รายงานการวิจัย

เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

ชื่อเรื่อง การพัฒนาการทางประวัติศาสตรกรุงธนบรุ ีนักเรียนชั้นมัธยมศกึษาปที่ 2/4

โดย อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง

โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา กลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ปการศึกษา 2559

บทคัดยอ ช่ือรายงานการวิจัย : การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ ช่ือผูวิจัย : ศิริพรรณ คลายคลึง ปท่ีทําการวิจัย : 2559 คําสําคัญ : ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน การพัฒนาการของกรุงธนบุรี แบบฝกเสริมทักษะ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

งานวิจัยนี้เปนการวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) ซ่ึงมีวัตถุประสงค 1. เพ่ือศึกษา

ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนเรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ 2. เพ่ือเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่องการพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 กอนและหลังเรียนโดยใชแบบฝกเสริมทักษะ กลุมเปาหมายท่ีใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา ท่ีกําลังศึกษาในภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 จํานวน 20 คน โดยใชวิธีการเลือกแบบเจาะจง 1. เครื่องมือการวิจัยแบบฝกเสริมทักษะ เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี 2. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนมีคาดัชนีความสอดคลองระหวางขอคําถามกับจุดประสงค (IOC) ซ่ึงมีคาความเชื่อม่ันเทากับ 1.00 สถิติท่ีใชในการวิเคราะหขอมูล ไดแก คาคะแนนเฉลี่ย และการหาคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการศึกษาพบวา

1. ผลการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ

2. ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ท้ังกอนเรียนและหลังเรียน โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ พบวา คะแนนหลังเรียน ( =12.10, S.D. = 2.04 ) สูงกวาคะแนนกอนเรียน ( =5.75 ,S.D.= 1.42 )

สารบัญ

หนา

บทคัดยอ กิตติกรรมประกาศ บทท่ี 1 บทนํา 1

ความเปนมาและความสําคัญของปญหา 1 วัตถุประสงคของการวิจัย 2 ขอบเขตของการวิจัย 2 นิยามศัพทเฉพาะ 3 ประโยชนท่ีคาดวาจะไดรับ 3

บทท่ี 2 เอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวของ 4 แนวคิดเก่ียวกับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 4 แนวคิดเก่ียวกับแบบฝกเสริมทักษะ 5 หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พ.ศ.2551 7 งานวิจัยท่ีเก่ียวของ 10

บทท่ี 3 วิธีดําเนินการวิจัย 12 ข้ันวางแผน 12 ข้ันปฏิบัติ 12 ข้ันตรวจสอบและเก็บขอมูล 13 ข้ันวิเคราะหขอมูล 14

บทท่ี 4 ผลการวิเคราะหขอมูล 16 บทท่ี 5 สรุป อภิปรายผล และขอเสนอแนะ 18

สรุปผลการวิจัย 18 อภิปรายผล 19 ขอเสนอแนะ 20

บรรณานุกรม 21 ภาคผนวก

ภาคผนวก ก แบบฝกเสริมทักษะ 24 ภาคผนวก ข เครื่องมือวิจัย 80 ภาคผนวก ค คุณภาพเครื่องมือ 91

(7)

สารบัญตาราง

ตารางท่ี หนา 3-1 แบบแผนการทดลอง 27 4-1 คาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน 30 4-2 เปรียบเทียบคาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 31

(8)

บทท่ี 1

บทนํา

1.1 ความเปนมาและความสําคัญของปญหา

การกําหนดมาตรฐานการศึกษาพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 ไดระบุใน

มาตรา 24 วา การจัดกระบวนการเรียนรูใหสถานศึกษาและหนวยงานท่ีเก่ียวของดําเนินการ ดังตอไปนี้

จัดการเรียนการสอนโดยผสมผสานสาระความรูดานตาง ๆ อยางไดสัดสวนสมดุลกันรวมท้ังปลูกฝง

คุณธรรม คานิยมท่ีดีงามและคุณลักษณะอันพึงประสงคไวในทุกวิชาหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ัน

พ้ืนฐาน มุงพัฒนาผูเรียนทุกคน ซ่ึงเปนกําลังของชาติใหเปนมนุษยท่ีมีความสมดุลท้ังทางดานรางกาย

ความรู คุณธรรม มีจิตสํานึกในความเปนพลเมืองไทยและเปนพลเมืองโลก ยึดม่ันในการปกครองตาม

ระบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความรูและทักษะพ้ืนฐาน รวมท้ัง เจตคติท่ี

จําเปนตอการศึกษาตอ การประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุงเนนผูเรียนเปนสําคัญบน

พ้ืนฐานความเชื่อวา ทุกคนสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดเต็มตามศักยภาพ (กระทรวงศึกษาธิการ,

2551: 1)

ในปจจุบันการเรียนการสอนโดยอาศัยผูเรียนเปนศูนยกลางเปนสิ่งท่ีสําคัญ การจัดการเรียนการ

สอนเพ่ือพัฒนาเด็กและเยาวชนไทยทุกคนในระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐานใหมีคุณภาพดานความรู และ

ทักษะท่ีจําเปนสําหรับการดํารงชีวิตในสังคมท่ีมีการเปลี่ยนแปลง และแสวงหาความรูเพ่ือพัฒนาตนเอง

อยางตอเนื่องตลอดชีวิต (กระทรวงศึกษาธิการ, 2546: 7) เปนไปตามแนวความคิดของหลักสูตรแกนกลาง

การศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ซ่ึงจัดทําข้ึนเพ่ือใหสถานศึกษาไดนําไปใชเปนกรอบและทิศทางใน

การจัดทําหลักสูตรสถานศึกษา ใหเปนไปตามมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดท่ีกําหนดไว กลุมสาระการ

เรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 2554: 1 โดยไดมีการปรับปรุงหลักสูตรใหสอดคลองกับตาม

เจตนารมณพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 แกไขเพ่ิมเติม (ฉบับท่ี 2) พุทธศักราช

2545 และมีการปรับปรุงหลักสูตรฉบับปรับปรุง พ.ศ.2557 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน

พุทธศักราช 2551 การเรียนการสอนในกลุมสาระสังคมศึกษามี 5 สาระหลัก ดังนี้ สาระศาสนา ศีลธรรม

และจริยธรรม สาระหนาท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม สาระเศรษฐศาสตร สาระ

ประวัติศาสตร และสาระภูมิศาสตร (กรมวิชาการ. 2545 ค: 1) ซ่ึงสาระประวัติศาสตรเปนวิชาท่ีมีคนเปน

จํานวนมากเห็นวาการเรียนประวัติศาสตรเปนวิชาท่ีเนื้อหาวิชามีมาก และการจดจําของนักเรียนมีนอย

เพราะเปนวิชาท่ีวาดวยอดีตสงผลถึงปจจุบัน การทองจําเหตุการณตลอดเวลา ไมชวนใหสนใจจึงเปนหนาท่ี

ของครูท่ีจะตองพัฒนากระบวนการ การเรียนการสอนใหทันสมัยมีรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนการ

สอนท่ีหลากหลาย เพ่ือใหนักเรียนสามารถวิเคราะหแบบทดสอบประวัติศาสตรโดยเฉพาะการสรางความรู

พ้ืนฐานทางประวัติศาสตรเปนเรื่องไมงายนักเพราะอาศัยการอานมากและอานอยางกวางขวาง เพ่ือให

2 ครอบคลุมทุกเรื่องท่ีเก่ียวโยงถึงประวัติศาสตร ขอมูลประวัติศาสตร สังคมและวัฒนธรรม (กรมวิชาการ.

2545: 10)

เพ่ือนําไปจัดการเรียนการสอนในโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา ตามความ

เหมาะสมกับสภาพแวดลอม ความพรอมและศักยภาพของโรงเรียน เนื่องจากการเรียนปจจุบันสถานศึกษา

ตองพัฒนา การเรียนการสอน ใหมีประสิทธิภาพเหมาะสมกับผูเรียน การวิจัยชั้นเรียน จึงมีความสําคัญ

และเปนสวนหนึ่งท่ีทําใหเกิดกระบวนการเรียนการสอนท่ีมีประสิทธิภาพ มีคุณภาพ การเรียนรูปญหา

นักเรียน จึงสามารถนํามาปรับปรุงใหมีคุณภาพท่ีดีตอไป

จากสภาพปญหาท่ีเกิดข้ึนในการจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียนโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราช

ภัฏสวนสุนันทา โดยกลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ไดขอมูลจากบันทึกแผนการจัดการ

เรียนรู และทําแบบทดสอบของผูเรียน การจัดกิจกรรมการเรียนรู พบวาผูเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี

2/4 จํานวน 20 คน ไมเกิดการเรียนรูและไมสนใจท่ีจะเรียนรูเนื้อหา เนื่องจากวิชาประวัติศาสตรเปนวิชาท่ี

มีเนื้อหามากทําใหผูเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ํา ในเรื่องประวัติศาสตรกรุงธนบุรี นับวาเปนปญหาท่ี

ตองแกไขใหดีข้ึน หากผูเรียนไมไดรับการพัฒนาชี้แจง อาจสงผลกระทบตอการเรียนรู ดังนั้นครูผูสอนจึง

จําเปนตองหาวิธีการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงข้ึน

1.2 วัตถุประสงคของการวิจัย

1. เพ่ือพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่องพัฒนาการประวัติศาสตรกรุงธนบุรี โดย

ใชแบบฝกเสริมทักษะ

2. เพ่ือเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง พัฒนาการประวัติศาสตรของกรุง

ธนบุรี กอนเรียน และหลังเรียน โดยใชการจัดการเรียนการสอนโดยแบบฝกเสริมทักษะ

1.3 ขอบเขตการวิจัย

ขอบเขตกลุมเปาหมาย

กลุมเปาหมายท่ีใชในการวิจัยครั้งนี้ คือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป ท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิต

มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ท่ีกําลังศึกษาในภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา2559 จํานวน 20 คน โดยใช

วิธีเลือกแบบเจาะจง เนื่องจากนักเรียนไมสามารถทําแบบทดสอบไดตามเกณฑ

ขอบเขตดานเนื้อหา

เนื้อหาท่ีใชในการศึกษาในครั้งนี้ ใชในวิชาประวัติศาสตรไทย 4 เรื่อง การพัฒนาการของ

ประวัติศาสตรกรุงธนบุรี ประกอบดวย พระราชประวัติสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช การสถาปนากรุง

ธนบุรี การปราบปรามชุมนุม การเมืองการปกครอง สังคม เศรษฐกิจ และความสัมพันธระหวางประเทศ

3 ขอบเขตตัวแปรท่ีใชในการศึกษา

ตัวแปรตน คือ การจัดการเรียนโดยใชแบบฝกเสริมทักษะ

ตัวแปรตาม คือผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่อง การพัฒนาการทางประวัติศาสตรกรุงธนบุรี

ขอบเขตระยะเวลาท่ีดําเนินการวิจัย

ผูวิจัยดําเนินการวิจัยในภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559

1.4 นิยามศัพทเฉพาะ

ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง พัฒนาการของประวัติศาสตร

กรุงธนบุรี โดยการใชแบบฝกเสริมทักษะ สาระการเรียนรูประวัติศาสตร 4 สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา

ปท่ี 2/4 ซ่ึงวัดจากแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง พัฒนาการของประวัติศาสตรกรุงธนบุรี

ซ่ึงใชทดสอบนักเรียนท้ังกอนเรียนและหลังเรียน จํานวน 1 ฉบับ เปนแบบทดสอบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4

ตัวเลือก จํานวน 30 ขอ

แบบฝกเสริมทักษะ หมายถึง เปนแบบฝกเสริมทักษะท่ีผูวิจัยสรางข้ึนเอง โดยมีเนื้อหาเรื่อง

พัฒนาการของประวัติศาสตรกรุงธนบุรี โดยเปนการฝกทักษะในดานการคิด วิเคราะห ซ่ึงมีแบบฝกเสริม

ทักษะ จํานวน 4 ชุด ดังนี้

ชุดท่ี 1 พระราชประวัติพระเจาตากสินมหาราช

ชุดท่ี 2 การสถาปนากรุงธนบุรี

ชุดท่ี 3 การปราบปรามชุมนุม และพัฒนาการดานการเมืองการปกครองของกรุงธนบุรี

ชุดท่ี 4 พัฒนาการดานสังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวางประเทศของกรุงธนบุรี

นักเรียน หมายถึง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 ประจําปการศึกษา 2559 โรงเรียนสาธิต

มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา จํานวน 20 คน

1.5 ประโยชนท่ีคาดวาจะไดรับ

1. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในเรื่อง พัฒนาการของกรุงธนบุรี ผานเกณฑท่ีกําหนด

2. ครูใชแบบฝกเสริมทักษะ ในการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ

การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระประวัติศาสตร ซ่ึงเปนสวนหนึ่งของสาระการเรียนรูสังคมศึกษาของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 ท่ีไดรับการสอนแบบฝกเสริมทักษะ ผูวิจัยไดทําการศึกษากรณีท่ีเก่ียวของดังนี้ 1. แนวคิดเก่ียวกับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2. แนวคิดเก่ียวกับแบบฝกเสริมทักษะ 3. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พ.ศ.2551 4. สาระมาตรฐานการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม 5. งานวิจัยท่ีเก่ียวของ 1. แนวคิดเกี่ยวกับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2.1 อารีย วชิรวราการ (2542: 143) ไดใหความหมายของผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ผลท่ีเกิดข้ึนจากการเรียนการสอนการฝกฝน หรือประสบการณตางๆ ท้ังท่ีโรงเรียน ท่ีบาน และสิ่งแวดลอมอ่ืนๆ พิมพันธ เดชะคุปต และพเยาว ยินดีสุข (2548: 125) ไดใหความหมายไววา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหมายถึงขนาดของความสําเร็จท่ีไดจากกระบวนการเรียนการสอน ปราณี กองจินดา (2549: 42) กลาววา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ความสามารถหรือผลสําเร็จท่ีไดรับจากกิจกรรมการเรียนการสอนเปนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและประสบการณเรียนรูทางดานพุทธิพิสัย จิตพิสัย และทักษะพิสัย และยังไดจําแนกผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไวตามลักษณะของวัตถุประสงคของการเรียนการสอนท่ีแตกตางกัน 2.2 ประเภทของแบบสอบผลสัมฤทธิ์ เยาวดี วิบูลยศรี (2545: 20-22) ไดแบงประเภทของแบบสอบผลสัมฤทธิ์ ออกเปน 3 มิติ ดังนี้ มิติท่ี 1 จําแนกตามขอบขายของเนื้อหาวิชาท่ีวัด เชน แบบสอบผลสัมฤทธิ์ วิชาคณิตศาสตร ประวัติศาสตร การสะกดคํา ฯลฯ ขอบขายเนื้อหาวิชาของแบบสอบผลสัมฤทธิ์นั้น อาจกําหนดใหกวางหรือแคบ ข้ึนอยูกับผูใชแบบสอบจะเปนผูกําหนดเนื้อหาวิชาเอง โดยใหสอดคลองกับวัตถุประสงคของการสอบ มิติท่ี 2 จําแนกตามลักษณะหนาท่ีท่ัวไปของแบบสอบ โดยแบงแบบสอบผลสัมฤทธิ์ออกได 3 ลักษณะ คือ (1) แบบสอบเพ่ือการสํารวจผลสัมฤทธิ์ (2) แบบสอบเพ่ือวินิจฉัยผลสัมฤทธิ์ (3) แบบสอบเพ่ือวัดความพรอม โดยมีรายละเอียด ดังนี้ (1) แบบสอบเพ่ือการสํารวจผลสัมฤทธิ์ (Survey Tests) เปนแบบสอบผลสัมฤทธิ์ท่ีทําหนาท่ีในการสํารวจความสามารถท่ัวๆ ไปของนักเรียน โดยประเมินความรูในเนื้อหาวิชาหรือทักษะตางๆ เพ่ือแสดงระดับความสามารถของนักเรียน (2) แบบสอบเพ่ือวินิจฉัยผลสัมฤทธิ์ (Diagnostic Tests) เปนแบบสอบผลสัมฤทธิ์ท่ีทําหนาท่ีในการวินิจฉัยเก่ียวกับจุดเดนและจุดดอยขององคประกอบสําคัญทางดานทักษะตางๆ ของนักเรียน สามารถแบงออกเปนแบบสอบชุดยอยๆ ไดอีก (3) แบบสอบเพ่ือวัดความพรอม (Readiness Tests) เปนแบบสอบผลสัมฤทธิ์ซ่ึงทําหนาท่ีในการวัดทักษะท่ีจําเปนสําหรับการเรียนในชั้นสูงข้ึน แบบสอบเพ่ือวัดความพรอมใชสําหรับทํานายการกระทําในอนาคต จึงทําหนาท่ีเปนเครื่องมือในการวัดความถนัดไปในตัวดวย

5

มิติท่ี 3 จําแนกตามคําตอบท่ีใช โดยท่ัวไปแลว แบบสอบผลสัมฤทธิ์สวนใหญท่ีใชกันมักจะเปนแบบสอบประเภทขอเขียน และท่ีใชกันคอนขางมาก ไดแก แบบสอบภาคปฏิบัติ ซ่ึงเปนแบบสอบท่ีตองการใหนักเรียนหรือผูเขาสอบไดสาธิตทักษะของเขาเอง นอกจากการจําแนกประเภทของแบบสอบผลสัมฤทธิ์ดังกลาวแลว แบบสอบผลสัมฤทธิ์โดยท่ัวไปยังอาจแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คือ (1) แบบสอบผลสัมฤทธิ์มาตรฐาน (2) แบบสอบผลสัมฤทธิ์ท่ีครูสรางข้ึนเพ่ือใชในชั้นเรียน 2.3 ประเภทของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ในการเรียน แบงได ดังนี้ แบงตามลักษณะทางจิตวิทยาท่ีใชวัด แบงเปน 3 ประเภท ไดแก แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ (Achievement Test) เปนแบบทดสอบท่ีใชวัดความรูความเขาใจตามพุทธิพิสัย (Cognitive domain) ซ่ึงเกิดข้ึนจากการเรียนรู แบบทดสอบประเภทนี้ แบงออกเปน 2 ชนิด คือ แบบทดสอบท่ีครูสรางข้ึนใชเอง (Teacher-Made Test) เปนแบบทดสอบท่ีสรางข้ึนโดยท่ัวไป เม่ือตองการใชก็สรางข้ึนใชแลวก็เลิกกัน ถาจะนําไปใชอีกครั้งก็ตองดัดแปลง ปรับปรุงแกไข เพราะเปนแบบทดสอบท่ีสรางข้ึนใชเฉพาะครั้ง อาจยังไมมีการวิเคราะหหาคุณภาพ แบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized Test) เปนแบบทดสอบท่ีไดมีการพัฒนาดวยการวิเคราะหทางสถิติมาแลวหลายครั้งหลายหน จนมีคุณภาพสมบูรณท้ังดานความตรง ความเท่ียง ความยากงาย อํานาจจําแนก ความเปนปรนัย และมีเกณฑปกติ (norm) ไวเปรียบเทียบดวย รวมความแลวตองมีมาตรฐานท้ังดานการดําเนินการสอบและการแปลผลคะแนนท่ีได แบบทดสอบความถนัด (Aptitude Test) เปนแบบทดสอบท่ีใชวัดความสามารถทางสมองของคนวามีความรู ความสามารถมากนอยเพียงไร และมีความสามารถดานใดเปนพิเศษ แบบทดสอบประเภทนี้แบงออกเปน 2 ชนิด คือ 1. แบบทดสอบความถนัดทางการเรียน (Scholastic Aptitude Test) เปนแบบทดสอบวัดความถนัด ท่ีวัดความสามารถทางวิชาการวามีความถนัดในวิชาอะไร ซ่ึงจะแสดงถึงความสามารถในการเรียนตอแขนงวิชานั้น และจะสามารถเรียนไปไดมากนอยเพียงใด 2. แบบทดสอบความถนัดพิเศษ (Specific Aptitude Test) เปนแบบทดสอบท่ีใชวัดความสามารถพิเศษของบุคคล เชน ความถนัดทางดนตรี ทางการแพทย ทางศิลปะ เปนตน ใชสําหรับการแนะแนว การเลือกอาชีพ 2. แนวความคิดเกี่ยวกับแบบฝกเสริมทักษะ 2.1 ความหมายและความสําคัญของแบบฝกเสริมทักษะ

แบบฝกเสริมทักษะเปนนวัตกรรมหรือสื่อการสอนชนิดหนึ่ง ซ่ึงอาจเรียกไดหลายชื่อ เชน แบบฝกเสริมทักษะ แบบฝกหัด และไดมีนักการศึกษาไดใหความหมายของคําเหลานี้ไวดังนี้

สมศักดิ์ สินธุระเวชญ (2540: 106) กลาววา แบบฝก หมายถึง การจัดประสบการณฝกหัดเพ่ือใหผูเรียนศึกษาและเรียนรูไดดวยตนเองและสามารถแกปญหาไดถูกตองอยางหลากหลายและแปลกใหม

ถวัลย มาศจรัล (2546: 18) ไดใหความหมายไววา แบบฝกหัด หมายถึง กิจกรรมพัฒนาทักษะเรียนรูท่ีใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดอยางเหมาะสม มีความหลากหลาย และปริมาณเพียงพอท่ีสามารถตรวจสอบและพัฒนาทักษะกระบวนการคิด กระบวนการเรียนรู สามารถนําผูเรียนสูการสรุป

6

ความคิดรวบยอดและหลักการสําคัญของสาระการเรียนรู รวมท้ังทําใหผูเรียนสามารถตรวจสอบความเขาใจในบทเรียนดวยตนเองได

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2546 (2546: 641) ไดใหความหมายของแบบฝกหัดวา หมายถึง แบบตัวอยางปญหาหรือคําสั่งท่ีตั้งข้ึนเพ่ือใหนักเรียนฝกตอบ

จากความหมายของแบบฝกเสริมทักษะท่ีมีนักการศึกษาไดใหความหมายไวดังขางตน พอจะสรุปไดวา แบบฝกเสริมทักษะ หมายถึง สื่อการเรียนการสอนท่ีครูนํามาใชกับนักเรียนเพ่ือฝกใหนักเรียนมีความรูความเขาใจและเกิดทักษะตอเนื้อหาวิชาท่ีทําการสอนจนเกิดความชํานาญ และสามารถนําไปใชในชีวิตประจําวันได

2.2 สวนประกอบของแบบฝกเสริมทักษะ สมเดช สีแสง และสุนันทา สุนทรประเสริฐ (2543 อางถึงใน กรรณิการ ภิรมยรัตน,

2553: 15) ไดกลาวถึงสวนประกอบของแบบฝกหรือแบบฝกหัดมีดังนี้ 1. คูมือการใช เปนเอกสารประกอบการใชแบบฝกวาใชเพ่ืออะไร และมีวิธีการใชอยางไร

เชน เปนงานฝกทายบทเรียน เปนการบาน หรือใชสอนซอมเสริม ประกอบดวย 1.1 สวนประกอบของแบบฝก ระบุวาในแบบฝกชุดนี้มีท้ังหมดก่ีชุด อะไรบาง

และมีสวนประกอบอ่ืน ๆ หรือไม เชน แบบทดสอบ หรือแบบบันทึกผลการประเมิน 1.2 สิ่งท่ีครูหรือนักเรียนตองเตรียม (ถามี) จะเปนการบอกใหครูหรือนักเรียน

เตรียมตัวใหพรอมลวงหนากอนเรียน 1.3 จุดประสงคในการใชแบบฝก 1.4 ข้ันตอนในการใชแบบฝก 1.5 เฉลยแบบฝกในแตละชุด

2. แบบฝกเพ่ือฝกทักษะใหเกิดการเรียนรูท่ีถาวร ประกอบดวย 2.1 ชื่อชุดฝกในแตละชุดยอย 2.2 จุดประสงค 2.3 ตัวอยาง 2.5 ชุดฝก 2.6 ภาพประกอบ 2.7 ขอทดสอบกอนและหลังเรียน 2.8 แบบประเมินบันทึกผลการใช

2.3 ลักษณะแบบฝกเสริมทักษะท่ีดี แบบฝกเสริมทักษะเปนเครื่องมือสําคัญท่ีจะชวยเสริมสรางทักษะใหกับผูเรียน การสราง

แบบฝกเสริมทักษะใหมีประสิทธิภาพ จึงจําเปนตองศึกษาองคประกอบและลักษณะของแบบฝกเสริมทักษะ เพ่ือเลือกใชใหเหมาะสมกับระดับความสามารถของนักเรียน บิลโลว (Billow, 1962: 87 อางถึงใน เตือนใจ ตรีเนตร, 2544: 7) กลาวถึง ลักษณะของแบบฝกท่ีดีนั้นจะตองดึงดูดความสนใจและสมาธิของผูเรียน เรียงลําดับจากงายไปหายากเปดโอกาสใหผูเรียนฝกเฉพาะอยาง ใชภาษาเหมาะสมกับวัย วัฒนธรรมประเพณี ภูมิหลังทางภาษาของผูเรียน แบบฝก

7

ท่ีดีควรจะเปนแบบฝกสําหรับผูเรียนท่ีเรียนเกง และซอมเสริมสําหรับผูเรียนท่ีเรียนออนในขณะเดียวกัน นอกจากนี้แลวควรใชหลายลักษณะและมีความหมายตอผูฝกอีกดวย 3. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พ.ศ.2551 สาระและมาตรฐานการเรียนรู กลุมสาระ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

กระทรวงศึกษาธิการ (2551: 5-6) หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกลาวถึงการจัดการศึกษาของไทยไวดังนี้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 มุงพัฒนาผูเรียนทุกคน ซ่ึงเปนกําลังของชาติใหเปนมนุษยท่ีมีความสมดุลท้ังดานรางกาย ความรู คุณธรรม มีจิตสํานึกในความเปนพลเมืองไทยและเปนพลโลกยึดม่ันในการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความรูและทักษะพ้ืนฐาน รวมท้ัง เจตคติ ท่ีจําเปนตอการศึกษาตอ การประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุงเนนผูเรียนเปนสําคัญบนพ้ืนฐานความเชื่อวา ทุกคนสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดเต็มตามศักยภาพ

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน มุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มีความสุข มี

ศักยภาพในการศึกษาตอ และประกอบอาชีพ จึงกําหนดเปนจุดหมายเพ่ือใหเกิดกับผูเรียนเม่ือจบ

การศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ดังนี้

1. มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมท่ีพึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัยและปฏิบัติตนตาม

หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาท่ีตนนับถือ ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

2. มีความรู ความสามารถในการสื่อสาร การคิด การแกปญหา การใชเทคโนโลยี และมีทักษะชีวิต

3. มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตท่ีดี มีสุขนิสัย และรักการออกกําลังกาย

4. มีความรักชาติ มีจิตสํานึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยึดม่ันในวิถีชีวิตและการปกครอง

ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข

5. มีจิตสํานึกในการอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนาสิ่งแวดลอม มีจิต

สาธารณะท่ีมุงทําประโยชนและสรางสิ่งท่ีดีงามในสังคม และอยูรวมกันในสังคมอยางมีความสุข หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน มุงใหผูเรียนเกิดสมรรถนะสําคัญ 5 ประการ ดังนี้ ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิด อยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพ่ือนําไปสูการสรางองคความรูหรือสารสนเทศเพ่ือการตัดสินใจเ ก่ียวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทักษะชีวิต และ ความสามารถในการใชเทคโนโลยี หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน มุงพัฒนาผูเรียนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค เพ่ือใหสามารถอยูรวมกับผูอ่ืนในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้ รักชาติ ศาสน กษัตริย ซ่ือสัตยสุจริต มีวินัย ใฝเรียนรู อยูอยางพอเพียง มุงม่ันในการทํางาน รักความเปนไทย มีจิตสาธารณะ

การพัฒนาผูเรียนใหเกิดความสมดุล ตองคํานึงถึงหลักพัฒนาการทางสมองและพหุปญญา หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน จึงกําหนดใหผูเรียนเรียนรู 8 กลุมสาระการเรียนรู และกิจกรรมพัฒนาผูเรียน

8

ในแตละกลุมสาระการเรียนรู ไดกําหนดมาตรฐานการเรียนรูเปนเปาหมายสําคัญของการพัฒนาคุณภาพผูเรียน มาตรฐานการเรียนรูระบุสิ่งท่ีผูเรียนพึงรู ปฏิบัติได มีคุณธรรมจริยธรรม และคานิยมท่ีพึงประสงคเม่ือจบการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน

4. สาระและมาตรฐานการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม งานวิจัยเรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง พัฒนาการของอาณาจักรธนบุรี ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา โดยใชแบบทดสอบเชิงวิเคราะห ผูวิจัยไดทําการศึกษาสาระเละมาตรฐานการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ในสาระท่ี 4 ประวัติศาสตร โดยมีรายละเอียดดังนี้

สาระท่ี 4 ประวัติศาสตร มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสําคัญของเวลาและยุคสมัย

ท า ง ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร ส า ม า ร ถ ใ ช วิ ธี ก า ร ท า งประวัติศาสตรมาวิเคราะหเหตุการณตางๆ อยางเปนระบบ

มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบัน ในดานความสัมพันธและการเปลี่ยน แปลงของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน

มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรักความภูมิใจและธํารงความเปนไทย

ดังนั้น จะเห็นไดวาหลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ไดใหความสําคัญกับทักษะการคิดเปนอยางยิ่ง ซ่ึงการคิดวิเคราะหเปนทักษะท่ีสําคัญในการดําเนินชีวิตของมนุษย ไดแก การคิดวิเคราะห คิดสังเคราะห คิดอยางสรางสรรค คิดอยางมีวิจารณญาณ คิดเปนระบบ เพ่ือสรางองคความรูท่ีหลากหลาย เพ่ือนําไปใชในการตัดสินใจเก่ียวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม โดยเนื้อหาท่ีผูวิจัยจะใชในการดําเนินการในงานวิจัยครั้งนี้มีรายละเอียดพอสังเขปดังนี้ การพัฒนาการประวัติศาสตรกรุงธนบุรี การสถาปนากรุงธนบุรีเกิดจากการกอบกูเอกราชของสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช หรือพระเจากรุงธนบุรี ในป พ.ศ.2310 ซ่ึงเปนชวงท่ีแผนดินระส่ําระสายจากศึกสงคราม พระองคตองรวบรวมกําลังพลเพ่ือกอบกูเอกราช ทรงปราบปรามชุมนุมตาง ๆ และพัฒนาการดานตาง ๆ ไมวาจะเปนการเมืองการปกครอง การพัฒนาดานสังคมวัฒนธรรม ดานเศรษฐกิจการคา และความสัมพันธระหวางประเทศ จนป พ.ศ.2325 ก็สิ้นรัชกาล รวมระยะเวลาครองราชย 15 ป

9

1. การสถาปนาอาณาจักรธนบุรีและปจจัยท่ีมีผลตอการเจริญรุงเรือง ดนัย ไชยโยธา (2551: 187) ไดกลาวถึงการสถาปนาอาณาจักรธนบุรี ไววาเม่ือกรุงศรีอยุธยาเสียแกพมาวันท่ี 7 เมษายน พ.ศ.2310 แลว พมาใชเวลาในการรวบรวมผูคนและทรัพยสมบัติของกรุงศรีอยุธยา 9-10 วัน แลวตั้งใหสุก้ี พระนายกองผูรับอาสาจากเนเหมียวสีหบดี ตั้งท่ีม่ันอยูท่ีคายโพธิ์สามตนดูแลความเรียบรอย รวบรวมคนไทยท่ียังเหลือตกคางและทรัพยสินสงไปยังเมืองพมา สภาพบานเมืองหลังจากเสียแกพมาแลว ชุมนุมตางๆ เกิดข้ึนจากการท่ีผูมีฝมือบางคนไดรวบรวมผูคนตั้งเปนชุมนุมข้ึนตามหัวเมืองตางๆ ชุมนุมเหลานั้น ไดแก ชุมนุมเจาตาก ชุมนุมเจาพิษณุโลก ชุมนุมเจาพระฝาง ชุมนุมเจานครศรีธรรมราช และชุมนุมกรมหม่ืนเทพพิพิธ ชุมนุมของเจาตากเขมแข็งกวาชุมนุมอ่ืนๆ และสามารถปราบพมาท่ีคายโพธิ์สามตนไดเม่ือวันท่ี 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2310 แลวไดดําเนินการปราบชุมนุมตางๆ เปนผลสําเร็จ หลังจากกอบกูเอกราชไดแลว สมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทรงมีพระราชดําริวา กรุงศรีอยุธยามีสภาพทรุดโทรมมาก ไมสามารถซอมแซมฟนฟูใหกลับคืนสภาพเดิมได ปราสาทราชมณเฑียร วัดวาอารามพังยอยยับ จึงทรงตัดสินพระทัยสรางราชธานีใหมข้ึนท่ีเมืองธนบุรี ซ่ึงมีขอบเขตของราชธานีครอบคลุมสองฝงน้ํา โดยมีแมน้ําเจาพระยาตัดผานกลางเมือง สาเหตุท่ียายเมืองหลวงจากกรุงศรีอยุธยามาอยูท่ีกรุงธนบุรี (1) กรุงศรีอยุธยาชํารุดเสียหายมาก ไมสามารถบูรณปฏิสังขรณใหมีสภาพเหมือนเดิมได (2) กําลังพลของพระองคมีนอย ไมสามารถรักษากรุงศรีอยุธยาท่ีเปนเมืองใหญได (3) ขาศึกรูทิศทางท่ีจะมาตีกรุงศรีอยุธยาดีแลว (4) กรุงศรีอยุธยาตั้งอยูไกลจากปากแมน้ํามากเกินไป ไมสะดวกตอการติดตอคาขายกับตางชาติท่ีมีจํานวนเพ่ิมข้ึนเรื่อย ๆ สาเหตุท่ีทรงเลือกกรุงธนบุรีเปนเมืองหลวง (1) กรุงธนบุรีเปนเมืองเล็ก เหมาะตอการปองกันรักษา (2) กรุงธนบุรีตั้งอยูใกลปากแมน้ํา ทําใหสะดวกตอการติดตอคาขายกับตางชาติ และการควบคุมการลําเลียงเสบียงอาหาร (3) กรุงธนบุรีตั้งอยูใกลทะเล หากขาศึกมีแตทัพบกไมมีทัพเรือก็ยากท่ีจะชนะได และหากตั้งรับไมไหวก็สามารถยกพลทางเรือไปตั้งรับท่ีจันทบุรีได (4) กรุงธนบุรีเปนแหลงรวมขวัญและกําลังใจของคนไดดี เพราะตั้งอยูไมไกลจากกรุงศรีอยุธยา ณรงค พวงพิศ และคณะ (2551: 66) ไดกลาวถึงการท่ีอาณาจักรธนบุรีมีความเจริญรุงเรืองเพราะมีปจจัย ดังนี้ 1. ความเขมแข็งทางการทหาร 2. นโยบายฟนฟูเศรษฐกิจ 3. นโยบายฟนฟูพระพุทธศาสนา ในภาวะฟนฟูบานเมืองใหกลับคืนสูความเปนปกติและมีความเจริญรุงเรืองดวยปจจัยสําคัญท้ัง 3 ประการ มีผลทําใหธนบุรีมีความเจริญรุงเรืองข้ึนอยางรวดเร็ว ถึงแมจะมีระยะเวลาเพียง 15 ปเทานั้น

2. พัฒนาการดานการเมืองการปกครอง ดนัย ไชยโยธา (2551: 193) ไดกลาวถึงพัฒนาการดานการปกครองของอาณาจักรธนบุรี ไววาภายหลังสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทรงกอบกูอิสรภาพและสถาปนาเมืองธนบุรีข้ึนเปนราชธานีแลว การบริหารราชการบานเมืองและความสัมพันธกับตางประเทศก็เริ่มดําเนินไปดวยดี ท้ังนี้เพราะศูนยแหงอํานาจการเมืองและการใชอํานาจในการบังคับบัญชาหรือการปกครองไดเขาสูสภาพปกติ แตเนื่องจาก

10

พระองคทรงใชเวลาสวนใหญในการทําศึก และมีภารกิจเบื้องตนท่ีจําเปนตองกระทําพรอมกันหลายอยาง รูปแบบทางดานการเมืองและการปกครองคงเจริญรอยตามแบบอยางท่ีเคยเปนมาในสมัยกรุงศรีอยุธยา

3. พัฒนาการดานสังคม เศรษฐกิจ และความสัมพันธระหวางประเทศ กฤษณา วิเชียรเพชร (2553: 52) ไดกลาวถึงพัฒนาการดานเศรษฐกิจของอาณาจักรธนบุรี ไววาสังคมสมัยธนบุรีดานเศรษฐกิจประสบปญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา ขาดแคลนอาหารบริโภค สมเด็จพระเจาตากสินมหาราชจึงทรงแกไขวิกฤตการณท้ังในระยะสั้นและระยะยาวท่ีสําคัญ ไดแก การแจกขาวสารและเครื่องอุปโภคบริโภค การสงเสริมการทํานา การลงโทษผูกระทําผิดทางเศรษฐกิจอยางรุนแรง การเปดประมูลคาภาคหลวงขุดทรัพย การติดตอชาวตางชาติใหเขามาคาขายในอาณาจักร จากพระบรมราโชบายของสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทางดานเศรษฐกิจดังกลาวทําใหเศรษฐกิจของธนบุรีฟนตัวข้ึนมาเปนลําดับ ณรงค พวงพิศ และคณะ (2551: 74) ไดกลาวถึงพัฒนาการดานสังคมของอาณาจักรธนบุรี ไววาสังคมไทยสมัยธนบุรีเปนสังคมท่ีตองเผชิญกับศึกสงครามติดตอกัน ดังนั้น ในบางครั้งไพรหลวงมิไดผลัดเปลี่ยนกันเขาเดือน-ออกเดือนเปนเวลานานติดตอกัน ทําใหไพรหลวงไดรับความเดือดรอนในบางครั้ง แตดวยความเขมแข็งและกลาหาญของสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชสังคมไทยจึงสามารถดํารงอยูไดเปนปกติตลอดระยะเวลา 15 ป 5. งานวิจัยท่ีเกี่ยวของ

เครือฟา ไวแสน (2553: 115) ไดทําการศึกษา การพัฒนาแบบฝกเสริมทักษะการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษ กลุมสาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 1 พบวา (1) แบบฝกเสริมทักษะการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษ กลุมสาระการเรียนรูตางประเทศ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 1 มีประสิทธิภาพเทากับ 87.53/87.91 ซ่ึงสูงกวาเกณฑท่ีตั้งไว 80/80 (2) นักเรียนท่ีเรียนโดยแบบฝกเสริมทักษะการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษ กลุมสาระการเรียนรูตางประเทศ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 1 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษสูงข้ึนจากกอนเรียนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี .01 (3) ความพึงพอใจของนักเรียนท่ีมีตอการเรียนดวยแบบฝกเสริมทักษะการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษท่ีสรางข้ึน มีความพึงพอใจโดยรวมอยูในระดับมาก

วิไล ศุภผล (2553: 125) ไดทําการศึกษา การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคงทนในการเรียนรู กลุมสาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 4 ท่ีสอนโดยการใชแบบฝกเสริมทักษะการอานและเขียนคําศัพทภาษาอังกฤษ พบวา (1) ประสิทธิภาพของแบบฝกเสริมทักษะการอานและเขียนคําศัพทภาษาอังกฤษ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 4 ท่ีผูวิจัยสรางข้ึนมีประสิทธิภาพเทากับ 80.39/82.83 สูงกวาเกณฑท่ีตั้งไว (2) นักเรียนท่ีไดรับการสอนดวยแบบฝกเสริมทักษะการอานและเขียนคําศัพทภาษาอังกฤษ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 4 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาอังกฤษสูงข้ึนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .01 (3) นักเรียนท่ีเรียนดวยแบบฝกเสริมทักษะการอานและเขียนคําศัพทภาษาอังกฤษ มีความคงทนในการเรียนภาษาอังกฤษลดลง คิดเปนรอยละ 6.06 ดังนั้นผลการเรียนของนักเรียนมีความคงทนเทากับรอยละ 93.94

11

รัตนากาล คําสอน และคณะ (2554: 49) ไดทําการศึกษา การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาแคลคูลัสและเรขาคณิตวิเคราะห 2 โดยใชแบบฝกทักษะทางคณิตศาสตร พบวา (1) แผนการจัดการเรียนรูแบบฝกทักษะรายวิชาแคลคูลัสและเรขาคณิตวิเคราะห 2 การอินทิเกรตเบื้องตนและเทคนิคของการอินทิเกรต

ท่ีผูวิจัยสรางข้ึน มีประสิทธิภาพเทากับ 83.56/76.00 ซ่ึงสูงกวาเกณฑท่ีตั้งไว มีประสิทธิผลเทากับ 0.6364 (2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดวยแผนการจัดการเรียนรูและแบบฝกทักษะ มีคะแนนสูงกวาคะแนนกอนเรียน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 (3) ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาท่ีมีตอการเรียนโดยใชแบบฝกทักษะรายวิชาแคลคูลัสและเรขาคณิตวิเคราะห 2 อยูในระดับมาก กรอบแนวคิดการวิจัย

แบบฝกเสริมทักษะ ประกอบดวย 1. พระราชประวัติพระเจาตากสิน มหาราช 2. การสถาปนาอาณาจักรธนบุรี 3. การปราบปรามชุมนุม และการ พัฒนาการเมืองการปกครอง 4. การพัฒนาการดานเศรษฐกิจ สังคม และความสัมพันธระหวางประเทศ

ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การพัฒนาการกรุงธนบุรี

บทท่ี 3 การดําเนินการวิจัย

การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่องการพัฒนาการกรุงธนบุรี ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกทักษะเสริมการเรียนการสอน เปนการวิจัยเชิงทดลอง โดยมีข้ันตอนการดําเนินงานวิจัยดังตอไปนี้

1. ข้ันวางแผน 2. ข้ันปฏิบัติการ 3. ข้ันตรวจสอบและเก็บรวบรวมขอมูล 4. ข้ันการวิเคราะหขอมูล

1.ข้ันการวางแผน 1. กลุมเปาหมายท่ีใชในการวิจัยในครั้งนี้ คือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิต

มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ท่ีกําลังศึกษาภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 จํานวน 20 คน โดยใชวิธีการแบบเจาะจง เนื่องจากนักเรียนกลุมนี้มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนนอย

2.ข้ันปฏิบัติการ 1. เครื่องมือท่ีใชในการวิจัย

1.1 เครื่องมือท่ีใชในการวิจัยครั้งนี้ไดแก 1.1.1 แบบฝกเสริมทักษะสาระการเรียนรูประวัติศาสตร เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี

จํานวน 4 ชุด ไดแก ชุดท่ี 1 พระราชประวัติพระเจาตากสินมหาราช ชุดท่ี 2 การสถาปนากรุงธนบุรี ชุดท่ี 3 การปราบปรามชุมนุม และพัฒนาการดานการเมืองการปกครองของกรุงธนบุรี ชุดท่ี 4 พัฒนาการดานสังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวางประเทศของกรุงธนบุรี 1.1.2 แบบทดสอบชนิดเลือก 4 ตัวเลือก จํานวน 30 ขอ

2. ข้ันตอนการสรางเครื่องมือ ผูวิจัยดําเนินการสรางตามข้ันตอน ดังนี้ 2.1 แบบฝกเสริมทักษะ

ข้ันตอนการสรางแบบฝกเสริมทักษะสาระการเรียนรูประวัติศาสตร เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 จํานวน 4 ชุด ไดดําเนินการดังนี้ 2.1.1 ศึกษาทฤษฎีและรูปแบบของการสรางแบบฝกเสริมทักษะ จากเอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวของ

2.1.2 ศึกษามาตรฐานการเรียนรู สาระการเรียนรู จากหลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา 2.1.3 ศึกษารายละเอียดเนื้อหาสาระการเรียนรูประวัติศาสตรจากหนังสือเรียนสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม โดยนําเนื้อหาสาระการเรียนรูประวัติศาสตร เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี มาจัดทําแบบฝกเสริมทักษะ จํานวน 4 ชุด ประกอบดวย

13

2.1.4 จัดลําดับเนื้อหาและสวนประกอบในแบบฝกเสริมทักษะแตละชุด ดังนี้ 1. จัดทําคําชี้แจง แนะนําการใชแบบฝก และจุดประสงค

2. จัดทําแบบฝกเสริมทักษะ 3. จัดทําแบบทดสอบกอนเรียน หลังเรียน และเฉลยคําตอบ

4. จัดทําแบบเฉลยแบบฝก แบบบันทึกคะแนน 2.2 แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน การสรางแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ผูวิจัยดําเนินการสรางตามลําดับข้ันตอน ดังนี้ 2.2.1 ศึกษาทฤษฎีและวิธีการสรางแบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ สาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา

และวัฒนธรรม และเกณฑการตรวจใหคะแนนจากเอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวของ 2.2.2 ศึกษาเนื้อหาและจุดประสงคการเรียนรูในแผนการจัดการเรียนรู

2.2.3 สรางแบบทดสอบตามจุดประสงคท่ีกําหนดไว ซ่ึงใชทดสอบนักเรียนท้ังกอนเรียนและหลังเรียน จํานวน 1 ฉบับ เปนแบบทดสอบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จํานวน 30 ขอ โดยผูวิจัยมีการประยุกตใชมาจากหนังสือคูมือครูแผนจัดการเรียนรู รายวิชาพ้ืนฐาน ประวัติศาสตร ม.2 ของจิระพันธ ชาติชินเชาว และหนังสือคูมือครูแผนจัดการเรียนรู รายวิชาพ้ืนฐาน ประวัติสาสตร ม.2 ของสํานักพิมพวัฒนาพาณิชย ซ่ึงมีเกณฑการใหคะแนนดังนี้ ตอบถูกได 1 คะแนน ตอบผิดและไมตอบได 0 คะแนน โดยมีเกณฑการประเมินดังนี้

คะแนนระหวาง 15-30 คะแนน ผานเกณฑ คะแนนระหวาง 14-0 คะแนน ไมผานเกณฑ 2.2.4 นําแบบทดสอบท่ีสรางข้ึนไปใหผูเชี่ยวชาญตรวจสอบความเท่ียงตรง และความครอบคลุมของเนื้อหา จํานวน 3 คน แลวนํามาคํานวณหาคาดัชนีความสอดคลองระหวางขอคําถามกับวัตถุประสงค (Item-Objective Congruece Index : IOC) จากนั้นนํามาปรับปรุงแกไขตามคําแนะนําของผูเชี่ยวชาญ โดยมีเกณฑดังนี้

เกณฑการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ มีดังนี้ คะแนน -1 หมายถึง ไมเหมาะสม คะแนน 0 หมายถึง ควรปรับปรุงเล็กนอย คะแนน +1 หมายถึง เหมาะสม เกณฑการแปลความหมายคาความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหา มีดังนี้ คะแนน IOC ตั้งแต 0.50-1.00 หมายถึง มีคาความเท่ียงตรงใชได คะแนน IOC ตั้งแต 0.00-0.49 หมายถึง ตองปรับปรุง

โดยคุณภาพของแบบฝกเสริมทักษะ เรื่อง พัฒนาการของอาณาจักรธนบุรี มีความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหา คําแนน IOC = 1.00 สรุปไดวา สามารถนําแบบฝกเสริมทักษะไปใชกับนักเรียนตอไปได

2.2.5 จัดพิมพแบบทดสอบเพ่ือเตรียมไปจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียนตอไป

3. ข้ันตรวจสอบและเก็บรวบรวมขอมูล การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงทดลอง ผูวิจัยไดใชแบบแผนการทดลองแบบ The single group pretest – posttest design (สุวิมล ติรกานันท, 2551: 21)

14

ตารางท่ี 3-1 แบบแผนการทดลอง

Pre – test Treatment Post – test

O1 X O2

เม่ือ O1 หมายถึง ทดสอบกอนเรียน

X หมายถึง การทดลองใชแบบฝกเสริมทักษะ O2 หมายถึง ทดสอบหลังเรียน

การเก็บรวบรวมขอมูลครั้งนี้ไดดําเนินการตามข้ันตอนตอไปนี้ 1. ทําการทดสอบกอนเรียน (Pre-test) นักเรียน จํานวน 30 ขอ เวลา 30 นาที 2. ดําเนินการสอนตามแผนการจัดการเรียนรู โดยใชแบบฝกเสริมทักษะสาระการเรียนรู

ประวัติศาสตร เรื่อง พัฒนาการของอาณาจักรธนบุรี กับนักเรียนสัปดาหละ 1 ชั่วโมง 3. เม่ือนักเรียนทําแบบฝกเสริมทักษะสาระการเรียนรูประวัติศาสตร เรื่อง พัฒนาการของ

อาณาจักรธนบุรี ครบ 4 ชุดแลว จากนั้นใหนักเรียนทําแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จํานวน 30 ขอ หลังเรยีน ( Post-test ) โดยแบบทดสอบหลังเรียนเปนชุดเดียวกันกับแบบทดสอบกอนเรียน

4. เม่ือเก็บรวบรวมขอมูลดวยแบบทดสอบเรยีบรอยแลว ผูวิจัยไดนําขอมูลไปวิเคราะหผลตอไป ข้ันวิเคราะหขอมูล

ดิฉันไดนําผลการทดสอบมาดําเนินการวิเคราะหดวยโปรแกรมสําเร็จรูป ตามลําดับตอไปนี้ 1. วิเคราะหหาคาประสิทธิภาพของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช

สูตรดัชนีความสอดคลอง IOC 2. วิเคราะหหาคาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องการพัฒนาการของกรุงธนบุรี ชั้น

มัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โดยใชสถิติ คาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ของคะแนนท่ีไดรับจากผลการทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

3. สถิติท่ีใชในการวิเคราะหขอมูล 3.1 สถิติพ้ืนฐาน

3.1.1 คาคะแนนเฉลี่ย (Mean) โดยคํานวณจากสูตร (สุวิมล ติรกานันท, 2551: 201)

เม่ือ แทน คาเฉลี่ย แทน ผลรวมของคะแนนท้ังหมดในกลุม N แทน จํานวนนักเรียนในกลุมตัวอยาง

NxX Σ

=

xxΣ

15

3.1.2 การหาคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใชสูตร (สุวิมล ติรกานันท, 2551: 203)

เม่ือ S.D. แทน คาความเบี่ยงเบนมาตรฐาน แทน ผลรวมของคะแนนท้ังหมด แทน ผลรวมของคะแนนแตละตัวยกกําลังสอง N แทน จํานวนนักเรียนในกลุมตัวอยาง 3.2 สถิติท่ีใชวิเคราะหคุณภาพของเครื่องมือ

การหาคาความเท่ียงตรง (Validity) ของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใชสูตรคาความสอดคลอง IOC (สุวิมล ติรกานันท, 2551: 148)

เม่ือ IOC แทน ดัชนีความสอดคลองระหวางจุดประสงคกับเนื้อหาหรือระหวางขอสอบกับจุดประสงค

แทน ผลรวมระหวางคะแนนความคิดเห็นของ ผูเชี่ยวชาญท้ังหมด

N แทน จํานวนผูเชี่ยวชาญท้ังหมด

ΣΧ2ΣΧ

NRIOC Σ

=

RΣ

บทที่ 4 ผลการวิเคราะหขอมูล

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพ่ือศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียน

สาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกอนเรียนและหลังเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ ซ่ึงไดผลการวิเคราะหขอมูล ดังนี้

ตารางท่ี 4.1 คาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน โดยใช

แบบฝกเสริมทักษะ จําแนกเปนรายบุคคล

นักเรียน คะแนน

(30 คะแนน) คนท่ี 1 13 คนท่ี 2 15 คนท่ี 3 17 คนท่ี 4 13 คนท่ี 5 คนท่ี 6 คนท่ี 7 คนท่ี 8 คนท่ี 9

คนท่ี 10 คนท่ี 11 คนท่ี 12 คนท่ี 13 คนท่ี 14 คนท่ี 15 คนท่ี 16 คนท่ี 17 คนท่ี 18 คนท่ี 19 คนท่ี 20

12 10 11 10 10 12 14 10 11 12 14 15 11 10 10 12

12.10

S.D. 2.04

17 จากตารางท่ี 4.1 พบวา นักเรียนท้ังหมดมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใชแบบฝกเสริมทักษะ โดยมีคาเฉลี่ยเทากับ 12.10 และมีสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 2.04 ตารางท่ี 4.2 เปรียบเทียบคาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ

นักเรียนกอนเรียนและหลังเรียน โดยใชแบบฝกทักษะ จําแนกเปนรายบุคคล

นักเรียน กอนเรียน

(20 คะแนน) หลังเรียน

(20 คะแนน) คนท่ี 1 5 13 คนท่ี 2 6 15 คนท่ี 3 8 17 คนท่ี 4 6 13 คนท่ี 5 คนท่ี 6 คนท่ี 7 คนท่ี 8 คนท่ี 9

คนท่ี 10 คนท่ี 11 คนท่ี 12 คนท่ี 13 คนท่ี 14 คนท่ี 15 คนท่ี 16 คนท่ี 17 คนท่ี 18 คนท่ี 19 คนท่ี 20

6 5 5 6 5 7 3 5 6 4 7 9 7 5 4 6

12 10 11 10 10 12 14 10 11 12 14 15 11 10 10 12

5.75 12.10

S.D. 1.42 2.04

จากตารางท่ี 4.2 พบวา นักเรียนมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนโดยใชแบบฝกเสริมทักษะ โดยมีคาเฉลี่ยเทากับ 12.10 (S.D.=2.04) สูงกวาคะแนนกอนเรียน ซ่ึงมีคาเฉลี่ยเทากับ 5.75 (S.D.=1.42)

บทที่ 5 สรุปผลการวิจัย อภิปรายผลและขอเสนอแนะ

การวิจัยเรื่องการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ ผูวิจัยไดสรุปผลการวิจัย อภิปรายผลและไดใหขอเสนอแนะตาง ๆ ดังรายละเอียดตอไปนี้ วัตถุประสงค

1. เพ่ือพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ

2. เพ่ือเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี กอนเรียนและหลังเรียน โดยการจัดการเรียนการสอนโดยใชแบบฝกเสริมทักษะ

กลุมเปาหมาย

กลุมเปาหมายท่ีใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา ท่ีกําลังศึกษาในภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 จํานวน 20 คน โดยใชวิธีเลือกแบบเจาะจง (Purposive selection) เนื่องจากนักเรียนกลุมนี้เปนกลุมท่ีมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาประวัติศาสตร 4 ไมผานเกณฑ เครื่องมือท่ีใชในการวิจัย การวิจัยครั้งนี้ผูวิจัยใชเครื่องมือแบงออกเปน 2 ชนิด ดังนี้ 1. แบบฝกเสริมทักษะ เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 ผูวิจัยไดตรวจสอบคุณภาพโดยการประเมินความเหมาะสม 2. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 จํานวน 30 ขอ ซ่ึงเปนชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก ผูวิจัยไดตรวจสอบคาดัชนีความสอดคลองระหวางขอคําถามกับจุดประสงค (IOC) ซ่ึงมีคาเทากับ 1.00

สรุปผลการวิจัย

1. ผลการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ

2. ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี ท้ัง

กอนเรียนและหลังเรียน โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ พบวา คะแนนหลังเรียน (x� =12.10, S.D. =2.04) สูงกวา

คะแนนกอนเรียน (x� =5.75 ,S.D.= 1.42)

19

อภิปรายผล จากการวิเคราะหเรื่องการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง พัฒนาการของอาณาจักรธนบุรี ของนักเรียนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ ผูวิจัยขออภิปรายผลตามวัตถุประสงคการวิจัย ดังนี้

1. ผลการวิเคราะหผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ มีพัฒนาการของผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน คิดเปนคาเฉลี่ย 12.10 แสดงวานักเรียนท่ีเรียนดวยการใชแบบฝกเสริมทักษะสามารถพัฒนาทักษะทางการเรียน เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรีไดดี ทําใหมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงข้ึน อาจเปนเพราะวาแบบฝกเสริมทักษะ ท่ีผูวิจัยสรางข้ึนไดโดยมีคําชี้แจงและคําสั่งท่ีชัดเจน เขาใจงาย ชวยใหการทําแบบฝกเสริมทักษะงายข้ึน ซ่ึงในแบบฝกเสริมทักษะมีข้ันตอนการสรางตามหลักและแนวทางในการจัดทําเปนอยางดี จากสาเหตุดังกลาวทําใหนักเรียนกลุมเปาหมายมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงข้ึน สอดคลองกับทฤษฎีการเรียนรูของธอรนไดค ท่ีกลาววา ถาบุคคลไดฝกหัดหรือกระทําบอยๆ จะทําใหการเรียนรูนั้นคงทนถาวร โดยผลการวิเคราะหผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่องพัฒนาการของอาณาจักรธนบุรี โดยใชแบบฝกเสริมทักษะอยูในระดับผานเกณฑมาตรฐานนั้น สอดคลองกับผลการวิจัยของสิรินยา หอศิลาชัย (2552: 35) พบวา แบบฝกทักษะทางการเรียนวิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง ภูมิศาสตร ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปท่ี 6/1 มีประสิทธิภาพ 86.98/87.00 ซ่ึงเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 80/80

2. ผลการวิเคราะหการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน เรื่อง การพัฒนาการของ

กรุงธนบุรี ท้ังกอนเรียนและหลังเรียน โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ พบวา คะแนนหลังเรียน (x� =12.10, S.D. =

2.04 ) สูงกวาคะแนนกอนเรียน (x� =5.75 ,S.D.=1.42) จากการทําแบบทดสอบกอนเรียน นักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยเทากับ 5.75 จากคะแนนเต็ม 30

คะแนน สวนเบ่ียงเบนมาตรฐานเทากับ 1.42 ท้ังนี้เพราะนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2/4 ไดเรียนเนื้อหาเก่ียวกับการพัฒนาการของกรุงธนบุรีไปแลว แตยังไมเขาใจในเนื้อหาวามีอะไรบางท่ีควรจะปฏิบัติและควรจํา ซ่ึงเปนเรื่องท่ียากและตองทําความเขาใจ อีกท้ังยังเนื่องดวยสื่อหรือนวัตกรรมท่ีชวยใหนักเรียนสามารถเขาใจเนื้อหานั้นไมมีประสิทธิภาพมากพอ เปนผลใหนักเรียนยังคงสับสนในเนื้อหาและเปนเรื่องยากท่ีจะทําใหนักเรียนสามารถทําแบบทดสอบไดถูกตอง จึงทําใหคะแนนจากการทดสอบกอนเรียนของนักเรียนออกมาอยูในระดับไมผานเกณฑมาตรฐาน

นอกจากนี้การทําแบบทดสอบหลังเรียน นักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยเทากับ 12.10 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เทากับ 2.04 ซ่ึงจากการเปรียบเทียบความแตกตางของผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนดวยแบบฝกเสริมทักษะ เรื่อง การพัฒนาการของกรุงธนบุรี พบวาสูงกวากอนเรียน ท้ังนี้เพราะนักเรียนไดรับการฝกทักษะจนทําใหตอบแบบทดสอบได

20

ขอเสนอแนะในการทําวิจัยครั้งตอไป

1. การทําการศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหวางการใชแบบฝกเสริมทักษะกับการใชสื่อวีดีทัศนในสาระการเรียนรูประวัติศาสตรเรื่องอ่ืนๆ เชน ศิลปวัฒนธรรม บุคคลสําคัญทางประวัติศาสตรสมัยอยุธยา เปนตน

2. ควรมีการศึกษาและพัฒนาเก่ียวกับการสรางแบบฝกเสริมทักษะในสาระการเรียนรู อ่ืน ๆ หรือหนวยการเรียนรูอ่ืน ๆ เชน สาระการเรียนรูประวัติศาสตร เรื่อง พัฒนาการของอาณาจักรอยุธยา เปนตน

บรรณานุกรม กรมวิชาการ. (2545). คูมือสื่อพัฒนาสื่อการเรียนรู. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. กรรณิการ ภิรมยรัตน. (2553). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระการเรียนรูภูมิศาสตร เรื่อง ทวีป

ยุโรป กอนเรียนและหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา โดยใชแบบฝกเสริมทักษะ. ไดรับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ปงบประมาณ 2553.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และท่ีแกไขเพ่ิมเติม (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวงท่ีเก่ียวของ และพระราชบัญญัติการศึกษาภาคบังคับ พ.ศ. 2545. กรงุเทพฯ: โรงพิมพองคการรับสงสินคาและพัสดุภัณฑ (ร.ส.พ.).

(2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จํากัด.

กฤษณา วิเชียรเพชร. (2553). ประวัติศาสตรสมัยธนบุรี. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพฟสิกสเซ็นเตอร. กุศยา แสงเดช. (2545). แบบฝกคูมือพัฒนาสื่อการเรียนการสอนท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญระดับประถมศึกษา.

กรุงเทพฯ: บริษัทสํานักพิมพแม็ค จํากัด. กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. (2554). หลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัย

ราชภัฏสวนสุนันทา ฝายมัธยมศึกษา หลักสูตรปรับปรุง พุทธศักราช 2554. เครือฟา ไวแสน. (2553). การพัฒนาแบบฝกเสริมทักษะการเรียนรูคําศัพทภาษาอังกฤษ กลุมสาระการเรียนรู

ภาษาตางประเทศ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 1. วิทยานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

ชมพูนุช สําแดงเดช. (2554). การพัฒนาทักษะการเขียนคําศัพทภาษาอังกฤษ ดวยแบบฝกเสริมทักษะของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปท่ี 4. วิทยานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

ณรงค พวงพิศ และคณะ. (2551). หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐาน ประวัติศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2. พิมพครั้งท่ี 18. กรุงเทพฯ: บริษัทไทยรมเกลา จํากัด.

ดนัย ไชยโยธา. (2551). ประวัติศาสตรพัฒนาการของมนุษยและอารยธรรมในราชอาณาจักรไทย. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร.

เตือนใจ ตรีเนตร. (2544). ผลการใชแบบฝกการแกโจทยปญหาคณิตศาสตร เรื่องพ้ืนท่ีสําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2. สารนิพนธการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ถวัลย มาศจรัล. (2546). นวัตกรรมการศึกษาชุดแบบฝกหัด-แบบฝกเสริมทักษะ. กรุงเทพฯ: ธารอักษร. ทิศนา แขมมณี. (2553). ศาสตรการสอน: องคความรูเพ่ือการจัดกระบวนการเรียนรูท่ีมีประสิทธิภาพ. พิมพครั้งท่ี

13. กรุงเทพฯ: ศูนยหนังสือจุฬาฯ. ปราณี กองจินดา. (2549). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตรและทักษะการคิดเลขในใจของ

นักเรียนท่ีไดรับการสอนตามรูปแบบซิปปา โดยใชแบบฝกหัดท่ีเนนทักษะการคิดเลขในใจกับนักเรียนท่ีไดรับการสอนโดยใชคูมือครู. วิทยานิพนธปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา. ถายเอกสาร.

22

พิมพันธ เตชะคุปต และพเยาว ยินดีสุข. (2548). การเรียนการสอนท่ีเนนผูเรียนเปนศูนยกลาง.กรุงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรุป แบเนจเม็นท.

พิสณุ ฟองศรี. (2551). วิจัยชั้นเรียน: หลักการและเทคนิคการปฏิบัติ. พิมพครั้งท่ี 6. กรุงเทพฯ: ดานสุทธาการพิมพ.

พัฒนพงษ สีกา. (2551). การศึกษาปจจัยท่ีมีอิทธิพลตอผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตรของนักศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 ซ่ึงเปนผลจากการทดสอบคุณภาพการศึกษาระดับชาติปการศึกษา 2548 ของจังหวัดอุตรดิตถ. วิทยานิพนธปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิจัยและประเมินผล มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ.

เยาวดี วิบูลยศรี. (2545). การวัดผลและการสรางแบบสอบผลสัมฤทธิ์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

ราชบัณฑิตสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542 พิมพครั้งท่ี 1. กรุงเทพฯ: บริษัทนานมีบุคสพับลิเคชั่นส จํากัด.

รัตนากาล คําสอน และคณะ. (2554). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาแคลคูลัสและเรขาคณิตวิเคราะห 2 โดยใชแบบฝกทักษะทางคณิตศาสตร. ไดรับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลลานนา ภาคพายัพ เชียงใหม ปงบประมาณ 2554.

วิไล ศุภผล. (2553). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคงทนในการเรียนรู กลุมสาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ ชั้นประถมศึกษาปท่ี 4 ท่ีสอนโดยการใชแบบฝกเสริมทักษะการอานและเขียนคําศัพทภาษาอังกฤษ. วิทยานิพนธปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยราชภัฏสารคาม.

วุฒิชัย ดานะ. (2553). ความสัมพันธระหวางบรรยากาศและสิ่งแวดลอมในโรงเรียนกับผลสัมฤทธิ์ทาง การเรียนของนักศึกษาในโรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาในจังหวัดเลย. วิทยานิพนธปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฎเลย.

สมศักด์ิ สินธุระเวชญ. (2540). เอกสารทางวิชาการการพัฒนากระบวนการเรียนการสอน เอกสารลําดับท่ี 33. กรงุเทพฯ: ไทยวฒันาพานิช.

สิรินยา หอศิลาชัย. (2552). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาระภูมิศาสตร ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปท่ี 6/1 โรงเรียนชุมชนบานหัวขัว โดยใชแบบฝกทักษะการเรียน. สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาขอนแกน เขต 2.

สุคนธ สินธพานนท. (2551). นวัตกรรมการเรียนการสอน เพ่ือพัฒนาคุณภาพเยาวชน. กรุงเทพฯ: หางหุนสวนจํากัด 9119 เทคนิคพริน้ติ้ง.

สุนันทา สุนทรประเสริฐ. (2544). การผลิตนวัตกรรมการเรียนการสอนการสรางแบบฝก เลม 2. ชัยนาท: ชมรมพัฒนาความรูดานระเบียบกฎหมาย.

สุวิมล ติรกานันท. (2551). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร: แนวทางสูการปฏิบัติ. พิมพครั้งท่ี 7. กรุงเทพฯ: โรงพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

อารีย วชิรวราการ. (2542). การวัดและการประเมินผลการเรียน. กรุงเทพฯ: สถาบันราชภัฏธนบุรี. อังศุมาลิน เพ่ิมผล. (2542). การสรางแบบฝกทักษะการคํานวณวิชาคณิตศาสตร เรื่อง วงกลมสําหรับนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปท่ี 3. กรุงเทพฯ: วิทยานิพนธการศึกษาบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

24

แบบฝกเสริมทักษะ เรื่อง

การพัฒนาการกรุงธนบุร ีชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2/4

25

คํานํา

การจัดทํางานวิจัยชั้นเรียนแบบการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในระดับมัธยมศึกษา สวนใหญ

จะมีการจัดทําแบบฝกทักษะประกอบการประเมินกอนเรียนและหลังเรียน เพ่ือใหเห็นการพัฒนาทางการ

เรียนของนักเรียนหลังจากท่ีไดทําแบบฝกทักษะแลวการเรียนประวัติศาสตรไทยนักเรียนจะตองมีการจดจํา

เขาใจ และสามารพวิเคราะหในเนื้อหาได การจัดทําวิจัยเรื่องการพัฒนาการกรุงธนบุรีท่ีเนื้อหามากยากแก

การจํา ผูวิจัยจึงเห็นวาการทําแบบฝกทักษะเปนสิ่งท่ีจําเปนเพ่ือชวยนักเรียนและอีกท้ังยังสามารถเปนการ

ทบทวนใหนักเรียนอีกดวย

ผูจัดทําหวังเปนอยางยิ่งวาการทําแบบฝกทักษะในครั้งนี้จะชวยใหนักเรียนมีพัฒนาการในการ

เรียนดีข้ึน อีกท้ังยังเปนแนวทางในการปรับปรุงการเรียนการสอนใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึน

ศิริพรรณ คลายคลึง

2 มีนาคม 2560

26

สารบัญ

หนา

กรอบแนวคิด 27

คําชี้แจงการใชแบบฝกทักษะสําหรับนักเรียน 28

แบบฝกทักษะ เรื่อง การพัฒนากรุงธนบุรี

ชุดท่ี 1 พระราชประวัติสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช 29

แบบฝกทักษะ ชุดท่ี 1 32

ชุดท่ี 2 การสถาปนากรุงธนบุรี

แบบฝกทักษะ ชุดท่ี 2 33

ชุดท่ี 3 การปราบปรามชุมนุม และการเมืองการปกครอง

แบบฝกทักษะ ชุดท่ี 3 38

ชุดท่ี 4 การพัฒนาทางสังคม เศรษฐกิจและความสัมพันธระหวางประเทศ 43

แบบฝกทักษะ ชุดท่ี 4

เฉลยแบบฝกทักษะ ชุดท่ี 1 48

เฉลยแบบฝกทักษะ ชุดท่ี 2 49

เฉลยแบบฝกทักษะ ชุดท่ี 3 50

เฉลยแบบฝกทักษะ ชุดท่ี 4 52

เอกสารอางอิง

27

จุดประสงคการเรียนรูตามตัวช้ีวัด

วิเคราะหการพัฒนาการกรุงธนบุรีในดานตาง ๆ (ส.4.3 ม2/1)

สาระสําคัญ

สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช ทรงการสถาปนากรุงธนบุรีหลังจากการกอบกูเอกราช ในป พ.ศ.

2310 ซ่ึงเปนชวงท่ีแผนดินระส่ําระสายจากศึกสงคราม พระองคตองรวบรวมกําลังพลเพ่ือกอบกูเอกราช

ทรงปราบปรามชุมนุมตาง ๆ และพัฒนาการดานตาง ๆ ไมวาจะเปนการเมืองการปกครอง การพัฒนาดาน

สังคมวัฒนธรรม ดานเศรษฐกิจการคา และความสัมพันธระหวางประเทศ จนป พ.ศ.2325 ก็สิ้นรัชกาล

รวมระยะเวลาครองราชย 15 ป การบริหารราชการบานเมืองและความสัมพันธกับตางประเทศก็เริ่ม

ดําเนินไปดวยดี ท้ังนี้เพราะศูนยแหงอํานาจการเมืองและการใชอํานาจในการบังคับบัญชาหรือการ

ปกครองไดเขาสูสภาพปกติ แตเนื่องจากพระองคทรงใชเวลาสวนใหญในการทําศึก และมีภารกิจเบื้องตนท่ี

จําเปนตองกระทําพรอมกันหลายอยาง รูปแบบทางดานการเมืองและการปกครองคงเจริญรอยตาม

แบบอยางท่ีเคยเปนมาในสมัยกรุงศรีอยุธยา

กรอบแนวความคิด

28

การใชแบบฝกทักษะ เรื่องการพัฒนาการกรุงธนบุรี

สําหรับนักเรียน

1. นักเรียนฟงคําชี้แจงจุดประสงคการเรียนจากครู

2. ทําแบบทดสอบกอนเรียน เพ่ือวัดความรูพ้ืนฐานของนักเรียน กอนใชแบบฝกทักษะชุดท่ี 1

3. นักเรียนตอบแบบฝกทักษะ เรื่อง การพัฒนาการกรุงธนบุรีได

4. การทําแบบทดสอบนักเรียนตองทําดวยตนเอง มุงม่ัน ตั้งใจ

5. ทําแบบทดสอบหลังเรียนเพ่ือวัดความกาวหนา หลังจากใชแบบฝกทักษะชุดท่ี 4

คําช้ีแจง

29

คําช้ีแจง

1. แบบฝกเสริมทักษะฉบับนี้จัดทําข้ึนโดยมีวัตถุประสงคเพ่ือเสริมความรูใหกับนักเรียน เก่ียวกับพระ

ราชประวัติของพระเจาตากสินมหาราช ใหกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ท่ีกําลังเรียน สาระท่ี

4 ประวัติศาสตรไทย 4

2. แบบฝกฉบับนี้จะประกอบดวย

2.1 เนื้อหาสาระสําคัญเก่ียวกับพระราชประวัติของพระเจาตากสินมหาราช

2.2 ใบงานพระราชประวัติพระเจาตากสินมหาราช

2.3 เฉลยใบงานพระราชประวัติพระเจาตากสินมหาราช

แบบฝกเสริมทักษะ ชุดท่ี 1 เร่ืองพระราชประวัติ

สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช

30

สมัยกรุงธนบุรี

หลังจากไดกอบกูกรุงศรีอยุธยากลับคืนจากพมาไดแลว พระเจาตากสินทรงเห็นวากรุงศรีอยุธยาถูกพมาเผาผลาญเสียหายมาก ยากท่ีจะฟนฟูใหเหมือนเดิม พระองคจึงยายเมืองหลวง มาอยูท่ีกรุงธนบุรี แลวปราบดาภิเษกข้ึนเปนกษัตริยทรงพระนามวา “ พระบรมราชาธิราชท่ี 4 " (แตประชาชนนิยมเรียกวาสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชหรือสมเด็จพระเจากรุงธนบุรี) ครองกรุงธนบุรีอยู 15 ป นับวาเปนพระมหากษัตริยพระองคเดียวท่ีปกครองกรุงธนบุรี การตั้งกรุงธนบุรีเปนราชธานีสมเด็จพระเจาตากสินทรงยายเมืองหลวงมาอยูท่ีกรุงธนบุรี เนื่องจากสาเหตุดังตอไปนี้

1. กรุงศรีอยุธยาชํารุดเสียหายมากจนไมสามารถจะบูรณะปฏิสังขรณใหดีเหมือนเดิมได กําลังรี้พลของพระองคมีนอยจึงไมสามารถรักษากรุงศรีอยุธยาเปนเมืองใหญได

2. ทําเลท่ีตั้งของกรุงศรีอยุธยาทําใหขาศึกโจมตีไดงาย 3. ขาศึกรูเสนทางการเขาตีกรุงศรีอยุธยาดี

สวนสาเหตุท่ีพระเจาตากสินทรงเลือกกรุงธนบุรีเปนเมืองหลวงเนื่องจากทําเลท่ีตั้งกกรุงธนบุรีอยูใกลทะเล ถาเกิดมีศึกมาแลวตั้งรับไมไหวก็สามารถหลบหนี ไปตั้งม่ันทางเรือไดกรุงธนบุรีเปนเมืองเล็ก จึงเหมาะกับกําลังคนท่ีมีอยูพอจะรักษาเมืองไดกรุงธนบุรีมีปอมปราการท่ีสรางไวตั้งแตสมัยกรุงศรีอยุธยาหลงเหลืออยู ซ่ึงพอจะใชเปนเครื่องปองกันเมืองไดในระยะแรก

ใบความรูพระราชประวัติ

พระเจาตากสินมหาราช

31

ดานการปกครอง หลังจากกรุงศรีอยุธยาเสียใหแกพมา เม่ือ พ.ศ. 2310 บานเมืองอยูในสภาพไมเรียบรอย มีการปลนสะดมกันบอย ผูคนจึงหาผูคุมครองโดยรวมตัวกันเปนกลุมเรียกวาชุมนุม ชุมนุมใหญ ๆ ไดแก ชุมนุมเจาพระยาพิษณุโลก ชุนนุมเจาพระฝาง ชุมนุมเจาพิมาย ชุมนุมเจานครศรีธรรมราช เปนตน สมเด็จพระเจาตากสินทรงใชเวลาภายใน 3 ป ยกกองทัพไปปราบชุมนุมตาง ๆ ท่ีตั้งตนเปนอิสระจนหมดสิ้นสําหรับระเบียบการปกครองนั้น พระองคทรงยืดถือและปฏิบัติตามระเบียบการปกครองแบบสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายตามทท่ีสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงวางระเบียบไว แตรัดกุมและมีความเด็ดขาดกวา คนไทยในสมัยนั้นจึงนิยมรับราชการทหาร เพราะถาผูใดมีความดีความชอบ ก็จะไดรับการปูนบําเหน็จอยางรวดเร็ว ในขณะท่ีสมเด็จพระเจาตากสิ นมหาราชข้ึนครองราชยสมบัตินั้นบานเมืองดําลังประสบความตกต่ําทางเศรษฐกิจอยางท่ีสุด เกิดการขาดแคลนขาวปลาอาหาร และเกิดความอดอยาก ยากแคน จึงมีการปลนสะดมแยงวิงอาหาร มิหนําซํ้ายังเกิดภัยธรรมชาติข้ึนอีก ทําใหภาวะเศรษฐกิจท่ีเลวรายอยูแลวกลับทรุดหนักลงไปอีกถึงกับมีผูคนลมตายเปนจํานวนมากสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทรงแกไขวิกฤตการณดวยวิธีการตางๆ เชน ทรงสละทรัพยสวนพระองค ชื้อขาวสารมาแจกจายแกราษฎรหรือขายในราคาถูก พรอมกับมีการสงเสริมใหมีการทํานาปละ2 ครั้ง เพ่ือเพ่ิมผลผลิตใหเพียงพอ ในตอนปลายรัชกาลสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช เนื่องจากพระองคทรงตรากตรํา ทํางานหนักในการสรางความเปนปกแผนแกชาติบานเมือง พระราชพงศาวดารฉบับตาง ๆ ได บันทึกไววา สมเด็จพระเจาตากสินทรงมีพระสติฟนเฟอน ทําใหบานเมืองเกิดความระส่ําระสายและไดเกิดกบฏข้ึนท่ีกรุงเกา พวกกบฏไดทําการปลนจวนพระยาอินทรอภัย ผูรักษากรุงเกาจนตองหลบหนีมายังกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจาตากสินมหาราชโปรดใหพระยาสรรคไปสืบสวนเอาตัวผูกระทําผิดมาลงโทษ แตพระยาสรรคกลับไปเขาดวยกับพวกกบฏ และคุมกําลังมาตีกรุงธนบุรี แลวจับตัวสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชมาคุมขังเอาไว การจราจลในกรุงธนบุรี ทําใหสมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศึกตองรีบยกทัพกลับจากเขมร เพ่ือเขาแกไขสถานการณในกรุงธนบุรี และจับกุมผูกอการกบฏมาลงโทษรวมท่ังใหขาราชการปรึกษาพิจารณา ความท่ีมีผูฟองรองกลาวโทษ สมเด็จพระเจาตากสินมหาราชในฐานะท่ีทรงเปนตนเหตุแหงความยุงยากใน กรุงธนบุรี และมีความเห็นใหสําเร็จโทษพระองคเพ่ือมิใหเกิดปญหายุงยากอีกตอไป สมเด็จพระเจาตากสินมหาราชจึงถูกสําเร็จโทษและเสด็จสวรรคตใน พ.ศ. 2325 พระชนมายุได 45 พรรษา

**************************

32

สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช มีพระนามเดิมวา.....................บิดาชื่อ..............................

มีอาชีพเปน...................................................มารดา........................................ พระราชสมภาพเม่ือ

..............................................................พออายุ.............................ขวบ เจาพระยาจักรีไดขอไป

เลี้ยงในฐานะ.............................................ศึกษาท่ีสํานัก...........................................วัด....................

พออายุได..........................................เขารับราชการในสมัย...............................................................

ความเดิมมีขอสันนิษฐานวาพระองคเปนพระราชโอรสของ...............................................................

แตไมอยูกับบิดา เพราะ................................................................การเขารับราชการไดเนื่องมาจาก

...............................................ตําแหนงท่ีเขารับราชการไดแก...........................................................

ภายหลังเม่ืออยุธยาวุนวาย ขาศึกศัตรูลอมไวทุกดานพระองคจึงตัดสินใจ.........................................

.........................................................................................มาทางดานทิศ..........................................

เพราะไมมีพมาตามมากนัก การกอบกูเอกราช ใชเวลานาน..............................................................

หลังจากนั้นจึงพิจารณาวา อยุธยาเปนอยางไร..................................................................................

จึงยายราชธานีมาอยูท่ี กรุงธนบุรี......................................................................................................

โดยมีเหตุผลอยางไรในการสรางธนบุรีใหเปนราชธานี.......................................................................

แบบฝกทักษะชุดที่ 1

พระราชประวัติพระเจาตากสิน

33

คําชี้แจง

1. แบบฝกเสริมทักษะฉบับนี้จัดทําข้ึนเพ่ือจุดประสงคเพ่ือใหความรูเพ่ิมเติมเก่ียวกับการสถาปนา

อาณาจักรกรุงธนบุรี และปจจัยเก่ียวกับความเจริญรุงเรืองของอาณาจักร ใหกับนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปท่ี 2 ท่ีเรียนวิชาประวัติศาสตร 4

2. แบบฝกประกอบดวย

2.1 เนื้อหาการสถาปนาอาณาจักรกรุงธนบุรี

2.2 แผนท่ีกรุงธนบุรี

2.3 แบบฝกทักษะ

2.4 เฉลยแบบฝกทักษะ

แบบฝกเสริมทักษะชุดท่ี 2

การสถาปนากรุงธนบุรี

34

การสถาปนากรุงธนบุรี หลังจากสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชกอบกูเอกราชสําเร็จในป พ.ศ.

2310 ทรงมีพระราชดําริวากรุง ศรีอยุธยามีสภาพทรุดโทรมมาก ไมสามารถซอมแซมฟนฟูใหกลับคืน

สภาพเดิมได จึงทรงตัดสินพระทัยสราง ราชธานีใหมข้ึนท่ีเมืองธนบุรี เนื่องจากเมืองธนบุรีมีชัยภูมิท่ีดี เปน

เมืองหนาดานชายทะเล ควบคุมเสนทางเดินเรือเขาออก ประกอบกับเปนเมืองท่ีมีปอมปราการ และวัดวา

อารามอยูเปนจํานวนมาก ไมจําเปนตองเสียเวลากอสรางข้ึนมาใหม เปนเมืองขนาดยอมซ่ึงพอเหมาะกับ

กําลังท่ีจะรักษาไวได และอยูปากแมน้ํา หากเพลี่ยงพล้ําไมสามารถรักษาเมืองไวไดจริงๆ ก็สามารถหลบ

หลีกศัตรูออกสูทะเล กลับไปตั้งม่ันท่ีจันทบุรีไดโดยสะดวก อีกท้ังตั้งอยูบริเวณท่ีมีลําน้ําลึกใกลทะเล ถา

ขาศึกไมมีทัพเรือท่ีเขมแข็งแลวก็ยากท่ีจะตีเมืองธนบุรีได

การสถาปนากรุงธนบุรี

35

การสถาปนากรุงธนบุรีเปนราชธานีจําเปนตองขยายพ้ืนท่ีเพ่ือรองรับประชาชนท่ีหนีภัยสงครามมา และปรับปรุงใหเหมาะสมทางยุทธศาสตรมากข้ึน ดังนั้นสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชจึงโปรดเกลาฯ ใหขยายเมืองไปทางทิศเหนือจนจรดคลองบางกอกนอย พรอมกับสรางกําแพงเมืองตามแนวคลองขุดใหมมีชื่อเรียกเปนตอนๆ วา คลองบานขม้ิน คลองบานชางหลอ คลองบานหมอ คลองวัดทายตลาด สวนทางทิศตะวันออกขยายไปจรดคลองคูเมืองท่ีขุดข้ึนใหม (ปจจุบันเรียกวา”คลองหลอด”) ทําใหแมน้ําเจาพระยาไหลผานกลางเมืองแลวสรางกําแพงเมืองข้ึนตามแนวคลองคูเมือง (กําแพงเมืองนี้ตอมาไดถูกรื้อลง โดยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราชทรงขยายแนวกําแพงเมืองออกไปตามแนวคลองโองอาง และคลองบางลําภู) สวนปอมวิไชยเยนทรไดเปลี่ยนชื่อใหมเปน “ปอมวิไชยประสิทธิ์” พรอมท้ังใหขุดท่ีสวนเดิมเปลี่ยนเปนทองนานอกคูเมืองท้ัง 2 ฟากซ่ึงเรียกวา “ทะเลตม” ไวสําหรับเปนท่ีนาใกลพระนคร

สําหรับขอบเขตของราชธานีแหงใหมนี้ ครอบคลุมสองฝงน้ํา โดยมีแมน้ําเจาพระยาตัดผานกลางเมือง พ้ืนท่ีในกําแพงเมือง ฝงตะวันตกเริ่มตั้งแตเขตเมืองธนบุรี เดิมริมคลองบางกอกใหญ ไปจนถึงบริเวณหลังวัดบางหวานอย (วัดอินทาราม) ริมคลองบางกอกนอย สวนฝงตะวันออกเริ่มตั้งแตศาลเทพารักษหัวโชค (เชิงสะพานพระปนเกลาฝงพระนคร) เลียบตามแนวคูเมือง (คลองคูเมืองบริเวณหลังกระทรวงมหาดไทย) ไปจรดแมน้ําเจาพระยาบริเวณปากคลองตลาด โดยภายในกําแพงเมืองธนบุรีเดิม เปนท่ีตั้งของพระราชวังกรุงธนบุรี กรุงธนบุรีเปนราชธานีเพียง 15 ป หลังจากท่ีสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช สวรรคต พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ทรงปราบดาภิเษก ข้ึนเปนปฐมบรมกษัตริยแหงราชวงศจักรี และทรงยายราชธานีจากฝงตะวันตก มายังฝงตะวันออกของแมน้ําเจาพระยา ทําใหพระราชวังกรุงธนบุรีวางลง กรุงธนบุรีจึงถูกลดความสําคัญ และกลายเปนสวนหนึ่งของกรุงรัตนโกสินทร สําหรับพระราชวังกรุงธนบุรี ไดกลายเปนท่ีประทับของพระบรมวงศานุวงศ จนถึงในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ไดพระราชทานใหกองทัพเรือ ใชเปนท่ีตั้งของโรงเรียนนายเรือ และภายหลังจากสงครามโลกครั้งท่ี 2 ไดเปนท่ีตั้งของกองบัญชาการกองทัพเรือจนถึงปจจุบัน

เหตุผลท่ีทรงยายราชธานี

1. ถึงแมวากรุงศรีอยุธยาจะเปนราชธานีท่ีมีชัยภูมิดี มีแมน้ําลอมรอบ แตพระเจาตากไมมีทหาร

เพียงพอท่ีจะปกปองพระนครได จึงอาจจะทําใหขาศึก บุกเขามาโดยงาย

2. กรุงศรีอยุธยาอยูในทําเลท่ีขาศึกเขามาสะดวก พมารูประตูทางเขาออกและจุดออนของกรุงศรี

แลว จึงทําใหเสียเปรียบตอการปองกันพระนคร

3. กรุงศรีอยุธยาทรุดโทรมมาก ยากแกการบูรณะสังขรณ

4. อยุธยาอยูไกลจากทะเล ซ่ึงไมสะดวกในการคาขาย

36 เหตุผลท่ีทรงเลือกเมืองธนบุร ี

1. ธนบุรีมีแมน้ําใหญกวางไหลผาน เม่ือขาศึกมา จึงสามารถข้ึนเรือหนีไปท่ีเมืองจันทบุรีได

2. ธนบุรีมีปอมอยู คือ ปอมวิชัยประสิทธิ์ หรือ ปอมวิไชเยนทร ท่ีสรางไวตั้งแตสมเด็จพระ

นารายณมหาราช หลงเหลืออยู พอท่ีจะใชปองกันขาศึกได

3. ธนบุรีตั้งอยูบนเกาะเหมือนอยุธยา

4. ธนบุรีตั้งอยูปากแมน้ําเจาพระยา เปนเสนทางท่ีเมืองเหนือท้ังปวงจะไดคาขาย จึงสามารถกีด

กันมิใหหัวเมืองเหลานั้นตั้งตนเปนใหญ ซ้ือหาอาวุธจากตางประเทศได

***************************

37

คําสั่ง จงตอบคําถามใหไดใจความ

1. เหตุผลในการยายราชธานีจากกรุงศรีอยุธยาไปยังกรุงธนบุรีมีอะไรบาง

ตอบ ………………………………………………………….…………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………..……………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. เหตุผลท่ีเมืองธนบุรีเหมาะท่ีจะใชเปนราชธานี

ตอบ ……………………………………………………………………..………………………………………………………………

……………………………………………………………………………….………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. จงอธิบายเสนทางการตีฝาวงลอม

ตอบ................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

***************

แบบฝกเสริมทักษะชุดท่ี 2

การสถาปนากรุงธนบุรี

38

คําชี้แจง

1. แบบฝกเสริมทักษะฉบับนี้จัดทําข้ึนเพ่ือจุดประสงคเพ่ือใหความรูเพ่ิมเติมเก่ียวกับการปราบปราม

ชุมนุมและการเมืองการปกครอง ใหกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ท่ีเรียนวิชาประวัติศาสตร 4

2. แบบฝกทักษะประกอบดวย

1. เนื้อหาการปราบปรามชุมนุม การเมืองการปกครอง

2. แผนท่ีการปราบปรามชุมนุม

3. แบบฝกทักษะ

4. เฉลยแบบฝกทักษะ

แบบฝกทักษะชุดที่ 3

การปราบปรามชุมนุมและการเมือง

การปกครอง

39

ชุมนุม 5 ชุมนุม ในสมัยกรุงธนบุรี มีดังนี้

1. เมืองพระฝาง คือกลุมชาวบานท่ีมีหัวหนาชื่อ เรือน ซ่ึงในอดีตเปนพระภิกษุ ชั้นราชาคณะ ของ เมืองเหนือ เรียกวา สังฆราชเรือน ไดสึกออกมาและรวบรวมผูคนซองสุมกําลังปองกันตนเอง อยูท่ีเมืองฝาง ซ่ึงเปนเมืองชายแดนเหนือสุดตามลําแมน้ํานานของกรุงศรีอยุธยา เปนเมืองท่ีมีพระธาตุศักดิ์สิทธิ์ท่ีนับถือกันมาตั้งแตเม่ือครั้งเมืองฝางยังเปนดินแดนของแควนสุโขทัย ปจจุบันตั้งอยูท่ีตําบลผาจุก อําเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ 2. เมืองพิษณุโลก ซ่ึงเคยเปนหัวเมืองทางเหนือท่ีสําคัญของอยุธยา และเคยเปนเมืองสําคัญของสุโขทัย มากอน เจาเมืองพิษณุโลก ( เรือง ) ไดสถาปนาตนข้ึนเปนพระเจาแผนดิน และรวบรวมบานเมืองท่ีเคยเปนเมืองทางเหนือ ของอยุธยาไวดวยกันแตก็ไมสามารถทําไดสําเร็จ จึงมีอํานาจอยูเฉพาะท่ีเมืองพิษณุโลกเทานั้น 3. เมืองพิมาย มีเจาพิมายรวบรวมผูคนในละแวกเมืองพิมาย ซ่ึงเปนบริเวณท่ีมีผูคนมาก เนื่องจากเปน ดินแดนของการตั้งรกรากท่ีอาศัยมาแตดั้งเดิม และเปนบานเมืองท่ีเจริญมาตั้งแตราชอาราจักรขอมกัมพูชา กรมหม่ืนเทพพิพิธ เชื้อพระวงศชั้นสูงของราชสํานักอยุธยาไดหนีมาอยูกับเจาพิมายดวย แตอํานาจท้ังหลายยังคงอยูท่ีเจาพิมายซ่ึงมีฐานกําลังของคนพ้ืนเมืองพวกเดียวกัน 4. เมืองนครศรีธรรมราช เมืองใหญบนดินแดนแหลมมลายูของราชอาณาจักรอยุธยาเดิมและเคยเปนเมืองสําคัญแตโบราณ ท่ีถูกอยุธยาผนวกดินแดนไวตั้งแตกอนการสถาปนากรุงศรีอยุธยา ปลัดเมืองนครศรีธรรมราชชื่อหนูตั้งตัวเปนใหญ

แบบฝกทักษะชุดที่ 3 การปราบปรามชุมนุม

และการเมืองการปกครอง

40 หัวเมืองอ่ืนๆ ตั้งแตใตเมืองไชยา จังหวัดสุราษฎรธานีลงไป อาทิเชนเมืองสงขลา เมืองพัทลุง ตางก็ยอมรับอํานาจของเจาเมืองนครศรีธรรมราช ( หนู ) แตโดยดี

การเมืองการปกครองกรุงธนบุรี

การจัดระเบียบการปกครองของไทยสมัยธนบุรี ยังคงใชรูปแบบเดิมท่ีเคยมีมาตั้งแตสมัยอยุธยา เนื่องจากบานเมืองกําลังอยูในระยะเริ่มฟนตัวใหมๆ จึงยังไมมีการแกไขเปลี่ยนแปลงใดๆ

* การปกครองสวนกลาง (ภายในราชธานี)มีอัครมหาเสนาบดี 2 ฝาย -ฝายทหาร คือ สมุหกลาโหม -ฝายพลเรือน คือ สมุหนายก นอกจากนี้ยังมีเสนาบดีจตุสดมภอีก 4 ฝาย ไดแก นครบาล(กรมเมือง),พระธรรมาธิกรณ(กรมวัง),พระโกษาธิบดี(กรมคลัง) และพระเกษตราธิการ(กรมนา) * การปกครองสวนภูมิภาค แบงหัวเมืองออกเปน 3 ระดับ คือ หัวเมืองชั้นใน,ชั้นนอก และประเทศราช -หัวเมืองชั้นใน เปนเมืองขนาดเล็กอยูรายรอบราชธานี เจาเมืองเรียกวา “ผูรั้ง” -หัวเมืองชั้นนอก เปนเมืองขนาดใหญและอยูหางไกลจากราชธานีออกไปแบงออกเปนหัวเมืองเอก โท ตรี ตามลําดับความสําคัญ -หัวเมืองประเทศราช เปนเมืองตางชาติตางภาษาใหเจานายปกครองกันเองแตตองสงเครื่องราชบรรณาการมาถวาย ไดแก ลาว เขมร และเชียงใหม

*********************

41

จงเติมขอความใหถูกตอง

1. หมายเลขท่ี 1 หมายถึงชุมนุม..............................................หัวหนาชุมนุม ...................................

ศูนยกลางอยูท่ี........................................................จังหวัด.............................................................

2. หมายเลขท่ี 2 หมายถึงชุมนุม..................................หวัหนาชุมนุม ................................................

ศูนยกลางอยูท่ี.......................................................จังหวัด...............................................................

3. หมายเลขท่ี 3 หมายถึงชุมนุม............................หัวหนาชุมนุม.......................................................

ศูนยกลางอยูท่ี.................................................เมือง.........................................................................

4. หมายเลขท่ี 3 หมายถึงชุมนุม.............................หวัหนาชุมนมุ........................................................

ศูนยกลางอยูท่ี...........................................................จังหวัด ..........................................................

5. หมายเลขท่ี 4 หมายถึงชุมนุม.....................................หวัหนาชุมนุม................................................

ศูนยกลางอยูท่ี..........................................จังหวัด............................................................................

ศูนยกลางอยูท่ี....................................................................จงัหวัด...................................................

แบบฝกทักษะชุดที่ 3 การปราบปรามชุมนุม

และการเมืองการปกครอง

42 การเมืองการปกครองกรุงธนบุรี

คําสั่ง ตอนท่ี 1 จงเลือกคําตอบท่ีถูกตองเพียงขอเดียว 1 การควบคุมกําลังคน สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช ไดทรงแตงตั้งบุคคลเปนเจาเมือง

1.แมทัพนายกอง 2. ผูรั้งเมือง 3. ยกกระบัตรเมือง 2. ตําแหนงอัครมหาเสนาบดีของสมุหกลาโหม เทียบไดกับตําแหนงใดในปจจุบัน

1. อธิบดีกรมกองตาง ๆ 2. อธิการบดี 3. รัฐมนตรีวาการกระทรวง 3. การปกครองหัวเมืองฝายใตในสมัยกรุงธนบุรี ไดแกตําแหนงใด 1. สมุหนายก 2. สมุหกลาโหม 3. เสนาบดี 4. เมืองพระยามหานครเมืองใดท่ีเคยเปนหัวเมืองชั้นนอก ในสมัยอยุธยา 1. นครราชสีมา 2. นครศรีธรรมราช 3. สองแคว 5. ขอใดท่ีเปนหนวยงานในราชสํานัก ทําหนาท่ีดานพิธีการ และตัดสินคดีความตาง ๆ 1. กรมพระนครบาล 2. กรมพระธรรมาธิกรณ 3. กรมพระยาโกษาธิบดี 6. กบฏครั้งสุดทาย สมัยกรุงธนบุรี กอนการเปลี่ยนแปลงราชวงศไดแกขอใด 1. กบฏพระยาสรรค 2. กบฏเจานครศรีธรรมราช 3. กบฏกรุงเกา 7. ไพรชนิดใดท่ีสมัยกรุงธนบุรี ตองมีการสักเลกเพ่ิมข้ึน 1. ไพรหลวง 2. ไพรสวย 3. ไพรสม 8. การกระทําใดท่ีทําใหทราบวาพระเจาตากสินเปนนักเศรษฐศาสตร 1. การซ้ือขาวในราคาแพง 2. การประหยัดทรัพยากรยามสงคราม 3. ทุกคนท่ีพลเมืองตองทํานาไมวาชั้นยศใด 9.คาภาคหลวงหมายถึงขอใด 1. คาแรงงานของคนจีนท่ีทํางานในธนบุรี 2. คาขุดทรัพย 3. คาสวยท่ีไพรตองจาย 10. การลงโทษผูกระทําผิดท่ีโกงขาวหลวง สมัยพระเจาตากสิน ทรงกระทําอยางไร 1. ปรับไหมขาว 10 ตอ โบย 100 ที 2. ปรับไหมขาว 10 เกวียน โบย 10 ที 3. ปรับไหมขาว 10 ตอ โบย 50 ที 11. รัฐท่ีอยูหางออกไป ทางดานตะวันออกเฉียงใต เจาเมืองเปนคนทองถ่ิน และตองสงบรรณาการให ไดแกรัฐใด

1. ขอม 2. ลานนา 3. ลานชาง 12. หัวเมืองชายฝงตะวันออก อยูภารใตการบังคับบัญชาของใคร 1. พระนครบาล 2. พระยาโกษาธิบดี 3. พระยาพลเทพ 13. ในชวงท่ีมีการจลาจลในกรุงธนบุรี สมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศึก เสด็จอยูท่ีใด 1. เวียงจันทน 2. หลวงพระบาง 3. จําปาศักดิ์ 14. บุคคลใดท่ีเขามาแกสถานการณกอนท่ีเจาพระยามหากษัตริยศึก จะกลับมาสูกรุงธนบุรี 1. เจาพระยาสุรสีห 2. พระยาอนุรักษสงคราม 3. พระยาสุริยอภัย 15. ระยะเวลาการครองราชยของพระเจาตากสินมหาราช ขอใดถูกตอง 1. พ.ศ.2310 – 2324 2. พ.ศ.2310 – 2325 3. พ.ศ.2310 – 2352 **************************

43

คําชี้แจง

3. แบบฝกเสริมทักษะฉบับนี้จัดทําข้ึนเพ่ือจุดประสงคเพ่ือใหความรูเพ่ิมเติมเก่ียวกับสังคม เศรษฐกิจ

ความสัมพันธระหวางประเทศ อาณาจักรกรุงธนบุรี ใหกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ท่ีเรียน

วิชาประวัติศาสตร 4

4. แบบฝกประกอบดวย

1. เนื้อหาดานสังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวางประเทศของอาณาจักรกรุงธนบุรี

2. แบบฝกทักษะ

3. เฉลยแบบฝกทักษะ

แบบฝกเสริมทักษะชุดที่ 4

สังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวางประเทศ

สมัยกรุงธนบุรี

44

1. ภาวะเศรษฐกิจตอนตนรัชกาล

สภาพบานเมืองในตอนตนรัชกาลสมเด็จพระเจาตากสินตองประสบปญหาความตกต่ําทาง

เศรษฐกิจอยางหนัก ขาดแคลนขาวปลาอาหาร การทําไรทํานาตองหยุดชะงัก เพราะภัยสงครามซํ้าเกิด

การแพรระบาดของหนูนาออกมากินขาวในยุงฉาง สมเด็จพระเจาตากสินทรงแกไขปญหาดังนี้

- การซ้ือขาวสารจากพอคาชาวตางชาติ นํามาแจกจายใหราษฎร

- การเกณฑขาราชการทํานาปรัง (ทํานานอกฤดูกาล)

- ประกาศใหราษฎรชวยกันกําจัดหนูในนา

- การเพ่ิมพ้ืนท่ีปลูกขาวใกลพระนคร โดยปรับปรุงพ้ืนท่ีท่ีเคยเปนปาใหเปนทองนา

2. การวางรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ

เศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี เปนเศรษฐกิจแบบยังชีพ การทํานาเปนอาชีพหลักของราษฎรในสมัยนั้น

สมเด็จพระเจาตากสิน ทรงวางรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศดังนี้

การพัฒนาทางดานเกษตรกรรม เพ่ือเพ่ิมผลผลิตใหเพียงพอแกการบริโภคภายในโดยการเกณฑ

แรงงานคนไทย จีน และเชลยศึกสงครามใหชวยบุกเบิกพ้ืนท่ีทําไรทํานามากข้ึน

การสรางความเข็มแข็งทางเศรษฐกิจในหัวเมือง เชน สนับสนุนใหคนจีน คนลาวไปประกอบอาชีพตั้งถ่ิน

ฐานในหัวเมืองตางๆ เชน สระบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ชลบุรีและจันทบุรี เพ่ือใหเกิดการขยายตัวของชุมชน

3.พัฒนาการดานสังคม

พระมหากษัตริยพระประมุขของราชอาณาจักร ทรงไดรับการยกยองใหเปนสมมติเทพ และทรง

เปนธรรมราชา

พระบรมวงศานุวงศเครือญาติของพระมหากษัตริย มีศักดินาแตกตาง กันไปตามฐานะ

ขุนนางบุคคลท่ีรับราชการแผนดิน มีท้ังศักดินา ยศ ราชทินนาม และตําแหนง

ไพรราษฎรท่ีตองถูกเกณฑแรงงานใหกับทางราชการท้ังในยามปกติและยามสงคราม และตอง

สังกัดมูลนาย

ทาส บุคคลท่ีมิไดมีกรรมสิทธิ์ในแรงงานและชีวิตของตนเอง ตองตกเปนของนายจนกวาจะได

ไถตัว

พระภิกษุสงฆ บุคคลท่ีสืบทอดพระพุทธศาสนาซ่ึงไดรับการยกยองและศรัทธาจากบุคคลทุก

แบบฝกเสริมทักษะชุดที่ 4

สังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวาง

ประเทศ

สมัยกรุงธนบุรี

45 ชนชั้น 4. พัฒนาการดานความสัมพันธระหวางประเทศ 1.ความสัมพันธกับประเทศพมา ความสัมพันธระหวางไทยกับพมาในสมัยกรุงธนบุรี ปรากฏอยูในรูปของความขัดแยงและการทําสงคราม โดยไทยเปนฝายตั้งรับการรุกรานของพมา หลังจากไดรับเอกราชมีการสูรบกันถึง 9 ครั้ง (พ.ศ.2311-2319)สวนใหญพมาเปนฝายปราชัยตองถอยทัพกลับไป สงครามไทยกับพมาในสมัยธนบุรีครั้งสําคัญท่ีสุด คือ ศึกอะแซหวุนก้ีตีหัวเมืองเหนือ พ.ศ.2318 ครั้งนั้นเจาพระยาจักรี(ร.1)และเจาพระยาสุรสีหสองพ่ีนองไดรวมกัน ปองกันเมืองพิษณุโลก อยางสุดความสามารถ แตพมามีกําลังไพรพลเหนือกวาจึงตีหักเอาเมืองได 2. ความสัมพันธกับกัมพูชา สภาพการเมืองภายในกัมพูชาไมสงบราบรื่น เจานายเขมรมักแตกแยกความสามัคคีและแยงชิงอํานาจกันอยูเนืองๆ บางกลุมนิยมไทยแตบางกลุมฝกใฝกับฝายญวน เม่ือไทยติดศึกกับพมา เขมรมักตั้งตัวเปนอิสระและคอยหาโอกาสซํ้าเติมไทยอยูเสมอ ไทยทําสงครามขยายอาณาเขตในดินแดนกัมพูชา รวม 3 ครั้ง กองทัพไทยยกไปตีกรุงกัมพูชาในสองครั้งแรก เม่ือพ.ศ.2312 และ พ.ศ.2314 เปนผลใหกัมพูชาตกเปนเมืองข้ึนของไทย การจลาจลแยงชิงอํานาจในหมูเจานายเขมร ใน พ.ศ.2322 พระราชวงศเขมรแยงชิงอํานาจกันเอง สมเด็จพระเจาตากสินฯ จึงโปรดใหสมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศึก (รัชกาลท่ี1)ยกทัพไปควบคุมสถานการณแตเกิดเหตุวุนวายในกรุงธนบุรี พระยาสรรคกอกบฏ สมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศึก จึงตองยกทัพกลับ 3. ความสัมพันธกับลาว ไทยเปนฝายทําสงครามขยายอาณาเขตในดินแดนลาว 2 ครั้ง ครั้งแรกสงครามตีเมืองจําปาศักดิ์ พ.ศ.2319 เกิดจากลาวกอกบฏตอไทย ชัยชนะของกองทัพกรุงธนบุรีครั้งนี้ ทําใหเมืองจําปาศักดิ์และหัวเมืองลาวตอนลางตกอยูใตอํานาจของไทยตั้งแตบัดนั้น สงครามตีเมืองเวียงจันทน พ.ศ.2321 เกิดความขัดแยงระหวางเสนาบดีกับเจาผูครองนครเวียงจันทน จึงโปรดเกลาฯใหสมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศึกยกทัพไปปราบเปนผลใหลาวตกเปนประเทศราชของไทยท้ังหมด แมทัพไทยยังไดอัญเชิญพระแกวมรกดและพระบางมาไวท่ีไทยดวย 4. ความสัมพันธกับอาณาจักรลานนา นครเชียงใหม ศูนยกลางของอาณาจักรลานนา นับตั้งแตสมัยอยุธยาเปนตนมา เชียงใหมตองตกอยูภายใตอํานาจของพมาและไทยสลับกัน โดยพมาใชเชียงใหมเปนแหลงสะสมเสบียงอาหารทุกครั้งท่ียกทัพมาตีไทยกองทัพกรุงธนบุรียกไปตีเมืองเชียงใหม พ.ศ.2317 สามารถขับไลพมาออกไปไดสําเร็จ ลานนาจึงตกอยูใตอํานาจไทยอีกครั้ง **************************

46

คําสั่ง จงเติมคําใหถูกตอง

1. สาเหตุสําคัญท่ีเกิดข้ึนในสมัยกรุงธนบุรี 1...............................................2. .............................................

3...............................................................................................................................................................

2. การแกปญหาเศรษฐกิจของกรุงธนบุรี

2.1 การซ้ือขาวแจกราษฏร เพ่ือ............................................................................................................

สิ่งของอุปโภค บริโภคอยางอ่ืนไดแก..............................................................................................

2.2 การทํานาปละ 2 ครั้ง กระทําเม่ือไร........เสร็จจากศึกพมา พ.ศ.2319...........................................

บุคคลใดตองทํานาป.........................บุคคลใดตองทํานาปรัง..........................................................

พ้ืนท่ีการทํานาปรังเคยเปนอะไรมากอน.......................................................................................

2.3 สาเหตุใดจึงตองดูแลคุมกันนาขาวของชาวนาในฤดูเก็บเก่ียว .........................................................

.........................................................

2.4 การประมูลคาภาคหลวง หมายถึง คา.............................................................................................

2.5. สาเหตุใดสมัยกรุงธนบุรีตองใหรางวัลผูท่ีจับหนูนามาใหรัฐ.............................................................

2.6 การสงเสริมใหพอคามาคาขาย พระองคทรงกระทําอยางไร............................................................

3. การวางรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจเปนแบบใด.......................................................................................

4. การพัฒนาทางดานการเกษตร เพ่ิมผลผลิตโดยใชแรงงานจากชาติใดนอกจากไทย...................................

5. การสรางความเขมแข็งทางเศรษฐกิจ พระองคสนับสนุนชาติ.........................................................ใหเขา

ทํางานในจังหวัด สระบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ชลบุรี และจันทบุรี ท้ังนี้เพ่ือ.................................................

6. ความรูท่ีไดจากการคาขายมีอะไรบาง........................................................................................................

7. การสงเสริมการคากับตางประเทศ โดยพระองคทรงสงเรือไปคาขายกับประเทศ......................................

8. สินคาสงออกท่ีสําคัญไดแก.......................................................................................................................

เฉลยแบบฝกเสริมทักษะชุดที่ 4

สังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวาง

ประเทศ

สมัยกรุงธนบุรี

47

การพัฒนาการดานสังคม

9. สภาพสังคมอยุธยาและธนบุรี การดําเนินชีวิตสวนใหญเปนอยางไร .......................................................

10. การจัดระเบียบทางสังคมอยุธยา จัดโดยใชระบบใด ...............................................................................

11. การกําหนดวาแตละบุคคลอยูในระดับชั้นใดใหดูจากหนวยท่ีนา ท่ีบุคคลนั้นมีสิทธิถือครอง ผูใดมีศักดิ

นาเทาไรข้ึนอยูกับอะไร...............................................................................................................................

12. ออกญามหาเสนาบดี , 10,000 ไร คําท่ีขีดเสนใต เปนตําแหนงของใคร................................................

13. ชนชั้นในอยุธยาประกอบดวยก่ีชนชั้น......................................................................................................

14. พระมหากษัตริยอยุธยามีฐานะเปนอะไร และทรงยึดหลักศาสนาใดในการปกครองบานเมือง

.................................................................................................................................................................

15. คําวา เจานาย หมายถึงบุคคลใด ............................................................................................................

16. ยศท่ีไดรับมาตั้งแตกําเนิดของชนชั้นเจานายเราเรียกวาอะไร..................................................................

17. สวนใหญขุนนางท่ีไดรับพระราชทานยศจากการรับราชการเราเรียกวาอะไร..........................................

18. การกําหนดระดับขุนนางพิจารณาจากยศหรือบรรดาศักดิ์อยางไรบาง……………………………………………

19. สาเหตุใดท่ีพระมหากษัตริยตองใหขุนนางมีสิทธิครอบครองไพร เพ่ือประโยชนในการ………………………

20. ไพรมี 2 ประเภท ประเภทใดตองสังกัดขุนนาง……………………………………………………………………………

************************

48

สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช มีพระนามเดิมวา....สิน........บิดาชื่อ..นายไหฮอง..............

มีอาชีพเปน......นายอากรบอนเบี้ย........มารดา.....นางนกเอ้ียง...................... พระราชสมภพเม่ือ...

................17 เมษายน 2277.....................พออายุ.........9...............ขวบ เจาพระยาจักรีไดขอไป

เลี้ยงในฐานะ....บุตรบุญธรรม............ศึกษาท่ีสํานัก...พระอาจารยทองดี...วัดโกษาวาส หรือวัดเชิงทา

พออายุได..........13 ป........................เขารับราชการในสมัย...พระเจาอยูหัวบรมโกศ.........................

ความเดิมมีขอสันนิษฐานวาพระองคเปนพระราชโอรสของ......พระเจาอยูหัวทายสระ.......................

แตไมอยูกับบิดา เพราะ....การแยงชิงอํานาจกันเอง....................การเขารับราชการไดเนื่องมาจาก

..เจาพระยาจักรีขอเปนบุตรบุญธรรม.........ตําแหนงท่ีเขารับราชการไดแก. มหาดเล็กรายงาน...........

ภายหลังเม่ืออยุธยาวุนวาย ขาศึกศัตรูลอมไวทุกดานพระองคจึงตัดสินใจ....ตีฝาวงลอมพมาออกไปทาง

ดานตะวันออกของกรุงศรีอยุธยา..........................มาทางดานทิศ.....ตะวันออก...................................

เพราะไมมีพมาตามมากนัก การกอบกูเอกราช ใชเวลานาน............7 เดือน.........................................

หลังจากนั้นจึงพิจารณาวา อยุธยาเปนอยางไร..................เสยีหายมายากแกการบูรณะ.......................

จึงยายราชธานีมาอยูท่ี กรุงธนบุรี.......เพราะทําเลท่ีตั้งเหมาะสมแกกําลังพลของพระองค.....................

โดยมีเหตุผลอยางไรในการสรางธนบุรีใหเปนราชธานี.......เปนเมืองเล็ก และถาขาศึกศัตรูเขามามากยาก

แกการปองกันพระนครจะไปตั้งม่ันท่ีจันทบุรี..............................................................................................

*******************

เฉลยแบบฝึกเสริมทกัษะชดุท่ี 1

พระราชประวตัิสมเด็จพระเจ้าตากสนิมหาราช

49

คําสั่ง จงตอบคําถามใหไดใจความ

1. เหตุผลในการยายราชธานีจากกรุงศรีอยุธยาไปยังกรุงธนบุรีมีอะไรบาง

ตอบ 1. กรุงศรีอยุธยาเสียหายมาจนยากแกการบูรณาใหดีดังเดิม

2. กรุงศรีอยุธยามีบริเวณกวางขวางเกินกวากําลังกองทัพของพระองค

3.ขาศึกศัตรูรูลูทางภูมิประเทศ และจุดออนของกรุงศรีอยุธยาหมดแลว

4. กรุงศรีอยุธยาอยูหางทะเลเกินไป ไมสะดวกแกการติดตอสื่อสาร

2. เหตุผลท่ีเมืองธนบุรีเหมาะท่ีจะใชเปนราชธานี

ตอบ 1. ธนบุรีเปนเมืองขนาดเล็ก พอท่ีกําลังพลของพระองคจะปกครองได

2. ในกรณีท่ีมีขศึกเขามายากแกการรักษาพระนคร จะยายไปตั้งม่ันท่ีจันทบุรี

3. เมืองธนบุรีมีปอมปราการสรางตั้งแตสมัยพระนารายณมหาราช

4. เมืองงธนบุรีเปนท่ีลุม มีบึงนอยใหญอยูท่ัวไป

5. เมืองธนบุรีใกลปากน้ําเหมาะแกการคาขายกับตางประเทศ

3. จงอธิบายเสนทางการตีฝาวงลอม

ตอบ การตีฝาวงลอมไปทางทิศตะวันออก เริ่มตนท่ีนครนายก มุงหนาไปปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา

ลงทางใตเขาท่ีชลบุรี เพ่ือเก็บเสบียงอาหารและผูคน เลียบชายฝงทะเลผานบานนาเกลือ

พัทยา หาดจอมเทียน หยุดท่ี จังหวัดระยอง อยู 7 - 8 วัน และจึงตีเมืองจันทบุรี พรอม

รวบรวมกําลังพลมาชวยกรุงศรีอยุธยาโดยทางน้ํา ***************

เฉลยแบบฝกเสริมทักษะชุดท่ี 2

การสถาปนากรุงธนบุรี

50

จงเติมขอความใหถูกตอง

1. หมายเลขท่ี 1 หมายถึงชุมนุม.........พระเจาตากสินมหาราช .....หัวหนาชุมนุม พระยาตาก...........

ศูนยกลางอยูท่ี...........ธนบุรี.....................................จังหวัด......ธนบุรี.............................................

2. หมายเลขท่ี 2 หมายถึงชุมนุม.......พิษณุโลก....................หวัหนาชุมนุม เจาพระยาพิษณุโลก

ศูนยกลางอยูท่ี.............พิษณุโลก.....................................จังหวัด........พิษณุโลก..............................

3. หมายเลขท่ี 3 หมายถึงชุมนุม...เจาพระฝาง.................หวัหนาชุมนุม...เรือนศูนยกลางอยูท่ี

...............วัดพระฝาง...........................เมืองสวางคบุรี.....................................................................

4. หมายเลขท่ี 3 หมายถึงชุมนุม........เจาพิมาย..............หวัหนาชุมนุม...กรมหม่ืนเทพพิพิธ................

ศูนยกลางอยูท่ี..........อ.พิมาย..................................................จังหวัด นครราชสีมา........................

5. หมายเลขท่ี 4 หมายถึงชุมนุม...เจานครศรีธรรมราช.............หัวหนาชุมนุม.........ปลัดหนู...............

ศูนยกลางอยูท่ี.............นครศรีธรรมราช...............................จังหวัด.....นครศรีธรรมราช.................

เฉลยแบบฝกทักษะชุดที่ 3 การปราบปรามชุมนุม

และการเมืองการปกครอง

51

การเมืองการปกครองกรุงธนบุรี

คําสั่ง ตอนท่ี 1 จงเลือกคําตอบท่ีถูกตองเพียงขอเดียว 1 การควบคุมกําลังคน สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช ไดทรงแตงตั้งบุคคลเปนเจาเมือง

1.แมทัพนายกอง 2. ผูรั้งเมือง 3. ยกกระบัตรเมือง 2. ตําแหนงอัครมหาเสนาบดีของสมุหกลาโหม เทียบไดกับตําแหนงใดในปจจุบัน

1. อธิบดีกรมกองตาง ๆ 2. อธิการบดี 3. รัฐมนตรีวาการกระทรวง 3. การปกครองหัวเมืองฝายใตในสมัยกรุงธนบุรี ไดแกตําแหนงใด 1. สมุหนายก 2. สมุหกลาโหม 3. เสนาบดี 4. เมืองพระยามหานครเมืองใดท่ีเคยเปนหัวเมืองชั้นนอก ในสมัยอยุธยา 1. นครราชสีมา 2. นครศรีธรรมราช 3. สองแคว 5. ขอใดท่ีเปนหนวยงานในราชสํานัก ทําหนาท่ีดานพิธีการ และตัดสินคดีความตาง ๆ 1. กรมพระนครบาล 2. กรมพระธรรมาธิกรณ 3. กรมพระยาโกษาธิบดี 6. กบฏครั้งสุดทาย สมัยกรุงธนบุรี กอนการเปลี่ยนแปลงราชวงศไดแกขอใด 1. กบฏพระยาสรรค 2. กบฏเจานครศรีธรรมราช 3. กบฏกรุงเกา 7. ไพรชนิดใดท่ีสมัยกรุงธนบุรี ตองมีการสักเลกเพ่ิมข้ึน 1. ไพรหลวง 2. ไพรสวย 3. ไพรสม 8. การกระทําใดท่ีทําใหทราบวาพระเจาตากสินเปนนักเศรษฐศาสตร 1. การซ้ือขาวในราคาแพง 2. การประหยัดทรัพยากรยามสงคราม 3. ทุกคนท่ีพลเมืองตองทํานาไมวาชั้นยศใด 9.คาภาคหลวงหมายถึงขอใด 1. คาแรงงานของคนจีนท่ีทํางานในธนบุรี 2. คาขุดทรัพย 3. คาสวยท่ีไพรตองจาย 10. การลงโทษผูกระทําผิดท่ีโกงขาวหลวง สมัยพระเจาตากสิน ทรงกระทําอยางไร 1. ปรับไหมขาว 10 ตอ โบย 100 ที 2. ปรับไหมขาว 10 เกวียน โบย 10 ที 3. ปรับไหมขาว 10 ตอ โบย 50 ที 11. รัฐท่ีอยูหางออกไป ทางดานตะวันออกเฉียงใต เจาเมืองเปนคนทองถ่ิน และตองสงบรรณาการให ไดแกรัฐใด

1. ขอม 2. ลานนา 3. ลานชาง 12. หัวเมืองชายฝงตะวันออก อยูภารใตการบังคับบัญชาของใคร 1. พระนครบาล 2. พระยาโกษาธิบดี 3. พระยาพลเทพ 13. ในชวงท่ีมีการจลาจลในกรุงธนบุรี สมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศึก เสด็จอยูท่ีใด 1. เวียงจันทน 2. หลวงพระบาง 3. จําปาศักดิ์ 14. บุคคลใดท่ีเขามาแกสถานการณกอนท่ีเจาพระยามหากษัตริยศึก จะกลับมาสูกรุงธนบุรี 1. เจาพระยาสุรสีห 2. พระยาอนุรักษสงคราม 3. พระยาสุริยอภัย 15. ระยะเวลาการครองราชยของพระเจาตากสินมหาราช ขอใดถูกตอง 1. พ.ศ.2310 – 2324 2. พ.ศ.2310 – 2325 3. พ.ศ.2310 – 2352 **************************

52

คําสั่ง จงเติมคําใหถูกตอง

1. สาเหตุสําคัญท่ีเกิดข้ึนในสมัยกรุงธนบุรี 1...การรุกรานจากพมา.........2 การปราบปรามชุมนุม..............

3.......การใชจายทรัพยสินในดานตาง ๆ.................................................................................................

2. การแกปญหาเศรษฐกิจของกรุงธนบุรี

2.1 การซ้ือขาวแจกราษฏร เพ่ือ.......ใหราษฏรมีขาวเปลือกใชในการทํานาโดยซ้ือจากชาวจีนในราคา

สูง... สิ่งของอุปโภค บริโภคอยางอ่ืนไดแก.....ทรงแจกเสื้อผา อาหารผูยากไร...............................

2.2 การทํานาปละ 2 ครั้ง กระทําเม่ือไร........เสร็จจากศึกพมา พ.ศ.2319.........................................

บุคคลใดตองทํานาป......ไพร...........บุคคลใดตองทํานาปรัง......ขุนนาง ไพร................................

พ้ืนท่ีการทํานาปรังเคยเปนอะไรมากอน.... สวนปา.........

2.3 สาเหตุใดจึงตองดูแลคุมกันนาขาวของชาวนาในฤดูเก็บเก่ียว เพราะมีโจรผูรายมาปลนแยงชิง

ขาวเปลือกจากชาวนา..........................................................

2.4 การประมูลคาภาคหลวง หมายถึง คา......ขุดทรัพย.........................................................................

2.5. สาเหตุใดสมัยกรุงธนบุรีตองใหรางวัลผูท่ีจับหนูนามาใหรัฐ........เพราะหนูมากัดกินตนขาวของ

ชาวนา พอฤดูเก็บเก่ียวจะมีหนูมาก รัฐจึงตองมีรางวัลใหกับผูท่ีจับหนูได และนํามาใหรัฐ............

2.5 การสงเสริมใหพอคามาคาขาย พระองคทรงกระทําอยางไร.........สงเสริมการคากับทุกชาติให

ความสะดวกสบาย........................................

3. การวางรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจเปนแบบใด..........เปนแบบยังชีพ......................................................

4. การพัฒนาทางดานการเกษตร เพ่ิมผลผลิตโดยใชแรงงานจากชาติใดนอกจากไทย........เชลยศึก ท่ีมา

บุกเบิกการทํานํา.

5. การสรางความเขมแข็งทางเศรษฐกิจ พระองคสนับสนุนชาติ...........ลาว จีน..............................ใหเขา

ทํางานในจังหวัด สระบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ชลบุรี และจันทบุรี ท้ังนี้เพ่ือ......ใหเกิดการขยายตัวของ

ชุมชน...

6. ความรูท่ีไดจากการคาขายมีอะไรบาง.......การชาง การตอเรือ การแปรรูปสินคา การเกษตรกรรม

ท้ัง......กิจการโรงสี โรงเลื่อยจักร และโรงน้ําตาล......................................................................................

7. การสงเสริมการคากับตางประเทศ โดยพระองคทรงสงเรือไปคาขายกับประเทศ....จีน อินเดีย................

8. สินคาสงออกท่ีสําคัญไดแก.......ดีบุก พริกไทย ไมหอม..........................................................................

เฉลยแบบฝกเสริมทักษะชุดที่ 4

สังคม เศรษฐกิจ ความสัมพันธระหวาง

ประเทศ

สมัยกรุงธนบุรี

53 การพัฒนาการดานสังคม

9. สภาพสังคมอยุธยาและธนบุรี การดําเนินชีวิตสวนใหญเปนอยางไร ....การควบคุมกําลังคนเปนไปอยาง

เขมงวด เพราะบานเมืองอยูในภาวะสงคราม............................................

10. การจัดระเบียบทางสังคมอยุธยา จัดโดยใชระบบใด .........ศักดินา.........................................................

11. การกําหนดวาแตละบุคคลอยูในระดับชั้นใดใหดูจากหนวยท่ีนา ท่ีบุคคลนั้นมีสิทธิถือครอง ผูใดมี

ศักดินาเทาไรข้ึนอยูกับอะไร............ความรู ความสามารถท่ีรับราชการ................................................

12. ออกญามหาเสนาบดี , 10,000 ไร คําท่ีขีดเสนใต เปนตําแหนงของใคร................................................

13. ชนชั้นในอยุธยาประกอบดวยก่ีชนชั้น...............เจาพระยา......................................................................

14. พระมหากษัตริยอยุธยามีฐานะเปนอะไร และทรงยึดหลักศาสนาใดในการปกครองบานเมือง

................สมมติเทพ ทศพิธราชธรรม 10........................................................................................

15. คําวา เจานาย หมายถึงบุคคลใด ........พระบรมวงศานุวงศ .................................................................

16. ยศท่ีไดรับมาตั้งแตกําเนิดของชนชั้นเจานายเราเรียกวาอะไร........สกุลยศ.............................................

17. สวนใหญขุนนางท่ีไดรับพระราชทานยศจากการรับราชการเราเรียกวาอะไร......อิสริยยศ......................

18. การกําหนดระดับขุนนางพิจารณาจากยศหรือบรรดาศักดิ์อยางไรบาง

.............ศักดินา......... ยศ.............ตําแหนง...........ราชทินนาม..............................................................

19. สาเหตุใดท่ีพระมหากษัตริยตองใหขุนนางมีสิทธิครอบครองไพร เพ่ือประโยชนในการ

ใชสอยและเพ่ิมพูนทรัพยสินของตน ……..เพราะสมัยธนบุรีขุนนางไมไดรับเงินเดือน จึงตองใหทําไร

ทํานา เพ่ือหาเงินเก็บใหขุนนาง.............................................................................................................

20. ไพรมี 2 ประเภท ประเภทใดตองสังกัดขุนนาง

..............ไพรสม อายุ 18 – 20 ป.......................................................................................................

************************

55

แผนการจัดการเรียนรูท่ี 1

หนวยการเรียนรูท่ี 1 พระราชประวัติพระเจาตากสิน เรื่อง พระราชประวัติ พระเจาตากสินมหาราช วิชา สังคมศึกษา ชื่อรายวิชา ประวัติศาสตรไทย 4 กลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 เวลา 1 ชัว่โมง ผูสอน อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง ************************************************************************************************** มาตรฐานการเรียนรู เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความ เปนไทย ตัวชี้วัด ส 4.2 ม 2/2 ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 จุดประสงคการเรียนรู

1. วิเคราะหขอมูลเก่ียวกับพระราชประวัติ พระเจาตากสิน 2. สนใจใฝรู เรื่องประวัติพระเจาตากสิน

สาระสําคัญ พระเจาตากสิน เจาเมืองตาก เปนบุตรนายไหฮอง แมชื่อนางนกเอ้ียง พระราชสมภพในวันท่ี 1 เมษายน พ.ศ.2277 ในสมัยพระเจาอยูหัวบรมโกศ ไดเขารับราชการจนไดตําแหนงหลวงยกกระบัตรเมืองตาก ภายหลังไดเปนบุตรบุญธรรมของเจาพระยาจักรี และเขารับราชการในสมัยพระเจาอยูหัวอุทุมพร หลังจากท่ีพมายกกองทัพเขามาลอมอยุธยาไวพระองคทรงเห็นวาจะรักษากรุงศรีอยุธยาไวไมได จึงตีฝาวงลอมพมาออกไป สาระการเรียนรู พระราชประวัติของพระเจาตากสินมหาราช คุณลักษณะอันพึงประสงค

1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

สมรรถะสําคัญ 1.มีความสามารถในการคิด 2. มีความสามารถในการสื่อสาร

56 กิจกรรมการเรียนรู กิจกรรมนําเขาสูบทเรียน 1. แจงตัวชี้วัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2. แจกแบบทดสอบกอน และหลังเรียนแบบถูก ผิดใหกับนักเรียนทุกคน 3.ใหนักเรียนดูภาพพระบรมอนุสาวรียสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช แลวถามวามีความสําคัญอยางไร กิจกรรมพัฒนาผูเรียน 1.ครูสนทนาเก่ียวกับพระราชประวัติพระเจากรุงธนบุรีใหนักเรียนชวยกันตอบ 2.ใหนักเรียนบอกถึงลักษณะของพระเจาตากสิน 3. ครูใหนักเรียนทราบถึงประวัติของพระเจาตากสินกอนข้ึนครองราชย 4. นักเรียนสรุปประวัติของพระเจาตากสินใหทราบ กิจกรรมรวบยอด ครูและนักเรียนสรุปพระราชประวัติของพระเจาตากสิน สื่อการเรียนรู

1. แบบทดสอบพระราชประวัติพระเจาตากสิน 2. ภาพพระเจาตากสินมหาราช 3. ใบความรูพระราชประวัติพระเจาตากสิน 4. ใบงานพระราชประวัติพระเจาตากสิน

แหลงการเรียนรู

1. หนังสือเรียนประวัติศาสตร ม.2 2. PowerPoint วีดีทัศน พระเจาตากสิน

การวัดและประเมินผล เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน สาระสําคัญ พระเจาตากสิน เจาเมืองตาก เปนบุตรนายไหฮอง แมชื่อนางนกเอ้ียง พระราชสมภพในวันท่ี 1 เมษายน พ.ศ.2277 ในสมัยพระเจาอยูหัวบรมโกศ ไดเขารับราชการจนไดตําแหนงหลวงยกกระบัตรเมืองตาก ภายหลังไดเปน

-ใบความรูพระราชประวัติพระเจาตากสิน -ใบงานพระราชประวัติพระเจาตากสิน -ภาพพระเจาตากสิน

- แบบทดสอบพระเจาตากสิน - ใบความรูพระราชประวัติสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช - ใบงานพระราชประวัติสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช

- ทําใบงานไดถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การ แกปญหา

57

เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน บุตรบุญธรรมของเจาพระยาจักรี และ เขารับราชการในสมัยพระเจาอยูหัวอุทุมพร

ตัวชี้วัด มาตรฐาน ส 4.2 ม 2/2 - เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน

-ใบความรูพระราชประวัติพระเจาตากสิน -ใบงานพระราชประวัติพระเจาตากสิน -ภาพพระเจาตากสิน

- แบบทดสอบพระเจาตากสิน - ใบความรูพระราชประวัติสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช - ใบงานพระราชประวัติสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช

- ทําใบงานไดถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา

มาตรฐาน ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 - เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารง ความเปนไทย

คุณลักษณะ 1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

ความถูกตอง - แบบฝกปฏิบัติ - สงงาน นําเสนอตาม กําหนดเวลา

สมรรถนะ

บอกพระราชประวัติของพระเจาตากสินได

- แบบสังเกต -แบบทดสอบ

- สงงานตรงตอเวลา ตอบแบบทดสอบไดถูกตอง

58 บันทึกหลังการสอน

นักเรียนรูและเขาใจพระราชประวัติของพระเจาตากสินมหาราชได แตยังไมสามารถจําหรือเลาเรื่องเก่ียวกับพระองคได

ปญหา/อุปสรรค รายละเอียด เรื่องราวมากมาย นักเรียนมีเวลานอยในการเรียน การทบทวนหลังสอนดําเนินการไดนอยมาก ขอเสนอแนะ/วิธีแกไข ควรมีเวลาสอนประมาณ 2 คาบ/ สัปดาห มีการแนะนําใหนักเรียนไปศึกษาลวงหนา

ลงชื่อ ผูสอน

(นางสาวศิริพรรณ คลายคลึง) หวัหนากลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

................./................./................

ลงชื่อ ( อาจารย ดร.สดุารัตน ศรีมา )

รองผูอํานวยการฝายวิชาการ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ….………./……………./……………….

59

แผนการจัดการเรียนรูท่ี 2

หนวยการเรียนรูท่ี 1 การสถาปนาอาณาจักรธนบุรี การกูเอกราช เรื่อง การสถาปนากรุงธนบุรี วิชา สังคมศึกษา ชื่อรายวิชา ประวัติศาสตรไทย กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 เวลา 2 ชัว่โมง ผูสอน อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง ************************************************************************************* มาตรฐานการเรียนรู เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความ เปนไทย ตัวชี้วัด ส 4.2 ม 2/2 ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 สาระสําคัญ/ความคิดรวบยอด พระเจาตากสิน เจาเมืองตากทรงเห็นวาจะรักษากรุงศรีอยุธยาไวไมได จึงตีฝาวงลอมของพมามุงไปยังหัวเมืองชายทะเลตะวันออก จนถึงเมืองจันทบุรีและตีเมืองจันทบุรีไดสําเร็จ พระยาตากไดใชเปนฐานท่ีม่ันรวบรวมกําลังคนตอเรือรบยกทัพกลับมากูเอกราช เม่ือสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทรงขับไลพมาออกจากกรุงศรีอยุธยาแลวพระองคทรงยายราช ธานีไปตั้งท่ีเมืองธนบุรี สาระการเรียนรู

- การกูเอกราชและสถาปนากรุงธนบุรี 1. การกูเอกราชของพระเจาตากสินมหาราช 2. การสถาปนากรุงธนบุรี

จุดประสงคการเรียนรู

1. วิเคราะหขอมูลเก่ียวกับการกูเอกราช การสถาปนากรุงธนบุรี 2. สนใจใฝรู เรื่องการกูเอกราช การสถาปนากรุงธนบุรี (A) 3. สืบคนขอมูลการกูเอกราช การสถาปนากรุงธนบุรี

คุณลักษณะอันพึงประสงค

1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

60

สมรรถะสําคัญของผูเรียน

คิด วิเคราะหได กิจกรรมการเรียนรู กิจกรรมนําเขาสูบทเรียน ชั่วโมงท่ี 1,2

1. แจงตัวชี้วัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2. แจกแบบทดสอบกอนเรียนโดยแจกใหนักเรียนทุกคน โดยใหนักเรียนทําเครื่องหมาย X ทับ

ตัวอักษรหนาคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว 3. ใหนักเรียนดูภาพพระบรมอนุสาวรียสมเด็จพระเจาตากสินมหาราช แลวถามวามีความสําคัญ

อยางไร กิจกรรมพัฒนาผูเรียน ชั่วโมงท่ี 1

4. ครูสนทนากับนักเรียนเก่ียวกับการกูเอกราช การสถาปนากรุงธนบุรี 4.1 ใหนักเรียนศึกษาคนควาเก่ียวกับการกอบกูเอกราช การสถาปนากรุงธนบุรี 4.2 สมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทรงดําเนินการกูเอกราชอยางไร 4.3 เพราะเหตุใดสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชจึงทรงเลือกเมืองธนบุรีเปนราชธานีใหม

5. หลังจากนักเรียนตอบคําถาม ครูอธิบายเพ่ิมเติม ชั่วโมงท่ี 2

6. ครูแบงนักเรียนออกเปน 2 กลุม แตละกลุมสืบคน และวิเคราะหขอมูลเก่ียวกับเรื่องตอไปนี้ กลุมท่ี 1 การกูเอกราช กลุมท่ี 2 การสถาปนากรุงธนบุรี

7. ครูใหแตละกลุมวิเคราะห บันทึกผล นํามารายงาน 8. ครูและนักเรียนชวยกันสรุปเนื้อหาท้ังหมด 9. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางาน และการนําเสนอผลงาน

ตามแบบประเมินพฤติกรรมรายบุคคล และรายกลุม กิจกรรมรวบยอด ครูและนักเรียนสรุปผลการปฏิบัติ เรื่องการกอบกูเอกราช การสถาปนา ของพระเจาตากสินมหาราช

สื่อและแหลงการเรียนรู

1. แบบทดสอบกอนเรียน หลังเรียน 2. แผนท่ีการสถาปนากรุงธนบุรี 3. แบบบันทึกการสืบคนขอมูลเรื่องตาง ๆ 4. หนังสือเรียนประวัติศาสตร ม.2 5. PowerPoint วีดีทัศน พระเจาตากสิน

61 การวัดและประเมินผล เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน สาระสําคัญ พระเจาตากสิน เจาเมืองตากทรงเห็นวาจะรักษากรุงศรีอยุธยาไวไมได จึงตีฝาวงลอมของพมามุงไปยังหัวเมืองชายทะเลตะวันออก จนถึงเมืองจันทบุรีและตีเมืองจันทบุรีไดสําเร็จ พระยาตากไดใชเปนฐานท่ีม่ันรวบรวมกําลังคนตอเรือรบยกทัพกลับมากูเอกราช

-ใบงานการสถาปนา กรุงธนบุรี - แบบบันทึกการ สถาปนากรุงธนบุรี - แบบบันทึกการกูเอก ราชของพระเจากรุง ธนบุร ี-ใบงานลําดับเหตุการณ การกูเอกราช -ใบงานแผนท่ีกรุงธนบุรี - ใบความรูการสราง ความเปนปกแผนของ กรุงธนบุรี

-ใบงานการสถาปนา กรุงธนบุรี - แบบบันทึกการ สถาปนากรุงธนบุรี - แบบบันทึกการกูเอก ราชของพระเจากรุง ธนบุร ี-ใบงานลําดับเหตุการณ การกูเอกราช -ใบงานแผนท่ีกรุงธนบุรี - ใบความรูการสราง ความเปนปกแผนของ กรุงธนบุรี

- ทําใบงานใหถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียด เหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมใน การทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การ แกปญหา

ตัวชี้วัด มาตรฐาน ส 4.2 ม 2/2 - เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการ เปลี่ยนแปลง

-ใบงานการสถาปนา กรุงธนบุรี - แบบบันทึกการ สถาปนากรุงธนบุรี - แบบบันทึกการกูเอก ราชของพระเจากรุง ธนบุร ี

-ใบงานการสถาปนา กรุงธนบุรี - แบบบันทึกการ สถาปนากรุงธนบุรี - แบบบันทึกการกูเอก ราชของพระเจากรุง ธนบุร ี

- ทําใบงานใหถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมใน

ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน มาตรฐาน ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 - เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความเปนไทย

-ใบงานลําดับเหตุการณ การกูเอกราช -ใบงานแผนท่ีกรุงธนบุรี - ใบความรูการสราง ความเปนปกแผนของ กรุงธนบุรี

-ใบงานลําดับเหตุการณ การกูเอกราช -ใบงานแผนท่ีกรุงธนบุรี - ใบความรูการสราง ความเปนปกแผนของ กรุงธนบุรี

การทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา

62 เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน คุณลักษณะ 1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

ความถูกตอง -แบบฝกปฏิบัติ - สงงาน นําเสนอตามกําหนดเวลา

บันทึกหลังการสอน นักเรียนรูแตไมเขาใจในการกอบกูเอกราช วาทําไมพระเจาตากสินจึงตองออกจากอยุธยาท้ังท่ีกรุงศรีอยุธยายังไมแตก และการสถาปนากรุงธนบุรี ก็ขอคิดเห็นบางแตไมมากนัก ปญหา/อุปสรรค รายละเอียด เรื่องราวมากมาย นักเรียนมีเวลานอยในการเรียน การทบทวนหลังสอนดําเนินการไดนอยมาก ขอเสนอแนะ/วิธีแกไข ควรมีเวลาสอนประมาณ 2 คาบ/ สัปดาห

ลงชื่อ ผูสอน

(นางสาวศิริพรรณ คลายคลึง) หวัหนากลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

................./................./................

ลงชื่อ ( อาจารย ดร.สดุารัตน ศรีมา )

รองผูอํานวยการฝายวิชาการ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ….………./……………./……………….

64

แผนการจัดการเรียนรูท่ี 3

หนวยการเรียนรูท่ี 2 การปราบปรามชุมนุม เรื่อง การปราบปรามชุมนุม วิชา สังคมศึกษา ชื่อรายวิชา ประวัติศาสตรไทย 4 กลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 เวลา 2 ชัว่โมง ผูสอน อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง ************************************************************************************* มาตรฐานการเรียนรู เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความ เปนไทย ตัวชี้วัด ส 4.2 ม 2/2 ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 จุดประสงคการเรียนรู

1. วิเคราะหขอมูลเก่ียวกับการปราบปรามชุมนุมตาง ๆ ท่ีมีบทบาทในชวงการกอบกูแอกราช 2. สนใจใฝรู เรื่องการปราบปรามชุมนุม ตางๆ 3. สืบคนขอมูลการปราบปรามชุมนุม ในชวงเริ่มการกอตั้งอาณาจักร

สาระสําคัญ เม่ือสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชทรงขับไลพมาออกจากกรุงศรีอยุธยาแลวพระองคทรงยายราชธานีไปตั้งท่ีเมืองธนบุรี ตอจากนั้นทรงปราบปรามชุมนุมตาง ๆ ใหอยูในอํานาจเพ่ือรวบรวมอาณาจักรใหเปนปกแผน ไดแก การปราบปรามชุมนุมพระยาพิษณุโลก ชุมนุมเจาพิมาย ชุมนุมเจานครศรีธรรมราช และชุมนุมเจาพระฝาง สาระการเรียนรู การปราบปรามชุมนุมเจาพระยาพิษณุโลก เจาพระฝาง เจานครศรีธรรมราช เจาพิมาย คุณลักษณะอันพึงประสงค

1. ใฝเรียนรู

2. มุงม่ันในการทํางาน

สมรรถะสําคัญ 1. สามารถบอกวิธีการปราบปรามชุมนุมตาง ๆ 2. บอกลักษณะในการท่ีจะรวบรวมกําลังพลท้ังหมด

65 กิจกรรมการเรียนรู กิจกรรมนําเขาสูบทเรียน

1. แจงตัวชี้วัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2. แจกแบบทดสอบกอนเรียนโดยแจกใหนักเรียนทุกคน โดยใหนักเรียนทําเครื่องหมาย X ทับ

ตัวอักษรหนาคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว 3. ดูแผนท่ีและทําแบบทดสอบการปราบปรามชุมนุม

กิจกรรมพัฒนาผูเรียน ชั่วโมงท่ี ๑

4. ครูสนทนาถึงการท่ีพระเจาตากตองปราบปรามชุมนุม 5. ใหนักเรียนบอกท่ีตั้งของชุมนุมได 6. นักเรียนดูลักษณะท่ีตั้งของชุมนุมตาง ๆ ได

ชั่วโมงท่ี ๒ 7. ใหนักเรียนศึกษาคนควาเก่ียวกับการปราบปรามชุมนุมตาง ๆ พรอมยกตัวอยาง

7.1 การปราบปรามชุมนุมใดท่ีสมเด็จพระเจาตากสินทรงไวชีวิตหัวหนาชุมนุม เพราะอะไร 7.2 ชุมนุมใดท่ีปราบปรามยากท่ีสุด 7.3 ชุมนุมใดท่ีเปนพระราชโอรสของกษัตริย 7.4 ผลของการปราบปรามชุมนุม

8. หลังจากนักเรียนตอบคําถาม ครูอธิบายเพ่ิมเติม 9. ครูใหแตละกลุมวิเคราะห บันทึกผล นํามารายงาน 10. ครูและนักเรียนชวยกันสรุปเนื้อหาท้ังหมด

กิจกรรมรวบยอด ครูและนักเรียนสรุปผลการปฏิบัติ เรื่อง การปราบปรามชุมนุมตาง ๆของพระเจาตากสินมหาราช

สื่อการเรียนรู

1. แบบทดสอบกอนเรียน หลังเรียน 2. แผนท่ีชุมนุมตาง ๆ ในสมัยพระเจาตากสินมหาราช

แหลงการเรียนรู

หนังสือเรียนประวัติศาสตร ม.2

66

การวัดและประเมินผล เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน สาระสําคัญ พระเจาตากสิน เจาเมืองตากทรงเห็นวาจะรักษากรุงศรีอยุธยาไวไมได จึงตีฝาวงลอมของพมามุงไปยังหัวเมืองชายทะเลตะวันออก เม่ือสําเร็จจึงตองรวบรวมกําลัพลใหเปนปกแผนโดยปราบปรามชุมนุมตาง ๆ

-ใบความรูงานกูชาติ สมเด็จพระเจาตากสิน มหาราช -ใบงานการปราบปราม ชุมนุม -แบบทดสอบการปราบปรามชุมนุมในสมัยกรุงธนบุรี

-ใบความรูงานกูชาติ สมเด็จพระเจาตากสิน มหาราช -ใบงานการปราบปราม ชุมนุม -แบบทดสอบการปราบปรามชุมนุมในสมัยกรุงธนบุรี

- ทําแบบทดสอบถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การ แกปญหา

คุณลักษณะ 1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

ความถูกตองของ -ใบงานการปราบปราม ชุมนุม -แบบทดสอบการปราบปรามชุมนุมในสมัยกรุงธนบุรี

- ใบความรูงานกูชาติ สมเด็จพระเจาตากสิน มหาราช -ใบงานการปราบปราม ชุมนุม -แบบทดสอบการปราบปรามชุมนุมในสมัยกรุงธนบุรี

- สงงาน นําเสนอตาม กําหนดเวลา

สมรรถนะ

ความสามารถในการคิด วิเคราะหได

- แบบสังเกต -แบบทดสอบ

- สงงานตรงตอเวลา ตอบแบบทดสอบไดถูกตอง

67 บันทึกหลังการสอน

1. ผลการสอน นักเรียนรูและเขาใจใน การปราบปรามชุมนุม บางแตตองมีการย้ําการสอนเพ่ือใหไดรับความรู ความเขาใจในการเรียนมากข้ึน

2. ปญหา/อุปสรรค

รายละเอียด เรื่องราวมากมาย นักเรียนมีเวลานอยในการเรียน การทบทวนหลังสอนดําเนินการไดนอยมาก

3. ขอเสนอแนะ/วิธีแกไข ควรมีเวลาสอนประมาณ 2 คาบ/ สัปดาห

ลงชื่อ ผูสอน

(นางสาวศิริพรรณ คลายคลึง) หวัหนากลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

................./................./................

ลงชื่อ ( อาจารย ดร.สดุารัตน ศรีมา )

รองผูอํานวยการฝายวิชาการ โรงเรียนสาธติมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนนัทา ….………./……………./……………….

68

แผนการจัดการเรียนรูท่ี 4

หนวยการเรียนรูท่ี 3 การพัฒนาการของอาณาจักรกรุงธนบุรี เรื่อง การเมืองการปกครองอาณาจักรธนบุรี วิชา สังคมศึกษา ชื่อรายวิชา ประวัติศาสตรไทย 4 กลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 เวลา 2 ชัว่โมง ผูสอน อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง *************************************************************************************

มาตรฐานการเรียนรู เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและกาเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความ เปนไทย ตัวชี้วัด ส 4.2 ม 2/2 ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 จุดประสงคการเรียนรู

1. วิเคราะหการเมืองการปกครองสมัยกรุงธนบุรีได 2. สนใจใฝเรียนรู เรืองการเมืองการปกครองสมัยกรุงธนบุรี 3. สืบคนขอมูลเก่ียวกับการเมืองการปกครองสมัยกรุงธนบุรีไดอยางถูกตอง

สาระสําคัญ การเมืองการปกครองสมัยกรุงธนบุรี ดําเนินตามแบบแผนสมัยอยุธยา ตอนปลาย โดยการแบงการบริหารออกเปนการปกครองสวนกลางและการปกครองหัวเมือง อาณาจักรธนบุรีกอตั้งมาได 15 ป สิ้นสุด ลงในป พ.ศ.2325 สาระการเรียนรู

- การเมืองการปกครองสมัยธนบุรี 1. ลักษณะการปกครอง 2. การสิ้นสุดสมัยกรุงธนบุรี

คุณลักษณะอันพึงประสงค 1. ใฝเรียนรู

2. มุงม่ันในการทํางาน

69 สมรรถะสําคัญ

1. สามารถบอกลักษณะการเมืองการปกครองกรุงธนบุรีได 2. เรียนรูในการพัฒนาการการเมืองได

กิจกรรมการเรียนรู กิจกรรมนําเขาสูบทเรียน

1. แจงตัวชี้วัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2. ครูใหนักเรียนแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับการปกครองในสมัยอยุธยาและธนบุรีวามีลักษณะ

เก่ียวเนื่องกันอยางไร กิจกรรมพัฒนาผูเรียน ชั่วโมงท่ี 1

3. ครูสนทนาซักถามเก่ียวกับการเมืองการปกครองกรุงธนบุรี 4. นักเรียนแบงกลุมศึกษาวิเคราะหแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับหัวขอดังนี้

4.1 การเมืองการปกครองในกรุงธนบุรี 4.2 การปกครองสมัยกรุงธนบุรีแตกตางจากสมัยอยุธยาอยางไร

ชั่วโมงท่ี 2 4.3 เมืองพระยามหานครมีความสําคัญอยางไร 4.4 จตุสดมภอยูในความดูแลของใคร 4.5 อาณาจักรธนบุรีสิ้นสุดลงเพราะสาเหตุใด

5. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนออกมานําเสนอดวยรูปแบบตาง ๆ เชนรูป แผนผังการปกครอง และบัตรคํา หรือใช Powerpoint

6. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางาน และการนําเสนอผลงาน ตามแบบประเมินพฤติกรรมรายบุคคล และรายกลุม

กิจกรรมรวบยอด

ครูและนักเรียนสรุปความรูเรื่อง การเมืองการปกครองสมัยกรุงธนบุรี สื่อและแหลงการเรียนรู 1. ผังการเมืองการปกครองสมัยพระเจาตากสินมหาราช

2. แบบทดสอบถูกผิด แหลงการเรียนรู

1. หนังสือเรียนประวัติศาสตร ม.2 2. PowerPoint วีดีทัศน การเมืองการปกครอง

70 การวัดและประเมินผล

เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน สาระสําคัญ -การเมืองการปกครองสมัยกรุงธนบุรี ดําเนินตามแบบแผนสมัยอยุธยา ตอนปลาย โดยการแบงการบริหารออกเปนการปกครองสวนกลางและการปกครองหัวเมือง อาณาจักรธนบุรีกอตั้งมาได 15 ป สิ้นสุด ลงในป พ.ศ.2325

-ใบความรูเรื่องรูปแบบการปกครอง -ใบงานถูกผิด -ผังการเมืองการปกครอง

- ใบความรูเรื่องรูปแบบ การปกครอง -ใบงานถูกผิด -ผังการเมืองการปกครอง

- ทําใบงานถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา

ตัวชี้วัด มาตรฐาน ส 4.2 ม 2/2 - เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการ

-ใบความรูลักษณะการเมืองการปกครอง -ใบงานถูกผิด -ผังการเมืองการปกครอง

- ใบความรูเรื่องรูปแบบ การปกครอง -ใบงานถูกผิด - ผังการเมืองการ ปกครอง

- ทําใบงานถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมใน

เปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน มาตรฐาน ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 - เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความเปนไทย

การทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา

71

บันทึกหลังการสอน

1. ผลการสอน นักเรียนรูและเขาใจในการเมืองการปกครอง และการควบคุมกําลังคนได

2. ปญหา/อุปสรรค รายละเอียด เรื่องราวมากมาย นักเรียนมีเวลานอยในการเรียน การทบทวนหลังสอนดําเนินการได นอยมาก

3. ขอเสนอแนะ/วิธีแกไข ควรมีเวลาสอนประมาณ 2 คาบ/ สัปดาห

ลงชื่อ ผูสอน

(นางสาวศิริพรรณ คลายคลึง) หวัหนากลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

................./................./................

ลงชื่อ ( อาจารย ดร.สดุารัตน ศรีมา )

รองผูอํานวยการฝายวิชาการ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ….………./……………./……………….

เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน คุณลักษณะ 1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

-ความถูกตองของการปฏิบัติ

- ใบงาน - สงงานตามกําหนดเวลา

สมรรถนะ

บอกลักษณะการเมืองการปกครองได บอกลักษณะการควบคุมกําลังคนได

- แบบสังเกต -แบบทดสอบ

- สงงานตรงตอเวลา ตอบแบบทดสอบไดถูกตอง

72

แผนการจัดการเรียนรูท่ี 5

หนวยการเรียนรูท่ี 4 ภูมิปญญาไทยสมัยกรุงธนบุรี เรื่องภูมิปญญาศิลปวัฒนธรรมไทยสมัยกรุงธนบุรี วิชา สังคมศึกษา ชื่อรายวิชา ประวัติศาสตรไทย กลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 เวลา 2 ชั่วโมง ผูสอน อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง ************************************************************************************* มาตรฐานการเรียนรู เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความ เปนไทย ตัวชี้วัด ส 4.3 ม.2/3 จุดประสงคการเรียนรู

1. อธิบายเก่ียวกับภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรี 2. สนใจใฝรูเก่ียวกับภูมิปญญาไทยสมัยอยุธยาและธนบุรี 3. นําความรูเรื่องภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรีไปเผยแพรไดอยางถูกตอง

สาระสําคัญ ภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรี เปนความรู ความสามารถ ทักษะ และความชํานาญท่ีสรางสรรคของคนไทย ท่ีสําคัญไดแก การควบคุมกําลังคน อาหารการกิน บานเรือน การแพทย และเงินตรา ซ่ึงภูมิปญญาเหลานี้ไดสืบทอดตอมาจนถึงปจจุบัน สาระการเรียนรู

ภูมิปญญาไทยสมัยอยุธยาและธนบุรี

- การควบคุมกําลังคน

- อาหารการกิน

- บานเรือน - การแพทย - เงินตรา

คุณลักษณะอันพึงประสงค

1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

73

สมรรถะสําคัญของผูเรียน

1. สามารถบอกลักษณะทางภูมิปญญาสมัยกรุงธนบุรีได 2. บอกลักษณะ ศิลปวัฒนธรรมกรุงธนบุรี ได

กิจกรรมการเรียนรู กิจกรรมนําเขาสูการเรียน ชั่วโมงท่ี 1

1. แจงตัวชี้วัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2. ครูนําภาพพระปรางควัดพุทไธศวรรย วัดในอยุธยา ธนบุรีใหนักเรียนวิเคราะหท่ีมาของ

โบราณสถานรวมกัน ชั่วโมงท่ี 2

3. ครูสอบถามนักเรียนถึงภาพจิตรกรรมฝาผนังท่ีนักเรียนรูจัก 4. นําภาพจิตรกรรมฝาผนังในสมัยอยุธยาใหนักเรียนดู เพ่ือใหนักเรียนไดอธิปรายรวมกัน ถึงประวัติความเปนมาของงานท่ีปรากฏตาง ๆ 5. PowerPoint วีดิทัศน

กิจกรรมพัฒนาผูเรียน 3. ครูอธิบายใหนักเรียนฟงเก่ียวกับภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรี 4. บรรยายพรอมใหความรูเก่ียวกับภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรี ในเรื่องตอไปนี้ - การควบคุมกําลังคน

- อาหารการกิน - บานเรือน

- การแพทย

- เงินตรา ในการบรรยายจะมีวีดีทัศนประกอบเพ่ือใหนักเรียนดูและครูซักถามใหนักเรียนระดมสมองเพ่ือหาคําตอบ 5.ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางาน และการนําเสนอผลงาน ตามแบบประเมินพฤติกรรมรายบุคคล และรายกลุม กิจกรรมรวบยอด ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่อง ภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรี เพ่ือความเขาใจรวมกัน สื่อและแหลงการเรียนรู

1. แบบทดสอบกอนเรียน หลังเรียน 2. ภาพพระปรางควัดพุทไธศวรรยและภาพจิตรกรรมฝาผนังในสมัยอยุธยา 3. แบบบันทึกการสืบคนขอมูลเรื่องตาง ๆ 4. หนังสือเรียนประวัติศาสตร ม.2 5. PowerPoint วีดิทัศน การดําเนินชีวิตของคนไทย

74 การวัดและประเมินผล เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน สาระสําคัญ -ภูมิปญญาสมัยอยุธยาและธนบุรี เปนความรู ความสามารถ ทักษะ และความชํานาญท่ีสรางสรรคของคนไทย ท่ีสําคัญไดแก การควบคุมกําลังคน อาหารการกิน บานเรือน การแพทย และเงินตรา ซ่ึงภูมิปญญาเหลานี้ไดสืบทอดตอมาจนถึงปจจุบัน

-ใบความรู -ใบงาน ภูมิปญญาไทย

- แบบทดสอบ - แบบประเมินผลงาน

- ทําแบบทดสอบถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา - การประเมินผลงาน

ตัวชี้วัด มาตรฐาน ส 4.3 ม 2/3 - เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความเปนไทย

-ใบความรู -ใบงานภูมิปญญาไทย

- แบบทดสอบ - แบบประเมินผลงาน

- ทําแบบทดสอบถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา - การประเมินผลงาน

คุณลักษณะ 1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

- ความถูกตอง -แบบฝกปฏิบัติ - สงงาน นําเสนอตามกําหนดเวลา

สมรรถนะ

บอกลักษณะศิลปและวัฒนธรรมได

- แบบสังเกต -แบบทดสอบ

- สงงานตรงตอเวลา ตอบแบบทดสอบไดถูกตอง

75 บันทึกหลังการสอน ผลการสอน

นักเรียนรูและเขาใจการดําเนินชีวิต ลักษณะการควบคุมกําลังคน การใชเงินตราในสมัยอยุธยา ธนบุรีไดถูกตอง ขอเสนอแนะ/วิธีแกไข นักเรียนไดรับความรู แตบางครั้งการนําเสนอความคิด และการเรียบเรียงใหสอดคลองยังทําได

ไมมากนัก

ลงชื่อ ผูสอน

(นางสาวศิริพรรณ คลายคลึง) หวัหนากลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

................./................./................

ลงชื่อ ( อาจารย ดร.สดุารัตน ศรีมา )

รองผูอํานวยการฝายวิชาการ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ….………./……………./……………….

76

แผนการจัดการเรียนรูท่ี 6

หนวยการเรียนรูท่ี 3 การพัฒนาการดานเศรษฐกิจกรุงธนบุรี เรื่องสังคมเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี วิชา สังคมศึกษา ชื่อรายวิชา ประวัติศาสตรไทย 4 กลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปการศึกษา 2559 เวลา 2 ชัว่โมง ผูสอน อาจารยศิริพรรณ คลายคลึง *********************************************************************************************** มาตรฐานการเรียนรู เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธํารงความ เปนไทย ตัวชี้วัด ส 4.2 ม 2/2 ส 4.3 ม 2/1 ม 2/2 ม 2/3 จุดประสงคการเรียนรู

1. อธิบายสังคมเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี 2. สนใจใฝเรียนรูเรื่องสังคม เศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี 3. สืบคนขอมูลเก่ียวกับสังคมเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี โดยวิธีการทางประวัติศาสตร

สาระสําคัญ สังคมสมัยกรุงธนบุรีมีการควบคุมกําลังคนอยางเขมงวด เพราะบานเมืองตกอยูในภาวะสงคราม ดานเศรษฐกิจประสบปญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา ขาดแคลนอาหารบริโภค สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช จึงทรงแกไขวิกฤตการณท้ังในระยะสั้นและระยะยาว ท่ีสําคัญไดแก การแจกขาวสารและเครื่องอุปโภคบริโภค สงเสริมการทํานก การลงโทษผูกระทําผิดทางเศรษฐกิจอยางรุนแรง การเปดประมูลคาภาคหลวง ขุดทรัพยการติดตอชาวตางชาติใหเขามาคาขายในอาณาจักร สาระการเรียนรู สังคมและเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี 1.สังคมสมัยกรุงธนบุรี 2. เศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี คุณลักษณะอันพึงประสงค

1. ใฝเรียนรู

2. มุงม่ันในการทํางาน สมรรถะสําคัญ

1. สามารถบอกสังคมเศรษฐกิจของกรุงธนบุรีได 2. สามารถในการคิดลักษณะการการคาในกรุงธนบุรีได

77 กิจกรรมการเรียนรู กิจกรรมนําเขาสูบทเรียน

1. แจงตัวชี้วัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2. ครูสนทนาอภิปรายเก่ียวกับพระราชกรณียกิจท่ีสําคัญของสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชท่ี

สรางความเจริญกาวหนาใหกับประเทศ กิจกรรมพัฒนาผูเรียน 3. ครูสนทนากับนักเรียนเก่ียวกับสังคมและเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี 4. ครูใหนักเรียนแบงกลุม 4 -5 คน สืบคนขอมูลทางประวัติศาสตรดังนี้ 4.1 เรื่องท่ีจะศึกษา : สังคมและเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี 4.2 แหลงท่ีศึกษาและสืบคนในประเด็นดังกลาวมีอะไรบาง 4.3 ขอมูลท่ีศึกษาและสืบคนไดมีความเปนเหตุเปนผลกันหรือไม อยางไร 5. ครูใหแตละกลุมเรียบเรียงและนําผลงานออกมานําเสนอดวยวิธีการท่ีนาสนใจ 6. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียนใหครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางานและนําเสนอผลงาน

กิจกรรมรวบยอด 7. ครูและนักเรียนสรุปความรูเรื่อง สังคม เศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรี

สื่อและแหลงการเรียนรู 1. ใบงานเศรษฐกิจ สังคม กรุงธนบุรี 2. หนังสือเรียนประวัติศาสตร ม.2 3. PowerPoint การดําเนินชีวิตคนไทยสมัยอยุธยา ธนบุรี

การวัดและประเมินผล เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน สาระสําคัญ - สังคมสมัยกรุงธนบุรีมีการควบคุมกําลังคนอยางเขมงวด เพราะบานเมืองตกอยูในภาวะสงคราม ดานเศรษฐกิจประสบปญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา ขาดแคลนอาหารบริโภค สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช จึงทรงแกไขวิกฤตการณท้ังในระยะสั้นและ ระยะยาว

-ใบงานเศรษฐกิจ สังคม และกรุงธนบุรี

ใบงานเศรษฐกิจ สังคม สมัยกรุงธนบุรี

- ทําใบงานไดถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา

78

เปาหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑการประเมิน ตัวชี้วัด มาตรฐาน ส 4.2 ม 2/2 - เขาใจการพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปจจุบันในดานความสัมพันธและกาเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึง

-ใบงาน เศรษฐกิจสังคม สมัยกรุงธนบุรี

-ใบงาน สังคม เศรษฐกิจ และกรุงธนบุรี

- ทําใบงานไดถูกตอง - วิเคราะหมีรายละเอียดเหมาะสม ถูกตอง - ตรวจผลงาน กิจกรรม รายบุคคล รายกลุม -ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน ในดานการสื่อสาร การคิด การแกปญหา

ความสําคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ีเกิดข้ึน

คุณลักษณะ 1. ใฝเรียนรู 2. มุงม่ันในการทํางาน

ความถูกตอง -แบบฝกปฏิบัติ - สงงาน นําเสนอตามกําหนดเวลา

สมรรถนะ

บอกลักษณะสังคมเศรษฐกิจ บอกลักษณะการคาและ เศรษฐกิจ

- แบบสังเกต -แบบทดสอบ

- สงงานตรงตอเวลา ตอบแบบทดสอบไดถูกตอง

79 บันทึกหลังการสอน ผลการสอน

นักเรียนรูและเขาใจเก่ียวกับการดําเนินชีวิต และการคาในสมัยกรุงศรีอยุธยา และกรุงธนบุรี

ปญหา/อุปสรรค รายละเอียด เรื่องราวมากมาย นักเรียนมีเวลานอยในการเรียน การทบทวนหลังสอนดําเนินการไดนอยมาก

ขอเสนอแนะ/วิธีแกไข ควรมีเวลาสอนประมาณ 2 คาบ/ สัปดาห

ลงชื่อ ผูสอน

(นางสาวศิริพรรณ คลายคลึง) หวัหนากลุมสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

................./................./................

ลงชื่อ ( อาจารย ดร.สดุารัตน ศรีมา )

รองผูอํานวยการฝายวิชาการ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ….………./……………./……………….

ภาคผนวก ข

เครื่องมือวิจัย

80

แบบทดสอบ

การพัฒนาการอาณาจักรกรุงธนบุรี

สาระการเรียนรูประวัติศาสตร 4 ระดับช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2

******************

มาตรฐานตัวชี้วัด ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชนชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย ความรัก

ความภูมิใจและธํารงความเปนไทย

คําสั่ง จงเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว

1.วันอาทิตย เดือน 5 ปขาล จุลศักราช 1096 มีความสัมพันธกับขอใด

1. 2 เมษายน 2277 2. 13 เมษายน 2277 3. 17 เมษายน 2277 4. 19 เมษายน 2277

2.ขุนพิพัฒน เปนตําแหนงของพระราชบิดาพระเจาตากสิน สืบเนื่องมาจากพระองคไดรับโปรดเกลา

ใหทําหนาท่ีใด

1.ดูแลความเรียบรอยภายในพระราชวังและพิพากษาคดี

2.ทําหนาท่ีรักษาความเรียบรอยภายในภายนอกพระนคร

3. ดูแลหัวเมืองชั้นนอกแทนเมืองหลวง

4. เก็บภาษีอากรตามท่ีรัฐมอบหมาย

3. เม่ืออายุ 9 ขวบ เจาพระยาจักรีไดขอพระเจาตากสินเปนบุตรบุญธรรม โดยมีจุดประสงคใด

1.พระองคทรงเขามาเพ่ือศึกษาเลาเรียนในสํานักพระอาจารยทองดี

2. เพ่ือเขารับราชการในตําแหนงมหาดเล็กรายงาน

3. พระเจาบรมโกศโปรดใหเขาเฝาและนํามาชุบเลี้ยง

4. เจาพระยามหาเสนาบดี นํามาชุบเลี้ยงในฐานะบุตรบุญธรรม

4. การเขาถวายตัวรับราชการในกรมมหาดเล็ก เม่ืออายุ 13ป ของพระเจาตากสินทําใหเกิดผลดีตอ

พระองคอยางไร

1.พระองคไดเรียนรูและศึกษาหนังสือใหแตกฉาน

2.ไดรับการพิจารณาเปนขาราชการตอไปในอนาคต

3. ไดรับทราบขอมูลของการทํางานแตละหัวเมืองและประเทศราช

4. พระยาจักรตองการใหทุกคนไดรูจักพระองค

5.การศึกษาเลาเรียนของพระเจาตากสิน เม่ือทรงพระเยาว ขอใดเก่ียวของกับพระองค

1. ไดศึกษาท่ีวัดอรุณราชวรารามไดภาษาบาลี 2. การศึกษาเริ่มแรกท่ีวัดโกษาวาส

3. ทรงศึกษาท่ีวัดทายตลาดเพราะใกลพระราชวัง 4. การศึกษาสวนใหญเลาเรียนท่ีวัดมหาธาตุ

81 6. การเขารับราชการหลังจากสมเด็จพระเจาตากสินลาสิกขาบทแลวพระองคอยูประจํากรมใด

1. กรมมหาดไทย กรมวังศาลหลวง 2. กรมมหาดไทย กรมพระคลังมหาสมบัติ

3. กรมพระนครบาล กรมธรรมาธิกรณ 4. กรมพระเกษตราธิการ กรมมหาดไทย

7. เหตุการณสําคัญขอใดท่ีเกิดข้ึนในชวงปลายกรุงศรีอยุธยาและนําไปสูการเสื่อมอํานาจในท่ีสุด

1. การแยงชิงอํานาจของกษัตริยในราชวงศบานพลูหลวง

2. การเขามีอํานาจของพมาในหัวเมืองทางเหนือ

3. ชาติตะวันตก เขามาทําการคาและเผยแผศาสนาคริสต

4. การทําสนธิสัญญาแสดงความเปนไมตรีตอชาติตะวันตก

8. จากขอความขางตน แสดงใหเห็นวา พระเจาตากสิน มีลักษณะอยางไร

1. การปฏิบัติราชการมีความพรอมท้ังความรู ความสามารถ

2. พระเจาตากสินมหาราช มุงหวังใหแผนดินอยูอยางสงบสุข

3. การปฏิบัติราชการเปนไปดวยความวิริยะ อุตสาหะ และมีความดี ความชอบมาก

4. พระองคทรงเปนผูนําและทําเพ่ือแผนดินโดยไมหวังผลตอบแทน

9. สาเหตุสําคัญขอใดท่ีทําใหสมเด็จพระเจาตากสิน ตองตัดสินใจรวบรวมกําลังพลแลวตีฝาวงลอมของพมา

ออกมาทางดานตะวันออก

1. พระเจาเอกทัศนออนแอ 2. เกิดการจลาจลในกรุงศรีอยุธยา 2. ถาอยูตอคงอดอาหารตาย หรือถูกพมาฆาตาย 4. เสบียงอาหารหมดจึงตองออกจาพระนคร

10. กอนการตีฝาวงลอมสมเด็จพระเจาตากสินทรงดํารงตําแหนงใดในกรุงศรีอยุธยา

1. เจาพระยามหาเสนาบดี เจากรมกลาโหม 2. เจาพระยาวชิรปราการเจาเมืองกําแพงเพชร

3. เจาพระยาสุรสีห เจากรมพระคลัง 4. เจาพระยาจักรี กรมสมุหนายก

11. เสนทางการเดินทัพของพระเจาตาก ขอใดถูกตอง

1. นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี

2. ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง นครนายก จันทบุรี

3. ฉะเชิงเทรา นครนายก ปราจีนบุรี ชลบุรี ระยอง จันทบุรี

4. ชลบุรี ระยอง ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา นครนายก จันทบุรี

เมื่อแผน่ดินพระท่ีนัง่สริุยาศอมัรินทร์ พระเจ้าตากสนิได้เป็นข้าหลวงเชิญท้องตราราชสห์ี ชําระหวัเมืองฝ่ายเหนือ โดย

โปรดเกล้าให้เป็นหลวงยกกกระบตัร เมืองตาก

82

12. จากขอความขางตน สัมพันธกับการเดินทัพดานตะวันออกอยางไร

1. พระเจาตากสินเดินทัพถึงเมืองนครนายก 2.พระเจาตากสินทรงเดินทัพถึงเมืองชลบุรี

3. พระองคเสด็จถึงเมืองระยองพอดี 4. พระองคทรงเดินทางกลับมาถึงเมืองธนบุรี

13.จากขอความขางตนท่ีเวนวางไวตรงกับขอใด

1. ระยอง 2. จันทบุรี 3. ฉะเชิงเทรา 4.ชลบุรี

.

14.จากขอความขางตนคําท่ีขีดเสนใตบรรทัดท่ี 2 เก่ียวของกับขอใด

1. เมืองหนาดานธนบุรี 2. คายโพธิ์ 3 ตน

3. คายสีกุก 4. คายบางระจัน

15.จากขอความคําท่ีขีดเสนใตบรรทัดสุดทาย มีความหมายเก่ียวของกับขอใด

1. ธนบุร ี 2. ระยอง 3. จันทบุรี 4.อยุธยา

16. สิ่งแรกท่ีสมเด็จพระเจาตากสินทรงกระทําหลังจากกองกูเอกราชไดสําเร็จคือขอใด

1. ขยายอาณาเขตไปยังดินแดนนอกเขตพระนคร

2. รวบรวมกําลังคนท่ีหลบซอนอยูตามท่ีตาง ๆ ใหมารวมกันท่ีกรุงธนบุรี

3. ยกกองทัพกลับไปแกแคนพมาท่ีหงสาวดี

4. ยกกองทัพปราบปรามชุมนุมตาง ๆ

อยธุยาลม่แล้ว ณ บดันี ้ ไมม่ีแสง ไมม่ีส ีท่ีสขุสนัต์

ไมม่ีคน ไมม่ีทาง จะพากนั ช่างโศกสนัต์หวัใจให้อาดรู

ตัวของขาชื่อวา พระยาตาก ทนลําบากเพ่ือปองกันซ่ึงกรุงศรี

ทรงรวบรวมคนกลาและคนดี ออกตอตีพวกพมา ฆาใหตาย

แตบัดนี้ตองออกจากพรากกรุงเกา จะขอเอาความถูกตองมากรุงศรี

จึงมุง่หน้าสูเ่มือง............................ เมื่อได้ทีจะกลบัมาพาคนไทย

ออกเดินทางกลบัมาในครานี ้ รีบเร็วร่ีมุง่หวงัดงัใจหมาย

ยกพลบกขึน้รบอยา่งสบาย เพราะท่ีหมาย ท่ีพระองค์จะตรงไป

เก็บผู้คน เก็บทกุอยา่งทกุยา่งก้าว เพ่ือจะเอาแผน่ดินถ่ินท่ีหาย

แล้วจึงรีบเร่งรีบมาอยา่งเร็วไว จดุสดุท้ายคือแผน่ดินถ่ินแหลมทอง

83 17. การสถาปนากรุงธนบุรีเปนราชธานีพระเจาตากสินมีเหตุผลสําคัญหลายประการยกเวนขอใด

1. กรุงศรีอยุธยาถูกทําลายเสียหายมายากแกการบูรณะ

2. กรุงธนบุรีเปนเมืองขนาดเล็กเหมาะแกกําลังของพระองค

3. กรุงธนบุรีอยูใกลปากแมน้ําสะดวกแกการคาขาย

4. การขยายพระนครทําไดงายและสะดวก

18.

ขอความขางตนมีความเก่ียวของกับพระเจาตามสินมหาราชอยางไร

1. เริ่มการปราบปรามชุมนุมแรกคือชุมนุมพิษณุโลก 2. บุกคายโพธิ์สามตนกอบกูเอกราช

3. ทรงยกกองทัพไปตีลานนาไทย 4. ทรงปราบดาภิเษกข้ึนเปนกษัตริยครองกรุงธนบุรี

19. การตัดสินใจสรางกรุงธนบุรีเปนเมืองอกแตกพระเจาตากสินมีเหตุผลอยางไร

1. เพ่ือใหราษฏรไดทําการเกษตรท้ังสองฝากแมน้ํา

2. เม่ือศัตรูมาโจมตีถาสูไมไดจะหนีไปทางน้ํา

3. ลักษณะทางภูมิศาสตรของกรุงธนบุรีสามารถสรางได

4. เสนทางคมนาคมสะดวก

20. การเมืองการปกครองของกรุงธนบุรีใชการปกครองแบบเดียวกันกับกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย

ขอใดถูกตอง

1. ฝายทหาร ฝายพลเรือน แยกกันโดยเด็ดขาด 2. สมุหนายก ดูแลการเมืองการปกครองฝายใต 3. สมุหกลาโหม ดูแลการเมืองการปกครองฝายเหนือ 4. หัวเมืองชายฝงตะวันออกมีเจาพระยาพระคลังดูแลดานการคา

21. การสรางเสถียรภาพความปลอดภัยใหกับบานเมือง สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช ทรงดําเนินวิธีการ

อยางไร

1. พระองคใหยกกระษัตรเมืองเปนผูรั้งเมือง 2. พระองคแตงตั้งแมทัพนายกองเปนเจาเมือง

3. ใหกําลังทหารออกตั้งม่ันนอกพระนคร

4. การรบตองใชกําลังพลจากหัวเมืองชั้นใน เมืองชั้นนอกเปนสวนใหญ

22. ชีวิตความเปนอยูของคนไทยในสมัยกรุงธนบุรี กลาวไดวามีการควบคุมกําลังคนอยางเขมงวดจึงมี

การกวดขันการสักเลกเปนพิเศษ ขอความท่ีขีดเสนใตหมายถึงขอใด

1. การข้ึนทะเบียน เพ่ือยอมรับความเปนไพรสม 2. การรายงานตัวตอสัสดีอําเภอเพ่ือข้ึนทะเบียนประชาชน 3. การข้ึนทะเบียนไพรสม และไพรหลวงในกรมกอง 4. การกําหนดเขตความรับผิดชอบของไพรแตละคน

เมื่อวนัพธุเดือนอ้าย แรม 4 คํา่ จลุศกัราช 1130 ปีชวด สมัฤทธิศก ตรงกบัวนัท่ี 28 ธนัวาคม 2310 ขณะมี

พระชนมายไุด้ 34 พรรษา ทรงพระนามวา่ สมเด็จพระบรมราชาท่ี 4

84 23. ในระยะแรกการสถาปนากรุงธนบุรีจึงไมมีการเขาเดือนออกเดือนเหมือนอยุธยา ยกเวนขอใด

1. ในยามสงครามการเขาเดือนออกเดือนไมสามารถทําไดเพราะตองปองกันขาศึก

2. กําลังพลมีไมเพียงพอในการรักษาพระนคร

3. ทหารแตละคนไมยอมหยุดการปฏิบัติงาน

4. กรุงธนบุรีมีขาศึกเขาไดท้ังตอนเหนือ และตอนใต

24. คําวา “ศักดินา” มีความสําคัญกับการปกครองในกรุงธนบุรีอยางไร

1. การกําหนดจํานวนไรท่ีนา เพ่ือความเหมาะสมของบุคคล

2. ตําแหนงของบุคคลท่ีดําเนินชีวิตในปจจุบัน

3. การกําหนดหนาท่ีความรับผิดชอบของบุคคลท่ีอยูในสมัยนั้น

4. การประกาศชั้นยศของประชาชนในสังคมสมัยนั้น

25. ขอใดอธิบายการจัดการปกครองในสมัยกรุงธนบุรี ไมถูกตอง

1.ความสัมพันธระหวางกษัตริยกับราษฏรมีความใกลชิดเหมือนพอปกครองลูก

2.เมืองพระยานครปกครองแบบจตุสดมภเชนเดียวกับราชธานี

3.พระมหากษัตริยมีอํานาจสูงสุดในการปกครอง

4.การจัดการปกครองแบบอยุธยาตอนปลาย

26. ตอนตนรัชกาลพระเจาตากสินไดทรงแกไขปญหาเฉพาะหนาดานเศรษฐกิจอยางไร

1. เรงรัดการทํานา 2. ขอบริจาคจากผูมีฐานะดี

3. เพ่ิมเนื้อท่ีการปลูกขาว 4. สละทรัพยสินสวนพระองค

27. การแกไขวิกฤตการณทางเศรษฐกิจของพระเจาตากสิน ท้ังระยะสั้นและระยะยาว พระองคทรง

กระทําอยางไร

1.สงเสริมการทํานาป ทํานาปรัง โดยใหขุนนางทํานาดวย

2. สงเสริมใหนําตนไมท่ีไดผลเร็วมาปลูก

3.การเลือกซ้ือสินคาราคาถูก

4. การสงกําลังพลไปพัฒนาดานการคากับจีน

28. การลงโทษผูกระทําผิดอยางรุนแรง ในกรณีใดบาง

1. การทําการเกษตรไมไดผลจะถูกจําขัง

2. สงผลผลิตไมตรงตามท่ีกําหนดถูกปรับไหมขาว 10 เกวียน

3. สงสินคาขายโดยไมไดอนุญาตจะปรับหรือยึดท่ีนาคืน

4. โกงขาวหลวงใหเฆ่ียน 100 ที ปรับไหมขาว 10 ตอ

85 29. การรบครั้งสําคัญระหวางไทยกับพมา ในสมัยกรุงธนบุรี ไดแกขอใด

1. การรบท่ีบางกุง พ.ศ.2310

2. การรบท่ีบางแกว พ.ศ.2317

3. การรบท่ีหัวเมืองเหนือ พ.ศ.2318

4. การรบท่ีเมืองพิชัย พ.ศ.2316

30. ความสัมพันธกับประเทศจีนในสมัยกรุงธนบุรีมีลักษณะสําคัญอยางไร

1. มีลักษณะเปนแบบการแยงชิงอํานาจ

2. การปกครองเปนแบบความสัมพันธแบบเครือญาติ

3. ความสัมพันธแบบบานพ่ีเมืองนอง

4. ความสัมพันธแบบรัฐบรรณาการ

****************************

86

เฉลยแบบทดสอบ

การพัฒนาการอาณาจักรกรุงธนบุรี

สาระการเรียนรูประวัติศาสตร 4 ระดับช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2

******************

มาตรฐานตัวชี้วัด ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชนชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย ความรัก

ความภูมิใจและธํารงความเปนไทย

คําสั่ง จงเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว

1.วันอาทิตย เดือน 5 ปขาล จุลศักราช 1096 มีความสัมพันธกับขอใด

1. 2 เมษายน 2277 2. 13 เมษายน 2277

3. 17 เมษายน 2277 4. 19 เมษายน 2277

2.ขุนพิพัฒน เปนตําแหนงของพระราชบิดาพระเจาตากสิน สืบเนื่องมาจากพระองคไดรับโปรดเกลา

ใหทําหนาท่ีใด

1.ดูแลความเรียบรอยภายในพระราชวังและพิพากษาคดี

2.ทําหนาท่ีรักษาความเรียบรอยภายในภายนอกพระนคร

3. ดูแลหัวเมืองชั้นนอกแทนเมืองหลวง

4. เก็บภาษีอากรตามท่ีรัฐมอบหมาย

3. เม่ืออายุ 9 ขวบ เจาพระยาจักรีไดขอพระเจาตากสินเปนบุตรบุญธรรม โดยมีจุดประสงคใด

1. พระองคทรงเขามาเพ่ือศึกษาเลาเรียนในสํานักพระอาจารยทองดี

2. เพ่ือเขารับราชการในตําแหนงมหาดเล็กรายงาน

3. พระเจาบรมโกศโปรดใหเขาเฝาและนํามาชุบเลี้ยง

4. เจาพระยามหาเสนาบดี นํามาชุบเลี้ยงในฐานะบุตรบุญธรรม

4. การเขาถวายตัวรับราชการในกรมมหาดเล็ก เม่ืออายุ 13ป ของพระเจาตากสินทําใหเกิดผลดีตอ

พระองคอยางไร

1.พระองคไดเรียนรูและศึกษาหนังสือใหแตกฉาน

2.ไดรับการพิจารณาเปนขาราชการตอไปในอนาคต

3. ไดรับทราบขอมูลของการทํางานแตละหัวเมืองและประเทศราช

4. พระยาจักรตองการใหทุกคนไดรูจักพระองค

5.การศึกษาเลาเรียนของพระเจาตากสิน เม่ือทรงพระเยาว ขอใดเก่ียวของกับพระองค

1. ไดศึกษาท่ีวัดอรุณราชวรารามไดภาษาบาลี 2. การศึกษาเริ่มแรกท่ีวัดโกษาวาส

3. ทรงศึกษาท่ีวัดทายตลาดเพราะใกลพระราชวัง 4. การศึกษาสวนใหญเลาเรียนท่ีวัดมหาธาตุ

87 6. การเขารับราชการหลังจากสมเด็จพระเจาตากสินลาสิกขาบทแลวพระองคอยูประจํากรมใด

1. กรมมหาดไทย กรมวังศาลหลวง 2. กรมมหาดไทย กรมพระคลังมหาสมบัติ

3. กรมพระนครบาล กรมธรรมาธิกรณ 4. กรมพระเกษตราธิการ กรมมหาดไทย

7. เหตุการณสําคัญขอใดท่ีเกิดข้ึนในชวงปลายกรุงศรีอยุธยาและนําไปสูการเสื่อมอํานาจในท่ีสุด

1. การแยงชิงอํานาจของกษัตริยในราชวงศบานพลูหลวง

2. การเขามีอํานาจของพมาในหัวเมืองทางเหนือ

3. ชาติตะวันตก เขามาทําการคาและเผยแผศาสนาคริสต

4. การทําสนธิสัญญาแสดงความเปนไมตรีตอชาติตะวันตก

8. จากขอความขางตน แสดงใหเห็นวา พระเจาตากสิน มีลักษณะอยางไร

1. การปฏิบัติราชการมีความพรอมท้ังความรู ความสามารถ

2. พระเจาตากสินมหาราช มุงหวังใหแผนดินอยูอยางสงบสุข

3. การปฏิบัติราชการเปนไปดวยความวิริยะ อุตสาหะ และมีความดี ความชอบมาก

4. พระองคทรงเปนผูนําและทําเพ่ือแผนดินโดยไมหวังผลตอบแทน

9. สาเหตุสําคัญขอใดท่ีทําใหสมเด็จพระเจาตากสิน ตองตัดสินใจรวบรวมกําลังพลแลวตีฝาวงลอมของพมา

ออกมาทางดานตะวันออก

2. พระเจาเอกทัศนออนแอ 2. เกิดการจลาจลในกรุงศรีอยุธยา 3. ถาอยูตอคงอดอาหารตาย หรือถูกพมาฆาตาย 4. เสบียงอาหารหมดจึงตองออกจาพระนคร

10. กอนการตีฝาวงลอมสมเด็จพระเจาตากสินทรงดํารงตําแหนงใดในกรุงศรีอยุธยา

1. เจาพระยามหาเสนาบดี เจากรมกลาโหม 2. เจาพระยาวชิรปราการเจาเมืองกําแพงเพชร

3. เจาพระยาสุรสีห เจากรมพระคลัง 4. เจาพระยาจักรี กรมสมุหนายก

11. เสนทางการเดินทัพของพระเจาตาก ขอใดถูกตอง

1. นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี

2. ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง นครนายก จันทบุรี

3. ฉะเชิงเทรา นครนายก ปราจีนบุรี ชลบุรี ระยอง จันทบุรี

4. ชลบุรี ระยอง ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา นครนายก จันทบุรี

เมื่อแผน่ดินพระท่ีนัง่สริุยาศอมัรินทร์ พระเจ้าตากสนิได้เป็นข้าหลวงเชิญท้องตราราชสห์ี ชําระหวัเมืองฝ่ายเหนือ โดย

โปรดเกล้าให้เป็นหลวงยกกกระบตัร เมืองตาก

88

12. จากขอความขางตน สัมพันธกับการเดินทัพดานตะวันออกอยางไร

1. พระเจาตากสินเดินทัพถึงเมืองนครนายก 2.พระเจาตากสินทรงเดินทัพถึงเมืองชลบุรี

3. พระองคเสด็จถึงเมืองระยองพอดี 4. พระองคทรงเดินทางกลับมาถึงเมืองธนบุรี

13.จากขอความขางตนท่ีเวนวางไวตรงกับขอใด

1. ระยอง 2. จันทบุรี 3. ฉะเชิงเทรา 4.ชลบุร ี

.

14.จากขอความขางตนคําท่ีขีดเสนใตบรรทัดท่ี 2 เก่ียวของกับขอใด

1. เมืองหนาดานธนบุรี 2. คายโพธิ์ 3 ตน

3. คายสีกุก 4. คายบางระจัน

15.จากขอความคําท่ีขีดเสนใตบรรทัดสุดทาย มีความหมายเก่ียวของกับขอใด

1. ธนบุร ี 2. ระยอง 3. จันทบุรี 4.อยุธยา

16. สิ่งแรกท่ีสมเด็จพระเจาตากสินทรงกระทําหลังจากกองกูเอกราชไดสําเร็จคือขอใด

1. ขยายอาณาเขตไปยังดินแดนนอกเขตพระนคร

2. รวบรวมกําลังคนท่ีหลบซอนอยูตามท่ีตาง ๆ ใหมารวมกันท่ีกรุงธนบุรี

3. ยกกองทัพกลับไปแกแคนพมาท่ีหงสาวดี

4. ยกกองทัพปราบปรามชุมนุมตาง ๆ

อยธุยาลม่แล้ว ณ บดันี ้ ไมม่ีแสง ไมม่ีส ีท่ีสขุสนัต์

ไมม่ีคน ไมม่ีทาง จะพากนั ช่างโศกสนัต์หวัใจให้อาดรู

ตัวของขาชื่อวา พระยาตาก ทนลําบากเพ่ือปองกันซ่ึงกรุงศรี

ทรงรวบรวมคนกลาและคนดี ออกตอตีพวกพมา ฆาใหตาย

แตบัดนี้ตองออกจากพรากกรุงเกา จะขอเอาความถูกตองมากรุงศรี

จึงมุง่หน้าสูเ่มือง............................ เมื่อได้ทีจะกลบัมาพาคนไทย

ออกเดินทางกลบัมาในครานี ้ รีบเร็วร่ีมุง่หวงัดงัใจหมาย

ยกพลบกขึน้รบอยา่งสบาย เพราะท่ีหมาย ท่ีพระองค์จะตรงไป

เก็บผู้คน เก็บทกุอยา่งทกุยา่งก้าว เพ่ือจะเอาแผน่ดินถ่ินท่ีหาย

แล้วจึงรีบเร่งรีบมาอยา่งเร็วไว จดุสดุท้ายคือแผน่ดินถ่ินแหลมทอง

89 17. การสถาปนากรุงธนบุรีเปนราชธานีพระเจาตากสินมีเหตุผลสําคัญหลายประการยกเวนขอใด

1. กรุงศรีอยุธยาถูกทําลายเสียหายมายากแกการบูรณะ

2. กรุงธนบุรีเปนเมืองขนาดเล็กเหมาะแกกําลังของพระองค

3. กรุงธนบุรีอยูใกลปากแมน้ําสะดวกแกการคาขาย

4. การขยายพระนครทําไดงายและสะดวก

18.

ขอความขางตนมีความเก่ียวของกับพระเจาตามสินมหาราชอยางไร

1. เริ่มการปราบปรามชุมนุมแรกคือชุมนุมพิษณุโลก 2. บุกคายโพธิ์สามตนกอบกูเอกราช

3. ทรงยกกองทัพไปตีลานนาไทย 4. ทรงปราบดาภิเษกข้ึนเปนกษัตริยครองกรุงธนบุรี

19. การตัดสินใจสรางกรุงธนบุรีเปนเมืองอกแตกพระเจาตากสินมีเหตุผลอยางไร

1. เพ่ือใหราษฏรไดทําการเกษตรท้ังสองฝากแมน้ํา

2. เม่ือศัตรูมาโจมตีถาสูไมไดจะหนีไปทางน้ํา

3. ลักษณะทางภูมิศาสตรของกรุงธนบุรีสามารถสรางได

4. เสนทางคมนาคมสะดวก

20. การเมืองการปกครองของกรุงธนบุรีใชการปกครองแบบเดียวกันกับกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย

ขอใดถูกตอง

1 .ฝายทหาร ฝายพลเรือน แยกกันโดยเด็ดขาด

2. สมุหนายก ดูแลการเมืองการปกครองฝายใต

3. สมุหกลาโหม ดูแลการเมืองการปกครองฝายเหนือ

4. หวัเมืองชายฝงตะวันออกมีเจาพระยาพระคลังดูแลดานการคา

21. การสรางเสถียรภาพความปลอดภัยใหกับบานเมือง สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช ทรงดําเนินวิธีการ

อยางไร

1. พระองคใหยกกระษัตรเมืองเปนผูรั้งเมือง

2. พระองคแตงตั้งแมทัพนายกองเปนเจาเมือง

3. ใหกําลังทหารออกตั้งม่ันนอกพระนคร

4. การรบตองใชกําลังพลจากหัวเมืองชั้นใน เมืองชั้นนอกเปนสวนใหญ

เมื่อวนัพธุเดือนอ้าย แรม 4 คํา่ จลุศกัราช 1130 ปีชวด สมัฤทธิศก ตรงกบัวนัท่ี 28 ธนัวาคม 2310 ขณะมี

พระชนมายไุด้ 34 พรรษา ทรงพระนามวา่ สมเด็จพระบรมราชาท่ี 4

90 22. ชีวิตความเปนอยูของคนไทยในสมัยกรุงธนบุรี กลาวไดวามีการควบคุมกําลังคนอยางเขมงวดจึงมี

การกวดขันการสักเลกเปนพิเศษ ขอความท่ีขีดเสนใตหมายถึงขอใด

1. การข้ึนทะเบียน เพ่ือยอมรับความเปนไพรสม

2 .การรายงานตัวตอสัสดีอําเภอเพ่ือข้ึนทะเบียนประชาชน

3. การข้ึนทะเบียนไพรสม และไพรหลวงในกรมกอง

4 .การกําหนดเขตความรับผิดชอบของไพรแตละคน

23. ในระยะแรกการสถาปนากรุงธนบุรีจึงไมมีการเขาเดือนออกเดือนเหมือนอยุธยา ยกเวนขอใด

1. ในยามสงครามการเขาเดือนออกเดือนไมสามารถทําไดเพราะตองปองกันขาศึก

2. กําลังพลมีไมเพียงพอในการรักษาพระนคร

3. ทหารแตละคนไมยอมหยุดการปฏิบัติงาน

4. กรุงธนบุรีมีขาศึกเขาไดท้ังตอนเหนือ และตอนใต

24. คําวา “ศักดินา” มีความสําคัญกับการปกครองในกรุงธนบุรีอยางไร

1. การกําหนดจํานวนไรท่ีนา เพ่ือความเหมาะสมของบุคคล

2. ตําแหนงของบุคคลท่ีดําเนินชีวิตในปจจุบัน

3. การกําหนดหนาท่ีความรับผิดชอบของบุคคลท่ีอยูในสมัยนั้น

4. การประกาศชั้นยศของประชาชนในสังคมสมัยนั้น

25. ขอใดอธิบายการจัดการปกครองในสมัยกรุงธนบุรี ไมถูกตอง

1.ความสัมพันธระหวางกษัตริยกับราษฏรมีความใกลชิดเหมือนพอปกครองลูก

2.เมืองพระยานครปกครองแบบจตุสดมภเชนเดียวกับราชธานี

3.พระมหากษัตริยมีอํานาจสูงสุดในการปกครอง

4.การจัดการปกครองแบบอยุธยาตอนปลาย

26. ตอนตนรัชกาลพระเจาตากสินไดทรงแกไขปญหาเฉพาะหนาดานเศรษฐกิจอยางไร

1. เรงรัดการทํานา 2. ขอบริจาคจากผูมีฐานะดี

3. เพ่ิมเนื้อท่ีการปลูกขาว 4. สละทรัพยสินสวนพระองค

27. การแกไขวิกฤตการณทางเศรษฐกิจของพระเจาตากสิน ท้ังระยะสั้นและระยะยาว พระองคทรง

กระทําอยางไร

1. สงเสริมการทํานาป ทํานาปรัง โดยใหขุนนางทํานาดวย

2. สงเสริมใหนําตนไมท่ีไดผลเร็วมาปลูก

3.การเลือกซ้ือสินคาราคาถูก

4. การสงกําลังพลไปพัฒนาดานการคากับจีน

91 28. การลงโทษผูกระทําผิดอยางรุนแรง ในกรณีใดบาง

1. การทําการเกษตรไมไดผลจะถูกจําขัง

2. สงผลผลิตไมตรงตามท่ีกําหนดถูกปรับไหมขาว 10 เกวียน

3. สงสินคาขายโดยไมไดอนุญาตจะปรับหรือยึดท่ีนาคืน

4. โกงขาวหลวงใหเฆ่ียน 100 ที ปรับไหมขาว 10 ตอ

29. การรบครั้งสําคัญระหวางไทยกับพมา ในสมัยกรุงธนบุรี ไดแกขอใด

1. การรบท่ีบางกุง พ.ศ.2310

2. การรบท่ีบางแกว พ.ศ.2317

3. การรบท่ีหัวเมืองเหนือ พ.ศ.2318

4. การรบท่ีเมืองพิชัย พ.ศ.2316

30. ความสัมพันธกับประเทศจีนในสมัยกรุงธนบุรีมีลักษณะสําคัญอยางไร

1. มีลักษณะเปนแบบการแยงชิงอํานาจ

2. การปกครองเปนแบบความสัมพันธแบบเครือญาติ

3. ความสัมพันธแบบบานพ่ีเมืองนอง

4. ความสัมพันธแบบรัฐบรรณาการ

****************************

91

แบบประเมินคุณภาพเครื่องมือสําหรับผูเช่ียวชาญ แบบทดสอบเรื่อง การพัฒนาการของอาณาจักรกรุงธนบุรี

สาระการเรียนรูประวัติศาสตรไทย 4 ระดับช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2

คําช้ีแจง : ขอใหทานผูเชี่ยวชาญพิจารณาขอคําถามของแบบทดสอบวามีความสอดคลองกับจุดประสงคใน ระดับใด โดยทําเครื่องหมาย ลงในชองท่ีตรงกับความคิดเห็นของทาน

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

1.อธิบายพระ ราชประวัติ พระเจาตากสิน ได

1.วันอาทิตย เดือน 5 ปขาล จุลศักราช 1096 มีความสัมพันธกับ ขอใด

1. 2 เมษายน 2277 2. 13 เมษายน 2277

3. 17 เมษายน 2277 4. 19 เมษายน 2277

3 3 1.00

2. ขุนพิพัฒน เปนตําแหนงของพระราชบิดาพระเจาตากสิน สืบเนื่อง มาจากพระองคไดรับโปรดเกลาให ทําหนาท่ีใด 1. ดูแลความเรียบรอยภายในพระราชวังและพิพากษาคดี 2. ทําหนาท่ีรักษาความเรียบรอยภายในภายนอกพระนคร 3. ดูแลหัวเมืองชั้นนอกแทน เมืองหลวง 4. เก็บภาษีอากรตามท่ีรัฐมอบหมาย

3 3 1.00

3. เม่ืออายุ 9 ขวบ เจาพระยาจักรีไดขอพระเจาตากสินเปนบุตรบุญธรรม โดยมีจุดประสงคใด 1.พระองคทรงเขามาเพ่ือศึกษา เลาเรียนในสํานักพระอาจารยทองดี 2. เพ่ือเขารับราชการในตําแหนง

3 3 1.00

92

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

มหาดเล็กรายงาน 3. พระเจาบรมโกศโปรดใหเขาเฝาและนํามาชุบเลี้ยง 4. เจาพระยามหาเสนาบดี นํามาชุบเลี้ยงในฐานะบุตรบุญธรรม

4.การเขาถวายตัวรับราชการในกรมมหาดเล็ก เม่ืออายุ 13 ป ของพระเจาตากสินทําใหเกิดผลดีตอพระองคอยางไร 1.พระองคไดเรียนรูและศึกษาหนังสือใหแตกฉาน 2.ไดรับการพิจารณาเปนขาราชการตอไปในอนาคต 3. ไดรับทราบขอมูลของการทํางานแตละหัวเมืองและประเทศราช 4. พระยาจักรตองการใหทุกคนไดรูจักพระองค

3 3 1.00

5. การศึกษาเลาเรียนของพระเจา ตากสิน เม่ือทรงพระเยาว ขอใดเก่ียวของกับพระองค 1. ไดศึกษาท่ีวัดอรุณราชวรารามไดภาษาบาลี 2. การศึกษาเริ่มแรกท่ีวัดโกษาวาส 3. ทรงศึกษาท่ีวัดทายตลาดเพราะใกลพระราชวัง 4. การศึกษาสวนใหญเลาเรียนท่ีวัดมหาธาต ุ

2 3 1.00

6.การเขารับราชการหลังจากสมเด็จพระเจาตากสินลาสิกขาบทแลวพระองคอยูประจํากรมใด 1. กรมมหาดไทย กรมวังศาลหลวง2. กรมมหาดไทย กรมพระคลัง

1 3 1.00

93

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

3. กรมพระนครบาล กรมธรรมาธิกรณ 4.กรมพระเกษตราธิการ กรมมหาดไทย

2.วิเคราะห เหตุการณ กอนการ สถาปนา กรุงธนบุรี

7. เหตุการณสําคัญขอใดท่ีเกิดข้ึนในชวงปลายกรุงศรีอยุธยาและนําไปสูการเสื่อมอํานาจในท่ีสุด 1. การแยงชิงอํานาจของกษัตริยในราชวงศบานพลูหลวง 2. การเขามีอํานาจของพมาในหัวเมืองทางเหนือ 3. ชาติตะวันตก เขามาทําการคาและเผยแผศาสนาคริสต 4. การทําสนธิสัญญาแสดงความเปนไมตรีตอชาติตะวันตก

1 3 1.00

8. “เม่ือแผนดินพระท่ีนั่งสุริยาศอัมรินทร พระเจาตากสินไดเปนขาหลวงเชิญทองตราราชสีห ชําระหัวเมืองฝายเหนือ โดย โปรดเกลาใหเปนหลวงยกกกระบัตร เมืองตาก” จากขอความขางตน แสดงใหเห็นวา พระเจาตากสิน มีลักษณะอยางไร 1. การปฏิบัติราชการมีความพรอมท้ังความรู ความสามารถ 2. พระเจาตากสินมหาราช มุงหวังใหแผนดินอยูอยางสงบสุข 3. การปฏิบัติราชการเปนไปดวยความวิริยะ อุตสาหะ และมีความดี ความชอบมาก 4. พระองคทรงเปนผูนําและทําเพ่ือแผนดินโดยไมหวังผลตอบแทน

3 3 1.00

94

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

9.สาเหตุสําคัญขอใดท่ีทําใหสมเด็จพระเจาตากสิน ตองตัดสินใจรวบรวมกําลังพลแลวตีฝาวงลอมของพมา ออกมาทางดานตะวันออก 1.พระเจาเอกทัศนออนแอ 2. เกิดการจลาจลในกรุงศรีอยุธยา 3.ถาอยูตอคงอดอาหารตาย หรือถูกพมาฆาตาย 4. เสบียงอาหารหมดจึงตองออกจากพระนคร

2 3 1.00

3.วิเคราะห การตีฝา วงลอมของ พมาทางดาน ตะวันออก ของพระเจา ตากสิน

10.กอนการตีฝาวงลอมสมเด็จพระเจาตากสินทรงดํารงตําแหนงใดในกรุงศรีอยุธยา 1. เจาพระยามหาเสนาบดี เจากรมกลาโหม 2. เจาพระยาวชิรปราการเจาเมืองกําแพงเพชร 3. เจาพระยาสุรสีห เจากรม พระคลัง 4. เจาพระยาจักรี กรมสมุหนายก

2 3 1.00

11. เสนทางการเดินทัพของพระเจาตาก ขอใดถูกตอง 1. นครนายก ปราจีนบรุี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี 2. ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง นครนายก จันทบุรี 3. ฉะเชิงเทรา นครนายก ปราจีนบุรี ชลบุรี ระยอง จันทบุรี 4. ชลบุรี ระยอง ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา นครนายก จันทบุรี

1 3 1.00

95

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

12. “อยุธยาลมแลว ณ บัดนี้ ไมมีแสง ไมมีสี ท่ีสุขสันต ไมมีคน ไมมีทาง จะพากัน ชางโศกสันตหัวใจใหอาดูร” จากขอความขางตน สัมพันธกับการเดินทัพดานตะวันออกอยางไร 1.พระเจาตากสินเดินทัพถึงเมืองนครนายก 2.พระเจาตากสินทรงเดินทัพถึงเมืองชลบุรี 3. พระองคเสด็จถึงเมืองระยองพอดี 4. พระองคทรงเดินทางกลับมาถึงเมืองธนบุรี

3 3 1.00

13. “ ตัวของขาชื่อวา พระยาตาก ทนลําบากเพ่ือปองกันซ่ึงกรุงศรี ทรงรวบรวมคนกลาและคนดี ออกตอตีพวกพมา ฆาใหตาย แตบัดนี้ตองออกจากพรากกรุงเกา จะขอเอาความถูกตองมากรุงศรี จึงมุงหนาสูเมือง. เม่ือไดทีจะกลับมาพาคนไทย” จากขอความขางตนท่ีเวนวางไวตนตรงกับขอใด 1. ระยอง 2. จันทบุรี 3. ฉะเชิงเทรา 4.ชลบุร ี

2 3 1.00

96

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

14.ออกเดินทางกลับมาในครานี้ รีบเร็วรี่มุงหวังดังใจหมาย ยกพลบกข้ึนรบอยางสบาย เพราะท่ีหมาย ท่ีพระองคจะตรงไป เก็บผูคน เก็บทุกอยางทุกยางกาว เพ่ือจะเอาแผนดินถ่ินท่ีหาย แลวจึงรีบเรงรีบมาอยางเร็วไว จุดสุดทายคือแผนดินถ่ินแหลมทอง จากขอความขางตนคําท่ีขีดเสนใตบรรทัดท่ี 2 เก่ียวของกับขอใด 1. เมืองหนาดานธนบุรี 2. คายโพธิ์ 3 ตน 3. คายสีกุก 4. คายบางระจัน

2 3 1.00

15.จากขอความขอท่ี 14 คําท่ีขีดเสนใตบรรทัดสุดทายหมายถึงขอใด 1.ธนบุรี 2. ระยอง 3. จันทบุรี 4. อยุธยา

4 3 1.00

4.วิเคราะห การสถาปนา อาณาจักร ธนบุรีได

16.สิ่งแรกท่ีสมเด็จพระเจาตากสินทรงกระทําหลังจากกองกูเอกราชไดสําเร็จคือขอใด 1. ขยายอาณาเขตไปยังดินแดนนอกเขตพระนคร 2. รวบรวมกําลังคนท่ีหลบซอนอยูตามท่ีตาง ๆ ใหมารวมกันท่ีกรุงธนบุรี 3. ยกกองทัพกลับไปแกแคนพมาท่ีหงสาวดี 4. ยกกองทัพปราบปรามชุมนุมตาง ๆ

2 3 1.00

97

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

17. การสถาปนากรุงธนบุรีเปนราชธานีพระเจาตากสินมีเหตุผลสําคัญหลายประการยกเวนขอใด 1. กรุงศรีอยุธยาถูกทําลายเสียหายมายากแกการบูรณะ 2. กรุงธนบุรีเปนเมืองขนาดเล็กเหมาะแกกําลังของพระองค 3. กรุงธนบุรีอยูใกลปากแมน้ําสะดวกแกการคาขาย 4. การขยายพระนครทําไดงายและสะดวก

4 3 1.00

18. “เม่ือวันพุธเดือนอาย แรม 4 คํ่า จุลศักราช 1130 ปชวด สัมฤทธิศก ตรงกับวันท่ี 28 ธันวาคม 2310 ขณะมีพระชนมายุได 34 พรรษา ทรงพระนามวา สมเด็จพระบรมราชาท่ี 4 “ จากขอความขางตนมีความเก่ียวของกับพระเจาตามสินมหาราชอยางไร 1. เริ่มการปราบปรามชุมนุมแรกคือชุมนุมพิษณุโลก 2. บุกคายโพธิ์สามตนกอบกูเอกราช 3. ทรงยกกองทัพไปตีลานนาไทย 4. ทรงปราบดาภิเษกข้ึนเปนกษัตริยครองกรุงธนบุรี

4 3 1.00

98

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

19.การตัดสินใจสรางกรุงธนบุรีเปนเมืองอกแตกพระเจาตากสินมีเหตุผลอยางไร 1. เพ่ือใหราษฏรไดทําการเกษตรท้ังสองฝากแมน้ํา 2. เม่ือศัตรูมาโจมตีถาสูไมไดจะหนีไปทางน้ํา 3. ลักษณะทางภูมิศาสตรของกรุงธนบุรีสามารถสรางได 4. เสนทางคมนาคมสะดวก

1 3 1.00

5. อธิบายลักษณะทางการเมือง การปกครองของ กรุงธนบุรีได

20.การเมืองการปกครองของกรุงธนบุรีใชการปกครองแบบเดียวกันกับกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ขอใดถูกตอง 1.ฝายทหาร ฝายพลเรือน แยกกันโดยเด็ดขาด 2.สมุหนายก ดูแลการเมืองการปกครองฝายใต 3.สมุหกลาโหม ดูแลการเมืองการปกครองฝายเหนือ 4 .หัวเมืองชายฝงตะวันออกมีเจาพระยาพระคลังดูแลดานการคา

4 3 1.00

21.การสรางเสถียรภาพความปลอดภัยใหกับบานเมือง สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช ทรงดําเนินวิธีการอยางไร 1. พระองคใหยกกระษัตรเมืองเปนผูรั้งเมือง 2. พระองคแตงตั้งแมทัพนายกองเปนเจาเมือง 3. ใหกําลังทหารออกตั้งม่ันนอกพระนคร

2 3 1.00

99

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

4. การรบตองใชกําลังพลจากหัว เมืองชั้นใน เมืองชั้นนอกเปนสวนใหญ

6.อธิบายสังคม เศรษฐกิจของ กรุงธนบุรีได

22. ชีวิตความเปนอยูของคนไทยในสมัยกรุงธนบุรี กลาวไดวามีการควบคุมกําลังคนอยางเขมงวดจึงมีการกวดขันการสักเลกเปนพิเศษ ขอความท่ีขีดเสนใตหมายถึงขอใด 1.การข้ึนทะเบียนเปนไพรสม 2.การรายงานตัวตอสัสดีอําเภอเพ่ือข้ึนทะเบียนประชาชน 3.การข้ึนทะเบียนไพรสม และไพรหลวงในกรมกอง 4.การกําหนดเขตความรับผิดชอบของไพรแตละคน

3 3 .1.00

23.ในระยะแรกการสถาปนากรุงธนบุรีจึงไมมีการเขาเดือนออกเดือนเหมือนอยุธยา ยกเวนขอใด 1. ในยามสงครามการเขาเดือนออกเดือนไมสามารถทําไดเพราะตองปองกันขาศึก 2. กําลังพลมีไมเพียงพอในการรักษาพระนคร 3. ทหารแตละคนไมยอมหยุดการปฏิบัติงาน 4. กรุงธนบุรีมีขาศึกเขาไดท้ังตอนเหนือ และตอนใต

3 3 1.00

24. คําวา “ศักดินา” มีความสําคัญกับการปกครองในกรุงธนบุรีอยางไร 1. การกําหนดจํานวนไรท่ีนา เพ่ือความเหมาะสมของบุคคล 2. ตําแหนงของบุคคลท่ีดําเนินชีวิตในปจจุบัน

3 3 1.00

100

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

3. การกําหนดหนาท่ีความรับผิดชอบของบุคคลท่ีอยูในสมัยนั้น 4. การประกาศชั้นยศของประชาชนในสังคมสมัยนั้น

25.ขอใดอธิบายการจัดการปกครองในสมัยกรุงธนบุรี ไมถูกตอง 1.ความสัมพันธระหวางกษัตริยกับราษฏรมีความใกลชิดเหมือนพอปกครองลูก 2.เมืองพระยานครปกครองแบบจตุสดมภเชนเดียวกับราชธานี 3.พระมหากษัตริยมีอํานาจสูงสุดในการปกครอง 4.การจัดการปกครองแบบอยุธยาตอนปลาย

1 3 1.00

26.ตอนตนรัชกาลพระเจาตากสินไดทรงแกไขปญหาเฉพาะหนาดานเศรษฐกิจอยางไร 1. เรงรัดการทํานา 2. ขอบริจาคจากผูมีฐานะดี 3. เพ่ิมเนื้อท่ีการปลูกขาว 4. สละทรัพยสินสวนพระองค

4 3 .1.00

27.การแกไขวิกฤตการณทางเศรษฐกิจของพระเจาตากสิน ท้ังระยะสั้นและระยะยาว พระองคทรงกระทําอยางไร 1.สงเสริมการทํานาป ทํานาปรัง โดยใหขุนนางทํานาดวย 2. สงเสริมใหนําตนไมท่ีไดผลเร็ว มาปลูก 3.การเลือกซ้ือสินคาราคาถูก 4. การสงกําลังพลไปพัฒนาดานการคากับจีน

1 3 .1.00

101

จุดประสงค

แบบทดสอบ เฉลย

ระดับความคิดเห็น

คา IOC สอดคลอง

( +1) ไม

แนใจ (0)

ไมสอดคลอง (-1)

28. การลงโทษผูกระทําผิดอยางรุนแรง ในกรณีใดบาง 1. การทําการเกษตรไมไดผลจะถูกจําขัง 2. สงผลผลิตไมตรงตามท่ีกําหนดถูกปรับไหมขาว 10 เกวียน 3. สงสินคาขายโดยไมไดอนุญาตจะปรับหรือยึดท่ีนาคืน 4. โกงขาวหลวงใหเฆ่ียน 100 ที ปรับไหมขาว 10 ตอ

4 3 .1.00

7. อธิบายความ สัมพันธ ระหวาง ประเทศได

29. การบครั้งสําคัญระหวางไทยกับพมา ในสมัยกรุงธนบุรี ไดแกขอใด 1. การบท่ีบางกุง พ.ศ.2310 2. การรบท่ีบางแกว พ.ศ.2317 3. การรบท่ีหัวเมืองเหนือ พ.ศ.

2318 4. การรบท่ีเมืองพิชัย พ.ศ.2316

3 3 1.00

30.ความสัมพันธกับประเทศจีนในสมัยกรุงธนบุรีมีลักษณะสําคัญอยางไร 1. มีลักษณะเปนแบบการแยงชิงอํานาจ 2. การปกครองเปนแบบความ สัมพันธแบบเครือญาติ 3. ความสัมพันธแบบบานพ่ีเมืองนอง 4. ความสัมพันธแบบรัฐบรรณาการ

4 3

.1.00

ตารางแสดงคาดัชนีความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกับวัตถุประสงค เรื่อง การพัฒนาการกรุงธนบุรีของ นักเรียนช้ันมัธยมศึกษา

ปท่ี 2/4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภฏัสวนสุนันทา มีรายการประเมินท้ังหมด 30 ขอ มีคา IOC เทากับ 1.00

102