หลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการ ...food.fda.moph.go.th/data/news/2555/august/Doc_GMP/3.Rules... · 2018-09-13 · 4 หัวใจ

หลกเกณฑวธการทดในการผลตอาหาร

แปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย

Primary GMP

มนตา โอพทกษชวน

นกวชาการอาหารและยาช านาญการ

ส านกอาหาร

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ กระทรวงสำธำรณสข 1

2

เนนการปองกน และขจดความเสยงทท าให

อาหารเปนพษ เปน อนตราย หรอท าใหเกด

ความไมปลอดภย

เกณฑหรอขอก าหนดพนฐานทจ าเปนในการ

ผลต & การควบคมเพอใหผผลตปฏบตตาม

GMP : Good Manufacturing Practice

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ

http://www.fda.moph.go.th/

3

กายภาพ เคม จลนทรย

ความปลอดภย ปลอดภยจากอนตราย...3 ประการ

อนตราย 3 ประการ



4

หวใจ 3 ประการ ของการผลตอาหารทปลอดภย

หวใจท 1 ลดอนตรายเบองตน คดเลอกวตถดบ สวนผสมทมคณภาพด ใชภาชนะบรรจทสะอาดและมการลางท าความสะอาดรวมทงผลตใน

สถานททมสภาพแวดลอมทดและเครองมอ อปกรณไม

กอใหเกดการปนเปอน

หวใจท 2 ลด/ยบยง-ท าลายเชอจลนทรย ใชความรอนฆาเชออยางเพยงพอ

หวใจท 3 ปองกนการปนเปอนซ า

โดยการปฏบตงานอยางถกสขลกษณะ

แยกระหวางของสก และของดบ



5

หลกคดการบรหารจดการอนตราย ดาน จลนทรย

ลด / ยบยงจลนทรยทท าใหเกดโรค และจลนทรยทท าใหอาหารเนาเสย

ลดการปนเปอนเบองตน

ปองกนการปนเปอนหลงการฆาเชอ

1

2

3



6

หลกคดการบรหารจดการอนตราย ดานเคม

เทคโนโลยการผลตอาหารสวนใหญไมสามารถลดอนตรายทางเคมได

จงตอง “ปองกนกอนเกดเหต” โดยใชหลกการ

1. ลดการปนเปอนเบองตน (ปนเปอนจากวตถดบ)

2. ลดการปนเปอนขาม (สารเคมทใชในโรงงาน)

3. ควบคมปรมาณไมใหเกดอนตรายตอสขภาพ (โดยเจตนา) เชน การก าหนดคา MRL = Maximum Residual Limit (สารพษตกคาง)

ML = Maximum Limit (วตถเจอปนอาหาร)



7

หลกคดการบรหารจดการอนตราย กายภาพ

อนตรายทางกายภาพ แมจะตรวจสอบไดโดยใชเทคโนโลยสมยใหม

แตเปนสงทผบรโภคพบและเกดการรองเรยนมากทสด

จงตอง “ปองกนไวกอน” โดยใชหลกการ

1. ลดการปนเปอนเบองตน (ปนเปอนจากวตถดบ)

2. ลดการปนเปอนขาม (เครองจกรทใช สงของจากพนกงาน สงแวดลอมจากบรเวณผลต)

