อาหารแปรรูปที่บรรจุในภาชนะ ...food.fda.moph.go.th/data/news/2555/august/Doc_GMP/2.Legal...3 1. ประกาศกระทรวงสาธารณส

1 1

มาตรการทางกฎหมาย

อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย

(Primary GMP)

นางสาวนฤมล ฉตรสงา

ส านกอาหาร

2

มาตรการทางกฎหมายอาหารแปรรปทบรรจใน

ภาชนะพรอมจ าหนาย

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข 2 ฉบบ

• ประกาศส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา 2 ฉบบ

• ระเบยบส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา วาดวยการ

ด าเนนการเกยวกบเลขสารบบอาหาร(ฉบบท 4) และ (ฉบบท 5)

ประกอบดวย

3

1. ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 342)พ.ศ.

2555 เรองวธการผลต เครองมอ เครองใชในการผลตและ

เกบรกษาอาหารแปรรปในภาชนะบรรจพรอมจ าหนาย

มาตรการทางกฎหมายอาหารแปรรปทบรรจใน


กระทรวงสาธารณสข

“ตองปฏบตตาม Primary GMP”

4

• อาหารทผานกระบวนการแปรรป

• อาหารทท าใหเกดการเปลยนแปลง

คณลกษณะของอาหาร

• อาหารทผานกระบวนการผลตแลว

สาระส าคญของประกาศฯ (ฉบบท 342) พ.ศ.2555

“บรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย”

ก าหนดนยาม อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย

โดยไมรวมอาหารควบคมเฉพาะ

อาหารทก าหนดคณภาพหรอมาตรฐาน

และอาหารทตองมฉลาก

ทมกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตตาม GMP

5

6

อาหารควบคมเฉพาะ อาหารก าหนดคณภาพหรอมาตรฐาน อาหารทรฐมนตรก าหนดใหตองมฉลาก อาหารทวไป

สถานท/กรรมวธการผลต ม.6(7) พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ.2522

อาหารทก าหนดใหตองปฏบตตาม General GMP 57 ประเภท

•อาหารนอกเหนอจาก 57 ประเภทตองปฏบตตาม Primary GMP

•อาหารพรอมปรงและอาหารส าเรจรปพรอมบรโภคทนท (นอกเหนอจากผลตภณฑจากเนอสตว ผลตภณฑขนมอบ และอาหารพรอมปรงทเปนชด) •อาหารทวไป (นอกเหนอจาก กวยเตยว เสนหม อาหารแชเยอกแขง)

พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ. 2522


แปรรปในภาชนะพรอมจ าหนาย

• ไมแปรรป • แปรรปไมจ าหนายตอผบรโภค

กฎกระทรวงฉบบท 1

7

อาหารควบคมเฉพาะ

1.อาหารทารกและอาหารสตรตอเนองส าหรบทารกและเดก

2.อาหารเสรมส าหรบทารกและเดกเลก

3.นมดดแปลงส าหรบทารกและนมดดแปลงสตรตอเนองส าหรบทารกและเดกเลก

4.เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท

5.อาหารในภาชนะบรรจทปดสนท

6.นมโค

7.นมเปร ยว

8.ไอศกรม

9.นมปรงแตง

10.ผลตภณฑของนม

11.วตถเจอปนอาหาร

12.โซเดยมซยคลาเมตและอาหารทมโซเดยมซยคลาเมต

13.อาหารส าหรบผทตองการควบคมน าหนก

14.สตวโอไซดและอาหารทมสวนผสมของสตวโอไซด (อยระหวางยกเลก ปสธ 262 )

