ในป 2559 ตวเลขการออมสวนบคคลเฉลย

ตอคนอยท 11,944 บาท ความไมสมดลระหวางจ านวนประชากรสงวยกบประชากรวยแรงงาน ประกอบ

กบเงนออมทไมเพยงพอ เปนสญญาณชใหเหนวารฐก าลงจะตองเผชญกบภาระงบประมาณรายจายดาน

สวสดการสงคมส าหรบผสงอายจ านวนมหาศาล โครงการวจย “การประมาณการงบประมาณส าหรบ

ผสงอายและแหลงทมาของเงน ป 2555” ประมาณการรายจายสวสดการผสงอายภาครฐภายใตระบบ

ปจจบน ป 2564 วาจะสงถง 464,009 ลานบาท2 ขณะทขอมลประชากรวยแรงงาน (อาย 15 ปขนไป) ป

2559 จ านวน 38.3 ลานคน3 มเพยงประมาณรอยละ 44 ของแรงงานทงหมดเทานนทมหลกประกน

รายไดทงภาคบงคบและภาคสมครใจ ซงเงนออมเฉลยตอคนกอาจจะไมเพยงพอกบเงนขนต าทพงม

ส าหรบใชในวยเกษยณ

การสราง “ระบบ Social Safety Net ทแขงแรงเพอรองรบสงคมสงวย” ใหเกดขนใน

ประเทศไทย จงเปนประเดนทมความส าคญอยางยงททกภาคสวนจะตองรวมมอกน เนองดวย ความ

เหลอมล าในสงคมเปนตนเหตหนงทส าคญของปญหาความเปราะบางทางเศรษฐกจ ส าหรบประเทศไทย

ปญหาความเหลอมล าของรายได ความไมเพยงพอของเงนออมส าหรบการด ารงชพในวยเกษยณ และ

ความไมทวถงของระบบการออมเพอสรางหลกประกนทางรายไดในวยชรา เมอผนวกกบปจจย

สถานการณและแวดลอมตางๆ ของประเทศไทยในขณะน จงกลายเปนเสมอนระเบดเวลาทรอวนระเบด

หากไมไดรบการแกไขอยางเรงดวน การสรางระบบการออมเพอวยเกษยณภาคบงคบทประชาชนทกคน

1 ทมา : ส ารวจขอมลประชากรสงอายไทย ป 2557, ส านกงานสถตแหงชาต 2 ท มา : โครงการวจย การประมาณการงบประมาณส าหรบผสงอายและแหลงทมาของเงน ป 2555, TDRI, สทส. และ สท. 3 ทมา : การส ารวจภาวะการท างานของประชากร ส านกงานสถตแหงชาต

2

ทกเพศ ทกวย ทกอาชพ ทกระดบรายได สามารถเขาถงและมสวนรวมได จงเปนทางเลอกหนงซงจะเปน

ทางออกของปญหา และเปนเครองมอชวยสรางสงคมทเปนธรรมและเขมแขง เพราะประเทศคงไมอาจ

เตบโตไดอยางยงยนหากประชาชนไมสามารถเขาถงโอกาสตางๆ ไดอยางเทาเทยมกน

ปจจบน แมภาครฐจะพยายามสงเสรมใหมระบบการออมเพอการเกษยณใหมความครอบคลม

ประชาชนวยแรงงานมากขนอยางตอเนอง แตระบบการออมเพอการเกษยณของประเทศไทยทมอยใน

ปจจบนกยงไมสามารถครอบคลมประชาชนวยแรงงานไดทวถงและระดบเงนออมทมกยงไมเพยงพอตอ

การด ารงชพหลงเกษยณ การพฒนาใหมระบบการออมทสนบสนนความมนคงทางเศรษฐกจและความ

เทาเทยม ภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคมในปจจบน จงเปนโจทยส าคญทจะชวย

เสรมสรางความมนคงทางการเงนของประเทศและลดภาระทางการเงนของภาครฐในอนาคต

“Saving Through Spending (STS) ออมงายๆ ผานการใชจาย” ถอเปน นวตกรรมการ

ออมเพอวยเกษยณ ในการสรางระบบการออมภาคบงคบทคนไทยทกคนสามารถเขามามสวนรวมใน

การออมได โดยอาศยกลไกการใชจายเพอการบรโภค ซงสอดรบกบสถานการณปจจบนทประเทศไทย

ก าลงเขาส Cashless Society ทรฐบาลก าลงผลกดนโครงการ Digital Identity และ E-Payment ให

เกดขน ซงเปนการพฒนาโครงสรางพนฐานทเออใหการด าเนนนโยบาย STS สามารถเกดขนไดอยาง

เปนรปธรรม ท าใหประชาชนทกคนเกดการออมแบบอตโนมตผานชองทางการลงทนทมประสทธภาพ

เหมาะสมกบระดบความเสยงและผลตอบแทนทคาดหวง อนจะน าไปสการสรางวนยการออมและความ

มนคงทางการเงนในวยเกษยณใหกบประชาชนไทยทงประเทศในทสด

อยางไรกตาม การพฒนาระบบ STS จ าเปนตองพจารณาถงปจจยส าคญทเกยวของ ทงความ

เปนไปไดของการพฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปน ความพรอมและความเขาใจของประชาชน โดย

ประเมนทงในแงโอกาสและขอจ ากด เพอก าหนดแนวทางทเหมาะสมในการน าเสนอการด าเนนนโยบาย

ตอไป

3

บทท 1 บทน า

11. “การออม” ปญหาดานความมนคงทางสงคมไทย

การออมเงนทไมเพยงพอเปนปญหารมเราสงคมไทยและเปนสาเหตหลกของการกอหน

โดยเฉพาะอยางยงหนนอกระบบซงน าไปสวงจรความยากจนในทสด ดงนน ปญหาของการไมมเงนออม

จงสงผลกระทบรนแรงทสดตอกลมทดอยโอกาสทสดเสมอ จากภาพท 1.1 แสดงใหเหนวาคนไทยรอยละ

7.21 หรอคดเปนจ านวนประชากรประมาณ 4.8 ลานคน มรายไดอยใตเสนความยากจน (2,644 บาทตอ

คนตอเดอน) และ รอยละ 75 มรายไดต ากวารายไดเฉลยของประชากรทงประเทศ

ภาพท 1.1 เกณฑรายไดสงสดของกลมประชากร ป 2558

นอกจากน การส ารวจขอมลประชากรสงอายไทย ป 2557 โดยส านกงานสถตแหงชาต ชใหเหน

วา ประเทศไทยก าลงเขาสสงคมผสงอาย โดยป 2564 รอยละ 20 ของประชากรทงหมดจะมอาย 60 ปขน

ไป หรอคดเปนจ านวนผสงอายประมาณ 13 ลานคน และสงคมไทยจะกลายเปนสงคมสงวยระดบสดยอด

คอ มจ านวนผสงอายรอยละ 28 ของประชากรทงหมดในป 2574 ขณะท ขอมลป 2557 พบวา ผสงอาย

รอยละ 34.3 มรายไดต ากวาเสนความยากจน โดยรายไดจากบตรมแนวโนมลดลง ขณะทรายไดจากการ

ท างานมมากขน และมผสงอายเพยงรอยละ 3 เทานน ทมแหลงรายไดจากดอกเบยเงนออมและทรพยสน

4

ภาพท 1.2 สถานการณผสงอายไทย

นกศกษาหลกสตรผบรหารระดบสง สถาบนวทยาการตลาดทน รนท 11 (2553) พบวา ระบบ

การออมเพอชราภาพทรฐจดใหยงรองรบประชาชนวยแรงงานไดไมทวถงและไมเพยงพอตอการด ารงชพ

หลงเกษยณ โดยผเกษยณอายจะไดรบรายไดหลงเกษยณเฉลยเพยงรอยละ 38 ของรายไดเดอนสดทาย

ซงต ำกวำมาตรฐานสากลทเปนทยอมรบ ซงก าหนดไวอยางนอยรอยละ 50 ของรายไดเดอนสดทายกอน

เกษยณ ซงความเหลอมล าของการกระจายรายไดและรายไดทไมเพยงพอตอการด ารงชพหลงเกษยณ

เปนสงทท าใหประชาชนรสกวา สงคมขาดความเปนธรรม และหากรฐบาลตองการลดชองวางดงกลาว

โดยการจดสวสดการภาครฐใหทวถงและเพยงพอ (ภายใตระบบการจดเกบภาษเงนไดในปจจบนทผม

เงนไดสทธนอยกวา 150,000 บาทตอป ไดรบการยกเวนภาษเงนไดสวนบคคล) หมายความวา รฐบาล

อำจตองเกบภาษเพมขน และ/หรออำจตองกเงนเพมขน ซงขอมลจากโครงการวจย “การประมาณ

การงบประมาณส าหรบผสงอายและแหลงทมาของเงน ป 2555” ประมาณการรายจายสวสดการผสงอาย

ภาครฐภายใตระบบปจจบน ป 2564 วาจะสงถง 464,009 ลานบาท แสดงใหเหนวา รฐก าลงจะตองเผชญ

กบภาระงบประมาณรายจายดานสวสดการสงคมส าหรบผสงอายจ านวนมหาศาล 4 ขณะทขอมล

4 ทมา : โครงการวจย การประมาณการงบประมาณส าหรบผสงอายและแหลงทมาของเงน ป 2555, TDRI, สทส. และ สท.

5

ประชากรวยแรงงาน (อาย 15 ปขนไป) ป 2559 จ านวน 37.79 ลานคน5 มเพยงประมาณรอยละ 44 ของ

แรงงานทงหมดเทานนทมหลกประกนรายไดทงภาคบงคบและภาคสมครใจ ซงเงนออมเฉลยตอคนก

อาจจะไมเพยงพอกบเงนขนต าทพงมส าหรบใชในวยเกษยณ

นกศกษาหลกสตรผบรหารระดบสง สถาบนวทยาการตลาดทน รนท 26 (CMA 26) เหนวา

“การสงเสรมสงคมแหงการออมทมสวนรวมของทกคน” จะเปนทางเลอกหนงทมประสทธภาพของ

รฐบาลในการท าหนาทจดหาสวสดการใหกบประชาชนทงประเทศไดอยางยงยนโดยไมเปนภาระกบคน

กลมใดกลมหนงหรอเปนภาระทางการคลงทมากจนเกนไป ในการน จงขอเสนองานวชาการเกยวกบ

“การออม” ใหเปนเครองมอหนงในการ “สรางสงคมเปนธรรมและเขมแขง” อยางไรกด การท

รอยละ 7.21 ของประชากร มรายไดอยใตเสนความยากจน ท าใหมรายไดไมเพยงพอตอการออม

สงผลใหการออมไมวาจะเปนภาคบงคบหรอสมครใจ จงเปนเรองท “เปนไปไมได” หรอ “เกดขน

ไดยาก” ส าหรบประชากรกลมน ซงหาก CMA 26 ตงเปาหมายให “การออม” ของประชาชนคนไทย

ทกคน6 เปนผลลพธหรอวตถประสงคหลกของงานวชาการน จงมความจ าเปนทจะตองหาปจจยทาง

การเงนตวอนทประชาชนทกคนเกยวของ นอกเหนอจาก “รายได” ทประชาชนบางคนไมไดเกยวของ

เปนหลกเกณฑอางองในการ “สรางเงนออมภาคบงคบ” และขอเสนอแนวคดทจะ “สรางเงนออม” จาก

การเกบเงนบางสวนจากการใชจายเพอการบรโภค (consumption-based approach) ซงจะท าให

“ประชาชนทกคน” เขาสระบบการออมภาคบงคบไดในทนท โดยไมจ าเปนตองมรายไดเปนเงอนไขใน

การออมอกตอไป โดยตอจากนไปจะขอเรยกแนวคดดงกลาววา Saving Through Spending :

STS

5 ทมา : การส ารวจภาวะการท างานของประชากร ส านกงานสถตแหงชาต 6 สอดคลองกบ มาตรา 74 ของรฐธรรมนญและแผนการปฏรปประเทศดานเศรษฐกจ : รฐพงสงเสรมใหประชาชนมความสามารถในการท างานอยางเหมาะสมกบศกยภาพและวยและใหมงานท า และพงคมครองผใชแรงงานใหไดรบความปลอดภยและมสขอนามยทดในการท างานไดรบรายได สวสดการ การประกนสงคม และสทธประโยชนอนทเหมาะสมแกการด ารงชพ และพงจดใหมหรอสงเสรมการออมเพอการด ารงชพเมอพนวยท างาน)

6

1.2 Saving Through Spending: สรางวนยการออมคนรนใหม เตรยมพรอมการเขาส

สงคมสงวย

ในเบองตน STS อาจเปนแนวคดทด “ไมสมเหตสมผล” เพราะหากคนจนยงตองกเงนมาใช

จายในการบรโภคประจ าวน (กมากน) และหากรฐบาลบงคบใหคนจนออม แปลวา คนจนตอง “กมา

ออม” จงไมสมเหตสมผล แตในทางกลบกน เนองเพราะเหตผลเดยวกนทวา ประชาชนกลมนมสวน

รวมในการเสยภาษนอย แตรฐบาลมหนาทตองเปนผจดหาสวสดการซงสวนหนงมาจากภาษของ

ประชาชน CMA 26 จงเหนวา การสราง social safety net ของฝงรฐบาลแตเพยงฝายเดยวนน

นอกจากรฐบาลจะไมมงบประมาณเพยงพอในการดแลประชาชนทกคนอยางทวถงแลว ยงไมเปนการ

สรางความเขมแขงทแทจรงใหแกสงคมและไมเปนการสนบสนนการพงพาตนเองอกดวย

จากการประมาณการของ CMA 26 ในภาพท 1.3 พบวา กลมผมรายไดต าทสด (bottom

20%) หรอ กลมจนทสด จะมรายไดสงกวารายจายครงแรกในป 2600 ขณะท กลมผมรายไดสงทสด

(top 20%) หรอ กลมรวยทสด เปนผทมรายไดสงกวารายจายอยแลว ดงนน หากเรารอใหคน “หาย

จน” ภายใตการก าหนดเงอนไขเบองตนใหประชาชนทกคนมรายไดมากกวารายจาย จงคอย

ท า STS นน ประเทศไทยจะตองรออก 40 ป

7

ภาพท 1.3 ประมาณการรายได-รายจายคนไทย

ซงสอดคลองกบ ดร.ศภวฒ สายเชอ (2552) ทพบวาโดยทวไปนน คนรวยทสด (top 20%) จะ

มรายไดคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 60 ของรายไดทงหมดของประเทศ ขณะทคนยากจนทสด

(bottom 20%) จะมรายไดเพยงรอยละ 5-10 ของรายไดทงหมดของประเทศ จงเปนทยอมรบกนทวไปวา

คนรวยทสด (top 20%) นนจะตองจายภาษเงนไดในอตรารอยละ 20-50 เพอใหรฐบาลน าภาษดงกลาว

มากระจายใหกบคนจน อยางไรกด การด าเนนนโยบายภาษกมขอตองค านงวาหากเกบภาษในอตราทสง

8

เกนไปจะเกดผลเสย เชน ท าใหความมงมนในการท างานลดลง เพราะเมอมรายไดมากกถกเกบภาษมาก

นอกจากนน ในบางกรณทระบบสวสดการภาครฐมนคงเกนไป กท าใหเกดปญหาคอ คนไมตองการ

ท างาน ดงนน นกเศรษฐศาสตรเชอวา การออมภาคบงคบจะชวยลดปญหา free rider หรอ

savings moral hazard ได 7

จากเหตผลทกลาวมาขางตน จงท าให CMA 26 เชอมนวา อตราการจดเกบของ STS สนคา

และบรการทตองจดเกบ STS ความถกตองในการด าเนนการ ตลอดจนผลตอบแทนทไดจากการน าเงนท

ออมผาน STS ไปลงทน นาจะเปนปจจยส าคญทตองน ามาประกอบการพจารณาวา STS มเหตผลความ

จ าเปนเพยงพอทจะเปนทางเลอกหนงของ “การออมภาคบงคบ” ทมาจากการมสวนรวมของประชาชน

ทกคนไมมากกนอยตามศกยภาพและความเหมาะสมหรอไม โดยการด าเนนนโยบาย STS จะเปน

ประโยชนกบประชาชนทกคน อาจจะมาก-นอย เรว-ชา ตางกน แตจะท าใหประชาชนทกคนมเงนออม

เพมขน (everybody is better off in the long run) ในการน CMA 26 จงขอเสนอทจะศกษาประเดนท

ส าคญทเกยวของซงจะขยายความในบทตอๆ ไป ดงน

1. STS จะมลกษณะคลายระบบการออมเพอการเกษยณ Pillar 2 คอ เปนการออมภาคบงคบ

(mandatory system) ทรฐบาลบงคบใหประชาชนออม ขณะ “ใชจายเพอการบรโภคสนคาและบรการท

ก าหนดในอตราทก าหนด” โดยจดตงเปน “กองทน” และมการสงเงนสะสมของผบรโภคเขากองทน

ในรปแบบ individual account ซงมการบรหารการลงทนในรปแบบเดยวกบ Pension Fund

2. สนคาและบรการทเขาขาย STS ม 2 แนวคด คอ (a) สนคาและบรการทกประเภท หรอ

(b) สนคาและบรการทกประเภท ยกเวน ปจจย 4 และการศกษา

3. อตราการจดเกบ STS ทท าการศกษาวเคราะห จะก าหนดทรอยละ 1 ของมลคาสนคาและ

บรการทจดเกบ

7 Stefan Homburg (2000), Compulsory savings in the welfare state, Journal of Public Economics 77

9

4. รฐบาลเปนผลงทนในโครงสรางพนฐานของระบบ STS อาจรวมถงสถาบนการเงนหรอ

ภาคเอกชนทไดรบประโยชนจาก STS

5. เอกชนหรอหนวยงานอสระของรฐเปนผบรหารเงนลงทนของ STS

1.3 “STS” วถการออม ส าหรบยค Digital Economy

CMA 26 เหนวา ปจจยทจะท าให STS ส าเรจได และตอบโจทยการเขาถงกลมเปาหมาย คอ

การใหทกคนเขามาอยในระบบ Electronic Payment ซงสอดคลองและสอดรบกบสถานการณปจจบน ท

ทวโลกและประเทศไทยก าลงเขาส “สงคมไรเงนสด (Cashless Society)” ตลอดจน โครงการ

National Digital ID Platform และ National e-Payment ทรฐบาลก าลงผลกดนอยนน8 สงผลใหม

ความเปนไปไดสงในการด าเนนนโยบาย STS ไดอยางเปนรปธรรม ส าหรบคนในยคตอไป (Next

Generation)

STS จะไมสามารถด าเนนการไดโดยปราศจากโครงสรางพนฐานทผบรโภคม Digital Identity

และผขายสนคาและบรการมความยนยอมพรอมใจในการเขาสระบบ e-Payment ซงความกงวลใจ

ประการแรกของโลก Digital คอ ผบรโภคกลวเรองการสญเสยความเปนสวนตว ในขณะท รานคาผ

จ าหนายกลวโดนจดเกบภาษ อยางไรกด CMA 26 เหนวา โลกทงใบก าลงเดนทางเขาส Digital World

เปนทแนนอนแลว แมวาคนไทยจะตองการหรอไมกตาม ดงนน ประเทศไทยควรเตรยมพรอมในการ

พฒนาโครงสรางพนฐาน ระบบ และบรการทาง Digital เพอใชประโยชนจากขอด รวมถงสงเสรมใหคน

ไทยรจกและเขาใจโลกในยค Digital เพอเตรยมรบมอกบขอจ ากดและผลกระทบทจะเกดขน

ทอม ปเตอร9 กลาววา ในชวงทมอนเทอรเนตในยคแรก ขอมลชอหรอต าแหนงงานไมไดบอก

ถงตวตนทแทจรงเรา ดงนน มนจงไมมคาอะไร แตปฏสมพนธและธรกรรมทคณท าและถกบนทกไวกบค

คาตางหากทเปนขอมลทมคาเพราะมนชชดถงความเปน “ตวตน” ของเรา และตอมาในชวงตนป ค.ศ.