3. ควบคมตรวจสอบไมใหมอยจนเกดอนตรายตอผบรโภค



8

Hardware

1. สถานทตงและอาคารผลต

2. เครองมอเครองจกรและ

อปกรณการผลต

Software

3. การควบคมกระบวน

การผลต

4. การสขาภบาล

6. บคลากรและ สขลกษณะ

ผปฏบตงาน 5. การบ ารงรกษาและการ

ท าความสะอาด

Peopleware

หลกการของ GMP



สบคนขอมลไดจาก www.fda.moph.go.th - อาหาร

10

-กฎหมาย

11


-ป ร ะ ก า ศก ร ะ ท ร ว งสาธารณสขฉบบท 342


12



13 ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ


14



15 ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ


16 16

สขลกษณะของสถานทตง

& อาคารผลต 1

เครองมอ เครองจกร

& อปกรณทใชในการผลต 2

การควบคม

กระบวนการผลต 3 การสขาภบาล 4

การบ ารงรกษา

& ท าความสะอาด

5

บคลากร 6 คะแนนรวม = 60 คะแนน

ขอก ำหนด Primary GMP



17

1. สถานทต งและอาคารผลต

หมวดท 1 คะแนนรวม = 11 คะแนน


Primary GMP


18 18

จากสงแวดลอมภายนอกเขาส

ภายในบรเวณอาคารผลต

จากอาคารผลตเขาสกระบวนการ

ผลต รวมถงจากสายงานการผลต

มหนาทปองกนการปนเปอนขาม (Cross Contamination)

1. สถานทตงและอาคารผลต



19 19

เชน เครองจกรอปกรณทช ารด , ภาชนะบรรจ ทไมใช เครองแตงกายของใชสวนตวอนอาจกอใหเกดการปนเปอน

รวมถงขยะ ของเสยทเนาเปอยได เชน เศษวตถดบ/

อาหารทงจากการผลตและกจกรรมอน จนกอใหเกดกลน

และ/หรอเปนแหลงเพาะพนธสตวแมลง/เชอโรค

หมวดท 1 สถานทตงและอาคารผลต

1.1 (1) ไมมการสะสมสงของทไมใชแลว

1.1(2) ไมมการสะสมสงปฏกล

จนอาจกอใหเกดความไมสะดวกในการท างานและ

ปนเปอนตอกระบวนการผลตและผลตภณฑ

1.1 (3) ไมมฝ นควนมากผดปกต


1.1 สถานทตง ตวอาคาร และทใกลเคยง


20

ไมเปนทสะสมวตถมพษ/สารเคม อนอาจกอใหเกดการ

ปนเปอนกบกระบวนการผลตและเปนอนตรายตอรางกายได

ควรพจารณากลนสารเคมทอาจปนเปอนไปในบรเวณผลต/

ผลตภณฑ

1.1 (4) ไมมวตถอนตราย

หรอสตวเลยง หากอยภายในอาณาเขตแตมระยะหาง

และมมาตรการเพยงพอ ทไมกอใหเกดการปนเปอน

เขาสอาคารผลต ใหพจารณาตามความเหมาะสมและ

ควรพจารณาถงกลนจากคอกปศสตวหรอสตวเลยงดวย

1.1 (5) ไมมคอกปศสตวหรอสถานเลยงสตว


20


21 21

ไมมน าขงแฉะและสกปรก จนอาจ

กอใหเกดการปนเปอน กบกระบวนการ

ผลตและผลตภณฑได

1.1 (6) ไมมน าขงแฉะและสกปรก

สามารถรองรบน าทงจากภายในอาคารและ

น าฝนเพอระบายออกทางระบายน าสาธารณะ

อยในลกษณะทด ไมแตกรว

1.1 (7) มทอหรอทางระบายน านอกอาคาร

เพอระบายน าทง


- ไมจ าเปนตองมตะแกรงปดครอบทางระบายน านอกอาคารผลต ควรมตะแกรงดกเศษอาหารทปลายทอเพอปองกนการอดตน


22 22

ขอแนะน า


• ในกรณทสถานทตงตวอาคารอยตดกบบรเวณทมสภาพไม

เหมาะสม ตองมมาตรการทมประสทธภาพในการปองกน

และก าจดสตวแมลงน าโรค ตลอดจนฝ นผงและสาเหตของ

การปนเปอนอนๆ ดวย

• บรเวณทตงอาคารผลตไมควรตงอยใกลกบบอบ าบดน าทง

ซงอาจท าใหเกดการปนเปอนเขาสกระบวนการผลตและ

ผลตภณฑ หรอกอใหเกดความไมสะดวกในการท างาน


23 23

หมวดท 1 สถานทตงและอาคารผลต 1.2 อาคารผลตหรอบรเวณผลต

• สะอาด ถกสขลกษณะ เปนระเบยบ

ไมมการสะสมสงของไมใชแลว

• สามารถปองกนสตวและแมลง

• ระบบระบายอากาศ และแสงสวาง

• การจดแบงพนทในบรเวณผลต


• มทอหรอทางระบายน าทง


24

1.2.1 อาคารผลตหรอบรเวณผลต สะอาด ถกสขลกษณะ

เปนระเบยบและไมมสงของทไมใชแลว


พน ผนง เพดาน มสภาพสะอาด มการจดการ

และรกษาสภาพแวดลอมใหเปนระเบยบ ถก

สขลกษณะ ไมมสงของทไมใชแลว และไม

เ กดการปนเ ปอนกบกระบวนการผลต

ผลตภณฑ สะดวกและเหมาะสมตอการ

ปฏบตงาน

1.2.2 มการแยกบรเวณผลตอาหารออกเปนสดสวนจากทพกอาศย

และ ผลตภณฑอนๆ ตองแยกบรเวณผลตอาหารไมใหปะปนทพกอาศย


25 25



• กรณผลตใกลทพกอาศยใหกนแยกออกเปนสดสวนชดเจน

ทางเขา-ออกคนละทาง เพอปองกนการปนเปอนตอ

กระบวนการผลตและผลตภณฑ อนเนองมาจากสตวเลยง

วสด เครองมอ วตถดบและผไมเกยวของ

• กรณสถานทผลต ซงมชนบนเปนทพกอาศยและมบนไดขน

ลงอยตรงทเปนบรเวณทเปนทางผานไปยงบรเวณผลต อน

กอใหเกดการปนเปอนขามไปสผลตภณฑไดทงจากการทม

ผเดนผานไปมา หรอจากการท าความสะอาดทพกอาศย

จงควรด าเนนการดงน


26 26

ขอแนะน า (ตอ)


o จดหาทางขนลงทพกอาศยใหม โดยแยกเปนสดสวนจาก

บรเวณผลต

o กนบรเวณทางขนลงเปนสดสวนจากบรเวณผลตอยางถาวร

และปดชองบนไดทางขนใหทบเพอปองกนการปนเปอนใน

อาหารได


27 27



• กรณทสถานทผลตอยภายในบรเวณทพกอาศย ใหกนแยก

สดส วนชด เ จน ส ามารถ ป องกนก ารปน เ ป อนต อ

กระบวนการผลตและผลตภณฑ


28 28

เชน บรเวณคดเลอกวตถดบ ชงสารเคม บรเวณบรรจ

1.2.3 มแสงสวางเพยงพอส าหรบการปฏบตงาน

1.2.4 มการระบายอากาศทเหมาะสมส าหรบการปฏบตงาน

จดใหมการระบายอากาศทเหมาะสม

เพอใหเกดความสะดวกในการปฏบตงาน

และไมกอใหเกดการปนเปอนจากตอ

กระบวนการผลตและผลตภณฑ โดยตอง

ค านงถงการไหลเวยนของอากาศจากสถาน

ทสะอาดไปยงสถานทไมสะอาด


จดใหมแสงสวางทเหมาะสม เพยงพอตามความ

เหมาะสมส าหรบการปฏบตงานภายในอาคารผลต


29

ควรมขนาดเหมาะสมสามารถรองรบ

น าทงจากกระบวนการผลตเพอใหไหลลงสทาง

ระบายน าภายนอก

1.2.5 มทอหรอทางระบายน านอกอาคารเพอระบายน าทง

อาคารผลตสามารถปองกนการปนเปอน

จากสตวและแมลง อาจมการตดตง

มงลวด มานพลาสตก ตาขายดกนก

ตะแกรงดกสตวทางทอระบายน า

1.2.6 สามารถปองกนสตวและแมลงเขาสอาคารผลต

หรอบรเวณผลตหรอสมผสอาหาร



30 30



• การปดกนดวยมงลวดหรอตาขายทใชรอบอาคารผลต ตอง

สามารถระบายอากาศไดและสามารถปองกนสตวและ

แมลง ควรค านงถงแสงสวาง การระบายอากาศและตวาม

รอนจากการตม-ทอดอาหารในอาคารผลตดวย


31 31



o จดสภาพแวดลอมรอบบรเวณ ตม ทอด ตากแดดให

เหมาะสม

o ขนยายผลตภณฑโดยมมาตรการปองกนสตวพาหะและ

แมลง เชน มภาชนะปกปด

o มมาตรการปองกนการปนเปอน หลงตม ทอด ตากแดด

โดยน ามาผงหรอพกไวในหองทตดมงลวด

• กรณสถานทผลต มขอจ ากด ซงผผลตไมสามารถกนหรอ

ตดมงลวดในบรเวณทตม-ทอด หรอตากแดดตองม

มาตรการเพอสามารถปองกนสตวและแมลงได เชน


32

Primary GMP

หมวดท 2 เครองมอ เครองจกรและอปกรณการผลต

หมวดท 2 คะแนนรวม = 6 คะแนน ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ


33 33

2.1 การออกแบบงายตอการท าความสะอาด

2.2 ท าจากวสดผวเรยบ ทนการ

กดกรอน

2.3 พ นผวหรอโตะปฏบตงาน

หมวดท 2

เครองมอ เครองจกรและอปกรณการผลต

2.4 ตดตงอยในต าแหนงทท าความสะอาดงาย



34 34

หมวดท 2 เครองมอ เครองจกรและอปกรณการผลต

2.1 งายแกการท าความสะอาด

เครองจกรและอปกรณควรออกแบบ

ใหงายตอการถอดออกท าความ

สะอาด ไมใหมซอกมมหรอมมอบ

2.2 ท าดวยวสดผวเรยบ ไมเปนสนม ไม

เปนพษ ทนตอการกดกรอน สภาพสะอาด

ภาชนะอปกรณการผลตทสมผส

อาหารผวหนาตองท าจากวสดผวเรยบ

ทไมท าปฏกรยากบอาหาร ไมเปน

สนม ไมเปนพษ ทนการกดกรอน



35 35

2.3 พนผวหรอโตะปฏบตงานทสมผสอาหาร ท าดวยวสดเรยบ ไมเปนสนม

ไมเปนพษทนการกดกรอน และสงจากพนหรอมมาตรการอน

โตะหรอพนผวทเกยวของกบกระบวนการผลต

ในสวนทสมผสกบอาหาร

- ท าจากวสดผวเรยบ ไมเปนสนม ไมเปนพษ ทนการกดกรอน

- ท าความสะอาดงาย ไมท าใหเกดปฏกรยากบอาหาร

- มความสงเหมาะสมตอการปฏบตงานหรอมมาตรการปองกนการปนเปอนทอาจเกดขน



36 36

เครองมอเครองจกรและอปกรณการผลต

ตดตงในต าแหนงทสามารถท าความสะอาด

เครองและบรเวณทตดตงไดงายและทวถง

2.4 อยในต าแหนงทท าความสะอาดงาย



37

3.1 วตถดบ สวนผสมตางๆ

และภาชนะบรรจ

3.4,3.5 น าแขง

และน าทสมผสกบอาหาร

3.3 การควบคมอณหภม

และเวลาในการผลตอาหาร

3.6 การคดแยก ท าลาย ผลตภณฑ

เกบรกษาและขนสงผลตภณฑอาหาร

3.2 การขนยายในระหวางการผลตอาหาร

Primary GMP

3. การควบคมกระบวนการผลต

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ หมวดท 3 คะแนนรวม = 15 คะแนน


38

หมวดท 3 การควบคมกระบวนการผลต

3.1 วตถดบ สวนผสมตางๆ และภาชนะบรรจ

3.1.1 มการคดเลอก ใหอยในสภาพทสะอาดมคณภาพเหมาะสม

ส าหรบใชในการผลตอาหาร 3.1.2 มการลางท าความสะอาดอยางเหมาะสมใน

บางประเภททจ าเปน เพอขจดสงสกปรกหรอสงปนเปอน

3.1.3 มการเกบรกษาอยางเหมาะสม

* เกบรกษาในสภาวะทปองกนการปนเปอน

และมการเสอมสลายนอยทสด

• ดแลหมนเวยนสตอกอยางมประสทธภาพ

( FIFO) ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ


39

3.1.4 มการใชวตถเจอปนอาหารตามทกฎหมายก าหนด

ในกรณทมการใชสารดงกลาวในปรมาณทมากเกนกวาท

กฎหมายก าหนดอาจกอใหเกดอนตรายได

1. ตามมาตรฐานทวไปส าหรบการใชวตถเจอปนอาหารของ Codex

2. ตามประกาศส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

3. ตามความเหนชอบของคณะกรรมการอาหารและยา


หากมการใชวตถเจอปนอาหาร ตองใชตามชนดของวตถเจอปน

อาหาร ชนดและปรมาณสงสดทใหใชไดตามเงอนไขใดเงอนไขหนง

ดงตอไปน


40

ระหวางการผลตอาหารมการขนยายวตถดบ สวนผสม ภาชนะบรรจ และบรรจ

ภณฑในลกษณะทไมกอใหเกดการปนเปอน รวมถงกจกรรม การตรวจสอบ

การคดแยกวตถดบ สวนผสม ภาชนะบรรจในระหวางกระบวนการผลต การ

ปฎบตงานของพนกงาน

3.2 ในระหวางการผลตอาหารมการขนยายวตถดบ สวนผสม

ภาชนะบรรจ และบรรจภณฑในลกษณะทไมกอใหเกดการปนเปอน



41

• มการควบคมอณหภมและเวลาทใช

ในการฆาเชอและลดอณหภม

• ก าหนดวธการและระยะเวลาในการปรงผสม

หรอการหมกเพอใหผลตภณฑมความสม าเสมอ

• เลอกใชเครองมอชง ตวงวด ทมอตราสวน

เหมาะสมกบน าหนก/ปรมาตรทตองการ

และมความเทยงตรง

3.3 มการควบคมกระบวนการผลตอยางเหมาะสม


มขนตอนและวธการในการควบคมกระบวนการผลตอยางเครงครด เชน


42

3.4.1, 3.5.1 มคณภาพเปนไปตามมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสข

3.4.2, 3.5.2 มการขนยาย การเกบรกษาและ

การน าไปใชในสภาพทถกสขลกษณะ

3.5 น าแขงทสมผสอาหารในกระบวนการผลต

3.4 น าทสมผสอาหารในกระบวนการผลต



43

3.6 ผลตภณฑ

3.6.1 มการคดแยกหรอท าลายผลตภณฑทเหมาะสม

มการคดแยกผลตภณฑทไมไดมาตรฐาน ไปด าเนนการอยางเหมาะสม

เชน น าไปผานกระบวนการผลตใหม หรอท าลายทง เปนตน

3.6.2 มการเกบรกษาอยางเหมาะสมและการขนสงในลกษณะทปองกนการ

ปนเปอนและการเสอมสลาย เกบผลตภณฑ ในสภาวะทไมกอใหเกด

การเจรญเตบโต หรอเพมจ านวนของ

จลนทรย หรอท าใหเกดความเสยหายตอ

ภาชนะบรรจ จนกอใหเกดการปนเปอน


มการเคลอนยายและขนสงผลตภณฑอาหารในสภาวะ

ทไมกอใหเกดการเพมจ านวนจลนทรยหรอการเสอม

สลายของอาหารและเสยหายตอภาชนะบรรจ


44

4.2 ภาชนะรองรบ

และมวธการก าจด

4.3 การจดการระบายน าทง และสงโสโครก

4.1 น าใชภายในโรงงาน

4.4 หองสวม+อางลางมอ

4.5 อางลางมอบรเวณผลต

Primary GMP หมวดท 4 การสขาภบาล




45 45

หมวดท 4 การสขาภบาล

หมายถง น าทไมสมผสอาหาร เชน น าใชลางมอ ภาชนะ เครองมอ เครองจกร

ควรเปนน าสะอาดทอาจมการปรบคณภาพน าตามความจ าเปนและมการขนสง/ขนยายทไมกอใหเกดการปนเปอนกบกระบวนการผลตและผลตภณฑ

4.1 น าทใชภายในสถานทผลตเปนน าสะอาด


ขอแนะน า: น าทใชลางมอและน าทใชลางภาชนะ เครองมอ เครองจกร ทสมผส อาหารควรมการฆาเชอเพอปองกนการปนเปอนจากจลนทรยทท าใหเกดโรค


46 46

จดใหมภาชนะรองรบขยะมลฝอยทมฝาปด

ทงภายในและภายนอกอาคารผลต

4.2 มภาชนะส าหรบใสขยะพรอมฝาปด และ

ตงอยในททเหมาะสมและเพยงพอ

เพอไมใหมการสะสมจนเปนแหลงเพาะพนธสตว

และแมลง รวมถงเชอโรคตาง ๆ ซงอาจเกดการ

ปนเปอนกลบเขาสกระบวนการผลต และไมกอให

เกดกลนอนนารงเกยจ มระบบการก าจดขยะท

เหมาะสม เชน การก าจดโดยหนวยงานทเกยวของ

มวธการก าจดขยะทเหมาะสม


ขอแนะน า: หากเปนขยะภายนอกโรงงาน บรเวณรวบรวมทงขยะรอการก าจดควรแยกใหไกลจากอาคารผลตเพราะเปนแหลงสะสมเพาะพนธสตวแมลงและเชอโรค

: ส าหรบขยะแหงภายในโรงงานควรมภาชนะรองรบ ซงอาจเปนถงหรอ

ตะกรา


47 47

4.3 การจดการระบายน าทงและสงโสโครก

ใหออกจากบรเวณพนทการผลตอยางรวดเรวลงสทางระบายน า

สาธารณะ ไมกอใหเกดการปนเปอนกลบเขาสบรเวณผลตอาหาร

ทงนใหพนอาคารและทางระบายน าลาดเอยง


ขอแนะน า: เนนการระบายน าทงและสงโสโครกอยางมประสทธภาพไมเปนท สะสม หมกหมม ไมกอใหเกดการปนเปอน หรอเปนแหลงสะสมสตวแมลงพาหะน าโรค


48

4.4 หองสวม และอางลางมอหนาหองสวม

4.4.1 หองสวมแยกจากบรเวณผลตและ ไมเปดสบรเวณผลตโดยตรง



49

4.4.3 หองสวมมจ านวนเพยงพอกบผปฏบตงาน ตามเกณฑ

4.4 หองสวม และอางลางมอหนาหองสวม

4.4.2 อยในสภาพทใชงานไดและสะอาด ถกสขลกษณะ

4.4.4 มอางลางมอ พรอมสบ หรอน ายาฆาเชอโรค และอปกรณท าใหมอแหง

4.4.5 อางลางมอและอปกรณอยในสภาพใชงานไดสะอาด ถก

สขลกษณะ

4.4.6 อางลางมอมจ านวนเพยงพอกบผปฏบตงาน ตามเกณฑ


ขอแนะน า: ควรมอปกรณท าใหมอแหงหรอผาเชดมอทสะอาด ซงเปลยน ผนใหมตามเวลาทเหมาะสม


50

4.5.2 อยในสภาพทใชงานไดและสะอาด

4.5 อางลางมอบรเวณผลต

4.5.1 มสบหรอน ายาฆาเชอโรคและอปกรณท าใหมอแหง

4.5.3 มจ านวนเพยงพอตอผปฏบตงาน ตามเกณฑ

4.5.4 อยในต าแหนงทเหมาะสม

มอางลางมอดานหนาและในบรเวณผลต ตดตงในต าแหนงทสะดวกตอการ

ลางมอกอนปฏบตงาน และไมปนเปอนกบกระบวนการผลตและผลตภณฑ


ขอแนะน า: ควรเปนชนดทไมตองใชมอ

สมผสกบกอกน า เชนแบบใชเทาเหยยบ แบบใหเขาหรอศอกดน

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.kcprofessional.com/th/thai/img/products/Kimsoft_JRT.jpg&imgrefurl=http://www.kcprofessional.com/th/thai/main.asp?page=USEAREA&USEAREA=15&h=365&w=394&sz=16&hl=en&start=3&sig2=UvP_pOmK18r0wB-T1Ao44A&tbnid=r-doLHYMzE98iM:&tbnh=115&tbnw=124&ei=Y7qWSNzOKIKo6wO986SxCg&prev=/images?q=%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0&gbv=2&hl=en

http://www.sripiboon.com/shop/s/sripiboon/img-lib/spd_2007112674016_b.jpg

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.officemate.co.th/lpgimage/00981.jpg&imgrefurl=http://www.officemate.co.th/b2cv4/Product.aspx?pgID=00981&h=400&w=400&sz=42&hl=en&start=1&sig2=jPle13FwpInYKrue3l90sw&tbnid=jIH1hzTek-rfMM:&tbnh=124&tbnw=124&ei=_7qWSM6wFpnw7AOcorW6Cg&prev=/images?q=%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD&gbv=2&hl=en


เกณฑจ านวนหองน า-หองสวม อางลางมอ ตอคนงาน

จ านวนคนงาน สวม ปสสาวะชาย อางลางมอ

ไมเกน 15 คน 1 1 1

มากกวา15 คน แตไมเกน 40 คน

2 2 2

มากกวา40 คน แตไมเกน 80 คน

3 3 3

หมายเหต : คนงานตงแต 80 คนขนไป จะตองเพมสวม ทปสสาวะชาย และอางลางมออก 1 ทตอคนงานทเพมขนทกๆ 50คน


51


52

Primary GMP หมวดท 5 การบ ารงรกษาและท าความสะอาด



ขอ 5.1 วธการหรอมาตรการดแลท าความสะอาดอาคารผลต

ขอ 5.2 การท าความสะอาด บ ารงรกษาเครองมอ เครองจกร

ขอ 5.3 การจดเกบสารเคมทเกยวของกบการรกษาสขลกษณะ


• ตวอาคารทง พน ผนง และเพดาน และอปกรณยดตดผนงหรอเพดานตองท าความสะอาดอยในสภาพทด มลกษณะทสะอาด ถกสขลกษณะอยาง

