สอนนอกกรอบ: ยทธวธจบใจศษย

หนงสอ สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย น มาจากการ

รวบรวมบนทกใน บลอก www.gotoknow.org/council จำนวน

๑๕ บนทก ทผมลงบนทกในชวงวนท ๕ เมษายน ๒๕๕๔ ถงวนท

๒๑กรกฎาคม๒๕๕๔จากการตความหนงสอTeaching Outside

the Box : How to Grab Your Students by Their Brains

เขยนโดยLauAnneJohnson

เม ออานหนงสอเลมน ผมกบอกตวเองวา ครเลาแอนน

จอหนสน เปน “ครเพอศษย” คนหนง ถอยคำในหนงสอเลมน

สะทอนวญญาณครออกมาอยางชดแจง เปนครทใครครวญครนคด

หาวธการจดการเรยนรเพอใหศษยเรยนรประสบผลสำเรจอยตลอด

เวลาโดยเอาใจใสและเขาใจศษยเปนรายคน

มองอกมมหนง เรองราวในหนงสอเลมน เนนหลกการและ

เทคนคการเปนคร นกสรางแรงบนดาลใจ เหนคณคา และความ

สามารถของตนเอง ใหแกศษย ซงเปนการกระตนพลงหรอศกยภาพ

ทมนษยทกคนมอยแลวภายในตน ใหออกมาทำหนาท เปนพลงเพอ

การเรยนรเอาชนะความยากลำบากได

คำนำ

ผเขยน

วจารณพานช

รปเลม

วฒนสนธสวรตนานนท

พมพท

บรษทสหมตรพรนตงแอนดพบลสชงจำกด

สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน(สสค.)

388อาคารเอสพ(ตกIBM)ชน13

ถนนพหลโยธนแขวงสามเสนในพญาไทกรงเทพฯ10400

โทรศพท:02-619-1811

โทรสาร:02-619-1810,02-619-1812

อเมล:info@QLF.or.th

www.QLF.or.th

พมพครงท 1 ธนวาคม2556จำนวน3,000เลม

สอนนอกกรอบ: ยทธวธจบใจศษย

ชวตครเปนชวตทตองทำงานหนกหากตงใจเปนครทด แตจะไม

หนกเกนไปหากรวธทำงานอยางมระบบ คำแนะนำในหนงสอเลมน

จะชวยใหครเพอศษยไทยไดแนวทาง เอามาทดลองฝกฝน หรอเรยนร

อยางตอเน อง เม อทำจนชำนาญ ครทกคนสามารถบรรลสภาพ

ครสอนด ไดอยางแนนอน และจะยงงายขน หากครรวมตวกนเปน

ชมชนเรยนร ครเพอศษย - ชร. คศ. (Professional Learning

Community -PLC) เพอแลกเปลยนเรยนรวธปฏบตหนาทครแหง

ศตวรรษท ๒๑ เพอใหศษยเรยนแบบลงมอทำ และบรรลทกษะแหง

ศตวรรษท๒๑

สงทบอกชดเจนในหนงสอเลมน คอ ชวตครเปนชวตทด เปน

ชวตทไดรบผลตอบแทนเปนความสขทางใจสงมาก จากความสำเรจ

ในชวตรนแลวรนเลาขอความในตอนท๔เรอง“ถอยคำทกองอยใน

หเดก” เปนตวอยาง และผมเชอวา ครทรกและเอาใจใสศษยทกคน

จะมประสบการณนดวยตนเอง

ขอความทงหมดในหนงสอสอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

น เคยรวบรวมพมพไปครงหนงแลวในหนงสอ วถสรางการเรยนร

เพ อศษยในศตวรรษท ๒๑ ซงเปนหนงสอยอดนยมขายดมาจน

ปจจบน และดาวนโหลดไดฟร ท http://www.noppawan.

sskru.ac.th/data/learn_c21.pdf

เมอสำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน

(สสค.)ดำรจะจดพมพหนงสอสอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

เปนเลมแยกตางหาก ออกเผยแพรใหกวางขวางยงขนไปอก ผมกม

ความยนดและขออนโมทนา ในกศลเจตนาน และขอแนะนำวา

หลกการและวธการในหนงสอเลมนจะแจมชดยงขนเมอทานนำไป

ทดลองปฏบต และไตรตรองเพมเตม ความรความเขาใจจากผลของ

การปฏบต ผมเชอวาทานจะคนพบหลกการและวธการเพมขนอก

เปนอนมากและจะยงงายขนหากทานทำเปนชร.คศ.

ตวอยางของชร.คศ.ไทยอานไดทwww.gotoknow.org/

blog/krumaimai

วจารณพานช

พฤศจกายน๒๕๕๖

สารบญ

เตรยมทำการบานเพอการเปนคร ๙

ใหไดความไววางใจจากศษย ๑๕

สอนศษยกบสอนหลกสตรแตกตางกน ๒๗

ถอยคำทกองอยในหเดก ๓๓

เตรยมตวเตรยมตวและเตรยมตว ๓๙

ครเพอศษยจดเอกสารและเตรยมตนเอง ๕๑

ทำสปดาหแรกใหเปนสปดาหแหงความประทบใจ ๖๕

เตรยมพรอมรบ“การทดสอบคร” ๗๓

และสรางความพงใจในการเรยนของศษย

วนยไมใชสงนารงเกยจ ๘๑

สรางนสยรกเรยน(๑) ๘๙

การอาน ๑๐๗

ศราณตอบปญหาครและนกเรยน ๑๑๓

ประหยดเวลาและพลงงาน ๑๑๙

ยสบปจากนไป(จบ) ๑๓๓

เตรยมทำการบานเพอการเปนคร � |

เตรยมทำการบาน เพอการเปนคร

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

10 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 11 |

ผเขยนตงคำถามวาทำไมจงมครถอดใจในชวงปแรกของชวต

การเปนคร และตอบวา เปนเพราะภารกจของครเปนเร องของ

การสอสารความคดทซบซอนกบผอน และการศกษา ความตงใจ

ความฉลาด ความกระตอรอรน จะไมชวยใหมทกษะนโดยอตโนมต

ตองการการฝกฝน

เพราะวาตอนเรยนคร อาจารยอยขางเรา คอยชวยลนใหเรา

ประสบความสำเรจในการเรยน แตตอนทำหนาทคร นกเรยนไมแครวา

เราจะประสบความสำเรจหรอไมบางคนถงกบแกลงใหครลมเหลวดวยซำ

เพราะวาตอนเปนนกศกษา เพอนชมความฉลาดของเรา ชมวา

เราสอนเกงเขยนใบงานดแตตอนเปนครนกเรยนอาจไมสนใจเรยนเลย

เพราะวาการสอนทไดผลเปนเรองของ psychology (จตวทยา)

มากกวา pedagogy (การเรยนการสอน) ดงทผ เขยนเคยไดรบ

คำบอกจากศษยคนหนงวา “ครสามารถกำหนดใหนกเรยนนงถอ

หนงสอหวยๆ ไดทงวน แตจะไมมวนบงคบใหนกเรยนอานหนงสอ

นนได” คอการเรยนนน บงคบไมได เปนความสมครใจ ยนดทำ

ของนกเรยนเอง ครตองมวธการใชจตวทยา ใหเกดความอยากเรยน

ไมใชบงคบใหเรยน

ผเขยนคอผศ.เลาแอนนจอหนสนแนะนำวาครตองเตรยมตว

ลวงหนา ๒-๓ สปดาห กอนเปดภาคเรยน มการเตรยมหองเรยน

ซงจะกลาวถงโดยพสดารในบนทกตอๆ ไป เพอใหเหนวา ครเลาแอนน

จอหนสนพถพถนรายละเอยดในการเปน“ครเพอศษย” อยางยง

ทานบอกวา ในทสด ปรชญาของการเปนครของทาน คอ

ทำ ใหศษยเชอวาความสำเรจเปนสงทเปนไปได ถานกเรยนไมเชอวา

ตนจะเรยนไดสำเรจ ไมวาบทเรยนจะงายเพยงไร ไมวาเดกจะฉลาด

เพยงไร กจะไมประสบผลสำเรจในการเรยน

ครเพอศษยจงตองหาวธสรางความเชอมนในตวเดก ตอความ

สำเรจในการเรยน ตองมวธลบลางความทอแทสนหวงตอการเรยนใน

ตวเดก สรางแรงบนดาลใจ ความมงมน ในการเรยน และชวตใน

อนาคตนคอสดยอดหนาทของครเพอศษย

มองอกมมหนงครตองสรางความสมพนธทดความไวเนอเชอใจ

ความเขาใจซงกนและกน กบตวศษย โดยสงแรกๆ ทตองทำคอ

กำหนดบคลกของตนเอง ในการสรางความสมพนธกบเดก และ

รกษาบคลกนนใหคงเสนคงวา เพอไมใหเดกสบสน จะเปนครทด

เครงครดกตองเปนอยางคงเสนคงวาจะเปนครตลกหรอมอารมณขน

กตองเปนอยางคงเสนคงวา อยามบคลกแบบผเขาผออก เดกจะ

สบสน และพาลไมเชอถอคร และตองเลอกบคลกความเปนครทตรง

12 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 13 |

กบบคลกตามธรรมชาตของตนเองไมเปนบคลกทแสรงทำซงเดกจะ

จบได

บคลกสวนหน งเกดจากการแตงกาย ครตองแตงกายด

เรยบรอย แตงตวพอด ไมมากไมนอยเกนไป และแตงใหถกกาล-

เทศะ เพอสรางบรรยากาศในหองเรยน เชนแตงสทในวนสอบ แตงชด

พละในวนกฬานกเรยน

ครตองสรางความเชอมนในความรสกของศษย วาเปนครคนน

เปนครเพอศษย ไมใชครเพอก ซงไมใชสรางดวยวาจา แตสรางดวย

การกระทำ แลวเดกจะไวใจ และรวมมอในการดำเนนกจกรรมใน

ชนเรยน

เรองสำคญยงตงแตวนแรก และตลอดไป คอ ทำใหวนยม

ความหมายเชงบวก (positive discipline) เปนวนยเพอนกเรยน

ไมใชวนยเพอคร ใหนกเรยนรวมกนกำหนดวาเพอใหการเรยนรของ

ชนเรยนดำเนนไปได อยางด ควรมขอกำหนดหรอขอหามอะไรบาง

เปนขอตกลงรวมกนไมใชขอกำหนดของคร

แตครกตองกำหนดกตกาของครดวย ซงตองพจารณาตาม

ชวงชนของเดก เดกเลกกบเดกวยรน ตางกนมาก ครตองปฏบตตอ

เดกอยางเคารพรบฟงความคดเหนของเดก ตามพฒนาการของเดก

เชนตองมขอตกลงวา เมอครถาม เดกทตองการตอบตองยกมอกอน

ใหครชตวจงจะตอบได ไมใชตะโกนตอบทนทหรอจะใหเดกตะโกน

ตอบทนท พรอมกนกคนกได เปนตน เร องขอตกลงพฤตกรรม

ในช นเรยนมรายละเอยดมาก และมหลกการทางจตวทยาและ

ประสบการณประกอบ นาอานมาก และผมคดวาอาจแตกตางกน

ระหวางชนเรยนอเมรกนกบชนเรยนไทยและนาจะเปนโจทยวจยได

ครเพอศษยตองแยกตวเดกออกจากพฤตกรรมของเดกคนนน

เมอเดกแสดงพฤตกรรมทไมถกตอง ครตองแสดงวา โกรธ หรอ

รงเกยจ พฤตกรรมทไมถกตองนน ไมโกรธตวเดก แสดงความ

เมตตาทจะชวยเหลอเดก ใหหลดพนจากการแสดงพฤตกรรมทนา

รงเกยจนนเพอพฒนาตนเอง

ครตองทำใหศษยเขาใจวาการทำผดไมใชเรองถาวร เปนเรอง

ทแกไขปรบปรงตนเองได เพอตนเอง และครจะชวยเหลอ

หลกการอกอยางหนงของครคอ ควบคมชนเรยน ไมใชควบคม

นกเรยนและควบคมชนเรยนใหมระเบยบมบรรยากาศนาเรยนเพอ

ประโยชนของเดก ไมใชเพอประโยชนของคร การจดระเบยบหรอ

จดการชนเรยนน ครเลาแอนนมรายละเอยดมาก ตงแตสหอง กลน

ระบบเสยง แสงสวาง การจดแถวโตะนกเรยน ตำแหนงโตะทำงาน

และตเกบของของครและตำแหนงทครยนสอนตองกำหนดไวลวงหนา

เพอใหครอยในฐานะทจะจดการชนเรยนไดอยางมประสทธผลสงสด

14 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

หลกการสำคญอกอยางหนงทครเพอศษยตองยดถอคอสอน

เดก มากกวาสอนวชา และ ในการสอนวชานน พงตระหนกวา

มเปาหมายเพอคณคา หรอการใชในการดำรงชวตของศษย เชน

ครทสอนวชาภาษา พงตระหนกวามเปาหมายทแทจรงคอเพอใหศษย

เรยนรเรองการสอสาร(communication)ไมใชแคเรยนรภาษา

การเตรยมตวทยากอยางหนงคอ เตรยมลบลางอคตในตวคร

เอง เชน อคตตอศษยทไมใชผวขาว อคตตอเดกทปญญาทบ อคต

ตอเดกซนหรอดอ เรองนครเลาแอนนเขยนอยางละเอยดพสดาร

และผมเหนวาสถานการณแตกตางกนกบสงคมไทย แตประเดนนก

นาจะเปนโจทยวจยไดเชนเดยวกน

หวใจของบรรยากาศ และกตกา ในชนเรยนคอ ความเคารพ

ซงกนและกน ระหวาง เพอนนกเรยนดวยกน และระหวางนกเรยน

กบครพฤตกรรมทเปนการละเมดตอผอน เชนรงแกเพอนดาหรอ

กลาวคำหยาบใสเพอน รบกวนสมาธของชนเรยน หรอของเพอน

เหลานถอวาเปนความผด

ทานผอานพงตระหนกวาหนงสอเลมนเขยนตามบรบทอเมรกน

เมอนำมาใชในบรบทไทยตองปรบใหสอดคลองกบวฒนธรรมไทย

วจารณพานช๑๓ม.ค.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/434227)

ใหไดความไววางใจ จากศษย

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

16 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 17 |

ครตองเรยนร เสาะหา ทดลอง วธสรางแรงบนดาลใจใหเดก

อยากเรยน รสกสนก และมความสขในชนเรยน และในกจกรรม

การเรยนวธหนงคอบอกเดกวา เมอเรมตนเทอมทกคนได A คนท

ตองการ A เมอสนเทอม ตองทำงานเพอพสจนตนเอง วาคควรกบ

เกรดAและครจะคอยชวยเหลอแนะนำ

ครตองมวธสรางความเชอมนในศษย วาสามารถบรรลความ

สำเรจทมงหวงได หากมอทธบาท ๔ โดยทบางคนอาจตองมความ

เพยรสงกวาแตไมวาจะสำเรจไดงายหรอยากครจะอยเคยงขางเสมอ

สรางแรงบนดาลใจดวยศรทธาในตนเอง ศรทธาในอทธบาท ๔ ผาน

การฝกฝนเคยวกรำ ในทสดศษยจะไดรบผล ๒ ตอ คอไดรบความ

สำเรจในผลการศกษา และไดรบทกษะในการฝกฝนเค ยวกรำ

ตนเองเพอการเรยนรไปตลอดชวต

เลอกบคลกการเปนครของตนและดำรงไวใหคงเสนคงวาตลอด

ปการศกษานน เพอ ไมใหนกเรยนสบสน อาจเปนครตวตลก ครด

ครใจด ไดทงสนแตตองเปนธรรมชาตของตวเราเองไมใชแกลงเปน

หรอเสแสรงเพราะเดกจะจบไดและไมเชอถอครอกตอไป

การกำหนดบคลกของตนไวใหชดเจน มประโยชนในการใช

บคลกนนใหเกดประโยชนตอการสรางความสมพนธทใกลชดไวเนอ

เชอใจกนกบเดก และชวยใหศษยประสบความสำเรจ ในการเรยนได

งายขน

พงตระหนกวา เดกนกเรยนจะสงเกตตวคร และสงทครทำ

อยางละเอยด ตลอดวน หลายๆ วน ดงนนครตองแตงตวด บคลกด

เอาใจใสตวเองเพอเสรมบคลกของตน

ผเขยนยกตวอยาง ความตงใจดำรงบคลกความเปนครของ

ตนเองดงน “เขมงวดแตยดหยน เนนใชอารมณขนมากกวาดวา

ไมยอมรบความกาวราว หรอพฤตกรรมไมเคารพผอน รกวชาของตน

และยนดตอรองพบกนครงทางกบนกเรยน”

ครตองเรยนร และปรบปรงบคลกของความเปนครของตน

ตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยง ในชวงปแรกๆ โดยตองเขาใจวา

นกเรยนตองการผใหญสำหรบเปนผชแนะ เปนทพงทางใจ เปนผนำ

และบางครงครกตองขดใจนกเรยน หรอทำในสงทเดกไมชอบ เพอ

ประโยชนของนกเรยนเอง

ผศ.เลาแอนน จอหนสน เขยนเลาววฒนาการกำหนดบคลก

ความเปนครของตนไวอยางละเอยดทงสวนทตองแกไขและภาพ

ทเปนอยในปจจบน คอ ความมอารมณขน การรจกนกเรยนเปนการ

สวนตวเปนรายคนและการระมดระวงไมทำใหนกเรยนเสยหนา

ขอคนพบสำคญจากประสบการณสวนตวของ ผศ.เลาแอนน

คอเครองแตงกายของครเปนเครองบอกบคลกอารมณและสอสาร

บรรยากาศความสมพนธระหวางครกบนกเรยน เม อครแตงสท

18 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 1� |

นกเรยนจะรสกบรรยากาศทเปนทางการและทำตวตามนน หากคร

แตงตวตาม สบาย สวมเสอยด เดกๆ จะรสกวาเปนวนผอนคลาย

หรอจะมกจกรรมสนกสนาน ขอแนะนำคอ จงแตงกายใหตรงตาม

บรรยากาศทตองการสอกบนกเรยน หรอใชการแตงกายของครสอ

กบนกเรยนวาในวนนนตองการใหหองเรยนมบรรยากาศอยางไร

อารมณความรสกกบความเปนคร

อารมณ ความรสกกำหนดพฤตกรรม สหนาทาทาง เดกม

ผสสะทละเอยดและออนไหว จะรสกพฤตกรรมทครแสดงออกผาน

จตไรสำนกได และกลายเปนวาครเปนผกำหนดพฤตกรรม ของเดก

โดยตนไมรตว เชน พฤตกรรมกาวราว สญเสยความนใจในตนเอง

(self esteem) เกลยดโรงเรยน ตอตานสงคม หรอในทางตรงกนขาม

อาจสรางคนทออนไหวเหนอกเหนใจคนอน เปนการสรางการเรยนร

แกศษยทสำคญยงตอชวต ทไมใชเรองการเรยนวชา

ครตองฝก ตองเรยนร การควบคมอคตของตนเอง ทอาจ

ทำรายเดกโดยไมรตว หรอในทางตรงกนขาม อาจสรางคนจตใจด

โดยไมรตวเชนเดยวกน

ทกคน รวมทงคร ตองการใหผอนเคารพตน แตไมสามารถ

บงคบความรสกของผอนได รวมทงความรสกของศษย และบางครง

ครอาจเผชญสภาพทมศษยทตอตานไมเคารพครคอนหองสงทคร

สามารถทำได คอ ดำรงความเคารพตนเองและเคารพนกเรยน

ไมหาทาง บงคบใหนกเรยนเคารพตน เพราะจะยงเปนการยวยให

สถานการณเลวรายยงขน เพราะจะเปน การทะเลาะกนระหวางครกบ

ศษย

20 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 21 |

วาจาทาทางทครใชในการเรยกรองใหนกเรยนเคารพคร มก

เปนการดดาวากลาวซงเปนการดถกนกเรยนวานกเรยนทำผดหรอ

มพฤตกรรมไมเหมาะสมตอครจะยงทำใหความรสกตอตานครหรอ

เกลยดครยงเลวราย

หากนกเรยนแสดงความตองการปฏบตไปในทางท ทำลาย

ตนเองอยาหามปรามใหชวนคยและตงคำถามวาทำไมจงตดสนใจ

เลอกทำ หรอแสดงพฤตกรรมเชนนน ใหถามและถาม และรบฟง

คำตอบ เพอใหนกเรยนคดเอง ใหรจกตงคำถามแกตวเองเกยวกบ

พฤตกรรมของตน และไดคด หรอไดสต และถานกเรยนขอ

คำแนะนำ จงใหคำแนะนำตามทครคด คอแทนทจะ ยดเยยดการ

สงสอน ตองเปลยนเปนตงคำถาม เพอใหนกเรยนตงสต แลวให

นกเรยนเปนฝายขอคำแนะนำเอง

ครไมมทางชวยดงนกเรยนออกมาจากอบายมข หรอหนทาง

แหงความชวรายหรอความ เสอม นกเรยนตองเรยนรทจะนำเอา

ตวเองออกมาจากทางเสอมนนดวยตนเอง ครชวยได โดยชกจงทาง

ออมใหศษยฉกคด มองเหนทางเลอกทดกวาดวยตนเอง สามารถ

วเคราะหทาง เลอกในชวต และในทสดสามารถหลดออกมาจาก

อบายมขได

ผมคดวา นคอผลงานทยงใหญของครเพอศษย ทหากมความ

ชำนาญสงในทกษะน จะชวยเปลยนชวตใหแกศษยวยรนคนแลวคนเลา

ไดบญกศลยง

ครท ทำหนาทเชนนแหละ ทนกเรยนจะจดจำไปตลอดชวต

ลองคดถงครของตนเองกได เราจะจำเร องราวดานการสอนไมได

แตจะจำเรองราวทเราประทบใจ จากการทครชวยตงคำถาม หรอให

คำแนะนำ ใหเรารอดพนจากการเดนทางผดในชวต หรอครทมอบ

ความไววางใจ มอบหมายหนาทใหเราทำ โดยตงความหวงตอตวเรา

วาจะสามารถทำงานยากนนไดอยางรบผดชอบ และแสดงความ

ชนชมเมอเราทำหนาทนนกาวหนาไปเปนระยะๆ

การใชคะแนนเปนเครองมอสรางแรงจงใจ

ครตองมวธใชคะแนนเปนเคร องสรางแรงจงใจในการเรยน

ไมใชปลอยใหคะแนนเปนสงบนทอนกำลงใจในการเรยน

ครใชคะแนนเปนเครองมอได ๔ แบบ (๑) ใชเปนแรงจงใจ

(๒) ใชเปนเครองบนทกความกาวหนา (๓) ใชประเมนการสอนของ

ตนเอง (๔) ใชลงโทษนกเรยนทไมเอาใจใสการเรยน ครเลาแอนน

ใชเฉพาะ๓ขอแรกและจะไมใชขอ๔เปนอนขาดเพราะจะยงทำให

22 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 23 |

เดกยงเบอการเรยน และยงแสดงพฤตกรรมผดๆ มากยงขน คร-

เลาแอนน เชอวาการใชคะแนน เปนเครองมอดานลบตามขอ๔ เปน

ปญหาหลกของการศกษา ทผลกใหเดกจำนวนหนงมทศนคตดานลบ

ตอการเรยนแบบฝงใจและจะออกจากการเรยนกลางคนในทสด

ยดหลกอะไรในการใหคะแนนเปนเรองละเอยดออนมากและ

ครตองกำหนดไว เพอความมมาตรฐานและจรยธรรมของครเอง

ไมวาทางโรงเรยน เขตการศกษา หรอกระทรวงศกษาฯ จะมนโยบาย

เร องนอยางไรกตาม จะมชองทางใหครตองใชวจารณญาณเสมอ

ครจงตองกำหนดหลกการของตนไวเพอ

•ดำรงมาตรฐานทสง

•มความยดหยน

•ยตธรรม

ครตองแจงความกาวหนาของการเรยนของศษยแตละคนเปน

ระยะๆเพอไมใหเดกและผปกครองตกใจซงอาจนำไปสการรองเรยน

หลกการทพงกำหนดใหชดเจนไดแก

•จะใหคะแนนเตมตอคำตอบทถก และศนยเมอคำตอบผด

หรอจะใหคะแนนแกวธคดท เหมาะสม หรอความเขาใจ

หลกการทถกตองดวย หรอจะใหคะแนนความหมนเพยร

ดวยแมคำตอบจะผด

•ในกรณทเดกตงใจเรยน ขยน แตขกงวลตอนสอบ จงตอบ

ขอสอบไดไมดจะใหเกรดอยางไร ใหตามคะแนนทงๆทร

วาคะแนนนนไมสะทอนความสามารถทแทจรงของเดก หรอ

จะลดนำหนกของผลสอบลงไป หรอจดสอบใหมตอนหลง

เลกเรยน

•จะดำเนนการอยางไรตอเดกทเรยนออน

•เดกฉลาด เรยนรเรว สามารถสอบได A โดยไมตองเรยน

ในชนเรยนหลบไป อานหนงสอการตน และไมสงการบาน

จะใหเกรด A หรอไม เกรดทใหสะทอนเพยงความร หรอ

รวมทงความขยนหมนเพยรและความเอาใจใสตอการเรยน

ดวยหรอไม

•จะเพมคะแนนความขยนหมนเพยรไหม

•จะใหคะแนนตอการบานทกชน หรอจะเลอกใหเฉพาะชนท

นกเรยนคนนน ตงใจทำมากเพอเรยนทกษะใหมทสำคญ

ทงๆทการบานชนอนๆนกเรยนทำผดเปนจำนวนมาก

•จะเลอกวธใดระหวางวธใหคะแนน ๒ ขว ขวหนงเรมจาก

๐ คะแนน ใหนกเรยนเกบคะแนนจากการสอบและทำ

การบานทยากขนๆ คนททำโจทยยากๆ ได จะไดเกรด A

อกขวหนง ใหนกเรยนทกคนไดเกรด A สำรองไวลวงหนา

แลวครชวยใหศษยทำงานหนกเพอรกษาเกรดAไวใหได

24 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 25 |

จรงๆ แลว เกรดไมสำคญเทากบสงทนกเรยน และครไดเรยนร

และสงทครไมควรทำ คอ พยายามใหการบานแกนกเรยนอยางหนก

หรอขมขวญเดก วาตนเปนครทหน ยากมากทจะมนกเรยนไดเกรด

AหรอแสดงทาทวาครใจดจะใหAทกคนโดยไมมเงอนไข

ผมประทบใจความละเอยดออนของครเลาแอนน ในการให

คะแนนวชาทคอนขางเปนนามธรรม (abstract) โดยคำนงวา เดก

แตละคนมระดบพฒนาการจากการคดไดแคระดบรปธรรม สความ

สามารถคดเปนนามธรรมไมพรอมกน แมอายจะเทาๆ กน จะมเดก

บางคนทเคยเรยนดจะเรยนวชาเหลานไดยากมาก กอความทอถอย

ใหเดกการใหคะแนนขอสอบวชากลมน(เชนจรยธรรมเศรษฐศาสตร

พชคณต) แกเดกทระดบพฒนาการการคดแบบ abstract ยงไม

คอยดเชนน ตองหยอนความเครงครด ไมเรยกรองใหเดกยกตวอยางเอง

เพยงแคอธบายหลกการและยกตวอยางตามทครสอนได กควรได

คะแนนดตอไปเมอพฒนาการดานabstractthinkingของเดกคน

นนมาถง เขาจะเขาใจไดลกเอง ครตองละเอยดออนไมเรยกรอง

ความเขาใจทลกในเรอง abstract จากนกเรยนทสมองยงพฒนา

ไมถงจนทำใหเดกทอถอยขาดความมนใจตนเอง

ใหนกเรยนใหคะแนนตนเอง

เมอจบภาคการศกษา และครมเกรดของนกเรยนทกคนแลว

(แตยงไมไดสงไปยงฝายวชาการ) ครเลาแอนน มวธตรวจสอบวา

นกเรยนสมควรไดรบเกรดนนๆ หรอไม รวมทงเปนวธใหนกเรยน

ประเมนผลการสอนของครทางออมดวย โดยใหนกเรยนแตละคน

เขยนเรยงความสะทอนภาพหรอความประทบใจ (ทงทางบวกและ

ทางลบ) การเรยนวชานนอยางไร รวมทงบอกวาตนคดวาตนควรได

เกรดอะไร เพราะเหตใด ซงจะชวยใหครไดเขาใจมมมองของเดกตอ

เกรดซงเปนมมมองทตางจากมมมองของคร

ในประสบการณของครเลาแอนน นกเรยนชอบท ไดเขยน

เรยงความชนนบอยครงนกเรยนใหเกรดตนเองตำกวาทครใหและม

บางครงทเมอครอานเรยงความแลว ไปขยบเกรดของเดกคนนนขน

แตไมมเลยทนกเรยนโดนลดเกรด

ครเลาแอนน มวธใหนกเรยนเขยนเรยงความแบบไมธรรมดา

เรมดวยการอานนทานเรองTrueStoryofthe3LittlePigsby

A.Wolf (เพอสรางความเขาใจวา อคตเขาขางตนเองเปนของธรรมดา)

แลวจงบอกใหนกเรยนสมมตตนเองเปนครเลาแอนน เขยนจดหมาย

สะทอนภาพพฤตกรรมการเรยน และผลการเรยน ของนกเรยน

(ตนเอง)ในวชานนตลอดเทอมและบอกวาใหเกรดอะไรเพราะเหตใด

สอนศษย กบสอนหลกสตร แตกตางกน

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/435085)

โดยครเลาแอนน จะบอกนกเรยนใหจนตนาการวาตนเองเปนคร

เลาแอนนมองนกเรยนจากมมมองของคร

ตามประสบการณของครเลาแอนน มนกเรยนซนๆ ๒-๓ คน

เขยนเรยงความแบบทะลง ไรสาระ แตนกเรยนเกอบทงหมดจะตงใจ

เขยนอยางจรงจง เขยนอยางซอสตย และเจาะลกกวาทครคด และ

สะทอนใหความคดดๆแกครใหครเอาไปปรบปรงตนเองใหไดเกรด

Aบาง

ผมเกบความจากหนงสอเลมนอยางละเอยด เพราะประทบใจ

ความละเอยดประณตในความเปนครของครเลาแอนนจรงๆ

วจารณพานช

๑๕ม.ค.๕๔

28 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 2� |

การสอนศษยกบการสอนตามหลกสตรแตกตางกน

ทจรงบนทกนผมถอดความมาจากหวขอในหนงสอวา Covering

CurriculumisNotTeachingซงหมายความวาการตะลยสอนให

ครบตามหลกสตรไมใชกจของครทดหรอครเพอศษย การทำเชนนน

เปนกจของ ครเพ อก คอเพยงแคสอนใหครบตามท กำหนดใน

หลกสตรไมไดพจารณาหรอเนนทการเรยนรของศษย

การสอนศษยเนนทการเรยนรของศษยไมใชเนนทการสอนของ

คร ไมใชเนนการสอนใหครบตามเอกสารหลกสตร ความยากลำบาก

ของนกเรยนอยางหนงคอ เปน “โรคสำลกการสอน” เพราะโดน

ยดเยยดเนอหาความรมากเกนไป โดยไมคำนงถงระดบพฒนาการทาง

สมองของเดก ทแมอายเทากน เรยนชนเดยวกน แตพฒนาการทาง

สมองบางดานตางกนหากครไมเอาใจใสไมสงเกตเดกทสมองยงพฒนา

ไมถงขนทจะเขาใจสาระวชานน จะเบอหรอเกลยดการเรยนวชานน

และอาจทำใหเกลยดการเรยนทงหมดไปอยางนาเสยดาย

ทจรงครเปนบคคลทนาเหนใจมาก เพราะวชาทกำหนดไวใน

หลกสตรมกจะแนนเกนไปเสมอ เพราะในสงคมสมยใหม วชาความร

เพมขนอยางมากมายเกนกำลงทครจะสอนหมด และนกเรยนจะรบได

หมด หากครเนนทสาระ (content) ไมเนนทการคดและความเขาใจ

หลกการ

ครเพอศษยจงตองตความหลกสตร ทำความเขาใจศษยและ

ทำหนาท โคช หรอ facilitator ใหศษยไดเรยนเพอบรรล 21st

CenturySkillsตามระดบพฒนาการทางสมองโดยใชหลกสตรเปน

แนวทางในการจดการเรยนร ออกแบบการเรยนร และออกขอสอบ

เพอทดสอบผลสมฤทธของการเรยนร เพอตดตามนกเรยนเปนรายคน

ไมใชทำตามหลกสตรแบบเปดหลกสตรสอน

การทำหนาทครแบบนแหละททาทายมาก สนกมาก เรยนรมาก

และสรางความสมพนธระหวางครกบศษยใหความสขปตสขแกคร

เกนกวาเงนเดอนและคาตอบแทนอนๆทไดรบ

หลกการทครเลาแอนนแนะนำคอ ใหจดลำดบความสำคญของ

สาระในหลกสตรและวางแผนการเรยนของนกเรยนไวตลอดเทอม

โดยตองเขาใจดวยวานกเรยนมวชาอนทตองเรยนตองสอบและยงม

กจกรรมนอกหลกสตรอกมากมายและในทำนองเดยวกน ตวครเองก

มหนาทอกหลายอยางรวมทงยงมภาระสวนตวอกดวย ชวตการเปนคร

เปนชวตทถกเรยกรองใหตองทำตองรบผดชอบหลากหลายดาน ตอง

เอาชนะความวนวาย จดระบบตวเองบรหารเวลาใหไดและตองฝก

นกเรยนใหบรหารเวลาของตนเปนดวยรวมทงใหรจกควบคมตนเอง

จดการชวตและเวลาของตนเองเปนดวย

30 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 31 |

ลงทายนกเรยนกบครตองเรยนวชาเดยวกน ฝกฝนเรองใหญ

ของชวตในทำนองเดยวกนคอการควบคมจดการชวตหรอเวลาของตน

และจดลำดบความสำคญของสงทตองทำ ในทามกลางภารกจหรอ

สงทเขามาเรยกรองตองการตวเราลนหลาม

โดยทสงเรยกรองรนแรงยงคอกเลสโลภะโทสะโมหะของ

ตวเรา ทตวเราเองกอขนเองและทโดนกระตนโดยสภาพแวดลอม

รอบขางครตองเขาใจสวนนทเปนธรรมชาตทเกดขนตอนกเรยน เชน

นกเรยนวยรน จะมแรงขบดนทางเพศบางคนรนแรงมาก ครจะตองหา

ทางบรณาการความรและทกษะเพอใหนกเรยนสามารถผานพนอปสรรค

ในชวตชวงนไปใหได นคอสวนหนงของการเรยนรทกษะชวต คอ

ทกษะชวตการเปนวยรนทเปนสวนหนงของ21stCenturySkills

ครของศษยทเปนวยรนทไมไดเอาใจใสจดการเรยนรทกษะ

ชวตการเปนวยรนใหแกศษยปลอยใหศษยลองผดลองถกเอง และ

มเดกลองผดหมดอนาคตไปจำนวนมากไมถอเปนครเพอศษย

มครจำนวนหนงมงสรางหลกฐานเอกสารวาตนไดทำหนาทสอน

อยางด ครบถวนสมบรณ แตไมไดเอาใจใสการเรยนรของศษย ไมได

เอาใจใสศษยเปนรายคนครเชนนไมใชครเพอศษย

ครท ม งสอนวธตอบขอสอบอาจทำใหผลสอบของศษยด

โรงเรยนมชอเสยงและเขตพนทการศกษาของตนพอใจผบรหารของ

กระทรวงศกษาฯพอใจ แตประโยชนตอชวตในอนาคตของศษย

ไมมาก สการสอนเพอสรางการเรยนรอยางแทจรงในตวศษยไมได

โดยเฉพาะการเรยนร เพ อบรรลทกษะท ซ บซอนท เร ยกวา 21st

CenturySkillsทจะชวยใหศษยประสบความสำเรจในการดำรงชวต

ในโลกอนาคตทซบซอนแปรผนไมแนนอน

มครจำนวนหนง ไมตองการรบแรงบบคนใดๆ มงแตจะจดการ

เรยนรเพอความสนกสนานของเดกซงอาจจะเปนโครงการใหนกเรยน

ทำโครงการละหลายๆสปดาห แตไมไดวางพนฐานความรและทกษะ

สำหรบการเรยนรในชนถดขนไป

เรองเลาจากครเลาแอนน

ครงหนงครเลาแอนนกบทมครอก๓คนไดรบมอบหมายให

ดแลนกเรยนวยรน ๕๐ คน ทมปญหาไมเอาใจใสการเรยน อาน

หนงสอไมออกและเบอเรยน ศกษาธการเขตการศกษาใหคำแนะนำ

แกทมครว า “การสอนตามหลกสตรไมใชการสอนท แทจรง”

(coveringcurriculumisnotteaching)ไมมใครคาดหวงใหคณ

แกปญหาใหเดกกลมนเรยนทนกลมปกตโดยการสอนใหจบเลมตำรา

32 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

ภายใน ๑ ป ขอแนะนำใหเลอกสาระสวนทคดวาสำคญทสด และ

สอนใหเดกเขาใจอยาพยายามสอนทกเรองใหเลอกเฉพาะสวนทเปน

หลกการและทกษะทสำคญทสด จงสอนใหนกเรยนรวธเรยน เพอให

เขาเรยนสวนทเขาลาหลงไดเอง

ทมครทำตามคำแนะนำและพบวา ไดผลอยางนาพศวง เมอ

นกเรยนตระหนกวาครพรอมทจะสอนชาลงในสวนทนกเรยนเขาใจยาก

นกเรยนกมกำลงใจเรยนเพมขน เอาใจใสการเรยนเพมขน และเรยน

เสรมสวนทตนเรยนชาดวยตนเอง ในทสดนกเรยนกลมนมผลการเรยน

เทากบนกเรยนกลมปกตในวชา ภาษาองกฤษ ประวตศาสตร และ

คอมพวเตอร และเรยนไดดกวาในวชาคณตศาสตรรวมทงเรยนตำรา

เลมนนไดตลอดเลม

นกเรยนกล มน นสอนครเลาแอนนวา เดกๆ มพลงความ

สามารถในการเรยนมากกวาทเราคดหากเขามกำลงใจและรสกคณคา

ของการเรยน ครทเอาใจใสททำใหเดกรสกวาตนเปนคนสำคญในใจคร

ครทพรอมจะเดนเคยงคไปกบการเรยนของเดก จะชวยใหเดกเรยก

พลงการเรยนรของตนคนมาและเรยนรไดอยางมพลง

วจารณพานช

๒๐ม.ค.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/435909)

ถอยคำทกอง อยในหเดก

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

34 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 35 |

เหตการณนประทบใจครเลาแอนน ไมรลม และสอนวา คำพด

เชงบวกตอเดกแตละคนมผลตอการสรางพลงในชวตของเดกมาก

แคไหน และในทางตรงกนขาม คำพดเชงลบเหยยดหยนเดกจะทำลาย

ชวตเดกไดมากเชนกน

ทจรงบนทกนผมถอดความมาจากหวขอในหนงสอวา There is

No Such Thing as A Casual Remark to A Child ซง

หมายความวาอยาคดวาคำพดทครพดแบบไมตงใจ จะเปนเรองเลก

สำหรบศษย เรองนกเปนเรองเลาเชนเดยวกนกบเรองเลาในตอนท

แลว

ครเลาแอนน เปนนกสงเกต นกเกบเอาเหตการณทเกดขนใน

ชวตการเปนคร ในปฏสมพนธระหวางตนกบศษยเอามาตความหา

ความหมายเพอการเรยนรของตนแลวรวบรวมเอามาเลาในหนงสอเลมน

วนหนงหลงจากการแขงขนกฬา ดารานกกฬาคยโมกนโขมงใน

กลมตนและสาวๆ ในชวงเวลากอนเรมชนเรยน นกกฬาเหลานคอ

ดาวดวงเดนและขางๆ กลมดารามนกเรยนรปรางผอมแหง เงยบขรม

ไรความเดนดงชอ ซน นงฟงอยางเงองหงอย ครเลาแอนน เดนไป

ขางๆ โตะทซนนงและเอยกบพอลผเปนดารานกกฬาวา “ครภมใจใน

ความสามารถของเธอ “พอล” และครเช อวาเธอจะออกไปประสบ

ความสำเรจหลงออกจากโรงเรยนดวยครไมอยากเหนลกศษยทชวตขน

สจดสงสดตอนอาย ๑๖ แลวหลงจากนนชวตกตกตำหลงออกจาก

โรงเรยนมธยม

พอลตอบวา “สบายมากครบ แมวมองหานกกฬากำลงมาตดตอ

ผมแลวครบ” ครเลาแอนนพดเบาๆ กบซนผกำลงจองไปทพอลวา

“ครเชอวาเธอจะเปนคนทชวตขนสจดสงสดในชวงเวลาหลงๆ ของ

ชวต” ซนมใบหนาแชมชนขนทนทขยบตวนงตรง และตอบวา “ผมก

คดวาอยางนนครบ”

ครเลาแอนน รสกภมใจทไดชวยยกระดบความมนใจตนเองให

แกซนแลวเดนไปอกทางหนงของหองและผานโตะของเดกหญงขอาย

ทสดในชนชอมารซครเลาแอนนหยดมองหนามารซและพดวา“เธอ

กเหมอนกนเธอจะเปน latebloomerแตเธอจะเปนดอกไมดอกโต

ทงดงามมาก”มผลใหมารซอายมวนตวน

แลวครเลาแอนนกลมเหตการณนน

จนวนหนงหลงจากนนหลายเดอนในงานopenhouseในตอน

จะจบงานแมของซนมาหาครเลาแอนนทหอง เมอครยนมอใหจบ แม

ของซนจบมอของครเลาแอนนดวยมอทงสองและบบแนนพรอมทง

กลาววา “ขอขอบคณ ตอคำพดทครพดกบซน ซนเลาใหฟงวา คร

พดวา ตวเขาจะประสบความสำเรจในชวงหลงของชวต เขาไมควร

กงวลวาไมเปนดาวกฬาหรอเดนดงในโรงเรยนในเวลาน ครนาจะได

36 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 37 |

วาตอไปเมอเธอโตขนเธอจะมชวตทดไดอยางไร ตอนนเราไมกงวล

แลวเพราะเธอไดกลายเปนเดกทมความสข”

ครเลาแอนน ไมกลาเอยคำพด เพราะเกรงวาหากพดออกไป

ครกจะรองไหดวยจนแมของมารซลากลบไป

เหตการณนประทบใจครเลาแอนนไมรลมและสอนวา คำพดเชง

บวกตอเดกแตละคนมผลตอการสรางพลงในชวตของเดกมากแคไหน

และในทางตรงกนขาม คำพดเชงลบเหยยดหยนเดก จะทำลายชวต

เดกไดมากเชนกน

ครเลาแอนนรบบนทกไววา “จงระมดระวงคำพด คำพดของ

ครอาจกองอยในหเดกไปชวชวต”

ถอยคำของครคนหนงทยงกองอยในหทงสองของผม คอคำของ

ครใหญโรงเรยนชมพร “ศรยาภย” (ชอในตอนนน) ในป พ.ศ. ๒๔๙๗

ในชนเรยนวชาศลธรรมชนม.๓ครคลองบญเอยม เฉลยขอสอบ

และยกคำตอบของผมซ งตอบไมตรงกบคำเฉลย แตครบอกวา

คำตอบของผมแสดงวาผมเขาใจลกไปอกชนหนง เปนคำชมทกองอย

ในหของผมมาตลอดชวต โดยผมไมเช อทครบอกและคดวาครม

ฉนทาคตวาผมเปนหลานของเพอนของทานทไดชอวาเปนอจฉรยะใน

เหนเขายมตอนทเขาเลาใหแมฟง ตอนนชวตของเขาเปลยนไป ครได

ชวยเปลยนชวตของเขา ฉนไมรวาจะขอบคณครไดอยางไร จงจะสม

กบทครไดชวยซน”

ครเลาแอนน ไดแตตะลง จนแมของซนลาไป ไมนกวาคำพด

ประโยคเดยวจะมพลงถงขนาดนน และเหตการณนนจะเปนพลงใจ

ใหคนเปนครไดหลายเดอนแตยงไมหมดกอนทครเลาแอนนจะออกจาก

หอง แมของมารซ กมามองผานบานประต เมอเหนแมของมารซ

เตมตากรวาแมลกคนเปนพมพเดยวกนในความขอาย

“ฉนเพยงตองการมาขอบคณทครพดกบ มารซ วาเธอเปน

คนชนด ‘บานชา’ แตจะเปน ‘ดอกไม’ ท งดงามมากในวนหนง

มารซรองไหเมอเธอเลาใหแมฟงและฉนกรองไหดวย เพราะเรากงวล

38 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

เตรยมตว เตรยมตว และเตรยมตว

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/437049)

หมเพอนและครคอนายยเกยหรอนายธรรมทาสพานชทานคงเชอวา

เมอลงมสมองดหลานจะตองมสมองดดวยซงผมไมเชอแตคำชมน

กใหความชมชนแกใจผมอยางยง และกลบไปเลาใหพอแมฟงเหมอน

ศษยทงสองของครเลาแอนน

วจารณพานช

๒๐ม.ค.๕๔

40 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 41 |

ครตองเตรยมตวลวงหนากอนเปดเทอม ๒-๓ สปดาห เพอให

ตนเองพรอมทสดตอการจดการชนเรยน ใหนกเรยนเขาสความเปน

ระเบยบเรยบรอยภายใน๒-๓วนแรกมฉะนนสภาพการเรยนของ

นกเรยนในชนอาจเละเทะไปตลอดป

เพราะวาเมอโรงเรยนเปดงานตางๆจะประดงเขามายากทครจะ

ตงตวตดหากไมเตรยมตวตงหลกไวลวงหนา การเตรยมตวนจะชวย

ใหนกเรยนเกดความประทบใจและพรอมทจะรวมมอกบคร รวมกน

ฝาฟนอปสรรคไปสความสำเรจของนกเรยนและมความสขสนก สนาน

กบการเรยนไปตลอดปคอใหคณแกทงนกเรยนและแกคร

ครเลาแอนน เลาละเอยดมาก ผมจะไมจาระไนอยางนนขอจด

กลมการเตรยมตววาประกอบดวย

•เตรยมเครองใชสำหรบครและบางอยางสำหรบอำนวยความ

สะดวกแกศษย

•เตรยมตกแตงหองเรยนใหมบรรยากาศเอ อตอการเรยน

และดตอสขภาพหรอปองกนโรค เชน โรคหวด เขาเอยถง

เครองกรองอากาศชนดกำจดฝนและเชอโรคดวย

• เตรยมหนงสอสำหรบเดกรวมทงรปภาพและแผนผงประกอบ

การเรยนร

ผมอานตอนนดวยความประทบใจในความละเอยดลออ เอาใจ

ใสรายละเอยดปลกยอย ทแสดงถงความเปน “ครเพอศษย” ของ

ครเลาแอนน การเตรยมตวทกเรองมคำอธบายวาจะเกดประโยชน

ตอศษยอยางไร หรอชวยใหเกดความสมพนธทดระหวางศษยกบคร

อยางไรชวยใหครเอาใจใสดแลศษยเปนรายคนไดอยางไร ทงๆ ทคร

มงานมากมงานหลายหนา และมศษยหลายชนเรยน เคลดลบคอ

การจดแฟมทมสวนของนกเรยนเปนรายคนสำหรบใสเอกสารแจก

เตรยมไวใหนกเรยนทขาดเรยน หรอเอาไวเตอนวานกเรยนคนไหน

ยงไมสงการบาน

นคอสดยอดของการจดระบบตวเองและการจดระบบชนเรยน

นกเรยนจะรขอตกลงหรอกตกาเพอชวยใหครชวยดแลสงเสรมการ

เรยนรของศษยแตละคนทำใหการดำเนนการในชนเรยนเปนไปอยาง

มระบบไมมว ไมขนอยกบวาครมความจำดหรอขหลงขลม เพราะ

ทกอยางมระบบหมด เปดแฟมดกตรวจสอบไดทนทแตตองมหลาย

แฟมและตองรบเกบเอกสารเขาแฟมรวมทงนกเรยนกจะตองรวมมอ

สงการบานใหตรงตะกรา ไมรอเอกสารบนโตะคร ซงหากทำ ถอวา

ผดวนยรนแรงเพราะเปนการทำลายความราบรนในการเรยนของทง

ชนเรยน

42 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 43 |

เตรยมหองเรยน

ครเลาแอนนแบงเรองนออกเปน๔หวขอยอยเปน4Sดงน

Sensory Details สมกบคำวา details จรงๆ เพราะ

ครเลาแอนนบอกวาตองเอาใจใส “สมผส” ๔ ใน ๕ ของหองเรยน

หรอหากถอตามแบบไทยทมผสสะ ๖ ทวาร คอ ตา ห จมก ลน

กาย ใจ กมยกเวนทวารเดยวคอลน หรอผสสะรสทไมตองเตรยม

ขอพงตระหนก คอ เดกมความไวในการรบรมากกวาผใหญ ดงนน

ผสสะทไมพงประสงคหรอไมเปนผลดตอการเรยนอาจสงผลรายตอ

เดกมากกวาทเราคด

ผมประทบใจครเลาแอนน ทเอาจรงถงขนาดไปขอบรจาคสทา

ผนงหองจากรานขายส และรบบรจาคแรงงานจากชางทาสเพอเปลยน

สหองจากสทมๆ เปนสหวานใหความรสกสบายแกเดกๆ เรองการรบ

บรจาคเพอเดก เพอการอำนวยความสะดวกในชนเรยนน ครเลาแอนน

บอกวาอยาอายอยาคดวาเปนการเวอรเพราะจรงๆ แลวหากครมงทำ

เพอศษยจรงๆ แลวพอแมทมฐานะหรอคนทวไป มแนวโนมอยาก

ชวยอยแลว

ครเลาแอนน มประสบการณใชเสยงเพลงกลบความอกทก

สรางบรรยากาศใหนกเรยน มสมาธกบการเรยน และการตอรองกบ

44 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 45 |

เดกๆทชอบเพลงดงๆอกทกๆ ใหลองหนมาฟงเพลงหวานๆ เพอ

สรางสมาธ ทงหมดนเปนเรองของเดกอเมรกน ซงตางวฒนธรรมกบ

เดกไทย การทดลองใชดนตรชวยเพมประสทธผลของการเรยนและ

การจดการชนเรยนจงนาจะเปนหวขอของโจทยวจยในชนเรยนได

ผมประทบใจขอความระหวางบรรทด ทครเลาแอนนเขยนจาก

ประสบการณแสดงจตวทยาในการมปฏสมพนธกบเดก โดยเฉพาะ

อยางยงเมอครเปดเพลงคลาสสคกอนเวลาเรยนและเดกๆ ประทวง

ขอใหเปลยนเพลงเปนเพลงจงหวะกระแทกทเขาชนชอบ ครเลาแอนน

แนะนำใหปดเพลงและขอโทษเดก หรอแสดงความเสยใจทเดกไมชอบ

ตามทครทดลองแลวรบเขาสบทเรยนอยามวเสยเวลากบเรองเพลง

เฉพาะเร องเพลง ครกสามารถเอามาเปนเคร องมอสราง

บรรยากาศในการเรยนรไดมากมาย แตผมจะไมเอารายละเอยดมา

บนทก

ครเลาแอนนบอกวาหลกการคอตองทำใหสภาพของหองเรยน

มคณสมบต๔อยางคอfunctional,comfortable,welcoming

และinspiringแปลวาประโยชนใชสอยใหความรสกสบายดงดด

ใหเขามาในหอง และสรางแรงบนดาลใจ เราสามารถใชหลกการน

ทดลองหรอทำวจยเรองการจดหองเรยนไดมากมายหลายสบหลายรอย

โจทยตามบรบทของนกเรยนและภมสงคมทแวดลอมโรงเรยน

ผมลมเรองราววยเดกเรองกลนในหองเรยนไปสนท จนมาอาน

หนงสอตอนนจงนกขนไดวา สมยเรยนชนมธยมทชมพรเราสวม

รองเทาผาใบและตองซกทกสปดาห แตมเพอนบางคนขเกยจซก

สะสมความหมกหมมไวจนไดท กหลอกใหเพ อนลองดมเปนเร อง

แกลงเพอนไดอยางหนง

แตครเลาแอนน ละเอยดออนกบกลนทกชนดในหองเรยน

รวมทงกลนสททาใหมๆ กลนหนงสอ กลนสาบเหงอ เปนตน นก

เหมอนกน สมยผมเปนเดกมเพอนบางคนสวมเสอตวเดยวตลอด

สปดาหและสขาวกลายเปนสตนๆ หรอทแขนเสอมคราบดำจากการ

ยกแขนขนปายนำมกตดอย ครเลาแอนนเอยถงการใชสเปรยฉด

ทำความสะอาดอากาศในหองเรยนแตบนวาราคาแพง หากครตองซอ

มาใชเอง

อณหภมในหองกมความสำคญ ในสหรฐอเมรกาปญหาหอง

หนาวเกนไปคงจะเปนปญหาใหญ ในบานเราตรงกนขาม แตเวลาน

โรงเรยนจำนวนมากในเมองตดเครองปรบอากาศซงกมทงขอดและ

ขอเสย ขอเสยทเหนชดคอการแพรเชอโรคทางการหายใจ เชน ไขหวด

ซงเคร องทำความสะอาดอากาศกรองจบเช อโรคอาจใชไดผลหรอ

ไมไดผลนาจะมการทำวจย

46 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 47 |

ไมควรปลอยใหผนงหองเปลาเปลอยไมชวยกระตนความสนใจ

ใครรของเดกการตกแตงดวยรปธรรมชาตรปคนภาษตคำคมฯลฯ

จะชวยกระตนจนตนาการและแรงบนดาลใจของเดก นกเปนประเดน

สำหรบทดลองและวจยเชนเดยวกน

Seating Arrangement การจดโตะนกเรยนจดไดหลายแบบ

โดยมหลกการสำคญคอ ใหเกดความสะดวกตอการเรยนของเดก

ใหเดกมองจอ กระดานหนาหอง จอทว และจอมอนเตอร (ถาม)

เหนหมดทกคนและเพอความสะดวกของครในการเคลอนไหวไป

ทกสวนของหองไดอยางรวดเรว รวมทงไมใหเกดมมอบสำหรบเดก

เบอเรยนหลบครไปทำอยางอน

จะจดหองเรยนอยางไร ขนกบขนาดและรปรางของหอง และ

จำนวนนกเรยนเปาหมายของการจดคอเพอใหเกดผลดตอการเรยนร

ของเดก สรางความรสกมแรงบนดาลใจตอการเรยนและสรางปฏ-

สมพนธทดระหวางนกเรยนและระหวางนกเรยนกบคร

ครเลาแอนนแนะนำวา วธจดช นเรยนทไมควรทำทสดคอ

จดเปนแถวหนหนาไปสกระดานหรอจอหนาหอง เพราะเดกจะบงกน

และควรจดใหตำแหนงทครยนหางจากนกเรยน แตละคนไมเกน ๓

ชวงโตะ เพราะจะชวยใหครดแลความเปนระเบยบเรยบรอยไดงาย

โดยเขาถงตวเดกไดงาย และมผลทางจตวทยาวานกเรยนทกคนใกลชด

คร

พงตระหนกวา วธจดโตะในหองมผลตอบรรยากาศในหองเรยน

มาก การจดแบบ classroom มผลตอความรสกเปนทางการเนน

กฎระเบยบ การจดเปนรปวงกลมเปนกลมๆ หนหนาไปทางหนาหอง

จะใหความร สกอสระมากกวาการจดเปนแบบสตดโอ บงบอกวา

หองเรยนคอหองทำงานรวมกนของนกเรยน

นโยบายการจดทนงม๒แนวทางใหญคอกำหนดทนงประจำ

กบเปดฟรใหนกเรยนเลอกทนงเองตามชอบใจ ใครมากอนเลอกกอน

เปลยนทนงไปเรอยๆ กได ซงมขอดคอไมจำเจแตอาจไมสะดวกหาก

นกเรยนตองการเกบของไวในโตะและไมสะดวกสำหรบคร ทจะทราบ

วาวนนนนกเรยนคนไหนไมมาเรยน

ครเลาแอนน แนะนำวา นาจะเรมดวยการบอกนกเรยนวา คร

จะไมกำหนดทนงใหนกเรยนหากการใหอสระนนไมมปญหาตามมา

ถาครตองการกำหนดทนงแกนกเรยนแตละคน ครตองบอก

นกเรยนใหรวาครไดไตรตรองรอบคอบแลววาจะมหลกการกำหนด

อยางไร เพอประโยชนของนกเรยนทกคนและของนกเรยนทงช น

รวมกน ใหเกดความสะดวกในการเรยนแตถานกเรยนคนไหนไมชอบ

ทนงตำแหนงทครจดใหกใหมาคยกบครนอกเวลาเรยน

48 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 4� |

Supplies and Storages จากขอเขยนของครเลาแอนน

ทำใหผมตระหนกวา หองเรยนสมยน ตองมวสดชวยเรยนหรอ

ชวยสอนมากกวาสมยผมเรยนอยางเทยบกนไมไดเลย จงตองกำหนด

ทวางมตหรอทเกบ ทนกเรยนจะตองชวยกนเกบ หรอมเวรเกบของ

นกเรยน

ผมประทบใจมากท ครเลาแอนนจดใหมปากกาและดนสอ

อยางละ ๑๐ แทง ไวใหนกเรยนทลมเอามายมใช และมขอตกลงวา

กอนนกเรยนออกจากชนตองนบปากกาและดนสอในกลองใสไดครบ

กอนโดยมนกเรยน๑คนไดรบแตงตงเปน“ผอำนวยการนบดนสอ

และปากกา”ประจำสปดาห เรองเลกๆนอยๆ เหลานเปนการเรยนร

และการฝกวนยใหแกนกเรยนทงสน

Student Information ครตองสอสารกบนกเรยนอยเสมอ

ทงโดยวาจาและโดยเอกสารประกาศ จงตองเตรยมสถานทและระบบ

ตดประกาศทเหมาะสมนกเรยนเหนงาย ไมตกขาว โดยทครควรคด

เรองนอยางรอบคอบ เปาหมายทสำคญคอใชเปนเครองมอกระตน

ความใฝรของนกเรยนกระตนบรรยากาศตนตวหรอแรงบนดาลใจใน

การเรยนร

เทคนคอยางหนงคอ ประกาศแผนการเรยนวนถดไปไวลวงหนา

หรอยงดหากประกาศไวลวงหนาทงสปดาห หรอทงเดอน จะชวย

นกเรยนทขาดเรยนบางวน และชวยนกเรยนทตองการวางแผนการ

เรยนของตนไวลวงหนา

การทำตารางเรยนดงกลาวควรทำใหอานงาย มระบบสทแตกตาง

กนสำหรบกจกรรมตางกลม รวมทงอาจใชตารางเปนตวกระตนหรอ

สรางแรงจงใจตอพฤตกรรมทพงประสงค เชนครใสดาวลงไปในชอง

วนทครไมตองเตอนเดกใหเงยบหรออยในวนยรวมทงไมเกดเหตการณ

ไมพงประสงคอนๆ โดยมขอตกลงวาเมอไดครบ ๑๕ ดาว ทงชนจะ

ไดรบรางวลทนกเรยนชนชอบตามทตกลงกน

50 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

มคำถามวา ควรตดประกาศกฎหรอขอหามไหม คำตอบคอ

ใหตดเฉพาะกฎทเปนหวใจเทานน เพราะเดกจะรงเกยจกฎหยมหยม

ทำใหพาล เบอมาโรงเรยน ครเลาแอนนมกฎทเปนหวใจคอ ตอง

ประพฤตตนอยางมความเคารพตนเองและเคารพผอน

วจารณพานช

๒๔ม.ค.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/437929)

ครเพอศษยจดเอกสาร และเตรยมตนเอง

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

52 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 53 |

หนงสอเลมน บทท ๓ “เรองใหญ ๓ เรอง : เตรยมตว

เตรยมตว เตรยมตว” นมหลายตอนและเรองการจดเอกสารเปน

ตอนหนงในบทน ผมอานตอนนแลวตความวา ครทเกงตองสามารถ

ยดกมสถานการณในการทำหนาทครไดทงหมดไมมวหรอรวนเรใน

สถานการณทยงหรอมภารกจหลากหลายดานลนมอลนสมอง

การเตรยมตวจดระบบเอกสารในการทำหนาทคร ชวยใหครม

ระบบไมตองพงความจำมากเกนไปและทำงานไดอยางมประสทธภาพ

ผมถอดความรายการทผศ.เลาแอนนเขยนในหนงสอมาทงหมด

เพอแสดงใหเหนวาครทานนมความละเอยดลออเพยงใดและใหเหน

วาทกเรองทกขนตอนเปนการฝกฝนศษยหรอการเรยนรของศษย

ทงสน

จดเอกสาร

๑. ถาดเอกสารเขา จดหาถาดเอกสารสำหรบใสเอกสารท

นกเรยนสงคร ถาดนตองลกพอทจะใสเอกสารในแตละคาบไดหมด

โดยครตองบอกนกเรยนใหสงเอกสารในถาดนเทานนหามวางบนโตะ

หรอทอน ถาเอกสารนนใหญใสถาดไมลงตองสงกบตวครโดยตรง

และหามเดกหยบเอกสารจากถาดนเดดขาดรวมทงของตนเองดวย

จะหยบของเพอนดกไมได เพอเปนการปกปองความเปนสวนตวของ

นกเรยนแตละคน

ทานผอานเหนบทเรยนเรองความเคารพความเปนสวนตวของ

ผอนไหมครบ

เมอจบคาบครตองเกบเอกสารจากถาดเขาแฟมทแยกตามส

เอาไวจดลำดบหรอตรวจการบานตอไป

๒. แฟมบทเรยนประจำวน มแฟมสสวยสำหรบใสเอกสาร

แผนการสอนแตละชวโมงหรอแตละวชาของวน ใสเอกสารทจะตอง

ใหคะแนนเอกสารทใหคะแนนแลว และเอกสารบนทกเรองสวนตว

ของนกเรยนแตละคนถาตองเอาเอกสารไปใหคะแนนทบาน กเอา

แฟมเลกนใสแฟมใหญสำหรบการขน เมอใหคะแนนเสรจกเอาเอกสาร

กลบเขาแฟมพรอมกบแผนการสอนหรอบนทกความจำสำหรบวนรงขน

โปรดสงเกตวาครตองใชบนทกชวยอยาใชความจำเพยงอยางเดยว

๓. แผนฉกเฉน อาจเกดอบตภย เชนไฟไหม แผนดนไหว

โรงเรยนตองมแผนฉกเฉนเขยนไวอยางชดแจงรวมทงมการซอมดวย

ใหจดแฟมใสเอกสารนเพม address หมายเลขโทรศพททบาน มอถอ

ของตนเองของญาตหรอเพอนสนท เวลามการซอมอบตภยใหฉวย

แฟมนและพาเดกไปในทปลอดภย แฟมนจะมประโยชนหากครไมอย

ในยามฉกเฉนนนครแทนหรอผอนจะมขอมลสำหรบตดตอ

54 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 55 |

๔. แฟมสำหรบครสอนแทน ครคอมนษยธรรมดายอมมการ

เจบปวยหรอมธระสำคญบางตองมครแทนมาสอน จงตองทำแฟม

สำหรบครสอนแทนไวใสเอกสารรายชอนกเรยนในชน ในกรณท

รลวงหนาวาจะตองลางานใหใสเอกสารแผนการสอนของวนทลางาน

ไวในแฟม แตพงตระหนกวา ครสอนแทนแตละคนไมเหมอนกน

บางคนอาจสอนตามแผนการสอนทใสไวในแฟม บางคนอาจคด

แผนการสอนของตนขนมาเอง ครเลาแอนนจงเขยนบทเรยนดวย

ตนเองขนมาชดหนงทไมใชบทเรยนปกต สำหรบใหนกเรยนเรยนเอง

เวลาครเลาแอนนไมอย และหากเกดปญหาระหวางนกเรยนกบ

ครสอนแทนเชนนกเรยนแสดงความไมเชอถอครครเลาแอนนจะมวธ

จดการอยางเคารพทงครสอนแทนและเดก นอกจากนนครเลาแอนน

ยงแนะนำใหจดการเตรยมครสอนแทนทร จกกนหรอสอนแทนเขา

ขากนดวย

๕. แฟมบทเรยนสนกสนาน “ครเพอศษย” ตองทำวจยเลกๆ

หาบทเรยนสนกๆ ใหความบนเทงไวใหเดกๆ ไดหยอนใจบาง เชน

บททดสอบสนกๆ บททดสอบเชาวน เกมคำศพท ฯลฯ โดยอาจใช

สำหรบใหรางวลเมอนกเรยนทงชนอยในระเบยบวนยด

๖. แฟมเรยนไมทน ครเลาแอนนแนะนำใหซอแฟมทมหลาย

ชองยดออกแบบหบเพลงชก (accordion-style folder)และเขยน

ชอ Make-Up Work ไวทดานหนาและดานหลงแฟมและตดปาย

แตละชองดวยอกษร A, B, --- Z สำหรบใชใสเอกสารหรอขอ

ทดสอบทแจกในวนนน เดกทไมมาเรยน ใหใชดนสอเชนนามสกลท

หวกระดาษและเอาใสแฟมในชองตวอกษรตวหนาของนามสกล

พรอมทงเขยนสรปบทเรยนนนยอๆ เหนบไวดวยกนเพอใหนกเรยน

มาหยบเอกสารนนไปเรยนและทำการบานเอง ชวยประหยดเวลาของคร

แตถาเปนนกเรยนชนเลก ครตองชวยเตอนใหนกเรยนมาหยบเอกสาร

ไปเรยนและครตองแสดงทาทวาพรอมจะชวยเหลอแนะนำ

56 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 57 |

๗. ทำใบอนญาตเขาหองสมด หองพก หองอาบนำ ผมเขาใจ

วาโรงเรยนทอเมรกามใบอนญาตนครเลาแอนนแนะนำใหครกรอกใบ

เหลานไวลวงหนาจำนวนหนงแตอยาลงนามไวลวงหนา เวลาเดกมาขอ

กเซนชอแลวใหเดกไดอยางรวดเรว หรออาจสรางระบบใหเดกกรอก

รายละเอยดเองแลวครเซนชอ

๘. ถายสำเนารายชอนกเรยน ถายไว ๒-๓ ชด สำหรบไวใช

ทำบนทกวานกเรยนคนไหนไดรบรางวล ประวตการมาเรยน การ

กำหนดโตะนงการจดทมทำโครงงานทมเดนทางทศนศกษาทมซอม

หนไฟ และโอกาสอนๆ ทตองการใชรายชอ ครเลาแอนนจะเอา

รายชอไปไวทบาน๑ชดสำหรบใชชอของนกเรยนในประโยคทใชใน

ขอทดสอบหรอในเรองราวทครแตงใหนกเรยนอานการใชชอนกเรยน

จะทำใหเดกรสกพอใจโดยมขอเตอนใจวาตองใชชอเดกใหทวหนา

อยาใหเกดความรสกวาครรกเดกไมเทากน

๙. ซอลงพลาสตกไวใสแฟมนกเรยน ถาสอนนกเรยนหลาย

ชนซอ ๑ ลงตอชน แยกสและตดแถบสทแฟมนกเรยนใหตรงกบลง

เพอใหแยกไดงาย แฟมนกเรยนนจะหนาขนเรอยๆ ในชวงหลงของป

และครจะใชใสเอกสารสำหรบเดกทขาดเรยน เชนเอกสารการบานท

นกเรยนสงไวและครเพงคนนกเรยนในวนนน ครจะเอาใสแฟมไวให

เมอเดกมาเรยนกมาเอาจากแฟมไดเอง แฟมนเปนของสวนตวของ

นกเรยนแตละคน เดกๆ มกชอบตกแตงดวยภาพสวยๆ หรอประโยค

เพราะๆ ครจะไมหาม แตหามเขยนคำหยาบ หรอภาพไมเหมาะสม

ครเลาแอนนเขยนเลาวธจดแฟมอยางเปนระบบละอยดมาก

๑๐. เตรยมงานใหนกเรยนเกเรทำ โดยจดแฟมทเขยนชอให

เหนชดเจนเปดเผย เตรยมแบบฝกหดใสแฟมไว ๕-๖ แบบฝกหด

และนดแนะกบหวหนาบรรณารกษหองสมดวาครอาจสงนกเรยนทไม

อยในวนยไปทำแบบฝกหดทนน โดยขออยาใหทางหองสมดยอมให

เดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม เดกทจะถกจดการแบบนคอคนทม

พฤตกรรมรบกวนการเรยนของชนเรยนซำๆเมอถงขนทครไมควรทน

ใหเรยกเดกมาหา เปดแฟม “นกเรยนเกเร” ใหเหนชดๆ และหยบ

แบบฝกหดชนหนงสงใหบอกใหไปนงทำคนเดยวในหองสมดพรอม

ทงเซนใบเขาหองสมดให ใหนกเรยนกลบมาทหอง ๑ นาทกอนจบ

คาบเรยนหากนกเรยนไมทำตามจะแจงครใหญหรอฝายวนย

๑๑. แฟมนกเรยนทำผด จดแฟมนกเรยนทำผดโดยเขยนชอ

แฟมอยางชดแจง (Misbehavior) เตรยมรบมอกบเดกทจงใจกอกวน

ชนเรยนและเขยนแบบฟอรมไว ๒-๓ ใบไวกรอกชอนกเรยน และ

รายละเอยดของการกอกวนและเซนชอ เมอเกดเหตและครดงแฟม

ออกมา จะสอตอนกเรยนทงชนวาครตงใจสอนและไมอดทนตอการ

กอกวน ครจะตามเจาหนาทรกษาความปลอดภยมาพาตวเดกไปหา

ครใหญโดยไมโตเถยงกบเดกทจงใจกอกวน

58 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 5� |

๑๒. สมดคะแนน ตองมสมดบนทกคะแนนแมจะใชคอม-

พวเตอรชวยการใหคะแนนและบนทกวธหรอระบบการใหคะแนนไว

ใหชดเจน เขาใจวาระบบนกเรยนเขา/ยายโรงเรยนและชนเรยนจะ

โกลาหลในชวงตนป ครเลาแอนนจงแนะนำวาอยาเพงทำสมดนในวน

แรกๆ ของปการศกษาใหรอสองสามวน (หรอสปดาห) รอจนนกเรยน

นง (ไมมการยายเขา/ออกชนเรยน)แลวจงทำสมดบนทกคะแนนให

เรยงรายชอตามตวอกษรตรงกนทงในสมดและในคอมพวเตอรโดย

กอนทำสมดบนทกให copy หนาแรกของสมดบนทกเอาไวบนทก

คะแนนลำลองกอนครควรใชสมดบนทกคะแนนชวยในการบนทกอก

หลายๆ เรอง เพอลดเวลาการทำงานของครเอง ไดแกการลา การ

ขาดเรยนการเขารวมกจกรรมการมความพยายามเชนเมอนกเรยน

ไมมาเรยนกทำวงสเหลยมสแดงไวทชองของนกเรยนคนนนจะทำให

เหนชดเจน ไมตองไปตรวจสอบกบเอกสารแสดงการมาเรยน เมอ

นกเรยนทขาดทำขอทดสอบมาสงภายหลงกจะลงคะแนนไดรวดเรว

ไมเสยเวลาและกรณนกเรยนโกหกโตแยงวาตนมาเรยนกมหลกฐาน

ยนยน

ควรมคอลมนคะแนนเพมและคะแนนลดสำหรบใหแกนกเรยน

ทแสดงความมานะพยายามหรอทกอกวนในชน ครเลาแอนนแนะนำ

ใหลงคะแนนลบดวยดนสอเพอใหสามารถแกคะแนนได หากนกเรยน

กลบตวได

เรองการใหคะแนนนมรายละเอยดมากผมไมไดสรปมาทงหมด

๑๓. รางแผนการสอน (เรยน) ครเพ อศษยตองยกราง

แผนการสอนของทงปของเทอมสำหรบชวยใหครมภาพระยะยาวของ

การสอนชวยใหครไมสบสนงายเวลางานยง และชวยใหครยดหยน

แผนการจดการเรยนการสอนรายวนไดโดยไมเสยกระบวนในภาพ

ใหญ

ตอนนกมรายละเอยดมาก คอครเลาแอนนทำตาราง (ปฏทน)

เรยนของทงป ใสวนหยด วนทำกจกรรมตางๆ ไวและทำตารางของ

แตละเดอนใหดงาย แรเงาสแดงลงในวนทเดกจะไมคอยมสมาธกบ

การเรยน ในวนเหลานนครเลาแอนนจะสอนสาระทยดหยนคะแนน

ทดสอบสำหรบชวงนจะไมนบรวมในการใหเกรดโดยจะกากะบาดวา

เดกไดสงใบทดสอบแลว เดกทไดรบยกเวนไมตองเขาเรยนกไมเสย

คะแนน เพราะการทดสอบชวงนนไมบนทกคะแนน แตครเลาแอนน

จะไมประกาศใหเดกรเพอไมใหเดกไมสนใจเขาเรยน

ครเลาแอนนใชสเขยวไฮไลทวนสอบประจำภาค และการ

สอบไลไว เพอใชเวลา ๒-๓ วนกอนหนานนสอนทบทวนให และ

กำหนด ๒ วนหลงสอบทจะไมมการบานเพอใหครมเวลาตรวจขอสอบ

จากแผนเหลานครเลาแอนนไดภาพใหญแลววาจรงๆ แลวมวนเรยน

(สอน)แบบเขมจรงๆกวนใน๑ป

60 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 61 |

ครเลาแอนนยกตวอยางวาตนสอนวชาภาษาองกฤษ จะทำ

แผนการเรยนแตละหนวยยอยดวยตวดนสอ (เพอใหแกไขได) ดาน

การเขยนรายงาน (บทความ) เรยงความรายงานผลการวจยบทกว

เรองสนบทละครนวนยายไวยากรณสนทรพจนตวสะกดการนต

การใหความหมายศพท เปนตน ทำใหสามารถวางแผนไดวาจะ

ทดสอบทกษะดานใดบางเมอไร โดยครเลาแอนนมประสบการณวา

หากกำหนดการทำแบบฝกหด และการทดสอบไวใหเปนระบบลวง

หนา จะชวยใหเดกเรยนไดดข น เชน กำหนดการทำแบบฝกหด

คำศพททกวนองคารและทดสอบทกวนศกร ซงจะชวยความสะดวก

ในการทำงานของครดวย

ครเลาแอนน วางแผนกจกรรมใหนกเรยนทำในชวงเวลาสนๆ

ทครจดบนทกตางๆ ทนาสนใจคอครฉายถอยคำทตความไดหลายแบบ

หรอถอยคำเชงคณธรรมจรยธรรมใหนกเรยนอานและนกตความ

เงยบๆ ดวยตนเอง ๕ นาท (ระหวางทครจดบนทก) แลวใชเวลา

หลงจากนนอภปรายแลกเปลยนขอคดเหนกน

๑๔. เตรยมใบตอนรบนกเรยน นอกจากกลาวตอนรบ

นกเรยนแลวครเลาแอนนยงมใบตอนรบ๑หนา เปนลายลกษณดวย

คำตอนรบนทจรงกคอการทำความเขาใจหรอขอตกลงในการรวมมอกน

อยางราบรนระหวางนกเรยนกบครโดยครตองตดสนใจวาจะใชถอยคำท

เปนทางการหรอไมเปนทางการโดยถอยคำทไมควรใชคอ คำวากฎ

ระเบยบหรอขอบงคบเพราะจะแสลงใจนกเรยนโดยเฉพาะวยรน

ตวอยางหวขอในใบตอนรบ : หวขอและวตถประสงคของวชา

กตกา(เคารพตนเองและผอนไมมการดถกกนเรองเชอชาตผวภาษา

แม เพศ ความพงพอใจในการดำรงเพศ ศาสนา รปราง ขนาดตว

ทกคนมสทธท จะไดรบความเคารพความเปนสวนตว) ความเปน

ระเบยบ ขอตกลงระหวางนกเรยนกบคร การนำเครองใชในการเรยน

มาโรงเรยนการบานการมาเรยนการทำงานเสรมการมวนยความ

สนกสนาน

ทงหมดนน กเพอผลประโยชนของนกเรยนโดยตองมถอยคำ

ทแสดงวาครพรอมทจะชวยเหลอนกเรยนในทกเรอง แตนกเรยนตอง

รบผดชอบตองเคารพตนเองและเคารพผอนไมกอกวนชนเรยน

เตรยมตวเอง

๑. เตรยมกำหนดขนตอน ใหไปนงในหองเรยนแลวกำหนด

ขนตอนในใจวาจะทำใหบรรยากาศในหองเรยนเปนอยางไรบาง เชน

จะใหนกเรยนขออนญาตเขาหองนำอยางไร เมอจบชนเรยนจะให

นกเรยนเดนแถวออกจากหองอยางไร ระหวางเรยนเมอครตงคำถาม

62 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 63 |

จะใหเดกยกมอใหครชคนตอบหรอจะใหตะโกนตอบทนท แยงกน

ตอบกได เดกจะสงการบานสายอยางไร ฯลฯ บนทกกระบวนการ

หรอขนตอนเหลานไวในกระดาษบนทกเรองละแผนเพอกนตนเอง

สบสนซงจะทำใหเดกสบสนและไมเชอถอคร

การสอนขนตอนเหลานเปนศลปะอยางหนงตองระมดระวงวา

จะสอนเมอไรสอนรวดเดยวทงหมดหรอคอยๆสอนทละนอยจะทำ

เอกสารแจกทงหมดหรอทละเรอง

๒. เตรยมกำหนดวนย ควรใหนกเรยนรวมกำหนดวนยทจะใช

ในหองเรยนโดยมเปาหมายเพอประโยชนของทกคนในชนเรยน คอ

มความสงบเรยบรอย ชวยใหการเรยนไดผลด วนยแตละขอตองม

การกำหนดมาตรการลงโทษผทำผดไวดวย การลงโทษควรรนแรงขน

หากนกเรยนคนเดมทำผดซำรวมทงควรเตรยมบนทกการทำผด การ

ประชมหารอหลงมการทำผดและการสงเรองถงสำนกงานครใหญ

ครเลาแอนนยกตวอยางคำพด (สนทรพจน) ของตนตอนกเรยน

เพอกระตนความรบผดชอบความเคารพตนเองและผอน และบอกวา

อาจมนกเรยนบางคนหวเราะแตจะเปนการสงสญญาณแกเดกวาเรองน

ครเอาจรง

๓. ทบทวนคำกลาวตกเตอนนกเรยนททำผดวนย กตกา

สำคญสำหรบครคอ ไมกลาววาจาทแสดงความโกรธเกรยวตอเดก

คำกลาวตกเตอนตองแสดงความเมตตาและหวงดตอเดก แตกตอง

เจอความเดดขาดจรงจงการเตรยมถอยคำไวจะชวยใหครพดไดดขน

๔. ตรวจสอบตเสอผา ครตองมเสอผาอยางนอย ๒-๓ ชดท

สวมสบายและนาด ตองเขาใจวาเดกจะตองดครทกวน ตลอดเวลา

การทครแตงตวนาดจงชวยใหเดกๆ ร สกสบายใจแตไมจำเปนท

ครจะตองแตงตวเรด นอกจากนนตองมรองเทาทสวมสบายเพราะ

ครตองยนมากเดนมาก

๕. หาเพอน หามตรทเปนเพอนครหองใกลๆ หรอทเปน

ผบรหารสำหรบชวยเหลอกนเวลามนกเรยนเกเร และเพอปรกษาหรอ

ชวยเหลอซงกนและกนในเรองตางๆ

๖. คยกบเจาหนาทสายสนบสนน เจาหนาทสายสนบสนนจะ

ชวยอำนวยความสะดวกดานตางๆ เชน โสตทศนปกรณ หองสมด

รกษาความปลอดภย ครควรทำความรจกและแสดงทาทเคารพ ให

เกยรตใหความสำคญ

๗. ตรวจหองเรยน เพ อใหม นใจวาอย ในสภาพเรยบรอย

พรอมทจะรบเดกเขาเรยนอยางสะดวกสบายเปนทรนรมย

๘. พกผอน ขนตอนสดทายคอพกผอน ทำใจใหสงบสบาย

เตรยมตวพบ“ลกๆ”ทนารก

64 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

ทำสปดาหแรก ใหเปนสปดาห แหงความประทบใจ

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/438809)

ผมจงใจเกบความมาใหครบทกขนตอนแมไมไดเกบรายละเอยด

มาทงหมด นำมาฝากครเพอศษย เพราะเหนวาวธคดและวธการของ

ครเลาแอนนน สะทอนความเปนครเพอศษยอยางดยง และสะทอน

จตใจทอยกบความเปนจรงวาจะตองมเดกเกเร เดกจงใจแกลงหรอ

ทาทายครอยบางเสมอครตองเตรยมพรอมเผชญความทาทายนน

วจารณพานช

๑๓เม.ย.๕๔

66 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 67 |

หนงสอเลมนบทท๔วาดวยวธทำสปดาหแรกใหเปนสปดาห

แหงความประทบใจของนกเรยนโดยทสภาพหองเรยนในโรงเรยน

อเมรกนอาจจะยงไมนง ยงมนกเรยนเขาออกและมเหตการณรบกวน

สมาธของนกเรยนและครบอยๆ

เร มวนแรกดวยรอยยม วนแรกควรเปนวนเบาๆ ในเร อง

บทเรยนวชา แตเปนวนทนกเรยนและครทำความรจกกนโดยการท

นกเรยนไดลงมอทำกจกรรมเพอจะไดมสมาธ ไมถกรบกวนจาก

ความโกลาหลตางๆเชนใหเขยนนามบตรของตนเองสำหรบตดไวท

โตะ ครเลาแอนนบอกวา ลกษณะตวหนงสอและลวดลายจะชวยให

ครรนสยหรอบคลกของเดกแตละคน นอกจากนนควรใหนกเรยน

กรอกแบบสอบถาม “ทำความรจกกน” บอกวาตน ชอบ/ไมชอบ

อะไรบางตนมจดแขงจดออนอยางไรมสไตลการเรยนอยางไร

การใหกรอกแบบสอบถามชวยใหนกเรยนมกจกรรมทำ เปด

โอกาสใหครไดสงเกตหนาตาทาทางการแตงกาย ทรงผม บคลก

ทาทาง ปฏสมพนธกบผอน ฯลฯ และคำตอบจะบอกครเกยวกบ

บคลก และสไตลการเรยนของนกเรยนแตละคน ดงนน ครตอง

ออกแบบแบบสอบถามทมความหมาย ตอการชวยใหครร จกเดก

แตละคนในมตทลก ในหนงสอมตวอยางของแบบสอบถามและวธ

แปลผลดวย

ทจรงการดำเนนการใน๗บนทกกอนหนาน กเพอสรางความ

ประทบใจแกศษยและสรางแรงบนดาลใจตอการเรยนรของศษยทงสน

หลงจากนนครจงกลาวตอนรบนกเรยนสนๆตามในบนทกทแลว

ทนกถงตอนทครจะเขาไปนงในหวใจศษย ดวยการสรางความ

ประทบใจปนแปลกใจดวยการบอกวานกเรยนคงจะคาดหวงใหคร

กำหนดกตกาหรอขอบงคบวาดวยเรองการทำผดในชนเรยน แตคร

ขอยงไมพดเรองน แลวครเลาแอนนกฉายสไลดหรอคลปภาพยนตร

สนๆ ทนาสนใจสำหรบเดกหรอฉายสถตเพอชอกเดก ในเรองทมผล

ตออนาคตของเดก หรอเอาแบบฝกหดยากๆ มาใหเดกลองทำเพอ

ทาทายและสรางแรงจงใจในการเรยน

อาจแจกบทความทเกยวของกบวชาทสอน ใหเดกอานและ

เขยนปฏกรยาของตนตอบทความนน๑-๒ยอหนาจะชวยใหครรจก

พนฐานหลากหลายดานของนกเรยนแตละคน เชนความสามารถใน

การอาน และจบใจความ อตราเรวในการอาน ทกษะในการเขยน

บคลก ความมนใจทจะแสดงความคดเหนของตน และความรวมมอ

กบคร

ผมอานตอนนแลวเกดความรสกวา “ครเพอศษย” จะคดหา

เครองชวยการสอน/เรยนร จากสงทอยรอบตวอยตลอดเวลาและนำมา

68 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 6� |

ใชทำใหการเรยนรของเดกเปนเรองเชอมโยงกบชวตจรง สนกสนาน

หรอบางครงสะเทอนใจชวยใหการเรยนมชวตชวา

เลกทำตวเปนฝายตรงกนขามกบนกเรยน นคอหวใจของการ

เปนคร อยาใชหลกการของครฝกทหารทใชหลกเอาทหารใหมไว

ใตบาทาเพอรกษาวนย ครตองใชความรกความเมตตานำแตเจอ

ดวยความเดดขาดและแมจะมนกเรยนบางคนชวนครทะเลาะ กอยา

ทะเลาะดวย ตองแสดงดวยการกระทำ (และคำพด) ใหประจกษชด

วานกเรยนกบครอยฝายเดยวกน คอฝายรกษาผลประโยชนของ

นกเรยน เมอนกเรยนเขาใจและไววางใจคร ครกจะไมตองเสยเวลากบ

การบงคบใชกฎระเบยบในชนเรยน หนมาทมเทกบการเรยนรของศษย

ไดเตมทผลการเรยนของเดกกจะด

ความกลวหลกๆ๒อยางของเดกนกเรยนคอกลวไมมคนรก

กบกลวสอบตก ครตองจดการชนเรยนใหเดกปลอดจากความกลวน

และตงหนาเรยนอยางมนใจและสนกสนาน วธจดการตงแตเรมตน

คอบอกเรองนแกศษยในคำกลาวตอนรบนกเรยน บอกใหเดกรวา

ความสขของครคอการไดเหนศษยเตบโตไปเปนคนด มความสำเรจ

ในชวตและเปนหนาทของครทจะชวยเดกใหเรยนรในปน เพอปพนฐาน

การเรยนในปตอๆ ไป และการดำรงชวตทดในภายหนา ครจะตงใจ

ทำทกอยางเพอการน แตครไมสามารถบงคบศษยไมวาคนไหนให

เรยนรและฝกฝนตนเองได นกเรยนแตละคนตองรบผดชอบตนเอง

และเคารพเพอนนกเรยนโดยการไมรบกวนหรอกอกวนชนเรยน

วธสรางบรรยากาศอยางหนงของครเลาแอนน ตอศษยวยรน

คอบอกวาประสบการณตางๆ ทจะมการเรยนร ทงในชนเรยนและ

70 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 71 |

นอกชนเรยน จะมความสำคญตอชวตของนกเรยนในภายหนา รวมทง

ชวตรก นกเรยนจะหวเราะคกคกแตกจะทำใหตงใจเรยน หรอม

แรงจงใจตอการเรยนมากขน

วธสรางแรงบนดาลใจในการเรยนอยางหนงคอ บอกนกเรยน

ตงแตวนแรกวา วชานครเรมโดยใหเกรดทกคนเปนA โดยนกเรยน

ตองรบผดชอบรกษาเกรดนไวใหได จะไดหรอไมไดขนกบตนเอง

โดยครจะคอยชวยเหลอใครตดขดอะไรมาปรกษาครไดเสมอ

สรางความประทบใจดวยการสอบตนเอง ในการจำชอศษย

เปนรายคน นคอไมเดดของครเลาแอนน ทครฝกฝนจนสามารถเอา

มาเลนกบเดกไดโดยบอกเดกวา ครตองการรจกและเอาใจใสเดก

เปนรายคน จงตองจำชอเดกใหไดหมดทกคนในวนน ลองมาดกนวา

บทเรยนนครจะไดเกรด A หรอไม โดยบอกเดกวาเมอครขานชอให

ยกมอขน ถาครขานชอเพยนใหแจงแกไข หรอถาตองการใหเรยกชอ

เลนกใหบอก เมอเดกยกมอครเลาแอนนจะสงเกตหนาตาทาทางหรอ

ลกษณะพเศษ เมอจบรอบแรก ครเลาแอนนจะอานรายชอรอบ ๒

แลวจงแจกกระดาษ index card ขนาด 3x5นว ใหเดกแตละคน

เขยน ชอ ทอย หมายเลขโทรศพท วนเกด ชอบดามารดาหรอ

ผปกครองIDของนกเรยน

ระหวางทนกเรยนงวนกบการเขยนในcardครเลาแอนนจะถอ

แผนกระดาษรายชอนกเรยนเดนผานแตละคน ทบทวนวาตนจำชอ

ไดไหม ถาไมแนใจกชะโงกดใน card ทนกเรยนกำลงเขยน สำหรบ

เดกทขาดเรยนครจะเอาดนสอเขยนชอเกบไวใหเดกเขยนวนหลง

เมอเดกเขยนเสรจกบอกใหควำกระดาษแลวบอกใหเขยนบอก

ครวาเพอใหครเปนครทดสำหรบตนตองการใหครเขาใจตนในเรองใด

บางเชนบางคนตดอางบางคนเปนโรคลมชกหรอตนอยากทำอะไร

ในชนเรยนขอใหบอกครสงสำคญอยางหนงคอขอใหเขยนหมายเลข

โทรศพทจรง ทจะโทรถงนกเรยนหรอผปกครองไดและขอทำความ

เขาใจวาโทรศพทถงผปกครองเกอบทงหมดจะเปนเรองดๆ ทนาชนชม

เรองปญหานนครจะโทรถงนกเรยนกอนเพราะครถอวานกเรยนเปน

ผใหญทรบผดชอบตนเองไดแลว

ครเลาแอนน ใหเวลาเดกเขยนดานหลงบตรอกครหนง และใช

เวลานนทบทวนชอนกเรยนไปดวย แลวจงเดนไปเกบบตรดวยตนเอง

(ไมใหเดกสงผานตอๆ กน) เมอรบบตรใบใดกกลาวคำขอบคณและ

ขานชอดงๆ

เมอไดรบบตรครบ ครเดนไปทหนาหองอานชอและทบทวน

หนาตาทละชอ ชอไหนนกหนาไมออกกอานชอดงๆ และบอกใหเดก

ยกมอ เมอจบกถงบททดสอบตนเอง โดยครบอกนกเรยนวาคร

เตรยมพรอมรบ “การทดสอบคร” และสรางความพงใจ ในการเรยนของศษย

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/439684)

ตองการรจกศษยเปนรายคน เพราะศษยแตละคนเปนคนสำคญสำหรบ

คร จงตองจำชอไดทกคนตงแตวนนและตอไปนเปนการทดสอบวา

ครจำไดทกคนไหม ถาครจำไดหมด ครชนะ หากครจำผดแมเพยง

คนเดยว นกเรยนชนะและจะไดคะแนนทดสอบครงแรกในวนนเปน

A ทกคน (ทจรงครไมไดเตรยมบททดสอบนกเรยนในวนแรก) จะ

กอความตนเตนแกนกเรยนวาครจะจำไดท งหมดไหม ในบางชน

นกเรยนถามครวา หากครชนะครจะไดอะไร คำตอบคอ “ไดทกอยาง”

ครเลาแอนนยงไมเคยแพเลย

แตเมอจบชนเรยนครอาจลมบางชอไปแลวและในวนรงขนเมอ

ครจำชอผดหรอลม เดกจะไมถอสากลบเปนทเฮฮา และเดกกได

เรยนรวาการทำผดเลกๆนอยๆเปนเรองปกตในชวตจรง

วจารณพานช

๑๕เม.ย.๕๔

74 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 75 |

นกเรยนเปนคน คนคอสงมชวตทคาดเดาพฤตกรรมยาก แต

นกเรยนอยในวยทคาดเดาพฤตกรรมยากกวา ครจงตองเตรยม

พรอมเผชญพฤตกรรมแปลกๆ ซงบางกรณเปนการทาทายความ

สามารถของคร

คำแนะนำตอไปนเปนบรบท หรอวฒนธรรมอเมรกน หากจะ

นำมาใชกบบรบทไทยควรปรบเสยกอน

สงทครตองไมอดทนตองจดการคอ พฤตกรรมทรบกวนการ

เรยนรของชนเรยนอาจเกดขนในวนแรกๆของปการศกษาซงหากไม

จดการใหเรยบรอยชนเรยนกจะเละเทะตลอดป ทำลายผลสมฤทธ

ทางการศกษาของนกเรยนทงชน วธการแรกทครเลาแอนนใชคอ

จองหนานกเรยนคนทแสดงพฤตกรรมไมดน น โดยไมพดอะไร

ทามกลางสายตาของเดกท งช น หากเดกหยดกอกวนกพดคำวา

ขอบคณหากเดกยงทำตอกใหเปดประตหองบอกใหเดกออกจากหอง

แลวออกไปพดกบเดกนอกหอง เพอปดโอกาสทเดกจะแสดงวาทะ

อวดเพอน คอครตองไมทะเลาะกบเดก ไมโตแยงกบเดกตอหนา

เพอนๆ หากเดกยอมรบผดและขอโทษจะไมทำอกกยกโทษให ให

กลบเขาหอง หากเดกยงแสดงความกาวราวหรอไมยอมออกจาก

หอง กเรยกเจาหนาทรกษาความปลอดภยมารบเดกไปสงครใหญหรอ

ฝายวนย

จดสำคญคอ ครตองแสดงหนาตาทาทางท ไมหว นไหวตอ

สถานการณเพอขมขวญนกทาทายรายตอไป

ถอยคำทผมยกยองครเลาแอนนอยางยงกคอ คำแนะนำวา

อยาโกรธเดก เดกคนทกอความวนวายหรอรบกวนชนเรยนเปนคนท

นาสงสาร นาเหนใจ เพราะเปนคนมความออนแอ หรอบาดแผล

ทางใจ ครตองไมรงเกยจเดกเหลาน ตองแสดงใหเหนวาครรงเกยจ

พฤตกรรมไมด แตไมรงเกยจตวเดก และตองการชวยเดกใหไม

แสดงพฤตกรรมทไมดกลายเปนคนดตอไปในภายหนา

อยารงเกยจตวเดก ใหรงเกยจตวพฤตกรรม และหาทางชวย

เหลอเดกใหหลดพนจากพฤตกรรมนนนคอหลกของ“ครเพอศษย”

นอกจากกำหราบเดกเกเร เดกกอกวนแลว ครเลาแอนน

แนะนำใหทำอก๘อยางในสปดาหแรก

๑. แนะนำใหเดกร จกกน โดยใชวธเลนเกม ใหท งความ

สนกสนาน และใหเดกไดรจกกนทงหอง เวลานมเกมเพอใหคนกลม

เลกๆรจกและสนทสนมกนมากมาย

๒. กำหนดวธการขานคำตอบเวลาครสอนครจะตงคำถามให

เดกตอบดวยวาจาเปนครงคราวครเลาแอนนแนะนำใหครกำหนดวธ

ขานคำตอบ๓วธไดแกโคด๑นกเรยนยกมอใหครชวาจะใหใคร

76 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 77 |

ตอบโคด๒นกเรยนตะโกนตอบไดทนทกคนกไดโคด๓ทกคน

นงคด๑นาท(หรอ๓๐วนาท-๒นาทแลวแตจะตกลงกน)โดย

อาจเขยนรางความคดในกระดาษกได แลวคนทตองการตอบยกมอ

เวลาครต งคำถามจะบอกโคดสำหรบขานคำตอบดวยเสมอเปนท

รกน

๓. ทดสอบพนความรของเดก เดกแตละคนมพนความรไม

เทากนครควรใชเวลา๒วนแรกใหเดกทำแบบทดสอบหรอการบาน

หลากหลายแบบ เพอใหครไดวนจฉยหรอทำความรจกเดกเปนรายคน

ทงดานความร ความสามารถ จดออน จดแขง โดยบอกเดกวาให

ตงใจตอบใหดทสดแตไมตองกงวลเรองคะแนน เพราะจะยงไมนบ

เปนคะแนนสำหรบใหเกรด ครตองเตรยมขอสอบหลากหลายแบบ

เพ อทดสอบนกเร ยน และขอสอบ ๒ แบบท ควรม คอ (๑)

หาบทความ ซงอาจเปนบทบรรณาธการในหนงสอพมพ ทเหมาะตอ

ชนเรยนและวยของเดกเปนบททดสอบ ใหเดกอานและเขยนความ

เหนของตนตอขอเขยนน น บททดสอบน เปนการทดสอบความ

สามารถในการอาน การทำความเขาใจ ความคด และความสามารถ

ในการเขยน (๒) ใหเดกเขยนเรยงความในหวขอทกำหนดเปนการ

ทดสอบความสามารถในการแสดงความคดเหนออกมาเปนการเขยน

๔. แจกใบตอนรบ และแฟมประจำตวนกเรยนควรแจก

ใบตอนรบในวนท ๔ หรอ ๕ ของสปดาห หลงจากคาดวาไมม

นกเรยนเพมหรอยายหองเรยนแลวนอกจากแจกครตองอานดงๆให

นกเรยนฟงทกคน ตรงนผมคดวาอาจใหนกเรยนทไดรบแตงตงเปน

ผชวยครในบางตำแหนง ทำหนาทอานกได โดยเมออานจบแตละขอ

หยดใหนกเรยนถามเพอใหเขาใจตรงกน เมอจบแลวใหนกเรยนตอบ

“ขอสอบ” เพอซกซอมวธปฏบตตวในโอกาสตางๆ เชน ครเตรยม

“ขอสอบ” multiple choice จำนวนหนง ฉายขนกระดานทละขอ

ใหนกเรยนตอบเชน

๑.นกเรยนควรนำสงใดบางมาโรงเรยน

ก.ขนม,เกม,เครองเลนซด,ง

ข.ปากกาดนสอยางลบและหนงสอ

ค.สนขถงเทาเหมนๆ๑คและเปบซ๒ขวด

ง.หนงสอการตนชดแตงหนาขนตาปลอม

นกเรยนจะหวเราะคกคก ชวยใหบรรยากาศไมเครยด และ

ชวยทบทวนความเขาใจเรองกตกาของชนเรยนไปในตว

ในวนเดยวกนแจกแฟมประจำตวนกเรยน เพอใหเดกมแฟม

เกบใบตอนรบและเอกสารอนๆ ทไดรบแจก และแนะนำเดกวา

นคอเครองมอชนหนงสำหรบเรยนร ฝกฝนวธจดการการเรยนรของ

ตนเอง การเกบเอกสารใหเปนระเบยบหางายจะชวยอำนวยความ

สะดวกในการเรยนและฝกฝนความเปนระเบยบ

78 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 7� |

๕. มอบหนาทความรบผดชอบใหเดกบางคนชวยคร เพอลด

ภาระของครและเพอฝกนกเรยน ครจะไดมเวลาทำงานสำคญ ตวอยาง

งานทจะมอบใหเดกชวยเชนเหลาดนสอ(ตงชอใหเก เชนpresident

of pencil sharpening) เกบขยะใหหองไมรกทกๆ สนคาบเรยน

กวาดถหองเรยนหลงเลกเรยนตอนเยน (อาจจดเปนทมอาสา ๔ คน

หมนเวยนกน) ขานชอผมาเรยน-ขาดเรยนและลงบนทก งานบางอยาง

อาจมเครดตให หนาทของครคอ ตองทำใหการทำงานเปนการเรยนร

ดวยเสมอ

๖. เรยนรวาชวตมทางเลอก ในสปดาหแรกจดบทเรยนใหเดก

ไดเขาใจวาตวเราเองลขตชวตของเราได ไมใชรอหรอมอบใหพรหม-

ลขตมหลายเรองไมทำชวตกอยได ทไมทำแลวตายมเพยง๕อยาง

คอ หายใจ กน ดมนำ นอน และถายอจจาระ เพอเรยนบทเรยนน

(ชอ พลงทางเลอกในชวต) ดวยตนเอง ครใหนกเรยนแตละคนเตม

ความในประโยค ๒ ประโยค (๑) ฉนจำใจตอง .... (๒) ฉนไม

สามารถ.... แลวเอามาอภปรายกน โดยครอธบายลวงหนาวาบทเรยนน

ไมมคะแนน เปนการเรยนรเพ อใหเหนวาแตละคนเลอกชวตของ

ตนเองไดมากกวาทคดโดยตองลงมอทำบางเรองหรอบงคบตวเอง

ใหไมทำบางเรอง ผมเขาใจวานคอบทเรยนเพอฝกฝน personal

mastery

๗. ชวยใหเดกเขาใจตนเอง เดกๆ โดยเฉพาะวยรนจะสนใจ

ตนเองและสนใจซงกนและกนมากกวาวยอนๆ และในขณะเดยวกน

กสบสนเกยวกบตนเองมากดวย ความสบสนนเองนำไปสปญหา

ตางๆ ในโรงเรยน และในชวตของเดก วธชวยใหเดกเขาใจตนเอง

ทำโดยอธบายMaslow’sTheoryใหฟง

๘. สอนใหเดกเรยนรวธคด โดยใชBloom’sTaxonomyof

CognitiveDomainsคอการเรยนร๖ระดบไดแกknowledge - ร,

comprehension - เขาใจ, application - ประยกต, analysis -

วเคราะห, synthesis - สงเคราะห, evaluation - คณคา ครเอา

วนย ไมใชสงนารงเกยจ

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson บทท 5 Discipline Is Not a Dirty Word

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/440664)

ทฤษฎนมาคยกบเดกเพออธบายวา ทำไมครจงมแบบฝกหดอยาง

โนนอยางนใหนกเรยนทำ เปาหมายกเพอใหนกเรยนเกดการเรยนร

ทลกถงระดบท ๖ ดวยตวเอง ไมใชครเอาแบบฝกหดมาแกลงเดก

หรอเลนสนกกบความรสกยากลำบากของเดก

วจารณพานช

๑๕เม.ย.๕๔

82 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 83 |

วนยม ๒ดานคอวนยเชงบวกกบวนยเชงลบทนาเสยดาย

คอโรงเรยนมกจะตดการใชวนยเชงลบ คอใชบงคบและลงโทษ

แทนทจะใชวนยเชงบวก เพอใหอสระและความรสกปลอดภยแกเดก

รวมทงเปนเครองมอของการเรยนรทกษะชวต

วนยเชงลบจะสรางความรสกตอตานในใจเดก และจะยงยให

เดกทำผดหรอทาทายเกดเปนวงจรช วรายในชวตเดก ทำใหเดก

เบอเรยนและเสยคน

สวนวนยเชงบวกจะชวยลดความกลวหรอวตกกงวล ซงเปน

ธรรมชาตของเดก เชน กลวสอบตก กลวครไมรก กลวไมเปนท

ชนชอบของเพอนๆ กลวเชย กลวถกเพอลอ กลวถกรงแก ฯลฯ

วนยเชงบวกเปนเครองมอของการอยรวมกนอยางสนต ชวยใหเดก

เรยนรฝกฝนตนเองไดเตมท เพราะบรรยากาศของความหวาดกลว

เปนเครองบนทอนประสทธภาพของการเรยนร ในขณะทความรสก

ปลอดภยชวยใหจตใจปลอดโปรงเรยนรไดงาย

ครทยดถอวนยเชงบวก จะไมมองการทำผดวนยเปนเรองชวราย

แตมองเปนโอกาสเรยนรของศษย เปนโอกาสทจะคยกนทำความ

เขาใจกน เปนโอกาสทนกเรยนจะเขาใจผลจากการทำผดวนย และ

เปนโอกาสทจะฝกบงคบตวเองใหไมแสดงพฤตกรรมทเปนผลรายตอ

การอยรวมกนอยางสงบสขซงเปนทกษะชวต(lifeskill)อยางหนง

ครเพอศษยตองรกเดกทกคนแมแตคนททำผดวนยบอยโดย

แยกตวเดกออกจากพฤตกรรมการทำผดวนย ครตองแสดงทาท

เหนใจและหาทางชวยเหลอเดกใหไมทำผดอก โดยทสวนของการ

ทำผดเดกกตองยอมรบผลกรรมนนตามกตกาทตกลงกนไว เพราะ

การทำผดเปนสงทนารงเกยจและเปนตวบนทอนอนาคตของเดกเอง

วนยเชงบวกจะไมบ นทอนบรรยากาศของความสนกสนาน

รกใครสามคคในหมนกเรยน และจะเปนสวนหนงของการเรยนรเพอ

เตบโตไปเปนผใหญทมวนยในตนเอง (personal mastery) ซงจะ

ทำใหมบคลกเปนทนานบถอ และไมเปนอปสรรคตอความเปนกนเอง

ระหวางครกบศษย และไมเปนอปสรรคตอการทครจะเปนตวตลกให

เดกไดหวเราะสนกสนานบางเปนครงคราว

วนยเชงลบเนนการลงโทษ การทำใหกลว การดดาวากลาว

เฆยนตประจานความผดเพอใหอาย“จะไดหลาบจำ”

วนยเชงบวกเนนใหนกเรยนไดคดทำความเขาใจและรบผดชอบ

ตอการกระทำของตนเอง เรยนรความรบผดชอบชวดในการกระทำ

ของตน และสรางโอกาสทจะฝกฝนตนเองเปนคนดมวนย เปนท

นบถอยกยองของเพอนๆและคนทวไป

การแสดงความรกความเหนใจรบฟงแสดงความพรอมทจะ

ชวยเหลอ จะชวยใหจตใจทแขงกระดางของนกเรยนบางคนทม

84 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 85 |

ประสบการณชวตในครอบครวเลวราย ถกกระทำ มบาดแผลทางใจ

ไดรบการเยยวยา ชบชวตขนใหมใหเปนคนเขมแขง ไมตกเปนเหยอ

ของอารมณเคองแคนสงคมตอตานสงคม

ทงหมดน มองอกมมหนงเปนการจดการชนเรยน จดวาง

บรรยากาศในชนเรยน จดความสมพนธระหวางครกบศษยท ใช

จตวทยาเชงบวก(positivepsychology)นนเอง

ครเลาแอนนเลาเรองประสบการณไปชมคาวบอยแสดงวธปราบ

มาพยศ วาเหมอนกบการปราบเดกพยศคอจรงๆ แลวมาไมยอม

เพราะกลวเพราะรสกไมปลอดภยคาวบอยตองคอยๆสรางความไว

วางใจหรอความรสกปลอดภยใหแกมา ยอมใหเวลาเรยนรแกมา ใน

ทสดกจะสามารถใสอานและขนขไดคอคาวบอยนกฝกมามงฝกใจมา

มากกวาฝกกาย เมอไดใจกายกมาเองโดยทคาวบอยนกฝกมาตอง

แสดงทาทยนยนมนคงวาตนเองคอผฝกผเปนหวหนา

อยาใชกฎทแขงทอตายตว

กฎทแขงทอตายตวเรยกวา rule แตถากำหนดไวกวางๆ ให

ยดหยนไดเรยกวา procedure มประโยชนตรงทเปดโอกาสใหครใช

วจารณญาณได

หลกการกำหนดกฎ

•ใหมนอยขอทสด•ใชขอความเชงบวก•ระบผลทจะเกดตามมา(consequence)

คำแนะนำหรอหลกการเกยวกบวนย

•ทำตวเปนตวอยาง พงตระหนกวาขอกำหนดวนยเปนถอยคำหรอเอกสารอาจไมชวยใหเดกเขาใจ เพราะเปนนามธรรม

พฤตกรรมตวอยางจะใหผลกวาอยางมากมาย เพราะเปน

รปธรรมจบตองได

•แยกแยะตวเดกออกจากพฤตกรรม จงรงเกยจการทำผดแตรกเดก

•ใหเดกเปนฝายรบผดชอบไมใชครเขาไปรบผดชอบแทน•ใหเดกมทางออกอยางไมเสยหนา•หาทางออกไมใชเอาแตจะลงโทษ•ระบความคาดหวงตอพฤตกรรมในอนาคตอยางชดเจน•ชมเชยเมอนกเรยนมพฤตกรรมดขน โดยชมเชยเปนสวนตวเชนเขยนการดสงใหเขยนโนตบนกระดาษคำตอบหรอพด

กบเดกโดยตรงหรอโทรศพทไปบอก

•อยาจดจำหรออาฆาตเดกจบแลวจบเลย•หาสาเหตของพฤตกรรมซำซากมกมสาเหตซอนอยเสมอ

86 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 87 |

•เนนใหรางวลพฤตกรรมด•สงนกเรยนใหครใหญเปนทางออกสดทาย

๑๐ ขนตอนในการดำเนนการทางวนย ดำเนนการตามลำดบ

ดงน

๑. ไมเอาใจใสการทำผดวนยเลกนอยทมกเปนการลองเชงคร

อยาตดกบเขาไปเปนคกรณ

๒.สงสญญาณทไมใชคำพดคอสงสญญาณดวยสหนาทาทาง

และเดนไปทวหองเพอลดระยะหางจากตวนกเรยน แสดงพนทควบคม

ของคร

๓. สงบตรเตอนใหนกเรยนททำผดหรอกอกวน โดยครเอาไป

วางทโตะของนกเรยนสำหรบนกเรยนทเปนvisualหรอkinesthetic

learner บตรเตอนจะใหผลดกวาคำพดเตอน บตรเตอนอาจเขยนวา

“จงเคารพชนเรยน” “หยดคด” “เธอควรสภาพเรยบรอยกวาน” “คร

ขอคยดวยเมอจบคาบเรยน” โดยทวไปเมอครวางบตรเตอนบนโตะ

เดกจะหยดพฤตกรรมไมดนนๆ

๔. คยกบนกเรยนทนท โดยบอกนกเรยนใหออกไปคยกบคร

นอกประตหอง เพอขอทราบเหตผลของการแสดงพฤตกรรมรบกวน

การเรยน ถานกเรยนมเหตทนารบฟงถามนกเรยนวาควรแกไขอยางไร

ถาเดกตอบไมได ใหถามวาครไดแสดงพฤตกรรมไมดตอเขาหรอเปลา

ถามใหขอโทษและขอจบมอถาเดกตอบอะไรไมไดใหบอกเดกใหคด

ใหด “เธอมสทธทจะไมตงใจเรยนในชนของคร แตเธอตองเขยนแจง

ความจำนงเปนลายลกษณอกษร สำหรบครเกบไวเปนหลกฐาน ให

ตวเธอเอง และพอแมของเธอด เมอเกรดออกมา เธออาจไมชอบ

บทเรยนท ครสอน แตครไดใครครวญตระเตรยมมาอยางด วา

บทเรยนนมประโยชนตอการเรยนรและการพฒนาทกษะสำคญของ

นกเรยน แตเธอกมสทธทจะไปนงเงยบๆ หลงชนโดยไมเรยน แต

เธอไมมสทธแสดงพฤตกรรมกอกวนชนเรยน”

๕. ใหเวลาสงบจตสงบใจ โดยใหเดกยนคดคนเดยวนอกหอง

วาจะกลบเขาหองเรยนและหยดพฤตกรรมกอกวนหรอไม และคร

กลบมาสอนตามปกต ถาเดกหายตวไปเลยกตองรายงานครใหญหรอ

ฝายวนย

๖. โทรศพทถงนกเรยน ในเยนหรอคำวนนนหลงเลกเรยน

และบอกเดกวาการกระทำของเดกทโรงเรยนในวนนนไมเหมาะสม

รบกวนคนอนขออยาทำอกไดไหมสวนใหญเดกจะรบคำและไมทำ

อกจรงๆ

๗.ทำหนงสอสญญาเพอเปนvisualstimulationเตอนสต

แกนกเรยนอยาลมใชถอยคำเชงบวกเนนประโยชนแกตวนกเรยนเอง

88 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย

๘.หาคนชวย โดยเฉพาะฝายรกษาความปลอดภย เพอนำตว

นกเรยนทกอกวนไปหาครใหญ

๙. ขอยายเดกไปหองอนถาม ถาเปนโรงเรยนเลก แตละชนม

หองเดยว อาจขอใหนกเรยนทมปญหาไปเรยนทหองของเพอนคร

ชวคราวในวนนน

๑๐. เอาเดกออกจากหอง ใหไปนงเรยนทอน เชน หองสมด

โดยมงานใหทำเพอเรยนรดวยตนเอง

ทจรงในบทท ๕ วาดวยเรองวนยน ครเลาแอนนเขยนแนะนำ

ครทหมดไฟดวย เพราะบางโรงเรยนหรอนกเรยนบางกลมเลวรายตอ

สภาพจตของครจรงๆ และยงมเลวรายยงกวาคอมครทกลนแกลง

เพอนครโดยยเดกใหกอกวน อานแลวคดวาสภาพการเปนครในอเมรกา

หนกหนากวาในบานเรามาก

ทำใหครเลาแอนนแนะนำวา ครตองบนทกเหตการณทางวนย

ไวใหด สำหรบรบมอกบมาตรการทางกฎหมายทอาจตองเผชญรวมทง

เผชญการถกแทงขางหลงจากคนในวงการศกษาดวยกน

วจารณพานช

๑๕เม.ย.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/444107)

สรางนสยรกเรยน (๑)

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson บทท ๖ Motivation and Morale Boosters

�0 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร �1 |

พนฐานสมองของเดกมความสามารถในการเรยนรสงกวาท

เราคดแตเดกจำนวนมากขาด “ไฟ” (inspiration/motivation) ใน

การเรยน ดวยเหตผลทหลากหลายหากครรจกกระตน “ไฟปรารถนา”

แหงการเรยนรของเดกอยางเหมาะสม หรอร จกปดเปาปจจยลบ

ภารกจของครจะงายขนมากและเปนภารกจทใหความชมชนแกหวใจ

ไดมาก

หนาทของ “ครเพอศษย” คอ นำชวตของนกเรยนเขาสความ

สนกสนานในการเรยน (TheJoyofLearning)ซงจะทำใหมนสย

รกเรยน อยาปลอยใหศษยตกอยใตสภาพความทกขระทมในการ

เรยนซงจะทำใหมนสยเกลยดการเรยน

นคอหวใจในหนาทคร

หวใจในหนาทคร คอ สรางนสยรกเรยน ซงสำคญกวาการ

รเนอหาวชา

ตอไปนเปนหลก๒๘ประการสำหรบสรางนสยรกเรยนสราง

พลงหรอ“ไฟ”ในการเรยนรของศษย

๑. ใหนกเรยนเชอวาความสำเรจในการเรยนเปนสงเปนไปได

หากนกเรยนมความพยายามดวยตนเอง โดยครจะอยเคยงขางคอย

ชวยเหลอแตนกเรยนตองเรยนเองครเรยนแทนไมได

เคลดลบคอ อยาตงโจทยงายใหเดกเรยนออนทำ ใหใชโจทยท

ทาทายตามปกตหรอยากกวาปกต แลวครชวยเหลอใหเดกเรยนออน

ใชความพยายามจนทำได โดยบอกเดกวาครเชอวาเธอฉลาดพอทจะ

ทำโจทยทยากขนาดนได แตพนของเธอไมดจงตองใชความพยายาม

มากหนอยในเบองตน โดยครจะชวย บอยเขาเดกจะเกดทกษะใน

การเรยนเกดความมนใจในตนเอง

วธสรางความมนใจในตนเองแบบสดๆ คอหาโจทยในระดบ

ทสงกวาความรในชนเรยน เชนวชาทสงกวาชนเรยนของเดก ๒ ชน

หรอหากเดกเรยน ม.ปลาย เอาโจทยมหาวทยาลยป ๑ มาใหทำ

โดยบอกเดกดวยวาเปนโจทยระดบสงเชนนน บอกวาจะเปนเครอง

พสจนความสามารถของเดก โดยครจะชวยเหลอใหความรบางดานท

เดกยงเรยนไมถงและชวยแนะอกบางดาน เมอเดกทำโจทยนไดกจะ

เกดความมนใจในสมองของตนเอง

๒. ประเมนเจตคตของนกเรยนตอตนเอง ตอวชาเรยน ตอ

ชนเรยนและตอโรงเรยน

โดยเขยนหรอฉายคำถามบนกระดาน ใหนกเรยนตอบอยาง

ตรงไปตรงมาจะใสชอหรอไมกได (แตครกเกบกระดาษคำตอบให

เรยงกนจนรอยดวาใครเขยนขอความทนาตกใจหรอนาสนใจ) บอก

เดกวาคนททำโจทยน จะไดคะแนนเตมทกคน หากทำอยางตงใจ

โจทยคอ

�2 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร �3 |

-ชอบอะไรมากทสดตอโรงเรยน

-ชอบอะไรนอยทสด

-วชาทชอบมากทสด/นอยทสดคออะไร

-ชอบอานหนงสอหรอไมทำไมจงชอบ/ไมชอบ

ขนตอนท ๒ จะทำหรอไมกได คอครเลอกอานบางขอความ

ตอชนเรยนเพอกระตนการอภปรายออกความเหนเพมเตม

ขนตอนท ๓ คอนำกระดาษคำตอบกลบบาน เอาไปอานอยาง

พนจพเคราะห อานระหวางบรรทด อานลายมอ อานสำนวน เพอ

ทำความรจกนกเรยนแตละคนในมตทลกเชนรงานอดเรกของเดก

๓. ปรบเจตคต โดยทำแบบฝกหด ใหเขยนตอประโยค “ฉน

จำใจ.....” และ “ฉนไมสามารถทำ......” และอภปรายเรองพลงทางเลอก

หรอพลงใจ ตอความสำเรจ รวมท งทำความเขาใจ Maslow’s

hierarchy of needs ดวย โดยบอกเดกวาความเขาใจและปฏบต

ตามหลกการนจะชวยใหเดกประสบความสำเรจในชวตในภายหนา

ทสำคญยงคอครตองปรบเจตคตของตนเองดวยใหมเจตคต

เชงบวก เชงตอสฟนฝาเพอทำตวเปนตวอยางแกศษยรวมทงมความรก

ความหวงดตอศษยโดยทวหนาเสมอกน ไมเลอกทรกมกทชงและ

ทสำคญคอฟงเดก

ครเลาแอนนเลาเรองครถามนกเรยนทกเชา “ใครมคำถามท

ตองการถามครบาง”ซงตามปกตจะไมมใครถามแตถาครถามทกเชา

สกวนหนงจะมคนถาม แลวการตงคำถามและคยกนอยางอสระกจะ

เกดขนเกดเจตนคตทเปดเผยตอกน สนทสนมกน และทสำคญทสด

เปนการเปดจนตนาการของเดก

จนตนาการสำคญกวาความร (ไอนสไตน)

๔. จดกจกรรมกระตนสมองซกขวา ครทไมไดสอนวชาศลปะ

ดนตร การแสดง อาจเผลอสอนแตดานการคดซงใชแตสมองซกซาย

จนนกเรยนเกดความเบอหนาย จงควรสลบใหมกจกรรมเรยนรของ

�4 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร �5 |

สมองซกขวาบาง เปนการเออตอนกเรยนทมธรรมชาตเปน right-

brain thinker โดยครตองเขาใจวาครสวนใหญเปน left-brain

thinkerในขณะทนกเรยนสวนใหญเปนright-brainthinker

“ครเพอศษย” ตองสะสมเกมตางๆ ทเหมาะสมไวใหเดกเลน

โดยเฉพาะเกมสมองซกขวา เชน Right-Brain Word Puzzle ใน

หนงสอเพอเปลยนบรรยากาศพกสมองสรางความสนกสนานและ

เกดการเรยนรหลากหลายมต

โดยครตองสนใจสงเกตนกเรยนทมสไตลการเรยนร ๓ แบบ

คอ (๑) จากการด (ตา) (๒) จากการฟง (ห) และ (๓) จากการ

เคลอนไหว(kinesthetic)

๕. ขอ feedback จากนกเรยนบอยๆ เพอนำมาใชปรบปรง

การจดการเรยนการสอนและเพอแสดงใหนกเรยนเหนวา ครแคร

หรอเคารพความเหนทตรงไปตรงมาของนกเรยน แตตองยำใหนกเรยน

เขาใจวาการตดสนใจเปนเร องของคร แตครจะเอาความเหนของ

นกเรยนไปประกอบการตดสนใจดวยและครตองอยาหลงเปนคกรณ

ของนกเรยนทกาวราวเขยนความเหนแบบหาเรอง

๖. ทบทวนทฤษฎของ Maslow โดยถานกเรยนยงอายนอย

ครตองทำใหเขาใจงาย มประโยชนคอ ชวยใหนกเรยนเขาใจตนเอง

มความมนคงทางอารมณดขน และเกดความเชอมนวาครเอาใจใส

หวงดตอนกเรยนจรงๆ

๗. สอนทกษะในการแกปญหา ซงจะชวยลดการทำผดลง

ไดมาก เพราะนกเรยนททำผดสวนใหญเกดจากการกระทำทขาดการ

ไตรตรองใหรอบคอบ มปฏกรยาโตตอบกอนคด ดงนนทกษะแรกท

เดกตองเรยน คอ ทกษะในการแกปญหาทอยรอบตว เชน เพอน

ขอลอกการบานมเพอนเพยง๑-๒คนรบกวนชนเรยนจนไมมสมาธ

ในการเรยนหรออาจเปนเรองใหญ เชน เพอนชวนเขาแกง เพอนชวน

เสพยา วธการเรยนรทำโดยระดมความคดเรองสาเหตของปญหา

หลายสาเหตและแนวทางแกปญหาหลายแนวทางและเลอกแนวทาง

ทดทสด ๓ แนวทางโดยครตองคอยเตอนวาตองใหเฉพาะความเหน

หรอเหตการณทเกดขน ไมใชคำตดสนเชงคณคา แลวทกคนจะเรยนร

เหตผลและวธการแกปญหาเอง หลงจากนนจงเปนการประยกต

มาตรการแกปญหาและวดผล

๘. สอนทกษะในการโตแยงอยางไดผล โดยตองทำใหเขาใจ

วาการโตแยงไมใชการตอสเพอเอาแพชนะ แตเนนประโยชนตอการ

เรยนรทำใหเราเขาใจเรองตางๆ จากหลายแงมม สงทผเยาวตองการ

เรยนรกคอ การโตแยงดวยทาทเคารพผอน ไมใชทาทของศตรหรอ

ฝายตรงกนขามและการโตแยงนนไมนำไปสความรสกไมดตอกน การ

สอนเรองนตองไมใชครยนพดหนาชน แตตองออบแบบกจกรรมให

�6 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร �7 |

นกเรยนทำใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองในหนงสอมตวอยาง

บทเรยนดวย

๙. สอนใหนกเรยนรวธพดกบครและกบผใหญคนอนๆ เดก

บางคนมความฝงใจวาพดกบผใหญทไรเปนตองขดแยงหรอทะเลาะ

กนทกครง การฝกพดกบผใหญจงมความจำเปน ครเลาแอนนม

วธสอนโดยแจกเอกสารบอกลกษณะของวธพดหรอโตแยงกบผใหญ

ทเปนวธด กบทเปนวธไมด แลวแจกเอกสารสถานการณสมมตของ

การสนทนาโตตอบ สถานการณท ๑ จะโตกนแบบไมมขอยต ให

นกเรยนออกความเหนวาสถานการณการโตตอบนมปญหาอยางไร

แลวใหอานสถานการณท ๒ ทลกสาวกลบบานดกและโตตอบกบ

พอแมจนพอโกรธและเขานอน ลกสาวคยตอกบแมจนแมเขาใจ

คำถามตอกลมนกเรยนคอ ทง ๓ คน โดยเฉพาะลกสาวควรพดวา

อยางไรจงจะเกดการสนทนาโตตอบทไดผลด ผมมองวาเรองนเปนการ

เรยนรทกษะชวตทสำคญยงและเปนการเรยนรความสมพนธระหวาง

คนในครอบครวและเพอนรวมชน ซงในอนาคตนกเรยนจะไดเอาไป

ใชในชวตการทำงานชวตครอบครวและชวตทางสงคม

๑๐. จดใหมรายงานผลความกาวหนาในการเรยนบอยๆ เพอ

เปนแรงจงใจตอการเรยน และลดความวตกกงวลของนกเรยนวาตน

จะสอบตก ครเลาแอนนใชวธตดประกาศตารางผลสอบผาน คนยง

ไมสงรายงาน/การบานอยางเปดเผย (แตไมบอกคะแนนโดยตรง)

พบวานกเรยนพอใจ และไมขาดสงรายงาน/การบานอกเลย โดยคร

ตองคอยใหความมนใจวาคนทสงรายงานทกครง ไดคะแนนการ

ทดสอบทกครงเปนคะแนนผานจะไมมทางสอบตก แมผลสอบปลายป

จะไมดเพอลดความกงวลของเดก

๑๑. สอนวธอาน transcript วตถประสงคเพอใหนกเรยนร

ผลการเรยนของตนเอง ไมอาน transcript ผดพลาด จนเมอถง

กำหนดเรยนจบชนจงรวาในรายงานระบ (ผด) วาตนยงเรยนไมครบ

วชาซงถงตอนนนกสายเกนแก เรองแบบนเคยเกดกบลกสาวคนท ๓

ของผมเมอเกอบ ๒๐ ปมาแลว เมอเรยนชน ม.๔ และ ๕ เธอไป

เรยนและสอบเทยบ ม.๖ เธอไดรบใบรายงานวาสอบผานทกวชา

�8 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร �� |

แตเมอไปขอใบรบรองวาสอบม.๖ ไดเพอเอาไปเปนหลกฐานสอบเขา

มหาวทยาลย ปรากฏวาในทะเบยนระบ (ผด) วาเธอยงสอบไมผาน

๑วชาทำใหสายเกนแกเธอตองเรยนตอม.๖และสอบชงทนไปเรยน

ตางประเทศ หากเธอไมสะเพราในการอาน transcript ผมกจะไดม

ลกเปนหมอ ๑ คน เพราะลกคนนเรยนเกงมากและอยากเปนหมอ

แตเมอไดทนไปเรยนตางประเทศกไปเรยนอยางอน

๑๒. สอนวธกำหนดเปาหมาย นกเรยนทไมมเปาหมายในชวต

ของตนเองมกมผลการเรยนไมด และมกโทษคนอนส งอ นตางๆ

นานาวาเปนตนเหตของความลมเหลวของตนนกเรยนตองไดรบการ

เรยนรวธตงเปาหมายระยะยาวในชวต แลวทอนลงเปนเปาหมายของ

ชวงสนๆแลวตงหนาบากบนหาทางบรรลเปาหมายนน ชวตกจะประสบ

ความสำเรจไดมากขน เพราะชวตมเปาหมายไมลองลอย นอกจาก

เปาหมายชวต เปาหมายในการเรยนวชากสมารถใชหลกการกำหนด

เปาหมายและแบงชวงบรรลผลทละสวนไดเชนเดยวกน

๑๓. สรางความทาทาย ความทาทายเปนแรงกระตนความ

มานะพยายาม ดงนนครตองอยาชวยเดกเรยนออนดวยการหยอน

ความยากของบทเรยน เพราะจะสงสญญาณตอนกเรยนวาตนเปน

คนดอยความสามารถ ตองบอกนกเรยนวาครจะชวยใหนกเรยน

สามารถรบความทาทายทยากนนได โดยนกเรยนตองตงใจเรยนเพอ

เอาชนะความทาทายนน

๑๔. ทำใหการทำผดเปนสงยอมรบได นกเรยนควรไดเขาใจวา

ความผดพลาดเปนธรรมดาของมนษย ไมใชเร องคอขาดบาดตาย

การทเราทำพลาดและรวาพลาด และเรยนรวาทำไมจงพลาด คอ

เสนทางหนงของการเรยนรความผดพลาดจงไมใชความชวหรอความ

ลมเหลวในการกระทำเรองใดเรองหนงหากสำเรจรอยละ๗๐ถอวา

เกงสดยอดบางเรองทำสำเรจรอยละ๕๐กถอวาเกงมากแลวดงนน

นกเรยนตองไมกลวไมรงเกยจการทำพลาด เมอไดตงใจทำดทสดแลว

รวมทงครเองกเคยผดพลาดมาแลวมากมายและทปฏบตตอหรอสอน

นกเรยนอยนบางสวนกมการผดพลาดเหมอนกน

๑๕. สรางตวแบบของพฤตกรรมทเปนทยอมรบ และตวแบบ

ของความเปนเลศครพงตระหนกวาผเยาวสบสนงายตองการตวแบบท

เปนรปธรรมใหยดถอจงจะไมสบสน ยงเดกทผลการเรยนไมดหรอ

ความประพฤตไมดยงตองการในเรองพฤตกรรมตวอยางทดทสดคอ

ตวครเอง สำหรบผลงานแบบฝกหดทเปนตวแบบของความเปนเลศ

ครหาไดจากผลงานของนกเรยนบางคนใหปดชอเสย แลวเอาตด

ประกาศใหนกเรยนคนอนเหนเปนตวอยาง

๑๖. หาโอกาสชมเชย เดกตองการความสนใจหรอเอาใจใส

และตองการกำลงใจ ครจงตองหาโอกาสแสดงความเอาใจใสนกเรยน

เปนรายคนโดยใชจตวทยาเชงบวก คอเอาใจใสการทำด หรอทำไดด

ดวยคำชมเชย

100 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 101 |

๑๗. ตดตอพอแมหรอผปกครอง เพอสรางความสมพนธ ให

เขาใจรวมกนวาครกบพอแม/ผปกครองจะรวมกนใชจตวทยาเชงบวก

ในการกระตนการเรยนรและการเจรญเตบโตของวฒภาวะของนกเรยน

และใหนกเรยนเขาใจขอนดวยดงนนเมอเดกแสดงพฤตกรรมดหรอ

เรยนไดด ครควรโทรศพทไปแสดงความยนดตอพอแม/ผปกครอง

และขอบคณทการเลยงดสงสอนทบานมาอยางดชวยใหครทำงานงายขน

ในทางตรงกนขาม หากเดกแสดงพฤตกรรมกอกวนกาวราว กตอง

โทรศพทไปแจงและหารอวธการแกปญหารวมกน

๑๘. เปลยนความคดของนกเรยน ทคดดานลบตอตนเอง

ในสหรฐอเมรกามปญหาสงคมมาก มเดกทมาจากครอบครวทมปญหา

เดกคนเคยกบอนาคตทมดมนของคนในครอบครวคนแลวคนเลา

และคดวาตนเองกจะเดนเสนทางเดยวกน ครตองหาวธเปล ยน

ความคดนใหได ครเลาแอนนแนะนำใหใชวธสงเกตความถนดหรอ

พรสวรรคบางอยางทนกเรยนคนนนม และหาโอกาสถามวาเขารตว

ไหมวามความสามารถพเศษดานนนๆและบอกวาคดวาในอนาคตเขา

นาจะเปน...ทมความสามารถหรอมชอเสยงแรงกระตนเชนนจะไป

กระตกจนตนาการของเดก ทำใหจตใจมความหวง โดยครอาจไปขอ

ใหผเชยวชาญดานนนๆ ชวยบอกเดกแทนครเพอใหคำพดมนำหนก

นาเชอถอยงกวา และครอาจชวนนกเรยนจนตนาการวาในอนาคต

ตนเองจะไปทำงานเปน.... เพอกระตนจนตนาการและความฝนของ

นกเรยน การเชญคนทประสบความสำเรจในชวตดานตางๆ มาเลา

เร องราวของชวต จะชวยกระตนความทะเยอทะยานในชวตของ

นกเรยน

๑๙. ชวยใหทงเตาและกระตายวงไดเรว เปนธรรมดาทในชน

เรยนจะมทงเดกทเรยนชาและเดกทเรยนเรว ครจะตองชวยเดกทง

๒ กลมน โดยมบทเรยนเสรมทเหมาะสมให โดยไมจำเปนตองเสย

เวลาคดรปแบบการเรยนรแยกกนสำหรบเดกเรยนชาครอาจชวยจด

เพอนทเรยนดชวยตวให เดกทกอกวนหรอเบอเรยนบางคนเกดจาก

เรยนเรว และแบบฝกหดไมทาทายครตองหาแบบฝกหดททาทายให

หรอใหทำกจกรรมสรางสรรคบางอยางทเขาภมใจ

๒๐. แยกนกเรยนกบเกรดออกจากกน เพอไมใหเดกรสกวา

ครลำอยง รกศษยทเรยนเกงกวา ทำใหเดกทเรยนไมเกงเกดความ

ทอถอย ครตองแสดงใหเหนวาศษยท ครรกคอศษยท ทำตวดใน

ชนเรยนมความพยายามในการเรยนโดยทศษยเหลานไมจำเปนตอง

ไดเกรดAแตครกตองฝกฝนตนเองใหมจตใจเชนนจรงๆ

๒๑. จดใหมกลมนกเรยนททำหนาทชวยเหลอเพอน (peer

support group) เพอสรางบรรยากาศเพอนนกเรยนชวยเหลอกน

เวลาทำการบานคนทเรยนไมเกงแทนทจะนงทำอยคนเดยวกมการ

จดกลมชวยกนอาจจดใหมโครงการตวโดยเพอนนกเรยน ผมอาน

102 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 103 |

ตอนนแลวเกดความคดวาหนงสอเลมนเขยนมานานหลายป ตอนท

PBL(Project-BasedLearning)ซงเปนteam-learningยงไม

แพรหลายโรงเรยนทใชPBLจะเทากบมระบบเพอนชวยเหลอเพอน

โดยปรยาย

๒๒. จดกลมนกเรยนทเขากนได ในการเรยนตองมการจบ

กลมเรยนหรอทำงานรวมกน วธจดกลมทำไดหลายวธโดยทควรให

เดกไดเลอกกนเองดวยสวนหนง และมหลกการวาควรยายกลมกน

ไปเพอใหนกเรยนไดเรยนรประสบการณการทำงานกบคนทมนสย

หรอบคลกตางๆกนแตกตองระมดระวงไมเอาคนทเขากนไมไดหรอ

เปนอรกนมาเขากลมเดยวกน

๒๓. จดบทเรยนใหสรางความรสกเปนกนเอง ครเลาแอนน

แนะนำใหครเอารายชอนกเรยนชดหนงไวทบานเวลาเขยนแบบฝกหดก

เอาช อนกเรยนผลดเปลยนกนใสลงไปเพอสรางบรรยากาศ และ

ตอนทายของแบบฝกหดกใสอารมณขนลงไปดวยคำวา Borught to

you byMiss Johnson --- your teacher who loves you.

และในวนเกดของเดกครเลาแอนนจะมอบปากกาหรอดนสอสวยๆ

ใหและบอกวาเปนปากกาวเศษใชแลวไดเกรดด เดกจะยมและแม

นกเรยนจอมแกนกยงยมและใชปากกานน

๒๔. สงเสรมใหนกเรยนเปนดาวเดน โดยทจรงๆ แลวนกเรยน

แตละคนตางกมดหรอจดเดนคนละอยางสองอยางครตองหาวธให

เดกแตละคนไดแสดงจดเดนของตน วธหนงคอจดใหนกเรยนจดทำ

โครงการสวนตวเพ อนำมาแสดงตอช นโดยมเง อนไขวาหามส งท

ขดตอศลธรรม สตวเลอยคลาน มพษ เหยยดผวหรอเชอชาต หรอ

เสยงดงเกนไป เมอถงวนรายงานหรอแสดงอาจเชญผปกครองมาชม

และควรถายวดทศนไวเพราะจะพบวาเดกมความสามารถกวาทคด

และเปนแรงกระตนแรงบนดาลใจตอการเรยนรและใหรกโรงเรยน

หรอชนเรยน เรองนผมมความเหนวาหากใช PBL ทำโครงงานทเปน

ประโยชนตอชมชนดวยไดทำเปนทมดวยและเดกไดแสดงความ

สามารถหรอความสรางสรรคของตนดวยจะยงไดประโยชนหลายทาง

104 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 105 |

๒๕. ใชบนทกสวนตวเปนเครองมอสรางแรงบนดาลใจตอ

การเรยน โดยครฝกต งโจทยของการเขยนบนทกใหจาบสำหรบ

นกเรยน สำหรบใหนกเรยนไดระบายความรสกลกๆ ออกมาโดยคร

ตองมจตวทยาในการกระตนสงเสรมใหนกเรยนเขยนอยางสนก โดย

นกเรยนของครเลาแอนนเสนอวาควรไดฝกเขยนอยางนอยสปดาห

ละครงตวอยางของหวขอเชน“ครดและครไมดเปนอยางไร”“ชวต

ของเดกผชายสบายกวาเดกผหญงจรงหรอไม”“จงเลาเรองครทเลว

ทสดทเคยพบ” การเขยนบนทกสวนตวน นอกจากเปนการหดเขยน

จากใจของตนเองแลวยงเปนเครองมอสรางสมาธดวยครบางคนให

เดกเขยนทกวนครงละ๑๐นาทจนเดกๆบนแตเมอครใหทำตดตอ

กนทกวนหลายสปดาหแลวใหหยดเขยน ไมมการเขยนบนทกอก

เดกๆ กลบบนวาทำไมไมใหเขยนอกผมเดาวาการเขยนออกจากใจ

ตนเองใหความรสกพงพอใจเอนดอรฟนหลง เมอทำทกวนจะตด

เหมอนทผมกำลงทำอยนแหละ

๒๖. ใหศษยเรยนรเรองจรยธรรม เดกมสญชาตญาณของ

ความยตธรรมแตมองตนเองเปนศนยกลางของความยตธรรมนน ซง

อาจกอปญหาตอผอน เดกจงตองเรยนรความจรงวาตนไมใชศนยกลาง

ตองคำนงถงผอ น หรอการอยรวมกนดวย ครตองชวยใหเดกได

เขาใจภาพใหญของชมชน สงคม และโลก บทเรยนแรกทนกเรยน

ควรไดเรยนคอแรงกดดนเชงลบของกลม(negativepeerpressure)

นกเรยนควรไดเขาใจวาคนเราทกคนตางกมขอยดถอเชงคณธรรม

จรยธรรมของตนเอง คนทมความสามารถสอสารความเชอเชงคณคา

เชงศลธรรมออกมาอยางชดเจนกจะไมตกเปนเหยอของแรงกดดน

เชงลบของกลมไดงาย เชนไมตกเปนสมาชกของแกงอนธพาล แกง

ตดยา ฯลฯ ครเลาแอนนใชบทเรยนเรองเงนสำหรบทำความเขาใจ

จรยธรรมโดยมคำถามเรองไปกนอาหารแลวไดรบเงนทอนเกน จะ

เกบไวหรอคน หรออาจขนกบวาทอนเกนมากหรอนอยใหนกเรยน

แตละคนเขยนตอบคำถามแลวใหจบกลม ๕ คนแลกเปลยนขอคด

เหนกน แลวแลกเปลยนขอคดเหนในชน เร องแบบฝกหดเรยน

จรยธรรมนครสามารถออกแบบอยางสรางสรรคไดมากมาย

๒๗. ใชการทดสอบเปนเครองมอ การสอบคอเครองมอวด

การเรยนรไมใชเครองมอปดกนความกาวหนา และตองไมใชเครองมอ

หลอกเอางบประมาณ ครตองใชการทดสอบเพอประโยชนของนกเรยน

เปนหลก คอใชวดการเรยนทแทจรงไมใชวดการเรยนหลอกๆ ผมม

ความเหนวาตองสอบความคดมากกวาสอบความจำ สอบใหครบถวน

ทกดานของการเรยนรไมใชแคสอบวชา

๒๘. ใชคอมพวเตอรชวยเดกๆชอบคอมพวเตอรและใชเกง

กวาผใหญครตองชกชวนและสงเสรมใหนกเรยนรจกใชคอมพวเตอร

เพอชวยการเรยนรดวยตนเองไมใชเอาแตใชเลนเกมหรอทองเนต

การอาน

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson บทท 7 The Three R’s : Reading, Reading, Reading

อยางไรเปาหมาย ครตองแนะนำศษยใหรจกแหลงความรออนไลน

ดานตางๆ

อานและเขยนบนทกมาถงตอนนผมเกดความรสกวา นกเรยนท

ไดเรยนกบครท มความคดความรบผดชอบและทกษะ อยางคร-

เลาแอนน จะไดรบการปพนฐานไปเปนผใหญทมทงความรกการเรยนร

ความมนคงทางอารมณความเขาใจโลกและชวตจะเตบโตไปเปนพลง

ของสงคม ในขณะทครทไมเอาถานไมรบผดชอบไมรกเดกกจะเปน

ผทำลายชวตของศษยทางออมอยางไมรตว

ผมตงความหวงวานาจะมการแปลหนงสอเลมนสำหรบใหคร

ใชเปนคมอคร เพราะหากปฏบตตามคำแนะนำตางๆ เหลาน (ม

รายละเอยดเชงเทคนคมากกวาทผมเกบมาบนทกกวา๑๐ เทา)แลว

ปญหาเดกสอบNETผานในอตราตำจะทเลาลงไปมาก

วจารณพานช

๑๖เม.ย.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/444229และhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/443981)

108 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 10� |

การอานหนงสอไมแตกคออปสรรคอนดบ ๑ ของการเรยนให

ไดผล โดยทแทจรงแลวธรรมชาตของเดกมาความอยากรอยากเหน

อยากเขาใจ อยากประสบความสำเรจ และการอานไดเปนสงหนงท

ตอบสนองจตวทยาขอน แตเดกหลายคนตกเปนเหยอของการบงคบ

การทำใหการอานเปนเรองนาเบอ หรอเปนสงททำใหตนเองตำตอย

นอยหนาเพราะอานไมเกงเทาคนอนทำใหเกดจตใตสำนกทเกลยด

การอาน

คำแนะนำตอการสรางนสยรกการอาน

•สงเสรมใหเดกอานหนงสอทตนชอบ หรออยากอาน อยาบงคบ พอแมและครเดกเลกตองหาทางทำใหการอานเปน

เรองสนกและทำตนเปนตวอยางหาเวลาอานหนงสอใหลกฟง

• ใหเดกไดอานตามความเรวในการอานของตนเอง อยาเรงหรอจำกดเวลา

• เดกท มปญหาการอานหรอเรยนชา อาจมปญหาสายตา

ไวแสงมากเกน (scotopic sensivity syndrome) อาน

หนงส อจากกระดาษมนหร อมเงาสะทอนแลวปวดตา

นำตาไหลเดกเหลานอาจถกวนจฉยผดวาเปนโรคdyslexia

หรอเปนโรคADHDในขณะทจรงๆแลวเดกไมไดมปญหา

ทางสมองแตมปญหาทสายตา ครเลาแอนนบอกวา เดกทม

ปญหาการเรยนเกอบครงหนงเกดจากscotopicsensitivity

syndromeน

•อยาบงคบใหเดกอานออกเสยง ใหอานออกเสยงหรออาน ในใจกไดตามความชอบของแตละคนหากบงคบจะทำให

เดกจำนวนหนงเกลยดการอาน

• เลอกหนงสอทนาสนใจและตรงกบชวตจรงของเดก ใหเดกอานเดกบางคนไมชอบอานนวนยายแตชอบอานสารคดหรอ

หนงสอเกยวกบธรรมชาต สตว พช โบราณสถาน ฯลฯ

ครควรใหเดกเรมตนอานหนงสอประเภททตนชอบ เมออาน

คลองและรกการอานแลว จงสงเสรมใหอานหนงสอประเภท

อนๆ เพอเรยนรสงสมวธคดของตนเอง การอานไมใชแคม

ประโยชนใหอานออก และเขาใจเรอง แตยงใหประโยชนใน

มตทลกคอการคดอยางลกซง (critical thinking) และ

จนตนาการ(imagination)ดวยครสามารถพฒนาลกเลน

เพอทำใหชนเรยนดานการอานสนกสนาน เกดการอภปราย

ใหความเหน โตแยง มการเลนเกม การกำหนดคำคณศพท

ทอธบายลกษณะของหนงสอนน ๕ คำ (หรอกวา) ใหเกด

การเรยนรในมตทลก

•อยาบงคบใหนกเรยนอานหนงสอทตนไมชอบจนจบ หากนกเรยนเบอจรงๆ กใหเลกอานไดโดยใหเขยนบนทกไววาได

ความวาอยางไรและรสกอยางไร และควรใหนกเรยนไดจบ

กลมกนแลกเปลยนความเหนวาหนงสอทนาอานเปนอยางไร

หนงสอทนาเบอเปนอยางไร เพอครจะไดเขาใจเดกแตละ

110 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 111 |

กลม แตละคนและหาหนงสอทเหมาะสมมาใหอาน หรอให

นกเรยนเลอกเอง

•ใหอานหนงสอบางเลมโดยไมมการทดสอบในภายหลง เพอ

ใหเดกเขาใจวาการอานไมใชการทดสอบ แตเปนทกษะ เปน

ทกษะทมประโยชนตอชวตในภายหนา เปนสงทเราฝกเอาไว

ใชประโยชนในชวตไมใชเพอใหผานการสอบ

•สอนเคลดลบในการอานเพอฝกการจบใจความ โดยแนะให

เดกลองจนตนาการภาพในสมอง(ภาพพจน)ระหวางการอาน

•เคลดลบการสอนวชาวรรณคด และวชากวนพนธ มราย-

ละเอยดมากมการใชภาพวาดงายๆชวยกระตนความเขาใจ

ผานสายตา มการหยดพจารณาคำ/ประโยค เปนระยะๆ

มการหยดวพากษวจารณพฤตกรรม หรอแรงจงใจตอ

พฤตกรรมของตวละคร จงหวะจะโคนในการเดนกระบวนการ

เรยนรและการใชภาพยนตร (ถาม) ตบทายบทเรยนหาก

นกเรยนเรยนหนงสอเลมนนจนจบ และการออกขอสอบ

การจดใหมโครงงานเฉพาะบคคล (ใชเวลา ๒ สปดาห)

เคลดลบสำคญคอ ครพงตระหนกวานกเรยนมกจะมอคต

ตอการอานหนงสอวรรณคด คลาสสค เชนบทละครของ

เชกสเปยรวานาเบ อและยาก ครเลาแอนนจงบอกเดกวา

หลงจากเรยนไปไดระยะหนงจะเปดโอกาสใหนกเรยนโหวต

วาจะยตหรอเรยนตอ เพอเปนการรบประกนวาครตองสอน

สนกหากไมสนกยนดยต พบวายงไมเคยมแมแตครงเดยวท

นกเรยนโหวดยตการเรยนบทละครโรเมโอและจเลยต

•แหลงเอกสารสำหรบสอนวชาReadingมมากมายเบอร๑

และ ๒ ทแนะนำคอ www.bbc.co.uk/reading และ

www.bbc.com

ระหวางทอานหนงสอบทน คำทครเลาแอนนยำคอ ครมกเปน

คนทอยในประเภทประสบความสำเรจดานการเรยน (และการอาน)

จงมกไมเขาใจจตวทยาของเดกทมปญหาการอาน ทำใหผมยงเจยม

ตวหนกขนวาทผมเขยนบนทกชดน ผมอาจปลอยขเทอมากทเดยว

เพราะผมเองกคงจะอยในกลมทไมเขาใจลก ตอเดกทมปญหาการเรยน

เพราะตวเองและครอบครวไมคอยประสบปญหานไมมประสบการณ

ตรง

หนงสอเลมนบอกผมวา เปาหมายสำคญของโรงเรยนและ

ชนเรยนเปนการปลกฝงนสย และทกษะหลายอยางทเราไมไดวด

ตอนสอบ คอการวดผลสมฤทธในการเรยนทเราใชอยยงมขอจำกด

ยงไมครอบคลมการเรยนรเพอความเปนมนษยและเพอชวตทด เพอ

การอยรวมกนอยางสนต แตครเลาแอนนจดการเรยนรในมตเหลาน

ใหแกศษยของตนอยางครบถวน

112 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 113 |

อกประการหนงทเปนการเรยนรของผมคอการเรยนรการใช

คำคณศพทเพอบอกลกษณะ/คณคา ของเรองราวตางๆ เปนสวน

หนงของการเรยนรทลกและจะชวยฝกการสอสารทดมาก ทำใหผม

นกถงเกมคำศพททครRafeEsquithเลาในหนงสอTeachLike

yourHair’sOnFireเรองการอานและเรองอนๆ

ครทดจะสอนแบบสอดแทรกวชาชวต วชาความจรงแหงชวต

วชาทกษะชวตใหแกเดกในทกวชาเรยน โดยคำนงถงประโยชนขอน

เทาๆ กนกบประโยชนของวชาเรยน นคออกขอสรประหวางบรรทด

จากการอานหนงสอเลมน

วจารณพานช

๑๗เม.ย.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/445138)

ศราณตอบปญหาคร และนกเรยน

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson บทท 8 Teachers Talk : Q&A และบทท 9 Yo! Miss J!

114 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 115 |

ไมทราบวาปญหาของครอเมรกนกบครไทยจะเหมอนและตาง

กนแคไหน แตคำถามกสะทอนความอดอดขดของในการทำหนาทคร

และผมชอบวธตอบของครเลาแอนนมาก โดยเฉพาะคำแนะนำใหคร

ยนหยดทจะเปนผตดสนใจวาจะจดการชนเรยนอยางไร ไมใชโลเลไป

ตามแรงผลกดนของเดกทบางครงกตองการแกลงครหรอตองการ

โชวโดยทการจดการชนเรยนนน กเพอประโยชนในการเรยนรของ

นกเรยนทงหองนนเอง ผมชอบวธใชกลยทธจดการกบนกเรยนจอม

แกนทเตมไปดวยจตวทยาทไมใชเพอปราบหรอเอาชนะเดกแตเพอ

ประโยชนของเดก

ประเดนตวอยางคำถามจากคร

•ครภาษาองกฤษชน ม.๒ เขยนมาปรกษาวาไดรบคำแนะนำ

จากคนบางคนให “ตดหางปลอยวด” ศษยบางคนเพราะ

เหลอขอจรงๆ คำแนะนำคอตองไมทอถอยแตในขณะ-

เดยวกนกตอง “ชารจแบต” ของตนเองเปนระยะๆ อยาให

“แบตหมด”

•ครวชาภาษาองกฤษและการพด (English and Speech)

ชนม.ปลายอาย๒๕ปเพงเปนครปแรกเขยนมาเลาวามา

เปนครหลงจากลองงานอนมาหลายงานและคดวารกงานคร

แตมนกเรยนคนหนงทเปนเดกเรยนเขยนในใบประเมนวา

ครควรลาออกไปทำอยางอ น หรอมฉะนนกตองไปเรยน

วชาการฟงทำใหครคนนวตกกงวลและไมเช อม นตนเอง

คำแนะนำคอ ตวครเลาแอนนเองกเคยประสบปญหาแบบน

เชนเดยวกนกบครเกงๆ อกหลายคนเดกเขยนแบบน

คนเดยว ตวปญหามกไมใชเรองการสอนแตถาเดกรอยละ

๗๕ เขยนตรงกนละกใช เดกคนนเรยกรองความสนใจจาก

ปญหาบางอยาง ครจงควรชวยเหลอเดกคนนแตไมใชหลง

เอาขอเขยนของเดกมาทำใหตนเองทอถอย

•ถามความเหนเรองการใหยารกษาโรค ADHD คำตอบคอ

ครเลาแอนนมแนวโนมจะไมเหนดวย โดยคดวาควรชวย

เหลอเดกโดยวธอนๆ กอน ทำใหผมนกถงหนงสอ อบาย

ขายโรค (ดาวนโหลดไดท http://www.cueid.org/

component/option,com_docman/task,cat_view/

gid,42/Itemid,42/?mosmsg=You+are+trying+to+

access+from+a+non-author ized+domain.+

%28topicstock.pantip.com%29) อกเลมหน งคอ

กระชากหนากากอตสาหกรรมอาหาร (http://tonaor13.

blogspot.com/2010/08/appetite-for-profit.html ) ทเดก

เยาวชนและแมแตผ ใหญถกเลหเพทบายดานการตลาด

ทำใหเปนผบรโภคโดยไมจำเปน ครเลาแอนนใหความเหนท

ตรงใจผมมากคอควรใหยาเปนทางเลอกสดทาย ระวงตก

116 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 117 |

เปนเหยอของการโฆษณาหรอใหขอมลดานเดยวของบรษทยา

โดยไมบอกฤทธขางเคยงของยา

•ครอกคนหนงบอกวาหมดแรงไปกบการหามปรามการทะเลาะ

ววาทในชนเรยน ไมสามารถทำใหชนเรยนมสมาธกบการ

เรยนไดจะทำอยางไรด คำถามนผมตอบไดเลยวาใหอาน

หนงสอเลมนเพอเรยนรทงหลกการ วธการและเคลดลบ

ในการจดการชนเรยนผถามเปนครทไมรวธจดการชนเรยน

•มวธทำใหนกเรยนเหนคณคาของการเรยนไดอยางไร เรองน

ถามสนแตตอบยาววาครไมสามารถ “สอน” เดกได ตอง

ทำใหเดก “เหน” เองและเรองแบบนจะคยกนไดกตอเมอ

เดกกบครสนทสนมเกดความไวเนอเชอใจกนแลวเทานน

วธของครเลาแอนนคอคยกนเรองชวตอนาคตและรายไดท

จะทำใหมชวตทดพอสมควรได แลวเปรยบเทยบสถตรายได

เฉลยของคนไมจบม.๖กบคนจบม.๖,คนจบอนปรญญา

และคนจบปรญญา ใหเหนวาตางกนแคไหนและเนองจาก

มกมคนยเดกใหหยดเรยนกลางคน คอยไปสมครสอบ GED

(เทยบเทา ม.๖) เอาทหลง ครเลาแอนนจะเอาหนงสอขอสอบ

GEDทหนาเตอะใหดเพอใหรวาการเตรยมสอบGEDไมใช

เรองหมๆ อาจยากกวาการเรยนตามปกตดวยซำครเลาแอนน

จะสอนใหเดกเขาใจ Bloom’s Taxonomy of Cognitive

Domain และชใหเหนวาการศกษาจะชวยยกระดบการคด

การใชเหตผลชวยใหมความสำเรจในชวต เมอมโอกาสคร-

เลาแอนนจะชใหเหนการคดในระดบสงเคราะห และระดบ

ประเมนผลซงจะไดมากบการศกษาและฝกฝน

•ทกครงทเขาไปกนอาหารในหองรบประทานอาหารของครจะ

ไดยนเพอนครครำครวญถงความอบเฉาของชวตคร และ

ตองการเปลยนอาชพในทสดแลวตนจะเปนเชนนนหรอไม

คำตอบคอ ไม หากมองใหเหนคณคาหรอโอกาสในการทำ

ประโยชนของการเปนคร ใชชวตครใหสนก ใหเกดการเรยนร

ประหยดเวลา และพลงงาน

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson บทท 10 Time and Energy Savers

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/446303)

และกาวหนา คำแนะนำคออยาเขาไปในสถานอโคจรเชนนน

ปลอยใหคนอมทกขอยของเขาไป

อานคำถามคำตอบในบทนแลว เหนไดชดเจนวาปญหาของคร

มสารพดดาน ทงปญหาจากตนเอง จากนกเรยนนกเรยน จากระบบ

บรหารโรงเรยน จากเพอนคร จากพอแมผปกครอง ทงหมดนนคอ

ประเดนเรยนร ของครเปนชว ตจรงท ครจะตองเผชญและทำให

ประสบการณเหลานนเปนผลเชงบวกตอชวตของตนเอง

วจารณพานช

๑๗เม.ย.๕๔

120 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 121 |

ทจรงไมวาทำงานอะไร คนเราตองรจกทำอยางประหยดเวลา

และพลงงานทงสน แตการทำหนาทครอาจดดพลงกายและพลงใจให

เหอดแหงไปอยางรวดเรว หากไมรวธทำงานแบบประหยดพลงงาน

และเวลาของตนครLouAnneแนะนำวธการหรอเครองมอตอไปน

แผนการสอน

แผนการสอนทถกตองจะชวยใหครทำงานอยางมระบบยดหยน

และประหยดเวลา ครเลาแอนนไมแนะนำใหทำแผนการสอนแบบ

ละเอยดกำหนดแผนรายปรายเดอนรายสปดาหและรายวนลงไป

ถงรายชวโมงหรอรายคาบและพยายามสอนตามนน เพราะจะทำให

เอกสารแผนการสอนเปนนาย กำหนดใหครตองทำตามนนอยาง

กระดกไมได โดยทมหลายเรองจกจกททำใหเสยเวลาโดยไมคาดหมาย

เกดข นหรองานหรอการทดสอบบางอยางท วางแผนใหนกเรยน

ทำโดยใชเวลา ๓๐ นาท เอาเขาจรงนกเรยนทำเสรจในเวลาเพยง

๑๐ นาท หรอบางกจกรรมครวางแผนไว ๑๕ นาท แตนกเรยนใช

เวลา ๑ ชวโมง หากครพยายามทำและปรบแผนการสอนละเอยดให

ตรงความเปนจรงจะเสยเวลามากโดยไมจำเปน

ครเลาแอนนแนะนำใหทำแผนการสอนแบบคราวๆ ยดหยน

เปดชองใหปรบไดตามสถานการณจรงโดยเขยนไววาใน ๑ ปการศกษา

นกเร ยนจะไดเร ยนอะไรบางหลงจากทำความร จ กนกเร ยนร

ความสามารถและขอจำกดของนกเรยนแลวจงปรบแผนใหเหมาะ

ตอนกเรยนชนนนๆ แผนการสอนรายสปดาหกเขยนไวกวางๆ และ

ยดหยนเปดชองเวลาไวสำหรบกจกรรมเผอเลอกทอาจทำกไดไมตอง

ทำกไดแลวแตสถานการณ

ในแตละสวนของแผนการสอนระบไว ด วยวาตอบสนอง

สวนไหนของหลกสตรแตในความเปนจรงแลวครสามารถจดการเรยนร

ใหเกดประโยชนแกนกเรยนไดมากกวาทกำหนดไวในหลกสตร โดย

การสอนใหนกเรยนเรยนรวธคดและวเคราะหขอมลและสารสนเทศ

หากปพนทกษะนไวนกเรยนจะเรยนไดดในปตอๆไป

การปพนฝกวธคดวเคราะห(CriticalThinking)ใหแกนกเรยน

สำคญกวาการพยายามสอนตะลยใหครบถวนตามในขอกำหนด

หลกสตรและใหนกเรยนจดจำเน อหาท กำหนดสำหรบตอบโจทย

ขอสอบทเนนความจำ

แผนการสอนเปนเพยงสวนเดยวของชวตจรงของการเปนครทด

ครเพอศษย ครมอใหมอาจตองเขยนแผนการสอนอยางละเอยด

แลวเรยนรจากประสบการณ สำหรบนำมาเขยนอยางยอและยดหยน

มากขน เปลยนเวลาทใชในการวางแผนมาใชในการจดการเรยนรให

มากขน เนนใชผลการเรยนของนกเรยนเปนแนวทางจดการเรยนรให

122 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 123 |

มากขน (แทนทจะยดมนอยกบเอกสารแผนการสอน) เมอนกเรยน

เรยนไดชากวาแผนในบางชวงครกปรบการสอนเพอชวยนกเรยนจะ

รสกไดเองวาครเอาใจใส และจะขยนหมนเพยร จนเรงการเรยนใน

ชวงอนๆ ใหเสรจตามแผนและหลกสตรได เนนวาพฤตกรรม “คร

เพอศษย”จะเปนพลงกระตนการเรยนรของศษยอยางคาดไมถง

มอบโจทยใหนกเรยนฝกทำ

(Independent Assignment)

เปนวธจดใหนกเรยนฝกการเรยนรดวยตนเองไดทกษะหลาย

อยางของ 21st Century Skills รวมทงทกษะการทำงานเปนทม

การสอสารการเจรจาตอรอง การรบฟงผอน การออกความเหน การ

ยอมรบฟงความเหนทแตกตางเพราะการฝกทำโจทยนใหทำเปนค

หรอเปนทมหลายคนเมอไดรายงานแลวใหนกเรยนนำเสนอตอชน

เรยนดวย ผลทางออมตอครคอ ครไดเปลยนบทบาทจากเปนผสอน

สาระเนอหาไปเปนผแนะนำและใหกำลงใจ (facilitator, coach)

ชวยลดภาระดานเนอหา

ครตองฝกฝนเรยนรวธกำหนดโจทยใหเหมาะแกนกเรยน และ

ใหทาทายไมงายเกนไปและไมยากเกนไป รวมทงมหนงสอ เอกสาร

แหลงคนควาใหเพยงพอเพอใหเกดการเรยนรดวยตนเอง เรยนจาก

ความเขาใจของตนและจากการนำเสนอ (“สอน” เพอนๆ โปรดด

Learning pyramid จะเหนวาวธเรยนรทไดผลดทสดคอสอนคน

อน)

สำหรบนกเรยนทตองการความชวยเหลอ ครอาจชวยแนะ

ขนตอนของการคนควา หาขอมล วเคราะหวาจะเลอกเชอ/ไมเชอขอมล

ไหน หากพบวาตางแหลงใหขอมลตางกนและวธฝกทำโจทย แตใน

ครงหลงๆ นกเรยนจะทำไดเองอยางคลองแคลวโดยครตองบอก

โจทยใหชดระบเปาหมายทตองการอยางชดเจน

จะเปนการด หรอไดเรยนรฝกฝนการทำงานอยางรบผดชอบ

หากครกำหนดใหนกเรยนแตละคนทำสญญาสงงาน เปนสญญางายๆ

แตมประโยชนทงตอครและตอนกเรยน สำหรบครสญญาจะชวยให

ครตดตามสอดสองวามใครบางททำงานกาวหนาชาอาจสงงานไมทน

ครจะไดเขาไปชวยแนะนำ สวนนกเรยนจะไดประโยชนคอฝกความ

รบผดชอบและฝกทำงานใหสำเรจตามเงอนไขและเงอนเวลา

ตวอยางสญญาสงงาน

ขอกำหนด:กรอกขอความเซนชอแลวสงคร

ขาพเจาเขาใจวาตนเองเปนผรบผดชอบตอการทำโจทยของ

ขาพเจาถาขาพเจาเลอกเพอนรวมงานและเพอนรวมงานทำงานสวน

ของตนไมเสรจ ขาพเจากยงตองรบผดชอบทำโจทย โดยจะทำ

สญญาสงงานใหม

โครงการของขาพเจาคอ

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

เลอก๑ขอและกรอกขอความหากนกเรยนเลอกทจะทำโครงการ

รวมกบเพอน๑-๒คน

ขาพเจาเลอกทำงานคนเดยว

เพอนรวมงาน๑คนของขาพเจาคอ

เพอนรวมงาน๒คนของขาพเจาคอและ

ขาพเจาเขาใจวาจะตองสงรางรายงานความกาวหนาภายในวนท........

ขาพเจาเขาใจวาจะตองสงรายงานฉบบสมบรณคอวนท....................

ถาขาพเจาเขาใจวาหากขาพเจาไมสงรายงานฉบบสมบรณภายใน

กำหนด หรอไมพรอมทจะนำเสนอผลงานตอชน ขาพเจาจะไดรบ

คะแนนศนยจากงานน

............................... ...............................

ลายเซนของนกเรยน วนเดอนป

124 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 125 |

ภาพรวม ทมงานจะตองอานเร องส น ๕ เร อง ท ระบไวท

กระดานประกาศเรองสน๓เรองมาจากหนงสอเรยนอก๒เรอง

มาจากวารสารวชาการ (กรณาอยาเขยนบนเอกสาร เพราะจะตองนำ

ไปใชในชนเรยนอน)นกเรยนแตละคนตองอานทง๕เรองโดยอาน

คนเดยวเงยบๆ หรออานดงๆ รวมกนในกลม ถาอานดงๆ ในกลม

จะผลดกนอานออกเสยงคนละเรอง หรอใหคนเดยวอานทกเรอง

กได

กำหนดงานเสรจงานชนนตองเสรจสงครภายในวนท....

นกเรยนทกคนตองเตรยมนำบนทกสงตวของการทำโครงการ

ใหครดและเตรยมพดคยกบครเรองการทำโครงการในวนท

ขอกำหนด

๑.งานกลม:อานเรองแรก

๒. งานสำหรบนกเรยนแตละคน บนทกบนกระดาษบนทกวา

ตนมความรสกอยางไร ชอบ/ไมชอบอะไร ระบประโยคหรอวลท

ตนชอบ/ไมชอบ ลอกประโยคเหลานเกบไวใชในโอกาสตอไป (อยา

ขามตอนนเพราะตองนำไปใชในตอนตอไป)

๓. งานกลม : หลงจากนกเรยนแตละคนเขยนบนทกของตน

แลว รวมกนอภปรายเรองราวในเรองสนแรก ทำความชดเจนวา

ตนเองเหนดวยหรอไมเหนดวยกบสวนไหนทพดกน เพราะอะไร

นคอการฝกคดดวยตวเองอยาลอกกน

ตวอยางโจทยแบบฝกหด เรองการวเคราะหเรองสน

126 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 127 |

๔. งานกลมและงานสำหรบนกเรยนแตละคน ทำซำตามขอ

๑-๓ใหครบ๕เรองเพอวเคราะหเปรยบเทยบเรองสนทง๕เรอง

๕. งานกลม : อภปรายเรองสนทง ๕ เรอง ทำความเขาใจวา

เรองสนทดเปนอยางไร เรองสนทดตองมองคประกอบอะไรบาง

ทำรายการองคประกอบและอธบาย กลมควรสามารถหำได ๓-๕

องคประกอบ (อยากงวล คำถามนไมมคำตอบถกผด สงทตองการ

คอใหนกเรยนฝกคดอภปรายดวยเหตผล)

๖.งานกลม:วเคราะหเปรยบเทยบเรองสนทง๕และจดลำดบ

เรองสนทดตามเกณฑในขอท๕ทกลมรวมกนกำหนด

๗.งานกลม:ออกแบบโปสเตอรหรอรายงานโดยใชictเพอ

นำเสนอองคประกอบสำคญของเรองสนทรวมกนคดในกลม เกณฑ

การจดลำดบระบเรองสนและผลการจดลำดบโดยกลม

๘. งานกลม : เลอกสมาชกกลม ๑ หรอ ๒ คน สำหรบ

นำเสนอผลงานกลมตอชน โดยใหเลอกตวสำรองไวดวย เผอใน

วนนำเสนอสมาชกทเลอกไวไมมาเรยน

๙. งานสำหรบนกเรยนแตละคน : เขยนคำวจารณสนๆ วา

สมาชกกลมแตละคนมบทบาทอยางไรตอผลงานกลม (โปรดวจารณ

อยางสรางสรรค) ใหคะแนนการมสวนรวมแตละคนตามเกณฑ

๐-๑๐อยาลมวจารณและใหคะแนนตนเอง(โปรดซอสตย)

๑๐.งานสำหรบนกเรยนแตละคน:ตบไหลตนเองหรอปรบมอ

ใหตนเองททำงานสำคญสำเรจ (ขอแทรกวธการใหรางวลตนเองของ

ผมสมยเรยนหนงสอมธยม ผมซอขนมทองหยบของชอบใหรางวล

ตนเอง๒บาท)

โปรดสงเกตวา ในการมอบหมายงานใหนกเรยนทำเพอเรยนร

ดวยตนเองนน ครตองมเปาหมายชดเจนวาในแตละงานมเปาหมาย

ใหนกเรยนไดเรยนรอะไรบาง รวมทงตองมเอกสารแนะนำขนตอน

การทำงานเพอใหบรรลเปาหมายของการเรยนรตามทกำหนด และคร

ตองประเมนในภายหลงดวยวานกเรยนไดเรยนรตามเปาหมายหรอไม

จะปรบปรงโจทยและขนตอนการเรยนรอยางไรบางสำหรบชนเรยน

ตอๆไป

ผมขอเพมเตมความเหนสวนตวของผม วา ครควรชวนนกเรยน

ทำreflectionหรอAARวากจกรรมนไดชวยใหนกเรยนไดฝกฝน

และเรยนรอะไรบางเทากบเปนการตอกยำคณคาของบทเรยนตอชวต

ในอนาคตของนกเรยน ซงจะเปนการสรางแรงบนดาลใจตอการเรยนร

อกทางหนง

หลงจากนกเรยนคนกบการทำงานเพอเรยนรดวยตนเองจาก

โจทยสนๆใชเวลาสนๆขนตอไปคอการทำโครงงาน

โครงงาน (Individual Portfolio)

โครงงานเปนโจทยระยะยาว และยากขน ทนกเรยนทำเพอ

เรยนร และฝกฝนการรบผดชอบการทำงานและสงผลงานตามเวลา

โดยควรเรมดวยโจทยงานระยะสน ๑-๒ สปดาห ทไมมชวงปดยาว

128 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 12� |

หรอกจกรรมพเศษทรบกวนสมาธหรอความสนใจตองาน คน ควร

เรมดวยงานทเกยวของกบสาระในหลกสตร และเปนทนาสนใจ ให

ความรสกทาทาย ตอนกเรยน และเปดชองใหมการคนควา และ

ผลตผลงานสรางสรรคไดมาก ในระดบความรความสามารถของ

นกเรยน

ในถอยคำของผมนคอการเรยนรแบบPBL(Project-Based

Learning) ทควรเปนวธการเรยนรหลกของนกเรยนตงแต ป.๑ ถง

ม.๖ ข นไปจนถงระดบอดมศกษา เพราะวธเรยนร แบบน จะให

Learning Outcome ทลกและเชอมโยง เปน 21st Century

Learningทให21stCenturySkillsอยางแทจรง

จรงๆ แลวครทใชการเรยนรแบบทำโครงงาน ตองฝกทกษะ

การเปนครแบบใหม ทไมใชครสอน แตเปนครฝก (โคช) หรอคร

ผอำนวยการเรยนร(facilitator)

ตวอยางของโครงงานตอไปน ซงมความซบซอนสง ตองการ

ทกษะการคดระดบสง ไดแกการวเคราะห สงเคราะห และประเมน

สำหรบนกเรยนชน ม.๕ เปนตวอยางทผมแปลถอดความมาจาก

หนงสอ Teaching Outside the Box เปนเร องเก ยวกบคน

NativeAmericans&Puritans

ชอ...ชวงเวลาเรยน...

ขอกำหนด นกเรยนตองทำงานทกชนทระบขางลาง แตจะทำ

ตามลำดบกอนหลงอยางไรกได เมอทำงานจบแตละชน นำมาใหคร

เซนชอทชองวางดานหนาชนงานในเอกสารนเพอรบทราบวานกเรยน

ทำงานสวนนแลว

โครงการนมนำหนกคะแนนเทากบครงหนงของคะแนนในภาค

การศกษาน

.....๑.อาน “The Historical Setting” ท หนา ๒-๓ ของ

หนงสอเรยนและเตรยมสรปสาระสำคญดวยวาจาตอคร

.....๒.ไปคนควาจากหองสมดโรงเรยน มหาวทยาลย หรอหอง

สมดสาธารณะ หาเอกสารทมสาระเรองราวเกยวกบชนเผา

ดงเดมในอเมรกา ในชวงค.ศ.๑๕๐๐-๑๗๐๐ ใหไดเอกสาร

ทเขยนอยางด และนาสนใจ เนองจากนกเรยนจะตองใช

เอกสารนทำงานชวงตอไประบเอกสารทไดขางลาง

ชอเอกสารหรอเวบไซต.....................................................

ผเขยน(หรอบรรณาธการหรอผออกแบบ).........................

.....๓.จงทำกจกรรมตอไปนอยางนอย๑อยาง

ก.เขยนบทสรปเปรยบเทยบ ๒ เผา ระบความเหมอนและ

ความตางของการจดรปแบบสงคม, วฒนธรรม, บาน-

เรอน,การแตงกาย,ศลปะและอนๆ

โครงการเรอง :

The American Experience

130 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 131 |

ข.วาดภาพ๒เผาแสดงลกษณะการแตงกาย,วฒนธรรม,

บานเรอน,ศลปะและอนๆ

ค.เตรยมนำเสนอสนๆ๓-๕นาทดวยวาจาเกยวกบ๒เผา

หรอมากกวา ๒ ในเรองวถชวต, วฒนธรรม, เสอผา

เครองแตงกาย,ศลปะ,ดนตร,การเตนรำและอนๆ

.....๔.จงอานเรอง “American Events/World Events” time

lines ในหนงสอเรยนหนา ๔-๗ เลอก ปทมเหตการณ

สำคญ ๓ ป (เชน ค.ศ.๑๖๐๙ กาลเลโอ สรางกลอง

โทรทศนเครองแรก)แลวคนควาหาเรองราวรายละเอยดเพม

ขนจากหองสมดหรอแหลงคนควาอนๆ บอกรายการของ

แหลงคนควาดงน

- ชอสงพมพหรอWebpageURL:............................

- ชอผเขยนหรอsitesponsor:.................................

- ชอสงพมพหรอWebpageURL:...........................

- ชอผเขยนหรอsitesponsor:.................................

หมายเหต ทจรงรายละเอยดของโครงงานยงมตอ แตในหนงสอ

ฉบบ Kindle Edition ทผมมอย สวนตอจากนขาดหายไป จงไม

สามารถถอดความมาใสไวได แตเทาทมพอจะชวยใหเหนแนวทาง

การออกแบบโครงงาน

โครงการเรอง :

The American Experience

เนองจากโครงงานนเปนกจกรรมทคาดหวงใหเกดการเรยนร

บรณาการและลก รวมทงมนำหนกคะแนนสงมากวธการใหคะแนน

จงเปนเร องสำคญมาก ครตองวางแผนและกำหนดเกณฑการให

คะแนนไวลวงหนาและใหคะแนนเปนระยะๆตามขอกำหนดเพอจะได

ไมเปนภาระมากตอนใหคะแนนสดทาย

เมอนกเรยนสงงานแตละชวง ครเลาแอนนจะเซนชอยอพรอม

โคดระดบคะแนนกำกบไว โดยใชสหมกทนกเรยนไปลบเขยนใหม

ไมได เมอถงตอนสดทายครกเพยงแตบวกคะแนนแลวเฉลยกจะได

คะแนนโดยจะมการปรบคะแนนตามการแกไขขอผดพลาดบกพรอง

การทำงานเพมและความพยายามของนกเรยน

คะแนนจากการทำโครงงานน อาจใหคะแนนในอกวชาหนง

ดวยกได เชน ในโครงงานมการเขยนเรยงความ นอกจากใหคะแนน

โครงงานแลวอาจใหคะแนนในวชาไวยากรณดวยโดยมหลกการท

สำคญคอคนทขยนเรยนและแสดงความกาวหนาในการเรยนร จะได

คะแนนสง นกเรยนทลอยชายไปมาเอาแตเยาแหยเพ อนไมเรยน

จะไดคะแนนตำ

132 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 133 |

บทนวาดวยเรองเคลดลบในการประหยดพลงงานและเวลาของ

คร แตจะเหนวาสาระจรงๆ คอ การจดการเรยนรใหศษยไดเรยนร

21stCenturySkillsโดยทครไมเหนอยเกนไปจะหมดไฟ

วจารณพานช

๑๑ก.ค.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/449856)

ยสบปจากนไป (จบ)

จบความจาก Teaching Outside the Box : How to Grab Your Students by Their Brains เขยนโดย LouAnne Johnson บทท 11 Twenty Years from Now

134 | สอนนอกกรอบ : ยทธวธจบใจศษย เตรยมทำการบานเพอการเปนคร 135 |

การเปนครเพอศษย ใหคณคาและการตอบแทนตอชวตมาก

กวาสงตอบแทนทเปนวตถหลายเทาอาจเปนสบเทา ....ความอมใจท

เหนศษยไดด และการตอบแทนทางใจเมอ ๒๐ หรอ ๔๐ ปใหหลง

ศษยมาแสดงความขอบคณ

ยสบปหรอสสบปใหหลงครอาจจำนกเรยนไมไดแตนกเรยน

จะจำครได โดยเฉพาะอยางยงเหตการณทประทบใจศษยไมร ลม

โดยทครไมคดวาสงทตนทำจะมความหมายถงขนาดนนตอนกเรยน

ในสหรฐอเมรกา บรการของนกสบทมคนวาจางมากทสดไมใชเรอง

สามภรรยานอกใจกนแตเปนการวาจางใหหาตวหรอทอยของครเกา

เพอจะไดตดตอหาทางขอบคณในสงทศษยประทบใจและรสกในบญ

คณไมรลม

สงทนกเรยนประทบใจและขอบคณไมจำเปนตองเปนการท

ครเอาอกเอาใจหรอแสดงความรกนกเรยน อาจเปนความเครงครด

ของครกไดและในตอนเปนเดกศษยผนนอาจรสกไมชอบครกไดแต

เมอโตขนกประจกษวาทครทำไปนนเพราะความเอาใจใสหวงดตออนาคต

ของศษย ดงเรองเลาของครเลาแอนนทไปชมพนกงานธนาคารวา

ลายมอสวย พนกงานผนนจงเลาวาเพราะคร ป.๒ กวดขนโดนตมอ

บอยๆ เพราะลายมอไมเรยบรอย ตนเองอยากใหครรกจงหมน

คดลายมอ แตกไมเคยไดรบคำชมตอนนอยากขอบคณครคนนน

แตกหาตวไมพบเสยแลว

ครเลาแอนนเลาวา ไดรบจดหมายเลาความประทบใจคร

ประมาณ๑๐ เทาของจดหมายบนไมพอใจคร แสดงวาแมหลายสง

หลายอยางในสงคมจะเปลยนแปลงไป แตคณคาของความเปนครท

เอาใจใสและปรารถนาดตอศษยไมเปลยน

การเปนครเพอศษยใหคณคาและการตอบแทนตอชวตมากกวา

สงตอบแทนทเปนวตถหลายเทา อาจเปนสบเทา ....ความอมใจทเหน

ศษยไดด และการตอบแทนทางใจเมอ ๒๐ หรอ ๔๐ ปใหหลง

ศษยมาแสดงความขอบคณ

วจารณพานช

๑๗ก.ค.๕๔

(ทมาhttp://www.gotoknow.org/blog/thaikm/450169)