8 National e-Payment : 22 ธนวาคม 2558 ครม. เหนชอบ แผนยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานระบบการช าระเงนแบบอเลกทรอนกสแหงชาต (National e-Payment Master Plan) 9 หนงสอ Block Chain P.19 และ P.30

10

1981 บรรดานกคดคนตางพยายามหาทางแกปญหา “ความเปนสวนตว” ในระบบอนเทอรเนต รวมไปถง

ความปลอดภยและการเขารหสตางๆ แตไมวาพวกเขาจะพยายามปรบปรงกระบวนการทางวศวกรรม

อยางไรกตาม สดทายแลวกยงคงมรอยรวอยดเพราะทกกระบวนการตองมบคคลทสามเขามาเกยวของ

จงไดมคนกลาววา “ความเปนสวนตวตายไปแลว” แต ทอม ปเตอร แยงวา “ความเปนสวนตวคอพนฐาน

ทส าคญของสงคมแหงเสรภาพตางหาก”

ดงนน CMA 26 เหนวาความเปนสวนตวบนระบบทนาเชอถอ นาจะเปนสงทคนไทยควรตอส

เพอใหไดมา มากกวาความเปนสวนตวทปฏเสธการปฏสมพนธกบโลกดจทล เราจงยงตองพยายามรจก

โลกดจทลใหมากขนและใชประโยชนจากมนไดเหมอนดงเชน ประเทศสวเดนทก าลงกาวสการเปน

cashless society ดวยเหตผลสนบสนนหลายประการ แตทส าคญทสด คอ ความเชอมน

(TRUST) 10

• สวเดนเปนประเทศตนก าเนดของโปรแกรม Skype และ Spotify และเปนทยอมรบวาเปน

ประเทศแหงเทคโนโลยขนสงและนวตกรรม จงไมนาแปลกใจทสวเดนจะเปนประเทศทน าระบบ Digital

Payment เขามาใช

• ประชากรสวนใหญของประเทศม Smartphone และ Tablet และนยมใชท าธรกรรมทางการ

เงน

• การใชเงนสดท าใหธนาคารมตนทนสง สถาบนการเงนของสวเดนจงยนดทจะเปลยนมาใช

ระบบ Electronic Payment แทนการใชเงนสด และการทมธนาคารขนาดใหญเพยงไมกแหง จงท าใหการ

รวมมอกนระหวางธนาคารในการใชระบบ Electronic Payment ไมยงยาก

• สงคมสวเดนมความเชอมนสงตอผใหบรการระบบการช าระเงน ซงท าใหผคนมความยนดท

จะใชระบบ Electronic Payment

10 เศรษฐกจโลก. “สวเดน จอสงคมไรเงนสด”, หนงสอพมพกรงเทพธรกจ. (4 พฤษภาคม 2561) และ Grey, A. (21 September 2017). Sweden is on its way to becoming a cashless society. Retrieved from https://www.weforum.org/agenda/2017/09/sweden-becoming-cashless-society/

11

ส าหรบประเทศไทย เงอนไขเบองตนทส าคญทสดเพอให STS เรมด าเนนการไปได มอยาง

นอย 2 องคประกอบ คอ

1.3.1 Digital Identity

โครงการ Digital Identity เปนสวนหนงของนโยบายดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม (Digital

Economy) ตามทปรากฏในค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา

นายกรฐมนตร ซงแถลงตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนศกรท 12 กนยายน 2557

จากตวอยาง ประเทศอนเดย ในป 2552 มกำรพฒนำ Digital ID ทเรยกวำ Aadhaar11 และ

รฐบำลไดผลกดนใหมกำรใช Aadhaar อยำงแพรหลำย โดยจดตงหนวยงำน Unique Identification

Authority of India (UIDAI) มำเปนผด ำเนนกำร โดยลกคำเพยงแคกรอกเลข Aadhaar เขำสแอพลเคชน

ดงกลำว และเลอกธนำคำรทตองกำรใชบรกำรในกำรช ำระเงน และกำรท ำธ รกรรมจะเกดขนเมอมกำร

รบรองเลขรหส ทงน เลข Aadhaar กวำ 400 ลำนเลข ไดเชอมตอกบบญชธนำคำรแลว เหนไดวา Digital

Identity จะสงผลใหเกดระบบการช าระเงนแบบไรเงนสด

ซงจากผลการส ารวจ คนไทยอาย 6 ปขนไปประมาณ 62.8 ลานคน ในป 2559 พบวา มผใช

โทรศพทมอถอสมารทโฟน มากถง 31.7 ลานคน (รอยละ 50.5) โดยมอตราการใชเพมขนอยางตอเนอง

นบตงแต ป 2555 ทมเพยง 5 ลานคน หรอ (รอยละ 8.0)12 จงท าใหประเทศไทยเขาสสงคมไรเงนสดได

ไมยาก นอกจากนน สงคมไรเงนสดจะท าใหประชาชนทกคนมบญชครวเรอนไปโดยปรยาย มการรบร

รายรบรายจายของตนเอง ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอ “การวางแผนการเงน” และ “การออม” ดวย

เหตน CMA 26 เหนวา STS จะเปนนโยบายทจะสรางนสยและวนยการออมอยางคอยเปนคอยไปใหกบ

ประชาชนทกคนทเปนผท าธรกรรมรายจายเพอการบรโภคดวยตนเอง

11 Arvind Gupta and Philip Auerswald. (8 November 2017). How India is moving toward a Digital-first Economy (ออนไลน) สบคนจาก https://hbr.org/2017/11/how-india-is-moving-toward-a-digital-first-economy

12 ทมา : ผลการส ารวจการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน ป 2559, ส านกงานสถตแหงชาต

12

1.3.2 ระบบ e-Payment

เมอ 22 ธนวาคม 2558 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบในหลกการแผนยทธศาสตรการพฒนา

โครงสรางพนฐานระบบการช าระเงนแบบอเลกทรอนกสแหงชาต (National e-Payment Master

Plan) โดยการพฒนาโครงการ National e-Payment ประกอบดวย 5 โครงการ ไดแก

โครงกำรท 1 ระบบกำรช ำระเงนแบบ Any ID : ระบบกำรโอนเงนโดยใช Any ID หลำกหลำย

รปแบบ ไดแก บตรประชำชน เบอรโทรศพท และ E-mail Address เปนตน

โครงกำรท 2 กำรขยำยกำรใชบตรอเลกทรอนกส : ขยำยจดรบช ำระเงนอเลกทรอนกสให

ครอบคลมทวประเทศและใหมตนทนทต ำกวำกำรใชเงนสด

โครงกำรท 3 ระบบภำษและเอกสำรธรกรรมอเลกทรอนกส : พฒนำระบบใบก ำกบภำษ

อเลกทรอนกส ระบบกำรน ำสงภำษหก ณ ทจำย และเอกสำรทเกยวของทำงอเลกทรอนกส

โครงกำรท 4 โครงกำร e-Payment ภำครฐ : ประกอบดวย 2 โครงกำรยอย ไดแก

4.1 โครงกำรบรณำกำรฐำนขอมลสวสดกำรสงคม : กำรใหประชำชนแจงรำยไดและสทธ

สวสดกำรทควรจะไดรบผำนสถำบนกำรเงน และพฒนำระบบกำรจำยเงนสวสดกำรผำน Any ID

4.2 โครงกำรเพมประสทธภำพกำรรบจำยเงนของหนวยงำนภำครฐทำงอเลกทรอนกส : พฒนำ

ระบบกำรรบจำยเงนของภำครฐใหผำนระบบอเลกทรอนกสทงหมด

โครงกำรท 5 กำรใหควำมรและสงเสรมกำรใชธรกรรมอเลกทรอนกส : กำรเผยแพรแนวทำง

ประโยชน และควำมปลอดภยของกำรใช e-Payment ใหกบภำคประชำชนและภำคธรกจ

โครงการ National e-Payment จะสรางประโยชนใหกบทกภาคสวนของสงคม ดงน

ภาคประชาชน

• ประชาชนสามารถแจงรายไดเพอแสดงตวตนขอรบสวสดการจากภาครฐ

• ประชาชนสามารถรบเงนสวสดการหรอเงนชวยเหลอฉกเฉนผานชองทางทสะดวกและ

ทนทวงท

13

• ประชาชนโอนเงนระหวางบคคลไดอยางสะดวกและคาบรการต า โดยใช Any ID

• ประชาชนทวประเทศสามารถเขาถงบรการ e-Payment ได มความสะดวกในการใชจาย

ผานบตรแทนเงนสด การใชบตรจะมความปลอดภยมากขน และมตนทนทต ากวาการใชเงนสด

ภาคธรกจ

• ระบบภาษอเลกทรอนกสจะอ านวยความสะดวกในการท าธรกจ

• ลดขนตอนและลดตนทนในการจดท า จดเกบ และสงเอกสารกระดาษระหวางกน

• สามารถจดสรรบคลากรและงบประมาณไปในสวนทจะเพมความสามารถในการแขงขน

ธรกจได

• เพมศกยภาพในการแขงขนของภาคธรกจทงประเทศ

ภาครฐ

• รฐสามารถดแลประชาชนและจายเงนสวสดการหรอเงนชวยเหลอฉกเฉนตางๆ ใหอยาง

ถกตองและทนทวงท

• ลดการรบจายเงนสด สงเสรมใหเกดความโปรงใสและธรรมาภบาลในการปฏบตงานของ

ภาครฐ

• ลดตนทนและทรพยากรในการจดเกบภาษ

• ภาครฐสามารถจดเกบภาษไดครบถวนและมรายไดเพมขนเพอน ามาพฒนาประเทศตอไป

• ภาครฐไดขอมลการใชจายของประเทศ สามารถน ามาใชวเคราะหสภาพเศรษฐกจไดอยาง

แมนย ามากขน

เนองจากการออมเพอการเกษยณดวยแนวคด STS เปนเรองระยะยาว จงตองอาศยเวลานาน

กวาจะเปนรปธรรม (ระบบเสถยร โปรงใส ตรวจสอบได) เปนทยอมรบ (ผออมไมตอตานและเหนวาเปน

ประโยชน) และเกบเกยวได (ผออมไดผลตอบแทนทเหมาะสม) ดงนน CMA 26 จงเหนวา การเสนอ

แนวคด STS เปนวาระระดบชาต (National Agenda) จ าเปนตอง “เสนอความคดลวงหนา” เพอ

เปนการเตรยมความพรอมทจะเปนทางเลอกในอนาคตของรฐบาลในการท า “การออมภาค

14

บงคบ” เพออนาคตของยคลกหลานซงนาจะเรมเปนจรงไดในอก 5-10 ปขางหนา และอาจใช

เวลาไปถง 20 ปขางหนาเพอใหประชาชนมการเขาถงระบบ STS อยางสมบรณ หรอตองใชเวลา

จนกระทงมการจายคนเงนออมในครงแรกเพอพสจนใหเหนวา STS เปนอกทางเลอกหนงของการออม

ภาคบงคบ ความแตกตางของการออมแบบ STS จากการออมปกตคอ เปนการออมอยางคอยเปนคอย

ไปและเปนการเรมตนการออมตงแตวยเดก สงผลใหระยะเวลาในการออมยาวมากขนกวาปกตเ มอ

เปรยบเทยบกบการออมทผกตดกบรายไดเปนหลก

15

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ความหมายและแนวคดระบบการออม

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พทธศกราช 2554 ใหนยามไววา “ออม” หมายถง

เกบหอมรอบรบ ถนอม และสงวน เชน ออมทรพย ออมสน และออมแรง

ณภชศา ธาราชวน และธงชย ศรวรรธนะ (2558) ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการ

ออมเงนสวนบคคลเพอการเกษยณ พบวาความรความเขาใจทางการเงนและทศนคตเกยวกบการออม

สงผลกระทบในทางบวกกบพฤตกรรมการออม ซงจะชวยใหคนตระหนกถงความจ าเปนในการเตรยมเงน

หลงการเกษยณ รจกการวางแผนการออมเงนทถกตองและสรางวนยในการออม ซงจะเปนการสราง

รากฐานทางการเงนทม นคงใหแกประเทศชาต และยงชวยขบเคลอนประเทศ ลดการพงพงภาครฐในการ

ชวยเหลอผสงอาย ท าใหรฐสามารถน าเงนไปพฒนาสาธารณปโภคตางๆ ของประเทศไดอยางตอเนอง

การออมถอเปนปจจยส าคญตอการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ เพราะเปนรากฐานและ

ปจจยส าคญทก าหนดการลงทนเพอพฒนาเศรษฐกจของประเทศใหเจรญเตบโต นอกจากน ยงชวย

เสรมสรางเสถยรภาพและลดผลกระทบจากความผนผวนทางเศรษฐกจได เนองจากการออมในระดบสงจะ

ท าใหการลงทนในประเทศไมตองอาศยเงนทนจากตางประเทศมากนก โดยการพงพงเงนทนจาก

ตางประเทศในระดบสงอาจน าไปสการเกดวกฤตเศรษฐกจไดงาย ดงนน การมเงนออมจงมความส าคญ

มาก เพราะถงแมในชวงเวลาทเศรษฐกจถดถอยกสามารถพงพาการลงทนจากเงนออมในประเทศได ท า

ใหพฒนาเศรษฐกจไดอยางตอเนอง

จอหน เมยนารด เคนส (John Maynard Keynes (1936)) ไดอธบายวา ความตองการถอเงนม

3 ประเภท คอ

1. ความตองการถอเงนไวใชจายในชวตประจ าวน (Transactions Demand for Money)

หมายถง การใชจายของครวเรอนเพอบรโภคสนคาและบรการทเกดขนในชวตประจ าวน

16

2. ความตองการถอเงนไวใชยามฉกเฉน (Precautionary Demand for Money) หมายถง สวน

ของรายไดทเหลอจากการหกคาใชจายในปจจบน จดมงหมายเพอเกบไวใชจายยามเจบปวย มเหต

ฉกเฉน หรอกจการอนใดทสมควร ดงนน รายไดทงหมดทไมใชสวนทน ามาใชจายกนบเปนเงนออมได

3. ความตองการถอเงนไวเพอเกงก าไร (Speculative Demand for Money) หมายถง สวนของ

รายไดทมไดมการใชจายเพอการอปโภคบรโภค แตมวตถประสงคเพอลงทน

กองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ ไดกลาวถงแนวคดของธนาคารโลก (World Bank)

เกยวกบระบบการออมเพอเกษยณอายหรอระบบบ าเหนจบ านาญเพอท าใหเกดความมนคงทางสงคม

ของประเทศ ทเรยกวา “สามเสาหลกของระบบเงนออมเพอวยเกษยณ” (Three Pillars หรอ The

Multi-Pillar of Old Age Security) โดยยดหลกการสรางระบบบ านาญสมดลและสามารถรองรบภาระ

ในอนาคตทจะตองเลยงดผเกษยณอายไดในระดบทเหมาะสมและไมเพมภาระภาษใหกบประชาชนของ

ประเทศ ขณะเดยวกนชวยสรางรายไดของประเทศโดยใชเงนออมของคนในประเทศเปนตวขบเคลอน

การขยายตวทางเศรษฐกจและการลงทน โดยสามเสาหลกของระบบการออมเพอวยเกษยณมดงน

เสาหลกตนท 1 (Pillar 1) : เปนระบบบ านาญภาคบงคบทรฐบาลของแตละประเทศจดใหแก

ประชาชน เรยกวา Pay-as-you-go (PAYG) ซงจะก าหนดผลประโยชนทจะจายใหแกสมาชกแนนอน

(Defined Benefit) จนกระทงเสยชวต โดยจายจากเงนภาษทเกบจากประชาชนมาจดสรรเปนงบประมาณ

เพอสรางหลกประกนเพอการชราภาพขนพนฐานของประเทศ ซงก าหนดผลประโยชนขนต าของรายได

ใหเพยงพอแกการยงชพ ทควรจะตองไมต ากวาเสนความยากจน (Poverty Line)

เสาหลกตนท 2 (Pillar 2) : เปนระบบเงนออมภาคบงคบ (Mandatory System) ทรฐบาล

บงคบใหประชาชนออมขณะท างาน อาจบรหารโดยเอกชนหรอหนวยงานอสระของรฐ มเงนกองทนและม

การสงเงนสะสมของสมาชก และมการสมทบจากนายจางเขากองทนในบญชของสมาชกแตละคน

(Individual Account) สวนใหญจะก าหนดใหมการน าสงเงนสะสมเขากองทนในอตราทแนนอน (Defined

Contribution) ซงมวตถประสงคทจะยกระดบรายไดของผเกษยณใหสงกวาเสนความยากจนเพอใหม

รายไดทดข นตามมาตรฐานการด ารงชวตอยางปกต

17

เสาหลกตนท 3 (Pillar 3) : เปนระบบการออมภาคสมครใจ (Voluntary System) และรฐบาล

ใหการสงเสรม ซงมการบรหารโดยภาคเอกชน มเงนกองทนและมการสงเงนสะสมของสมาชกใน

จ านวนทแนนอน (Defined Contribution) ในบางกรณอาจมเงนสมทบจากนายจางเขากองทนในบญช

ของแตละคน โดยมวตถประสงคใหผออมมทางเลอกในการออมเงนไวใชในยามเกษยณมากขน มความ

เพยงพอของเงนออมในการด ารงชวตในอนาคต โดยเขาถงความสะดวกสบายและการดแล

รกษาพยาบาลทสงกวามาตรฐาน

ภาพท 2.1 ระบบการออมเพอการเกษยณ

2.2 การสงเสรมการออมในประเทศไทย

ตลอดระยะเวลาทผานมา ภาครฐมความพยายามในการสงเสรมการออมภาคบงคบ โดยใช

Income approached ซงปรากฏใหเหนวา ยงไมสามารถตอบโจทยทเปาหมายส าคญคอการแกปญหา

ความยากจนและการลดภาระของรฐบาล ดงจะเหนไดจากการศกษาตางๆ ดงน

นกศกษาหลกสตรผบรหารระดบสง สถาบนวทยาการตลาดทน รนท 11 กลมท 5-8

(2553) พบวา ระบบการออมเพอชราภาพทรฐจดใหยงรองรบประชาชนวยแรงงานไดไมทวถงและไม

เพยงพอตอการด ารงชพหลงเกษยณ เพราะจะไดรบรายไดหลงเกษยณ (Replacement Ratio) โดยเฉลย

เพยงรอยละ 38 ของรายไดเดอนสดทาย (ส าหรบรายไดไมเกน 15,000 บาทตอเดอน) ซงต ากวา

มาตรฐานสากลทเปนทยอมรบ ซงก าหนดไวอยางนอยรอยละ 50 ของรายไดเดอนสดทาย ประชาชนจง

ตองสรางวนยการออมเพอเตรยมความพรอมส าหรบการเกษยณอายดวยตนเอง และจะตองมความรดาน

การเงนเพยงพอทจะตดสนใจในการออมหรอการลงทนไดอยางเหมาะสม

ระบบการออม เพอการเกษยณ

18

ศนยวจยเศรษฐกจธนาคารออมสน (2558) ไดศกษาการออมของครวเรอนฐานรากของ

ประเทศไทยพบวา ภาพรวมของกลมตวอยางครวเรอนฐานรากในประเทศไทยมเงนออมเฉลยตอ

ครวเรอนตอเดอนตดลบหรออกนยหนงกคอไมมเงนออมเลย ซงจ านวนกลมตวอยางครวเรอนฐาน

รากทมเงนออม คดเปนรอยละ 49.74 ของจ านวนครวเรอนฐานรากทงหมด โดยสวนใหญครวเรอนฐาน

รากทมเงนออม มากกวารอยละ 70 มเงนออมเฉลยตอครวเรอนตอเดอนไมเกน 5,000 บาท เมอจ าแนก

การออมเงนของจ านวนกลมตวอยางครวเรอนฐานรากในป 2558 ตามภมภาค พบวา กรงเทพมหานครม

สดสวนจ านวนครวเรอนฐานราก ทมการออมมากทสด รอยละ 71.47 และภาคตะวนออกเฉยงเหนอม

สดสวนนอยทสด รอยละ 41.21 ในขณะท จ านวนเงนออมเฉลยมากทสดอยทกรงเทพมหานคร 5,440

บาท และนอยทสดอยทภาคเหนอ 3,324 บาท แตหากจ าแนกตามอาชพ พบวา กลมครวเรอนทประกอบ

อาชพผปฏบตงานวชาชพ เชน เจาหนาทเทคนค นกแปล ชางไฟ มจ านวนเงนออมมากทสดเฉลยอยท

5,606 บาทตอเดอน

2.3 การปรบเปลยนแนวคดส Consumption-based approach

แผนปฏรปประเทศดานสงคมทประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 6 เมษายน 2561 ระบวา

ประชากรไทยโดยเฉลยมรายไดไมเพยงพอทจะชดเชยคาใชจายตลอดชวงชวตและมการออมอยในระดบ

ต า สงผลตอความมนคงในการด ารงชวตในวยสงอาย จากขอมลบญชกระแสการโอนประชาชาตประเทศ

ไทย ป 2556 (National Transfer Account : NTA) พบวา ประชากรวยแรงงานเทานนทเกนดลรายได

เฉลยประมาณ 27,860 บาทตอคนตอป ขณะทประชากร วยเดก วยเรยน และวยสงอาย มคาใชจายทสง

กวารายได อยางไรกตาม รายไดทเกนดลของวยแรงงานยงไมสามารถชดเชยหรอปดสวนขาดดลรายได

ของตนเองตลอดชวงชวต นอกจากน ขอมลการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ของ

ส านกงานสถตแหงชาต พบวา การออมของครวเรอนเฉลยตอเดอนลดลงจาก 5,758 บาท ในป 2558

เปน 5,076 บาท ในป 2560 และหนสนเฉลยตอครวเรอนเพมขนจาก 156,770 บาท เปน 177,128 บาท

ในชวงเวลาเดยวกน นอกจากน ยงพบวา ผสงอายรอยละ 24 ไมมเงนออม

19

ทงน หนวยงานภาครฐและภาคสวนตางๆ มการด าเนนการในการสงเสรมและขยายความ

คมครองเพอสรางหลกประกนทางรายไดใหกบประชากรไทยในวยสงอาย ทงแบบบงคบและสมครใจใน

กลมผทอยในระบบและนอกระบบ อาท การจดตงกองทนการออมแหงชาต (กอช.) เพอเปนหลกประกน

ความมนคงทางรายได ส าหรบผทมอาย 15-60 ป ทประกอบอาชพอสระและไมไดเปนสมาชกกองทนอนท

ไดรบเงนสนบสนนจากรฐ อยางไรกตาม มแรงงานนอกระบบทสมครเปนสมาชกกองทนการออมแหงชาต

จ านวน 529,633 คน หรอคดเปนเพยงรอยละ 2.5 จากแรงงานนอกระบบทมจ านวนทงสน 21.4 ลานคน

อกทง สดสวนแรงงานไทยทมหลกประกนรายไดทงภาคบงคบและสมครใจมเพยงประมาณรอยละ 44

ของแรงงานทงหมด และแรงงานสวนใหญยงมเงนออมไมเพยงพอส าหรบการด ารงชวตในยามสงวย โดย

ปจจบน อตราทดแทนรายไดของระบบบ านาญ (Replacement Rate) ของแรงงานในระบบประกนสงคม

อยทเพยงรอยละ 19 เทานน

ซงในแผนปฏรปประเทศดานสงคมนไดเสนอการออมภาคบงคบในรปแบบใหม โดยใชวธการ

จดสรรภาษมลคาเพม (VAT) สวนหนงคนกบผเสยภาษตามเลขบตรประจ าตวประชาชนเพอเปนเงนออม

ของผเสยภาษจนถงอาย 60 ป โดยมเปาหมายเพอ 1. ประชาชนมเงนออมจากการบรโภคสนคาและ

บรการของตน 2. ประชาชนทกคนเขาสระบบภาษ

2.4 สภาพแวดลอมการพฒนาเศรษฐกจดจทล

ประเทศไทยไดผลกดนนโยบายดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม (Digital Economy) มา

ตงแตป 2557 ตามทปรากฏในค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา

นายกรฐมนตร แถลงตอสภานตบญญตแหงชาตวนศกรท 12 กนยายน 2557 รฐบาลจงไดผลกดนการ

ลงทนในโครงสรางพนฐานตางๆ ทจ าเปนเพอรองรบการขบเคลอนนโยบายดงกลาว

ดร. อนชต อนชตานกล (2560) กลาววา เศรษฐกจดจทลทแทจรงตองมโครงสรางพนฐานรองรบ

6 ดาน ไดแก 1. ระบบช าระเงน หรอ Payment System 2. ระบบพสจนตวตน หรอ Digital Identity 3.

Logistic & Location 4. Data 5. Network Security และ 6. Human Resource ทงหมดน เปนรากฐาน

หรอ Building Blocks ของเศรษฐกจดจทล

20

รฐบาลจงไดเรงด าเนนโครงการ National e-Payment โดยเมอวนท 22 ธนวาคม 2558

คณะรฐมนตรอนมตแผนยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานระบบการช าระเงนแบบอเลกทรอนกส

แหงชาต (National e-Payment Master Plan) การพฒนาโครงการ National e-Payment ประกอบดวย 5

โครงการ ประกอบดวย โครงการท 1 ระบบการช าระเงนแบบ Any ID : ระบบการโอนเงนโดยใช Any ID

หลากหลายรปแบบ โครงการท 2 การขยายการใชบตร โครงการท 3 ระบบภาษและเอกสารธรกรรม

อเลกทรอนกส โครงการท 4 โครงการ e-Payment ภาครฐ และโครงการท 5 การใหความรและสงเสรม

การใชธรกรรมอเลกทรอนกส

โครงการดงกลาวไดรบการตอบรบจากประชาชนและภาคเอกชนเปนอยางด ดงจะเหนไดจากผล

การลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐในป 2559 และ 2560 ซงมเปาหมายเพอจดท าฐานขอมลเชงลกของ

บคคลทมาลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐ เพอใหการจดสรรสวสดการภาครฐมประสทธภาพสงสดและ

ตรงกลมเปาหมายตามเจตนารมณของรฐบาล ซงในป 2560 มผมาลงทะเบยนกวา 14.1 ลานคน (จ านวน

ผลงทะเบยนกอนตรวจสอบคณสมบต) นอกจากน ยงชวยสงเสรมการเปลยนแปลงพฤตกรรมของ

ประชาชนในการช าระคาสนคาและบรการดวยเงนสดไปสระบบการช าระเงนแบบอเลกทรอนกสผานบตร

สวสดการแหงรฐน

วรไท สนตประภพ (2561) กลาววา หลงการสงเสรมนโยบาย e-Payment ของรฐบาล

สามารถเหนอตราการเตบโตของการใชเงนสดทลดลง จากเดมโตรอยละ 7-8 ลดลงมาเหลอรอยละ 2-3

และจะยงเหนชดเจนในป 2561 และปถดไป ตามยอดการใชพรอมเพยทเพมขนทกเดอน ทงจ านวน

ธรกรรมและมลคา รวมถงมลคาธรกรรมเฉลยตอครงถกลง สะทอนวาคนใชในชวตประจ าวนมากขน คนใช

ควอารโคดกเพมขน หลงจากเรมใช 6 เดอน มรานคาทใชบรการ 1 ลานรานคา

ส าหรบระบบพสจนตวตนหรอ Digital ID ในประเทศไทยนน มการขบเคลอนอยางเปน

รปธรรมโดยกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมและกระทรวงการคลง โดยม ส านกงานพฒนา

ธรกรรมอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (สพธอ.) เปนหนวยงานหลก โดยก าลงพฒนาโครงสราง

พนฐานส าหรบใหบรการยนยนตวตนและดแลรกษาความถกตองของขอมลทเกยวของ เปาหมายของ

21

โครงการคอ เพอใหคนไทยม Digital ID ทงของบคคลธรรมดาและนตบคคลในรปแบบอเลกทรอนกส

เพอใชยนยนตวตนในการรบบรการตาง ๆ ของรฐและเอกชน เชนเดยวกบทมการใชแพรหลายทวโลก

ซง Digital ID ทน ามาใช นอกจากเลขบตรประชาชน 13 หลก ในอนาคตอาจเปน ลายนวมอ การสแกน

มานตา การลอกอนผานอนเทอรเนตดวยเฟซบก หรอโมบายแบงกกง ฯลฯ ซงชวยลดความเสยงจากการ

แอบอางหรอฉอโกงทางออนไลนได

2.5 การพฒนา Digital Identity ในตางประเทศ

ประเทศอนเดยมการพฒนา Digital ID ทเรยกวา Aadhaar ในป ค.ศ. 2009 และรฐบาลได

ผลกดนใหมการใช Aadhaar อยางแพรหลาย โดยจดตงหนวยงาน Unique Identification Authority of

India (UIDAI) มาเปนผด าเนนการ

ส านกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ กรงนวเดล (2559) รายงานวา รฐบาลอนเดย

ไดจดท าแอพลเคชน ‘Aadhaar Payment’ โดยลกคาเพยงแคกรอกเลข Aadhaar เขาสแอพลเคชน

ดงกลาว และเลอกธนาคารทตองการใชบรการในการช าระเงน และการท าธรกรรมจะเกดขนเมอมการ

รบรองเลขรหส ทงน เลข Aadhaar กวา 400 ลานเลขไดเชอมตอกบบญชธนาคารแลว ซงเปนจ านวน

ครงหนงของประชากรผใหญของอนเดย ทงน เปาหมายตอไปคอการเชอมตอเลข Aadhaar ทงหมดเขา

กบบญชธนาคารภายในเดอนมนาคม ค.ศ. 2017

Ulrich Zachau (2016) กลาววา รายงานการพฒนาโลกป 2016 ระบวาธนาคารโลกไดให

แนวคดในการใชประโยชนจากอนเทอรเนตเปนเครองมอของการเปลยนแปลงไปในทางทดข นและสราง

ความเขมแขงใหกบคนทกคน รายงานไดชใหเหนประเดนส าคญสามล าดบแรก ไดแก

ประการแรก การสรางสภาพแวดลอมทางธรกจทชวยใหบรษทสามารถตดตอและแขงขนกน

อยางสะดวก โดยตองมการลงทนเครอขายหลกของระบบอนเทอรเนตความเรวสง

ประการทสอง การชวยใหคนงานไดมทกษะโดยการใชประโยชนจากเทคโนโลย มใชการ

เปลยนตวบคคล

22

ประการทสาม การเพมความรบผดชอบของหนวยงานภาครฐซงจะไดรบประโยชนอยางมากใน

การน าเทคโนโลยทเกยวของมาใชเพอใหบรการประชาชนไดดยงขน รวมถงการรวมระบบอเลกทรอนกส

ของหนวยงานภาครฐตางๆ เขาดวยกนเพอการแลกเปลยนขอมลอยางสะดวก ซงจะชวยใหประชาชน

เขาถงบรการภาครฐตางๆ โดยใชงานผานระบบเดยวอกดวย โดยไดยกตวอยางโครงการในประเทศ

อนเดยชอ “Digital Identity Program” ซงครอบคลมประชาชนกวา 950 ลานคน โครงการนชวยใหบรการ

ภาครฐมประสทธภาพมากขน (รวมถงโครงการคมครองทางสงคมและบรการภาครฐ) ในสวนของ

ประเทศไทยเองกไดด าเนนโครงการบตรประชาชน ID Program ทชวยใหประเทศไทยสามารถใหบรการ

โดยเนนกลมเปาหมายทคนจนผานโครงการ Unified Social Protection

2.6 การพฒนาบลอกเชนในอนาคต

Don และ Alex Tapscott (2016) กลาววา การพฒนาเทคโนโลยบลอกเชนเพอรองรบสทธข น

พนฐานของมนษย ไมใชเพยงแคประเดนความเปนสวนตวและความปลอดภย แตยงครอบคลมถงสทธท

ไดครอบครองทรพยสน ทอยอาศย รบรองการเปนบคคลทถกตองตามกฎหมายและเขาไปมสวนรวมใน

ภาครฐ วฒนธรรม และเศรษฐกจ จากแนวความคดทไดกลาวมานน น าไปสหลกการพนฐานส าหรบ

เศรษฐกจดจทล 7 ประการ ไดแก 1. เครอขายแหงความซอสตย (Networked Integrity) 2. กระจาย

อ านาจ (Distributed Power) 3. มลคาคอผลตอบแทน (Value as Incentive) 4. ความปลอดภย

(Security) 5. ความเปนสวนตว (Privacy) 6. สงวนสทธใหคงอย (Rights Preserved) และ 7. การอย

รวมกน (Inclusion) ทงน บลอกเชนจะเปนเครองมอทชวยปกปกและรกษาคณคาของความเปนมนษย

รวมถงสทธในความเปนมนษยของคนทกคน โดยผานการพดความจรง กระจายความส าเรจออกไป โดย

เครอขายจะก าจดรายการทฉอฉลออกไป เพอปองกนไมใหเซลลเนอรายเตบโตขนมากดกรอนสงคม และ

จะสามารถเปนแนวทางในการออกแบบอนาคตใหกบองคกร สถาบน หรอหนวยงานใดๆ ใหม

ประสทธภาพสงขนได

23

บทท 3 แนวทางการพฒนาระบบ STS

ตามทไดกลาวแลวในบทท 1 ระบบ STS เปนขอเสนอทางเลอกของการสรางเงนออมภาคบงคบ

ทมาจากการมสวนรวมของประชาชนทกคน ตามศกยภาพทแตกตางกนไปของแตละคน อาจได มาก-

นอย ชา-เรว แตกตางกน แตไดประโยชนทกคน เพอเปนหลกประกนรายไดในวยเกษยณ ในบทนจะ

ประเมนตวแปรทเกยวของทเปนปจจยส าคญตอความส าเรจของการด าเนนนโยบาย STS ดงน การเขาส

สงคมไรเงนสดของประเทศไทยและการรเรมระบบ STS อตราการออมผานระบบ STS ทเหมาะสม

ความเปนไปไดทางเทคโนโลยและระบบการจดการ และผลกระทบทางออมตอภาคธรกจอนเกดจาก

ระบบ STS

3.1 การเขาสสงคมไรเงนสดของประเทศไทยและการรเรมระบบ STS

ความส าเรจของระบบ STS จะขนอยกบความเชอมนของประชาชนวาการด าเนนการมความ

โปรงใส การจดการมประสทธภาพ มระบบขอมลทเสถยร มระบบปองกนทดท งความเปนสวนตวในดาน

ขอมลและความเสยงเกยวกบความปลอดภยของทรพยสนในบญช ซงผบรโภคผเปนเจาของบญชตอง

สามารถเขาถงขอมลของตนไดงาย และตรวจสอบยอดเงนและการเปลยนแปลงของเงนในบญช และ

รายการออม รวมถงผลประโยชนจากการลงทนไดทนท (real time)