สม าเสมอ

• มวธการ/มาตรการท าความสะอาดฆาเชอและบ ารงรกษาตามความถทเหมาะสม

53

5.1 มวธการหรอมาตรการดแลท าความสะอาดอาคาร

ผลตสม าเสมอ


หมวดท 5 การบ ารงรกษาและการท าความสะอาด


54

5.2 เครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลต มการ

ท าความสะอาดสม าเสมอและอยในสภาพทใชงานได

• มการท าความสะอาดตามอยางสม าเสมอ และบ ารงรกษาใหอยใน

สภาพทใชงานได มการท าความสะอาดกอนและหลงการปฏบตงาน

รวมทงระหวางกระบวนการผลตอยางเหมาะสม โดยเฉพาะพนผวท

อาจเกดการหมกหมม เชน สายพาน โตะ

• พจารณาความถในการท าความสะอาดประกอบ



55

• มมาตรการในการควบคมการน าไปใช

• มปายระบชนดและประเภทอยางชดเจนเปนภาษาไทย

• มการระบวธการใชทถกตอง

5.3 มการเกบสารเคมน ายาท าความสะอาดหรอ

สารเคมอนทเกยวของกบการรกษาสขลกษณะ และ

มปายแสดงชอแยกใหเปนสดสวนและปลอดภย

• จดเกบแยกจากบรเวณผลต



56

Primary GMP

หมวดท 6 บคลากรและ สขลกษณะ ผปฏบตงาน



• บคลากรตองมสขภาพด และควรดแลรกษาสขภาพ และ

ความสะอาดสวนบคคลอยางสม าเสมอ

• มการปฏบตงานอยางถกสขลกษณะ

• ผานการฝกอบรมเพอพฒนาจตส านกและความร ในการปฏบตงานอยางถกตองและเหมาะสม

• มวธการหรอขอปฏบตส าหรบผทไมเกยวของเมอ

เขาสบรเวณผลต


57

• ไมเปนพาหะของโรคตามทก าหนดในกฎกระทรวง

6.1 ผปฏบตงานในบรเวณผลตอาหาร ไมมบาดแผล

ไมเปนโรคหรอพาหะของโรคตามทระบในกฎกระทรวง

หมวดท 6 บคลากรและสขลกษณะผปฏบตงาน



58

ขณะปฏบตงานควรมการปฏบตดงน

6.2 ผปฏบตงานทท าหนาทสมผสอาหาร

6.2.1 แตงกายสะอาด เสอคลมหรอผากนเปอนสะอาด

6.2.2 มมาตรการจดการรองเทาทใชในบรเวณผลต

อยางเหมาะสม

มมาตรการปองกนการปนเปอนจากรองเทาทใชใน

บรเวณผลต เชน เปลยนรองเทา จมน ายาฆาเชอโรค

กอนเขาบรเวณผลต



59

6.2.3 ไมสวมเครองประดบ เชนแหวน นาฬกา และไมน าสงของ

ทไมเกยวของเขาสบรเวณผลต

6.2.4 มอและเลบตองสะอาด

โดยเฉพาะทตองสมผสอาหาร




60

6.2.5 ลางมอใหสะอาดทกครงกอนเรมปฏบตงาน

กอนเรมปฏบตงาน ภายหลงกลบจากหองน าหรอหองสวม หรอ

หลงจากออกนอกบรเวณปฏบตงาน




61

6.2.6 มการสวมหมวกตาขาย หรอผาคลมผม

ตามความจ าเปน

สวมหมวก ตาขาย ผาคลม คลมเสนผมตลอดใบห

เพอปองกนการปนเปอนจากเสนผม รงแค สงสกปรก

ของศรษะลงกระบวนการผลตและผลตภณฑ




62

6.3 ตดปายค าเตอน/ค าแนะน าดานสขลกษณะ

เพอเปนการเตอนคนงานใหปฏบตถกตองตามหลกสขลกษณะ และ

งดเวนพฤตกรรมอนนารงเกยจในสถานทผลตอาหาร

6.4 มวธการหรอขอปฏบตส าหรบผไมเกยวของ

กบการผลตทมความจ าเปนตองเขาในบรเวณผลต

• เชน ผเยยมชม เจาหนาทผตรวจของรฐเมอเขามาอยในบรเวณผลต

ตองปฏบตตามขอ ขอ 6.1- 6.3 ดวย



63

Primary GMP พฒนาอาหารไทย ปลอดภยสอาเซยน

ดวยความปรารถนาดจาก….

กระทรวงสาธารณสข

Documents

หลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการ ...food.fda.moph.go.th/data/news/2555/august/Doc_GMP/3.Rules... · 2018-09-13 · 4 หัวใจ