หน่วยที่ 7 การบริหารงานบุคคล ......7-6 การเม องการปกครองท องถ น เร องท 7.1.1 ระบบท

หนวยท 7

การบรหารงานบคคลสวนทองถน

ศาสตราจารย ดร.สมคด เลศไพฑรย

ชอ ศาสตราจารย ดร.สมคด เลศไพฑรย วฒ Doctorat en droit, Paris II, ประเทศฝรงเศส ต าแหนง ศาสตราจารย ระดบ 10 มหาวทยาลยธรรมศาสตร

หนวยทเขยน หนวยท 7

7-2 การเมองการปกครองทองถน

แผนการสอนประจ าหนวย

ชดวชา การเมองการปกครองทองถน

หนวยท 7 การบรหารงานบคคลสวนทองถน

ตอนท 7.1 ระบบการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน

7.2 เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

7.3 องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถน

แนวคด 1. เจาหนาทของทองถนถอเปนองคประกอบทส าคญอยางยงตอการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน เพราะ

การจดท าบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนจะเกดขนไมไดเลย หากไมมเจาหนาทเปนผด าเนนการ เพราะเจาหนาท

คอผทจะปฏบตงานในการจดท าบรการสาธารณะตาง ๆ เพอใหบรรลตามวตถประสงคของทองถน

2. หากองคกรปกครองสวนทองถนตองการไดผลงานทมประสทธภาพ กอใหเกดประโยชนสงสด กยอมตองมระบบ

การบรหารจดการเกยวกบเจาหนาทของตนทดเพยงพอดวย กลาวคอตองมการบรหารบคคลสวนทองถนทมประสทธภาพ และ

เหมาะสมตอการด าเนนการตามหนาทและอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ ดงนน ระบบการบรหารบคคลทดและ

เหมาะสมกบสภาพการณของทองถน ยอมสงผลใหเจาหนาทของทองถนปฏบตงานในหนาทของตนไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 7 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายความหมายของการบรหารงานบคคลสวนทองถนได

2. อธบายระบบการบรหารบคคลสวนทองถนในประเทศตาง ๆ ได

3. อธบายประเภทของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนได

4. อธบายองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนของประเทศไทยได

5. เขาใจถงภาพรวมการบรหารงานบคคลสวนทองถนของประเทศไทย

กจกรรมระหวางเรยน 1. ท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 7

2. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 7.1–7.3

3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอนแตละตอน

4. ฟงรายการวทยกระจายเสยง

การบรหารงานบคคลสวนทองถน 7-3

5. ชมรายการวทยโทรทศน

6. เขารบบรการการสอนเสรม (ถาม)

7. ท าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 7

สอการสอน 1. เอกสารการสอน

2. แบบฝกปฏบต

3. รายการสอนทางวทยกระจายเสยง

4. รายการสอนทางวทยโทรทศน

5. การสอนเสรม (ถาม)

การประเมนผล 1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง

3. ประเมนผลจากการสอบไลประจ าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน หนวยท 7 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป


ตอนท 7.1

ระบบการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 7.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง 7.1.1 ระบบทรวมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวกบระบบขาราชการพลเรอน ( Integrated

National and Local Government Personal system)

7.1.2 ระบบบรหารงานบคคลทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต (Unified Local Government Personal system)

7.1.3 ระบบบรหารงานบคคลทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง (Separated Personal

system for each Local Authority)

แนวคด 1. ระบบการบรหารบคคลของทองถนเปนเรองทมความส าคญอยางยงตอการปฏบตงานของทองถน เนองจาก

ระบบบรหารงานบคคลของทองถนจะเปนตวก าหนดทศทางการท างาน และสงผลกระทบอยางมากตอประสทธภาพในการ

ปฏบตงานของเจาหนาท ซงเปนผมบทบาทส าคญตอการจดท ากจกรรมตาง ๆ ของทองถน

2. ระบบการบรหารบคคลทดและเหมาะสมกบสภาพการณของทองถน ยอมสงผลใหเจาหนาทของทองถน

ปฏบตงานในหนาทของตนไดอยางมประสทธภาพ ยงไปกวานน การใหคนในทองถนนนเองมอ านาจในการก าหนดแนวทางใน

การจดท าบรการสาธารณะตาง ๆ รวมท งการบรหารจดการกจการนน ๆ ยอมถอเปนสงทถกตองและตรงตามหลกการกระจาย

อ านาจ

3. ระบบการบรหารบคคลในประเทศตาง ๆ มท งสน 3 ระบบ คอ ระบบทรวมการบรหารงานบคคลขององคกร

ปกครองสวนทองถนไวกบระบบขาราชการพลเรอน ( Integrated National and Local Government Personal system)

ระบบบรหารงานบคคลทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต (Unified Local Government Personal system) และระบบ

บรหารงานบคคลทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง (Separated Personal system for each

Local Authority) ซงในแตละระบบมขอดขอเสยทแตกตางกนไป โดยขนอยกบการใหอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนใน

การบรหารงานบคคลของตนเองมากนอยเพยงใด

วตถประสงค เมอศกษาตอนท 7.1 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายระบบการบรหารบคคลสวนทองถนในประเทศตาง ๆ ได

2. อธบายถงขอดขอเสยของระบบการบรหารบคคลสวนทองถนแตละระบบได

3. สามารถน าความรเกยวกบระบบการบรหารบคคลสวนทองถนในประเทศตาง ๆ ไปปรบใชกบการบรหารบคคลสวน

ทองถนในประเทศไทยได


ความน า

การบรหารงานบคคลสวนทองถน หมายถง กระบวนการด าเนนงานเกยวกบบคคลในการปฏบตงานในองคกรปกครอง

สวนทองถนในดานตางๆ ไมวาจะเปน การแตงตง โยกยาย เลอนต าแหนง เลอนข นเงนเดอน การลงโทษทางวนย รวมถงการใหพน

จากต าแหนง เพอทจะสามารถบรหารทรพยากรบคคลในองคกรปกครองสวนทองถนใหเกดประโยชนสงสด และสามารถ

ด าเนนงานไดสมฤทธผลตามเปาหมาย

การจดท าบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนจะเกดขนไมไดเลย หากไมมเจาหนาทเปนผด าเนนการ เพราะ

เจาหนาทคอผทจะปฏบตงานในการจดท าบรการสาธารณะตาง ๆ เพอใหบรรลตามวตถประสงคของทองถน แตหากองคกร

ปกครองสวนทองถนตองการไดผลงานทมประสทธภาพ กอใหเกดประโยชนสงสด กยอมตองมระบบการบรหารจดการทดเพยงพอ

ดวย อยางไรกตาม เนองจากการจดท าบรการสาธารณะของทองถนเปนเรองทมลกษณะเฉพาะและสงผลกระทบโดยตรงตอชวต

ความเปนอยของคนในทองถน ดงนน การใหคนในทองถนนนเองมอ านาจในการก าหนดแนวทางในการจดท าบรการสาธารณะตาง

ๆ รวมท งการบรหารจดการกจการนน ๆ ดวย จงเปนสงทถกตองและตรงตามหลกการกระจายอ านาจ ซงการทจะใหกจกรรมตาง

ๆ ของทองถนบรรลผลส าเรจไดน น ผบรหารทองถนจ าเปนตองมอ านาจในการปกครองและบงคบบญชาเจาหนาทของตน ท งน

เพอใหการปฏบตงานตาง ๆ เปนไปในแนวทางเดยวกนตามนโยบายของผบรหาร ซงตรงกบความตองการของทองถนนน ๆ เอง จง

เหนไดวาระบบการบรหารบคคลของทองถนเปนเรองทมความส าคญอยางยงตอการปฏบตงานของทองถน เนองจากระบบ

บรหารงานบคคลของทองถนจะเปนตวก าหนดทศทางการท างาน และสงผลกระทบอยางมากตอประสทธภาพในการปฏบตงานของ

เจาหนาท ซงเปนผมบทบาทส าคญตอการจดท ากจกรรมตาง ๆ ของทองถน ระบบการบรหารบคคลทดและเหมาะสมกบ

สภาพการณของทองถน ยอมสงผลใหเจาหนาทของทองถนปฏบตงานในหนาทของตนไดอยางมประสทธภาพ ดวยส านกแหงความ

รบผดชอบอยางเตมความสามารถ อนจะกอใหเกดประโยชนสงสดแกทองถนนนเอง

หากเราศกษาระบบการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทศตาง ๆ จะพบวาสามารถจ าแนกระบบ

การบรหารบคคลของทองถนไดเปน 3 ระบบ ดงตอไปน

1) ระบบทรวมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวก บระบบขาราชการพลเรอน

(Integrated National and Local Government Personal system)1

2) ระบบบรหารงานบคคลทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต (Unified Local Government Personal

system)

3) ระบบบรหารงานบคคลทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง (Separated

Personal system for each Local Authority)

1 จรญ ศรสกใส, “แนวทางการสรางความมอสระในการบรหารบคคลขององคกรบรหารสวนทองถนไทย, ” วทยานพนธ

นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2540, น.12 – 22.


เรองท 7.1.1

ระบบทรวมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวกบระบบขาราชการพลเรอน (Integrated National and Local Government Personal system)

การบรหารงานบคคลทองถนในระบบทรวมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวกบระบบขาราชการ

พลเรอน (Integrated National and Local Government Personal system)มกใชในประเทศทการปกครองสวนทองถนม

ลกษณะของการรวมอ านาจ และมประเพณทางดานการปกครองทสบทอดกนมา โดยยงไมมการปลกฝงแนวคดทใหประชาชนใน

ทองถนมสวนรวมในการปกครอง รวมถงความเปนอสระททองถนควรจะไดรบ โดยทสวนกลางมอ านาจหนาทในการก าหนด

นโยบายในดานการบรหารงานบคคลของทองถนและปกครองดแลทองถนอยางใกลชด2 ท งนรฐบาลจะกระจายอ านาจการบรหาร

บคคลบางประการใหแกองคกรปกครองสวนทองถนเหมอนกบทไดกระจายอ านาจการบรหารบคคลบางประการใหแกกระทรวงและ

กรมตาง ๆ นอกจากน เงนเดอนและเงอนไขเกยวกบการท างาน เชน การบรรจแตงตง การเลอนต าแหนง การด าเนนการทางวนย

ระบบบ าเหนจบ านาญ กอยในระบบเดยวกบขาราชการพลเรอนของประเทศ ดงนน เจาหนาทของทองถนและเจาหนาทของราชการ

สวนกลางของประเทศจงสามารถปรบเปลยนกนได โดยไมเสยสทธในการบบ าเหนจบ านาญ3

ประเทศทใชระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบน ไดแก สาธารณรฐจน (ไตหวน) ซงเปนประเทศทมรากฐาน

ระบบราชการทเกาแก และตงอยในระบบคณธรรม ประเทศอน ๆ ทใชระบบน ไดแก รฐบางรฐในประเทศอนเดย โมรอกโก เนปาล

และประเทศเอกวาดอร4

ระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบน มขอดขอเสยดงตอไปน5

ก. ขอด

1) ระบบน จงใจใหบคคลเขาท างานไดมากกวาทแยกระบบบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนออกจาก

ระบบขาราชการพลเรอนของประเทศเนองจากขาราชการพลเรอนของประเทศกบเจาหนาทของทองถนอยในระบบบรหารบคคล

เดยวกน ไมมความแตกตางกนในสทธทพงจะไดรบ ท าใหเจาหนาททองถนเกดความรสกวามศกดศรเทาเทยมกบขาราชการพล

เรอนของประเทศ อกท งการบรหารงานบคคลทครอบคลมท งประเทศยงท าใหต าแหนงงานตาง ๆ ในระดบสงมอยมาก เปนการเปด

2 United Nation, Local Government Personel System, pp.47-49 อางถงใน วนดา ไชยชเนตรต , “องคการ

บรหารงานบคคลสวนทองถน : ศกษากรณเทศบาล,” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง,

2540, น.64.

3 จรญ ศรสกใส, อางแลว เชงอรรถท 1, น.12.

4 จรญ ศรสกใส, เพงอาง, น.13.

5 จรญ ศรสกใส, เพงอาง, น.13 - 15.


โอกาสใหมความกาวหนาไดเทาเทยมกบขาราชการพลเรอนของประเทศ จงเปนการจงใจใหบคคลเขามาท างานและสามารถรกษา

บคคลทมความรความสามารถใหอยกบองคกรปกครองสวนทองถนไดนาน

2) การทระบบบรหารงานบคคลของทองถนและของประเทศอยในระบบเดยวกน ยอมเปนการสะดวกในการวางแผนและ

พฒนาบคลากรในภาครฐ และท าใหการบรหารงานบคคลของภาครฐเปนเอกภาพ

3) การบรหารงานบคคลในระบบนสามารถแกปญหาในกรณทองคกรปกครองสวนทองถนขาดเจาหนาทท มความร

ความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงได โดยการโอน หรอสบเปลยนต าแหนงกนระหวางเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

ดวยกน หรอเจาหนาทขององคปกครองสวนทองถนกบเจาหนาทของสวนกลาง

4) การบรหารงานบคคลในระบบนสามารถลดอทธพลของการเมองทองถน หรอระบบอปถมภทมตอการบรหารงาน

บคคลลงได

5) การบรหารงานบคคลในระบบน ประหยดกวาการบรหารบคลในระบบอน เพราะมองคกรบรหารบคคลท งในระดบชาต

และระดบทองถนเพยงองคกรเดยว

6) การบรหารงานบคคลในระบบน เหมาะสมกบประเทศทองคกรปกครองสวนทองถนยงขาดความรเกยวกบงาน

บรหารงานบคคลและยงตองไดรบการสนบสนนจากรฐบาลกลาง

ข) ขอเสย

1) การบรหารงานบคคลทองถนทรวมอยกบการบรหารบคคลของระบบขาราชการพลเรอนของประเทศ จะท าใหเจาหนาท

ขององคกรปกครองสวนทองถนขาดความรบผดชอบตอทองถน โดยอาจจะท างานเพอตอบสนองความตองการของรฐบาล

สวนกลางมากกวาการค านงถงผลประโยชนทองคกรปกครองสวนทองถนหรอประชาชนในทองถนควรไดรบ

2) การบรหารงานบคคลในระบบนอาจท าใหการบรรจแตงตงเจาหนาทของทองถนทกระท าโดยองคกรระดบชาตไมตรง

กบความตองการของทองถน เพราะแตละทองถนยอมมลกษณะทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ทแตกตางกน ทองถนทเจรญ

แลวอาจไมไดเจาหนาททมความรความสามารถตามทตองการ บางทองถนตองการผเชยวชาญเฉพาะเรองมากกวาผบรหาร

นอกจากนการบรหารบคคลในระบบนอาจลาชาและไมทนตอความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนอกดวย

3) การบรหารงานบคคลในระบบน อาจท าใหเกดความขดแยงกนระหวางองคกรบรหารงานบคคลระดบชาตกบองคกร

ปกครองสวนทองถนได หากมกประสานงานทไมดพอ

4) การทรฐบาลเปนผด าเนนการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนเสยเอง ยอมขดกบหลกการกระจาย

อ านาจใหกบทองถน

กจกรรม 7.1.1

1. ระบบการบรหารบคคลสวนทองถนทรวมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวกบระบบขาราชการ

พลเรอน มสาระส าคญอยางไร

แนวตอบกจกรรม 7.1.1

1. การบรหารงานบคคลทองถนในระบบทรวมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวกบระบบ

ขาราชการพลเรอนนน สวนกลางจะมอ านาจหนาทในการก าหนดนโยบายในดานการบรหารงานบคคลของทองถนและปกครองดแล

ทองถนอยางใกลชด โดยสวนกลางจะกระจายอ านาจการบรหารบคคลบางประการใหแกองคกรปกครองสวนทองถนเหมอนกบทได

กระจายอ านาจการบรหารบคคลบางประการใหแกกระทรวงและกรมตาง ๆ



ระบบบรหารงานบคคลทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต (Unified Local Government Personal system)

การบรหารงานบคคลทองถนในระบบบรหารงานบคคลทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต (Unified Local

Government Personal system) คอระบบทการบรหารบคคลสวนทองถนแยกจากระบบขาราชการพลเรอนอยางเดดขาด และ

สรางองคกรใหมซงเปนองคกรกลางในระดบชาตขนเพอท าหนาทในการบรหารงานบคคลองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศ

โดยเฉพาะ มรปแบบเปนคณะกรรมการ โดยอาจมอ านาจหนาทครอบคลมเหนอเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนท วท ง

ประเทศ หรอมอ านาจเหนอเฉพาะเจาหนาทของทองถนตามต าแหนงหรอทมอตราเงนเดอนถงข นทก าหนดไวกได

อ านาจหนาทโดยท วไปขององคกรบรหารบคคลทรมอ านาจไวในระดบชาตน ไดแกอ านาจในการสรรหา บรรจแตงตง

เลอนระดบ โอน ยาย ลงโทษทางวนย รวมท งมอ านาจในการก าหนดมาตรฐานในการคดเลอกบคคลเขาท างาน การก าหนดต าแหนง

อตราเงนเดอน และการฝกอบรมตาง ๆ ซงองคกรบรหารงานบคคลทองถนในระดบชาตอาจมอบอ านาจบางสวนใหทองถนไป

ด าเนนการเองได เชน การเลอนระดบเจาหนาทช นผนอย การลงโทษทางวนยในบางกรณ

ประเทศไอรแลนดเปนประเทศแรกทน าระบบนมาใชในป ค.ศ.1926 โดยมประเทศอน ๆ ทใชระบบน ไดแก ศรลงกา

ไนจเรยตะวนออก บางรฐของประเทศอนเดย สหสาธารณรฐแทนซาเนย และจาเมกา6

ระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบน มขอดขอเสยดงตอไปน7

ก) ขอด

1) ชวยใหการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนเปนแบบแผนเดยวกนท วท งประเทศ (uniformity of

treatment) ยอมเปนการสะดวกตอการควบคมการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนท งหมด

2) การบรหารงานบคคลในระบบนท าใหการปฏบตงานในองคกรปกครองสวนทองถนกลายเปนอาชพทไดรบการยอมรบ

อนจะเปนประโยชนตอการสรรหาบคคลเขามาท างานในต าแหนงตาง ๆ

3) การบรหารงานบคคลในระบบนต งอยบนรากฐานของระบบคณธรรม (merit system) มากกวาระบบอน เนองจาก

เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนจะถกแทรกแซงจากนกการเมองนอยกวาระบบทใหองคกรปกครองสวนทองถน

บรหารงานบคคลกนเอง

6 วนดา ไชยชเนตรต, “องคการบรหารงานบคคลสวนทองถน : ศกษากรณเทศบาล,” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง, 2540, น.55.

7 จรญ ศรสกใส, อางแลว เชงอรรถท 1, น.16 - 18.


4) ระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบนจะชวยใหองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลกสามารถทจะจางบคคลท

มคณสมบตเหมาะสมเขาท างานไดมากกวาระบบใหองคกรปกครองสวนทองถนบรหารงานบคคลเอง เพราะการสรรหาบคคลเขา

ท างานในระบบนมกใชวธสอบแขงขนท วไป จงมโอกาสไดคนทมความรความสามารถมากกวา

5) ระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบน เปดโอกาสใหมการโอนเจาหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนได

งาย จงเปนประโยชนตอความกาวหนาของเจาหนาททองถนในการขอโอนยายเพอเลอนระดบต าแหนงใหสงขนดวย

6) ระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบน สามารถปองกนการจางเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทเกน

ความจ าเปนได เพราะถกควบคมโดยองคกรบรหารงานบคคลระดบชาต

7) ระบบการบรหารงานบคคลทองถนในระบบน จะชวยแบงเบาภาระขององคกรปกครองสวนทองถนในเรองการบรหาร

งานบคคล เพราะมองคกรบรหารงานบคคลระดบชาตด าเนนการไปสวนหนงแลว ท าใหสามารถไปด าเนนการตามหนาทและอ านาจ

เพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนไดมากขน


1) ท าใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจในการบรหารงานบคคลของตนเองนอย เพราะอ านาจเปนขององคกร

บรหารงานบคคลระดบชาต

2) การบรรจและแตงตงทตองกระท าโดยองคกรบรหารบคคลระดบชาตยอมจะชกชาและไมทนตอความตองการจอง

องคกรปกครองสวนทองถน เพราะการคดเลอกตองจดท าพรอมกนท งประเทศเปนคราว ๆ ไป

3) เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนมความรบผดชอบตอทองถนนอยกวาทควรจะเปน เพราะผบรหารทองถน

ไมสามารถใหคณใหโทษแกเจาหนาทไดโดยตรง

4) การทรฐสวนกลางมอทธพลตอองคกรบรหารงานบคคลระดบชาต หรอเขามาบรหารงานบคคลของทองถนเสยเอง

ยอมจะเปนไปตามความตองการของรบสวนกลางมากกวาความตองการของทองถน

5) การบรหารงานบคคลในระบบน อาจท าใหเกดความขดแยงกนระหวางองคกรบรหารงานบคคลระดบชาตกบสภา

ทองถนหรอผบรหารทองถนได เนองจากอ านาจเดดขาดเปนขององคกรบรหารงานบคคลระดบชาต

การบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทยกใชระบบบรหารงานบคคลสวนทองถนทรวมอ านาจไว

ในองคกรระดบชาตน เชนเดยวกน โดยมองคกรในลกษณะคณะกรรมการทท าหนาทควบคมมาตรฐานการบรหารบคคลขององคกร

ปกครองสวนทองถนทกประเภทท าหนาทในการก าหนดทศทางและนโยบายการบรหารงานบคคลสวนทองถนในภาพรวม และม

คณะกรรมการกลางขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละประเภทซงเปนองคกรระดบชาตท าหนาทในการก าหนดหลกเกณฑ

ตาง ๆ ทเกยวกบการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนประเภทนน ๆ เพอควบคมใหการบรหารบคคลสวนทองถนใน

องคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกนใหมมาตรฐานอยางเดยวกน นอกจากนยงมองคกรบรหารงานบคคลขององคกร

ปกครองสวนทองถนแตละประเภทในระดบจงหวด เพอก าหนดกฎเกณฑในการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนแต

ละประเภทในพนทจงหวดนน ๆ เพอใหสอดคลองกบความตองการในพนทอยางแทจรง โดยจะไดอธบายถงองคกรบรหารงาน

บคคลสวนทองถนของประเทศไทยในระดบตาง ๆ ไวในตอนท 7.3

ยงไปกวานน ยงไดมการกระจายอ านาจการบรหารบคคลบางสวนใหกบองคกรปกครองสวนทองถนเพอทจะไดบรหาร

บคคลของตนเองตามความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนเพอใหสอดคลองการจดท าบรการสาธารณะในองคกรปกครอง

สวนทองถนนน ๆ อนจะสามารถด าเนนกจการเพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนไดอยางแทจรงอกดวย



1. ระบบบรหารงานบคคลสวนทองถนทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต มสาระส าคญอยางไร


1. การบรหารงานบคคลทองถนในระบบบรหารงานบคคลทรวมอ านาจไวในองคกรระดบชาต คอระบบทการบรหาร

บคคลสวนทองถนแยกจากระบบขาราชการพลเรอนอยางเดดขาด และสรางองคกรใหมซงเปนองคกรกลางในระดบชาตขนเพอท า

หนาทในการบรหารงานบคคลองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศโดยเฉพาะ มรปแบบเปนคณะกรรมการ โดยอาจมอ านาจ

หนาทครอบคลมเหนอเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนท วท งประเทศ หรอมอ านาจเหนอเฉพาะเจาหนาทของทองถนตาม

ต าแหนงหรอทมอตราเงนเดอนถงข นทก าหนดไวกได



ระบบบรหารงานบคคลทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง (Separated Personal system for each Local Authority)

การบรหารงานบคคลทองถนในระบบบรหารงานบคคลทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง

(Separated Personal system for each Local Authority) เปนระบบทองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจอยางมากในการ

บรหารงานบคคล ซงรฐหรอสวนกลางไมมอ านาจในการโอนหรอสบเปลยนเจาหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนตาง ๆ

หรอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบเจาหนาทของรฐในสวนกลางได แตองคกรปกครองสวนทองถนจะมอ านาจอยางเตมท

ในการบรหารบคคล โดยองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจในการก าหนดคณสมบตของผทจะเขาท างาน วธการสรรหาบคคลเขา

ท างาน ก าหนดอตราเงนเดอน การบรรจแตงตง และเงอนไขในการท างานตาง ๆ ไดโดยล าพ ง อยางไรกดในบางประเทศรฐบาล

สวนกลางยงเขามาเกยวของกบการบรหารบคคลในระบบนอย โดยการก าหนดหลกเกณฑการบรหารงานบคคลบางประการไวใน

กฎหมาย หรออาจใหอ านาจแกเจาหนาทของรฐสวนกลางในการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวในกฎหมาย

ดวย ท งน สามารถแบงกลมประเทศทใชระบบการบรหารงานบคคลทองถนนออกไดเปน 3 กลม ดงตอไปน8

1. กลมประเทศทรฐบาลกลางหรอรฐบาลมลรฐเขาไปแทรกแซงและมอทธพลตอการบรหารงานบคคลขององคกร

ปกครองสวนทองถนเปนอยางมาก โดยการออกกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบทเกยวของกบการบรหารงานบคคลทส าคญ ๆ ให

องคกรปกครองสวนทองถนปฏบต หรอการก าหนดหลกเกณฑการบรหารบคคลอยางกวาง ๆ แลวใหองคกรปกครองสวนทองถน

ไปก าหนดรายละเอยดในการปฏบตเอาเอง เชน การก าหนดคณสมบต หลกเกณฑการรบบคลเขาท างาน การเลอนต า แหนง เปน

ตน รวมท งการก าหนดใหตองขอความเหนชอบในการแตงตง ถอดถอนเจาหนาทบางต าแหนง โดยรฐบาลกลางหรอรฐบาลมลรฐม

หนาทในการควบคมการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ในการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนดวย

ประเทศทอยในกลมนไดแก ฝร งเศส ญป น เนเธอรแลนด รฐนวยอรก (สหรฐอเมรกา) เซเนกล และยโกสลาเวย เปนตน

2. กลมประเทศทองคกรภาคเอกชน (non – government sources) มอทธพลหรอบทบาทตอการบรหารงานบคคลของ

ทองถน องคกรเอกชนดงกลาว ไดแก สมาคมองคกรปกครองสวนทองถน สหภาพลกจาง สมาคมวชาชพ เปนตน โดยองคกร

เหลาน จะเปนตวแทนขององคกรปกครองสวนทองถนและเจาหนาททองถนในการเขาเจรจาตอรอง ( collective bargaining) เพอ

ก าหนดกฎเกณฑการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน ประเทศทอยในกลมน ไดแก ฟนแลนด นวซแลนด และ

องกฤษ เปนตน

3. กลมประเทศทองคกรปกครองสวนทองถนจดการบรหารงานบคคลอยางอสระ โดยรฐบาลกลางและองคกรเอกชนอน

ไมไดมบทบาทเกยวของในการบรหารงานบคคลหรอมสวนรวมในการก าหนดกฎเกณฑหรอเงอนไขในการท างานขององคกร

ปกครองสวนทองถน องคกรปกครองสวนทองถนจงมอสระในการบรหารงานบคคลอยางเตมท ซงท าใหการบรหารงานบคคล

8 จรญ ศรสกใส, เพงอาง, น.19 - 22.


ขนอยกบอทธพลทางการเมองและอยภายใตระบบอปถมภไดงาย ประเทศทอยในกลมน ไดแก ประเทศตาง ๆ ในลาตนอเมรกา

มลรฐอนเดยนา (สหรฐอเมรกา) และเคนยา เปนตน

ระบบการบรหารงานบคคลทองถนทใหองคกรปกครองสวนทองถนบรหารงานบคคลดวยตนเอง มขอดขอเสย

ดงตอไปน9

ก) ขอด

1) ท าใหเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนมความจงรกภกดและปฏบตงานใหกบองคกรปกครองสวนทองถน

อยางเตมความสามารถ เนองจากตองอยภายใตอ านาจในการบรหารบคคลของสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

2) การบรหารบคคลในระบบน เปนประโยชนส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมงบประมาณจ ากด เพราะองคกร

ปกครองสวนทองถนสามารถก าหนดอตราเงนเดอนหรอคาตอบแทนอน ๆ ไดเอง

3) การบรหารงานบคคลในระบบน ใหอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนในการใชอ านาจบรหารงานบคคล อนเปนการ

สงเสรมการปกครองตนเองของทองถน ตามหลกการกระจายอ านาจการปกครอง


1) การบรหารงานบคคลในระบบนไมเหมาะกบองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก เพราะการสรรหาบคคลเขาท างานก

จะจ ากดเฉพาะพนทน น ๆ ซงบางพนทอาจไมจงใจใหมผมาสมคร ท าใหมโอกาสไมมากนกทจะไดบคคลทมความเหมาะสมเขา

ท างาน อกท งยงไมสามารถสบเปลยนเจาหนาทกบองคกรปกครองสวนทองถนอน หรอกบเจาหนาทของรฐสวนกลาง และไ ม

สามารถขอยมตวขาราชการในสวนกลางมาชวยปฏบตราชการ จงอาจท าใหขาดเจาหนาททมความรความสามารถ หากจะจางผม

ความรความสามารถทตองจายคาตอบแทนสงเขามาท างานกเปนไปไดยาก เพราะมขอจ ากดดานงบประมาณ

2) การบรหารงานบคคลในระบบนขาดแรงจงใจใหบคคลทมความรความสามารถเขามาท างาน และไมอาจเหนยวร งให

เจาหนาทอยท างานดวยไดนาน

3) โอกาสทจะกาวหนาของเจาหนาทมนอย เพราะเจาหนาทในระดบสงจะมไดไมมากนก และไมอาจโอนยายไปองคกร

ปกครองสวนทองถนอนได

4) การบรหารงานบคคลในระบบน การบรรจแตงตง การเลอนต าแหนงจะมลกษณะเปนระบบอปถมภมากกวาระบบ

คณธรรม

นอกจากระบบการบรหารงานบคคลทองถนทสามารถแบงไดเปน 3 ระบบแลว กรณของเจาหนาทขององคกรปกครอง

สวนทองถนยงมความหลากหลายในแงทวา บางประเทศกก าหนดใหเจาหนาททอ งถนมฐานเปนขาราชการแบบเดยวกบเจาหนาท

ของรฐ เชน ในประเทศฝรงเศสทก าหนดใหเจาหนาททองถนมสถานะเปน “fonctionaire” เชนเดยวกบเจาหนาทของรบสวนกลาง

ในขณะทประเทศไทยอาจมไดท งขาราชการหรอพนกงานกได

9 จรญ ศรสกใส, อางแลว เชงอรรถท 1, น.16 - 18.



1. ระบบบรหารงานบคคลสวนทองถนทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง มสาระส าคญ

อยางไร


1. การบรหารงานบคคลทองถนในระบบบรหารงานบคคลทใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมอ านาจบรหารเอง

เปนระบบทองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจอยางมากในการบรหารงานบคคล ซงรฐหรอสวนกลางไมมอ านาจในการโอนหรอ

สบเปลยนเจาหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนตาง ๆ หรอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบเจาหนาทของรฐใน

สวนกลางได แตองคกรปกครองสวนทองถนจะมอ านาจอยางเตมทในการบรหารบคคล โดยองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจ

ในการก าหนดคณสมบตของผทจะเขาท างาน วธการสรรหาบคคลเขาท างาน ก าหนดอตราเงนเดอน การบรรจแตงตง และเงอนไข

ในการท างานตาง ๆ ไดโดยล าพง อยางไรกดในบางประเทศรฐบาลสวนกลางยงเขามาเกยวขอ งกบการบรหารบคคลในระบบนอย

โดยการก าหนดหลกเกณฑการบรหารงานบคคลบางประการไวในกฎหมาย หรออาจใหอ านาจแกเจาหนาทของรฐสวนกลางในการ

บรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไวในกฎหมายดว


ตอนท 7.2

เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน


หวเรอง 7.2.1. ประเภทของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

7.2.2 คณสมบตท วไปของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

แนวคด 1. เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยสามารถมไดใน 2 ลกษณะ กลาวคอ เจาหนาทไดรบ

แตงตงใหปฏบตราชการโดยไดรบเงนเดอนจากงบประมาณหมวดเงนเดอนขององคกรปกครองสวนท องถน หรอจากเงน

งบประมาณหมวดเงนอดหนนจากรฐบาล โดยอาจเรยกวาขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนแตกตางกนไปในแตละองคกร

ปกครองสวนทองถน และพนกงานจาหรอลกจางขององคกรปกครองสวนทองถน ทองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจางได

เองเพอด าเนนการตามภารกจทไดรบมอบหมาย โดยอาจมลกษณะเปนการจางเปนพนกงานหรอลกจางประจ า หรอจาวเปนการ

ช วคราวหรอจางตามภารกจกได

2. เนองจากเจาหนาทของทองถนถอเปนองคประกอบทส าคญอยางยงตอการด าเนนงานขององคกรปกครองสวน

ทองถน ดงนนจงจ าเปนตองมกฎหมายก าหนดความหมาย ประเภท คณสมบต และหลกเกณฑตาง ๆ ทเกยวของกบเจาหนาท

ขององคกรปกครองสวนทองถนไวอยางชดเจน เพอประโยชนในการด าเนนการจดท าบรการสาธารณะในทองถนใหบรรลผล

โดยในประเทศไทย หลกเกณฑตาง ๆ เกยวกบเจาหนาทสวนทองถน ไดถกก าหนดไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารบคคล

สวนทองถน พ.ศ.2542


1. อธบายประเภทของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนได

2. อธบายคณสมบตท วไปของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนได


ความน า

เจาหนาทของทองถนถอเปนองคประกอบทส าคญอยางยงตอการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน เพราะการ

จดท าบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนจะเกดขนไมไดเลย หากไมมเจาหนาทเปนผด าเนนการ เพราะเจาหนาทคอผ

ทจะปฏบตงานในการจดท าบรการสาธารณะตาง ๆ เพอใหบรรลตามวตถประสงคของทองถน โดยในประเทศไทย หลกเกณฑตาง

ๆ เกยวกบเจาหนาทสวนทองถน ไดถกก าหนดไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 ซงรวมท งการ

ก าหนดความหมายและประเภทของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน และคณสมบตของเจาหนาทขององคกรปกครอง

สวนทองถนเอาไวดวย ดงตอไปน



ประเภทของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

พระราชบญญตระเบยบบรหารบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 ไดก าหนดนยามของเจาหนาทขององคกรปกครองสวน

ทองถนไวในมาตรา 3 โดยเรยกวา “พนกงานสวนทองถน” ดงตอไปน

“พนกงานสวนทองถน หมายความวา ขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด พนกงานเทศบาล พนกงานสวนต าบล

ขาราชการกรงเทพมหานคร พนกงานเมองพทยา และขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนอนทมกฎหมายจดตง

ซงไดรบการบรรจและแตงตงใหปฏบตราชการโดยไดรบเงนเดอนจากงบประมาณหมวดเงนเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน

หรอจากเงนงบประมาณหมวดเงนอดหนนของรฐบาลทใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถนน ามา

จดเปนเงนเดอนของขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน”

จากนยามของพนกงานสวนทองถนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 อาจจ าแนกประเภท

ของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนไดดงตอไปน

1. ขาราชการสวนทองถน คอผทไดรบการบรรจและแตงตงใหปฏบตราชการโดยไดรบเงนเดอนจากงบประมาณหมวด

เงนเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน หรอจากเงนงบประมาณหมวดเงนอดหนนของรฐบาลทใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

และองคกรปกครองสวนทองถนน ามาจดเปนเงนเดอนของขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยเปนขาราชการผปฏบตงานใน

องคกรบรหารสวนจงหวดและกรงเทพมหานคร

2. พนกงานสวนทองถน คอผทไดรบการบรรจและแตงตงใหปฏบตราชการโดยไดรบเงนเดอนจากงบประมาณหมวด

เงนเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน หรอจากเงนงบประมาณหมวดเงนอดหนนของรฐบาลทใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

และองคกรปกครองสวนทองถนน ามาจดเปนเงนเดอนของขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยเปนพนกงานผปฏบตงานใน

เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล และเมองพทยา

อนง พนกงานสวนทองถนไมวาจะเปนขาราชการในองคการบรหารสวนจงหวดและกรงเทพมหานคร หรอพนกงานใน

เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล และเมองพทยา มความแตกตางกนเพยงแตชอทเรยกตามกฎหมายจดตงองคกรปกครองสวน

ทองถนแตละประเภทเทานน โดยท งขาราชการและพนกงานในองคกรปกครองสวนทองถนดงกลาวตางกมสถานะ สทธ สวสดการ

และความคมครองทไมแตกตางกน

โดยในการก าหนดต าแหนงของขาราชการและพนกงานสวนทองถนของไทยในปจจบน ไดมการปรบเปลยนจากโครงสราง

แบบระดบช นยศ (Common level) เปนโครงสรางระดบช นงานแบบแทง (Broadband) ในรปแบบเดยวกบขาราชการพลเรอน ซง

สามารถจ าแนกไดเปน 4 ประเภท10 ดงตอไปน

10 ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน เรอง ก าหนดมาตรฐานกลางการบรหารงานบคคล

สวนทองถน (ฉบบท 4) ลงวนท 26 ธนวาคม 2557


1) ต าแหนงประเภทบรหารจดการทองถน ไดแก ต าแหนงปลดองคกรปกครองสวนทองถนและรองปลด

องคกรปกครองสวนทองถน หรอต าแหนงทเรยกชออยางอน ตามทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนก าหนด

แบงออกเปน 3 ระดบ ประกอบดวย ระดบตน ระดบกลาง และระดบสง

2) ต าแหนงประเภทอ านวยการทองถน ไดแก ต าแหนงหวหนาหนวยงานระดบฝาย ระดบสวน ระดบกอง

ระดบส านกในองคกรปกครองสวนทองถน หรอต าแหนงระดบทเรยกชออยางอน ตามทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอ

พนกงานสวนทองถนก าหนด แบงออกเปน 3 ระดบ ประกอบดวย ระดบตน ระดบกลาง และระดบสง

3) ต าแหนงประเภทวชาการ ไดแก ต าแหนงทจ าเปนตองใชผส าเรจการศกษาระดบปรญญา ตามมาตรฐาน

ท วไปทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนก าหนด เพอปฏบตงานในหนาทของต าแหนงนน แบงออกเปน 4

ระดบ ประกอบดวย ระดบปฏบตการ ระดบช านาญการ ระดบช านาญการพเศษ และระดบเชยวชาญ

4) ต าแหนงประเภทท วไป ไดแก ต าแหนงทไมใชต าแหนงประเภทบรหาร ต าแหนงประเภทอ านวยการ และ

ต าแหนงประเภทวชาการ ตามมาตรฐานท วไปทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนก าหนด เพอปฏบตงานใน

หนาทของต าแหนงนน แบงออกเปน 3 ระดบ ประกอบดวย ระดบปฏบตงาน ระดบช านาญการ และระดบอาวโส

3. ลกจาง หรอพนกงานจางสวนทองถน โดยนอกจากจะมขาราชการหรอพนกงานเปนผปฏบตงานในองคกรปกครอง

สวนทองถนแลว องคกรปกครองสวนทองถนยงสามารถจางลกจางในรปแบบประจ าหรอช วคราวหรอพนกงานจางไดเชนเดยวกบ

ราชการสวนกลาง โดยพนกงานจางนนยงสามารถจ าแนกไดอกเปน 3 ประเภท คอ

1) พนกงานจางท วไป หมายถงพนกงานจางทมลกษณะงานท วไป ไมจ าเปนจองมความรหรอทกษะใดเปน

พเศษ ระยะเวลาจางไมเงนหนงป

2) พนกงานจางตามภารกจ หมายถงพนกงานจางทมลกษณะงานเปนการสงเสรมหรอสนบสนนการท างานของ

ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยเปนผชวยของขาราชการหรอพนกงานในต าแหนงนน ระยะเวลาจางสปและสามารถตอ

สญญาจางได

3) พนกงานจางผเชยวชาญพเศษ หมายถง พนกงานจางทมลกษณะงานเปนทปรกษา โดยมความรหรอทกษะ

ความช านาญงานเปนพเศษ หรอเปนวชาชพเฉพาะ


1. เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนมกประเภท อะไรบาง

2. พนกงานสวนทองถน ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 หมายถงเจาหนาทสวน

ทองถนใดบาง


1. 3 ประเภท คอ ขาราชการสวนทองถน พนกงานสวนทองถน และลกจางหรอพนกงานจางสวนทองถน

2. พนกงานสวนทองถน ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 หมายถงขาราชการองคการ

บรหารสวนจงหวด พนกงานเทศบาล พนกงานสวนต าบล ขาราชการกรงเทพมหานคร พนกงานเมองพทยา และขาราชการหรอ

พนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนอนทมกฎหมายจดตง ซงไดรบการบรรจและแตงตงใหปฏบต ราชการโดยไดรบเงนเดอน

จากงบประมาณหมวดเงนเดอนขององคกรปกครองสวนทองถน หรอจากเงนงบประมาณหมวดเงนอดหนนของรฐบาลทใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถนน ามาจดเปนเงนเดอนของขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน



คณสมบตทวไปของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

เนองจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหองคกรปกครองสวนทองถนมความเปนอสระในการบรหารงาน

บคคลตามความตองการและความเหมาะสมของทองถน ประกอบกบกฎหมายวาดวยระ เบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน

ก าหนดใหคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถนมหนาทในการก าหนดมาตรฐานการบรหารงานบคคลของ

พนกงานสวนทองถนทกรปแบบ ใหมทศทางทเหมาะสมและเปนธรรม คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน

โดยอาศยอานาจตามความในมาตรา 33 (1) แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 จงไดมมตใน

การประชม คร งท 6/2544 เมอวนท 14 มถนายน 2544 ใหประกาศกาหนดมาตรฐานกลางการบรหารงานบคคลสวนทองถนไวใน

ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน เรอง ก าหนดมาตรฐานกลางการบรหารงานบคคลสวนทองถน

โดยไดก าหนดมาตรฐานการบรหารบคคลของทองถนไวหลายเรอง เชน การสรรหาบคคลและการแตงตง ระบบวนยของ เจาหนาท

ขององคกรปกครองสวนทองถน โครงสรางอตราเงนเดอน และรวมถงคณสมบตท วไปของเจาหนาทขององคกรปกครองสวน

ทองถนดวย

คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.ถ.) ไดก าหนดมาตรฐานกลางเกยวกบคณสมบตของ

ขาราชการและพนกงานทองถนไวในประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน เรอง ก าหนดมาตรฐาน

กลางการบรหารงานบคคลสวนทองถน ขอ 3 วาขาราชการและพนกงานทองถนนอกจากมคณสมบตท วไปและไมมลกษณะ

ตองหามตามมาตรฐานท วไปทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนก าหนดแลว ยงตองมคณสมบตท วไปและไม

มลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(1) มสญชาตไทย

(2) มอายไมต ากวาสบแปดป

(3) เปนผเลอมใสในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทยดวยความบรสทธใจ

(4) ไมเปนผด ารงต าแหนงขาราชการการเมอง และไมเปนกรรมการพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง

นอกจากน ในการก าหนดคณสมบตท วไปและลกษณะตองหามตามมาตรฐานท วไปทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอ

พนกงานสวนทองถนก าหนดตองเทยบไดไมนอยกวามาตรฐานของขาราชการพลเรอนอกดวย ซงมาตรา 36 แหงพระราชบญญต

ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 ไดก าหนดไววาผทจะเขารบราชการพลเรอนตองมคณสมบตท วไป และไมมลกษณะตองหาม

ดงตอไปน

ก. คณสมบตท วไป

(1) มสญชาตไทย

(2) มอายไมต ากวาสบแปดป

(3) เปนผเลอมใสในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขดวยความ

บรสทธใจ

ข. ลกษณะตองหาม


(1) เปนผด ารงต าแหนงทางการเมอง

(2) เปนคนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถ คนวกลจรตหรอจต ฟนเฟอนไมสมประกอบ หรอเปน

โรคตามทก าหนดในกฎ ก.พ.

(3) เปนผอยในระหวางถกส งพกราชการหรอถกส งใหออกจากราชการไวกอน ตามพระราชบญญตระเบยบ

ขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 หรอตามกฎหมายอน

(4) เปนผบกพรองในศลธรรมอนดจนเปนทรงเกยจของสงคม

(5) เปนกรรมการหรอผด ารงต าแหนงทรบผดชอบในการบรหารพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรค

การเมอง

(6) เปนบคคลลมละลาย

(7) เปนผเคยตองรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกเพราะกระท าความผดทางอาญา เวนแตเปน

โทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

(8) เปนผเคยถกลงโทษใหออก ปลดออก หรอไลออกจากรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ

(9) เปนผเคยถกลงโทษใหออก หรอปลดออก เพราะกระท าผดวนย ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพล

เรอน พ.ศ.2551 หรอตามกฎหมายอน

(10) เปนผเคยถกลงโทษไลออก เพราะกระท าผดวนยตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.

2551 หรอตามกฎหมายอน

(11) เปนผเคยกระท าการทจรตในการสอบเขารบราชการ หรอเขาปฏบตงานในหนวยงานของรฐ

ผทจะเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนซงมลกษณะตองหามตาม ข. (4) (6) (7) (8) (9) (10) หรอ (11) ก.พ. อาจ

พจารณายกเวนใหเขารบราชการได โดยหากเปนกรณมลกษณะตองหามตาม (8) หรอ (9) ผน นตองออกจากงานหรอออกจาก

ราชการไปเกนสองปแลว และในกรณมลกษณะตองหามตาม (10) ผน นตองออกจากงานหรอออกจากราชการไปเกนสามปแลว

และตองมใชกรณออกจากงานหราอออกจากราชการเพราะทจรตตอหนาท

มตของ ก.พ. ในการยกเวนดงกลาว ตองไดคะแนนเสยงไมนอยกวาสในหาของจ านวนกรรมการทมาประชม การลงมต

ใหกระท าโดยลบ

การขอยกเวนกรณทขาดคณสมบตท วไปหรอมลกษณะตองหาม ใหเปนไปตามระเบยบท ก.พ. ก าหนด โดยการยกเวน

กรณทขาดคณสมบตท วไปหรอมลกษณะตองหามนนจะยกเวนใหเปนการเฉพาะรายหรอยกเวนใหเปนการท วไปกได


1. คณสมบตท วไปของเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ประกอบดวยคณสมบตใดบาง


1. (1) มสญชาตไทย (2) มอายไมต ากวาสบแปดป (3) เปนผเลอมใสในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยดวยความบรสทธใจ (4) ไมเปนผด ารงต าแหนงขาราชการ

การเมอง และไมเปนกรรมการพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง นอกจากน ในการก าหนดคณสมบต ท วไปและ

ลกษณะตองหามตามมาตรฐานท วไปทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนก าหนดตองเทยบไดไมน อยกวา

มาตรฐานของขาราชการพลเรอน


ตอนท 7.3

องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถน


หวเรอง 7.3.1 คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.)

7.3.2 องคกรบรหารงานบคคลทองถนระดบชาต หรอคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.กลาง)

7.3.3 องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหวด หรอคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบ

จงหวด (ก.จงหวด)

7.3.4 คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร (ก.ก.)

7.3.5 คณะกรรมการพนกงานเมองพทยา

แนวคด 1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาท

เปนของตนเองโดยเฉพาะ และความเปนอสระในการบรหารงานในหลายเรอง ซงรวมถงการบรหารงานบคคลตามความตองการ

และความเหมาะสมของทองถน เปนผลใหเกดการตรากฎหมายในการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน

โดยเฉพาะ คอ พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 โดยไดก าหนดองคกรบรหารงานบคคลสวน

ทองถนไวใน 3 ระดบ คอ องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนทดแลการบรหารงานบคคลสวนทองถนของประเทศในภาพรวม

องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนในระดบชาตทก าหนดมาตรการใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในแตละประเภท และ

องคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวดทก าหนดมาตรการส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทในเขตจงหวด

นน ๆ รวมถงองคกรบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษทแยกตางหากจากองคกรบรหารงาน

บคคลสวนทองถนรปแบบท วไป


1. อธบายลกษณะขององคการบรหารบคคลสวนทองถนในประเทศไทยได

2. อธบายองคประกอบขององคการบรหารบคคลสวนทองถนในประเทศไทยได

3. อธบายหนาทและอ านาจขององคการบรหารบคคลสวนทองถนในประเทศไทยได


ความน า

เนองจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาท

เปนของตนเองโดยเฉพาะ และความเปนอสระในการก าหนดนโยบาย การปกครอง การบรหาร การเงนและการคลง รวมถงการ

บรหารงานบคคลตามความตองการและความเหมาะสมของทองถน เปนผลใหเกดการตรากฎหมายในการบรหารงานบคคลของ

องคกรปกครองสวนทองถนโดยเฉพาะ คอ พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 ซงเปนกฎหมายทให

อ านาจแกองคกรปกครองสวนทองถนใหมอสระในดานการบรหารงานบคคลตามความตองการและความเหมาะสมของทองถนนน

ๆ โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนมคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนของตนเอง ประกอบดวยผแทนของหนวยราชการท

เกยวของ ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถนและผทรงคณวฒ จ านวนเทากน เพอท าหนาทเกยวกบการบรหารงานบคคล

ส าหรบพนกงานสวนทองถนของตนไดโดยตรง และใหมการก าหนดมาตรฐานการบรหารงานบคคลของพนกงานสวนทองถนทก

รปแบบใหมทศทางทเหมาะสมและเปนธรรม

พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 ก าหนดใหมองคกรการบรหารงานบคคลของทองถน

โดยเฉพาะ โดยไดก าหนดใหมองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนขน 3 ระดบ คอ คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคล

สวนทองถน องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบชาตหรอคณะกรรมการกลางขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท

และองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหวด นอกจากน ยงมองคกรบรหารงานบคคลในองคกรปกครองสวนทองถน

รปแบบพเศษอก 2 องคกร คอ คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร และคณะกรรมการ

พนกงานเมองพทยา



คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.)

คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) เปนองคกรทจดต งขนเพอประโยชนในการก ากบดแล

การบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบใหมประสทธภาพ เพอประโยชนแกประชาชนในทองถนและ

ประโยชนของประเทศเปนสวนรวม และสามารถรองรบการกระจายอ านาจใหแกทองถน

1. องคประกอบ

คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน มองคประกอบแบบไตรภาค ประกอบดวยกรรมการ


(1) ประธานกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน ซงคดเลอกจากการทกรรมการโดยต าแหนง กรรมการ

ผทรงคณวฒ และกรรมการทมาจากผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน เสนอรายชอบคคลจ านวนฝายละ 3 คน ซงผทจะ

ไดรบการเสนอชอตองเปนผซงมความรความเชยวชาญในดานการบรหารงานทองถน ดานการบรหารงานบคคล ดานระบบราชการ

ดานการบรหารและการจดการ หรอดานกฎหมาย ซงมผลงานทางวชาการหรอมความรเปนทยอมร บ และไมไดเปนกรรมการของ

คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน หรอกรรมการของคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน

จากนนใหบคคลทไดรบคะแนนสงสดเปนผไดรบการคดเลอก โดยใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยเปนผจดใหมการคดเลอก

ตามหลกเกณฑและเงอนไขทคระรฐมนตรก าหนด และใหเปนผประกาศแตงตงบคคลผไดรบการคดเลอกดงกลาวเปนประธาน

กรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน โดยใหมวาระอยในต าแหนงคราวละ 6 ป นบแตวนทไดรบการแตงตง และ

ใหด ารงต าแหนงไดแควาระเดยวเทานน

(2) กรรมการโดยต าแหนง จ านวน 6 คน ไดแก เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน เลขาธการคณะกรรมการ

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ผอ านวยการส านกงบประมาณ ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงมหาดไทย และอธบด

กรมสงเสรมการปกครองทองถน

(3) กรรมการผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน ซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผซงมความรความเชยวชาญในดานการบรหารงาน

ทองถน ดานการบรหารงานบคคล ดานระบบราชการดานบรหารและการจดการหรอดานกฎหมาย ซงมผลงานทางวชาการ หรอม

ความรเปนทยอมรบ โดยมวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป และอาจไดรบการคดเลอกอกได

(4) ผแทนคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวดจ านวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการกลางพนกงาน

เทศบาลจ านวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการกลางพนกงานสวนต าบลจ านวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการขาราชการ

กรงเทพมหานครจ านวน 1 คน ผแทนคณะกรรมการพนกงานเมองพทยาจ านวน 1 คน และในกรณทมกฎหมายจดตงองคกร

ปกครองสวนทองถนอน ใหมผแทนคณะกรรมการพนกงานองคกรปกครองสวนทองถนอนซงองคกรปกครองสวนทองถนอนนน

คดเลอกกนเองจ านวนหนงคน

11 พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 มาตรา 30


นอกจากน พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.254 2 ยงก าหนดใหมการจดตงส านกงาน

คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถนขนในส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงมหาดไทย มหนาทรบผดชอบ

งานในราชการของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน และใหหวหนาส านกงานฯ เปนเลขานการ

คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน

2. หนาทและอ านาจ

คณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถนมหนาทและอ านาจในการก ากบดแลการบรหารงานบคคลของ

องคกรปกครองสวนทองถน ดงตอไปน12

(1) ก าหนดมาตรฐานกลางและแนวทางในการรกษาระบบคณธรรมเกยวกบการบรหารงานบคคลโดยเฉพาะในเรองการ

แตงตงและการใหพนจากต าแหนงของพนกงานสวนทองถน รวมตลอดถงการก าหนดโครงสรางอตราเงนเดอนและประโยชนตอบ

แทนอนใหมสดสวนท เหมาะสมแกรายไดและการพฒนาทองถนตามอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ท งน การ

ก าหนดมาตรฐานกลางและแนวทางจะตองไมมลกษณะเปนการก าหนดหลกเกณฑการ บรหารงานบคคลโดยเฉพาะเจาะจงทท าให

องคกรปกครองสวนทองถนไมสามารถบรหารงานบคคลตามความตองการและความ เหมาะสมของแตละองคกรปกครองส วน

ทองถนได

(2) ก าหนดแนวทางการพฒนาการบรหารงานบคคลสวนทองถนเพอรองรบการกระจายอ านาจการปกครองสวนทองถน

(3) ก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขการคดเลอกคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการ

กลางพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการกลางพนกงานสวนต าบล

(4) สงเสรมใหมการศกษา วเคราะห หรอวจยเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถน

(5) ใหค าปรกษา ค าแนะน า และพจารณาปญหาเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถนแกองคกรปกครองสวน

ทองถน

(6) ประสานงานกบคณะรฐมนตร หนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน คณะกรรมการขาราชการตามกฎหมาย

วาดวยระเบยบขาราชการประเภทตาง ๆ คณะกรรมการกลาง ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน และคณะกรรมการขาราชการ

หรอพนกงานสวนทองถน เพอสงเสรมใหการบรหารงานบคคลสวนทองถนมประสทธภาพ

(7) ปฏบตการอนตามทก าหนดไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 หรอกฎหมายอน


1. องคประกอบของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) มลกษณะเปนอยางไร

2. องคประกอบของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) มหนาทและอ านาจทส าคญ

อยางไรบาง




1. องคประกอบของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) มลกษณะเปนไตรภาค

ประกอบดวยผแทนภาครฐ ผแทนจากองคกรปกครองสวนทองถน และผทรงคณวฒ

2. องคประกอบของคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) มหนาทและอ านาจในการก าหนด

มาตรฐานกลางและแนวทางในการรกษาระบบคณธรรมเกยวกบการบรหารงานบคคล ก าหนดแนวทางการพฒนาการบรหารงาน

บคคลสวนทองถน ก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขการคดเลอกคณะกรรมการกลางบรหารงานบคคลทองถน สงเสรมใหม

การศกษา วเคราะห หรอวจยเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถน ใหค าปรกษา ค าแนะน า และพจารณาปญหาเกยวกบการ

บรหารงานบคคลสวนทองถนแกองคกรปกครองสวนทองถน ประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ เพอสงเสรมใหการบรหารงานบคคล

สวนทองถนมประสทธภาพ



องคกรบรหารงานบคคลทองถนระดบชาต หรอคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.กลาง)

องคกรบรหารงานบคคลทองถนระดบชาต หรอคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.กลาง) ของ

แตละองคกรปกครองสวนทองถน ท าหนาทก าหนดหลกเกณฑและมาตรฐานในเรองตาง ๆ เพอใหการปฏบตงานเกยวกบการ

บรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเปนไปโดยมมาตรฐานทสอดคลองกน มองคประกอบแบบไตรภาค

ประกอบดวย ผแทนของหนวยราชการทเกยวของ ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน และผทรงคณวฒซงมคณสมบตตามท

กฎหมายก าหนด มจ านวนเทากน โดยในปจจบนมคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานส วนทองถนอย 3 ประเภท คอ

คณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการกลางพนกงาน

สวนต าบล


คณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการ

กลางพนกงานสวนต าบล มจ านวนคณะกรรมการชดละ 18 คน โดยมองคประกอบดงตอไปน13

(1) ผแทนของหนวยราชการทเกยวของ จ านวน 6 คน ประกอบดวย รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยหรอรฐมนตร

ชวยวาการกระทรวงมหาดไทยซงไดรบมอบหมายเปนประธานคณะกรรมการฯ ปลดกระทรวงมหาดไทย เลขาธการคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน ผอ านวยการส านกงบประมาณ อธบดกรมบญชกลาง และอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน

คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนท ง 3 องคกร มองคประกอบผแทนของหนวยราชการทเกยวของ

เหมอนกนท ง 3 องคกร

(2) ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน จ านวน 6 คน มาจากตวแทนของหวหนาฝายบรหารในองคกรปกครองสวน

ทองถนท วประเทศ โดยใหเปนตวแทนฝายการเมอง 3 คน และฝายพนกงานสวนทองถน 3 คน ตามประเภทขององคกรปกครอง

สวนทองถน คอ

(2.1) องคการบรหารสวนจงหวด ไดแก นายกองคการบรหารสวยจงหวด และปลดองคการบรหารสวนจงหวด

(2.2) เทศบาล ไดแก นายกเทศมนตร และปลดเทศบาล

(2.3) องคการบรหารสวนต าบล ไดแก นายกองคการบรหารสวนต าบล และปลดองคการบรหารสวนต าบล

ท งน ใหมการคดเลอกตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน

(ก.ถ.) ก าหนด มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป และอาจไดรบการคดเลอกใหมได

(3) ผทรงคณวฒ จ านวน 6 คน ซงคดเลอกจากบคคลซงมความรความเชยวชาญในดานการบรหารงานทองถน ดานการ

บรหารงานบคคล ดานระบบราชการ ดานการบรหารและการจดการ หรอดานอนทจะเปนประโยชนแกการบรหารงานบคคลของ

13 พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 มาตรา 16 มาตรา 24 มาตรา 26


องคกรปกครองสวนทองถน โดยใหกรรมการจากผแทนของหนวยราชการทเกยวของ และผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน

เสนอรายชอบคคลจ านวนฝายละ 9 คน และใหบคคลท ง 18 คน ประชมเพอคดเลอกกนเองใหเหลอ 6 คน เพอเปนกรรมการ

ผทรงคณวฒ โดยวธการการคดเลอกตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน

(ก.ถ.) ก าหนด มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป และอาจไดรบการคดเลอกใหมได

นอกจากน พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 ยงก าหนดใหอธบดกรมสงเสรมการ

ปกครองทองถนแตงตงขาราชการในกรมสงเสรมการปกครองทองถนคนหนงซงด ารงต าแหนงไมต ากวารองอธบดเปนเลขานการ

คณะกรรมการกลางขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ


คณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการ

กลางพนกงานสวนต าบล มหนาทและอ านาจเกยวกบการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนทมอยท วท งประเทศในแต

ละรปแบบ ซงมหนาทและอ านาจในลกษณะเดยวกน ดงตอไปน14

(1) ก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขการคดเลอกผแทนขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนแตละ

ประเภท และผทรงคณวฒ เพอด ารงต าแหนงคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด

(2) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบคณสมบตและลกษณะตองหามเบองตนส าหรบขาราชการหรอพนกงานขององคกร

ปกครองสวนทองถนแตละประเภท

(3) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบอตราต าแหนงและมาตรฐานของต าแหนง

(4) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบอตราเงนเดอนและวธการจายเงนเดอนและประโยชนตอบแทนอน

(5) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบหลกเกณฑและเงอนไขการคดเลอก การบรรจและแตงตง การยาย การโอน การรบ

โอน การเลอนระดบ และการเลอนข นเงนเดอน

(6) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบวนยและการรกษาวนย และการด าเนนการทางวนย

(7) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบการใหออกจากราชการ

(8) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบสทธการอทธรณ การพจารณาอทธรณและการรองทกข

(9) ก าหนดมาตรฐานท วไปเกยวกบโครงสรางการแบงสวนราชการวธการบรหารและการปฏบตงานของขาราชการหรอ

พนกงานสวนทองถน และกจการอนเกยวกบการบรหารงานบคคลในองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท

(10) ใหขอคดเหนหรอใหค าปรกษาในการปฏบตงานของคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด

(11) ก ากบดแล แนะน าและชแจง สงเสรมและพฒนาความรแกขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด

(12) ปฏบตการอนตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนบญญตใหเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการกลางขาราชการ

หรอพนกงานสวนทองถน

(13) ปฏบตการอนตามทพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 หรอกฎหมายอนบญญตใหเปน

อ านาจหนาทของคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน

14 พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 มาตรา 17 , มาตรา 24 วรรคเจด และ มาตรา 26 วรรค

เจด


ในการก าหนดมาตรฐานท วไปตามหนาทและอ านาจ ใหคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด

ก าหนดใหเหมาะสมกบลกษณะการบรหารและอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด แตจะตองอยภายใตมาตรฐานกลาง

เกยวกบการบรหารงานบคคลทคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถนก าหนด โดยใหใชเปนหลกเกณฑกลาง

ส าหรบคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวดแตละแหงน าไปก าหนดหลกเกณฑการบรหารงานบคคลตาม

หนาทและอ านาจตอไป


1. คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.กลาง) คออะไร มหนาทและอ านาจอยางไร

2. ในปจจบนมคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนอยกประเภท อะไรบาง


1. คณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน (ก.กลาง) ของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ท าหนาท

ก าหนดหลกเกณฑและมาตรฐานในเรองตาง ๆ เพอใหการปฏบตงานเกยวกบการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน

แตละแหงเปนไปโดยมมาตรฐานทสอดคลองกน มองคประกอบแบบไตรภาค ประกอบดวย ผแทนของหนวยราชการทเก ยวของ

ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน และผทรงคณวฒ

2. ในปจจบนมคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนอย 3 ประเภท คอ คณะกรรมการกลาง

ขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการกลางพนกงานสวนต าบล



องคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหวด หรอคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด (ก.จงหวด)

คณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด (ก.จงหวด) เปนคณะกรรมการระดบจงหวด ท าหนาท

ก าหนดหลกเกณฑและมาตรฐานในเรองตาง ๆ ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทในจงหวดนน ๆ มองคประกอบ

แบบไตรภาคเชนเดยวกบคณะกรรมการกลางขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ โดยในปจจบนมคณะกรรมการ

ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด ตามพระราชบญญตบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 อย 3 ประเภท คอ

คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการพนกงานสวนต าบล


องคประกอบของคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวดในแตละประเภทนนจะมาจากบคคล 3

ฝายเชนเดยวกน แตจะมจ านวนกรรมการทแตกตางกน เนองจากในแตละจงหวดมจ านวนขององคกรปกครองสวนทองถน

กลาวคอ องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบลทไมเทากน ดงนนสดสวนของจ านวนกรรมการจง

แตกตางไปตามจ านวนขององคกรปกครองสวนทองถนทมอย ดงตอไปน

(1) กรณองคการบรหารสวนจงหวด ใหมคณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวดคณะหนง

จ านวน 12 คน ดงตอไปน15

(1.1) ผวาราชการจงหวด เปนประธาน

(1.2) หวหนาสวนราชการประจ าจงหวด จ านวน 3 คน จากสวนราชการในจงหวดนน ซงผวาราชการ

ประกาศวาเปนสวนราชการทเกยวของ

(1.3) ผแทนองคการบรหารสวนจงหวด จ านวน 4 คน ประกอบดวย นายกองคการบรหารสวน

จงหวด สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดซงสภาองคการบรหารสวนจงหวดคดเลอกจ านวน 1 คน ปลดองคการบรหารสวน

จงหวด ผแทนขาราชการองคการบรหารสวนจงหวดซงคดเลอกกนเองจ านวน 1 คน

(1.4) ผทรงคณวฒทมคณสมบตตามทกฎหมายก าหนด จ านวน 4 คน

(2) กรณเทศบาลในแตละเขตจงหวด ใหมคณะกรรมการพนกงานเทศบาลรวมกนคณะหนง จ านวน 18 คน

ประกอบดวย16

(2.1) ผวาราชการจงหวด เปนประธาน




(2.2) หวหนาสวนราชการประจ าจงหวด จ านวน 5 คน จากสวนราชการในจงหวดนน ซงผวาราชการ

ประกาศวาเปนสวนราชการทเกยวของ

(2.3) ผแทนเทศบาล จ านวน 6 คน ประกอบดวย

(ก) ประธานสภาเทศบาล ซงประธานสภาเทศบาลในเขตจงหวดนนคดเลอกกนเอง จ านวน

2 คน

(ข) นายกเทศมนตร ซงนายกเทศมนตรในเขตจงหวดนนคดเลอกกนเอง จ านวน 2 คน

(ค) ผแทนพนกงานเทศบาล ซงปลดเทศบาลในเขตจงหวดนนคดเลอกกนเอง จ านวน

2 คน


(3) กรณองคการบรหารสวนต าบลในแตละเขตจงหวด ใหมคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลรวมกนคณะ

หนง จ านวน 27 คน ประกอบดวย17

(3.1) ผวาราชการจงหวด หรอรองผวาราชการจงหวดซงไดรบมอบหมาย เปนประธาน

(3.2) นายอ าเภอ หรอหวหนาสวนราชการประจ าจงหวดนน จ านวน 8 คน ซงผวาราชการประกาศวา

เปนสวนราชการทเกยวของ

(3.3) ผแทนองคการบรหารสวนต าบล จ านวน 9 คน ประกอบดวย

(ก) ประธานสภาองคการบรหารสวนต าบล ซงประธานองคการบรหารสวนต าบลในเขต

จงหวดนนคดเลอกกนเอง จ านวน 3 คน

(ข) ประธานกรรมการบนรหารองคการบรหารสวนต าบล ซงประธานกรรมการบนรหาร

องคการบรหารสวนต าบลในเขตจงหวดนนคดเลอกกนเอง จ านวน 3 คน

(ค) ผแทนพนกงานสวนต าบล ซงปลดองคการบรหารสวนต าบลในเขตจงหวดนนคดเลอก

กนเอง จ านวน 3 คน



คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการพนกงานสวน

ต าบล มหนาทและอ านาจเกยวกบการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละรปแบบในจงหวดนน ๆ ซงมหนาท

และอ านาจในลกษณะเดยวกน ดงตอไปน18

(1) ก าหนดคณสมบตและลกษณะตองหามทมความจ าเปนเฉพาะส าหรบขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครอง

สวนทองถนแตละประเภทในจงหวดนน ๆ


18 พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 มาตรา 13, มาตรา 23 วรรคหก และ มาตรา 25 วรรคเจด


(2) ก าหนดจ านวนและอตราต าแหนง อตราเงนเดอนและวธการจายเงนเดอน และประโยชนตอบแทนอน ส าหรบ

ขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทในจงหวดนน ๆ

(3) ก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการคดเลอก การบรรจและแตงตง การยายการโอน การรบโอน การเลอนระดบ

การเลอนข นเงนเดอน การสอบสวน การลงโทษทางวนยการใหออกจากราชการ การอทธรณ และการรองทกข

(4) ก าหนดระเบยบเกยวกบการบรหารและการปฏบตงานของขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนแต

ละประเภทในจงหวดนน ๆ

(5) ก ากบ ดแล ตรวจสอบ แนะน าและชแจง สงเสรมและพฒนาความรแกขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครอง

สวนทองถนแตละประเภทในจงหวดนน ๆ

โดยการด าเนนงานตามหนาทและอ านาจของคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด ตองไดรบ

ความเหนชอบจากคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนดวย

นอกจากน การก าหนดหลกเกณฑและการด าเนนการเกยวกบการบรหารงานบคคล คณะกรรมการขาราชการหรอ

พนกงานสวนทองถนระดบจงหวดตองก าหนดใหสอดคลองกบความตองการและความเหมาะสมขององคกรปกครองสวนทองถน

แหงนน แตตองอยภายใตกรอบมาตรฐานท วไปทคณะกรรมการกลางขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนแตละประเภทก าหนด19

ยงไปกวานน การออกค าส งเกยวกบการบรรจและแตงตง การยาย การโอน การรบโอน การเลอนระดบ การเลอนข น

เงนเดอน การสอบสวน การลงโทษทางวนย การใหออกจากราชการ การอทธรณ และการรองทกข หรอการอนใดทเกยวกบการ

บรหารงานบคคล ใหเปนอ านาจของผบรหารองคกรปกครองส วนทองถนแตละประเภท แตตองเปนไปตามหลกเกณฑท

คณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวดก าหนด แตการออกค าส งแตงตงและการใหขาราชการองคกร

ปกครองสวนทองถนพนจากต าแหนง ตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด

กอน20


1. คณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด (ก.จงหวด) คออะไร มองคประกอบ หนาทและ

อ านาจ โดยสรปอยางไร

2. ในปจจบนมคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวดอยทประเภท อะไรบาง


1. คณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด (ก.จงหวด) เปนคณะกรรมการระดบจงหวด ท า

หนาทก าหนดหลกเกณฑและมาตรฐานในเรองตาง ๆ ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทในจงหวดนน ๆ ม

องคประกอบแบบไตรภาคเชนเดยวกบคณะกรรมการกลางขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ




2. ในปจจบนมคณะกรรมการขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนระดบจงหวด ตามพระราชบญญตบรหารงานบคคล

สวนทองถน พ.ศ. 2542 อย 3 ประเภท คอ คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด คณะกรรมการพนกงานเทศบาล

และคณะกรรมการพนกงานสวนต าบล



คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร (ก.ก.)

เนองจากกรงเทพมหานครเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษ โดยเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมเพยง

แหงเดยวในพนทกรงเทพมหานครเทานน ไมไดมหลายแหงตามพนทตาง ๆ ครอบคลมท งประเทศ ดงนน พระราชบญญตระเบยบ

บรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 จงไดก าหนดใหการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานครใหเปนไปตามกฎหมายวาดวย

ระเบยบขาราชการกรงเทพมหานคร

ในปจจบนการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานครเปนไปตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและ

บคลากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2554 โดยใหมคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร (ก.ก.) ท า

หนาทรบผดชอบการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานคร


คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร ประกอบดวยกรรมการจ านวน 21 คน


(1) ผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนประธานกรรมการ

(2) รองผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนรองประธานกรรมการ

(3) กรรมการโดยต าแหนง จ านวน 5 คน ไดแก ปลดกระทรวงมหาดไทย เลขาธการ ก.พ. เลขาธการ ก.พ.ร. เลขาธการ

ก.ค.ศ. และเลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา

(4) ผแทนกรงเทพมหานคร จ านวน 4 คน ไดแก รองผวาราชการกรงเทพมหานครซงผวาราชการกรงเทพมหานคร

มอบหมาย ปลดกรงเทพมหานคร ผแทนบคลากรกรงเทพมหานครซงคดเลอกกนเองจ านวน 1 คน และหวหนาส านกงาน

คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร

(5) ผแทนขาราชการกรงเทพมหานครโดยขาราชการกรงเทพมหานครแตละประเภทคดเลอกกนเอง จ านวน 5 คน

ประกอบดวยผแทนขาราชการกรงเทพมหานครสามญ จ านวน 2 คน ผแทนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

กรงเทพมหานคร จ านวน 2 คน และผแทนขาราชการกรงเทพมหานครในสถาบนอดมศกษา จ านวน 1 คน

(5) กรรมการผทรงคณวฒ ซงกรรมการตาม (1) (3) (4) และ (5) ประชมรวมกนคดเลอกจากบคคลซงมความร ความ

เชยวชาญ และมผลงานเปนทประจกษในดานการบรหารงานสวนทองถน ดานการบรหารทรพยากรบคคล ดานระบบราชการ ดาน

การบรหารและการจดการ ดานกฎหมาย ดานการศกษา หรอดานอนทเปนประโยชนแกการบรหารทรพยากรบคคลของ

กรงเทพมหานคร จ านวน 5 คน

21 พระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2554 มาตรา 7


โดยกรรมการผทรงคณวฒและกรรมการซงเปนผแทนขาราชการกรงเทพมหานครมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสป

โดยอาจไดรบการคดเลอกอกได 22


คณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร มหนาทและอ านาจดงตอไปน23

(1) ใหค าแนะน าแกผวาราชการกรงเทพมหานครเกยวกบนโยบายและยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคล การ

จดระบบราชการกรงเทพมหานคร และการพฒนาขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร

(2) รวมกบผวาราชการกรงเทพมหานครเสนอใหมการตราพระราชกฤษฎกาเกยวกบการบรห ารทรพยากรบคคลของ

กรงเทพมหานคร

(3) ออกกฎ ก.ก. ขอบงคบ หรอระเบยบ เพอก าหนดหลกเกณฑ วธการ และมาตรฐานเกยวกบการบรหารทรพยากร

บคคล เพอปฏบตการตามพระราชบญญตนหรอตามกฎหมายอนทพระราชบญญตน ใหน ามาใชบงคบ

(4) ใหความเหนชอบการตง ยบ หรอเปลยนแปลงส านก หรอการแบงสวนราชการภายในหนวยงานของกรงเทพมหานคร

(5) ใหความเหนชอบกรอบอตราก าลงของหนวยงานในกรงเทพมหานคร

(6) พจารณาเทยบต าแหนงและระดบต าแหนงของขาราชการกรงเทพมหานคร

(7) ตความและวนจฉยปญหาทเกดขนเนองจากการใชบงคบพระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและ

บคลากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2554 โดยเมอ ก.ก. มมตเปนประการใดแลวใหกรงเทพมหานครปฏบตตามนน

(8) ก ากบ ดแล ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการบรหารทรพยากรบคคลของขาราชการกรงเทพมหานครเพอรกษา

ความเปนธรรมและมาตรฐานดานการบรหารทรพยากรบคคล รวมท งตรวจสอบและตดตามการปฏบตตามพระราชบญญตน ใน

การน ใหมอ านาจเรยกเอกสารและหลกฐานจากหนวยงานและสวนราชการ การพาณชยหรอสหการในสงกดกรงเทพมหานคร และ

ใหผแทนหนวยงานและสวนราชการ การพาณชยหรอสหการในสงกดกรงเทพมหานคร ขาราชการกรงเทพมหานคร บคลากร

กรงเทพมหานคร หรอบคคลใด ๆ มาชแจงขอเทจจรงได

(9) ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการสอบแขงขน การสอบคดเลอก การคดเลอกและการขนบญช รวมท ง

รายละเอยดเกยวกบการสอบและการคดเลอกเพอบรรจบคคลเขารบราชการ

(10) ก าหนดอตราคาธรรมเนยมในการปฏบตการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากร

กรงเทพมหานคร พ.ศ.2554

(11) พจารณาจดระบบทะเบยนประวตและแกไขทะเบยนประวตเกยวกบวน เดอน ปเกด และการควบคมเกษยณอาย

ของขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร

(12) ปฏบตหนาทอนทบญญตไวในพระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร

พ.ศ.2554 และกฎหมายอน





1. เหตใดกรงเทพมหานครจงตองมองคกรบรหารงานบคคลแยกตางหากจากองคกรปกครองสวนทองถนอน

2. การบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานครในปจจบนเปนไปตามกฎหมายใด และองคกรใดเปนผรบผดชอบ


1. เนองจากกรงเทพมหานครเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษ โดยเปนองคกรปกครองสวนทองถนทม

เพยงแหงเดยวในพนทกรงเทพมหานครเทานน ไมไดมหลายแหงตามพนทตาง ๆ ครอบคลมท งประเทศ ดวยลกษณะเฉพาะตวน

จงจ าเปนตองมองคกรบรหารงานบคคลแยกตางหากจากองคกรปกครองสวนทองถนอน

2. พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542 ไดก าหนดใหการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหา

นครใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการกรงเทพมหานคร โดยในปจจบนการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานคร

เปนไปตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2554 โดยใหมคณะกรรมการ

ขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร (ก.ก.) ท าหนาทรบผดชอบการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานคร



คณะกรรมการพนกงานเมองพทยา

เมองพทยาเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษเชนเดยวกบกรงเทพมหานคร กลาวคอมเพยงแหงเดยวเทานน

มไดมหลายแหงท วท งประเทศแบบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบท วไป อยางไรกด พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคล

ทองถน พ.ศ.2542 ไดก าหนดโครงสรางการบรหารงานบคคลของเมองพทยาไวดวย มไดใหเปนไปตามกฎหมายเฉพาะอยางกรณ

ของกรงเทพมหานคร โดยทเมองพทยามลกษณะการบรหารคลายกบเทศบาล จงไดก าหนดใหคณะกรรมการกลางพนกงาน

เทศบาล ท าหนาทก าหนดมาตรฐานท วไปในเรองตาง ๆ ใหแกเมองพทยาดวย และใหม “คณะกรรมการพนกงานเมองพทยา” ท า

หนาทก าหนดหลกเกณฑเกยวกบการบรหารงานบคคลของพนกงานเมองพทยา


คณะกรรมการพนกงานเมองพทยา เปนคณะกรรมการไตรภาค ประกอบดวยกรรมการจ านวน 12 คน ดงตอไปน24

(1) ผวาราชการจงหวดชลบร เปนประธาน

(2) นายอ าเภอ หรอหวหนาสวนราชการในจงหวดชลบรจ านวน 3 คน ซงผวาราชการจงหวดชลบรประกาศก าหนดวาเปน

สวนราชการทเกยวของ

(3) ผแทนเมองพทยาจ านวน 4 คน ประกอบดวย นายกเมองพทยา สมาชกสภาเมองพทยาซงสภาเมอ งพทยาคดเลอก

จ านวน 1 คน ปลดเมองพทยา และผแทนพนกงานเมองพทยาซงคดเลอกกนเองจ านวน 1 คน

(4) ผทรงคณวฒ ซงคดเลอกจากบคคลซงมความรความเชยวชาญในดานการบรหารงานทองถน ดานการบรหารงาน

บคคล ดานระบบราชการ ดานการบรหารและการจดการหรอดานอนทจะเปนประโยชนแกการบรหารงานบคคลของเมองพทยา

จ านวน 4 คน

ท งน ใหน าหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาลก าหนดมาใชในการคดเลอกผแทนพนกงาน

เมองพทยาและผทรงคณวฒดวย โดยผแทนพนกงานเมองพทยาและผทรงคณวฒมวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป และอาจ

ไดรบการคดเลอกอกได


พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 ไดก าหนดใหคณะกรรมการพนกงานเมองพทยามหนาท

และอ านาจเชนเดยวกบองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหวด กลาวคอคณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวน

จงหวด คณะกรรมการพนกงานเทศบาล และคณะกรรมการพนกงานสวนต าบล ตามท ไดกลาวมาแลวขางตนในขอ 7.3.3 โดยให

เปนหนาทและอ านาจของคณะกรรมการพนกงานเมองพทยา หรอนายกเมองพทยา25 แลวแตกรณ โดยมอ านาจในการก าหนด


25 พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 มาตรา 28 วรรคเจด


หลกเกณฑเกยวกบการบรหารงานบคคลใหสอดคลองตามความตองการและความเหมาะสมของเมองพทยาได แตตองอยภายใต

มาตรฐานเกยวกบการบรหารงานบคคลทคณะกรรมการกลางเทศบาลก าหนด26

จากการศกษาโครงสรางองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนตาม พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.

2542 จะเหนไดวาโครงสรางของการบรหารบคคลสวนทองถนของประเทศไทยจะมการก าหนดหลกเกณฑการบรหารงานบคคล

สวนทองถนเปนล าดบช น โดยมคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) เปนผก าหนดหลกเกณฑ

มาตรฐานการบรหารงานบคคลใหองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบชาต กลาวคอ คณะกรรมการกลางขาราชการหรอ

พนกงานสวนทองถน (ก.กลาง) ถอปฏบต ซงองคกรดงกลาวกจะน าเกณฑมาตรฐานท ก.ถ. ก าหนดไปแปลงเปนมาตรฐานท วไป

ขององคกรตนเอง และน ามาตรฐานท วไปนแจงใหกบองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหว ดถอปฏบต องคกร

บรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหวดกจะก าหนดหลกเกณฑและวธการเกยวกบการบรหารงานบคคลใหสอดคลองกบ

มาตรฐานท วไป และหากองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบชาตหรอองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบจงหวดไม

ปฏบตตามหลกเกณฑมาตรฐานทก าหนดเอาไว องคกรในระดบทสงกวากยอมมอ านาจส งใหแกไขหรอส งระงบการกระท านน ๆ ได

แลวแตกรณตามทกฎหมายก าหนด27


1. เมองพทยามองคกรบรหารงานบคคลในลกษณะใด และมหนาทและอ านาจอยางไร


1. เมองพทยาเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษเชนเดยวกบกรงเทพมหานคร แตอยางไรกด

พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 กไดก าหนดโครงสรางการบรหารงานบคคลของเมองพทยาไวดวย

และโดยทเมองพทยามลกษณะการบรหารคลายกบเทศบาล จงไดก าหนดใหคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล ท าหนาทก าหนด

มาตรฐานท วไปในเรองตาง ๆ ใหแกเมองพทยาดวย และใหม “คณะกรรมการพนกงานเมองพทยา” ท าหนาทก าหนดหลกเกณฑ

เกยวกบการบรหารงานบคคลของพนกงานเมองพทยา มหนาทและอ านาจเชนเดยวกบองคกรบรหารงานบคคลสวนทองถนระดบ

จงหวด โดยใหเปนหนาทและอ านาจของคณะกรรมการพนกงานเมองพทยาหรอนายกเมองพทยา

26 พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลทองถน พ.ศ.2542 มาตรา 28 วรรคแปด

27 วภตต รจประเวสน, “การบรหารองคการบรหารสวนต าบล,” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544, น.161.


บรรณานกรม หนงสอ

จรญ ศรสกใส. “แนวทางการสรางความมอสระในการบรหารบคคลขององคกรบรหารสวนทองถนไทย. ” วทยานพนธ

นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 2540.

นนทวฒน บรมานนท. การปกครองสวนทองถนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พ.ศ.2540). พมพคร งท 4.

กรงเทพฯ : วญญชน. 2549.

วนดา ไชยชเนตรต. “องคการบรหารงานบคคลสวนทองถน : ศกษากรณเทศบาล.” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. 2540.

สมคด เลศไพฑรย. กฎหมายการปกครองทองถน. กรงเทพ : ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา. 2549.

. การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส. กรงเทพ : โครงการสงเสรมบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจ

สทองถน ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. 2543.

กฎหมาย

พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ.2542

พระราชบญญตระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร พ.ศ.2554

ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน เรอง ก าหนดมาตรฐานกลางการบรหารงานบคคลสวน

ทองถน (ฉบบท 4) ลงวนท 26 ธนวาคม 2557

Documents

หน่วยที่ 7 การบริหารงานบุคคล ......7-6 การเม องการปกครองท องถ น เร องท 7.1.1 ระบบท