ดวยเหตน CMA 26 เหนวาระบบ STS ทสามารถสรางความเชอมนใหผบรโภคไดจงตองอย

บนฐานของระบบการช าระเงนแบบไรเงนสดเทานน ดงนน การน าระบบ STS มาใชจงตองมการประเมน

แนวโนมการเขาสสงคมไรเงนสดของประเทศไทย โดยเฉพาะอยางยงในการเรมตนจะตองมจ านวน

ประชากรทพรอมปรบเปลยนพฤตกรรมธรกรรมทางการเงนจากแบบเงนสดมาสระบบดจทลทมากพอ

ทงน แนวโนมของโลกและนโยบายของรฐบาลในปจจบน จะเปนแรงขบเคลอนสงคมไทยไปสสงคม

ไรเงนสดทส าคญ ดงเหนไดจากแผนการพฒนาโครงสรางพนฐานดานดจทล รวมถงการออกกฎหมายท

เกยวของ ดงทไดกลาวถงในบทท 1

24

ในป 2560 ประเทศไทยมจ านวนการท าธรกรรมการเงนผานสมารทโฟน (mobile banking) ใน

ปรมาณทสงมากและมจ านวนมากกวาการท าธรกรรมการเงนบนอนเตอรเนต (internet banking) แลว

ซงเปนลกษณะเฉพาะของประเทศไทย (ในเกาหลใตหรอสงคโปร ปจจบนยงมการใช internet banking

สงกวา mobile banking ทงน จ านวนหมายเลขโทรศพทเคลอนทตอประชากรของไทยอยในระดบสงถง

รอยละ 172.613 ใกลเคยงกบสงคโปร (รอยละ 146.9) และเกาหลใต (รอยละ 122.7)

จากขอมลจ านวนการท าธรกรรมทางการเงนผานระบบ e-payment ในป 256014 โดยเฉลยคน

ไทยมการท าธรกรรมทางการเงนผานระบบ e-payment จ านวน 47 รายการ (transactions) ตอคนตอป

และประมาณการกนวาจะเพมขนถงคาเฉลยของประเทศพฒนาแลว (ปจจบนอยท 200 รายการตอคนตอ

ป) ภายในระยะ 10 ปขางหนา อนเหนไดจากแนวโนมทเพมขนอยางรวดเรวของจ านวนการช าระเงน

ผานสมารทโฟนทมอยหลากหลายรปแบบในปจจบน อาท พรอมเพย (PromptPay) ควอารโคด (QR

Code) และแพลตฟอรมการช าระเงนออนไลนทเรมมการใหบรการในประเทศไทย เชน อาลเพย (Alipay)

เปนตน

ภาพท 3.1 ประมาณการจ านวนธรกรรม e-Payment ตอประชากรของไทย

13 ทมา: จ านวนเลขหมายโทรศพทเคลอนทตอประชากร 100 คน จ าแนกตามประเทศในกลมอาเซยนบวก 6 สวทน., http://stiic.sti.or.th/stat/ind-it/it-t005/ 14 ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย http://www2.bot.or.th/statistics/ReportPage.aspx?reportID=690&language=th

25

ประเทศมาเลเซยไดเรมแผนขบเคลอนประเทศสส งคมไรเงนสดมาตงแตป 2554 โดย

ตงเปาหมายภายในระยะ 10 ป (ป 2564) จะมจ านวนการท าธรกรรมในระบบ e-payment เพมขนจาก

49 transactions เปน 200 transactions ตอคนตอป ทงน เชอกนวาการขยายตวของ e-payment

ประเทศไทยจะทดเทยมกบประเทศมาเลเซย ในกรณน ประเทศไทยจะเขาสสงคมไรเงนสดในระดบ

เดยวกนกบประเทศพฒนาแลวไดภายในระยะ 10 ปขางหนา (ป 2570) โดยตงเปาอตราการเตบโตของ

cashless transaction ตอคนโดยเฉลยทรอยละ 16.9 ตอป ดงแสดงในภาพท 3.1

แนวโนมในอนาคต Smartphone จะเปนชองทางหลกทคนสวนใหญใชในการท าธรกรรม

ทางการเงนแบบไรเงนสด ดงนนการเขาถง Smartphone สงผลโดยตรงตอการเพมขนอยางรวดเรวของ

การเขาถงระบบช าระเงนแบบไรเงนสดของคนไทย

ระบบ STS มเจตนารมณตองการใหมความครอบคลมคนทกชวงวย อยางไรกด ปจจบนคน

สวนใหญใน Gen X Y และ Z (โดยเฉพาะอยางยง Gen Y และ Z) มโอกาสเขาถง Smartphone สงและ

มศกยภาพเรยนรเทคโนโลยและพรอมปรบเปลยนพฤตกรรมในการท าธรกรรมทางการเงนแบบ

cashless payment ในขณะทประชากร Gen Baby Boomer ทเขาถงหรอพรอมปรบเปลยนพฤตกรรม

มาใช cashless payment นาจะมนอยกวามาก15 ดงนน ส าหรบคนในกลมนรฐจงนาจะตองยงคงมระบบ

สวสดการสงคมแบบเดม (เชน เบยยงชพคนชรา) รองรบในชวงการเปลยนผานมาใชระบบ STS อยางไร

กด คนในกลมนซงปจจบนมจ านวนนอยอยแลวจะคอยๆ ลดจ านวนลงจนเกอบเปนศนยภายในประมาณ

25 ปขางหนา (2586) ดงแสดงในภาพท 3.2

15 Gen Baby Boomer อาจมผใช Smartphone อยบาง อยางไรกด อาจมจ านวนนนอยทจะเปลยนพฤตกรรมการท าธรกรรมทางการเงนมาใชระบบ e-payment

26

ภาพท 3.2 ประมาณการจ านวนประชากรทเขาถง Cashless Payment จ าแนกตามชวงวย

จากการประมาณการการเขาถง Cashless Payment ของคนไทยในระยะ 10-20 ปขางหนา

พบวาเพมขนอยางมนยส าคญ16 โดยในป 2571 (10 ปจากน) ประชากรประมาณ 40 ลานคน พรอมเขาส

ระบบ Cashless และจะเพมเปนประมาณ 45 ลานคน ในป 2581 (20 ปจากน) และประมาณ 55 ลาน

คนในป 2620 จงอาจกลาวไดวาสงคมไรเงนสดพรอมสนบสนนการด าเนนการ STS เตมทและจะ

ครอบคลมประชากรสวนใหญของประเทศภายในระยะ 10-20 ปขางหนา อยางไรกด ปจจบนมประชากร

ในระบบ Cashless มากพอ (ประมาณครงหนงของประชากรทงประเทศ) ทจะเรมตนน ารอง STS ได

ทนท

ระบบ STS ไดรบการคาดหวงทจะเปนกลไกการออมส าหรบประชากรในทกกลมรายไดดวย

เชนกน ดงนนการเขาถงระบบ Cashless Payment ของประชากรกลมรายไดนอยจงเปนประเดนส าคญ

ทตองน ามาพจารณาเชนกน กนกวรรณ มะโนรมย (2559)17 ไดท าการศกษาพฤตกรรมผบรโภคของ

ชาวบานในภาคอสานทเปนพนททเคยยากจนทสดของประเทศไทย ไดแก หมบานในอ าเภอปรางคก

อ าเภอเมอง และอ าเภอกนทรารมย จงหวดศรสะเกษ พบวาคนชนบทรนใหมไดปรบเปลยนวถการ

16 Assumption ประมาณการ 17 กนกวรรณ มะโนรมย คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน (2559) “อสานบรโภค” เฟอรนเจอร เครองเรอน และ เครองมอการเกษตร https://www.tcijthai.com/news/2016/06/article/6248

27

บรโภคไปแลว เทคโนโลยและเครองมอสอสารสมยใหมไดกลายเปนสงจ าเปนส าหรบชวตประจ าวนไม

ตางกบคนในเมอง แมแตคนในกลมฐานะจนทสดมากกวารอยละ 60 ของครวเรอนทงหมดม

โทรศพทมอถอใช (ภาพท 3.3) นอกจากน ทรงชย ทองปาน (2556)18 รายงานวาคนในชนบทมการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมหนมาจบจายใชสอยซอสนคาจากรานคาสะดวกซอทตงอยในหมบานและหาง

ออกไปแทนการซอขายจากพอคาแมคาหรอรานคาแบบดงเดม ซงจะท าให Cashless Payment

แพรหลายไดรวดเรวยงขน

ภาพท 3.3 พฤตกรรมผบรโภคของชาวบานจงหวดศรสะเกษ

จากการประมาณการการเขาถงระบบ Cashless ของประชากรจ าแนกตามกลมรายได 5 กลม

(quintile) (ตารางท 3.1 และภาพท 3.4) พบวาประชากรในกลมท 2-5 (Quintile ท 2-5) มากกวารอยละ

50 เขาถง Cashless payment ไดทนททเรมด าเนนการ และจะเพมขนเปนมากกวารอยละ 66 ในระยะ

10 ปขางหนา ดงนน ส าหรบประชากรใน 4 กลมนจงไมนาเปนหวง

18 ทรงชย ทองปาน (2556) “ขอถกเถยงตอขอเสนอของโจนาทานรกสวาดวยกระบวนการเปลยนผานของภาคเกษตรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต: กรณศกษาการท าสวนยาง ของชาวนาลมน าหวยคอง” วารสารสงคมลมน าโขง 9 (3): 77-100

28

ตารางท 3.1 ประมาณการจ านวนประชากรทเขาถงระบบ Cashless Payment จ าแนกตามกลมรายได

ทนาเปนหวงคอประชากรกลมรายไดต าสด (20% แรก) (Quintile ท 1) สดสวนของผเขาถง

cashless payment คอนขางต าในระยะเรมด าเนนการ (ประมาณรอยละ 22 หรอ 3.7 ลานจาก 16.7 ลาน

คน) อยางไรกด จะมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ไปถงรอยละ 45 และ 62 ภายในระยะ 10 และ 20 ปขางหนา

ตามล าดบ

แตเนองจากประชากรกลมยากจน เปนกลมเปาหมายหลกท CMA 26 ตงใจให STS เปนกลไก

ในการสรางหลกประกนความมนคงทางรายไดหลงวยเกษยณ ดงนน ในระยะแรกจ าเปนทรฐตองม

มาตรการเขามาสนบสนนใหคนในกลมนเขาถง cashless payment ไดทดเทยมกบประชากรในกลม

รายไดปานกลางและรายไดสง

ดงทไดกลาวขางตน การม Smartphone ใช มผลตอการเขาถง cashless payment ดงนน

มาตรการสงเสรมอตสาหกรรม Smartphone ราคาประหยดอาจเปนเครองมอทางนโยบายของรฐบาลใน

การเพมอตราการเขาถง cashless payment ส าหรบกลมผมรายไดนอย ทงน ตองจดใหหลกสตร

การศกษาภาคบงคบชวยปด gap ของ cashless literacy ควบคไปดวย

กลมประชากรตามระดบรายได

จ านวน

ประชากรทงหมด

(ลานคน)

ป 2562 ป 2571 ป 2581 ป 2591 ป 2601 ป 2611 ป 2621

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 16.68 3.68 7.49 10.40 11.74 12.34 12.67 12.88

กลม 20% ท 2 14.43 7.36 9.85 10.40 11.74 12.34 12.67 12.88

กลม 20% ท 3 13.24 7.19 8.74 8.95 9.95 10.46 10.74 10.92

กลม 20% ท 4 11.45 7.38 7.80 7.99 8.88 9.34 9.59 9.74

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 10.39 6.70 7.08 7.25 8.06 8.47 8.70 8.84

เฉลยรวมทงประเทศ 66.19 32.32 40.97 44.99 50.36 52.96 54.37 55.27

หมายเหต: 1. ประชาชนทเขาถงระบบ STS หมายถงประชาชนทครอบครอง Smartphone และมความสามารถทจะท าธรกรรมทางการเงนผาน Smartphone ได

2. ประมาณคาขอมลประชาชนทครอบครอง Smartphone จากการส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2558-2560, ส านกงานสถตแหงชาต

3. ประมาณคาขอมลประชาชนทครอบครอง Smartphoe แยกตามระดบรายได ดงน

3.1 ประมาณ 30% ของกลม 20% ท 1 ครอบครอง Smartphone และมจ านวนมากขนเปนเสนตรง จน 95% ของกลมครอบครอง Smartphone

3.1 ประมาณ 75% ของกลม 20% ท 2 ครอบครอง Smartphone และมจ านวนมากขนเปนเสนตรง จน 95% ของกลมครอบครอง Smartphone

3.1 ประมาณ 80% ของกลม 20% ท 3 ครอบครอง Smartphone และมจ านวนมากขนเปนเสนตรง จน 95% ของกลมครอบครอง Smartphone

3.1 ประมาณ 95% ของกลม 20% ท 4 ครอบครอง Smartphone และมจ านวนมากขนเปนเสนตรง จน 98% ของกลมครอบครอง Smartphone

3.1 ประมาณ 95% ของกลม 20% ท 5 ครอบครอง Smartphone และมจ านวนมากขนเปนเสนตรง จน 98% ของกลมครอบครอง Smartphone

5. สมมตใหความสามารถทจะท าธรกรรมทางการเงนผาน Smartphone ไดแปรผนตามชวงอายของผใช

ประมาณการจ านวนประชาชนทเขาถงระบบ STS (ลานคน)

ปทออม 1 10 20 30 40 50 60

29

ภาพท 3.4 ประมาณการจ านวนประชากรทเขาถง Cashless Payment จ าแนกตามกลมรายได

3.2 การออมผาน STS ท “กระทบคนจนนอยทสด” แตเพยงพอสรางหลกประกนความ

มนคงของรายไดหลงวยเกษยณ

ประชากรในกลมรายไดทแตกตางกนจะไดร บผลกระทบจากอตราการเกบเงนออมจาก

คาใชจายเพอการอปโภคบรโภคมากนอยไมเทากน การก าหนดอตราการเกบเงนจากการใชจายเพอการ

บรโภคสนคาและบรการจ าเปนตองพจารณาโดยยดหลก “กระทบคนจนนอยทสด” แตในขณะเดยวกน

ตองเปนอตราทเพยงพอในการสรางเงนออมทสามารถเปนหลกประกนความมนคงของรายไดหลงวย

เกษยณ ดงนน ในการก าหนดอตราการออมผานระบบ STS จ าเปนตองพจารณาประเดนทเกยวของ

ไดแก

• ก าลงซอของประชากรโดยเฉพาะอยางยงในกลมฐานะยากจนเพยงพอหรอไม

• เงนออมจากคาใชจายเพอการอปโภคและบรโภคควรครอบคลมสนคาและบรการทเปน

ปจจยสและคาใชจายเพอการศกษาหรอไม

30

• รฐควรจดเงนสมทบส าหรบประชากรในกลมยากจนทเงนออมจาก STS ไมเพยงพอตอการ

ประกนความมนคงทางรายไดทพอเพยงหลงวยเกษยณหรอไม

CMA 26 เหนวาการด าเนนการระบบ STS ไมมวตถประสงคเพอทดแทนระบบการออมดวย

กลไกอนๆ แตเปนอกขอรเรมหนงทส าคญ เปนนวตกรรมการออมรปแบบใหมส าหรบสงคมยคใหมท

ก าลงเคลอนตวเขาสยคสงคมไรเงนสดอยางเตมรปแบบในอนาคตอนใกล เพอเสนอตอรฐและองคกรท

เกยวของในการท าใหทกคนโดยเฉพาะอยางยงคนทปจจบนยงไมอยในระบบการออมในลกษณะอน ๆ

สามารถมเงนออมเปนของตนเอง และมสวน "เปนผสรางเงนออมนนดวยตนเอง" และทส าคญทสด STS

ท าใหทกคนมโอกาส "เขาถงแหลงเงนออมโดยปราศจากความเหลอมล าอกตอไป" โดย STS เนนการ

ออมระยะยาวทไมไดคาดหวงวาจะท าใหรวย แตท าให “ไดออม ออมได หายจน”

3.2.1 ก าลงซอของคนในกลมรายไดต า

รายไดของประชากรใน 3 กลมแรก (Quintile ท 1-3) อยในระดบคอนขางต า โดยเฉพาะอยาง

ยงในกลมจนสด (Quintile ท 1) ต ามาก ประมาณการรายไดตอคนตอปในป 2562 เฉลยอยท 35,231

บาท หรอเดอนละ 2,936 บาท และในระยะ 10 ปขางหนาคาดวาจะเพมขนเปนเดอนละ 5,060 บาท

(ตารางท 3.2)

ตารางท 3.2 ประมาณการรายไดของประชากรจ าแนกตามกลมรายได

ปทออม 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

ป พ.ศ. 2562 2566 2571 2576 2581 2586 2591 2596 2601 2606 2611 2616 2621

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 35,231 44,874 60,719 82,161 111,173 150,431 203,551 275,430 372,690 504,295 682,372 923,331 1,249,379

กลม 20% ท 2 68,190 88,047 121,185 166,797 229,576 315,983 434,912 598,603 823,903 1,134,002 1,560,815 2,148,271 2,956,833

กลม 20% ท 3 100,226 128,410 175,033 238,585 325,211 443,289 604,240 823,629 1,122,675 1,530,300 2,085,926 2,843,290 3,875,640

กลม 20% ท 4 148,712 187,519 250,564 334,806 447,370 597,779 798,757 1,067,306 1,426,142 1,905,622 2,546,308 3,402,396 4,546,308

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 348,805 426,698 548,962 706,259 908,626 1,168,979 1,503,933 1,934,862 2,489,268 3,202,530 4,120,167 5,300,739 6,819,586

เฉลยรวมทกกลม 140,004 174,456 229,677 302,376 398,088 524,095 689,987 908,389 1,195,922 1,574,468 2,072,835 2,728,951 3,592,747

ทมา : ประมาณการจากขอมลจากการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน (ป 2531-2558) ส านกงานสถตแหงชาต

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_FullScreen.aspx?reportid=693&template=1R2C&yeartype=M&subcatid=70

หมายเหต: 1. รายได หมายถง รายไดประจ า ทไมรวมรายรบอนๆ (เชน เงนทนการศกษา มรดก พนยกรรม ของขวญ ประกนสขภาพ

ประกนภยและประกนชวต/ประกนสงคม เงนถกสลาก เงนรางวล คานายหนา เปนตน)

2. ประมาณคาขอมลในปทไมมการส ารวจจากคาเฉลยขอมลปกอนหนาและปถดไปทตดกน

3. สมมตใหรายได (nominal income) เตบโตดวยอตราคงทรอยละ 5.5 ตอป บนพนฐานการประมาณการศกยภาพการเตบโตระยะยาวของผลผลตทแทจรง (real-term output growth)

ทรอยละ 3 ตอป (IMF Country Report No. 17/136) และการคาดการณอตราเงนเฟอระยะยาวทรอยละ 2.5 ตอป (IMF Country Report No. 17/136 and BOT Inflation Targeting Framework)

ประมาณการรายไดของประชากร (บาท/คน/ป) (แสดงบางป)

และขอมลรายไดประชากร ส านกพฒนาฐานขอมลและตวชวดภาวะสงคม ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.)

