การสรางเสรมความปลอดภยในชมชน

การเกดอบตเหตในชมชน

• "อบตเหต" (Accident) หมายถง "เหตทเกดขนโดยไมทนคด" ถอกนวาเปน

ความบงเอญทเกดขนโดยไมไดต งใจและไมคาดฝนมากอน ท าใหเกดบาดเจบ

ทพพลภาพ และถงตายได ในทางตรงกนขามอบตเหตยอมปองกนไดและ

หลกเลยงไดหากไมประมาท

• อบตเหตทเกดขนในชมชนซงเปนปญหาส าคญในปจจบนคอ อบตเหต

การจราจรทางบกหรออบตเหตทางถนน โดยเฉพาะในชวงเทศกาลตางทม

ผเสยชวตและบาดเจบจ านวนมาก

1.1 สถานการณการเกดอบตเหตสถตอบตเหตชวงปใหม

สถตอบตเหตชวงสงกรานต

จากสถตการเกดอบตเหตทางถนนในชวงเทศกาล

• สาเหตทท าใหเกดอบตเหตมากทสด คอ เมาแลวขบ

รองลงมา คอ ขบรถเรวเกนก าหนด

• รถทเกดอบตเหตมากทสด คอ รถจกรยานยนต ซงผประสบภย

สวนใหญไมสวมหมวกนรภย

รองลงมา คอ รถกระบะทขบรถเรวและขบดวยความประมาท

จากสถตดงกลาว ปญหาอบตเหตทางถนนในชวงเทศกาลยงคง เปน

เรองทนาวตกอยางยง เพราะดวยระยะเวลาเพยงแคสปดาหเดยวทเรยกกนวา

ชวง “7 วนอนตราย” มกจะมจ านวนผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนรวมโดย

เฉลยประมาณ 300 – 400 รายหรอเทยบไดกบการเสยชวต 1 รายในทกครง

ชวโมง ซงถอเปนตวเลขทเพมขนสงถงสองเทาจากปกต

1.2 แนวทางการลดอบตเหต

1) ยทธศาสตรการลดอบตเหต 5E

• E1 : Enforcement (การบงคบใชกฎหมาย) การใชกฎหมายมผลตอ

การลดอบตเหต โดยเมอป 2551 ส านกงานต ารวจแหงชาตไดเสนอโครงการ

“365 วนอนตราย หยดความตายดวยวนยจราจร” ซงจดท าขนเพอปองกน

อบตเหตอยางตอเนอง ไมใชเฉพาะในชวงเทศกาลเทานน โดยมการ

ประชาสมพนธ กวดขนจบกมคด 10 คด ส ารวจจดเสยงบนทองถนน

และใหความรแกเยาวชน

1) ยทธศาสตรการลดอบตเหต 5E (ตอ)

• E2 : Engineering (ดานวศกรรมการจราจร) ปรบปรง แกไขถนน

หนทาง ระบบจราจร ปาย สญญาณ ไฟจราจร สงแวดลอม และ

ยานพาหนะ อกทงจดจดบรการเคลอนทเรววเคราะหสาเหตและ

พฤตกรรมเสยง เชน สรางและบ ารงรกษาถนน การใชระบบเบรก ABS

• E3 : Education (ดานการใหความรและประชาสมพนธ) ใหความร

ในการปองกนอบตเหตจราจร และรณรงค โดยประชาสมพนธจงหวด

สถานวทยกระจายเสยง วทยชมชน สถานศกษาทกเขต หนวยงานทกหนวย

ทงภาครฐและเอกชน

1) ยทธศาสตรการลดอบตเหต 5E (ตอ)

• E4 : Emergency Medical Service : EMS (ดานบรการทางการแพทย)

เนนการรกษาพยาบาล ณ จดเกดเหต เตรยมความพรอมรบสถานการณ ใหบรการ

รกษาพยาบาลแกผบาดเจบ ผปวยฉกเฉน อยางเตมศกยภาพ

• E5 : Evaluation (ดานการประเมนผล) เปนการบรหารจดการรายงานและ

ประเมนผลตามยทธศาสตรตางๆ ตดตาม ตรวจสอบ ประเมน ปรบปรงแผนงาน

ตลอดเวลา

2) มาตรการ 3ม 2ข 1ร

• ม ท 1 เมาไมขบ การดมสราท าใหความสามารถในการขบขลดลง และคนไทยนนดม

มากเปนอนดบท 5 ของโลก

(ความผดของการขบรถในขณะเมาสรา : อตราโทษจ าคกไมเกน 1 ป ปรบต งแต

5,000 - 20,000 บาท หรอท งจ าท งปรบ และถกควบคมความประพฤต)

• ม ท 2 สวมหมวกนรภย สามารถลดความรนแรงลงได

(ความผดขอหา ผขบข/ผโดยสารรถ ไมสวมหมวกนรภย อตราโทษปรบไมเกน 500 บาท)

• ม ท 3 มอเตอรไซคปลอดภย มสภาพมนคงแขงแรง มอปกรณตางๆ ครบถวนมาใช

(ความผดขอหา น ารถทมอปกรณสวนควบไมครบถวนมาใชในทาง อตราโทษปรบไมเกน

1,000 บาท)

• ข ท 1 ใบขบข ผขบขตองผานการสอบขอเขยนและการอบรมทถกตองจาก

กรมขนสงทางบก

(ความผดขอหาขบขรถไมมใบอนญาตขบข อตราโทษปรบไมเกน 1,000 บาท)

• ข ท 2 รดเขมขดนรภย ชวยลดความรนแรงจากการบาดเจบได 40 - 50%

(ความผดขอหา ขบรถไมคาดเขมขดนรภย/ไมจดใหคนโดยสารซงนงตอนหนา

แถวเดยวกนกบ ผขบขรดเขมขดนรภย อตราโทษปรบไมเกน 500 บาท)

2) มาตรการ 3ม 2ข 1ร (ตอ)

• 1 ร ขบรถเรว การขบรถดวยความเรวสงท าใหความสามารถในการทรงตว

ของรถนอยลง หากจะตองหยดรถระยะทางในการหามลอจะมากขน ระยะเวลา

ในการตดสนใจจะนอยลง และความรนแรงของอบตเหตทเกดขนจะมากขน

(ความผดขบรถเรวเกนกวาทกฎหมายก าหนด อตราโทษปรบไมเกน 1,000 บาท)

2) มาตรการ 3ม 2ข 1ร (ตอ)

3)มาตรการปองกนอบตเหตจราจรในชวงเทศกาลปใหม

1. ปลกฝงจตส านกของความปลอดภยใหกบชมชน

2. ภาครฐ เอกชน ประชาชน ควรรวมมอกนเขามามสวนรวม

3. บงคบใชกฎหมายอยางเขมงวดและจรงจง

4. ปรบปรงถนนและจดอนตรายใหปลอดภย

5. ตงจดตรวจ จดสกดตามถนนสายหลกและถนนสายรอง

6. ควบคมการโฆษณาและจ าหนายเครองดมทมแอลกอฮอล

7. รณรงคและประชาสมพนธส าหรบการใชรถใชถนนในโครงการตางๆ

8. ปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครด

1. แนวทางในการลดอบตเหตโดยเฉพาะในชวง

เทศกาลตางๆ มความส าคญอยางไร จงอธบาย

ความปลอดภยในชมชน

องคการอนามยโลก WHO (World Health Organization)

ใหความหมายของค าวา “ปลอดภย” (Safety) วาหมายถง ภาวะซงสง

อนตรายตอรางกาย จตใจ ทรพยสน ไดถกควบคมไว เพอใหประชาชน

และชมชนมสขภาพทด

2.1 ชมชนปลอดภย (Safety community)

ชมชนปลอดภย คอ ชมชนทมความสขทงกายและใจ ปราศจากโรคภย

ทกชนด มการด าเนนงานทสรางความปลอดภยโดยใชกลยทธในการจดการภย

มงสรางเสรมพฤตกรรมทปลอดภย และจดใหมสงแวดลอมทปลอดภย

หลกการของชมชนปลอดภย

ตองมการท าแผนชมชน

มความสามคค

มผน าตามธรรมชาต

มสวนรวมในกจกรรม

ชมชนมกตกาเดยวกน

มการประชมอยางตอเนอง

มกรรมการบรหารกจกรรม

และมความรวมมอกบภาคหนวยงานในทองถน

หมายถง ขนตอนหรอล าดบการด าเนนงานเพอสรางเสรม

ความปลอดภยในชมชน ซงปจจบนไดใชกรอบแนวความคดของ

โครงการทเรยกวา "ชมชนปลอดภย (Safety Community)” โดย

มหลกการด าเนนงานทมงเนนใหชมชนเปนศนยกลางในการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมชมชน เพอใหเกดสงแวดลอมทปลอดภย

และลดพฤตกรรมเสยงระดบบคคล

**4 กลยทธ สรางความปลอดภยในชมชน**1. การประชาสมพนธ

รบรถงขอมลขาวสารในการปองกนอบตเหต

2. การเฝาระวงความปลอดภย

เพอประเมนความเสยงของปญหาอบตเหต

3. โรงเรยนสรางเสรมความปลอดภย

กระบวนการพฒนาดานสงแวดลอมและพฤตกรรมดานความปลอดภยของนกเรยน

4. เมองนาอย

พฒนาสขภาพประชาชนควบคไปกบการพฒนาเมอง

**กระบวนการสรางเสรมความปลอดภยในชมชน มหลกการด าเนนงาน 8 ขอส าคญ ดงน**

1. ชมชนตองด าเนนการปองกนภยอนตรายตางๆ ทเกดจากความสนใจหรอปญหาของ

ชมชน มการเชอมโยงกบหนวยงานหรอองคกรภายนอกชมชนทเกยวของ

2. ชมชนตองมระบบการเฝาระวงภยอนตรายของชมชน ทจะน าไปสการประเมนขนาด

ของปญหาสาเหตของปญหา และปจจยเสยงของความไมปลอดภยตางๆ ทเกดขน

3. ชมชนตองมระบบการส ารวจความปลอดภยในสงแวดลอม และพฤตกรรมเสยงใน

ชมชน และน ามาวเคราะหรวมกบขอมลการเกดอนตราย

4. ชมชนตองมการตอตานสงแวดลอมและพฤตกรรมเสยงตอความไมปลอดภยทอาจ

เกดขนในชมชน

5. ชมชนตองมระบบการฝกอบรมการสอน หรอเผยแพรความรซงกนและกน

ระหวางคนในชมชน

6. ชมชนตองมระบบการเตรยมความพรอมในการรบกบเหตการณฉกเฉนตางๆ

ทอาจเกดขนในชมชน

7. ชมชนตองมการประเมนผลการด าเนนงานทจดขนภายในชมชนของตนเอง

โดยก าหนดตวชวดทเหมาะสม

8. ชมชนตองมการรวบรวมความรและประสบการณทไดจากการด าเนนงาน

สรางความปลอดภยในชมชนของตนเอง เผยแพรสสงคมอนๆ

กระบวนการสรางเสรมความปลอดภยในชมชน มหลกการด าเนนงาน 8 ขอส าคญ (ตอ)

สวนใหญมกจะจดในรปแบบของ “โครงการ” ซงหลกการของโครงการ

สรางเสรมความปลอดภยในชมชน มลกษณะดงน

1. เปนลกษณะโครงการทบรหารจดการโดยชมชน

2. มองคกรดานความปลอดภยภายในชมชนและผแทนชมชนมสวนรวม

3. เนนกลมเสยงและสงแวดลอมทไมปลอดภย

4. มระบบขอมลชมชน

5. ก าหนดตวบงชความปลอดภยเพอใชวดผลการด าเนนงาน

2. จงอธบายลกษณะของชมชนปลอดภย

ตวอยางกจกรรมหรอโครงการดานความปลอดภยจากอบตเหต

กจกรรมรณรงคขบขปลอดภยในวนปใหม

เปนโครงการกจกรรมดานความปลอดภยของเครอขายชมชนปลอดภย

วตถประสงค : เพอปองกนการเกดอบตเหตบนทองถนนกบเดกและคนในชมชนใน

วนปใหม และเพอสรางความตระหนกในการขบขอยางปลอดภย

แนวทางการด าเนนงาน เชน การจดปายรณรงคเพอเผยแพรวธการปองกน

อบตเหต การจดท าเอกสารเผยแพรความรเกยวกบการขบขอยางปลอดภย การจดการ

แขง ขนตอบค าถามเรองความปลอดภยในการขบข เปนตน

โครงการ 9 ต าบล 9 ถนนปลอดภยชมชนปลอดภยไรอบตเหต....พการ

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวงคมนาคม

ไดเสนอโครงการนเพอกระตนใหองคกรทองถนทกชมชนและประชาชนไดม

สวนรวมในการปองกนและแกไขปญหาอบตเหตทางถนน ตลอดจนสรางองค

ความรเกยวกบการใชถนนอยางปลอดภย โดยเลอกด าเนนการ 9 จงหวดทม

สถตการเกดอบตเหตสงสด มกลมเปาหมายทไดรบการคดเลอกใหเขารบการ

อบรมทงภาคทฤษฎและปฏบต

โครงการ"ชมชนปลอดภย เทดไทองคราชน เฉลมพระเกยรต"

มงเนนในเรองทางการใชรถใชถนน และ รถไฟ ซงเปนระบบคมนาคมทส าคญ

ของประเทศ ใหมความปลอดภย ซงมกจกรรมตางๆดงน

1. กจกรรมสนามจราจรเยาวชน

2. กจกรรมอบรมวนยจราจร มารยาท เทคนคในการขบขรถจกรยานยนต การใชรถใช

ถนนอยางถกตองปลอดภย การปฐมพยาบาลเบองตน ตรวจเชคเปลยนถาย

น ามนเครองฟร และสอบใบอนญาตในการขบรถจกรยานยนต

3. กจกรรมพธถวายพานพมถวายพระพร พธถวายสตยปฎญาณเปนชมชนปลอดภย

รกษากฎจราจร และพธปลอยขบวนแหรณรงคสวมหมวกนรภยเพอความปลอดภย

ทางถนน

โทรไมขบ รบสายไมถอ

สงคมทกวนนกลายเปนสงคมทนยมคยกนผานโทรศพทมอถอ แมจะ

นงอยดวยกยงกมหนากมตากดโทรศพทเลนเฟซบค แชทไลน ฯลฯ ไมเวน

แมแตขณะขบรถกยงน าโทรศพทมากดเลน

หนวยงานทรบผดชอบ ไดแก สาธารณสขและส านกงานต ารวจแหงชาต

กฎหมาย หามใชโทรศพทขณะขบขรถ เรมบงคบใชมาตงแต 8

พฤษภาคม 2551 ซงอยใน พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ มาตรา 43 (9) ระบวา หามม

ใหผขบขขบรถขณะใชโทรศพทเคลอนท เวนแตใชอปกรณเสรมส าหรบการ

สนทนา โดยทผขบขตองไมถอหรอจบโทรศพทเคลอนท

5. ใหนกเรยนก าหนดแนวทางการลดอบตเหตและสรางเสรม

ความปลอดภยในชมชนทสามารถปฏบตไดจรงมา 1 แนวทาง

อธบายใหเขาใจ

4. นกเรยนสามารถสรางกจกรรมเพอสรางเสรมความปลอดภย

ในชมชนไดอยางไร

สรป

ความไมปลอดภยในชมชนเกดขนไดเสมอ โดยมสาเหตจากพฤตกรรมของ

ตนเอง และ บคคลอน รวมทงสงแวดลอมอนๆ ซงการจะแกไขใหเกดความปลอดภยใน

ชมชนตองอาศยความรวมมอจากบคคลหลายๆฝาย โดยเนนใหชมชนเปนศนยกลาง

กระตนใหประชาชนมความรบผดชอบ รวมไปถงการวางแผน ก าหนดแนวทางการลด

อบตเหต และสรางเสรมความปลอดภยในชมชน ตลอดจนจดกจกรรมการสรางเสรม

ความปลอดภยในชมชน เพอใหเกดความปลอดภยทย งยน

ใหนกเรยนแบงกลม 4-5 คน หาโครงการหรอกจกรรมทสรางเสรมความ

ปลอดภยในชมชน มากลมละ 1 โครงการ และรวมกนวเคราะหโครงการหรอ

กจกรรมทสรางเสรมความปลอดภยในชมชน ตามประเดนทก าหนด ดงน

1) การวางแผน และการก าหนดแนวทางลดอบตเหตในชมชน

2) กจกรรมสรางเสรมความปลอดภยในชมชน

3) ประโยชนทไดรบจากโครงการ/กจกรรมสรางเสรมความปลอดภยในชมชน

นกเรยนแตละกลมวางแผนการน าเสนอผลงาน แลวสงตวแทนออกมา

น าเสนอผลงานทหนาชนเรยน

ชนงานรวบยอด