จิตวิทยา - elsd.ssru.ac.thelsd.ssru.ac.th/sutana_si/pluginfile.php/223/block_html/content...เป็นนักจิตวิทยาชาวยิว เป็นผู้ที่

จตวทยา การศกษาเกยวกบจตหรอวญญาณ การศกษาพฤตกรรมของมนษยในเชงวทยาศาสตร โดยมงศกษาเกยวกบพฤตกรรม การกระท า หรอกระบวนการคด พรอมๆ กบการศกษาเรองสตปญญา ความคด ความเขาใจ การใชเหตผล รวมทงเรอง ของตน (Self) และเรองราวของบคคลทแสดงพฤตกรรมทมงเนนเรองการปรบตวของบคคล โดยน าการสงเกตและการทดลองมาเกยวของเพอรวบรวมความรมาใชในการศกษา อยางเปนระบบ เปนการศกษาทเนนเฉพาะพฤตกรรม ทเกยวของกบประสบการณ

จตวทยาพฒนาการ พฒนาการเปนกระบวนการพฒนาของมนษย ในทก ๆ ด านของชวตต งแตจด เร มตนของชวตจนกระทงวาระสดทายของชวต การเปลยนแปลงดงกลาวเปนไปอยางตอเนองทงในลกษณะของการเจรญงอกงามและการถดถอย ขนอยกบ ประสบการณทไดรบ ซงน าไปสความมวฒภาวะ

จตวทยาพฒนาการ

จดมงหมายของจตวทยาพฒนาการ

1. เพอการบรรยาย (Description)

2. เพอการอธบาย (Explanation)

3. เพอการท านาย (Prediction)

4. เพอการควบคม (Control)

หลกของพฒนาการ Principle of Development

อารโนลด จเซลล ไดสรปหลกพฒนาการของมนษย ไวดงน

1. พฒนาการของมนษยมทศทาง (Principle of Directions) 2. พฒนาการของมนษยมลกษณะตอเนอง (Principle of

Continuity) 3. พฒนาการของมนษยเปนไปตามล าดบขน (Principle of

Developmental Sequence) 4. พฒนาการของมนษยตองอาศยวฒภาวะและการเรยนร (Principle of Maturation and Learning) 5. พฒนาการของมนษยแตละบคคลมอตราแตกตางกน (Principle of Individual Growth Rate)

ทฤษฎจตวทยาพฒนาการ

ทฤษฎจตวเคราะห

ซกมนต ฟรอยด (Sigmund Freud)

เปนนกจตวทยาชาวยว เปนผทส ร า ง ท ฤ ษ ฎ จ ต ว เ ค ร า ะ ห (Psychoanalytic Theory) ซงเปนทฤษฎทางดานการพฒนา Psychosexual โดยเชอวาเพศหรอกามารมณ (sex) เปนสงทมอทธพลตอการพฒนาของมนษย

ทฤษฎจตวเคราะห

ฟรอยดแบงขนตอนพฒนาการบคลกภาพของมนษยออกเปน 5 ขน

1. ขนปาก (oral stage) ชวงแรกเกดถง 18 เดอนหรอวยทารก

2. ขนทวารหนก (anal stage) ชวง 18 เดอน ถง 3 ป

3. ขนอวยวะเพศ (phallic or oedipal stage) อายอยระหวาง 3 ถง 5 ป

4. ขนแฝงหรอขนพก (latency stage) อยในชวง 6 ถง 12 ป

5. ขนสนใจเพศตรงขาม (genital stage) วยนเปนวยรนเรมตงแตอาย 12 ปขนไป

ฟรอยด เชอวาโครงสรางบคลกภาพของบคคลม 3 ประการ คอ

- Id - ego - superego บคลกภาพทพงประสงค คอ การทบคคลสามารถใชพลงอโกเปนตวควบคมพลงอด และซเปอรอโกใหอยในภาวะทสมดลได

ทฤษฎ Psychosocial development

สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมมผลตอการพฒนาบคลกภาพของคน ซงในแตละขนของพฒนาการนนจะมว ก ฤต ก า รณ ท า งส ง คม ( social crisis) เกดขน การทไมสามารถเอาชนะหรอผานวกฤตการณทางสงคมในขนหนงๆ จะเปนปญหาในการเอาชนะวกฤตการณทางสงคมในขนตอมา ท าใหเกดความบกพรองทางสงคม (social inadequacy) และเปนปญหาทางจตใจตามมาภายหลง

ทฤษฎ Psychosocial development

ขนท 5 ระยะวยรน (Adolescent period) อาย 12-20 ป : ขนการเขาใจอตลกษณะของตนเองกบไมเขาใจตนเอง (Identity vs role confusion) ขนท 6 ระยะตนของวยผใหญ (Early adult period) อาย 20-40 ป : ขนความใกลชดสนทสนมกบความรสกเปลาเปลยว (Intimacy vs Isolation) ขนท 7 ระยะผใหญ (Adult period) อาย 40-60 ป : ขนการอนเคราะหเกอกลกบการพะวาพะวงแตตวเอง (Generativity vs Self-Absorption) ขนท 8 ระยะวยสงอาย (Aging period) อายประมาณ 60 ปขนไป : ขนความมนคงทางจตใจกบความสนหวง (Integrity vs Despair)

ขนท 1 ระยะทารก (Infancy period) อาย 0-2 ป :ขนไววางใจและไมไววางใจผอน (Trust vs Mistrust) ขนท 2 วยเรมตน (Toddler period) อาย 2-3 ป : ขนทมความเปนอสระกบความละอายและสงสย (Autonomy vs Shame and doubt) ขนท 3 ระยะกอนไปโรงเรยน (Preschool period) อาย 3-6 ป : ขนมความคดรเรมกบความรสกผด (Initiative vs Guilt) ขนท 4 ระยะเขาโรงเรยน (School period) อาย 6-12 ป : ขนเอาการเอางานกบความมปมดอย (Industry vs Inferiority)

ทฤษฎ Cognitive Theories

ฌอง เพยเจท (Jean Piaget) เปนนกชววทยาชาวสวสเซอรแลนด

เพยเจท เชอวา องคประกอบส าคญทเสรมพฒนาการทางสตปญญา ม 4 องคประกอบคอ - วฒภาวะ (maturation) - ประสบการณ (experience) - การถายทอดความรทางสงคม (social transmission) - กระบวนการพฒนาสมดล (equilibration)

ทฤษฎ Cognitive Theories

3. ขนใชความคดอยางมเหตผลเชงรปธรรม (concrete operational period ) อาย 7-11 ป 4. ขนใชความคดอยางมเหตผลเชงนามธรรม (formal operational period) อาย 11-15 ป

เพย เจท เช อวาพฒนาการของเชาวนปญญามนษยจะด าเนนไปเปนล าดบขน เปลยนแปลงหรอขามขนไมได

เพยเจทไดแบงขนพฒนาการของเชาวนปญญาออกเปน 4 ขนคอ 1. ขนใชประสาทสมผสและกลามเนอ (sensorimotor period) อาย 0- 2 ป 2. ขนเรมมความคดความเขาใจ (pre-operational period) อาย 2-7 ป 2.1 ขนก าหนดความคดไวลวงหนา (preconceptual thought) อาย 2-4 ป 2.2 ขนคดเอาเอง (intuitive thought) อาย 4-7 ป

ทฤษฎ Moral Development

โคลเบอรก (Kolberg) แบงจรยธรรมของบคคลออกเปน 3 ระดบ แตละระดบแบงออกเปน

2 ขนตอนดงน คอ

1. ระดบกอนกฎเกณฑ (Preconventional Level) สวนมากเดกมอาย 4-10 ป ขนท 1 มงไมใหตนเองถกลงโทษทางกาย ขนท 2 ยนยอมท าเพอใหไดรางวล หรอใหไดรบสงทพอใจ

ทฤษฎ Moral Development

2. ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional Level) จะเกดกบบคคลอาย 11-16 ป ขนท 3 เกณฑเดกด ขนท 4 บคคลรถงหนาทการใชระเบยบ การกระท าตามระเบยบของสงคม

3 . ร ะด บ เหน อกฎ เกณฑ (Postconventional Level) อายประมาณ 16 ปขนไป ขนท 5 บคคลจะท าตามค ามนสญญาและการกระท าทถกตอง ขนท 6 ยนยอมท าตามเพ อหล ก เล ย งการต เต ยนตนเอง

พฒนาการของเดกประถมศกษา (6 ป)

ดานรางกาย อารมณ-สงคม สตปญญา - การเคล อนไหวส วนต าง ๆ ของร างกายคลองแคลวมาก - ฟนนานมหลด ฟนแทขนมาแทน - เดนถอยหลงได รางกายสมดลขน กระโดดขาเดยว กระโดดขนลง ปนขนทสง ปนตนไม บางคนขจกรยาน 2 ลอได - กระโดดขามเชอกเปนจงหวะ - มอขวางและรบบอลทโยนมาได - ตด ปะ ไดด วาดรปได - จบดนสอโดยใชนว 2 นว จบไมใชมอกา - ชอบเลนผาดโผน ใชรางกายไดคลองแคลว - สามารถตลงกา กระโดด ปนปาย เหวยงแขน หอยโหน ไปตามราวเชอก - เรมใชของเลนทมไมต เชน แบดมนตน - โยนรบลกบอลไดคลองแคลว เลนสรางบาน จดบานเรอน ขายของ ทาอาหาร ตอรถ - ชอบดโทรทศน สนใจฟงวทย ชอบฟงละคร - เคลอนไหวตามจงหวะเพลงดวยความเขาใจดขน

- ถอตวเองเปนศนยกลาง - ชอบแสดงออก และเปนนายเหนอคนอน - ไมสบายใจเมอมคนต วจารณ - มความเครยด สบสน เกยวกบโรงเรยน บาน เพราะตองปรบตวใหม ขาดความมนคงในการทตองออกจากบานไปโรงเรยน หวนกลบไปสพฤตกรรมเดม กลว โกรธ กงวลใจ กลมใจ อาย รษยา อจฉา รก ราเรง เดกจงตองการความมนใจวาเปนทรก และการยอมรบจากผใหญ - สรางความเชอมนในตวเองมากขน - เรยนรเกยวกบวฒนธรรม สงคมทตนอย - รบทบาทของตวเองในครอบครว - เรมหางจากผใหญ แตยงตองการความชวยเหลอและคาชมเชย - เดกตองการเปนคนหนงในกลม - ไมชอบแลนคนเดยว สนใจใหความรวมมอในการเลน การทากจกรรมตาง ๆ เพอตองการเขากลม - มกทะเลาะกบเพอน แตกตองการเพอนเลน อาจรกเพอนบางคน

- เขาใจความหมายของหนา-หลง และบน-ลาง - คดถงแตเรองปจจบน คดถงแตเรองตนเอง - สมาธจดจอกบกจกรรมคอนขางสน - สน ใ จ ท า ก จ ก ร รม ต า ง ๆ แ ต ไ ม ส น ใ จความสาเรจของกจกรรมนน - กระตอรอรนทางานทตนเองสนใจ - พดไดคลอง สนใจคาใหม ๆ - ใชภาษาเปนเครองมอในการกาวราว พดสะแลง และใชเปนคาวากลาว - สนใจเรองรางกายมนษย รปราง เพศ เสอผา โรงเรยน ศาสนา - สามารถพดซาประโยคทมคา 10-12 คา - ดานความคด สตปญญา เขาใจถง ปรมาณ ปรมาตร นาหนก - วาดรปสเหลยมขนมเปยกปน วาดรปคนได - เขยนตวอกษรงายๆได รซายขวา - สามารถอธบายความหมายของคา และบอกความแตกตางของ 2 สงได


ดานรางกาย อารมณ-สงคม สตปญญา - สายตาพฒนาเตมท อานหนงสอตวพมพขนาดปกตได - การใชมอเรมมนคง - ชอบดนสอทมยางลบทดาม - เขยนหนงสอเปนแตตวหนงสอครงแรกโต ตอไปคอย ๆ เลกลงในปลายประโยค - ลอกแบบภาพไดโดยไมสบสนกบภาพ - ชอบเดนทรงตวบนรวมากกวาจะเดนบนทางเดนธรรมดา - มทกษะในการใชเทาเตะ