กลมประชากรตามระดบรายได

31

รายไดทต าสงผลใหรายจายต าไปดวย นอกจากขนอยกบรายไดแลว รายจายยงขนกบรปแบบ

การใชชวตในแตละชวงอายดวย ชวงอายทสงขนจะมคาใชจายเพมขน (ตารางท 3.3) ประมาณการ

รายจายตอคนตอปในปท 1 ของการออม19 จะอยท 17,155 บาท หรอ 1,430 บาท/เดอน ส าหรบกลมเดก

อาย 1 ป โดยคาใชจายจะสงขนตามระดบอาย ในกลมวยรนอาย 16 ป (อยท 21,981 บาท หรอ 1,832

บาท/เดอน) วยผใหญอาย 31 ป (อยท 48,716 บาท หรอ 4,060 บาท/เดอน) และวยกลางคนอาย 46 ป

(อยท 62,116 บาท หรอ 5,176 บาท/เดอน)

ตารางท 3.3 ประมาณการรายจายของประชากร

19 ค านวณจากคาประมาณการป 2562

จ านวนปการออม 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

กรณเร มออมต งแตอาย 1 ป อาย (ป) 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 17,155 12,678 19,835 42,691 83,020 142,683 223,523 327,204 454,961 607,240 783,186 979,936 1,191,666

กลม 20% ท 2 22,856 17,349 28,085 62,601 126,195 225,054 366,244 557,600 807,431 1,123,949 1,514,246 1,982,611 2,527,837

กลม 20% ท 3 30,047 22,637 36,305 80,170 160,111 282,890 456,098 687,977 987,021 1,361,267 1,817,089 2,357,261 2,977,947

กลม 20% ท 4 39,951 29,635 46,613 100,956 197,752 342,691 541,926 801,787 1,128,298 1,526,377 1,998,596 2,543,296 3,151,789

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 67,660 49,269 75,741 160,361 307,141 520,565 805,332 1,165,921 1,605,921 2,127,024 2,727,528 3,400,185 4,129,110

เฉลยรวมทกกลม 35,032 25,985 40,878 88,565 173,584 301,063 476,614 706,107 995,257 1,348,940 1,770,104 2,258,091 2,806,111

กรณเร มออมต งแตอาย 16 ป อาย (ป) 16 20 25 30 35 40 45 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 21,981 37,115 64,019 100,680 147,996 206,708 277,240 359,463 452,364 553,579

กลม 20% ท 2 29,285 50,789 90,647 147,636 224,962 326,040 454,258 612,573 802,821 1,024,627

กลม 20% ท 3 38,499 66,271 117,178 189,071 285,423 409,828 565,707 755,804 981,386 1,240,974

กลม 20% ท 4 51,190 86,756 150,449 238,091 352,523 496,464 672,160 880,835 1,121,856 1,391,493

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 86,693 144,236 244,461 378,190 547,525 754,153 998,867 1,280,868 1,596,753 1,939,062

เฉลยรวมทกกลม 44,887 76,071 131,936 208,869 309,441 436,156 591,153 775,722 989,575 1,229,736

กรณเร มออมต งแตอาย 31 ป อาย (ป) 31 35 40 45 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 48,716 66,164 92,746 124,875 162,586 205,527 252,740

กลม 20% ท 2 64,905 90,539 131,323 183,115 247,141 324,179 414,116

กลม 20% ท 3 85,327 118,139 169,758 234,508 313,563 407,488 515,716

กลม 20% ท 4 113,452 154,657 217,959 295,308 387,278 493,629 612,762

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 192,138 257,122 354,156 469,076 601,506 749,847 910,598

เฉลยรวมทกกลม 99,484 135,608 191,139 259,064 339,948 433,666 538,913

กรณเร มออมต งแตอาย 46 ป อาย (ป) 46 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 62,116 76,719 97,310 120,100

กลม 20% ท 2 83,309 105,695 138,744 177,371

กลม 20% ท 3 109,317 137,656 179,016 226,728

กลม 20% ท 4 144,786 179,509 228,956 284,405

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 244,070 297,070 370,333 449,724

เฉลยรวมทกกลม 126,956 157,401 200,793 249,524

ทมา : ประมาณการจากขอมลจากการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน (ป 2531-2558) ส านกงานสถตแหงชาต

และขอมลรายไดประชากร ส านกพฒนาฐานขอมลและตวชวดภาวะสงคม ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.)

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_FullScreen.aspx?reportid=693&template=1R2C&yeartype=M&subcatid=70

หมายเหต: 1. รายจาย หมายถง คาใชจายอปโภคบรโภค ไมรวมคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค (เชน ภาษ เงนบรจาค เงนท าบญ

คาเบยประกน สลากกนแบง ดอกเบยแชร เปนตน)

2. ประมาณคาขอมลในปทไมมการส ารวจจากคาเฉลยขอมลปกอนหนาและปถดไปทตดกน

3. ประมาณการคาใชจายค านวณจากคาประมาณการรายไดและขอมลแนวโนมการเปลยนแปลงในอดต (historical trend) ของสดสวนรายไดตอคาใชจาย

4. ตวเลขคาใชจายมการปรบคา (adjust) ตามชวงอายตางๆ ซงมรปแบบพฤตกรรมการบรโภคแตกตางกน โดยใชแฟคเตอร (factor) ทประมาณจากขอมลสถตของ US Bureau of Labour Statistics

ประมาณการรายจายของประชากร (บาท/คน/ป) (แสดงบางป) กลมประชากรตามระดบรายได

32

กลมเดกและกลมวยรน (อายนอยกวา 16 ป) แมจะมก าลงซอต าในระยะแรก แตเนองจากอาย

ยงนอยจงมระยะเวลาในการออมทนานกวา

ส าหรบประชากรในกลมท 4 และกลมท 5 (รวยทสด) เปนกลมทมรายไดปานกลางคอนขางสง

และรายไดสง จงมก าลงซอสงอยแลว การเกบเงนเขาระบบ STS จงไมมประเดนทตองเปนหวงมากนก

ยกเวนผสงวย (อายมากกวา 45 ป) ซงมเวลาออมสน เงนออมอาจมไมเพยงพอส าหรบการมรายไดท

ม นคงหลงวยเกษยณ

สรปโดยรวมคนใน 3 กลมแรกทมรายไดต า (ซงคดเปนรอยละ 60 ของประชากรทงประเทศ)

นบเปนกลมทยงมก าลงซอต า ซงจะมนยยะตอการก าหนดอตราการหกเกบเงนออมจากคาใชจายเพอ

การอปโภคและบรโภคผานระบบ STS และขอบเขตความครอบคลมของรายการสนคาและบรการเพอ

การอปโภคและบรโภคทควรตองน ามาคดในการหกเกบเปนเงนออม การก าหนดอตราการเกบทต า

เกนไปและการยกเวนสนคาและบรการทเปนปจจยส อาจท าใหคนในกลมนไมสามารถมเงนเกบได

เพยงพอ นอกจากน การน านโยบาย STS มาใชอาจพจารณามาตรการสนบสนนอน ๆ เขามารวมดวย

ซงจะกลาวถงตอไป ทงน CMA 26 ยงคงยดหลกการทไดกลาวถงในตอนตน คอ ระบบ STS ไมได

คาดหวงท าให “คนจนกลายเปนคนรวย” แตมงหวงให “ไดออม ออมได หายจน” กนถวนหนา

3.2.2 ความครอบคลมของคาใชจายทควรนบรวมในการหกเกบเขาบญชประชาชนในระบบ STS

รายงานการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ป 2560 โดยส านกงานสถตแหงชาต

ชใหเหนวาคาใชจายเพอการอปโภคและบรโภคสวนใหญของครวเรอน (ประมาณรอยละ 60) จะเปน

คาอาหาร ทอยอาศย และของใชสวนตว เชน เครองนงหม (ภาพท 3.5) และดงทไดกลาวขางตน

ประชากรใน 3 กลมทมรายไดต า (Quintile ท 1-3) มก าลงซอต า ดงนน หากการหกเกบเงนเขาสระบบ

STS มการยกเวนสนคาและบรการประเภทปจจยสออกไป จะยงท าใหไดเงนตนจ านวนไมมากพอทจะ

สรางความมนคงทางรายไดทพอเพยงส าหรบความเปนอยหลงเกษยณ การหกเกบเงนเขาสระบบ STS

จงควรครอบคลมคาใชจายทงหมด หรอหากจะยกเวนบางรายการ CMA 26 เสนอวาควรยกเวนคาใชจาย

33

ดานการรกษาพยาบาลและการศกษา เนองจากการรกษาพยาบาลเปนเรองของความปลอดภยของชวต

ในขณะทการศกษาทดเปนสงทจ าเปนส าหรบการประกอบอาชพในอนาคต ทงน ทงสองรายการม

สดสวนคาใชจายไมสงนก ในขณะทอาหาร ทอยอาศย และเครองนงหม ยงอยในวสยทพอจะประหยดได

ใหเหมาะสมกบฐานะทางเศรษฐกจ

ภาพท 3.5 คาใชจายของครวเรอนไทย

3.2.3 ประมาณการอตราการหกเงนจากคาใชจายเพออปโภคและบรโภคเขาบญชประชาชนในระบบ STS

ในการประมาณการเงนตนทเกบเขาบญชประชาชนจากคาใชจายเพอการอปโภคบรโภค โดยม

สมมตฐานใหคาใชจายของประชาชนทอยในระบบ STS (ซงอยบนฐานของสงคมไรเงนสด) มการใชจาย

ผานระบบ Cashless payment รอยละ 70 ของคาใชจายทงหมด20 พบวาอตราการหกเงนเกบเขาระบบ

STS ทรอยละ 1 (หรอต ากวา) ของคาใชจายทผานระบบ STS ส าหรบประชากรโดยเฉพาะอยางยงใน

กลมทมรายต า 3 กลมแรก (Quintile ท 1-3) ดงแสดงในตารางท 3.4 ท าใหไดเงนตนเขาบญชคอนขางต า

ดงนน ในอนาคตอาจพจารณาคอยๆ เพมอตราการออม (เปนขนบนได) ใหเปนรอยละ 2 และรฐอาจ

พจารณาจดสรรเงนสบทบเขาบญชโดยตรงส าหรบกลมทมรายไดต าเพอเปนการลดความเหลอมล าทาง

20 อกรอยละ 30 ทไมไดน ามาคดรวม เผอไวส าหรบคาใชจายซอสนคาและบรการทใชเงนสด หรอเปนคาใชจายในรายการสนคาทไดรบยกเวนไมหกเงนเกบเขาระบบ STS เชน คาใชจายเพอการศกษา และคารกษาพยาบาล เปนตน

34

รายได และเปนการเพมอตราเงนบ านาญของคนในกลมนใหเพยงพอส าหรบการด ารงชพอยางมคณภาพ

ชวตทดพอสมควร

อยางไรกด STS ไมไดมวตประสงคใหเปนมาตรการทจะมาทดแทนมาตรการอน ๆ แตเปน

มาตรการทเพมเขามาเพอใหครอบคลมฐานประชากรมากขน และเปนการออกแบบระบบประกนความ

มนคงทางรายไดทสอดคลองกบการเปลยนแปลงไปสสงคมไรเงนสดในอนาคตดวย

การจดพอรตการลงทนทเหมาะสมเพอใหไดผลตอบแทนสงสด มสวนส าคญชวยใหสามารถ

จายเงนบ านาญหลงวยเกษยณไดตามทคาดหวง รายละเอยดเทคนคการจดพอรตทคาดหวงผลสงสดท

เปนไปได จะกลาวถงในบทท 4

ตารางท 3.4 ประมาณการเงนตน (บาทตอคนตอป) ทเกบเขาบญชประชาชน จากคาใชจายเพอการอปโภคบรโภคในอตรารอยละ 1

จ านวนปการออม 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

กรณเร มออมต งแตอาย 1 ป อาย (ป) 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 120 89 139 299 581 999 1,565 2,290 3,185 4,251 5,482 6,860 8,342

กลม 20% ท 2 160 121 197 438 883 1,575 2,564 3,903 5,652 7,868 10,600 13,878 17,695

กลม 20% ท 3 210 158 254 561 1,121 1,980 3,193 4,816 6,909 9,529 12,720 16,501 20,846

กลม 20% ท 4 280 207 326 707 1,384 2,399 3,793 5,613 7,898 10,685 13,990 17,803 22,063

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 474 345 530 1,123 2,150 3,644 5,637 8,161 11,241 14,889 19,093 23,801 28,904

เฉลยรวมทกกลม 245 182 286 620 1,215 2,107 3,336 4,943 6,967 9,443 12,391 15,807 19,643

กรณเร มออมต งแตอาย 16 ป อาย (ป) 16 20 25 30 35 40 45 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 154 260 448 705 1,036 1,447 1,941 2,516 3,167 3,875

กลม 20% ท 2 205 356 635 1,033 1,575 2,282 3,180 4,288 5,620 7,172

กลม 20% ท 3 269 464 820 1,323 1,998 2,869 3,960 5,291 6,870 8,687

กลม 20% ท 4 358 607 1,053 1,667 2,468 3,475 4,705 6,166 7,853 9,740

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 607 1,010 1,711 2,647 3,833 5,279 6,992 8,966 11,177 13,573

เฉลยรวมทกกลม 314 532 924 1,462 2,166 3,053 4,138 5,430 6,927 8,608

กรณเร มออมต งแตอาย 31 ป อาย (ป) 31 35 40 45 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 341 463 649 874 1,138 1,439 1,769

กลม 20% ท 2 454 634 919 1,282 1,730 2,269 2,899

กลม 20% ท 3 597 827 1,188 1,642 2,195 2,852 3,610

กลม 20% ท 4 794 1,083 1,526 2,067 2,711 3,455 4,289

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 1,345 1,800 2,479 3,284 4,211 5,249 6,374

เฉลยรวมทกกลม 696 949 1,338 1,813 2,380 3,036 3,772

กรณเร มออมต งแตอาย 46 ป อาย (ป) 46 50 55 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 435 537 681 841

กลม 20% ท 2 583 740 971 1,242

กลม 20% ท 3 765 964 1,253 1,587

กลม 20% ท 4 1,014 1,257 1,603 1,991

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) 1,708 2,079 2,592 3,148

เฉลยรวมทกกลม 889 1,102 1,406 1,747

หมายเหต: หกเกบรอยละ 1 ของรายจาทใชจายผาน Cashless Payment ในระบบ STS

กลมประชากรตามระดบรายไดประมาณการเงนหกเกบ (รอยละ 1 ของคาใชจายทใชจายผานระบบ STS) (บาท/คน/ป) (แสดงบางป)

35

3.2.4 การจดเงนสมทบจากรฐส าหรบประชากรในกลมรายไดต า

จากประมาณการเงนตน (บาทตอคนตอป) ทจดเกบเขาบญชประชาชนจากคาใชจายเพอการ

อปโภคบรโภคในตารางท 3.4 จะเหนไดวาเงนตนในบญชของประชากรในกลมท 1 (ยากจนสด) นน

นอยกวาของประชากรกลมท 5 (รวยทสด) เฉลยประมาณ 4 เทา21 นบเปนชองวางความเหลอมล าทาง

รายไดหลงวยเกษยณทกวางพอสมควร ซงหากน าผลตอบแทนจากการลงทนมาคดรวมดวย ชองวาง

ดงกลาวจะยงกวางมากขน นอกจากน ส าหรบผทมอายมากกวา 30 ป (เมอเรมออม) พบวาล าพงเฉพาะ

จ านวนเงนเกบสะสม (ผาน STS) ของประชากรในกลมท 1 (จนทสด) มจ านวนนอยเกนไปทจะท าใหม

เงนบ านาญในวยเกษยณเพยงพอตอการด ารงชพใหไดคณภาพชวตทดตอไปจนถงอาย 75 ป เหตการณ

ในขอหลงนเปนจรงส าหรบประชากรในกลมท 2 และ 3 ดวย กลาวคอจะไดรบเงนบ านาญตอเดอนนอย

กวา 1,500 บาท ส าหรบประชากรในกลม (Quintile) ท 3 และนอยกวา 1,100 บาทส าหรบประชากรใน

กลมท 2 ยงไปกวานน ในกรณของผทมอายมากกวา 45 ป จ านวนเงนบ านาญยงลดนอยลงไปอก เหลอ

นอยกวา 300 บาทตอเดอนส าหรบกลมท 3 และ นอยกวา 200 บาทตอเดอนส าหรบกลมท 222

ดวยเหตผลทง 2 ขอ (ความเหลอมล าทางรายไดของประชากรกลมรวยและกลมจน และเงน

บ านาญทไดรบทจ านวนนอยเกนไปส าหรบผทมอายมากกวา 30 ป (เมอเรมออม)) อาจเปนเหตผลทดท

รฐควรพจารณาใหการสนบสนนเงนสมทบส าหรบคนกลมท 1 ถงกลมท 3 ในอตราทเหมาะสมส าหรบแต

ละกลม โดยอาจก าหนดเพดานการสมทบเงนจากจ านวนนอยกอนในระยะ 10 ปแรก แลวคอยๆ ปรบ

เพมขนในชวง 10 ปตอ ๆ เพอใหไมเปนภาระกบรฐมากนก

จากการประมาณการเงนสมทบจากรฐ โดยสมทบใหกบประชากรในกลมท 1 ถงกลมท 3

เทากบจ านวนทเกบเขาระบบ STS แตก าหนดเพดาน (ตามตวอยางในตารางท 3.5)23 ส าหรบแตละกลม

21 ส าหรบผมอาย 1 ป (เมอเรมออม) 22 ประมาณการบนสมมตฐานการจดพอรตการลงทน 50% (ของเงนออม) ในหนสามญ และ 50% ในตราสารหน (ดตารางท 4.1) 23 การก าหนดเพดานเงนสมทบ พจารณาจากอตราทใกลเคยงกบเงนทหกเขาบญชประชาชนจากคาใชจายอปโภคและบรโภค และการลดชองวางความแตกตางของเงนหกเขาบญช (เมอรวมกบเงนสมทบจากรฐ) ของประชากรในทง 3 กลมใหมชองวางความแตกตางนอยทสด

36

ในแตละชวงเวลา พบวาเงนสมทบทจายโดยรฐในปแรกจะเทากบประมาณ 1,760 ลานบาท และคอยๆ

เพมขนเปนประมาณ 2,750 ลานบาทตอป ในปท 10 (ตารางท 3.6)

ตารางท 3.5 ตวอยางการก าหนดเพดานเงนสมทบจากรฐบาลทชวยลดความเหลอมล าของการสรางเงนออมระหวางประชากรทมรายไดต าและทมรายไดสง

ประชากรตามกลมรายได

เพดานเงนสมทบ (บาท/คน/เดอน) ปท 1-10 ปท 11-20 ปท 21-30 ปท 31-40 ปท 41-50 ปท 51-60

กลมท 1 (จนทสด) 20 50 100 150 170 200 กลมท 2 10 30 40 50 _ _ กลมท 3 5 15 20 25 _ _ กลมท 4 _ _ _ _ _ _

กลมท 5 (รวยทสด) _ _ _ _ _ _

ทงน การอดหนนเงนสมทบจากรฐบาลไมไดเปนเงอนไขทตองท าส าหรบการด าเนนการ STS

แตจะเปนแรงจงใจทส าคญใหคนในกลมทมรายไดนอย (ซงเปนกลมเปาหมายหลกส าหรบนโยบายการ

สรางหลกประกนความมนคงทางรายไดหลงวยเกษยณ) เขามาอยในระบบ STS มากขน อกทงการ

สมทบเงนออมใหกบกลมทมรายไดต าผานทางระบบ STS จะชวยใหการจายเงนอดหนนจากรฐตรง

เปาหมายไปยงกลมคนจนเปนการเฉพาะ เปนการลดความเหลอมล าไดอยางมประสทธภาพอกดวย

ตารางท 3.6 ประมาณการเงนสมทบจากรฐผานระบบ STS

ปทออม 1 10 20 30 40 50 60

กลม 20% ท 1 (จนทสด) 120 139 581 1,200 1,800 2,040 2,400

กลม 20% ท 2 120 120 360 480 600 _ _

กลม 20% ท 3 60 60 180 240 300 _ _

กลม 20% ท 4 _ _ _ _ _ _ _

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) _ _ _ _ _ _ _

เงนสมทบรวมของทกคนในระบบ

STS (ลานบาท/ป)1,757 2,747 11,396 22,105 32,759 25,846 30,911

ประมาณการเงนสมทบจากรฐบาล (บาท/คน/ป) (แสดงบางป)กลมประชากรตามระดบรายได

37

3.3 การด าเนนการ STS

เพอใหระบบ STS มประสทธภาพและเปนไปตามวตถประสงค การจดท าโครงสรางของระบบ

STS ตองค านงถงปจจยตางๆ เชน เทคโนโลยทจะน ามาใชเปนเครองมอในการด าเนนการ การบรหาร

จดการระบบ การบรหารเงนออมทได การก ากบดแลทงระบบและเงนออมใหมความถกตอง โปรงใส

การควบคมดแลความปลอดภยและถกตองของขอมล เปนตน

โครงสรางของ STS ควรประกอบดวย

• ผบรโภคสนคา ในทนกคอ ผออมเงน

• ผขายสนคาหรอบรการ ซงจะตองเปนสวนเชอมตอในการเกดกจกรรมการออม

• Clearing House ซงจะเปนหนวยงานในการบรหารจดการขอมลและธรกรรมระหวาง

สถาบนการเงน ผซอและผขาย และเงนออมรายบคคล

• กองทนเงนออมในระบบ STS ทท าหนาทรวบรวมเงนออมทเกดจากการใชจายของผออม

ทกคน

• ส านกงานประกนรายไดหลงวยเกษยณ (STS Office) ท าหนาทในการบรหารจดการการ

ด าเนนการ STS เชน ขอมลการออมรายบคคล การใหบรการขอมล รวมถงการสมทบเงนออม เปนตน

ในภาพท 3.6 ไดแสดงถงโครงสรางและการด าเนนการของระบบ STS ซงไดแบงออกเปน 7

ขนตอนหลกดงน

1) ผบรโภค (ผออม) ท าการเปดบญชการออมกบสถาบนการเงน โดยผออมสามารถทจะเลอก

พอรตการลงทนหรอวธการน าเงนออมไปลงทนเพอใหไดผลตอบแทนในรปแบบตางๆ ตามความสามารถ

ในการรบความเสยงรายบคคล และการช าระเงนของการบรโภคจะตองสามารถด าเนนการผานระบบ

Cashless payment เชน การจายดวยบตรเครดต ดวยการโอนเงน ดวยระบบ PromptPay หรอระบบ

Wallet อนๆ ได เปนตน

38

2) เมอเกดธรกรรมการซอหรอบรโภคขน

2.1) ผบรโภคจะช าระเงนแกผขายโดยวธ Cashless ในรปแบบตางๆ ของสถาบนทาง

การเงน และจะมการหกเงนออมตามอตราทก าหนดของมลคาทบรโภค ไปพรอมกบเงนคาสนคานนๆ

ทกครง ซงธรกรรมนจะมการบรหารจดการดวย Clearing House

2.2) Clearing House จะน าสงเงนคาช าระสนคาและบรการของผบรโภคใหแกผขายตาม

มลคาของสนคาและบรการนนๆ

2.3) Clearing House จะท าการสงเงนออมตามอตราทก าหนดของมลคาทบรโภคไปยง

กองทน STS

3) เพอสงเสรมการออมส าหรบผมรายไดนอย รฐโดยส านกงานประกนรายไดหลงวยเกษยณ

อาจพจารณาสมทบเงนออมใหเฉพาะแกผออมทมรายไดนอย (ประมาณรอยละ 60 แรกของประชากร

ซงเปนกลมเปาหมาย) เขาสกองทนเงนออม ตามระบบ STS ทงน การสมทบเงนเขาบญชน CMA 26

ไมไดเสนอใหเปนเงอนไขทรฐตองท าในการด าเนนการระบบ STS แตหากมการสมทบจะเปนประโยชน

คอ ชวยใหเกดแรงจงใจในกลมทมรายไดต า (ซงเปนกลมเปาหมายของการสรางหลกประกนความมนคง

ทางรายไดในวยเกษยณ) เขาสระบบมากยงขน อกทงเปนการชวยลดความเหลอมล าของรายไดหลง

เกษยณของประชากรกลมรวยและจน และยงท าใหประชากรทมอายมากแลวเมอเรมออม (มากกวา 30

ป) มเงนบ านาญหลงวยเกษยณทเพยงพอตอการด ารงชพดวย

4) กองทนสามารถน าเงนไปลงทนในตลาดทนในรปแบบตางๆ ตามทผออมแตละรายไดเลอก

พอรตหรอรปแบบการลงทนไวแลว ผลตอบแทนทไดจากการลงทนจะเปนเงนออมสะสมของผออมในแต

ละราย

5) เพอใหสามารถตรวจสอบได Clearing House ตองน าสงขอมลในการท าธรกรรมทเกดการ

ออม ไปยงหนวยปฏบตการระบบ STS System Operator ของส านกงานประกนรายไดหลงวยเกษยณ

39

6) ผออมสามารถตรวจสอบเงนสะสมการออมของตนเองไดแบบ real time เพอใหผออม

สามารถรระดบเงนออม ผลตอบแทนการลงทน และตรวจสอบความถกตองของระบบได

7) เมอครบเงอนไขอาย ผออมกจะไดรบบ านาญตามเงอนไขทก าหนดไวได

ภาพท 3.6 กลไกการด าเนนงานของระบบ STS

3.4 ผลกระทบทางออมตอภาคธรกจอนเกดจากระบบ STS

การจดท าระบบ STS จะสงผลดหลายดานทงตอภาครฐและเอกชนของประเทศในภาพรวม

เชน

1. ระบบ STS เปนศนยรวบรวมขอมลในหลายๆ ดานของประชาชน ทงขอมลการใชจาย การ

บรโภค ซงสะทอนถงพฤตกรรมการใชจาย การบรโภคของประชาชน ขอมลเหลานรฐสามารถน ามาใชใน

การก าหนดนโยบายและแผนพฒนาประเทศในดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และการลด

ความเหลอมล า ในสวนภาคธรกจ ขอมลสามารถน ามาใชในการก าหนดกลยทธทางธรกจ การสมดล

ระหวางอปสงคและอปทาน รวมถงการใชทรพยากรการผลตและบรการทคมคา

40

2. ระบบ STS ชวยสรางความมนคงและคณภาพชวตทดของประชาชนในวยเกษยณในทก

ระดบรายได เมอประชาชนมความมนคงในชวต สงคมและประเทศกมความมนคงตามมา

3. แบงเบาภาระของรฐบาลและสงคม ในการดแลประชาชนในวยเกษยณ โดยเฉพาะในปจจบน

ทจ านวนประชาชนสงวยจะมมากขนเรอยๆ ตามแนวโนมของประเทศทเขาสสงคมสงวย

4. สงผลดตอระบบเศรษฐกจในภาพรวม เนองจากมเงนออมในระบบเศรษฐกจมากขน

5. การเกด startup หรอ การพฒนาธรกจทเกยวเนองในหวงโซอปทานของระบบ STS เชน

ธรกจทางดาน Financial Technology เปนตน

6. สงผลดตอตลาดทน เพราะกองทนการออม STS จะมเมดเงนจ านวนมากทสามารถน าไป

ลงทนในตลาดทน ชวยกระตนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศและสงเสรมศกยภาพการแข งขนของ

ธรกจในตลาดทน

41

บทท 4 แนวทางการบรหารเงนลงทนของ STS

ในบทน CMA 26 ท าการประมาณเงนบ านาญตอเดอนของประชาชนทกลมรายไดตาง ๆ โดยใช

สมมตฐานการประมาณการเงนตน (บาทตอคนตอป) ทเกบเขาบญชประชาชนจากคาใชจายเพอการ

อปโภคบรโภคดงอธบายในบทท 3 โดยพจารณาสนทรพยสองประเภทในการจดพอรตลงทน ไดแก หน

สามญและตราสารหน CMA 26 ท าการจ าลอง (Simulate) ผลตอบแทนของหนสามญและตราสารหน

โดยใชเทคนค Bootstrapping Simulation จากขอมล SET Total Return Index และ Corporate Bond

Total Return Index โดยเปนขอมลตงแตเดอน กนยายน 2006 ถง พฤษภาคม 2018

การจ าลองขอมลแบบ Bootstrapping คอการสมเลอกกลมตวอยางของขอมลซ าๆ หลายๆ ครง

เพอประมาณการแจกแจงของคาสถตทตองการประมาณ วธ Bootstrapping Simulation สามารถลด

ความเสยงจากการประเมนทผดพลาดเมอเราไมรตวแปรทถกตอง (True parameter) ของการแจกแจง

ของอตราผลตอบแทน Singh (1981) แสดงวาการแจกแจงของขอมลทประมาณจากวธ Nonparametric

bootstrap มความถกตองสงและขอดของการท า Bootstrapping Simulation เมอเทยบกบ Monte Carlo

Simulation คอการใชการแจกแจงความนาจะเปนของอตราผลตอบแทนทเกดขนจรง (Empirical

probability distribution) โดยไมตองตงสมมตฐานวาอตราผลตอบแทนมการการแจกแจงความนาจะเปน

แบบปกต (Normal probability distribution) ซงท าใหผลการศกษาสะทอนความเปนจรงมากขน

CMA 26 ท าการศกษาพอรตลงทน 5 พอรตลงทน ไกแก

1) พอรตลงทนในหนสามญ 100%

2) พอรตลงทนในหนสามญ 75% ตราสารหน 25%

3) พอรตลงทนในหนสามญ 50% ตราสารหน 50%

4) พอรตลงทนในหนสามญ 25% ตราสารหน 75%

5) พอรตลงทนในตราสารหน 100%

42

ภาพท 4.1 แสดงการกระจายตวของอตราผลตอบแทนของพอรตลงทนจาก Bootstrapping

Simulation พบวาพอรตลงทนในหนสามญ 100% มอตราผลตอบแทนเฉลย 11.78% ตอป พอรตลงทน

ในหนสามญ 75% ตราสารหน 25% มอตราผลตอบแทนเฉลย 10.48% ตอป พอรตลงทนในหนสามญ

50% ตราสารหน 50% มอตราผลตอบแทนเฉลย 8.92% ตอป พอรตลงทนในหนสามญ 25% ตราสาร

หน 75% มอตราผลตอบแทนเฉลย 7.09% ตอป และ พอรตลงทนในตราสารหน 100% มอตรา

ผลตอบแทนเฉลย 5.01% ตอป

CMA 26 ท าการจ าลองขอมลเพอศกษาวาพอรตลงทนประเภทตางๆ จะมผลกระทบตอการ

ประมาณจ านวนเงน ณ อาย 60 ป ของประชาชนทกลมรายไดตางๆ และทชวงอายตางๆ อยางไร

43

ภาพท 4.1 กราฟแสดงการกระจายตวของอตราผลตอบแทนของพอรตลงทนจาก Bootstrapping Simulation

พอรตลงทนในหนสามญ 100% พอรตลงทนในหนสามญ 75% ตราสารหน 25%

พอรตลงทนในหนสามญ 50% ตราสารหน 50% พอรตลงทนในหนสามญ 25% ตราสารหน 75%

พอรตลงทนในตราสารหน 100%

44

ภาพท 4.2 กราฟแสดงการกระจายตวของจ านวนเงน ณ อาย 60 ป ของประชาชนทกลมรายได

ตาง ๆ กรณเรมออมตงแตอาย 1 ป โดยลงทนในพอรตทลงทนในหนสามญ 50% และตราสารหน 50%

กลม 20% ท 1 (จนทสด) กลม 20% ท 2

กลม 20% ท 3 กลม 20% ท 4

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) เฉลยรวมทงประเทศ

45

ภาพท 4.2 แสดงกราฟการกระจายตวของจ านวนเงน ณ อาย 60 ป ของประชาชนทกลมรายได

ตาง ๆ กรณเรมออมตงแตอาย 1 ป โดยลงทนในพอรตทลงทนในหนสามญ 50% และตราสารหน 50%

ผลจากการท า Bootstrapping Simulation พบวาประชาชนทมรายไดกลม 20% ท 1 (จนทสด) กลม

20% ท 2 กลม 20% ท 3 กลม 20% ท 4 กลม 20% ท 5 และกลมเฉลยรวมทงประเทศ จะมจ านวนเงน

เฉลย ณ อาย 60 ป เทากบ 1,217,353 บาท 1,988,944 บาท 2,477,630 บาท 2,953,405 บาท

4,429,275 บาท และ 2,599,924 บาท ตามล าดบ

หลงจากไดจ านวนเงน ณ อาย 60 ป แลว CMA 26 ท าการจ าลองขอมลเพอค านวณจ านวน

บ านาญตอเดอนของประชาชนทกลมรายไดตางๆ และทชวงอายตางๆ รวมถงทพอรตลงทนประเภท

ตางๆ โดยมสมมตฐานวาอตราผลตอบแทนชวงหลงอาย 60 ป เทากบ 3% ตอป และประชาชนมอายขย

ถง 75 ป

ภาพท 4.3 แสดงการกระจายตวของจ านวนเงนบ านาญตอเดอน จนถงอาย 75 ป ของประชาชน

ทกลมรายไดตาง ๆ กรณเรมออมตงแตอาย 1 ป โดยลงทนในพอรตทลงทนในหนสามญ 50% และตรา

สารหน 50% ผลจากการท า Bootstrapping Simulation พบวาประชาชนทมรายไดกลม 20% ท 1 (จน

ทสด) กลม 20% ท 2 กลม 20% ท 3 กลม 20% ท 4 กลม 20% ท 5 และกลมเฉลยรวมทงประเทศ จะม

จ านวนเงนบ านาญเฉลยตอเดอน จนถงอาย 75 ป เทากบ 8,385 บาท 13,701 บาท 17,067 บาท

20,345 บาท 30,511 บาท และ 17,910 บาท ตามล าดบ

ตารางท 4.1 สรปจ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป และจ านวนบ านาญเฉลยตอเดอนจนถง อาย 75

ป ในกรณชวงอาย พอรตลงทน และประชาชนทกลมรายไดตางๆ จากการท า Bootstrapping Simulation

พบวา STS ยงใชกบประชาชนอายยงนอย ยงเพมจ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน ในขณะเดยวกนพอรต

ลงทนยงมสดสวนหนสามญทสงขน ยงเพมจ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน จากตารางท 4.1 จะพบวา

ส าหรบประชาชนทมรายได กลม 20% ท 1 (จนทสด) ถาเรมเกบออมผาน STS ทพอรตลงทนหน 100%

ในกรณลงทนทอาย 1 ป จะสามารถมจ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป ถง 6,019,537 บาท และมเงน

บ านาญเฉลยตอเดอน จนถงอาย 75 ป ถง 41,466 บาท ในขณะทถาเรมลงทนทอาย 45 ป จะมจ านวน

46

เงนเฉลย ณ อาย 60 ป ลดลงเหลอเพยง 31,147 บาท และมเงนบ านาญเฉลยตอเดอนจนถงอาย 75 ป

ลดลงเหลอเพยง 215 บาท

ในสวนของผลกระทบจากสดสวนการลงทนในหนสามญพบวาส าหรบประชาชนทมรายได กลม

20% ท 1 (จนทสด) ถาเรมเกบออมผาน STS ทพอรตลงทนหนสามญ 100% ในกรณลงทนทอาย 1 ป

จะสามารถมจ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป ถง 6,019,537 บาท และมเงนบ านาญเฉลยตอเดอน จนถง

อาย 75 ป ถง 41,466 บาท ในขณะทถาลงทนในพอรตลงทนตราสารหน 100% จะมจ านวนเงนเฉลย ณ

อาย 60 ป ลดลงเหลอเพยง 373,503 บาท และมเงนบ านาญเฉลยตอเดอนจนถงอาย 75 ป ลดลงเหลอ

เพยง 2,573 บาท

อยางไรกตาม การเลอกสดสวนการลงทนในหนสามญจ าเปนตองค านงถงความสามารถในการ

รบความเสยงของประชาชน นอกจากนใ นการศกษานพจารณาสนทรพยเพยงแคหนสามญและตราสาร

หน ซงควรมการศกษาเพมเตมถงการลงทนในสนทรพยประเภทอน ๆ ทอาจสามารถเพมอตรา

ผลตอบแทนพอรตลงทน ภายใตความเสยงทประชาชนยอมรบได

47

ภาพท 4.3 กราฟแสดงการกระจายตวของจ านวนเงนบ านาญตอเดอน จนถงอาย 75 ป ของ

ประชาชนทกลมรายไดตาง ๆ กรณเรมออมตงแตอาย 1 ป โดยลงทนในพอรตทลงทนในหนสามญ 50% และตราสารหน 50%

กลม 20% ท 1 (จนทสด) กลม 20% ท 2

กลม 20% ท 3 กลม 20% ท 4

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) เฉลยรวมทงประเทศ

48

ตารางท 4.1 สรปจ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป และจ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน จนถง อาย 75 ป จ าแนกตาม ชวงอาย พอรตลงทน และประชาชนทกลมรายไดตางๆ

อาย 1 ป @ พ.ศ.2562

100%หนสามญ 75%หนสามญ 25%ตราสารหน 50%หนสามญ 50%ตราสารหน 25%หนสามญ 75%ตราสารหน 100%ตราสารหน

กลม 20% ท 1 (จนทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 6,019,537 2,582,683 1,217,353 638,249 373,503

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 41,466 17,791 8,386 4,397 2,573

กลม 20% ท 2 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 9,097,734 4,050,368 1,988,945 1,087,139 661,179

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 62,671 27,901 13,701 7,489 4,555

กลม 20% ท 3 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 11,542,881 5,094,202 2,477,630 1,341,329 808,728

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 79,514 35,092 17,067 9,240 5,571

กลม 20% ท 4 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 14,288,017 6,194,040 2,953,405 1,567,130 927,662

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 98,424 42,668 20,345 10,795 6,390

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 22,348,580 9,498,106 4,429,275 2,297,319 1,331,517

จ านวนบ านาญตอเดอน 153,950 65,429 30,511 15,825 9,172

เฉลยรวมทงประเทศ จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 12,552,369 5,446,455 2,599,924 1,381,397 818,838

จ านวนบ านาญตอเดอน 86,468 37,518 17,910 9,516 5,641

อาย 16 ป @ พ.ศ.2562

100%หนสามญ 75%หนสามญ 25%ตราสารหน 50%หนสามญ 50%ตราสารหน 25%หนสามญ 75%ตราสารหน 100%ตราสารหน

กลม 20% ท 1 (จนทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 1,492,735 762,206 421,701 248,797 156,793

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 10,283 5,251 2,905 1,714 1,080

กลม 20% ท 2 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 2,177,568 1,135,097 642,199 388,106 250,584

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 15,000 7,819 4,424 2,674 1,726

กลม 20% ท 3 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 2,789,584 1,446,755 814,033 489,067 313,921

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 19,216 9,966 5,608 3,369 2,162

กลม 20% ท 4 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 3,519,296 1,806,434 1,005,012 596,500 378,210

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 24,243 12,444 6,923 4,109 2,605

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 5,615,892 2,849,476 1,565,308 916,276 572,824

จ านวนบ านาญตอเดอน 38,686 19,629 10,783 6,312 3,946

เฉลยรวมทงประเทศ จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 3,088,730 1,586,012 882,776 524,229 332,581

จ านวนบ านาญตอเดอน 21,277 10,925 6,081 3,611 2,291

อาย 31 ป @ พ.ศ.2562

100%หนสามญ 75%หนสามญ 25%ตราสารหน 50%หนสามญ 50%ตราสารหน 25%หนสามญ 75%ตราสารหน 100%ตราสารหน

กลม 20% ท 1 (จนทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 251,319 163,794 110,069 76,176 54,556

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 1,731 1,128 758 525 376

กลม 20% ท 2 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 354,802 233,674 158,813 111,222 80,613

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 2,444 1,610 1,094 766 555

กลม 20% ท 3 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 458,180 301,016 204,031 142,482 102,970

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 3,156 2,074 1,405 981 709

กลม 20% ท 4 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 587,403 383,969 258,821 179,680 129,071

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 4,046 2,645 1,783 1,238 889

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 954,038 620,041 415,303 286,356 204,265

จ านวนบ านาญตอเดอน 6,572 4,271 2,861 1,973 1,407

เฉลยรวมทงประเทศ จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 515,262 336,848 227,087 157,672 113,280

จ านวนบ านาญตอเดอน 3,549 2,320 1,564 1,086 780

อาย 45 ป @ พ.ศ.2562

100%หนสามญ 75%หนสามญ 25%ตราสารหน 50%หนสามญ 50%ตราสารหน 25%หนสามญ 75%ตราสารหน 100%ตราสารหน

กลม 20% ท 1 (จนทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 31,147 25,265 20,743 17,151 14,329

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 215 174 143 118 99

กลม 20% ท 2 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 42,739 34,812 28,699 23,828 19,988

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 294 240 198 164 138

กลม 20% ท 3 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 55,576 45,232 37,259 30,909 25,906

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 383 312 257 213 178

กลม 20% ท 4 จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 72,252 58,708 48,278 39,981 33,451

จ านวนบ านาญเฉลยตอเดอน 498 404 333 275 230

กลม 20% ท 5 (รวยทสด) จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 119,194 96,664 79,334 65,565 54,742

จ านวนบ านาญตอเดอน 821 666 547 452 377

เฉลยรวมทงประเทศ จ านวนเงนเฉลย ณ อาย 60 ป 63,360 51,483 42,337 35,062 29,335

จ านวนบ านาญตอเดอน 436 355 292 242 202

พอรตลงทน

พอรตลงทน

พอรตลงทน

พอรตลงทน

49

บทท 5 สภาพแวดลอม เงอนไข และแนวทางในการสนบสนนการใชระบบ STS

เนองจากระบบ STS เปนระบบใหม และมวตถประสงคหลกเพอชวยใหเกดการออมในกลมผม

รายไดนอยทไมอยในระบบการออมตามปกต และไมสามารถท าการออมผานรายไดได เพราะมคาใชจาย

มากกวารายไดทไดรบ ดงนน การทจะด าเนนการตามระบบน จะตองมนใจวาระบบสามารถเขาถง

กลมเปาหมายไดอยางแทจรง และครอบคลมในทกกลมเปาหมาย

ในบทนจะไดวเคราะหและวจารณถงสภาพแวดลอมและเงอนไขตางๆ ในปจจบน ทจะเปนสวน

สงเสรมสนบสนนรวมถงอปสรรคและขอจ ากดตางๆ ในการใชระบบ STS ใหเปนตามวตถประสงค

รวมถงแนวทางการพฒนาสภาพแวดลอม ระบบนเวศนตางๆ และขอพงระวง ในการด าเนนการตาม

ระบบ STS เพอใหประเทศไทยสามารถใชระบบ STS ไดอยางมประสทธภาพ

5.1 สภาพแวดลอมและเงอนไขในปจจบนทสงเสรมสนบสนนการใชระบบ STS

• ในปจจบนวทยาการ Data Science มความกาวหนาอยางมาก สามารถทจะจดการขอมล

ขนาดใหญ (Big data) ไดสะดวก รวดเรว และมความแมนย าสง การบรหารขอมลการใชจายรายบคคล

ในระบบ STS ทมจ านวนครงการท าธรกรรม (transaction) และขอมลจ านวนมาก สามารถจดการไดดวย

ระบบเทคโนโลยปจจบน

• ระบบฐานขอมลภาครฐ ทเชอมโยงกบเลขบตรประชาชน หรอการระบตวบคคล

(Identification) มความพรอมในการรองรบการด าเนนการของระบบ STS ในการด าเนนการรายบคคล

• การเตบโตและกระจายตวอยางรวดเรวของระบบไรเงนสด (cashless system) ในการช าระ

คาสนคาและบรการ เชน การจายเงนผานระบบ PromptPay ระบบ QR Code ของธนาคารตางๆ หรอ

e-Wallet เปนตน ซงระบบไรเงนสดเปนอกชองทางหนงทสามารถน ามาใชรวมกบระบบ STS ในการ

จดเกบขอมลการใชจายรายบคคล

50

• การเขาถงระบบอนเทอรเนตของประชาชนในพนทตางๆ ของประเทศมอยางทวถง ซงใน

ปจจบนรฐบาลไดมการพฒนาระบบอนเทอรเนตความเรวสงครอบคลม 24,700 หมบานครบทวประเทศ

ผานโครงการเนตประชารฐ ซงโครงสรางพนฐานนจะมสวนชวยในการสนบสนนระบบ STS ใหสามารถ

ด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ

• การเขาถงอปกรณสอสาร Smart Phone ของประชาชนเปนไปอยางแพรหลายในทกระดบ

เพราะในปจจบน Smart Phone มราคาไมสง รวมถงมเทคโนโลย Smart Card ทสามารถน ามาเปน

เครองมอชวยในการด าเนนการระบบ STS ได

• ความกาวหนาอยางกาวกระโดดของเทคโนโลย เชน ระบบสารสนเทศ Internet of Things,

Artificial Intelligent และอนๆ จะชวยใหการน าระบบ STS มาใชในอนาคตมประสทธภาพและงายมาก

ขน

5.2 สภาพแวดลอมและเงอนไขในปจจบนทยงเปนอปสรรคในการสนบสนนการใช

ระบบ STS

5.2.1 ดานผขายหรอผใหบรการ (Supplier)

เนองจากกลมเปาหมายของระบบ STS คอ ผมรายไดนอย ซงการใชจายเพอบรโภคของ

กลมเปาหมายจะอยในตลาดทองถน ตลาดชมชน หรอผขายรายยอยทไมมระบบตางๆ รองรบ เชน

ระบบภาษมลคาเพม (VAT) หรอการซอขายผานระบบไรเงนสด การซอขายของกลมเปาหมายผาน

ระบบตลาดแบบนอาจจะท าใหการออมผานระบบ STS ไมมประสทธภาพและไมตรงตามวตถประสงค

ทต งไว

5.2.2 ดานผซอหรอผรบบรการ (Consumer)

ถงแมวาจะมความพรอมของเทคโนโลย และกลมเปาหมายของระบบ STS จะสามารถเขาถง

เทคโนโลยไดงาย แตการทจะใหกลมเปาหมายท าการซอสนคาและบรการผานระบบตางๆ ทจะเปน

เครองมอของ STS เชน PromptPay หรอ Cashless system ยงอาจจะเปนอปสรรคส าคญ เพราะยงม

51

กลมเปาหมายจ านวนมากทยงไมเขาถงเทคโนโลยทน ามาสนบสนนระบบ STS และตองท าการเปลยน

วฒนธรรมในการช าระคาสนคาและบรการ

5.2.3 ดานราคาสนคา

ในการด าเนนการตามระบบ STS นน หากผกตดกบราคาสนคา หมายถงสนคาหรอบรการ

จะตองมราคาทสงขน จะสงผลใหราคาสนคา โดยเฉพาะสนคาพนฐานทมความจ าเปนตอกลมเปาหมายม

ราคาสงขนดวย จะเปนอปสรรคตอการคาครองชพของกลมเปาหมายทจะตองขยบสงขน

5.3 สงทควรค านงถงในการพฒนาระบบ STS

• ระบบการจดเกบเงนออม STS ควรจะจดเกบผานระบบธนาคาร (Banking system) หรอไม

ผานระบบธนาคาร (Non-banking system) โดยอาจจะผานระบบกลางของรฐบาลทจดตงขน

• ระบบควรจะจดเกบเงนออมในการใชจายในทกผลตภณฑ หรอยกเวนในบางผลตภณฑ

เชน สนคาอปโภคบรโภคพนฐาน ซงการยกเวนในบางผลตภณฑจะชวยใหสนคาอปโภคบรโภคพนฐาน

ราคาไมสงขน แตการยกเวนดงกลาวจะท าใหระบบ STS อาจจะไมตรงกลมเปาหมายทมรายไดนอยซง

จะใชจายหลกในสนคาอปโภคบรโภคพนฐาน

• การจดท ากลไกการจดเกบเงนออม STS อาจจะผานระบบภาษมลคาเพม (VAT) หรอ แยก

ออกจาก VAT ซงมขอดขอเสยตางกน หากใช VAT เปนกลไก จะไมครอบคลมทกผลตภณฑเพราะมการ

ยกเวน VAT ในสนคาบางรายการ และการเกบ VAT นนเปนระบบภาษ หากน ามาใชในการออม อาจจะ

ไมตรงวตถประสงคและอาจจะมการสอสารตอประชาชนผดพลาด หากมการจดท ากลไกใหมแยกมา

ตางหากจะมขอดในการชดเจนวาจดเกบเพอการออม แตตองมการพฒนาระบบทจะเปนกลไกขนมาใหม

• อตราการจดเกบเงนออม STS ควรแบงตามชวงอาย เชน อาย 1-14 ป 15-64 ป และ 65 ป

ขนไปหรอไม หรอควรจะจดเกบในอตราทเทากนตลอดชวงอาย

52

5.4 แนวทางในการสนบสนนการใชระบบ STS

เพอใหการด าเนนการตามระบบ STS สามารถครอบคลมถงกลมเปาหมายและเปนไปอยางม

ประสทธภาพ มความจ าเปนทรฐจะตองมนโยบายและแนวทางทจะชวยสงเสรมหรอสนบสนนการใช

ระบบ STS ในกลมเปาหมาย ซงอาจสามารถด าเนนการตามแนวทางดงตอไปน

5.4.1 การสรางแรงจงใจใหผขายเขารวมระบบ STS

รฐตองมนโยบายในการสรางแรงจงใจใหผขายสนคาหรอบรการโดยเฉพาะผขายรายยอยใน

ตลาดทองถนหรอตลาดชมชน โดยใหผซอสามารถช าระเงนผานระบบทจะเปนเครองมอของ STS ซง

อาจจะเปนการรวมมอกบสถาบนทางการเงนในการวางระบบแบบไมมคาใชจายใหแกผขายรายยอย

5.4.2 การสรางแรงจงใจใหผซอเขารวมระบบ STS

ตองมนโยบายในการสรางแรงจงใจใหผซอโดยเฉพาะกลมเปาหมาย ใหช าระเงนผานระบบทจะเปนเครองมอของ STS เชน

• การสมทบเงนออมแกกลมเปาหมายในระยะเรมตน เพอชกจงกลมเปาหมายเขาสระบบ

STS

• การใหผออมสามารถตรวจสอบ (monitor) เงนออมจากระบบ STS ของตนเองไดผาน

application หรอระบบออนไลนตางๆ ไดตลอดเวลา ซงจะชวยกระตนใหเกดการออมสงขน

• การจายผลตอบแทนแกผออมในรปแบบการปนผล จากผลประโยชนทรฐน าเงนออมไป

ลงทน

• การจายคนเงนออมแกผออมผานระบบ STS (Redemption) เปนระยะๆ เพอใหผออมเหน

ผลประโยชนตอการออมในระยะสน

• การจายคนเงนออมเมอครบอายการจดเกบควรจายคนเปนบ านาญ และสามารถตกทอดส

ผรบมรดกได

53

5.4.3 การสรางความเชอมนในระบบ STS

รฐบาลตองมกลไกก ากบดแลทชวยใหการด าเนนการมความโปรงใส ประชาชนมความเชอมนวา

มความปลอดภยในทรพยสน และไดรบผลตอบแทนหลงเกษยณตามแผน เชน มส านกงานประกนรายได

หลงวยเกษยณ (ตามทเสนอในบททท 3) มาก ากบดแล ซงในขอน รฐบาลมความพรอมและประสบการณ

ในการบรหารกองทนลกษณะเดยวกน เชน ประกนสงคม หรอ กบข. เปนตน จงนาจะด าเนนการไดไม

ยากนก

5.4.4 การใชประโยชนจากขอมล

ในระบบ STS จะท าใหเกดการรวบรวมขอมลปรมาณมากทางเศรษฐศาสตร ซงขอมลเหลานจะ

เปนประโยชนตอภาครฐในการน าใชในการก าหนดนโยบาย แผนกลยทธ และแผนงบประมาณ ในขณะท

ภาคเอกชนสามารถน าขอมลมาใชในการพฒนากลยทธทางธรกจ สรางธรกจตอเนอง หรอ Start-up ได

แตทงนขอมลทรวบรวมในระบบ STS เปนขอมลสวนบคคล ตองค านงถงความปลอดภยของขอมลเพอ

ไมใหเกดการละเมดสทธสวนบคคล ดงนน ตองมระบบการจดการขอมล Big data อยางมประสทธภาพ

โปรงใส ในขณะทม Data analytics ทเปน Open data เพอสามารถน าไปใชประโยชนทงในภาครฐและ

เอกชน

54

บรรณานกรม

กนกวรรณ มะโนรมย. คณะศลปศาสตร. มหาวทยาลยอบลราชธาน. (2559). “อสานบรโภค” เฟอรนเจอร เครองเรอน และเครองมอการเกษตร. สบคนจาก https://www.tcijthai.com/news/2016/06/article/6248

ดร.ศภวฒ สายเชอ คอลมนเศรษฐกจตองร หนงสอพมพประชาชาตธรกจ วนท 04 พฤษภาคม พ.ศ. 2552 ปท 32 ฉบบท 4102

ดร.อนชต อนชตานกล (2560) กาวขามกบดก 6 ดานส Digital Economy แกโจทย “แก เจบ จน คนนอย ดอยศกษา เหลอมล าสง” สบคนจาก https://thaipublica.org/2017/12/digital-econimy-26-12-2560/

ณภชศา ธาราชวน,ธงชย ศรวรรธนะ. (2558) ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการออมเงนสวนบคคลเพอการเกษยณ. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร: ม.ป.ท.