อาหารก าหนดคณภาพหรอมาตรฐาน 15.น าแขง 16.ชา 17.กาแฟ 18.น าปลา 19.น าแรธรรมชาต 20.น าสมสายช 21.น ามนและไขมน 22.น ามนถวลสง 23.ครม 24.น ามนเนย 25.เนย 26.เนยแขง 27.ก 28.เนยเทยม 29.อาหารกงส าเรจรป 30.ซอสบางชนด 31.น ามนปาลม 32.น ามนมะพราว 33.เครองดมเกลอแร 34.น านมถวเหลองในภาชนะบรรจทปดสนท (ยกเวนทมสถานทผลตทไมเขาลกษณะเปนโรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน) 35.ชอกโกแลต 36.แยม เยลล มารมาเลด ในภาชนะบรรจทปดสนท 37.ไขเยยวมา 38.รอยลเยลลและผลตภณฑรอยลเยลล 39.ผลตภณฑปรงรสทไดจากการยอยโปรตนของถวเหลอง 40.น าผง (ยกเวนทมสถานทผลตทไมเขาลกษณะเปนโรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน) 41.ขาวเตมวตามน 42.น าเกลอปรงอาหาร 43.ชาสมนไพร 44. ผลตภณฑเสรมอาหาร

อาหารทตองมฉลาก

45.อาหารทมวตถประสงคพเศษ

46.แปงขาวกลอง

47.ซอสในภาชนะบรรจทปดสนท

48.ขนมปง

49.หมากฝรงและลกอม

50.วนส าเรจรปและขนมเยลล

51.ผลตภณฑจากเนอสตว

52.วตถแตงกลนรส

53.อาหารพรอมปรงทไดจดเตรยมสวนประกอบตางๆ แยกจากกนเปนสวนๆ ชดเจน และจดรวมเปนชดไวในหนวยภาชนะบรรจ เพอน าไปปรงเปนอาหารชนดใดชนดหนงโดยเฉพาะ

54.ผลตภณฑขนมอบ (Bakery product)

55.ผลตภณฑจากเนอสตว นอกเหนอจากผลตภณฑจากเนอสตว ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 243) พ.ศ.2544 เรอง ผลตภณฑจากเนอสตว

อาหารทวไป

56.อาหารแชเยอกแขงทไดผานการเตรยม (prepared) และหรอการแปรรป (processed)*

57.กวยเตยวและเสนหม ทท าจากแปงขาวเจา

อาหารทก าหนดใหตองปฏบตตาม General GMP 57 ประเภท

อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะพรอม

จ าหนาย ซงสถานทผลตตองปฏบตตาม

Primary GMP

8


ไดแก

1. อาหารทวไปแปรรป

2. อาหารพรอมปรงและอาหารส าเรจรปพรอมบรโภคทนท

3. น าผง และนมถวเหลองทสถานทผลตไมเขาขายโรงงาน

4. อาหารตามประกาศฯ ฉบบท 144 (พ.ศ.2535)

ทไดรบการยกเวนตามประกาศส านกงานคณะกรรมการ

อาหารและยา

อาหารทวไปทไมมประกาศก าหนดใหตองปฏบตตาม General GMP (นอกเหนอจากอาหารแชเยอกแขง กวยเตยว และเสนหมทท าจากแปงขาวเจาเปนองคประกอบ)

กลมอาหาร ตวอยาง

1. สตวและผลตภณฑ - เนอสตวสดทมการตดแตงพรอมน าไปประกอบ

อาหาร เชน เนอสตวหน บด สบ แล, กงปอกเปลอก

เดดหว, ปลาหมกหนเปนชน

- เนอสตวแหง (หมกเกลอ รมควน ตากแดด อบ)

เชน ปลาแดดเดยวดบ, กงแหง, ปลาเคม

- เนอสตวหมก เชน ปลารา, ปลาจอม, กะป

- เนอสตวใหความรอนเบองตน (ปลาทนง กงตม)

- ผลตภณฑจากสตว เชน ไขผง, ไขเคมดบ,

เลอดหมหลอด, รงนกแหง

9


2. พชและผลตภณฑ - พชผกสดทมการตดแตงพรอมน าไปประกอบ

อาหารหรอบรโภค เชน พชผกทหนเปนชน

- ผลไมสดทมการตดแตงพรอมบรโภค

- พชผก ผลไมจากการท าแหง

- ธญพชและขาวชนดตางๆ เชน งาขาว, งาด า,

ขาวตางๆ, ถวและนตชนดดบ

- พชผกผลไมหมกดอง เชน ผกกาดดองเปรยว,

หวไชโป

- ผลตภณฑจากพชและผลไม เชน กะท, ฟองเตาห

เตาซ 10



3. แปงและผลตภณฑ แปงชนดตางๆ, แปงประกอบ

อาหาร (ตองเตมสวนประกอบอนๆ

เชน ไข นม ฯลฯ)

ผลตภณฑ เชน วนเสน , สปาเกตต ,

ขนมปงปน, ขาวสก ขนมจน

4. ผลตภณฑส าหรบท าอาหารชนด

ตางๆทยงไมพรอมบรโภค

ผลตภณฑแตงหนา หรอสอดไส

หรอราดหนาขนม

11



5. เครองปรงรส น ามนหอมเจยว, เครองแกงทยงไม

ผานความรอน

6. น าตาล น าตาลทราย, น าตาลกอน

7. เครองเทศ มสตารด, พรกไทย, พรกปน, พรก

แหง, เมลดผกช

12


อาหารพรอมปรงและอาหารส าเรจรปพรอมบรโภคทนท

ทไมมประกาศก าหนดใหตองปฏบตตาม General GMP

นอกเหนอจากอาหารพรอมปรงทจดเปนชด

อาหารส าเรจรปพรอมบรโภคทนท ไดแก ผลตภณฑขนมอบ

และ ผลตภณฑจากเนอสตว เชน หมหยอง


13

เนอสตวปรงรส, ขาวโพดดบปรงรส, บะหมพรอม

เครองปรง, ขาวเกรยบดบ, แปงผสมส าหรบท าอาหารชนด

ใดชนดหนง(เตมน าแลวน าไปผานความรอน)


14

ตวอยาง อาหารพรอมปรงท

ตองปฏบตตาม Primary GMP

ไขชนดตางๆ ตมสก, ผลตภณฑทาขนมปง,

จมกขาวสาล, ผกดอง, ผลไมดอง, อาหารอบกรอบ,

ขาวเกรยบ, เมลดธญพช, ถว, นตควหรออบ,

อาหารขบเคยว, พชผกผลไมทท าใหแหง, ขนมหวาน,

น าสลด, ผงโรยขาว, ผลตภณฑสอดไสและราดหนาขนม,

มายองเนส, น าพรกชนดตางๆ, หน าเลยบ, ถวเนา


ตวอยาง อาหารส าเรจรปทพรอมบรโภคทนท

ทตองปฏบตตาม Primary GMP

15


16

น าผง และน านมถวเหลองทผลตโดยสถานทผลตไมเขาขายโรงงาน


17

อาหารในภาชนะบรรจทปดสนทตามขอ 3(2) ของประกาศฯ ฉบบท 144

(พ.ศ.2535) ดงตอไปน

1. อาหารขบเคยวประเภท อาหารอบกรอบชนดทไมมการสอดไส ขาวเกรยบ เมลด

ธญพชควหรออบ ถวควหรออบ นตควหรออบ พชผกผลไมอบหรอทอดกรอบ อาหาร

ขบเคยวชนดอบพอง (Extruded snack) และเมลดพชอบแหงหรอทอด

2. ผงเครองเทศ ผงเครองปรงตางๆ

3. แปงประกอบอาหาร

4. พชผก ผลไม ทท าใหแหง

5. เนอสตวทท าใหแหง (ดบ)

1. ใหเฉพาะผผลตอาหารหรอผปรงอาหารเทานน เชน อาหารทใช

เปนวตถดบ หรอใชในกระบวนการผลต

2. โดยตรงใหกบผบรโภค เชน อาหารทบรการภายในรานอาหาร

โรงแรม เปนตน แตไมรวมเปนสถานทผลตอาหารทมการฝาก

จ าหนาย ณ สถานทอน

“ไมตองปฏบตตาม Primary GMP”

18

สาระส าคญประกาศฯ (ฉบบท 342) พ.ศ. 2555


ทมการจ าหนาย

19


มาตรการบงคบ

2.สถานทผลตตองปฏบตตาม Primary GMP

อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนายตองปฏบตหรอจดใหมใบรบรอง

วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลตและเกบรกษาอาหารแปรรปทบรรจใน

ภาชนะพรอมจ าหนาย (Primary GMP)

20

3. ระยะเวลาบงคบใชกฎหมาย

ผผลตหรอน าเขา

รายเกา ทไดรบอนญาตแลวตองปฏบตใหเปนไปตาม Primary GMP ภายใน

3 ปหลงจากวนทประกาศมผลบงคบใช (วนท 7 พฤศจกายน 2558)

รายใหม ตองปฏบตตาม Primary GMP หลงจากพนก าหนดวนทประกาศใน

ราชกจจานเบกษา 180 วน (วนท 7 พฤศจกายน 2555)


21

มาตรการทางกฎหมายเกยวกบอาหารแปรรปทบรรจใน


2. ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 343) พ.ศ.2555

เรองฉลาก (ฉบบท3) อาหารทวไปแปรรปทผานการตรวจประเมนสถานท

ผลตตาม Primary GMP สามารถขอรบและแสดงเลขสารบบอาหารได

มผลตงแตวนท 11 พฤษภาคม 2555


XX-X-XXXXX-Y-YYYY

22


มาตรการสมครใจ

อาหารทวไปแปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนายทประสงคจะแสดงเลขสารบบอาหาร

• สถานทผลตตองผานการตรวจประเมน Primary GMP หรอ

มใบรบรอง

• แจงรายละเอยดตามแบบ สบ.5 เชนเดยวกบอาหารทตองแสดงฉลาก


ระเบยบส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา วาดวยการ

ด าเนนการเกยวกบเลขสารบบอาหาร (ฉบบท 4)

สาระส าคญ

“เลขสารบบอาหาร” หมายความวา เครองหมายหรอรปแบบ

แสดงการไดรบอนญาตขนทะเบยนต ารบอาหาร หรอไดรบการจด

แจงรายละเอยดของอาหาร ซงประกอบดวยเลขสบสามหลก

ทแสดงเปนขอมลเกยวกบสถานทผลตอาหารหรอสถานทน าเขา

อาหาร หนวยงานทเปนผ อนญาตและล าดบทของอาหาร ของ

สถานทประกอบการนนๆ โดยแสดงไวทฉลากอาหาร

23





ใหยกเลกแบบค าขอรบเลขสถานทผลตอาหารทไมเขาขาย

โ ร ง ง าน ( แบบ สบ . 1 ) ทา ย ร ะ เ บ ยบส า น ก ง าน

คณะกรรมการอาหารและยาวาดวยการด าเนนการเกยวกบ

เลขสารบบอาหาร ลงวนท 13 มถนายน 2544 และใหใช

แบบค าขอรบเลขสถานทผลตอาหารทไมเขาขายโรงงาน

(แบบ สบ.1) ทายระเบยบนแทน

24


25

26


27




ก าหนดรายละเอยดของเลขสารบบอาหารประกอบดวย

ตวเลขสบสามหลกทแบงเปนหากลม ซงหมายถงสถานท

ผลตอาหารหรอสถานทน า เข าอาหารแลวแตกรณ

หนวยงานทเปนผอนญาต และล าดบทของอาหาร โดย

แสดงในเครองหมาย ทฉลากอาหาร


แสดงถง • เลขล าดบทของอาหารทผลตโดยสถานทผลต/น าเขา ทผานการอนญาตจากหนวยงานทประเมนเลขสารบบอาหารขางหนา ( ตาม ) เรยงตามล าดบจากนอยไปหามาก • ใชรหสตวเลข 4 หลก เชน ล าดบท 1 ใช 0001 ล าดบท 99 ใช 0099

5

รายละเอยดขอมลทแสดงบนเลขสารบบอาหาร

เลขสารบบอาหาร ประกอบดวยตวเลข 13 หลก แสดงถงขอมลส าคญ 2 ชด ไดแก • ชดขอมลชดแรก (X) คอขอมลสถานทประกอบการ ประกอบดวยตวเลข 8 หลกแรก • ชดขอมลชดหลง (Y) คอขอมลเกยวกบผลตภณฑ ประกอบดวยตวเลข 5 หลกหลง

แสดงถง • จงหวดทตงของสถานทประกอบการนน ๆ • ใชรหสตวเลข 2 หลกแทนอกษรยอ เชน 12 แทน จงหวดนนทบร (ดตารางแสดงรหสจงหวดประกอบ)

1 แสดงถง

• สถานะของสถานทประกอบการและหนวยงาน ทอนญาตสถานทนน ๆ • ใชรหสตวเลข 1 หลก : 1 หมายถง สถานทผลต 3 หมายถง สถานทน าเขา 2 หมายถง สถานทผลต 4 หมายถง สถานทน าเขา

อนญาตโดยอ.ย. (เลขค)

อนญาตโดย จว. (รวม กทม.) (เลขค)

2

XX-X-XXXXX-Y-YYYY

4 แสดงถง

• หนวยงานทออกเลขสารบบอาหาร ใชรหสตวเลข 1 หลก 1 หมายถง อาหารทไดรบเลขสารบบอาหารจาก อย. 2 หมายถง อาหารทไดรบเลขสารบบอาหารจาก จงหวด

4

แสดงถง • เลขสถานทผลต/น าเขาอาหาร และป พ.ศ. ทอนญาต

• ใชรหสตวเลข 5 หลก โดย 3 หลกแรก คอเลขสถานทผลตหรอน าเขาอาหาร และ 2 หลกหลงเปนเลขทายของป พ.ศ. ทอนญาตสถานทดงกลาว

3

29

แนวทางการก ากบดแลตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และเกบรกษาอาหารแปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย (GMP Primary)

ขอบขาย: ครอบคลมอาหารทยงไมถกบงคบ GMP ตามประกาศประกาศ GMP ทวไป (57 ประเภท) และ

GMP เฉพาะ (2 ประเภท) ซงไดแก

1.อาหารทวไปทผานการแปรรปบรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย

2.อาหารพรอมปรงและอาหารส าเรจรปพรอมบรโภคทนททบรรจในภาชนะพรอมจ าหนาย

ผผลตและผปรงจ าหนาย

โดยตรงตอผบรโภค

อาหารแปรรปจ าหนาย

ใหเฉพาะผผลตอาหาร สถานทผลตอาหาร ผลตภณฑอาหาร

ปฏบตตาม Primary GMP

หรอไมต ากวาเกณฑดงกลาว ฉลาก

ไมใชบงคบกบ

ผผลต/ ผน าเขา

รายใหม (180 วน) รายเกา (3 ป)

มาตรฐานอนๆ เชน

วตถเจอปนอาหาร

ปฏบตตาม ปสธ. วาดวยเรองฉลากเหมอน

อาหารอนๆ โดยสามารถขอรบเลขสารบบ

อาหารเพอแสดงบนฉลากได ตาม ปสธ. วา

ดวยเรองฉลาก (ฉบบท 3)

อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะบรรจพรอมจ าหนาย

ใชบงคบกบ

อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะพรอมจ าหนายตอผบรโภค

อาหารทวไป (อาหารแปรรปทบรรจในภาชนะบรรจพรอมจ าหนาย (Primary GMP))

การพจารณาตองเขาเงอนไขดงตอไปน

1. อาหารทวไป

2. อาหารทผานกระบวนการแปรรป เชน

- ตดแตงในลกษณะทน าไปปรงหรอบรโภค

- คว

- ท าใหแหง

- หมกดอง

- ท าใหเกดการเปลยนแปลงคณลกษณะของอาหาร 3. บรรจอยในภาชนะบรรจ(ปดผนก, ปดแนนเรยบรอยปองกนการ

ปนเปอนจากภายนอกไดและเมอมการขนยายตามปกตสงทบรรจ

ภายในไมออกมา) พรอมจ าหนายตอผบรโภคได

31

Primary GMP พฒนาอาหารไทย

ปลอดภยสอาเซยน

ดวยความปรารถนาดจาก….


Documents

อาหารแปรรูปที่บรรจุในภาชนะ ...food.fda.moph.go.th/data/news/2555/august/Doc_GMP/2.Legal...3 1. ประกาศกระทรวงสาธารณส