บทเรยนการตน วนส าคญทางพระพทธศาสนา

เรอง วนวสาขบชา ชนประถมศกษาปท 5

จดท าโดย

นางทองสวรรค สหา โรงเรยนบานหนองญาต

อ าเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1

ค าน า บทเรยนการตนประกอบการเรยนการสอนชดน ขาพเจาไดเรยบเรยงขนเพอใช

ประกอบการจดการเรยนการรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 5 สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม เรอง วนสาคญทางพระพทธศาสนา โดยพยายามเขยนใหนกเรยนอานแลวเขาใจงาย สามารถเรยนรตามความสามารถของนกเรยน เพอสนองความแตกตางระหวางบคคล และไดเพมเตมเนอหาบางตอนเพอชวยเสรมความรใหแกนกเรยน เอกสารเลมนใชประกอบการจดการเรยนร เรอง วนวสาขบชา เปนการวดผลดานความร ความจา ความเขาใจ ในเอกสารมความรทตองการใหทราบและแนวทางขนตอนในการใชบทเรยนเพอใหนกเรยนทราบบทบาทของตวเองในการทจะศกษาเนอหาตอไป ขาพเจาหวงเปนอยางยงวาเอกสารเลมน จะเอออานวยใหเกดประโยชนแกนกเรยนและผสนใจเปนอยางด ทองสวรรค สหา

สารบญ

หนา คานา........................................................................................ ก สารบญ.................................................................................... ข คาแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรป.......................................... ค แนวปฏบต............................................................................... ง มาตรฐานการเรยนร................................................................. 1 เนอหา...................................................................................... 2 แบบทดสอบหลงเรยน.............................................................. 21 เฉลยแบบทดสอบ..................................................................... 24 บรรณานกรม............................................................................ 25

ค าแนะน าการใชบทเรยนการตน

ค าชแจง เอกสารเลมนจดทาขนประกอบการเรยนรกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมชนประถมศกษาปท 5 เรอง วนวสาขบชา โดยนกเรยนสามารถศกษาดวยตนเอง หรออาจศกษาเปนกลมเลกกได

สวสดคะเพอน ๆ กอนเราจะเรยนบทเรยนการตน อยาลมอานคาแนะนาการใชบทเรยนการตน คาชแจง และแนวปฏบต ใหเขาใจกอนนะคะ

แนวปฏบต 1. บทเรยนการตนมองคประกอบสาคญ ดงน - คาแนะนาการใช - จดประสงคการเรยนร - กจกรรมการเรยนร - แบบทดสอบหลงเรยน 2. ดาเนนการทากจกรรมการเรยนร โดยอานบทเรยนการตนทละหนาตามลาดบ หากไมเขาใจใหถามครผสอน และเมอเขาใจดแลว จงทาการศกษาเนอหาตอไป 3. ทาแบบทดสอบหลงเรยน 10 ขอ และตรวจคาตอบ แบบทดสอบหลงเรยน จากเฉลยทายเลม 4. เกณฑการผานการเรยนบทน ตองทาแบบทดสอบหลงเรยนได 7 ขอ หรอรอยละ 70

มาตรฐานการเรยนร ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ ตวชวด

ส 1.2 ป.5/2 ปฏบตตนในศาสนพธ พธกรรมและวนสาคญทางศาสนาตามทกาหนด และอภปราย ประโยชนทไดรบจากการเขารวมกจกรรม สาระส าคญ พทธศาสนาเปนศาสนาประจาชาต พทธศาสนกชนทกคนตองเรยนร และปฏบตตนใน ศาสนพธ พธกรรมทางพระพทธศาสนา เมอถงวนสาคญทางพระพทธศาสนา พทธศาสนกชนควรปฏบตตนและเขารวมกจกรรม ตาง ๆ เพอแสดงความนบถอ ศรทธา และธารงรกษาพระพทธศาสนา

จดประสงค

1. บอกประวต และความสาคญของวนวสาขบชาได 2. อธบายหลกธรรม ประโยชนทไดรบจากการปฏบตตน และเขารวมกจกรรมวนวสาบชาได

1

กราบนมสการพระอาจารย นใกลจะถง วนวสาขบชาแลว พวกเราอยากทราบเรองราวเกยวกบ วนวสาขบชา วามประวตความเปนมา ความหมาย และมความสาคญอยางไรครบ

2

อยากรจรง ๆ หรอ เดยวพระอาจารยจะเลาใหฟง

เตรยมจดด ๆ แลวไปเลาใหเพอน ๆ ฟงนะ

3

วนวสาขบชา ความหมาย ของคาวา “วสาขบชา” หมายถงการบชาในวนเพญเดอน 6 วสาขบชา ยอมาจาก “วสาขปรณมบชา” แปลวา “การบชาในวนเพญเดอนวสาขะ” ถาปใดมอธกมาส คอ มเดอน 8 สองหนกเลอนไปเปนกลางเดอน 7

4

“วนวสาขบชา” มความสาคญอยางไรครบ

5

วนวสาขบชา เปนวนสาคญยงทางพระพทธศาสนา เพราะเปนวนทพระพทธเจาประสต คอ เกด ตรสร คอ ส าเรจ และปรนพพาน คอ ดบ เกดขนตรงกนทง 3 คราว

6

ประสต

พระนางสรมหามายา มเหสของพระเจาสทโธทนะ ไดประสตพระโอรส ในวนศกร ขน 15 คา เดอน 6 ตอนเทยงวน ใตตนสาละ ณ สวนลมพนวน (ปจจบนอยในประเทศเนปาลซงเปนตาบลระหวางเมองกบลพสด และเมองเทวทหะ ขณะเสดจไปเฝาพระราชบดา และพระราชมารดา

7

ประสตได 5 วน พราหมณ 8 คน เขาเฝาทานายลกษณะ พระกมาร และขนานพระนามวา “สทธตถะ” แปลวา “ผมความตองการส าเรจ” และทานายวา ถาอยครองฆราวาส จกไดเปน “พระเจาจกรพรรดผยงใหญ” ถาออกบรรพชา จกไดตรสรเปน “พระสมมาสมพทธเจา”

8

เจาชายสทธตถะ ครองเพศฆราวาสจนพระชนมายได 29 พรรษา วนหนงไดเสดจออกประพาสนอกเมอง ไดทอดพระเนตรเหน “เทวฑต 4” ไดแก คนแก คนเจบ คนตาย และ สมณะ กเกดความทกข

9

เจาชายสทธตถะ ทรงตดสนพระทยออกผนวช เพอการคนพบหนทางดบทกข พระองคไดบาเพญ “ทกรกรยา” ทรงขบพระทนดวยพระทน กลนลมหายใจเขาออก อดอาหาร จนพระวรกาย ฝายผอม กยงไมพบหนทางพนทกข

10

เจาชายสทธตถะ ทรงเลกวธทรมานรางกาย กลบมาเสวยอาหารเพอใหรางกายแขงแรง แลวบาเพญเพยรเพยรดวยการ นงสมาธ ทาจตใหเกดสมาธแนวแนจนเกดความรแจง ตรสรใน อรยสจ 4 ซงถอเปนหนทางแหงการดบทกข

11

ตรสร

เจาชายสทธตถะตรสรเปนพระพทธเจาเมอพระชนมาย 35 พรรษา ณ ใตรมไมศรมหาโพธ ฝงแมน าเนรญชรา ตาบลอรเวลาเสนานคม ในตอนเชามดวนพธ ขน 15 ค า เดอน 6 ประกา หลงจากออกผนวชได 6 ป และไดรบการขนานพระนามใหมวา “พระพทธเจา”

12

พระพทธเจาทรงเผยแผพระพทธศาสนาเปนเวลานานถง 45 ป กไดเสดจไปเมองกสนารา พระองคทรงรสกวาพระองค ไมสามารถจะทรงดาเนนไดอกตอไปแลว เพราะทรงพระประชวร

13

ปรนพพาน

กอนทพระองคเสดจดบขนธปรนพพานไดแสดงโอวาทครงสดทายแกสาวกทงหลายวา “ภกษทงหลาย บดนเราขอเตอนพวกเธอทงหลาย สงขารทงปวงมความเสอมสนเปนธรรมดา พวกเธอจงทากจของตน และกจของผอนใหพรอมดวยความ ไมประมาทเถด”

14

หลงจากนน กเสดจดบขนธปรนพพาน เมอวนองคาร ขน 15 คา เดอน 6 ปมะเสง ณ สาลวโนทยาน ของเหลา มลลกษตรย เมองกสนารา แควนมลละ รวมพระชนมายได 80 พรรษา

15

หลงจากเสดจดบขนธปรนพพาน เมอวนองคาร ขน 15 คา เดอน 6 กอนพทธศกราช 1 ป (พทธศกราชเรมนบตงแตพระพทธเจาเสดจปรนพพาน)

16

กจกรรมทางพระพทธศาสนาหลากหลายหนวยงาน ทงทางราชการ และเอกชน ทงฝายบรรพชต และคฤหสถรวมกนจดงานอนยงใหญ สรางความศรทธาใหแกพทธศาสนกชนบาเพญกศล

มการทาบญตกบาตร ใหทาน รกษาศล ฟงธรรม สนทนาธรรม เวยนเทยน

แลวพทธศาสนกชนควรปฏบตตว

ในวนวสาขบชาอยางไรครบ

17

กจกรรมทพทธศาสนกชนควรปฏบตในวนวสาขบชา ทาบญตกบาตร ใหทาน รกษาศล ฟงธรรม ปลอยนก ปลอยปลาสนทนาธรรม เวยนเทยนในตอนเยน

18

เดก ๆ จาไวใหด ๆ นะ วนวสาขบชา เปนวนสาคญเกยวกบพระพทธเจาโดยตรงซงทง 3 เหตการณ เกดขนใน วนเพญขน 15 คา เดอน 6 คอ ประสต ตรสร ปรนพพาน แลวอยาลมไปเลาใหเพอน ๆ ฟงดวยนะ

19

ขอบคณพระอาจารยมากครบ พวกกระผมจะไปเลาใหเพอน ๆ พ ๆ ฟงครบ

20

แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง วนวสาขบชา ********************************************************************************************

ค าสง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว นาไปกาเครองหมาย ในแบบฝกปฏบตกจกรรม

1. วนสาคญทางพระพทธศาสนาวนใดทชาวพทธถอวาสาคญทสด ก. วนมาฆบชา ข. วนวสาขบชา ค. วนอาสาฬหบชา ง. วนอฏฐมบชา

2. พระพทธเจาทรงผนวชอยนานเทาไรจงไดตรสร ก. 6 ป ข. 16 ป ค. 35 ป ง. 45 ป

3. เหตใดพระพทธเจาจงทรงออกผนวช ก. เพอครอบครว ข. เพอหาหนทางดบทกข ค. ศกษาหลกธรรม ง. ไมตองการเปนกษตรย

21

4. พระพทธเจามพระนามเดมวาอะไร ก. ราหล ข. สทธตถะ ค. ศากยกมาร ง. สทโธทนะ

5. พทธศาสนกชนควรปฏบตตวอยางไรในวนวสาขบชา ก. ทาบญตกบาตร ข. รกษาศล ค. ปลอยนก ปลอยปลา ง. ถกทกขอ

6. วนวสาขบชา มเหตการณสาคญใดเกดขน ก. พระพทธเจาแสดงโอวาทปาฏโมกข ข. พระพทธเจาประสต ตรสร และปรนพพาน ค. พระพทธเจาทรงแสดงธมมจกกปปวตตนสตร ง. เปนวนทมพระสงฆรปแรกเกดขน

7. ขอใดคอการบาเพญประโยชนในวนวสาขบชา ก. หมวและมงชวยกนปลกตนไมและทาความสะอาดบรเวณวด ข. เมลชวยแมตกปลาไปขาย ค. ตนกบเตยไปเทยวสวนสตว ง. เจมนงเลนเกมสคอมพวเตอร

22

8. ในการบาเพญทกรกรยา พระพทธเจาทรงปฏบตอยางไร ก. ทรมานรางกายดวยวธตาง ๆ ข. ทางานหนกมากขนกวาเดม ค. ทรมานรางกาย อดอาหาร และกลนลมหายใจ ง. นงบาเพญเพยรทงวนทงคน

9. พระพทธเจาทรงเผยแผพระพทธศาสนาเปนเวลากป ก. 6 ป ข. 16 ป ค. 35 ป ง. 45 ป

10. พระพทธเจาตรสรดวยวธการใด ก. อดอาหาร ข. ทาจตใจใหสงบ ค. ขบฟนดวยฟน ง. กลนลมหายใจ

โชคดนะคะ

23

เฉลยแบบทดสอบ

เรอง วนวสาขบชา

เฉลยแบบทดสอบ

1. ข 2. ก 3. ข 4. ข 5. ง

6. ข 7. ก 8. ค 9. ง

10. ข

24

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2552) หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย. . (2552). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนม สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. . (2552). แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. . การวจยเพอพฒนาการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร แหงประเทศไทย. เอกรนทร สมหาศาล และ คณะ. สอการเรยนรแมบทมาตรฐานสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ป. 6 กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน , 2545 . สอการเรยนรแมบทมาตรฐานสงคมศกษา ศาสนาและ วฒนธรรม ป. 5 กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน , 2545

25