ทรงชย ทองปาน (2556) “ขอถกเถยงตอขอเสนอของโจนาทานรกสวาดวยกระบวนการเปลยนผานของภาคเกษตรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต: กรณศกษาการท าสวนยาง ของชาวนาลมน าหวยคอง” วารสารสงคมลมน าโขง 9 (3): 77-100

ระบบการออมเพอการเกษยณตามหลกสากล. (2556). สบคนจาก https://www.gpf.or.th/thai2013/about/pension-type.asp

เศรษฐกจโลก. “สวเดน จอสงคมไรเงนสด”, หนงสอพมพกรงเทพธรกจ. (4 พฤษภาคม 2561)

ส านกงานสถตแหงชาต. สรปผลการส ารวจภาวะการท างานของประชากร (เดอนมกราคม พ.ศ. 2560). (2560). สบคนจาก http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/lfs60/reportJan.pdf

Arvind Gupta and Philip Auerswald. (8 November 2017). How India is moving toward a Digital-first Economy (ออนไลน) สบคนจาก https://hbr.org/2017/11/how-india-is-moving-toward-a-digital-first-economy

Grey, A. (21 September 2017). Sweden is on its way to becoming a cashless society. Retrieved from https://www.weforum.org/agenda/2017/09/sweden-becoming-cashless-society/

Homburg, S. (2000). Compulsory savings in the welfare state. Journal of Public Economics, 77(2), 233–239.

55

Maynard Keynes, John. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money.

Ulrich Zachau. (2016). แนวคดส าหรบประเทศไทยในการเขาสยคดจตอล. สบคนจาก http://blogs.worldbank.org/eastasiapacific/th/node/3323

56

คณะท างานฝายวชาการ

หลกสตรผบรหารระดบสง สถาบนวทยาการตลาดทน รนท 26

1. ดร.สทธาภา อมรววฒน

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท เอสซบ อบาคส จ ากด

2. ดร.กตพงค พรอมวงค

เลขาธการ

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

3. ศ. ดร.ก าพล ปญญาโกเมศ

รองอธการบดฝายวจยและบรการวชาการ

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

4. คณชยวฒน โควาวสารช

ประธานเจาหนาทบรหาร และกรรมการผจดการใหญ

บรษท บางจาก คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน)

5. ดร.ฐตาภา สมตนนท

รองผอ านวยการ

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

6. ดร.ฐตมา โอภาสวงการ

กรรมการผจดการ

บรษท แบรนดเอเชย จ ากด

57

7. คณปยาภรณ ครองจนทร

ผอ านวยการอาวโส หวหนาฝายพฒนาความรผลงทนและดแลฝายพฒนาความรผประกอบการ

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

8. ดร.พมพเพญ ลดพล

รองผอ านวยการส านกงานบรหารหนสาธารณะ

กระทรวงการคลง

9. คณแพตรเซย มงคลวนช

รองอธบดกรมสรรพากร

กระทรวงการคลง

10. คณภทรมน พธพนธ

ผอ านวยการ หวหนาฝายสรรหาบรษทจดทะเบยน เอม เอ ไอ

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

11. คณวระ วฒคงศรกล

รองกรรมการผจดการอาวโส ผบรหารสายงานจดการลงทน

บรษทหลกทรพยจดการกองทน กรงไทย จ ากด (มหาชน)

12. ศ. ดร.ศภชย ปทมนากล

รองอธการบด ฝายวจยและการถายทอดเทคโนโลย

มหาวทยาลยขอนแกน

13. คณสมเกยรต ศลวฒนาวงศ

ประธานเจาหนาทบรหารและรองประธานกรรมการบรหาร

บรษท สโตนเฮนจ อนเตอร จ ากด

14. คณสวทย ธรณนทรพานช

รองเลขาธการ

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

58

15. ดร.อมพร แสงมณ

ผอ านวยการอาวโส ฝายบรหารเงนส ารอง สายตลาดการเงน

ธนาคารแหงประเทศไทย

หมายเหต: ขอขอบคณ คณภาสพงศ อารรกษ และคณนรชย รงสวจตรประภา ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) ผประมวลขอมลทเกยวของในการประมาณการ การเขาถง cashless ของประชากรกลมตางๆ และการออกแบบ process ของ STS

59

รายนามนกศกษา

หลกสตรผบรหารระดบสง สถาบนวทยาการตลาดทน รนท 26

1. คณกนกนช จนดาโชตสร

กรรมการผจดการใหญ

บรษท เบส ท.เจ.กรป จ ากด

2. คณกฤษณพร ฟ งเกยรต

ประธานกรรมการบรหาร

บรษท สขมวท ฮอนดา ออโตโมบล จ ากด

3. พล.อ. กฤษณะ บวรรตนารกษ

ทปรกษาพเศษ

ส านกงานปลดกระทรวงกลาโหม

4. คณกานต อรรถธรรมสนทร

กรรมการผอ านวยการสายงานธรกจและการตลาด

บรษทหลกทรพย แลนด แอนด เฮาส จ ากด (มหาชน)

5. ดร.กตพงค พรอมวงค

เลขาธการ

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

6. คณเกรก วงศารยวานช

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท ดสโตน คอรปอเรชน จ ากด

60

7. ศ. ดร.ก าพล ปญญาโกเมศ

รองอธการบดฝายวจยและบรการวชาการ

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

8. พล.ต.ต. หญง ขวญตา เจษฎานนท

ผบงคบการอ านวยการ

กองบญชาการต ารวจทองเทยว ส านกงานต ารวจแหงชาต

9. คณไขศร อทยวรรณ

ทนายความทปรกษา/กรรมการบรหาร/หนสวน

กลมบรษท เดอะ ลจสท

10. คณจกรชย บญยะวตร

กรรมการผจดการ

บรษท แฟมมล โนฮาว จ ากด (มนน ชาแนล)

11. วาท ร.อ. จตร ศรธรานนท

รองประธานกรรมการ

หอการคาไทย

12. คณจรศกด เยาววชสกล

กรรมการผจดการใหญ

บรษท ขนสง จ ากด

13. คณจราพร ขาวสวสด

รองกรรมการผจดการใหญ หนวยธรกจน ามน

บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน)

14. คณชนฐพงศ ศรวเศษ

ปลดเมองพทยา

เมองพทยา

61

15. ดร.ชชชม อรรฆภญญ

รองอธบดอยการ ส านกงานตางประเทศ

ส านกงานอยการสงสด

16. คณชยณรงค กจฉปานนท

ผจดการ

กองทนเงนใหกยมเพอการศกษา

17. คณชยวฒน โควาวสารช

ประธานเจาหนาทบรหาร และกรรมการผจดการใหญ

บรษท บางจาก คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน)

18. คณชาญชย ชยประสทธ

หนสวนบรษท

บรษท ไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส เอบเอเอส จ ากด

19. คณชาตชาย โฆษะวสทธ

ประธานกรรมการบรหาร

โฆษะกรป

20. พล.อ. ดร.ไชยอนนต จนทคณานรกษ

ทปรกษา

สถาบนวชาการปองกนประเทศ

21. ดร.ฐตาภา สมตนนท

รองผอ านวยการ

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

62

22. ดร.ฐตมา โอภาสวงการ

กรรมการผจดการ

บรษท แบรนดเอเชย จ ากด

23. เรอโท ณฏฐกรณ ส าราญ

รองประธานเจาหนาทบรหารสายงานการบรหารเรอ

บรษท พรมา มารน จ ากด (มหาชน)

24. คณดวงกมล ทรงวฒวชย

ประธานกรรมการบรหาร

กลมบรษท จเทค คอรปอเรชน

25. คณดวงกมล เวปลละ วาเกนเซน

กรรมการบรหาร

บรษท เอชดบเบลย เทรดดง จ ากด

26. คณดวงกมล เศรษฐธนง

รองกรรมการผจดการใหญ สายงานการเงนและบญช

บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จ ากด (มหาชน)

27. คณธนวงษ อารรชชกล

กรรมการผจดการใหญ

บรษท เอสซจ แพคเกจจง จ ากด (มหาชน)

28. คณธต โตววฒน

กรรมการผจดการใหญ

บรษท ธรรมสรณ จ ากด

29. คณธร วรรณเมธ

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท บานชายทะเลพรอพเพอรต จ ากด

63

30. คณนงลกษณ วระเมธกล

ประธานกรรมการ

บรษท เอม. ไทยอนดสเทรยล จ ากด

31. นพ.นพรตน พานทองวรยะกล

รองผอ านวยการ

โรงพยาบาลบเอนเอช

32. คณนภารตน ศรวรรณวทย

ประธานเจาหนาทบรหารการเงน

บรษท เซนทรลพฒนา จ ากด (มหาชน)

33. คณนจรนทร จนทรพรายศร

ประธานศาลอทธรณภาค 7

ศาลอทธรณภาค 7

34. ดร.บสบง เลศรงษ

ประธานกรรมการบรหาร

บรษท บวบสบง จ ากด

35. คณบรนทร เหมทต

กรรมการผจดการ

บรษท คธ แอนด คน คอมมวนเคชน แอนด คอนซลแตนท จ ากด

36. คณปยจต รกอรยะพงศ

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท เซปเป จ ากด (มหาชน)

37. คณปยาภรณ ครองจนทร

ผอ านวยการอาวโส หวหนาฝายพฒนาความรผลงทนและดแลฝายพฒนาความรผประกอบการ

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

64

38. ดร.พรชย ฐระเวช

ทปรกษาดานเศรษฐกจการเงน ส านกงานเศรษฐกจการคลง

กระทรวงการคลง

39. ดร.พศน สบทรพยอนนต

ประธานกรรมการ

บรษท เพรสซเดนท โกลบอล เมดคอล จ ากด

40. พล.ร.อ. พชระ พมพเชฏฐ

ทปรกษาพเศษกองทพเรอ

กองทพเรอ

41. คณพฒนพร ไตรพพฒน

ผอ านวยการ ฝายก ากบธรกจตวกลาง

ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

42. คณพชต จนทรเสรกล

กรรมการผจดการ

บรษท กรงไทยคารเรนท แอนด ลส จ ากด (มหาชน)

43. คณพมพชนก วอนขอพร

ผอ านวยการส านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคา

กระทรวงพาณชย

44. ดร.พมพเพญ ลดพล

รองผอ านวยการส านกงานบรหารหนสาธารณะ

กระทรวงการคลง

45. คณพสษฐ ประกจวรพงษ

รองประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท พเอมจ คอรปอเรชน จ ากด

65

46. คณเพยรชย ถาวรรตน

ประธานกรรมการ

บรษท พซทบ จ ากด

47. คณแพตรเซย มงคลวนช

รองอธบดกรมสรรพากร

กระทรวงการคลง

48. คณภทรมน พธพนธ

ผอ านวยการ หวหนาฝายสรรหาบรษทจดทะเบยน เอม เอ ไอ

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

49. คณภากร บรณกล

กรรมการ

บรษทหลกทรพย เจพมอรแกน (ประเทศไทย) จ ากด

50. คณภาณทด แนวจนทร

กรรมการผจดการ สายงานอสงหาฯ

บรษท อเอมซ จ ากด (มหาชน)

51. พล.ต.ท. มน เมฆหมอก

ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต

ส านกงานต ารวจแหงชาต

52. คณมยยารตน ฉนทเรองวณชย

ทปรกษา

บรษท บลทแลนด จ ากด (มหาชน)

53. คณมาวร สมะโรจน

รองกรรมการผจดการ

บรษท ซสโก จ ากด (มหาชน)

66

55. คณราเมศ พรหมเยน

ผอ านวยการ

สถาบนพพธภณฑการเรยนรแหงชาต ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน)

56. คณวรวฒ กาญจนกล

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท ดบบลวเฮาส จ ากด

57. คณวรน อทธโรจนกล

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท เรดสน แมนแฟคเจอรง จ ากด

58. ทพ.วฒนา ชยวฒน

กรรมการผจดการ

บรษท แอลดซ เดนทล จ ากด (มหาชน)

59. คณวลยา ด าเนนชาญวนชย

ประธานกรรมการบรหาร

บรษท แอดวานซ ไลฟ ประกนชวต จ ากด (มหาชน)

60. คณวชน ศรสวสด

ประธานเจาหนาทบรหาร สายงานการตลาด

บรษท เวรคพอยท เอนเทอรเทนเมนท จ ากด (มหาชน)

61. คณวเชยร หาญประวณ

กรรมการผจดการ

บรษท วสเซน แอนด โค จ ากด

62. คณวรช มรกตกาล

ผชวยกรรมการผจดการใหญ วาณชธนกจ

ธนาคารซไอเอมบ ไทย จ ากด (มหาชน)

67

63. คณววรรยา ศรมงคลเกษม

รองกรรมการผจดการ

บรษท จเอฟพท จ ากด (มหาชน)

64. คณวรยทธ ลอทองพานชย

กรรมการผจดการ

บรษท วงค วงค โปรดกชน จ ากด

65. คณวระ วฒคงศรกล

รองกรรมการผจดการอาวโส ผบรหารสายงานจดการลงทน

บรษทหลกทรพยจดการกองทน กรงไทย จ ากด (มหาชน)

66. คณศภชย จงศภวศาลกจ

รองกรรมการผจดการใหญ

บรษท ทพยประกนชวต จ ากด (มหาชน)

67. ศ. ดร.ศภชย ปทมนากล

รองอธการบด ฝายวจยและการถายทอดเทคโนโลย

มหาวทยาลยขอนแกน

68. คณศภโชค ศภบณฑต

กรรมการผจดการ หวหนาฝายวานชธนกจ

บรษทหลกทรพย ภทร จ ากด (มหาชน)

69. คณศภรานนท ตนวรช

ทปรกษา

บรษท บทเอส กรป โฮลดงส จ ากด (มหาชน)

70. คณสมเกยรต เมสนธสวรรณ

รองกรรมการผจดการใหญพฒนาธรกจและกลยทธองคกร

บรษท โกลบอล เพาเวอร ซนเนอรย จ ากด (มหาชน)

68

71. คณสมเกยรต ศลวฒนาวงศ

ประธานเจาหนาทบรหารและรองประธานกรรมการบรหาร

บรษท สโตนเฮนจ อนเตอร จ ากด

72. คณสมพงษ ชนกตญานนท

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท บสซเนสอะไลเมนท จ ากด (มหาชน)

73. คณสรณ วองวฒนโรจน

กรรมการผจดการ

บรษท สรพลไฟนเนสท จ ากด

74. ดร.สหศกด อารราชการณย

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท ลานนารซอรสเซส จ ากด (มหาชน)

75. คณสชาต มโนมยางกร

กรรมการผจดการหนวยธรกจ Data Center

บรษท เพาเวอรเมตค จ ากด

76. คณสดธดา จระพฒนสกล

ประธานเจาหนาทบรหารรวม

บรษทหลกทรพย เมยแบงก กมเอง (ประเทศไทย) จ ากด (มหาชน)

77 ดร.สทธาภา อมรววฒน

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท เอสซบ อบาคส จ ากด

78. ดร.สธ ตนตวณชชานนท

กรรมการ กรรมการบรหาร ประธานเจาหนาทการเงน

บรษท เพาเวอรไลน เอนจเนยรง จ ากด (มหาชน)

69

79. คณสนทร เดนธรรม

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท ฮวแมนกา จ ากด (มหาชน)

80. คณสนทร จรรโลงบตร

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท เทคโนเมดคล จ ากด (มหาชน)

81. คณสมตร เพชราภรชต

กรรมการผจดการใหญ

บรษท ชยรชการ (กรงเทพ) จ ากด

82. ดร.สรยา พลวรลกษณ

กรรมการผจดการ

บรษท เมเจอร ดเวลลอปเมนท จ ากด (มหาชน)

83. คณสวรรณา แสงอรณศร

ผอ านวยการ

ส านกงานจดการทรพยสนของสภากาชาดไทย

84. คณสวทย ธรณนทรพานช

รองเลขาธการ

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

85. พล.อ. หสพงศ ยวนวรรธนะ

รองผบญชาการทหารสงสด

กองบญชาการกองทพไทย

86. คณองอาจ กตตคณชย

ประธานกรรมการ

บรษท ซนสวท จ ากด (มหาชน)

70

87. คณอโณทย บญยะลพรรณ

กรรมการบรหาร

บรษท เอม.ท.อาร.แอสเสท แมนเนเจอร จ ากด

88. คณอดศร พฤกษพฒนรกษ

ประธานเจาหนาทบรหาร

บรษท อตลไทยอตสาหกรรม จ ากด

89. คณอนรกษ ทศรตน

อธบดกรมการจดหางาน

กระทรวงแรงงาน

90. คณอฐพล จรวฒนจรรยา

รองผวาการ (ปฏบตการ 2)

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

91. ดร.อญชลน พรรณนภา

ประธาน

บรษท ทควเอม อนชวรรนสโบรคเกอร จ ากด

92. ดร.อมพร แสงมณ

ผอ านวยการอาวโส ฝายบรหารเงนส ารอง สายตลาดการเงน

ธนาคารแหงประเทศไทย

93. ดร.เอกพงษ ตงศรสงวน

ประธานเจาหนาทฝายการเงน

บรษท เจดบเบลยด อนโฟโลจสตกส จ ากด (มหาชน)

94. คณไอรดา เหลองวไล

รองผอ านวยการ

ส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน)