Embed Size (px)
Citation preview
นางจตตมา ข าคม ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ โรงเรยนบานไรพทยาคม
ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 38
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
รายวชา ง 22102(งานเกษตร) เอกสารประกอบการเรยน
ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย
นางจตตมา ข าคม ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ โรงเรยนบานไรพทยาคม
ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 38
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
รายวชา ง 22102(งานเกษตร) เอกสารประกอบการเรยน
ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย
ก
เอกสารประกอบการเรยน รายวชา ง 22102 (งานเกษตร) ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เรอง การปลกพชผกครวตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ชดท 2 เครองมอการเกษตร ดนและปย ฉบบนจดท าขนเพอใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนการสอนวชางานเกษตร ซงเปนเอกสารประกอบการเรยนทใหนกเรยนสามารถศกษา หาความร ฝกทกษะเพมเตมจากเนอหา พรอมทงสามารถประเมนผลตนเองไดจากค าตอบ ในเฉลย เนนใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองและใชศกษาทงในเวลาและนอกเวลาเรยนเอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย (งานเกษตร) ชนมธยมศกษาปท 2 เรอง การปลกพชผกครวตามแนวเศรษฐกจพอเพยง มจ านวน 5 ชด ดงน
ชดท 1 หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ชดท 2 เครองมอการเกษตร ดนและปย ชดท 3 หลกการเบองตนเกยวกบการปลกพชผกสวนครว ชดท 4 การปลกพชผกสวนครว ชดท 5 การจดการผลผลต
เอกสารประกอบการเรยน รายวชา ง 22102 (งานเกษตร) ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เรอง การปลกพชผกครวตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ชดท 2 เครองมอการเกษตร ดนและปย ส าเรจลลวงไปดวยด ตองขอขอบคณ ผทมสวนเกยวของทใหค าปรกษา แนะน าและใหความชวยเหลอ จนท าใหเอกสารประกอบ การเรยนฉบบนมคณคามากยงขนและหวงเปนอยางยงวา คงจะเปนประโยชนตอผเรยน ในการศกษาหาความรในงานเกษตรใหกบตนเองหรอกลมผเรยนไดอยางมประสทธภาพ จตตมา ข าคม
ค ำน ำ
ข
เรอง หนา ค ำน ำ ก สำรบญ ข สำรบญภำพ ค ค ำแนะน ำกำรใชชดเอกสำรประกอบกำรเรยน 1 มำตรฐำนกำรเรยนร ตวชวด จดประสงคกำรเรยนร
2 3
แบบทดสอบประเมนผลกอนเรยน 4 กระดำษค ำตอบแบบทดสอบประเมนผลกอนเรยน 6 ใบความรท 2.1 เครองมอการเกษตร 7 ใบงานท 2.1 เครองมอการเกษตร 24 ใบความรท 2.2 ดนและปย 30 ใบงานท 2.2 ดนและปย 39 แบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน 46 กระดำษค ำตอบแบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน 48 บรรณำนกรม 49 ภำคผนวก 50 เฉลยแบบทดสอบประเมนผลกอนเรยน 51 เฉลยใบงานท 2.1 เครองมอการเกษตร 52 เฉลยใบงำนท 2.2 ดนและปย 58 เฉลยแบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน 65
สำรบญ
ค
หนำ ภาพท 1 จอบ 8 ภาพท 2 เสยม 9 ภาพท 3 สอมพรวน 10 ภาพท 4 ชอนปลก 11 ภาพท 5 คราด 12 ภาพท 6 บงก 13 ภาพท 7 พลวตก 14 ภาพท 8 ถงน า 15 ภาพท 9 บวรดน า 16 ภาพท 10 สายยาง 17 ภาพท 11 มดตอนกง 18 ภาพท 12 มดดายหญา 19 ภาพท 13 กรรไกรตดกง 20 ภาพท 14 กรรไกรตดหญา 21 ภาพท 15 เลอยตดกง 22 ภาพท 16 สวนประกอบของดน 30 ภาพท 17 ชนดของดน 32 ภาพท 18 ปยคอก 34 ภาพท 19 การปลกพชตระกลถวเพอใชเปนปยพชสด 35 ภาพท 20 ปยหมก 36 ภาพท 21 ปยอนทรยชวภาพ 36
สำรบญภำพ
1
ค ำแนะน ำกำรใชเอกสำรประกอบกำรเรยน รำยวชำ ง 22102 (งำนเกษตร)
กลมสำระกำรเรยนรกำรงำนอำชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษำปท 2
เรอง กำรปลกพชผกสวนครวตำมแนวเศรษฐกจพอเพยง ชดท 2 เครองมอกำรเกษตร ดนและปย
เอกสารประกอบการเรยนเลมนสรางขนมาเพอใหนกเรยนไดศกษาไดดวยตนเอง โดยผเรยนไดรบประโยชนจากบทเรยนตามจดประสงคทตงไว ดวยการปฏบตตามค าแนะน าดงตอไปน
1. ผเรยนอานจดประสงคการเรยนรกอนลงมอศกษาเอกสารประกอบการเรยน 2. ท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ เพอเปนการวดความรกอนเรมเรยนแลวบนทกคะแนนไว
3. ศกษาบทเรยนตามล าดบ หากไมเขาใจใหผเรยนขอค าปรกษาจากผสอน เมอเขาใจแลวใหท าแบบฝกกจกรรมหรอตอบค าถามทกขอ
4. เมอท าแบบฝกกจกรรมหลงบทเรยนแลว ใหผเรยนตรวจดเฉลยในหนาตอไป ถาผดใหกลบไปศกษาบทเรยนและตอบค าถามใหมอกครง
5. ผเรยนตองไมดเฉลยกอนท าแบบฝกกจกรรม หรอแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ตองมความซอสตยตอตนเอง 6. ผเรยนตองศกษาบทเรยนดวยตนเอง ถามปญหาหรอขอสงสยใหปรกษาผสอน 7. ใหผเรยนเขยนค าตอบลงบนกระดาษค าตอบและหามขดเขยนขอความใด ๆ ลงในบทเรยน 8. เมอศกษาจบแลวใหผเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนและตรวจค าตอบจากเฉลย แลวน าผลคะแนนทไดเปรยบเทยบกบคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน 9. สงคนเอกสารประกอบการเรยนตามก าหนดเวลา และตองรกษาใหอยในสภาพด
2
มำตรฐำนกำรเรยนรและตวชวด
สำระท 1 กำรด ำรงชวตและครอบครว
มำตรฐำน ง1.1 เขาใจการท างาน มความคดสรางสรรค มทกษะกระบวนการท างาน ทกษะการจดการ ทกษะกระบวนการแกปญหา ทกษะการท างานรวมกน และทกษะการแสวงหาความร มคณธรรม และลกษณะนสยในการท างาน มจตส านกในการใชพลงงาน ทรพยากร และสงแวดลอมเพอการด ารงชวต และครอบครว
ตวชวด ง 1.1 ม2/1 ใชทกษะการแสวงหาความรเพอพฒนา การท างาน ง 1.1 ม2/2 ใชทกษะกระบวนการแกปญหาในการท างาน ง 1.1 ม2/3 มจตส านกในการท างานและใชทรพยากรในการปฏบตงานอยาง ประหยดและคมคา
สำระท 4 กำรอำชพ
มำตรฐำน ง4.1 เขาใจ มทกษะทจ าเปน มประสบการณ เหนแนวทางในงานอาชพ ใชเทคโนโลยเพอพฒนาอาชพ มคณธรรม และมเจตคตทดตออาชพ
ตวชวด ง 1.1 ม2/1 อธบายการเสรมสรางประสบการณอาชพ ง 1.1 ม2/2 ระบการเตรยมตวเขาสอาชพ ง 1.1 ม2/3 มทกษะพนฐานทจ าเปนส าหรบการประกอบอาชพทสนใจ
3
จดประสงคกำรเรยนร
ดำนควำมคด
1. นกเรยนสามารถบอกประเภทเครองมอการเกษตร การใชเครองมอการเกษตร การท าความสะอาด และเกบรกษาเครองมอการเกษตรได 2. นกเรยนสามารถบอกความส าคญ ชนด และคณสมบตของดนและปยได
ดำนทกษะ/กระบวนกำรทำง
1. นกเรยนมทกษะกระบวนและรวมกนวางแผนการปฏบตกจกรรมกลม 2. นกเรยนมทกษะในการใชเครองมอการเกษตรและอปกรณในการปลกพชไดอยางคลองแคลวและถกวธ
ดำนคณธรรมจรยธรรมและลกษณะอนพงประสงค
นกเรยนมความรบผดชอบและการตรงตอเวลา ความมน าใจเออเฟอรจกแบงปนชวยเหลอผอน การรบฟงความคดเหนของผอน มระเบยบวนยและปฏบตตามขอตกลง มความกระตอรอรนและรกการท างาน
4
แบบทดสอบประเมนผลกอนเรยน กลมสำระกำรเรยนรกำรงำนอำชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษำปท 2 เรอง เครองมอกำรเกษตร ดนและปย ภำคเรยนท 2 / 2560
ค ำชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมจ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน เวลา 10 นาท 2. นกเรยนอานแบบทดสอบดวยความรอบคอบ แลวท าเครองหมาย ขอทถกตองในกระดาษค าตอบเพยงขอเดยว
1. เหตใดจงตองตรวจสอบเครองมอเกษตรกอนท างานทกครง ก. เพอความถนดของผใช ข. เพอความพอใจของผใช ค. เพอความปลอดภยของผใช ง. เพอความสะอาดของเครองมอ
2. แหลงทมาของปยอนทรยคอขอใด ก. ซากพช ข. แรธาต ค. ทราย ง. หน
3. การน าเครองมอไปใชผดประเภทมผลเสยอยางไร ก. ท าใหผลผลตลดลง ข. ท าใหเครองมอเสยหาย ค. ท าใหผลงานไมดเทาทควร ง. ท าใหงานลาชาและอาจเกดอนตรายได
4. ดนชนดใดมชองวางระหวางเมดดนใหญ ก. ดนรวน ข. ดนทราย ค. ดนเหนยว ง. ดนรวนปนทราย
5
5. ใครใชเครองมอการเกษตรไมเหมำะสม ก. ไกใชบงกขนยายดน ข. กกใชเสยมขดดนแขง ๆ ค. กงใชสายยางรดน าตนกลา ง. กองใชจอบถากหญาในแปลง
6. เครองมอขอใดจดอยในประเภทเดยวกน ก. จอบ เสยม ข. ถงน า คราด ค. บงก สายยาง ง. พลว กรรไกรตดหญา
7. ปยชนดใดมธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม เปนธาตอาหารหลก ก. ปยวทยาศาสตร ข. ปยพชสด ค. ปยคอก ง. ปยหมก
8. การทาน ามนหลงการท าความสะอาดและเกบรกษา มประโยชนอยางไร ก. ท าใหเครองมอมความคมอยเสมอ ข. ท าใหเครองมอใชแชน าได ค. เปนวธการปองกนสนม ง. เปนวธการปองกนฝน
9. สวนประกอบของดนทเหมาะกบการเจรญเตบโตของพชทพบมากทสดคอขอใด ก. อนนทรยวตถ ข. อนทรยวตถ ค. อากาศ ง. น า
10. ขอใดคอปยพชสด ก. ปยทมธาตอาหารครบ 3 ธาต ข. ปยทเกดจากการหมกเศษพช ค. ปยทไดจากการขบถายของสตว ง. ปยทไดจากการไถกลบพชหรอสวนตาง ๆ ของพชลงในดน
6
ชอ..............................................................................ชน.....................เลขท...................
ค ำชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงใน ใตตวอกษร ก ข ค ง ทเปนค าตอบทถกตองเพยงขอเดยว
ขอท แบบทดสอบกอนเรยน
ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
คะแนน กอนเรยน ผลกำรประเมน
เตม 10
ได
8 – 10 คะแนน ระดบคณภาพ ด
5 – 7 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช
0 – 4 คะแนน ระดบคณภาพ ปรบปรง
กระดำษค ำตอบแบบทดสอบประเมนผลกอนเรยน เรอง เครองมอกำรเกษตร ดนและปย
7
ใบควำมรท 2.1 เครองมอกำรเกษตร
จดประสงคกำรเรยนร นกเรยนสามารถบอกประเภทเครองมอการเกษตร การใชเครองมอ
การเกษตร การท าความสะอาด และเกบรกษาเครองมอการเกษตรได
เครองมอการเกษตร หมายถง อปกรณทสรางขนมา เพอชวยทนแรงงานและอ านวยความสะดวกในการท างาน เครองมอเกษตรทดควรมลกษณะเหมาะสมกบประเภทของงานนน ๆ และอยในสภาพทพรอมใชงาน ชวยใหท าการเกษตรกรรมมประสทธภาพด ท าไดรวดเรวและไดผลดยงขน
ควำมหมำยเครองมอกำรเกษตร
แบงตามลกษณะของการใชงานดงน 1. เครองมอการเกษตรทใชกบงานดน เครองมอประเภทนใชส าหรบงานเตรยม
พนทในเพาะปลกหรอใชส าหรบการปลกพชและบ ารงดแลรกษาพช เชน การเตรยมดน การปรบปรงดนการผสมดน เปนตน
2. เครองมอการเกษตรทใชในการใหน า เครองมอประเภทนสวนใหญใชในการดแลบ ารงรกษาแปลงปลกพชหรอตนพช เชน การใหน า การใหปยบางชนด การใหสารเคมรวมทงการใหฮอรโมนบางชนดแกพช
3. เครองมอการเกษตรทใชตดแตงกงและขยายพนธพช เครองมอประเภทน สวนใหญใชในการตดแตงเพอบ ารงและการขยายพนธพชแบบไมอาศยเพศ เชน การตดตาหรอการตอกง เปนตน
ประเภทของเครองมอกำรเกษตร
8
เครองมอกำรเกษตรทใชกบงำนดน
1. จอบ
ภาพท 1 จอบ ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบขดดน ถากหญาขดแปลงหรอใชส าหรบขดหลมขนาดใหญ
หรอกรณทใชเสยมอาจจะท าใหลาชาหรอไมสามารถจะใช เสยมขดไดเพราะดนแขง เกนไป
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน กอนใชควรตรวจดวาจอบเขาดามแนนหนาหรอไม ขณะทใชงาน
จอบตองระวงเพอนทอยขางเคยงและเทาของผใชดวย กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ
หลงจากใชงานแลวลางท าความสะอาดและใชผาเชดใหแหงทา น ามนกนสนมแลวเกบเขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
9
2. เสยม
ภาพท 2 เสยม ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบขดหลมปลกตนไม สวนมากนยมใชขดหลมทมขนาดของหลม
เลกลกหรอใชในบรเวณแคบไมเหมาะกบการใชจอบ เวลาขดใชมอทงสองขางจบดามเสยมใหมอยหางกนพอสมควร แลวกดปลายเสยมลงไปในดน
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน กอนใชควรตรวจสภาพของเสยมใหเรยบรอยเสยกอน ในขณปฏบตงาน
ใหระมดระวงไมใหดามเสยมไปโดนคนขางเคยงทยนอยได กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ
ภายหลงการใชควรลางท าความสะอาด เชดใหแหงดวยผาทาน ามน กนสนมแลวเกบเขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
10
3. สอมพรวน
ภาพท 3 สอมพรวน ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบพรวนดนรอบๆ ตนพช ไมควรใชพรวนในดนแขงเพราะ
จะหกและงองาย ควำมปลอดภยในกำรใชงำน
ไมควรน ามาเลนกนในขณะท างานเพราะสอมพรวน มความแหลมคม อาจจะไดรบอนตรายจากการใชไดถาผใชขาดความระมดระวง
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ ภายหลงการใชแลวควรลางท าความสะอาดและเชดใหแหงทา
น ามนกนสนมแลวเกบเขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
11
4. ชอนปลก
ภาพท 4 ชอนปลก ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบขดยายตนกลาพชไปปลก หรอขดหลมปลกพช หรอใชขด
และตกตนกลาพช เพอน าไปปลกในหลมทเตรยมไว การใชชอนปลกจะชวยใหตนกลาไมไดรบความกระทบกระเทอน
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน ชอนปลกตอนปลายมลกษณะแหลมและคอนขางคม ในขณะทใชงาน
ถาผใชไมระมดระวงอาจเกดอนตรายได กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ
ภายหลงการใชเสรจแลวควรลางท าความสะอาดแลวน าผามาเชด ใหแหง ทาน ามนกนสนมแลวเกบเขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
12
5. ครำด
ภาพท 5 คราด ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบยอยดนและเกบเศษหญาหรอแตงแปลงปลก การจบคราด
ใชมอ ทงสองจบดามคราดใหหางกนพอสมควรแลวถงเขาหาตว ควำมปลอดภยในกำรใชงำน
กอนใชควรตรวจดวาคราดอยในสภาพทใชไดหรอไม และขณะใช ควรระมดระวงไมใหดามคราดไปถกคนใกลเคยง
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ หลงจากใชงานแลวลางท าความสะอาดและใชผาเชดใหแหง ทาน ามน
กนสนมแลวเกบเขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
13
6. บงก
ภาพท 6 บงก ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบขนดน ปยคอก ขยะ หญา
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน กอนใชตองเชคหหววามความคงทนแขงแรงหรอไม เพอความปลอดภย
ในการใชงาน กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ
เมอใชงานเสรจแลว ลางน าใหสะอาดและเชดหรอผงใหแหง แลวเกบ เขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
14
7. พลวตก
ภาพท 7 พลวตก ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบตกวสดทใชในการเกษตร เชน ดน ปย ขยะ
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน กอนใชควรตรวจดวาช ารดหรอไม เพอจะไดซอมแซมใหเรยบรอย
ในขณะทใชตกดนควรระวงไมใหถกเทาและคนขางเคยง กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ
หลงจากการใชทกครง ลางน าใหสะอาดและเชดใหแหง ทาน ามน กนสนมแลวเกบเขาทใหเรยบรอย
ตาหรอการตอกง เปนตน
15
เครองมอกำรเกษตรทใชในกำรใหน ำ
1. ถงน ำ
ภาพท 8 ถงน า ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบตกน าจากบอหรอสระน าล าน ามาใสบวรดน าหรอใชส าหรบ
รดตนไมโดยตรง ควำมปลอดภยในกำรใชงำน
กอนใชควรส ารวจดตรงหหว เมอเหนวาไม ปลอดภย ควรซอมแซม กอนน าไปใชและขณะทใชตองจบหรอหวใหแนนเพอไมใหตกลงเทา
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ ภายหลงการใชควรท าความสะอาด เชดใหแหง เกบคว าเขาท
16
2. บวรดน ำ
ภาพท 9 บวรดน า ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบรดน าพช น าทออกจากฝกบวจะเปนฝอยกระจายทวตนพช
ท าใหพชไดรบน าอยางทวถงและสวนตาง ๆ ของพชไมหกงาย การใชไมควรจบทสวนคอของฝกบวใหจบทหหวเทานน
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน กอนใชควรตรวจดสภาพของบวรดน าตรงทมอจบ หรอหหวเสยกอน
ถาช ารดควรซอมใหเรยบรอยกอนน าไปใช และขณะทใชตองจบถอใหแนนเพอไมให ตกลงเทา
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ ภายหลงการใชแลว ควรลางท าความสะอาดตวถงและฝกบว
อยาใหเศษหญาหรออยางอนอดตนแลวคว าเกบเขาท
17
3. สำยยำง
ภาพท 10 สายยาง ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบตอจากกอกน า เพอทอ านวยความสะดวกทจะน าน าไปใส
ในบวรดน า ถงน า หรอใชส าหรบรดพชทมขนาดใหญ ควำมปลอดภยในกำรใชงำน
คลายสายยางใหอยในแนวของเสนตรงหรอโคงคดกได อยาใหสายยางพบ แลวตอจากกอกน า
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ ใชแลวลางท าความสะอาดแลวมวนเกบเขาทใหเรยบรอย
18
เครองมอกำรเกษตรทใชตดแตงกงและขยำยพนธพช
1. มดตอนกง
ภาพท 11 มดตอนกง ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชตอนกง มลกษณะบาง ปลายแหลม ดานคมโคงลงเลกนอย
ในสวนปลายใชส าหรบควนเปลอกทกงตอนและขดเนอเยอ ถาไมสามารถหามดตอนใชได อาจสามารถใชคตเตอรแทนได
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน ขณะใชควรใชอยางระมดระวงโดยไมใหหลดมอหรอแกวงเลน
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ ภายหลงการใช ควรเชดท าความสะอาดทาน ามนกนสนมและ
หยอดน ามนใหทวโดยเฉพาะสวนทเปนเหลก
19
2. มดดำยหญำ
ภาพท 12 มดดายหญา ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชส าหรบดายหญาหรอถางหญาทสงขน ซงไมสามารถทจะใชกรรไกร
ตดหญาได ควำมปลอดภยในกำรใชงำน
กอนใชควรตรวจดวาดามแนนดหรอไม ขณะใชตองระมดระวงใหมาก เพราะมดดายหญามความคม อาจเปนอนตรายตอผใชและผทอยขางเคยง ไมควรใชมดดายหญาแกวงเลนหยอกลอกน
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ เมอใชมดดายหญาแลว ควรลางท าความสะอาดโดยใชผาเชด
ใหแหง ทาน ามนกนสนม แลวเกบเขาทใหเรยบรอย
20
3. กรรไกรตดกง
ภาพท 13 กรรไกรตดกง ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน กรรไกรตดกงท าดวยเหลก รปรางกะทดรด ใบกรรไกรมลกษณะ
โคงออกมขากรรไกรสองอนหมดวยพลาสตก ระหวางขาทงสองขางเพอดนใหขาทงสองอาออก มปมลอคเมอเลกใชอยดานขาง
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน ขณะใชงานควรใชอยางระมดระวงโดยไมใหหลดมอหรอแกวงเลน
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ ภายหลงการใชควรลางเชดท าความสะอาดทาน ามนกนสนมและ
หยอดน ามนตรงสปรงขากรรไกรและปมลอค แลวเกบเขาทโดยการแขวน
21
4. กรรไกรตดหญำ
ภาพท 14 กรรไกรตดหญา ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชตดหญาหรอตกแตงรวตนไม หรอตดหญาในสนามทมมมแคบ
ควำมปลอดภยในกำรใชงำน ขณะทใชควรระมดระวงคนทอยขางเคยง ไมควรใชมอจบใกลโคน
กรรไกรมากเกนไปมอจะพลาดไปถกคมของกรรไกรได กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ
หลงการใชควรลางท าความสะอาดเชดใหแหง ทาน ามนกนสนม เกบเขาทใหเรยบรอย
22
5. เลอยตดกง
ภาพท 15 เลอยตดกง ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
กำรใชงำน ใชตดตกแตงกงไม ตามทเราตองการ เพอใหเกดความสวยงามของล าตน
ใหมทไมตองการกงกาน หรอใบ สามารถใชตดกงไมทสงโดยไมตองปนปายขไป ควำมปลอดภยในกำรใชงำน
กอนใชควรตรวจสอบดามและเหลกใบเลอยใหมสภาพพรอมใช และหามแกวงไปมาอาจจะเกดอนตรายกบคนรอบขางได
กำรท ำควำมสะอำดและเกบรกษำ หลงการใชตองท าความสะอาด ทาน ามนกนสนม แลวน าไปเกบเขาทให
เรยบรอย
23
1. ควรศกษาวธการใชอปกรณการเกษตรใหเขาใจเสยกอน 2. ตรวจดสภาพของอปกรณการเกษตรใหอยในสภาพโดยด 3. ใชอปกรณการเกษตรอยางระมดระวง และไมควรน ามาเลนหยอกลอกน 4. ใชอปกรณการเกษตรใหเหมาะสม และตรงกบลกษณะของงาน 5. ไมควรน าอปกรณการเกษตรทช ารดมาใชงาน เพราะอาจท าใหเกด อนตรายแกผใชได
หลกกำรใชเครองมอกำรเกษตร
เมอน าเครองมอการเกษตรใชงานตามวตถประสงคเปนทเรยบรอยแลว ควรมการท าความสะอาดและเกบไวอยางถกตอง โดยปฏบตไดดงน
1. เครองมอทกชนดเมอใชแลวจะตองท าความสะอาดทกครง โดยเฉพาะเครองมอทท าดวยโลหะ จะตองเชดใหแหง แลวเคลอบดวยน ามนเพอกนสนมดวย
2. เกบในสถานทปลอดภย การเกบถกหลกวธ ลดการเกดอบตเหตจากเครองมอทแหลมและมคม สะดวกในการหยบใช
3. สถานทเกบจะตองมแสงสวางเพยงพอ แสงแดดสองถงและตองเปนสถาน ทฝนสาดไมถง
4. จดท าบญชเครองมอทมอยใหเปนปจจบน เพอสะดวกในการดแลรกษา 5. หลงการน าเครองมอทกชนดออกไปใช เมอใชเสรจแลวจะตองเกบเขาท
ทกครง 6. เมอทราบการช ารดของเครองมอทน าออกไปใช จะตองแยกเครองมอ
เหลานน ออกจากเครองมอทสมบรณ และน ามาซอมใหอยในสภาพทพรอมใชงานตอไป
กำรเกบรกษำเครองมอกำรเกษตร
24
เครองมอใชกบงำนดน เครองมอใชกำรใหน ำ เครองมอใชตดแตงกง
และขยำยพนธพช
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
ใบงำนท 2.1 เครองมอกำรเกษตร
ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมดงตอไปน ( 41 คะแนน )
1.ใหนกเรยนจดกลมประเภทเครองมอเกษตรทก าหนดใหถกตอง ( 15 คะแนน )
ถงน า มดตอนกง กรรไกรตดกง ชอนปลก พลวตก จอบ บวรดน า เลอยตดกง คราด บงก มดดายหญา เสยม กรรไกรตดหญา สอมพรวน สายยาง
25
1.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
2.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
2. ใหนกเรยนดภาพเครองมอเกษตรทก าหนดให แลวเขยนชอเครองมอ ประเภท การใชงาน และวธการใชงานใหถกตอง ( 15 คะแนน )
26
3.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
4.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
27
5.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
เรำมำตอบค ำถำมใบงำน ตอไปเลยคะ
28
3. ใหนกเรยนบอกหลกการใชเครองมอการเกษตรอยางไร ( 5 คะแนน )
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
หลกกำรใชเครองมอกำรเกษตร
29
4. ใหนกเรยนบอกวธการเกบรกษาเครองมอการเกษตรอยางไร ( 6 คะแนน )
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
วธกำรเกบรกษำเครองมอกำรเกษตร
30
ใบควำมรท 2.2 ดนและปย
จดประสงคกำรเรยนร นกเรยนสามารถบอกความส าคญ ชนด และคณสมบตของดนและปยได
ดนและปย เปนปจจยส าคญตอการเจรญเตบโตของพช ซงการปลกพชใหไดผลด จะตองรจกคณสมบตของดนและปยชนดตาง ๆ เพอใหเลอกใชดนและปย ทเหมาะสม กบพชทปลก
ดน
ดน หมายถง วตถทเกดขนตามธรรมชาตจากแรธาตตาง ๆ และอนทรยวตถทสลายตวหรอเนาเปอยผพงรวมตวกนเปนชน ๆ เมอมน าและอากาศเขาไปผสมในอตราทเหมาะสม กจะมความอดมสมบรณ เปนแหลงอาหารของพช ท าใหพชเจรญเตบโต และมชวตอยได
สวนประกอบของดน ดนทเหมาะสมตอการปลกพชมสวนประกอบส าคญ ดงน
ภาพท 16 สวนประกอบของดน ทมา : ออนไลน, 2560
31
1. อนนทรยวตถ เปนสวนทมปรมาณมากทสด คอ รอยละ 45 เกดจาก การสลายตวผพงของหน และแรธาตตาง ๆ กลายเปนอนภาคขนาดตางกน ท าใหดน ในแตละแหงมคณสมบตตางกนไป 2. อนทรยวตถ มปรมาณรอยละ 5 เกดจากการผพงสลายตวของซากพช ซากสตวททบถมกนอยในดน ซงเปนสวนส าคญ เพราะเปนแหลงอาหารพชและจลนทรย ทชวยใหดนมโครงสรางโปรง รวนซย ระบายน า ระบายอากาศไดด และชวยใหดนดดซบน าและธาตอาหารพชไดดขน 3. น ำ มปรมาณรอยละ 25 น าในดนสวนใหญไดมาจากน าฝนซงแทรกอยในชองวางระวางเมดดน น าในดนชวยละลายธาตอาหารพชในดนใหอยในรปของสารละลายทรากพชสามารถดดขนไปใชประโยชนได เปนสวนประกอบของเนอเยอในสวนตาง ๆ ของพช ท าใหพชทรงตวอยได และเปนองคประกอบส าคญทพชใชในกระบวนการสงเคราะหแสง 4. อำกำศ มปรมาณรอยละ 25 อากาศในดน ไดแก กาซตาง ๆ เชน กาซคารบอนไดออกไซด กาซออกซเจน กาซไนโตรเจน เปนตน ซงรากพชใชในการหายใจ เพอใหไดพลงงานน ามาใชในการดดน าและธาตอาหารพชตาง ๆ
คณสมบตของดนทเกยวของกบกำรปลกพช
ช เนอดน หมายถง ความหยาบหรอความละเอยดของเนอดน โดยพจารณาจาก
ขนาดของเมดดนและชนสวนอนนทรยสารทประกอบขนเปนเนอดน ซงมคณสมบตทมผลตอการปลกพชอยางมาก เนอดนแบงออกไดเปน 3 ลกษณะใหญ ๆ คอ
1. เนอดนหยาบ หรอดนทราย ดนกลมนจะมอนภาคของดนสวนทเปนของแขง จะมขนาดใหญ ชองวางระหวางเมดดนกวาง ท าใหเนอดนหยาบ ไมคอยเกาะยดกน กกเกบน าไดนอย น าซมผานเรว มธาตอาหารต าเพราะถชะลางออกจากดนไดงาย ดนในกลมนมกมความอดมสมบรณนอยมาก สวนใหญใชปลกพชหว เชน มนส าปะหลง เพราะสามารถเกบเกยวไดงาย
2. เนอดนละเอยด หรอดนเหนยว เนอดนในกลมนชองวางระหวางเมดดน มขนาดเลกมากท าใหดนละเอยด สามารถอมน าและธาตอาหารพชไวไดมากแตการระบายน าและอากาศไมด เมอดนเปยกชนจะเหนยว เมอแหงจะแขง ท าใหยากตอการไถพรวน เหมาะส าหรบปลกพชทตองการน าขง เชน ขาว หนอไมฝง บว แหว เปนตน
32
3. เนอดนปานกลาง หรอดนรวน ดนกลมนมเนอดนหยาบ และเนอดนละเอยด ผสมอยอตราสวนเทา ๆ กน ท าใหเนอดนปานกลาง มการอมน าไวไดมากพอควร การระบายน าและอากาศด เหมาะกบการปลกพช การไถพรวนกท าไดสะดวก จงจดเปนดนทเหมาะตอการปลกพชมากทสด
ประโยชนของดนทมตอพช
ช 1. ดนเปนแหลงสะสมอาหารทส าคญของพช พชทปลกอยบนดนจะดดธาต
อาหารจากดน น าไปใชประโยชนในการสรางความเจรญเตบโต ท าใหผลดอกออกผล 2. ดนเปนแหลงใหน าใหความชนแกพช รากพชสามารถดงดดน าและความชน
สงไปยงสวนตาง ๆ ของตนทางทอล าเลยงน า ท าใหเซลลของพชเตบโต สดชนไมเหยวเฉา 3. ดนเปนแหลงใหอากาศแกพช ในดนจะมอากาศแทรกอยตามชองวางระหวางเมดดน รากพชใชอากาศในดนเพอการหายใจ ดนทดมลกษณะรวนซยจะมการถายเทอากาศด จะท าใหตนพชมพลงงานในการดดน าและธาตอาหารไดมาก พชจะเจรญเตบโต แขงแรงและใหผลผลตสง 4. ดนเปนทยดเกาะของรากพช ท าใหพชยนตนสามารถตงตวไดอยางมนคง แขงแรง ดนทรวนซยมชนดนลก รากพชจะเตบโตชอนไชยดเกาะดน ไมท าใหลมหรอถอนโคนงาย 5. ดนเปนทอยอาศยของสงมชวตหลายชนด เชน แมลง ไสเดอน กงกอและจลนทรยตาง ๆ ซงเปนประโยชนตอการด ารงชวตของพช
ภาพท 17 ชนดของดน ทมา : ออนไลน, 2560
33
วธกำรเพำะปลกแบบอนรกษดน
ช วธการเพาะปลกแบบอนรกษดน ทจะท าใหดนมความอดมสมบรณอยเสมอ และ
สามารถปลกพชไดอยางตอเนอง มวธการดงน 1. เพมอนทรยวตถใหกบดน โดยการใสปยคอก ปยหมก และปยพชสดอยาง
สม าเสมอ อกทงควรไถกลบเศษซากพชจ าพวกตอซงทอยในพนทเพาะปลกดวย 2. พนทเพาะปลกทเปนดนรวนใหปลกพชไดเลยโดยไมตองพรวนดน จะท าให
ปลกพชไดเรวขน และชวยระงบการระเหยของน าใตดนอกดวย 3. หลงจากการเกบเกยวพชผลเสรจแลวใหไถพนททงไวเพอใหเกดกระบวนการ
ยอยสลายตอซงในดน 4. บรเวณโคนตนไมผลหรอระหวางแถวควรคลมดนดวยใบไมหรอซากพชตางๆ
เพอลดการระเหยของน าและรกษาความชมชนของดนไว 5. หลงจากฝนตกควรพรวนดน เพอชวยใหดนสามารถซมซบน าไดมากทสด 6. การใสปยใหกบพชควรใสใหเหมาะสมกบชนดของพชทแตกตางกนทงพชไร
พชสวน หรอนาขาว
ลกษณะของดนทเหมำะสมตอกำรปลกพช
ช
1. อยในสภาพทรวนซย เพอใหระบายน าไดงาย น าไมขงแฉะ อากาศในดนถายเทไดสะดวก
2. มธาตอาหารตาง ๆ ทพชตองการอยเพยงพอและเหมาะสม ธาตอาหารทส าคญส าหรบตนพช ไดแก ธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม แมงกานส เปนตน
3. ดนมสภาพเปนกลาง คอ ดนไมเปนกรดมากเกนไป และไมเปนดางมากเกนไป ถาดนเปนกรดหรอดางมากเกนไป พวกธาตอาหารตาง ๆ ในดนจะถกดนจบยดไว พชดดเอาไปใชไมไดตนพชกจะไมเจรญเตบโตตามปกต
4. มความลกของหนาดนพอเหมาะกบชนดของพช เชน พวกผกตาง ๆ ไมตองมหนาดนลกมากกได แตพวกไมผล ไมยนตน ตองปลกในททมหนาดนลก
34
ปย
ปย หมายถง วสดทอาจเกดขนโดยธรรมชาต หรอเกดขนโดยธรรมชาต หรอเกดจากการสงเคราะหจากสารเคมทมแรธาตทจ าเปน และเปนประโยชนตอพช กลาวคอ เมอใสปยลงในดนแลวจะชวยเพมธาตอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตและชวยปรบปรงคณภาพของดนใหดขน
ปยแบงออกเปน 2 ชนดใหญ ๆ คอ ปยอนทรยและปยเคมหรอปยวทยาศาสตร ดงน
1. ปยอนทรย ปยอนทรย คอ ปยทไดมาจากการสลายตวเนาเปอยผพงของสงมชวต เชน
ซากพช ซากสตว เศษเหลอของพช รวมทงมลสตวตาง ๆ สวนใหญปยชนดนจะมคณสมบตในการปรบปรงคณภาพของดนใหดขนเหมาะสมตอการปลกพช ปยอนทรยยงแบงยอยออกไดอก 3 ชนด ดงน
1.1 ปยคอก เปนปยทไดจากของเสยทขบถายออกจากรางกายสตว หรอมลสตวตางๆ
เชน มลโค มลกระบอ มลเปด มลไก มลสกร ปยคอกมประโยชนตอพชมากเพราะบรบรณไปดวยธาตอาหารทพชตองการ คอ ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม ซงเปนธาตอาหารทจะชวยใหพชเจรญเตบโต
ประโยชนของปยคอก - ชวยใหดนรวนซย อมน าไวไดมาก ถายเทน า และอากาศไดด - ใหอาหารพชทกชนด - มวตามนและฮอรโมนหลายชนดทชวยกระตนการเจรญเตบโตของพช
1.2. ปยพชสด
ภาพท 18 ปยคอก ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
35
1.2. ปยพชสด เปนปยทไดจากการไถกลบหรอฝงกลบพชชนดตาง ๆ ทเหลอทงจากการเกบ
เกยวลงในดนแลวทงจากการเกบเกยวลงในดนแลวทงใหเนาเปอย พชทนยมปลกท าปยพชสด เชน พชตระกลถวเนองจากพชชนดนจะใหธาตไนโตรเจนแกดน
ประโยชนของปยพชสด - ชวยเพมปรมาณอนทรยหรอวตถและเพมธาตไนโตรเจนใหกบดนมากขน - ชวยรกษาความอดมสมบรณของดน ชวยสงวนธาตอาหารทละลายไดให
อยตดกบดนและกรดทเกดจากการผพงของพชสด จะชวยละลายธาตอาหารในดนใหเปนประโยชนแกพชไดมากยงขน
- ชวยปรบปรงสภาพดน เชน ท าใหดนเหนยวคอยๆรวนขน ถาเปนดนทราย กเกาะยดกนดขน อมน าไดมากกวาเดม
1.3. ปยหมก เปนปยอกชนดหนงซงเกดขนจากการหมก อาจเกดจากการหมกโดยธรรมชาต
หรอการหมกโดยฝมอมนษย ดวยการน าเศษอนทรยวตถ เศษพช เชน ใบไม หญาแหง ฟางขาว เปลอกถว มลสตว มาหมกรวมกน ทงไวจนเนาเปอยผพงกลายเปนปย
ปยหมกแบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1.3.1 ปยหมกทไดจำกเศษพชตำง ๆ หมายถงปยทไดน าเอาเศษพชตาง ๆ
มากองรวมกนทบถมกน เพอใหจลนทรยยอยสลายกลายเปนปยอนทรย โดยการหมกอาจจะผสมปยคอกดนเลน หรอปยเคมรวมดวยกไดเพอชวยในการยอยสลาย ปรมาณธาตอาหารทไดในปยหมกจงขนอยกบชนดของพชทน ามาหมกและขนตอนวธการหมก
ภาพท 19 การปลกพชตระกลถวเพอใชเปนปยพชสด ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
36
1.3.2 ปยหมกทไดจำกกำรหมกจลนทรยหรอทเรยกวำปยชวภำพ คอ ปยหมกทมการพฒนาขน เพอใหการยอยสลายเกดขนอยางรวดเรวดวยการเตมหวเชอจลนทรย หรอ EM เพอเรงกระบวนการหมก ท าใหเกดปยจากอนทรยวตถทม การปลดปลอยธาตอาหารออกมาไดเรวขน
ประโยชนของปยหมก - เปนปยทท าเองไดงายๆ ชวยลดคาใชจายในการใชปยเคมลง - เปนปยธรรมชาตทมธาตอาหารทพชตองการครบถวน - ชวยดแลรกษาหนาดนใหอดมสมบรณ - ชวยเพมจลนทรยทมประโยชนในดน
ภาพท 20 ปยหมก ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
ภาพท 21 ปยอนทรยชวภาพ ทมา : จตตมา ข าคม. 2560
37
2. ปยอนนทรย หรอปยวทยำศำสตร หรอปยเคม ปยอนนทรย หรอปยวทยาศาสตร หรอปยเคม คอ ปยทเกดจากการผลตหรอ
สงเคราะหขนตามกระบวนการทางเคม เพอใหมธาตอาหารทพชจ าเปนตองใช และมกขาดแคลนในดน ใหอยในรปของสารประกอบเคมทพชสามารถน าไปใชประโยชนไดทนท แบงออกเปน 2 ชนด ไดแก
2.1 ปยเดยว เปนปยทมธาตอาหารหลกพชเปนองคประกอบเพยงธาตเดยว คอ ไนโตรเจน (N) บ ารงใบ ฟอสฟอรส บ ารงดอกและผล (P) และโพแทสเซยม (K) บ ารงหวและรากพช
2.2 ปยผสม เปนปยทมธาตอาหารหลกเปนองคประกอบตงแต 2 ธาตขนไป ปยเหลานจะใหแรธาตทจ าเปน คอ ธาตไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรส (P) และโพแทสเซยม (K) ครบทง 3 ธาต แตในปรมาณทแตกตางกน ขนอยกบความตองการและวตถประสงค ทจะน าไปใชกบพชแตละชนด
ประโยชนของปยอนนทรย มดงน 1. ชวยเรงการเจรญเตบโตของพช ท าใหประหยดเวลาและแรงงาน 2. ชวยละลายธาตอาหารพช และชวยท าใหผลผลตเพมขน
ปยอนนทรย มวธกำรใชดงน
วธกำรใชปยอนนทรย
ใชในรปของเหลว
ใชในรปทเปนเกลดหรอเมด
- ใสลงไปในดน
- โรยเปนแถบไปตามแนวทปลก
- ฉดพนไปทพช - ฝงลงไปในดนพรอมกบเมลดพช
- ฉดเขาไปใหล าตน - หวานปยกอน-หลงไถ
- น าตนออนแชลงไปในน าปย - ใสตามรองไถ
- หวานหลงจากปลกพช
- ใสเปนปยรองพน
- โรยขางๆ ตน
38
ปยอนทรย ปยอนนทรย 1. มธาตอาหารตอหนวยน าหนกปยนอย 2. เมอใสลงในดนจะท าใหดนรวนซย 3. ราคาถก 4. หาไดงายตามเรอกสวนไรนา 5. เพมธาตอาหารใหแกพชไดไมตรงตามความตองการ
1. มธาตอาหารตอหนวยน าหนกปยมากกวา 2. เมอใสลงในดนจะท าใหดนแนนทบ 3. ราคาแพง 4. ตองซอตามรานคา 5. เพมธาตอาหารใหแกพชไดตรงตามความตองการ
ปยอนทรยและปยอนนทรยตางมขอดและขอเสยแตกตางกน จงนยมใชรวมกนเพอใหมประสทธภาพสงสด เชน การใสปยอนทรยในการเตรยมแปลงปลก และใสปย อนนทรยหรอปยเคมในชวงทพชก าลงใหผลผลต
การใชปยอยางมประสทธภาพ หมายถง เมอมการใสปยใหแกพชแลวพช
เจรญเตบโตและใหผลผลตสง ซงตองค านงถงปจจยตาง ๆ ดงน 1. ดนตองมความรวนซย มความชนพอเหมาะ เพราะน าจะเปนตวชวยใหปย
ละลายและปลดปลอยธาตอาหารพชออกมาใหรากพชดดขนไปใชได 2. ควรใสปยพรอมกบการพรวนดนแลวรดน า 3. มการปรบปรงคณภาพของดนใหอยสภาพทสามารถน าปยไปใชประโยชนได
สงสด เชน ถาดนเปนกรใหใสปนขาว ถาดนเปนดางควรใชปยเคมทมสภาพเปนกรดเพอปรบสภาพดนใหเปนกลาง
4. ก าจดวชพชออกจากปลกใหหมด เพอไมใหแยงปยจากพชทปลก 5. เลอกวธการใสปยใหเหมาะสมกบลกษณะการปลกพช เชน ปลกพชโดยวธ
หวานและใสปยไปพรอมกบการหวานเมลด
กำรใชปยอยำงมประสทธภำพ
ควำมแตกตำงระหวำงปยอนทรยกบปยอนนทรย มดงน
39
ใบงำนท 2.2 ดนและปย
ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมดงตอไปน ( 44 คะแนน )
1. ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง ( 19 คะแนน )
1. ดนแบงออกเปนกชนด ไดแกอะไรบาง ( 3 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
40
2. จงอธบายสวนประกอบทส าคญของดนทเหมาะสมตอการปลกพชม อะไรบาง ( 4 คะแนน ) ………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
41
3. จงอธบายความหมายของปยอนนทรยและปยอนทรย ( 2 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
4. ประโยชนของดนทมตอพชมอะไรบาง ( 5 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
…………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
42
5. จงอธบายการใชปยอยางมประสทธภาพ ( 5 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
43
2. ใหนกเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหถกตอง ( 10 คะแนน )
1. ปยทเกดจากการผลตหรอสงเคราะหขนตามกระบวนการทางเคม
2. ปยทไดจากการไถกลบหรอฝงกลบพชชนดตาง ๆ
3. ปยซงเกดขนจากการหมกดวยการน าเศษอนทรยวตถ เศษพช มาหมกรวมกน ทงไวจนเนาเปอยผพงกลายเปนปย
4. ปยทไดจากของเสยทขบถายออกจากรางกายสตวหรอมลสตวตาง ๆ
5. ปยทไดมาจากการสลายตวเนาเปอยผพงของสงมชวต
6. มเนอดนหยาบและเนอดนละเอยดผสม อยอตราสวนเทา ๆ กน เหมาะกบการปลก พช
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
44
7. มปรมาณมากทสด เกดจากการสลายตวผพงของหน และแรธาตตาง ๆ กลายเปนอนภาคขนาดตางกน ท าใหดนในแตละแหงมคณสมบตตางกนไป
9. ปยทมธาตอาหารหลกพชเปนองคประกอบเพยงธาตเดยว
8. วตถทเกดขนตามธรรมชาตจากแรธาตตาง ๆ และอนทรยวตถทสลายตวหรอเนาเปอยผพงเปนแหลงอาหารของพช ท าใหพชเจรญเตบโตและมชวตอยได
10. มปรมาณรอยละ 5 เกดจากการผพงสลายตวของ ซากพช ซากสตวททบถมกนอยในดน
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
45
3. ใหนกเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหถกตอง ( 15 คะแนน )
46
แบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน กลมสำระกำรเรยนรกำรงำนอำชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษำปท 2 เรอง เครองมอกำรเกษตร ดนและปย ภำคเรยนท 2 / 2560
ค ำชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมจ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน เวลา 10 นาท 2. นกเรยนอานแบบทดสอบดวยความรอบคอบ แลวท าเครองหมาย ขอทถกตองในกระดาษค าตอบเพยงขอเดยว
1. ใครใชเครองมอการเกษตรไมเหมำะสม ก. กองใชจอบถากหญาในแปลง ข. กงใชสายยางรดน าตนกลา ค. กกใชเสยมขดดนแขง ๆ ง. ไกใชบงกขนยายดน
2. แหลงทมาของปยอนทรยคอขอใด ก. ซากพช ข. แรธาต ค. ทราย ง. หน
3. การทาน ามนหลงการท าความสะอาดและเกบรกษา มประโยชนอยางไร ก. เปนวธการปองกนฝน ข. เปนวธการปองกนสนม ค. ท าใหเครองมอใชแชน าได ง. ท าใหเครองมอมความคมอยเสมอ
4. สวนประกอบของดนทเหมาะกบการเจรญเตบโตของพชทพบมากทสดคอขอใด ก. น า ข. อากาศ ค. อนทรยวตถ ง. อนนทรยวตถ
47
5. ขอใดคอปยพชสด ก. ปยทมธาตอาหารครบ 3 ธาต ข. ปยทเกดจากการหมกเศษพช ค. ปยทไดจากการขบถายของสตว ง. ปยทไดจากการไถกลบพชหรอสวนตาง ๆ ของพชลงในดน
6. เหตใดจงตองตรวจสอบเครองมอเกษตรกอนท างานทกครง ก. เพอความถนดของผใช ข. เพอความพอใจของผใช ค. เพอความปลอดภยของผใช ง. เพอความสะอาดของเครองมอ
7. ปยชนดใดมธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม เปนธาตอาหารหลก ก. ปยวทยาศาสตร ข. ปยพชสด ค. ปยคอก ง. ปยหมก
8. ดนชนดใดมชองวางระหวางเมดดนใหญ ก. ดนรวนปนทราย ข. ดนเหนยว ค. ดนทราย ง. ดนรวน
9. การน าเครองมอไปใชผดประเภทมผลเสยอยางไร ก. ท าใหงานลาชาและอาจเกดอนตรายได ข. ท าใหผลงานไมดเทาทควร ค. ท าใหเครองมอเสยหาย ง. ท าใหผลผลตลดลง
10. เครองมอขอใดจดอยในประเภทเดยวกน ก. จอบ เสยม ข. ถงน า คราด ค. บงก สายยาง ง. พลว กรรไกรตดหญา
48
ชอ..............................................................................ชน.....................เลขท...................
ค ำชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงใน ใตตวอกษร ก ข ค ง ทเปนค าตอบทถกตองเพยงขอเดยว
ขอท แบบทดสอบหลงเรยน
ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
คะแนน หลงเรยน ผลกำรประเมน
เตม 10
ได
8 – 10 คะแนน ระดบคณภาพ ด
5 – 7 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช
0 – 4 คะแนน ระดบคณภาพ ปรบปรง
กระดำษค ำตอบแบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน เรอง เครองมอกำรเกษตร ดนและปย
49
ชนดของดน. [ออนไลน]. แหลงทมา https://sites.google.com/site/sciencekids02/home/din 2560. เดอนนภา อนออน และคณะ. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพและ เทคโนโลย 2 ชนมธยมศกษาปท 2 กรงเทพมหานคร : เอมพนธ, 2558. พมพครงท 1 เพญพร ประมวลสข และคณะ.การงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 2 . กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน อจท, 2558. ศรวรรณ เทยงตรง. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน งานเกษตรเทคโนโลย 2 ชนมธยมศกษาปท 2 กรงเทพมหานคร : เอมพนธ, 2556 ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. ตวชวดและสาระแกนกลาง กลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551 ก. สวนประกอบของดน. [ออนไลน]. แหลงทมา http://www.chaiwbi.com/aggie2552/chaiwbi2552/unit03/3002.html 2560. อรณ ลมศร และคณะ. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน งานเกษตรสรางอาชพ ม. 1 – 3 ชนมธยมศกษาปท 1 – 3 กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช, 2555. อรณ ลมศร สดารตน อนเมอง. หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม งานเกษตรสรางอาชพ ม. 1 – 3 ชนมธยมศกษาปท 1 – 3 กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช, 2555.
บรรณำนกรม
50
ภำคผนวก
51
ขอท ค ำตอบ
1 ค เพอความปลอดภยของผใช
2 ก ซากพช
3 ง ท าใหงานลาชาและอาจเกดอนตรายได
4 ข ดนทราย
5 ค กงใชสายยางรดน าตนกลา
6 ข ถงน า คราด
7 ก ปยวทยาศาสตร
8 ค เปนวธการปองกนสนม
9 ก อนนทรยวตถ
10 ง ปยทไดจากการไถกลบพชหรอสวนตาง ๆ ของพชลงในดน
เฉลยแบบทดสอบประเมนผลกอนเรยน
52
เครองมอใชกบงำนดน เครองมอใชกำรใหน ำ เครองมอใชตดแตงกง
และขยำยพนธพช
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
เฉลยใบงำนท 2.1 เครองมอกำรเกษตร
ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมดงตอไปน ( 41 คะแนน )
1.ใหนกเรยนจดกลมประเภทเครองมอเกษตรทก าหนดใหถกตอง ( 15 คะแนน )
ถงน า มดตอนกง กรรไกรตดกง ชอนปลก พลวตก จอบ บวรดน า เลอยตดกง คราด บงก มดดายหญา เสยม กรรไกรตดหญา สอมพรวน สายยาง
ชอนปลก
พลวตก
จอบ
คราด
บงก
เสยม
สอมพรวน
ถงน า
บวรดน า
สายยาง
มดตอนกง
กรรไกรตดกง
เลอยตดกง
มดดายหญา
กรรไกรตดหญา
53
1.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
2.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
2. ใหนกเรยนดภาพเครองมอเกษตรทก าหนดให แลวเขยนชอเครองมอ ประเภท การใชงาน และวธการใชงานใหถกตอง ( 15 คะแนน )
กรรไกรตดกง
กรรไกรตดกงท าดวยเหลก รปรางกะทดรด ใบกรรไกรมลกษณะโคงออก
มขากรรไกรสองอนหมดวยพลาสตก ระหวางขาทงสองขางเพอดนใหขาทงสองอาออก
มปมลอคเมอเลกใชอยดานขาง
เครองมอการเกษตรทใชตดแตงกงและขยายพนธพช
สอมพรวน
เครองมอการเกษตรทใชกบงานดน
ใชส าหรบพรวนดนรอบ ๆ ตนพช ไมควรใชพรวนในดนแขงเพราะจะหก
และงองาย
54
3.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
4.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
บวรดน า
เครองมอการเกษตรทในการใหน า
ใชส าหรบตกน าจากบอหรอสระน าล าน ามาใสบวรดน าหรอใชส าหรบ
รดตนไมโดยตรง
ใชส าหรบขนดน ปยคอก ขยะ หญา
เครองมอการเกษตรทใชกบงานดน
บงก
55
5.
เครองมอชอ............................................................................................................................
ประเภทกำรใชงำน คอ.........................................................................................................
กำรใชงำน คอ.......................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
เรำมำตอบค ำถำมใบงำน ตอไปเลยคะ
เครองมอการเกษตรทใชกบงานดน
พลวตก
ใชส าหรบตกวสดทใชในการเกษตร เชน ดน ปย ขยะ
56
3. ใหนกเรยนบอกหลกการใชเครองมอการเกษตรอยางไร ( 5 คะแนน )
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.........................................
หลกกำรใชเครองมอกำรเกษตร
1. ควรศกษาวธการใชอปกรณการเกษตร
ใหเขาใจเสยกอน
2. ตรวจดสภาพของอปกรณการเกษตร
ใหอยในสภาพโดยด
3. ใชอปกรณการเกษตรอยางระมดระวง
และไมควรน ามาเลนหยอกลอกน
5. ไมควรน าอปกรณการเกษตรทช ารดมาใชงาน
เพราะอาจท าใหเกดอนตรายแกผใชได
4. ใชอปกรณการเกษตรใหเหมาะสมและตรงกบ
ลกษณะของงาน
57
4. ใหนกเรยนบอกวธการเกบรกษาเครองมอการเกษตรอยางไร ( 6 คะแนน )
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
วธกำรเกบรกษำเครองมอกำรเกษตร
1. เครองมอทกชนดเมอใชแลวจะตองท าความสะอาดทกครง โดยเฉพาะเครองมอ ท
ท าดวยโลหะ จะตองเชดใหแหง แลวเคลอบดวยน ามนเพอกนสนมดวย
2. เกบในสถานทปลอดภย การเกบถกหลกวธ ลดการเกดอบตเหตจากเครองมอ ท
แหลมและมคม สะดวกในการหยบใช
3. สถานทเกบจะตองมแสงสวางเพยงพอ แสงแดดสองถงและตองเปนสถานทฝนสาด
ไมถง
4. จดท าบญชเครองมอทมอยใหเปนปจจบน เพอสะดวกในการดแลรกษา
5. หลงการน าเครองมอทกชนดออกไปใช เมอใชเสรจแลวจะตองเกบเขาททกครง
6. เมอทราบการช ารดของเครองมอทน าออกไปใช จะตองแยกเครองมอเหลานน
ออกจากเครองมอทสมบรณ และน ามาซอมใหอยในสภาพทพรอมใชงาน
58
เฉลยใบงำนท 2.2 ดนและปย
ค ำชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมดงตอไปน ( 44 คะแนน )
1. ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง ( 19 คะแนน )
1. ดนแบงออกเปนกชนด ไดแกอะไรบาง ( 3 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
ม 3 ชนด ไดแก
1. เนอดนหยาบ หรอดนทราย ดนกลมนจะมอนภาคของดนสวนทเปนของแขง
จะมขนาดใหญ ชองวางระหวางเมดดนกวาง ท าใหเนอดนหยาบ ไมคอยเกาะยดกน
กกเกบน าไดนอย น าซมผานเรว มธาตอาหารต าเพราะถชะลางออกจากดนไดงาย
ดนในกลมนมกมความอดมสมบรณนอยมาก สวนใหญใชปลกพชหว เชน มน
ส าปะหลง เพราะสามารถเกบเกยวไดงาย
2. เนอดนละเอยด หรอดนเหนยว เนอดนในกลมนชองวางระหวางเมดดน
มขนาดเลกมากท าใหดนละเอยด สามารถอมน าและธาตอาหารพชไวไดมากแต
การระบายน าและอากาศไมด เมอดนเปยกชนจะเหนยว เมอแหงจะแขง ท าใหยาก
ตอการไถพรวน เหมาะส าหรบปลกพชทตองการน าขง เชน ขาว หนอไมฝง บว
แหว เปนตน
3. เนอดนปานกลาง หรอดนรวน ดนกลมนมเนอดนหยาบ และเนอดนละเอยด
ผสมอยอตราสวนเทา ๆ กน ท าใหเนอดนปานกลาง มการอมน าไวไดมากพอควร
การระบายน าและอากาศด เหมาะกบการปลกพช การไถพรวนกท าไดสะดวก
จงจดเปนดนทเหมาะตอการปลกพชมากทสด
59
2. จงอธบายสวนประกอบทส าคญของดนทเหมาะสมตอการปลกพชม อะไรบาง ( 4 คะแนน ) ………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
1. อนนทรยวตถ เปนสวนทมปรมาณมากทสด คอ รอยละ 45 เกดจาก
การสลายตวผพงของหน และแรธาตตาง ๆ กลายเปนอนภาคขนาดตางกน ท าใหดน
ในแตละแหงมคณสมบตตางกนไป
2. อนทรยวตถ มปรมาณรอยละ 5 เกดจากการผพงสลายตวของซากพช
ซากสตวททบถมกนอยในดน ซงเปนสวนส าคญ เพราะเปนแหลงอาหารพชและ
จลนทรย ทชวยใหดนมโครงสรางโปรง รวนซย ระบายน า ระบายอากาศไดด และ
ชวยใหดนดดซบน าและธาตอาหารพชไดดขน
3. น า มปรมาณรอยละ 25 น าในดนสวนใหญไดมาจากน าฝนซงแทรกอยใน
ชองวางระวางเมดดน น าในดนชวยละลายธาตอาหารพชในดนใหอยในรปของ
สารละลายทรากพชสามารถดดขนไปใชประโยชนได เปนสวนประกอบของเนอเยอใน
สวนตาง ๆ ของพช ท าใหพชทรงตวอยได และเปนองคประกอบส าคญทพชใชใน
กระบวนการสงเคราะหแสง
4. อากาศ มปรมาณรอยละ 25 อากาศในดน ไดแก กาซตาง ๆ เชน
กาซคารบอนไดออกไซด กาซออกซเจน กาซไนโตรเจน เปนตน ซงรากพชใชใน
การหายใจ เพอใหไดพลงงานน ามาใชในการดดน าและธาตอาหารพชตาง ๆ
60
3. จงอธบายความหมายของปยอนนทรยและปยอนทรย ( 2 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
4. ประโยชนของดนทมตอพชมอะไรบาง ( 5 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
…………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………....
ปยอนทรย คอ ปยทไดมาจากการสลายตวเนาเปอยผพงของสงมชวต
ปยอนนทรย คอปยทเกดจากการผลต หรอสงเคราะหขนตามกระบวนการทางเคม
เพอใหมธาตอาหารทพชจ าเปนตองใช และมกขาดแคลนในดน
1. ดนเปนแหลงสะสมอาหารทส าคญของพช พชทปลกอยบนดนจะดดธาตอาหาร
จากดน น าไปใชประโยชนในการสรางความเจรญเตบโต ท าใหผลดอกออกผล
2. ดนเปนแหลงใหน าใหความชนแกพช รากพชสามารถดงดดน าและความชนสงไป
ยงสวนตาง ๆ ของตนทางทอล าเลยงน า ท าใหเซลลของพชเตบโต สดชนไมเหยวเฉา
3. ดนเปนแหลงใหอากาศแกพช ในดนจะมอากาศแทรกอยตามชองวางระหวาง
เมดดน รากพชใชอากาศในดนเพอการหายใจ ดนทดมลกษณะรวนซยจะมการถายเท
อากาศด จะท าใหตนพชมพลงงานในการดดน าและธาตอาหารไดมาก พชจะ
เจรญเตบโต แขงแรงและใหผลผลตสง
4. ดนเปนทยดเกาะของรากพช ท าใหพชยนตนสามารถตงตวไดอยางมนคง
แขงแรง ดนทรวนซยมชนดนลก รากพชจะเตบโตชอนไชยดเกาะดน ไมท าใหลมหรอ
ถอนโคนงาย
5. ดนเปนทอยอาศยของสงมชวตหลายชนด เชน แมลง ไสเดอน กงกอและ
จลนทรยตาง ๆ ซงเปนประโยชนตอการด ารงชวตของพช
61
5. จงอธบายการใชปยอยางมประสทธภาพ ( 5 คะแนน )
………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
1. ดนตองมความรวนซย มความชนพอเหมาะ เพราะน าจะเปนตวชวยใหปย
ละลายและปลดปลอยธาตอาหารพชออกมาใหรากพชดดขนไปใชได
2. ควรใสปยพรอมกบการพรวนดนแลวรดน า
3. มการปรบปรงคณภาพของดนใหอยสภาพทสามารถน าปยไปใชประโยชนได
สงสด เชน ถาดนเปนกรใหใสปนขาว ถาดนเปนดางควรใชปยเคมทมสภาพเปนกรด
เพอปรบสภาพดนใหเปนกลาง
4. ก าจดวชพชออกจากปลกใหหมด เพอไมใหแยงปยจากพชทปลก
5. เลอกวธการใสปยใหเหมาะสมกบลกษณะการปลกพช เชน ปลกพชโดยวธ
หวานและใสปยไปพรอมกบการหวานเมลด
62
2. ใหนกเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหถกตอง ( 10 คะแนน )
1. ปยทเกดจากการผลตหรอสงเคราะหขนตามกระบวนการทางเคม
2. ปยทไดจากการไถกลบหรอฝงกลบพชชนดตาง ๆ
3. ปยซงเกดขนจากการหมกดวยการน าเศษอนทรยวตถ เศษพช มาหมกรวมกน ทงไวจนเนาเปอยผพงกลายเปนปย
4. ปยทไดจากของเสยทขบถายออกจากรางกายสตวหรอมลสตวตาง ๆ
5. ปยทไดมาจากการสลายตวเนาเปอยผพงของสงมชวต
6. มเนอดนหยาบและเนอดนละเอยดผสม อยอตราสวนเทา ๆ กน เหมาะกบการปลก พช
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
ปยอนนทรย
ปยพชสด
ปยหมก
ปยคอก
ปยอนทรย
ดนรวน
63
7. มปรมาณมากทสด เกดจากการสลายตวผพงของหน และแรธาตตาง ๆ กลายเปนอนภาคขนาดตางกน ท าใหดนในแตละแหงมคณสมบตตางกนไป
9. ปยทมธาตอาหารหลกพชเปนองคประกอบเพยงธาตเดยว
8. วตถทเกดขนตามธรรมชาตจากแรธาตตาง ๆ และอนทรยวตถทสลายตวหรอเนาเปอยผพงเปนแหลงอาหารของพช ท าใหพชเจรญเตบโตและมชวตอยได
10. มปรมาณรอยละ 5 เกดจากการผพงสลายตวของ ซากพช ซากสตวททบถมกนอยในดน
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
อนนทรยวตถ
ดน
ปยเดยว
อนทรยวตถ
64
(แนวค าตอบ ขนอยกบดลยพนจของครผสอน)
3. ใหนกเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหถกตอง ( 15 คะแนน )
ดนทราย ดนเหนยว
ดนรวน
ปยอนทรย
ปยคอก
ปยพชสด
ปยหมก
ปยอนนทรย
ปยเดยว
ปยผสม
ดนเปนแหลงสะสมอาหารทส าคญข พช พชทปลกอยบนดนจะดดธาตอาหารจากดน
ดนเปนทยดเกาะของรากพช ท าใหพชยนตนสามารถตงตวไดอยางมนคง แขงแรง
ปยพชสด ชวยปรบปรงสภาพดน เชน ท าใหดนเหนยวคอยๆรวนขน ถาเปนดนทราย กเกาะยดกนดขน
ปยอนนทรย ชวยเรงการเจรญเตบโตของพช ท าใหประหยดเวลาและแรงงาน
65
ขอท ค ำตอบ
1 ข. กงใชสายยางรดน าตนกลา
2 ก ซากพช
3 ข เปนวธการปองกนสนม
4 ง อนนทรยวตถ
5 ง ปยทไดจากการไถกลบพชหรอสวนตาง ๆ ของพชลงในดน
6 ค เพอความปลอดภยของผใช
7 ก ปยวทยาศาสตร
8 ค ดนทราย
9 ก ท าใหงานลาชาและอาจเกดอนตรายได
10 ข ถงน า คราด
เฉลยแบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน
