Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
สารบญ
คำนำผเขยน (10)
คำนำสำนกพมพ (12)
บทท 1ฟคะโบรสไตล โยคะนวคออะไร 1
นวมอของคนเราชางนาทง 2
นวคอ “สมองทสอง” ของเรา 14
พลงมหศจรรยของนวมอ 20
การถอกำเนดของ “โยคะนวมอ”
ททำใหคณกลบมาแขงแรงและสดใสอกครง 26
บทท 2ใชประโยชนจากพลงมหศจรรยของมอ โยคะนว ปฏบต! 31
ขยบเพยงแคนวแตไดผลเทากบการฝกทาโยคะปกต 32
วธฝกโยคะนวพนฐาน 36
COLUMN 1 ฝกโยคะนวใหไดผลยงขน
ดวยการหายใจแบบตนเถยน 41
เอาชนะอาการไมพงประสงคดวยนวมอ
และสมาธแหงโยคะนว 46
หนาหายบวม ผวพรรณดขน 48
บรรเทาอาการบาปวดตง และกระชบหนาอก 52
แกปญหาอาการนอนไมหลบ มสมาธและความจำดขน 56
รสกไมสบายเพราะความเครยด และมอาการทองผก 60
ขาบวม ปวดเมอยเขา 64
COLUMN 2 เหตผล 8 ขอทไมวาคณจะเปนใคร
งานยงแคไหน กสามารถฝกโยคะนวไดอยางตอเนอง 68
บทท 3กระตนสมองอกนด เพมชวตชวาอกหนอย โยคะนวสารพดประโยชน 71
โยคะนวพนฐานประยกต 72
กระชบทองแขน 74
กระตนการทำงานของสมอง 78
นวเรยวสวย 82
เพมสมาธ 86
คลายอารมณหงดหงด 90
COLUMN 3 ฝกอยางตอเนองดวยการใชเทคนค
โยคะนวทละนด ฝกเมอไหรกได ฝกทไหนกได 94
บทท 4 สวยดวยโยคะนวเทา 97
เทาคอ “หวใจทสอง” ความลบอยทสวนเวาใตฝาเทา
และโครงสรางสวนเวาทงสาม 98
เดนดวยทวงทาทสวยงามและมนคง 104
กาวยางอยางออนยาว 108
ดแลสวนเวาใตฝาเทาเพอบคลกทสงางาม 112
COLUMN 4 ผอนคลายสบายอารมณในอางอาบนำ
ชวงเวลาสำหรบโยคะนว 116
บทท 5สรางสมพนธภาพกบจกรวาลอนยงใหญ ดงดดความสขคนสรางกายและจตใจ 119
มาตรวดสขภาพทสมบรณคอรางกาย
ทเลอดลมไหลเวยนด & รางกายมความคดงอนอย 120
รบพลงจากธรรมชาตมาเตมพลงชวต 124
บทท 6 บทสมภาษณประสบการณสขภาพดของผสงวย เหมอนไดกลบมาสาวอกครง 129
ประสบการณการฝกโยคะนว เคส 1
หลบสบายโดยไมตองพงยา 130
ประสบการณการฝกโยคะนว เคส 2
ยมไดเสมอดวยการกระตนการทำงานของสมอง 134
ประสบการณการฝกโยคะนว เคส 3
หมนเปดฝาขวดนำพลาสตกเองไดแลว 138
ประสบการณการฝกโยคะนว เคส 4
รตวอกทอาการปวดหลงปวดไหลกหายไปแลว 142
บทสงทาย 146
เกยวกบผเขยน 150
ถามโยคะแบบงาย ๆ ทฝกเมอไหรกได ไมตองลกขนมา เปลยนชดสำหรบเลนโยคะ ไมตองมเสอโยคะใหวนวายกคงจะด... และแลวในป 2004 กมหนงสอ “โยคะนว” ทดฉนคดคนเพอตอบโจทย ของผเรยนเลมนออกมา
โยคะทใชเพยงนวมอทงสองขางนไดรบความสนใจจากทง นตยสาร วทยและโทรทศนมากอนแลว ครงนดฉนจงกาวไป อกขนดวยการรวบรวมเรองราวโยคะนวมาเรยบเรยงใหเขาใจงายขน และไดเพมโยคะนวเทาเขามาดวย ดฉนเชอวาเพยงอานเลมนแลว ลองทำตาม ไมวาใครกจะมสขภาพแขงแรงและกระปรกระเปราได
บางคนอาจจะสงสยวา โยคะทขยบแคนวจะไดผลหรอ ในเลมมภาพทาโยคะทวไปเปรยบเทยบใหดคะ
เวลาฝกโยคะนวจะเกดความรสกอนผาว ๆ ทปลายนวและ บรเวณบาทงสองขาง โยคะนวในแบบฉบบฟคะโบรจะชวยกระตน กระบวนการเผาผลาญและการไหลเวยนโลหตภายในรางกายได เปนอยางมาก
ลองหยบหนงสอเลมนกลบบานไปดวยแลวกาวเขาสโลกแหง โยคะนวทคณไมเคยรจก เพอสรางประสบการณตรงดวยตวเอง หวงเปนอยางยงวาผอานทกทานจะทราบดวยตนเองวาโยคะนว ทวานดอยางไร
มายม ฟคะโบร
คำนำผเขยน
โยคะเปนการบรหารรางกายทเคยฝกทกวน ฝกบางหยดบาง และบางชวงกหยดยาวววว จนเรมรสกปวดเมอย กลามเนอตง เคลอนไหวไมสะดวก กจะรตววาตองแบงเวลาใหโยคะอกครง เพราะเราไดพสจนแลววา...
โยคะชวยเพมความยดหยน ทำใหเคลอนไหวไดสะดวกโยคะชวยยดกลามเนอ เอน จงลดอาการปวดคอ ไหล
หลง รวมถงขอตอตาง ๆ โยคะชวยเรองการหายใจ ทำใหรางกายไดรบออกซเจนมากขน
ระบบไหลเวยนเลอดดขน และทงหมดนสงผลใหนอนหลบไดด หลบลก หลบยาว รางกายจงแขงแรง ออนเยาวกวาวยเสมอ
และเชอหรอไมวา มโยคะทไชเวลาฝกเพยงครงละ 2 - 3 นาท ทำไดทกท ทกเวลา แตใหผลเหมอนการฝกโยคะทวไป อยางครบถวนจนนาประหลาดใจ เมอคนหาขอมลจงพบวา นวมจดทเชอมโยงสมพนธกบสวนตาง ๆ ของรางกาย นนทำให คณมายม ฟคะโบร ครสอนโยคะผ เชยวชาญ และผกอตง โรงเรยนสอนโยคะชอดงในญปน คดคนโยคะนวขน และไดรบ การยอมรบอยางรวดเรว
ทางเลอกด ๆ อยในหนงสอเลมนแลวคะ อานแลวลองขยบ นวตาม ทงสนก และไดประโยชนทงกบรางกาย จตใจ และ สมองทเดยว
พฤษภาคม 2562
คำนำสำนกพมพ
บทท 1
ฟคะโบรสไตลโยคะนวคออะไร
2 โยคะนว
นวมอของคนเราชางนาทง
เดกทารกกำมอแนนมาตงแตแรกเกด เมออายครบ
หนงเดอน นวมอจงคอย ๆ คลายออก ถาเราลองใชนวแหย
มอนอย ๆ นนจะควาหมบ กำนวเราแนนโดยไมตองมใคร
บอกเลย
เมอเกดปฏกรยาเชนนขน เราจงเหนเดกถอของเลน
ชนเลก ๆ ทเขยาแลวมเสยงกรงกรง หรอไมกยนมอมาขางหนา
แลวมองดมอตวเองดวยความสนอกสนใจ
ผานไปราวสบเดอน เดกทารกจะหยบของชนเลก ๆ ดวย
นวชและนวโปงได ยนมอควาของใสปากไดเอง ผปกครอง
ตองคอยระมดระวง ปลอยใหคลาดสายตาไมไดเลยทเดยว
พฒนาการของมอและนวมอเปนมาตรวดความเจรญ
เตบโตสวยเดกเลกตอไป
3มายม ฟคะโบร
หยบ
กำ
4 โยคะนว
ผก
พบ
5มายม ฟคะโบร
ตอนเรยนอนบาล เราภมใจมากทผกผาหอกลองขาว
เองได เมอเรมพบกระดาษเปนกพบแลวพบอกอยอยางนน
ไมยอมเลก
โบบางแบบทฝกฝนจนผกเปน ถาใหอธบายวธผก
เปนคำพดนนยากมาก แตมอกจำขนตอนการผกไดด ทำไม
ถงเปนอยางนน...นนเปนเพราะสมองสามารถจดจำสงทเรยนร
ดวยมอไดดเปนพเศษนนเอง
เมอเราขยบมอทำนนทำนมากขน สมองกจะขยบดวย
เปนการกระตนการทำงานของสมอง
6 โยคะนว
เวลาเดกตดกระดม สองตาตองมองทกระดมและรงดม
เพอพากระดมผานรงดมดวยความตงใจ แตเมอโตจะตด
กระดมโดยไมตองมองเลยกยงได เหมอนกบวามตาอยท
นวมออยางไรอยางนน
มอของเราขยบเขยอนเคลอนไหวอยทงวนตงแตเชา
จนคำ บบ จบ พบ ถอ บด โยน ดน...ตวอกษรคนจทม
สวนประกอบทหมายถง “มอ” เปนตวอกษรทเกยวของกบ
อากปกรยาทใชมอและนว เฉพาะในกลมตวอกษรคนจทเรยกวา
“โจโยคนจ” (ตวคนจทใชทวไป) กมมากถง 86 ตวแลว และ
กรยาทใชมอและนวไมไดแสดงดวยตวอกษรทมสวนประกอบ
คนจทหมายถง “มอ” เทานน เพราะมอของคนเราสามารถ
เคลอนไหวไปไดสารพด เปนอวยวะทแสนขยนขนแขง!