- เรมยอมรบความคดของผใหญทไมใชพอแมหรอคนในครอบครวของตน - มความตองการทจะรบคาชมเชยจากครสง - คอนขางเงยบ ไมโวยวาย - ความสมพนธทรนแรงกบผอนลดนอยลง ไมชอบความยงยาก - รวาพฤตกรรมใดถกหรอผด รจกชอบหรอไมชอบ - ใหความรวมมอในครอบครว และตองการความเหนชอบจากพอแม - เลกกลวสงทไมมตวตน สตว หรอปรากฏการณธรรมชาต และ กลวสงทเกดไดจรง เชน ไมมเพอน เรยนไมด อนตรายทจะเกดกบครอบครว กงวลวาคนจะไมชอบ - มความสนใจนานขน ชอบทากจกรรมซา ๆ - โกรธตอคาสงของแมเปนบางครง - ชอบเลนตามลาพง แมจะอยในกลม ชอบเลนเกมทวองไว แตกชอบเกมทมเวลานงพก - การเลน เร มแยกความสนใจระหว าง เพศ เดกหญงกระโดดเชอก เดกชายชอบลอเลยน

- อยากรอยากเหน จาเหตการณทผานมาได - สนใจทจะทาสงตาง ๆ ทละอยาง และจะพยายามทาใหสาเรจ - ชอบฟงเรองเลาตางๆ - โนมนาวจตใจไดงาย - เขาใจวาทกคนคดเหมอนตวเอง - ตองการเรยนรเกยวกบรางกายทงตว - เรมใชการคดหาเหตผลขนตนเกยวกบขนาด ระยะนาหนก ปรมาตร จานวน เวลา สามารถแยกแยะเขาใจการทรงสภาพเดมของปรมาตร รวานาในแกวใบใหญคงเทาเดม เมอเทลงในภาชนะตนๆ - สามารถเขาใจ กฎ ระเบยบ คาสง - สามารถจดจาระยะเวลา อดตและปจจบนได - วาดรปคนมรายละเอยดมากขน - เขยนตวหนงสอไดครบตามแบบ - บอกวนในสปดาห - เปรยบเทยบขนาดใหญ เลก เทากน - แกปญหาได บวก ลบ เลขงายๆ


ดานรางกาย อารมณ-สงคม สตปญญา - มอใหญโตขน แขนยาวขนเมอเทยบกบสดสวนของรางกาย - การเคลอนไหวมความนมนวล เรยบรอยกวาเดม - เลนบอล เลนเกมทมผนา ผตาม - ชอบเดนทางไกล - เดกชายปรบปรงทกษะในการชกตอย ปลา - เดกหญงกระโดดเชอก เลนตงเต สเกต - ชอบเลนละคร บทบาทสมมต ประกอบคาพด

- สนใจเกยวกบชวตของตนเองและผอน ทอยรอบขาง - ยอมรบตนเอง - ตองการอสรภาพ - เรมความเปนผนาและผตาม - ตองการความสาเรจหรอการไดรบเกยรตทเปนเครองหมายสญลกษณ - ตองการการสรรเสรญ การชนชมจากคนอนๆ ในกลม - กลวการตอส กลวสอบตก กลวคนอนเหนวาตวเองทาผด - ไมชอบอยตามลาพง ตองการเพอน ชอบรวมกลม ยดถอความนยมของกลมอยางจรงจง - เลอกเพอนเพศเดยวกน - มความแตกตางระหวางบคคลมาก - พฤตกรรมดทสด เมอยตอหนาคนแปลกหนาหรอเมออยนอกบาน

- อยากรอยากเหน สนใจซกถามมากขน - ชอบทาสงใหม ๆ ทตนไมเคยทามากอน - สนใจทางานใหสาเรจ พถพถน รบฟงคา แนะนาในการทางานมากขน - เขาใจคาชแจงงาย ๆ - สนใจการวาดภาพ ดภาพยนตร โทรทศน การตน ฟงวทย และชอบนทาน - สนใจในการสะสมสงของ - คนควา สารวจ พฒนา สราง ประดษฐ เลน และทางานตามลาพงไดคลอง วองไว แตยงตองการใหมบคคลอนอยดวย - อ านเร อง เกยวกบวรบรษวทยาศาสตร หนงสอตลก - วาดรปสงทพบเหนเปนสดสวนและมรายละเอยด - เขยนตวหนงสอถกตอง เปนระเบยบ - บอกเดอนได สะกดคางายๆได - ฟงเรองราวแลวเขาใจเนอหาและขนตอนได - เปรยบเทยบสงทเหมอนกน และสามารถเขาใจปรมาตร


ดานรางกาย อารมณ-สงคม สตปญญา - ตาและมอประสานงานกน - สามารถใชมอทงสองขางไดอยาง อสระ - มทกษะในการใชกจกรรมทใชมอใกลกบตา - สนเขมได ทาการฝมอได - ชอบแสดงท กษะทางก าล ง ก ารเคลอนไหว - สนใจกฬาทมการแขงขน

- รจกใชเหตผลในการตดสนใจ - ตองการอสรภาพเพมขน - เลยนแบบการกระทาตาง ๆ ของคนอน - กล ม เพ อนมอทธพล ตองการความรวมมอ - ชอบการแขงขน - แยกกนเลน แยกกนอยระหวางเดกชายกบเดกหญง - มความอยากรอยากเหน กระตอรอรน มกหาหนงสออาน หรอสอบถามจากผใหญ - มความกงวล เรองเรยน กลวสอบตก กลวไมเขาใจทครสอน - มความอจฉาเพอนทเกงกวา อจฉานอง - ความคด การกระทายงคงขน ๆ ลง ๆ ระหวางความเปนเดก และการยางเขาสวยรน

- สามารถตอบคาถามอยางมเหตผล - มความรในดานภาษา - ความรรอบตวกวางขน - ชอบอานหนงสอทกลาวถงขอเทจจรง - สนใจสะสมสงของ - วธการพดของเดกจะเปลยนแปลงไป มการใชภาษาทซบซอนขน - รจกถาม-ตอบอยางมเหตผล - มความรรอบตว - วาดรปทรงกระบอกมความลกได - เขยนเปนประโยค - เรมอานในใจ - เรมคดเลขในใจ บวกลบหลายชน และคณชนเดยว


ดานรางกาย อารมณ-สงคม สตปญญา - เรมยางเขาสชวงกอนวยรน เดกหญงจะแตกเนอสาวกอนเดกชาย - สภาพ ออนโยน มกรยาดตอผใหญ - การเคลอนไหว และการใชกลามเนอเลกขนพนฐานสมบรณ - มความแตกตางระหวางเพศเหนไดชด - เดกหญงมวฒภาวะและมสตปญญามากกวาเดกชาย

- ใหคณคากบเรอง ความยตธรรม ความจงรกภกด และการรบผดชอบ - พดความจรงและยอมรบการตาหนเมอไดทาสงทไมเหมาะสม - มพลงในการทางานทสรางสรรค ทาทาย และงานทใหมๆ ไมจาเจ - กลาทจะเผชญหนากบความลมเหลว ถาหากวาเขามประสบการณแหงความสาเรจมาแลว - ตองการไดรบความรสกวาตนเปนทชนชอบและเปนทไววางใจ - ความสนใจกวาง เรมคดเกยวกบปญหา และความลาเอยงในสงคม - ปรบตวกบกจวตรประจาวน ขอบงคบและทนตอความขดแยงไดดขน - เดกหญงรวมทากจกรรมกบเดกชายไดด - ความสาเรจของกลมมความสาคญยงกวาความคด - มความปรารถนาเปนของตนเอง - ตองการเปนอสระ

- การเรยน การหาเหตผล ความคดและการแกปญหาดขน - สามารถตดสนใจดวยตนเอง และมการไตรตรองกอนตดสนใจ - มความคดรเรม เดกชายชอบเรยนดาราศาสตร วทยาศาสตร เด กหญงจะสนใจเกยวกบการเรอน - การสรางมโนภาพเกยวกบเวลา แมนยาและก ว า ง ข ว า ง ข น ท า ใ ห ส า ม า ร ถ ศ ก ษ าประวตศาสตรสาคญ วน เดอน ป ได - สามารถเขาใจสงตาง ๆ ไดอยางรวดเรว - ชอบความสนก การเลนเกม เชน การถอดรหส เกมปรศนา อะไรเอย - ความสามารถพเศษเฉพาะบคคลเหนในวยน - เขยนไดเรวและนานขน - เขยนจดหมายสน ๆ - คดเศษสวนงาย ๆ ได - มคาถามซงตองการคาตอบทชดเจน - ชอบนยายลกลบ เรองวทยาศาสตรทประดษฐขน

พฒนาการของเดกประถมศกษา (11-12 ป)

ดานรางกาย อารมณ-สงคม สตปญญา - เรมเอาใจใสการเปลยนแปลงของรางกาย - ฟนแทมประมาณ 24-26 ซ - มพลงงาน และคลองแคลววองไว - ควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอด ทกษะในการทาสงตาง ๆ เทยบเทาผใหญ - เดกหญงมกสงกวาเดกชาย แตมความแขงแรงทนทานรางกายดอยกวา - เดกชายไมคอยใกลชดพอ เดกหญงพยายามใกลชดพอ

- สนใจกฬาทเลนเปนทม กจกรรมกลางแจง - บางคนจะเรมแสดงความสนใจในเพศตรงขาม - มลกษณะเปนคนทเปลยนแปลงไดงาย ๆ อาจก ล า ย เ ป น ค น เ จ า อ า ร ม ณ แ ล ะ ช อ บ ก า รวพากษวจารณ - ความคด เหนของกลม เพ อนมความสาคญมากกวาความคดเหนของผใหญ - ตองการใหผอนเขาใจและยอมรบในการเปลยนแปลงของตนดวย - เดกไมแนใจการเปนตวของตวเอง และยงตองพงผอน - เมอมความของคบใจ มกจะถอยหนมากกวาทจะแสดงความโกรธออกมา - ตอตานมาตรฐานของพอแม ในกจวตรประจาวน - เมอเครยดจะระบายออกดวยการกระแทกเทากบพน ใชนวเคาะ - มอสระในการเลอกเพอนทมความสนใจคลายกน - มภาษาลบใชในกลมเพอนสนท - เหนอกเหนใจ เขาใจเดก ดแลนองได

- พฒนาทางศลธรรม - เขาใจแงคดทศนะของคนอน - สามารถรวมเอาเหตผล ความสงสารความเหนใจเขาดวยกน - เขาใจเหตผลของความถกผด - สามารถใชเหตผล ตดสนปญหาแยกแยะขอมลชนดตาง ๆ ได

พฒนาการทางภาษา ระดบชน ป.1-2

การอาน ร จ กอ านออกเส ยง และสะกดค า วล ประโยคไดถกตอง ร จกเครองหมายวรรคตอน รจกความหมายของค าเมอน าไปใชในรปวลและประโยค สามารถอานในใจและอ านออกเส ยงค าพนฐานทเดกวยนควรทราบไดถกตองเขาใจความหมายของเรองทอาน

การฟง สามารถแยกเสยง พยญชนะ สระ วรรณยกต ค า วรรคตอน เปนตน มมารยาทในการฟง สามารถตอบค าถามไดถกตอง ปฏบตตามค าสงและค าแนะน าได มสมาธและเขาใจในการฟงค าอธบายตาง ๆ รวมทงฟงเรองราวหรอนทานได การพด สามารถพดเปนกลมค า เปนประโยค เปนเร องและตอบค าถามเปน มมารยาทในการพด เลาประสบการณและพ ดจากจ นตนาการ ได พ ดเกยวกบบทบาทสมมต เรองสมมต พดค าคลองจองได

การเขยน สามารถคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด อานง า ย เ ป น ร ะ เ บ ย บ สะอาด สามารถเขยนตามค าบอก และสะกดค าไดถกตอง รวมท งแตงความแสดงความรความคดเปนตวหนงสอใหผอนรได


การอาน อานไดชดเจนถกตองตามจงหวะลลา คลองแคลวและร ว ด เ ร ว อ า น แ ล ว จ บใจความไดด สามารถอานท านองเสนาะได อานแลวตอบค าถาม วจารณเรองท ารายงานและเขยนบนทกสรปได

การฟง จบใจความส าคญและถายทอดได สามารถชแจงเหตผลประกอบ ตอบค าถาม และแสดงความคดเหนได รจกใชความคด แยกขอเทจจรงออกจากกนได อธบายความหมายของผพดได และมมารยาทในการฟง การพด รจกพดดวยน าเสยงถอยค าสภาพ เหมาะสมกบสถานการณ มมารยาท มบคลกภาพทดในการพด สามารถด า เ น น ก า ร ส น ท น า ง า ย ๆ ไ ด ใชเหตผลในการรบฟง แสดงความคดเหน ตลอดจนเลาเรองประเภทต า ง ๆ ไ ด อ ย า ง ถ ก ต อ ง แ ล ะคลองแคลว

การเขยน เขยนไดถกตองตามรปแบบเนนการเขยนตวบรรจงครงบรรทด เขยนประโยคทมสวนขยายได เรยงประโยคได เ ร อ ง ราว ค นคว าท าร า ย ง า น ไ ด บ น ท ก ห วขอความรทเรยนได และยงเ น น ก า ร เ ข ย น แ บ บสร างสรรค รวมท งการแสดงความคดอยางเสรดวย


การอาน อานไดชดเจน ถกตองรวดเรวและคลองแคลว จบใจความ และรรสไพ เ ร า ะ ขอ งข อ ค ว าม ท อ า น รวมทงอานท านองเสนาะได มน ส ย ร ก ก า ร อ า น ร จ ก แหล งว ท ย าก า ร เพ อ ค นห าความ ร ส าม า รถ เ ล อ กหน ง ส อ อ า นทเหมาะสม ใชวจารณญาณในการวเคราะหเรองทอานได น าเรองจากการอานไปใชประโยชนในการด ารงชวตไดอยางมประสทธภาพ

การฟง เกบใจความส าคญแลวเลาเรองทฟงไดถกตอง แสดงความคดเหน สนบสนน หรอขดแยงอยางถกกาลเทศะและสภาพ มมารยาทในการฟง ตลอดจนสามารถฟงเรองทมประโยชนและน าสงทฟงไปใชประโยชนได การพด พดดวยน าเสยงและถอยค าทสภาพชดเจน เหมาะสมกบสถานการณและบคคล มมารยาทและรระเบยบในการพด พดแสดงความคดและใหเหตผลได เลาเรองตาง ๆ และรวมกจกรรมการพดไดอยางถกตองคลองแคลว มความมนใจในตนเองและสนกสนาน

การเขยน เขยนสะกดค าไดถกตองรวดเรว อานงาย มระเบยบ เนนการเขยนตวหวดแกมบรรจง เขยนแสดงความรสกนกคด ความคดเหนและสอความในรปแบบตาง ๆ เ ช น ค า ข ว ญ ค า โ ฆ ษ ณ า จดหมาย การบนทกรายงานจากการอาน การคนควา เรยงความ ยอความ เขยนเชงสรางสรรคทงในรปรอยแกว และรอยกรอง ชอบรวบรวมจดบนทกเพอเตอนความจ าและเปนหลกฐานในการคนควาภายหลง

จตวทยาการเรยนร

พฤตกรรมของบคคลทเกดจากการเรยนรจะตองมลกษณะส าคญ ดงน 1. พฤตกรรมทเปลยนไปจะตองเปลยนไปอยางคอนขางถาวร 2. พฤตกรรมทเปลยนแปลงไปจะตองเกดจากการฝกฝน หรอเคยมประสบการณนนๆ มากอน 3. การเปลยนแปลงพฤตกรรมดงกลาวจะมการเพมพนในดานความร ความเขาใจ ความรสกและความสามารถทางทกษะทงปรมาณและคณภาพ


การเรยนรมลกษณะส าคญดงตอไปน 1. การเรยนรเปนกระบวนการ การเกดการเรยนรของบคคลจะมกระบวนการของการเรยนรจากการไมรไปสการเรยนร 5 ขนตอน คอ 1.1 มสงเรามากระตนบคคล 1.2 บคคลสมผสสงเราดวยประสาททง 5 1.3 บคคลแปลความหมายหรอรบรสงเรา 1.4 บคคลมปฏกรยาตอบสนองอยางใดอยางหนงตอสงเรา ตามทรบร 1.5 บคคลประเมนผลทเกดจากการตอบสนองตอสงเรา


การเรยนรมลกษณะส าคญดงตอไปน 2. การเรยนรไมใชวฒภาวะแตการเรยนรอาศยวฒภาวะ

3. การเรยนรเกดไดงาย ถาสงทเรยนเปนสงทม

ความหมายตอผเรยน

4. การเรยนรแตกตางกนตามตวบคคลและวธการ

ในการเรยน

ทฤษฎการเรยนร (Theory of Learning)

แบงกลมทฤษฎการเรยนร เปน 4 กลม ไดแก 1. ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behavioral Theories) 2. ทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยม หรอกลมปญญานยม (Cognitive Theories) 3. ทฤษฎการเรยนรกลมมนษยนยม หรอกลมการเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) 4. ทฤษฎการเรยนรกลมผสมผสาน (Eclecticism) หรอ กลมสราง ความรใหมโดยผเรยนเอง (Constructivism)

ทฤษฎการเรยนร กลมพฤตกรรมนยม (Behavioral Theories)

การกระท าตาง ๆ เกดจากอทธพลของสงแวดลอมภายนอก พฤตกรรมของมนษยเกดจากการตอบสนองตอสงเรา (stimulus-response) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเราและการตอบ สนอง กลมพฤตกรรมนยมใหความส าคญกบ “พฤตกรรม” มาก เพราะพฤตกรรมเปนสงทสงเกตเหนได สามารถวดและทดสอบได


ทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Connectionism Theory)

เอดเวรด ล ธอรนไดค (Edward Lee Thorndike) เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน จากการทดลองของธอรนไดค สามารถสรปเปนกฎการเรยนร ไดดงน 1. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) 2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) 3. กฎแหงการใช (Law of Use and Disuse) 4. กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect)

การเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimulus - S) กบการตอบสนอง (Response - R)


ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classic Conditioning Theory)

พาฟลอฟ (Ivan Petrovich Pavlov) เปนนกวทยาศาสตรชาวรสเซย สงเราทวางเงอนไข + สงเราทไมไดวางเงอนไข = การเรยนร


ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขของวตสน จอหน บ วตสน (John B. Watson)

เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน “บดาของจตวทยาพฤตกรรมนยม”

ทฤษฎการเรยนรของวตสน สรปไดดงน 1. พฤตกรรมเปนสงทสามารถควบคมใหเกดขนได โดยการควบคมสงเราทวางเงอนไขใหสมพนธกบสงเราตามธรรมชาต และการเรยนรจะคงทนถาวรหากมการใหสงเราทสมพนธกนนนควบคกนไปอยางสม าเสมอ 2. เมอสามารถท าใหเกดพฤตกรรมใด ๆ ได กสามารถลดพฤตกรรมนนใหหายไปได


ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขของวตสน การประยกตใชในดานการเรยนการสอน 1. ผสอนจ าเปนตองค านงถงสภาพทางอารมณผเรยนวาเหมาะสมทจะสอนเนอหาอะไร เพราะแตละคนแตกตางกน 2. การวางเงอนไข เปนเรองทเกยวกบพฤตกรรมทางดานอารมณดวย โดยปกตผสอนสามารถท าใหผเรยนรสกชอบหรอไมชอบเนอหาทเรยนหรอสงแวดลอมในการเรยน 3. การลบพฤตกรรมทวางเงอนไข ผเรยนทถกวางเงอนไขใหกลวผสอน เราอาจชวยไดโดยปองกนไมใหผสอนท าโทษเขา 4. การสรปความเหมอนและการแยกความแตกตาง เชน การอานและการสะกดค า ผเรยนทสามารถสะกดค าวา “ เรา ” ไดเขากควรจะเรยนค าทกค าทออกเสยง เ-า ได เชนค าวา เบา เหา เขา เดา เตา เปนตน 5. ผสอนควรท าความเขาใจพฤตกรรมของผเรยนทแสดงออกถงอารมณ ความรสกทงดานดและไมด รวมทงเจตคตตอสงแวดลอมตางๆ เชน วชาทเรยน กจกรรม หรอครผสอน เพราะเขาอาจไดรบการวางเงอนไขอยางใดอยางหนงอยกเปนได 6. ผสอนสามารถปองกนความรสกลมเหลว ผดหวง และวตกกงวลของผเรยนไดโดยการสงเสรมใหก าลงใจในการเรยนและการท ากจกรรม ไมคาดหวงผลการเรยนจากผเรยน และหลกเลยงการใชอารมณหรอลงโทษผเรยนอยางรนแรงจนเกดการวางเงอนไขขน กรณทผเรยนเกดความเครยด และวตกกงวลมาก ครควรเปดโอกาสใหผเรยนไดผอนคลายความรสกไดบางตามขอบเขตทเหมาะสม


ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขตอเนองของกทธร กทธร (Guthrie) ไดอธบายวาการกระท าครงสดทายทประสบผลส าเรจจะเปนแบบแผนยดไวส าหรบการแกปญหาครงตอไป และการเรยนรเมอเกดขนแลวแมเพยงครงเดยวกนบไดวาเรยนรแลวไมจ าเปนตองท าซ าอก กฎการเรยนรของกทธร สรปไดดงน 1. กฎแหงความตอเนอง ( Law of Contiguity ) 2. การเรยนรเกดขนขนไดแมเพยงครงเดยว (One trial learning) 3. กฎของการกระท าครงสดทาย ( Law of Recency) 4. หลกการจงใจ ( Motivation ) การเรยนรเกดจากการจงใจมากกวาการเสรมแรง


ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขตอเนองของกทธร การประยกตใชในการจดการศกษา/การสอน 1. ขณะสอนครควรสงเกตการกระท าหรอการเคลอนไหวของนกเรยนวาก าลงเกยวพนกบสงเราใด ถาครใหสงเราทเกยวพนกบการเคลอนไหวนนนอยกวากจะไมสามารถเปลยนการกระท าของเดกได 2. ในการสอนควรวเคราะหงานออกเปนสวนยอยๆ และสอนหนวยยอยเหลานนใหเดกสามารถตอบสนองอยางถกตองจรงๆ หรอไดรบการเรยนรทถกตองในทกๆหนวย 3. ในการจบบทเรยน ไมควรปลอยใหนกเรยนไดรบค าตอบผดๆ หรอแสดงอาการตอบสนองผดๆ เพราะเขาจะเกบการกระท าครงสดทายไวในความทรงจ า และใชเปนแบบแผนในการท าจนเปนนสย 4. การสรางแรงจงใจใหเกดกบผเรยน เปนสงส าคญชวยใหผเรยนประสบความส าเรจในการเรยนร ในการสอนจงควรมการจงใจผเรยน


ทฤษฎการวางเงอนไขแบบโอเปอรเรนต ของสกนเนอร สกนเนอร ( Skinner ) ไดท าการทดลอง และสามารถสรปเปนกฎการเรยนรไดดงน 1. การกระท าใดๆ ถาไดรบการเสรมแรง จะมแนวโนมทจะเกดขนอก สวนการกระท าทไมมการเสรมแรง แนวโนมทความถของการกระท านนจะลดลงและหายไปในทสด 2. การเสรมแรงทแปรเปลยนท าใหการตอบสนองคงทนกวาการเสรมแรงทตายตว 3. การลงโทษท าใหเรยนรไดเรวและลมเรว 4. การใหแรงเสรมหรอใหรางวลเมออนทรยกระท าพฤตกรรมทตองการ สามารถชวยปรบหรอปลกฝงนสยทตองการได


ทฤษฎการวางเงอนไขแบบโอเปอรเรนต ของสกนเนอร การประยกตใชในการจดการศกษา/การสอน 1. ในการสอน การใหการเสรมแรงหลงการตอบสนองทเหมาะสมของเดกจะชวยเพมอตราการตอบสนองทเหมาะสมนน 2. การเวนระยะการเสรมแรงอยางไมเปนระบบ หรอเปลยนรปแบบการเสรมแรงจะชวยใหการตอบสนองของผเรยนนนคงทนถาวร 3. การลงโทษทรนแรงเกนไปมผลเสยมาก ผเรยนอาจไมไดเรยนรหรอจ าสงทเรยนไดเลย ควรใชวธ การงดการเสรมแรง เมอนกเรยนมพฤตกรรมทไมพงประสงค 4. หากตองการปรบเปลยนพฤตกรรม หรอปลกฝงนสยใหแกผเรยน การแยกแยะขนตอนของปฏกรยาตอบสนองออกเปนล าดบขน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน

ทฤษฎการเรยนร กลมพทธนยม หรอ กลมปญญานยม (Cognitive Theories)

ทฤษฎสนาม (Field Theory) นกจตวทยาคนส าคญคอ เครท เลวน แนวความคดเกยวกบการเรยนรของทฤษฏน คอ การเรยนรเกดขนเมอบคคลมแรงจงใจหรอแรงขบทจะกระท าใหไปสจดหมายปลายทางทตนตองการ หลกการจดการเรยนการสอนตามทฤษฏนเนนการเขาไปอยใน “โลก” ของ ผเรยน การสรางแรงจงใจหรอแรงขบโดยการจดสงแวดลอมทงทางกายภาพและจตวทยา ใหดงดดความสนใจและสนองความตองการของผเรยนเปนสงจ าเปนในการชวยให ผเรยนเกดการเรยนร


ทฤษฎเครองหมาย (Sign Theory) ของทอลแมน (Tolman) ทอลแมน กล าวว า “การ เ ร ยนร เ ก ดจากการ ใชเครองหมายเปนตวชทางใหแสดงพฤตกรรมไปสจดหมายปลายทาง” หลกการจดการเรยนการสอนตามทฤษฏนเนนการสรางแรงขบและหรอแรงจงใจให ผเรยนบรรลจดมงหมายใดๆ โดยใชเครองหมายสญลกษณหรอสงอนๆ ทเปนเครองชทางควบคไปดวย เชน การคาดหมายรางวล


ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา (Intellectual Development Theory) นกจตวทยาคนส าคญคอ เพยเจต (Piaget) และบรนเนอร(Bruner) เพยเจต ไดศกษาวา การเรยนรของเดกเปนไปตามพฒนาการทางสตปญญา ซงจะมพฒนาการไปตามวยตาง ๆเปนล าดบขน พฒนาการเปนสงทเปนไปตามธรรมชาต ไมควรทจะเรงเดกใหขามจากพฒนาการขนหนงไปสอกขนหนงเพราะจะท าใหเกดผลเสยแกเดก แตการจดประสบการณสงเสรมพฒนาการของเดกในชวงทเดกก าลงจะพฒนาไปสขนทสงกวา สามารถชวยใหเดกพฒนาไปอยางรวดเรว อยางไรกตาม เพยเจตเนนความส าคญของการเขาใจธรรมชาตและพฒนาการของเดก มากกวาการกระตนเดกใหมพฒนาการเรวขน พฒนาการทางสตปญญาของบคคลเปนไปตามวยตางๆเปนล าดบขนตอน ดงน - ขนรบรดวยประสาทสมผส อาย 0 - 2 ป - ขนกอนปฏบตการคด ชวงอาย 2 – 7 ป - ขนการคดแบบรปธรรม ชวงอาย 7 – 11 ป


ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา (Intellectual Development Theory) นกจตวทยาคนส าคญคอ เพยเจต (Piaget) และบรนเนอร(Bruner) บรนเนอร เปน นกจตวทยาทสนใจและศกษาเรองของพฒนาการทางสตปญญาตอเนองจากเพยเจต บรนเนอรเชอวามนษยเลอกทจะรบรสงทตนเองสนใจและการเรยนรเกดจากกระบวนการคนพบดวยตนเอง และครสามารถชวยพฒนาใหผเรยนเกดความพรอมได โดยไมตองรอเวลา ซงสามารถทจะสอนไดในทกชวงของอาย ขนตอนพฒนาการทางปญญาของบรเนอร ม 3 ขนตอน ดงน ขนท1 Enactive representation (แรกเกด - 2 ขวบ) ขนนจะเปนการแสดงออกดวยการกระท า ขนท 2 Iconic representation ขนนเปนขนพฒนาการทางความคด เกดจากการมองเหน และการใชประสาทสมผส แลวถายทอดประสบการณตาง ๆ เหลานนดวยการมภาพในใจ มโนภาพ (Imagery) ขนท3 Symbolic representation ขนนเปนขนพฒนาการทางความคดทผเรยนสามารถถายทอดประสบการณหรอเหตการณตางๆโดยใชสญลกษณ หรอ ภาษา


ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา (Intellectual Development Theory) บรเนอรเชอวา การเรยนรจะเกดขนเมอผเรยนไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมซงน าไปสการคนพบและการแกปญหา เรยกวา การเรยนรโดยการคนพบ (Discovery approach) ผเรยนจะประมวลขอมลขาวสารจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม และจะรบรสงทตนเองเลอก หรอสงทใสใจ การเรยนรแบบนจะชวยใหเกดการคนพบเนองจากผเรยนมความอยากรอยากเหน ซงจะเปนแรงผลกดนทท าใหส ารวจสงแวดลอม และท าใหเกดการเรยนรโดยการคนพบ โดยมแนวคด ดงน

1. การเรยนรเปนกระบวนการทผเรยนมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยตนเอง 2. ผเรยนแตละคนมประสบการณพนฐานความรทแตกตางกน การเรยนรเกดจากการทผเรยนสรางความสมพนธระหวางสงทพบใหมกบความรเดมแลวน ามาสรางเปนความหมายใหม 3. พฒนาการทางเชาวปญญาจะเหนไดชดโดยทผเรยนสามารถรบสงเราทใหเลอกไดหลายอยางพรอมๆ กน


ทฤษฎการเรยนรอยางมความหมาย (A Theory of Meaningful Verbal

Learning) ของออซเบล (Ausubel) ออซเบล เชอวาการเรยนรจะมความหมายแกผเรยน หากการเรยนรนนสามารถเชอมโยงกบสงใดสงหนงทรมากอน หลกการจดการเรยนการสอนตามทฤษฏน คอ มการน าเสนอความคดรวบยอดหรอกรอบมโนทศน หรอกรอบแนวคดในเรองใดเรองหนงแกผเรยนกอนการสอนเนอหาสาระนนๆ จะชวยใหผเรยนไดเรยนเนอหาสาระนนอยางมความหมาย

ทฤษฎการเรยนร กลมมนษยนยม หรอ กลมการเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory)

ทฤษฎการเรยนรของมาสโลว (Maslow) มทฤษฏการเรยนร ดงน 1. มนษยทกคนมความตองการพนฐานตามธรรมชาตเปนล าดบขน คอ physical need, safety need , love need , self-actualization 2. มนษยมความตองการทจะรจกตนเองและพฒนาตนเอง


ทฤษฎการเรยนรของรอเจอรส (Rogers) มทฤษฏการเรยนร ดงน มนษยจะสามารถพฒนาตนเองไดดหากอยในสภาพการณทผอนคลายและเปนอสระ การจดบรรยากาศการเรยนทผอนคลายและเออตอการเรยนร (supportive atmosphere) และเนนใหผเรยนเปนศนยกลาง (student-centered teaching) โดยครใชวธการสอนแบบชแนะ (non-directive) แ ล ะ ท า ห น า ท อ า น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ใ น ก า ร เ ร ย น ร ใ ห แ ก ผ เ ร ย น (facilitator) และการเรยนรจะเนนกระบวนการ (process learning) เปนส าคญ


แนวคดเกยวกบการเรยนรของโคมส (Combs) มแนวคดเกยวกบการเรยนร ดงน

ความรสกของผเรยนมความส าคญตอการเรยนรมากเพราะความรสกและเจตคตของผ เรยนมอทธพลตอกระบวนการเรยนรของผเรยน


แนวคดเกยวกบการเรยนรของโนลส (Knowles) มแนวคดดงน 1. ผเรยนจะเรยนรไดมากหากมสวนรวมในการเรยนรดวยตนเอง 2. การเรยนรของมนษยเปนกระบวนการภายใน อยในความควบคมของผเรยนแตละคน ผเรยนจะน าประสบการณ ความร ทกษะและคานยมตางๆเขามาสการเรยนรของตน 3. มนษยจะเรยนรไดดหากมอสระทจะเรยนในสงทตนตองการและดวยวธการทตนพอใจ 4. มนษยทกคนมลกษณะเฉพาะตน ความเปนเอกตบคคลเปนสงทมคณคา มนษยควรไดรบการสงเสรมในการพฒนาความเปนเอกตบคคลของตน 5. มนษยเปนผมความสามารถและเสรภาพทจะตดสนใจ และเลอกกระท าสงตางๆตามทตนพอใจ และรบผดชอบในผลของการกระท านน


แนวคดเกยวกบการเรยนรของแฟร (Faire) มแนวคด ดงน เปาโล แฟร (Faire) กลาววา ผเรยนตองถกปลดปลอยจาการกดขของครทสอนแบบเกา ผเรยนมศกยภาพและมความคดรเรมสรางสรรคทจะกระท าสงตางๆดวยตนเอง แนวคดเกยวกบการเรยนรของนล (Neil) มแนวคด ดงน นล (Neil) กลาววา มนษยเปนผมศกดศร มความดโดยธรรมชาตหากมนษยอยในสภาพแวดลอมทอบอน บรบรณไปดวยความรก มอสรภาพและเสรภาพมนษยจะพฒนาไปในทางทดตอตนเองและสงคม


ทฤษฎปญญาสงคม (Social Learning Theory) ของ Albert Bandura

Albert Bandura นกจตวทยาชาวอเมรกน เปนผพฒนาทฤษฎนขนจากการศกษาคนควาของตนเอง ทฤษฎปญญาสงคมเนนหลกการเรยนรโดยการสงเกต (Observational Learning) เกดจากการทบคคลสงเกตการกระท าของผอนแลวพยายามเลยนแบบพฤตกรรมนน ซงเปนการเรยนรทเกดขนในสภาพแวดลอมทางสงคม เราสามารถพบไดในชวตประจ าวน เชน การออกเสยง การขบรถยนต การเลนกฬาประเภทตางๆ เปนตน


ทฤษฎปญญาสงคม (Social Learning

Theory) ของ Albert Bandura

ขนของการเรยนรโดยการสงเกต 1. ขนใหความสนใจ (Attention Phase) 2. ขนจ า (Retention Phase) 3. ขนปฏบต (Reproduction Phase) 4. ขนจงใจ (Motivation Phase)

การเรยนร เปนความสมพนธระหวางองคประกอบ 3 ประการ ระหวาง ตวบคคล (Person) สงแวดลอม (Environment) และพฤตกรรม (Behavior) ซงมอทธพลตอกนและกน

ทฤษฎการเรยนร กลมผสมผสาน (Eclecticism)

หรอ กลมสรางความรใหมโดยผเรยนเอง (Constructivism)

ทฤษฎการเรยนรกลมผสมผสานของกาเย (Gagne’s eclecticism) แนวคดเกยวกบการเรยนรของทฤษฏน คอ การจดการเรยนรควรท าอยางเปนระบบ ซงเรมจากงายไปหายาก

องคประกอบทส าคญทกอใหเกดการเรยนร จากแนวคดของ กาเย (Gagne)

1. ผเรยน (Learner) มระบบสมผสและ ระบบประสาทในการรบร 2. สงเรา (Stimulus) คอ สถานการณตางๆ ทเปนสงเราใหผเรยนเกดการเรยนร 3. การตอบสนอง (Response) คอ พฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนร

ทฤษฎการเรยนร กลมผสมผสาน (Eclecticism)

หรอ กลมสรางความรใหมโดยผเรยนเอง (Constructivism)

หลกการสอน 9 ประการของกาเย 1. เรงเราความสนใจ (Gain Attention) 2. บอกวตถประสงค (Specify Objective) 3. ทบทวนความรเดม (Activate Prior Knowledge) 4. น าเสนอเนอหาใหม (Present New Information) 5. ชแนะแนวทางการเรยนร (Guide Learning) 6. กระตนการตอบสนองบทเรยน (Elicit Response) 7. ใหขอมลยอนกลบ (Provide Feedback) 8. ทดสอบความรใหม (Assess Performance) 9. สรปและน าไปใช(Review and Transfer)

Documents

จิตวิทยา - elsd.ssru.ac.thelsd.ssru.ac.th/sutana_si/pluginfile.php/223/block_html/content...เป็นนักจิตวิทยาชาวยิว เป็นผู้ที่