7มายม ฟคะโบร
หมน
ตดกระดม
8 โยคะนว
เขยน
เปด
9มายม ฟคะโบร
จดหมายทเปนการเปนงานเราพมพดวยคอมพวเตอร
แตจดหมายจากใจหรอการดสงความสขทกทายในโอกาส
พเศษเราเลอกทจะเขยนดวยมอ ถอยคำทเขยนดวยลายมอ
เปนสงแสดงตวตนของคนคนนนโดยเฉพาะ ความรสกนกคด
ทซอนลกในจตใจคอมพวเตอรไมอาจพมพออกมาได แต
ลายมอสอได
เมอตองการจดจำอะไรสกอยาง เชน คำศพทภาษา
องกฤษ ปในประวตศาสตร หรอสมการเคมนน ไมสามารถ
จดจำไดเพยงแค “ด” และ “อาน” ถาจะจำใหไดขนใจตองเขยน
เพราะสมองเชอมโยงกบมอท “เขยน” ดวย
วากนวา เวลาคดอะไรอยในหวแลวลงมอเขยนความคด
นนออกมา กจะเทากบเราได “คดดวยมอ” สมองจะถกกระตน
ใหเกดความคดสรางสรรคมากขน
10 โยคะนว
มอไมเพยงแตขยบเขยอนเคลอนไหวนวแตละนวดวย
ความละเอยดลออและซบซอนเทานน มอยงทำงานเปนทม
รวมกบสมองอกดวย
รอน เยน แขง นม สาก ลน เจบ ขยะแขยง
ความรสกตาง ๆ ตออณหภม คณลกษณะเหลานถกสงตอไป
ยงสมองและเกดการรบรเพราะมอสมผส
ความรสกอบอนในยามจงมอคนใกลชด ใชมอลบ
สตวเลยงแลวรสกผอนคลายสบายใจ ความรสกเมอไดสมผส
สายลมโชยแผว ยามทไดสมผสเปลอกไมทมอายยนตนมา
อยางยาวนาน...ความรสกผานการสมผสดวยมอนนชางม
มากมายเหลอเกน
11มายม ฟคะโบร
รอน!
ฟ ๆ นม ๆ
12 โยคะนว
จบสมผสเพออานการเคลอนไหวของนวมอ
จบสมผสเพออาน
อกษรเบรลล
13มายม ฟคะโบร
การเรยงตวของจดนน ๆ เลก ๆ (อกษรเบรลลสำหรบ
ผพการทางสายตา) เมอลองใชปลายนวสมผสจงรความหมาย
ลองนกถงเรองราวของ เฮเลน เคลเลอร 1 ผพการซำซอน
ทงความสามารถในการมองเหนและการไดยน กบแอนน
ซลลแวน 2 ครพเศษทจางมาสอนทบาน ครแอนนงทบอนำ
วกนำใสมอเฮเลนแลวใชปลายนววาดไปบนฝามอเพอเขยน
คำวา “water” ซำ ๆ หลายครง เปนการสรางความสมพนธ
ระหวางสงนนกบชอเรยกของมน นเปนตวอยางทชวยใหเรา
เขาใจความสามารถทนาทงของมอและความสมพนธระหวาง
มอกบสมองไดดทสดเลยทเดยว
1 เฮเลน เคลเลอร (Helen Adams Keller ค.ศ. 1880 - ค.ศ.1968) นกเขยน
และนกมนษยธรรมชาวอเมรกน เปนผพการซำซอนตงแตอาย 19 เดอนจากอาการเจบปวย
รนแรง
2 โจแอนนา ซลลแวน (Johanna Mansfield Sullivan Macy ค.ศ. 1866 - ค.ศ.
1936) ครชาวอเมรกนทรจกกนดในฐานะผสอนและสหายตลอดชวตของเฮเลน เคลเลอร
14 โยคะนว
นวคอ “สมองทสอง” ของเรา
มอของเราทำงานละเอยดออนกวาหนยนตอจฉรยะทถอ
กำเนดจากปญญาอนปราดเปรองของมนษยชาต และผออกคำสง
การเคลอนไหวกคอสมอง ตวอยางเชน เวลามอหยบสงของ เรา
ใชดวงตาระบตำแหนง รปรางและขนาดของสงนน เมอยนมอ
ไปจบ รางกายจะรบรความรสก นำหนก อณหภมของสงนนแลว
สอสารไปยงสมอง สมองจะทำหนาทพจารณาวาตองออกแรง
แคไหน เคลอนไหวอยางไรเพอทจะยกสงนนขน แลวสงขอมล
และคำสงใหแกกลามเนอมอ ทกอยางทกลาวมาเกดขนในพรบตา
และมอกรบหนาทเปนทงอวยวะทเคลอนไหวและสอสมผส
จากทกลาวมาจะเหนไดวาปรมาณขอมลทถกรบสงไปมา
ระหวางมอกบสมองนนมากมายมหาศาลเพยงใด ดงนน ถงแม
มอจะเปนเพยงหนงในสบสวนของรางกายทงหมด แตสมองสวน
ซรบรมมพนทสำหรบเกบขอมลทไดจากมอทงสองขางมากถงหนง
ในสบสวนเลยทเดยว ดงนนจงกลาววา “นวมอคอสมองทสอง”
เมอไดใชประสาทผานการสมผส ไดขยบนวมอ ซรบรมหรอสมอง
ใหญกไดใชงานไปดวย
15มายม ฟคะโบร
สวนอม ๆ บรเวณโคนนวโปงคอสวนทเปนหวใจของนวมอ
มอเปนหนวยเลก ๆ ของรางกาย แตมกระดกชนเลกชนใหญ
มากถง 27 ชน และมกลามเนอมากกวา 30 มด ถาลองดกลามเนอ
นวหวแมมอซงมการเคลอนไหวซบซอนทสดในบรรดานวทงหา แค
ในสวนอม ๆ บรเวณโคนนวหวแมมอกมกลามเนอสลบซบซอนอย
ถงสมด กลามเนอแตละมดจะไดรบคำสงจากสมอง นวหวแมมอ
จงเคลอนไหวอยางอสระ เรยกสวนนวา “หวใจ” ของนวมอกได
กลามเนอแอบดกเตอรพอลซสเบรวส(Abductor pollicis brevis muscle)กลามเนอททำใหนวหวแมมอเหยยดกางออก
กลามเนอแอบดกเตอรพอลซสลองกส(Abductor pollicis longus muscle)กลามเนอททำใหนวหวแมมอพบเขาหาแนวกลาง (ไปทางดานนวกอย)
กลามเนอเอกซเทนเซอรพอลซสเบรวส(Extensor pollicis brevis muscle)กลามเนอททำใหนวหวแมมองอลง
กลามเนอออพโพเนนสพอลซส(Opponens pollicis muscle)กลามเนอทเกยวของกบการหยบจบ ถอสงของ
16 โยคะนว
จดเมอรเดยน3 ทชวยใหเลอดลมไหลเวยนดอยทปลายนว
ทฤษฎการแพทยจนมความเชอวา รางกายของคนเราตงแต ศรษะจรดปลายเทามพลงงานทจำเปนแกการดำรงชวตเรยกวา เลอดลมไหลเวยนอย (ทางการแพทยปจจบนเรยกวาเมตาโบไลท4) เมอใดท “เลอดลม (ปราณ)” ไหลเวยนไมสะดวก รางกายจะแสดง อาการไมปกต ความปวยไข จนถงขนาดกลายเปนโรคอยางใด อยางหนง
“เมอรเดยน” ทไดยนผานหบอย ๆ นนหมายถงเสนทาง ไหลเวยนของ “ปราณ” นเอง ระบบเมอรเดยนนประกอบดวย เสนทางแนวตงและเสนทางแนวนอน ลองคดเอาวารางกายของเราน มเสนทางไหลเวยนของเลอดลมทงในแนวตงและแนวนอนประสาน กนเปนตาขายโยงใยอยทวทงตวกได
กลาวกนวา ในเสนตาขายนมเสนเมอรเดยนหรอเสนลมปราณ ทสำคญเปนหลกอย 14 เสน และมจดเมอรเดยนหรอจดลมปราณ 675 จดอยตามเสนทวานอกท หากเปรยบเสนลมปราณเปนเสนทาง รถไฟ จดลมปราณกคอสถานรถไฟ จดลมปราณเปนจดสำคญ ในการรกษา เชน ในการฝงเขม เปนเสมอนเซนเซอรแจงเตอน เมอรางกายมความผดปกต และยงเปนสวตชทคอยกระตนการ ไหลเวยนของเลอดลมอกดวย สงสำคญทควรทราบคอ เสน ลมปราณหลก ๆ ทสำคญมอย 14 เสน และมนอยทมอเรานมาก ถง 6 เสน ซงแนนอนวาจดลมปราณกรวมตวกนอยทมอดวย ยงไป กวานน ปลายนวมอยงเปนตนทางและปลายทางของลมปราณ เปน จดสำคญทกระตนการไหลเวยนของ “เลอดลม”
3 ระบบเมอรเดยน (Meridian system) หมายถง ระบบของรางกายในการแพทยแผนจน (Traditional Chinese Medicine-TCM) เกยวกบเสนทางการไหลเวยนของพลงชวต อาท สงตาง ๆ ทจำเปนแกการดำรงชวต เชน อากาศ เลอดและนำ เปนตน หรอทเรยกวา ช (qi) 4 เมตาโบไลท (Metabolite) หมายถง สารทเกดขนในระหวางกระบวนการเผาผลาญ (Metabolism) ของรางกาย
17มายม ฟคะโบร
จดลมปราณทง 6 ทปลายนวและความเชอมโยงถงแตละอาการของรางกาย
นวมอทงซายและขวามจดลมปราณ 6 จด แตละจดสมพนธกบ
สวนตาง ๆ ของรางกาย ดงน
จดเซาซางเมอกระตนจดนจะชวย ใหอาการตาง ๆ เกยวกบใบหนา ลำคอ และ ภายในลำคอดขน (เชน เลอดกำเดา อาการเจบคอ อาการไอ เปนตน)
จดซางหยางเมอกระตนจดนชวยให อาการตาง ๆ เกยวกบแขน ไหล หนาอกดขน (เชน ไหลตงแขง ปวด หลง กระเพาะอกเสบ)
จดจงชงเมอกระตนจดนชวยให อาการตาง ๆ เกยวกบ สมอง แผนหลง ชองทองดขน (เชน ความเครยดอาการนอนไมหลบ)
จดกวนชงเมอกระตนจดนชวยให อาการตาง ๆ เกยวกบ ชองทองและชองทอง สวนลางดขน (เชน อาการทองผก ทองรวง กระเพาะปสสาวะอกเสบ)
จดเซาเจอเมอกระตนจดนชวยให อาการตาง ๆ เกยวกบ รางกายสวนลางดขน (เชน อาการบวม ปวดเขา)
จดเซาชงเมอกระตนจดนชวยให อาการตาง ๆ เกยวกบ หวใจ อวยวะททำหนาท เกยวกบระบบหมนเวยน ตาง ๆ ดขน (เชน อาการใจสน หวใจเตน เรว กระสบกระสาย)
18 โยคะนว
อกหนงองคความรทนาจบตามองคอ “มารมา (Marma)” จากศาสตรอายรเวทอนเดยทมมาเนนนาน
อายรเวท ศาสตรการแพทยอนเดยเกาแกกมองคความร
เกยวกบการกดจดคลายคลงกบจดเมอรเดยนหรอจดลมปราณ
มชอเรยกวา มารมา หมายถง บรเวณรางกายท “ออนไหว”
“บาดเจบงาย” ซงเปนจดสำคญในการกระตนเพอการรกษา
เปนใจกลางของพลงชวต (ปราณ) สงผลทงตอรางกายและจตใจ
“คมภรสศรตะ”ทเขยนโดยแพทยสศรตะผมชอเสยงเลองลอ
ของอนเดยโบราณกลาวไววา ทวทงรางกายของคนเรามจดมารมาน
อย 107 จด นอกจากนบางทฤษฎกวาหากรวมผวหนงดวยกนบ
เปน 108 จด บางกวาในรางกายยงมจดทสำคญยงกวาจดมารมา
107 จดอกดวย แตอยางไรกมไมมากเทาจดเมอรเดยนหรอ
จดลมปราณ แตทเหมอนกนคอ มอยทมอและกระจายอยทว
รางกาย มอยตามกระดกและขอตอ กลามเนอและเสนเอน หวใจ
และกระเพาะปสสาวะดวย ขนาดของจดมารมานนกแตกตางกนไป
ในการฝกโยคะของอนเดยนน กระตนวงจรของพลงงาน
ในรางกายผานจดมารมาดวยการฝกทาโยคะและการหายใจ
เขาออก นอกจากนศลปะการตอสอนเกาแกของอนเดยตอนใต
กเนนทการโตตอบคตอสดวยการจโจมไปยงจดมารมา (จดออน
สำคญ) ใหตรงจดและรนแรงทสด
19มายม ฟคะโบร
จดมารมาทง 5 บนฝามอและความเชอมโยงตอรางกาย
จดมารมามคณลกษณะและการทำงานคลายคลงกบจดเมอรเดยน
หรอจดลมปราณ แตไมเหมอนกนทงหมด ในบางกรณควรมอง
มารมาเปนโซน ไมใชจด เปนเรองของเสนเอนและกลามเนอ
ขอตอ บางกรณไมไดเชอมโยงกบเสนลมปราณเสมอไป
ทาลาไฮดายามารมา (Talahridaya marma) จดนสำคญกบการไหลเวยนพลงงานทงรางกาย สขภาพและสมดลทงหมด
ครปปรามารมา (Kshipra marma)เกยวของกบปอด หวใจและอวยวะทเกยวกบการหายใจ
เคอรชามารมา(Kurcha marma) การมองเหน ประสาทรบรทวไป ลมปราณและพลงงานจตโดยเฉพาะอยางยง ควบคมการไหลเวยนพลงงานเหลานไปยงสวนศรษะ
เคอรชาชรามารมา(Kurchashira marma) ควบคมความสามารถในการยอยอาหาร ศรษะ หวใจ และมผลตอระบบประสาท
มานเบนดามารมา(Manibandha marma)ควบคมการเคลอนไหวมอการไหลเวยนโลหต(ตอนปลาย) ชวยใหขอตอเคลอนไหวไดอยางอสระไมตดขด
20 โยคะนว
พลงมหศจรรยของนวมอ
จากทไดทำความรจกมารมาในศาสตรอายรเวทของแพทย
อนเดยเกาแกและเรองของจดเมอรเดยน (จดลมปราณ) แหงการ
แพทยจนมาแลว จะเหนความสมพนธระหวางมอกบสมองสวน
ซรบรมทวาเมอเราขยบมอสมองสวนซรบรมกขยบดวยและมอคนเรา
ถกสรางขนอยางมระบบซบซอนไมตางจากระบบรางกายของ
คนคนหนงเลยทเดยว ถงแมบรรพบรษของเราจะไมมความรทาง
การแพทยในเรองสมอง แตกเรยนรจากประสบการณตาง ๆ วา
สมองมความสำคญมาก จนทราบวาคนเราตองคอยใชมอทำงาน
การตาง ๆ อยเสมอเพอปองกนไมใหสมองเสอมลงไป คราวนเรา
ลองมาดกนหนอยวามอมความสามารถมากมายเพยงใด
ลองคดดวา ถาใหพดโดยหามขยบมอ ไมใหทำทาทำทาง
ใด ๆ ทงสน คงจะรสกลำบากและอดอดไมนอยทเดยว โดยปกต
เวลาทคนเราคดอะไรสกอยาง พยายามอธบายอะไรใหใครฟง
เราจะยกไมยกมอ ออกทาออกทาง ใชภาษากายประกอบดวย
โดยอตโนมต
กลาวกนวาการเคลอนไหวของมอและนวมอนนสมพนธกบ
สมองซกขวา สมองแบงหนาทการทำงานออกเปนซกซายและซกขวา
กจกรรมทเกยวกบเหตและผลรวมไปถงการนกคดทเกยวของกบ
ภาษา การอธบายตาง ๆ เปนหนาทของสมองซกซาย สวนกจกรรม
ทเกดขนโดยสญชาตญาณ รบรผานความรสกนนดำเนนการโดย
21มายม ฟคะโบร
สมองซกขวา อาจเปนไปไดวาเวลาทเรานกคดเปนเหตเปนผลดวย
สมองซกซาย เรากจะขยบมอไมไปเอง เปนการกระตนสมองซกขวา
รวมกบการทำงานของหวใจและสมองไปพรอม ๆ กนดวย
แวดวงโยคะกมสญลกษณมอทมความสำคญมาเนนนาน
เชนกน นนคอ มทรา (Mudra)5 คำวามทราเปนภาษาสนสกฤต
หมายถง “(ทาทางของ) นวมอ” และ “สญลกษณ” ในทางโยคะนน
กลาวกนวาเปนการแสดงออกทางกายเพอแสดงถงการรบรทาง
จตวญญาณออกมาเปนรปธรรม นอกจากนนยงมทาและการ
เคลอนไหวเลกนอยดวย
ตวอยางเชน ลกษณะมอของพระพทธรป ฝามอหงาย
ปลายนวโปงและปลายนวชแตะเขาหากนเปนวงกลม ทานกคอ
มทราอยางหนง ในทางโยคะมการประสานนวมอในลกษณะตาง ๆ
ระหวางการทำสมาธ การวางสตไวทจดใดจดหนงตรงทนวสมผส
กนนเปนการเพมพลงสมาธ ชวยใหจตเขาสภาวะสงบไดด
5 มทรา (Mudra) เปนทาทางแสดงสญลกษณทางพธกรรมในศาสนาฮนดและศาสนา
พทธ สวนมากเนนทลกษณะมอและนว มทราแตละทาแฝงนยความหมายทางจตวญญาณ
ควบคไปกบการฝกการควบคมลมหายใจ
22 โยคะนว
นอกจากนนวมอแตละนวยงแสดงถงสญลกษณในตวเอง
อกดวย นวหวแมมอหมายถงสตสมปชญญะสงสดและพลงแหง
จกรวาลอนศกดสทธ นวชหมายถงความตระหนกรในตนเอง
และจตวญญาณ ดงนนการแตะนวหวแมมอกบนวชเขาดวยกนให
เปนวงกลมจงแสดงถงการหลอมรวม การหมนเวยนของพลงงาน
แหงจกรวาล (ใหญ) และตนเอง (จกรวาลเลก) เปนสญลกษณ
แสดงถงความเปนอนหนงอนเดยวกนของรางกายและจตใจนนเอง
มทราสญลกษณ (ทาทางของนวมอ) อกอยางทแสดงออกโดยการ
กำมอ เกบนวหวแมมอไวในฝามอ หมายถงการกำจกรวาลเอาไว
ดวยฝามอ เปนการดงพลงงานแหงจกรวาลอนกวางใหญมาไว
ในรางกายของเรา
ยงเหลอความหมายของนวมออก 3 นว นวกลางคอความ
บรสทธ นวนางคอกำลงวงชา นวกอยหมายถงความนงเฉย
ไรเรยวแรง กลาวกนวานวกลาง (ความบรสทธ) รกษาสมดล
ระหวางนวนาง (กำลงวงชา) กบนวกอย (ความนงเฉย ไรเรยวแรง)
เมอทงสามนวนสมดลกนด นวโปง (พลงแหงจกรวาล) กบนวช
(ความตระหนกรในตนเอง) จะเปนอนหนงอนเดยวกนไดงายขน
และยงกลาวกนวา มทราสญลกษณนชวยทำใหการไหลเวยน
เลอดลมหรอทการแพทยจนเรยกวาพลงชวตดขน รวมถงชวย
แกไขการทำงานของรางกายและจตใจใหเขาทเขาทาง
เมอรอยางนกยงชวนใหสงสยวา การทำงานของมอและนวมอ
มพลงอนนาพศวงทยงคงเปนปรศนาอกมากใชหรอไม
23มายม ฟคะโบร
“หฐโยคะ (Hatha yoga)” กบ “ลลยะโยคะ (Liliya yoga)”
การแตะปลายนวโปงกบปลายนวชในทางโยคะหรอการทำ
มทราสญลกษณเรมตนจากแนวคดทวาเปนการดงพลงแหงจกรวาล
อนยงใหญเขาสรางกาย พอนกถงเรองนแลวกนกถงทาอาสนะ
“พนมมอแบบลลยะ” ของลลยะโยคะขนมา
ทนมาพดถงโยคะกนสกหนอย โยคะทเรารจกกนทวไปเปน
การเคลอนไหวรางกายดวยการทำทาอาสนะตาง ๆ และควบคม
การหายใจเขาออก มจดประสงคเพอปรบกายและใจใหสมดลนน
เรยกวา “หฐโยคะ” โยคะทโรงเรยนของดฉนสอนกมพนฐานมาจาก
หฐโยคะเชนกน
นอกจากหฐโยคะกยงมโยคะแนวอนอก หนงในนนทจะ
กลาวถงคอ ลลยะโยคะ เปนโยคะทเนนเรองการสรางความ
แขงแกรงของกลามเนอและเสนเอน เปนการเทรนนงหนก ๆ อยาง
ฮนดสควอต (Hindu squats
การออกกำลงขาดวยการลกนง)
เปนโยคะทผอนคลายจตใจและ
ทำใหรางกายแขงแกรงทวางดงาม
ชวยใหกลามเนอทหยอนยาน
ปวกเปยกกลบมาแขงแรงมพลง
ไดในระยะเวลาอนสน นอกจากน
ยงชวยกระตนการไหลเวยนโลหต
เสรมสรางกระบวนการเผาผลาญ
24 โยคะนว
จงมผลตอการชะลอวย เสรมสรางสขสภาวะกายและใจ แมทำได
ยากสกหนอยแตไดผลดและเหนผลไว ผชายจำนวนมากจงปฏบต
กนอยางแพรหลายมาตงแตโบราณ
ทาอาสนะ “พนมมอ” กมอยในลลยะโยคะทวาน เรมจาก
การยกมอทงสองขนมาประนม กดมอใหตำลง ยกศอกทงสองขาง
ใหสงขนจนไดแนวขนานกบพน ออกแรงดนฝามอทงซายและขวา
เขาหากนเตมท เกรงกลามเนอหนาอก ศอกทงสองขาง บาทงสอง
ขางและขอมอ พรอมกบแขมวทองเพอยกกลามทองทปลอยตาม
สบายขนมา ทำใหการไหลเวยนโลหตของอวยวะภายในถกกระตน
ชวยใหอวยวะภายในทำงานไดดขน
มอทยกขนประนมคอปจจยสำคญของการชารจพลง
เราคนเคยกบทาทางการพนมมอกนเปนอยางด คงทราบกน
อยแลวจากประสบการณวาเวลาพนมมอ กระดกสนหลงจะยด
ตรงขน รางกายจะถกจดระเบยบอตโนมต ใจจะนงขนชวขณะ
การประกบฝามอเขาหากนทระดบอกในตอนเรมและจบการทำ
โยคะกคอการพนมมอเชนกน
เพราะเหตใดจตใจจงสงบและรางกายจงเขาทเขาทางไดดวย
การพนมมอ กอนหนานเราพดกนเรองการทำมทราสญลกษณหรอ
การใชมอและนวมอแสดงเปนสญลกษณตาง ๆ เชอวาสามารถดง
พลงของจกรวาลเขามาภายในรางกายได
ลองนกดใหดวา ปลายนวของเรามจดเมอรเดยนหรอจด
25มายม ฟคะโบร
ลมปราณในการแพทยจน ทงยงเปนตนทางและปลายทางแหง
เลอดลมปราณซงเปนพลงชวตอกดวย อกอยางคอเปนจดมารมา
ตามคมภรอายรเวทของการแพทยอนเดยอนเกาแก
ถาลองพจารณาดใหทวถงกจะพบวา ทา “พนมมอ” โดย
ประกบฝามอสองขางเขาหากนและออกแรงดนซงกนและกนนน
เปนการกระตนจดมารมาและจดลมปราณ กระตนใหพลงงาน
วงวนหมนเวยนไปทวทงรางกาย สงผลกบรางกายทงหมด
มอเปนอวยวะททงการแพทยจนและการแพทยอนเดย
โบราณใหความสำคญมาก เปนปจจยสำคญในการชารจพลงของ
รางกาย
26 โยคะนว
การถอกำเนดของ “โยคะนวมอ”ททำใหคณกลบมาแขงแรงและสดใสอกครง
“โยคะนว” ในหนงสอเลมนพฒนาและออกแบบมาจาก
ทาอาสนะทมการ “พนมมอ” หากจะถามวาดฉนสอนหฐโยคะอย
แลวทำไมถงมาจำเพาะเจาะจงใชทาอาสนะ “พนมมอ” ของลลยะ
โยคะ คำตอบคอ มนกเรยนโยคะทโรงเรยนของดฉนและผหญง
รอบตวจำนวนมากมาปรกษาวา “นาจะมทาโยคะททำแลวไมม
ใครมาจบจอง ทำในบานไดโดยไมมใครสนใจ” “อยากรจกทาโยคะ
งาย ๆ ททำแลวรางกายจะเผาผลาญไดดขน” นนเอง
หลงจากทดฉนครนคดพจารณาสารพดกเกดปงไอเดย นกได
วาทาอาสนะ “พนมมอ” ของลลยะโยคะนแหละ ถาลองนำลลยะโยคะ
ททำแลวไดผลเรวมาปรบใชกนาจะไดโยคะทฝกงายและใหผลลพธ
ทยอดเยยม พอจะมวธกระตนเลอดลมโดยการยดและเหยยดสวน
ตาง ๆ ของรางกายอนมาจากจตวญญาณของทาอาสนะ “พนมมอ”
หรอเปลา มวธทเสรมสรางใหรางกายมสขภาพด รกษาสมดล
ระหวางรางกายกบจตใจบางไหม หรอมวธการใดบางทจะชวยให
ไดผลยงขน
27มายม ฟคะโบร
ใชประโยชนจากพลงพเศษของมอ และทำโยคะนว
วงการโยคะมการทำสญลกษณมอเปนสอกลางเพอเตมพลง
ชวตใหแกรางกาย การแพทยจนมเรองของจดเมอรเดยน จด
ลมปราณ สวนอายรเวทอนเดยโบราณมจดมารมา แลวเรามวธ
ใชประโยชนจากความมหศจรรยของมอทวามาทงหมดนอยางไร
ไดบาง… คำตอบอยใกลตวเพยงแคน เมอดฉนไดทดลองพนมมอ
รวบรวมสมาธไวทปลายนวแลวกางนวทกนวออกจากกนและผละ
ฝามอออกจากกน
ทเลามาคอจดกำเนดของโยคะนว ถงแมจะใชเวลาคดไป
คดมาอยเกอบสบป แตกคมคาเพราะมผสนใจโยคะนวเพมมากขน
กวาทคดและเปนทนยมไมแตเฉพาะในกลมผหญงเทานน ในกลม
ผชายกนยมไมแพกน ยงไปกวานนยงแพรหลายในหมผสงอาย
ดวยสามารถฝกเพอชะลอวย ปองกนความเสอมของสมองและ
มอเทาได
ใคร ๆ กวาทาอาสนะโยคะเปนของยาก แตจดมงหมายของ
โยคะนนไมใชทาอาสนะ ความสำคญอยทการปรบการหายใจให
เหมาะสมกบรางกายและจตใจของตนเอง ดำรงกายใจใหเปน
ปกตสขและนงสงบ ดฉนขอใหทกคนมารจกความมหศจรรยของ
นวมอและเรมตนฝกโยคะนวไปดวยกน หนาตอไปเปนภาพแสดง
ความสมพนธโตตอบระหวางรางกายกบมอและนวมอในขณะทเรา
ทำโยคะ
28 โยคะนว
นวมอกบรางกายตอบสนองตอกนอยางไรในทางโยคะ
มอเปนอวยวะสำคญ เปนสอกลางในการชารจพลงงาน เชอมโยง
ไปตลอดทงรางกาย เรามาทำความรจกกบความสมพนธระหวาง
มอและนวมอกบรางกายไปดวยกน
นวโปง
นวช
นวกลาง
นวนาง
นวกอย
29มายม ฟคะโบร
ใบหนา ลำคอปญหาผวไมเรยบ เชน สว ผด ผนตาง ๆ ใบหนาบวมหรอหยอนคลอย อาการตวเยน ปวดประจำเดอน อาการผดปกตของวยทอง ผมรวงผมบาง
แขน บา อกกระเพาะอกเสบและทองอดทองเฟอจากการกน หรอดมมากเกนไป เมาคาง คอแขง บาแขงปวดเมอย หอบหด
สมอง หลง ทองบรรเทาอาการนอนหลบไมเปนปกตและหงดหงดงาย ชวยเพมสมาธ ปองกนอาการหลงลม ปวดทอง
ทองสวนลางทองผก ปสสาวะนอยและทองเสยเนองจากความเครยด โรคเฉพาะสตร
ขาทงสวนบนและลาง(ตงแตโคนขาไปจนฝาเทา) อาการบวมของรางกายสวนลาง อาการปวดเมอยเขา ขาชา ไมมแรง